Dialoog magazine

dialoog JAARGANG 4 - NUMMER 8 - N A J A A R 2010

Het magazine van OttO BOck Benelux B.v.

w e t e n s c h a p e n t e c h n i e k

Actigait® verkent nieuw gebiedin orthese- en prothesetechniek

heeft elektrostimulatie de toekomst?

II evidence Based Medicine in prothesiologie

V Brace versus tape

X Vier prothese-knieënvergeleken

pagina VIII

E x t r a k a t e r n v a n D i a l o o g m a g a z i n e - n a j a a r 2 0 1 0

1

uItnEEmbaar katErn mEt wEtEnschappElIjk nIEuws Voor profEssIonals En anDErE gEïntErEssEErDEn

I - dialoog magazine

UitNEEMbAAR kAtERN 12 pagina’s

wetenschap & techniek

zwemster kirsten Bruhn ‘in het water vergeet ikmijn dwarslaesie’

nieuwbouw De HoogstraatHoe hightech wil je het hebben?

gesignaleerd in nepal

Robocop 100% topsport

cOlOFOndialoog magazine is een uitgave van

Otto Bock Benelux B.V. en verschijnt

drie keer per jaar

Postbus 133, 5690 AC Son Ekkersrijt 1412, 5692 AK SonTelefoon: +31 (0) 499-474585www.ottobock.nl

HOOfdredactie

Cas Welling

redactie

Mariken Jansen-SchoenmakersIrma Coveliers-van Loo

aaN dit NUMMer WerKteN Mee

Marleen Brems, Cas Eggermont, Marjon den Engelsman, Irma van Loo, Lenneke Moerdijk

eiNdredactie

de Tekstenwinkel, Eindhoven

VOrMgeViNg

Mariken Jansen-Schoenmakers

aBONNeMeNteN

[email protected]

adVerteNties

de tariefkaart voor advertentieplaatsingen is op te vragen via:[email protected] drUK

CTP bvba, Turnhoutwww.ctponline.be

adMiNistratie

Afdeling Marketing Tel. +31 (0)499-474585

cOpyrigHt

Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de Auteurswet is niet toegestaan.

Vroeger wilde ik altijd al weten waarom de dingen zijn zoals ze zijn. Ik was zo’n jongen die vaak in de bibliotheek te vinden was. Helaas ben ik niet altijd even serieus in de boeken blijven kijken, wat resulteerde in teruglopende rapportcijfers. Met muziek aan de gang vond ik interessanter. De bibliotheek werd vervangen door fonotheek. Later, als aankomende student, had ik meer oog voor de wetenschappelijke bijlage in de krant dan voor het regionale nieuws. Maar uiteindelijk koos ik voor marktonderzoek om te weten wat er ten grondslag ligt aan consumptieve bestedingen. Dat ik ooit terecht zou komen in de wereld van hightech hulpmiddelen, had ik toen niet verwacht. Maar ik voel me op deze plaats – net als zwemster Kirsten Bruhn in het zwembad – als een vis in het water, wat overigens ook recht doet aan mijn sterrenbeeld.Meten is weten. Dat geldt voor orthopedie en revalidatie, maar ook voor het blad Dialoog. Driekwart jaar geleden hebben we een lezersonderzoek uitgevoerd onder professionals en mensen die onze hulpmiddelen gebruiken. Daaruit bleek dat het blad goed wordt gewaardeerd – getuige ook het groeiende aantal abonnees. Ook bleek er behoefte te zijn aan meer wetenschappelijk en technisch nieuws. Om daaraan tegemoet te komen, vindt u vanaf dit nummer een uitneembaar katern Wetenschap & Techniek midden in het blad. Een informatiebron voor de professional, waarbij we de geïnteresseerde lezer niet willen uitsluiten. Zo volgt u de laatste ontwikkelingen op de voet. Meer nog dan voorheen: want Dialoog verschijnt voortaan drie keer per jaar. De volgende editie valt begin maart bij u in de bus. Ik wens u veel leesplezier!

Cas WellingDirecteur Otto Bock Benelux B.V.

MEtEN is wEtEN

iNHoUdeVen iets anDers04 Robocop sport06 De drijfveren van Kirsten Bruhn 13 Marije Smits: ‘Ik ben een sporter met zonder handicap’

proDUct centraaL10 Nieuwe hulpmiddelen voor een actief leven

achter De scherMen08 Harry Zenner neemt afscheid van Otto Bock22 Berlijn ontdekt door Marleen Brems

Mijn VerhaaL16 Blij met de Actigait®

coLUMn19 Dans Renske, dans nieUws enzo17 Nieuwbouw Orthopedietechniek De Hoogstraat20 Fietsactie Alpe d’HuZes21 Myottobock.nl en Le Club21 Records op WK Zwemmen in Eindhoven

wetenschap en techniekI -XII Nieuw katern voor professionals

Meer weten?Voor meer informatie over de genoemde producten en diensten kunt u ons bereiken via telefoonnum-mer +31 (0)499 - 474585 of via [email protected]. Kijk ook op onze website: www.ottobock.nl

najaar 201006

08

V

4 - DiaLoog Magazine

EvEN iEts ANdERs

een ultieme droom werd werkelijkheid: vijf jaar na een zware aanrijding met een vrachtwagen – waarbij hij zijn linkerbeen verloor – trekt survivalinstructeur eric estievenart te voet door Nepal en tibet.

‘door onze manier van reizen met de rugzak, en door te bivakkeren in kleine lodges, komen we gemakkelijker in contact met de inlandse bevolking: tamang, Nepalezen en tibetanen’, zegt eric. ‘Maar vooral leuk zijn de nieuwsgierige kinderen die helemaal geïmponeerd zijn door mijn prothese. “robocop, robocop”, roepen ze dan. ik weet zeker dat ik de eerste ben die hier rondloopt met een 3r80.’

‘roBocop, roBocop’

EvEN iEts ANdERs


spoRt


zwemkampioene kirsten Bruhn:

‘leef je droom!‘Topzwemster Kirsten Bruhn (40) heeft, zoals ze zelf zegt, twee levens. Haar eerste leven eindig-de toen ze als 19-jarige een dwarslaesie opliep bij een motorongeluk op een grieks eiland. na haar revalidatie begon ze aan haar tweede leven. in een rolstoel weliswaar, maar zwemmen is nog steeds haar passie. ‘Water is mijn element. Daar voel ik me vrij.’


spoRt

Je motto is: leef je droom. Leef jij je droom?Stralend: ‘Ja!’

Hoe doe je dat?‘Volgens mij heeft iedereen wel een lijst met speciale dingen die hij of zij wil doen. Ik heb alle doelen bereikt die op mijn lijst stonden: ik wilde lid worden van het nationale team, ik wilde naar de Para-lympics en ik wilde een gelukkig persoon zijn. En dat is allemaal gelukt. Als ik een nieuw doel stel, werk ik eraan om het te bereiken. Dat is iets wat iedereen zelf moet doen; niemand anders doet het voor je.’

Heb je jouw handicap helemaal geaccepteerd?‘Werkelijk alles verandert als je een dwarslaesie krijgt. Maar ik probeer de verschillen met mijn eerste leven minimaal te houden. In het dagelijks leven werk ik dertig uur per week in een verzekerings-kantoor, en voor belangrijke wedstrijden train ik vier tot zes uur per dag. Verder doe ik alles wat ik kan. Voor het WK ben ik bijvoorbeeld zelf van Neumünster (in Noord-Duitsland, red.) naar Eindhoven gereden, met mijn vriend naast me. Natuurlijk zijn er dingen die ik mis: een strandwandeling, een spelletje beachvol-

leybal, hoge hakken dragen en even snel opstaan en dansen – dat kan allemaal niet meer. Ik mis de spontane acties.’

Wat wil je anderen meegeven?‘De inspiratie om door te gaan, om je te richten op lichtpunten en kansen. Zie wat je kunt doen, probeer het en doe het! Zo heb ik geprobeerd om te waterskiën. Daarna kon ik twee dagen niet bewegen van de spierpijn, maar toch: een gewel-dige ervaring.’

Wanneer voel jij je op je best?‘In het water. Vanwege mijn gedeeltelijke verlamming kan ik mijn spieren niet ge-bruiken, maar zenuwimpulsen komen wel

door. Daarom heb ik vaak pijn. Als top-sporter gebruik ik daar geen medicijnen voor, vanwege de dopingcontroles – nu voelen mijn voeten bijvoorbeeld aan alsof ze van steen zijn. In het water vergeet ik dat, daar ben ik vrij als een vogel in de lucht. Of beter: als een vis in het water.’

Wat zijn je toekomstplannen?‘Ik wil mijn leven lang blijven zwemmen. De Paralympics in 2012 vormen de afslui-ting van mijn wedstrijdcarrière en daarna wil ik coach worden voor andere zwem-mers die serieus verder willen komen. Het maakt mij niet uit of ze een handicap heb-ben of niet, als ze maar gedreven zijn.’ Meer over Kirsten: www.kirsten-bruhn.de

avanTgarDe TiKirsten Bruhn rijdt in een Avantgarde Ti, gesponsord door Otto Bock. Kirsten: ‘Een lichte, flexibele stoel met een strak design.’ Als wederdienst vertegenwoordigt ze Otto Bock:

‘Je komt soms wel strenge regels tegen: tij-dens het WK mochten de logo’s van

sponsors niet zichtbaar zijn in de zwemhal. Daarom

hing ik een tas over de rugleuning. Gelukkig staat het logo van Otto Bock ook sub-tiel op de banden.’

gouD!Tijdens het WK zwemmen voor gehandicapten in Eindhoven (15-21 augustus 2010) haalde Kirsten Bruhn tweemaal goud. De eerste medaille haalde ze binnen op het onderdeel 100 meter schoolslag met een tijd van 1.35.26. Het wereldrecord (1.33.85) staat nog steeds op haar naam. Haar tweede grote overwinning was het onderdeel 100 meter rugslag, waar ze de eerste plaats behaalde en haar eigen wereldrecord verbeterde met een tijd van 1.23.19.

‘Ík ben een gelukkig mens’


AcHtER dE scHERMEN

Pure liefde Voor het Vak

Harry Zenner leidde instrumentmakers op in China, Bangladesh, Iran, Saoedi-Arabië, Polen en Tanzania. Zelf volgde hij opleidingen in Duitsland, Oostenrijk en Amerika. Twee maanden voor zijn pensioen sliep hij nog op een veldbed in een tentenkamp in Haïti, waar hij slachtoffers van de aardbeving voorzag van een prothese. Maar als hoogtepunt van zijn carrière noemt hij de Paralympics van 2010 in Peking. Daar was hij technisch directeur van de orthopedische werkplaats van Otto Bock, waar 136 technici prothesen, orthesen en rolstoelen repareerden voor honderden atleten uit alle windstreken. Harry: ‘Op sommige dagen voerden we wel 200 reparaties uit, ik maakte werkdagen van 15 uur. In totaal hebben we tijdens de Paralympics 2200 reparaties verricht.’ Ook prinses Margriet en Erica Terpstra namen een kijkje in het Service Station. ‘Ik dacht: de duvel mag me komen halen als ik die niet

ook boegbeelden, duizendpoten en iconen gaan met pensioen. in juli 2010 nam service Manager Harry Zenner (65) afscheid van otto Bock. als ervaren orthopedisch instrumentmaker kent hij het klappen van de zweep. Zijn talent bracht hem over de hele wereld.

in de werkplaats krijg. En ze kwamen. Ze bleven zelfs langer dan verwacht omdat ze zo onder de indruk waren.’

25 jaar otto BockHarry Zenner begon in 1985 bij Otto Bock Benelux. Tot die tijd werkte hij bij Orthopedietechniek De Hoogstraat in Utrecht – indertijd gevestigd in Leersum. In 25 jaar heeft Harry veel zien veranderen bij Otto Bock: ‘De technologie heeft een enorme vlucht genomen. We verlenen nu veel meer service aan orthopedisch instrumentmakerijen dan vroeger en we hebben meer direct contact met de eindgebruikers. Tien tot twintig jaar geleden voerden we vooral reparaties

uit.’ Harry spreekt met liefde over zijn vak. ‘Mijn drijfveer is altijd geweest dat ik mensen verder wil helpen met een stuk techniek en met de innovaties die er ieder jaar weer zijn. En ik vond het geweldig om nieuwe vakkennis over te brengen op collega’s en orthopedisch instrumentmakers.’

Hulp voor HaïtiAan het eind van zijn carrière werd Harry Zenner gevraagd om vier weken lang hulp te bieden in Haïti, waar Otto Bock participeert in de Haitian Amputee Coalition: een internationaal samenwerkingsverband van bedrijven voor orthopedietechniek en medische organisaties. Samen met hulporganisatie

iK Zag Mensen Wonen onDer een paar ZeiLen en goLfpLaTen

Harry zenner blikt terug op 25-jarige carrière bij Otto Bock


AcHtER dE scHERMEN

Johanniter verscheepte Otto Bock een mobiele werkplaats en materialen naar Haïti. Harry reisde in april naar Léogâne, 50 kilometer ten westen van Port-au-Prince. ‘De werkplaats was een grote aanhangwagen, die was uitgerust met een freesmachine, oven, werkbank, afzuiger en aggregaat. De ruimte was beperkt maar je kon er goed werken’, vertelt Harry. Het liefst wilde hij vanaf dag één prothesen bouwen, maar de douane hield de materialen lang tegen. ‘In die periode heb ik bij veel mensen de maat genomen en heb ik hen voorzien van een prothese. In de laatste week kwam eindelijk het materiaal en heb ik nog drie prothesen gemaakt en voorbereidingen getroffen voor nog drie andere. Verder heb ik vijf Haïtianen opgeleid in het maken van onderbeenprothesen.’ Harry herinnert zich vooral een jongetje met een bovenbeenamputatie en letsel aan zijn andere been, die door zijn oma van hot naar her werd gesleept. ‘Het was mooi om hem te zien lopen op zijn nieuwe prothese.’ Ook de armoede liet een diepe indruk na. ‘Veel mensen hebben niets, ze wonen onder een paar zeilen en golfplaten. Er is ook zoveel te doen: toen ik vertrok, was er een wachtlijst van ruim 120 mensen. De werkplaats blijft nog zeker drie jaar staan.’

Je wilt altijd meerOp de vraag of hij tevreden terugkijkt op zijn loopbaan, zegt Harry glimlachend: ‘Je wilt altijd meer. Ik had graag gezien dat bepaalde technologische ontwikkelingen sneller waren gegaan, maar de tijd moet ook rijp zijn voor innovatie. Dus ja, ik kijk met veel voldoening terug op mijn loopbaan. Het was een eer om bij Otto Bock te werken.’

reageren?Stuur een e-mail naar [email protected]

Harry Zenner sluit zijn wereldwijde carrière af in Haïti.

Een jongen met bovenbeenamputatie heeft eindelijk een prothese. Dat scheelt veel werk voor zijn oma.

De werkplaats was een grote aanhangwagen.

pRodUct cENtRAAl

voyager Best of the Best

Een designrolstoel, dat is de Voyager. De eenvoudig ogende con-structie – met open frame – maakt van de Voyager een gewild object. De vloeiende lijnen zetten zich voort in soepel rijgedrag. Bovendien kan deze handbewogen rolstoel tegen een stootje. De Voyager wordt zó aangemeten, dat hij perfect aansluit bij de wensen van de gebrui-ker. Het frame is beschikbaar in maar liefst zestien kleuren.


Na de Omo Neurexa-schouderbrace – die zorgt dat de opperarm stevig vastzit in het gewricht bij verlamming van de armspieren – brengt Otto Bock nu ook een knie- en een polsbrace op de markt. Het materiaal is ademend, zodat de braces gedurende een lange periode comfortabel blijven.

De kniebrace genu Neurexa houdt de knieschijf goed op zijn plaats en zorgt dat het gewricht niet naar achteren knikt. De knie blijft stabiel in juiste houding bij het staan en voortbewegen. De Genu Neurexa is een uitkomst bij lichte verlammingsverschijnselen van het been.

De polsbrace Manu Neurexa houdt de pols bij verlammingsverschijnselen in de juiste positie.

Neurexa line coMfortaBeL en staBieL


pRodUct cENtRAAl

Ess – Early sitting systemVoor jonge kinDerenVoor kinderen van 1,5 tot 4 jaar met motorische ontwikkelingsstoornissen, is het actieve zitsysteem ESS van Leckey een handig therapeutisch hulpmiddel. Het bestaat uit een lichtgewicht zitbasis met een dynamische rompondersteuning. De kinderen kunnen ook zitten met gestrekte benen, dankzij de uitschuifbare voetensteun. Met een adapter is het systeem eenvoudig op een onderstel of eetkamerstoel te plaatsen. Zo verbetert ESS de interactie tussen het kind en de omgeving.

protectorMeer Dan een fraai oVertrekEen must voor elke C-Leg®-drager. De Protector – een kunststof overtrek – beschermt de protheseknie en -buis tegen spatwater en vuil, zonder de kniefunctie te belemmeren. De Protector is doorschijnend en heeft de vorm van de natuurlijke omtrek van de kuit. Aanbrengen en losmaken is eenvoudig. Leverbaar in metallic grafiet en blauw.

Deze nieuwe lichtgewicht elleboog-met-voorarmcomponent is een perfecte aanvulling op het assortiment armprothesen voor kinderen van 3 tot 5 jaar. De MovolinoArm dient als component voor passieve, mechanische én myoelektrische armprothesen. Handig: alle kabels kunnen mooi worden weggewerkt. Het systeem is helemaal gesloten, zodat ook kleine voorwerpen niet in de voorarm ‘verdwijnen’. Beschikbaar in 1 maat en geschikt voor links en rechts.

MovolinoArm Friction

one size fits aLL


pRodUct cENtRAAl

Voor mensen met een bovenbeenprothese is er een nieuw suspensiesysteem op de markt. De ProSeal-ring sluit de koker af en creëert een degelijk vacuüm. Daardoor blijft de prothese perfect op zijn plaats. De liner 6Y81 heeft een zijdezachte binnenzijde en een superglad oppervlak: de liner is gemakkelijk aan te trekken zonder crème en glijdt soepel in de prothesekoker.

Aanvullend op de bekende carbon voetheffer WalkOn, presenteert Otto Bock twee handige voetheffers uit dezelfde reeks.

De WalkOn flex vertoont een soepel afwikkelpatroon, is superlicht en bijzonder comfortabel dankzij de open hiel. Tijdens hielcontact lokt de orthese een natuurlijke exorotatie van de voet uit. Voor gebruik bij zwakke voetheffers en ook geschikt bij lichte spasticiteit.

De WalkOn Trimable is bedoeld voor een meer uitgesproken dropvoet met lichte tot matige spasticiteit. Deze uiterst lichte enkelorthese kan gemakkelijk worden aangepast: overtollig materiaal is eenvoudig af te knippen.

walkon extended linegeMakkeLijk aanpasBaar

proseal met liner 6Y81coMfortaBeL en zeker

Motus De aLLroUnDerDe Motus is een handig opvouwbare actiefrolstoel die óók dienst doet als duwrolstoel. Deze allrounder uit het Otto Bock-assortiment is voorzien van tweekleurige rugbekleding en een overvloed aan opties, waarmee de stoel wordt aangepast aan de eisen van de gebruiker – of die nu actief of passief rijdt.

w E t E N s c H A p e n t e c h n i e k

actigait® verkent nieuw gebiedin orthese- en prothesetechniek

Heeft elektrostimulatie de toekomst?

ii Evidence based Medicine in prothesiologie

v brace versus tape

X vier prothese-knieënvergeleken

pagina VIII

E x t r a k a t e r n v a n D i a l o o g m a g a z i n e - n a j a a r 2 0 1 0

1

UITNEEMBAAR KATERN MET WETENSCHAPPELIJK NIEUWS VOOR PROFESSIONALS EN ANDERE GEïNTERESSEERDEN

i - DiaLoog Magazine

ii - DiaLoog Magazine

wEtENscHAp EN tEcHNiEk

evidence Based medicine in prothesiologie

centrale vraag: heeft de patiënt er baat bij? Duik in het verleden: tot 15 jaar geleden waren prothesen en orthesen nog nauwelijks onder-werp van klinisch onderzoek. Waarom nu wel? en welke uitdagingen komen erbij kijken? een gesprek met andreas Kannenberg, director of medical affairs van otto Bock Healthcare.

‘Sinds de introductie van microprocessor-gestuurde componenten hebben we te maken met de vraag naar wetenschappelijk bewijs’, zegt Andreas Kannenberg. ‘De nieuwe componenten leiden tot buitengewone verbeteringen voor de patiënt, maar ook’ – hij pauzeert even – ‘tot buitengewone bijkomende kosten. Dat roept de vraag op naar bewijs voor de betere effectiviteit.’ Klinisch onderzoek kan de werkzaamheid en noodzaak van nieuwe technologische toepassingen objectief aantonen. Dat

geeft niet alleen de behandelaars en patiënten duidelijkheid, maar ook de zorgverzekeraars. Kannenberg: ‘Wij moeten verzekeraars ervan overtuigen dat kosten en effecten met elkaar in balans zijn.’

pil en placeboDe farmaceutische industrie is al langer thuis in klinische bewijsvoering. Maar de criteria die daarbij worden gehanteerd – zoals randomized controlled trials

met medicatie en een placebo – zijn niet bruikbaar voor de prothesiologie, waar de variabelen ingewikkelder zijn. Iedere prothese is immers maatwerk. Het vervangen van een bepaald component gaat gepaard met een complete aanpassing van de biomechanische uitlijning. En bovenal: er zijn geen honderden of duizenden patiënten die homogene onderzoeksgroepen vormen. Dat maakt het moeilijk om significante effecten aan te tonen.

Kleine testgroepen‘Er is een duidelijke mathematische relatie tussen de verschillen tussen twee geteste alternatieven, en het aantal patiënten dat je nodig hebt om statistische significantie te verkrijgen’, zegt Kannenberg. ‘Hoe groter het verschil tussen de alternatieven, hoe kleiner de patiëntengroep die je nodig hebt. Hoe kleiner het verschil, hoe gróter de patiëntengroep. En daarom weet je – als je leest over clinical trials met duizenden patiënten – nog zonder een woord gelezen te hebben, dat het echte

verschil tussen de alternatieven niet heel groot is. Onderzoekers hebben die enorme hoeveelheid patiënten nodig om significante effecten aan te tonen, niet omdat het wetenschappelijker is.’ In de wereld van prothesen en orthesen is

het precies andersom, zegt Kannenberg. Daar bekijkt de onderzoeker eerst het patiëntenbestand en stelt zich de vraag: hoeveel mensen kan ik opnemen in mijn studie? ‘Dat is ook de reden dat zo weinig clinical trials leiden tot significante resultaten. Als je maar 5 of 6 patiënten hebt, moet het verschil dat je meet enorm zijn. Dat is de moeilijkheid.’ Kannenberg herinnert zich een voorbeeld van een clinical trial naar het verschil in de kwaliteit van bergaf lopen. Er deden 18 patiënten mee en het gemeten verschil

Dr. Andreas Kannenberg is director of medical affairs van Otto Bock Health-care. In 1989 studeerde hij af aan de Humboldt Universiteit in Berlijn. Hij kan bogen op ruim 10 jaar klinische ervaring - in de algemene geneeskunde, chirurgie, inwendige geneeskunde, reumatologie, orthopedie en revalidatie - en werkt ruim 10 jaar in de industrie.

aLs Je 5 paTiënTen HeBT, MoeT HeT verscHiL DaT Je MeeT enorM ZiJn

evidence Based Medicine volgens sackett e.a., 1996:‘… bewust, expliciet en oordeelkundig gebruikmaken van het voor handen zijnde bewijs bij het nemen van beslissingen over de zorg voor individuele patiënten.’Dr. David Lawrence Sackett is de grond-legger van Evidence Based Medicine. Volgens Sackett berust Evidence Based Medicine op drie pijlers: de inbreng van de patiënt, de expertise van de behande-laar en objectieve bewijzen uit onderzoek.

iii - DiaLoog Magazine


was niet significant. ‘Maar precies hetzelfde verschil zou wel significant geweest zijn met 33 deelnemers.’

verzekeraars overtuigenHoe overtuig je zorgverzekeraars als de patiëntenpopulatie stelselmatig te klein is? Kannenberg is stellig: ‘Door duidelijk te maken dat er een verschil is tussen statistische significantie en klinische significantie. Soms is een bepaald verschil wel statistisch significant, maar niet klinisch significant. Klinische significantie is geen mathematische parameter maar een medische, waarbij het gaat om de vraag: voelt de patiënt een verschil?’ De oplossing ligt volgens Kannenberg in outcomes research, wat ook in farmaceutisch onderzoek al wordt toegepast. ‘Ik denk dat we de benadering los moeten laten waarbij we de gemiddelde waarden en standaarddeviaties vergelijken. We zouden vooraf de gewenste niveaus moeten bepalen van de klinische

verbeteringen. De groep valt dan uiteen in responders en non-responders. De ja-of-nee-benadering. Die methode is geschikter en overtuigender. En ook voor behandelaars is het belangrijker om te weten hoeveel patiënten van een bepaalde groep echt verbeteren – en in welke mate – dan te weten hoe de gemiddelde waarde verandert. Stel: je definieert in een bepaalde parameter een verbetering van 5%. Als je ziet dat 65% van de patiënten verbetert tot dat niveau, kun je zeggen: nou, voor een bepaalde patiëntengroep is dít een optie die we moeten uitproberen.’

soft facts, soft outcomesTussen neus en lippen snijdt Kannenberg nog een extra complicatie aan die zich voordoet bij klinisch onderzoek in de prothesiologie. ‘Er lijkt een enorme kloof te liggen tussen de tevredenheid van patiënten en de objectieve resultaten. De patiënt is een complex menselijk wezen. Je kunt niet alleen naar één parameter kijken. Stel dat er zo’n groot verschil zit in de kwaliteit van het trap aflopen, dat dit ook de subjectieve tevredenheid zou verklaren, dan nog zegt dat weinig. In de perceptie van de patiënt gaat het om een optelsom van wel honderd verschillende functies en activiteiten. En bovendien’, zegt Kannenberg. ‘Niet iedere patiënt is

hetzelfde. Voor de een is een bepaalde activiteit misschien belangrijk, terwijl die voor de ander totaal nutteloos is. In de revalidatie staan we voor de uitdaging dat we te maken hebben met soft facts en soft outcomes. Het gaat allemaal om verbeteringen in het dagelijks leven en fysiek functioneren. Die zijn veel moeilijker te meten dan hard facts zoals je die bijvoorbeeld in de cardiologie meet. En ze zijn al helemaal moeilijker te evalueren.’

groen licht‘Als een patiënt een verbetering laat zien van 5%, zou je als dokter of lid van een revalidatieteam kunnen zeggen dat 5% niet zo veel is. Maar voor de patiënt is het misschien een enorm verschil. Een kleine toename van de loopsnelheid met een andere prothesecomponent, maakt bijvoorbeeld nét het verschil uit dat de patiënt de straat kan oversteken in de tijd dat het licht op groen staat.’ Volgens Kannenberg is de grote vraag: gaat de individuele patiënt erop vooruit? Hij geeft een voorbeeld: ‘Tijdens een onderzoek

in revalidatiecentrum Adelante keken we naar de invloed van een microprocessor-gestuurde knie (de C-Leg® en de C-Leg® Compact, red.) op activiteiten in het dagelijks leven. Het resultaat was dat 65% baat heeft bij een microprocessor-gestuurde knie. Dat betekent dat we – want we vonden geen voorspellende waarden – in de echte zorg moeten uitproberen of de patiënt er baat bij heeft of niet. Zelfs als een substantieel deel van de patiëntenpopulatie er baat bij heeft, zullen we toch moeten testen op individuele basis. Dat is ook in het belang van de zorgverzekeraars; niet iedere patiënt profiteert van de verbeteringen van een microprocessor-gestuurde knie. Zo dragen zeer actieve mensen zoals topsporters soms liever een mechanische prothese.’

onpartijdig onderzoekRevalidatiecentrum Adelante in Hoensbroek, gelieerd aan de Universiteit van Maastricht, is een van de Nederlandse centra waar op dit moment onderzoek wordt gedaan met materiaal van Otto Bock. Soms benadert Otto Bock zelf een universiteit of kenniscentrum waarvan bekend is dat ze onderzoek willen doen, maar in veel gevallen ligt het initiatief bij de onderzoekers. Zo ging het ook met Adelante Kenniscentrum en met Rijksuniversiteit Groningen, waar een onderzoek loopt naar trainingsprogramma’s voor myo-elektrische armprothesen. Binnenkort start er in ook het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam een onderzoek, naar orthesen. Alle onderzoeksaanvragen belanden op het bureau van Andreas Kannenberg. Hij denkt mee over het raamwerk. Op de vraag of er dan geen belangenverstrengeling optreedt, antwoordt hij: ‘De neutraliteit van de onderzoeken is een kwestie van goede afspraken. In het onderzoekscontract wordt altijd opgenomen dat de onderzoekers vrij zijn om de resultaten te

neDerLanD HeefT een unieKe infrasTrucTuur voor onDerZoeK

facTs & figuresJaarlijks investeert Otto Bock wereldwijd 30 miljoen in Research & Development. Een deel daarvan – zo’n 800.000 tot 1 miljoen euro – wordt geïnvesteerd in klinisch onderzoek. Twee grote klinische onderzoeken die onlangs zijn gestart, zijn een studie naar de nieuwe bionische genium-knie in Florida, en een studie naar de Michelangelo-hand in Zweden, de VS en Nederland.

iv - DiaLoog Magazine


publiceren. Of die nu positief of negatief zijn voor Otto Bock. We overleggen wel van tevoren over de insteek, om er zeker van te zijn dat een onderzoek zin heeft. Als je bijvoorbeeld al weet dat je 200 patiënten nodig hebt om effecten aan te tonen voor een bepaalde parameter, heeft het geen zin het onderzoek uit te voeren wanneer je er maar 30 patiënten bij kunt betrekken.’

universiteiten, ziekenhuizen en revalidatiecentra die onderzoek verrichten met prothesen en orthesen van otto Bock

Voor klinisch onderzoek werkt Otto Bock samen met universiteiten, ziekenhuizen en revalidatiecentra in:

NederlandAcademisch Medisch Centrum, Amsterdam; Adelante Kenniscentrum Hoensbroek; Radboud Universiteit Nijmegen; Rijksuniversiteit Groningen

DuitslandCharité – Medische Universiteit Berlijn; Traumaziekenhuis Berlijn; Universiteit van Göttingen; Universiteit van Hamburg; Universiteit van Heidelberg; Universiteit van Münster; Universiteit van Tübingen; Duitse Sportacademie, Keulen; ARCUS Sportkliniek, Pforzheim

OostenrijkUniversiteit van Wenen; Regionaal ziekenhuis Feldkirch

ZwitserlandNeurologisch revalidatiecentrum Valens; Cross Clinic, Basel

ZwedenUniversiteit van Örebro

ItaliëRevalidatiecentrum van stichting Santa Lucia, Rome; Economische Universiteit Luigi Bocconi, Milaan

SpanjeMataro ziekenhuis (Universiteit van Barcelona)

JapanHyogo Revalidatiecentrum, Kobe

IsraëlSheba Medisch Centrum, Tel Hashomer

Verenigde StatenUniversity of Washington, Seattle; University of South Florida, Tampa; Mayo Clinic, Rochester, Minnesota; Rehabilitation Institute, Chicago; University of Illinois, Chicago; SUNY Upstate University, Syracuse, New York

AustraliëRoyal Melbourne Hospital, Melbourne; Braeside, Liverpool and Fairfield Hospitals, University of New South Wales, Sydney

Voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën en materiaal werken de R&D-afdelingen van Otto Bock samen met technische universiteiten over de hele wereld.

Waar een klein land groot in isWaarom ondersteunt een internationaal bedrijf als Otto Bock relatief veel onderzoek in een klein land als Nederland? Kannenberg: ‘De situatie in Nederland biedt unieke kansen voor patiëntgebonden onderzoek. Als je Nederland vergelijkt met bijvoorbeeld Duitsland, zie je dat we daar een min of meer gedecentraliseerd systeem hebben. Met veel private

revalidatiecentra, waar de focus ligt op het alledaags functioneren en niet op onderzoek. In Nederland is het systeem gecentraliseerder: in de meeste regio’s is een groot revalidatiecentrum. Vaak hoort daar een onderzoeksafdeling bij, die volledig is gewijd aan de wetenschap. Nederland is een klein landje met een klein patiëntenbestand, maar het heeft wel de juiste infrastructuur.’ Kannenberg lacht. ‘In Duitsland hebben we veel meer patiënten, maar geen toegang.’

v - DiaLoog Magazine


De vorige editie van de Malleo Sprint® stamt uit 2000. Om er zeker van te zijn dat de nieuwe versie – in het corporate design van Otto Bock in donkergrijs, lichtgrijs en rood – het succes van zijn zwarte voorganger minimaal zou evena-ren, is de nieuwe Malleo Sprint® uitge-

breid getest. Het onderzoeksprogramma bestond uit drie tests: een laboratorium-test, een internationale veldtest en een sporttest.

LaboratoriumtestIn het laboratorium zijn de duurzaamheid van de oude en nieuwe versie vergeleken. In de nieuwe editie van de Malleo Sprint®

malleo Sprint® enkelbrace

enkeldistorsies en letsels aan gewrichtsbanden behoren tot de meest voorkomende letsels. in nederland wordt het aantal enkelletsels – bij een jaarlijkse incidentie van 12,8 per 1000 personen – geschat op ongeveer 200.000 per jaar(1). onder sporters is acuut enkelletsel de meest voorkomende sportblessure(2-7). verrassend genoeg verschilt het aantal blessures onder recreatiesporters en professionals niet significant(8). Wel is aangetoond dat de frequentie van enkelletsel tijdens wedstrijden aanmerkelijk hoger ligt dan bij trainingen. Zo komen tijdens een voetbaltraining 2,52 enkelletsels voor per 1000 uur. Bij een wedstrijd loopt dit op tot maar liefst 11,68 enkelletsels per 1000 uur(9).

zijn sommige textiele onderdelen verste-vigd met een kunststof materiaal. Na 400 kilometer hardlopen – 500.000 stappen met de voettester – was de nieuwe versie nog helemaal intact. ‘De oude was wel beschadigd’, zegt Hublitz. Hij somt ook de andere aanpassingen op: ‘De nieuwe

Malleo Sprint® is anatomisch voorge-vormd. Dat verbetert het draagcomfort. En het materiaal onder de voet is dunner dan in de oude versie. Daarmee voorko-men we vervelende drukpunten. Verder heeft de brace nu een vetersysteem met haakjes voor een betere fixatie, en een lus aan de achterkant zodat je de brace gemakkelijk kunt aantrekken.’

Enkelletsel te lijfvoldoende redenen dus om enkelletsel te lijf te gaan. otto Bock ontwikkelde samen met de otto Bock clinical excellence circle een compleet behandelprogramma voor acuut en chronisch enkelletsel. Met als meest recente toevoeging: de nieuwe versie van de Malleo sprint® enkel-brace. Deze is sinds februari 2010 verkrijgbaar. Daniel Hublitz, productmanager: ‘op basis van feedback uit de markt hebben we verbeteringen aangebracht.’

indicaties Malleo sprint®• Chronische instabiliteit van het enkelgewricht• Functionele behandeling van gescheurde enkelbanden• Ernstige enkeldistorsie• Kan ook gebruikt worden als preventieve brace

De Malleo Sprint® biedt stabiliteit en beperkt ongewenste eversie en inversie van de voet. De brace heeft geen negatieve impact op de plantair- en dorsaalflexie.

vi - DiaLoog Magazine


internationale veldtestAan de veldtest met de Malleo Sprint® deden dokters en orthopedisch instru-mentmakers mee uit Duitsland, Honga-rije, Zwitserland, Rusland en Polen. Er zijn 250 patiënten bevraagd. ‘De feed-back was veelbelovend’, zegt Hublitz. ‘100% van de deelnemende patiënten zou de brace aanraden aan anderen en

96% vond het draagcomfort perfect. Dat sterkt ons in het gevoel dat we er goed aan hebben gedaan de brace te vernieu-wen. Sinds de lancering is er nog geen enkele klacht binnengekomen.’

sporttestOok de sporttest leverde goede resul-taten op. Hublitz: ‘Wij raden de Malleo

In de fysiotherapie richt de behande-ling van chronische enkelklachten zich conform de KNGF-richtlijn op functionele instabiliteit. Daarvan is sprake, als na een inversieletsel klachten blijven bestaan in de vorm van recidiverend zwikken. Patiënten kunnen bang zijn om de enkel te belasten. En na langdurige belasting kunnen klachten optreden zoals pijn, zwelling en gewrichtsstijfheid. Functionele instabiliteit kan leiden tot een afwijkend gangpatroon, het vermijden van da-gelijkse bezigheden of problemen met activiteiten. Zowel bij de behandeling van acuut letsel als bij chronische instabiliteit kunnen tape of een brace helpend zijn(10).Het is aangetoond dat het gebruik van tape of een brace de kans op enkelletsel bij risicosporten verkleint. Bij personen die eerder enkelletsel hebben gehad, verkleint tape of een brace de kans op recidiefletsel. Routinematig gebruik moet

Sprint® aan bij chronisch enkelletsel, maar hij kan ook worden ingezet bij acuut letsel of als preventieve brace. Vooral sporters gebruiken de brace preventief.’ De brace is getest door een basketbal-team in het Duitse Göttingen. De meeste spelers hadden ervaring met andere braces, zodat ze goed konden vergelij-ken. Alle spelers waren zeer positief over de stabiliteit, de bewegingsvrijheid en het draagcomfort van de Malleo Sprint®. Dat zijn voordelen die ook Hublitz aan

den lijve heeft ondervonden. ‘Ik test onze producten graag op mijn eigen lichaam, zodat ik er gefundeerde uitspraken over kan doen.’ Twee jaar geleden liep Hublitz – hardloper en volleybal-ler – zelf enkelletsel op. Zo werd hij onverhoopt de eerste testper-soon voor de Malleo Tristep®: het gefaseerde behandelsysteem van

Otto Bock voor acuut enkelletsel. Nu draagt Hublitz standaard tijdens trainingen de Malleo Sprint®: ‘Bij sporten zoals basketbal, handbal en volleybal is er altijd direct contact tussen de sporters. Met de brace

voel ik me zekerder. Voor mij is het een sensomotorische kwestie.’

volgens de KNGF-richtlijn echter zo veel mogelijk beperkt blijven tot de wedstrijd-sport – vooral zaal- en contactsporten. Het herwinnen van de functionele stabili-teit vormt het einddoel van de behande-ling(11). In de verantwoording van de KNGF-richtlijn is een alinea opgenomen over vergelijkend onderzoek tussen brace en tape. Braces zijn effectief bij het voorko-men van recidieve inversietrauma’s en lijken effectiever dan tape. Tape geeft weliswaar 25% meer vermindering van de bewegingsuitslag dan een brace, maar kent in de sportsituatie een loose-ningeffect van 40 tot 50%. Een brace kent ook een looseningeffect: van 4,5 tot 12%, maar is eenvoudig strakker te trek-ken. Andere negatieve effecten van tape zijn hoge kosten en huidirritatie. Het voor-deel: tape kan worden aangepast aan de individuele situatie. Een brace is dan

weer gemakkelijk aan en uit te trekken en minder belastend voor de huid. Als nadelen van de brace worden genoemd: het vinden van de juiste pasvorm en het soms niet meer passen in de schoen wat huidirritatie tot gevolg kan hebben. Een brace is goed, als het draagcomfort en de steun met elkaar in evenwicht zijn(11).In een Gronings onderzoek naar de kosteneffectiviteit van tape en brace bij behandeling van enkeldistorsie, werd als secundaire parameter de subjectieve waardering van de patiënt gemeten. De brace bleek veel beter te scoren dan tape. Patiënten vinden het onhandig dat tape niet nat mag worden en ze vinden tape minder hygiënisch. Ze waarderen het dat ze een brace zelf kunnen verstel-len. Een brace veroorzaakt volgens de testpersonen bovendien minder huidirrita-tie en minder last bij het lopen(12).

Brace versus tape

otto Bock clinical excellence circleDe Clinical Excellence Circle is een team van ervaren orthopedisch chirurgen, fysiotherapeuten, orthopedisch instrumentmakers en ingenieurs. Zij adviseren Otto Bock bij de ontwikkeling van moderne orthesen. De Malleo Tristep® voor de behandeling van acuut enkelletsel was het eerste resultaat van de samenwerking. Samen met de enkelbrace Malleo Sprint® biedt de Malleo Tristep® een compleet behandelspectrum voor acuut en chronisch enkelletsel. Meer lezen: http://special.ottobock.com

vii - DiaLoog Magazine


referenties1 t/m 9 zijn overgenomen uit: Kannenberg A. The need for improvements in the therapy of ankle ligament injuries. Fact Sheet Malleo Tristep®. Otto Bock Healthcare 20081. Rijn RM, Os AG, Bernsen RMD, Luijsterburg PA, Koes BA, Bierma-zeinstra SMA. What is the Clinical Course of Acute Ankle Sprains? A Systematic Literature Review. Am J Med 2008, 121: 324-3312. Balduini FC, Tetzlaff J: Historical perspectives on injuries of the ligaments of the ankle. Clin Sports Med 1982, 1: 3-123. Garrick JM: The frequency of injury, mechanism of injury, and epidemiology of ankle sprains. Am J Sports Med 1977, 5: 241-2424. Glick JM, Gordon RB, Nashimoto D: The prevention and treatment of ankle injuries. Am J Sports Med 1976, 4: 136-1415. Lassiter Jr TE, Malone TR, Garrett WE: Injury to the lateral ligaments of the ankle. Orthop Clin North Am 1989, 20: 629-6406. McConkey JP: Ankle sprains, consequences and mimics. Med Sports Sci 1987, 23: 39-557. Franke K: Traumatologie des Sports. Stuttgart: Thieme; 1980: 45-498. Yeung MS, Kai-Ming C, So CH, Yuan WY: An epidemiological survey on ankle sprain. Br J Sports Med 1994, 28: 112-1169. Fong DTP, Hong Y, Chan LK, Yung PSH, Chan KM: A systematic review on ankle injury and ankle sprain in sports. Sports Med 2007, 37 (1): 73-9410. KNGF-richtlijn Enkelletsel. Praktijkrichtlijn. www.kngfrichtlijnen.nl 200611. KNGF-richtlijn Enkelletsel. Verantwoording. www.kngfrichtlijnen.nl 200612. Diercks RL, Hospes A, Stevens M. Een acht voor de bracebehandeling. Medisch Contact. 2006, 10 : 399-401

testorthese E-MAG Active of Free walk

De testorthese is steeds op-nieuw af te stellen op maat

van iedere individuele patiënt. Zo ontstaat een goed beeld van de mogelijkheden en func-

tionaliteiten van de orthese. Ook hier geldt: meten is weten. Inzet van de testorthese voorkomt onrealistische verwachtingen en bespaart de patiënt, de ortho-pedisch instrumentmaker en de arts tijd in het aanvraagproces. Op aanvraag vervaardigt Otto Bock de volledige orthese en neemt ook de maat op.

Lange beenorthesen met standfasezekerheid – zoals de free Walk en de elektronische variant

e-Mag active – stimuleren een natuurlijk looppatroon, bieden veel veiligheid en verminderen het energieverbruik. om goed te indiceren, heeft otto Bock een testorthese ontwikkeld.

viii- DiaLoog Magazine


i Hoe werkt de actigait®?Jean-Pierre Lust: ‘Kort gezegd stimu-leert de Actigait® de heffing van de voet tijdens de zwaaifase. Een uitwendige schakelaar aan de hiel coördineert het systeem, zodat de spieren steeds op het juiste moment aanspannen. In het boven-been is een elektrode geïmplanteerd. Een elektrodemanchet verbindt de elektrode met de nervus peroneus communis. Aan de heup zit een uitwendige controle-unit met een antenne, de ontvangstelektrode zit onderhuids. Vier kanalen stemmen de stimulatieniveaus van de betrokken spie-ren op elkaar af. De ingreep zelf – het plaatsen van de elektrodedraad – duurt iets langer dan een half uur.’

elektrostimulatie in perspectief

waar staat de Actigait®?De actigait® is een deels geïmplanteerde neuroprothese, die de loopfunctie van mensen met een dropfoot verbetert door de peroneuszenuw rechtstreeks te stimuleren. in 2003 werd de eerste actigait® geïmplanteerd. Hoe is de situatie nu? Zeven vragen aan Jean-pierre Lust, expert neurostimulatie bij otto Bock.

ii in Denemarken is in 2007 onder-zoek gedaan naar de veiligheid en performance van de acti-gait®. Wat zijn de bevindingen?‘De Actigait® betekent een grote vooruit-gang. De loopsnelheid neemt toe en het vertrouwen in het eigen loopvermogen verbetert aanzienlijk. Tijdens het onder-zoek is ook het product verbeterd: bij vier personen ontstonden problemen met het systeem omdat de elektrodemanchet te groot was. Drie van hen ondergingen een nieuwe implantatie, met een juiste manchetmaat. Daardoor konden zij niet betrokken worden bij de eerste evalua-ties, wel bij de eindconclusie. Drie andere deelnemers ondervonden problemen met de draadloze verbinding tussen de voetschakelaar en de stimulator. Deze zijn opgelost door een kleine verbetering aan de controle-unit, maar dat heeft het onderzoek verder niet geremd.’

iii Hoe groot was de onderzoeks-groep?‘Er waren vijftien testpersonen bij betrok-ken en er zijn significante verbeterin-gen aangetoond – ondanks de kleine populatie. De deelnemers vormden hun eigen controlegroep. Het zou mooi zijn als er een randomized controlled trial kan worden uitgevoerd maar dat is niet zo eenvoudig, omdat de doelgroep zo gevarieerd is. Iedereen heeft z’n eigen redenen om de Actigait® te gebruiken. Zo’n onderzoek vraagt ook een forse investering: we praten over ongeveer 22.000 euro per Actigait®, inclusief de chirurgische ingreep en de randappara-tuur zoals de software.’

Jean-Pierre Lust,Expert neurostimulatie

iv - DiaLoog Magazine


Meer actigait®Vraag de productinformatie of het onderzoek (Burridge e.a., 2007) aan via [email protected]

Zie ook het ervaringsverhaal op pagina 16

iv Hoe vordert het onderzoek naar de actigait® in nederland?‘In het UMC St Radboud is in 2008 een onderzoek gestart naar de effecten van neurostimulatie in vergelijking met con-ventionele hulpmiddelen zoals een spalk of orthopedisch schoeisel. De Actigait® is geïmplanteerd bij zes mensen. De verwachting is dat het normale lopen beter wordt benaderd en dat complexe looptaken beter worden uitgevoerd. We wachten de resultaten af; die worden komend voorjaar bekendgemaakt.’

v Hoeveel mensen in europa dragen nu een actigait®?‘Dat zijn er 51. In Luxemburg is onlangs de eerste Actigait® geïmplanteerd die is vergoed door het ziekenhuis. Als eerste in Europa. Aan zulke ontwikkelingen zie je dat elektrostimulatie steeds bekender wordt – langzaam maar zeker.’

vi Heeft elektrostimulatie detoekomst?‘Ik verwacht niet dat deze neuroprothese de standaard wordt voor iedereen – dat hangt vooral samen met sociaal-econo-mische argumenten. De Actigait® is een vervolgstap in de stepped care. Elk ex-tern systeem heeft wel een nadeel zoals huidirritatie of disbalans. Voor een aantal mensen is dat verwaarloosbaar, maar voor anderen zijn de nadelen zo ernstig dat er een alternatief nodig is. Voor die mensen is de Actigait® een oplossing. En kijkend naar de toekomst: de ervaringen met elektrostimulatie inspireren ons abso-luut tot nieuwe toepassingen.’

viiaan welke nieuwe toepassingen denkt u? ‘We staan pas aan het begin van de ontwikkeling van neurale prothesen. De Actigait® stimuleert slechts één zenuw. Met een ander, volledig geïmplanteerd systeem gaan we een stap verder. Dat systeem kan zowel impulsen afgeven als ontvangen. Bij hielcontact geven de afferente vezels van de nervus tibialis in-formatie door via een manchetelektrode. Het systeem verwerkt deze signalen en stuurt de juiste impulsen naar de nervus peroneus, via een tweede manchetelek-trode. Dan volgt de beweging: het heffen van de voet. Zo’n volledig inwendig sys-teem maakt sommige dagelijkse activitei-ten gemakkelijker. Denk aan zwemmen of baden. Neurale prothesen openen ook perspectieven voor mensen met een ern-stige motorische aandoening zoals een dwarslaesie. In de toekomst kunnen we misschien zelfs volledige bewegingspa-tronen stimuleren, want nanotechnologie maakt een nieuwe generatie van intuïtieve hulpmiddelen mogelijk. Daarvoor zijn wel nieuwe denkrichtingen, nieuwe materia-len en nieuwe technieken nodig. Ik ben benieuwd waar we over tien jaar staan.’

Fig. 1 De anatomie van de nervus peroneus. De plaats van de manchet-elektrode is met een cirkel aangegeven. Bron: ‘actigait® implanteerbaar stimulatie-apparaat voor dropvoet’ Handleiding voor de chirurg - 647g357

x - DiaLoog Magazine


vergelijkende biomechanische analyse van actuele microprocessor-gestuurde knieprothesen

de ene knie is de andere nietMicroprocessor-gestuurde protheseknieën verschijnen in snel tempo op de markt. elk met hun specifieke functies en eigenschappen. Het hier beschreven onderzoek brengt de functionele verschillen in kaart tussen de vier bekendste: c-Leg®, Hybrid Knee (energy Knee), rheo Knee en adaptive 2.

De knieën zijn getest in uiteenlopende situaties: lopen op vlak terrein in drie snelheden, van de trap aflopen en van hellingen aflopen. Er is gemeten op loopsnelheid, staplengte, standfaseduur en stapduur. Daarnaast zijn kinetische en kinematische waarden geëvalueerd zoals gewrichtspositie, gewrichtshoek, hoek-snelheid, grondreactiekracht en externe gewrichtsmomenten. Ook is elke knie on-derzocht op de val- en struikelpreventie. De tests zijn uitgevoerd in een looplab.

populatieDe onderzochte groep bestond uit negen mensen (22-49 jaar) met een bovenbeen-

amputatie en activiteitsniveau K3-K4. Elke deelnemer testte alle vier de prothe-seknieën. Voor elke nieuwe knie kregen de proefpersonen twee uur tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Door hun ervaringsdeskundigheid bleek deze oefentijd voldoende. De knieën zijn getest in combinatie met de 1C40-carbonvoet.

De testprocedureEerst zijn de dagelijkse prothesen van de testgroep geoptimaliseerd wat betreft uitlijning. Hierbij zijn gegevens vastgelegd zoals de loodlijn, de rotatiestand van de prothese, hakhoogte van schoen en pro-these, flexie en adductiepositie van de ko-

ker, en de verticale en horizontale relatie tussen alle componenten in vergelijking met de referentielijn. Vervolgens heeft een orthopedisch technoloog (CPO) alle prothesen afgesteld volgens de indivi-duele loopkarakteristiek. Voor aanvang van de metingen liep iedere testpersoon 10 tot 15 minuten op een loopband om te acclimatiseren en een comfortabele loopsnelheid vast te leggen tussen 0,8 en 1,0m/s.

resultaten• Afstand van de knie-as en loodlijn: de L.A.S.A.R. Posture meet verschillen van 3.3mm (niet klinisch significant). • Er is bij de onderzochte loopsnelheden weinig tot geen verschil aangetoond in de metabole energieconsumptie bij de Hybrid Knee, de C-Leg® en de Rheo Knee. Bij zelfgekozen snelheden zijn wel enige verschillen aangetoond. Met name bij de hogere loopsnelheden geeft de C-Leg® een lagere energieconsumptie aan dan de Rheo Knee. Bij lagere snelheden is het verschil te verwaarlozen. • De kinematische waarneming toont aan dat alle knieën bij de verschillende loopsnelheden een matige tot zeer sterke kniehoek vergroting laten zien. Bij de C-Leg® is de kniehoekvergroting het kleinst. Wat betreft de kniehoeksnelheid zijn tussen de vier knieën

Abstract van Bellmann M, Schmaltz T, Blumentritt S, Comparative biomechanical analysis of current micropocessor controlled prosthetic knee joints. Bron: archives of physical Medicine and rehabilitation 2010; 91:644-52 Vraag het volledige onderzoek op via [email protected]

Buigen, tillen en kijken tegelijk. C-Leg®-dragers voeren dubbeltaken gemakkelijker uit dan mensen met een mechanische prothese.

xi - DiaLoog Magazine


significante verschillen aangetoond. Bij het aflopen van de trap en helling is gekeken naar het spontane gebruik van de leuning. Bij deze test zijn de inbuigprestaties vergeleken op twee parameters: standfaseweerstand en belasting van het contralaterale been (verticale grondreactiekracht). Het onderzoek naar de valpreven- tie, abrupt stoppen met wandelen,

Fig.1 Meting van de gemiddelde kniehoek van de 4 knieprothesen tijdens de zwaaifase bij 3 verschillende loopsnelheden (A) en de kniehoeksnelheid tijdens het laatste deel van de zwaaifase bij zelfgekozen loopsnelheid (B).

Fig. 2 Grondreactiekracht van de contralaterale zijde (A) en gemiddelde externe sagittale kniemoment aan de prothesekant (B) bij het aflopen van een trap.

Fig. 3 Grondreactiekracht van de contralaterale zijde (A) en gemiddelde externe sa-gittale kniemoment aan de prothesekant (B) bij het aflopen van een helling van 10º.

zijwaarts stappen en op vreemde voorwerpen stappen, toont aan dat deze momenten het meest effectief en zonder compensatoire bewegingen werden opgevangen met de C-Leg® en Hybrid Knee. Met de Rheo Knee waren extra compensatoire bewegingen nodig. De Adaptive 2 faalde verschillende malen op alle punten, wat in ADL- situaties zou leiden tot vallen.

• Struikeltests werden uitgevoerd in drie verschillende kniehoeken. Bij een onderbreking van de zwaai - extensie tussen 10º en 35º kon met de C-Leg® worden doorgelo- pen. Alle andere knieën lokten compensatoire bewegingen uit om niet te vallen.

conclusieDeze studie toont aan dat de klinische functies van de onderzochte elektroni-sche protheseknieën aanzienlijk verschil-len. De C-Leg® – met een geïntegreerd microprocessor-gestuurd lineair hydrau-lisch systeem – zou grotere functionele- en veiligheidsvoordelen bieden dan de andere kniescharnieren. Tijdens de trap- en hellingaflooptests veroorzaakt de C-Leg® minder belasting van de contra-laterale zijde. De C-Leg® en de Hybrid Knee vangen onverwachte bewegingen beter op. Struikelsituaties worden met de C-Leg® beter opgelost.

DiscussieDe klinische effectiviteit van prothe-secomponenten is afhankelijk van de betrouwbaarheid van functies die de prothese in het dagelijks leven biedt. Eerder onderzoek – naar de effecten in het dagelijks leven – toont aan, dat C-Leg®-dragers gemakkelijker dubbel-taken kunnen uitvoeren en hun prothese minder bewust aansturen dan mensen met een mechanische prothese. Ook is in een onderzoek gebleken dat een microprocessor-gestuurde prothese suc-cesvoller integreert in het lichaamsbeeld, hetgeen een intensievere participatie in de maatschappij aanmoedigt.

BeperkingenHet was niet mogelijk testpersonen te on-derwerpen aan blinde tests. Ook waren alle testpersonen reeds bekend met de C-Leg®. Daarnaast zijn de onverwachte situaties en struikeltests uitgevoerd in een laboratorium, zodat het verrassingseffect niet vergelijkbaar is met ADL-situaties. Bovendien zijn de resultaten gebaseerd op een homogene groep van relatief jonge, gezonde en actieve prothesedra-gers. Toekomstige onderzoeken werpen wellicht een licht op de groep oudere prothesedragers met een lagere mobili-teitsgraad.

xii - DiaLoog Magazine


agenDacursussen

MyO-Update-seMiNar26 oktober

Eendaags update-seminar voor instrumentmakers die gecertifi-ceerd zijn om myo-elektrische prothesen te maken. Deze cursus is verplicht voor verlenging van het certificaat. Locatie: Son

MyO-expertBijeeNKOMst23 november

Productontwikkeling, kinderverzorging, technische vaardighe-den, informatie-uitwisseling, eisen en wensen op gebied van myo-verzorgingen, lopende onderzoeken, therapeutische be-geleiding bij eerste verzorgingen en bij verzorgingen met een nieuw systeem. Dat zijn onderwerpen die aan bod komen tij-dens een intensieve dag voor myo-expertcentra, revalidatieart-sen en fysiotherapeuten.Locatie: Son

prOtHeseNVOeteN8 november

Theoretische en praktische cursus over biomechanica en indi-catiestelling van prothesevoeten. Voor orthopedisch technolo-gen/technici, revalidatieartsen en fysiotherapeuten.Locatie: Son

reValidereN Met geaVaNceerde BeeNprOtHeseN25-26 november en 10 december

Tweedaagse cursus en terugkomdag voor fysiotherapeuten, revalidatieartsen en anderen die deel uitmaken van het reva-lidatieteam rond amputatie. Doel is het optimaliseren van de functionaliteit van de beenprothesedrager, zodat deze maxi-maal kan participeren. Kennis van biomechanica en biomecha-nische principes in beenprothesesystemen liggen aan de basis. Locatie: Son

congressen en symposia

jaarcONgres Vra ACUTE MEDICAL REHABILITATION 11 en 12 november

Revalidatiegeneeskunde wordt steeds vaker toegepast in de acute geneeskunde. Het doel van de acute revalidatietechniek is het verbeteren van functioneren, aandacht voor preventie, voorkomen van beperkingen, en behandelen of voorkomen van complicaties.Locatie: de Heerlickheid, Ermelo www.revalidatiegeneeskunde.nl

traUMadageN11 en 12 november

Jaarlijks congres van de Nederlandse Vereniging Traumatologie en de Nederlandse Vereniging voor orthopedischetraumatologie.Locatie: RAI, Amsterdam.www.trauma.nl

jaarcONgres ROYAL BELGIAN SOCIETY OF PHYSICAL AND REHABILITATION MEDICINE3 en 4 december Voorzitter Prof. Guy VanderstraetenLocatie: Sodehotel, Brusselwww.prmbelgium.org

5e syMpOsiUM VaN de BelgiaN BacK sOciety (BBs) LOW BACK PAIN: CLINICAL PATHWAY AND MUSCLES’ STORY10 en 11 december Het symposium bevordert de wisselwerking tussen de verschil-lende disciplines die betrokken zijn bij de behandeling van wer-velkolomaandoeningen.Locatie: Militair Hospitaal Koningin Astrid, Neder-Over-Heembeekwww.ldOrganisation.com

op de website ottobock.nl vindt u alle informatie over de cursussen en seminars van de otto Bock academy.

AcHtER dE scHERMEN


spoRt

marije Smits gaat voor goud in londen

‘ik ben 100% toegewijd aan sport’‘Je mist een been. Waarom kies je dan juist voor topsport? Dat moet ik best wel eens uitleggen.’ Topatleet Marije smits (23) traint fanatiek voor de paralympics van 2012 in Londen. sport is haar grote passie. op 12-jarige leeftijd kreeg ze kanker en moest ze haar been laten amputeren. orthopedisch instrumentmaker frank Jol bracht haar op het pad van de atletiek. inmiddels is de cirkel rond: Marije helpt sinds kort zelf ook sporters op weg, vanuit haar eigen stichting.

iK WiL aLLes Doen WaT MogeLiJK en ToegesTaan is

‘Ik ben een sporter met zonder handicap’, zegt Marije Smits, die in Londen wil scoren op de onderdelen verspringen en de 100 meter sprint. ‘Ik sport wel met een handicap, maar door te sporten ervaar ik juist het niet-gehandicapt zijn. Veel beperkingen verdwijnen.’

op één been de berg afSporten met zonder handicap is ook het motto van Stichting Marije Smits. Als aftrap van de stichting begeleidde Marije Smits eind 2009 kinderen tijdens het skikamp van de Stichting Kinderoncologische Vakantiekampen (SKOV). Toen haar been net was

geamputeerd, was Marije zelf deelnemer. ‘Het was heel bijzonder om terug te zijn’, vertelt ze. ‘Ik weet nog hoe ik opkeek tegen de begeleiders die op één been de berg af zoefden, terwijl ik zelf nog zwak was en nog niet zo veel kon met mijn prothese. Op zo’n kamp zien kinderen dat er een toekomst voor ze is. En ze ontmoeten mensen die weten wat ze doormaken. Het is een verademing dat mensen niet naar je kijken omdat je kaal bent of in een rolstoel zit – alsof je een

Foto: Erik van Leeuwenwww.erki.nl

spoRt

kermisattractie bent – maar dat ze kijken omdat je iets kunt. Je ziet kinderen echt opbloeien in zo’n week. Als begeleider op dat skikamp realiseerde ik me ook dat ik kinderarts wil worden.’

nieuwe sportprotheseMarije werkt als promovendus kindergastro-enterologie aan de Universiteit van Amsterdam. Na haar master geneeskunde heeft ze de co-schappen uitgesteld tot na de Paralympics. ‘Ik ben 100% toegewijd aan de sport en de Paralympics in Londen zijn nu mijn hoogste doel. Een leven als topsporter is niet verenigbaar met co-schappen. Ik wil in 2012 alles gedaan hebben wat er maar mogelijk en toegestaan is om mijn doel te bereiken. Daarna ga ik me richten op een maatschappelijke carrière.’ Onder de voorbereidingen die Marije Smits treft voor de Paralympics, behoort ook haar nieuwe sportprothese die Otto Bock sponsort. In het dagelijks leven draagt ze de 3R106-knie en de 1C40-voet. Haar sportprothese bevat de 3R46-knie en de Sprinter. ‘Ik loop vanaf het begin op knieën van Otto Bock. Die zijn onverwoestbaar. Sinds december 2009 heb ik ook de voet van Otto Bock, waar ik heel blij mee ben. Ik liep er zo op weg. De voet is vrij stug, met een lange lepel – perfect voor verspringen. Ik zet nu ook af met mijn prothesekant.’ Blade runner Marije kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk de prothese is bij het sporten: ‘Deze vorm van atletiek is anders dan gewone atletiek, omdat het een materiaalsport is. Een goede prothese is onmisbaar. Je ziet Sven Kramer ook niet ver komen op botte schaatsen.’ Volgens Marije is een prothese, net als talent, energie en training, een belangrijke factor voor succes. Wie herinnert zich niet Oscar Pistorius, bekend onder de


Foto: Ed Turk fotografiewww.edturk.com



'De prothese is een belangrijke succesfactor'

‘Ik zet nu ook af met mijn prothesekant’

‘De Sprinter is perfect voor verspringen’


spoRt

Stichting marije SmitsHoe begin je aan een sport? Hoe financier je een sportprothese? Veel jongeren met een handicap weten niet goed wat de mogelijkheden zijn op sportgebied. Stichting Marije Smits wil hen informeren en wil daarnaast toptalenten ondersteunen die een duidelijk doel hebben. De stichting heeft een vijfkoppig bestuur en Marije is het boegbeeld. Marije: ‘Ik houd veel lezingen en presentaties. Met het honorarium dat ik daarvoor krijg, wil ik iets goeds doen. Zo is het idee ontstaan voor Stichting Marije Smits. We slaan een brug tussen verenigingsport en topsport. Daar is behoefte aan, want als sporter met een handicap word je niet plotseling ontdekt. Je maakt een heel proces door en dat kost tijd, geld en toewijding. Ik ben zelf die hele weg gegaan en vind dat de drempels lager moeten zijn. Daar zetten we ons voor in met Stichting Marije Smits.’steun de stichting! Neem contact op via [email protected]

sven KraMer KoMT ooK nieT ver op BoTTe scHaaTsen

marije Smits schrijft columns in lef, het blad voor jongeren die leven met kankerFragment uit de column Sporten met zonder handicap: ‘Eigenlijk ken ik niet één kankerpatiënt die zich zo zielig voelt als de lading die aan het woord kleeft. Gelukkig niet. Het is een rotziekte, en pas echt goed klote als je er niet van geneest. Dat voor de zoveelste keer uitleggen is soms vermoeiend. Toch ben ik elke keer weer blij als ik iemand ervan kan overtuigen dat ik eigenlijk ook maar een gewone sporter ben die het beste uit zichzelf wil halen. Niks bijzonders. Een sporter met zonder handicap.’

sporters zonder beperking die trainen op Papendal, zien dat wij topprestaties neerzetten.’

MijlpalenVoordat Marije zich kwalificeert voor de Paralympics, kan ze zich in januari 2011 bewijzen tijdens het WK in Nieuw-Zeeland. Een belangrijke tussenstap. ‘Meten is weten. Bij het WK meet ik me met de besten van de wereld. Ik wil er in 2012 helemaal staan, zodat ik alles uit

mijn sportcarrière heb gehaald wat erin zit. Als na Londen blijkt dat er nog meer in zit, kan ik in theorie nog makkelijk vier jaar door. Maar in principe is het plan om na de Paralympics te promoveren, aan mijn co-schappen te beginnen, arts te worden en me nog meer op mijn stichting te richten. Er is genoeg te doen!’

Meer lezen:www.marijesmits.nl

bijnaam Blade Runner, die met twee prothesevoeten wilde deelnemen aan de reguliere Olympische Spelen in Peking maar zich net niet kwalificeerde? Het riep indertijd de discussie op of mensen met amputatie het kunnen opnemen tegen niet-geamputeerden en of ze zelfs in het voordeel zouden zijn vanwege hun prothese. Marije: ‘Ik denk dat je met een handicap als die van Pistorius een eind kunt komen – en niet te vergeten met zijn talent en inzet – maar met een bovenbeenamputatie is het niet realistisch om je te meten met mensen die beide benen hebben. Hoe meer been je hebt, des te harder je loopt.’ De afgelopen jaren is er in ieder geval steeds meer erkenning gekomen voor gehandicaptensport. Marije juicht die ontwikkeling alleen maar toe. ‘We trainen zó hard. Ik spreek elke dag mensen die uitzien naar de Paralympics. Ook de

AcHtER dE scHERMEN


MiJN vERHAAl

Vrij bewegen met de Actigait®

De 39-jarige sytske Bijpost kreeg twee jaar geleden een herseninfarct, een jaar later volgde een tweede infarct. Haar verhaal.

‘Ik had het idee dat ik ineens omviel. Boem! Daar lag ik’, vertelt Sytske Bijpost over haar eerste herseninfarct in januari 2008. ‘Ik kon mijn rechterarm en -been niet meer bewegen. Zo trof mijn man mij aan in de keuken. Ik dacht steeds: rustig blijven, anders wordt het alleen maar erger.’ Sytske en haar man wonen in een landelijk gebied bij het Spaanse Girona, dus het duurde even voordat ze in het ziekenhuis waren. ‘Daar kreeg ik te horen dat ik een CVA had gehad. Ik dacht: daar ben ik toch veel te jong voor? Ik had geen idee wat er verder zou gebeuren.’

gedwongen pensioenSytske ging naar Nederland om te revalideren. Een half jaar later kon ze met een stok en een enkel-voetorthese weer enigszins lopen. Haar arm was niet functioneel. ‘Het was een moeilijke tijd’, zegt ze. ‘Na de revalidatie wilde ik zo snel

mogelijk terug naar Spanje. Ik dacht dat alles daar weer goed zou komen, maar dat viel tegen – alleen al door alle trapjes in ons huis.’ Vóór het CVA was Sytske directeur in het bedrijf van haar man. Die baan moest ze opgeven met pijn in het hart: ‘Ik ben gedwongen vervroegd met pensioen gegaan. Zo voelt het. In plaats van mijn baan heb ik nu andere bezig-heden zoals een studie cultuurweten-schappen. Ik doe ook veel voor stichting GetOn.’

Hoe pak ik mijn leven op?In januari 2009 ging Sytske voor GetOn naar Zuid-Afrika. ‘Helaas kreeg ik daar een tweede infarct. Weer kwam ik terecht in een buitenlands ziekenhuis. Pas na een dag kon ik weer praten: het

Engels moest echt uit mijn tenen komen. Terug in Nederland heb ik mijn neuro-loog en revalidatiearts (prof. Geurts van UMC St. Radboud, red.) opgezocht. Mijn vraag was: hoe kan ik mijn leven verder oppakken? Ik kon mijn beperkingen maar moeilijk accepteren. Het praten ging moeizaam vooruit en het lukte niet eens om gewoon een eindje te wande-len.’ Sytske droeg een aantal maanden een uitwendige elektrostimulator, maar daar reageerde haar huid allergisch op.

stichting getonSytske Bijpost werkt voor de stichting GetOn, die ze samen met haar man heeft opgericht in 2005. GetOn bevordert de zelfredzaamheid van mensen in ontwikkelingslanden, onder andere door opleidingen aan te bieden. Lees meer op www.stichtinggeton.nl

MiJ

n v

erH

aa

L


Orthopedietechniek

De Hoogstraat

MiJN vERHAAl

Daarom stelde haar arts voor om een Actigait® in haar been te implanteren.

Lopen met de actigait®‘De operatie verliep zonder complica-ties en toen de Actigait® eenmaal was ingesteld, liep ik er direct mee weg’, zegt Sytske. Ze loopt nu een jaar met de elek-trostimulator. Tevreden: ‘Ik gebruik geen stok meer, het lopen kost me veel minder energie en ik val niet meer. Behalve die

keer dat ik achteruitstapte en de hond stiekem achter me was gaan liggen’, ver-telt ze lachend. ‘Ik ben nu ook sneller dan voor de operatie. Dat is leuk voor mijn man: als we samen in de stad zijn, hoef ik niet meer achter hem aan te hobbelen.

HeT engeLs KWaM uiT MiJn Tenen

oproep:wat is uw verhaal?Dialoog Magazine is benieuwd naar uw verhaal. Hebt u een verhaal of een leuke, typische of pakkende foto van een situatie met uw prothese, orthese of rolstoel? Mail naar: [email protected]

En mijn zelfvertrouwen is langzaamaan teruggekeerd, ik voel me eerder alsof ik een sportblessure heb opgelopen. De neurochirurg heeft de elektrodedraad van de Actigait® zo hoog mogelijk geplaatst, zodat ik weer een kort rokje aan kan. Dat is een groot voordeel, vooral in Spanje!’ Lees meer over de actigait® in het katern Wetenschap en Techniek, pagina viii.

!nieuwbouw Orthopedietechniek De Hoogstraat

‘wE tREkkEN AllEs Uit dE kAst’Licht, lucht en ruimte. Dat is de filosofie achter het nieuwe gebouw van orthopedietechniek De Hoogstraat in utrecht. een staaltje van hypermoderne architectuur en werkplaatstechniek. Directeur Marcel conradi: ‘We zijn a-pe-trots.’

Met 6000 bezoekers per jaar groeide Orthopedietechniek De Hoogstraat uit zijn jas. Eind september ging de compleet nieuwe vleugel open. ‘Bij de bouw zijn we uitgegaan van de wensen van cliënten en medewerkers’, zegt een enthousiaste Marcel Conradi. ‘We willen dat mensen zich hier welkom voelen, net als in een chique hotel.’

uitnodigend gebouwAan de nieuwbouw gingen jaren vooraf van plannen, tekenen, aanbestedingen doen, materialen kiezen en problemen oplossen. Conradi illustreert: ‘We begon-nen met een pakket van eisen van 10 pagina’s, de eindversie had er 193.’ Het resultaat mag er zijn: achter het

revalidatiecentrum prijkt nu een open, uitnodigend gebouw met veel daglicht, waar cliënten graag komen en waar het gezond werken is.

energiezuinigDe Hoogstraat koos voor een energiezui-nig gebouw, met geavanceerde technie-ken voor warmtewinning uit gebruikte lucht. Koelplafonds houden ’s zomers de LicHT, LucHT en ruiMTe

NiEUws ENzo

coLU

Mn

temperatuur aangenaam. De veiligheid van de medewerkers is gegarandeerd door een uitgekiende luchtafzuiginstal-latie en centrale stofafzuiging. ‘In de machineruimtes wordt stof afgezogen en er komt frisse lucht bij’, legt Conradi uit. ‘Door de drukverschillen ten opzichte van de werkplaats, kan vuile lucht zich niet verplaatsen vanuit de machineruimtes naar de werkplaats.’

hoogtepunten uit De hoogstraat• Koude- en warmteopslag• Volledige balans van luchthuishouding• Automatische lichtsensoren met timerfunctie• Centrale vacuüminstallatie en stofzuiginstallatie• Gescheiden afzuigsystemen• Werkbanken met clean desk-procedure (opzetstuk)• Zeewateraquarium (6 meter lang) in de ontvangstruimte

Orthopedietechniek

De Hoogstraat

alles uit de kastDe afdeling Consulting van Otto Bock tekende voor een belangrijk deel van de inrichting. Technical Engineer Frans Hulsen kijkt tevreden terug op de klus: ‘De Hoogstraat ging voor het maximale op het gebied van arbotechniek. Met deze werkplaats hebben wij alles uit de kast getrokken voor de veiligheid van

mens en milieu. Orthopedietechniek De Hoogstraat is daarmee een van de modernste orthopedische werkplaatsen in Nederland.’

Foto: Jaap de Boer [email protected]

Foto: Jaap de Boer [email protected]


Hoe hightech wil je het hebben?

De oude werkplaats


colUMN

De columnisten van Dialoog beschrijven de wereld van revalidatie en orthopedie vanuit hun eigen invalshoek.

in DeZe eDiTie:Marjon den Engelsmanbeeldend kunstenaar, docent, columnist

Dans renske, Dans!

coLU

Mn

De zaal is voorbereid: vachten en dekens liggen klaar, het licht is zacht. In het midden liggen attributen die de elementen water, vuur, aarde en lucht vertegenwoordigen. Een grote kaars eert de Schepper. De mensen die vandaag komen schilderen, ondergaan eerst een stimulans voor de fantasie. Liggend onder een deken, de ogen gesloten achter een blinddoek, laten ze zich meenemen naar een meditatief bewustzijn. Het ritme van de drum zal hun geest daar brengen. Een ritme als van een hartslag. Traag en rustig beginnend, tot opzwepend als de hartslag van een hardloper en dan weer afbouwend naar de kalmte. Het drummen duurt meestal een uur. Ieder maakt een eigen reis. Ieder ervaart een eigen wereld, met eigen kleuren, vormen, dieren en ontmoetingen. Deze beelden vormen het onderwerp voor de schildering of collage die de deelnemers na de lunch maken.

Ik ben benieuwd naar mijn deelnemers. Als de eersten binnen zijn klinkt er gerommel bij de deur. er komt een vrouw

binnen in een rolstoel. ik schrik ervan. Heb helemaal niet op een invalide persoon gerekend. ik zie plots trapjes

en realiseer me dat er in het toilet geen beugels zijn. Zou het wel breed genoeg voor haar zijn, en meer van die gedachten flitsen door het hoofd. Ze is met een vriendin gekomen, die er duidelijk ervaring mee heeft. Stoelen gaan aan de kant en verrassend behendig komt het tweetal de drie treden af, de zaal in. De vrouw stelt zich vriendelijk voor als Renske en manoeuvreert zich met de rolstoel naar een vrij plekje. Inmiddels is de groep compleet. We vormen een

kring, besteden aandacht aan elkaar en het avontuur dat gaat komen. Dan gaan we staan, elkaars handen vasthoudend. Renske in haar stoel, haar benen dun en slap, haar ogen verwachtingsvol. We zingen en ik doe een gebed voor onze veiligheid, voor een mooie reis met eindeloze mogelijkheden. De vriendin helpt Renske op haar vacht en iedereen kruipt behaaglijk onder een dekentje. Klaar voor de drum, klaar voor de reis. Mijn stem begeleidt hen, het ritme brengt de trance en hun open harten doen de rest.

Na afloop komen ze doezelig overeind en wrijven hun ledenmaten wakker. Hun ogen begroeten het licht. Renske is in tranen. Van vreugde, want ze heeft zo heerlijk gedanst! Er was een bos, een bomencirkel, prachtige kleuren en zo’n bijzonder licht. En ze danste, mooi en sierlijk en wervelend. Hoog en laag alsof ze ook nog vloog. Haar handen doen het voor. Haar schilderij wordt er een heerlijke vertaling van. Als ze vertrekt, sturend met haar wielen, ligt haar vreugdedans op schoot. Zacht en blij kijkt ze ernaar.

Workshops van Marjon den engelsmanMarjon den Engelsman geeft regelmatig workshops in Nederland. De agenda vindt u op www.marjondenengelsman.nl. Wie zelf een groepje vormt van minimaal vier personen, kan een aparte afspraak maken. Beschikt u over een fijne ruimte? Dan kunt u Marjon ook op locatie uitnodigen.


NiEUws ENzo

Fietsactie Alpe d’Huzes 2010 haalt ruim 10 miljoen euro opop 3 juni beklommen 2.686 nederlandse wielrenners de alpe d’Huez. allemaal fietsten zij één tot zes maal de berg op. onder hen waren oud-wielrenners, tv-presentatoren en musicalsterren. Maar ook mensen met kanker of een handicap. Het resultaat: een nieuw recordbedrag van 10.132.938,26 euro voor KWf Kankerbestrijding. een van de begeleiders in het medisch team was cas eggermont, directeur van Disporta. Hij blikt voldaan terug.

Door Cas Eggermont

Goede doelen brengen het beste naar boven in de mens. Dat bleek ook dit jaar tijdens het prachtige evenement Alpe d’HuZes. De start was om vijf uur ’s ochtends, bij temperaturen rond het vriespunt. De finish was voor sommigen pas zeventien uur later. Competitie was onbelangrijk: de Olympische gedachte werd in de praktijk gebracht. Er waren alleen maar winnaars. voorbeeld voor de samenlevingNaast een fors bedrag geeft dit unieke initiatief een signaal af aan de samen-leving. Het laat zien dat mensen zich

geheel belangeloos inzetten voor het goede doel. Elke deelnemer had zijn eigen motief om deze zware beproeving aan te gaan. Sommigen zijn een dierbare verloren, sommigen zijn zelf patiënt of ex-patiënt. Iedereen wilde een offer brengen. Een groot aantal mensen uit de gezond-heidszorg – onder wie fysiotherapeuten, artsen, verpleegkundigen, sportmasseurs en psychologen – zorgde dat de deelne-mers uitstekend werden begeleid tijdens hun zware tocht. Maandenlange voorbe-reiding leverde ook dit jaar een perfect team op. Als deelnemer van het medisch team kan ik iedereen aanraden een goed doel te ondersteunen. Het levert iets onbetaalbaars op: een goed gevoel.

over alpe d’HuZesHet ingezamelde geld gaat voor 100% naar kankeronderzoek. Alpe d’HuZes wil onder andere revalidatieprogramma's ontwikkelen voor het verbeteren van de conditie van kankerpatiënten door spor-tieve activiteiten.

Meer over alpe d’HuZes: www.opgevenisgeenoptie.nl Meer over Disporta: www.disporta.nl


NiEUws ENzo

De wereldrecords vlogen je om de oren en de toptijden lagen soms akelig dicht bij elkaar. Hoe professioneel het zwem-men voor mensen met een beperking eraan toegaat, bewijst Natalie Du Toit. Deze 24-jarige Zuid-Afrikaanse zwemster met een onderbeenamputatie kwalificeer-de zich als eerste gehandicapte sporter

Records op het wk zwemmeneen glooiende oprit naar de startblokken, een schitterend podium voor de ontvangst van de eremetalen, en een snelle dolfijn als wedstrijdmascotte. Dat was het decor van het WK Zwemmen voor gehandicapten in eindhoven (15-21 augustus). Zo’n 700 zwemmers deden mee aan het grootste evenement na de paralympics.

voor de Olympische Spelen (Beijing 2008). Ze haalde daar een 16e plaats.

otto Bock en het WKLisa den Braber uit Hoofddorp won brons op de 100 meter schoolslag in haar klasse. Lisa gaat met looptraining

meer trainen op uithouding en conditie. Daarvoor krijgt ze van Otto Bock Benelux twee hardloopprothesen. Verder was Otto Bock op het WK vertegenwoordigd met een servicepunt voor zwemmers met mechanische problemen aan hun hulpmiddel. Het servicepunt werd druk bezocht.

nieUw: MYottobock.Nl otto Bock heeft er een nieuwe site bij: myottobock.nl. een webstek waar eigenzinnige mensen met een fysieke beperking – en anderen – op zoek kunnen naar hot news over beenprothesen, rolstoelen en meer. De website is snel, overzichtelijk en leuk om in rond te neuzen.

Myottobock.nl is helemaal up-to-date met het laatste nieuws over mobiliteits-mogelijkheden, sport en nuttige weetjes, video’s (filmpjes via YouTube) en interes-sante slideshows.

Myottobock.nl: speciaal voor úMet de nieuwe site wil Otto Bock mensen met een fysieke beperking de mogelijk-heid bieden om grenzen te verleggen. Als producent van orthopedische hulpmidde-len is Otto Bock betrokken bij de mensen

die de producten gebruiken. Zo levert het bedrijf al decennia gratis technische ondersteuning tijdens grote sportmanifes-taties. ‘Otto Bock doet dat graag’, licht

directeur Cas Welling toe. ‘We staan voor ons motto Quality for life en dat gaat veel verder dan verkopen alleen. Met Myottobock.nl willen wij op een nieuwe manier extra betrokkenheid tonen aan mensen met een beperking.’

ottobock.nl gaat vernieuwenDe website ottobock.nl wordt in een nieuw jasje gestoken. Deze site krijgt aparte ingangen voor medici, technici en eindgebruikers.

Word lid van Le clubLe Club organiseert activiteiten waarbij u grenzen verlegt, mensen ontmoet en gewoon leuke dingen doet. Op de website vindt u het programma. Gebruikt u een been- of armprothese, een siliconen-prothese, of een rolstoel van Otto Bock? Dan bent u van harte welkom als lid. Met uw lidmaatschap krijgt u korting op de toegangsprijs van beurzen waaraan Otto Bock Benelux deelneemt. U ontvangt bovendien een leuke gadget na inschrijving. Vul het formulier in en word gratis lid van Le Club! n i e u w s g i e r i g ? w w w . m y o t t o b o c k . n l!


AcHtER dE scHERMEN

Marleen Brems, huisarts in het Belgi-sche Leuven, won de reis naar Berlijn. Zij schreef: ‘Ik wil jullie graag bezoeken, omdat Berlijn een heerlijke stad is voor rolstoelgebruikers. Ik ben zelf arts en MS-patiënte en ben dubbel geïnteresseerd in al wat jullie doen. Bovendien heb ik zelf een protoype Hase-‘dubbelfiets’* ontwik-keld: een ligdriewieler met handbikesys-teem. Die zou ik jullie willen voorstellen!’

Hoe was het in Berlijn? Het reis-verslag:In augustus trok ik met mijn echtgenoot vier dagen naar de ruime, propere, boei-ende metropool vol moderne architectuur, prachtige musea en getuigen van een traumatische geschiedenis. De enige opdracht die we kregen, was een bezoek brengen aan het nieuwe, opvallende gebouw van Otto Bock. Daar is een vrij

toegankelijke, interactieve tentoon-

stelling over het menselijk lichaam en een aantal aspecten van mobiliteit. En het moet gezegd: de moeite waard als u eens in Berlijn verzeild raakt! Een tentoonstelling van tekeningen van Dali toonde een voor ons ongekende kant van deze expressionist, wiens schilderijen ik niet meteen apprecieer maar zijn tekenin-gen des te meer.

We hadden bovendien geluk met het weer, zodat ook het Schloss Charlot-tenburg en de uitgestrekte parken ons aangename zomerdagen bezorgden. Bovendien kan ik het iedereen aanraden

marleen Brems ontdekt Berlijn

EN dE wiNNAAR is....vanwege de opening van het otto Bock science center in Berlijn, schreven we begin 2010 een prijsvraag uit. Met veel plezier lazen we de reacties van onze lezers. De vraag was: ‘Waarom wilt u deze reis maken?’

om de stad met een rolstoel te doorkrui-sen: veel brede paden, toegankelijke

straten, ik had spijt dat ik niet met mijn ‘dubbelfiets’ kon komen. Maar daarvoor ligt Berlijn iets te ver van Leuven.

Uiteraard is vakantie ook het moment om de inwendige mens te verwennen en dat hebben we gedaan met volle overtui-ging. Geen culinaire hoogstandjes maar heerlijk roomijs op een zonnig terras en af en toe een zomerse cocktail in een

schommelstoel… Wat heeft een mens meer nodig?

Dank Otto Bock, we hebben onze bat-terijen goed opgeladen!

Marleen Brems

Benieuwd naar de dubbelfiets? Bekijk

hem op YouTube.com, zoekterm: dub-

belfiets.

Marleen Brems won de reis en bezocht het Otto Bock Science Center in Berlijn


VerMeLD DUiDeLijk Uw naaM en aDres

g r a t i sA b o N N E E woRdEN?

Het eerstvolgende Dialoog magazine verschijnt win-ter/ voorjaar 2011 Nabestellen van vorige edities kan via myottobock.nl.

ga naar MYoTToBocK.nLU kunt ook uw adresgegevens mailen naar: [email protected].

dialoog JAARGANG 4 - NUMMER 8 - N A J A A R 2010

Het magazine van OttO BOck Benelux B.v.

w e t e n s c h a p e n t e c h n i e k

Het verhaal over de ActiGait

14 evidence Based Medicine in prothesiologie

17 Brace versus tape

21 Biomechanische analyse van cou-rante MpK’s

pagina 19

E x t r a k a t e r n v a n O t t o B o c k m a g a z i n e - n a j a a r 2 0 1 0

1

uitnEEmBaar katErn mEt wEtEnscHappElijk niEuws vOOr prOfEssiOnals En andErE gEïntErEssEErdEn

13 - dialoog magazine

UitNEEMbAAR kAtERN 12 pagina’s

wetenschap & techniek

Sytske Bijpost:Actief met Actigait

gezien in tibet:Robocop

lekker rijden?Pak de Voyager 100% topsport

a c t i e f r o l s t o e l

V O ya g e r

o t t o b o c k . n l

elegante vormgeving en optimaal

r i jcomfort

S h a p i n g the Future TogethergeNiUM®.

o t t o b o c k . n l

c o m i n g s o o n . . .

Documents

Dialoog magazine