Doc Dr Sami Oguzhan Akbas

Arazi Aratrmalar ve Aletsel Gzlemleme Isparta, 4 Ekim 2012

ZEMN MEKAN VE TEMEL MHENDSL14. ULUSAL KONGRES

ARAZ ARATIRMALARIVE

ALETSEL GZLEMLEMEOTURUMU

RAPORTR: DO. DR. SAM OUZHAN AKBAGAZ NVERSTES

4 EKM 2012SLEYMAN DEMREL NVERSTES


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

1. Hseyin Yldrm, Ayn Mungan, Caner Akylmaz, Serap Kaymakc

Aslanck Baraj (HES) Geirimsizlik Perdesi Vaka Analizi

2. Ahmet Salamer, Hakan Anl Afatolu Bak Haydar Aliyev Kltr Merkezi Projesi zerine Bir nceleme

3. Melis Yldz, Asli zkeskin evik, Orhan Erol

Yumuak Killerde n Germeli Zemin Ankrajlar Vaka Analizi

4. Gkhan zyurt, Nabi Kartal Toker Geoteknik Ett Raporlarndaki Yaygn Hatalarn Belirlenmesi ve statistiksel Deerlendirilmesi

5. ahin alar Tuna, Selim Altun Alvyon Zeminlerde CPT Sonularna Bal Olarak OlaslksalParametrelerin Belirlenmesi

6. Sedat Sert, Akn nalp Dayanma Yaplarnn Ar Boyutlandrmas zerine Bir Vaka Analizi

7. Ertan Bol, Akn nalp CPTU ile Snflandrmada Drdnc Parametre

8. Mehmet Berilgen, Orhan nanr, Kutay zaydn

4B E Zamanl lme Sistemi ile 1:1 lekli Temel Ykleme Deneyi


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

1. Hseyin Yldrm, Ayn Mungan, Caner Akylmaz, Serap Kaymakc

Aslanck Baraj (HES) Geirimsizlik Perdesi Vaka Analizi

AMA: Aslanck Baraj ve HES projesi kapsamnda, reglatr alt geirimsizlik perdesi imalatnda karlalan problemler ve gelitirilen zmlerin sunumu.VAKA ANALZ:

Baraj yerinde, 45-50 mye ulaan kalnlkta, ortalama 30 -35 cm, maksimum 100-150 cm apnda bloklar ieren alvyon birimi mevcuttur.2.80 m geniliindeki 62 adet panelden oluan diyafram duvar ile geirimsizlik perdesi oluturulmaktadr.


KARILAILAN PROBLEMLER: mal edilen panellerin freze ile kazs srasnda zeminin iri bloklu olmasndan ve ince malzemelerin de su ile ykanmasndan dolay hendek eperlerinde dklmeler meydana gelmitir.Saha genelinde, projede belirlenen boylara inemeden betonlanan ksa metrajlkuyularda, imalat ncesinde ngrlen bentonit ve plastik beton miktarlarnn ok zerine kld grlmtr.ri bloklu, boluklu ve heterojen yapdaki zeminde kesici ular, anma haricinde darbeye de almak zorunda olduundan, yedek para sarfiyatlar beklenilenin ok zerine kmtr.


GELTRLEN ZMLER: Diyafram duvar ve fore kazk imalatlar kapsamnda beton ierisine bentonitkatlarak, 28 gnlk numunesinin geirimlilik katsays 3,4 x 10-3 cm/dk. olan plastik beton tasarm yaplmtr. .Ksa metrajl panellerde yklan zemin, mekanik kepe ile kuyu dibinden alnmtr. Ancak tahmini ana kaya derinliinin 45-50 mlere vard yerlerde imal edilecek paneller iin 1000 mm ve 800 mm apnda fore kazk n delgileri alarak, bu ksmlar plastik betonla doldurulmutur. Plastik beton prizini aldktan sonra freze ile diyafram duvar imalatlarna devam edilmitir. Yaplan arge almalar neticesinde, bentonit bulamacnda polymer bazl malzeme kullanlarak, alan duvarda, malzemenin eperlere yapp adhezyonu artrmas ve yzeyde bir eper oluturmas salanmtr. Kaz kenarlarnda oluan bu 3 mm likeperler sayesinde hendek gmesi problemi en aza indirgenmitir.Yedek para sarfiyatlarn azaltmak adna, anan ular, arktaki mevcut takozlar ve yarm ay gibi paralar tungsten karbr ile kaplanarak mrleri 2-3 kat artrlmtr.


YAPININ ZELLKLER:Kltr Merkezi ve zemine gml katl balant tneli ile entegre olduu Otopark Binasndan olumakta (15.0 m kot fark). Kltr Merkezi, mimari formu nedeni ile farkl yksekliklere sahip ve uzay kafes at sistemi mevcut. ekirdek, ana bina ve uzay kafes sisteminin bir ksmbirbirinden bamsz temel sistemlerinden olumakta.

AMA: zel mimari formu nedeni ile halihazrda dnya apnda ina edilen yaplar arasnda en kompleks yaplardan biri olma zelliini tayan BakHaydar Aliyev Kltr Merkezinde geoteknik mhendislii asndan gerekletirilen almalarn ve ortaya kartlan zm yntemlerinin takdimi

BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

2. Ahmet Salamer, Hakan Anl Afatolu Bak Haydar Aliyev Kltr Merkezi Projesi zerine Bir nceleme


KLTR MERKEZ TEMEL SSTEM:Temellerin (-2.00 m ve -8.50 m) orta sk, kil bantlar ieren, qa = 100 kPa olan siltli kum birimine tatlmas ngrlmtr.Kltr merkezinin zel yapsal artlar ve ngrlen gerilmelerin izin verilebilir tama kapasitesinin stnde olmasndan tr yapnn kazklara tatlmasplanlanmtr.Snrl inaat sresi ve yerel teknolojiler gz nne alnarak, 50x50 cm kesite sahip, minimum efektif kazk boyu 12.00 m olan ve ref kriterlerini (5 adet kazk akma deneyi ile belirlenmitir) salayan prekast kazklar kullanlmtr (qa = 170 ton). ok dar bir perde ve baland dar bir temel sisteminden oluan ekirdek blgesinde, deprem annda etkiyecek olan yksek ekme kuvvetleri nedeniyle D=100 cm ve L = 25.0 mlik fore kazklar kullanlmtr.Uzay kafes at sisteminin kvrml yaps nedeniyle baz blgelerde atytayan kolonlar ve perdeler Kltr Merkezi temellerinden bamsz tekil temellere, ar yk tayan bu kolonlarn ve perdelerin temelleri ise forekazklara tatlmtr. (Toplam 972 prekast, 148 fore kazk)OTOPARK BNASI VE BALANTI TNEL TEMEL SSTEM:qa = 70 kPa < = 100-120 kPa; yksek YASS ve svlama tehlikesi: jet groutkolonlar ile zemin iyilletirmesi (Jet 1, D=80 cm, L = 10.0 m), 2.5 x 2.5 m)


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

3. Melis Yldz, Asl zkeskin evik,Orhan Erol

Yumuak Killerde n Germeli Zemin Ankrajlar Vaka Analizi

AMA: Yumuak kildeki bir iksa sisteminin davrannn ve kaznn gvenli olarak tamamlanmasn salayan proje revizyonunun ayrntl olarak sunulmas.


PROBLEM:

H=4.5M, 2. KADEME

H=6M, 3. KADEME10.08.2011-05.09.2011: 22mm 68 mm

INK 6


PROBLEM:1. Kademedeki ankrajlarda 20 t n germe ykne klabilmiken, 2. kademe ankrajlarda syrlma problemleri gzlenmeye balanmtr.Kaz derinlii 7.5 mye ulatnda, gney cephe arkasndaki baz yaplara ve yolda oturmalar gzlenmitir.


ANKRAJ KAPASTES ve GER ANALZLER:SPT N deerleri 5 ile 10 arasnda deien ok yumuak killerde bulunan 7 m uzunluundaki ankraj kk blgesinde, Nort deeri 8 iin ankraj tama kapasitesi 11 t olarak hesaplanmtr. (drenajsz kayma dayanm tabanl hesaplama)


SONULAR:Yumuak killerde ankraj kapasiteleri 10-15 ton mertebelerine kadar debilmektedir. Salkl bir uygulama iin yumuak killerde saha uygulama deneyleri mutlak surette yaplp, reel ankraj kapasitelerinin belirlenmesi gerekmektedir.Drenajsz kayma dayanm kullanlarak yaplan hesaplama ankraj kapasiteleri iin gereki sonu vermitir.ngerme ykleri, ankraj kapasiteleri dikkate alnarak belirlenmelidir ve eer kaz civarnda deplasmanlara izin verilebiliyor ise ankrajlarn ok kk ngermeyklerine kitlenmeleri, bir anlamda pasif ankraj olarak altrlmalarnerilmektedir.Yumuak kil uygulamalarnda maksimum yatay deplasmanlar kaz derinliinin %1ine kadar artmaktadr. Bu deplasmanlarn ilave ankraj uygulamas ile nlenmesi mmkn olmamtr.


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

4. Gkhan zyurt, Nabi Kartal Toker Geoteknik Ett Raporlarndaki Yaygn Hatalarn Belirlenmesi ve statistiksel Deerlendirilmesi

AMA: Ada-parsel baznda zemin-temel etd raporlarnn incelenerek, yanl/eksik arazi aratrmalar, laboratuar almalar, geoteknik hesaplarn irdelenmesi ve bulunan hata ve eksikliklerin istatistiksel deerlendirmesinin yaplmas.METOD: Ankarann tm merkez ile belediyelerinden rastgele toplanm 60

adet zemin etd raporu incelenmi ve 30 teknik kritere gre deerlendirilmitir. SONULAR:

Tablo 1 Ofis almalar ve yeralt aratrmalar ile ilgili kriterler ve sonularn yzdesel deerleri

EVET HAYIR DER

Proje bilgisi var m? (Yerleim plan, yapboyutlar, kat adedi) %8 %15

%77 sadece kat bilgisi

Sondajlar yatayda dzgn datlm m? %8 %7 %85 bilgi yokSondajlar yeterli sayda m? %60 %40 -Sondajlarda yeterli derinlie inilmi mi? %32 %68 -Sondajlarn kot, koordinat bilgileri verilmimi? %0 %100 -


Tablo 2 Numune ve karot alm ile ilgili inceleme kriterleri ve sonularn yzdesel deerleri

EVET HAYIR

Her tabakadan rselenmemi numune alnm m? %2 %98

Kayada karot alnm m? %85 %15

Alnan numune veya karot saylar yeterli mi? %16 %84

Karot parametreleri belirtilmi mi? (RQD, TCR) %100 RQD, %73 TCR

Tablo 3 Yerinde yaplan geoteknik deneyler ile ilgili kriterler ve sonularn yzdesel deerleri

EVET

HAYIR

Yaplan arazi deneyi zemin trne uygun mu? %79 %21

SPT deyde yeterli sklkta yaplm m? %84 %16

Ham SPT deerlerine dzeltme faktrleri uygulanm m? %22 %78


Tablo 4 Laboratuvar deneyleri ile ilgili inceleme kriterleri ve sonularn yzdesel deerleri

EVET HAYIR

Laboratuvar testleri her bir katman iin yaplyor mu?(UD, karot) %2 %98

Laboratuvar testleri her bir katman iin yaplyor mu? (ndeks) %16 %84

Konsolidasyon deneyi var m? %67 %33

Konsolidasyon deneyinde boaltma-yeniden ykleme ilemi yaplm m? %0 %100

eksenli basn deneyi yaplm m? %42 %58Yenilme zarfnn belirlenmesinde adet Mohr dairesi kullanlm m? %0 %100

Mohr daireleri birbirinden yeterince uzak m? %86 %14

eksenli deney sonucuna gre yenilme zarfdzgn/uygun izilmi mi? %82 %18

Karot rnekleri zerinde hangi laboratuvar testleri yaplm? (Nokta ykleme deneyi, Tek eksenli basn dayanm)

%95 nokta ykleme %5 tek eksenli skma


Tablo 5 Temel tasarm ile ilgili inceleme kriterleri ve sonularn yzdesel deerleri

EVET HAYIR

dealize zemin profili oluturulmu mu? %0 %100

Zemin parametreleri birden fazla ekilde bulunup ortalamalar alnm m? (cu, , E, mv)

%8 %92

Tama kapasitesi hesaplarnda SPT sonular kullanlmm? %35 %65

Temel tama gc hem tama kapasitesi hem de oturma limitleri ynnden hesaplanm m? %24 %76

Tama kapasitesi ve oturma hesaplar doru mu? %68 %32

Tama kapasitesi ve oturma hesaplar ayn temel ebatlariin hesaplanm m? %29 %71

Gerilme snmlenmesi hesaplanm m? %0 %100

Hesaplarda kullanlan temel alt kotu uygun mu? %71 %29

Yatak katsaysnn belirlenmesinde temel boyutlar hesaba katlm m? %0 %100

Netice itibariyle geoteknik ett raporlarnn sadece zorunlu bir prosedr olarak grld aktr. Gvenli ve ekonomik yaplarn ina edilebilmesi iin zemin ettlerine daha ok nem verilmesi ve hem meslek odalarnn hem de devlet kurumlarnn denetimlerini ciddiyetle ve daha fazla vakit kaybetmeden arttrmas gerekmektedir.


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

5. ahin alar Tuna, Selim Altun Alvyon Zeminlerde CPT Sonularna Bal Olarak Olaslksal Parametrelerin Belirlenmesi

AMA: zmir Nergiz metro hattndaki siltli kil zemin iin, yksek kalitede CPT sonular kullanlarak yatay ve dey dalgalanma leinin belirlenmesi ve literatrde yer alan deerler ile karlatrlmasMETOD:

Ortalama trendden ayrlan artk fonksiyon, kendi ierisinde bir korelasyon yapsna sahip olup, deikenler arasndaki mesafe ile ters orantldr. Dalgalanma lei ise, artk fonksiyonun deerleri arasnda grlen ilikinin konumsal olarak devam edebildii uzaklktr.Vanmarcke (1977):


Elde edilen veriler yakn mesafede ciddi deikenlikler gstermektedirler:


Otokovaryans fonksiyonu:Markov tek boyutlu korelasyon fonksiyonu:

,

4 m

74 m


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

6. Sedat Sert, Akn nalp Dayanma Yaplarnn Ar Boyutlandrmas zerine Bir Vaka Analizi

AMA: Sakarya Nehri zerinde yapm devam etmekte olan bir reglatr ve HES projesi kapsamndaki betonarme duvara ait ar boyutlandrma probleminin tespiti ve bu konuda gelitirilen ek zmlerin takdimi.PROJE VE ZEMN ZELLKLER:

Uzunluu 46 mye varan 17 adet sondaj verisi mevcut.nce daneli doygun numuneler zerinde yrtlen konsolidasyonsuz drenajsz eksenli hcre kesme deneylerinden elde edilen kayma direnci parametrelerinin cu=29-61 kPa ve u=2-5olarak belirtilmesi lkemizde sklkla kar lald zere bu projede de deneylerin yorumlanmas problemi bulunduunu da dndrmektedir.

Derinlik

(m)

Renk Snf

(TS1500)

%

nceN60

Em(kPa)

PLM(kPa)

Em/PLM

0.00-7.00 Kahverengi SC

7.00-15.50 Yeilimsi Gri CL 99 11 8400-9500 580-650 13-16

15.50-17.20 Yeilimsi Gri SC 45 5 1600 190 8

17.20-21.00 Yeilimsi Gri CH 99 7-8 2700-4300 330-370 8-13

21.00-30.00 Yeilimsi Gri CH 88-99 9-13 7500-10700 680-960 8-15

Mevcut Raporda Zemin zellikleri


PROJE VE ZEMN ZELLKLER:10-12 m yksekliindeki tesis dayanma duvarlarnn temellerinin D=1.0 m apl, L=20-30 m uzunluunda ve de uzunlamasna 2.5 m arayla yerletirilmi iki sra kaza tattrlmasgerekecei raporlanmtr.YENDEN DEERLENDRME:

RSK-2

-5

0

5

10

15

20

25

30

350 50 100 150 200

D

e

r

i

n

l

i

k

,

m

(

k

o

t

)

CH

SC

CL ve CH

CI ve CH

23.18

18.50

16.50

11.00N30: 12

=17.95 kN/m3cu=73 kPa=0Em=5339 kPa

(N1)60: 5-7 =16.50 kN/m3cu=0 =300Em=2277 kPa

SC27.18 m Sondaj Kotu

Amar&Jezequel (1972) 2510

lu

pc = +

N30: 9 =16.58 kN/m3 cu=51 kPa =00 Em=3432 kPa

(N1)60: 5 =16.60 kN/m3 cu=0=340 Em=5590 kPa

N30: 8 =17.66 kN/m3 cu=52 kPa=00 Em=2917 kPa

Yeni parametrelerle yaplan analizlerde: lk zmlerde her duvar temeli altnda 3 sra kazk varken son zmlerde duvar temeli tama gleri asndan bir problem grlmemitir.


Zemin zelliklerinin yeniden gzden geirilmesi sonrasnda depremli ve depremsiz durumlar iin yatay ve dey telenmelerin kabul edilebilir limitler iinde kalp kalmayacann sorgulanmas amacyla duvar temelleri altnda jet grout kolonlar kullanlarak Plaxis 2D ticari yazlm (Brinkgreve vd., 2011) yardmyla (plane strain) saysal analizler yaplmtr. Yaplan tahminlerin teyidi amacyla da yapmn balamasyla sz konusu duvarlarda 6 ayr noktada lm alnmaya balam ve yapmn tamamlanmasndan 372 gn sonra alnan son lmlerde oluan hareketlerin herhangi bir oturma sorunu oluturmayacak dzeylerde gereklemekte olduu grlmtr.

SAYISAL ANALZ:

1. Duvar altnda 1.5 m kalnlnda dolgu bulunmas (jet grout kolonlaryok), (20 mm)2. 10 15 m boyunda , 0.6 m apnda jet grout kolonlarnn dolgu altndan balamas3. Jet grout kolonlarnn duvar altndan balamas durumlarnda

a) statik b) ah=0.2g (35 mm)c) ah=-0.2g


ARAZ LMLER:

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

0 50 100 150 200 250 300 350 400

Zaman (gn)

D

e

y

D

e

p

l

a

s

m

a

n

(

m

m

)

W1A W1A

W1B W3AW3B W4A

10 mm

SONULAR:Ar boyutlandrma eiliminin;

Blge jeomorfolojisi ve zeminleri hakknda yetersiz bilgi,Projeciye salanm zemin zellikleri verilerinin hatal ya da ar muhafazakar olmas,Temel analizlerinin geleneksel yntemle yaplmas (tama gc), Hesaplama yapann kendisini her tr riskten koruma igdsnedeniyle belirdii dnlmekte ve gereksiz maliyetin nlenmesi iin herhangi bir ite yaplacak almalarn bandan itibaren ada geoteknik yntemlerin kullanlmasyla yrtlmesi gerektii bir kez daha grlmektedir.


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

7. Ertan Bol, Akn nalp CPTU le Snflandrmada Drdnc Parametre

AMA: Adapazarnda gerekletirilen PCPTler ile yanlarndaki sondaj kuyularndan elde edilen numunelerin TS1500 uyarnca simgelerinin karlatrlmas ve elde edilen veriler nda CPTU ile snflandrmada boluk suyu basncnn derinlikle deiim orannn (m) ilave bir parametre olarak kullanmnn aratrlmas.CPT LE ZEMN SINIFLANDIRILMASI:

.

Q: normalize edilmi u direnci; F: normalize edilmi srtnme direnci;Bq =boluk suyu basnc oran

.


m PARAMETRESNN ZELLKLER:

m PARAMETRESNN ZEMN FZKSEL ZELLKLER LE LKS: BirletirilmiRegresyon Analizleri

LL, PI, D50, %C,FC

.


BOLUK SUYU BASINCININ SINIFLANDIRMAYA KATKISI

almada elde edilen zemin davran tipi indeksi:

Veritabannda bulunan zemin snflarnn bulunduu derinliklerdeki ortalama PCPT verileri kullanlarak tm aratrclarn nermi olduklar Ic deerleri hesaplanmtr. Her bir zemin snf numaras iin tm aratrclar tarafndan elde edilen Icdeerlerinin kmlatif toplamlar noktalanmtr.

.


m parametresinin kullanm snflandrmay daha doruya yakn biimde yapmaya imkan tanmaktadr.

Boyutsuz bir m parametresi ile ilgili korelasyonlar gelitirilmektedir.


BLDRNO.

YAZARLAR BALIK

8. Mehmet M. Berilgen, Orhan E. nanr, . Kutay zaydn

4B E Zamanl lme Sistemi ile 1:1 lekliTemel Ykleme Deneyi

AMA: Deniz kelleri zerinde yer alan bir hidrolik dolgu zerinde gerekletirilen 1:1 lekli temel ykleme deneyinde toplam gerilme, boluk suyu basnc ve yer deitirmelerin llerek, 4m x 4m boyutlarndaki temelin yk altnda davrannincelemek. lmlerde, yeni gelitirilen shape acceleration array (SAA) sensrlerinperformansnn inklinometrelerinki ile karlatrlmas.

.

SHAPE ACCELERATION ARRAY:SAA yeni gelitirilmi bir teknoloji olup, geoteknikte aletsel gzlem iin gerek zamanl ve boyutlu yer deitirme ve ivme lmn bir hat boyunca alnmasnsalayan kablolar zerine denmi Mikro Elektro-Mekanik (MEMS) sensrlerdir.Bu mikro elektro mekanik sensrler 20kalnlnda ve 3 mm x 3 mm boyutlarnda mini makinelerin 30 cm veya 50 cm uzunluktaki rijit segmentler oluturarak birbirlerine kompozit mafsallarla balandfakat iki veya serbestlik derecesinde esneklie sahip elemanlardr.


DENEY SAHASI VE LM EKPMANLARI:Deney sahas Bursa li Gemlik lesi Sazlk Mevkiinde Borusan Limannda yer almaktadr.Temel ykleme deneyi yzeyden 2 m derinlikte ve 4 m x 4 m boyutlarnda yaplmtr.Temel taban basncn lmek iin toplam basn lerler (5 adet), ykleme srasnda oluan ve zamanla snmlenen artk boluk suyu basnlarn lmek iin piyezometreler(-5.8, -8.6 ve -13.76 m) ve yer deitirmeleri lmek iin yatay ve dey inklinometre lm (her ykleme kademesinde okuma) ile SAAdan (dakikada 1 lm)yararlanlmtr.Ykleme deneyinde zati yk olarak sahada bulunan 2 m x 2 m x 4 m dikdrtgen prizma geometrisine sahip betonarme bloklar (beher betonarme blok arl yaklak 384 kN, taban basnc47.5 kPa) kullanlm olup, 180-210 kPa taban basnc deerine ulalmtr.

.


ZEMN ZELLKLER:Deney sahasnda alan sondajlarda yaplan arazi veyn deneylerinde, drenajsz kayma mukavemeti deerleri genellikle, 10.0-20.0m derinlikler arasnda cu=20-30 kPa, 20-30 m derinlikler arasnda cu = 30-40 kPa ve 30m derinlikten sonra cu=40-80 kPa arasnda llmtr. Yaplan CPT deneylerinde ise, koni direnci deerleri genellikle, 10.20 m derinlikler arasnda qc= 0.4-0.8 MPa ve 20-30 m derinlikler arasnda qc =0.8-1.2 MPa arasnda llmtr.

. DENEY SONULARI:


DENEY SONULARI:


DENEY SONULARI:Yukleme deneyi kapsamnda ortalama 190 kPA (Temel altnda farklnoktalarda 180-210 kPA deerlerine llmtr) basn deerine klmtr.Bu yk altnda 4 m x4 m ebatlarndaki temelin ana zorlanma dorultusu olan Kuzeydou-Gneybat istikametinde maksimum oturma 90mm, maksimum yatay deplasman -3.80 kotlarnda (temel altndan 2 m derinlikte) 26 mm mertebelerine llmtr.Deney sahasnda yerletirilen tm lm aygtlarndan genelde birbirleri ile uyumlu ve tamamlayc nitelikte deerler elde edilmitir..

Documents

Doc Dr Sami Oguzhan Akbas