DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIM ŞEKİLLERİ VE ETKİLERİ

TOPRAK

• Tarımın başlamasıyla toprak sürüldü. Sonuç; doğal ortamlar tarım arazisine dönüştürüldü, oradaki doğal bitki örtüsü zarar gördü.

• Hayvanlar evcilleştirilirken bazı hayvan türlerinin sayısı artarken bazılarınınki azaldı.

SU-BARAJLARIN YAPILMASI

• Bazı yerleşim alanları su altında kaldı, doğal ortamlar da su altında kalınca doğal bitki ve hayvan türleri yok oldu.

SU-AKARSU YATAKLARI

• -Aşırı kum çekilmesi.Sonuç; toprak veriminin azalması

• -Atıkların bırakılması.Sonuç;suyun kirlenmesi;canlıların,tarımın olumsuz etkilenmesi

• -Akarsu yataklarının değiştirilmesi ve yatakların yerleşmeye-betonlaşmaya açılması.Sonuç; taşkınlar, sel felaketleri

• -Yatak kenarlarının daraltılıp yanlarının betonlarla yükseltilmesi.Sonuç; yıkıcı etkisinin artması

SU- GÖLLERİN KULLANILMASI• Plansız olarak göl suları tüketilince; -göl suları azaldı veya tamamen kurudu.-göl ve etrafındaki canlı türleri yok oldu.Örnek; orta Asya’daki Aral Gölü

Suyun yanlış-plansız kullanımı ve çevresel etkileri

• Aşırı su kullanımı.sonuç; suyun azalması.Örnek; Orta Asya’daki Aral Gölü

• Suyun kimyasal atıklarla kirletilmesi.sonuç; canlı türlerinin yok olması

• Su yataklarının yerinin değiştirilmesi ve su yataklarının yerleşime açılması. Sonuç; su baskınları, yerleşim alanlarının su altında kalması.Örnek; İzmir-Yamanlar sel felaketi

ORMANLARIN KULLANIMI

• Aşırı tüketilmesi,yerine yeni ağaçların dikilmemesi. Sonuç; orman alanlarının azalması, ormanda yaşayan canlı türlerinin yok olması.

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler

• 1-Doğal kaynağının potansiyeli; kaynağın rezervi çok ve tenör oranı(verimliliği) yüksek olmalı

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler

• 2-Doğal kaynakların kullanımında uygulanan yöntemler; gelişmiş ülkeler doğal kaynaklardan modern araçlarla daha yoğun olarak faydalanmaktadırlar.Örnek;

• -Su; barajlar ve kanallar• -Madenler; ileri teknoloji ile rezarv ve tenörü yüksek

olan madenler yataklarından çıkartılır ve işletilir.• Geri kalmış ülkeler ellerindeki teknoloji yetersiz

olduğu için yüksek düzeyde doğal kaynaklardan istifade edememektedirler.

• -

Doğal Kaynaklarının Kullanımını Etkileyen Faktörler

• 3-İhtiyaçlar; İhtiyaçlar arttıkça doğal kaynaklardan yararlanma oranı artar. Geçmişten günümüze doğru ihtiyaçlar giderek artmakta ve günümüz teknolojisi ile doğal kaynaklardan daha fazla yararlanılmaktadır.Örnek; ormanlardan kalem, kağıt, mobilya, süs eşyaları ve yakacak madde üretimi

Tuna Nehri’ni Tanıyalım

-Almanya topraklarından doğar, Karadeniz’e dökülür.-Batı, orta ve doğu Avrupa’yı birbirine bağlayan önemli bir su yoludur.-Volga nehrinden sonra Avrupa’nın en uzun nehridir.-Nehir ve kanallar üzerinde; gemiler, orta büyüklükteki okyanus gemileri ve gezinti tekneleriyle yük ve yolcu taşımacılığı yapılmaktadır.

Çukurova’yı Tanıyalım-Türkiye’nin en büyük deltası-Adana; seyhan ve ceyhan nehirleri meydana getirir.-Verimli tarım arazisidir, biyo çeşitliliği yüksektir.-Dört statüsü mevcuttur; 1-Doğal sit alanı 2- Ramsar alanı 3- Yaban hayatı koruma sahası 4- Tabiatı koruma alanıDeltanın sorunları;1- Kaçak yerleşime açılması2- Kaçak olarak tarım arazilerinin genişletilmesi3- Barajlar nedeniyle akarsu alüvyonlarının deltaya ulaşamaması ve baraj gölleri içinde birikmesi

Fırat Nehri ve Atatürk Barajını Tanıyalım

-Fırat Nehri;Koları Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Karasu ve Murat Nehri olup, Keban barajında birleşirler(Malatya-Elazığ-Tunceli)

-Nehir barajdan çıkar ve Fırat adını alır.-Güneydoğu Anadolu’dan geçer, Suriye ve Irak topraklarından geçerek Irak’ta Dicle Nehri ile birleşip Basra Körfezi’ne dökülür.

-Nehir önemli su kaynağı olup etrafında verimli alüvyal topraklar bulunur.(Mezopotamya’ya hayat veren nehir)-Nehir, ilkbahar yağışları ve kar erimeleri sebebiyle taşkınlara sebep olur.

Fırat Nehri ve Atatürk Barajını Tanıyalım

Atatürk Barajı-Fırat Nehri üzerine GAP kapsamında kurulmuş baraj.(Şanlıurfa)Amaç; Sulama ve kullanma suyu elde etmek, elektrik üretmek ve taşkınları önlemekYarattığı çevresel etkiler;-Yerleşim alanlarının su altında kalması göçlerin yaşanması-Tarihi yerlerin su altında kalması-İklimin değişmesi -Bazı bitki türlerinin yok olması ve hayvan türlerinin göç etmesi

Kıyı Kullanımı-Kıyı şeritleri hangi amaçlarla kullanılmaktadır?Yanıt: balıkçılık, deniz ticareti ve ulaşımı, turizm

-Kıyıları kullanmak amaçlı kıyılarda neler yapılmaktadır?Yanıt; limanlar, dalga kıranlar ve çeşitli tesisler

Kıyı kullanımına örnekler,-Hollanda’nın kıyıyı doldurarak denizden yer kazanması(polder) ve kıyı önüne setler kurması-- İstanbul ve İzmir’de kıyının doldurulması, yerleşime açılması-Japonya’nın özellikle Kobe şehrinde kıyıyı doldurarak üzerine liman, hava alanı yapması ve sanayi tesisleri kurması