Embed Size (px)
Citation preview
ทำำ / ไมทำำทนำำชวตเจรญ
ก ทควรทำำ ไดแก กอด พอแม ลก สาม หรอภรยา วนละครง เพอแสดงความรก ความหวงใย กอดเพอน เพอแสดงความเหนใจ หรอใหกำาลงใจ และกอนนอน อยาลม กราบ พระ/สงศกดสทธทนบถอ เพอขอบคณ และขอพรสำาหรบวนตอไป
ก ทไมควรทำำ คอ กาวราว ไมวากบใคร เพราะจะทำาใหเปนคนนาเบอ ไมนาอยใกล ไมมใครอยากใหไปไหนดวย กลวไปทะเลาะววาทกบเขา
ข ทควรทำำ ไดแก ขอบคณ จงกลาวทกครง ทมคนทำาอะไรให และขำาขน คอ ใหเปนคนมอารมณด อารมณขน
ข ทไมควรทำำ คอ ขดคย เอาเรองเกามาวาไมจบสน หรอหาเรองมาประจานเขา
ค ทควรทำำ ไดแก ครนคด และ ใครครวญ คอ คดกอนทำาอะไรทกครง เพอมใหตวเอง และคนอนเสยใจภายหลง
ค ทไมควรทำำ คอ คลงแคน อยาเปนคนโกรธไมรหาย อาฆาตไมรจบ ทำาใหคนอยใกลไมมความสข
ง ทควรทำำ ไดแก งดงาม ดวยการทำาตวเรา ใหงดงามทงกาย วาจาและใจเสมอ งองอน เมอเราทำาผด หรองอเพอทำาใหคนทเรารกร สกดขน และรจก เงยบ ไมโตเถยงเสยบาง เพอใหเกดความสงบสข
ง ทไมควรทำำ คอ งก อยากไดเกนควร และไมรจกแบงปน
จ ทควรทำำ ไดแก รจก จดจำา วนเกด วนสำาคญของคนในครอบครว เพอนฝง คนรก และทำาอะไรเปนพเศษใหบาง ขอสำาคญตอง จรงใจ ไมเสแสรงหลอกลวง อนจะทำาใหตองหวาดระแวงกนตลอดเวลา
จ ทไมควรทำำ คอ จจจกจก พถพถนเกนเหต ใครทำาอะไรใหกไมพอใจสกท และไมเจาช ใหเกดปญหาในครอบครว หรอททำางาน
ฉ ทควรทำำ ไดแก ทำาตวให ฉลาดเฉลยว รวาอะไรควร ไมควร รกาลเทศะ รจกพด รจกทำาสงตางๆ
ฉ ทไมควรทำำ คอ ฉนเฉยว ใหคนหวาดผวา
ช ทควรทำำ ไดแก ชมเชย ชนชม คอ รจกกลาวคำาชม หรอแสดงความชนชม ในความสำาเรจ หรอเรองดๆ ของผอนบาง
ช ทไมควรทำำ คอ ชวงชง คอ อยาไปแยงของรก ของหวงของผอน หรอ ชบมอเปบ ฉวยประโยชนของคนอน มาเปนของเราโดยไมลงทนลงแรง
ซ ทควรทำำ ไดแก ซอสตย ทงตอตนเอง และผอน
ซ ทไมควรทำำ คอ ซบซบนนทา หาเรองผอน หรอ เซาซ จนนารำาคาญ และอยาทำาทา เซง จนคนอนไมสนกไปดวย
ฒ ทควรทำำ ไดแก การเปนผเฒาผแก ททรงความร และทำาตวใหนาเชอถอ
ฒ ทไมควรทำำ คอ อยาทำาตวเปน เฒาทารก ไมรจกโต เฒาสารพดพษ ทเจาเลห แสนกล และ เฒาหวง ทเปนอนตรายแกเดกสาว และกลายเปนคนแกทไมนานบถอ
ด ทควรทำำ ไดแก ด คอ การทำาความด ทำาสงทถกตอง มเหตมผล
ด ทไมควรทำำ คอ ดดา อยาไปดดาวาใคร หรอใชอารมณจนเกนเหต และอยา โดดรม หนงานบอย เพราะเปนการเอาเปรยบคนอน และอยาเปน ไดโนเสารเตาลานป รนโบราณครำาคร แตจงเปนรนจราสคปารค ทคยกบเดกๆ สมยใหมรเรอง
ต ทควรทำำ ไดแก ตกเตอน เมอเหนใครทำาผด หรอทำาไมถกตอง ดวยความหวงด
ต ทไมควรทำำ คอ ตลบตะแลง ใชเลหกล หรอโกหกหลอกลวงใหผอนหลงเชอ
ถ ทควรทำำ ไดแก ไถถาม หวงใยทกขสขของเพอนฝง คนรจก และคนทเรารก
ถ ทไมควรทำำ คอ ถากถาง อนเปนการพดเหนบ หรอคอนวาใหคนอนเขาเจบใจ
ท ทควรทำำ ไดแก ทะนถนอม คอ การดแลเอาใจใสซงกนและกน
ท ทไมควรทำำ คอ ทฐมานะ คอ การโออวดถอด ถอตว ไมยอมแพ จะเอาชนะใหได
ธ ทควรทำำ ไดแก ธรรมะ คอ มหลกธรรมเปนเครองยดเหนยว เปนแนวทางการดำาเนนชวต
ธ ทไมควรทำำ คอ ธระไมใช ดวยการละเลย บอกปด ไมสนใจจะชวยเหลอใครทงสน
น ทควรทำำ ไดแก นอบนอม เคารพคนทควรเคารพ ม นำาใจ ใหกบทกๆ คน ชวยเทาทชวยได
น ทไมควรทำำ คอ นอกลนอกทาง หรอ นอกคอก ดวยการไมประพฤตตนตามทควรเปน
บ ทควรทำำ ไดแก บญ คอ การประกอบคณงามความดทกรปแบบ
บ ทไมควรทำำ คอ บดสบดเถลง อนจะทำาใหตวเรา และผเกยวของอบอายขายหนา เปนทรงเกยจ
ป ทควรทำำ ไดแก ปลอบโยน เหนใครมทกข กปลอบใจ /ใหคำาปรกษา และเหนอกเหนใจเขา
ป ทไมควรทำำ คอ โปปดมดเทจ เปนการกลาวโกหก ครนตอไปพดอะไร คนเขากไมเชอ
ผ ทควรทำำ ไดแก ผวเดยวเมยเดยว อนจะชวยลดปญหาครอบครว และสงคม ทำาใหเดกๆ อบอน
ผ ทไมควรทำำ คอ ผรสวาท (ผะรสะวาด) กลาวคำาหยาบ เปนทระคายเคองหตอผทไดยน
ฝ ทควรทำำ ไดแก ฝกฝน คอ ทำาอะไรดวยความเพยร พยายามฝกใหชำานาญ
ฝ ทไมควรทำำ คอ ใฝตำา ชอบทำาอะไรในทางลบ กอความเสยหายแกตวเองและครอบครว
พ ทควรทำำ ไดแก พรหมวหารส คอ มเมตตา กรณา มทตา และอเบกขาตอตนและคนรอบขาง
พ ทไมควรทำำ คอ พนน เพราะจะทำาใหเสยเงน เสยเวลา และนำาไปสความเดอดรอนเรองอนๆ
ฟ ทควรทำำ ไดแก ฟงหไวห ไมเชอใครงายๆ หรอไมฟงคำายยง ทจะทำาใหเกดความแตกแยก
ฟ ทไมควรทำำ คอ ฟมเฟอย ฟงเฟอ เพราะจะทำาใหเสยทรพยโดยใชเหต และไมจำาเปน
ภ ทควรทำำ ไดแก ภาคภม คอ ทำาตวใหสงา ผงผาย ไมซอมซอ ทำาใหคนทรกภมใจในตวเรา
ภ ทไมควรทำำ คอ ภาระ กลาวคอ ทำาตวไมรจกโต ไมรจกคด เปนทหนกใจแกคนอนตลอดเวลา
ม ทควรทำำ ไดแก มธยสถ คอ รจกใชจายอยางประหยด และเทาทจำาเปน ทำาใหไมเดอดรอน
ม ทไมควรทำำ คอ โมหะ นนคอทำาตวมดมน มวเมาดวยความหลงผดตางๆ นานา
ย ทควรทำำ ไดแก ยกยอง ใหเกยรตทกคน ไมดหมน ดแคลนไมวากบพอแม พนองหรอเพอนฝง
ย ทไมควรทำำ คอ เยยหยน /เยาะเยย ทำาใหเขาเจบใจ เสยใจและผกใจเจบ หรอ ยยง ใหแตกแยก
ร ทควรทำำ ไดแก รก ตวเอง และรกผอนใหเปน และม ระเบยบ ในการปฏบตตนและการทำางาน
ร ทไมควรทำำ คอ รงควาน ดวยการรบกวน ทำาใหผอนเดอดรอน รำาคาญทงกาย และใจ หรอ แรด อนหมายถง ดดจรต จนคนเขาระอา และหมนไสไปทว
ล ทควรทำำ ไดแก ละมนละมอม หรอ ละมนละไม คอ ทำาอะไรดวยความออนโยน นมนวลตอกน
ล ทไมควรทำำ คอ ลวนลาม ลวงเกน แทะโลมผอนดวยวาจา หรอการกระทำา จนเปนทดถก
ว ทควรทำำ ไดแก วนทา คอ การไหว และแสดงอาการเคารพตอบคคล สถานททควรเคารพ
ว ทไมควรทำำ คอ ววาม ไมรจกเกบอารมณ และทำาใหเกดเรองเกดราวไดงาย
ศ ทควรทำำ ไดแก ศกดศร คอ ทำาตนใหมเกยรต และม ศล ทำาใหเรานาคบ และนาเคารพนบถอ
ศ ทไมควรทำำ คอ ศตร อยากอศตร หรอเปนศตรกบผอน จะทำาใหชวตเราไมสงบสข และกลมใจ
ส ทควรทำำ ไดแก สต คอทำาอะไรใหมสตอยตลอดเวลา และเสยสละ ชวยเหลอผดอยโอกาสบาง
ส ทไมควรทำำ คอ สอเสยด และ เสแสรง เพราะจะทำาใหคนโกรธ และไมอยากคบ เพราะไมจรงใจ
ห ทควรทำำ ไดแก หอมแกม คนทเรารกบางเปนครงคราว อนจะทำาใหชวตรกสข สดชน
ห ทไมควรทำำ คอ หงดหงด อารมณเสยอยเสมอ ทำาใหคนอยใกลหมดความสข
อ ทควรทำำ ไดแก อโหส ใหอภย แกคนรอบขาง
อ ทไมควรทำำ คอ เอาใจยาก หรอ เอาใจออกหาง ลวนทำาใหเกดปญหาทงสน
ฮ ทควรทำำ ไดแก แฮปป ( Happy )คอ ทำาตวใหสบาย มความสขตลอดเวลา อยาเปนคนเจาทกข
ฮ ทไมควรทำำ คอ โฮกฮาก ทำาเสยงกระแทกเวลาพด ทำาใหเสยบคลกภาพ
ขอขอบคณแหลงขอมล : คณอมรรตน เทพกำำปนำท
สำำนกงำนคณะกรรมกำรวฒนธรรมแหงชำต กระทรวงวฒนธรรม
