Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Yenilenebilir
Enerji
Kaynakları
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİRHARRAN ÜNİVERSİTESİ
GAP-YENEV MERKEZİ
OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA
2018
1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI
2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK KULLANIMI
3-YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR
SUNU İÇERİĞİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
YAŞANABİLİR BİR DÜNYA
HEDEF
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
İklim değişikliği
FOSİL YAKIT TÜKETİMİ SERA GAZI
EMİSYONLARINI ARTIRARAK KÜRESEL
ISINMAYI ARTIRMAKTADIR.
İklim değişikliği, bugün küresel ölçekte
karşılaşılan en büyük sorunlarından biri
olarak kabul edilmektedir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Atmosferdeki CO2 emisyonu
ve sıcaklık değişimi
Atmosfer içinde CO2 artışına paralel olarak sıcaklık artışı olmaktadır.
Önümüzdeki 100 yılda sıcaklık artışı en yüksek değerine ulaşacaktır.
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Yasal Önlemler
Japonya'nın Kyoto kentinde 11 Aralık 1997 yılında, dünya çapında sera gazlarının azaltılması için bağlayıcı hedefler içeren “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne İlişkin Kyoto Protokolü” imzalanmıştır.
24 Mayıs 2004 tarihinde Türkiye resmen sözleşmeye katılan 189. taraf olmuştur.
Türkiye, Kyoto Protokolü’nün 25’inci maddesi uyarınca “Katılım Belgesi”nin tevdii tarihini izleyen doksanıncı gün olan 26 Ağustos 2009 tarihinde Protokole resmen taraf olmuştur.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Yasal Önlemler
2015 yılı Aralık ayında Fransa’nın Paris kentinde 2020 yılında devreye girecek olan yeni anlaşmanın müzakerelerine başlanmıştır. Müzakereler sonunda yeni anlaşma nihai hale getirilmiş, “Paris Anlaşması” adıyla kabul edilmiştir.
Paris Anlaşması 22 Nisan 2016-21 Nisan 2017 tarihleri arasında New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezinde imzaya açılmıştır. 22 Nisan 2017 tarihinde Türkiye Paris Anlaşmasını imzalamıştır.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Dünya Birincil Enerji Tüketim Oranlarının Yüzde
olarak Kaynak Bazlı Dağılımı (2016)
Dünya Birincil Enerji
Tüketimi %1 artış ile
13276,3 MTEP ulaşmıştır.
Kömür+Doğalgaz+Petrol=
%85.52
Yenilenebilir+Hidroelektrik
=%10.02
Nükleer enerji : %4.46
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Dünyanın Birincil Enerji Tüketimi (MTEP)Million tonnes oil equivalent
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Kömür
Petrol
Doğalgaz
NükleerHidroelektrik
Yenilenebilir
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Bölgesel Birincil Enerji Tüketimi (2016)Yüzde olarak
PETROL
DOĞALGAZ
HİDROLİK
KÖMÜR
YENİLENEBİLİR
KÖMÜRKÖMÜRKÖMÜR
DOĞALGAZDOĞAL
GAZ
DOĞALGAZDOĞAL
GAZ
PETROLPETROL
PETROL PETROL PETROL
DOĞALGAZ
HİDROLİKHİDROLİK
HİDROLİK
HİDROLİK
NUKLEER
NUKLEER
YENİLENEBİLİR
YENİLENEBİLİR
YENİLENEBİLİR
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Bölgesel kaynak tüketimi (2016)Yüzde olarak
ASYAASYA
ASYA
ASYA
ASYA
ASYA
KUZEYAMERİKA
KUZEYAMERİKA
KUZEYAMERİKAKUZEY
AMERİKAKUZEY
AMERİKA
AVRUPAAVRASYAAVRUPA
AVRASYA
AVRUPAAVRASYA
AVRUPAAVRASYAAVRUPA
AVRASYA
G ve Ort.AMERİKA
AFRİKA
ORTADOĞU
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of
World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Birincil küresel enerji tüketim paylarıYüzde olarak
HIDROELEKTRIK+
YENİLENEBİLİR=
%10
KÖMÜR+
DOGALGAZ+
PETROL=
%86
FOSİL KAYNAKLAR
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
• Güneş enerjisi potansiyeli;
dünyadaki enerji
tüketiminin
2850 katı,
• Rüzgar enerjisi
potansiyeli; dünyadaki
enerji tüketiminin
200 katı,
olarak
değerlendirilmektedir.
German Advisory Council on Global
Change to the Federal Government
(WBGU)
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Ham petrol fiyatları 1861-2016Varil başına ABD doları, dünya olayları
Kuzey
Amerika
19%
Güney
Amerika
4%
Avrupa
/Avrasya
19%
Ortadoğu
6%
Afrika
4%
Asya Pasifik
48%
2016 yılında CO2 üretimi
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Türkiye’nin Enerji Durumu
Türkiye’de hızlı ekonomik büyüme,
sanayileşme ve nüfus artışına bağlı olarak
Enerji tüketimi artmaktadır.
Enerji kaynakları sınırlı olan ülkemizde dışa
bağımlı olarak fosil yakıta olan ihtiyaç
giderek artmaktadır.
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Türkiye’nin net elektrik tüketimi
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
GW
h
Son yıllarda yıllık
Artış %5 civarındadır.
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Sektörel elektrik tüketimi-2015 yılı
Mesken
22%
Ticaret
19%
Resmi daire
4%
Sanayi
47%
Aydınlatma
2%
Diğer
6%
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
TÜRKİYENİN ELEKTRİK ENERJİSİ KURULU
GÜCÜNÜN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI(KASIM-2017)
Doğalgaz
Doğalgaz
32,1%
İthal Kömür
İthal Kömür
9,8%Linyıt
Linyıt
11,7%
Barajlar
Barajlar
23,7%
Akarsular
Akarsular
8,9%
Jeotermal
Jeotermal
1,2%
Güneş
Güneş
2,7%
Rüzgar
Rüzgar
7,8%
Diğer
Diğer
2,1% Kaynak MW
Doğalgaz 26750
İthal Kömür 8134
Linyıt 9773
Barajlar 19776
Akarsular 7436
Jeotermal 1020
Güneş 2246
Rüzgar 6479
Diğer 1787
Toplam 83139
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Enerji tüketimi Türkiye enerji konusunda gittikçe artan ve
önem arz eden bir taleple karşı karşıyadır. Son 20 yılda enerji tüketimi yılda ortalama %4 civarında bir oranla ile sürekli olarak artmıştır.
Türkiye dünyada en fazla enerji tüketen 25 ülkeden biri haline getirmiştir.
CO2 eşdeğeri olarak 2010 yılı sera gazı emisyonlarında en büyük payı %71 ile enerji kaynaklı (üretim/tüketim/iletim/çevrim vb) emisyonlar oluştururken, ikinci sırayı %13 ile endüstriyel işlemler almaktadır.
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Elektrik üretimi
Fosil yakıtlar: Termik santraller ile elektrik
üretiminin %68’i sağlanıyor.
Yenilenebilir enerji kaynakları ile %32’i
karşılanıyor.
%26 Hidrolik+%4 RES+%1 GES +%1 JES
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
TÜRKİYE’NİN PETROL İTHALATI
Enerji faturasında düşüş var.
• Yenilenebilir enerji yatırımlarının
artması
(2017 yılının kasım ayı verilerine göre
artan kapasitenin yaklaşık %75 ‘i YE
%30 GES+%15RES+%5JES+%12HES)
• Petrol fiyatlarının düşmesi
• Yerli kömür kullanımı
ENERJİ
Yıllar İthalat (Milyar dolar)
2017 26,5 (9aylık)
2016 27,2
2015 37,8
2014 54,9
2013 55,9
2012 60,1
2011 54,1
2010 38,5
2009 29,9
2008 48,3
2007 33,9
2006 28,8
2005 21,2 Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Enerji tüketimi SÜREKLİ ARTIYOR
Türkiye’de hızlı ekonomik büyüme,
sanayileşme ve nüfus artışıyla
ülkenin fosil yakıta bağlı olarak enerji
ihtiyacı artıyor
Bu nedenle, emisyon artış
oranlarının yükselmesi kaçınılmazdır.
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Enerji tüketimi SÜREKLİ ARTIYOR
NE YAPMALIYIZ?
en önemli ve maliyet etkin önlem ve
girişim “Enerji verimliliği “dir. Böylece;
enerji tüketimindeki artan talebin
karşılanması,
enerji yoğunluğunun düşürülmesi
sera gazı emisyonlarının azaltılması
sağlanabilir.
ENERJİ
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Yenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerji; doğal kaynaklardan elde edilebilen ve kendini sürekli yenileyebilen bir enerji kaynağı olarak tanımlanmaktadır.
Yenilenebilir enerji;
Ülkelerin enerji ihtiyaçlarını yerli kaynaklarla karşılayarak dışa bağımlılıklarının azaltılması,
Kaynakları çeşitlendirerek sürdürülebilir enerji kullanımının sağlanması, Enerji Arz Güvenliği
Enerji tüketimi neticesinde çevreye verilen zararların en aza indirilmesi,
açılarından son derece önemli bir yere sahiptir.
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Hydroelectricity consumption by regionMillion tonnes oil equivalent
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
BP Statistical Review of World Energy 2017
© BP p.l.c. 2017
Bölgesel yenilenebilir enerji kaynak kullanımı
Other renewables consumption by regionMillion tonnes oil equivalent
Other renewables share of power generation by regionPercentage
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA
YE HEDEF
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti enerjide
dışa bağımlılığı azaltmak amacı ile enerji
üretim ve tüketiminde kaynak çeşitliliğini
ve yerli enerji projelerini desteklemektedir.
2023 yılı itibari ile doğalgaza dayalı elektrik
üretim oranının %50’den %30’lar seviyesine
çekilmesi yenilenebilir enerji kaynaklarının
üretim oranını da %30lara ulaşması
hedeflenmektedir.
Dr.M.Azmi Aktacir 2018 ŞANLIURFA