40
1 TEMEL MOTOR TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI DİREKSİYON SİSTEMİ (STEERING SYSTEM)

direksiyon sist

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: direksiyon sist

11

TEMEL MOTOR TEKNOLOJİSİ

DERS NOTLARI

DİREKSİYON SİSTEMİ(STEERING SYSTEM)

Page 2: direksiyon sist

22

SUNUM İÇERİĞİSUNUM İÇERİĞİ DİREKSİYON SİSTEMİNİN TANIMI DİREKSİYON SİSTEMİNİN TANIMI TEMEL DİREKSİYON ELEMANLARITEMEL DİREKSİYON ELEMANLARI DİREKSİYON SİSTEMİ ÇEŞİTLERİDİREKSİYON SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ KRAMAYER DİŞLİ DİREKSİYON SİSTEMİKRAMAYER DİŞLİ DİREKSİYON SİSTEMİ DÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİDÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİ ELEKTRO MEKANİK DİREKSİYON SİSTEMİELEKTRO MEKANİK DİREKSİYON SİSTEMİ DİREKSİYON DİŞLİ ORANI DİREKSİYON DİŞLİ ORANI HİDROLİK DİREKSİYONUN YAPISI VE ÇEŞİTLERİ HİDROLİK DİREKSİYONUN YAPISI VE ÇEŞİTLERİ ELEKTRO HİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİELEKTRO HİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİ

Page 3: direksiyon sist

33

DİREKSİYON SİSTEMİNİN GEREKLİLİĞİDİREKSİYON SİSTEMİNİN GEREKLİLİĞİ

Direksiyon sistemi,Direksiyon sistemi, süspansiyon sistemi ile birlikte bütün hız ve yol şartlarında süspansiyon sistemi ile birlikte bütün hız ve yol şartlarında kolay ve emniyetli bir sürüş için önemli bir rol üstlenir. kolay ve emniyetli bir sürüş için önemli bir rol üstlenir.

Manevra kabiliyeti :Manevra kabiliyeti : Araç dar ve virajlı yollarda sürülürken direksiyon sistemi ön Araç dar ve virajlı yollarda sürülürken direksiyon sistemi ön tekerlekleri çabuk ve kolay bir şekilde döndürebilmelidir. tekerlekleri çabuk ve kolay bir şekilde döndürebilmelidir.

Uygun direksiyon eforu :Uygun direksiyon eforu : Direksiyonu çevirirken gerekli Direksiyonu çevirirken gerekli eforefor,, Araç yavaş sürülürken veya durdurulurken çok fazlaAraç yavaş sürülürken veya durdurulurken çok fazla

Araç hızlı sürülürken daha az olacaktır.Araç hızlı sürülürken daha az olacaktır. Bu nedenle rahat ve yolu daha iyi hissedebilecek bir direksiyon sistemi için Bu nedenle rahat ve yolu daha iyi hissedebilecek bir direksiyon sistemi için

sistem düşük hızda hafif yüksek hızda ise daha ağır olacak biçimde sistem düşük hızda hafif yüksek hızda ise daha ağır olacak biçimde tasarlanmalıdır. tasarlanmalıdır.

Direksiyon toplaması :Direksiyon toplaması : Dönüş tamamlandıktan sonra direksiyon simidi düz Dönüş tamamlandıktan sonra direksiyon simidi düz konuma sürücü fazla efor sarf etmeden dönebilmelidir. konuma sürücü fazla efor sarf etmeden dönebilmelidir.

Direksiyon sistemi, bozuk yol yüzeyinden gelen darbelerin direksiyon Direksiyon sistemi, bozuk yol yüzeyinden gelen darbelerin direksiyon hakimiyetinin kaybedilmesine neden olmayacak biçimde tasarlanmalıdır. hakimiyetinin kaybedilmesine neden olmayacak biçimde tasarlanmalıdır.

Page 4: direksiyon sist

44

DİREKSİYON SİSTEMİNİN TANIMI

Direksiyon sistemi, direksiyon simidinden aldığı dairesel hareketinin direksiyon dişlisi ile dönme torkunu arttırıp ön tekerleklerde sapma hareketini meydana getiren sistemdir.

Sapma hareketi : Tekerlek merkezine bağlı eksen takımının düşey z ekseni etrafında meydana gelen harekettir.

Direksiyon sisteminin amacı, sürücünün ön tekerlekleri döndürerek aracın yönünü kontrol etmesini sağlamaktır.

Page 5: direksiyon sist

55

GörevleriGörevleri

Direksiyon sistemi aracın istenilen yöne kolay ve zahmetsiz yönlendirilmesine olanak sağlar. Direksiyon sistemi aracın istenilen yöne kolay ve zahmetsiz yönlendirilmesine olanak sağlar. Direksiyon sistemi bir bakıma aracın kılavuz ve yol gösterici sistemidir.Direksiyon sistemi bir bakıma aracın kılavuz ve yol gösterici sistemidir.

• Araç dar ve virajlı yollarda sürülürken direksiyon sistemi ön tekerlekleri çabuk, kolay ve Araç dar ve virajlı yollarda sürülürken direksiyon sistemi ön tekerlekleri çabuk, kolay ve muntazam bir şekilde çevirebilmelidir.muntazam bir şekilde çevirebilmelidir.• Direksiyonu çevirmek için uygulanacak kuvvet, olumsuz bir etken yok ise fazla olmamalıdır.Direksiyonu çevirmek için uygulanacak kuvvet, olumsuz bir etken yok ise fazla olmamalıdır.• Araç dönüş işlemini tamamlandıktan sonra direksiyon simdi düz konuma sürücü fazla efor sarf Araç dönüş işlemini tamamlandıktan sonra direksiyon simdi düz konuma sürücü fazla efor sarf etmeden dönebilmelidir.etmeden dönebilmelidir.• Bozuk yol yüzeyinden gelen darbelerin direksiyon hakimiyetinin kaybedilmesine neden Bozuk yol yüzeyinden gelen darbelerin direksiyon hakimiyetinin kaybedilmesine neden olmamalıdır.olmamalıdır.

Sistemin yapısı Sistemin yapısı

Sürücünün direksiyon simidine uyguladığı çevirme hareketi ,sistem tarafından ön tekerleklerin Sürücünün direksiyon simidine uyguladığı çevirme hareketi ,sistem tarafından ön tekerleklerin yönlendirilmesinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda sistem, sürücüye yol durumu ve araç yönlendirilmesinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda sistem, sürücüye yol durumu ve araç dinamiği hakkındaki bilgileri de aktarmaktadır.dinamiği hakkındaki bilgileri de aktarmaktadır.

Gelişen teknoloji ile birlikte araçlara eklenen sistemlerden dolayı ağırlıkları artmıştır. Aynı Gelişen teknoloji ile birlikte araçlara eklenen sistemlerden dolayı ağırlıkları artmıştır. Aynı zamanda araç hızlarında da artış olmuştur. Daha fazla güç kullanma gereği duyulmuştur. Uzun zamanda araç hızlarında da artış olmuştur. Daha fazla güç kullanma gereği duyulmuştur. Uzun süre kullanılan sonsuz dişli sistemlerinin yerini hafif ve çabuk tepkisüre kullanılan sonsuz dişli sistemlerinin yerini hafif ve çabuk tepkiveren sistemler almıştır.veren sistemler almıştır.

Page 6: direksiyon sist

66

Rot çubuklarıRot çubuk kolu

SolTekerlek

Rot çubuk kolu

SağTekerlek

Direksiyon kolonu Direksiyon dişlisi Direksiyon

Simidi

DİREKSİYON SİSTEMİ HAREKET AKIŞ ŞEMASI

Page 7: direksiyon sist

77

TEMEL DİREKSİYON ELEMANLARITEMEL DİREKSİYON ELEMANLARI

Direksiyon simidi Direksiyon simidi Direksiyon kolonuDireksiyon kolonu Direksiyon dişlisiDireksiyon dişlisi

Direksiyon bağlantısıDireksiyon bağlantısı Direksiyon çatalı (deve boynu ya da Direksiyon çatalı (deve boynu ya da

dingil başı)dingil başı)

Direksiyon sistemi sürücünün ön tekerlekleri çevirerek yönlendirmesi için tasarlanmıştır. Bu iş Direksiyon sistemi sürücünün ön tekerlekleri çevirerek yönlendirmesi için tasarlanmıştır. Bu iş direksiyon simidinin sürücü tarafından döndürülmesi ile gerçekleştirilir. Direksiyon simidinden direksiyon simidinin sürücü tarafından döndürülmesi ile gerçekleştirilir. Direksiyon simidinden tekerleklere kadar uzanan bütün parça ve bağlantılar bu sistemi oluşturur. Ön tekerlekler aracın tekerleklere kadar uzanan bütün parça ve bağlantılar bu sistemi oluşturur. Ön tekerlekler aracın gidiş yönünü bulmasına yardımcı olmaktadır. Tekerlekler direksiyon çatalları (deve boynu ya da gidiş yönünü bulmasına yardımcı olmaktadır. Tekerlekler direksiyon çatalları (deve boynu ya da dingil başları) tarafından taşınmaktadır. Direksiyon çatalları, salıncak kollarına mafsallarla dingil başları) tarafından taşınmaktadır. Direksiyon çatalları, salıncak kollarına mafsallarla bağlanmıştır. Küresel mafsallar direksiyon çatalının sağa sola dönmesine müsaade eder. bağlanmıştır. Küresel mafsallar direksiyon çatalının sağa sola dönmesine müsaade eder. Tekerlekler de direksiyon çatallarına tespit edilmiş olduklarından direksiyon çatalının sağa sola Tekerlekler de direksiyon çatallarına tespit edilmiş olduklarından direksiyon çatalının sağa sola hareketi tekere de aynı hareketi yaptırır ve böylece araç istenilen yöne sevk edilmiş olur.hareketi tekere de aynı hareketi yaptırır ve böylece araç istenilen yöne sevk edilmiş olur.

Page 8: direksiyon sist

88

Direksiyon kolonu :Direksiyon kolonu : Direksiyon simidinin dönüş hareketini direksiyon dişlisine aktaran ana direksiyon mili ve Direksiyon simidinin dönüş hareketini direksiyon dişlisine aktaran ana direksiyon mili ve ana direksiyon milini gövdeye sabitleyen kolon borusundan meydana gelir. ana direksiyon milini gövdeye sabitleyen kolon borusundan meydana gelir.

Direksiyon siminden direksiyon dişli kutusuna güç aktarımını sağlar. Bazı araçlarda koruma için Direksiyon siminden direksiyon dişli kutusuna güç aktarımını sağlar. Bazı araçlarda koruma için bir direksiyon kolonu borusu ile kaplıdır. Direksiyon mili ve etrafını saran direksiyon kolon borusu bir direksiyon kolonu borusu ile kaplıdır. Direksiyon mili ve etrafını saran direksiyon kolon borusu direksiyon sütunu olarak adlandırılır. Direksiyon kolonu direksiyon simidinin hareketini direksiyon sütunu olarak adlandırılır. Direksiyon kolonu direksiyon simidinin hareketini direksiyon kutusuna ileten ana direksiyon mili ile bu mili gövdeye bağlamaya yarayan kolon direksiyon kutusuna ileten ana direksiyon mili ile bu mili gövdeye bağlamaya yarayan kolon borusundan oluşmaktadır. Direksiyon kolonu üzerinde aynı zamanda herhangi bir kaza anında borusundan oluşmaktadır. Direksiyon kolonu üzerinde aynı zamanda herhangi bir kaza anında darbeyi sönümleme mekanizması da yer alır. Bu mekanizma bir çarpışma anında sürücünün zarar darbeyi sönümleme mekanizması da yer alır. Bu mekanizma bir çarpışma anında sürücünün zarar görmesine neden olabilecek darbeleri emer. Kolon gövdeye kırılabilir bir braket ile bağlanmıştır. görmesine neden olabilecek darbeleri emer. Kolon gövdeye kırılabilir bir braket ile bağlanmıştır. Bir darbe geldiğinde bu braket kırılarak darbeyi sönümler. Direksiyon ana mili direksiyon dişli Bir darbe geldiğinde bu braket kırılarak darbeyi sönümler. Direksiyon ana mili direksiyon dişli kutusuna kayıcı mafsal veya mafsal istavrozu ile bağlanmıştır. Böylelikle yoldan direksiyon kutusuna kayıcı mafsal veya mafsal istavrozu ile bağlanmıştır. Böylelikle yoldan direksiyon kutusu vasıtasıyla gelen titreşimler direksiyon simidine azaltılmış bir şekilde iletilir.kutusu vasıtasıyla gelen titreşimler direksiyon simidine azaltılmış bir şekilde iletilir.

Page 9: direksiyon sist

99

Direksiyon dişlisi :Direksiyon dişlisi : Ön tekerleklere yön veren ve çıkış torkunu arttırarak Ön tekerleklere yön veren ve çıkış torkunu arttırarak direksiyon döndürme kuvvetini azaltan bir direksiyon döndürme kuvvetini azaltan bir redüksiyon dişliredüksiyon dişli gibi çalışır. gibi çalışır. Kremayer veya döner bilyalı olabilir. Kremayer veya döner bilyalı olabilir.

•Direksiyon bağlantısı :Direksiyon bağlantısı : Direksiyon dişlisinin hareketini ön tekerleklere Direksiyon dişlisinin hareketini ön tekerleklere iletir. Bu bağlantılar, rod ve kollardan oluşur. iletir. Bu bağlantılar, rod ve kollardan oluşur. • Direksiyon simidinin döndürülmesi sırasında tekerlekler Direksiyon simidinin döndürülmesi sırasında tekerlekler 181800 lik bir lik bir direksiyon simidi boşluğundan sonra ilk tepkiyi göstermektedir. direksiyon simidi boşluğundan sonra ilk tepkiyi göstermektedir. Kamyonlarda bu değer Kamyonlarda bu değer 101000’yi aşmamalıdır. ’yi aşmamalıdır. • Tekerleklerin sağ taraftan sol tarafa tam olarak dönmesi için binek Tekerleklerin sağ taraftan sol tarafa tam olarak dönmesi için binek taşıtlarda direksiyonun yaklaşık taşıtlarda direksiyonun yaklaşık 3 devir3 devir ağır taşıtlarda ağır taşıtlarda 6 devir6 devir döndürülmesi gerekir.döndürülmesi gerekir.

Pinyon Kremayer Kremayer ucu

KREMAYER DİŞLİ TİP

Page 10: direksiyon sist

1010

Döner Dingilli Direksiyon Aks Kollu Direksiyon

NOT : Her iki direksiyon sistemi de ackerman prensibine göre çalışmaktadır.

Ackerman prensibi :Ackerman prensibi : Dönüş anında içteki tekerleğin dıştaki tekerlekten daha Dönüş anında içteki tekerleğin dıştaki tekerlekten daha büyük bir açı ile büyük bir açı ile aynı merkezaynı merkez etrafında dönmesidir. Böylece içteki tekerleğin etrafında dönmesidir. Böylece içteki tekerleğin dönme çapı dıştaki tekerleğinkinden dönme çapı dıştaki tekerleğinkinden daha büyükdaha büyük olacaktır. Bu da olacaktır. Bu da direksiyon direksiyon geometrisinin temelinigeometrisinin temelini oluşturur. oluşturur.

Page 11: direksiyon sist

1111

Basit bir direksiyon sisteminin yapısı : Basit bir direksiyon sisteminin yapısı :

Basit bir direksiyon sistemi; direksiyon simidi direksiyon dişli kutusu, rotlar, direksiyon çatalları Basit bir direksiyon sistemi; direksiyon simidi direksiyon dişli kutusu, rotlar, direksiyon çatalları ve tekerleklerden ibarettir. Ön tekerlekler, ön akslar üzerindedir. Ön akslar da rotiller üzerinden ve tekerleklerden ibarettir. Ön tekerlekler, ön akslar üzerindedir. Ön akslar da rotiller üzerinden salıncak kollarına, diğer taraftan da rotlara bağlanmışlardır. Direksiyon simidi herhangi bir yöne salıncak kollarına, diğer taraftan da rotlara bağlanmışlardır. Direksiyon simidi herhangi bir yöne döndürüldüğü zaman, direksiyon dişli kutusunun içindeki pinyon dişlisi, komuta kolunun sağa ya döndürüldüğü zaman, direksiyon dişli kutusunun içindeki pinyon dişlisi, komuta kolunun sağa ya da sola hareket etmesine yol açar. Komuta kolunun bu ileri geri çalışması direksiyon çatalı da sola hareket etmesine yol açar. Komuta kolunun bu ileri geri çalışması direksiyon çatalı üzerinde etki yapar ve direksiyon çatalını iter veya çeker. Bunlara bağlı olarak tekerlekler istenilen üzerinde etki yapar ve direksiyon çatalını iter veya çeker. Bunlara bağlı olarak tekerlekler istenilen yöne doğru dönmeye zorlanır ve böylece istenilen yönde sapma hareketi yapmış olur. yöne doğru dönmeye zorlanır ve böylece istenilen yönde sapma hareketi yapmış olur.

Page 12: direksiyon sist

1212

DÖNER BİLYALI TİPDÖNER BİLYALI TİP

Döner Bilyeli Somun Tipi Direksiyon Dişli KutusuDöner Bilyeli Somun Tipi Direksiyon Dişli KutusuDireksiyon simdi ve ona bağlı olan direksiyon mili dönmeye başladığında sonsuz vida bilyeler bir Direksiyon simdi ve ona bağlı olan direksiyon mili dönmeye başladığında sonsuz vida bilyeler bir yataklama görevini yerine getirerek somunu desteklerler ve somunla birlikte gezinirler. Somun, yataklama görevini yerine getirerek somunu desteklerler ve somunla birlikte gezinirler. Somun, kendisine bağlı bulunan sektör dişlisi tarafından sonsuz vida ile birlikte dönmesi engellenmektedir. kendisine bağlı bulunan sektör dişlisi tarafından sonsuz vida ile birlikte dönmesi engellenmektedir. Bu nedenle direksiyon somunu, sonsuz vidanın dönüş yönüne bağlı olarak aşağı yukarı bir gidip Bu nedenle direksiyon somunu, sonsuz vidanın dönüş yönüne bağlı olarak aşağı yukarı bir gidip gelme hareketine girişir. Bu sırada bilyeler birer birer içinde bulundukları kanallar içinden gelme hareketine girişir. Bu sırada bilyeler birer birer içinde bulundukları kanallar içinden yollarının sonuna ulaşır ve burada bir borunun içine dolmaya zorlanırlar. Borunun içinden geçen yollarının sonuna ulaşır ve burada bir borunun içine dolmaya zorlanırlar. Borunun içinden geçen bilyalar, sonsuz vidanın ve somunun diğer ucundan tekrar kanallara dolmaya ve hareketlerini bilyalar, sonsuz vidanın ve somunun diğer ucundan tekrar kanallara dolmaya ve hareketlerini yeniden devam etmeye başlar. Bilye ve somunun hareketlerinden dolayı bu sisteme döner bilyalı yeniden devam etmeye başlar. Bilye ve somunun hareketlerinden dolayı bu sisteme döner bilyalı somun adı verilmiştir.somun adı verilmiştir.

DÖNER BİLYALI TİP DİREKSİYON SİSTEMİNİN İÇ YAPISIDÖNER BİLYALI TİP DİREKSİYON SİSTEMİNİN İÇ YAPISI

Page 13: direksiyon sist

1313

DÖNER BİLYALI TİP DİREKSİYON SİSTEMİ VE PARÇALARI

Page 14: direksiyon sist

1414

Pitman kolu

Uzun rod

Direksiyon mafsalı

Direksiyon dişlisi

Kısa rod

Rod başı

BAĞIMLI SÜSPANSİYON SİSTEMİ İÇİN DÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİ :BAĞIMLI SÜSPANSİYON SİSTEMİ İÇİN DÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİ : Sabit akslı tip süspansiyonlar için direksiyon bağlantısı komuta kolu (pitman), kısa rot, Sabit akslı tip süspansiyonlar için direksiyon bağlantısı komuta kolu (pitman), kısa rot, uzun rot, deve boynu ve rot başından ibarettir. Sabit akslı tip süspansiyonlarda araç uzun rot, deve boynu ve rot başından ibarettir. Sabit akslı tip süspansiyonlarda araç gövdesinin dikey hareketleri tekerlek izinin (sağ ve sol tekerlekler arsındaki mesafe) gövdesinin dikey hareketleri tekerlek izinin (sağ ve sol tekerlekler arsındaki mesafe) değişmesine neden olmaz. Böylece sağ ve sol deve boynu tek bir uzun rot ile değişmesine neden olmaz. Böylece sağ ve sol deve boynu tek bir uzun rot ile bağlanabilir. Direksiyon dişlisi şaseye montaj edildiğinden kısa rot deve boynuna bağlanabilir. Direksiyon dişlisi şaseye montaj edildiğinden kısa rot deve boynuna bağlıdır, süspansiyonun yaprak makaslarının hareketi ile kısa rotun her iki ucundaki bağlıdır, süspansiyonun yaprak makaslarının hareketi ile kısa rotun her iki ucundaki küresel bir mafsal ile aşağı yukarı hareketine müsaade edecek şekilde donatılmıştır.küresel bir mafsal ile aşağı yukarı hareketine müsaade edecek şekilde donatılmıştır.

Page 15: direksiyon sist

1515

BAĞIMSIZ SÜSPANSİYON İÇİN DÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİBAĞIMSIZ SÜSPANSİYON İÇİN DÖNER BİLYALI DİREKSİYON SİSTEMİ

Rod başı Uzun rod

Uzun rod

Pitman Kolu

Direksiyon dişlisi

Direksiyon mafsalı

Sağ ve sol tekerlekler birbirinden bağımsız olarak aşağı yukarı hareket ettiğinden deve Sağ ve sol tekerlekler birbirinden bağımsız olarak aşağı yukarı hareket ettiğinden deve boynu arasındaki mesafe farklı olacaktır. Yani bir rot her iki tekerlek bağlantısında boynu arasındaki mesafe farklı olacaktır. Yani bir rot her iki tekerlek bağlantısında kullanılırsa tekerleklerin aşağı ve yukarı hareketinde toe-in bozulacaktır. Bu nedenle kullanılırsa tekerleklerin aşağı ve yukarı hareketinde toe-in bozulacaktır. Bu nedenle bağımsız süspansiyon tipler için direksiyon bağlantısında iki rot kullanılır. Bu iki rotun bağımsız süspansiyon tipler için direksiyon bağlantısında iki rot kullanılır. Bu iki rotun birbirine hareket aktarması için uzun ara rot ile bağlantıları vardır.birbirine hareket aktarması için uzun ara rot ile bağlantıları vardır.

Page 16: direksiyon sist

1616

Uzun Ara Rot :Uzun Ara Rot : Komuta kolu ve sağ sol rotlara bağlanmıştır. Komuta kolunun hareketini rotlara aktarır. Uzun Komuta kolu ve sağ sol rotlara bağlanmıştır. Komuta kolunun hareketini rotlara aktarır. Uzun ara rot avara kola da bağlıdır.ara rot avara kola da bağlıdır.

Rot : Rot : Kremayer ve döner–bilyeli direksiyonun üstündeki ayar borusunun içine vidalanmıştır. Bu mafsallar Kremayer ve döner–bilyeli direksiyonun üstündeki ayar borusunun içine vidalanmıştır. Bu mafsallar arasındaki mesafenin ayarlanmasını sağlar.arasındaki mesafenin ayarlanmasını sağlar.Rot Başı : Rot Başı : Rot başları rotların ucuna bağlanarak uzun ara rotu ile rotları birleştirir.Rot başları rotların ucuna bağlanarak uzun ara rotu ile rotları birleştirir.

Döner Bilyalı Tip Direksiyon sistemi bağlantı parçalarının tanıtılması : Döner Bilyalı Tip Direksiyon sistemi bağlantı parçalarının tanıtılması :

Komuta (Pitman) Kolu:Komuta (Pitman) Kolu: Komuta kolu direksiyon dişlisinin hareketini kısa rota aktarır. Kolun daha büyük ucu Komuta kolu direksiyon dişlisinin hareketini kısa rota aktarır. Kolun daha büyük ucu direksiyon dişlisinin sektör miline ince frezelidir ve bir somun ile bağlanmıştır. Kolun küçük ucu ise kısa rot direksiyon dişlisinin sektör miline ince frezelidir ve bir somun ile bağlanmıştır. Kolun küçük ucu ise kısa rot küresel mafsal ile bağlanmıştır.küresel mafsal ile bağlanmıştır.

Page 17: direksiyon sist

1717

Deve Boynu : Deve Boynu : Kısa ve uzun rotların hareketini direksiyon çatalına aktarır.Kısa ve uzun rotların hareketini direksiyon çatalına aktarır.

Direksiyon Çatalı :Direksiyon Çatalı : Ön tekerleklere uygulanan yüke destek olur. Direksiyon çatalları, Ön tekerleklere uygulanan yüke destek olur. Direksiyon çatalları, süspansiyon kollarının rotillerinin oluşturduğu varsayılan direksiyon ekseni etrafında süspansiyon kollarının rotillerinin oluşturduğu varsayılan direksiyon ekseni etrafında dönerek, ön tekerleklere yön verir.dönerek, ön tekerleklere yön verir.

Page 18: direksiyon sist

1818

Kremayer ve Pinyon Tipi Direksiyon Dişli KutusuKremayer ve Pinyon Tipi Direksiyon Dişli Kutusu

Direksiyon mili bir üniversal mafsal üzerinden pinyonun miline (1) bağlanır. Pinyon döndürüldüğü Direksiyon mili bir üniversal mafsal üzerinden pinyonun miline (1) bağlanır. Pinyon döndürüldüğü zaman kremayeri (3) harekete zorlar. Pinyon, kremayer ile devamlı kavraşma halindedir ve sadece zaman kremayeri (3) harekete zorlar. Pinyon, kremayer ile devamlı kavraşma halindedir ve sadece dönme hareketi yapabilir. Bu nedenle sağa-sola çizgisel hareketi, sadece kremayer yapar ve bu dönme hareketi yapabilir. Bu nedenle sağa-sola çizgisel hareketi, sadece kremayer yapar ve bu hareketi, direksiyon bağlantılarına iletilir. Kremayerin uçları, elastiki bir küresel mafsal (4) ve kısa rot (6) hareketi, direksiyon bağlantılarına iletilir. Kremayerin uçları, elastiki bir küresel mafsal (4) ve kısa rot (6) üzerinden direksiyon kollarına (deve boyunlarına) bağlanmıştır. Böylece dişlinin ve kremayerin üzerinden direksiyon kollarına (deve boyunlarına) bağlanmıştır. Böylece dişlinin ve kremayerin üzerindeki her hareket doğrudan doğruya direksiyon çatalına iletilir. 5 nolu körük ise küresel mafsalın üzerindeki her hareket doğrudan doğruya direksiyon çatalına iletilir. 5 nolu körük ise küresel mafsalın toz, çamur gibi dış etkenlerden etkilenmesini önlemektedir. toz, çamur gibi dış etkenlerden etkilenmesini önlemektedir.

33

Page 19: direksiyon sist

1919

Kramayer (Rack) – Pinyon (Pinion) dişli grubu,Kramayer (Rack) – Pinyon (Pinion) dişli grubu,

Direksiyonun dönme hareketini, tekerlekleri döndürmek için gerekli olan doğrusal harekete Direksiyonun dönme hareketini, tekerlekleri döndürmek için gerekli olan doğrusal harekete çevirir. çevirir.

Tekerleklerin daha kolay dönmesini sağlarTekerleklerin daha kolay dönmesini sağlar

KREMAYER DİŞLİ TİP DİREKSİYON SİSTEMİNİN PARÇALARIKREMAYER DİŞLİ TİP DİREKSİYON SİSTEMİNİN PARÇALARI

Page 20: direksiyon sist

2020

BAĞIMSIZ SÜSPANSİYON İÇİN KREMAYER DİŞLİ DİREKSİYON BAĞIMSIZ SÜSPANSİYON İÇİN KREMAYER DİŞLİ DİREKSİYON SİSTEMİSİSTEMİ

Rod başı

Direksiyon dişlisi

Kremayer ucu

Page 21: direksiyon sist

2121

DİREKSİYON DİŞLİ ORANIDİREKSİYON DİŞLİ ORANI Direksiyon simidinden pitman koluna (döner bilyalı) veya Direksiyon simidinden pitman koluna (döner bilyalı) veya

tekerleklere (kremayer dişli) iletilen hareketin indirgenme tekerleklere (kremayer dişli) iletilen hareketin indirgenme miktarıdır. miktarıdır. Binek taşıtlarda 12:1 ve 22:1 arasında olup ağır Binek taşıtlarda 12:1 ve 22:1 arasında olup ağır taşıtlarda 35:1’e kadar çıkar.taşıtlarda 35:1’e kadar çıkar.

Döner bilyalı tip olması durumunda dişli oranı : Döner bilyalı tip olması durumunda dişli oranı :

Direksiyon simidinin dönme miktarı Direksiyon simidinin dönme miktarı

Pitman kolunun hareket miktarıPitman kolunun hareket miktarı

Kremayer dişli tip olması durumunda dişli oranı :Kremayer dişli tip olması durumunda dişli oranı :

Direksiyon simidinin dönme miktarı Direksiyon simidinin dönme miktarı

Ön tekerlek direksiyon açısıÖn tekerlek direksiyon açısı

Page 22: direksiyon sist

2222

DEĞİŞKEN DİŞLİ ORANI :DEĞİŞKEN DİŞLİ ORANI : Kremayer dişlinin diş açıklığı kramayerin uçlarına doğru yavaş yavaş azalır ve pinyon ile kremayer dişlinin kavraşma derinliği giderek büyür. Direksiyon simidi aynı miktarda çevrilse bile kremayerin hareketi uç noktalara doğru daha az olacaktır.• Sabit oranlı direksiyonlarda direksiyon çevrildikçe gerekli efor artar. Sabit oranlı direksiyonlarda direksiyon çevrildikçe gerekli efor artar. • Değişken oranlı da ise direksiyon eforu çok fazla değişmez ve daha az Değişken oranlı da ise direksiyon eforu çok fazla değişmez ve daha az eforla direksiyon döndürülebilir. eforla direksiyon döndürülebilir.

Page 23: direksiyon sist

2323

Elektro Mekanik Direksiyon Sistemi : Elektro Mekanik Direksiyon Sistemi : Hidrolik direksiyon pompası bazı durumlarda yetersiz kalmaktadır. Oto yolda hızla yol alındığında ve direksiyonun Hidrolik direksiyon pompası bazı durumlarda yetersiz kalmaktadır. Oto yolda hızla yol alındığında ve direksiyonun az bir takviye gereksinimi olduğunda pompa bütün hızıyla çalışmaktadır. En çok direksiyon takviye ihtiyacı düşük az bir takviye gereksinimi olduğunda pompa bütün hızıyla çalışmaktadır. En çok direksiyon takviye ihtiyacı düşük hızlarda ve park esnasındaki manevralarda duyulmaktadır. Motor düşük devirde çalışacağından pompa da yavaş hızlarda ve park esnasındaki manevralarda duyulmaktadır. Motor düşük devirde çalışacağından pompa da yavaş dönmektedir. Çünkü pompa hareketini motordan almaktadır. Bu sorunun çözümü için, direksiyon sistemi dönmektedir. Çünkü pompa hareketini motordan almaktadır. Bu sorunun çözümü için, direksiyon sistemi elektronik kontrollü bir elektrik motoruyla çalıştırılır hale getirilmiştir. Sistem sadece yakıt ekonomisini elektronik kontrollü bir elektrik motoruyla çalıştırılır hale getirilmiştir. Sistem sadece yakıt ekonomisini geliştirmekle kalmaz aynı zamanda, yerden tasarruf sağlar. Gürültüye neden olabilecek kayış aksamını ortadan geliştirmekle kalmaz aynı zamanda, yerden tasarruf sağlar. Gürültüye neden olabilecek kayış aksamını ortadan kaldırır. Direksiyon tepkisini geliştirmekte ve manevraları seri hale getirmektedir.kaldırır. Direksiyon tepkisini geliştirmekte ve manevraları seri hale getirmektedir. Sistem sürücüye gerçek yol durumuna bağlı bir direksiyon döndürme kuvveti sunar.Sistem sürücüye gerçek yol durumuna bağlı bir direksiyon döndürme kuvveti sunar. Sürücünün direksiyon hareketi, direksiyon mili ve ara mil üzerinden sonsuz dişliye ve direksiyon dişlisine Sürücünün direksiyon hareketi, direksiyon mili ve ara mil üzerinden sonsuz dişliye ve direksiyon dişlisine aktarılır.aktarılır. Direksiyonun kendi kendine toplayarak düz hale gelmesi elektro-mekanik direksiyon sistemi tarafından Direksiyonun kendi kendine toplayarak düz hale gelmesi elektro-mekanik direksiyon sistemi tarafından desteklenir.desteklenir. Sistem yol tutuş hissini sürücüye aktarır.Sistem yol tutuş hissini sürücüye aktarır. Sistem giriş ve çıkış sinyallerini ve direksiyon parçalarının çalışmasını izler.Sistem giriş ve çıkış sinyallerini ve direksiyon parçalarının çalışmasını izler.Elektro-mekanik direksiyon sistemi kompakt bir üniteye sahiptir. Bu ünite direksiyon dişlilerini, örneğin kontrol Elektro-mekanik direksiyon sistemi kompakt bir üniteye sahiptir. Bu ünite direksiyon dişlilerini, örneğin kontrol ünitesini, elektrik motorunu ve sensörleri kapsar. Bu sebeple karmaşık kablo tesisatına gerek yoktur.ünitesini, elektrik motorunu ve sensörleri kapsar. Bu sebeple karmaşık kablo tesisatına gerek yoktur.

Page 24: direksiyon sist

2424

Elektro Mekanik Direksiyon Sisteminin ParçalarıElektro Mekanik Direksiyon Sisteminin ParçalarıElektro-mekanik direksiyon sisteminin merkezi parçası burulma çubuğudur. Çubuk çelikten Elektro-mekanik direksiyon sisteminin merkezi parçası burulma çubuğudur. Çubuk çelikten yapılmıştır ve boylamasına ekseni etrafında dönebilir. Burulma çubuğu mekanik olarak ara yapılmıştır ve boylamasına ekseni etrafında dönebilir. Burulma çubuğu mekanik olarak ara mil ve sonsuz dişliyi birbirine bağlar. Bu bağlantı yardımıyla ara mil ve sonsuz tahrik dişlisi mil ve sonsuz dişliyi birbirine bağlar. Bu bağlantı yardımıyla ara mil ve sonsuz tahrik dişlisi küçük bir açıyla döner. Bu küçük açı değişimi direksiyonun çevrilme işlemine başladığı küçük bir açıyla döner. Bu küçük açı değişimi direksiyonun çevrilme işlemine başladığı anlamına gelir.anlamına gelir.

Page 25: direksiyon sist

2525

Sonsuz dişliSonsuz dişli

Sonsuz dişli elektrik motorunun da yer aldığı bir alüminyum dişli Sonsuz dişli elektrik motorunun da yer aldığı bir alüminyum dişli kutusuna yerleştirilmiştir. Motor mili üzerindeki sonsuz dişli direksiyon kutusuna yerleştirilmiştir. Motor mili üzerindeki sonsuz dişli direksiyon mili üzerindeki dişliyle kavraşır. Dişli oranı 22:1’dir. Dişli gövdesi ve mili üzerindeki dişliyle kavraşır. Dişli oranı 22:1’dir. Dişli gövdesi ve sonsuz dişli, metalden yapılmıştır. Mekanik gürültünün azaltılması sonsuz dişli, metalden yapılmıştır. Mekanik gürültünün azaltılması amacıyla dişli halkası plastikten imal edilmiştir.amacıyla dişli halkası plastikten imal edilmiştir.

Sensör Muhafazası :Sensör Muhafazası : Direksiyon konum sensörü ve direksiyon moment sensörü muhafazaya monte edilmiştir. Direksiyon konum sensörü ve direksiyon moment sensörü muhafazaya monte edilmiştir. Sensör muhafazası sonsuz dişlinin üzerinde yer alır. Sensör muhafazası kontrol ünitesine soket ile bağlanır.Sensör muhafazası sonsuz dişlinin üzerinde yer alır. Sensör muhafazası kontrol ünitesine soket ile bağlanır.Direksiyon Konum Sensörü :Direksiyon Konum Sensörü : Sonsuz dişli miline bağlıdır. Direksiyon konum sensörü direksiyonun o anki Sonsuz dişli miline bağlıdır. Direksiyon konum sensörü direksiyonun o anki konumunu izler.konumunu izler.Direksiyon Moment Sensörü :Direksiyon Moment Sensörü : Burulma çubuğuna bağlıdır. Ara mil ile birlikte burulma çubuğunun dönme açısını Burulma çubuğuna bağlıdır. Ara mil ile birlikte burulma çubuğunun dönme açısını izler. Kontrol ünitesi bu sinyale dayalı olarak moment hesaplamasını yapar. Hesaplanan moment 0,01 Nm değerini izler. Kontrol ünitesi bu sinyale dayalı olarak moment hesaplamasını yapar. Hesaplanan moment 0,01 Nm değerini aşarsa kontrol ünitesi direksiyon çevirme desteğine ihtiyaç olduğunu kabul eder. Direksiyon moment sensör aşarsa kontrol ünitesi direksiyon çevirme desteğine ihtiyaç olduğunu kabul eder. Direksiyon moment sensör arızalanırsa sistem çalışmaz. Direksiyon konum sensörü arızalanırsa <<kendi kendine aktif hizalama>> işlevi arızalanırsa sistem çalışmaz. Direksiyon konum sensörü arızalanırsa <<kendi kendine aktif hizalama>> işlevi devre dışı kalır. Her iki durumda da arıza gösterge lambası yanacaktır.devre dışı kalır. Her iki durumda da arıza gösterge lambası yanacaktır.Direksiyon Kontrol Ünitesi :Direksiyon Kontrol Ünitesi : Kontrol ünitesi sonsuz dişli muhafazasına vidalanmış bir kasa içindedir. Kontrol Kontrol ünitesi sonsuz dişli muhafazasına vidalanmış bir kasa içindedir. Kontrol ünitesi araç hızını da dikkate alarak sensörlerden gelen sinyalleri değerlendirerek gerekli direksiyon çevirme ünitesi araç hızını da dikkate alarak sensörlerden gelen sinyalleri değerlendirerek gerekli direksiyon çevirme desteğini hesaplar. Kontrol ünitesi arızalanırsa, arıza gösterge lambası devreye girer.desteğini hesaplar. Kontrol ünitesi arızalanırsa, arıza gösterge lambası devreye girer.Elektro-Mekanik Direksiyon Motoru :Elektro-Mekanik Direksiyon Motoru : Bu motor, sonsuz dişli muhafazasına vidalanmıştır. Titreşimlerin Bu motor, sonsuz dişli muhafazasına vidalanmıştır. Titreşimlerin aktarılmaması için bir kauçuk tampon ile bağlanmıştır. Motor mili, sonsuz dişliye esnek bir kauçuk kaplinle aktarılmaması için bir kauçuk tampon ile bağlanmıştır. Motor mili, sonsuz dişliye esnek bir kauçuk kaplinle bağlıdır. Böylece motorun ilk çalışma torku sonsuz dişliye yumuşak bir şekilde aktarılır. Motorun azami güç bağlıdır. Böylece motorun ilk çalışma torku sonsuz dişliye yumuşak bir şekilde aktarılır. Motorun azami güç tüketimi 720 Wattır ve 2 Nm tork üretir. Tepki verme süresinin çok kısa olması nedeniyle direksiyon döndürme tüketimi 720 Wattır ve 2 Nm tork üretir. Tepki verme süresinin çok kısa olması nedeniyle direksiyon döndürme hareketlerine ani bir şekilde cevap verir. Elektrik motoru voltaj beslemesini elektronik kontrol ünitesi üzerinden hareketlerine ani bir şekilde cevap verir. Elektrik motoru voltaj beslemesini elektronik kontrol ünitesi üzerinden alır. alır. Direksiyon Kontrol Lambası :Direksiyon Kontrol Lambası : Bu uyarı lambası gösterge tablasında yer almaktadır. Kontrol ünitesi direksiyon Bu uyarı lambası gösterge tablasında yer almaktadır. Kontrol ünitesi direksiyon sisteminde bir arıza tespit ederse gösterge tablosundaki uyarı lambası yanar.sisteminde bir arıza tespit ederse gösterge tablosundaki uyarı lambası yanar.

Page 26: direksiyon sist

2626

ELEKTRO MEKANİK DİREKSİYONUN ÇALIŞMASIELEKTRO MEKANİK DİREKSİYONUN ÇALIŞMASI

Çizimde üst ve alt bölüm olarak ikiye ayrılmıştır. Direksiyon moment sensörü üst kısma direksiyon konum Çizimde üst ve alt bölüm olarak ikiye ayrılmıştır. Direksiyon moment sensörü üst kısma direksiyon konum sensörü ise alt kısma yerleştirilmiştir. Sürücü direksiyonu çevirmeye başlar. Burulma çubuğu da aynı anda sensörü ise alt kısma yerleştirilmiştir. Sürücü direksiyonu çevirmeye başlar. Burulma çubuğu da aynı anda döner. Burulma çubuğuyla birlikte dönen direksiyon moment sensörü, direksiyon üzerine etkiyen torkun döner. Burulma çubuğuyla birlikte dönen direksiyon moment sensörü, direksiyon üzerine etkiyen torkun yönünü ve şiddetini içeren sinyali kontrol ünitesine gönderir. Kontrol ünitesi gerekli olan döndürme desteğini yönünü ve şiddetini içeren sinyali kontrol ünitesine gönderir. Kontrol ünitesi gerekli olan döndürme desteğini hesaplar. Elektrik motorunu çalıştırır. Direksiyon dişlisine aktarılan tork, sürücü ve motor tarafından aktarılan hesaplar. Elektrik motorunu çalıştırır. Direksiyon dişlisine aktarılan tork, sürücü ve motor tarafından aktarılan toplam torktur.toplam torktur.

Sürücü direksiyona uyguladığı torku artırırsa, elektrik motoru tork desteğini artırır. Bu da direksiyon dişlisinin Sürücü direksiyona uyguladığı torku artırırsa, elektrik motoru tork desteğini artırır. Bu da direksiyon dişlisinin daha kolay bir şekilde dönmesine yardımcı olur. Sürücü direksiyona uyguladığı torku azaltırsa burulma daha kolay bir şekilde dönmesine yardımcı olur. Sürücü direksiyona uyguladığı torku azaltırsa burulma çubuğunun burulması azalacaktır. Sonuç olarak, direksiyon moment sensörü kontrol ünitesine daha düşük çubuğunun burulması azalacaktır. Sonuç olarak, direksiyon moment sensörü kontrol ünitesine daha düşük sinyal gönderir. Kontrol ünitesi elektrik motorunu devreye sokarak tork desteğini azaltır. Tekerlek ayarına bağlı sinyal gönderir. Kontrol ünitesi elektrik motorunu devreye sokarak tork desteğini azaltır. Tekerlek ayarına bağlı olarak direksiyon sistemi aracın düz doğrultuda gitmesi için çalışacaktır. Direksiyon dişilisi üzerindeki geri olarak direksiyon sistemi aracın düz doğrultuda gitmesi için çalışacaktır. Direksiyon dişilisi üzerindeki geri toplama momenti sürücünün direksiyona uyguladığı torkun ve tork desteğinin toplamından fazlaysa sistem toplama momenti sürücünün direksiyona uyguladığı torkun ve tork desteğinin toplamından fazlaysa sistem aracı düz doğrultuda hareket ettirecek şekilde direksiyonu toplayacaktır.aracı düz doğrultuda hareket ettirecek şekilde direksiyonu toplayacaktır.

Page 27: direksiyon sist

2727

Hidrolik tank(rezervuar tank)

HİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİNİN YAPISI

Page 28: direksiyon sist

2828

HİROLİK DİREKSİYONUN GEREKLİLİĞİHİROLİK DİREKSİYONUN GEREKLİLİĞİ

Sürüş konforunu arttırmak için modern otomobillerde Sürüş konforunu arttırmak için modern otomobillerde geniş tabanlı düşük geniş tabanlı düşük basınçlı lastiklerbasınçlı lastikler kullanılmaktadır. Bunun sonucunda yol ile sürtünme kullanılmaktadır. Bunun sonucunda yol ile sürtünme arttığından tekerlekleri döndürmek için daha fazla efor gerekecektir. arttığından tekerlekleri döndürmek için daha fazla efor gerekecektir.

Taşıtın dönüş hareketi, direksiyon simidinin daha büyük dönme hareketine Taşıtın dönüş hareketi, direksiyon simidinin daha büyük dönme hareketine neden olacaktır. Keskin virajlarda dönme miktarı çok fazla artacaktır. Bu da neden olacaktır. Keskin virajlarda dönme miktarı çok fazla artacaktır. Bu da dönüşü zorlaştıracaktır. dönüşü zorlaştıracaktır. Bu nedenle direksiyon eforu, küçük tutulmak Bu nedenle direksiyon eforu, küçük tutulmak istenildiğinde ek düzeneklere gerek duyulmaktadır. istenildiğinde ek düzeneklere gerek duyulmaktadır.

Tüm bu gereksinimleri karşılamak için taşıt dururken veya düşük hızda Tüm bu gereksinimleri karşılamak için taşıt dururken veya düşük hızda ilerlerken direksiyon kuvveti arttırılmalı (direksiyon yumuşamalı) ve ilerlerken direksiyon kuvveti arttırılmalı (direksiyon yumuşamalı) ve yüksek hızlarda direksiyon kuvveti azaltılmalı yani; direksiyon yüksek hızlarda direksiyon kuvveti azaltılmalı yani; direksiyon sertleşmelidir. sertleşmelidir.

Direksiyon kuvvetini arttırmak için direksiyon sistemi içindeki basıncın Direksiyon kuvvetini arttırmak için direksiyon sistemi içindeki basıncın arttırılması,arttırılması,

Direksiyon kuvvetini azaltmak için de direksiyon sistemi içindeki basıncın Direksiyon kuvvetini azaltmak için de direksiyon sistemi içindeki basıncın azaltılması gerekir.azaltılması gerekir.

Page 29: direksiyon sist

2929

HİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİHİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ Uygun direksiyon kuvveti,Uygun direksiyon kuvveti, her şartta ve konumda, her hız kademesinde elde edilmiş olmalıdır. Ayı her şartta ve konumda, her hız kademesinde elde edilmiş olmalıdır. Ayı

zamanda, yol şartları sürücüye aktarılmalıdır.zamanda, yol şartları sürücüye aktarılmalıdır.

Yol Hissi (Direksiyon Hissi) :Yol Hissi (Direksiyon Hissi) : Hareket halinde aracın tekerlekleri tarafından direksiyon simidine Hareket halinde aracın tekerlekleri tarafından direksiyon simidine iletilen dirençten doğan his önem taşır. Uygun direksiyon döndürme kuvveti her şartta ve iletilen dirençten doğan his önem taşır. Uygun direksiyon döndürme kuvveti her şartta ve konumda, her hız kademesinde elde edilebilmelidir. Aynı zamanda da yol şartları sürücüye konumda, her hız kademesinde elde edilebilmelidir. Aynı zamanda da yol şartları sürücüye aktarılmalıdır.aktarılmalıdır.

Her hız kademesinde uygun direksiyon kuvveti elde etmek için iki çeşit hidrolik pompa kullanılır. Her hız kademesinde uygun direksiyon kuvveti elde etmek için iki çeşit hidrolik pompa kullanılır. 1.1. Araç hızını-hissedici tip hidrolik pompa : Araç hızını-hissedici tip hidrolik pompa : Araç hızı bir hız müşiri ile hissedilir ve pistonun üzerine etkiyen basınç değiştirilir. Bu tip Araç hızı bir hız müşiri ile hissedilir ve pistonun üzerine etkiyen basınç değiştirilir. Bu tip

sistemlerde ECU ve selenoid valfler kullanılmaktadır. Araç hızında değişme olduğu zaman yani sistemlerde ECU ve selenoid valfler kullanılmaktadır. Araç hızında değişme olduğu zaman yani yavaşladığı ve durduğu zaman direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak için hidrolik basınç yavaşladığı ve durduğu zaman direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak için hidrolik basınç artırılır. Yüksek hızlarda daha az döndürme kuvveti gerektiğinden basınç azaltılır.artırılır. Yüksek hızlarda daha az döndürme kuvveti gerektiğinden basınç azaltılır.

2.2. Motor devrini hissedici tip hidrolik pompa : Motor devrini hissedici tip hidrolik pompa : Hidrolik direksiyon pompalarının çoğu, pompanın dönme devrini hesaba katmaksızın dişli Hidrolik direksiyon pompalarının çoğu, pompanın dönme devrini hesaba katmaksızın dişli

kutusuna sabit debide hidrolik gönderir. kutusuna sabit debide hidrolik gönderir.

Bu pompalarBu pompalar, ön tarafındaki kasnak ile motor devrini algılar., ön tarafındaki kasnak ile motor devrini algılar. Bu tip pompalarda basınç belirli bir Bu tip pompalarda basınç belirli bir devrin üzerinde azalır. Böylece pistonun üzerine uygulanan basınç azalır. Bu görevi, pompada devrin üzerinde azalır. Böylece pistonun üzerine uygulanan basınç azalır. Bu görevi, pompada bulunan bulunan akış kontrol valfiakış kontrol valfi yerine getirir. Pompanın debisi, pompa devri arttıkça artar ancak yerine getirir. Pompanın debisi, pompa devri arttıkça artar ancak akış akış kontrol valfikontrol valfi ile basınç düşürülüp ile basınç düşürülüp sabit tutularaksabit tutularak direksiyon kutusuna giden yağın debisi motor direksiyon kutusuna giden yağın debisi motor devrine göre ayarlanır. devrine göre ayarlanır. Bu tip hidrolik direksiyon sistemlerinde hidrolik pompa yerine bağımsız Bu tip hidrolik direksiyon sistemlerinde hidrolik pompa yerine bağımsız elektrik motoru da kullanılabilir. elektrik motoru da kullanılabilir.

Not :Not : Bir arıza nedeniyle pompadan direksiyon kutusuna hidrolik akışı kesildiğinde, sürücü direksiyonu Bir arıza nedeniyle pompadan direksiyon kutusuna hidrolik akışı kesildiğinde, sürücü direksiyonu döndürebilmelidir. Eğer pompa kayışı kopar veya hidrolik sistemde bir kaçak meydana gelirse direksiyon döndürebilmelidir. Eğer pompa kayışı kopar veya hidrolik sistemde bir kaçak meydana gelirse direksiyon sistemindeki hidrolik takviye ortadan kalkar. Bu durumda direksiyonu çevirmek için daha fazla döndürme kuvveti sistemindeki hidrolik takviye ortadan kalkar. Bu durumda direksiyonu çevirmek için daha fazla döndürme kuvveti gerekecektir. Ancak bütün bu arızalar direksiyonun döndürülmesine engel olmayacaktır.gerekecektir. Ancak bütün bu arızalar direksiyonun döndürülmesine engel olmayacaktır.

Page 30: direksiyon sist

3030

Hidrolik direksiyonun çalışma prensibi, pompa tarafından üretilen basıncın piston üzerine etkimesi ile meydana Hidrolik direksiyonun çalışma prensibi, pompa tarafından üretilen basıncın piston üzerine etkimesi ile meydana gelen kuvvetin, kremayer dişlisini ileri geri hareket ettirmesidir.gelen kuvvetin, kremayer dişlisini ileri geri hareket ettirmesidir. Direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak ve Direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak ve sürücünün daha kolay bir şekilde aracı yönlendirilmesini sağlamak üzere çeşitli sistemler geliştirilmiştir. sürücünün daha kolay bir şekilde aracı yönlendirilmesini sağlamak üzere çeşitli sistemler geliştirilmiştir. Direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak için direksiyon dişli kutusunda meydana getirilen döndürme Direksiyon döndürme kuvvetini azaltmak için direksiyon dişli kutusunda meydana getirilen döndürme momentini kuvvetlendirmek gerekir. Bu amaçla hidroliğin basıncından faydalanılmıştır.momentini kuvvetlendirmek gerekir. Bu amaçla hidroliğin basıncından faydalanılmıştır.

Nötr PozisyonuNötr PozisyonuHidrolik yağı pompadan kumanda valfine gönderilir. Hidrolik yağı pompadan kumanda valfine gönderilir. Kumanda valfi nötr pozisyonunda ise hidroliğin hepsi Kumanda valfi nötr pozisyonunda ise hidroliğin hepsi kumanda valfinden ve emniyet valfinden geçerek kumanda valfinden ve emniyet valfinden geçerek pompaya geri döner. Hidrolik silindirde basınç oluşmaz. pompaya geri döner. Hidrolik silindirde basınç oluşmaz. Çünkü silindir pistonunun her iki tarafındaki basınç Çünkü silindir pistonunun her iki tarafındaki basınç eşittir. Piston bu durumda herhangi bir yöne hareket eşittir. Piston bu durumda herhangi bir yöne hareket etmez. Bu durumda alanı etmez. Bu durumda alanı AApipi olan pistonun her iki olan pistonun her iki

tarafındaki basınç kuvveti eşittir ve aşağıdaki gibi ifade tarafındaki basınç kuvveti eşittir ve aşağıdaki gibi ifade edilir. edilir.

HİDROLİK DİREKSİYONUN ÇALIŞMASIHİDROLİK DİREKSİYONUN ÇALIŞMASI

PPhyd,1hyd,1 PPhyd,2hyd,2

Page 31: direksiyon sist

3131

Dönüş SırasındaDönüş Sırasında

Direksiyon ana mili herhangi bir yönde Direksiyon ana mili herhangi bir yönde döndürüldüğünde kumanda valfı da hareket eder ve döndürüldüğünde kumanda valfı da hareket eder ve hidrolik kanalın biri kapanır. Diğer kanal açılır ve hidrolik kanalın biri kapanır. Diğer kanal açılır ve hidrolik akış oranında değişime neden olur. Akış hidrolik akış oranında değişime neden olur. Akış oranı değişimi, basınç değişimine neden olur. oranı değişimi, basınç değişimine neden olur. Pistonun her iki tarafında bir basınç farkı oluşur ve Pistonun her iki tarafında bir basınç farkı oluşur ve piston daha düşük basıncın olduğu tarafa doğru piston daha düşük basıncın olduğu tarafa doğru hareket eder. Silindirin düşük basınç tarafındaki hareket eder. Silindirin düşük basınç tarafındaki hidrolik, kontrol valfinden pompaya geri döner. Bu hidrolik, kontrol valfinden pompaya geri döner. Bu durumda da alanı durumda da alanı ApiApi olan pistonun her iki olan pistonun her iki tarafındaki basınç farkına göre basınç kuvveti elde tarafındaki basınç farkına göre basınç kuvveti elde edilir ve aşağıdaki gibi ifade edilir. edilir ve aşağıdaki gibi ifade edilir.

Sola dönüş pozisyonuSola dönüş pozisyonu Sağa dönüş pozisyonu Sağa dönüş pozisyonu

Page 32: direksiyon sist

3232

Hidrolik Direksiyon Sisteminin ParçalarıHidrolik Direksiyon Sisteminin Parçaları

Hidrolik Pompa :Hidrolik Pompa : Hidrolik direksiyon sistemi yüksek basınçlı yağ ila çalışır. Gerekli yağ basıncı pompa Hidrolik direksiyon sistemi yüksek basınçlı yağ ila çalışır. Gerekli yağ basıncı pompa tarafından sağlanır.tarafından sağlanır.

Depo :Depo : Hidrolik direksiyonun yağına depoluk eder. Hidrolik depo, pompa gövdesine veya ayrı bir yere monte Hidrolik direksiyonun yağına depoluk eder. Hidrolik depo, pompa gövdesine veya ayrı bir yere monte edilmiştir.edilmiştir.Pompa Gövdesi :Pompa Gövdesi : Pompa hareketini motor krank mili kasnağından bir kayış veya elektrik motorundan alır. Pompa hareketini motor krank mili kasnağından bir kayış veya elektrik motorundan alır. Hidroliği belirli bir basınçla direksiyon dişli kutusuna gönderir.Hidroliği belirli bir basınçla direksiyon dişli kutusuna gönderir.

Yapısı : Yapısı : Rotor, pompa gövdesi içerisine yerleştirilmiş eksantrik Rotor, pompa gövdesi içerisine yerleştirilmiş eksantrik yuva içinde dönmektedir. Rotor üzerinde kanallar vardır ve yuva içinde dönmektedir. Rotor üzerinde kanallar vardır ve bu kanallara kanatlar yerleştirilmiştir. Rotorun dış çevresi bu kanallara kanatlar yerleştirilmiştir. Rotorun dış çevresi dairesel iç yüzeyi ise oval işlenmiştir. Bu şekil dairesel iç yüzeyi ise oval işlenmiştir. Bu şekil değişikliğinin sonucunda Rotor ve eksantrik yuva arasında değişikliğinin sonucunda Rotor ve eksantrik yuva arasında bir boşluk vardır. Bu boşluğa hidrolik odası denir. bir boşluk vardır. Bu boşluğa hidrolik odası denir. Çalışması : Çalışması : Rotorun dönmesiyle ortaya çıkan merkezkaç kuvvet, Rotorun dönmesiyle ortaya çıkan merkezkaç kuvvet, kanatçıkların arkasına etkiyerek kanatçıkları dışarıya kanatçıkların arkasına etkiyerek kanatçıkları dışarıya doğru itilmektedir. Bunun sonucunda bu kanatlar doğru itilmektedir. Bunun sonucunda bu kanatlar pompanın ürettiği yağ basıncının kaçağını önleyen bir pompanın ürettiği yağ basıncının kaçağını önleyen bir keçe gibi çalışır. keçe gibi çalışır.

Hidrolik odasındaki yağın miktarı pompanın çalışması Hidrolik odasındaki yağın miktarı pompanın çalışması sırasında rotorun dönmesiyle değişir. Böylece emiş sırasında rotorun dönmesiyle değişir. Böylece emiş deliğinden artan kapasite nedeniyle hidrolik yağı, depodan deliğinden artan kapasite nedeniyle hidrolik yağı, depodan emiş deliğine doğru emilir. Hidrolik odasındaki yağ miktarı, emiş deliğine doğru emilir. Hidrolik odasındaki yağ miktarı, çıkış deliği civarında azalır ve sıfır olduğunda emiş çıkış deliği civarında azalır ve sıfır olduğunda emiş deliğinden emilen yağın tamamı çıkış deliğinden basılmış deliğinden emilen yağın tamamı çıkış deliğinden basılmış olur. olur.

Eksantrik yuva üzerinde iki emiş iki de çıkış deliği mevcut Eksantrik yuva üzerinde iki emiş iki de çıkış deliği mevcut olduğundan pompa, rotorun bir turunda ikişer emme ve olduğundan pompa, rotorun bir turunda ikişer emme ve basma oalı gerçekleşmiş olur. basma oalı gerçekleşmiş olur.

Page 33: direksiyon sist

3333

KANATLI TİP MOTOR DEVRİ HİSSEDİCİ HİDROLİK POMPANIN İÇ KANATLI TİP MOTOR DEVRİ HİSSEDİCİ HİDROLİK POMPANIN İÇ YAPISIYAPISIMotor ile tahrik edilen bir hidrolik pompa, boş pozisyonda 3,5 bar ile Motor ile tahrik edilen bir hidrolik pompa, boş pozisyonda 3,5 bar ile tam dönüş pozisyonunda 85 bar basınç sağlayabilecek kapasitedir.tam dönüş pozisyonunda 85 bar basınç sağlayabilecek kapasitedir.

Page 34: direksiyon sist

3434

Akış Kontrol Valfi :Akış Kontrol Valfi : Akış kontrol valfi, motor devrine bağlı olmaksızın sabit debide yağın pompadan direksiyon Akış kontrol valfi, motor devrine bağlı olmaksızın sabit debide yağın pompadan direksiyon kutusuna gönderilmesini düzenler ve pompanın bastığı yağı yönlendirir. Bazı pompalarda kontrol spoolu (makara) kutusuna gönderilmesini düzenler ve pompanın bastığı yağı yönlendirir. Bazı pompalarda kontrol spoolu (makara) ile birlikte akış kontrol valfı de kullanılmaktadır. Böylece pompa belli bir devrin üstüne çıktığında basılan yağ ile birlikte akış kontrol valfı de kullanılmaktadır. Böylece pompa belli bir devrin üstüne çıktığında basılan yağ miktarı azaltılmaktadır. Bu tip hidrolik direksiyon sistemi devir hissedici tip olarak tanımlanmaktadır. Bu sayede miktarı azaltılmaktadır. Bu tip hidrolik direksiyon sistemi devir hissedici tip olarak tanımlanmaktadır. Bu sayede yüksek hızlarda bile uygun direksiyon performansı elde edilebilir. yüksek hızlarda bile uygun direksiyon performansı elde edilebilir.

Pompaların her iki tipinde de maksimum hidrolik basıncın kontrolü için akış kontrol valfinin içerisine bir tahliye Pompaların her iki tipinde de maksimum hidrolik basıncın kontrolü için akış kontrol valfinin içerisine bir tahliye valfi yerleştirilmiştir. Maksimum hidrolik basınç, direksiyon simidinin sağa veya sola tam döndürülmesiyle oluşur. valfi yerleştirilmiştir. Maksimum hidrolik basınç, direksiyon simidinin sağa veya sola tam döndürülmesiyle oluşur. Hidrolik pompanın gönderdiği yağın debisi devir ile orantılı olarak değişir. Pompa devri arttığında yağın debisi de Hidrolik pompanın gönderdiği yağın debisi devir ile orantılı olarak değişir. Pompa devri arttığında yağın debisi de artacağından daha fazla hidrolik güç elde edilmiş olur. Bu daha az direksiyon döndürme kuvveti demektir. artacağından daha fazla hidrolik güç elde edilmiş olur. Bu daha az direksiyon döndürme kuvveti demektir. Direksiyon döndürme kuvveti de devir ile değişir. Bu durum direksiyon hakimiyeti açısından bir dezavantajıdır. Bu Direksiyon döndürme kuvveti de devir ile değişir. Bu durum direksiyon hakimiyeti açısından bir dezavantajıdır. Bu dezavantajı ortadan kaldırabilmek için devir değişikliğine bağlı olmaksızın sürekli sabit debi sağlayacak bir sisteme dezavantajı ortadan kaldırabilmek için devir değişikliğine bağlı olmaksızın sürekli sabit debi sağlayacak bir sisteme ihtiyaç vardır. Bu görevi akış kontrol valfi sağlamaktadır.ihtiyaç vardır. Bu görevi akış kontrol valfi sağlamaktadır.

Akış Kontrol Valfinin Çalışması : Akış Kontrol Valfinin Çalışması : Günümüzde akış kontrol Günümüzde akış kontrol valflerinin, geçitleri değiştirme işlemlerinde kullanılan valfler, valflerinin, geçitleri değiştirme işlemlerinde kullanılan valfler, tiplerine göre üç farklı tiptedir. Bunlar makaralı valf, döner valf tiplerine göre üç farklı tiptedir. Bunlar makaralı valf, döner valf ve sürgülü valflerdir. Herbir tipinde yandaki şekilde görüldüğü ve sürgülü valflerdir. Herbir tipinde yandaki şekilde görüldüğü üzere kumanda valf mili ile pinyon dişli arasında bir burulma üzere kumanda valf mili ile pinyon dişli arasında bir burulma mili vardır. Döner valf ve pinyon dişli birbirine bir pim ile mili vardır. Döner valf ve pinyon dişli birbirine bir pim ile tutturulduğundan beraber dönerler. tutturulduğundan beraber dönerler.

Burulma çubuğunun kullanlmasının sebebi, taşıt hızlandıkça Burulma çubuğunun kullanlmasının sebebi, taşıt hızlandıkça lastiğin yol ile temasının azalması veya taşıt yavaşladıkça lastiğin yol ile temasının azalması veya taşıt yavaşladıkça artmasıdır. Bu şekilde taşıt hızlandıkça burulma çubuğu daha artmasıdır. Bu şekilde taşıt hızlandıkça burulma çubuğu daha az burulacak ve direksiyon sistemine daha az hidrolik az burulacak ve direksiyon sistemine daha az hidrolik gönderilecek ve içerde pistona etkiyen basınç kuvveti gönderilecek ve içerde pistona etkiyen basınç kuvveti azalacaktır. Bunun sonucunda istenildiği gibi taşıt hızlandıkça azalacaktır. Bunun sonucunda istenildiği gibi taşıt hızlandıkça direksiyon daha sert olacaktır. direksiyon daha sert olacaktır.

Eğer herhangi bir arıza nedeniyle hidrolik pompadan basınç Eğer herhangi bir arıza nedeniyle hidrolik pompadan basınç uygulanmaz ise burulma mili tam burulur ve böylece, kumanda uygulanmaz ise burulma mili tam burulur ve böylece, kumanda valf mili torku, pinyon dişlisine direk uygulanır. valf mili torku, pinyon dişlisine direk uygulanır.

Page 35: direksiyon sist

3535

Hidrolik direksiyon sisteminin yapısıHidrolik direksiyon sisteminin yapısı

Page 36: direksiyon sist

3636

Hidrolik yardımlı direksiyon sistemlerinin avantaj ve dezavantajları : Hidrolik yardımlı direksiyon sistemlerinin avantaj ve dezavantajları :

AvantajlarıAvantajları

Sürücünün yönlendirme için harcadığı güç en aza indirilerek sürücünün yorulmasını Sürücünün yönlendirme için harcadığı güç en aza indirilerek sürücünün yorulmasını engeller.engeller. Direksiyon belli bir manevra sırasında dönme miktarı azaltır.Direksiyon belli bir manevra sırasında dönme miktarı azaltır. Yoldaki bazı tepkilerin sürücü tarafından direksiyonda hissedilmesini azaltır.Yoldaki bazı tepkilerin sürücü tarafından direksiyonda hissedilmesini azaltır. Lastik patlamaları sırasında direksiyonun kontrolün kaybedilmesini önler ve güvenirliği Lastik patlamaları sırasında direksiyonun kontrolün kaybedilmesini önler ve güvenirliği arttırır.arttırır.

DezavantajlarıDezavantajları

Yeni ek sistemler kullanarak parça sayısı artmış ve maliyet fazlalaşmıştır.Yeni ek sistemler kullanarak parça sayısı artmış ve maliyet fazlalaşmıştır. Yeni ek sistemler kullanarak karmaşık bir yapı oluşmuştur ve bakımı zorlaşmıştır.Yeni ek sistemler kullanarak karmaşık bir yapı oluşmuştur ve bakımı zorlaşmıştır. Hidrolik pompa motordan ek bir güç çektiği için yakıt ekonomisi kötüleşmektedir.Hidrolik pompa motordan ek bir güç çektiği için yakıt ekonomisi kötüleşmektedir. Motor çalışmadığı zamanlarda direksiyon simidinin döndürülmesi zorlaşmaktadır.Motor çalışmadığı zamanlarda direksiyon simidinin döndürülmesi zorlaşmaktadır. Pompaya aşırı yük uygulandığında motor rölanti devri düşer ve motor durabilir. Pompaya aşırı yük uygulandığında motor rölanti devri düşer ve motor durabilir.

Pompa, direksiyon simidi sağa veya sola tam döndüğü zaman maksimum hidrolik basınç Pompa, direksiyon simidi sağa veya sola tam döndüğü zaman maksimum hidrolik basınç üretir. Bu esnada pompanın üzerinde bir yük vardır ve bu yük motor rölanti devrinde bir üretir. Bu esnada pompanın üzerinde bir yük vardır ve bu yük motor rölanti devrinde bir azalmaya neden olur. Bu sorunu çözmek için araçlara rölanti yükseltici ilave edilmiştir. azalmaya neden olur. Bu sorunu çözmek için araçlara rölanti yükseltici ilave edilmiştir. Pompaya aşırı yük uygulandığında rölanti devrini artırır. Pompa gövdesine monte edilmiş Pompaya aşırı yük uygulandığında rölanti devrini artırır. Pompa gövdesine monte edilmiş hava kontrol valfine hidrolik basınç etki ettiğinde motora giren hava miktarı değiştirilerek hava kontrol valfine hidrolik basınç etki ettiğinde motora giren hava miktarı değiştirilerek motor devri yükseltilir.motor devri yükseltilir.

Page 37: direksiyon sist

3737

ELEKTRO HİDROLİK YARDIMLI DİREKSİYON SİSTEMLERİELEKTRO HİDROLİK YARDIMLI DİREKSİYON SİSTEMLERİElektro Hidrolik Yardımlı Yön Kontrol (Direksiyon) Sisteminin AvantajlarıElektro Hidrolik Yardımlı Yön Kontrol (Direksiyon) Sisteminin Avantajları

Daha yüksek konfor,Daha yüksek konfor, Manevra sırasında yumuşak,direksiyonManevra sırasında yumuşak,direksiyon Yüksek hızda daha sert direksiyon (emniyet faktörü).Yüksek hızda daha sert direksiyon (emniyet faktörü). Yakıt tasarrufuYakıt tasarrufu

Elektro hidrolik yardımlı direksiyon sisteminde hidrolik pompa elektrikli pompa tarafından tahrik edilmekte ve Elektro hidrolik yardımlı direksiyon sisteminde hidrolik pompa elektrikli pompa tarafından tahrik edilmekte ve aracın motorundan bağımsız olarak çalışmaktadır. Bu sistemde direksiyon dönme açısını algılayan direksiyon açı aracın motorundan bağımsız olarak çalışmaktadır. Bu sistemde direksiyon dönme açısını algılayan direksiyon açı sensörü direksiyon mili üzerinde bulunan hidrolik pompa buna bağlı elektrik motoru ve kontrol ünitesi tek bir sensörü direksiyon mili üzerinde bulunan hidrolik pompa buna bağlı elektrik motoru ve kontrol ünitesi tek bir gövde içerisine yerleştirilmiştir.gövde içerisine yerleştirilmiştir.

Page 38: direksiyon sist

3838

Yapısı : Yapısı : Elektro hidrolik direksiyon, direksiyon açısal hızına ve araç hızına bağımlı olarak çalışan bir direksiyondur. Elektro hidrolik direksiyon, direksiyon açısal hızına ve araç hızına bağımlı olarak çalışan bir direksiyondur. Direksiyon hidrolik pompası; dişli pompa ve elektronik kontrollü motordan oluşmaktadır.Direksiyon hidrolik pompası; dişli pompa ve elektronik kontrollü motordan oluşmaktadır.Elektromotor, yalnızca taşıt motoru çalışırken çalışır. Direksiyon açısal hız sinyali, araç hız bilgisi ve motor devir Elektromotor, yalnızca taşıt motoru çalışırken çalışır. Direksiyon açısal hız sinyali, araç hız bilgisi ve motor devir sinyali, kontrol ünitesine gönderilir. Kontrol ünitesi, Sinyalleri değerlendirerek elektromotorun ve dişli pompasının sinyali, kontrol ünitesine gönderilir. Kontrol ünitesi, Sinyalleri değerlendirerek elektromotorun ve dişli pompasının devrini düzenler ve bununla birlikte hidrolik yağın debisini ayarlar.devrini düzenler ve bununla birlikte hidrolik yağın debisini ayarlar.

Motor Pompa Ünitesi :Motor Pompa Ünitesi : Motor pompa ünitesi kapalı bir parçadır. Direksiyon kontrol ünitesi ve yağ deposu motor Motor pompa ünitesi kapalı bir parçadır. Direksiyon kontrol ünitesi ve yağ deposu motor pompa ünitesi üzerinde bulunur. Motor pompa ünitesi için özel tasarımlanan bağlantı elemanları ile kauçuk pompa ünitesi üzerinde bulunur. Motor pompa ünitesi için özel tasarımlanan bağlantı elemanları ile kauçuk yataklarla elastiki bir şekilde taşıt şasisine bağlanır.yataklarla elastiki bir şekilde taşıt şasisine bağlanır.

Kapasitif Direksiyon Açı Sensörü : Kapasitif Direksiyon Açı Sensörü : Kapasitif direksiyon açı sensörü, direksiyon kontrol ünitesine bağlanmış 9 Kapasitif direksiyon açı sensörü, direksiyon kontrol ünitesine bağlanmış 9 küçük plakadan ve rotor miline bağlanmış büyük bir plakadan oluşur. Küçük plakaların bir bölümü büyük plaka ile küçük plakadan ve rotor miline bağlanmış büyük bir plakadan oluşur. Küçük plakaların bir bölümü büyük plaka ile aynı hizadadır. Bunlar kondansatör özelliği gösterirler. Rotorun herhangi bir yöne döndürülmesi durumunda aynı hizadadır. Bunlar kondansatör özelliği gösterirler. Rotorun herhangi bir yöne döndürülmesi durumunda kondansatörlerin kapasitesi değişerek direksiyon kontrol ünitesi için sinyal üretirler.kondansatörlerin kapasitesi değişerek direksiyon kontrol ünitesi için sinyal üretirler.

Hidrolik Kumanda Ünitesi :Hidrolik Kumanda Ünitesi : Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi hidrolik kumanda ünitesinde bilinen servo Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi hidrolik kumanda ünitesinde bilinen servo direksiyonunun benzeri olan, bir tarafı çevirme levhalarıyla, diğer tarafı ise tahrik pinyonu ve kumanda kovanlarıyla direksiyonunun benzeri olan, bir tarafı çevirme levhalarıyla, diğer tarafı ise tahrik pinyonu ve kumanda kovanlarıyla bağlı olan bir çevirme çubuğu vardır.bağlı olan bir çevirme çubuğu vardır.

Kendi Kendine Arıza Teşhisi : Kendi Kendine Arıza Teşhisi : Sistemde herhangi bir arıza olduğu zaman arıza test cihazı bağlantıları sistemin kontrol soketine bağlanır. Sistemde herhangi bir arıza olduğu zaman arıza test cihazı bağlantıları sistemin kontrol soketine bağlanır. Cihazın yönlendirmesiyle her safhası kontrol edilir. Kontroller direksiyonun değişik konumlarında ayrı ayrı yapılır. Cihazın yönlendirmesiyle her safhası kontrol edilir. Kontroller direksiyonun değişik konumlarında ayrı ayrı yapılır. Cihazdaki değerler ile elde edilen değerler cihaz içerisinde karşılaştırılır ve buna göre karar verilir. Eğer sistemde Cihazdaki değerler ile elde edilen değerler cihaz içerisinde karşılaştırılır ve buna göre karar verilir. Eğer sistemde arıza var ise hafıza ünitesinde arıza ile ilgili bilgiler arıza test cihazında görülür. Sistemdeki arıza giderilmeye arıza var ise hafıza ünitesinde arıza ile ilgili bilgiler arıza test cihazında görülür. Sistemdeki arıza giderilmeye çalışılır.çalışılır.

Page 39: direksiyon sist

3939

Direksiyon Kontrol ÜnitesiDireksiyon Kontrol Ünitesi

Direksiyon Kontrol ünitesi, motor ve Direksiyon Kontrol ünitesi, motor ve pompa ile aynı gövde içerisine pompa ile aynı gövde içerisine yerleştirilmiştir. Bu, direksiyon milinin yerleştirilmiştir. Bu, direksiyon milinin açısal hızına ve aracın hızına bağımlı açısal hızına ve aracın hızına bağımlı olarak pompa motoruna kontrol eder. olarak pompa motoruna kontrol eder. İhtiyaç duyulan basınç ve hidrolik İhtiyaç duyulan basınç ve hidrolik miktarı kontrol ünitesinin hafızasında miktarı kontrol ünitesinin hafızasında bulunan bir karakteristik alandan bulunan bir karakteristik alandan okunur. Çalışma süresince ortaya okunur. Çalışma süresince ortaya çıkan hataları hafızasına kaydeder.çıkan hataları hafızasına kaydeder.

Bu sistem; hidrolik yağ aşırı Bu sistem; hidrolik yağ aşırı derecede ısındığı zaman sistemi derecede ısındığı zaman sistemi devre dışı bırakan koruyucu bir devre devre dışı bırakan koruyucu bir devre ile donatılmıştır.ile donatılmıştır.

Elektro hidrolik sistemin devre şemasıElektro hidrolik sistemin devre şeması

Page 40: direksiyon sist

4040

DİREKSİYON SİSTEMLERİNİN GELECEĞİDİREKSİYON SİSTEMLERİNİN GELECEĞİ

Steer – by – wire sistemler Steer – by – wire sistemler Drive – by – wire sistemlerDrive – by – wire sistemler

Bu sistemler, tüm mekanik bağlantı sistemlerini ortadan kaldırarak Bu sistemler, tüm mekanik bağlantı sistemlerini ortadan kaldırarak sensörler aracılığıyla elde edilen verileri kullanan kontrol sensörler aracılığıyla elde edilen verileri kullanan kontrol sistemlerinden oluşmaktadır. sistemlerinden oluşmaktadır.