Đóng góp của pháp luật Pháp

Maitriser les risques juridiques au Vietnam – L’apport du droit français

…………………………

Quản lý các rủi ro pháp lý ở Việt Nam –

Đóng góp của pháp luật Pháp

2

Dẫn đề

DẪN ĐỀ Nicolas Audier •  Việt Nam, một nhà nước pháp quyền

§  Cải cách Nhà nước từ khi thực hiện chính sách Đổi Mới năm 1986

§  Mô hình kinh tế mới của Việt Nam theo hướng kinh tế thị trường và tăng cường giao thương quốc tế đã đặt ra yêu cầu cải cách hệ thống pháp luật Việt Nam.

§  Hệ thống pháp luật được cải cách một cách căn bản bởi những văn bản theo hướng tự do (luật doanh nghiệp, luật đầu tư, luật thuế, …) trong khuôn khổ Việt Nam gia nhập WTO.

§  Đóng góp của pháp luật Pháp được thể hiện thông qua ý chí của Pháp trong việc tham gia vào quá trình soạn thảo các văn bản pháp luật của Việt Nam và bằng sự tham gia trên thực tế của các luật gia Pháp vào quá trình phát triển Việt Nam với tư cách là một nhà nước pháp quyền:

o  Năm 1993 thành lập Nhà Pháp luật Việt-Pháp, một

thiết chế hợp tác pháp luật giữa Việt Nam và Pháp:

Nicolas Audier, Associé-Gérant Audier & Partners LLC

Propos introductifs Propos introductifs

•  Le Vietnam, un Etat de droit

§  Réforme de l’Etat depuis l’instauration de la politique du Doi Moi en 1986

§  La nouvelle organisation économique du Vietnam tournée vers l’économie de marché et l’intensification des échanges internationaux ont nécessité de reformer le cadre juridique vietnamien.

§  Cadre juridique renouvelé en profondeur par des textes d’inspiration libérale (loi sur les entreprises, loi sur les investissements, fiscalité, …) dans le cadre de l’accession du Vietnam à l’OMC

§  Apport du droit français émanant de la volonté de la France de participer à l’élaboration de l’ordre juridique vietnamien et participation effective des juristes français au développement du Vietnam en tant qu’Etat de droit:

o  Etablissement en 1993 de la Maison du Droit Vietnamo-

Française (MDVF), une institution de coopération juridique entre le Vietnam et la France:

3

Instrument majeur de la coopération entre les deux pays, la MDVF a permis aux juristes français de participer activement:

-  aux travaux de réforme de l’ordonnancement juridique vietnamien et à l’élaboration de nouveaux textes fondamentaux tels que le code civil, le code de commerce, ou le code pénal vietnamiens;

-  à la mise en place d’outils juridiques pour le bon fonctionnement du système juridique vietnamien (registre des sociétés, cadastre);

-  à la formation des professions judiciaires (notaires, magistrats, huissiers de justice).

DẪN ĐỀ (2) Nicolas Audier Là một công cụ hợp tác quan trọng giữa hai nước, Nhà Pháp luật đã cho phép các luật gia Pháp tham gia tích cực vào:

-  Hoạt động cải cách hệ thống các văn bản pháp luật của Việt Nam và soạn thảo nhiều văn bản mới quan trọng, như Bộ luật dân sự, Luật thương mại hay Bộ luật hình sự của Việt Nam;

-  Thiết lập các công cụ pháp lý cho sự vận hành của hệ thống pháp luật Việt Nam (đăng ký công ty, địa chính);

-  Đào tạo, bồi dưỡng các chức danh tư pháp (thẩm phán, công chứng viên, thừa phát lại).

Propos introductifs (2)


4



•  Principaux risques juridiques rencontrés au Vietnam aujourd’hui :

Au-delà des risques juridiques classiques (risques émanant d’un comportement transgressif, d’un dommage objectif ou de l’application d’une nouvelle norme), l’investisseur étranger désireux de s’implanter au Vietnam ou tout simplement de mener des opérations commerciales sur le marche vietnamien peut se voir confronter aux problématiques de risques juridiques suivantes: § Sécurité juridique des documents émis par l’Etat central et local;

§ Sécurité des contrats et leur bonne exécution, (cours et tribunaux compétents);

§ Sécurité des transactions foncières, des sûretés et de leur mise en œuvre;

§ Délivrance des actes juridiques.

DẪN ĐỀ (3) Nicolas Audier • Một số rủi ro pháp lý cơ bản có thể gặp ở Việt Nam ngày nay:

Ngoài các rủi ro pháp lý truyền thống (rủi ro do các ứng xử không mong đợi, do thiệt hại khách quan hay do áp dụng một quy chuẩn mới), nhà đầu tư nước ngoài mong muốn làm ăn ở Việt Nam hay đơn giản là tiến hành một hoạt động kinh doanh trên thị trường Việt Nam có thể phải đối mặt với các vấn đề rủi ro pháp lý sau: §  An toàn pháp lý của các tài liệu do Nhà nước trung ương hay chính quyền địa phương ban hành

§  An toàn pháp lý của các hợp đồng và việc thực hiện đúng các hợp đồng đó (các toà án có thẩm quyền);

§  An toàn của các giao dịch liên quan đến đất đai, đến các biện pháp bảo đảo và việc thực hiện các hợp đồng đó;

§  Ban hành các văn bản pháp lý.

5



•  Perspectives d’avenir, quelle est la pertinence du droit français aujourd’hui dans le processus de stabilisation du cadre juridique vietnamien?

§  Contexte actuel de multiplication des offres de coopération juridique venant d’autres pays, notamment les pays de Common Law.

§  Apport du droit français dans la maitrise des risques juridiques actuels au Vietnam ?

§  Sur la base de quels nouveaux outils de coopération juridique le droit français peut-il valablement renouer avec cette vocation ?

DẪN ĐỀ (4) Nicolas Audier • Triển vọng tương lai, sự phù hợp của pháp luật Pháp ngày nay trong tiến trình thiết lập sự ổn định của hệ thống pháp luật Việt Nam?

§  Bối cảnh hiện nay với ngày càng nhiều đề xuất hợp tác pháp luật từ các nước khác, đặc biệt các nước theo truyền thống Anh – Mỹ.

§  Đóng góp của pháp luật Pháp trong việc quản lý các rủi ro pháp lý ở Việt Nam?

§  Trên cơ sở công cụ hợp tác mới nào, pháp luật Pháp có thể lập lại vai trò của mình?

6

I. Contrats et Pratique Contractuelle

par Albert Franceskinj, Avocat Associé Gérant FIDAL FRANCESKINJ CHAZARD & PARTNERS Co. Ltd

•  Apports du droit français par le passé HỢP ĐỒNG VÀ THỰC TiỄN HỢP ĐỒNG §  Pháp luật Việt Nam là pháp luật thành văn §  Bộ Luật Dân Sự §  Luật Thương Mại

Tổng quát hơn: §  Pháp luật về hợp đồng §  Các ảnh hưởng của Bộ luật dân sự pháp đối với

§  kiểm soát tốt hơn các rủi ro pháp lý §  cân bằng lợi ích của các bên trong hợp đồng

7

§  Le droit vietnamien est un droit écrit

§ Code civil

§  Code de commerce

Plus généralement:

§  Droit des contrats

§  Et les inspirations du code civil français assurent

ú  une meilleure maîtrise des risques juridiques, et

ú  un équilibre entre les parties

Les habitudes contractuelles des Vietnamiens

•  Ont une a.tude légaliste et parlent très vite de signature de contrat dès lors que les discussions se terminent

•  Les termes du contrat sont minu>eusement examinés et les terminologies scrupuleusement disséquées même par des non juristes

•  Préfèrent une rédac>on synthé>que et courte pour des contrats de quelques pages

•  Législa>on et Tribunal (ou Arbitrage) vietnamiens de rigueur pour les contrats locaux.

•  Législa>on étrangère et Tribunal (ou Arbitrage) étrangers facilement acceptés si contrats impliquant un signataire étranger


Thói quen trong giao kết hợp đồng của người Việt Nam

•  Có sự quan tâm đến tính pháp lý và đề cập việc ký hợp đồng ngay sau khi kết thúc đàm phán

•  Các điều khoản hợp đồng được rà soát chặt chẽ và các thuật ngữ được phân tích một cách tỉ mỉ kể cả bởi những người không phải luật gia

•  Ưa thích hợp đồng được soạn thảo có hệ thống và ngắn ngọn để có được bản hợp đồng vài trang

•  Pháp luật và Tòa Án (hoặc Trọng Tài) Việt Nam bắt buộc đối với các hợp đồng trong nước

•  Pháp luật và Tòa Án (hoặc Trọng Tài) của nước ngoài được dễ dàng chấp nhận khi hợp đồng có một bên ký kết là nước ngoài

Les habitudes contractuelles des Vietnamiens

•  Considèrent que l’on peut rediscuter un contrat si l’équilibre est brisé

•  L’exécu>on du contrat peut conduire à des interpréta>ons parfois fantaisistes lorsqu’elles les arrangent

•  Un certain sen>ment de confiance quand la loi vietnamienne est applicable et le Tribunal vietnamien compétent

•  Une connaissance certaine des difficultés d’exécu>on en cas de décision judiciaire, ce qui les renforcent


Thói quen trong giao kết hợp đồng của người Việt Nam

•  Cho rằng có thể đàm phán lại hợp đồng khi

lợi ích các bên không cân bằng

•  Việc thực hiện hợp đồng có thể dẫn đến các

giải thích hợp đồng đôi khi mang tính thiếu

thực tế, nếu thấy có lợi hơn cho mình

•  Đôi khi có thái độ tự tin khi pháp luật Việt

Nam được áp dụng và Tòa án Việt Nam có

thẩm quyền

•  Hiểu biết rõ về các khó khăn trong việc thi

hành các bản án/quyết định của Tòa án, và

củng cố thêm sự tự tin của họ


§  Modèles d’actes d’Etat ou de province entravant le métier et la liberté du rédacteur d’acte

§  Les notaires interviennent dans les contrats qu’ils doivent notarier et limitent ainsi les conventions entre les parties

§  Restriction des conseils donné aux parties puisque les actes conformes à leurs besoins mais différant des modèles usuels risquent de ne pas être retenus pleinement par un juge

Nhứng khó khăn gặp phải:

•  Các mẫu có sẵn của Nhà nước hoặc của

chính quyền địa phương hạn chế quyền

thỏa thuận trong soạn thảo hợp đồng

•  Công chứng trực tiếp can thiệp vào các nội

dung hợp đồng mình công chứng làm hạn

chế các thỏa thuận pháp lý giữa các bên.

•  Việc tư vấn đối với các bên bị hạn chế vì

các văn bản tuy phù hợp với nhu cầu của

các bên nhưng không phù hợp với các mẫu

thông dụng dẫn đến rủi ro các thỏa thuận

này không được xem xét toàn diện bởi

Thẩm phán.

Difficultés constatées



Les grands principes contenus dans le Code civil vietnamien ne sont pas mis en pratique:

–  Bonne foi –  Responsabilité contractuelle et

délictuelle –  Erreur dol, violence: Développer la

théorie du consentement et des vices du consentement et ses conséquences

–  Prise en compte du contexte dans lequel le contrat est signé, de l’esprit du contrat

Apports possibles du Code Civil français: •  Développer le droit de la responsabilité en

général •  Interprétation de la volonté des parties

Các đóng góp mới của pháp luật Pháp Các giải pháp kiến nghị Các nguyên tắc nền tảng trong Bộ luật dân sự

Việt Nam chưa được áp dụng trên thực tế: -  Thiện chí, trung thực -  Trách nhiệm hợp đồng và ngoài hợp đồng -  Lừa dối, cưỡng ép: Phát triển lý thuyết về

sự đồng thuận và các vi phạm sự đồng thuận và các hậu quả

-  Việc xem xét bối cảnh ký kết hợp đồng, và tinh thần của hợp đồng

Các đóng góp có thể mang lại của Bộ luật dân sự Pháp:

•  Phát triển pháp luật về các loại trách nhiệm •  Giải thích hợp đồng theo ý chí của các bên

Apports nouveaux du droit français, Solutions à proposer


II. Droit des affaires – Droit des sociétés


•  Rappel sur le droit vietnamien des sociétés :

§  Loi sur les entreprises de 2005, à l’origine d’un « nouveau » droit des sociétés.

•  Consécration d’une réglementation unique de création,

gestion et fonctionnement des entreprises, quelque soit leur secteur d’intervention et quelque soit la nature des fonds investis (publics, privés, domestiques ou étrangers).

•  Principales formes sociales prévues par cette nouvelle loi : SA, SARL (ou EURL), société en nom personnel

•  Transparence accrue et gouvernance d’entreprise améliorée:

•  Mécanismes d’administration et de gestion des sociétés simplifiés;

•  Meilleure protection des actionnaires minoritaires;

•  Nouveau régime de responsabilité des dirigeants sociaux;

II. LUẬT KINH DOANH – LUẬT CÔNG TY Nicolas Audier • Pháp luật về công ty của Việt Nam:

§  Luật doanh nghiệp năm 2005, khởi nguồn của một luật công ty “mới”.

•  Thừa nhận quy định chung cho việc thành lập, quản lý và

hoạt động của các doanh nghiệp, không phụ thuộc vào lĩnh vực hoạt động hay bản chất của nguồn vốn được đầu tư (vốn nhà nước hay vốn tư nhân, vốn trong nước hay vốn nước ngoài).

•  Các loại hình doanh nghiệp cơ bản được quy định trong luật mới: Công ty cổ phần, công ty TNHH (nhiều thành viên hay một thành viên), doanh nghiệp tư nhân

•  Tăng cường sự minh bạch và cải thiện cơ chế quản trị doanh nghiệp:

•  Các cơ chế quản trị và quản lý doanh nghiệp được đơn giản hoá;

•  Bảo vệ tốt hơn các cổ đông thiểu số; •  Chế độ trách nhiệm mới cho lãnh đạo doanh nghiệp

12

II. Droit des affaires – Droit des sociétés (2)

Nicolas Audier, Associé-gérant Audier & Partners LLC

•  Introduction de la notion de « conventions règlementées ».

•  Accès des sociétés à capitaux étrangers aux marchés financiers par le biais de l’appel publique à l’épargne.

•  Apports du droit français dans le passé

§  Principales formes sociales issues du droit français que l’on retrouve dans le Code civil du Nord de 1931 et le Code commercial du Centre Vietnam de 1942

§  Loi sur les entreprises de 1990 introduit les formes sociales de SARL et de SA sur la base des modèles français et allemand.

§  Droit applicable aux sociétés d’Etat avant la réforme du droit des entreprises en 2005 – Soutien de l’Agence française des Participations de l’Etat.

II. LUẬT KINH DOANH – LUẬT CÔNG TY (2) Nicolas Audier

•  Đưa vào khái niệm “thoả thuận theo quy định” •  Doanh nghiệp được tiếp cận vốn nước ngoài trên thị

trường tài chính thông qua bán cổ phiếu công khai.

• Đóng góp của pháp luật Pháp trong thời gian qua

§  Các loại hình công ty cơ bản bắt nguồn từ pháp luật pháp, có thể thấy trong Bộ luật dân sự năm 1931 và Bộ luật thương mại năm 1942 của Việt Nam

§  Loại hình công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần đã được đưa vào Luật doanh nghiệp năm 1990 trên cơ sở mô hình của Pháp và Đức.

§  Pháp luật áp dụng cho các công ty nhà nước trước khi sửa đổi pháp luật về doanh nghiệp năm 2005 – Hỗ trợ của Cơ quan quản lý vốn nhà nước.

13



•  Problèmes rencontrés: §  Risque juridique issu de la mise en application des dispositions

de la loi sur les entreprises et de la loi sur les investissements de 2005:

•  Limitations de l’objet social;

•  Un projet, une licence et impossibilité de constituer de société holding;

•  Mécanisme d’enregistrement ou approbation du projet et délivrance d’un certificat d’investissement;

•  Tout changement des statuts doit faire l’objet d’une délivrance d’un amendant au certificat d’investissement;

•  Manque de flexibilité des dispositions sur la gouvernance

d’entreprise, auxquelles on reproche de ne pas assurer suffisamment la protection des actionnaires minoritaires dans les SA.

II. LUẬT KINH DOANH – LUẬT CÔNG TY (3) Nicolas Audier • Các vấn đề gặp phải: § Rủi ro pháp lý xuất phát từ việc áp dụng các quy định của Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư năm 2005:

•  Hạn chế ngành, nghề kinh doanh

•  Mỗi dự án một giấy phép và không có cơ chế thành lập loại hình công ty holding;

•  Cơ chế đăng ký hoặc xin chấp thuận dự án và cấp giấy chứng nhận đầu tư;

•  Mọi sửa đổi trong Điều lệ công ty đều dẫn đến thủ tục xin điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư;

•  Thiếu linh hoạt trong các quy định về quản trị doanh

nghiệp, vốn bị chỉ trích là không đảm bảo cơ chế bảo vệ đầy đủ cho các cổ đông thiểu số trong các công ty cổ phần

14



§  Risque juridique issu du déficit d’informations disponibles sur les sociétés établies. Il n’existe pas de registre officiel complet des sociétés et les informations ne sont pas disponibles librement auprès des Départements du Plan et de l’Investissement

•  Apports nouveaux du droit français §  Contexte actuel: le législateur vietnamien semble se tourner

davantage vers le droit de la Common Law pour tenter de résoudre les problématiques juridiques.

§  Propositions envisagées issues du droit français:

o  Promotion du principe de liberté contractuelle pour la rédaction de statuts, objet de volonté des actionnaires et adaptés aux spécificités des activités des sociétés;

o  Mise en place d’un registre national des commerces et des sociétés en accès libre sur internet et mis à jour ;

II. LUẬT KINH DOANH – LUẬT CÔNG TY (4) Nicolas Audier

§  Rủi ro pháp lý do thiếu thông tin mà mọi người có thể tiếp cận về các công ty đã được thành lập. Không có sổ mục chính thức và đầy đủ về các công ty và mọi người không thể tiếp cận dễ dàng thông tin về các công ty tại các sở kế hoạch và đầu tư.

• Đóng góp mới của pháp luật Pháp § Bối cảnh hiện nay: cơ quan lập pháp của Việt Nam có vẻ quan tâm nhiều hơn đến hệ thống pháp luật Anh-Mỹ nhằm tìm ra giải pháp cho các vấn đề pháp lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến quản trị công ty

§ Các đề xuất có thể dự kiến của pháp luật Pháp:

o  Tăng cường áp dụng nguyên tắc tự do ký kết hợp đồng cho việc xây dựng điều lệ công ty, vốn phụ thuộc vào ý chí của các thành viên công ty và phù hợp với đặc thù của mỗi công ty;

o  Xây dựng một sổ mục quốc gia về kinh doanh và công ty, được cập nhật và có thể truy cập tự do trên Internet;

15

II. Droit des affaires – Droit foncier, droit immobilier, baux commerciaux


•  Rappel sur le droit foncier et droit immobilier

§  Régime actuel fondé sur:

o  Loi foncière de 2003; o  Loi immobilière de 2006.

•  Apports du droit français dans le passé §  Inspiration du système foncier français : enregistrement des

certificats de propriété (plutôt que le système anglo-saxon de preuves par les titres).

§  Création du cadastre et mise en place en 1994 d’une administration foncière à part entière : le Département général de gestion foncière, institution dans un premier temps indépendante ensuite rattachée au Ministère des Ressources Naturelles et de l’Environnement.

§  Création de la profession des notaires, participation de la MDFV dans la formation des notaires Vietnamiens.

II. LUẬT KINH DOANH – PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI, BẤT ĐỘNG SẢN, THUÊ KINH DOANH Nicolas Audier • Pháp luật về đất đai và bất động sản

§  Chế độ pháp lý hiện nay dựa trên:

o  Luật đất đai năm 2003; o  Luật kinh doanh bất động sản năm 2006.

• Đóng góp của pháp luật Pháp trong thời gian qua § Xây dựng theo mô hình luật đất đai của Pháp: đăng ký chứng nhận quyền sở hữu (hay đúng hơn là hệ thống pháp luật Anh-Mỹ về chứng cứ bằng giấy chứng nhận).

§ Thành lập cơ quan địa chính và thành lập một cơ quan quản lý đất đai năm 1994: Tổng cục Quản lý đất đai, ban đầu là một đơn vị độc lập, sau đó được đưa vào Bộ TN&MT.

§ Thành lập nghề công chứng, tham gia của Nhà Pháp luật vào các chương trình đào tạo nguồn và tập huấn công chứng viên Việt Nam.

16

II. Droit des affaires – Droit foncier, droit immobilier, baux commerciaux (2)


•  Problèmes rencontrés:

§  Risque juridique issu de la mise en œuvre des transactions foncières :

o  Sécurité des transactions foncières: manque de liberté contractuelle pour le rédacteur de l’acte d’achat et transfert du droit d’usage du terrain sujet à l’appréciation du notaire puis de l’administration foncière;

o  Mise en place des sûretés et leur mise en œuvre.

§  Risque juridique issu de la délivrance des actes juridiques en matière foncière;

§  Risque juridique issu du déficit de documents disponibles (le certificat de droit d’usage du terrain, la décision d’allocation du terrain par l’Etat, le « master plan », le certificat attestant du droit de donner à bail pour les bailleurs personnes physiques, etc…);

§  Risque juridique pour les baux commerciaux de longue durée, et notamment risque de faillite du bailleur avec la question du maintien ou non dans les lieux.

II. LUẬT KINH DOANH – PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI, BẤT ĐỘNG SẢN, THUÊ KINH DOANH (2) Nicolas Audier • Các vấn đề đã gặp phải:

§ Rủi ro pháp lý liên quan đến việc thực hiện các giao dịch về đất đai:

o  An toàn pháp lý của các giao dịch đất đai: thiếu quyền tự do ký kết hợp đồng cho người soạn hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất do phải chịu sự đánh giá của công chứng viên, sau đó là của cơ quan quản lý đất đai.

o  Lập các biện pháp bảo đảm và thực hiện các biện pháp bảo đảm đó.

§ Rủi ro pháp lý liên quan đến việc cấp các giấy tờ pháp lý trong lĩnh vực đất đai;

§ Rủi ro pháp lý do thiếu các tài liệu có thể tiếp cận (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định giao đất của Nhà nước, bản đồ quy hoạch, giấy chứng nhận đủ điều kiện cho thuê đối với cá nhân cho thuê, v.v...);

§ Rủi ro pháp lý cho các hợp đồng thuê dài hạn, đặc biệt là trường hợp bên cho thuê rơi vào tình trạng phá sản với câu hỏi là bên thuê có được tiếp tục thuê hay không.

17

II. Droit des affaires – Droit foncier, droit immobilier, baux commerciaux (3)


•  Apports nouveaux du droit français

§  Promotion du principe de liberté contractuelle pour la rédaction du contrat d’achat et de transfert du droit d’usage du terrain.

§  Encadrement des procédures de renouvellement des baux commerciaux afin de mieux protéger les entreprises et commerçants locataires.

II. LUẬT KINH DOANH – PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI, BẤT ĐỘNG SẢN, THUÊ KINH DOANH (2) Nicolas Audier • Đóng góp mới của pháp luật Pháp

§  Tăng cường áp dụng nguyên tắc tự do ký kết hợp đồng trong việc soạn thảo hợp đồng mua bán và chuyển quyền sử dụng đất.

§  Quy định thủ tục gia hạn hợp đồng thuê, cho phép bảo vệ tốt hơn các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh là bên thuê. Khái niệm sản nghiệp thương mại.

18

III. Pré-Contentieux, Professions judiciaires, officier ministériel et auxiliaire de Justice au regard de l’activité juridique

Apports du droit français dans le passé

19

§ Rôle important de la Maison du Droit

ú  Formation des Avocats

ú  Formation des juges

ú  Traduction des textes vietnamiens en français

ú  Colloques et travaux de recherche

ú Nouvelle coopération depuis sa fermeture

§ Rôle important du Conseil supérieur du Notariat

§ a encouragé et aidé à faire revivre la profession de notaire privé (encore en période de test)

Đóng góp của pháp luật Pháp trong quá khứ

§  Vai trò quan trọng của Nhà pháp luật

§  Đào tạo Luật sư

§  Đào tạo Thẩm phán

§  Dịch các văn bản pháp luật từ Tiếng Việt sang tiếng Pháp

§  Các hội thảo và công trình nghiên cứu

§  Hợp tác mới từ sau khi đóng cửa

Vai trò quan trọng của Hội Đồng Công Chứng Tối Cao

§  khuyến khích và hỗ trợ khôi phục lại nghề công chứng tư (vẫn còn đang trong giai đoạn thí điểm)



Apports du droit français dans le passé

20

•  Rôle important du Chambre Nationale des Huissiers

• a encouragé et aidé à faire revivre la profession d’huissier privé (encore en période de test)

•  Rôle important des universités françaises et de ses professeurs dans le cadre des échanges entre universités •  Intervention des avocats français

•  dans la formation universitaire et •  école de gestion (CFVG)

Đóng góp của pháp luật Pháp trong quá khứ •  Vai trò quan trọng của Hội đồng Thừa Phát Lại Quốc Gia

•  khuyến khích và hỗ trợ khôi phục việc hành nghề thừa phát lại (đang trong giai đoạn thí điểm)

•  Vai trò quan trọng của các trường đại học Pháp và các giáo sư trong chương trình trao đổi giữa các trường đại học

• Hỗ trợ của các luật sư Pháp

•  trong các chương trình đào tạo Đại học

•  trường quản lý kinh doanh CFVG



§  Juges ú  Evaluation a priori du dossier par

le greffier avant acceptation de l’introduction de l’instance

ú  L’acte introductif d’instance n’a donc pas d’effet en lui-même sans décision d’enrôlement

ú  Formation permanente ú  Absence de jurisprudence

officielle et systématique ú  Lecture littérale des contrats par le

juge ú  Absence de recherche de la

volonté des parties au détriment de la partie la plus faible et non professionnelle

Các khó khăn gặp phải §  Thẩm phán

q  Đánh giá hồ sơ trước tiên bởi thư ký Tòa sau đó mới thụ lý Đơn khởi kiện

q  Đơn khởi kiện chưa có hiệu lực cho đến khi có quyết định thụ lý

q  Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ q  Không có các án lệ chính thức và hệ

thống q  Hợp đồng chỉ được hiểu theo câu chữ q  Không có việc tìm hiểu ý chí của các

bên gây ra bất lợi cho bên yếu thế và thiếu kiến thức chuyên môn trong hợp đồng




§  Preuve

§  Droit de la preuve trop figé : acceptation des actes authentiques originaux seulement

§  Le commencement de preuve par écrit n’est pas accepté

§  Conciliation §  Procédure obligatoire §  Elle freine la résolution des litiges

sur la base du droit §  voire valident des solutions

pratiques non juridiques

Các khó khăn gặp phải §  Chứng cứ

§  Pháp luật về chứng cứ không linh hoạt: chỉ chấp nhận các văn bản chính thống và gốc

§  Chứng cứ gián tiếp vẫn chưa được chấp nhận

§  Hòa giải §  Thủ tục bắt buộc §  Hạn chế việc giải quyết tranh chấp

trên cơ sở pháp luật §  Dẫn đến việc thực hành các giải

pháp thực tế nhưng không có tính pháp lý




§  Huissiers

ú  Rôle limité, incomplet: ú  constats limités, ú  leur mise en demeure ne

vaut pas sommation, ú  ne sont pas utilisés pour

signifier les décisions de justice,

ú  ne peuvent procéder à toutes les exécutions forcées des décisions

ú  ne peuvent pas mobiliser les forces publiques

ú  Tarifs relativement élevés

Các khó khăn gặp phải §  Thừa phát lại

ú  Vai trò hạn chế, không đầy đủ: ú  Nội dung lập vi bằng bị

hạn chế, ú  Các thư cảnh báo không

có giá trị pháp lý cao ú  Không được sử dụng để

tống đạt các quyết định pháp lý,

ú  Chỉ thực hiện cưỡng chế đối với một số trường hợp

ú  Không huy động được lực lượng công quyền

ú  Lệ phí tương đối cao

Difficultés constatées par Albert Franceskinj, Avocat Associé Gérant FIDAL FRANCESKINJ CHAZARD & PARTNERS Co. Ltd


•  Acceptation des nouvelles preuves : ú  Preuves légales plus souple (au-delà

du seul acte sous seing privé original tamponné…)

ú  Régime de la preuve libre ú  Nouvelles preuves: fax, email; Cf. la

loi du 13 mars 2000 portant adaptation du droit de la preuve aux technologies de l'information et relative à la signature électronique a complété l’article 1317 du Code Civil Français par un second alinéa concernant les actes sur support informatique : « Il peut être dressé sur support électronique s'il est établi et conservé dans des conditions fixées par décrets en Conseil d'État ».

§  Commencement de preuve par écrit §  Présomption, charge de la preuve,

renversement de la charge de la preuve

Đóng góp mới của Pháp luật Pháp Các giải pháp kiến nghị •  Chấp nhận các loại chứng cứ mới :

ú  Linh hoạt các loại chứng cứ có giá trị pháp lý (ngoài các văn bản gốc của tư nhân có đóng dấu …)

ú  Chế độ chứng cứ tự do. ú  Các loại chứng cứ mới: fax, email;

Xem. Luật ngày 13/03/2000 về thay đổi pháp luật chứng cứ phù hợp với khoa học kỹ thuật và liên quan đến chữ ký điện tử bổ sung Điều 1317 của Bộ luật dân sự Pháp bằng một khoản mới liên quan đến các văn bản dưới dạng điện tử: « Các chứng cứ có thể dưới hình thức điện tử nếu nó được thiết lập và lưu trữ trong các điều kiện được xác định bởi các Nghị định của Hội Đồng Nhà Nước Tối Cao ».

§  Chứng cứ gián tiếp bằng văn bản §  Các giả định, nghĩa vụ cung cấp chứng

cứ, đảo ngược nghĩa vụ cung cấp chứng cứ




Médiation: ú  Correspondant au mode traditionnel de

règlement des litiges (phase de conciliation obligatoire dans toutes les matières quasiment)

ú  Moyen d’éviter le Tribunal ú  Mais contradiction entre le sentiment de

se sentir personnellement attaqué, qui est négatif

ú  Et l’absence d’autorité d’une procédure de médiation, qui n’est pas liée à une autorité, une contrainte morale

ú  Ainsi une décision pourtant choisie ne sera pas forcément appliquée si elle ne convient plus

ú  Il n’y a pas de centre de médiation au Vietnam

Đóng góp mới của Pháp luật Pháp Các giải pháp kiến nghị Hòa giải:

ú  Phù hợp với phương pháp giải quyết tranh chấp truyền thống (giai đoạn hòa giải bắt buộc trong đa số các loại tranh chấp)

ú  Phương tiện để tránh kiện tạiTòa án ú  Nhưng mâu thuẫn với việc đương sự

cảm thấy bản thân trực tiếp liên quan, mang tính tiêu cực

ú  Và sự thiếu vắng giá trị pháp lý đối với tiến trình hòa giải mà tiến trình này không có tính bắt buộc cơ quan thẩm quyền, thiếu nghĩa vụ tinh thần.

ú  Như vậy, một quyết định được đưa ra, tuy rằng trên cơ sở tự nguyện, sẽ không được áp dụng nếu nó không còn phù hợp với quyền lợi của một bên.

ú  Chưa có một trung tâm hòa giải tại Việt Nam



Conclusion

•  Apport général du Droit français par rapport à d’autres systèmes et notamment à la Common Law : ú  Tendance au « tout contractuel » et recours

systématique à l’ écrit, vecteur traditionnel ú  Inspiration croissante de la Common Law

dans la pratique contractuelle vietnamienne (forme des contrats, statuts…), alors que les vietnamiens aiment les contrats courts.

ú  Passage d’une pratique recourant à la fois à la Common Law et au droit de tradition civiliste à une utilisation extensive du droit anglo-saxon, générant parfois des déséquilibres entre les parties cocontractantes (complexification des actes, alors à l’avantage de la partie bien conseillée).

ú  Contribution à l’ évolution du barreau au Vietnam (Formation des Avocats, déontologie…)

ú  Idée d’une charte des cabinets français / d’origine française destinée à promouvoir le droit français dans leur exercice à l’étranger.

Đóng góp chung của Pháp luật Pháp so với các hệ thống pháp luật khác, đặc biệt hệ thống pháp luật Common Law : ú  Khuynh hướng « tất cả qua hợp đồng » và

luôn sử dụng hình thức thành văn, quy trình này đã trở nên phổ biến

ú  Sự ảnh hưởng tăng dần của Thông luât (Common Law) trong thực tiễn hợp đồng Việt Nam (hình thức hợp đồng, điều lệ…), trong khi người Việt Nam thích các loại hợp đồng ngắn gọn.

ú  Chuyển đối từ thực tế vừa áp dụng Common Law và hệ thống pháp luật dân sự thành văn sang việc áp dụng hệ thống pháp luật anglo-saxon, đôi khi gây ra sự mất cân bằng giữa các bên trong hợp đồng (phức tạp hóa các văn bản, tạo lợi thế cho bên đã được tư vấn tổt)

ú  Đóng góp vào sự phát triển của các Đoàn luật sự Việt Nam (Khóa đào tạo luật sư, đạo đức nghề nghiệp…)

ú  Ý kiến về Điều ước giữa các văn phòng luật sư Pháp/gốc Pháp với mục tiêu phát triển pháp luật Pháp trong hoạt động hành nghề ở nước ngoài của các văn phòng này


Documents

Đóng góp của pháp luật Pháp