Diana Fecenec Pracownia Testów Psychologicznych III Ogólnopolska Konferencja Naukowa

Trafność Dziecięcej Skali Rozwojowej DSR

Porównanie wyników dzieci z populacji ogólnej i wychowanków domów dziecka

Diana FecenecPracownia Testów Psychologicznych

III Ogólnopolska Konferencja Naukowa Psychologii Klinicznej Dziecka

Jachranka8 - 10 maja 2009

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR

AutorzyMatczak, A. Jaworowska, A. Ciechanowicz,

D. Fecenec, J. Stańczak, E. Zalewska

WydawcaPracownia Testów Psychologicznych, 2007

.

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR – podstawowe informacje

przeznaczona do oceny aktualnego poziomu rozwoju u dzieci w wieku od 2 miesięcy do 3 lat

opracowana na podstawie wyników ogólnopolskiej populacji dzieci

posiada aktualne normy z 2006 rokuskłada się ze Skali Wykonaniowej i Skali

Obserwacyjnej

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR

– przedmiot diagnozy

diagnozowanie aktualnego poziomu rozwoju – wynik ogólny w Skali Wykonaniowej

wskazywanie „słabych” i „mocnych” stron rozwoju dziecka

– wyniki w testach Skali Wykonaniowej

dostarczenie informacji o ważnych dla rozwoju cechach temperamentu dziecka

– wyniki Skali Obserwacyjnej

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR – testy Skali Wykonaniowej

1. Manipulacja

2. Percepcja

3. Bazgranie i rysowanie

4. Klocki

5. Porównywanie

6. Pamięć

7. Mowa

8. Słownik

9. Zachowania społeczne

10. Motoryka

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPytanie badawcze

Czy dzieci przebywające w domach dziecka różnią się pod względem aktualnego poziomu rozwoju od dzieci w tym samym wieku, z populacji ogólnej?

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby dzieci z populacji ogólnej

N = 188wiek: 2;7 [2;5(0) – 2;8(30)] i 2;11 [2;9(0) –

3;0(30)]próba reprezentatywna ze względu na wiek i

płeć dziecka oraz miejsce zamieszkania i wykształcenie matki, stanowiąca fragment próby normalizacyjnej DSR

dzieci zdrowe (nie chorujące przewlekle), urodzone w terminie

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRKryteria doboru próby walidacyjnej

dziecko w trakcie badań przebywało w domu dziecka


wiek dziecka mieścił się w przedziale od 2;5(0) do 3;0(30)


u dziecka nie zdiagnozowano takich chorób jak Zespół Downa, porażenie mózgowe itp.

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPróba walidacyjna – dodatkowe informacje

długość pobytu dziecka w placówce wiek oraz wykształcenie rodziców

dziecka nieprawidłowości w rodzinie biologicznej

dziecka

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej

Wiek Grupa 2;7 Grupa 2;1151% 49 %

Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i płeć dziecka – dane procentowe

N = 37

Płeć K M22 % 78 %

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej

Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na długość pobytu w domu dziecka – dane procentowe

N = 37

1 rok 54

2 lata 38

3 lata 5

brak danych

3

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej – informacje dodatkowe

Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i wykształcenie matek (dane procentowe)

N = 37

Wiek

(24 lat – 42 lat)

20-25 26-30 31-35 36-40 >40 brak

danych

11 19 8 5 3 54

Wykształcenie podst. zasad. średnie wyższe brak

danych

35 8 13 3 41


Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i wykształcenie ojców (dane procentowe)

N = 37

Wiek

(26 lat – 53 lat)

20-25 26-30 31-35 36-40 >40 brak

danych

0 14 5 8 14 59

Wykształcenie podst. zasad. średnie wyższe brak

danych

19 22 5 3 51


Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na problemy występujące u matek (dane procentowe)N = 37

Problem Procent w próbie

Uzależnienie od alkoholu/narkotyków 32

Upośledzenie umysłowe 11

Choroba psychiczna 5

Dom dziecka 3

Brak danych 49


Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na problemy występujące u ojców (dane procentowe)N = 37

Problem Procent w próbie

Uzależnienie od alkoholu/narkotyków 30

Więzienie 5

Brak danych 65

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyniku ogólnego Skali Wykonaniowej DSR

Wyniki dzieci z domów dziecka (N = 37) oraz dzieci z populacji ogólnej (N = 188)

(t-Studenta)

Grupa M SD t p

Dzieci z domów dziecka 136,43 19,57

-5,19 0,0000Dzieci z populacji ogólnej 153,70 18,29

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyniku ogólnego Skali Wykonaniowej DSR

Aktualny poziom rozwoju dzieci przebywających w domach dziecka jest o prawie jedno odchylenie standardowe niższy niż u dzieci z populacji ogólnej.

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyników w testach Skali Wykonaniowej DSR

Wyniki dzieci z domów dziecka (N = 37) oraz dzieci z populacji ogólnej (N = 188)

(t-Studenta)

TEST MDD SDDD MPO SDPOt p

Percepcja 14,27 1,79 14,97 2,12 -1,89 0,0600Bazgranie i Rys. 7,30 1,82 7,55 1,93 -0,73 0,4672Klocki 8,46 2,21 9,66 2,19 -3,05 0,0025Porównywanie 8,38 4,76 10,98 3,94 -3,55 0,0004Pamięć 7,00 2,24 8,46 2,79 -3,00 0,0030Mowa 15,70 3,00 17,80 3,65 -3,28 0,0012Słownik 17,59 5,78 22,66 4,08 -6,41 0,0000Zach. Społeczne 15,27 1,45 16,45 1,85 -3,65 0,0003Motoryka 19,46 3,82 22,16 3,38 -4,36 0,0000


Poziom rozwoju dzieci przebywających w domu dziecka jest przynajmniej o pół odchylenia standardowego niższy niż u dzieci z populacji ogólnej w zakresie następujących przejawów rozwoju:

● manipulacja specyficzna (KLO)● koordynacja wzrokowo-ruchowa, kontrolowanie ruchów ręki (KLO) ● analiza percepcyjna wzoru przestrzennego (KLO)● klasyfikowanie przejawiające się w identyfikowaniu obiektu ze

wzorem (POR)● pamięć wzrokowa i słuchowa (PAM)● umiejętność rozumienia i produkowania mowy (MOW)● bierna i czynna znajomość słów (SŁO)● umiejętność zabawy naśladowczej (Z.SPO)● elementarna samoświadomość (Z.SPO) ● sprawność i koordynacja ruchowa (MOT)


Dzieci przebywające w domach dziecka oraz dzieci z populacji ogólnej nie różniły się pod względem poziomu rozwoju w zakresie: umiejętności różnicowania prostych kształtów

geometrycznych (PER) analizy percepcyjnej dotyczącej położenia

(kierunku) linii (BAZ)

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTest SŁOWNIK

SŁOWNIK MDD SDDD MPO SDPOt p

Słownik bierny 13,54 3,05 14,66 1,45 -3,44 0,0007

Słownik czynny 4,05 3,73 8,00 3,19 -6,68 0,0000

Porównanie rozwoju słownika biernego i czynnego u dzieci z domów dziecka (N = 37) i dzieci z populacji ogólnej (N = 188)

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTest SŁOWNIK

Wyniki w zadaniach testu SŁOWNIK badających słownik bierny są niższe w przypadku dzieci z domów dziecka

– mniej niż pół odchylenia standardowego

Wyniki w zadaniach testu SŁOWNIK badających słownik czynny są zdecydowanie niższe w przypadku dzieci z domów dziecka

– ponad jedno odchylenie standardowe

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównywanie, Pamięć Mowa – testy najsilniej nasycone czynnikiem g


Porównywanie 8,38 4,76 10,98 3,94 -3,55 0,0004

Pamięć 7,00 2,24 8,46 2,79 -3,00 0,0029

Mowa 15,70 3,00 17,80 3,65 -3,28 0,0012

TEST Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia

Test Matryc Ravena w wersji Kolorowej

młodsza

N = 42

starsza

N = 59

młodsza

N = 46

starsza

N = 58

Porównywanie 0,41* 0,55* 0,39* 0,41*

Pamięć 0,44* 0,36* 0,41* 0,27*

Mowa 0,34* 0,51* 0,40* 0,35*

* p < 0,05

Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTrafność diagnostyczna testu MOTORYKA

0

20

40

60

80

Pro

ce

nt

Niskie Przeciętne Wysokie

Wyniki w teście Motoryka

Próba normaliz. Dzieci z zab. neurolog.


Motoryka 19,46 3,82 22,16 3,38 -4,36 0,0000

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR Wnioski z badań walidacyjnych

Wyniki badań walidacyjnych pokazały, że w porównaniu z populacją dzieci, co do których istniała hipoteza, iż ich aktualny poziom rozwoju jest niższy niż przeciętny, rzeczywiście prezentują niższy na tle tej populacji poziom rozwoju. Wskazuje na to wynik ogólny w Skali Wykonaniowej DSR.

Można zatem sądzić, że DSR pozwala trafnie

identyfikować dzieci o niższym niż przeciętny aktualnym poziomie rozwoju.

Dziecięca Skala Rozwojowa DSR Wnioski z badań walidacyjnych

DSR pozwala również trafnie identyfikować te trudności i deficyty rozwojowe, które są związane ze środowiskiem, w jakim rozwija się dziecko. Wskazuje na to zdecydowanie większa różnica między porównywanymi grupami w zakresie wyników odnoszących się do słownika czynnego niż słownika biernego. Tak niski poziom rozwoju słownika czynnego u dzieci z domów dziecka jest prawdopodobnie konsekwencją kumulacji czynników biologicznych i środowiskowych, takich jak np. brak werbalnych interakcji z osobami dorosłymi i wynikająca z tego uboga stymulacja w zakresie mowy.

Kontakt:

[email protected]

Documents

Diana Fecenec Pracownia Testów Psychologicznych III Ogólnopolska Konferencja Naukowa