WINDOW OF CITY FURNITURE GROUP - · Web viewTổng hợp, phân tích, bổ sung, chỉnh sửa file Word. Nguyễn Thị ... Tây Nguyên (Gia Lai, Đak Lak) và Miền Nam Việt

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

KHOA THƯƠNG MẠI – DU LỊCH – MARKETING

MÔN MARKETING TOÀN CẦU

ĐỀ TÀI SỐ 1.

PHÂN TÍCH LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA GỖ VÀ CÁC SẢN PHẨM GỖ VIỆT NAM SO VỚI TRUNG QUỐC XUẤT KHẨU SANG THỊ TRƯỜNG

HOA KỲ.

Khoá 34

Giảng đường Marketing

GVHD: Th.S Quách Thị Bửu Châu

Lợi thế cạnh tranh Gỗ và các sản phẩm gỗ Việt

Thành phố Hồ Chí Minh tháng 8/2011

THÀNH VIÊN NHÓM 2B

STT HỌ VÀ TÊN LỚP ĐÁNH GIÁ1 Thái Kim Thanh Mar 12 Lê Ngọc Trâm Mar 13 Mai Hoàng Sơn Mar 24 Nguyễn Thị Hồng Hạnh Mar 25 Trần Thuý Quỳnh Ngân Mar 3

BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC

NỘI DUNG NHIỆM VỤTình hình chung ngành gỗ xuất khẩu của thị trường Việt NamTình hình nhập khẩu gỗ của Hoa Kì

Nguyễn Thị Hồng Hạnh

Yếu tố thâm dụng của Việt Nam Lê Ngọc TrâmYếu tố thâm dụng của Trung Quốc Thái Kim ThanhYếu tố nhu cầu của Việt Nam và Trung Quốc Trần Thuý Quỳnh NgânCác ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan của Việt Nam và Trung Quốc Mai Hoàng SơnChiến lược xuất khẩu quốc gia của ngành gỗ Việt Nam Nguyễn Thị Hồng HạnhCông ty đại diện cho Việt Nam Lê NgọcTrâm

Thái Kim ThanhCông ty đại diện cho Trung Quốc Trần Thuý Quỳnh Ngân

Mai Hoàng SơnSự tác động của cơ hội – nguy cơ của Việt Nam Nguyễn Thị Hồng HạnhSự tác động của cơ hội – nguy cơ của Trung Quốc Thái Kim ThanhTác động của chính phủ Việt Nam Mai Hoàng SơnTác động của chính phủ Trung Quốc Trần Thuý Quỳnh NgânTổng hợp, phân tích, bổ sung, chỉnh sửa file Word Nguyễn Thị Hồng Hạnh

Trần Thuý Quỳnh NgânTổng hợp nội dung cho Power Point Thái Kim ThanhDàn Power Point Lê Ngọc Trâm


Đại diện thuyết trình (nếu có)

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

MỤC LỤCLỜI MỞ ĐẦU

1. Tình hình chung ngành gỗ xuất khẩu của thị trường Việt Nam 11.1 Tình hình xuất khẩu chung của ngành gỗ Việt Nam 11.2 Các mặt hàng gỗ xuất khẩu của Việt Nam 31.3 Nguồn nguyên liệu gỗ của Việt Nam 4

2. Tình hình nhập khẩu gỗ của Hoa Kì 62.1. Quy mô thị trường gỗ tại Hoa Kì 62.2. Những luật định của thị trường Hoa Kì

6


2.2.1. Vấn đề chung về hải quan 62.2.2. Vấn đề chung về Thuế và thuế nhập khẩu 72.2.3. Vấn đề chung về Chứng chỉ/ tiêu chuẩn Mỹ và quy tắc dán nhãn 8

2.3. Thị hiếu tiêu dùng hàng gỗ của Hoa Kì 9

2.4. Tình hình nhập khẩu gỗ của Hoa Kì 11

3. Phân tích lợi thế cạnh tranh gỗ Việt Nam so với gỗ Trung Quốc tại thị trường Mỹ 133.1. Yếu tố thâm dụng

133.1.1 Yếu tố cơ bản 133.1.2 Yếu tố tăng cường 16

3.2 Yếu tố nhu cầu 203.3 Các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan 27

3.3.1 Mô tả các ngành công nghiệp hỗ trợ 273.3.2 Một số tiến bộ của ngành công nghiệp hỗ trợ của hai nước 27

3.4 Năng lực cạnh tranh của chiến lược quốc gia 303.4.1 Chiến lược xuất khẩu quốc gia của ngành gỗ Việt Nam 303.4.2 Các công ty điển hình có khả năng đại diện thị trường 31

3.4.2.1 Công ty đại diện cho Việt Nam 313.4.2.2 Công ty đại diện cho Trung Quốc 37

3.5 Các yếu tố từ môi trường bên ngoài 403.5.1 Sự tác động của các cơ hội – nguy cơ 403.5.2 Sự tác động của chính phủ 43

PHỤ LỤC 45

LỜI MỞ ĐẦU

Trong bối cảnh nền kinh tế nước nhà đã và đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới. Tỉ trọng xuất khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ vẫn có những bước phát triển rõ rệt, đóng góp không nhỏ vào sự gia tăng khả năng xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên,


ngành gỗ còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là sự cạnh tranh với các quốc gia khác. Trong đó cóTrung Quốc, một quốc gia lớn và mạnh trong ngành hàng này.

Hoa Kỳ là thị trường nhập khẩu gỗ và sản phẩm từ gỗ hàng đầu thế giới. Năm 2010, giá trị nhập khẩu đạt trên 80 tỷ USD. Với đặc trưng là quy mô lớn, nhu cầu cao và những đòi hỏi khắt khe của thị trường này, liệu gỗ và các sản phẩm gỗ của Việt Nam có đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế hay không?

Nhóm nghiên cứu về thực trạng xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam, những đặc trưng của thị trường Hoa Kỳ. Qua đó, áp dụng mô hình kim cương của Micheal Porter để phân tích lợi thế cạnh tranh gỗ và các sản phẩm gỗ Việt Nam so với Trung Quốc tại thị trường Hoa Kỳ.

Với lượng thông tin, phân tích, đánh giá còn hạn chế. Bên cạnh đó là áp lực về thời gian cũng như những khó khăn về mặt ngôn ngữ Việt, Hoa, Anh nên bài tiểu luận còn nhiều thiếu sót. Nhóm hi vọng nhân được sự nhận xét và đóng góp từ cô để nhóm ngày càng hoàn thiện hơn. Chúng em xin chân thành cảm ơn!

.


1.Tình hình chung ngành gỗ xuất khẩu của thị trường Việt Nam1.1 Tình hình xuất khẩu chung của ngành gỗ Việt Nam

T12/2010 T12/2009 T12/2008 T12/2007

3,435,574 2,597,649 2,829,283 2,404,097

72,191,879

57,096,27462,685,130

48,561,354

4.76 4.55 4.51 4.95

Gỗ và các mặt hàng từ gỗTổng kim ngạch xuất khẩuTỉ trọng xuất khẩu gỗ so với tổng sản lượng xuất khẩu(%)

Biểu đồ: Tổng sản lượng gỗ và các mặt hàng từ gỗ xuất khẩu thời kì 2008 – 2010

Không riêng gì với các ngành khác, ngành gỗ cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc khủng hoang kinh tế cuối năm 2007 đầu 2008. Trước khủng hoảng này, kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ có dấu hiệu sụt giảm tương đối, từ 4,95% cuối năm 2007 giảm còn 4,51% cuôi năm 2008. Tuy nhiên, trong thời kì nội và hậu khủng hoảng, kim ngạch xuất khẩu vẫn có bước phát triển rõ rệt sau từng năm. Nhìn vào biểu đồ trên, có thể thấy tỉ trọng xuất khẩu của ngành gỗ so với tổng kim

ngạch xuất khẩu giai đoạn 2008 đến 2010 trong khoảng 4,5 – 5% và có xu hướng tăng dần qua các năm, bất chấp sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu toàn quốc trong năm 2010. Sự tăng trưởng về tỉ trọng xuất khẩu của gỗ và các mặt hàng từ gỗ phần nào thể hiện rằng ngành gỗ và đồ gỗ đóng vai trò không nhỏ trong chiến lược gia tăng khả năng xuất khẩu của Việt Nam.

Theo chiến lược Quốc gia 2006 – 2015, ngành gỗ và đồ gỗ sẽ là 1 trong 10 ngành xuất khẩu mũi nhọn của Việt Nam trong giai đoạn này. Chiến lược của ngành

1


cũng đưa ra mục tiêu phát triển: năm 2015, giá trị xuất khẩu sẽ đạt 5,4 tỉ USD và năm 2020 là 7 tỉ USD.

Năm 2010, với kim ngạch hơn 3,4 tỷ USD đã đưa ngành gỗ bước lên vị trí thứ 6 trong top 18 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

So với các quốc gia xuất khẩu gỗ khá lớn trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia,… thì giá trị xuất khẩu gỗ và các mặt hàng từ gỗ của Việt Nam chỉ mới đạt vị trí thứ 4 trong khu vực (theo báo cáo năm 2010 của ASEAN Furniture Industries Council)

Năm 2010

Năm 2009

Năm 2008

Năm 2007

0 200,000 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000 1,600,000

ĐứcHàn QuốcAnh Trung QuốcNhật BảnMỹ

Biểu đồ: So sánh 5 thị trường nhập khẩu gỗ - mặt hàng từ gỗ lớn nhất (đơn vị: USD)

Năm 2010 Năm 2009 Năm 2008 Năm 2007 Tỉ lệ bình quânMỹ 1.392.557 1.100.184 1.063.990 948.473 39,99Nhật Bản 454.576 355.366 378.839 307.086 13,27Trung Quốc 404.909 197.904 145.633 167.703 7,88Anh 189.601 162.748 197.651 196.372 6,73Hàn Quốc 138.476 95.130 101.457 84.444 3,70Đức 116.856 106.047 152.002 98.294 4,24Tổng 3.435.574 2.597.649 2.829.283 2.404.097

Không riêng gì với các mặt hàng nông sản, thủy sản và thực phẩm, Mỹ còn là thị trường xuất khẩu gỗ và các mặt hàng từ gỗ quan trọng và lớn nhất của Việt Nam, với tỉ lệ bình quân gần 40% tổng giá trị xuất khẩu của ngành. Đứng ở vi trí thứ 2, Nhật Bản cũng nhập khẩu với tỉ lệ không nhỏ - 13,27%. Thị trường Trung Quốc, năm 2008 nhập khẩu từ Việt Nam chỉ khoảng 1/2 so với Nhật Bản, nhưng từ năm 2010 trở đi tỉ lệ đã thay đổi bất ngờ, bắt kịp tỉ lệ nhập khẩu của thị trường Nhật Bản với giá trị nhập khẩu năm 2010 trên 400 triệu USD/ năm.

2


Ngoài 3 thị trường, Mỹ, Nhật và Trung Quốc, gỗ và đồ gỗ của Việt Nam còn khá đựoc thị trường các nước Châu Âu chấp nhận, tiêu biểu là Anh và Đức với giá trị nhập khẩu đều không dưới 100 triệu USD mỗi năm.

1.2. Các mặt hàng gỗ xuất khẩu của Việt Nam

Theo định nghĩa của hiệp hội Lâm sản và gỗ Việt Nam thì gỗ và các mặt hàng từ gỗ nói chung và dành cho xuất khẩu nói riêng được phân loại thành sản phẩm gỗ nguyên liệu và sản phẩm gỗ thành phẩm.

Gỗ nguyên liệu là những sản phẩm gỗ được xuất khẩu dưới hình thức:

- Gỗ tròn đặc: là cây gỗ tự nhiên được bóc tách lớp vỏ cây và lớp gần bên ngoài, vẫn còn giữ được hình trụ tròn của khối gỗ.

- Gỗ xẻ đặc: là gỗ tự nhiên sau khi bóc tách lớp vỏ cây thì được xẻ thành dạng thanh dài, mặt cắt hình vuông hay chữ nhật và có thể có độ dày mỏng khác nhau.

- Gỗ ghép: được sản xuất bằng cách tận thu gỗ vụn thải ra trong quá trình chế biến gỗ tự nhiên, trên bề mặt có thể được dán lớp ván Veneer thì kiểu dáng và chất lượng có thể tương đương gỗ đặc nhưng giá thành có thể rẻ hơn đến 40%

- Ván lạng Veneer: sản xuất từ cây gỗ tròn (gỗ địa phương hay các dòng gỗ tròn cao cấp nhập khẩu) bằng phương pháp lạng mỏng, độ dày chỉ khoảng vài dem (1 dem = 0,1mm) nhưng vẫn giữ lại được những đường nét vân gỗ tự nhiên.

- Ván nhân tạo/ ván ép: có cái loại phổ biến như: ván MDF – sử dụng cây cao su nghiền ra, tẩm sấy và ép lại thành tấm; ván HDF cao cấp hơn, nguồn gốc từ gỗ tạp nghiền, độ ép chặt hơn, gáy tấm ván trông mịn hơn so với ván MDF; ván Okal – sử dụng dăm gỗ tạp và mạt cưa ép thành tấm nhưng kết cấu xốp chứ không kết chặt như 2 loại trên. Tát cả các loại ván trên thường được dán lớp Veneer lên bề mặt để có được bề mặt gỗ tự nhiên. Việt Nam có thể tự sản xuất hay nhập những loại ván nhân tạo này từ Trung Quốc (giá rẻ và chất lượng cũng kém bền do lớp Veneer quá mỏng), hay Thái, Malaysia (giá đắt hơn 40% với lớp Veneer dày hơn từ 3 – 6 lần)

Trong khi đó, gỗ thành phẩm là gỗ đã qua quá trình gia công: tẩm, sấy, trang trí bề mặt (chạm, khắc, khảm…) Do đó, các sản phẩm gỗ thành phẩm khi xuất khẩu sẽ đem lại giá trị cao hơn do gia trị gia tăng từ công nghệ và lao động. Các mặt hàng gỗ thành phẩm được chia là 4 nhóm mặt hàng chính:

- Nhóm thứ nhất: nhóm sản phẩm đồ mộc sử dụng ngoài trời. VD như: bàn ghế vườn, ghế băng, ghế xích đu… được làm hoàn toàn từ gỗ hoặc có sự kết hợp với các vật liệu khác.

- Nhóm thứ 2: nhóm sản phẩm đồ mộc dùng trong nhà. Bao gồm: các loại bàn ghế, giường tủ, giá kệ sách, đồ chơi, ván sàn… thuần gỗ hay kết hợp với da, vải.

- Nhóm thứ 3: nhóm đồ gỗ mỹ nghệ, chủ yếu được làm từ gỗ rừng tự nhiên và được áp dụng các kĩ thuật chạm, khắc, khảm…

3


- Nhóm thứ 4: sản phẩm dăm gỗ sản xuất từ gỗ rừng trồng mọc nhanh như gỗ Keo, Bạch đàn…

1.3. Nguồn nguyên liệu gỗ của Việt Nam

Trước đây, Việt Nam chủ yếu sử dụng nguyên liệu gỗ phục vụ cho xuất khẩu là gỗ rừng tự nhiên, bởi diện tích rừng tự nhiên còn khá lớn. Tuy nhiên trong những năm gần đây, diện tích rừng tự nhiên đã bị sụt giảm nghiêm trọng (chỉ còn 9,44 triệu ha, trữ lượng 720,9 triệu m3 gỗ) đã khiến Việt Nam phải chuyển sang sử dụng nguồn gỗ nhập khẩu và gỗ rừng trồng. Hàng năm Việt Nam phải nhập khẩu từ 250.000 - 300.000 m3 gỗ từ các nước lân cận cùng với tăng cường chuyển sang sử dụng gỗ rừng trồng, ván nhân tạo để sản xuất hàng phục vụ cho xuất khẩu. Nguồn gỗ nhập khẩu của Việt Nam đến từ các nước:

- Campuchia, Lào, Indonesia, Malaysia: các loại gỗ lớn, gỗ cứng rừng tự nhiên, gỗ rừng trồng và ván nhân tạo.

- Các nước từ Châu Đại Dương: Úc, New Zealand – là nguồn nhập gỗ rừng trồng như Keo, Bạch Đàn.

- Các nước từ Châu Phi: Nam Phi – cung cấp gỗ rừng trồng, trong khi Ghana, Camerun cung cấp gỗ rừng tự nhiên.

- Các nước Nam Mỹ: có Brazil, Chile cung cấp gỗ rừng trồng là Bạch Đàn.- Trung Quốc: là nguồn chính cung cấp Ván nhân tạo cho Việt Nam.- Từ các nước Bắc Mỹ, chúng ta nhập được nguồn gỗ có giá trị và chất lượng cao như Sồi,

Anh Đào.Nguồn:http://www.vietnamforestry.org.vn/LinkedFiles/NFP/VIFOREST/90209%20Bao%20cao%%20cong%20nghiep%20che%20bien%20go%20thach%20thuc%20va%20co%20hoi%5B1%5D.pdf

Hiện nay, tại Việt Nam chưa có khu rừng nào có chứng chỉ rừng (FSC), trong khi đó tại các thị trường khó tính như Châu Âu hay Mỹ lại ngày càng khắt khe về nguồn gốc sản phẩm cũng như đặt ra yêu cầu phải đảm bảo trách nhiệm với môi trường tự nhiên khi muốn nhập khẩu vào. Do đó, xu hướng nguyên liệu trong tương lai của Việt Nam sẽ chủ yếu là gỗ nhân tạo, gỗ có chứng nhận FSC và gỗ tái chế.

Gỗ tại Việt Nam được phân thành 8 nhóm (từ nhóm I đến nhóm VIII) với gần 400 chủng loại gỗ khác nhau. Với mỗi quốc gia khác nhau sẽ có cách riêng để phân loại gỗ khác nhau. Tại Việt Nam, gỗ được phân theo chất lượng và độ quý hiếm của gỗ, ví dụ: gỗ nhóm 1, 2 là nhóm gỗ quý như Cẩm Lai, Giáng Hương, Gõ, Căm Xe… nhóm 3, 4, 5 là nhóm gỗ thường và từ nhóm 6 trở đi là những nhóm gỗ tạp như gỗ cây mít, cao su, bạch đàn. Trong đó, những loại gỗ thường được sử dụng để phục vụ cho xuất khẩu hoặc chế biến xuất khẩu gần hơn 100 chủng loại. Có thể tham khảo tại trang web sau đây:

4

http://www.vietnamforestry.org.vn/LinkedFiles/NFP/VIFOREST/90209%20Bao%20cao%25%20cong%20nghiep%20che%20bien%20go%20thach%20thuc%20va%20co%20hoi%5B1%5D.pdf




http://www.ecvn.com/ROOTSYS/book/anyone/xuakhaudogo/PhanLoaiHomGoTaiVN.html# để biết thêm các chủng loài gỗ tại Việt Nam được và không được phép khai thác xuất khẩu.

5

http://www.ecvn.com/ROOTSYS/book/anyone/xuakhaudogo/PhanLoaiHomGoTaiVN.html


2. Tình hình nhập khẩu gỗ của Hoa Kì2.1 Quy mô thị trường gỗ tại Hoa Kì

Mỹ là nước nhập khẩu gỗ và hàng nội thất hàng đầu thế giới. Năm 2010 vừa rồi, Mỹ đã nhập khẩu trên 80 tỷ USD gỗ nói chung. Chỉ tiêu cho đồ gỗ và nội thất tại Mỹ đã gia tăng đáng kể, trong đó các bang miền Tây luôn giữa vị trí hàng đầu. Hiện tại, bang Califonia là thị trường tiêu thụ gỗ lớn nhất nước Mỹ, ngoài ra còn có các bang như Texas, Florida. Ở phía Đông Bắc, bang Washington, Nevada, Utah, Arizona và Colorado được dự báo là có tiềm năng tăng trưởng cao nhất trong tương lai.

Không chỉ nhập khẩu, Mỹ cũng là nước xuất khẩu gỗ và đồ gỗ hàng đầu thế giới và ngành công nghiệp gỗ của Mỹ cũng rất năng động. Tổng số các công ty chế biến gỗ ở Mỹ lên tới 86.000 công ty, trong đo có khoảng 19.000 công ty sản xuất gỗ, 53.000 công ty sản xuất đồ gỗ và 14.000 công ty chế tạo nội thất. Oregon là bang sản xuất đồ gỗ lớn nhất của Mỹ, trong khi bang North Caronia là gang sản xuất đồ gỗ nội thất lớn nhất. Ngành công nghiệp gỗ của Mỹ rất chủ động trong việc xuất khẩu và kim ngạch xuất khẩu trung bình hàng năm đạt 5-6 tỷ USD. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, mức độ năng động của ngành công nghiệp gỗ bị giảm sút, nguyên nhân chủ yếu là vì hàng hóa Mỹ bị đội giá do giá lao động cao và tỉ giá đô la Mỹ ngày càng cao so với nhiều đồng tiền khác (trừ Euro sau chiến tranh Iraq đã tăng giá so với đồng đô la Mỹ).

Phân tích nhập khẩu của Mỹ cho tháy những mặt hàng nhập khẩu lớn nhất là: bàn ghế bằng gỗ (chiếm 15% nhập khẩu của nhóm HTS94), phụ kiện ghế dùng cho xe cộ bằng kim loại (13%), đồ gỗ nhà bếp (8%), bàn ghế văn phòng (7%), gỗ tùng bách (39% nhập khẩu).Phần lớn nhóm hàng gỗ và ché biến được nhập khẩu để phục vụ nhu cầu tiêu dùng nội địa, một phần được chế biến để xuất khẩu và tái xuất khẩu.

Đặc điểm nổi bật nhất của thị trường Mỹ là quy mô lớn, nhu cầu tăng thường xuyên và rất đa dạng sản phẩm. Nhưng đây cũng là khó khăn cho nhiều quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam vì các đơn hàng thường rất lớn nên khó đáp ứng được yêu cầu. Thị trường Mỹ cũng là thị trường mở nên cạnh tranh rất ác liệt, cụ thể như sự cạnh tranh đến từ những quốc gia có truyền thống nhập khẩu gỗ vào thị trường Mỹ từ trước đến nay: Brazil, Canada, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia…

2.2 Những luật định của thị trường Hoa Kì

2.2.1 Vấn đề chung về hải quan

Hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ nói chung được phân thành 3 loại chủ yếu: hàng hóa để sử dụng ngay, hàng hóa được lưu giữ trong kho hàng và hàng quá cảnh. Yêu cầu nhập khẩu cho cả ba loại hàng này như nhau, nhưng thời gian để hoàn tất các thủ tục hải quan cho mỗi loại khác nhau.

6


Để nhập khẩu hàng hóa, nhà nhập khẩu (thường là người mua hàng hay nhà môi giới hải quan) ngoài việc phải trả một khoản lệ phí hải quan, phải trình những giấy tờ khác, gồm: Vận đơn, hóa đơn thương mại của nhà xuất khẩu, bản kê khai hàng hóa chở trên tàu (mẫu hải quan số 7533) hoặc đơn xin và giấy phép đặc biệt cho giao hàng ngay (mẫu hải quan số 3461), phiếu đóng gói.

Theo quy định của Hải quan Mỹ, sau khi xuất trình các chứng từ trên, hàng hóa sẽ được thông quan nếu không có vi phạm gì về pháp luật hoặc hành chính. Hồ sơ nhập khẩu sẽ được lưu và thuế nhập khẩu ước tính phải được thanh toán trong vòng 10 ngày làm việc kể từ lúc giải phóng hàng hóa ở trạm hải quan được chỉ định.

Đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ (HST44), các thủ tục rời bến được cho là quá nhiều khó khăn cho các nhà xuất khẩu. Hải quan Mỹ đã thay đổi phân loại gỗ dán (HS 4412) và nhiều loại đã bị tăng thuế từ 0% lên 8%. Còn với hàng gỗ nội thất (HS 94), thủ tục hải quan không quá khó khăn. Việc nhập khẩu hàng gỗ và gỗ nội thất phụ thuộc phạm vi điều chỉnh của các quy định chung như được xác định trong các bộ luật của các quy định liên bang (các văn bản nhập khẩu – 19 CRF 141; điều tra Hải quan – 19 CFR 151 và thuế Hải quan 19 CFR – 159).

Tất cả hàng hóa được nhập vào Mỹ phải được dán nhãn xuất xứ. Hải quan Mỹ có một yêu cầu chung cho việc ghi nước xuất xứ vào tất cả các mặt hàng ngoại nhập vào Mỹ. Các mặt hàng này phải được dán nhãn dễ đọc với tên tiếng Anh của nước xuất xứ trừ phi pháp luật có quy định khác. Trong các sản phẩm gỗ, chỉ gỗ xẻ, rào gỗ, gỗ lát nền là không cần dán nhãn xuất xứ. Nhãn mác xuất xứ phải dễ đọc và phải dán ở mặt dễ nhận thấy, đồng thời phải khó tẩy xóa và lâu bền cùng sản phẩm. Tuy nhiên bất kỳ một biện pháp hợp lý trong dãn nhãn đều được chấp nhận kể cả mác dính. Chỉ có một điều kiện duy nhất đó là mác dính luôn phải dính trên sản phẩm và chỉ có thể bị phá hủy bởi các hành động có chủ ý.

Các hàng hóa được yêu cầu phải dán nhãn xuất xứ nếu nhập vào Mỹ mà không có nhãn mác xuất xứ sẽ phảỉ nộp thuế phụ thu hoặc bị phá hủy theo yêu cầu điều tra của hải quan trước khi đưa vào Mỹ. Các nhà xuất khẩu nên dán nhãn xuất xứ vào sản phẩm một cách chính xác để tránh bị phạt và nộp phí bổ sung tại Hải quan. Thông thường, trong các trường hợp này mức phạt vào khoảng 10%.

2.2.2 Vấn đề chung về Thuế và thuế nhập khẩu:

Mức thuế ở Mỹ nói chung là thấp. Đối với đồ gỗ thuộc mã HS 44, thuế quan thay đổi từ 0 đến 10,7%. Trên thực tế, thuế đánh vào gỗ dán cao nhất (8 và 10,7%). Thuế suất được áp dụng cho hàng gỗ nội thất (mã HS94) đa số là 0% và có một số mặt hàng đệm giường bằng lông vịt có mức thuế 9 và 13% (HST 94043080 và 94049085 và 13%).

7


Một số công ty sản xuất gỗ lâm sản nhà đã phàn nàn về gánh nặng thuế phụ thu đánh vào các nhà nhập khẩu, điều này sẽ làm tăng mức thuế nhập khẩu. Cụ thể:

Phí xử lý hàng hóa (MPF) (0,21%) theo giá FOB, trị giá từ 25 USD đến 485 USD. Phí này do Hải quan Mỹ và Puerto Rico thu.

Thuế bảo quản cầu cảng (HMT) (0,125%) giá FOB Loại khác: phí thanh quản và tiền đặt cọc (bond) nộp cho Hải quan

Biểu thuế nhập khẩu của Mỹ được đăng trên mạng của Ủy ban Thương mại Quốc tế của Mỹ là: www.usitc.gov

2.2.3 Vấn đề chung về Chứng chỉ/ tiêu chuẩn Mỹ và quy tắc dán nhãn: Chứng nhận vệ sinh dịch tễ: Rơm hay đồ bao bọc bằng gỗ khi nhập vào Mỹ phải có giấy chứng nhận vệ sinh dịch tễ. Giấy chứng nhận này có thể do nhà xuất khẩu cung cấp. Giấy chứng nhận cần xác nhận rằng các sản phẩm không bị nhiễm bệnh hay dịch của gỗ. Quy định này do Văn phòng điều tra sức khỏe động thực vật ban hành tại các điều khoản của 7 CFR 300 và 7 CFR 319. Giấy chứng nhận xử lý nhiệt cũng được yêu cầu đối với việc nhập khẩu các nguyên liệu đóng gói bằng gỗ.

Một số đạo luật đặc biệt được Mỹ áp dụng nhằm thúc đẩy chương trình khai thác tài nguyên rừng bền vững trên khắp thế giới, như: chứng chỉ FSC – CoC và đạo luật Lacey.Chứng chỉ FSC – CoC là chứng chỉ quốc tế về chuỗi hành trình sản phẩm, do Hội đồng quản trị rừng thế giới xác nhận. nhằm thúc đẩy việc quản lý rừng trên thế giới một cách hợp lý về mặt môi trường, có lợi ích về mặt xã hội và kinh tế. Hiện nay đã có khoảng 55% doanh nghiệp Việt Nam được cấp chứng chỉ này.Đạo luật Lacey của Hoa Kỳ quy định doanh nghiệp khi xuất khẩu đồ gỗ, lâm sản vào Hoa Kì thì cần phải chứng minh được nguồn gốc xuất xứ của nguồn nguyên liệu làm ra sản phẩm đó. Cho đến nay thì các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ Việt Nam đều vượt qua “rào cản” này khi nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Quy định về việc dán nhãn:Hàng gỗ nội thất cần được dán nhãn theo đúng Luật dán nhãn và đóng gói hợp lý -15 CFR, mục 500-503.Luật dán nhãn và đóng gói hợp lý yêu cầu mỗi kiện hàng hóa tiêu dùng dành cho hộ gia đình (mặt hàng mà được đưa vào đạo luật) phải mang nhãn hiệu hàng hóa, theo đó:

1. Tuyên bố xác định hàng hóa.2. Tên và địa chỉ của nơi sản xuất, đóng gói hoặc phân phối.3. Khối lượng tịnh của sản phẩm về mặt trọng lượng, kích thước hay số đém (kích thước

phải được đo bằng đơn vị inch và cm)

Ngoài ra: Các quy định của Mỹ về gỗ và đồ gỗ còn yêu cầu như sau:

8

http://www.usitc.gov/


HTS 44: Gỗ và sản phẩm gỗ: Bao gồm gỗ củi, gỗ đốt lấy than, gỗ cây, gỗ vụn, mạt gỗ, gỗ làm đường ray, gỗ xẻ, gỗ băm, gỗ lạng, gỗ ván ép, gỗ ép từ vụn gỗ, gỗ làm khung, gỗ đóng thùng hàng, gỗ mỏ, gỗ xây dựng… và các đồ dùng dụng cụ bằng gỗ, như mắc áo, đồ gỗ nhà bếp…Đối với danh mục này, việc nhập khẩu phải:

1. Phù hợp với quy định của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) về giám định tại cảng đến.2. Phù hợp với Luật liên bang về sâu bệnh ở cây.3. Phù hợp với quy định của Hội đồng thương mại Liên bang (FTC) và Hội đồng an toàn

tiêu dùng (nếu là hàng tiêu dùng.4. Phù hợp với các quy định về lập hóa đơn (đối với một số hàng gỗ).5. Phù hợp với các quy định của FWS về giấy phếp nhập khẩu, giấy phép xuất khẩu của

nước xuất xứ, các quy định về tài liệu giao hàng và hồ sơ theo dõi (nếu là gỗ quý hiếm).6. Nhập vào cửa khẩu/cảng theo chỉ định của FWS và phù hợp với các quy định của FWS

và Hải quan về việc thông báo hàng đến và giám định tại cảng đến (nếu thuộc loại quý hiếm).

7. Nhập khẩu gỗ cây phải xin giấy phép của APHIS thuộc USDA.8. Nhập khẩu gỗ quý hiếm phải ghi nhãn (Marking) rõ ràng bê ngoài container tên và địa

chỉ người xuất khẩu và người nhập khẩu, mô tả chính xác chủng loại gỗ.

HTS 94: Đồ nội thất: Bao gồm các loại ghế, đồ đạc dụng cụ trong bệnh viện; các đồ đạc trong nhà, văn phòng, giường tủ, bàn ghế, đệm; đèn và các tám ngăn xây dựng làm sẵn… Các đồ dùng này có thể làm hoàn toàn bằng kim loại, gỗ, nhựa, hay làm khung có bọc da, vải hoặc các vật liệu khác.

Đối với danh mục hàng này, việc nhập khẩu phải:1. Phù hợp với các tiêu chuẩn sản phẩm tiêu dùng của Uỷ ban an toàn tiêu dùng (CPSC) về

an toàn tiêu dùng2. Đối với đệm: phù hợp với các tiêu chuẩn Underwriter’s Laboratory (UL), do CPSC quản

lý.3. Các đồ có thành phần là vải dệt phải ghi theo các quy định TFPLA về xác định nguồn

gốc vải.

2.3 Thị hiếu tiêu dùng hàng gỗ của Hoa Kì:

Gỗ nguyên liệu tại Mỹ được phân loại như sau: Gỗ cứng: là gỗ từ các cây hạt kín, hoặc loài cây lá rộng. Vd: Gỗ Thích, gỗ Mun, gỗ Sồi,

gỗ Dương, Tếch, Phi Lao… Gỗ mềm: là gỗ từ các cây hạt trần, hoặc loài cây lá kim. Vd như Thông, Bách Hương,

Bạch Quả Trong đó, gỗ nguyên liệu được sử dụng cùng là các loại gỗ tròn, gỗ xẻ, gỗ ép, ván ép

nhân tạo và ván Veneer.

9


Các chủng loại gỗ nguyên liệu được thị trường Hoa Kì nhập khẩu nhiều nhất lần lượt là Gỗ xẻ bản lớn thuộc dòng gỗ cứng (Hardwood lumber/ sandwood), gỗ tròn thuộc dòng gỗ mềm (Softwood log/ roundwood), kế đến là gỗ tròn thuộc cả dòng gỗ cứng và mềm. Ngoài ra còn các sản phẩm từ gỗ: ván ép nhân tạo(Vaneer) và cả dăm gỗ (woodchips) để chế biến ván ép nhân tạo.

Năm 2010, nhu cầu đối với gỗ xẻ mềm tại Mỹ tăng 18% sau khi đạt mức thấp nhất trong vòng 50 năm vào năm 2009. Sư gia tăng nhu cầu đã đẩy giá gỗ ở tại Mỹ, Châu Á và Châu Âu tăng lên cao và tiếp tục cao hơn cho đến năm 2011. Thêm vào đó, giá thông màu vàng ở miền Nam nước Mỹ đã cao hơn 24% kể từ tháng 3/2011 so với mùa hè năm 2010. Xu hướng tương tự cũng được thấy đối với loại gỗ Linh sam (Douglas) tại Tây Hoa Kì, và gỗ Vân sam (Spruce – pine), gỗ thông ở Tây giáp Canada.

Đối với sản phẩm từ gỗ người Mỹ không quan tâm nhiều đến chất liệu, màu sắc có tự nhiên hay không, họ cần hoàn thiện sản phẩm một cách chu đáo, phong cách trang trí đơn giản và màu sắc thích hợp, thể hiện qua cách đánh bóng, độ mịn bề mặt, bả lề và các phụ kiện chắc chắn, độ khít sản phẩm, đóng mở tiện lợi dễ dàng.

Phong cách trang trí đong một vai trò hết sức quan trọng để họ quyết định có nên mua hay không. Hầu hết thiết kế nhà của người Mỹ đều mang phong cách hiện đại nên đồ trang trí nội thất cũng phải phù hợp với phong cách đó. Hàng đồ gỗ chạm khảm hoa lá hiếm khi thấy xuất hiện trên thị trường Mỹ, thậm chí những đường cong, đường uốn cũng phải được giảm thêỉu một cách tối đa. Trang trí chủ yếu là các đường thẳng chìm hoặc nổi và các nắm tay câm to hình tròn bằng gỗ hoặc bằng đồng. Tất cả đều đi thành bộ với nhau như giường, bàn ghế, tủ áo quần, tủ đựng thuốc, tủ đựng đồ tắm, tủ đựng chăn, tủ trang điểm, khung gương… Một số sản phẩm rất được ưa chuộng gần đây là các loại tủ nhiều ngăn (4-6 ngăn) có tay cầm hình tròn, khung ảnh và khung gương to bản.

Nói chung thị trường Mỹ không quá khó tính và nhiều khi mẫu mã sản phẩm đã cũ kỹ đối với bang này nhưng lại rất bán chạy khi chuyển đến bang khác. Ngoài ra, cách phân phối hàng thường kết hợp giữa việc bán hàng trên mạng và phân phối tại các hệ thống cửa hàng bán lẻ nên các nhà nhập khẩu thường yêu cầu đối tác có khả năng cung cấp số lượng lớn và rút ngắn thời gian giao hàng. Nếu một lô hàng sản xuất mất hai thang, thì thời gian từ khi đặt hàng đến tay người nhận và tung ra thị trường mất khoảng từ 4-5 tháng là quá lâu, nhiều doanh nhân Mỹ yêu cầu rút ngắn thời gian sản xuất một lô hàng xuống còn 20-25 ngày.

Người tiêu dùng Mỹ cũng thích đồ gỗ làm từ nguyên liệu gỗ cứng, tốt nhất là gỗ của Bắc Mỹ hơn đồ gỗ được làm từ các loại gỗ mềm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của một số doanh nghiệp chế biến đồ gỗ Việt Nam thì người tiêu dùng Mỹ có vẻ ưa chuộng vẻ đẹp bên ngoài, họ không thích “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” mà ngược lại “tốt nước sơn hơn tốt gỗ”. Họ không cần các sản phẩm được làm bằng các loại gỗ tốt như lim, gụ… mà chỉ cần gỗ cao su, gỗ thầu đâu, thậm chí là MDF (ván gỗ ép) nhưng nước sơn phủ bên ngoài phải thật đẹp, bắt mắt và kiểu dáng phải đẹp.

10


Để đạt được nước sơn phủ lên các sản phẩm đồ gỗ xuất sang Mỹ khá phức tạp, khó hơn nhiều so với yêu cầu của các thị trường EU, thường để hoàn tất chu trình sơn một sản phẩm hoàn hảo cho thị trường Mỹ có khi phải sơn đến 10 lần.

2.4 Tình hình nhập khẩu gỗ của Hoa Kì: (Đơn vị tính: USD)

Rate Country 8/2009 – 7/2010 8/2008 – 7/2009 Change (%)

1 Brazil 238,155,180 204,183,322 16,642 Chile 142,627,876 147,700,381 -3,433 China 106,476,741 119,457,017 -10,874 Canada 93,248,302 102,361,643 -8,95 Mexico 45,478,798 40,412,812 12,546 New Zealand 26,737,254 22,406,598 19,337 Malaysia 26,100,147 26,427,420 -1,418 Argentina 20,856,523 16,937,802 23,149 Indonesia 11,408,507 11,676,800 -2,310 Vietnam 9,100,590 4,700,911 93,5911 Italy 7,768,792 8,723,028 -10,9412 Peru 6,585,073 5,665,737 16,2313 Ecuador 3,510, 782 1,159,435 202,814 Paraguay 3,092,575 4,205,983 -26,4715 Netherlands 2,939,987 6,729,616 -53,1816 Taiwan 2,406,211 4,829,938 -50,1817 Bolivia 2,258,186 3,385,672 -33,318 Spain 1,357,541 1,918,214 -29,2319 Colombia 1,219,682 872,108 39,6920 Honduras 1,056,490 1,795,822 -41,1721 Germany 770,738 1,900,383 -59,4322 Nicaragua 734,119 844,038 -13,0223 Finland 706,786 162,174 335,8224 France 689,077 2,588,610 -73,3825 Belgium 677,488 1,351,289 -49,86

Other 5,405,080 11,601,018 -53,41Top 25 quốc gia cung cấp nguồn gỗ nguyên liệu lớn nhất của Hoa KìNguồn: Wood Import Report – www.Zepol.com

Mỹ nhập khẩu gỗ nhiều nhất từ Brazil – quốc gia ngay trong khu vực Châu Mỹ gần kề và có trữ lượng tài nguyên gỗ tự nhiên cực lớn từ rừng Amazon. Giá trị nhập khẩu gỗ từ Việt Nam của Hoa Kì chỉ mới đạt đến mức 9,1 triệu USD/năm. Hiện Việt Nam có khá nhiều đối thủ cạnh tranh trong Khu vực, như: Malaysia, Indonesia và năng ký nhất là Trung Quốc.

11

http://www.Zepol.com/


Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu gỗ của Việt Nam có sức tăng trưởng khá mạnh so với những đối thủ trong cùng khu vực nói trên. Chỉ trong vòng 1 năm, Việt Nam đã tăng cường xuất khẩu gần 100%. Đây là dấu hiệu khả quan, thể hiện sức bật của ngành gỗ Việt Nam tại thị trường Hoa Kì trong những năm sắp tới.

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2011, kim ngạch nhập khẩu đồ gỗ nội thất của Hoa Kì từ Việt Nam là 1,2 tỷ USD (trong khi tổng kim ngạch nhập khẩu gỗ nói từ Việt Nam là 1,7 tỷ USD), chiếm trên 70% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ của Việt Nam.

Theo môt báo cáo của International Trade Administration (http://ita.doc.gov/)về tình hình nhập khẩu gỗ và các đồ dùng bằng gỗ của Hoa Kỳ năm 2007, Trung Quốc là quốc gia xuất khẩu gỗ và đồ dùng gỗ vào Hoa Kì lớn nhất – chiếm 54,4% kim ngạch nhập khẩu của ngành. Các quốc gia tiếp theo sau là Canada, Mexico, Việt Nam và Italy, cùng nhau chiếm 26,4% tổng kim ngạch. Trong năm quốc gia cung ứng gỗ lớn nhất nói trên thì chỉ có Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2008 có sự tăng trưởng nhập khẩu mạnh mẽ tới 20,3%. Báo cáo trên cũng nêu lên rằng: lý do để Việt Nam có mức xuất khẩu sang Hoa Kì tăng trưởng mạnh như vậy là bởi thời gian đó Việt Nam vừa trở thành thành viên của WTO.

12

http://ita.doc.gov/


3 Phân tích lợi thế cạnh tranh của gỗ Việt Nam so với gỗ Trung Quốc tại thị trường Mỹ.

3.2 Yếu tố thâm dụng: 3.1.1 Yếu tố cơ bản:

Việt Nam Trung QuốcĐiều kiện tự nhiên

Việt Nam nằm trên bán đảo Đông Dương, với diện tích 327.500 km2, diện tích rừng bao phủ khoảng 30% với số liệu thống kê được là khoảng 9,5 triệu km2. Với các trữ lượng rừng được thống kê như sau (2008):

Địa hình Việt Nam đa dạng, bao gồm đồi núi, đồng bằng, bờ biển và thềm lục địa. Có môi trường khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm, độ ẩm thường trên 80%, lương mưa hàng năm vào khoảng 1200 – 3000mm. Vị trí trải dài từ vĩ độ 23 đến vĩ độ 8 của Bắc bán cầu nên khí hậu có sự khác biệt theo từng vùng. Có thể chia khí hậu Việt Nam thành 2 đới lớn, miền Bắc – khí hậu nhiệt đới gió mùa, với 4 mùa rõ rệt; miền Nam do ít bị ảnh hưởng của gió mùa nên khí hậu nhiệt đới khá điều hòa với 2 mùa khô và mùa mưa. Bên cạnh đó, do cấu tạo địa hình bị chia cắt nên Việt Nam còn nhiều vùng tiểu đới khí hậu có khí hậu ôn đới như Sapa, Lào Cai, Lâm Đông, vùng khí hậu lục địa như Lai Châu, Sơn La. Với một tổng thể điều kiện tự nhiên đa dạng, Việt Nam có nhiều khu vực rừng có trữ lượng cao và chất lượng quý như :

- Vùng rừng Tây Bắc : với các loại cây Du, Thông 3 lá, Pơmu, Chò chỉ…

Trung Quốc là quốc gia có diện tích lớn thứ 4 trên thế giới, gấp 29 lần so với Việt Nam, khoảng 233,97 triệu km2.

Địa hình Trung Quốc bao gồm nửa phía Đông là vùng bình nguyên phì nhiêu, đồi núi, sa mạc và các thảo nguyên cận nhiệt đới. Cùng với nửa phía Tây là một vùng rộng lớn các lưu vực chìm trong các cao nguyên, khối núi. Khí hậu Trung Quốc phức tạp , đa dạng, đa số nằm trong khu vực bắc ôn đới, thuộc khí hậu gió mùa lục địa, đa số các vùng có bốn mùa rõ rệt, mùa đông lạnh giá, mùa hè nóng nực. Do đất nước rộng lớn, địa hình phức tạp, độ cao chênh lệch lớn nên khí hậu cũng đa dạng theo. Từ Nam lên Bắc lần lượt là các vùng Nhiệt đới, Á nhiệt đới, Trung ôn đới, Hàn ôn đới. Trung Quốc hiện có tổng cộng 233,97 triệu ha rừng, chiếm 16,55% tổng diện tích đất quốc gia. Vùng rừng chủ yếu của Trung Quốc là: Vùng rừng miền đông bắc, gồm Núi Đại Hưng An, Núi Tiểu Hưng An và vùng rừng Trường Bạch Sơn, là vùng rừng thiên nhiên lớn nhất Trung Quốc. Vùng rừng ở miền tây nam, gồm vùng núi Hoành Đoạn, chân núi Hy-ma-lay-a, vùng rừng ở chỗ ngoặt sông Ya-lu-chang-pu, là vùng rừng thiên nhiên lớn thứ hai Trung Quốc. Vùng rừng ở miền đông nam, gồm vùng đồi núi ở phía nam dải núi Tần Lĩnh-sông Hoài Hà và phía đông vùng cao nguyên Vân Quý, là vùng rừng nhân tạo chủ yếu nhất Trung Quốc.Sự trải dài qua các đới khí hậu cộng với các khu vực rừng có diện tích rộng lớn đã khiến cho Trung Quốc có một ưu thế tuyệt đối để trồng trọt các giống cây sống trong khí hậu từ Hàn đới đến Nhiệt đới với sản lượng khá lớn hàng năm. Tuy nhiên ngành gỗ Trung Quốc cũng thường xuyên phải đối mặt với nhiều thảm họa do thiên tai. Theo thông tin của hãng đánh giá rủi ro Maple, Trung Quốc nằm trong top 3 những những có rủi ro và vô cùng nhạy cảm trước thiên tai.

13

Rừng non Rừng gỗ + Tre nứa

Rừng lá rộng + lá

kim

Rừng ngập mặn

Rừng núi đá

104,322,424

41,931,997

9,447,065560,155 2,787,150

mét khối


- Vùng rừng Trung Tâm : với Keo, Bồ đề, Bạch đàn, Luồng…

- Vùng rừng Đông Bắc : với Lim xanh, Dẻ, Nghiến, Thông nhựa, Vầu…

- Vùng rừng Bắc Trung Bộ : với các loài Lim, Sến, Trai, Nghiến, mun, Thông nhựa…

- Vùng duyên hải Nam Trung Bộ : với đất đai nghèo dinh dưỡng thích hợp với các khu rừng cao su,

- Vùng rừng Tây Nguyên với các loài Thông, Dẻ, Bằng Lăng, các cây họ Dầu

- Vùng rừng Đông Nam bộ : với Cao su, Bạch đàn- Vùng đồng bằng song Cửu Long với đặc trưng các

khu rừng ngập mặn và đặc biệt giàu có những rừng Tràm.

Việt Nam cũng thường xuyên đối mặt với các đợt thiên tai từ nhẹ đến nghiêm trọng hàng năm. Nhưng loại thiên tai ảnh hưởng nhiều nhất đến ngành lâm nghiệp Việt Nam chính là hạn hán. Hạn hán là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc cháy rừng. Trong khi theo thống kê, Việt Nam có 6 triệu hecta rừng dễ cháy như rừng Thông, Bạch đàn, Tràm…, trung bình mỗi năm Việt Nam mất đi 16.000 ha rừng do cháy.

Nhìn sơ qua lịch sử những trận thiên tai của Trung Quốc, như bão lũ ở miền Trung và Nam Trung Quốc, hạn hán ở miền Bắc, động đất ở khu vực phía Tây Nam đều để lại những hậu quả nặng nề cả về con người, kinh tế và đặc biệt làm ảnh hưởng đến các cánh rừng cũng như ngành công nghiệp gỗ của Trung Quốc. Cụ thể như thảm họa tuyết vào năm 2008 tại phía Nam Trung quốc đã khiến cho 279 triệu mẫu rừng ở 19 tỉnh, huyện, thành phố (Hồ Nam, Quý Châu, Giang Tây, Hồ Bắc, An Huy, Quảng Tây và Triết Giang…) bị ảnh hưởng, 1781 trang trại bị phá hủy nghiêm trọng, hầu hết các rừng trẻ và trung niên trong khu vực bị phá hủy.

Nguồn lao độngHiện nay, tình hình lao động của ngành là một vấn đề cần có biện pháp tăng cả chất lượng và số lượng. Thời báo kinh tế Việt Nam cho biết, trong khoảng 170 000 lao động ngành gỗ, lao động trình độ đại học chỉ chiếm 3% công nhân kỹ thuật chiếm 30%, còn lại là lao động phổ thông (Số liệu từ Khoa chế biến lâm sản, trường Đại học Lâm Nghiệp). Các trường đại học và cao đẳng chỉ có thể cung cấp một phần nhỏ nguồn nhân lực cần thiết cho ngành chế biến gỗ. Các cơ sở đào tạo dạy nghề chế biến gỗ cũng không thoả mãn được nhu cầu của các doanh nghiêp vì vậy ngành công nghiệp gỗ đang đứng trước hiện trạng thiếu trầm trọng nguồn lao động lành nghề.

Thống kê năm 2010 – Tổng cục thống kê cho biết dân số trung bình cả nước năm 2010 ước tính 86,93 triệu người, phân bố chủ yếu ở nông thôn 70.4%, thành thị 29.6%. Đối với ngành kinh tế Nông Lâm Nghiệp, năng suất lao động xã hội đạt 34.7%.

Biểu đồ phân bố dân cư của Trung Quốc

Dân số Trung Quốc hiện nay khoảng 1,331 tỷ người (năm 2009-nguồn Ngân hàng Thế Giới).

14


Cơ cấu lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc tại thời điểm 1/7 hàng năm phân theo thành phần kinh tế và ngành kinh tế, ngành Nông Lâm nghiệp chiếm 48.2% khoảng 23 022 nghìn người. (Nguồn: Tổng cục thống kê, số liệu hết năm 2009)

Năng suất của các doanh nghiệp được tìm hiểu khá thấp. So sánh ngành chế biến gỗ Việt Nam trung bình chỉ tạo ra giá trị xuất khẩu dưới 10.000 USD/công nhân/năm, trong khi tại Trung Quốc là 16.000 USD/công nhân/năm, tại Malaysia là 17.500 USD/công nhân/năm, tại Đức khoảng 70.000 USD/công nhân/năm). Số liệu điều tra cho thấy tỷ lệ thu nhập từ lâm nghiệp trong cơ cấu thu nhập của hộ nông dân còn thấp: toàn quốc là 4,8%, vùng Đông Bắc 11,7%, Tây Bắc 23%, Bắc Trung bộ 7,2%, Nam Trung bộ 5,2%, Tây Nguyên 7,4%, Đông Nam bộ 2%, Đồng bằng sông Cửu Long 2,1% và Đồng bằng sông Hồng 0,2%.

Dân cư Trung Quốc phân bố không đồng đều, tập trung chủ yếu ở Phía Đông Trung Quốc. Nhìn vào bảng phân bố mật độ dân cư cho thấy phần lớn người dân Trung Quốc tập trung sinh sống nhiều ở khu vực Đông Bắc, Đông Nam và Tây Nam.

Hình vẽ thể hiện sự phân bố các doanh nghiệp lâm sản của Trung Quốc

Nhìn vào hình vẽ trên có thể thấy các doanh nghiệp hoạt động trong ngành gỗ Trung Quốc có xu hướng phân bố tương tự với tình trạng phân bố dân cư: tập trung chủ yếu ở phía Đông Trung Quốc, nơi có mật độ dân cư và nguồn lao động đông đúc. Do đó có thể nói, khu vực có dân cư đông sẽ khiến cho hoạt động của ngành gỗ trở nên sôi động và phát triển mạnh.

15


Nhìn vào bảng cơ cấu dân số theo độ tuổi có thể thấy dân số trẻ Trung Quốc chiếm chủ yếu, đặc biệt trong độ tuổi lao động. Thêm vào đó, mục tiêu của chính sách xã hội Trung Quốc là tạo ra nhiều việc làm cho người trẻ thuận lợi cho ngành công nghiệp gỗ nơi cần nhiều lao động trẻ với giá rẻ.Chi phí lao động thấp là lợi thế quan trọng nhất của ngành công nghiệp gỗ Trung Quốc. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy rằng có thể có sự thiếu hụt lao động có trình độ. Trong đáp ứng sự thiếu hụt công nhân có trình độ, một số tỉnh xem xét tăng tiền lương tối thiểu để thu hút thêm lao động.Nhìn chung thì lực lượng nhân công rẻ và trình độ tay nghể của người lao động Trung Quốc vẫn cao hơn Việt Nam. Tuy nhiên, cả Việt Nam và Trung Quốc đều phải đối mặt với một vấn đề lớn là sản phẩm vẫn chưa có thiết kế hay thương hiệu riêng cũng như chất lượng sản phẩm chưa có thể cạnh tranh với các nước như Canada, EU, Mỹ...

3.1.2 Yếu tố tăng cường:

Việt Nam Trung QuốcVốn kinh nghiệm

Hiện tại nước ta ó 4 trung tâm sản xuất đồ gỗ chính: Đồng bằng sông Hồng, tỉnh Bình Dương, Tây Nguyên (Gia Lai, Đak Lak) và Miền Nam Việt Nam (Bình Dương, Tp. HCM, Đồng Nai và Long An). Tại đồng bằng sông Hồng thì Hà Tây, Bắc Ninh và Hà Nội là những trung tâm hàng đầu về sản xuất đồ gỗ theo kiểu truyền thống. Những trung tâm nổi tiếng là làng Đồng Kỵ (Bắc Ninh), Vạn Điểm (Hà Tây), Vân Hà (Hà Nội)… Còn có rất nhiều

Tỷ lệ sử dụng tài nguyên gỗ của Trung Quốc chỉ chiếm 60% trong khi tỷ lệ này ở các nước phát triển là 80% (2007). Tuy nhiên , Trung Quốc hiện nay có mức độ phát triển ngành công nghiệp rất tốt nên việc áp dụng công nghệ mới vào trong ngành sản xuất và chế biến gỗ là có khả năng.

Ngành công nghiệp máy chế biến gỗ vẫn còn kém phát triển so với ngành ngành công nghiệp chế biến gỗ nên các sản phẩm gỗ của Trung Quốc vẫn dựa trên lợi thế giá rẻ

16


làng nghề sản xuất đồ gỗ tại các tỉnh Hải Dương, Vĩnh Phúc, Nam Định, Hưng Yên.

Việt Nam có truyền thống sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ lâu đời và đối với nhu cầu của ngành gỗ hiện nay thì những kĩ thuật sản xuất truyền thống được lưu truyền và phát triển là một nguồn vốn kiến thức quốc gia vô giá,đem lại lợi thế cạnh tranh lớn cho ngành gỗ mỹ nghệ Việt Nam khi xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.

Số lượng các nhà máy là rất lớn trong khi các công ty nổi tiếng thì hiếm. Hầu hết các nhà máy này đều sản xuất theo quy trình thủ công, mức độ nghiên cứu và phát triển chiếm tỉ lệ thấp do các nhà máy Trung Quốc chủ yếu vẫn bắt chước các thiết kế.

Sự am hiểu thị trường: Trung Quốc vẫn là quốc gia đứng đầu về xuất khẩu gỗ thành phẩm và thị trường chủ yếu vẫn là Mỹ, do đó có thể nói Trung Quốc khá am hiểu về thị trường Mỹ.

Tiềm lực tài chính Các công ty chế biến gỗ có vốn đầu tư nước ngoài đóng

một vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành công nghiệp gỗ Việt Nam, không chỉ trong lĩnh vực xuất khẩu mà còn trong lĩnh vực trình độ công nghệ, đào tạo nhân lực, đa dạng hoá sản phẩm và thậm chí là nâng cao hình ảnh về ngành công nghiệp gỗ trên thị trưòng thế giới.

Đây là thời cơ rất tốt để thúc đẩy sản xuất ở Việt Nam khi các doanh nghiệp Đài Loan xây dựng và mở rộng quy mô nhà máy tại đây, đặc biệt là tại Tp.HCM vì họ đang tăng tốc để đối đầu với Trung Quốc trong cuộc chạy đua xuất khẩu vào thị trường Mỹ và Châu Âu. Có cở sở để đặt niềm tin và sự lạc quan vào tiềm năng ở đây và vì vậy một nguồn vốn khổng lồ đã được đầu tư để đặt dấu ấn chắc chắn vào thị trường sản xuất đồ nội thất đang lên này.

Tiềm lực tài chính phát triển ngành gỗ:Trung Quốc là một trong những quốc gia phát triển nhận được nguồn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài lớn nhất (People Daily Online, 2008). Các nguồn vốn đầu tư tăng mạnh mẽ, cụ thể là trong năm 2007 Trung Quốc đã nhân được 83,5 tỷ USD đầu tư từ Mỹ (Diao,2008). Đặc biệt, một lượng vốn FDI khá lớn đã được rót vào các công ty sản xuất và chế biến gỗ thành phẩm. Dựa vào bảng số liệu phía dưới có thể thấy hình thức đầu tư chủ yếu là liên doanh vốn. Bằng chứng là có nhiều cuộc sát nhập lớn diễn ra trong ngành. Điều này góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của toàn ngành do các doanh nghiệp có đủ tiềm lực tài chính để để đầu tư nhiều máy móc, thiết bị cũng như là tạo ra những sản phẩm có chất lượng, thương hiệu riêng

Theo số liệu của Bộ NN& PTNT, có khoảng 2562 doanh nghiệp chuyên về sản xuất kinh doanh đồ gỗ trên cả nước. Trong số đó có 374 công ty nhà nước, 421 công ty có vốn

Các cuộc sát nhập diễn ra mạnh mẽ nhờ vào nguồn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Bên cạnh đó là công ty lớn thực hiện

17


đầu tư nước ngoài với số vốn đăng ký là 1,2 tỉ đô la Mỹ (tính đến 14/12/2006) và còn lại là các doanh nghiệp tư nhân địa phương.

Tỉnh Bình Dương, nơi chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu của cả nước, hiện nay có 542 doanh nghiệp chế biến gỗ, bao gồm 200 công ty có vốn đầu tư nước ngoài với tổng số vốn đầu tư lên tới hơn 700 triệu đô la. Cũng vậy, dựa vào số liệu thống kê của một công ty tư vấn tại thành phố Hồ Chí Minh chuyên về xúc tiến xuất khẩu đồ gỗ vào thị trường Mỹ, khoảng 80% kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam vào thị trường Mỹ là từ các công ty có vốn đầu tư của Đài Loan và Trung Quốc tại thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai cũng như các nhà buôn khác từ nước thứ ba.

Việt Nam có chính sách hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp thuộc ngành gỗ với mục tiêu như sau:

STT Hạng mục 06 – 10 11 - 20 Total %

AChi phí đầu

tư 31,946.17 68,413.63 100,359.80 94

1

Quản lý bền

vững rừng và

chương trình

phát triển

16,214.55 28,220.80 44,435.35 44.3

2

Bảo vệ rừng,

bảo tồn đa

dạng sinh học

và chương

trình phát triển

dịch vụ môi

trường

3,871.00 10,262.60 14,133.60 14.1

3

Chương trình

thương mại và

gia công gỗ và

sản phẩm từ

rừng

10,428.07 26,662.50 37,090.57 37

IPO tiềm lực tài chính mạnh, tăng lợi thế cạnh tranh cho ngành sản xuất và chế biến gỗ Trung Quốc dựa trên quy mô của các công ty.

18


4

Chương trình

nghiên cứu,

đào tạo, giáo

dục khuyến

lâm

546.96 848.82 1,359.80 1.3

5

Chương trình

đổi mới thể

chế, chính

sách, kế hoạch

và giám sát

lâm nghiệp

885.57 2,418.91 3,304.48 3.3

BChi phí thông

thường 1,939.17 4,460.09 6,399.26 6.0

Tổng số vốn

cần thiết 33,885.34 72,873.72 106,759.06 100

19


3.2 Yếu tố nhu cầu:

Việt Nam Trung Quốc

THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC

Đã có sự bùng nổ về nhu cầu các sản phẩm đồ gỗ trong thị trường nội địaSự tăng trưởng kinh tế trong nước, đời sống của người dân đã được nâng cao. Từ đây, nhu cầu các sản phẩm gỗ phục vụ cuộc sống cũng tăng rất mạnh mẽ. Các hộ gia đình có điều kiện kinh tế và đời sống khác nhau có những nhu cầu rất khác nhau. Tuy nhiên, nhu cầu chủ yếu của các gia đình là các sản phẩm đồ gỗ gia dụng như giường, tủ và bàn ghế. Khảo sát ngẫu nhiên tại 210 hộ gia đình khu vực thành thị của 7 tỉnh cho thấy mức tiêu thụ sản phẩm đồ gỗ bình quân hộ gia đình là 3 triệu đồng/năm. Đồng thời 100% số hộ gia đình trả lời rằng họ đang có nhu cầu về sử dụng sản phẩm gỗ và nhu cầu sản phẩm đồ gỗ bình quân là 6 triệu đồng/hộ gia đình. Điều này cho thấy nhu cầu sản phẩm đồ gỗ trong hộ gia đình người dân là tương đối lớn. Khảo sát tại 10 khác sạn và nhà nghỉ cho thấy các nhà nghỉ tiêu dùng trung bình 12 triệu đồng sản phẩm gỗ cho một căn phòng, khách sạn hai sao sử dụng từ 16 đến 20 đồng/căn phòng, khách sạn ba sao sử dụng từ 20 – 30 triệu đồng/căn phòng, khách sạn 4 sao sử dụng từ 50 đến 80 triệu đồng/cho một căn phòng. Theo ý kiến của các khách sạn ba sao và 4 sao thì cứ khoảng 5 năm họ phải tiến hành thay mới các sản phẩm đồ gỗ để thu hút người ở. Kết quả khảo sát này chỉ ra rằng số lượng khách sạn và nhà nghỉ được xây mới hàng năm ở Việt Nam cũng đang có nhu cầu và tiêu thụ một lượng sản phẩm gỗ có giá trị rất lớn. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp đồ gỗ trong nước vẫn chưa quan tâm đúng mức đến thị trường nội địa, mặc dù nhu cầu của thị trường này là rất lớn.Doanh nghiệp gỗ Việt Nam đã quen với việc làm theo đơn hàng nên không có sự đầu tư cần thiết trong việc nghiên cứu thị trường nhỏ lẻ trong nước.

THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC

Trung Quốc là một thị trường có nhu cầu rất lớn về gỗ. Các nhà máy của nước này sẽ còn rất lâu mới đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ gia tăng trong nước và kết quả là khối lượng nhập khẩu đã tăng mạnh trong 5 năm qua, từ mức chỉ có 2 triệu m3 trong năm 2006 lên 9,4 triệu m3 trong năm 2010. Trong 2 tháng đầu năm 2011, nhập khẩu đã bất ngờ tăng 32% so với cùng kỳ năm 2010.Biểu đồ cơ cấu sản phẩm gỗ của Trung Quốc.

Cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, ngành công nghiệp gỗ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ gấp đôi trong những năm gần đây.Hiệp hội Đồ gỗ Quốc gia Trung Quốc thống kê, hàng năm nhu cầu tiêu dùng nội địa sản phẩm gỗ Trung Quốc chiếm 75% sản lượng, 25% dùng để xuất đi. Sản phẩm Đồ gỗ của Trung Quốc luôn có mặt tại các thành phố lớn như Hồng Kông, Thượng Hải, Bắc Kinh và một số thành phố quốc tế khác để sẵn sàng bắt kịp trào lưu thị trường.

20


MỨC ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC

Việt Nam ngày càng có nhu cầu cao đối với các sản phẩm đồ gỗNhu cầu sử dụng các sản phẩm đồ gỗ cho cả mục đích nhà ở và thương mại tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây.Theo kết quả nghiên cứu “phân tích thị trường bán lẻ Việt Nam (2008 -2012)”, thị trường đồ gỗ trong nước dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm lên tới 20% trong giai đoạn 2009-2012, lý do là số gia đình tăng lên và mức thu nhập được cải thiện của tầng lớp trung lưu. Theo kết quả của nghiên cứu “Phân tích thị trường bán lẻ Việt Nam (2008-2012)”,.Quá trình đô thị hóa nhanh, các dự án quy hoạch đô thị đang triển khai – sẽ kéo theo nhu cầu cao đối với các sản phẩm đồ gỗTới năm 2020, dự đoán tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam sẽ tăng 45,2%/năm so với tốc độ 27% hiện nay. Trong giai đoạn 2010-2020, Việt Nam sẽ cần phát triển 364 triệu m2 nhà ở tại các thành phố, tương đương với gần 36 triệu m2/năm. Tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng này sẽ kích thích mạnh mẽ tới thị trường nhà ở, do đó thị trường đồ gỗ ở Việt Nam sẽ thực sự bước vào giai đoạn phát triển ngoạn mục

Lĩnh vực nhà ởChính phủ Việt Nam đã phê duyệt chương trình cải tạo hạ tầng đô thị cho giai đoạn tới năm 2020 với tổng vốn đầu tư 90 tỷ đôla Mỹ, với mục tiêu nâng cấp các thành phố, xây dựng lại các khu dân cư cũ và các trung tâm đô thị

Lĩnh vực thương mạiTrên 95% diện tích của các khu văn phòng cho thuê tại cả Hà Nội và Tp. HCM đã được sử dụng. Trong 5 năm tới, tại Tp. HCM sẽ có thêm 500.000m2 văn phòng mới được đưa vào sử dụng, tăng tổng diện tích văn phòng hiện nay lên 160%. Đồng thời, rất nhiều khu thương mại mới và khu

MỨC ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC

Tại Trung Quốc, thị trường bất động sản đang bùng nổ và ngành công nghiệp du lịch hứa hẹn sẽ đẩy nhu cầu cho cả hai khu vực đồ dùng gia dụng và nội thất khách sạn, cũng như nhiều sản phẩm cao cấp khác.Theo số liệu thống kê chính thức của Trung Quốc, mỗi năm Trung Quốc hoàn thành 1,2 tỷ mét vuông cơ sở hạ tầng, trong đó 500 triệu mét vuông dành cho các hộ gia đình. Có thể nói mỗi năm, có 5 triệu hộ gia đình cần nâng cấp đồ nội thất của họ, chưa kể đến nhu cầu đang bùng nổ của các cao ốc văn phòng và các công trình công cộng.

Xu hướng sản phẩm Đồ gỗ Trung Quốc:Hiện nay, Trung Quốc có nhiều chủng loại hàng nội thất trên thị trường, chủ yếu phục vụ cho nội thất khách sạn, nội thất văn phòng và nơi công cộng.Đối với nội thất gia đình, người Trung Quốc thường dựa vào các yếu tố sau để chọn lựa:

- Thiết kế đơn giản, mang phong cách cá nhân trung tâm

- Nguyên liệu gỗ phải chất lượng cao (người Trung Quốc nói chung và người Á Đông nói riêng thích sưu tầm đồ gỗ và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ có tính giá trị cao)

- Phong cách cổ điển kết hợp phong cách Tây phương hiện đại.

Đặc biệt, một số xu hướng sau đây sẽ là xu hướng phổ biến tại thị trường Trung Quốc trong thời gian sắp tới:

- Nội thất nhà bếp – do người dân Trung Quốc ở các thành phố lớn ngày càng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho căn bếp của mình

- Đồ nội thất phải “xanh” – đây là kết quả của một cuộc nghiên cứu sau những chương trình kế hoạch nâng cao nhận thức về bảo vệ mội trường của Chính phủ Trung Quốc tại các thành phố lớn. Do đó, các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng chú trọng hơn đến việc chọn lựa nguồn nguyên liệu.

21


công nghiệp đang có kế hoạch được xây dựng xung quanh Tp. HCM và các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.

Ngành khách sạn/Nghỉ dưỡngSẽ có thêm nhiều khách sạn hạng sang được xây dựng để đáp ứng nhu cầu của du khách quốc tế. Cơ quan quản lý ngành du lịch dự báo tới năm 2020 Hà Nội sẽ cần thêm 13.000 phòng tại các khách sạn từ 3-5 sao, và con số này tại Tp. HCM là 7.000 phòng. Việt Nam có đường bờ biển dài và tuyệt đẹp, do đó nhiều khu vực đang được quy hoạch để phát triển du lịch như Cần Giờ, tỉnh Quảng Nam, Nha Trang, tỉnh Bình Thuận, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, đảo Phú Quốc, thành phố Đà Nẵng...

Ngành vui chơi và giải tríViệt Nam hiện là thị trường giải trí và truyền thông tăng trưởng nhanh nhất thế giới, và doanh số dự báo cho năm 2013 sẽ vượt 2,3 tỷ đôla Mỹ. Hiện có 4.215 quán bar, 1.189 sàn nhảy và 73 rạp chiếu phim ở Tp. HCM và Hà Nội. Với sức chi tiêu ngày càng tăng, dân số trẻ chiếm tỉ lệ lớn và sự hỗ trợ của chính phủ, nhiều khu vui chơi - giải trí tổng hợp sẽ được xây dựng trong tương lai không xa.

Hạ tầngVụ Kết cấu Hạ tầng và Đô thị thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo từ nay tới năm 2020 Việt Nam sẽ cần đầu tư trên 60 tỷ đôla Mỹ vào các dự án xây dựng đường xá, sân bay, cảng biển và các mạng lưới giao thông công cộng khác.

CÁCH VIỆT NAM ĐÁP ỨNG NHU CẦU NỘI ĐỊA

Phần lớn các sản phẩm đồ gỗ phục vụ nhu cầu trong nước hiện nay do các cơ sở sản xuất quy mô nhỏ cung cấp. Trong 5 năm vừa qua đã có sự bùng nổ về các cơ sở sản xuất đồ gỗ quy mô nhỏ phục vụ tiêu dùng nội địa. Khảo sát thực tế cho thấy tốc độ tăng trưởng về số lượng các cơ sở sản xuất đồ gỗ tính chung cho các tỉnh là 50%. Các địa phương như Bắc Ninh, Hà Tây (khi chưa sáp nhập địa giới

CÁCH TRUNG QUỐC ĐÁP ỨNG NHU CẦU NỘI ĐỊA

Trung Quốc có trên 50.000 cơ sở sản xuất với hơn 50 triệu nhân công và sản xuất với doanh số gần 20 tỷ USD/năm.Sản lượng gỗ nội địa của Trung Quốc đã giảm mạnh trong 10 năm qua, sau khi Chính phủ nước này ban bố lệnh cấm khai thác gỗ. Tuy nhiên, theo WWF, nỗ lực bảo vệ rừng của Trung Quốc lại khiến cho lượng gỗ nhập khẩu từ các quốc gia có nạn đốn gỗ bất hợp pháp gia tăng. Trung Quốc hiện là một trong những điểm đến chủ yếu của gỗ lậu - hơn 50% gỗ nhập khẩu có xuất xứ từ Nga, Malaysia và Indonesia.

22


hành chính) và Hà Nội có tốc độ tăng trưởng số lượng các cơ sở sản xuất là 80%. Tuy nhiên, hầu hết các sơ sở sản xuất đồ mộc mới thành lập đều là đơn vị sản xuất quy mô đầu tư nhỏ hoặc là cơ sở thực hiện việc gia công sản phẩm cho các cơ sở sản xuất lớn. Khảo sát ở 50 cơ sở sản xuất đồ mộc mới thành lập cho thấy quy mô vốn đầu tư một cơ sở sản xuất đồ mộc nội địa có giá trị từ 50 đến 100 triệu và 80% số cơ sở này thực hiện sản xuất sản phẩm theo kiểu gia công theo đơn đặt hàng của cơ sở sản xuất lớn hơn. Doanh thu bình quân của các cơ sở sản xuất này biến động từ 30 – 70 triệu đồng/tháng. Khảo sát ở 30 cơ sở sản xuất có vốn đầu tư từ 100 đến 500 triệu đồng cho thấy doanh thu của các cơ sở này đạt từ 50 đến 500 triệu đồng/tháng. Theo đánh giá chung của các cơ sở mức tăng trưởng chung về quy mô của doanh thu đạt 10 – 20%/năm. Đã có sự chuyên môn hóa và liên kết sản xuất tương đối cao: Ở nhiều nơi, ví dụ như các làng nghề ở Bắc Ninh hay Hà Nội, đã hình thành lên các cơ sở sản xuất chỉ chuyên sản xuất một hoặc một số chi tiết của sản phẩm hoàn chỉnh. Sự chuyên môn hóa còn mang tính chất liên vùng hoặc liên khu vực. Ví dụ: những cơ sở sản xuất đồ mộc tại Hà Nội liên kết với các cơ sở sản xuất ở Bắc Ninh và khu vực thuộc tỉnh Hà Tây trước đây để sản xuất các sản phẩm bàn ghế có yêu cầu kỹ thuật cao. Sự chuyên môn hóa này đã và đang có tác dụng rất lớn trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm.

Chủng loại, kiểu dáng và chất lượng sản phẩm cung cấp cho thị trường rất đa dạng: Hiện nay các cơ sở sản xuất đồ gỗ của Việt Nam đang cung cấp cho thị trường hàng vạn mặt hàng với rất nhiều kiểu dáng và chất lượng rất khác nhau. Mỗi loại mặt hàng lại có rất nhiều kiểu dáng, kích thước và trang trí khác nhau. Tuy nhiên, không khó để nhận ra rằng một bộ phận lớn sản phẩm được sản xuất ra phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước của các cơ sở sản xuất nhỏ đều là sản phẩm không có sự kiểm soát về chất lượng và theo đánh giá

Theo Cục Lâm nghiệp Trung Quốc, nước này đã nhập khẩu 25,5 triệu m3 gỗ lậu trong năm 2003. Báo cáo mới của WWF cho biết, đến năm 2010 các khu rừng và đồn điền ở Trung Quốc cũng chỉ đáp ứng chưa tới 50% tổng nhu cầu gỗ công nghiệp của nước này. WWF nói rằng Trung Quốc có thể sản xuất gỗ bền vững trong các khu rừng cấm khai thác để bớt phụ thuộc vào lượng gỗ từ bên ngoài. Bên cạnh đấy, cũng cần có các sáng kiến để cải thiện hiệu quả của quy trình chế biến, sử dụng gỗ nhằm giảm lãng phí.

23


chung của người tiêu dùng là chất lượng sản phẩm thấp. Chỉ có một số rất ít người tiêu dùng cho rằng chất lượng sản phẩm gỗ họ đã mua là phù hợp với yêu cầu và chí phí mà họ đã bỏ ra. Nhiều người cho rằng sản phẩm của họ mua không được sản xuất từ loại gỗ mà họ đã được cơ sở sản xuất cho biết. Theo đánh giá của những người tiêu dùng việc thiếu hệ thống tiêu chuẩn và kiểm soát chất lượng đang là cản trở cho việc ra quyết định đầu tư mua sản phẩm gỗ. Một số cho rằng đồ gỗ ngoại nhập sẽ được họ ưu tiên lựa chọn nếu như phải ra quyết định mua sản phẩm. Kết quả khảo sát cũng phản ánh rằng các cơ sở sản xuất đồ gỗ của Việt Nam sẽ có khả năng mất dần thị phần nếu như họ không có sự cải tiến về chất lượng đối với các sản phẩm tiêu dùng trong nước.

Hình thức bán hàng hay cung cấp sản phẩm rất đa dạng: Hiện nay người mua hàng có thể trực tiếp đến các cửa hàng buôn bán sản phẩm đồ gỗ để lựa chọn hàng cần mua. Nếu người mua không muốn sử dụng các sản phẩm sản xuất trước thì họ có thể đặt hàng và các cơ sở sản xuất đồ gỗ sẽ cử người đến thiết kế và sau đó tiến hành sản xuất và lắp đặt phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng. Người mua hàng cũng có thể mua hàng trên mạng internet. Thông thường các khách hàng có thu nhập thấp và nhu cầu tiêu dùng sản phẩm có chất lượng thấp thường đến mua trực tiếp ở các của hàng hoặc cơ sở sản xuất. Trong khi đó các khách hàng có thu nhập cao và có nhu cầu sản phẩm với chất lượng cao thường tìm đến các cơ sở sản xuất để đặt hàng theo những thiết kế và chất lượng nhất định. Vẫn còn rất ít khách hàng thực hiện việc mua hàng trên mạng internet.

Giá cả sản phẩm phụ thuộc vào thỏa thuận giữa người mua và người bán: Hầu như giá cả sản phẩm mà khách hàng đã mua là do thỏa thuận giữa hai bên. Có 60% người trả lời phỏng vấn cho rằng giá cả sản phẩm mà họ đã mua là cao. Theo những người này nguyên nhân chính của việc họ đã phải trả giá cao cho sản phẩm mà họ tiêu dùng là do họ thiếu thông tin

24


về thị trường, giá cả loại gỗ đã được sử dụng để đóng sản phẩm để ra quyết định mua sản phẩm và quan trọng hơn là người bán hàng thực hiện không đúng cam kết về chủng loại gỗ và chất lượng sản phẩm. Rất khó để phân tích và đánh giá về sự gia tăng giá cả của các sản phẩm đồ gỗ do chất lượng, mẫu mã sản phẩm liên tục được thay đổi. Tuy nhiên các cơ sở sản xuất đều cho rằng giá cả sản phẩm gỗ liên tục tăng lên và theo đánh giá của họ giá cả của sản phẩm đồ gỗ ở thị trường trong nước đã tăng lên 80% so với 5 năm trước đây. Theo ý kiến của các cơ sở sản xuất thì giá cả sản phẩm đồ gỗ sẽ tiếp tục tăng do sự khan hiếm về gỗ nguyên liệu.

Gỗ nguyên liệu sử dụng các sản phẩm đồ gỗ cho thị trường nội địa: Gỗ nguyên liệu của các cơ sở sản xuất đồ gỗ cho tiêu dùng nội địa hiện nay bao gồm gỗ khai thác từ rừng trồng trong nước, gỗ tự nhiên khai thác trong nước và gỗ tự nhiên nhập khẩu từ nước ngoài. Theo đánh giá của các cơ sở sản xuất thì tỷ trọng gỗ nguyên liệu là gỗ khai thác từ rừng trồng trong nước đang tăng lên rất nhanh và gỗ tự nhiên dùng cho sản xuất hàng mộc nội địa đều là gỗ khai thác từ rừng trong nước. Lượng gỗ nhập khẩu để sản xuất đồ mộc tiêu dùng nội địa là tương đối nhỏ.Theo ý kiến của các cơ sở sản xuất thì việc sử dụng gỗ nguyên liệu là gỗ khai thác từ rừng trồng gặp rất nhiều khó khăn và giá thành sản phẩm cũng tương đối cao do: - Gỗ khai thác từ rừng trồng trong nước đều là gỗ nhỏ và gỗ non nên phải gia công xửlý rất phức tạp và chi phí cao. - Người dân Việt Nam vẫn chưa quan tâm và ưu tiên sử dụng những sản phẩm gỗ được chế biến từ gỗ bằng rừng trồng

THÀNH TỰU QUỐC TẾ ĐẠT ĐƯỢC CỦA NGÀNH

Ngành gỗ Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 4 trong khối các nước Đông Nam Á (sau Malaysia, Indonesia và Thái Lan) trong cuộc đua chiếm thị phần xuất khẩu đồ gỗ. Sản phẩm đồ gỗ của Việt Nam đã xuất khẩu sang 120 nước, trong đó

THÀNH TỰU QUỐC TẾ ĐẠT ĐƯỢC CỦA NGÀNH

Năm 2005, trị giá của lượng đồ gỗ nội thất thế giới đạt khoảng 267 tỷ USD, riêng Trung Quốc là 37.9 tỷ USD chiếm 14% giá trị này.Trung Quốc đã trở thành cường quốc đứng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu nội thất gỗ trên thế giới. Với lợi thế lao động giá rẻ, Trung Quốc đã chiếm lĩnh thị phần nhập khẩu lớn nhất nước Mỹ với 37%

25


EU, Mỹ, Nhật Bản là 3 thị trường lớn và rất khó tính thì hàng của Việt Nam đã có được những vị thế nhất định, trong tổng kim ngạch xuất khẩu thì Mỹ chiếm trên 20%, EU chiếm 28%, Nhật Bản chiếm 24%. Tuy nhiên, đồ gỗ Việt Nam hiện mới chiếm 0,78% tổng thị phần thế giới, trong khi nhu cầu sử dụng loại hàng này luôn tăng nhanh nên tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam là rất lớn.Nhờ có hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Mỹ từ cuối năm 2001, Việt Nam đã thâm nhập thị trường Mỹ và năm 2003 đã đứng thứ 12 danh sách 15 nước xuất khẩu lớn nhất vào Mỹ, chiếm tỷ trọng 0.7% nhập khẩu hàng năm của Mỹ.

Và là cường quốc thứ 3 trên thế giới về xuất khẩu gỗ nguyên liệu (9,2 tỷ USD 2008)

Dalian xây dựng khu chế biến gỗ lớn nhất châu ÁTập đoàn gỗ Dalian Zebon của Trung Quốc đã khởi công xây dựng khu chế biến gỗ nhập khẩu tại Chengmai, tỉnh Hải Nam vào ngày 31/5/06. Đây được coi là khu chế biến gỗ lớn nhất châu Á. Tập đoàn Dalian cho biết, khu chế biến này có vốn đầu tư 770 triệu NDT (97,5 triệu USD) và theo dự kiến sẽ hoàn thành vào đầu năm 2007. Theo thiết kế, khu chế biến gỗ với tổng diện tích 200 ha và công suất chế biến 1,2 triệu m3 gỗ/ năm này sẽ đem lại giá trị sản lượng và lợi nhuận ròng lần lượt 720 triệu USD và 1,2 tỷ NDT cũng như tạo ra 2.000 công ăn việc làm mới.

26


3.3 Các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan 3.3.1 Mô tả các ngành công nghiệp hỗ trợ

Các ngành công nghiệp liên quan với ngành gỗ sẽ là những ngành có tác động hỗ trợ cho ngành công nghiệp gỗ phát triển, vận hành dễ dàng hơn. Trong ngành gỗ, các giai đọan cần thiết để một sản phẩm ra đời và đến tay người tiêu dùng cần trải qua các công đoạn sau:Trồng rừng Khai thác gỗ Chế biến gỗ Sản xuất gỗ Mua bán – Xuất khẩuDo đó các ngành công nghiệp hỗ trợ sẽ bao gồm tất cả những ngành có mặt trong các giai đoạn trên, góp phần thúc đẩy cho các ngành gỗ tiến nhanh và mạnh hơn.Cụ thể hơn, trong

- Trồng rừng sẽ có ngành lai tạo giống, công nghệ sinh học- Khai thác gỗ: ngành cơ khí chế tạo máy, ngành Giao thông vận tải- Chế biến gỗ: ngành cơ khí chế tạo máy, ngành công nghệ hóa chất- Sản xuất gỗ: ngành thiết kế, ngành thủ công mỹ nghệ, ngành cơ khí chế tạo máy- Mua bán – xuất khẩu: các ngành dịch vụ phục vụ cho xuất khẩu: vận tải biển, tư vấn kinh

doanh – luật, ngân hàng…

3.3.2 Một số tiến bộ của ngành công nghiệp hỗ trợ của hai nước:

Việt Nam Trung Quốc

Trồng rừng:

Công nghiệp phụ trợ: công nghệ sinh học trong lai tạo giống hỗ trợ tích cực trong việc lai bảo vệ nguồn gene rừng đồng thời tạo ra các giống mới có năng suất tốt hơn tính chống chịu cao ,tuy nhiên vẫn phải nhập giống từ Trung quốc.

Trồng rừng:

Công nghiệp phụ trợ: công nghệ sinh học trong lai tạo giống phát triển cao liên tục cải tiến tạo ra các giống mới cho năng suất cao và kiểu dáng đẹp.

Khai thác gỗ:

+ Công nghiệp chế biến gỗ:Đã thu hút được 51 Công ty nước ngoài đầu tư vào chế biến gỗ xuất khẩu với tổng số vốn đăng ký là 180 triệu USD, trong đó có những công ty đầu tư với qui mô lớn cỡ 40 triệu USD như Kaiser Đài Loan ở Khu công nghiệp Mỹ Phước Bến cát Bình Dương và Shing Mark Vina Trung quốc tại Khu công nghiệp Bầu Xéo Trảng Bom - Đồng Nai. Các Công ty đầu tư nước ngoài đã tạo ra kim ngạch xuất khẩu chiếm tỷ lệ 30-49% tổng kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ cả nước.

Khai thác gỗ

+ Công nghiệp chế biến gỗ:Đầu ra của MDF đạt 18.54 triệu m3 đứng đầu thế giới.Ngành gỗ MDF Trung Quốc (medium-density fiberboard) đang trên đà phát triển mạnh kể từ năm 2001. Hàng năm, ngành gỗ nước này đưa vào hoạt động 60-65 dây chuyền sản xuất gỗ MDF mới khiến cho công suất tăng thêm 3 triệu m3/năm Tăng trưởng sản lượng gỗ MDF của Trung Quốc phụ thuộc chủ yếu vào sự phát triển của các xưởng gỗ qui mô

27


Đặc biệt đã hình thành được 300 doanh nghiệp chuyên chế biến đồ gỗ xuất khẩu tập trung ở các vùng Thành phố HCM-Đồng Nai-Bình Dương, khu công nghiệp Phú Tài – Qui Nhơn - Bình Định, Quảng Nam- Đà Nẵng, Tây Nguyên và Hà Nội- BắcNinh - Nam Định.Về lĩnh vực sử dụng gỗ rừng trồng, công nghiệp chế biến gỗ cũng đã đạt được một số thành tựu đáng kể. Cùng với việc triển khai dự án quốc gia trồng mới 5 triệu ha rừng, Bộ Nông nghiệp & PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ chương trình chế biến gỗ & lâm sản đến năm 2010 trong đó có mục tiêu phát triển sản xuất 1 triệu m3 ván nhân tạo. Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ vừa qua nước ta đã tiến hành xây dựng 1 số nhà máy ván nhân tạo có công nghệ thiết bị hiện đai như: MDF Gia Lai công suất 54.000m3/năm, ván dăm Thái Nguyên 16.500 m3/năm, MDF Nghĩa Đàn Nghệ An 15.000 m3/năm, MDF Cosevo Quảng Trị 60.000 m3/năm…đã đưa công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam lên một bước phát triển mới theo xu thế văn minh tiến bộ của nhân loại là sử dụng gỗ rừng trồng, ván nhân tạo thay thế gỗ tự nhiên nhằm mục đích bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái. Nhiều cơ sở chế biến gỗ xuất khẩu đã sử dụng thành công các loại gỗ rừng trồng như tràm bông vàng, bạch đàn, keo, caosu, thông... thành các sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu có giá trị cao như Công ty Theodore, Công ty lâm đặc sản xuất khẩu Quảng Nam, Công ty Vinafor Đà nẵng, Công ty Cổ phần lâm sản Nam định, Nông trường Sông Hậu, Công ty Công nghiệp và xuất nhập khẩu cao su…

nhỏ với 60% các xưởng gỗ MDF có công suất dưới 35.000 m3/năm, 25% có công suất 35.000-75.000 m3/năm và 15% còn lại có công suất 75.000-80.000 m3/năm. Tính đến tháng 12/05, ngành gỗ Trung Quốc có 492 xưởng gỗ MDF với 609 dây chuyền sản xuất và tổng công suất đạt 26,27 triệu m3/năm (đạt trung bình 43.100 m3/dâychuyền). Trong số dây chuyền sản xuất gỗ MDF trên có 58 dây chuyền được nhập khẩu (chiếm 9,5%) với công suất hàng năm ước đạt 5,2 triệu m3, chiếm 19,8% tổng sản lượng gỗ MDF của Trung Quốc.

Theo số liệu thống kê hải quan Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của tỉnh Quảng Đông trong 8 tháng đầu năm 2006 ước đạt 4,4 tỷ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ và châu Âu vẫn duy trì là thị trường tiêu thụ đồ gỗ chính của tỉnh Quảng Đông trong thời gian này (chiếm 60%) với kim ngạch đạt lần lượt 2,1 tỷ USD và 700 triệu USD, tăng tương ứng 23% và 26% so với cùng kỳ năm ngoái.Quảng Đông hiện là trung tâm sản xuất và phân phối đồ gỗ lớn nhất Trung Quốc. Nhờ chất lượng sản phẩm ngày càng được cải thiện, giá đồ gỗ xuất khẩu của Quảng Đông trong những năm gần đây đã tăng lên.

Cơ sở hạ tầng

Cơ sở hạ tầng, đặc biệt là các cảng biển thích hợp đã trở thành mối quan tâm chính cho việc phát triển công nghiệp đồ gỗ tại một số tỉnh. Trong thời gian hiện tại, có một xu hướng tiến tới chuyển các nhà máy sản xuất từ các tỉnh Trung bộ đến các trung tâm chế biến gỗ như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bình Định. Việc làm này nhằm giảm chi phí vận chuyển tới cảng và tăng nguồn cung các phụ liệu (vải sợi, bộ phận kim loại, vật liệu hoàn thiện v.v…) Các nhà máy chế biến tại các tỉnh sau đó chỉ chuyên sản xuất các bộ phận và phụ kiện cho các nhà máy lắp ráp tại khu vực trọng điểm về gỗ. (Nhà máy

Cơ sở hạ tầng

Cơ sở hạ tầng tuyệt vời luôn được cải tiến và nâng cấp thường xuyên được sự đầu tư lớn của các công ty vận tải biển quốc tế, công ty phát chuyển nhanh quốc tế, các công ty giao nhận quốc tế và các công ty cung cấp dịch vụ logistics phục vụ tốt cho các hoạt động xuất khẩu.

Đường cao tốc: với hàng ngàn km đường cao tốc nhằm nối liền tất cả các thành phố lớn với hơn 250 triệu dân. Hiện nay, Trung Quốc đang xây dựng 14 đường cao tốc nối liền các thành phố Bắc Kinh, Hồng Kông và Macau. Điều này đưa tổng chiều dài đường cao tốc của Trung

28


sản xuất đồ gỗ ở Gia Lai là một ví dụ, họ phải trả từ 300 đến 650 đô la Mĩ cho một container 40’ tới cảng Qui Nhơn và Sài Gòn, trong khi chi phí từ Bình Dương tới Sài Gòn chỉ khoảng 100 đô la Mĩ)

Điều kiện đường xá ở các tỉnh phía Nam cũng là một vấn đề. Hầu hết đường xá ở khu vực này chỉ đảm bảo cho xe tải ít hơn 25 tấn; nhưng container chứa gỗ nhập khẩu thường hơn 30 tấn. Để vận chuyển gỗ vào nhà máy, các công ty chế biến gỗ phải chia số lượng gỗ ra các phần nhỏ hơn điều này sẽ làm tăng thêm chi phí sản xuất.

Đường biển – phục vụ cho việc xuất nhập khẩu gỗCó 49 cảng biển với gần 400 cầu cảng của nhiều thành phần kinh tế. Sản lượng hàng hoá hàng năm liên tục tăng trưởng ở mức cao: từ 5 triệu tấn/ năm vào những năm 80 thì năm 2009 đã thông qua 251 triệu tấn. Và mức tăng trưởng này vẫn được duy trì trong thời gian tiếp theo.Trong vòng vài năm tới cảng Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ là cảng biển hiện đại của thế giới có thể tiếp nhận tàu trên 100 ngàn DWT và vận chuyển hàng đi thẳng từ Việt Nam đến Mỹ và các nước EU. Với công suất hàng chục triệu TEU/năm, khả năng Bà Rịa-Vũng Tàu lọt vào danh sách các cảng hàng đầu của thế giới là thực tế. Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ là một trung tâm hàng hải lớn của Việt Nam. Tiếp theo cảng Bà Rịa-Vũng Tàu là cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện-Hải Phòng và cảng trung chuyển container Vân Phong-Khánh Hòa có thể tiếp nhận tàu đến 200 ngàn DWT cũng sẽ là những cảng biển hiện đại quan trọng trong hệ thống cảng biển của thế giới.Song song với việc phát triển hạ tầng cảng biển tức là đầu tư phát triển phần cứng, ngành hàng hải Việt Nam cũng có bước tiến đáng kể về phát triển phần mềm là chất lượng dịch vụ, công nghệ khai thác. Các doanh nghiệp khai thác cảng biển đã nhận thức và quan tâm đến việc áp dụng công nghệ thông tin và hệ thống trao đổi dữ liệu điện tử trong quản lý khai thác. Các cảng đi đầu trong việc áp dụng công nghệ thông tin như Tân Cảng, SP PSA, cảng Sài Gòn, cảng Hải Phòng, cảng Cái Lân, cảng Đà Nẵng và cảng liên doanh VICT để quản lý và khai thác container. Các cảng được đầu tư trong thời gian gần đây đều được thiết kế xây dựng đồng bộ về hạ tầng, thiết

Quốc lên trên 41.000 km, xếp thứ 2 thế giới sau Mỹ. Chính phủ Trung Quốc dự định đến năm 2020, hệ thống đường cao tốc của Trung Quốc có thể giành vị trí thứ 1 từ Mỹ.

Hệ thống đường sắt: Trung Quốc dự định sẽ hoàn thành thêm 16.000 km đường sắt đến cuối năm 2010. Trong dự án này, Trung Quốc đã dành một ngân sách khổng lồ trên 190 tỷ đôla Mỹ chỉ để xây dựng mới các tuyền đường sắt nhằm nâng cao năng lực vận chuyển liên hợp (intermodal transportation).

Các dự án cơ sở hạ tầng khác:

Cơ sở hạ tầng trong dịch vụ logistic: Trong kế hoạch phát triển 5 năm, Trung Quốc dự kiến sẽ xây thêm 40 trạm vận chuyển liên hợp, 18 trung tâm logistics (logistics park), và hơn 100 cảng chuyên dụng xử lý container.

Cơ sở hạ tầng trong dịch vụ tài chính: Ngoài cơ sở hạ tầng hiện đại thì việc đồng nhân dân tệ được định giá thấp hơn tiền tệ của các nước đối tác làm tăng khả năng xuất khẩu của trung quốc.Trung quốc phát triển phần lớn ngân hàng và các ngân hàng này hỗ trợ tài chính đáng kể cho các doanh nghiệp trong ngành gỗ với chính sách cho vay với lãi suất thấp kéo dài 10-15 năm.

29

Nội địa

Xuất khẩuNhà cung cấp nguyên liệu thô (cả gỗ và phụ liệu)Nhà chế biếnNhà sản xuất

Nhà xuất khẩu Nhà nhập khẩu

Nhà bán buônNhà bán lẻ

(nước ngoài)Người tiêu dùng nước ngoài

Nhà bán buônNhà bán lẻ

(trong nước)

Người tiêu dùng nước ngoài


bị và áp dụng công nghệ quản lý khai thác tiên tiến của thế giới.Về phương thức quản lý, trước đây quản lý cảng thực hiện theo hình thức nhà nước đầu tư, giao cho các doanh nghiệp nhà nước khai thác. Năm 2004 đã lần đầu áp dụng hình thức cho thuê khai thác, áp dụng thí điểm ở cảng Cái Lân, trong thời gian tới tiếp tục áp dụng cho cảng quốc tế Cái Mép sau đó nhân rộng mô hình này cho các cảng khác được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách. Thực tế áp dụng mô hình cho thuê hạ tầng tại cảng Cái Lân giúp cho doanh nghiệp khai thác cảng chủ động trong sản xuất kinh doanh và nâng cao tính cạnh tranh, tự chịu trách nhiệm.

3.4 Năng lực cạnh tranh của chiến lược quốc gia 3.4.1 Chiến lược xuất khẩu quốc gia của ngành gỗ Việt Nam

Theo thống kê năm 2008, Việt Nam có 2.562 doanh nghiệp chế biến gỗ, tạo công ăn việc làm cho 170.000 người lao động. Ngành công nghiệp gỗ phát triển đã phần nào vực dậy các ngành công nghiệp phụ trợ cho nó. Do đó, phát triển ngành công nghiệp gỗ không chỉ là kế hoạch một sớm một chiều của Việt Nam mà đó còn là một chiến lược mang tính dài hạn, yêu cầu cách thức tổ chức quản lý từ trên xuống một cách nghiêm túc. Trong chiến lược sắp tới của ngành gỗ Việt Nam, phương pháp Phân tích chuỗi giá trị và Wheel Gear Interactive Frame (Khung bốn bánh xe tương tác) của ITC sẽ được sử dụng. Phương pháp chuỗi giá trị sẽ đưa đến việc các doanh nghiệp trong ngành, các doanh nghiệp phụ trợ sẽ phối hợp với nhau từ khâu đầu tiên đến khâu cuối cùng để tạo ra một sản phẩm và cung ứng cho thị trường.

Tại thị trường Việt Nam, chuỗi giá trị sẽ bao gồm các doanh nghiệp sau:

30


Và Wheel Gear Interactive Frame (khung 4 bánh xe tương tác) được dùng để tạo ra một chiến lược xuất khẩu tổng thể bằng cách đưa ra các nhìn gần hơn với 4 hạng mục của vấn đề phát triển chuỗi giá trị như sau:

Nội biên: giải quyết các vấn đề liên quan đến: Phát triển nguồn lực liên quan đến khả năng sản xuất của ngành, bao gồm: tăng sản lượng

nguồn nguyên liệu đầu vào, tăng số lượng, cải tiến chất lượng và quan trọng nhất là tăng giá trị.

Đa dạng hóa và phát triển sản phẩm như sản xuất dòng sản phẩm mới hay các sản phẩm liên quan.

Phát triển các nguồn nhân lực, bao gồm: phát triển và đào tạo nguồn nhân lực, khuyến khích thúc đẩy sự liên kết chuyên ngành.

Biên: phần này giải quyết đến các công việc: Cải thiện cơ sở hạ tầng Tạo ra các ưu đãi cần thiết về thương mại để cải thiện tính cạnh tranh và nắm bắt giá trị Giảm chi phí kinh doanh để đảm bảo và cải thiện khả năng cạnh tranh của ngành Ngoại biên: phần nãy sẽ giải quyết các vấn đề như: Thâm nhập thị trường: hàng rào thuế quan, phi thuế quan, các vấn đề xâm nhập Hỗ trợ thị trường: phát triển thiết kế mới, cải tiến sản phẩm, tăng cường tham gia các

triển lãm để thâm nhập thị trường. Xúc tiến xây dựng thương hiệu, củng cố hình ảnh ngành Phát triển: phần nảy sẽ giải quyết các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế và xã hội tại

đất nước mà ngành công nghiệp gỗ đang đóng góp (Trong bài này là Hoa Kì) để tạo thiện cảm với nước sở tại.

3.4.2 Các công ty điển hình có khả năng đại diện thị trường: Hãy cùng tìm hiểu các công ty đầu ngành của Việt Nam và Trung Quốc để hình dung rõ hơn về năng lực cạnh tranh của 2 quốc gia phản ánh qua những công ty hàng đầu của quốc gia đó.

3.4.2.1 Công ty đại diện cho Việt Nam:

Công ty cổ phần kỹ nghệ gỗ Trường Thành

Năng lực doanh nghiệp:- Sản phẩm: Bàn, ghế, tủ, kệ, giường, cửa,...sử dụng trong nhà và ngoài trời.

Ván sàn, chỉ tường, ốp trần..

- Sản lượng: Công suất: Từ 2.500-3.000 conts/ năm, tùy thuộc vào kiểu dáng và nguyên liệu.- Nguyên liệu: Teak, Hương, Căm xe, Chò chỉ, Cà chít, Dầu, Xoan đào, Tràm bông vàng, Bằng

lăng, Thông, Cao su, Còng, Bạch đàn, gỗ Mỹ,… chủ yếu nhập khẩu khoảng 90%. Tất cả đều có chứng nhận khai thác hợp pháp, chứng nhận rừng trồng, chứng nhận FSC,...

31


- Doanh thu từ hoạt động xuất khẩu: 50 triệu USD (năm 2007) trong đó EU(30 triệu USD), Hoa Kỳ(5 triệu USD)

- Đầu tư cơ sở hạ tầng và thiết bị: 330 tỷ VND (năm 2007)- Số lao động : 5500 người (năm 2008)- Nghiên cứu và phát triển : Với 23 nhà thiết kế được đào tạo bài bản trong và ngoài nước, đội ngũ

R&D của Trường Thành đã cho ra đời hơn 200 mẫu trong mỗi năm.Chính vì vậy, hiện nay, Tập đoàn đã và đang sản xuất cho thị trường quốc tế với hơn 80% là thiết kế củaTrường Thành, tạo điểm khác biệt với các bạn đồng ngành khác là bán tiện ích chứ chỉ không gia công sản phẩm.

- Chính sách quản trị chất lượng: o Toàn bộ quy trình sản xuất khép kín từ khâu cưa, xẻ, luộc, ngâm tẩm, sấy, phôi, định

hình, lắp ráp, hoàn thiện đến đóng gói đều theo công nghệ chế biến của Châu Âu và Nhật Bản, đồng thời được kiểm soát nghiêm ngặt bởi ban điều hành khối sản xuất cùng đội ngũ Kiểm soát Chất lượng chuyên nghiệp, kinh nghiệm và có tinh thần trách nhiệm cao.

o Hệ thống Theo dõi Chuỗi Hành trình Sản phẩm (CoC) và Hệ thống Quản lý Chất lượng ISO 9001:2000 được thiết lập và vận hành ở tất cả các nhà máy đã giúp Trường Thành luôn tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, thỏa mãn nhu cầu của khách hàng trên toàn cầu.

- Chính sách nhân sự - Đào tạo : Với bề dày kinh nghiệm hơn 25 năm trong ngành chế biến gỗ, với tầm nhìn chiến lược trong định hướng kinh doanh, cùng với nền tảng kiến thức và tư duy sâu sắc của một chuyên gia trong ngành gỗ, được đào tạo quản lý tại Mỹ, Ông Võ Trường Thành, đã luôn kiến tạo và phát triển tổ chức dựa trên nền tảng văn hoáTrường Thành, một nền văn hóa luôn hướng đến chất lượng của hệ thống, của sản phẩm và phát triển nguồn nhân lực của tổ chức.Toàn bộ Chính sách Nhân sự không những phù hợp với Luật Lao Động Việt Nam, mà còn đạt được một số tiêu chuẩn về đạo đức xã hội mà ILO quy định. Các khoá huấn luyện được tổ chức thường xuyên để cập nhật và nâng cao kiến thức, kỹ năng, chuyên môn của đội ngũ cũng như tạo ra sự thăng tiến bình đẳng cho tất cả các thành viên trong Trường Thành.Trung bình mỗi tháng, Tập đoàn đều có ít nhất là 2 ngày huấn luyện và 1 ngày hội thảo với đội ngũ giảng viên có trình độ từ Thạc sỹ trở lên hoặc là những cán bộ hơn 10 năm trong nghề. Đây là một phần trong chương trình Đào tạo cán bộ nguồn của Tập đoàn, nhằm tìm kiếm nhân tài từ bên trong cho các chức vụ quản lý cao cấp mà Trường Thành đang rất cần cho sự phát triển , mở rộng quy mô của mình.Ngoài ra, Trường Thành còn phối hợp với tổ chức GTZ thành lập một trung tâm đào tạo chế biến gỗ tại Daklak, với mục tiêu nhân rộng kiến thức và kỹ năng trong ngành cho tất cả các doanh nghiệp trên tòan lãnh thổ Việt Nam. Đã đi vào hoạt động từ tháng 4 năm 2007.Mặt khác, chính sách đãi ngộ, động viên nhân viên luôn được thực thi đã tạo ra một động lực mạnh mẽ, một sức sống mãnh liệt cho Tập đoàn.

- Bảo vệ môi trường – hoạt động xã hội. Cùng với việc đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, hoạt động của Trường Thành luôn gắn liền với công tác bảo vệ môi trường, tạo sự phát triển kinh doanh bến vững và có trách nhiệm. Là thành viên đầu tiên của Mạng lưới Kinh doanh Lâm sản Việt Nam (VFTN), thuộc Quỹ Bảo vệ Động

32


vật Hoang Dã (WWF), Tập đoàn luôn chú trọng vào những nguồn gỗ hợp pháp, được khai thác từ những khu rừng có sự quản lý bền vững.Không những vậy, Trường Thành còn quan tâm đến việc trồng rừng tại Việt nam với nhiều kiến nghị và tham luận với Chính phủ trong vấn đề tư nhân hóa lĩnh vực này. Hiện nay, Trường Thành đã triển khai dự án trồng 50.000 ha rừng tại khu vực cao nguyên Việt nam. Trong đó chúng tôi đã mua vùng đất 6.700ha tại Sông Hinh-Phú Yên và một số cánh rừng trồng từ 2 đến 4 tuổi.

- Ngoài ra, trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội còn được Tập Đoàn cụ thể hoá bằng những hành động thiết thực như cứu trợ trẻ em tàn tật – trẻ em mồ côi, hỗ trợ tài chính xây dựng trường học ở cao nguyên, trợ cấp gạo, dạy nghề và cung cấp vô số việc làm cho xã hội nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại

Qui mô thị trường mà doanh nghiệp đáp ứng- Thị trường chính : Trên 95% là xuất khẩu, bao gồm các nước như: Anh, Pháp, Tây Ban Nha,

Đức, Phần Lan, Đan Mạch, Hy Lạp, Úc, New Zealand, Mỹ Nhật, ...- Khách hàng chính : Carrefour (toàn cầu), Lapeyre (Pháp), Home Retail Group

(Argos&Homebase) (Anh), KingFisher (Anh, Pháp), Alexander Rose (Anh)…

Kinh nghiệm, thành tựu:- Kinh nghiệm : với hơn 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chế biến gỗ thành phẩm- Thành tựu :

Trường Thành cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong đầu tư mạnh mẽ cho công tác huấn luyện Chuyên viên Đánh giá Chất lượng Nội bộ ( Internal Auditor) hệ thống QLCL.

Trường Thành cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong đầu tư mạnh mẽ cho công tác huấn luyện Chuyên viên Đánh giá Chất lượng Nội bộ ( Internal Auditor) hệ thống QLCL. Đây cũng là nét nổi trội và lợi thế cạnh tranh của Tập Đoàn so với các doanh nghiệp khác cùng ngành trong việc đảm bảo chất lượng hệ thống, các sản phẩm/ dịch vụ cho thị trường toàn cầu, ngay cả là thỏa mãn cho các thị trường khó tính nhất trên thế giới như là Nhật bản.

Những giải thưởng đạt được:- Giải thưởng Sao Bạch Kim chất lượng quốc tế 2007- giải thưởng Sao vàng chất lượng quốc tế 2006- “Cúp vàng chất lượng quốc tế” & “Huy chương vàng quản lý chất lượng toàn cầu”(International Trophy For Quality 2005)- “Cúp vàng chất lượng Châu Âu” 2005 (International Europe for Quality 2005)- Chứng nhận Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2008- Chứng nhận BRC cho nhóm sản phẩm đồ gỗ và ván sàn của Gỗ Trường Thành- Thương hiệu sản phẩm Gỗ Trường Thành được vinh danh Thương hiệu Quốc gia- Danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao năm 2006, 2007, 2008, 2009 và 2010. Do người tiêu dùng bình chọn- Giải thưởng Sao Vàng Đất Việt 2003, 2005, 2007 và 2009

33


- Giải vàng Chất Lượng Việt Nam năm 2002, 2005 và 2007.- TOP TEN Cúp vàng Chất lượng hội nhập WTO năm 2007- Thương hiệu Mạnh 2007- Cúp Vàng Chứng khoán Uy tín 2009- Danh hiệu “Doanh nghiệp xuất khẩu uy tín 6 năm liên tục 2004 – 2009”- Giải thưởng và Cúp “Thương hiệu xanh” 2010

Tầm nhìn doanh nghiệp trong tương lai:- Luôn hướng đến chất lượng của hệ thống, của sản phẩm và phát triển nguồn nhân lực của tổ

chức.- Một trong những ưu tiên hàng đầu của Trường Thành là tập trung đầu tư nhiều nguồn và tài

chính cho hoạt động nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.

PISCO BÌNH ĐỊNH

Năng lực doanh nghiệp :- Sản phẩm: Trồng và khai thác rừng; Tư vấn thiết kế công trình lâm sinh; Kinh doanh nguyên liệu

giấy; Khai thác, chế biến và mua bán hàng nông, lâm, thủy sản; Loại sản phẩm gỗ thành phẩm chủ yếu: gỗ ngoại thất.

- Công suất: 100 const/năm- Doanh thu xuất khẩu: 47 triệu USD (năm 2007) trong đó EU(23 triệu USD), Hoa Kỳ (2 triệu

USD).- Đầu tư hạ tầng và thiết bị: 230 tỷ đồng- Số lượng nhân viên: 5000 người- Vốn điều lệ: 221 tỷ

Qui mô thị trường: Các sản phẩm gỗ xuất khẩu của PISICO hiện nay đã có mặt ở thị trường các nước châu Âu, châu Á và thị trường Mỹ.

Kinh nghiệm, thành tựu:Thời gian đầu, doanh nghiệp hoạt động trên đất Campuchia. Do gặp nhiều khó khăn nên đến năm 1989 doanh nghiệp từng bước chuyển hoạt động sản xuất kinh doanh về Việt Nam, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong thời kì đầu xây dựng và phát triển. Trong thời gian này, ngoài việc trồng rừng kinh tế, chế biến gỗ… đơn vị còn tăng cường thu mua, xuất khẩu gỗ lóng bạch đàn, để trở thành đơn vị chủ lực trong lĩnh vực xuất khẩu dăm gỗ nguyên liệu giấy như hiện nay. Đồng thời, đơn vị cũng là một trong những doanh nghiệp (DN) đi đầu trong lĩnh vực chế biến gỗ xuất khẩu, mở ra hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ ở Bình Định.

34


1996-2000 Tập trung phát triển cơ sở hạ tầng, thiết bị, công nghệ mới, hiện đại cho ngành chế biến gỗ, đưa năng lực sản xuất lên gấp 5 lần giai đoạn trước liền kề; Giữ vững và phát triển lĩnh vực chế biến dăm làm nguyên liệu giấy, góp vốn liên doanh hình thành thêm 5 nhà máy trên địa bàn các tỉnh Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa,… tạo thành một hệ thống hợp tác vững mạnh, bảo đảm lợi thế cạnh tranh so với các doanh nghiệp cùng ngành trong cả nước. Nhờ xác định mục tiêu đúng hướng, kết thúc năm 2007 - năm đầu tiên thực hiện mô hình mới - PISICO đã đạt hiệu quả cao trong SXKD và gặt hái thắng lợi toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Hiện nay PISICO cũng đang chuẩn bị đầu tư xây dựng một nhà máy chế biến gỗ cao cấp quy mô lớn tại cụm công nghiệp Canh Vinh (Vân Canh). Tại Khu kinh tế Nhơn Hội, trên mặt bằng 20 ha đã được giao đất để xây dựng kho ngoại quan, PISICO đang tiến hành đầu tư xây dựng chợ đầu mối nguyên liệu gỗ và sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu. PISICO đã liên doanh với các nhà đầu tư Trung Quốc sắp triển khai dự án xây dựng nhà máy gỗ lạn và dăm bột gỗ tận thu từ gỗ khai hoang để trồng rừng tại Nam Lào, công suất 150 ngàn m3/ năm

Các giải thưởng đạt được- Chứng chỉ ISO 9001:2000 số TW06/02977 QA- Chứng chỉ ISO 9001:2000 số TW04/02158 QA- Chứng chỉ ISO 9001:2000 số TW06/02976 QA- Chứng chỉ SGS-COC-1798- Chứng nhận Cúp vàng Thương hiệu Việt uy tín chất lượng do Hội sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp.- Chứng nhận đóng góp quan trọng cho Chương trình xúc tiến xây dựng Thương hiệu Việt Nam

& ứng dụng công nghệ thông tin bền vững trong doanh nghiệp các năm 2004, 2005, 2006. ( do Thương hiệu Việt xác nhận )

- Huy chương vàng tại Hội Chợ – Hội Thảo Bình Định Tiềm Năng Và Hội Nhập.- Bằng khen về sản phẩm tham dự Hội Chợ Thương Mại Quốc Tế Expo’ 2003.- Huy chương Vàng dành cho doanh nghiệp xuất khẩu xuất sắc khu vực Miền Trung - Tây

Nguyên.- Bộ thương mại trao Cúp Vàng cho doanh nghiệp xuất khẩu uy tín 03 năm liên tiếp 2004, 2005,

2006.- Cúp Vàng và giải thưởng: Vì sự tiến bộ Xã Hội và phát triển bền vững.- Và một số danh hiệu khác v.v..

Tầm nhìn tương lai của doanh nghiệp:

Tổng Công ty PISICO đưa ra mục tiêu sẽ phát triển mạnh mẽ hơn và tiến tới xây dựng hệ thống PISICO trở thành thương hiệu mạnh để có thể cạnh tranh trên thị trường. Riêng trong giai đoạn 2010-2015, PISICO phấn đấu thực hiện mức tăng trưởng bình quân đạt 12%/năm.

35


3.4.2.2 Công ty đại diện cho Trung Quốc:

CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT TỨ HẢI (FOUR SEAS FURNITURE MANUFACTURING LTD)

Năng lực sản xuất Công ty TNHH Sản Xuất Tứ Hải (Four Seas Furniture Manufacturing Ltd) là công ty nội thất tích hợp R&D, sản xuất và dịch vụ. Công ty chuyên sản xuất và cung cấp các sản phẩm gỗ nội thất tại Trung Quốc và xuất khẩu. Vốn 2.5 đến 5 triệu USD. Mức doanh thu 10 đến 50 triệu USD.Công ty thành lập năm 1971 tại Hong Kong. Trong suốt 40 năm nỗ lực không ngừng, họ đã xây dựng 12.000 m2 trung tâm nghiên cứu phát triển độc lập, 25.000 m2 kho bãi, 110.000 m2 nhà máy sản xuất bao gồm 5 nhà máy.Công ty TNHH Sản Xuất Tứ Hải là công ty nội thất Trung Quốc mạnh về hệ thống R&D, kĩ thuật sản xuất và hệ thống marketing toàn cầu. Phát triển bốn thương hiệu mạnh là thương hiệu cổ điển châu Âu Carpenter, thương hiệu phong cách Ý cận hiện đại Arture, thương hiệu phong cách châu Mỹ Twelve Oaks và thương hiệu theo phong cách mới Luxtop. Với mỗi thương hiệu, công ty chú trọng vào một phong cách, phù hợp với thị trường mà họ hướng tới. Và mỗi thương hiệu công ty sản xuất trên 1000 chủng loại sản phẩm rất phong phú, đáp ứng nhu cầu về nội thất của từng thị trường.Riêng với thương hiệu phong cách châu Mỹ Twelve Oaks. Sản phẩm được thiết kế theo phong cách cổ điển nhưng song hành với cuộc sống hiện đại Mỹ. Twelve Oaks xây dựng cho mình hình ảnh thương hiệu xanh. Sản phẩm được thiết kế trên vật liệu tự nhiên “mang lại cảm giác ấm áp và không đi ngược lại đạo đức kinh doanh” theo ông Huang Jianming, giám đốc thiết kế cho biết. Mỗi sản phẩm đều được chạm khắc bằng tay và mang trong đó cảm xúc của con người, mỗi sản phẩm trở nên duy nhất. Sản phẩm mang chất lượng cao và có khả năng đáp ứng cho từng thị trường khó tính riêng biệt.

Quy mô thị trường trong nước và quốc tếThị trường mục tiêu Bắc Mỹ, Úc, Đông Á, Châu Âu, Nam Phi, Tây Bắc Á và tại quốc gia của họ Trung QuốcSản phẩm thiết kế theo phong cách đơn giản và thanh lịch, đáp ứng phân khúc các hộ gia đình có thu nhập cao, các dự án khách sạn, câu lạc bộ cao cấp… Hệ thống cửa hàng độc quyền và showroom tại các trung tâm thương mại khắp các thành phố lớn của Trung Quốc. Tứ hải không chỉ là thương hiệu mạnh trong nước. Các sản phẩm của công ty đã bán khá chạy tại hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Họ đầu tư rất kĩ lưỡng vào đội ngũ R&D, tạo ra bốn thương hiệu gắn liền với văn hoá từng khu vực trên thế giới.

36


Kinh nghiệm, thành tựuNăm 2011, công ty chính thức kỷ niệm 40 năm đi vào hoạt động và phát triển.Năm 2008, công ty danh dự được trao tặng Top 100 doanh nghiệp nội thất mạnh toàn diện Trung Quốc (Top 100 Comprehensive Powerful China Furniture Enterprise). Top 10 thương hiệu nội thất đáng tin cậy Trung Quốc (Top 10 Reliable China Furniture Brands). Thương hiệu Carpenter được trao tặng danh hiệu thương hiệu nổi tiếng Quảng Đông và 10 thương hiệu hàng đầu Trung Quốc. Thương hiệu Arture nhận được giải bạc về ứng dụng vật liệu sáng tạo quốc tế Quảng Châu.Năm thứ 2 liên tiếp được cấp chứng chỉ GMC (Global Manufacturer Certification)Những bằng danh dự công ty TNHH Tứ Hải nhận được:AAA Doanh nghiệp tốt nhất Trung Quốc, doanh nghiệp đáng tin cậy, tham gia Hiệp hội nội thất Trung Quốc, Sản phẩm xanh Trung Quốc, giải thiết kế hội chợ đồ gỗ quốc tế…

Tầm nhìnMục tiêu của công ty TNHH Sản Xuất Tứ Hải là trở thành doanh nghiệp nội thất phong cách cổ điển hàng đầu thế giớiNguyên tắc dịch vụ công ty là nghĩ trước yêu cầu của khách hàng và làm nhiều hơn khách hàng mong đợi. Nguồn: http://fourseas.gmc.globalmarket.com - http://www.four-seas.cn

WINDOW OF CITY FURNITURE GROUP

Năng lực sản xuấtCông ty Window of City (City.W) thành lập năm 1990, là một tập đoàn sản xuất và kinh doanh gỗ. Công ty có 4 nhà máy sản xuất ở Dongguan tổng diện tích 70000 m2, tổng nhân viên 2000 đến 2499 ngườiCông ty với 9 thương hiệu:Tempo: Thương hiệu dùng để xuất khẩu và cả thị trường trong nước. Sản phẩm mang phong cách đơn giản,

37

http://www.four-seas.cn/

http://fourseas.gmc.globalmarket.com/


kích thước linh hoạt, hướng tới khách hàng trẻ thu nhập trung bình thấp trong thành phốEGO: Sản phẩm mang phong cách hiện đại, dành cho những người co thu nhập trung bình yêu thích nội thất hiện đạiEasy Living: Sản phẩm kết hợp phong cách nước Ý và Đức, với nhiều mẫu mã sang trọng phù hợp với người trẻ thu nhập trung bìnhLive G: Kết hợp những đườn bo góc, kích thước linh hoạt, hình dáng hình học. Chi tiết phù hợp với những người thích sự linh hoạt và trơn truGaudi: Kích thước rộng, chi tiết cổ điển, kết hợp những chi tiết đơn giản và phức tạp, thích hợp với những nguồi trẻ trungTiziano: Định vị nghệ thuật, những người sành sỏi về nội thất. Không chỉ quyến rũ bằng mắt mà còn luôn giữ nét sang trọng. Tập trung vào phong cách đặc biệt và thiết kế tự nhiên tinh tếNew York fashion: Là những sản phẩm chạm khắc tinh sảo, mang phong cách lãng mạn. Nội thất với chất lượng cao, thời trang và hơi hướng cuộc sống.E & D: tuân thủ những ý tưởng mới tốt cho sức khoẻ, tiêu chí “ thư giãn và sức khoẻ”, dẫn đầu thị trường thiết kế snag trọng với concept kết hợp màu sách và kĩ thuật trong sản phẩmMed Life: Mang phong cách cổ điển châu Âu, hoang dã của châu Phi và lãng mạn của châu Á.Mỗi nhãn hiệu của công ty mang một phong cách khác nhau hướng tới đối tượng là giới trẻ trên toàn cầu.

Quy mô thị trường trong nước và quốc tếHệ thống phân phối rộng khắp các thành phố lớn tại Trung Quốc, nơi tập trung nhiều khách hàng mục tiêu của công ty: giới trẻ hiện đại có thu nhập trung bình trở lên. Công ty có 5 trung tâm mua sắm với tổng diện tích 60000 m2

, nhiều kho dự trữ tại những thành phố trọng điểm của Trung Quốc và hơn 800 nhà phân phối . Bên cạnh đó, hệ thống kinh doanh quốc tế cũng rất phát triển, các sản phẩm được xuất khẩu thành công tại các thị trường như Bắc Mỹ, Tây Âu, Úc, Châu Á.

Kinh nghiệm, thành tựuNăm 2007, Công ty nằm trong top 10 tập đoàn sản xuất và kinh doanh gỗ có doanh số lớn nhất Trung Quốc và trở thành một trong những tập đoàn phát triển tiềm năng hàng đầuTrung QuốcThành viên hiệp hội nội thất Trung Quốc, thành viên quan trọng của câu lạc bộ đồ gỗ nổi tiếng Đông Quan mang tầm cỡ quốc tế.

Các giải thưởng công ty đạt được: giải vàng thiết kế gian hàng hội chợ nội thất Dongguan lần thứ 15, giải vàng thiết kế nội thất bếp hội chợ nội thất Dongguan lần thứ 17 và nhiều giải thưởng tại các hội chợ nội thất quốc tế mở rộng khác

Nguồn: website chính thức công ty window of City Furniture Group http://www.city-w.com.cn

38

http://www.city-w.com.cn/


Việc so sánh một vài công ty đầu ngành của 2 quốc gia phần nào là rõ được những nhược điểm nhất định trong chiến lược, định hướng của từng quốc gia. Có thể thấy, điểm yếu chiến lược họat động của các công ty Việt Nam chính là thiếu sự chú tâm vào công tác R&D, chưa nắm rõ được phân khúc và thị hiếu của phân khúc mà mình đang nắm giữ. Trong các công ty hàng đầu Trung Quốc họ có một định hướng rõ ràng về phong cách cho từng khu vực mà họ đang đáp ứng và nâng lên thành chiến lược thị trường cho công ty, thì Việt Nam chỉ đang sản xuất hàng loạt, sản phẩm theo phong cách nào, phong cách nào cho quốc gia nào, Việt Nam chúng ta khó có thể nắm vững và thấu hiểu. Đây sẽ là một điểm vô cùng bất lợi mà Việt Nam phải khắc phục nếu muốn cải thiện lợi thế cạnh tranh của mình.

3.5 Các yếu tố từ môi trường bên ngoài: 3.5.1 Sự tác động của các cơ hội – nguy cơ:

Các cơ hội – nguy cơ đến từ môi trường bên ngoài vô tình đã đem lại cho Việt Nam và Trung Quốc những thuận lợi và khó khăn nhất định trong quá trình cạnh tranh của ngành gỗ 2 quốc gia.Ty giá hối đoái là một vấn đề lớn khi Trung Quốc buộc phải nâng tỷ gía đồng nhân dân tệ làm giảm lợi thế giá rẻ khi cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Do đó, Trung Quốc mất đi một phần lợi thế giá rẻ trong các sản phẩm của mình.Trung Quốc phải đối mặt với các nhà xuất khẩu khác, tiêu biểu là Việt Nam với lợi thế cạnh tranh vẫn là chi phí nhân công thấp. Bảng bên so sánh mức giá nhập khẩu giường giữa VN và TQ từ năm 2005-2008. Qua đó có thể thấy được, mức giá mà Việt Nam đưa ra có khả năng cạnh tranh về giá cao hơn.

39


40


Hoa Kì áp thuế chống phá giá đối với hàng gỗ xuất khẩu của Trung Quốc, trong khi Việt Nam thì không. Do đó, có tìnnh trạng doanh nghiệp Trung Quốc xuất hàng sang Việt Nam rồi từ Việt Nam xuất sang Mỹ để tránh bị đánh thuế này. (Vì hiện nay, Việt Nam đang trong tiến trình hoàn thành thủ tục cắt giảm thuế nhập khẩu với Trung Quốc khi gia nhập vào CAFTA – khu vực tự do thương mại ASEAN – Trung Quốc, với tỉ lệ thuế nhập khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc có khi chỉ còn 0%)Thị hiếu tiêu dùng: Người dân nước ngoài có thành kiến với hàng hóa Trung Quốc, đặc biệt sau cú sốc hàng nhái của cty gỗ Trung Quốc – Da Vinci. Ngành công nghiệp đồ gỗ của Trung Quốc đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng niềm tin từ phía người tiêu dùng trong và ngoài nước, sau vụ bê bối về bán hàng giả sản xuất tại Trung Quốc nhưng gán nhãn Italia của công ty TNHH Da Vinci.(Nguồn tin: http://www.tinkinhte.com/cong-nghiep/go-noi-that/nganh-cong-nghiep-do-go-tq-doi-mat-voi-khung-hoang.nd5-dt.146010.136148.html)

Ngoài ra, Việt Nam còn đang phải đối mặt với những thách thức – cơ hội như sau:

Cơ hội

Công nghiệp sản xuất nội thất vẫn là một ngành “non trẻ” ở Đông Nam Châu Á. Do đó, các nhà sản xuất có năng lực thật sự sẽ còn nhiều cơ hội để phát triển.

Việt Nam có lịch sử ổn định lâu dài từ thế kỷ thứ 10 đến nửa cuối thế kỷ 19 trong suốt thời gian này nghệ thuật và nghề thủ công phát triển để lại di sản mà hiện nay có thể sử dụng cho thiết kế và trang trí. Nghệ thuật này được tôn vinh và phát triển trong thời kỳ Pháp thuộc

Việt Nam là một nhân vật đi sau so với thị trường cho nên Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi trước

Vùng sản xuất nội thất truyền thống ở Bắc Ninh có tiềm năng rất lớn vì a) Sản phẩm được thiết kế cho thị trường quốc tế sử dụng phong cách hiện có làm cơ sở phát triển thiết kế nhằm đáp ứng thị hiếu quốc tế và b) Sản xuất theo phong cách Anh và Pháp cổ phục vụ cho thị trường Mỹ và thị trường Châu

Thách thức

Thách thức lớn nhất là hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu chỉ gia công cho các đối tác nước ngoài mà chưa có sự nghiên cứu và phát triển các sản phẩm, chưa tạo thương hiệu riêng của doanh nghiệp.

Phụ thuộc rất nhiều vào nguồn gỗ nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài. Ngoài ra, giá gỗ nguyên liệu tăng lên trong các năm gầm đây là một vấn đề khá “đau đầu” của nhiều doanh nghiệp Việt Nam.

Thiếu sự quản lý cấp cao ở các thị trường nước ngoài, thiếu đào tạo về kinh tế và kỹ thuật, thiếu nhà thiết kế, quản lý ở cấp trung, giám sát ký thuật và công nhân lành nghề. Đây là những yếu tố đe doạ đến sự phát triển ở tầm trung hạn của ngành. Thực tế, cần phải có hành động tức thì là phải tiến hành các khoá đào tạo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Phần lớn các mặt hàng xuất khẩu hiện nay đang được các công ty FDI sản xuất. Nhiều công ty đến Việt Nam để tranh thủ giá nhân công rẻ và lực lượng lao động linh hoạt. Họ sẽ rời đi khi có lực lượng lao động rẻ hơn từ nước thứ ba đe doạ lợi ích của họ. Điều quan

41

http://www.tinkinhte.com/cong-nghiep/go-noi-that/nganh-cong-nghiep-do-go-tq-doi-mat-voi-khung-hoang.nd5-dt.146010.136148.html

http://www.tinkinhte.com/cong-nghiep/go-noi-that/nganh-cong-nghiep-do-go-tq-doi-mat-voi-khung-hoang.nd5-dt.146010.136148.html


Âu. c) Sản xuất các chi tiết dùng để trang trí cho các công ty FDI và các công ty bản địa.

Thời kỳ IT tạo rất nhiều cơ hội đổi mới cho sản xuất, tiếp thị và phân phối. Khám phá sáng tạo của IT có thể đảm bảo cho Việt Nam có thể thu hồi được lợi nhuận lớn nhất có thể cho các nhà sản xuất nói riêng và quốc gia nói chung. Đây là thời điểm hợp lý để Việt Nam tạo ra mô hình kinh doanh riêng của mình cho ngành nội thất hơn là chạy theo khuôn mẫu của người đi trước.

Hơn 55% doanh nghiệp Việt Nam có chứng nhận FSC (2008), đồng thời không có doanh nghiệp Việt Nam vi phạm đạo luật LACEY

Các ngành dịch vụ như khách sạn, nhà hàng… đang trong giai đoạn phát triển là nguồn tiêu thụ khá lớn các sản phẩm nội thất. Bên cạnh đó, dịch vụ phát triển cũng tạo động lực cho ngành chế biến gộ phát triển

Sự đổi mới trong vật liệu sản xuất từ vỏ thóc, tre và các chất liệu vải khác sẽ có thể góp phần làm giảm tính phụ thuộc vào nhập khẩu và cũng tạo ra sự đổi mới cho sản xuất.

trọng cần phải lồng ghép các cơ hội này vào cơ cấu ngành và khuyến khích các công ty ở lại và phát triển kinh doanh ở Việt Nam.

Tranh cãi đang xảy ra hiện nay về sự nóng lên của trái đất sẽ có thể làm tăng chi phí vận chuyển và do đó tăng chi phí gỗ nhập khẩu và tăng chi phí hàng hoá xuất khẩu. Như thế sẽ đe doạ tới tính cạnh tranh của nhiều nhà sản xuất trong cùng một ngành.

Ấn Độ có nguồn nhân công rẻ, có đồn điền gỗ Teak và có vị trí tuyệt vời trên tuyến biển có thể nổi lên như một đối thủ cạnh tranh với các nhà sản xuất khác trước khi họ có đủ thời gian thành lập và phát triển hình ảnh và chỗ đứng trên thị trường.

Cạnh tranh từ các nước cung cấp nguyên liệu gỗ như Brazil, Nam Phi…một khi các nước này bắt tay vào sản xuất nội thất.

42


3.5.2 Sự tác động của chính phủ: Về tài chính: Chính phủ Việt Nam dành cho các doanh nghiệp trong ngành gỗ khá nhiều ưu đãi:

Giảm lãi suất cho hoạt động đầu tư vào trồng rừng (từ 0 đến 5% của chu kỳ trồng rừng đầu tiên);

Miễn thuế đất trong hai chu kỳ đầu cho mỗi loài và tăng hợp đồng bảo vệ rừng (cả với người bản địa

và các công ty/doanh nghiệp về rừng) thông qua một cơ chế chia lợi nhuận phù hợp;

Cung cấp hạt giống cho nông dân và

Khuyến khích thành lập các liên doanh trồng rừng, chế biến gỗ và sản xuất xuất khẩu.

Ngoài ra còn một số ưu đãi đằng sau việc trồng rừng sản xuất tại Việt Nam bao gồm:

Cho thuê đất thời gian dài hơn đối với hoạt động trồng rừng so với hoạt động khác;

Miễn thuế đất trong năm năm đầu; và

Giảm 50% tiền thuê đất trong năm năm sau khi trồng rừng.

Để khuyến khích các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu, từ năm 1998, Chính phủ Việt Nam đã ban

hành các văn bản pháp quy liên quan đến xuất khẩu đồ gỗ và nhập khẩu nguyên liệu gỗ thô (Nghị định sô

57/1998/ND-CP ngày 31/7/1998 của Chính phủ; Quyết định số 65/1998/QD-TTg ngày 24/3/1998 của

Thủ tướng chính phủ Thông tư số.122/1999/TT-BNN-PTLN ngày 27/3/1998 của Bộ NN & PTNT) để

quản lý xuất khẩu đồ gỗ sản xuất từ gỗ tự nhiên và tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu nguyên liệu

cũng như sử dụng tối ưu nguồn gỗ trồng.

Về chính sách thuế: Chính phủ áp dụng Thuế nhập khẩu đối với gỗ nguyên liệu là 0% (gỗ khúc, gỗ xẻ

và gỗ ván) để giảm gánh nặng về chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp.

Về các hoạt động xúc tiến thương mại: Chính phủ hỗ trợ các nhà xuất khẩu nói chung và các nhà xuất

khẩu gỗ nói riêng tại các hội chợ thương mại quốc tế (100% phí đăng ký gian hàng), đoàn marketing (vé

máy bay, đi lại…). Trong thời gian tới, chính phủ còn hỗ trợ một phần các khoá đào tạo, và xuất bản các

ẩn phẩm xúc tiến thương mại.

Về tổ chức cơ cấu hỗ trợ ngành từ góc độ toàn ngành: Các cơ quan bộ ngành được Chính phủ giao

nhiệm vụ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển thuận lợi.

- Bộ kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ NN & PTNT, cân đối và phân bổ ngân sách

bằng cách tính toán nguồn thu nhập từ ngân sách nhà nước và các nguồn khác để triển khai các

chương trình phát triển trồng rừng.

- Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước Việt Nam thực hiện chính sách tài chính

để hỗ trợ xuất khẩu và thưởng cho những doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ hàng đầu

tư, ưu đãi về tài chính cho việc sản xuất nguyên liệu thô và sản xuất chế biến gỗ.

- Bộ Thương mại chịu trách nhiệm phối hợp với các bộ ngành trong việc hướng dẫn và hỗ trợ

doanh nghiệp tìm kiếm và lựa chọn thị trường nhập khẩu, trang bị cơ sở hạ tầng nhập khẩu để có

thể cung cấp đủ lượng nguyên liệu gỗ đặc biệt là gỗ rừng tự nhiên để sản xuất đồ gỗ.

- Bộ Công nghiệp sẽ chịu trách nhiệm phối hợp với Bộ NN & PTNT, Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt

Nam đánh giá hiện trạng, định hướng cho các doanh nghiệp trong tương lai.

43


- Tổng cục thống kê (GSO), phối hợp với Bộ NN & PTNT và các cơ quan khác sẽ đưa ra nội dung,

tiêu chuẩn và chỉ dẫn sử dụng trong việc kiểm tra, đánh giá rừng, điều hành và hướng dẫn cấp địa

phương tiến hành thống kê và kiểm kê rừng.

- UBND tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương chịu trách nhiệm đề xuất và triển khai các chương trình phát triển rừng tại các khu vực mình quản lý. Hỗ trợ việc xây dựng cơ sở hạn tầng cho các khu sản xuất tập trung, giải quyết các khó khăn trong sản xuất cho các doanh nghiệp, làng nghề thuộc lĩnh vực chế biến và sản xuất đồ gỗ xuất khẩu.

Ngoài ra, trong công tác xúc tiến thương mại, Chính phủ Việt Nam đã thành lập một cơ cấu bộ máy hỗ

trợ bao gồm: Bộ Công thương, Cục xúc tiến thương mại (Vietrade), Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam

(Viforest), Phòng Thương mại công nghiệp Việt Nam (VCCI), đại diện thương mại của Việt Nam ở nước

ngoài (41 văn phòng khu vực thương mại của Việt Nam ở nước ngoài), đại diện thương mại của Việt

Nam ở nước ngoài (Đại sứ quán, bộ phận Thương mại của nước ngoài và văn phòng đại diện nước ngoài

tại Việt Nam, Hiệp hội gỗ trong nước.. Các bộ máy này cùng phối hợp với nhau để xúc tiến thương mại

cho ngành gỗ Việt Nam tiến ra thị trường nước ngoài một cách thuận lợi và tăng khả năng cạnh tranh

trước các đối thủ quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc.

44


Phụ lục – Các thông tin tham khảo

1. Chuyên trang thông tin nông nghiệp: http://agro.gov.vn/2. Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam: http://www.vietnamforestry.org.vn/3. Chuyên trang hồ sơ thị trường – hỗ trợ xuất khẩu Việt Nam: http://www.ecvn.com/4. Global Wood: http://www.globalwood.org/news/news.asp5. Cục xúc tiến thương mại Việt Nam: http://www.vietrade.gov.vn/\6. International Trade Administration: http://trade.gov/7. Tổng công ty lâm nghiệp Việt Nam: http://www.vinafor.com.vn/8. Tổ chức Nông Lương thế giới: http://www.fao.org/9. U.S Department of Agriculture: http://www.usda.gov/wps/portal/usda/usdahome10. Dataweb of U.S International Trade Commission: http://dataweb.usitc.gov/11. Báo cáo “The International Forestry Review”:

http://www.forest-trends.org/documents/files/doc_146.pdf

12. Tạp chí khoa học công nghệ Trung Quốc: http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTOTAL-HBYU200912010.htm

13. Li, Y., 1997, Forestry Strategy Facing the Twenty First Century, China Forestry Publishing House, Beijing.

14. Lin, F., 1999, Product, Consumption and Trade and its Development Trends of Timber and Main Forest Products in China in 2010, Unpublished report to the State Forest Administration of China, Beijing.

15. Chuyên trang kinh tế Việt Nam:http://vneconomy.vn/16. ANALYSIS OF CHINA'S PRIMARY WOOD PRODUCTS MARKET- SAWNWOOD AND

PLYWOOD(MINLI WAN -3/2009) https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/14804/Analysis%20of%20China's%20Primary%20Wood%20Products%20Market(Minli%20Wan).pdf?sequence=1

17. Wood industry in china: trends and perspestives (Jeff Cao - 2008) - http://www.slideshare.net/jefferycaocao/CaoChinaWoodIndustryABIMCI2011final

18. Analysis of China's primary wood product market - sandwood and plywood(Russel E.Taylor - 2005)

19. Tin tức từ Trung Quốc: http://www.china.org.cn/20. Và một số tài liệu liên quan khác (đính kèm trong file thông tin tham khảo)

45

http://www.china.org.cn/

http://www.slideshare.net/jefferycaocao/CaoChinaWoodIndustryABIMCI2011final

https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/14804/Analysis%20of%20China's%20Primary%20Wood%20Products%20Market(Minli%20Wan).pdf?sequence=1

https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/14804/Analysis%20of%20China's%20Primary%20Wood%20Products%20Market(Minli%20Wan).pdf?sequence=1

http://vneconomy.vn/

http://en.cnki.com.cn/Article_en/CJFDTOTAL-HBYU200912010.htm

http://www.forest-trends.org/documents/files/doc_146.pdf

http://dataweb.usitc.gov/

http://www.usda.gov/wps/portal/usda/usdahome

http://www.fao.org/

http://www.vinafor.com.vn/

http://trade.gov/

http://www.vietrade.gov.vn/%5C

http://www.globalwood.org/news/news.asp

http://www.ecvn.com/

http://www.vietnamforestry.org.vn/

http://agro.gov.vn/

Documents

WINDOW OF CITY FURNITURE GROUP - · Web viewTổng hợp, phân tích, bổ sung, chỉnh sửa file Word. Nguyễn Thị ... Tây Nguyên (Gia Lai, Đak Lak) và Miền Nam Việt