40

DHIVEHI DIGEST - Noveltybooks.novelty.com.mv/v2/downloads/dhivehidigest42.pdf · 4 2015 ރބމވ ނ 1 42 - dhivehi digest ޓސޖ އޑހވދ ،ނނ ނ އ ރބ މވނ . ވހވދ ނ

  • Upload
    others

  • View
    60

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

3

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ވ� ދ ހ� � ޝ� �ރ�މ�ކ�ށ މ�ނ�ނ�ނ� ހ�ނގ ދ�ޝ�

1988 � ނ�އ �ބ�ރ ތ� ނ� - ނ�ވ�މ ފ�އ� ސ� ވ�ހ� ދ�

�ރ�ގ� ނ�ވ�ތ� �ޅ�ދ� ބ�ހ ޔ� ހއ. މ �ވ�ދ� ދ ހ� � އ�ހ�ރ�ވ�އ� ޝ� މ�ށ ބ� ވ�ހ� � އ�ނ�ގ� ލ� ދ� �ރ�މ�ކ�ށ މ�ނ�ނ�ނ� ހ�ނގ ދ�ޝ�

ރ�، ޔ�އ� �ރ�ނ�ދ� ފ �ނ"ގ�އ�ވ�. މ�ކ �ފ�ނ�ނ� މ �ވ� �އ �ޅ އ ރ� އ�ނ�ދ� ރ� އ� �ވ� ދ ހ� ޝ� - �� ������ �ގ� �ގ�ސ�ދ�ށ އ�ނބ

� �މ ލ ސ� � ނ�ނ�ށ �ދ� ކ އ�ނ�ގ�އ�ނ�ހ�ނ�ނ�ނ�އ� ، ޔ�އ� �ނ�ދ� އ�ދ�މ އ�ނ� ނ� ބ�އ� ކ� �ނ�ގ� ހ މ� ބ� ތ� ގ�އ� ރ� ކ�އ�

ވ�ސ� އ�ތ� �ޓ� އ �� ގ� ޑ� ������ �ގ�އ� ގ�ތ �ވ� �ޅ ދ �ސ�ނ� ޢ�ލ� ވ� �ނ� ޙ ކ�ނބ�ލ ނ�މ�ށ�ވ�. އ�ނ�ގ� އ�ނބ� �ދ� �ކ�ށ �ދ ރ�އ

�ނ�ފ�އ� ނ�ގ�ގ�އ� ބ ފ�އ� �ނ� ސ� ދ ރ� ނ� މ�ނ�ނ� މ� �ނ�އ�ވ�. އ�ހ�ނ�ނ�މ�ވ�ސ� ތ� � ހ�ނދ �ވ�ހ �ބ�ރ 3 ވ�ނ�ދ ނ�ވ�މ

�� ������ އ�ވ�. � ނ�ވ� �ގ�ތ�އ �ވ �ދ�ލ �ބ�އ � އ�ނ�އ �ޓ �އ �ރ�ނ�ހ �ނ� ފ ނ�ގ�އ�ށ�ވ�. އ�ގ�ފ�ހ ފ�އ� ޔ�އ� ސ� ދ�ނ�ދ� އ�ރ� ނ�

�ގ�އ�ވ�. (2013) ފ �ޅ�ނ� ވ�ޒ� �ނ�ވ�ސ� އ �ވ� ދ�ބ �ރ� ބ�ޑ ހ �ވ�. މ� �ބ އ ނ� ތ� �ދ� �ޑ� ދ�ކ �ޑ�ކ ރ� އ�ނ�ގ� ކ އ� �ވ� ދ ހ� ޝ�

� �ތ ގ�ނ� ނ�ކ ސ�ނ�ގ�އ� އ�ދ� � އ� �ލ�އ�ށ އ � އ�މ� �ރ�މ�ށ �ރ�މ�ކ މ�ނ�ނ�ނ� ހ�ނގ ފ�ނ�އ�ރ� ދ�ޝ� �ލ�ހ� � މ �ރ�އ�ކ ޔ ބ�ރ�ހ�ތ�

ނ�ތ�ރ� ފ�އ� �ވ�. ސ� �ކ �ޅ �ގ� ބ�ފ ޢ ލ� ރ�ބ� ގ� ޔ�މ� � ދ� �ލ �މ�ޑ ، ކ�ޅ އ�ވ�. އ�ނ�އ�ކ� �� �ޓ� �� ވ �ރ�އ� ، ޕ �ޅ�ކ� �ބ�ފ އ�އ

އ�ވ�. �ވ� �ބ އ އ�ބ�ތ� �ނ� �ޅ ދ�ބ�ފ އ�ނ�ގ� �ވ�ރ�ވ�. �ލ ފ ޗ�ނދ�ނ� މ�އ�ޗ�ނ�ގ�ޅ� ، �ރ�ހ�ކ� އ�ޑ �ލ�ގ� މ ރ�، އ� �ވ� �އ �ޅ އ

�ވ�. �އ�ކ ފ �ގ� ވ�ޒ� މ�ރ�ކ�ޒ �ހ� އ ލ� ޞ� ގ� ޔ�މ� ، ދ� �ވ�ނ� �ރ�އ �ކ �ނ� އ�ދ ކ�ނބ�ލ �ވ�. ދ�ރ� �ކ �ޅ ހ�ނ� ބ�ފ ރ� � ފ� �ޅ�ކ އ�ނ�ހ�ނ�ބ�ފ

އ�ވ�. (2013) �ވ�ނ� �ރ�އ � ކ �ކ�ތ�އ އ �ލ� މ�ސ� އ �ރ� އ�މ� �ބ �ލ�ގ�އ� ވ�ރ�ށ �ނ� މ ކ�ލ ދ�ރ�

� �ރ�މ�އ�ށ ގ�ނ�، ހ�ނގ ސ�ނ�ގ�އ� � އ� �ލ�އ�ށ އ � އ�މ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� މ�ނ�ނ�ގ� ހ�މ�ކ ފ�ނ�އ�އ� ބ�ރ�ގ�ދ�ޝ� �ލ�ހ� � މ �ރ�އ�ކ ޔ ހ�ތ�

� ވ�ޒ�ނ�ތ�އ މ�ނ�ނ�ގ� ދ�ޝ� ރ�ވ�. ނ�ސ� � �ދ�މ އ � ލ ވ� ޑ� ހ�ނ�ވ�ރ� ޝ� � �ރ�ލ "ޕ ކ �ނ�ސ� ލ ، �ޅ�ކ� �ބ�ފ އ�އ � �ތ ނ�ކ

�ވ� �ރ�އ �ކ �ކ�ތ އ " އ�ނ�މ�ސ� �ނ�ވ�ތ � ބ � އ�އ�ޗ�އ �އ�ކ �އ �ގ� ނ�ވ � ބ�ނޑ�ށ�ވ�. އ�ނ�މ�ފ�ހ ، އ�ނ�ގ� މ�ޔ�ށ �ވ�ނ� ކ�މ�ށ އ�ރ�

�ޓ� �ވ�އ ނ�މ�އ�ޗ�ށ �ނ�، ބ� �ކ�މ �އ� އ�ޅ� ވ�ނ�ގ�ބ�ޑ ޔ� ލ�ޔ �ނ�ދ� ބ�މ �ނ� ފ�އ� ގ�ނޑ � ވ�އ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ހ�ށ� ކ�މ�ށ

�ނ� �ޅ ނ�ބ�ފ ތ� � އ�ށ �ގ�އ� ގ�ތ �ވ� �ޅ ދ ވ� �ނ� ކ�ނބ�ލ އ�ނބ� ރ�ގ� ނ�ސ� � �ދ�މ އ އ�ވ�. �ވ� ދ ހ� ޝ� �ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ

ދ� ޔ�ވ�އ� ކ� �ގ�ނ�، �ކ�ށ �ކ�ތ އ މ�ސ� އ�ނ� � �ޅ�ށ ފ ދ�ރ� �ރ� ހ އ�ވ�. �ރ�ވ� އ�ވ�ހ �ނ� �ޅ �ދ�ބ�ފ އ�އ ގ�ތ�ވ�. ވ�ޑ�އ� ބ� ލ�

�ރ� ނ�ގ�ޕ �ރ�ނ� ސ� �ކ �ރ� އ�ދ ހ � މ� �ޅ ފ ދ�ރ� ނ�މ� �ނ� ނ� ޔ�ވ ނ� ކ� �އ� އ މ�ވ�. މ�ލ�ސ� �ލ� " ބ �ދ�ތ � ހ �ޖ�ކ�ށ �އ � ކ �ރ�ނގ�ޅ މ�ޅ

�އ�ވ�. (2013) ފ .ޓ� ވ�ޒ� �ގ� އ�އ� �ނ�ޏ�އ �ނ�ފ ކ

ރ� � ނ�ސ� �ދ�މ � އ �ރ�ލ "ޕ �ނ�ސ� ކ ލ

� މ �ރ�ހ� ބ � އ� �މ�ދ �ޙ�އ �ޓ� މ ވ �ރ�އ� ޕ

ނ� �މ�ދ� ޙ�ސ� �ޙ�އ �ޓ� މ ވ �ރ�އ� ޕ

4

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

، ނ� ނ� ނ� ރ އ� ވ�މ�ބ� ވ�ހ�ވ�. ނ� ދ� ވ�ނ� މ�ހ�ގ� 20 ޓ� ގ� އ�ގ�ސ� ހ�ރ� އ� ވ�ނ� މ�އ� 2015 ދ� އ� މ� � ވ ނ� ނ� ކ�ނ� � ނ� ވ�ހ� ދ� އ�ތ� އ�ދ� ވ� 1 ރ ވ�މ�ބ� ނ� ، ނ� މ�ފ�ށ� ނ� ޔ� ލ� ވ�. ނ� ހ�ނ� ފ� މ�ސ� ދ� ދ� އ�ދ� ދ� އ� މ� ، ޅ�ނ� އ� މ� ގ�ނ� ކ�ށ� ދ� ގ�ސ� ވ�. ދ� ދ� އ� ވ�ނ� 42 ގ� [ ޓ� ޖ�ސ� އ� ވ�ހ�ޑ� [ދ�އ�އ� ވ�ހ�ވ�. ދ� ފ�ތ� ރ�ސ� ބ� މ� ދ� އ� މ� ވ�. މ�ށ� ރ� ނ� ވ�ހ� ދ� ފ�ތ� ރ�ސ� ބ� ވ� 27 ޓ� އ�ގ�ސ�

ވ�ހ�ވ�. ـــ (ޢ.ޙ) ދ� ފ�ތ� ރ�ސ� ނ� ބ� ނ� އ� ނ� ދ�

�ވ�. �ހ�ކ�އ�ކ އ�ސ� ވ ރ� �މ� ސ� �ޤ�ދ�ރ�ވ�ރ� ހ�މ�އ�ހ �ގ�އ� ވ�ރ�ށ ސ�ބ�ތ ވ�ހ� �م ގ� ނ� �ހ�ކ�އ�ކ� ދ� �ގ�ވ ނ�އ �ބ�ރ - ތ� ނ�ވ�މ

ނ�ވ�ތ� � ލ�މ�ށ ބ� އ�ކ�ނ� � �ލ ޔ ޚ� � �ވ�ސ�ނ�ލ (އ�ނ�ގ ،� �އ�ކ �އ�ރ�މ ތ�ށ ހ� �ވ�އ� ބ �ފ�އ� ޔ ކ�ކ� ކ� �ނ� ޔ�ނ�ފ�ށ ލ�

�ގ� ބ�ހ ވ�ހ� ދ� ، �ލ�ކ� ޔ �ޚ� އ�އ އ�ވ�. ފ� ލ�އ� މ�ތ� �ރ� ކ [� [ދ�ފ�ރ�ތ�އ � އ�ކ�މ�ށ �ނ�އ�ވ�. ވ�ދ �ވ�ސ� ކ�މ�ށ �ލ� ލ�މ�ށ ނ�

�ގ� �އ ހ �ގ�އ� - މ� �ލ� ރ�ނޑ އ � ހ�ނ�ދ�މ�ނ� އ�މ� ގ�ތ�ކ�ށ �އ�ރ� ތ�ށ � ހ� ހ�ކ �، އ�މ� � ބ�ނ�ނ�ގ�ތ�ކ�ށ ހ�ކ �ނ�، އ�މ� ބ �ގ�އ� �ބ�ހ ސ�ލ މ�

ނ�އ�ދ�ގ�ތ�ކ�ށ�ވ�. � ނ�ވ�ތ� ވ�ރ� ހ މ� �ނ� އ�ގ�ވ�ރ� � ހ�ނ�ދ�މ�ނ�ވ �ގ� ރ�ނޑ�އ �ބ�އ�އ � ނ�ވ�ތ� އ�ތ�އ �ގ�ރ�ނޑ�އ �އ �ނ�ނ� އ�ނ�ކ މ ނ�ވ�ތ� ތ�

�ލ�ވ�. ޔ �ނ�ޚ� �ނ�އ� ބ ގ�ނ� ނ�ވ �ރ�ވ� � އ�ކ�ނ�ކ � ބ�ނ�ނ�ގ�ތ�ކ�ށ ހ �މ� �އ�ތ �ގ�އ� ރ�ނޑ � އ�ނ�ގ�އ�ތ �ތ އ�ވ�ގ

ދ� �މ�ދ� ދ� �ޙ�އ ސ� ނ.ތ. މ �ރ� �ދ�އ �ރ�ދ� މ �ވ�ސ�ވ�ރ�، އ �ނ�ދ �ޅ �ރ�ސ�ގ�އ� އ ރ� މ�ދ �ޑ�އ� ، ކ �ލ�ކ� ޔ �ޚ� އ�ނ�އ

�ހ�ކ�އ�ވ�. � ގ� ވ �ނ�އ �ރ�ޚ �ވ�ރ�ގ�ދ� ތ�ސ�މ ތ �ހ� �ވ� ވ�ރ�ށ �ވ�ދ�އ �ޅ ދ ވ�

ގ�އ� މ�ތ� ގ�ކ�ށ� ފ�އ� �ވ�. �ކ ހ މ� ކ�މ�ތ� ނ� ކ�ށ� ބ�ލ� ـــ

�ނ�މ�ހ� ކ � �ރ�ގ�ނޑ�ށ އ�ފ ، �ނ�ނ�ތ� ހ � �ރ�ގ�ނޑ�އ ފ

�އ�ނ�ނ� �ގ�ވ�ހ�ށ ދ�ހ �ގ� �ރ�ގ�ނޑ ފ އ�ވ�. އ�ނ�ނ�ނ�

�ސ�ފ�އ� ފ�އ �ތ� އ�ތ�ކ �ނ� ނ�ކ�މ ގ� �ނ�މ�ހ� ކ

ބ� ލ� � ނ�އ�ށ މ� � �ތ�އ �ރ�ނ�ވ�ގ ކ � އ�ހ�ނ�ކ�މ�އ

، ވ�ނ� ހ�ނ�މ� އ�ވ�. މ� ފ� �އ�ރ�އ� ތ�ށ �ނ�ވ�އ�ވ�. ހ� ކ�މ�ކ�ށ

ފ�ހ�ރ� މ� � މ ވ� އ�ވ�. �ޅ�ތ� ނ�އ �ސ� �ފ�އ އ�ބ�ދ

�ރ�ސ�ފ�ތ� ޓ� 2015 ބ "ގ�ސ� 20 އ

، �ވ�ނ� � - ދ�ކ�ށ ދ�އ

� މ �ރ� �ކ �އ�އ �އ � - އ�ކ އ�ކ�ކ�ށ

އ�ވ�. 41 ގ� [ ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� [ދ� �ތ� ނ�ކ ނ� �ރ� ގ�ކ މ�

�ގ� އ�ދ�ދ ، 42 އ�ވ�. މ� ވ�ނ� ގ�އ� ރ� �ގ� ތ� �ތ�ކ �ހ ފ �ގ� ސ� އ�އ�ދ�ދ

ވ�ސ� އ�ވ�ނ� �ގ�އ� އ�ދ�ދ ވ�ނ� 42 އ�ވ�. މ� ވ�ސ� މ� ގ�އ� ރ� ތ�

� �އ �ރ� އ�ކ ތ � - އ�ދ� އ� � އ�ނ�ނ�ނ� އ�ކ�ކ�ށ 42 އ�ވ�. ދ�އ

�ވ�. ހ �ޅ� �ރ�ނ�މ� އ�އ� އ�ކ މ�އ�ވ�. ނ�ކ �ރ� �ކ - އ�އ

5

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

މ�ހ� � ހ �ރ� ހ �ގ�ނ� �ބ�ނ�ނ�ކ�ށ ދ�އ�ތ � މ �ނ� މ ނދ�ނ� ށ� އ� �ގ�އ� �ރ�ގ�ނޑ ފ ސ� އ�އ� �ނ�މ�ހ� ކ � ހ �ރ� ހ ، �ނ�ގ�ތ�ކ� ހ�ދ

�ނ� ނދ�އ�ވ�. މ�ހ� އ�ނ�ނ�މ �ނ� އ�ބ�އ� �މ�ޑ ގ�ނ� މ�ޑ އ� �ޓ� �ބ�ލ�ހ�އ �ރ�ކ�ޅ�ށ � ފ ކ�ށ ހ�ނ�ހ� އ�ވ�. މ� �ނ� �ފ�ހ�ރ� މ�ރ�ލ އ�އ

�މ�ހ� ހ �ރ� �ގ�ނ� ހ ލ�ބ�ނ�ނ�ކ�ށ �ތ� ، ދ�އ�ތ ގ�ތ�ކ� �ދ� ކ�ލ�ގ� ހ �ޖ�އ�ވ�. މ� ނ�ވ�އ � ގ� � ފ�ރ�ވ�ވ�ރ�ށ �ރ�ކ�ޅ ސ� ފ �ނ�އ�އ� އ�ނ�ނ�މ

�ވ�. ހ ރ� ގ� އ�ދ�ދ�ކ� ތ� �ނ�މ�ހ� ރ� މ�ރ�ވ� ކ އ� �ނ�ލ� �ފ�އ� ގ �ލ �ބ�ލ �ވ �ޅ ލ� ހ �ތ� އ�ވ�. ދ�އ�ތ �ފ�ހ�ރ� މ�ރ�ލ� އ�އ

� ހ�ކ ކ�ހ�ލ� އ�ހ�ނ�މ� މ�ވ�. މ� ހ�ކ� �ތ�ރ� މ� �ތ �ވ�ރ�ގ�ދ� ކ ތ �ދ�ގ�ދ�ފ�ދ� އ�ދ� ހ� ، ހ މ�ނ�ނ�އ�ކ� އ�ވ�. ތ� �އ�ރ� ތ�ށ ކ�ލ�ގ�ހ� މ�

�ވ�ސ� އ�އ �ދ� �އ �ބ މ�ޅ �ރ�ނ� ކ�ނ�ކ މ� �ށ�ވ�. އ�ނ�ގ � �ނ�ށ ހ މ� ހ�ރ�ގ� ޝ� �ނ� ކ�ނ�ވ މ� ނ�ޅ�ނ�އ�ވ�. � ހ�ރ�ކ ޝ� މ�

�ރ�ނ� �އ�ކ ބ�ޑ �ގ�އ� �ރ�ގ�ހ ފ ގ�ޔ� މ�ތ� �ރ� �ގ�ކ �މ �ދ ހ ، ގ�ތ�ކ� �ދ� ހ �ރ�ތ�މ�ވ�ސ� ފ �ޖ�އ�ވ�. �ވ�އ އ�ތ � ނ�އ�ށ މ� � �ތ އ�ވ�ގ

�ފ�ހ�ރ� �ރ�ނ� އ�އ ސ�ފ ރ� �ނ� ނ�ވ�ތ� ތ� ހ ސ�މ� ރ� ، ތ� �ނ�އ�ކ� އ�ވ�. މ �ތ� ޔ�ގ�ނ� ނ�ކ ގ�ނ� ނ�ވ�ތ� ލ� �ނ� އ�ޅ�އ� �ރ�ޚ ތ�ސ�މ

� �ޅ�ކ�މ�ކ�ށ އ ހ�ރ�ގ�އ� އ�ޝ� � ހ�ކ މ� �ލ�ވ�ނ� �ވ �އ ދ �ފ�ހ�ރ� އ�އ �ރ�ނ� ސ�ފ ރ� ތ� �ނ�އ�ވ�. ޚ ނ�ވ�ތ� �އ�ވ�. ހ މ� �ލ� �ވ �އ ދ

އ�ވ�. އ�ދ� ނގ� �ތ�ރ� ހ� �ކ�މ�ނ� ރ�ށ �ހ�ކ�ދ�އ �ވ�ރ�ގ�ދ� ވ ތ � ހ� �ހ�ކ�އ �ރ�ގ�ދ�ވ � ބ �ހ�ކ�އ �ވ ނ�ގ�މ�ޅ ނ�ވ�ސ� މ� އ�ވ�. މ� ނ�ވ�

ގ�ނ� ނ� މ�ރ�ލ�އ� އ�ވ�. މ� �ނ� �ޅ �ވ�އ� އ �ކ �ހ�ކ�ދ�އ �ވ�ސ� އ�ވ �ވ �ނ�ލ�އ ހ ގ�ނ� އ�ހ�ނ�މ� �ރ�ވ�އ� �ކ �ނ�އ�އ ހ � މ� ތ�ނ�ތ�ނ�ކ�ޅ�ށ

"އ�ވ�. � ނ"ނ�ނ�ނ�ނ�ނ�ތ �ކ�ށ �ނ�ގ�ނ�ވ�ސ� ވ �ނ�އ�ވ�. ބ �ވ�ސ� ނ�ބ �ތ�ކ �ގ�ގ �އ � އ�ކ ކ�މ�އ �ނ�މ�ހ� �ޅ�ނ� 30 ކ އ މ�

ވ�ސ� �ގ�އ� ޚ �ރ� �މ�ނ�ގ� ތ �ގ�ނޑ �ވ�. (އ�ޅ ހ�ރ�ކ � އ�ރ� ޝ� �ރ�ތ�އ�އ �ނ� ފ �ނ� 6 މ�ހ�ކ ، ކ�ނ�މ� 6 މ�ހ�ކ ހ�ރ�ކ� އ�ޝ�

ފ�ހ�ރ� ފ�ހ�ރ� �ރ� އ�ވ�. ކ ވ�ނ� ރ� �ވ�ސ� ކ�އ� �ރ�ތ�އ�ރ�ދ � ފ ހ�ރ�ށ "އ�ވ�.) ޝ� ޔ�ނ�ނ�ތ �ހ�ކ� ކ� ވ � އ�ރ� �ރ� އ�އ ރ�ނ�ނ�މ

�ގ�ނ�ނ�ވ�. �ކ�ށ �ބ�ޑ �ނ�ކ�އ� ބ�ނޑ ހ � މ� �ރ�ތ� ބ�ނ�ނ�ވ�ރ�ކ�ށ ، ފ ގ�ނ�ދ�ނ� ބ�އ� �ރ�ތ�އ�ރ�ފ�އ� ފ�އ� ފ

� �ނ�ސ�ހ�ބ �ރ�ޚ �ނ� ތ�ސ�މ �ރ�ތ� މ�ރ�ލ ފ�އ�ވ�. އ�ފ �ހ�މ�ޖ�ހ� ތ �ނ�ނ�ވ�. ހ� �ފ�ލ �އ ބ� ވ�ރ�ށ �ނ�ތ� ހ ހ�ރ�ގ� މ� ފ�ހ�ރ� ޝ� މ�

، �ނ�ޖ�ހ�ނ� �ނ�ޖ�ހ�ނ� ނ�ވ�ތ� މ�ރ�ވ ވ ފ�ހ�ރ� ބ�ލ� ، މ� �ގ�އ� �ރ�ގ�ތ ނ�ކ �ނ� ޔ�ގ� ހ އ�ވ�. އ�މ� ތ� �ނ�ނ�ވ� �ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ހ ހ އ�މ�

� ނ�ރ�ނ�އ�ވ�. ހ�ރ�ކ�ށ � އ�ޝ� �ރ�ތ�އ�ކ�ށ � އ�ފ �ކ�ށ �ނ�ކ ހ �ނ� މ� ��ފ�ހ ގ �ރ�ތ�އ�ވ�. މ� ފ

...........� ނދ � ފ�ނ�ނ�ހ� �ކ�މ�ށ �ޔ އ �ވ� � ބ�އ ސ�ބ�ށ ހ� �ނ� މ� �ވ �ހ�ކ� ދ�ނ� ރ�ނގ�ޅ ވ ـــــــــــــــ މ�

�ވ�. �ރ�ކ�މ�ކ �ނ� ކ ތ �ރ�ހ� �ކ � ވ�ރ�ށ �ގ�ނޑ ، އ�ޅ ނ�މ�ކ� �ހ�ކ� ގ�ނ�ސ�ދ� �ވ �ތ �ގ�އ� ތ�ފ �ނ�ތ�ކ އ ]ގ� ލ� ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� [ދ�

ނ�ނ�ށ�ވ�. �ދ� �ޑ�ކ �ނ�ނ�ށ�ވ�. ކ ހ �ލ�އ�ށ�ވ�. އ�ހ�ނ�މ� އ �އ�މ� މ �ވ�. ތ� ދ�ނ�ޖ�ހ� އ�އ�ޗ�ކ ޔ�އ� �ވ�. ކ� ޔ�ނ�ޖ�ހ�އ�އ�ޗ�ކ ، ކ� �ހ�ކ�އ�ކ� ވ

�ގ� �މ �ޅ އ ރ� ނ�ގ� ދ� �ދ� �ކ ވ ޔ� ބ�ޑ�ތ� �ހ�ކ�ނ�ކ� ، ވ ނ�ނ�އ� �ދ� �ކ ވ �ނ� ބ�ޑ�ތ� ޔ�މ �ހ�ކ� ކ� � ވ �އ�ކ ކ�މ �ވ�ރ� �ގ އ �ސ�ރ� ޝ� ރ�އ �ޑ�އ� ކ

� ނ�ޖ�ހ�ނ�އ�ވ�. �ޅ�ކ�ށ ގ�ނ� އ �ނ�ތ� �ނ�ގ�ތ�އ �ނ�އ�ވ�. ހ�ދ �ޑ�ވ �ނ� ކ �ސ�ވ �ނ�އ�ވ�. ހ �ވ �ތ �ތ�ފ �ޅ� ވ�ރ�ށ ފ �ޓ� ވ�އ

�ރ�އ�ވ�. � އ�ބ�ހ �އ �ތ�ކ �ރ�ވ� ކ�ނ�ތ�އ �ހ�ގ�ކ �ވ�ސ� ފ �ރ�ށ ތ އ�ގ�އ�

�ނ�ގ�ސ� �ފ�ލ �ރ�ވ�އ�ވ�. އ �ކ �ފ �ލ�އ�ވ�. އ �ޅ �ކ ތ�ކ �ސ� އ � ޙ� ހ �ރ� ނ�ގ� ހ ނ�ސ� ، އ� �ނ�ލ�އ� ކ �ސ�ސ� ޙ �ގ� އ� �މ ހ ބ�

� ނ�މ ޒ� � ހ �ރ� ހ �ގ� މ ތ� �ރ�ވ�އ�ވ�. ރ�ކ އ�ސ� ކ�ރ�ނ�އ�ނ�ނ�ވ��ރ�ށ�ވ�. �ނ� ލ�ލ �ރ�ވ�އ�ވ�. ދ�ރ�ކ ރ�ވ�ވ�ރ�ށ�ވ�.

� �ތ ވ�ގ �ސ� ހ � �އ�ކ �ޔ�ކ�މ �ހ ތ ހ� ދ�އ�ވ�. �ވ�އ� ލ ފ� �ހ� ފ �ނ� މ ދ�އ�ވ�. ގ�ނ�ސ� ކ�ނ� ރ�ވ�ރ� ބ� �ނ�ނ�ތ�ވ�ރ�ށ�ވ�. ހ�ނދ

6

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

،� �ނ�އ �ވ �، ޒ ނ�ޖ�އ �ސ� �އ �، މ ރ�އ �، ފ�ގ� �، ދ�ރ�އ�އ �އ �، މ�ޅ �، ބ�ޑ�އ �ޑ�އ�އ ، ކ �ކ�މ�ކ� ދ�އ�ވ�. އ�ނ�މ�ރ�ނގ�ޅ �ރ�އ� ފ

�ގ� �ލ ވ �ރ�ސ� ކ " ތ ކ�ބ�އ� އ�އ�ޗ�ކ� ނ�ވ�ތ� ، �ދ�ފ�ރ�ތ�ކ� ކ�ށ � �ކ�މ�އ ހ �ރ� ހ މ� �ރ�ކ�މ�ވ�. �ނ�ކ �ތ ތ�ފ � އ�އ �ޅ� ކ މ�ސ�

�ށ�ވ�! ނ��ގ�ވ �ހ� ބ�ސ� ދ�މ ރ� �ސ� �އ�އ ބ�ހ � ސ� ނ�ނ�ށ ޔ�ނ�ތ�ރ� �ހ�ކ�ލ� �، ވ މ �ހ�ކ� އ�ވ�. ވ� �ބ�ކ� އ�އ� ވ ޖ�ވ

، ނ�ވ�ތ� �މ�ކ� ޤ�އ ވ�ހ� �ގ�އ� ދ� � ދ�ކ�ގ�ތ �ގ�ނޑ ސ�ނ�) އ�ޅ �ނ�ވ� ގ�] (ވ�ރ�ށ �ދ�އ� � [އ � ނ�ނގ�އ�ވ�. ވ�ރ�ށ �ގ�ގ�ތ�އ �އ ހ މ�

ނ� ދ�ނ�ނ�ވ� �ރ� � ނ�ނ�ވ�. ކ �ލ�އ�އ�ޗ�އ އ �ގ� އ�މ� �އ ހ މ� �ގ� ނ�ވ�ތ� ވ�ކ� ބ�އ�އ ، ވ�ކ� �ރ�ކ� ރ�ކ ސ� ވ�ހ� ، ނ�ވ�ތ� ދ� �ލ�ތ�ކ� ދ�އ ވ�ހ� ދ�

ޔ� ނ�ނ� ކ� ވ�ހ� �މ�ނ� ދ� �ގ�ނޑ އ� އ�ޅ �ވ�ސ�ނ�ނ�ވ�. މ� � ހ�ނ�ދ�މ�ނ� އ�ނ�ނ� ރ�ނޑ�އ �ނ�ކ�ޅ�ކ�ށ �ނ�ހ�ނ� ދ�މ �ގ�އ� ބ �ބ�ހ ސ�ލ މ�

�ޖ�އ�ވ�. ރ�އ ވ�ހ� � ދ� ވ ފ�އ� �ރ� �ނ� ފ �ތ ބ�ރ�ކ � ރ"ދ� �ފ�ޅ � ކ�ނޑ ސ�ފ ، ވ�އ� ތ� ރ� ތ� �ޑ�، ނ�ލ�ނ�ލ�، ރ� �ޑ�ކ �އ�ނ�މ�ނ�ގ� ކ ހ �ރ� ހ

� ލ ޔ�ބ� ހ� ރ� އ�ވ�. އ�ހ�ރ�ވ� 27 �ރ� ހ މ� � ސ�އ�ށ �ދ� ހ �ގ� �ވ�ހ ވ�ނ�ދ 3 �ބ�ރ ނ�ވ�މ ވ�ނ�އ�ހ�ރ�ގ� 1988

� �ހ�ކ�އ�އ ތ�ނ�މ�ވ ކ� �ކ�ނ�ވ� ދ�އ �ނ� �ހ�ގ�ތ �ބ ނ�ކ ތ� �ބ�ރ ނ�ވ�މ ، އ�ހ�ރ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� 27 ޔ� ދ� މ� އ�ވ�. ޔ�އ� �ވ�ދ� ތ �އ� ފ

�އ�ވ�. މ ފ� ޔ�އ� � ނ�ކ� ވ�ރ�ށ ޔ�ނ�ވ� �ގ� ނ�ނ�، ކ� ތ�ނ�މ�ބ�އ�އ ޔ�ނ�ވ� ކ� ގ�ނ� ކ� �ޅ� � ގ �ވ�ހ �އ�ވ�. ދ މ ފ� �ކ�އ� �މ�ނ� ނ�ދ�އ �ގ�ނޑ އ�ޅ

�އ�ވ�. �ތ މ �ދ� �އ �ނ�ވ�ސ� ނ�ފ �އ�ވ�. އ�ދ� އ�ވ�ރ�ކ މ ފ� � ނ�ހ�ދ�އ� ކ�މ�ށ �ރ� �ނ�ހ �ގ� ނ�ނ� ހ�ނދ ތ�ނ�މ�ބ�އ�އ �ރ�ނ�ވ� ކ� �ނ�ކ ހ�ނދ

�ޑ� �ޑ�ކ ކ �ފ�އ� މ� �ކ�ށ ލ � ވ�ކ� ނ� اهللا އ ދ�ރ� � އ�ނބ� ވ "ބ� �ރ� ލ �ވ �ރ�ނ�އ�ށ �ވ�ގ�ނ�، ފ އ�އ �ނ� �ރ�ބ �ނ� ގ �ނ�ޖ�ހ �ނ�ނ� ވ �ލ�ޖ އ އ�މ�

، ނ�ނ�ކ� ވ�ހ� ދ� �ވ�ރ�ގ�ދ� ތ ހ� � �ތ �ކ ނ� � މ�އ�ޗ�ށ �ރ� ކ މ�ނ�ނ�ގ� ބ� ދ�ޝ� ގ�ނ�ތ� �ރ�އ�ޅ�އ� ޔ ހ�ތ� � �ރ�މ�ށ �ކ �މ�ތ ލ �މ� ސ� ޤ�އ

ގ�ނ�ވ�ސ� ގ�ނ� ހ�ދ�އ� �ގ�އ� ބ�ލ�އ� ނ�ކ�މ �ޣ� ، ބ ނ�ނ�ކ� �ޒ� �އ�ވ�. ޣ މ ފ� � ހ�ދ�އ� ނ�ނ�ށ �ޒ� ނ� - ޣ �ޣ� �އ�ވ�. ބ މ ފ� � ހ�ދ�އ� ނ�ކ�މ�ށ މ�ޔ�އ�

އ�ވ�. ތ� �ނ� ވ � އ� އ�ޑ �ކ� �ހ�ކ�ދ�އ � ވ � ނ�ނ�ކ�މ�ށ �ނ�ކ�މ�އ ކ�ނ�ގ�ނ�ވ ދ�ނ�ނ�ވ� އ�އ� ހ�ނ�މ� �އ�ވ�. މ� މ �ނ�ފ� �އ�ވ�. ބ މ �ފ� �ޅ އ

�މ�، � ނ�ކ މ�އ�ޗ�ށ �ރ� �ނ�ގ� ކ ތ �ޔ� �ނ� ރ�އ �ގ�އ� ބ �ކ�މ ޔ ، އ�ނ� �ނ�އ�ދ�ބ�ކ� ބ �ރ�ވ�ގ�ނ� ލ� �ދ � ޣ�އ �މ�ށ �ފ�ނ� ޤ�އ �ލ�އ އ އ�މ�

�ވ�އ�ވ�. � ބ �އ�ވ�. ـــــــــــــــ ސ�ބ�ސ�ދ�ނ�ވ� ކ�ނ�ބ�ޔ�ކ�ށ މ ފ� � ގ�ވ�އ� �ގ�ކ�ޅ�ށ ގ�ނ� އ�ޑ �ހ�ދ�އ� � - ތ�ދ�ށ ދ�ގ

� އ�ނ�ނ�ނ�ޔ� �އ �ވ�ހ �ވ�ސ� ދ ދ�ލ�ކ�ށ �ޔ� މ� �އ�އ �އ �ވ�ހ � ދ ކ�ނ�ޖ�ކ�ށ �ވ�އ�ވ�. ހ� �ބ �ހ�ކ�އ�އ �ގ� ވ �ރ�ނ�ވ� ކ�ނ�ބ�އ�އ �ކ �ލ ޤ�ބ

�ނ� ބ �ނ�މ� �ލ ނ�ޅ �ނ�މ� �ލ �ކ ދ�އ �ޅ� ކ �ޔ� އ �ނ� �ޖ�ހ އ�ތ �ނ� ބ ތ� މ� �ވ�ސ� ކ�ނ�މ�ބ�ޔ�ކ ނ�، �ނ�ފ�ދ�އ� ބ �ގ�އ� �ބ�ހ ސ�ލ މ�

�ނ�ނ�ވ�. �ކ�މ�އ �ވ�ސ�ބ�ޑ �މ�ކ� އ�އ � ވ �ނ�ގ�ތ�އ � ވ �ލ�ވ�ޒ�ނ�ށ އ �މ�ނ�ގ� އ�މ� މ �] ގ�އ�ވ�. ތ� �މ [ޢ�ޒ

�ހ� �ބ ނ�ކ �ބ�ރ - ތ� ނ�ވ�މހ�ވ�ނ� �ގ� ދ� �ގ� 41 ވ�ނ�އ�ދ�ދ �) އ�ނ�މ�ފ�ހ �ތ ނ�ނ�ކ �ރ� �ކ �ގ�މ �މ �ވ�ސ� އ�އ ދ �ނ�ނ�ނ�ވ� ]ގ� (ނ�ކ ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� [ދ�

ނ�ވ�ތ� � ހ�ކ�ށ މ� ވ�ކ� ، ސ�ނ�މ�ކ� ވ� �މ�ދ� ކ�ނ�ތ�ކ � ނގ ހ� ގ�އ� މ�ތ� �ރ� [ކ �ނ�އ�ވ�. ވ ޔ�ފ�އ� ލ� � �ގ�ނޑ އ�ޅ �ގ�އ� �ހ ފ ސ�

� ކ�ނ�ތ�އ �ކ�ހ�ލ� ބ�އ�އ ހ�ކ�ށ�ވ�. އ�ކ�ހ�ލ�މ� �ނ� ވ�ވ � �ގ�ނޑ�ށ އ�ޅ "އ�ވ�. ނ�ނ�ތ � �ނ�ނ�އ �ޤ�އ ޙ�އ �އ�ނ�ނ� ބ�ޔ�ކ�ށ ވ�ކ�

�ވ�ސ� ހ�ކ�ށ�ވ�. އ�އ �އ�ރ�މ� ތ�ށ ހ� ހ� �ވ� �ދ�ރ�ނގ�ޅ ނ�މ� ހ �ދ�ވ� �އ ހ�ނ�ހ �ދ�ވ�އ� - މ� �، އ�ހ�ނ�ނ�ހ�އ މ �ވ� �ރ�އ �ރ�ނ� ކ ރ�ކ ސ�

ވ�ސ� �ގ�އ� ކ�މ ރ�ގ� ވ�ރ� � ނ�ޞ� މ �ރ�ހ� ބ އ�ވ�. އ� �ނ�ތ� �ވ �ނ�ނ� ރ�ނގ�ޅ �ރ� ނ�ބ �ވ �ނ�މ�ށ ، ބ �ނ�ނ� ނ� ނ�ބ �މ�ދ� އ�ނގ�އ� ކ�މ�ކ

7

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ވ�ސ� އ�ކ�ނ�އ�ތ� އ�ގ�ތ�ށ�ވ�. �ގ�އ� ކ�މ �ގ� ވ�ރ� �ޔ�މ �ޤ�އ �ލ �ދ �މ�ނ� ޢ�ބ � މ�އ ގ�ތ �ނ� ވ�ޑ�އ� ، އ�ގ�ތ�ށ�ވ�. އ�ގ�ފ�ހ އ�ކ�ނ�އ�ތ�

�ރ�ނ�އ�ވ�. � ނ�ކ �ލ�އ ] ދ �ނ�ލ�އ� �ނ�ނ�މ� [ހ�ނ�ދ�މ � ބ �ރ�ކ�ށ ނ�މ�، ކ ފ� ޔ�އ� �ކ� �ޑ�އ � ފ �މ�ދ �ކ�މ�ކ �ވ �ރ�އ �ރ�ނ� ކ ރ�ކ ސ�

، ޑރ. �ނ� �ނ�ނ�ފ�ށ � ގ �ވ�ސ�ތ�އ �ރ� 49 ވ�ނ�އ�ހ�ރ�ގ� ދ � 48 އ�ހ�ރ�ފ ވ�ނ�ކ�މ�ށ ނ� �ޖ�ގ� މ� ރ�އ ވ�ހ� ــــــــــــــ ދ�

�ވ� މ ދ� �ލ�އ� 26 ޖ އ�އ�ހ�ރ�ގ� (2013) �ގ�އ�ވ�. ކ�މ �ޔ� އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ �ގ� ރ�އ� ކ ނ�މ�ނ� ޙ�ސ� ދ� ވ�ޙ� � �މ�ދ �ޙ�އ މ

� ނ�ނ�ށ �ތ�ރ� �މ�ތ ދ � ޚ� �ސ�ގ�އ� ބ�އ�އ ޖ�ލ �ވ� �ގ�އ� ބ�އ ބ�ތ �ގ� މ�ނ�ސ� �ވ�ހ �އ�ވ�. ދ �ވ�ސ�ތ�ކ �ގ� ދ ނ�މ�ހ �ތ�ރ� ރ�މ�ޟ� �ތ ބ�ރ�ކ

�އ�ވ�. �ގ� މ�ޑ�ލ ކ�މ �ތ�ރ� ވ�ރ� �ޒ�ތ އ ގ� ޢ� �ޒ� ނ�ޣ ޝ� ، ނ� �އ�ކ� �މ�ޑ�ލ �ނ� އ�އ �ނ� އ�ތ�ވ�. ދ�ވ �ވ �ދ�އ މ�ޑ�ލ

�ބ�ރ ވ�ނ� 1988 ވ�ނ�އ�ހ�ރ�ގ� ނ�ވ�މ ފ�އ� �ރ�ވ� �ހ�ގ�ކ � ފ �ވ�ހ�ކ�ށ �ދ �ތ�ރ� އ�އ �ކ �ގ�އ� އ�ނ�މ�ނ�ރ�އ ޚ �ރ� ތ ވ�ހ� ދ�

� �ފ�އ�އ ނ�ދ�ކ ވ�ހ� ދ� � �އ �ވ�ހ އ�ހ�ރ�ނ�ދ ނ� ނ�އ� �ރ�ގ� �ވ އ�އ�ށ ނ�ގ�ލ� ވ�ހ� ދ� � މ�ށ ބ� ވ�ހ� ދ� �ވ�. �ވ�ހ ވ�ނ�ދ 3 �ގ� މ�ހ

ދ�ވ� �ޖ�ގ�އ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� � �ވ�ސ�ފ�ރ�ތ�ކ�ށ އ�އ ނ�ޒ�ރ�ގ�އ� �ގ� �ގ�ނޑ އ�ޅ ވ�އ�ވ�. ނ� �ވ�ސ� އ�ޑ�އ �ނ�ތ� ބ ނ�ވ�އ�ވ�.

�ގ� �ވ �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ނ� ކ �ދ� �ކ�ށ �މ�ތ ލ �ޖ� ސ� �ނ�ވ�ގ�ނ� ރ�އ �ރ�ބ ނ� ޤ �ރ�ނ�އ� � އ�ނ�ގ� ފ ޑ�ލ �ތ�ރ� މ� މ� �ޒ�ތ އ އ�ނ�މ� ޢ�

�ވ� �ޅ ދ �ރ�ނ� އ�ނ�ނ�ށ� ވ� ކ މ�ނ�ނ� ބ�ލ� �ނ� ދ�ޝ� މ�ނ�ގ� ފ�ހ�ތ � ތ� �އ�ކ މ�ނ�ނ�އ � ނ�ދ� އ�ދ� ތ� �ދ�މ�ށ ނ� އ އ� �ސ� - ޙ

� � ނ�ދ� އ�ހ�ނ�ފ�ރ�ތ�ކ�ށ ލ�ށ � މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� ގ�ތ �މ�ވ�ޑ�އ� ގ�ނ� ނ�ކ �ޕ�ވ�އ� އ �ރ� ހ� ޔ � ހ�ތ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� މ�ނ�ނ�ގ� ކ ދ�ޝ�

� �ނ�ވ�. އ�ގ�ތ�ށ �ރ�ވ � ނ�ހ �ގ�ނޑ�ކ�ށ ޔ� އ�ޅ � ނ�ލ� ހ�ށ �ގ� އ�ރ� �ޔ އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ �ހ�ކ� ރ�އ� ވ �ނ�އ�ވ�. މ� ގ�ނ� ނ�ވ ދ�ވ�

�ނ� �، ފ�ހ�ތ �ނ�ކ�މ �ވ �ވ�ސ� ނ�ދ�އ �އ � އ�ދ� އ�ދ�ބ �ނ�ކ�މ �ފ�އ� ނ�ގ�ނ�ދ�ވ �ހ�ލ ޔ�ގ�ނ� ދ�މ �ލ� އ�އ ޓ� �ނ� ސ� �ރ�ވ އ�ކ�ނ�ކ

�ޅ�ނ� އ �ނ� އ�ދ�މ�ވ�. މ� �ވ �ނ�ލ�އ �ވ އ�ވ�. (އ�ޅ �ތ� �ނ�ކ�ނ� ކ�ށ�ވ�ރ�ވ �ރ�ވ �ސ�ނ� ނ�ކ � ޖ�އ �ވ �ނ�ލ�އ ހ ގ�ނ�ގ�ނ� މ� އ�ޅ�އ�

� ރ�ކ �ނ�، އ�އ� �ނ�ގ�ތ �ނ�ނ�ބ �ޖ�ގ� ޤ ރ�އ ވ�ހ� �ހ� ދ� �ބ � ނ�ނ�ވ�. ކ�މ �ވ�ގ�ނ�އ �ކ�ނ�ބ�ޑ ގ�ނ� އ�ކ�މ ބ� �ލ� � މ�ޑ�ލ ބ�ޔ�ކ�ށ

�ނ�އ�ވ�. ދ �ވ� ދ�އ � މ�ޑ�ލ � �ޅ�ކ�ށ ބ�ފ � �ޅ ބ�ނ�ނ�ފ ،� �ވ�ރ�ކ�ށ �ޅ ބ�ނ�ނ�ފ � �އ�ކ �ޔ އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ ރ�އ� � �ނ�ނ�ވ އ�ހ

� �ވ�ސ� މ�ޑ�ލ �ނ�ނ�ށ �ޅ ރ� 1000 ބ�ފ � ހ�ވ� �ވ�ހ ، ހ�މ�އ�ދ �ފ�އ� �ވ �ދ�އ � މ�ޑ�ލ �ނ�ނ�ށ �ޅ � ހ�ނދ�ނ� 100 ބ�ފ �ވ�ހ �ދ އ�އ

� ނ�ވ�ތ� ހ�ކ � ބ�ނ�ނ�މ� �އ�އ �! ދ�ނ� މ�ޑ�ލ ـــ [ކ�ބ �ޖ�ނ�މ�ـ �ސ�ވ�އ ޓ� ހ ސ� �ނ�ގ�ލ� ހ �ވ�ނ�ވ� މ� �ނ�އ�ވ�. ދ�އ ދ �ވ� ދ�އ

�ވ�ސ� �މ�ކ�ށ �ވ �ދ�އ މ�ޑ�ލ � ނ�ނ�ށ �ދ� އ�ނ�ނ�ކ ގ�ނ� ވ� �ހ�ކ�އ� ވ ނ�ވ�ތ� � �އ�ޑ �ވ �ރ�އ �ކ �ލ ސ�ވ ــــ ހ�؟ �ނ�ތ� �ޖ�ކ �އ ކ

، �ޓ� ފ�ނ�މ�ކ� �އ ހ �ފ�އ� �ޖ�ހ ގ�އ� މ�ޑ�ލ �ނ�ގ� މ�މ�ތ� ހ ނ�މ� �ނ�ޅ�އ�ވ�. ކ�ނ�މ�އ�ކ�ސ� ގ� �އ �ރ�ހ �ނ�ނ� ހ �ޖ�ގ� ޤ ރ�އ ވ�ހ� ދ�

�ރ�ކ�މ�ވ�. �ކ �ފ � އ � ހ�މ�ވ�ރ�ށ �ގ�ނޑ �އ�ވ�.) އ�ޅ �ތ �ގ�ގ�ތ �ގ�ނޑ � އ�ނގ�ނ� އ�ޅ �ގ�ނޑ�ށ (އ�ޅ

ގ�ނ� �ހ� �ބ �ސ�އ ޖ�ލ �ގ� �މ �ވ �ދ�އ މ�ޑ�ލ ދ�ނ�ނ�ވ� މ� �ވ�ވ� ބ�އ � ދ ވ�ޙ� ޑރ. �ޔ� އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ ރ�އ� ـــــــــــــــ

މ�ނ�ނ�މ� � ހ� �ހ ފ � ސ� ހ�ކ�ށ ނ�މ�ވ�ސ� އ�ގ�އ� A4 ގ� ސ�ޅ� އ�ކ� ދ�ނ�ނ�ވ� ޓ� މ�ވ�. ސ� �ނ� އ �ލ� އ�އ ޓ� �ގ�ނޑ� ސ� އ�ޅ

�ނ� ހ އ�ހ�ނ�މ� (� ކ�ށ [� [ތ�ޅ � (މ�ޅ �ނ� ވ ޔ�ފ�އ� ލ� � �ގ�ނޑ އ�ޅ ޓ� އ�ސ� "އ�ވ�. �ނ�ނ�ތ ފ�ތ�ކ�ށ - ޓ� ސ� ، �ނ� އ�ވ

�ތ�ރ� �ޒ�ތ އ ސ�ގ� ޢ� �ލ� ރ�ނ�ގ� މ�ޖ ، ވ�ޒ� �އ� ހ�ށ �ގ� އ�ރ� �ޔ އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ �ވ�ސ� ނ�ނ�ވ�. ރ�އ� �ގ�ތ�ކ�ށ ޔ ލ� ޓ� �ދ�ވ�ގ�ނ� ސ� އ

� �ގ�ނޑ�ކ�ށ � އ�ޅ ކ�މ�އ "ރ� � ފ ރ�ނ�ނ�ހ�މ�އ�ށ ޓ� ވ�ޒ� �، އ�ސ� އ�ކ�ށ�ވ�. އ�ކ�މ�ކ ޓ� � ސ� ވ މ�ނ�ފ�އ� �ބ�ރ�ނ�ވ�ސ� އ�ގ�އ� ހ� މ�މ

"ރ�އ�ކ�ވ�ސ� ނ�ނ�ވ�. � ނ�ފ �ކ ނ�ނގ�އ�ވ�. އ�ނ�އ

8

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ނ� އ�ދ�މ�ވ�. ގ�ތ �ވ�ޑ�އ� ޔ�ށ �ރ� �ނ� ކ �ވ�މ �ޅ ދ � ވ� ގ� ތ�ނ�ތ�ނ�ކ�ޅ ޓ� � އ�ސ�

��������������� ��� �������������� ����� ��������� ���

��������������� �������������������� �� !��� ����� ���������� � ��� ���� ��� �� �����������

��

��������������������� � ��� ���������� ������ � ��������� ���� �� ���� � ��� ���� ���� � � � ������������ ������������ � ��� �� ! ����" � !������������ � ��� ���# � �� ��������$����� �� �� ��� ���� �

�����������!� ���%����� �� ������ � �� ���� ������ �� ������� �"���� !����� � �� ����� ���� ���$������ ��� � ��� � ����� � &�������!�����%���������� ��������� �"#$%��� � �� ���� �� �� �� !��� � �

���� ��� ������ ��& �' () �*��� ��+�,-�� �./$ 0���� ������������%������ � �� ��� � ��� �� ����'� ���������� ����'����������� (��� �"������� ���� � � �������� ��&����)�+�,-��������� � ���� �� �� �� �� !� �� �� � �

� � �� ����� ����� � �� ��� ������� ��� ������ � � �����������12�,-�� � ��� � ��� ������� ����! � � �� !��� �� � ������& 034 �5����������� %��������&�� � ������� ��� ��������� ��& ��� ��������� � �� � �� �� �

��� ���� � �������� '����� � ������� ��� ������������������*�� � ����� ��������� ��+ ��������& �� ��������� ��� �� � ��� ��������� � ��� �� ����$��������� �����������& ������ ��� �����

� � �������� 06���� �� ��� � ������ ����� �� �������!������� �� ������� ��������� ����� ��& � � ����������� (�������� �,���������-���,����,���������� (������ ���&������

����������%����� ����������� ���������� ���� �����&�������� � ��*��� � ��������������������������������������� ������ �� ��& ����������������������!��������&���� ������� � ����������%����� ���������� � �

����� . �� ���(�� ������������ *� ������ � ����� ���� ��� ��� � ������ �� � �� ��& ����������� � ���� ������ ���� ���������� ���� �����! ! ����������������������������� �� �%�������%����

�� ! ! �������������������� � � ������������ ��� %������ ��� ��& �� ����� %�����!�� ��& ���� ������� ��&���%�'� ���� ��& �

������ � ��������,���� ������ �����,�������� ���������� ��� ���� ��& �����,�������� ������ ������7� 06�� ����� � �������� ��� ��& +�,-�� ��� � ��� %�� %��� ����������� �� ���� �� � ������� �� � ���� % !

����&�������� ! �������� ��������� !�������������������� ��� �������/�& �0����� � �������� ��& �������� �� �� % ! ����� � ��������� � ��� �� !� �� �������������������������� ���� � �����

��� ���� %��� �� ��� �� ��& � �� �������12���� ��� ��������� � � ������ ���������,�� �� � ���� �� ��� ��� ����� %������������� ������� �,��� � ��� �� � � ���������������� ����������� ���� ��� ����������

�މ�ދ� ކ�ނ�ކ�މ �ނ�، �މ �އ އ ގ� �ދ�އ� އ�ނ�މ�އ ، �ނ� ވ ޔ�ފ�އ� ލ� ޓ� ސ� މ��ގ�އ� ތ�ކ � ޗ�ނ�ލ ވ� ޓ� �އ� "އ އ ރ�ޑ� ،� �ރ�މ�ށ �ކ �ޅ �ފ �ލ ޔ ޚ� �ނ�ގ� ހ އ�މ�ގ�ނ� �ލ�އ� �ކ�ށ އ�އ ،� �ހ�ކ��އ�އ ވ � ހ �ރ� ހ ނ�، ދ�އ� �ބ� �ކ �ހ�ކ�ދ�އ ވ

މ�ށ�ވ�. �ޓ� �ގ�ނ� އ� ބ�އ ކ�ށ �ނ� މ�ސ�ހ

1

9

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

����������� �� � ��� �� ���� %���� �� ����������� ��������� ��� � �� ����� ���� �����,���� ���� ������� ��& � � �� � � �� �� ������ !� ��� ���� ��&��/�����3���,�� 0���� ��%���� %��

��& �� ����������������� �� ������%� �� ��� ���� 3� � ���� �� � ����� 3� � �������������� ������& ��� ������������ � ���� �������� ������%�������,����*��� �����+�,-���� ���� ����� ������������� � ���

������ ����� �� ��& ����������������������� �������� ��� !����������& �' () �*���������� %���� ��� ���������� �� ���%�' ���� � ����� ��& � �� ��&�� -�������� � ���� �� ��� ���� ��������������� � �� �� ���

� � ��������� ����������������������� �"� �8��� �����&�� ��� $� ������+�,-���� ���,���� � ��� ������������ ����� �� ������ � ��+�,-������������� ��� ���� �� �� �� �� ���!�� ������������ ������ ������� � �����

� ������������������ ��� ������ �������12�,-� ��� �� � ��� ���� �� �� ��& � �� ��� � ���&�� � ������������� ���������� ������� � ��������!���������������

��

�������������� ������� �������������� ����������

9 �:;��������<� �������������� �� ������ �������� �������+*� ��� �� ��& "� ��� � �������$����� �� ��� ��& � �� % ! ����� � �� �� %���� % � �� ���� ���� � � ���� ���� ������ � ���� �������

� ����������� ��& /� �� !� 0����,�� �� ��������������� ����� ���� ����������&�� ��� ��& ��������� ��� ��������������� � �� ��������&������ �������!������� ���������� ��� ����� ����

4�5��������� ���� ���� ��& � ��������������� ����� � ������ � � � ���� �� ������ � ��� ��������� �� ���� � ����� ��& � ������� � ������������� �������&��� �����+� � �����������

��� ��& � ��,��� &���!�� �� �������������� %��������� ��� ���� �� � ������ �"��� ��� �� ��������� ���������&����� ���� ��� ������ �$6��

��

�� � ����������,������ �� ��& � ��� ������� %������ ������ ��& ��� �� �� ��� � ���� � � ��������&-���� � �� ��& �������������������������������%���������������������/� ���0����&��

���-���,����� �������������� ����& �������������������&����� � �� ������ ������ ������ �&������� � � ���������� ����

� ��� ��������� (������,���� �� ���������� ��&����� �� ���� � � ��� �� ������� ����� ���� ���%��� �� ��������&,�� �� ����� (� ���� � ��������� ���� ������� ��& � ����������� � ����

� � ��� � ����� ���� & ����� � ������������� ���� � � �� �������� ��� �/��� �������������%�����

10

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

����� �� %������ �� ��� �� �� ����� � ������� 0��� ��-�� ��� �� �� ������ ������� ���� ����� ������ �������� ��� � � �� ������� ������� � � ��� � ������� ���������������������� �� ����

��������������� �� �� ���%��� � � ����������� �� �� �������� ����%��������� ���� �������� �� �������%� �� ��%���������� +� �� !���� ��� ������� ���������������%� ��

������� �� �� ���� ����� %�������������� �� � � ���� ����� �� !������ !�� ��� )���� �� ������ & ����� �����!� ��������� � � ������������������� � !�� � ������ �� ��� ��� ������� ���&

� ��� � ��� ����� ���� ��� � � ��������7���-���� �� ������ ����� ���������������������������� �,�� ���������� �� ��+�,-������ �� ������ !�� �� ��� �������&�������������� ��� ��&��

��� ����& �� ���� ����� ������� ��� ��� !��������������������������������� ��� ������� ��� ������������������%� ��� ��� � ����� ��� ���� � ����7��� �!��������� � �

����������������%� ��7��� �!��-������ � ���

�ރ�ގ� 2 �މ �އ އ�އ �އ� �ގ�ނޑ އ�ޅ ، �ނ� އ�ރ�ވ މ� � �އ�އ �މ�ޑ�ލ ހ �ރ� ހ �ނ� އ�ރ�ވ � �ނ�ނ�ށ �ޅ ބ�ފ � ހ �ރ� �ނ�ހ އ�ރ�ވ

�ސ� �ގ�ޖ�ލ �މ �ވ � ދ�އ މ�ޑ�ލ �ނ� މ� � 48 އ�ހ�ރ�ފ�ހ �ނ�ތ �އ�ރ�ވ � މ�ޑ�ލ ރ�ށ �ނ�ގ�އ�ވ�. ނ�ސ� �ނ�ގ�ވ�ސ� ހ�ނދ �ޅ �ނ�ބ�ފ އ�ހ

�ބ�ރ � އ�އ� 3 ނ�ވ�މ މ�އ�ޗ�ށ �ރ� ފ�ވ�ގ�ނ� ކ � ސ� ނ� އ�ނ�މ�ބ�ޑ�ށ �ގ�ތ�ރ�އ� �ނ�އ �ހ�ނދ ރ�، އ�ތ�އ ނ�އ� ނ� ބ�ލ�ނ�އ� އ� ވ� ޓ��ރ�މ�އ�ވ�. �ތ�ރ� ހ�ނގ �ކ ނގ� ނ�ރ�އ �ގ�އ� ހ� މ �ލ�ބ� ގ�ނ� މ �ނ�ފ�ށ� ހ ލ�ރ� ފ�ތ� ވ� �ރ�ސ�ފ�ތ� 1988 ވ� ބ

� �މ�ށ ފ �ޖ�ހ� ރ�އ � �ރ�އ�ކ ޔ ބ�ރ�ހ�ތ� �ނ�ގ� ޒ�މ � �ބ އ �ރ�ތ� ނ�ދ�ނ�ހ "އ�ވ�. �ތ �ކ�މ�ށ �ރ�މ�އ�އ ހ�ނގ ކ�ނ�ފ�ދ�

،� އ�ކ ނ�ނ�އ� ވ�ހ� އ�ވ�. ދ�ދ� �ދ�ނ�ފ�ށ� � ހ�މ�ލ އ�ކ�ށ �ލ� �އ � ކ މ�ރ�ކ�ޒ�ށ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ، ސ� �ލ�އ�ރ�އ� މ�ނ�ނ� މ ބ�ރ�ގ�ދ�ޝ�

�ވ�ސ� �އ�ށ ޔ ނ�ގ�ވ�ރ� ފ�އ� �ގ� އ�ދ� ސ� �މ � ގ�އ �އ�ކ ގ�އ�ޑ � ބ�ޑ� ގ�ތ �ވ�. ތ�ޅ�އ� ކ�ރ�ކ �ނ�ގ�ލ�ޝ� ހ � 80 މ� ވ ފ�އ� �ހ�ނ� ކ�މ�ށ

�ގ� ޔ ނ�ގ�ވ�ރ� ފ�އ� �ށ�ވ�. ސ� �ވ �އ � އ�ޅ ޔ�ވ�ޅ � ފ� �މ�ށ �ވ �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ �ރ�ނ� ސ� ، ފ �ވ�އ� �ރ�އ �ކ �ވ�ރ�ދ ، ގ�ނޑ ގ�ތ� ވ�ޑ�އ� ޖ�ހ�

ނ� �ގ�މ�ތ� �ރ�އ ، ފ �ފ�އ� �ވ �ލ�އ �ކ�ށ �ދ ފ�ތ� ގ�އ�ށ �ދ�ނޑ� �ދ�ނ�ގ� ތ�ޅ �ރ�ގ ޔ ނ�ގ� ހ�ތ� ފ�އ� ، ސ� ގ�ތ� ވ�ޑ�އ� �ވ�ސ� ޖ�ހ� ބ�ށ ނ�އ�

ސ� �އ�އ� އ�ކ�ށ �ލ� �އ �މ�ށ�ވ�. ކ �ވ �އ �ޅ ގ�ނ� އ �އ� �ރ�މ � ކ �މ�ތ ލ �ރ�ނ� ސ� �ވ�ސ� ފ �އ�ކ �ކ�އ އ �ނ� �ހ �ނ� އ�ތ�އ ބ ، ލ� �ވ�އ� �ލ�އ �ނ�މ ފ

ނ�ނ�ވ�. �ރ�މ� ވ�ރ� ބ� ބ�ރ�ގ� ހ�ނގ ގ�ނ�ތ� ފ�އ� �ރ�ހ� ޔ �ވ�ނ� ހ�ތ� އ�ގ�އ�ށ

ކ�އ� �ޓ� �ރ�މ�ށ �ކ �މ�ތ ލ �މ� ސ� ގ�އ ވ�ހ� ��ތ� ދ� �ވ �އ� ލ�ބ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ނ�، ސ� ފ�އ� ސ� ވ�ހ� �ވ�ރ�ގ�ދ� ދ� ތ ހ�

� �މ�ށ �ވ �ޓ �އ � ހ �ތ�އ ޔ� ހ�މ�ލ �ނ�ދ� މ�ނ�ނ� ދ�މ �ނ�ކ�ނޑ� ދ�ޝ� �ނ�ނ�ވ�. މ�ދ �ކ�ތ�އ އ ގ� މ�ސ� �ދ�އ� އ�ކ� އ �ރ� � ކ �ވ�ހ އ�ދ

�ނ� �ދ�މ �ހ�މ�ލ �ދ �މ� ރ�އ � ނ�ކ މ�އ�ޗ�ށ �ރ� ގ�ނ� ކ ފ�އ� �ރ�ހ� ޔ އ�ވ�. ހ�ތ� ލ� މ�ތ� �ރ� ގ�ނ� ކ �ރ� � ކ �ސ�މ�ށ �ޖ�އ މ�ނ�ނ� ފ�ހ�ތ�ށ ދ�ޝ�

ނ� ދ�ރ� އ�ނބ� ނ�ނ�، ނ�ބ�ފ�އ� މ�އ� ގ�ނ�ނ�ވ�. �ލ�އ� �މ�އ�ޗ�ށ �ރ�ނ�އ�ތ ފ އ�ވ�. �ރ� �ރ�މ�ކ ގ�ދ�ހ�ނގ މ�ނ�ނ�ނ� ދ�ޝ�

ނ�މ�ނ�މ� � މ�ރ�ކ�ޒ މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ޔ�ސ�، މ�ރ�ވ�ދ� އ�ނ�މ�ނ� މ�ނ�މ�ނ� ތ� �ފ�އ�ވ�. �ކ�ށ ލ ވ�ކ� � �ނގ�އ �ރ�ސ�ކ�ލ �ތ މ

�އ�ވ�. �ފ�ހ �ރ�މ�ށ � ކ �ޔ�ތ އ �ނ� ގ�ދ�ވ�ސ� � ބ �މ�ށ �ނ�ލ �ކ�ށ � ދ �ނ�ނ�ށ ހ ބ�ރ�މ�

11

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

� �ވ�ނ� އ�ތ ބ �ތ� �ކ �ހ�ކ� ނ�ދ�އ ، އ�ވ �ހ�ކ�އ�ވ�. އ�އ� ރ�ގ�ދ� ވ �ގ� އ�ނ�މ�އ�ސ� �މ ގ�އ ވ�ހ� ، ދ� �ހ�ކ�އ�ކ� �ބ�ރގ�ވ 3 ނ�ވ�މ

، �ނ�ގ�އ� ނ�ގ� ހ�ނދ ވ�ހ� އ�ވ�. ދ� �ރ� 25 އ�ހ�ރ�ވ� ހ � މ� ތ ނގ� ސ�ހ� �ދ� ވ�. ހ �ޓ� �އ �މ�ހ ތ � ހ� �ނ�ނ�ވ�. އ�ކ�މ�ކ �ހ�ކ�އ�އ ވ

ވ�ސ� �ގ� އ�ދ� ކ�މ �ތ�ރ� �ކ �ގ� ނ�ރ�އ �ވ�ހ �، ދ މ �ކ�ހ�ލ�އ�ވ�. ވ� �ރ�ނ�ވ�ސ�ނ�ތ ހ ކ�ނ� މ� �ތ�ރ� �ކ � ނ�ރ�އ ކ�މ ރ�ވ�ރ� �ގ� ބ� �ވ�ހ އ�ދ

�ނ�މ�ވ�. �ދ ލ�ށ �ސ� �ރ� ތ�ފ ތ އ�

3

( �ރ�ސ�ފ�ތ� �ބ�ރ 1988 (ބ 3 ނ�ވ�މ

���� ގ�ނ�ދ�މ�ނ� �ޓ� ވ�އ � �އ�ކ �އ �ނ�ވ އ�ނ�މ�ފ�ހ

، �ނ�ވ� �ރ�ބ ގ އ�ހ�ރ�ނ� ’ـــــــ ވ�ކ�ހ�ލ�އ�ވ�: �އ� �ނ�އ�ޑ ބ

�ޓ� �ތ�ކ�ށ ލ ޖ� ވ�ހ� ދ� � އ�ނ�ނ�ނ�އ�ތ ކ�އ�ވ�. �ޓ� ކ�ލ�މ�ނ�ނ�ށ

މ�ނ�ނ�ގ� ދ�ޝ� �މ� ގ�އ � ވ "ބ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ�ލ އ�ހ�ރ�ނ�، ކ�އ�ވ�.

� �ކ�ތ�އ އ މ�ސ� � �ނ�ހ �ރ�ވ ކ � �ރ�މ�ށ �ކ �މ�ތ ލ ސ� �ނ� �ދ�ށ އ�ތ

މ�ވ�. �ރ� ކ

،� �ތ ވ�ގ �ގ�މ� ހ ފ�ތ� � އ�ތ �ފ�އ� �ލ ދ ނ� �ގ�އ� �ލ�އ�ރ�މ މ �ޅ� މ

�ޓ� ބ�ލ�ހ�އ �ނ�ކ�ނ� އ�މ �ޖ�ގ� ރ�އ ، �ރ� �ކ މ ކ�ނ�ދ�

، އ�ކ�ކ� �ރ� �ނ�ކ ހ ދ�މ� �ނ� �ނ�ޖ�ހ ބ ތ� �ރ�ނ� �ކ �ޢ ފ �ދ� މ�ރ�ކ�ޒ މ�އ�

� �ކ�ލ�އ ނ�ރ�އ � ކ�ހ�ލ�ބ�ޑ މ� �މ�ށ�ވ�. ވ �ގ�އ� އ�ހ�ރ�ނ�ކ�މ

�ވ�ސ�ނ�ތ� �ލ�އ ޔ ޚ� � �ރ�އ ކ ފ� �ގ� �ނ�ކ�މ �ވ�ދ މ ދ� � އ�ކ�ށ �ލ� �އ ކ

�އ�ރ� �ލ�އ�ށ ސ� މ ފ�ނ� ބ�ރ�ނ�އ�އ� �ޖ�ހ� �، ރ�އ �ބ އ �ތ� �ލ ނގ �ލ�ހ� ނގ ހ�

� އ�ކ�ށ �ލ� �އ ކ � މ�ރ�ކ�ޒ�ށ މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� މ�ނ�ނ� ދ�ޝ�

ނ� �ނ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ�ބ�ޑ� �ތ ނ�ވ�. ހ�މ�ވ�ގ �ދ� ނ�ހ�މ�ލ ނ� ބ�ޑ� މ�ތ� �ރ� ކ

�ނ� �ދ�މ އ�ހ�މ�ލ �ނ�ކ�ނޑ� މ�ދ އ�ދ� މ�ވ�. ނ� �ދ� �ހ�މ�ލ �ދ ރ�އ

�ނ� އ�ހ�ރ�މ�ނ�ގ� �ގ� އ�ޑ މ�ވ�. އ�ހ�ރ�ނ�ގ� އ�ހ�މ�ލ ޔ�އ� ގ�ނ�ދ�

މ�ވ�. �ލ� �ވ ހ�ލ�އ ނ�] ދ� [ނ� �ލ� މ �ޅ� މ � މ�ރ�ކ�ޒ މ�އ�

�ރ�ނ� �ކ ފ ދ� � �މ ގ�އ � ނ�ލ �ޓ� �އ ހ ގ�ނ� �ނ�ފ�ށ� �ތ އ�ވ�ގ

�ރ�ވ�ޒ�ނ� ތ އ� �ރ�ނ� �ރ�މ�ކ ހ�ނގ މ�ނ�ނ�ނ� ދ�ޝ� މ�ވ�. �ރ� �ކ �ކ�ތ އ މ�ސ� �ސ�ވ�ނ�ދ�ނ� ހ �ރ� �ބ ހ �ރ� ހ �ރ� ހ �ގ�އ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ�އ�ތ

� �ދ�ވ�ގ�ތ�އ ހ�މ�ކ�ށ �ރ� �ނ�ފ އ�ދ މ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ� މ� �ދ� �ހ �ދ�ސ�ކ�ށ � ގ�ވ�އ� އ �ގ�ކ�ޅ�ށ ބ�ނ�ނ�ވ�ގ�ނ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ� އ�ޑ

�ގ� ފ�ރ�ތ �ވ� ނ�ގ�އ ފ�އ� ސ� ގ� ގ�ޅ� �ރ� �ހ އ�ށ �ޓ� އ ���� ޑ� ، �ގ�އ� ލ �ގ�ޖ� �. ފ�ހ �ވ�ރ�ތ�އ � އ�ނ�ގ� ލ�ގ� ފ�ދ ވ �ރ�ފ�އ� �ބ �ރ�ށ ފ

ނ�ވ� �ރ�ނ�އ� � ފ ކ �ސ� ވ�އ ކ�އ� ދ� �ޓ� ނ�ނ�ށ ވ�ހ� �އ� ދ� �ޖ�އ ރ�އ ވ�ހ� ދ�

�ޔ�ވ�؟ �އ �ހ މ �އ�ހ� �ވ�ސ�އ�ޑ �ވ�ހ�ކ �ހ�ކ� ދ �ގ�ވ އ�އ �ނ� �ރ�ބ ފ�ދ� ގ މ�

12

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ނ�މ�ވ�ސ� �އ�ޑ�ވ�. ގ�ވ ގ�ނ�ނ�ށ�! ދ�މ� � އ�ތ�ރ�އ�ށ � އ�ވ�ހ�ށ �ށ�! �ވ �މ�ތ ލ ކ�ލ�ވ�ސ� ސ� ، �ނ� ޖ�ހ �ގ�އ� ކ�ނ�ފ�ތ އ�ވ�. ނ�ވ�

� � އ�ހ�ނ�ނ�ށ �މ �ޑ� ގ�އ �ޑ�ކ ކ އ�ވ�. މ� �ނ�ވ� � އ�ހ�ރ�ނ� ބ�ނ�މ�އ �ރ�ކ�ށ �ކ �ލ � ހ�ވ �މ ގ�އ މ�ނ�ނ�ނ� މ� ، ދ�ޝ� �ފ�އ� �ކ�ށ �ލ �ގ�ބ އ�ގ�ތ

�ރ�ނ� ފ އ�ހ�ރ�ނ�ގ� �ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �ރ�ނ�އ�ވ�. �ލ�ފ އ އ�މ� އ�ހ�ރ�ނ�ގ� ، �ނ� ޖ�ހ ދ�ނ�މ� �ގ�އ� ބ�ދ�ލ ،� މ ވ� �މ�ވ�. އ �ހ� �މ މ

� ވ ގ�އ� ނ�މ�ތ� ބ� ނ� �ޓ� ވ�އ � �އ�ކ�ށ މ އ�ދ� ، �ރ�އ� ފ �ވ� ލ�އ �ނ�ގ�ސ� �ވ�މ �ނ�ލ�އ �ވ�މ ލ�އ އ�ހ�ރ�ނ� �ކ� �ގ�ހ ޔ�ގ�ތ ގ�ނ�ދ� މ� ނ�

އ�ވ�.ـــــــ ‘ �ނ� ޔ�ދ�ކ ނ� ތ� ވ�ހ� ނ�، ދ� �ލ�އ� �ކ �ލ� ލ�ގ�ރ�ތ އ އ�ހ�ރ�ނ�ގ�އ�މ�

�؟ �ކ ނ�ކ� ކ �ސ� �ދ�ނ�ގ� ހ އ ) ނ�ޅ� ���� �ގ� ( �ވ �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ކ

� �ރ�ގ�ގ�ތ�ށ ހ �ދ�ނ�ވ�. (މ� އ �ނ� ނ�ޅ� ކ�ލ �ނ� ނ�ޅ� � ގ� ދ�ރ� ކ�ލ ވ�ރ�މ� ��� ގ�ދ�ރ� ، ނ�ޅ� �ޕ�އ�ކ� ގ� ބ�އ ���� �ޕ�: ބ�އ�ޕ� ބ�އ �ޕ�ގ� ބ�އ ގ� ���� އ�ވ�.) � آدم� ނ�މ�،

� ވ �ގ�އ� �ކ�މ �ފ�ނ�ރ�ށ އ އ�ނ�ގ� �ވ� �އ �ޅ އ ��� �ފ�) (ކ

� �ނ� ކ�ލ ދ�ރ� އ�ނ�ގ� �ގ�އ�ވ�. ވ�ރ�މ ނ�ޅ� ހދ.

، އ�ކ� � ގ�އ�ވ�. �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ �ވ� �އ �ޅ އ ރ� ދ�

� ކ�ނ� � މ �ވ�. ވ� �ނ�މ�ކ �މ �އ �އ ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ވ�ރ�ށ ވ�ހ� ދ�

، �ފ�އ� �ލ �ރ�ކ�ށ ކ � ވ�ރ�މ ނ�ޅ� �ޓ�ކ�އ� �މ�ށ ދ�ނ�ގ�ތ �ކ�ނ� އ�އ

�ނ� ކ�ލ �ނ� އ�ނ�ގ� ދ�ރ� އ�ވ�. އ�ގ�ފ�ހ �ނ� �ޅ �އ ޔ ނ�ޅ� � ކ�

އ�ވ�. ޔ�ނ� �ވ�ސ�، ނ�ޅ� آدم ކ� �ޕ�) އ�ށ ���� ގ� ބ�އ )

ނ�ގ� މ� ހ�ސ� �ދ� �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ، ކ ���� ގ� މ�ނ�މ�އ�ކ� މ�ނ�މ�: ��� �� � ނ�މ� �ނ�މ�ނ� �ފ�ތ �ރ�ގ�ގ�ތ�ށ ހ (މ� އ�ވ�. ސ� އ�އ�

� ގ�މ�ނ�މ�ފ�ރ�ތ ���� ) �ޕ� ގ�ބ�އ � ނ� �ދ� މ އ�ވ�.)

� �ނ�ނ�ށ �ޅ ބ�ފ � އ�ވ�. މ� ������� � މ �ދ� �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ، ކ �ފ�) އ�ކ� ކ�ގ� ޔ�ނ�މ�އ ކ� � �ކ�ށ ސ�ބ�ތ ނ� � �އ�ށ ލ �އ� އ ، ޔ�ނ� �ކ� މ �ދ� މ

ވ�ސ� ނ�ކ� މ� ހ�ސ� �ދ� �އ� މ � އ މ� ������� �ދ� �ނ�ނ�ނ�ވ�. މ ގ�ތ�ކ ، �ތ� �ވ ނ�ނ�ށ ދ�ބ�ފ�އ� �ރ� ނ�ކ�ނ�ކ �ދ� މ ގ� �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ

�ނ� ޔ�މ �ގ�ނ� ކ� �ރ�ކ�ށ ތ � އ� މ �ދ� � މ ޔ�ށ �ރ� �ގ�ކ �ސ�ރ� ނ�މ އ �ރ� ކ

ތ�ނ�މ� �ނ�، ކ� �ނ�ނ�ގ�ތ �ދ�ހ �ދ�ކ ނ�ގ� އ ވ�ހ� އ�ވ�. ދ� އ�ނ�ނ�ނ�

އ�ނ�މ�ނ�ގ� � ހ �ރ� ހ އ�އ� ޔ�ސ� �ރ� ނ�ކ�ނ�ކ �ދ� މ � ހ�ކ �މ� ހ�ގ

�ނ�ގ� ހ މ� �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ އ� މ� �ނ� އ�ސ�ލ މ� �އ�ވ�. ނ�ބ �ދ� މ

�އ�ވ�. ނ� � ބ �ދ� �އ� މ �އ � ބ ނ� ������� �ދ� މ

���� �ގ� �ވ �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ކ

�ނ� �ލ ނ� ސ�ކ ރ� އ�މ� �ށ� އ�މ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ

�ވ�ސ�ވ�ރ� (15 - 16) �ނ�ދ މ ނ�

13

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

އ�ވ�. �ވ� �ބ އ ޔ�ގ�އ� އ�ބ�ތ� �ނ� �ރ�ވ�ސ� އ�ދ� ދ ހ ��� މ� �� � ، މ�ނ�މ� �އ� � އ �ޕ� آدم� ގ� ބ�އ ����

�ނ�މ�ތ� ލ�ދ ، ތ� �ނ� �ވ � ބ�އ �ތ�އ �ތ �ޔ އ �ގ� ރ�ސ�މ� �ވ�ހ ދ �މ� �ޖ�ގ� 6 ވ�ނ� ގ�އ ރ�އ ވ�ހ� �ވ�. ދ� އ�ކ ގ�ފ�ޓ" �ރ� ގ� 64 އ�ހ�ރ� ކ ، މ� އ� މ��

�ގ� މ ޓ� �ށ� ބ�ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ވ� ކ ވ�ރ� �ގ�އ� ބ�އ� �ރ�ތ �ބ �ނ� މ �ވ ގ�ނ� ބ�އ �ލ�އ� �ވ �ޅ � ހ �ގ�އ� އ�ތ�ޅ�ށ ބ�ތ �ގ� މ�ނ�ސ� �ވ�ހ ، ދ ގ�އ� އ�ވ�ނ� �ގ�އ�ވ�. ފ�ޓ" މ �ތ� އ

ނ�ގ� ނ�ހ�ސ� �ދ� �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ �އ�ހ�ރ�ގ�) ކ �ރ�ނ� 12 ވ�ރ�ކ�ށ �މ ގ� މ�ނ�މ� (އ ���� �ފ�އ� އ�ވ�ނ� �ހ�ގ�ކ�ށ �ނ� ފ އ�ކ �ވ�. ގ�ޅ� ނ�ކ�ޅ �ދ� އ�ނ�ހ�ނ�ކ

�ނ�ނ�ވ�. �ކ�މ�އ ބ � އ�އ� �ނ�ށ ، އ�ޒ�މ �މ�ކ� ބ �ތ� �މ�އ�ށ � ހ ގ�ތ�ށ ނ� މ� �ދ� ��� އ�ވ�.) އ�ނ�ހ�ނ�ކ �� � ސ� ( އ�އ�

�މ� � 5- ރ�ޙ މ �ރ�ހ� ބ � އ� �ވ ގ� ޙ�އ ) 2- ނ�ނގ� 3- ނ�ނގ� 4- އ�ސ�ރ�ފ� ސ� ނ� (ދ�ނ�އ�އ� އ� �ސ� � ޙ ތ ޝ� �އ� �ގ� ޢ �ނ�ގ� ކ-ވ) 1- ދ�ނބ ހ �މ� �) (ބ�ލ : (ކ�ޅ�ށ �ބ�ރ� ފ�ހ�ތ

ނ� �މ� �ގ� އ މ �ރ�ހ� ބ �މ�ތ� އ� � (ދ�ނޑ މ �ރ�ހ� ބ � އ� ނ�ތ �މ� �) 8- އ ޔ�މ � (ނ�ރ�މ�ރ� މ � ޤ�ސ� ޔ�މ ނ� (ކ) 7- މ�ރ� �މ� ގ�) އ �ޢ�ލ� ބ ދ�ގ� (ކ�ތ� �ށ� (ކ�މ�ނ�) (ކ) 6- ކ

ގ� އ�ނ�ހ�ނ�ނ�) �ރ�ޢ�ލ� (ކ�ނބ

މ�ސ� � މ�ތ �ޠ� ފ �ގ� ކ�ގ�ސ�ދ�ށ ނ� -3 � މ �ރ�ހ� ބ އ� � ޒ ރ�މ� �ށ� ފ ހ�ތ� -2 (� ޔ�މ �މ�ރ� �ޅ (ފ ޢ�ލ� � ޔ�މ މ�ރ� �ގ� މ މ�ނ� -1 ކ-ވ) �ނ�ގ� ހ �މ� (ބ�ލ : �ބ�ރ� މ�ދ

� ޢ�ލ� �ވ ސ�ގ� ޙ�އ �ރ� � 6- ނ�ނގ� 7- ނ�ނގ� 8- ޕ ބ �ރ�ފ�ރ ޢ�ލ� ނ�ޖ� �ރ� ފ�ޓ�ގ ހ ނ� 5- މ�ޝ� � އ�މ� �މ�ދ �ޙ�އ �ޔ� މ އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ 4- ރ�އ�

�ގ� �ދ�މ ނ� އ އ� �ސ� �ވ� ޙ ދ ހ� އ� ޝ� ) (މ� ސ� ނ�ގ� އ�އ� ނ� ޙ�ސ� �ދ� ނ� (މ � ޙ�ސ� ތ ޝ� �އ� �) 2- ޢ �ޔ އ �ރ�ޤ� � (ގ �މ�ދ �ޙ�އ �ޔ� މ އ �ނ�ގ� ކ-ވ) 1- ރ�ޤ� ހ �މ� ނދ�ގ�ނ�: (ބ�ލ ށ� އ�

� މ � ޤ�ސ� ތ ޝ� �އ� ގ� ޢ �ރ�ނ� � 6- ބ�ޑ �މ�ތ �ތ �ގ� ފ ބ � ޢ�ލ� ބ � 4- ނ�ނގ� 5- ކ�ތ� ގ� މ�ރ�ޔ�މ ޢ�ލ� �ތ� އ �ގ� ދ�ނ�ސ� �ދ�ށ ރ�އ �ރ� މ�ނ�މ�އ�ވ�.) 3- ކ

�ގ�މ�ނ�މ� �ދ�މ ނ�އ އ� �ސ� ޙ

��������������������� ���������� � �� ��������������� ������������������ ������������������������� �������� �� ���������������� ����� � � ��������� �!������������� ����!������ ��� ����� � � "�#����� �������

�#������� � � ���#������� � � � �$#����� �� ��� ���� � ��%�#������� � � ��&#������������ � �� ���#�� !"� ������� � � � �'#��� � �� �#� �������(#���$�� �������)#�� %����� �� ����������#�����& '()���*��������#����������#��������+,-� !.������

����� ���� �����*�+,��������)���-�!���� � ���. ���&�������������������!����������������� �

�� ����������� ������� �� ��� ������ ���� !"��������� ������� ��$���� ���� %���� � �� �����������,��� ����� ���� ��. ��

�. ������������ ����!����������. ����

14

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

:� އ�ށ ���� � �މ�ށ �އ ކ ގ�ނ�ވ�ސ� ރ�ނ�ފ�ށ� �ޑ�އ� އ�ނ�މ�ކ ނ�ކ� �ސ� ހ ( �ގ�އ� �ގ�ތ �ވ �ޅ ދ ވ� �ޕ� ބ�އ �އ� މ�ނ�މ�އ ގ� ���� ) : ރ� އ�ނ�މ�މ�

� �ނ�އ�ވ�. އ�ހ�ނ�ނ�މ�ވ�ސ� އ�ނ�އ�ށ �ވ � ރ�ނގ�ޅ ކ�ނ�މ�އ�އ�ޗ�އ �ރ� �ނ�ނ�ވ�. ހ �ޖ�އ �އ �ކ ޔ �ކ� �ޑ އ� ފ �ސ� މ�ސ�އ�ލ�ޖ�އ

ކ�ހ�ލ� ވ�ކ� � ހ�އ�އ ރ� ކ�ހ�ލ� ވ�ކ� �ވ�. �ނ�މ�ހ ހ ފ� ހ�ޔ� ރ� �ޓ� ރ�ށ �މ�ކ� �އ ކ �ނ� �ރ�ވ �ހ�ގ�ކ ފ � ރ�ކ�މ�ށ އ�ނ�މ�މ�

�ވ�. �ވ�ސ� ރ�ނގ�ޅ �އ �ވ�. ކ�ނ�މ�މ�ހ �ވ�ސ� ރ�ނގ�ޅ ހ�އ�އ �ނ�ނ�ވ�. ކ�ނ�މ�ރ� �އ މ�ހ

، ކ�މ�ކ� �ރ� ނ� ކ ނ�އ� �ގ� ރ� ވ�ރ�ށ �ޑ�އ� �ޑ�ކ �މ�ވ�. އ�ނ�މ�ކ �ކ "ޅ�އ �، ބ �މ �ކ އ �ނ� �، ދ �މ ރ�ޖ�ހ �، ތ� �މ �ކ އ � އ�އ�ޗ�ތ� �ޒ�ށ : އ�މ އ�ކ� ހ�ބ�

�ނ� ރ�ބ�ރ�ފ�ށ�ކ ބ�ނ�ނ� � މ އ�އ� މ�ހ� � އ�އ�ށ ، �ފ�އ� �އ�ޅ ތ�ނ�ށ �މ� އ�ތ�އ � �މ�އ�ޗ�ށ މ�ޒ ގ�ނ� "ދ�އ� �ހ �އ �ރ�ކ�ޅ ހ�ކ

�ނ� ފ�ހ �ވ� ބ�ޑ � ތ�ނ�ކ�ޅ�އ �ނ�އ�ވ�. �ޅ�ފ އ �ވ�ސ� ރ�ކ ނ�އ� ތ�ނ�މ�ގ� ކ� �ގ�އ� އ�ކ�މ ނ�ވ� �ހ� ފ މ�ރ�މ�ވ�. � ތ�އ އ�މ�ހ�

�ނ�ވ�. �ޅ އ ޖ�ހ�އ� � �އ�ޗ�ށ "ނ�ފ�ދ�ތ�ކ ހ � ބ�ނޑ ގ�ނ� �ނ�ޑ�ހ��ދ�އ� އ �ދ� ކ �ނ� �ށ ގ�ދ�ނ�ފ ގ�ނ�، "އ�ނ�ކ�ނޑ�އ� ފ�ޅ

އ�ތ�ރ�ގ�އ� ، އ�ނ�ކ� އ�ނ�ބ�ދ�ބ�ދ�އ�ވ�. ނ�ގ� �މ� ގ �ގ�ދ� �ށ�އ މ ، �ނ� �ޅ ގ�ނ�އ "ދ�އ� ހ �ނ� �ފ�ހ �އ އ�ގ�ތ�ނ�ކ�ޅ

ގ�ނ�، �ޖ�ހ�އ� ، އ�ނ�ގ�ކ�ޅ�ށ ރ�ހ�ދ�އ� ނ� ތ� ގ�ނ� އ�އ� "ދ�އ� � ހ �ކ�ޅ �އ� ނ�ރ�ކ�ޅ �ކ�ޅ �ކ�ޅ �ވ�. ދ�ގ�ނޑ އ�ނ�ނ�އ�އ�ޗ�ކ ހ�އ�

�ނ� ތ �ރ�ހ� �ނ�ވ�. އ�ނ�މ�ކ �ޅ �އ � ޖ�ހ �ކ�ށ �ޒ � އ�މ �އ�ޗ�ށ � ތ�ކ ދ ފ�އ� �ހ� �ދ � އ �ލ�ށ �، ވ �ޅ�ށ �، ކ �ގ� ފ�ތ�ށ �، ގ�ސ�ގ�ހ ބ�ނޑ�ށ

އ�ވ�. �ނ� ކ�މ�ކ� މ� �ޅ �އ އ�ނ�ކ�ށ

ގ�: �ފ�ނ�ވ� އ �����ބ�ރ �ފ�ނ�އ�ހ�ރ�ވ�. އ�އ� 1968 އ�ވ�. އ�އ�ހ�ރ� ނ�ވ�މ ، އ ވ�ރ�ކ� ލ� އ�ވ�. ފ� � ނ�ވ� �ގ�ތ�އ ލ �ނ�ފ� � އ�ޅ ޚ �ރ� ތ �ފ�ނ�ވ� އ ����

�ވ�. �ވ�ހ �ނ� ދ �ޖ�ގ� ދ�ވ�ނ� ފ�ށ ރ�އ ވ�ހ� � ދ� ގ�ނ�ދ �ނ� މ� �ރ�މ ކ �މ�ނ� ވ�ތ� �ގ�ނޑ �ރ�ވ�ސ� އ�ޅ ހ ، މ� 11 އ�ކ�

އ�ދ� އ�ރ�ގ� ، އ� މ� ވ�. �ޓ� އ�ކ�ފ 5103 ނ�ކ� �މ� ބ�ޑ ގ� "ތ� އ�ގ �ގ�ގ�އ�ވ�. �ވ މ �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ ، �އ� ހ ވ� ����

�ޔ� އ �ޖ� އ ބ� ލ� ކ�ނ� ވ�ރ� � މ�ނ�ނ�އ�ށ ތ� �ނ�ވ�ސ� ހ މ� ގ� �ދ�އ� �އ ވ�ރ�ށ ޔ�ވ�އ� �ސ�ނ�ފ� �އ (ޚ ނ�ވ�. �މ� ބ�ޑ �ރ�ގ�ވ�ސ� ހ މ�

�ނ� އ�އ�ސ�ލ "އ�ވ�. �ނ�ނ�ނ�ތ ބ �ނ�މ� �ނ�ލ އ�އ �ޓ� �އ ހ ނ�ނ� �ފ�އ� �ލ ނ�މ �ނ� ކ�ށ � ގ�ތ�ކ�ށ ވ�ނ� މ� � ކ�މ�އ ވ�ނ� މ�

�ވ�. �އ�އ�ޗ�ކ ދ�ނ�ނ�ވ

އ�ވ�. އ�ދ� އ�ހ�ނ�ނ�ނ�ސ� � �ށ� �ވ �ރ�އ ރ�ދ�ނ�ކ � އ� �ޖ�ނ�މ�: (اهللا އ�ގ�ތ�ށ އ ބ� ކ�ނ�ލ� � ވ�ރ� �ގ�ނޑ�ށ އ�ޅ

� �ހ�ނ�އ ހ�މ�ވ �ރ� �ގ� ފ �ގ�ނޑ ފ� އ�ޅ �ނ� ސ� �ގ� (ރ) ގ�އ� ބ �ތ�ކ ރ�ޠ �ނ�ނ�ނ�ވ� ޝ� �ގ�އ� ހ �އ ހ �ރ�މ� �ކ �ބ ޚ ނ�ތ� � އ� އ�ކ�ށ

�ވ�ސ� ނ�ވ�އ�ވ�.) އ�އ ހ�

ނ� �މ� ހ�މ�އ�ބ�ޑ ގ� "ތ� ގ ގ� �ޓ� އ�ކ�ފ 5103 މ� �ކ�މ�ކ� �ރ�ތ�މ�އ�އ ފ �ރ�ނ� ކ �ރ�ތ�މ�އ�ހ�ރ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ފ -

�ޕ� �ބ�އ ���� ގ� މ�ނ�މ�އ ޔ� �ނ�ވ�ދ� �ރ�ބ ނ� ގ �ރ�ނ�އ� ކ�އ� އ�ނ�ގ�ފ �ޓ� ނ�ނ�ށ ވ�ހ� ، ދ� �ފ�އ� �ނ� ނ�ގ �ގ� އ�ހ�ނ�ތ�ނ�ކ ރ�ށ

ގ�އ� "ތ� ގ �ފ�ނ�ވ� އ ���� އ�ދ� ނ�މ�ވ�. �ދ� �ކ�ށ �ރ�ތ މ އ� � އ�ށ �ރ� ދ�ބ "ތ� އ�ގ �ގ�އ� �ރ�ގ�ޚ�ރ�ދ ރ�ކ ސ� � އ�ދ�ގ�ތ�ކ�ށ

�ނގ� އ�ތ �މ�ވ�. �ދ ހ �ގ�އ� ރކ�މ �އ�ރޓ� �ކ �ޑ ހ �ރ�ގ� �ތ އ ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ވ�ހ� ދ� އ�އ� ،� ނ�ކ�ށ �ބ� �ރ�ތ�އ މ އ� ގ� �ރ� ބ 15

15

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ކ�އ� �ޓ� ނ�ނ�ށ ވ�ހ� �އ� ދ� �ޖ�އ ރ�އ ވ�ހ� �ރ� ދ� �ކ ސ�ބ�ތ ނ� ]ވ�. ނ�ނ� މ� � ގ�ޓ� �ޅ�ނގ �ރ�ހ �ތ ގ� އ ވ�ސ� [ބ�ނޑ�ރ� ޔ�ނ� �ކ� ނ�މ�ކ�ށ

� ދ�ކ�މ�ކ�ށ �ވ�ސ� މ� �ނ� ޚ�ރ�ދ �ގ� ބ�ނދ�ރ�ހ�ދ�ނ�ދ ގ� ރ�ށ�އ �ދ�އ� �ތ�ނ�ށ�ވ�. އ ނ� އ�ސ�ލ �ޓ� �ވ�ގ�ނ� ވ�އ ދ ހ� ���� ޝ�

�ވ�.) ނ�ކ�ނ�ތ�ކ �ގ� �ނ�ނ�ނ� މ ހ � ދ�މ� �ނ�ށ �ވ�ގ�ނ� އ�ދ�ނ� ........... ޒ�މ ލ �ސ� ކ�މ�ނ� ހ �ގ�އ� މ� �ނ�އ�ވ�. އ�ގ�ބ�ދ�ލ ނ�ދ

ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ފ�އ� ސ� ވ�ހ� ���� ދ� ގ� ނ�ޗ� �ޓ� 4 އ� �ނ� 5 ފ ސ�ކ�ޅ �، އ� ވ �ވ�ރ� �ގ އ � ޝ� �ކ�ތ�ށ އ ނ�ގ� މ�ސ� ފ�އ� ސ�

�އ� ރ�ފ�އ �އ� ފ�އ ސ� �ނ�ނ�އ� �ގ�ގ�ތ �ނ�ތ�ކ އ�ނގ ،� ހ�މ�ނ�ވ �ވ�ސ� ރ�ތ ޝ� �ގ� އ�ކ�މ �ނ� �ރ�ގ�ގ�ތ �މ އ ، ގ�ތ� ވ�ޑ�އ� މ�ނ� ހ�

�ގ�އ�ވ�. �ނ�ގ�ގ�ތ �ވ � ޒ �ނ� އ�ނ�މ�ހ�ގ �ވ�ސ� ވ�ދ�ވ �ވ�ހ�ކ � ދ ނ�ގ�ތ�ރ�އ�ށ ފ�އ� �، ސ� �ހ�މ�ވ ރ�ތ � ޝ� �މ�ށ �ލ �ބ � ބ�ލ ސ�ކ�ޅ�ށ އ�

�ހ�؟ �ރ�ވ�ނ� ކ�ނ�ކ�މ�އ � ކ "އ�ށ ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ކ�ލ ފ�އ� �ކ�މ�ނ� ސ� �ރ�ގ�ހ�ގ �މ �ޅ�ނ� 16 - 17 އ�ހ�ރ�ގ�އ�ވ�. އ �ރ�ނ� އ�ރ�އ �މ އ

، �ވ�ނ� ޔ�ކ�މ�ށ �ނ� ގ�ނ�ދ� �ދ�މ �ބ ނ� ޖ�ވ �ރ�ވ�އ� ބ�ހ �އ� ގ� ރ�ގ �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ ރ� �ޑ�ސ� �ޑ�ކ އ�ކ � �ނ�ނ�ށ ހ �ރ� މ� �ކ �ލ �ނ� ސ�ވ ބ

�ނ� �ވ�ހ�ކ �ޖ�ހ�ދ މ�އ� - ކ�މ�އ �ނ� �ޖ�ހ ، ކ�މ�އ � އ�ނގ�ނ� އ�އ �ނ�ތ� - ތ� �ނ�ކ�މ�އ � ބ�ލ �، ޅ�ކ�މ�ކ�ށ �ރ�ކ�ށ �މ [އ�ހ�ރ�ނ�ގ� އ

� �ޖ�ނ�މ�، ކ�ލ�މ�ނ�ނ�ށ �ވ�އ � އ�ތ �އ �ވ�ހ �ރ�ނ�މ� – އ�ކ�ހ�ލ� ދ � އ�ހ�ރ�ނ� ކ �ކ�ތ އ �ރ�ވ�ނ�މ�ސ� � ނ�ކ �ނ�ނ�ށ ހ މ� "މ�ނ� ބ�ޑ�ތ� ކ�ލ

ބ�ށ�] އ�ވ�. �ނ�މ� - ބ�ލ�ނ�ތ� �ލ �ކ އ�ކ�ނ�ދ�އ

އ�ވ�. �ހ�މ�ގ�ދ�އ� ބ ނ�ގ�ނ�ސ� ވ�ހ� ދ�

ނގ�އ�ކ� � ނ�ހ� �އ �ތ�ކ �ގ�ކ�ނ�ތ�އ ، ކ�ނ�މ�ވ�ސ� ވ�ރ�އ ވ� � އ� �އ �ހ�ކ�ތ�ކ � އ�ޅ�ނ�ޖ�ހ� ވ �އ �ތ�ކ ޔ�ވ�ޅ �ގ� ފ� ކ�މ �ތ�ރ� �ކ �އ� ރ�އ �މ�ތ ލ ނ� ސ� �ރ� (ކ

ނ�ގ� ފ�އ� � 1300 ސ� އ ނ�ޑ� ، އ� �ފ�އ� ބ �ތ� �ކ ތ ބ� �ނ�އ�ވ�. - ކ�ނ�މ�އ�ކ�ސ� ތ� �ވ�ސ� ވ�ދ ކ�މ�ށ �ނ� �ލ � ބ �އ�ށ ހ މ� �ނ� � ބ � ނ�ބ�ލ �ނ�އ�އ�ޗ�ކ�ށ ނ�ނ�ވ�. ބ

�ގ�އ� - މ �ޓ� �އ �ލ�ހ ޓ� ބ �ރ� އ ކ� ގ� ސ� "ޓ� �ލ� އ�އ�ރޕ �ޅ ���� - ހ �ގ� �ވ �ށ� މ �ފ �އ �ދ �ޅ ކ

16

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ގ�އ� �ތ ބ�ރހ ��ޓ ، 29 އ�ކ �އ� �ހ�ކ�އ�ށ ބ� ވ �ތ� �ރ�ށ �ޔ ސ� ތ�އ � އ�އ� �ރ�މ�ށ ވ�ނ�ޑ ރ� �ނ� ޓ� ތ �ޖ� އ�ނ�ނ�ހ� ރ�އ ވ�ހ� ނ�، ދ� �ރ� �ގ�ކ �މ ނގ ސ�ހ� �ދ� � ހ ކ�ރ�އ �ލ�ޝ� ބ�ޑ

�ނ� �ވ �ރ�އ �ރ� ނ�ކ ، ނ�ވ�ތ� އ�ދ�ތ �ވ� �ރ�އ �ރ� ނ�ކ "؟ ނ�ވ�ތ� އ�ދ�ތ ތ �ވ� �ލ�އ ވ �ޓ� �އ ސ� ހ �ޖ�ގ� ރ�އ� ރ�އ ވ�ހ� � ދ� �ޅ�އ �ރ�ފ � ދ�ތ �ވ�ނ�އ�ތ �ރ�އ � ކ �އ�ށ އ ނ�ޑ� އ�

�ފ�އ� "އ� ދ�ނ�ނ�ވ �ތ �ދ�އ�ވ�ސ� ދ�ގ�އ � ހ �ނ�ނ�ތ�ލ�އ ނ� ހ�ނދ ވ�ހ� �މ�ނ�، ދ� �ގ�ނޑ ސ� އ�ޅ �އ�އ� �ރ�ކ�ށ ހ �ނ�މ�ވ�. މ� �ވ�ސ� ނ�ދ �ހ�ކ�އ�ކ�ށ �ގ� ވ ބ�ބ ސ�

�ވ�ސ� ދ ނގ� ކ�ނ�ހ� �ޖ�އ�އ�ވ�. މ� ނ� ރ�އ ފ�އ� � ސ� އ ނ�ޑ� � 1600 އ� �އ�ކ �ނ� 300 އ �ރ�ތ�މ� 1300 ފ�ހ ގ�ނ� ފ �ޅ� �ބ�ރ�އ� ގ �ނ�މ�ވ�. 3 ނ�ވ�މ �ލ �ރ�ކ�ށ ކ

�ވ�އ�ވ�. �ނ�ބ �ލ� ކ�ނ�ފ�ރ�ތ�ކ �ފ � އ �ނ�ގ� ޚ�ރ�ދ ހ މ� �ނ�ނ�ވ�. މ� ހ ނ�މ� �ދ�ގ� އ� ހ އ�ވ�. މ� �އ�ރ� ތ�ށ � ހ� �ގ�ނޑ �ނ� އ�ޅ �ޔ�ތ އ ސ� �ގ� ހ�އ� އ �ސ� ވ�އ ވ�ރ�ވ�ސ� ދ�

�ކ�މ�ކ�ށ�ވ�.) ހ �ރ� � ހ �މ �އ ދ�ނ�ނ�ވ� ކ �ވ�. މ� ވ�ރ�ކ �ދ�ބ�އ� އ�ސ� އ�އ� ހ �ލ� � ބ � -/100 ޑ�ލ�ރ�ކ�މ�ށ �ލ�ކ�ށ �ވ � ދ ބ�ލ�ކ�ށ

ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ފ�އ� ވ�ހ� ސ� �، ދ� ބ�ޔ�ކ ވ� ވ�ރ� � ބ�އ� �ރ�ނގ�ޅ�ށ �ގ�އ� ވ�ރ�ށ �މ ރ�ވ ގ�ނ�، މ� � ރ�ވ� �ރ�ނގ�ޅ�ށ �ސ�ރ� ވ�ރ�ށ އ �ރ� ކ

ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ވ�ހ� ، ދ� �އ� �މ�ކ � ރ�ވ ހ �ރ� ނ�ގ�ތ�ރ�ގ� ހ ފ�އ� ، ސ� �އ� �ވ�ތ �ބ �ރ�ގ�ގ�ތ ޔ �ޅ� ހ�ތ� ނ� ގ�ނ�ގ ފ�އ� ސ� ވ�ހ� �ގ�ނ�، ދ� ބ ތ�

� ގ�ނ�ވ ވ�ށ�އ� �އ� ނ�ގ�އ ފ�އ� ސ� ސ�، ��އ�އ� �ލ މ ނ� �ގ�މ�ތ� �ފ�ހ�ރ�އ އ�ތ�އ � �ރ�ށ ތ �ގ�އ� �މ �ވ ސ�ފ �ޅ�ދ�ނ� ނ�ކ �އ� �މ �ޅ�ދ ކ �ރ� ހ

�ފ�އ� �ލ �ކ�ށ �ކ �ލ�އ� ހ�ލ �ވ ނ�ގ� ގ�އ ފ�އ� ، ސ� �ލ�ނ�ވ� ތ�ނ�ތ�ނ�އ� �ވ ، ގ�އ �އ� ގ�ތ �ދ�ނ�ވ� � ހ�މ�ލ ��އ�ށ ނ�ގ ފ�އ� �ދ�ނ�ގ�ނ�، ސ� �ލ �ހ�އ މ

، ނ�މ�އ� � ނ� �މ�ށ �ދ ނ�ގ�ހ � ހ�ނ�ވ�ރ� ސ"ސ� ނ�ގ�އ�ކ�ށ ފ�އ� �ނ� ސ� ގ�ތ �ތ� �، ވ�ގ މ ނ� �ނ�ދ� ނ� އ�މ ފ�އ� �ވ�ދ� ސ� ނ�ގ�އ�ށ ފ�އ� ސ�

�ޓ�ބ�ރ 1988 ނ�، 29 އ�ކ � 80 ތ�މ�ޅ�އ� �އ�ކ �� އ � ގ�ރ� ا �އ� ސ� އ �ފ� �ތ �ދ�هللا ލ ގ�ނ� ޢ�ބ ފ�އ� � ހ� ތ�އ �ޓ� �ރ�ހ� ޗ ކ

އ�ވ�. �ރ� �ނ�ފ "ނ�ގ� ބ�ނދ�ރ�ކ ލ � ސ� �މ�ށ ފ �ޖ�ހ� ރ�އ ވ�ހ� � 8.30 ގ�އ� ދ� ރ�ކ�ޅ �ގ�ރ� އ� �ވ�ހ ރ�ދ ހ� ވ� ހ�ނ�

ފ�ނ�އ� �ގ�ދ�ވ�، ކ�ނޑ �ސ�ރ�ވ� އ ވ� ކ�ޅ�ށ�ވ�. ދ� �އ� މ އ�ގ�ދ� �ވ� މ �ރ�ދ� ދ�ތ �ގ�އ� ބ�ދ�ލ �ގ� ކ�މ ފ�ހ� �އ� ހ�އ �ފ�ސ� މ

�ނ� �ދ�ވ އ � �ލ�އ�ށ މ � �އ�ކ �ލ�ކ �ނދ�ގ އ � ހ �ރ� ހ މ� އ�ވ�. �ނ� އ�ޅ �ރ�އ�ޅ�ނ�ވ�ސ� ދ�ތ �ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �ސ�ވ� ހ �ތ� "ތ�ކ �ބ ކ

�ނ�ނ�ވ�. � ފ�ހ ރ�ކ�ޅ�އ �ޑ�އ� � ކ � 4 ޖ�ހ ކ�ށ �ޅ�ނ� �ނ� އ ސ�ވ ލ�ރ� ފ�ތ� �ރ�ސ�ފ�ތ� ވ� �ބ�ރ 1988 ވ� ބ 3 ނ�ވ�މ

52 ޓ� ބ� �ނ�ތ� ހ މ� 42 � �ވ�ސ�އ�ކ އ �ޓ� �ރ�ކ އ ވ�ހ� ދ� ، �އ� އ ނ�ތ� ވ�ސ� �ރ� ހ � އ�ކ�ށ �ގ�ވ�ރ� ހ�މ�ލ

�ނ�ނ�ވ�. �ޅ�ނގ � ހ �ޑ�ތ�ނ�ކ�ޅ�އ �ރ� ކ �ވ �އ�ށ މ � ދ� މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ދ� ސ� ނ� ވ�ނ� ސ� ނ�މ�އ� � ކ�ނޑ� �ރ�ފ�ރ�ތ �ތ �ލ�އ މ

� �މ�ށ � ވ�ދ�ގ�ތ ނ�ގ�އ�ށ ފ�އ� � ސ� �ރ�އ�ކ ޔ � އ�ރ�އ� ހ�ތ� �ލ�އ�ށ �ނ� މ ހ މ� ބ�ނ�ވ� �ރ��ތ�މ� ފ�އ� ނ� ފ �ގ�މ�ތ� �ގ�ތ ވ �ފ�އ� މ�ނ�ނ� ރ�ވ ދ�ޝ�

އ�ވ�. �ވ�ނ� � ވ�ޒ�ނ�ލ�އ އ�ށ �ނ�ގ� ބ�ޑ� ހ ، އ�މ� ބ�އ� �ލ�ފ�އ� � މ �ބ�ޔ�ކ ރ�، އ�ނ�އ �އ� ގ�ތ ނގ�އ� �ރ�ގ�ނ� ހ� ގ�އ� ހ �ރ� ނ�ތ� ކ ވ�ސ�

ނ� ނ�ގ� ގ�ޓ� ފ�އ� � ސ� �އ�ށ މ ދ� �، ވ�ޒ�ނ�އ�އ� �އ�ކ އ�ވ�. ހ�މ�އ�އ�ޑ �ގ�ވ� ގ�ވ�ޒ�ނ�އ ގ�ނ� ބ�ޑ� �ނ� އ�ޅ� �ގ� އ�ތ �އ އ�ތ�ނ�ނ� އ�ކ

އ�ނ�ގ� ���� �ގ� �ވ މ �ށ� �ފ �އ �ދ �ޅ ކ �ރ� �ހ އ�ށ "ރ� ފ ގ� ގ�ޓ� � �ޅ�ނގ ހ �މ�ތ� މ�ގ ނ�ގ�ގ� ފ�އ� ސ� ނ�ވ�. �ދ� �ހ�މ�ލ �ދ ރ�އ

�ރ�ނ� އ ސ� � އ�ކ�ށ �ލ� �އ ކ � ނ�ގ�އ�ށ ފ�އ� ސ� �ނ�ވ�. �ރ�ނ�ފ�ށ �ކ ބ�ދ�ލ � ހ�މ�ލ �ނ� ދ�ފ�ރ�ތ � �އ�ކ އ�އ ނ�ނ�ވ�. �ބ�ޑ� އ�ތ �ގ�އ� އ�ތ

�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ޔ� ހ�މ�ލ �ނ�ދ� �ރ�ވ�މ �ކ �ނ� ބ�ދ�ލ ޔ� ދ�ފ�ރ�ތ ތ�ރ� �އ� އ�ނ�ގ� އ�ހ� އ ނ�ތ� �ރ� ވ�ސ� � ހ އ�ކ�ށ މ�ނ�ނ�ގ� ވ�ރ� ޔ�، ދ�ޝ� ވ�ނ�ނ�ނ�ދ�

ނ�އ�ރ�މ�ވ�. �ޓ� �އ �ހ �މ�ށ އ �ދ� އ�ށ �ރ� �ނ� ކ �ރ�ވ ގ�ނ�އ�އ� ބ�ޑ � އ�ޅ� ރ�ވ�އ� ގ�ތ �ނ�ވ� �ދ އ�ށ �ރ� �ވ� ދ�ނ�ކ �އ�ކ�ށ ޖ އ�ވ�. ނ�ތ� މ�ރ�ވ�

� �ނ�ކ�މ�ކ�ށ �ވ�ދ � އ�ތ �ހ�މ�ލ�އ�އ �ދ �ހ�ނ� ރ�އ �އ�ކ � ހ�މ�އ�ކ ގ�އ�ޑ �ނ�ޑ�އ� އ � މ� �ތ ނ� ނ�ކ �ގ� ބ�ޑ� އ�އ �ރ�މ�ވ�ރ� ގ�ނ� ހ�ނގ އ�ޅ�

މ�ނ�ނ� � ދ�ޝ� ވ ވ�ފ�އ� � ބ�ލ� ނ�ޖ�ށ �، ނ� ކ�މ �، ވ�ރ�ބ�ލ� ކ�މ �ހ�އ� �ވ� ބ�ނޑ �އ�ކ�ށ ޖ �ނ�ތ�ވ�. ނ�ތ� ފ�އ�އ �ރ�ވ� �ވ�ސ�ކ � ލ�ފ މ�ނ�ނ�ނ�ށ ދ�ޝ�

، اهللا ގ� އ� ކ�އ�ވ�. މ� �ޓ� ބ�ބ�ށ ސ� ދ�ނ�ނ�ވ� މ� �މ� �ގ�ނޑ އ� އ�ޅ � ހ�މ�ގ�ދ�އ� ބ ނ�ގ� ނ�ސ� ވ�ހ� �މ�ވ�. ދ� ހ � ސ� ވ�ރ�ށ ހ�ނ�ވ� ނ�ސ�

17

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ނ�މ� ނ�ވ� �ވ�ރ� � މ�ދ �މ�ށ �ވ މ ހ�ނ�ދ� ކ�ނ� މ� �ޔ�ވ�؟ މ� �އ �ހ ކ�ނ� ނ�ނ� ދ�ނ� ކ�ނ�އ�އ�ޗ�އ �ވ�ނ�ތ�ވ�ރ� "ގ �އ� އ �އ� އ އ

�ޔ�ވ�؟ �އ �ހ � ނ�ތ �ނ�ނ�ތ�ނ�އ ހ� ބ ފ� ނ�ގ� ހ� ފ�އ� ސ� ސ� � އ�އ� ގ�ތ�ށ މ�ނ�ނ� އ�އ� ނ� ދ�ޝ� �ގ�މ�ތ� �ގ�ތ ވ �ފ�އ� �ނ� ރ�ވ ހ އ�މ�

� އ�ށ "ރ� ފ ގ� �ގ�ޓ� �ޅ�ނގ ހ ނ� ދ�ގ�ޓ� �ނ�ނ� ހ ބ�ރ�ގ�އ� ގ�) (ބ�ނޑ�ރ� ނ�ގ�ގ� ފ�އ� ސ� ރ�، އ� ނގ� ސ�ހ� �ދ� ހ

� �ނ�ނ�ށ ހ މ� "މ�ނ� ބ�ޑ�ތ� �ނ� ކ�ލ �ވ�ހ�ކ �ޖ�ހ� ދ �ނ�ތ� - ކ�މ�އ �ނ�ކ�މ�އ � ބ�ލ � ޅ�ކ�މ�ކ�ށ �ރ�ކ�ށ �މ ، [އ�ހ�ރ�ނ�ގ� އ �ނ� �ރ�ވ ހ މ�

���� އ�ވ�. �ރ�ނ� އ�ނ�މ� 20 އ�ހ�ރ�ގ� �މ �ނ� އ �ޅ �ނ�އ � ބ �ރ�ގ�ށ �ށ� އ�ސ�ލ �ފ �އ �ދ �ޅ �ނ�މ�] ކ �ލ �ކ � ދ�އ � ކ�ށ �ކ�ތ އ �ރ�ވ�މ�ސ� ނ�ކ

�ފ�އ� �ލ �ކ�ށ ދ � �މ މ�ގ �ނ�ނ�ނ�ޖ�ހ� ހ އ�ވ�. �ތ� ނ�ކ ނ� ގ�ޅ� އ�ނ�ގ� ،� ހ މ� �ރ� �ހ އ�ށ "ރ� ފ ގ�އ� ގ�ޓ� ރ�މ�ތ� އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ�

�ނ� �ތ ގ�ޓ� ވ�ގ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� އ�ވ�. ސ� �ރ� �ކ �މ�ތ ލ �ރ�ނ� ސ� ގ�ނ�ނ�މ�ވ�ސ� އ�ނ�ގ�ފ � އ�ރ�އ� � ވ�ޒ�ނ�އ އ�ވ�. ގ�ޔ�ށ ޔ�އ� ދ�

ވ�ގ�ނ�އ�އ� ބ�ރ�ގ� ވ�ތ� � ދ�ހ� �މ�ށ ފ �ޖ�ހ� � ރ�އ �ރ�އ�ކ ޔ �ނ�ގ� ހ�ތ� ���� އ�ވ�. ދ�ނ� ޒ�މ އ�ވ�. ބ�ރ�ގ�އ� ހ�މ�އ�ކ�ނ� �ޕ� ލ�އ

މ�ނ�ނ�ނ�ވ�.......... ދ�ޝ�

���� ގ� މ�ޔ� މ�ނ� �ވ�ރ�ގ�ދ� ތ �ނ� ހ� �ވ �ނ�، ޒ ގ�ވ�ޒ�ނ�ތ�ކ މ�ނ�ނ�ގ� ބ�ޑ� �ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ދ�ޝ� �އ ރ�ކ�ޅ �ޑ�އ� �ޑ�ކ ކ

� ގ�ނޑ ހ�ށ� އ�ނ�ގ� �ރ�ގ�އ� ފ �ގ� ފ�ރ�ތ �ވ� ނ�ގ�އ ފ�އ� ސ� އ�ވ�. �ލ� �ވ �އ�ޅ ފ ތ�ރ�ފ� �ހ�ނ� �ރ�ނ�ޏ�އ ފ � ގ�ނޑ ހ�ށ� �ޅ� މ

�ޅ� �ނ�އ ބ �ގ�އ� �ބ�ހ ސ�ލ މ� ވ�ހ� ދ� �ނ�މ�] �ލ�ފ �ޕ އ ފ�ހ� ސ� �ރ�ގ�އ� ފ �ޅ�ނ�ޏ�، އ � �ޑ�ށ �ފ �ޑ [ފ އ�ވ�. �ވ� ތ�ތ

�ގ� ގ�ނޑ ހ�ށ� �ލ� އ އ�މ� އ�ނ�ގ� ޔ� �ނ�ދ� ދ�މ�މ �ގ�އ� ގ�ތ�ޅ�މ ގ�ޓ� އ�ވ�. ވ� ކ�ޅ� ނ� ލ�އ� އ�ނ�ގ� �ރ� ފ �ޅ� މ ނ�ނ�ވ�. ފ�ދ�އ�

� އ�ތ �ފ�އ� ދ ނ� ގ�އ� ދ� �ނ� އ�ރ�މ �ގ� ހ ފ�ތ� �ވ�ސ� އ�ކ�މ�ކ އ�ވ�. ވ� ރ� ތ� �ވ�ގ�ނ� ދ ހ� ޝ� �ނ� �ވ އ�ޒ � "ރ�ގ�ތ�ރ�އ�ށ ލ�ގ�ކ

�ގ� �މ �ވ ލ ފ� �ހ� �ގ�އ� ފ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� �ފ�އ�ވ�. ސ� �ވ � ނ�ނ�ގ �ލ�އ� ކ�ޅ�ށ �ވ �ނ� ހ�ލ�އ ގ� އ�ޑ ގ�) ބ�ޑ� ���� �ލ�، އ�ނ�ގ� ( މ

ޖ�ހ� �ޖ�ހ� �ޔ�ށ �އ ތ ގ�އ� "ރ� ފ ވ�ކ� ވ�ކ� �ފ�އ�ވ�. �ރ�ވ �ކ �ލ މ ސ� ކ�ރ� ލ�ޝ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ބ� ތ� �ގ�އ� �ހ�ކ�ތ�ކ �ވ މ�ޖ �ނ� ގ�ތ

�ފ�އ�ވ�. �ރ�ވ �ރ�ކ �ޔ � ތ�އ �އ�ށ ފ �، ދ� ނ�ގ� މ�ރ�ކ�ޒ ފ�އ� ސ� �ޅ� �ފ�އ�ވ�. މ �ރ�ވ ކ �ނ� ވ�ކ� ހ ، އ�މ� ދ� �ނ�ގ� ނ� ހ ބ� މ� ތ� ފ�އ� ބ�ރ�ކ�އ� ދ� ނ�

�ނ�ދ�ނ� ބ ރ�ލ� � ނ�ޞ� ނ�ނ�ށ ވ�ހ� ނ�ދ�ރ�ވ�، ދ� �ޣ� �، ބ ލ�އ�ޑ �ދ� ޒ� �ފ�އ �ގ�އ� އ �ވ ޖ�އ ވ�ހ� � ދ� �ރ�ތ�މ�ވ�ޒ�ނ�އ�ކ � ފ �ތ ނ� ނ�ކ އ�ނ�ގ�ބ�ޑ�

�ގ�އ�ވ�. � ފ�ހ ނ�މ�ށ �ދ� ދ� ތ�ނ�ވ�ސ�ކ�ށ "ދ�އ� � ހ ނ�ނ�ށ ފ�އ� ވ�ހ� ސ� � ދ� ތ �ރ�ސ� �ގ� ފ މ �ޓ� �އ �ނ�ކ�ނޑ� ދ�މ�ހ މ�ދ

�ނ� �ވ އ�ޒ � ހ�މ�ކ�ށ � �ގ�އ�ދ�ދ ނ�ދ ވ� �އ� �އ �ވ� ނ�ވ �ދ�އ އ�ނ�އ�ށ � �ގ�ތ�ށ އ�އ ނ�ވ�ރ�އ� މ� �ވ� �ރ�އ ކ�ނ�މ�އ�ކ�ސ� اهللا ކ

�م - ވ�ހ� ދ� � އ�ކ�މ�ކ �ވ�ހ�ކ�ށ�ވ�. �ދ �ހ އ�ތ ޔ�ދ�މ� �ނ� ދ އ�ވ�. ޔ�އ� ވ�ދ� ވ�ކ� ނ�ނ� ވ�ހ� ދ� � �ގ�އ�ބ�ދ�ށ އ�ބ�ދ ، ����

� � ކ�ނޑ ނ�ވ�ޅ ، ބ� �ގ�އ� މ ބ� ވ�ހ� �ފ�އ�ވ�. ދ� ވ �ޓ� � ދ�މ�ހ�އ �ނ�ތ�އ � އ�ނ�ގ� ހ�ނދ �ވ�ހ�ކ�ށ �ދ �ހ އ�ތ �ގ�އ� ދ�މ� �ގ� ގ�ތ �މ�އ ގ�އ

ނ�ނ�ވ�. �ފ�ދ�އ� �ދ ހ �ވ�ރ�ގ�ދ� ޖ� ތ �ވ� ހ� �ރ�އ ނ� ކ �ރ�އ� �ނ�އ� ދ�ނ�ބ�ނ�ޑ �ރ�ފ �ތ�ކ ނ�ނ�ވ�. ބ�ޑ �ނ�ފ�ދ�އ� ރ�ސ�ގ�ފ �ފ�އ�ވ�. އ�ލ� �ވ ނ�ގ

� ހ�ކ މ� � ނ�ނ�ގ�ތ�ކ�ށ ކ�އ� �ޓ� ފ�ސ�ދ�އ�ކ�ށ � �ދ �ފ�އ އ �ގ�އ� މ ބ� ނ�ވ�ތ� � �ގ�ތ�ށ ފ �ހ� �ރ�ނ�އ�އ ފ � �ރ�ނ�އ�ކ�ށ ’ފ

،� ކ�ށ �ތ�ރ� �ކ � ރ�އ �ރ�ނ�އ�އ �ޅ�ފ�ދ�އ�ވ�. އ�ދ� ފ �ކ �ލ �ނ� ގ�ތ ސ�ތ�ކ �، އ�ނ�މ�ހ�އ� މ� ހ މ� �ފ� ކ�ށ � ނ�ތ� �ރ�ނ�އ�އ �، ފ �ކ�ށ �ލ ގ�ތ

ޔ�ގ�އ� �ނ� ދ ރ� ދ� � ކ�ށ �ތ�ރ� �ކ�އ ރ�އ � �ރ�ނ�ތ�އ ފ �ނ�ގ� ސ�ތ�ކ އ�ނ�މ�ހ�އ� މ� ،� ހ�ކ މ� ފ� އ� �ޓ� ލ�ހ�އ ޔ�ގ�އ� �ނ� ދ ރ� ދ� � ހ�ކ މ�

ނ� قربا� �ރ�ނ�އ� �ލ�ފ އ ޔ�މ�ނ�ވ�، އ�ނ�ގ� އ�މ� � ކ� ހ�މ�އ�ށ �ރ� � ފ �ޅ�ށ �ރ�ފ �ވ� އ�މ �ރ�އ ފ�ދ�އ�‘ އ�ނ�ގ�ވ�އ� اهللا تعال� ކ �ޓ� �އ ލ�ހ

18

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ގ�އ�ވ�. �ފ�ހ ނ�މ�ށ �ދ� �ކ�ށ �މ�ތ ލ �ޖ� ސ� ރ�އ ވ�ހ� �މ�ނ� އ�ނ�މ�ނ�ނ�އ� ދ� �ގ�ނޑ ވ�ގ�ނ�، އ�ޅ

� �ވ�ސ�ނ�ލ ރ�ކ �ކ�ނ� �އ ފ�ޅ �ކ�ނ� ކ�ނޑ�އ ނ�މ�، قربا� ނ�ވ� މ� ނ� �ރ�ނ�އ� އ�ނ�ގ�ފ ���� �ވ�ރ�ގ�ދ� ތ ހ�

�ވ�. ހ ފ� އ�ތ�ނ�ހ� ހ�މ�ލ�ދ� � މ�ރ�ކ�ޒ�ށ މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� � އ�ކ�ށ �ލ� �އ ކ ސ� އ�އ� މ�ނ�ނ� ބ�ރ�ގ�ދ�ޝ� � �ބ އ ނ�ތ� ވ�ހ� ދ�

�ނ� ހ މ� ބ� ދ�ނ�ތ� ރ�ވ�ކ�ނ� ކ�ނ�ކ�ނ� މ� އ�ހ�ނ� �ވ�. ހ �ނ� �ދ�ވ�ލ�ނ�ޖ�ހ އ�ތ ނ� �ރ�ނ�އ� ފ � ނ�ނ�އ ވ�ހ� �ދ� އ�ތ�އ

�ނ�ނ�ނ� ހ �ފ�އ� އ�ޅ ، ދ� �ރ�ހ�އ� ކ �ޓ� ޗ އ�ތ�ރ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� �ވ�. �ބ އ ނ�ތ� ވ�ރ� ބ�އ� �ގ� ކ�މ މ� �ވ�. �ބ އ ތ� �ގ�އ� �ލ�ފ�ސ�ގ�ނޑ މ

ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ވ�ހ� � ހ�މ� ދ� ނ�ބ�ޔ�ކ �ދ� "ރ�ކ�ށ � ފ މ�ނ�ނ�ނ�ށ � ދ�ޝ� �ތ �މ �ލ �ހ� މ�އ �ބ އ ޓ� �ރ� އ ކ� ، ސ� ދ� ޔ�އ� � ކ� �ތ�އ ޔ�ވ�ޅ ފ� �މ�ތ� ލ ސ�

� �ނ�ގ� [ދ�ފ�ރ�ތ�ށ ދ �ގ�ފ�އ� �ތ � ވ�ގ �ރ�ށ ތ �ގ�އ�ވ�. އ�ދ� އ�ގ�އ� ސ�ބ "ރ�ހ� �ފ � އ�ތ �ރ�ށ ޔ ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ�ވ�. ހ�ތ� ފ�އ� �ވ�. ސ� �ބ އ ތ�

�އ�ވ�. �ރ�ނ�ޖ�ހ �ހ�ގ�ކ ކ�ނ�ވ�ސ�ފ ބ� ނ�ތ� ވ�ހ� �ނ� ދ� �ޅ ކ �ނ�] ގ�ބ�އ� ވ�ގ ދ�ބ�އ� ޔ�އ�ޅ� މ�

ނގ� ހ� � �ތ�ނ�ށ ހ ވ� މ� �ގ�އ� ފ�ސ�ގ�ނޑ ވ�ހ� ދ� �އ� �ގ�އ މ �ލ�ބ� މ ، އ� މ� ޔ�ސ�، ވ� �ގ�އ� ކ�މ �ލ� �ނ�ބ ނ�ޒ�ރ�ކ � ހ �ރ� ހ

� ގ �ރ�މ�އ� �ވ� ހ�ނގ �ރ�އ �ނ�ނ� ކ ޒ �ގ� ޗ �ނ�، ޕ" ރ�ސ�ގ�ފ �ރ�މ�އ�ވ�. އ�ލ� �ތ�ރ� ހ�ނގ �ކ �، އ�ނ�މ�ނ�ރ�އ �ނ� އ�ނ�މ�ބ�ޑ ލ�އ�ހ�ރ�ވ

�ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ �ނ�ނ�ވ�. ބ�ޑ ހ � އ�ނ�މ� 4 މ� �އ�ކ �އ ބ ލ� ރ�ވ�ރ� ގ� ލ� �، ވ� މ�ކ �ދ� ރ�، ޚ �ވ�ޒ� �ނ� ބ�ޑ ، ރ�ސ�ގ�ފ ޔ�އ� �ވ�ދ� ދ ހ� ޝ�

�ނ�ވ�. �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ� � �ޅ ބ�ބ�ފ (� ބ�ނޑ (ވ�ކ� � �ބ�ފ އ�އ �ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ ، ވ�ނ� ފ�އ� އ�ނގ� ކ�ނ� �ވ� ދ ހ� �ގ�އ� ޝ� �ދ ހ ޖ� �ވ� �ރ�އ ކ

ފ�ނ�ވ� �ފ�އ� �ލ ކ�ނޑ � �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� އ� ، �ލ�އ� �ކ�ށ ދ ހ� ޝ� �ނ�ގ�ސ� ޒ �ގ� ޕ"ޗ ގ�ނ� އ�ނގ� ކ�ނ� �ނ�ނ�ވ� ހ ތ�ކ�ނ�ދ�ގ�އ� އ�ނ�

(" (ބ � �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� އ�ވ�. އ� �ނ� ލ�ވ �ނ� ތ�ކ�ނ�ދ�ގ�އ� ފ�ސ�ދ � ގ�ނޑ ހ�ށ� �ލ�އ�ށ�ވ�. މ � �މ�ކ�ށ ވ�ދ � ނ�ނ�ށ ރ� އ�ނދ� ރ� އ�ނދ�

� �މ�ތ ލ �ޖ�ސ� ރ�އ �ނ� �ދ�ށ ނ�ގ�އ�ތ ހ�ޅ� ،� �ފ�ހ �ނ�ށ �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ �ނ�ދ�ގ�އ�ވ�. ފ � އ�ތ މ� � �ދ�މ�ދ �ލ�އ �ޅ ހ � �ލ�އ މ ، �ނ� �ލ�ވ ވ�ޅ

، �ނ�އ�ކ� މ ނ�ނ�ވ�. ވ�ހ� ދ�ދ� އ�ނ�މ� ވ�ނ� ފ�އ� އ�ނގ� ކ�ނ� �ވ� ދ ހ� ޝ� �ގ�އ� �ދ ހ ޖ� �ވ� �ރ�އ ކ ނ� �ރ�އ� ދ�ނ�ބ�ނ�ޑ � �މ�ށ �ވ �ރ�އ ކ

ނ�ނ�ވ�. 3 ވ�ހ� ، އ�ނ�މ� 7 ދ� ޔ�އ� �ވ�ދ� ދ ހ� ވ�، ޝ� �އ� ވ�ކ� ޔ�އ �ނ� �ގ�އ� ދ ސ�އ�އ �ދ� � ހ ހ �ރ� ހ ޔ� މ� ދ� ނގ�އ� �ޖ�ގ�އ� ހ� ރ�އ

ނ�ގ� ފ�އ� �) ސ� �އ�ކ އ ���� ޔ�އ�ވ�. އ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ( ވ�ދ� � ވ�ކ� ޔ�އ �ނ� �ވ� ދ ދ ހ� ނ� ޝ� ވ�ހ� ސ�ގ�އ� 19 ދ� �ދ� �ބ�ރގ� ހ ނ�ވ�މ

މ�ނ�އ�ވ�. �ވ�ސ� ހ� �ނ�ކ �ވ 8 ޒ

�ކ�! �ގ�ވ�ރ� ރ�ސ�ކ�ލ �ތ�ކ �މ�ތ ޢ � ނ� އ�ނ�މ�ހ

�ގ�އ� �މ�ތ ޢ ނ� �އ� �މ�ތ ރ�ޙ ، �ވ�އ� �ރ�އ �ކ ޢ�ފ � �ތ�އ �ށ ކ �ނދ�ވ�! ވ �ސ� �އ ފ � �ފ�ތ�އ ފ �ނ�ގ� �ޅ ބ�ފ އ�ނ�މ� މ�

�ނދ�ވ�! �ވ �ދ�އ ނ�ވ�ރ�ކ�ށ މ� �ނ� ވ �ސ� ރ�އ �އ� �މ ވ �ސ� �އ ފ ، �ވ�އ� �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ ސ� �ނ� �ބ �ގ�އ�ޒ �ވ�ޅ ކ�ށ �ނދ�ވ�! ވ �ޓ� ލ�ހ�އ

ނ� �ރ�ނ�އ� ފ އ�ނ�ގ� �ރ�ތ�މ� އ�ނ�މ�ފ ، ކ�އ� �ޓ� ނ�މ�ށ �ދ� �ކ�ށ �މ�ތ ލ ސ� ނ� ވ�ހ� ދ� އ�ނ�މ�ހ�އ� �ނ� �ކ�ލ ނ�ރ�އ � ބ�ޑ މ� އ�ދ�

ޔ�ގ�އ� �ނ� ދ ރ� ދ� ،� ކ�ށ �ތ�ރ� �ކ�އ ރ�އ � �ރ�ނ�ތ�އ ފ �ނ�ގ� ސ�ތ�ކ މ� އ�ނ�މ�ހ�އ� ،� އ�ށ ���� ޔ� �ވ�ދ� ދ ހ� ޝ� �ނ�ވ� �ރ�ބ ޤ

، �ވ�އ� �ދ�އ ނ�ވ�ރ�ކ�ށ މ� � ދ�ރ�މ�އ�އ �އ� �މ�ތ�ކ ޢ ނ� �އ� �މ�ތ�ކ ރ�ޙ �އ� �ވ�ކ ހ � ހ �ރ� ހ � �ވ �ދ�އ ނ�ވ�ރ�ކ�ށ މ� � ހ�ކ�ށ މ� �ޓ� �އ ލ�ހ

�ނދ�ވ�! آميـ⎥ ވ �ޓ� �ގ�އ� ލ�ހ�އ �މ�ތ ޢ މ� ނ� �އ� ސ�ވ�ރ�ގ�ގ� ދ

19

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ގ� �ޖ� އ�އ ރ�އ ވ�ހ� ޔ� ދ� �ރ�ނ�ކ� އ�ނ�މ�ހ� އ�ކ

�އ�ވ�. ބ �ނ�ތ� �ފ�ލ ، އ ޔ�ނ� ކ� �މ�ނ� މ� �ގ�ނޑ ނ�ނ� އ�ޅ

�ޖ�ނ�މ�، އ ބ� �ލ� ނ�މ�އ ތ� ރ� � �ޖ�އ�ށ ރ�އ ވ�ހ� ދ�

�ނ� ހ ބ�ރ�މ� �އ�ވ�. �ވ�މ �ފ އ �މ�ނ� �ގ�ނޑ އ�ޅ

�ހ�ކ� ވ �ގ� ފ �ރ� ތ�ޢ �ރ� �ކ �ޖ�އ�ށ ރ�އ ވ�ހ� ދ�

�އ�ވ�. �ނ�ވ�މ ތ ނ� ހ� �މ�ނ� �ގ�ނޑ އ�ޅ �ފ�އ� �އ�ހ އ�ޑ

� ނ�މ ތ� ރ� މ� ، ނ�ތ� �ނ� ހ�ނދ �މ�ނ� �ގ�ނޑ އ�ޅ

�ނ� �މ�ތ ލ ސ� �ޖ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� � �ވ ސ�ބ�ތ ނ� އ�ނ�ނ�

� ނ�މ�ށ ގ�ނ�ސ�ދ� � ހ�މ�އ�ށ ނ�ނ� ދ�ރ� �ގ� ލ ޖ� މ�

އ�ވ�. �ނ� �ރ�ބ ޤ ވ� ނ� �ބ�ފ�އ� ކ ވ�ހ� ދ� ގ� �ރ� ކ

�ވ�. �ހ�ކ�އ�ކ �ކ�ނ�ޖ�ހ� ވ �މ�ނ� ދ�އ �ގ�ނޑ ، އ�ޅ އ� މ�

ޖ�ހ� ދ�ނ� ޔ�އ� ކ� �ވ�. �ހ�ކ�އ�ކ ވ ޔ�ނ�ޖ�ހ� ލ�

ވ�ރ�ނ�ނ�ށ�ވ�. ވ�ހ� ދ�ރ� �ރ�ގ� ދ� ހ �ވ�. މ� �ހ�ކ�އ�ކ ވ

�ޖ� ރ�އ ވ�ހ� ލ�ށ�ވ�. ދ� ވ�ހ� ޖ� �ނ� ދ� �ވ �ރ�ގ� ޒ ހ މ�ނ�ނ� �ނ� އ� �ރ�ބ ނ�ގ� ޤ ، ދ�ރ� އ�ތ� �ގ�އ� ދ�މ� މ� އ�ނ�މ

� �ގ�ނޑ އ�ޅ ގ�އ� � މ�ނ�މ�ތ� �ގ� �ލ މ�ޖ�އ މ�

�ނ�ނ�ވ�. އ�އ � ނ�ތ� �އ �ތ�ކ ބ�ބ ޔ�ފ�އ� އ�ވ�ނ� ސ� ލ�

�ޖ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� �ނ� �ދ�ށ އ�ތ �ނ�ގ� ޒ �ގ� ޕ"ޗ

�ވ� �ރ�އ ކ �ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ � �މ�ށ �ވ �ރ�އ ކ � �މ�ތ ލ ސ�

މ� �ތ� އ ގ�ތ� �ވ�ވ�ޑ�އ� ދ ހ� ޝ� �ގ�އ� �ދ ހ ޖ� �މ� ޤ�އ

� �ބ�ފ އ�އ �ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ ، އ�އ� �ނ�ވ�. �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ�

އ� ގ� ގ� މ�ހ�ނ� ފ�ނ� ރ� ކ� ތ� ލ� މ� ޢ� ހ�ރ� އ�ތ� އ� ގ� ދ# ކ. ފ�ނ�ވ�. އ� މ�ގ� މ�ނ� އ� ވ� ލ� އ� ގ� ލ� ގ� އ�އ�ވ� މ�ހ�ނ� ތ�ޕ�ޅ�ނ� ލ� ފ� އ� ތ� ވ�ނ� ލ� އ� މ� ގ� ރ� ތ�

20

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ބ�ރގ� �ވ� 3 ނ�ވ�މ ދ ހ� � ޝ� ނ�ނ�އ � ދ�ރ� ވ�ހ� އ�ތ�އ ، ދ� �ޅ�ނ� އ ގ�ނ� މ� � ފ�ށ�އ� �ގ�ނޑ �ޅ�ވ�. އ�ޅ �) ބ�ބ�ފ ބ�ނޑ (ވ�ކ�

ސ�ގ� �ދ� އ�ވ�. ހ � ނ�ވ� �ގ�ނޑ � އ�ޅ ތ�އ � ހ� �ލ ނ�މ �ހ�ކ� ނ� ވ މ�ނ�އ� މ� �ހ�ކ� ނ�ހ� �ނ�ގ� ވ �ރ�ފ ތ�ކ �ވ� އ�ލ� ދ ހ� �ހ�ކ�އ�ވ�. ޝ� ވ

�ނ� �ހ�ކ� ދ�ފ�ތ�ކ ވ �ނ�އ�އ� މ� �ރ�ތ�ވ�މ � ވ ލ�ށ �ޖ� �ނ� އ�ނ�އ ލ �ޖ� �ނ�، އ�އ ޔ�މ �ނ�ޏ� ކ� �ނ�ޏ� ބ �ނ�ނ�ވ�. ބ ރ�ގ�ދ� ކ�މ އ�ސ�

�ހ�ކ�ފ�ތ�ވ�. ވ �ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ �ވ� �އ އ ލ� ނ� �ދ� �އ �ޙ ލ ނ� ޞ� އ� �ސ� ޙ ، �ފ�ތ�ކ� އ�އ �އ�ވ�. ބ ޔ�ނ�ލ� ކ� � �މ�ނ�ނ�ށ �ގ�ނޑ އ�ޅ

�ވ�ސ� �ތ ވ�ގ � މ� ދ�ފ�ތ �ހ�ކ�ފ�ތ�ވ�. މ� �ނ� ވ �ރ�ފ �ތ�ކ � ބ�ޑ ވ ޔ�ފ�އ� � ލ� ގ�ތ�ށ �ވ� �އ އ � ކ� �ޅ �ފ �މ�ދ �ޙ�އ �ރ�ރ� މ ، ބ �ފ�ތ�ކ� އ�ނ�އ

ވ�. �ޓ� �އ �ކ�ނ� އ�ބ�ހ އ �ގ�އ� ވ� ޕ �ޝ� �ކ �ޓ� ބ ނ�ވ�ލ

� ވ�ރ�ނ�ނ�ށ ވ�ހ� ދ�ރ� �ހ�ކ� ދ� ވ �ވ�. މ� �ހ�ކ�އ�ކ �މ� ވ ރ�ގ�ދ� ޤ�އ ، އ�ސ� �ހ�ކ�އ�ކ� �ގ� ވ ގ�ތ �ވ� ދ ހ� �ނ� ޝ� �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ�

� ވ �ނ�ދ�ގ�އ� ފ � އ�ތ މ� ގ�އ� ރ� �ކ�އ� ވ�ރ�ށ � �ލ�އ މ ގ�ނ�ގ�ސ� ގ�ވ�އ� ގ�ނ� �ދ�އ� ހ�އ �ރ� ދ�ތ �އ�ވ�. ޖ�ހ ދ�ނ� ޔ�އ� ކ� އ�ބ�

�ނ� �ޖ�ހ އ�އ ނ�ނ�ށ�ވ�. �ދ� �ޑ�ކ ކ �އ�ވ�. ޖ�ހ ދ�ނ� �ކ�އ� ދ�އ � ވ�ރ�ނ�ނ�ށ ދ�ރ� � �ރ�ތ ޔ ޒ� ،� �ނ�ގ�ލ މ�ހ �ނ�ގ� �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ�

�މ� �އ�ވ�. ޤ�އ �ވ�ނ�ޖ�ހ �އ އ � އ�ބ� ލ� �ހ�ކ�ތ�އ ވ � މ� �ވ ނ�ލ�އ �ދ� ވ�ރ�ނ�ނ�ށ�ވ�. އ�ކ ވ�ރ�ނ�ނ�ށ�ވ�. އ�ނ�މ�ބ�ޑ�ތ� ދ�ރ� ދ�ރ�

ޔ�ސ� ވ� �ގ�އ� ކ�މ � ވ� �ހ�ކ�އ�ކ�ށ ގ� ވ �ރ� � އ�ހ�ރ�ގ� ކ ހ�ކ�ށ � ސ�ޅ� ހ�ކ�ށ ރ� ޔ� ތ� ދ� �ނ�މ�އ�ވ�. މ� � ވ �ކ�މ�ށ ޔ �ޔ�ތ� ކ� އ �މ� ޤ�އ

އ�ވ�. �ދ�ކ�ތ� �ގ�އ� ކ�މ�ށ �ފ�ހ �ހ�ކ�އ�ށ ގ�ވ �ރ� ، ކ �ނ� �ކ�ނ�ވ �ހ�ކ�ދ�އ �ގ�ވ �ވ�. ފ�ހ ވ�ހ

ވ�ނ� �ފ�އ� �ވ �އ އ �ހ�ކ� ލ� �ގ� ވ ގ�ތ �ވ� ދ ހ� �ނ� ޝ� �ރ�ފ ތ�ކ � އ�ލ� ބ �ޚ�ތ� ، އ�ލ �ގ�އ� �ވ� ފ�ތ �އ އ ނ� ލ� �ދ� �އ �ޙ ލ ނ� ޞ� އ� �ސ� ޙ

�ނ�) �ވ ދ ހ� �ނ�ނ� ޝ� �ރ�ފ ތ�ކ � ޢ�ލ� ބ �ޚ�ތ� : އ�ލ � - ސ�ރ�ޚ� މ ޓ� � - 25 ވ�ނ�އ�އ� �ޙ ފ �ގ� 192 ވ�ނ� ޞ� � ގ�ތ�ށ�ވ�. (ފ�ތ ވ ގ�އ� ރ� ތ�

�ގ� �އ �ވ�ހ �ވ� ދ �ރ�އ �ރ�މ� ކ �އ� ހ�ނގ �ޖ�އ ގ�ނ�، ރ�އ �ބ�ވ�އ� އ ތ� ނ� ބ�އ� ދ�ރ� ، އ�ނބ� �ގ�އ� ކ ނ� މ�ލ� �އ� ނ�ބ � ތ� މ �ތ� ’އ

ނ�ތ�ވ�. � �ކ�ށ�އ ލ ފ� ،� �ރ�ނގ�ޅ�ކ�ށ މ � �އ ޚ�ބ�ރ�ތ�ކ ލ� �ޞ� ތ�ފ �ގ� �ތ�ކ ގ�ތ ނގ� ހ� ނ� ނގ� ހ� � އ�ކ�ނ�ތ�އ �އ� ޢ�ދ�ދ�ކ

ލ�އ�ވ�. � ނ�ފ� �ރ�ނގ�ޅ�ކ�ށ�އ �ވ�ސ� މ �އ �ވ�ހ �ވ� ދ ދ ހ� �ނ� ޝ� �ރ�ފ ތ�ކ � އ�ލ� ބ �ޚ�ޠ� �ނ� އ�ލ އ�ހ�ނ�ކ�މ

�ޖ� ރ�އ ނ� �އ� ނ�ބ ތ� � މ �ތ� އ ، �ކ�މ�ކ� ނ�ވ ގ�ނ� އ�ކ�ށ� �ނ� �ވ ދ�ގ�ކ�ށ �ނ� �ވ�ސ�ގ�ތ�ކ އ�އ ކ�ނ�މ�އ�ކ�ސ�

ގ� ، އ�އ� �ގ�އ� އ�އ ޔ�ނ� މ�ސ�އ�ޑ� ޔ� ކ� �ނ�މ� �ފ �އ�ށ ގ�ނ�، ކ�ޅ �ބ�ވ�އ� އ ތ� �ގ�އ� ބ�އ� ކ ނ� މ�ލ� ދ�ރ� ، އ�ނބ� ފ�އ� �ވ�އ� �ރ�އ �ކ ދ

، ޙ�މ�ލ�ދ� ، �އ� �ޖ�އ ރ�އ �ނ� ހ މ� ބ�އ� މ� ، �އ� �ލ ދ�ނ�ޑ�ހ �ފ�ރ� �ވ ދ ، �އ� އ �ޖ� ނ�ހ ޙ�ސ� ، �އ� އ �ޖ� ހ އ�ލ� ، ނ�ނ�އ� �އ� ނ�ބ ތ�

،� �މ�ށ �ޅ�އ ނ� ދ�ނ�ކ � ދ� �ނ�ނ�ށ �މ ސ�ލ ، އ� �ވ�އ� �ފ�ރ�ނ� މ�ރ�އ ، ކ �ވ�އ� ، އ�ރ�އ �ގ�އ� �ޅ ، ފ�އ �އ� �ޔ �ގ�އ �ތ ޔ �ރ� އ � ސ� �ރ�ށ�ށ ރ�ށ

�އ�ވ�. �ވ �ރ�އ �ރ�މ� ކ �ދ�ނ�، � سبيل �هللا ހ�ނގ ނ�އ�ހ�ރ� ވ �ނ�، ހ�ތ�ރ�އ�ހ�ރ� ނ�ވ�ތ� ތ� ފ�ދ�ގ�ތ �ވ�އ� މ� �ވ�ރ� ދ�އ ތ ހ�

�ވ�ސ�ވ�ރ�ގ� ދ މ� �އ�ވ�. ބ ތ� �މ�ދ�ނ� މ�ދ �ނ� ހ މ� � ވ ތ�ރ� އ�ހ� � ނ�ނ�ށ �އ� ނ�ބ ތ� ގ� އ�އ� ވ�ސ� �ގ�އ� �ރ�ށ ރ�ށ �ޖ�ގ� ރ�އ

�ވ� �ކ�އ �ގ�އ� ރ�އ ކ ، މ�ލ� �ގ�އ� �ގ� އ�ނ�މ� ގ�ދ� މ�ސ�މ �ޅ�ނގ �އ� ހ �މ �ރ�ވ ގ�ނ� ދ �އ� އ �ނ�މ� �ފ �އ�ށ � ކ�ޅ ކ�ށ ، މ�ލ� ތ�ރ�ގ�އ�

�ރ�އ�ވ�. � ހ ހ�އ� ގ�ތ�އ �ރ� ހ ، މ� �އ� �މ �ރ�ވ � ދ �މ�ށ �ދ�ވ "އ �ތ� ހ � ތ�ކ �ރ� ކ�ރ�އ�ށ � މ�ލ�ބ � ފ�ހ�ރ�ށ ، ބ�އ�އ �އ� �މ �ވ �ބ އ ތ�

�ފ�ރ�ނ�ގ� � ކ ކ�ށ �ވ�ނ� �އ �ޅ ، އ �ޖ�ގ� ތ�ރ�ގ�އ� ގ�ނ� ރ�އ �އ� އ �ނ�މ� �ފ �އ�ށ ނ� ކ�ޅ �އ� ނ�ބ � ތ� މ �ތ� � އ �ފ�ހ�ރ�ފ�ހ�ރ�ށ ބ�ޔ�އ

، �ނ�ނ�އ� ހ މ� ބ� ތ� � ފ�ރ�ތ�ށ �ރ�ނ�ގ� އ�އ �ރ�، �ނ�ކ ހ މ� �ޖ�ގ� ރ�އ ، ނ�ނ�އ� ފ�އ� ސ� �ނ�ގ� ހ އ�މ� �ނ� ފ�ރ�ތ �ގ� ކ�މ ވ�ރ�

ނ� �އ� ނ�ބ ތ� ގ� އ�އ� �މ� ފ�ހ�ރ�ކ ކ�ނ�މ� ނ� އ� މ� ވ�ސ�ލ�ތ�ވ�. �ދ�އ� ބ�އ ،� ރ�ނގ�ޅ�ށ ސ� އ�އ� ، ފ�ހ�ރ�ގ�އ� އ�ޑ� އ�ޑ�

21

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ފ�ތ�ވ�. �ވ�އ� �ރ�އ � ކ �މ�ތ ލ �ނގ� ސ� �ރ�ސ�ކ�ލ �ތ �ނ� މ ކ�ނ�މ�ވ�ސ� ގ�ތ�ކ

�ދ�ނ� ހ � ނ�ރ�އ ދ�ވ�ނ� ، ފ�ރ�ގ�އ� �ލ� މ ، �އ� �ވ�ހ ދ �ރ�ވ� ދ ، ގ�އ� �ނ�މ� �ފ �އ�ށ ކ�ޅ ނ� ދ�ތ�ރ�އ� �ދ�ކ�މ�ނ�ޑ

�ގ� �ގ� ކ�ރ�މ�ތ �މ �ވ �ރ�އ � ކ �މ�ތ ލ �ނ� ސ� ކ�ލ �އ� �މ� އ�ބ ނ� ކ�ނ�މ� ފ�ހ�ރ�ކ އ� � އ�އ�ވ�. މ� �އ �ވ�ހ �ދ ކ�ހ�ލ� އ�ތ�އ ، މ� �އ� �ވ�ހ ދ

�ނ�ނ� ފ�ރ� ހ ރ� �ޖ�ގ� ގ� �، ރ�އ �ނ�ނ�ށ ކ�ލ �އ� �، އ�ބ �ބ�ޑ�ށ �ރ� މ �ވ �ނ�ށ ހ ، އ�ހ�ނ� މ� ވ�ނ� �ގ�އ� � ކ�މ �އ ބ�ބ އ�ނ�މ�ބ�ޑ� ސ�

�ގ� �ފ�ޅ �އ� ކ�ނޑ �ތ�ކ ހ�އ� ތ�ނ�ތ�ނ�، އ�ނ�ނ� ގ�ތ �މ�ވ�، ދ�ތ� ، ވ�ދ� ނ�ކ �އ� ނ�ތ�ކ ލ� މ� �ނ�ތ� �ނގ� ފ ، އ�ތ�ނ�ތ ތ�ނ�ތ�ނ�އ�

�ގ� �ނ�ކ�މ މ �ރ� އ� �ގ�އ� ހ ތ �ނ�ގ� ހ� ކ�ލ �އ� � އ�ބ ބ�އ�ށ �ނގ� ކ� �ރ�ސ�ކ�ލ �ތ � ކ�މ�ވ�. އ�ދ� މ ވ � އ�ނގ� ދ�ސ�ވ�ފ�އ� �ޖ �ފ �ޖ އ

ނ� �މ�ތ� ގ�ތ �ކ�މ�ވ�. މ� �ޓ� ނ�ދ �ގ� ގ�ދ�ކ�މ�ނ� ނ�އ �ކ�މ ދ �ރ� ސ� � ހ �މ�ށ �ވ ރ� ދ�އ � ނ�ޞ� ނ�ށ �ނގ� ދ� ، އ�ކ�ލ �އ� ގ�ދ�ކ�މ

، �އ� �މ ބ � ތ� �ރ�އ�ށ ލ�އ� ފ �އ� �ނ�، ހ ހ �ފ�ރ�ނ�ގ� މ� ، ކ ގ�އ� �މ�ތ� � ކ�ޅ ގ�ތ �ޓ�ވ�އ� � ފ�އ �ރ�މ�އ�ށ ހ�ނގ ނ� މ� �އ� ނ�ބ � ތ� މ �ތ� އ

ނ� ދ�ރ� އ�ނބ� �ނ�ނ�ގ� �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ� ވ� �ގ�އ� އ�ރ�ށ އ�ރ�އ� � �ވ�ށ ތ�ކ�ނ�ދ �ވ�ސ� �ގ�ތ�ކ�ށ އ�އ �ނ� �ކ�މ ބ�ޑ �ގ� �މ �ޓ �އ �ލ�ހ ބ

�ނ�، �ވ �އ �ޅ ގ�ނ�، ގ�ދ�އ�ޅ�އ� އ �އ� ކ�މ �ނ� މ� ކ�ލ �އ� ބ ހ�ނ�ވ�ގ�ނ�، މ� އ�ވ�. މ� � ނ�ވ� �އ � ތ�ނ�ވ�ހ ގ�ނ�ވ�ނ� މ�ގ�އ �ލ�އ� އ�ތ

ގ�ނ�ގ�ނ� �އ� އ�ޅ�އ� �ވ �ނ�ވ�ސ� ތ�ކ�ނ�ދ ހ �ފ�ރ�ނ�ގ� މ� �ނ�، ކ �މ އ � ވ�ދ� �އ �ވ�ސ�ތ�ކ ، ދ �ގ�އ� ގ�ތ �އ�ވ�. މ� ފ �ވ�އ� �ރ�އ �ކ ދ

ކ�ނ� �އ�ވ�. މ� � ނ�ރ�ފ އ�ށ �ރ� �ނ� ކ �ޅ �ގ�ނ� އ �ކ�ށ މ �އ� ދ� �ރ�ށ � ރ�ށ �ވ �އ �ޅ � އ �ވ �ނ� އ�ރ�އ ކ�ލ �އ� �ނ�، އ�ބ �ރ�މ �ރ�ކ �ނ� ދ �ޅ އ

� �ވ�ށ � ތ�ކ�ނ�ދ �ނ�ނ�ނ�ށ �ލ�ވ ގ� ފ�ހ �ނ�މ� �ފ �އ�ށ �ނ�، ކ�ޅ ފ�ހ ވ� �، ރ�އ� ދ�ބ�އ� �ރ�އ�ކ �، އ�އ ކ�ށ ފ�އ� ވ�ނ� ނގ�އ� � ހ� މ�ގ�ށ މ�

ގ�ނ� ނ�ނ�އ� ދ�ރ� �ރ�ވ� އ�ނބ� � ދ ގ�ނ� ގ�ދ�ށ�ށ ބ�ނ�ނ�ވ�އ� �ނ�ނ� ފ�އ� �ރ�ފ ތ�ކ �އ�ވ�. އ�ލ� ފ ގ�ނ� ލ�ފ�އ� � ފ�ނ� �ނ� ތ�ނ�ވ�ޅ�އ ލ�ފ

، ލ�އ� ގ�ނ� އ�ގ� ވ�ށ�އ� � އ�ނގ� �ފ�ރ�ނ�ނ�ށ ބ� ކ �ގ�އ� ތ� � ރ�ށ ކ�ށ �ނ�ނ�ވ�ނ� ، ހ �ވ�އ� �އ �ޅ �ވ� އ �އ �ޅ �ނ� އ �ރ�ވ � ދ ދ�ށ�ށ އ�ޑ�

� �ކ�ށ ހ�ނ�ޏ�އ ހ�ނ� � އ�ތ �ފ�އ� �ކ�ށ ދ ޤ�ޞ� �ރ�ނ� ކ �ރ�ނ� އ މ� ، �އ� �ޔ އ �ޖ� �ވ�އ އ�ތ � ކ�މ�އ ފ�ދ� މ� � �ރ�ށ�ށ ރ�ށ ގ� ރ� ކ�އ�

� �ނ�ނ�ށ ކ�ލ �އ� �ވ� ބ �ބ އ ގ�އ� ތ� �ނ�މ� �ފ �އ�ށ �ޖ�އ�ވ�. ކ�ޅ އ � އ�ނ�ނ�ތ� ފ�ނ� ޔ�އ � އ�ޑ� �ގ� ބ�ރ�ނ� އ�ތ�އ �އ�ވ�. ރ�ށ ފ ހ�ދ�އ�

�ޔ�ރ� ، ހ�އ ، އ�ނ�ގ� ގ�ގ�އ� �ނ�ނ� ތ�ކ�ނ�ދ�ގ�އ� �ރ�ފ ތ�ކ �ށ�ވ�. އ�ލ� �ވ �ކ�އ ގ�ނ� ރ�އ �ރ�އ� �، ފ ، އ�ވ�ސ� އ�ވ�ހ�ށ �ނ� ޖ�ހ

� �މ�ށ ގ�ތ �ލ�އ� �ނ�ނ� އ�ތ �ރ�ފ � ވ�ދ� އ�ތ�ކ �ނ�ނ�ގ� ގ�ޔ�ށ �ރ�ފ ތ�ކ � އ�ލ� �ފ�ރ�ނ�ތ�އ � ހ�ނދ�ނ� ކ �ވ�ހ �ދ ގ�ފ�ހ �ޖ�އ�ވ�. މ� ވ�އ

ނ�، ކ�ނޑ� �ފ�ރ�ނ�ގ� ކ � �ފ�ހ �މ�ށ �ވ �ރ�އ ކ � �ލ ގ�ތ �ނ� ހ މ� �ރ� ހ�ބ ދ� ނ� ކ�ނޑ� �ނ�ނ�ގ� �ރ�ފ އ�ތ�ކ �އ�ވ�. �ފ �ކ�ށ މ ދ�

، �ނ�ނ�ގ� ބ�ލ�ކ� �ރ�ފ �ނ�، އ�ތ�ކ �ފ�ލ އ �ނ� ވ� ހ �ފ�ރ�ނ�ގ� މ� �ޖ�އ�ވ�. G F E D C ކ �ވ�އ ދ ހ� �ނ�ނ� ޝ� �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ�

،� �ލ�އ�ށ ގ�ނ� މ ، އ�ބ�ލ�އ� �ފ�އ� �ކ�ށ �ފ �ވ�އ� އ �ޅ "ޑ� ކ ، ކ �ގ�އ� �ނ�ދ�ނ� އ�ރ�ށ �ވ�ސ� ވ ނ�ދ ގ�ނ� ތ� �ގ�އ� ހ�ދ�އ� � ކ�މ ޔ�އ "ޑ� ކ

�ހ�ކ� ވ ބ� ތ� ގ�ނ� �އ� ބ�ލ މ� ސ� �ލ�އ�އ� މ �ނ� ހ މ� ބ�އ� މ� �އ�ވ�. ފ �ރ�އ� ފ � �މ�ށ އ�ރ�ވ � �މ�ށ ވ�ދ � އ�ށ ރ� އ�ނދ� ރ� އ�ނދ�

� �ކ�ށ�އ ލ � ބ�އ� �ލ�އ�ށ �މ�ށ�ވ�. މ �ލ �ނ�ދ�ގ�އ� ވ�ޅ � ފ �ތ �ލ� ގ ، މ �ތ� �ބ�ސ� ނ�ކ �ޅ ދ ގ� ވ� ރ� ރ� އ�ނދ� �ނ�، އ�ނދ� �މ ދ�ނ�ނ�ވ

އ�ވ�. �ރ� އ�ހ �ނ�ދ�ގ�އ� ފ � �ރ�ތ ޔ ޒ� �ގ� �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� އ� �ނ�ނ�ގ� �ރ�ފ ތ�ކ � ބ ކ�ތ� އ�ލ� މ� ފ�ހ� އ�ވ�. �ވ� ނ�ދ�އ � �ދ�އ�އ �އ ހ

�ޓ�ވ�. �އ � ތ�ކ�ނ�ދ�ގ�އ� އ�ބ�ހ �ރ�ތ ޔ �ގ� ޒ� ކ�ޅ ހ�ށ�

� �ކ�ށ ވ � ރ� ގ�ތ�ކ�ށ ނ� ދ�ތ� �ނ� ހ �މ� ޔ ކ� �ހ�ކ� ވ މ� ވ�ސ� �ގ�އ� މ�ދ �އ� �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� �ނ�ނ�ގ� އ� �ރ�ފ ތ�ކ � ބ ކ�ތ� އ�ލ�

� �ލ�އ�ށ � މ �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� ، އ� އ� �ގ�ތ�ކ� � ގ�ތ�ވ�. އ�ނ�އ ނ�ނ�ގ�ތ ގ�އ� މ� ، މ�ތ� �ޙ�ގ�ތ�ކ� އ ނ� އ�ނ�މ� ޞ� ތ�ރ�އ� �ތ�ވ�. އ�އ� �ޅ އ

22

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

، ގ�އ� މ�ތ� �ރ� �ގ� ކ �ލ އ ގ� ކ� ރ� އ�ނދ� ރ� ، އ�ނދ� ފ�އ� ނ�ގ�އ� �ގ�އ� ހ� �ލ�ގ� ހ�ތ�ރ�އ�ވ�ށ ގ�ނ� މ �ޓ�އ� �ގ�އ� ބ�ހ�އ �އ ސ� ތ�ބ�ކ ގ�ނ�އ�

� ވ�ސ� އ�ތ�އ ގ�އ� �ރ� ގ� ކ ރ�، އ�ދ� އ�އ� އ� �ވ�ސ� ވ� ނ�ދ �ރ� ތ� އ�ވ�. އ�ހ�ނ�ހ �ރ� ފ�އ� ހ �ޓ�އ� �ދ�ނ� ބ�ހ�އ �ވ�ސ� ވ ނ�ދ ތ�

، ރ� އ�ނދ� ރ� � އ�ނދ� ކ�މ ސ�ގ�ނ� މ� � ނ�އ� �ޔ�ރ�ކ�މ�އ �، ތ�ޣ�އ ކ�މ�އ �ނ� �ޑ�ވ�ސ� އ � ކ �ޅ�ށ ފ ސ�ތ�ށ� � އ�އ� އ�ކ �އ� �މ �ވ �އ �ވ�ހ ދ

ގ� ރ� އ�ނދ� ރ� � އ�ނދ� �ޅ ފ ސ�ތ�ށ� ، އ�އ� �ގ�ތ�ކ� އ�ވ�. އ�ނ�އ �ވ� �ލ�އ �ވ�އ� ވ�ޅ � ފ�ނ�އ �ވ�ށ �ނ�ދ � ގ�ނ�ގ�ނ�، ފ �ޅ ރ�ފ �ވ�، ބ� ބ �އ� ޢ�ޖ

އ�ވ�. �ވ� �ލ�އ �ނ�ދ�ގ�އ� ވ�ޅ ގ�ނ�ގ�ސ� ފ � ނ�ގ�އ� � ވ�ގ�ށ �ލ�ގ�ބ�އ�ކ ، މ �ޓ�އ� �އ �ގ�އ� ހ �ލ އ ކ�

ސ�ވ� އ�ނ�މ� � އ� �ލ�ސ� މ�އ�ޗ�ށ ދ ރ� �ގ� ސ� �ލ�ގ� ރ�ސ�ކ�މ �ނ�ދ�ނ�، މ � ދ އ�ދ�ށ �ސ�ރ� އ�ދ� އ �ވ� �މ ސ�ލ �ޖ� އ� ރ�އ

�ފ�ރ� �ޡ�އ �މ ނ�ލ �ދ� �އ �ދ މ � ޢ� �ޙ�ނ�މ�ދ �ނ� މ �ޠ �ސ�ލ �ވ� އ�އ �ބ އ ތ� ބ� � ލ� ބ ރ�އ� ނ�ޞ� �އ� ނ�ޞ� ކ�މ ތ� ތ� މ�ރ� ރ� ، ކ� �ތ�ރ� �ޒ�ތ އ ޢ�

، �ރ�ދ�ނ�ނ�އ� މ�ހ ސ�ކ�ނ�ދ�ރ� އ� � މ �ރ�ހ� ބ އ� �ނ� �ޠ �ސ�ލ އ�އ �ނ� ކ�ލ ދ�ރ� �ނ�ގ� ރ�ދ މ� ، �ނ�އ� �ރ�ސ�ގ�ފ ބ�ޑ

ހ�ނ� �ނ�ނ�ވ�. މ� � ދ�ރ�ސ�ކ�ލ ގ�ތ �ނ� ވ�ޑ�އ� ކ�ޅ �ނ�ނ�ގ� ދ�ރ� �ރ�ފ ތ�ކ � އ�ލ� ބ �ޚ�ޠ� ، އ�ލ �ވ� ދ ހ� ޝ� ، މ� �ނ�ނ� ކ�ލ ދ�ބ�ފ�އ�

�ވ�ގ�ނ� �ޅ �ފ �ނ� ބ�ޑ ކ�ނބ�ލ � އ�ނ�ހ�ނ� ދ�ރ� �ޅ �ޕ �އ ، ތ ރ� އ�ނ�ނ�ވ� އ� �ވ� ދ ހ� �ނ�ނ� ޝ� �ރ�ފ � ތ�ކ ބ ކ�ތ� �ނ�ކ� އ�ލ� �ރ�ސ�ގ�ފ ބ�ޑ

� �ފ�ތ މ �މ�ރ� ޢ � �ތ ލ�ގ�ފ ކ� ނ� ގ� އ�ޅ� �ށ� ފ މ�ޑ� ، �ނ�އ� ލ�ގ�ފ ކ� � �ވ ނ�މ މ� އ�އ� ،� ގ�ތ ވ�ޑ�އ� ބ� ލ� � �ނ�ނ�ށ ކ�ނބ�ލ ދ�ރ� މ�

�ނ�ނ�ގ� �ރ�ފ ތ�ކ � ބ ކ�ތ� އ�ލ� �އ�ވ�. �ކ�ލ �އ �ތ ކ�ޅ � �މ�ދ �ޙ�އ މ � ގ�ތ ވ�ޑ�އ� ބ� ލ� ގ�ނ�ގ�ނ� �ލ�ވ�އ� ބ�އ �ވ�ނ� ކ ، �ނ�އ� ލ�ގ�ފ ކ�

� �ޅ �ބ�ބ�ފ ނ�ގ� ބ�ޑ ، މ� �ވ� �ޅ �ފ �ނ� ބ�ޑ ކ�ނބ�ލ ދ�ރ� ލ�ގ�އ�ވ�. މ� �ދ� ކ� � ކ�ބ ޔ�މ ، މ�ރ� �ޅ�ކ� �ނ�ގ� ނ�ނ�ފ ކ�ނބ�ލ �ފ�ނ� ދ�ރ� އ

�ގ� މ� ރ�ސ�ކ�މ �ތ� �ތ�ރ�ގ�އ�ވ�. އ ލ �ގ� ކ�އ� ރ� ރ�ސ�ކ�މ އ� �ނ�ނ�ވ� �ގ�އ� ހ �ލ�ގ� ރ�ސ�ކ�މ �ނ� މ �ރ�ފ � ތ�ކ �ޙ�ނ�މ�ދ � މ މ �ތ� އ

�ނ�ނ�ވ�. �މ �ރ�ވ �ނ�ނ� އ�ވ�ހ �ޙ�ނ�މ�ދ� ރ�ސ�ގ�ފ �ޑ� މ �ނ�ނ�ގ� ކ ސ�ކ�ނ�ދ�ރ� ރ�ސ�ގ�ފ މ�ނ� އ� ވ�ނ�ހ� ނ�

�އ�ވ�. �ވ �ރ�އ �މ�ކ ތ ހ� � ވ�ރ�ށ �ނ�ނ� �ލ�ވ ފ�ހ ގ� �ނ�މ� �ފ �އ�ށ ކ�ޅ �ނ�، �މ އ�ނގ ކ�ނ� �ވ� ދ ހ� ޝ� �ނ�ނ� �ރ�ފ ތ�ކ އ�ލ�

�ނ� �ވ �ރ�އ � ކ �ޔ�ކ�ނ�ތ�އ � ހ �ނ�ނ�ގ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ�ފ ތ�ކ �ނދ�ނ� އ�ލ� �ވ�ސ�ވ ހ�ދ �ރ�ވ�، ދ� � ދ ކ�ށ ގ�ނ� މ�ލ� �އ� އ �ނ�މ� �ފ �އ�ށ ކ�ޅ

�އ�ވ�.‘ �ވ �ބ އ ތ�ނ� ޔ� ޅ�ގ�ނޑ� ލ� އ� އ� ގ� ޓ� ސ� ނ� ޔ� ހ�ށ� ލ� ރ� އ� ދ� ، ޑރ. ވ�ހ� ކ� އ� ގ� ވ�ހ�ކ� ގ�ތ� ވ� ދ� ހ� ފ�ނ� ޝ� ރ� ކ� ތ� ލ� ބ� އ� � ޚ�ތ�ވ�. އ� ނ� ދ� ސ� ހ�ށ� ގ�ނ� ރ� ގ� އ� ނ� ތ�ރ� ނ� ޔ� މ�ނ� ކ� ކ� ޑ� އ� ގ�ޅ'ލ�އ� ބ� ވ�ހ�ކ� ، މ� ވ�ހ�ކ� މ�ވ�ސ� އ� ވ�. ނ� ނ� އ�އ� ނ# ވ�ހ�ކ�

އ� ވ�. އ� ގ� މ�ތ� ރ� ކ� ގ� ތ�ނ� އ�ޔ� ރ� ދ# ނ� ކ� ތ� ( ލ�ވ'ނ� ކ�ށ� ރ� ބ� ރ� (ކ� ލ�ވ'ނ� ކ�ނޑ� ފ�ޅ� ށ� ތ� ސ� އ� ގ� ފ�ނ� ރ� ކ� ތ� ލ� އ�

މ�ށ� ކ� ނ� ބ' ތ� ށ� ނ� ނ� ޅ�ވ�ރ� ފ� ގ� ރ� ތ� ދ� އ�ފ�ލ� ށ� މ�ލ�އ� ( ބ� އ�ތ� އ�ހ�ރ� ލ'އ�ހ�ރ� ލ�ވ�ނ� ކ�ށ� ރ� (ބ� ފ�ޅ� ށ� ތ� ސ� އ�

ޑ� ކ� ޑ� ކ� ނ� ޔ� ސ� ނ� މ�، ނ� ފ� ނ� ޗ�އ�ބ� އ�އ� ވ�. ނ� ހ�ނ� މ� ދ# ނ� ކ� ތ� ހ�މ� ވ�. ނ� ނ� ވ�ހ� ދ� ވ�ސ� ނ� ނ� ފ�ނ�

ތ�ނ� ހ� ވ�ތ� އ�ކ� ދ� ވ�ހ�އ� ދ� ނ� ނ# މ� ހ'ނ� ޖ� ށ� ނ� ނ� ވ�ހ� ދ� ، ތ� އ�ނގ'ނ� ނ� ކ� މ�ރ�ނ� ސ� ޔ� ލ� ކ�ތ�އ�ކ�ށ� ޙ�ރ�

ވ�. ތ�އ� ނ� ނ# ނ� ބ� ނ� ތ� މ�ޑ� ލ�، މ�ޑ� ކ�ށ� ލ� ޢ�ކ�ށ� ދ�

:� �ފ�ހ �މ�ށ �ވ ދ ހ� ޝ� ����

� �ގ�އ�ޑ�ށ �ދ ރ�އ ދ�ނ�ފ�ށ� ���� � �އ�ކ ގ�އ�ޑ �ރ�ތ�މ�ބ�ޑ� ފ މ�ނ�ނ�ގ� ދ�ޝ� �އ�ރ� �ލ�އ�ށ މ ފ�ނ� �ޖ�ހ� ރ�އ

4

23

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

� ލ ނ�ނ�ޓ� މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� �ޓ� �ބ�ރ 1988 ގ�އ� - ލ�ފ 3 ނ�ވ�މ

"ސ� ފ�ނ�ސ� ފ � ޑ� � އ�ފ ފ �ނ� ޗ� (ފ�ހ

(� ލ � މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� މ�ޖ�ރ ޖ�ނ�ރ�ލ

� �ދ އ�ވ�. އ�ދ� ރ�އ � ހ�ލ� މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ސ� �ޅ� މ

�ނ�ގ�ތ�ކ�ށ�ވ�. ދ�ވ � ހ�ކ�ށ އ�މ� އ�ވ�. ހ�މ�ލ�ދ�ނ�ފ�ށ�

�ނ�ގ� ހ މ� އ�އ� ނ� �ގ�މ�ތ� �ގ�ތ ވ �ފ�އ� ރ�ވ ނ� �ރ� ކ

ވ�. ނ�މ�ވ�ސ�، ގ�ޓ� ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� �ވ� ސ� �ޒ�ކ�ށ އ�މ

ތ�ނ�ނ� އ�ތ�ނ�މ� �ގ� މ�ރ�ކ�ޒ މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ�

�ނ� ބ�ބ �ގ�ސ� �ހ�މ�ލ �ދ ރ�އ ޔ� �ނ�ގ�ނ�ދ� ދ�މ

�ނ�ވ�ސ� �އ�ކ މ �ނ� ނ�ވ�ތ� އ�ދ� އ�ހ�ނ�ދ� ކ ގ�ޓ� މ�އ�

� މ�ނ�ނ�ނ�ކ�ށ ދ�ޝ� � ވ�ދ�ވ�ގ�ތ�އ � ނ�ގ�އ�ށ ފ�އ� ސ�

އ�ވ�. ނ�ވ�

�ތ�ރ� �ކ ނ�ރ�އ މ� �ބ�ރގ� ނ�ވ�މ 3)

އ�ވ�. އ�ހ�ރ�ވ� 25 �ރ� ހ މ� � ތ ނގ� ސ�ހ� �ދ� ހ

�ރ� ހ މ� އ�ރ� � �ވ�ތ �ބ ގ�ތ �ގ� �މ �ޅ އ ރ� ދ� ނ�ގ� ވ�ހ� ދ�

، އ�ކ� �ރ� ވ ސ� �ނ�ގ� ހ ނ�މ� ގ� �ތ�ވ�. ތ�ފ �ސ�ބ�އ� ހ

� ކ�ލ އ� ސ� ސ�ކ�ލ�ވ�. ބ�އ� �ލ� �ރ�ޅ ދ�ފ ގ� �ދ�އ� އ

�ރ�އ� ކ �ލ� އ އ�މ� �ނ�ނ�ވ�. �މ�އ �އ އ � �ރ�ހ ހ މ�

5

1 �ރ�ގ� ހ މ� �ނ�ނ�މ�ވ�ސ�، �ޅ ގ�ނ�ގ �ސ� ކ ޓ� [ �ނ� ދ [ނ� �ތ� އ�ތ�ކ �ނ�އ�ވ�. �ވ މ�ދ �ރ�ވ�ސ� �ވ އ�ށ

� ބ�ރ�ށ ނ� �ލ�ގ�އ� އ އ�މ� ނ�ނ�ވ�. � �ތ�ކ�ކ �ލ�ގ�މ�ގ މ

� �ލ�ތ ހ �ތ� ލ �ސ� �ވ މ �ނ�ނ�މ�ވ�ސ�، �ރ�ވ "ނ�ކ ފ

�ނ�ނ�މ�ވ�ސ�، �ޅ ކ� ގ�ނ�ގ ޓ" "ކ� �ނ�އ�ވ�. ވ �ވ �ދ�ށ ވ�ރ�ށ

ގ� �ދ�އ� އ �ނ�ނ�ވ�. �ނ�އ ޒ�މ "ނ�ގ� �ފ ލ "ބ�އ� މ

� އ�ރ�ކ � ހ�މ�އ�ކ�ށ � �ޖ�ތ�ރ�އ ރ�އ "ނ�ވ�ސ� ލ�ފ ޓ�"ރ�އ�ވ�. އ�ދ� ނ�ފ

�ރ�އ� ހ �ނ�ނ�ވ�. މ� �ތ�ކ �ވ�ޅ ލ �ގ� ފ� ޚ �ރ� ، ތ ނ�އ�ހ�ނ� ވ�ހ� �ހ�ކ� ދ� ވ ނގ� �ރ�މ� ހ� �ގ�އ� ހ�ނގ މ ބ� �މ�ނ�ގ� މ� �ގ�ނޑ އ�ޅ

ގ�އ�ޑ�ށ�ވ�. ބ�ޑ� ހ�ލ� ގ�ނ�ގ�ސ� އ� �ސ� އ ސ� �ލ� މ � އ�ތ ގ�އ� ދ� ނ� �ގ� ރ�ގ�ނޑ�އ ރ� ތ� �މ�އ� މ�ޑ މ�ނ�، ހ� � �ތ �ތ�ފ ވ�ރ�ށ

ނ�ނގ�ނ� އ�ވ�. ނ�ވ� ޔ�ގ� ކ�ނ� �ޅ�ނ� އ ގ�ނ� އ�ރ�އ� � ބ�ރ�ބ�ޔ�ކ ، �ދ�ތ� ހ�މ�ލ ޔ�ރ�ނ� ހ�ތ� �ނ� ޒ�މ ނ�ނގ�އ�ވ�. � �އ�އ �ނ�ވ ވ

ގ� �ދ�އ� އ �ރ� �ހ ކ�ނ�ތ�އ ނ�ގ�ގ� ފ�އ� �ވ�ތ�ވ�. ސ� ބ �އ� ނ�ކ �މ� ނ�މ�ދ ގ� �ރ�ގ� ޔ ހ�ތ� �ޅ� ގ�ނ�ގ ، �އ� އ�ދ�ދ�ކ �އ� �ކ�މ ކ�ނ�ބ�އ�އ

ނ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ�ވ�. ފ�އ� ސ� � ބ�ޔ�ކ ވ� އ�ތ�ރ�ގ�އ� ބ�ރ�ގ�އ�ވ�. � ބ�ޔ�ކ ވ� ބ�ރ�ގ�އ� �ގ�ތ�ށ�ވ�. އ�އ �ކ� �ވ�ހ �ވ�ސ�ދ އ�ހ�ނ�ދ

24

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

� މ�ރ�ކ�ޒ�ށ މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ، �އ� �މ�ށ �ލ ބ � �ޅ�ގ�ތ�އ ވ�ގ�ނ�އ � ގ�އ�ޑ�ށ ބ�ޑ� ، �ބ�ޔ�ކ� އ�އ �ވ� މ ދ� � އ�ނ�މ�ދ�ރ�ގ�ތ

ނ�ނ�ށ�ވ�. ފ�އ� � ސ� � އ�ވ�ސ�ވ�ގ�ތ �މ�ށ އ�އ

� ލ �ނ�ފ� �ދ� އ�ޅ �ތ �މ �ލ � މ�އ ނ�ބ�ޔ�ކ ، ދ� �ރ� �ކ �ނ� ދ�ނ� ގ�ސ�ދ �މ � ނ�ވ�ދ�ވ މ�ނ�ނ�ނ�ށ ނ� ދ�ޝ� ގ�ޓ� ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ސ�

ނ�ގ� ފ�އ� �، ސ� ކ�ޅ �ރ� �ކ ގ� ވ�ރ�ށ � ވ�ނ�މ�ށ�ވ�. ހ�މ�ލ�އ� ގ�ނ� އ�ތ�ރ�އ�ށ �ލ�އ� �ވ �ރ�ގ�އ ނ�ގ� ފ ފ�އ� ނ� ސ� �ގ�މ�ތ� �ގ�ތ ވ ފ�އ� ދ� ވ�އ�

އ�ތ�ރ�ގ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ނ�މ�ވ�ސ�، އ�ވ�. �ދ� ހ � �ގ�ނޑ�އ �ބ ބ�ޑ �ވ�ދ�ވ�ވ�ރ�ގ� �ނ�ށ ހ މ� �ލ�އ� �ވ ގ�އ �ނ�ކ�ނ� ދ�ކ � �ޅ�ނގ ހ

އ�ވ�. � ނ�ވ� އ�ރ�ގ�ތ�އ �ރ� ނ� ކ �އ� މ � އ�ދ� މ�ނ�ނ�ނ�ށ ނ� ދ�ޝ� �ރ�ލ�އ� ދ�ނ�ފ�ށ� ހ�މ�ލ�އ� � އ�ނބ �އ�ށ މ �ބ�ޑ� އ�ދ� ބ�އ�އ

، ލ� މ�ތ� �ރ� މ�ނ�ނ�ނ� ކ ނ� ދ�ޝ� ފ�އ� ސ� ވ�ހ� �ގ�އ� ދ� �ޤ �ގ� ޙ�އ �މ � ނ�ތ�ކ�ނ�ނ�ވ�.) ގ�އ �ނ�ބ�ޔ�ކ �ނ�ވ� ފ�ސ�ޖ�ހ ލ (ޖ�ހ�

� � ބ�ދ�ލ�އ �ނ�އ�އ� ހ�މ�ލ�އ�ކ�ށ މ�ނ�ނ� ދ�މ އ�ވ�. ދ�ޝ� ފ� ރ�އ�ރ�އ� � އ� �ވ�ހ�ށ ނ�ވ�ނ�ދ �ބ�ރ ތ� �ގ�އ�ވ�. ނ�ވ�މ �ވ�ރ�އ�ކ ތ � ހ� �ރ�މ ކ

� އ�ނ�ގ� އ ނ�ތ� ޔ� ވ�ސ� �ނ�ތ�ރ� މ�ނ�ނ�ގ� ވ�ރ� ރ�ވ �ނ�، ދ�ޝ� �ނ�އ�އ� ހ�މ�ލ�ތ�ކ �ނ� ދ�މ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ނ�ދ�އ�ވ�. ސ�

އ�ވ�. ޔ� މ�ރ�ވ� ތ�ރ� އ�ހ�

ނ�ނ�ޓ� �ޓ� ، ލ�ފ �ޅ�ކ� �ބ�ފ �ވ� އ�އ �އ �ޅ � އ ސ�ކ�ށ �ގ�އ� އ�ނ�މ�އ� �ނ�ތ�ކ �ގ� އ�ތ�ރ�ގ� ރ�ވ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� ސ�

� ނ�ނ�ނ�ށ މ� ، ދ�ޝ� ގ�ތ� ވ�ޑ�އ� � ފ�ނ� � އ�ނ�އ�ށ �ފ�ހ �މ�ށ �ވ �އ �އ�ޅ � މ�ގ�ކ�ށ �ނ�ތ�އ �އ� ރ�ވ ފ ލ�ވ�. އ�ތ�ރ�ގ� ދ� މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ�

�ގ�އ�ވ�. ގ�ނ� ކ�މ � ދ� ހ�މ�ލ�އ�އ �ލ� �އ �މ� ކ �ފ�އ� ނ�ކ �ލ ރ�ކ�ނޑ � ބ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� �ނ�ގ�ކ ހ ، އ�މ� ބ�ނ� � ލ� �މ�އ ހ ދ�ނ� އ�ނ�މ�ބ�ޑ�ސ�

ދ� �ދ� ހ�މ�ލ � ދ�ގ�ތ�ށ މ� �ރ� ހ މ� � �ބ�ޔ�ކ�ށ އ�ނ�އ � �ބ�ޔ�ކ އ�އ �ގ�ނ� ބ ތ� އ�ތ�ރ�ގ�އ� ނ� ފ�އ� ސ� �ގ�ނ�، ބ ތ� ބ�ރ�ގ�އ� �ނ� ހ އ�މ�

�ގ�އ�ވ�. �ރ�ކ�މ ޔ �ރ� ހ�ތ� �ރ�ނ�ހ ، ބ�ނ�ނ�ކ �ނ� �ރ�ވ �ގ�އ�ވ�. ބ�ކ �ކ�މ �ތ �ލ�ނ� ވ�ގ �ނ� ގ�އ �މ ބ ތ�

މ�އ�ވ�. �ވ�ސ� ބ ނ�އ� �ގ� ޔ ނ�ގ�ވ�ރ� ފ�އ� ސ� ނ�ނގ�އ�ވ�. � �އ ސ�ބ ހ� ވ� އ�ދ� � ޔ� ނ�ގ�ވ�ރ� ފ�އ� ސ�

� އ�ބ� �އ�ކ ކ�މ ސ�ނ�ނ�ތ�ރ� ގ�ނ� ވ� �ރ� ��ވ�. ކ �އ ސ�ނ�ގ�ނ�ޖ�ހ � އ�ބ� އ� ހ�ކ އ�ވ�. ކ�ނ�މ�ވ�ސ�މ� ރ�އ�ރ�އ� 7 ޖ�ހ�އ� 8 ޖ�ހ�ނ� އ�

�އ�ވ�. �އ�ޅ�ނ�ޖ�ހ ޔ�ވ�ޅ ފ�

�ރ� �ވ އ�ވ�. އ�ނ�އ�ށ ސ�ނ�ނ�ގ�ވ� � އ� ލ ނ�ނ�ޓ� މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� �ޓ� ގ�ނ� ލ�ފ �ބ�ވ�އ� އ �ނ�ވ�ސ� ތ� �ޅ �ބ�ފ އ�ހ�ނ� ބ�އ�އ

�ނ�ނ�ނ� ކ � ނ� �މ�ށ ލ މ�ތ� �ރ� މ�ނ�ނ�ނ� ކ �، ދ�ޝ� �ފ�ހ �ރ�މ�ށ ވ�ރ�ކ ، މ�ޝ� �ރ�ނ� އ�ހ�އ� �ނ�ކ ހ ބ� މ� �ލ�ވ�ނ�ތ� �ނ�ގ� އ�ހ ހ ސ�މ� އ�

� �ރ�މ�ށ �ރ�މ�ކ ނ�ނ�ނ� ހ�ނގ މ� � ދ�ޝ� �އ�ކ މ�ނ�ނ�އ �ލ�ވ�. ތ� �ގ� ސ�ވ �ނ�ނ�ނ� ބ�އ�އ �ފ�ދ�ނ� ނ�ކ �ނ� އ ސ�ބ ހ� އ�ވ�. މ� ބ�ނ�ނ�ވ�

� ނ�ކ�ޅ�އ �ދ� �ކ މ�ދ �ބ�ސ�ވ� އ�އ � އ�ކ�މ�ށ �ނ�] އ�ހ�ނ�ނ�ބ - [އ�ހ�ނ�ނ� �ރ�މ�ނ� �ކ �ލ ސ�ވ " �ތ �ކ�ށ ކ �ރ�ނ� ކ �ނ�ނ�ނ� ނ�ކ

�ތ�ވ�. �ނ�ކ ޔ�ށ �ރ� ކ

ރ�) �ހ� (ޓ�ޓ�ޒ ރ� �ހ� ޒ � �މ�ދ �ހ�އ މ މ�ޖ�ރ އ�ފ�ހ�ރ� �މ�ށ�ވ�. �ތ ނ�ކ �ގ�އ� ބ�ހ �ގ�އ� �ރ�އ�ކ ޔ ހ�ތ� ، �ނ� �ޅ �ރ�ތ�މ�އ ފ

�ގ�އ� �ޓ�ރ�ނ�ގ�ސ� ގ�ޓ �ރ�ކ �ލ� ޓ އ�ވ�. ދ�ނ�ބ � ނ�ވ� �މ�ވ�ގ�ތ�އ ވ�ގ�ނ� ނ�ކ �ށ� �ތ އ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ގ�ޓ �ވ� �އ�ރ�އ ވ�ސ� ބ�ހ�ށ

ވ� އ�ކ�ނ�ވ�ސ� ކ�ރ�ވ�ގ�ތ� ނ�ވ�އ�ވ�. �ށ� ތ �ގ�އ� �ޓ�ރގ�ސ� ގ�ޓ �ރ�ކ �ނ� ޓ �މ�ށ�ވ�. އ�ނ�މ�ފ�ހ ލ �ޓ� �ވ�އ �ސ� ގ�ޓ ޖ�އ

�ނ�ތ� �މ�އ �ކ�ނޑ އ�ވ�. މ�ދ �ރ� � ވ�ރ�ގ�ދ�ކ މ�ނ�ނ�ގ� ހ�މ�ލ�ތ�އ �، ދ�ޝ� މ �ޅ�ނ�ފ�ށ� �ނ�ނ�ނ�އ � ނ�ކ ނ�ބ�ޔ�ކ ނ�ގ�އ� ފ�އ� ސ�

ރ�ނ�ދ� "ޓ� ، މ �އ� ނ�ދ� ހ�މ�ލ�ތ�ކ ، އ�.ކ�. 47 ގ� ބ�ޑ� �އ� �މ އ �ނ� ގ�ނ�ދ� � ފ�ނ�ވ�މ ގ�ތ�ރ�އ�ށ � ގ�ޓ� .ގ� ހ�މ�ލ�ތ�އ .ޖ� �ރ.ޕ� އ

25

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ރ� �ނ�ނ�ނ�ކ ނ�ކ � �މ�ށ ލ މ�ތ� �ރ� ކ މ�ނ�ނ�ނ� ދ�ޝ� ނ� ގ�ޓ� މ�އ� ، ކ�އ� �ޓ� ބ�ބ�ށ ސ� މ� އ�ވ�. �ރ� �ރ�ކ ތ އ� �ވ�ސ� ހ�މ�ލ�ތ�އ

ކ�މ�ށ�ވ�. �ވ�ނ� އ�ފ�ހ�ރ� ނ�ވ� �ގ�ތ�އ � ވ �ކ�ތ އ މ�ސ�

� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� �ނ�ގ� ކ ހ � އ�މ� ނ�މ�ށ މ�ނ�ނ�ނ� ހ�މ�ލ�ދ� ، ދ�ޝ� "ދ�އ� �ހ �އ ނ�ކ�ޅ �ދ� �ނ�ނ�ނ� ކ �ނ� ނ�ކ �ފ�ހ �އ ރ�ކ�ޅ �ޑ�އ� އ�ގ�ކ

�) އ�.ކ� 47 ގ� ނ� (ވ�ޒ�ނ�އ�ކ �ނ� 7 މ�ގ�ޒ� � ދ�ވ �ޖ�ކ�ށ �އ ނ�ނ�ވ�. ކ�ނ�މ�ކ �ދ� � ކ އ�ވ�. ނ�ވ�ވ�ރ�ކ�ށ �ރ�ވ� �ޔ � ތ�އ �މ�ށ �ތ ނ�ކ

، �ނ�އ�ކ� �ގ�އ�ވ�. އ�ގ� މ �ތ� 210 ވ�ޒ�ނ� އ�ކ � އ�ނ�ކ �ޖ�ކ �އ މ�ނ�ތ� ކ�ނ�މ�ކ �ގ�އ� 30 ވ�ޒ�ނ�ހ� ނ�އ�އ �ވ�. މ�ގ�ޒ� އ�ކ ބ�ޑ�

�ގ� ލ � މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� ވ ގ�އ� ފ�ޓ" �ގ�އ�ވ�. �ތ� 1890 ވ�ޒ�ނ� އ�ކ �ނ� އ�ނ�ކ ހ �ނ�މ�، އ�މ� ވ �ގ�އ� ނ�ކ�މ �ދ� �ތ� 9 ކ ނ�ކ

�ނ�ވ�. �ރ�ވ ކ ޓ� ސ� �ޖ�ހ�އ� ޓ� އ�އ ނ� ކ�ނ�މ�ބ�ޑ� �ރ� �ގ� ކ �މ �ތ �ވ�. ނ�ކ އ�ކ �ގ�އ� އ�ވ�ނ� އ�.ކ� 47 ގ�ބ�ޑ� އ�ތ

އ� �ސ� �ޖ�އ �ކ�ނޑ ކ�ނޑ އ�ވ�. �ވ� �ވ�ރ�ދ�އ ތ ހ� ރ�ނ� ސ� އ�ފ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ� � ނ�ނ�ށ �ދ� ކ �ރ�ވ� �ޔ ތ�އ �ނ�ނ�ނ� ނ�ކ

� �މ�ށ �ޓ� ނ�ލ �އ ނ�ނ� ހ �ފ�އ� ކ�ށ މ�ނ�ނ� ބ�ލ� � ދ�ޝ� �ރ�މ�ށ �ވ�ރ�ކ ތ � އ�ނ�މ�ނ�ކ�ހ�ލ�ގ�ތ�ކ�ށ�ވ�. ހ� ހ �ރ� އ�ވ�. ހ �ވ� �ރ�އ �ކ �މ ލ ސ�

ޔ�ސ�، މ�ރ�ވ�ދ� �ރ�ނ� ނ�ތ� މ�ނ�މ�ނ�ގ� ފ ، ތ� ޔ�އ� �ނ�ދ� �ނ�މ ނ� ބ �ދ� ކ �ރ�ވ� �ޔ �ނ�ނ�ނ� ތ�އ ރ�، ނ�ކ ޔ�އ� �ނ�ދ� �ނ�މ ނ� ބ އ�ތ�ރ�އ�

�ރ�މ�ށ�ވ�. �ނ�ކ �ލ �ނ� ހ�ވ ހ � އ�މ� ނ�ގ� މ�ރ�ކ�ޒ ފ�އ� ، ސ� ފ�އ� �ނ�ދ� � އ�މ މ�ނ�ނ�ނ�ށ ދ�ޝ�

ގ�ޓ�ނ� �ގ� ހ �ލ�ސ�އ�ފ� ފ �ރ� �ކ ގ�ސ�ދ ފ�ހ�ރ� މ� �ތ� ނ�ވ ޔ�ގ� �މ�ވ�ނ�ކ�ނ� ނ�ނ�ކ ނ� ގ�ޓ� މ�އ� ނ�ގ� ފ�އ� ސ�

�ވ�މ�ނ� މ�ނ�ނ�ނ� ހ�މ�ލ�ދ�އ �ވ�މ�ނ� ދ�ޝ� ދ�އ ޔ�އ� � ކ� �ނ�ގ�ތ ގ�ނ� ހ�ދ �ނ�ނ�ވ�އ� ގ�އ� ހ �ރ� � ކ ލ �މ�ށ�ވ�. މ�ސ� ޢ�ލ� ޖ�ލ� �ތ ނ�ކ

�ހ�ނ� �އ�ކ �މ �ތ ނ�ކ �މ�ކ�ށ�ވ�. ހ ސ� �ވ�ރ�ގ�ދ� ވ�ރ�ށ �ނ� ބ ލ� � �ނ�ށ ހ އ�މ� އ�ކ�ނ�ވ� �ތ�ވ�. ނ�ކ � މ�އ�ޗ�ށ �ރ� �ނ�ގ�ކ ހ އ�މ�

، �ރ�ނ�ވ� � ވ�ރ�ގ�ދ�ކ �ތ�އ ނ�ގ� ހ�މ�ލ ވ�ހ� � ދ� �ރ�ވ�ސ� ބ�ޑ�ށ �ވ �ވ�ރ�ށ �އ�އ އ�ވ�. އ�އ �ރ� � ވ�ރ�ގ�ދ�ކ މ�ނ�ނ�ގ� ހ�މ�ލ�ތ�އ ދ�ޝ�

މ�ނ�ނ�ގ� އ�ވ�. ދ�ޝ� ޔ�އ� �ދ� �ކ�ށ � ދ ސ�ބ މ�ނ�ނ� އ�ހ� �ނ� ދ�ޝ� ބ�ބ�ކ�ށ�ވ�. އ�ދ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �ގ� ސ� �މ �ޖ�ހ މ�ނ�ނ� ފ�ހ�ތ�ށ ދ�ޝ�

�ނ�ނ�ވ�. ފ�ހ �ރ�ވ�ސ� �ވ އ�ކ�ށ ގ�ޑ� � �ތ �ތ ނ�ކ ، �ވ�ނ� ކ�މ�ށ އ�އ� � މ�ރ�ކ�ޒ�ށ މ�އ� �ރ� އ�ނބ ނ� ފ�އ� �ސ� �ތ ނ�ކ � މ�އ�ޗ�ށ �ރ� ކ

ނ�ގ� ފ�އ� ސ� �ރ�އ� ރ�ކ ސ� ރ�، �ނ�އ� �ދ�ވ އ �ރ� އ�ނބ �ފ�އ�ވ�. �ލ �ކ�ށ ދ [� އ�ކ�ކ �ނ�ނ�ވ� �ޅ�ދ ކ �ރ� [ކ �ވ�، ދ ހ� ޝ� �ނ� ހ މ� 3

ފ�އ� �ޅ� � ގ �އ ޔ ނ�ގ� ވ�ރ� ފ�އ� �ވ� ސ� �ތ �ނ� ވ�ގ �ދ�ވ އ �ރ� � އ�ނބ �ނ�ނ�ށ ހ �މ� �ތ ކ �ވ�ފ�އ�ވ�. ނ� �ޅ�ގ�ތ ، ގ ވ�ސ�ވ�ނ� ނ�ނ�އ� ސ�ވ�ރ� އ�

�މ�ނ� � ދ�ނ�ނ�ވ �ގ� ލ�ފ�އ�ކ�ށ �، އ�ކ�މ �ހ�ކ�އ �ރ� ވ �ކ �ނ�ނ�ނ� ގ�ސ�ދ �ނ� ނ�ކ ގ�ނ� އ�ލ "ދ�އ� � ހ ނ�ކ�ޅ�އ �ދ� �ތ�ކ�ށ�ވ�. ކ ވ�ގ �ރ� ހ

އ�ވ�. �ނ� �ރ�ވ � ވ�ގ�ނ� އ�ކ�ނ� ފ�ސ�ކ �ނ�ކ�މ�ށ � ނ�ވ �ރ�ނ� ރ�ނގ�ޅ � އ�ކ�ނ�ކ �އ�ވ�ހ�ށ ހ މ�

� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� ހ�މ�ކ �ނ�ގ� ހ އ�މ� � ނ�މ�ށ �ހ�މ�ލ�ދ� �ދ ރ�އ މ�ނ�ނ�ނ� ދ�ޝ� � �ވ އ�އ ދ� ހ�މ�ލ�ދ� � އ�ވ�ރ�ށ ކ�ނ�މ�އ�ކ�ސ�

�ގ�އ� އ�ރ� �ނ�ގ�ތ �ނ� އ�ނގ ކ�ކ�ށ�ވ�. ފ�ހ ޝ� �ލ� �އ � ކ �ބ�ޑ �ނ� ވ�ރ�ށ ބ �ލ� �ނ�ނ�ށ ހ �ނ�ވ� އ�މ� �ތ � ނ�ކ ނ� ބ�ޔ�ކ ނ�ގ�އ� ފ�އ� ސ�

، �ވ� �އ�ކ�ށ ޖ ނ�ތ� ވ�ފ�އ�ވ�. ބ�ލ� � ނ�ޖ�ށ ނ� � �ބ�ޑ�ށ ވ�ރ�ށ � �ރ�ށ ތ އ� �ގ� �މ ގ�ތ ފ�ނ�ބ�ވ�އ� ވ�، �ހ�އ� ބ�ނޑ ވ�ސ� ބ� �ނ�ތ� ހ އ�މ�

�މ�ވ�. �ކ�ނޑ � މ�ދ �ނ� އ�ނ�ނ� ހ�މ�ލ�ތ�އ �މ ނގ ރ�ހ� � އ�ނ�ނ� ކ�ނ� ނ�ކ�ހ�ލ�ގ�ތ�ކ�ށ މ�ތ� �ރ� � ކ މ �ދ� ހ �ލ�ސ�އ�ފ� ފ

ފ�އ� މ� ނ� �ރ�މ�އ�ތ� �ގ�އ� ހ�ނގ ޤ�ތ ޙ�ޤ�

�ގ� �ވ�ހ � އ�ދ �ނ�ދ �ވ�މ �ލ�ފ�ނޑ �ނ� ކ ލ�މ �ނ�ނ�ވ�ސ� ފ� �ނ�ގ� ހ�ނދ ހ �މ� �ށ �ވ�. ދ ، 25 އ�ހ�ރ�ފ�ހ އ� �ރ�މ� ހ � މ� ތ ނގ� ސ�ހ� �ދ� ހ

26

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

5

�ބ�ޑ�ވ�. ކ�ނ� މ �ތ�ރ� �ކ �ގ� ނ�ރ�އ �ވ�ހ �ރ� އ�ދ �ވ �ނ�ވ�ރ�ށ � ބ � އ�އ�ޗ�އ ސ�ކ�ށ މ� �ޑ�އ� � ކ �ވ�ސ�ފ�ރ�ތ�ކ�ށ � އ�އ �މ�ދ ކ�މ ރ�ވ�ރ� ބ�

، ޔ�އ� �ނ� ގ�ނ�ދ� �އ�ހ�މ ނ�އ�ޑ ވ�ހ� � ދ� �ހ�ކ�ތ�އ �ގ� ވ �ލ�ރ�ށ އ �މ�ނ�ގ� އ�މ� �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ވ�ހ އ�ވ�. އ�ދ ރ�ވ�ރ� އ�ސ�ވ�ފ�އ� ބ� ރ� މ�ސ�

�ފ�ދ� ގ�ނ�ދ �ކ�ނޑ�އ� ތ ފ� ރ�ނ� ބ� ޔ�އ� �ނ�ދ� ވ�މ އ� �ނ� �ތ�ކ ލ�ތ ވ�ސ� އ� ކ�ށ�ވ�. �ވ�ރ� މ�ދ � �ތ�އ ލ�ތ ވ�ސ� �ރ� ބ�ރ�ގ�ޚ�ބ�ރ�ފ�ތ

�ލ�އ� �ވ އ � ނ� ނ�ތ�އ ނ�ޖ� ނ�ގ� އ� ނ�ޖ� ގ�ނ� އ� �ކ�އ� ރ�ދ�އ �ގ�ސ� ބ� ޔ�ގ�ތ�ށ �ފ� ދ� �ތ � ލ މ�ނ�ނ�ނ�އ�ކ �ރ�އ�ޅ� ދ�ޝ� ޔ �ވ�. ހ�ތ� ޚ�ބ�ރ�ތ�ކ

އ�ވ�. އ�ގ�ސ�ބ�ބ�ނ� އ�ބ�ދ�ހ�ނ� އ�ޑ�އ�ހ� ދ�ވ�ހ�ރ�އ�ޖ�ގ�އ�ޑ�ގ� ޕ�ރ�ގ�ރ�މ�ތ�އ� މ�ދ�ކ�ނޑ�ނ�ވ�. �ލ� ނ� ކ�ރ�ނ�ޓ� ކ�ނޑ �ލ�އ� މ

އ�ވ�. � ނ�ވ� �އ �ބ ޔ �މ� �ނ� ކ �ޅ ނ�ވ�ރ�ފ � މ� �ޅ ރ�ދ�ފ � هللا ގ� އ� �ކ�ތ އ މ�ސ� �ރ� �ލ�ނ� ކ �ނ�ކ�ނޑ �ޅ "ނ�ގ� ގ ޓ�ލ�ފ � ހ �ރ� ހ �މ�ނ� ރ�ވ� �ދ�ނ� ފ�ށ �މ� ހ�މ�ލ �ނ� ނ�ކ ހ ނ� މ� ނ�ގ�އ� ފ�އ� � ސ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� މ�ނ�ނ�ގ� ކ � ދ�ޝ� �ވ އ�އ ދ� ހ�މ�ލ�ދ�

އ�ވ�. އ�ހ�ނ�ނ�މ�ވ�ސ� � ވ� �ނ�ށ ހ ކ�ނ� އ�މ� ނގ� � ނ�ހ� �ވ�ސ�ކ�މ�އ � އ�އ ނ�ގ�ތ�ށ �ނ�ދ� �ވ� ބ �ބ ޔ �މ� �ނ� ނ�ކ ރ�ވ

� �ބ�ޔ�ކ ރ� އ�ގ�އ�އ ޔ�އ� �ނ� ގ�ނ�ދ� � ހ�މ�ލ�ދ�މ ނ�ގ�އ�ށ ފ�އ� � ހ�ދ�އ� ސ� �ގ�ނޑ�ކ�ށ �ފ�ތ �ޒ ނ� އ�މ ވ�ހ� � ދ� ނ�ކ�ށ � ރ�ހ� ނ�ގ�ބ�ޔ�ކ ވ�ހ� ދ�

�ވ�. �ނ� ގ�ތ�ކ �ވ �ކ ގ�ނ� ރ�އ ލ�އ� ގ�ނ� ފ� �އ� �ރ�ނ�އ ޔ�އ� ފ �ނ�ދ� "ދ�މ ހ

�ދ� �ހ �ޒ�ކ�ށ އ�މ � މ ވ� �ނ�އ�ވ�. �ވ �އ � ނ�ޅ �ލ�އ�ކ މ �ގ�އ� � ނ�ގ�ތ �ދ� �ތ �މ �ލ މ�އ � މ�ނ�ނ�ށ �ފ� �ތ ލ � ނ�ބ�ޔ�ކ ދ�

މ�ނ�ނ�ނ� ބ� ދ�ޝ� � ތ� �ރ�އ�ކ ޔ �ގ�ސ� ހ�ތ� �ގ�އ�ށ ގ�ސ�ދ�ށ ނބ� ވ�. ކ� ސ� ސ�ގ� ރ�އ� ލ� �ނ�ގ� މ�ޖ� ތ �ޔ� �އ� ރ�އ ބ �ގ� ނ�އ� ޔ ނ�ގ�ވ�ރ� ފ�އ� ސ�

�މ� ގ�ވ�ނ� ދ� ނ�ކ � - ހ�މ� �އ�ށ ހ �ރ� މ� ގ�ނ�ހ ފ�އ� ހ� ގ�އ� ބ�ޑ� ރ� ، ކ�އ� ޔ�އ� ފ�އ� ދ�ނ�ދ� ދ� ޔ�އ� � ކ� ގ�ތ � ހ�ދ�ނ�ވ� �ކ�ށ �ލ އ�ގ� ހ�ވ

ނ� � ބ�ޑ� �ނ� އ�ގ�އ�ށ � އ�ހ�ނ�ގ�ވ�މ �ގ�ކ�ޅ�ށ �ނ�ވ�ގ�ނ� އ�ޑ ހ �ގ�ސ� ދ�މ� ނ�ޒ�ށ�ވ�. އ�ގ�ދ�ށ�ށ �ނ� ހ�ނ�ވ�ރ� މ� �ދ�މ ދ�ސ�ކ�ށ

އ�ވ�. ނ� ހ�މ�ލ�ދ�

�ގ� ލ ފ� �ވ� އ�ގ� ދ�ވ�ނ� ފ�ނ�ގ� މ � ދ� �ތ ، އ�ގ�ގ�އ�ވ�. އ�ވ�ގ ޔ�އ� �ނ�ދ� �ޅ�މ އ ރ� � އ�ރ�ދ� �ޅ ފ ދ�ރ� �ގ� ދ�ށ� �ގ�ނޑ (އ�ޅ

އ�ވ�. �ވ�ސ� ވ�ޒ�ނ�އ�ރ� �ނ�އ�ށ �ޚ އ�ވ�. ފ މ�ނ� ޖ�ހ� �ފ� �ތ � 44 ވ�ޒ�ނ� ލ �ތ�ކ�ށ�ވ�. އ�ގ�އ�ށ �ނ� ވ�ގ �ޅ �ނ�ގ�އ� އ�ނ� އ �ޚ ފ

� �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ޅ ފ �ގ� ދ�ރ� �ގ�ނޑ ގ�ނ� އ�ޅ � ގ�ވ�އ� ނ�ކ�ޅ �ދ� �ޑ�ކ �ނ�، އ�ގ� ކ ރ�ފ�ހ �އ� �ހ އ�އ ގ�ޑ� �އ�ވ�. ބ�އ� ބ � ނ�ލ� �މ�އ �ލ �ނ� ގ�އ ބ�ކ ނ�ސ�

� އ�އ�ވ�.) �ގ�ދ�ށ�ށ �މ �ލ �ގ� ބ �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ގ� ގ�އ�ށ �ގ�ނޑ � އ�ޅ އ�ށ ރ� ކ�އ�

ނ�ސ�ނ�ނ�ނ�ށ�ވ�. � އ� ހ �ރ� �ނ�ނ�ވ�. ހ �އ�ވ�. ވ�ކ� އ�ކ�ކ�ށ �ކ�މ �ކ�ނ� ބ�ޑ �ވ�ނ�ތ�ކ�ނ� ބ�ޑ "ގ �އ� ތ�ނ�ވ�ސ� އ �އ� އ اهللا ގ� އ

! ����������� ����� �ނ�ނ�ށ�ވ�. �އ�ޅ ހ �ރ� �ނގ� ހ �ދ�ވ� އ�ކ�ލ �އ �ހ �ޔ އ �ދ�ވ� �އ ހ

،� �ނ�ދ �ނ�ނ�ތ�މ ހ�ނދ �ނ�� ހ �މ� �ށ ދ ، ނ�މ�ވ� ޔ�ނ� �ވ�ތ� �ޅ ދ ވ� �ނ�މ�) �ވ ކ�މ�ށ �ވ� �ޅ ދ �ނ�:(ވ� �ލ ނ�މ �ހ�ކ�ނ� �ބ�ރގ�ވ ނ�ވ�މ 3

ބ�ޑ� �ނ� ލ�އ�ހ�ރ�ވ ނގ� ހ� �ގ�އ� މ ބ� މ� �ލ�ގ� މ ހ�މ� �ނ�، ހ�ނ�ވ ފ�ސ� �ރ�ނ� �ރ�ކ �ވ އ ތ�ސ� � �ނ�ނ�ނ�ށ �ވ �ޒ ހ�ގ �ރ� �ވ ސ�ޅ�ސ�އ�ހ�ރ�ށ

ނ�ވ�ސ� �ރ� ، (ކ �ނ� �ނ�މ� ދ�ނ�ނ�ވ � ދ�ނ�ނ�ވ �ނ� އ�އ�ޗ�އ �ޔ�ތ އ ސ� �ގ� ހ�އ� �އ ހ މ� �ވ�ސ�ވ� �ވ�. ދ ގ� ތ�ނ�ތ�ނ�ކ�ޅ �ހ�ކ�އ� �ގ� ވ �ރ�މ�އ�އ ހ�ނގ

�ގ�އ�ވ�. �ނ�ކ�މ �ފ�އ� ހ�މ�ނ�ވ ނ� ދ�ކ ވ�ހ� � ދ� �ތ�ނ�ށ ހ ވ� � މ� �ރ�މ�އ�އ ފ�ދ� ހ�ނގ ނ�) މ� �ނ�ފ�ދ�އ� ވ �ފ�އ� � ދ�ނ�ނ�ވ �ފ�ހ�ރ�ކ އ�ތ�އ

�ހ�ކ� �ޖ�ވ ބ�އ � ފ�އ� �ފ�ރ�ތ�ށ �ޅ�ނގ �ލ�ގ� ހ ސ� މ �ނ� އ�އ� ޒ �ގ� � ޕ"ޗ �ރ�މ�އ�ށ � ހ�ނގ �ޖ�އ �ނ�: (965 ހ. - 1557 މ.) ރ�އ ރ�ސ�ގ�ފ އ�ލ�

ގ�އ� ކ�ށ� 315 �ލ�ގ� މ (އ�އ� � އ�ށ ރ� އ�ތ� � މ �ދ� ތ ސ�ކ� �މ� ދ އ� � �ރ�މ�އ�ށ ހ�ނގ �ވ�އ� �ރ�އ �ކ އ�އ ކ�ރ� ލ�ޝ� �ނ�، �މ ގ�ތ ވ�ޑ�އ� ވ� އ�

ގ�ނ� ގ�އ�ވ�.) ވ�ޑ�އ� މ�ތ� ރ� � އ�ނ�މ�އ�ތ� �ފ�ރ�ތ �ޅ�ނގ �ލ�ގ� ހ �ވ�ސ�ވ�ރ�ގ� މ �ރ� އ�ދ �އ�ހ ތ ސ�ކ� �ދ�ށ�ވ�. މ� ތ ސ�ކ� �ރ� މ� �ރ�ވ�ސ� އ�ހ ހ މ�

27

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

6

�ވ�. މ�ކ �ދ� ރ� އ�ނ�މ�ޚ �ވ�ޒ� �ގ�އ� ބ�ޑ ހ �ވ�ފ�އ�ވ�. އ�ރ� �ކ �ރ�އ ލ ކ�ރ�ވ�ނ� ފ� ރ�، ލ�ޝ� އ� �ވ� �ލ�އ �ލ�ވ �ބ�އ ފ�ހ�ތ

�ނ� �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ ،� �މ�ށ �ވ �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ ސ� �ޖ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� �ނ� �ދ�ށ �ނ�ގ�އ�ތ ޒ �ގ� ޕ"ޗ 1573 މ.) - (981 ހ. �ނ�: �ރ�ފ �ތ�ކ ބ�ޑ

ރ�އ�ވ�. �އ� �ކ�ނ�ހ �ޖ�ހ ނ�އ ތ� � ހ ފ�ތ� �ނ� ފ�ހ �ވ� ވ�ތ ދ�ބ�އ� �ޅ� ކ ނ�ބ�އ� ތ� �ގ� ރ�ގ�ނޑ ، �ވ�ނ� �ކ�މ�ށ ގ�ތ �ލ�އ�ރ�ވ�ޑ�އ� މ ކ�ރ� އ�ނ�ގ�ލ�ޝ�

، އ�ނ� ވ�އ� �ސ� ޖ�އ � ބ�ޑ� ނ�ގ� ގ�ޔ�ށ ރ� އ�ނދ� ރ� ނ� އ�ނދ� �ގ�އ� އ� �ތ �ގ� ތ�ޚ ކ�މ ގ�ނ� ވ�ރ� � ވ�ޑ�އ� ކ�ރ�އ�ކ �ރ�ނ�ނ�ވ�. އ�ނ�ގ� ލ�ޝ� އ ސ�

އ�ވ�. �ވ� �ރ�އ �ސ�ކ ކ�ރ�ގ� އ�ނ�މ�ނ� މ�ރ�އ� ހ �ނ�ގ� ލ�ޝ� ޒ �ގ� �ވ�އ� ޕ"ޗ �ދ�އ �ދ � ރ�އ �ރ�މ�އ�ށ �ނ�ފ�ށ� ހ�ނގ ހ �ނ� އ�މ� �ތ އ�ވ�. ވ�ގ �ވ� މ�ރ�އ

�ވ� �ރ�އ ނ� ކ �ރ�އ� � ދ�ނ�ބ�ނ�ޑ �މ�ށ �ވ �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ �ޖ� ސ� �ނ� ރ�އ �ދ�ށ ނ�ގ�އ�ތ ނ�: (1173 ހ. - 1759 މ.)ހ�ޅ� �ރ�އ� ދ�ނ�ބ�ނ�ޑ

� �މ�ށ �ވ �ލ�އ �ވ � އ�ޅ ނ�ނ�ށ � ހ�ޅ� ވ �ފ�އ� �ދ�ކ�ށ ދ�ނ�އ � ނ� �ގ�އ�ޑ�ށ �ނ�ޖ އ�ވ�. މ � � ތ�ރ� �ވ�ފ�އ� ވ�ރ�ށ �ތ � ތ�ފ �ރ�މ�ތ�ކ �ރ�މ�، އ�ހ�ނ� ހ�ނގ ހ�ނގ

� �ޕ �ލ�އ �ވ �ޅ ހ �ވ�ރ�ގ� ދ�ރ"ށ� �ގ�ނޑ � ވ�ޔ�ދ�ށ ވ �ގ�އ� � ކ�މ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� އ�ވ�. ހ�ޅ� �ވ� �ގ�އ �ނ�ޖ � މ �ރ� އ�ވ�ހ�ށ �ވ �ތ�ށ �ވ�ގ �ދ�ވ�ގ�ނ� ގ�ވ އ

�ނ� ހ އ�މ� ، �ވ�އ� �ރ�އ �ރ�މ�ކ ހ�ނގ ނ�ނ� ހ�ޅ� ގ�ނ� ވ�ދ�ވ�ޑ�އ� � ކ�ރ�އ�ކ ލ�ޝ� ނ�، ދ�ރ�ށ� ނ� ދ� �ވ�އ� �ޅ ހ ،� މ �ވ� �ދ�އ ވ�ތ ޝ� ރ� � �ނ�ށ ދ�ރ�ވ

އ�ވ�. �ވ� �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ �ޖ� ސ� �ނ� ރ�އ �ދ�ށ ނ�ގ� އ�ތ �ވ�އ� ހ�ޅ� �ރ�އ ކ ބ�ލ�

�ބ�ރ �، ނ�ވ�މ �ރ�މ�ތ�ކ ޔ� ހ�ނގ ސ�ވ�ދ� �ރ�ވ� އ� �ހ�ގ�ކ �ނ� އ�ނ�މ�ފ ޚ �ރ� ތ ވ�ހ� �ށ�ވ�! ــ ދ� �ލ�ވ �ވ�ބ�އ �ޅ ދ � ވ� ގ�ނ�ފ ސ�ނ�ވ�ޑ�އ� � ވ� ރ�ނގ�ޅ�ށ

�ނ�] �ފ�ރ�ތ ފ�އ� އ�ވ�ނ� [ވ�ލ �ރ�ވ� �ރ�މ� ކ ނ� ދ�ހ�ނގ �ރ�މ�އ� ނ�ހ�ނގ ސ�ވ� ދ�ނ�ނ�ވ� ތ� �ޔ�ވ�؟ ــ އ� �އ �ހ �ގ�ތ � އ�އ �ރ�މ�އ 3 ގ� ހ�ނގ

�ރ�މ�ކ�ނ� �ގ�ނ�ނ�ވ�. ހ�ނގ �މ� ކ�ށ � ނ�ކ މ�އ�ޗ�ށ �ރ� �ކ ދ ، ސ� ވ�ނ� �ފ�އ� މ� �ކ�ށ �ބ ޔ �މ� �ރ�މ� ކ �ބ�ރގ� މ� ހ�ނގ ވ�ދ�ގ�ނ�ނ�ވ�. 3 ނ�ވ�މ

� � ފ�ހ�ރ�ކ �ކ�ޅ�ށ �ގ� އ�ނ�އ ލ�ފ�ތ ، ތ� �ފ�އ� �ލ �ކ�ޅ�ށ �ރ�މ� އ�އ ހ�ނގ �ގ� މ� �ރ� ފ�ހ ނ�ކ ފ�އ� ސ� ވ�ހ� �ވ�ރ�ގ�ދ� ދ� ތ �ޔ�ވ�؟ ހ� �އ �ހ ގ�ދ�އ� ކ�ނ�ގ�ތ�އ

�ޔ�ވ�؟ �އ ހ ބ�ކ� ކ�ބ�އ� ނ�މ�،ތ�ރ�ތ� ފ� ރ�އ� ނ� ކ� ވ�ކ� � ލ�އ� ވ�ކ� �ރ�މ�އ�އ ހ�ނގ

� މ �ނ� އ ލ� ޔ�ނ� ނ�ލ� �ގ� �ހ ވ ދ�ތ� �ލ�ނ� ޔ ކ� �ނ�، �ހ�ގ�ތ �ބ އ �ފ�އ� 3 �މ�- ދ�ނ�ނ�ވ �ވ �ދ�އ �ގ�މ�ޑ�ލ އ�ނ�މ�ފ�ހ

،� މ �ވ� ދ�އ �ت �ގ� މ�ޑ�ލ � ބ�ޔ�ކ�ށ ފ�އ� ބ� ނ�ލ� � ނ�އ�ށ މ� �ޅ�ނ� އ ކ�ލ�ގ�މ� މ� ، �ޅ�ނ� ވ�ނ�އ ހ� ނ� ހ�އ� އ�ނ�މ�ފ�ސ�

�ގ�އ�ވ�. ކ�މ ގ�ނ� ބ� ނ�ލ� "ވ�އ�ނ�ނ�ނ� އ�ށ ނދ� ށ� އ� ، ނ�މ�ބ�ވ� ، �ވ� ނ�މ�ކ ، ދ� ނ�މ�ނ� �ނ� �ގ�ތ ގ�ތ ރ�ވ�އ� ހ� ކ�ހ�އ�

ރ�) އ� � (24 ގ�ޑ� ހ�ށ �ރ�ގ�ފ�ތ� �ނ� އ�ނ�އ ހ �، އ�ރ�ގ�ފ�ތ� �އ�ކ �މ �ނ�ނ�ވ�. ހ�މ�ލ� ފ�ށ ، އ�ހ�ނ�އ �ޅ�ނ� އ ــ ކ�ނ�ވ�ގ�ނ�މ�

� �ނ�ނ� ނ�ދ�ނ�ނ�ވ ގ�ކ�މ�އ �ދ�އ� ، އ �ވ�ރ�ކ� ތ �ރ� ހ� � އ�ކ ނ�ކ�ޅ �ދ� ނ�ގ� ކ ފ�އ� ވ�ހ� ސ� �] ނ�ލ�އ� ދ� އ�ކ ވ�ރ� �ލ�ނ� �ވ�ސ� [ބ އ�އ

� �ބ�ޔ�ކ �ވ� އ�ނ�އ ދ ހ� � ޝ� �ބ�ޔ�ކ ނގ�އ� އ�އ �ރ�ރ�މ�ހ� � ހ�ނގ �ބ�ޑ އ�އ ، މ� �ގ�އ� މ �ވ�ތ� ބ� ލ�ބ ގ�ނ�ނ�ވ�. މ� �ރ�ވ� �ނ� ނ�ހ މ�ޑ

ގ�އ� މ�މ�ތ� �ގ� �ޖ�އ �އ ކ ނ�ގ� ފ�އ� ސ� ރ� �އ� �ދ �ކ�ށ ޔ�ދ �ނ� ދ �ނ� �ޅ�މ އ �ގ�ވ�ނ�ގ�އ� ޔ އ�އ�ނ� �ވ�، �ނ�ނ�ށ ހ މ� �ޅ�ދ� ނ�ކ

�ނ�، އ�ހ�ރ�ފ�ހ 25 � ތ ނގ� �ރ�މ�ހ� ހ�ނގ �ނ� �ލ�ވ ހ�ރ�ކ�ށ މ� � �އ�އ މ�ޑ�ލ �ނ� ބ �ނ�ނ�ގ�އ� �ގ�ގ �ޒ�ތ އ ޢ� �ޖ�ގ� ރ�އ ވ�ހ� ދ�

� �ނ�ތ �ދ�ވ މ�ޑ�ލ ހ� � އ�ސ�ކ�ރ� ރ� �ވ�ހ "މ�ދ � 22-8-1368 ހ. ވ� ހ �ނ�ށ ރ ބ�ނ�ދ� ކ�ލ�ގ�ފ ސ� ނ�ގ� އ�ފ� ފ�އ� (ސ�

� ފ �ނ� ޗ� �ނ� 3 ގ�އ� މ�ޖ�ރ ފ�ހ �ދ�ވ �ރ�ނ� އ�ރ� މ�ޑ�ލ ކ �މ� ރ�ތ ޝ� �ރ�ތ�މ�ފ�ހ�ރ�ށ�ވ�. އ� �ނ�) ފ 66 އ�ހ�ރ�ފ�ހ

އ�ވ�. �ނ� ދ�ނ� �ރ�ވ�މ �ކ �ނ� ހ�މ�ލ� ބ�ދ�ލ � (ޓ�ޓ�) އ�ށ�ވ�. ދ�ފ�ރ�ތ "ސ� - މ�ޖ�ރ ޖ�ނ�ރ�ލ ފ�ނ�ސ� ފ � ޑ� އ�ފ

� ރ�ވ�އ� �ތ�އ �ތ �ގ� އ�ތ�ރ�ގ� ހ�ރ�ކ މ�ރ�ކ�ޒ ނ�ގ� މ�އ� ފ�އ� �ގ�އ� ސ� �ތ �ތ�ރ� ވ�ގ �ކ ނ�ރ�އ �ނ�ތ�ވ�. މ� އ�ކ �ނ�ވ�ރ� �ލ �އ�ހ ލ�ފ

، އ�ނ�އ�ވ�. �ޅ�ކ� �ބ�ފ �ވ� އ�އ �އ �ޅ � އ ސ�ކ�ށ �ގ�އ� އ�ނ�މ�އ� �ރ�މ �ކ �މ ޒ ނ�ތ� އ�

28

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ނ�ނ� �ގ�ޤ �ޒ�ތ އ �ޖ�ގ�ޢ� ރ�އ ވ�ހ� ދ�

،� �ވ�ރ�ކ�މ �ނ� އ�އ �މ�ކ�ވ �ކ �މ�ކ� ނ�ދ�އ �ކ �، ދ�އ �ނ�ނ�ކ�މ �ތ�އ �ކ�ނ�ވ� ވ�ގ � ދ�އ �ހ�ކ�އ�އ �ވ�ސ�ވ ފ�ދ�އ�އ ، މ� އ� �މ� �ތ ވ�ގ (މ�

�އ� �ނ� � އ އ ލ� � މ� �ކ�ށ ގ �ދ� ހ �ހ�ކ� މ� �ރ�މ� ދ�ނ�ނ�ވ�މ�ވ�. 3 ގ�ވ ހ �ނ�ކ�ނ� އ�ނގ� � ނ�ވ �ނ�ނ�ނ�ކ�މ�އ �ލ �ގ�އ �ތ ވ�ގ

�އ� �ފ�އ�ވ�. � އ�ށ �ކ�ށ � ލ�ފ �ވ�ސ� އ�ނ�ނ�ނ�ކ�މ�ށ �ދ �ބ�ރ 3 ގ� އ�ދ� އ�އ ސ� ނ�ވ�މ މ�ނ� ނ�ޓ� ނ�ނ� �ބ� � ކ އ�ތ �ރ�މ� ހ މ�

ރ�ނ�ގ� ޓ� ސ� ނ� �ގ�އ� މ� ފ�ދ� މ�ސ�އ�ލ�ތ�ކ �ތ�ސ� މ� �ތ�ސ� ނ�ނ�ކ � ނ�ކ �އ�އ ޖ ، ނ�ތ� �ފ�އ� އ�ވ�ނ� �ކ�ށ �ތ�ބ �ޚ � މ ރ�ނ�ނ�ށ ޓ� ސ� ނ� މ�

�ފ�އ�ވ�.) � ބ�ލ �ނ�ކ�މ�ށ �ދ�ވ "އ �ހ ލ�ފ

�ހ�ކ� ވ ނ� ދ�ތ� �ނ�ވ�ސ� �ހ�ގ�ތ ބ �ނ�ނ�އ� �ގ�ގ �ޒ�ތ އ އ� �ޖ�ގ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� � އ�ތ �ރ�މ� ހ މ� �ނ�، �ވ�ތ ބ ގ� �ހ�ކ�އ� �ނ�ވ ޔ�ވ ލ�

�ވ�. ޔ�ސ�ވ�ހ �ގ�އ� ނ�ވ� �ކ�މ �ގ�ނޑ ހ�ކ� އ�ޅ �ރ�ނ�ވ� މ� ކ�ނ�ކ އ�ވ�. މ� �ވ� ތ �ހ� �ލ ދ�ނ�ނ�ވ

�ނ�ނ�އ�ސ�ސ� �ދ� 1997 ގ� ނ�ގ ޔ�ރ� � އ�ށ �ތ� ޚ �ގ� އ� �ކ�މ�އ ހ �ރ� ، ހ �ނ�ނ�ކ� �ގ� ގ �ޒ�ތ އ � ޢ� އ�ތ �ރ�މ� ހ ــ މ�

� �ހ ސ�ލ އ� � �ނ�ނ�ށ ޤ �ގ� �ޒ�ތ އ އ� � �ގ�ތ�ށ �އ�އ ރ�ހ ގ� އ�ސ�ސ� �ނ�ނ� ގ ފ�ހ� ގ� 2008 ،� މ ވ� �ވ�. �ނ�ނ�ކ ގ �ވ�ސ�ވ�ރ�ގ� ދ

7

�ބ�އ� އ ތ� �ފ�އ� ދ ނ� �ޔ�ވ�. �އ �ހ ނ�އ ހ� ކ� ވ�ސ� �ގ�ނ�ނ�ނ� ތ�ށ ހ� �ރ� ހ މ� ކ�ނ� ރ�ވ�ރ� ބ� �ގ� �ތ ވ�ގ � ކ�މ �ތ�ރ� �ކ ނ�ރ�އ �ގ� �ވ�ހ ދ

�ފ�އ� �ރ�ލ �ހ ނ�ގ � �ގ�ކ�ޅ�ށ އ�ތ � �ފ�ށ �މ މ�ޚ އ�ނ�ނ� �ގ�އ� އ�ނ�ގ�ކ�ނޑ ،� ރ�ކ ސ� އ�ފ� އ�ރ ނ� އ�ނ�މ�ސ� �ނ� ހ�ލ�ވ � ގ�އ�ޑ�ށ �ބ�ޑ� ގ�ތ ތ�ޅ�އ�

� �ނ�ގ�ތ�ރ�އ�ށ �މ �އ �މ� އ � ނ�ކ �ޖ�ނ�މ�، އ�ވ�ހ�ށ �ވ�އ �މ�ވ�ގ�ތ ، ނ�ކ �ފ�އ�ވ�. ބ�ނ�މ�ކ� �ޖ�ހ � ކ�ނ�ށ "މ ފ �ވ�އ�ވ�. ރ�ސ�މ� ޔ�ނ� ކ�މ�ށ �ނ�އ�ޅ� �ދ ގ� ހ �ދ�އ� އ

،� ރ�ކ ސ� �އ�ފ� އ�ނ�އ ހ�މ�އ�ފ�ނ�ވ�ރ�ގ� އ�ވ�. �ނ�ތ� �ނ�ވ�ދ �ލ ގ�އ � �ރ�ނ�އ�ށ ފ �ޔ� �ޖ�އ އ އ�ނގ� �ކ�ނ� �އ ހ ނ�ގ�މ� ފ�އ� ސ� �މ�ވ�. ލ ވ�ދ�ފ�

ނ� ނ�ބ�ފ�އ� މ�އ� ނ�ނ� ދ�ރ� އ�ނބ� މ�ނ�މ�ނ�ގ� ތ� � �ރ�ށ ތ އ�ގ�އ� ވ�އ�ވ�. � ކ�މ�ށ ޔ�ވ�ނ�ފ�ށ� ކ� ގ�ނ� ފ�އ� ހ�ހ� ތ�ސ�ބ� �ވ�ދ� �ކ�ނ�ކ�ށ �ފ�ރ�ތ އ�އ

� �ޅ ފ އ� ހ� �ހ�ދ�ނ� �ވ�އ�ވ�. (ދ�ގ ކ�މ�ށ ބ� �ނ�ވ�ސ� ތ� ހ �ކ� މ� �ހ�ކ�ދ�އ �ނ� ވ �ހ� ބ �ވ�މ �މ�ތ ލ ފ�އ� ސ� �ނ�ދ� � އ�މ �ހ�؟ އ�ވ�ހ�ށ �ކ�ށ ވ�ނ�ނ�ނ� ކ�ނ�ތ

ނ� ގ�ތ�ރ�އ� ވ�. މ� �ޓ� �އ �ގ�އ� އ�ބ�ހ �ގ� އ�ތ �ގ�ނޑ ނ�ގ އ�ޅ "ޑ� �ގ� ރ�ކ �ހ�ކ�ތ�ކ ވ ނ� މ� ދ� ޔ�އ� �ނ� ކ� �ނ�ގ� އ�ޑ ހ �މ� �ށ �ނ�އ�ދ�މ�ވ�. ދ �ވ �ރ�އ ނ�ކ

މ�ވ�.) �ހ�ކ� ދ�ނ�ނ�ވ� �ރ�ވ �ނ�ކ �ރ�ނ� ގ�ސ�ދ �މ�ކ �ނ�ވ�ސ� ހ �ރ�ވ�ސ� ފ�ހ ހ � މ� �ހ�ކ�ތ�އ �، އ�ވ މ ނ�ވ�ސ� ނ�ތ�ވ�. ވ� ޔ�ގ�އ� �ނ� �ރ�ދ ހ �ނ� މ� ހ �މ� ބ�އ�އ

އ�ވ�. �ށ� �ވ �ރ�އ �ވ�އ� � ކ ލ�އ

��������� �� ��� ( �� ����� ��& � ���� ���� ����� � ���� �� ������� ��� ������,! �� �� ������ !��� ������ ��8��� ����������� ��� �������� ����� ��� ��� � �����&������ ����!����� ��� ����

� ������ ��� �� �� �� ������� +7=� ��������� ��� !� � ���� ���� ��� �����!������� ���� �������� & � & ������ & �������� ����� � ����������� ���!����� � ������ ���� ��� *� ������ ���� ��� ( ����� !����� ��� �����!������� �� ��� �� �� 9� �,�� ��������� � � �� ���� ��8��� ������� �� ����� �

�� � � ����� !������� ��������� (��9� ���(:� ��8��� ������ (��� ������ ���������������� ����&���!����� ������� ���� �����"��:�9��� $�������� �� ����� �� ����� � ����� �� ���� � ��� � �� ������

� ����,�� �%����;�� ��� �� ������ 8��� 9 �:;����������� � �������� � � ��>0

?� +7=������ 9���� 8� ��8��� �� � ���������� ������ ���� (��9"��8�9�9��� $�������� � ���� ����� ����� ������� ����� � ������7���-�� ! ���� ���� % !���� ���

29

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

އ�ވ�. �ރ� �ވ�ސ� ހ ބ�ބ �ވ�އ�ވ�. ސ� ތ �ހ� �ލ �އ� ދ�ނ�ނ�ވ އ�ބ�އ�ނ�ނ�ނ�ޖ�ހ

�ގ� �ރ�ނގ � ރ�ނގ �ތ ރ�ފ�ވ�. ތ�ފ �އ� ޝ� �ބ�ޑ� �ت އ �ދ�ވ� އ�ނ�މ�އ�ގ �ޖ�ގ�އ� ފ�ރ�ދ�ކ�ށ ، ރ�އ �ޒ�ތ�ކ� އ �ގ� އ� ــ މ�ޑ�ލ

� ގ�ނ�ވ � އ�ކ�ށ� �ވ�ވ�ނ� ވ�ރ�ށ �ވ�އ� ހ�އ �ރ�އ �ހ�ގ�ކ �ރ�ނ� ފ ރ�ކ �ވ�ސ� ސ� �ތ�އ �ފ�ރ�ތ "ދ ނ�ނ�ހ ތ� � ރ� �މ�ށ ، ޤ�އ �އ� ނ�ނ�ށ �ތ�ރ� �މ�ތ ދ ޚ�

މ� � � އ�ރ� �ޅ�ށ �ޕ ތ �ވ�ނ� ހ� �ނ�ނ�ނ�ވ�. ދ�އ ��އ�ސ�ލ�ކ ، އ އ�ނ�ނ�ނ� �ނ� މ� �ވ �ދ�އ �ނ�ނ�ވ�. މ�ޑ�ލ �ގ�ދ�ށ �މ �ލ�ވ �އ �ގ� ބ އ�އ ޓ� ކ�މ�

�ނ� ކ�މ "އ�ވ�؟ މ� ތ �ވ�ނ�ވ� �އ �ދ � ކ�މ ގ�ތ �ވ�ސ� މ� �ރ�ށ ހ ޔ�ސ� މ� �ދ� �ކ�މ ގ�ތ �ގ�އ� މ� ރ�އ އ�ވ�. އ� �ވ�ނ�ވ� � ދ�އ �ވ�ނ� ބ�ނ�ނ�ފ�ރ�ތ�ކ�ށ ދ�އ

�މ�ށ�ވ�. ގ�ތ ސ�ނ�ވ�ޑ�އ� �ނ�މ�ވ�. ވ� �ލ �ވ�ސ� ދ�ނ�ނ�ވ ޖ � ނ�ތ� �މ�ޅ �ޔ އ �ދ�ރ�، މ�ޅ� �ޔ � ދ�ރ�އ �ތ ނ�ކ

�ނ�، ހ �ލ� މ�ޖ �ނ�ގ� ތ �ޔ� ރ�އ އ�ވ�. 1949 ނ� �ދ� ލ މ� އ�ވ�. 1368 ނ� �ރ�އ� ޖ ހ� އ�ވ�. �ރ� އ�ހ�ރ�ކ 66 ގ� މ� ــ

�އ�ވ�. �ވ� 6 މ�ޑ�ލ �އ �ރ�ތ�މ� ކ�ނޑ�އ�ޅ އ�ވ�. ފ �ވ� �އ �ކ�ނޑ�އ�ޅ �އ �ތ�ކ �ނ�މ�ޑ�ލ �ވ ނ�މ�ވ�އ� ދ�އ � ނ� �މ�ށ �ވ �ދ�އ �ޖ�ގ�އ� މ�ޑ�ލ ރ�އ ވ�ހ� ދ�

�ނ�ވ�. �ރ�ވ �ރ�ކ ތ އ� �ނ� �ނ� އ ފ�ހ

�ނ� ހ �ލ� މ�ޖ �ނ�ގ� ތ �ޔ� ރ�އ ، �ގ�އ� ކ�މ ގ�ވ�ރ� އ�ވ�. �ވ� �ދ�އ މ�ޑ�ލ � ފ�ރ�ތ�ކ�ށ 19 �ގ�އ� ކ�މ ގ�ވ�ރ� ــ

ރ�ނ� ރ�ސ� ނގ� � އ� ގ�ތ�ވ�. އ�ދ� ހ�މ� އ�މ�ޑ�ލ ވ�ޑ�އ� ބ� � ލ� � އ�ނ�އ�ށ �ގ� މ�ޑ�ލ ކ�މ �ތ�ރ� ވ�ރ� �ޒ�ތ އ ގ� ޢ� �ޒ� ނ� ޣ ޝ� �ސ�ވ�ގ�ނ� ނ� ފ

އ�ވ�. �ވ� � ދ�އ �ނ�ނ�ށ ތ �ޔ� ރ�ސ� ރ�އ ނގ� � އ� � 6 މ�ޑ�ލ �ތ � ތ�ފ �ރ�ށ ތ އ�ވ�. އ�ގ�އ� �ވ� �ރ�ނ� ދ�އ ރ�ކ �ވ�ސ� ސ� (2 ވ�ނ�) އ�ށ

�ނ� ކ�މ ވ�ރ� އ�ދ� އ�ވ�. �ވ� ދ�އ � ދ�މ�ޑ�ލ � ބ�ރ�ގ�ދ�ފ�ރ�ތ�ކ�ށ �ގ�އ� ކ�މ ވ�ރ� �ގ� �ޔ�މ �ޤ�އ �ލ �ދ ޢ�ބ �މ�ނ� މ�އ ــ

�ގ�ރ�ގ� �ވ�ހ އ�ވ�. އ�ދ �ވ� �ދ�އ � މ�ޑ�ލ �ޅ�ކ�ށ ވ�ހ� 11 ބ�ފ � (10 2008) ދ� �ވ�ހ �ދ � އ�ނ�މ�ފ�ހ ގ�ނ�ނ�ވ�ނ� އ�ތ ވ�ވ�ޑ�އ� ވ�ކ�

ގ�ތ�ވ�. �ވ�ވ�ޑ�އ� �ލ � ހ�ވ ) � ކ�މ ) � އ�ކ �ވ�ރ� � އ�އ �އ�ކ �މ 12 ހ�މ�ޖ�ހ

އ�ވ�. �ގ�ނ�ނ�ވ� � ބ�ދ�ލ �ބ�ޑ � ވ�ރ�ށ �ވ�ތ�ށ �ބ �ގ� ގ�ތ �މ �ވ �ދ�އ ނ�މ �ނ�އ�ނ�ނ� އ� �ވ�މ �ރ�ނ� ދ�އ ރ�ކ �ގ�އ� ސ� ސ�ކ�މ ގ�ރ�އ� ــ

އ�ވ�. �ގ�ނ�ނ�ވ� �ވ�ސ� ބ�ދ�ލ �އ� ދ�ރ�ޖ�އ�ށ �ގ�ނ�މ އ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� މ�ޑ�ލ

�ލ�އ� 26 � ޖ ވ �ގ�އ� �ވ�ސ�ކ�މ ވ�ނ�ދ ނ� �ވ�ވ� 2011 ވ�ނ�އ�ހ�ރ�ގ� މ� �ރ�ތ�މ�ބ�އ � ފ �މ�އ �ވ �ދ�އ �ގ�އ� މ�ޑ�ލ ކ�މ �ވ�ރ� ــ އ�އ

2) � �މ�ކ�ށ �އ�ރ�ވ �ޒ�ތ އ �ގ� އ� �ލ�ތ ދ�އ ވ�ހ� ، ދ� �އ� �ޒ�ތ�ކ އ ވ�ރ� ޢ� �ގ� މ�ތ� �ލ�ތ ދ�އ ވ�ހ� އ�ވ�. ދ� �ވ� �ދ�އ ފ�ހ�ރ� 14 މ�ޑ�ލ ގ�އ�ވ�. މ�

�ނ�ނ�ގ�އ� �ގ� ގ �ޒ�ތ އ �ޖ�ގ� ޢ� ރ�އ ވ�ހ� ، ދ� �ނ�އ�އ� � ދ�ވ�މ ގ�ނ�ނ�ވ�. 2011 ވ�ނ�އ�ހ�ރ� ހ�މ�އ�ށ �ވ�އ� �ރ�އ ކ �) ބ�އ� ދ�ރ�ޖ�އ�ކ�ށ

�ޖ�ގ� ރ�އ ވ�ހ� އ�ވ�. ދ� �ވ� �ލ�އ �ކ�ށ �ތ �ތ�ފ � ވ�ރ�ށ �ނ� އ�އ �ވ �ދ�އ �ވ�. 2011 ގ� މ�ޑ�ލ �ތ�ކ �ނ� މ�ޑ�ލ ބ �ގ�ނ�ނ� ކ�ނޑ�އ�ޅ�އ� އ�މ�ޑ�ލ

،� �ޅ�ކ �ބ�ފ �ނ�ނ�ވ � ހ �ނ�ޅ�އ�ވ�. � އ�ކ�ށ �އ �ރ�ހ � ހ �ވ�ސ� ކ�މ�ކ�ށ ނ� އ�އ �ނ�ނ� 1/97 (19-6-1997 އ�އ� �ގ� ގ �ޒ�ތ އ އ�

� ނ�ނ�ވ�. 2011 ގ� �ވ�ނ�ކ�މ�އ �ރ�އ �ނ� ނ�ކ �ނ�ގ�ތ �ނ�ނ�ގ�އ� ބ ، އ�ގ �މ�ކ� �ވ �ދ�އ �ގ�އ� މ�ޑ�ލ ނ�މ�އ �އ�ރ� �ޅ�ށ �ޕ ތ � ހ� އ�ފ�ހ�ރ�ކ

� �ރ�ށ�ށ ، ރ�ށ �އ� އ�ވ�. އ�ގ�ތ�ރ�ގ�އ� ގ�ގ�އ �ވ� މ�ނ�އ �ވ�ސ� ހ� �އ �ތ�ކ � މ�ޑ�ލ ނ�ވ �ފ�އ� �ނ�ނ�ގ�އ� ނ�ނ�ކ�ނޑ�އ�ޅ ، ގ �ގ�އ� �މ �ވ �ދ�އ މ�ޑ�ލ

ގ� ނ�ވ�ތ� �ލ� �ޔ�ވ�. ގ�އ�ކ� މ އ ގ� ޔ�މ� �ވ� ރ�ށ�ކ� ދ� �ރ�އ �ކ ސ�ބ�ތ �ނ� � މ�ޑ�ލ ފ�ހ�ރ� އ�ލ�ށ މ�ނ�ނ�ވ�. މ� �ވ�ސ� ހ� � މ�ޑ�ލ �ވ ސ�ބ�ތ ނ�

�ގ�އ�ވ�. އ �ލ� މ

އ�ވ�. �އ�ރ� ތ�ށ ނދ�ގ�ނ�ހ� އ� ނ�ޏ�ވ�. އ�ކ�ނ� ހ� � އ�އ� އ�ށ ރ� �ކ�އ� �ގ�ނޑ � އ�ޅ މ �ނ� ޖ�ހ �ގ�އ� �ކ�ނ�ފ�ތ އ�ޑ މ�

30

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

� ޔ �ކ� މ �ތ� އ ގ�އ� �ނ�މ�ތ� ލ�ދ ތ� �ވ�ސ�، �ނ�ނ�ށ �ޅ ބ�ފ ވ� �ޓ� �އ �ފ �ކ�ތ އ މ�ސ� �ގ� �މ �ވ �ދ�އ މ�ޑ�ލ �ޖ�ގ�އ� ރ�އ ވ�ހ� ދ�

، �ވ� �ރ�އ � ކ ސ�ބ�ތ �ނ� �ނ� މ�ޑ�ލ �ޅ ، އ�ބ�ފ �ގ�އ� �ގ� ބ�ދ�ލ �މ �ވ �ރ�އ �ކ ސ�ބ�ތ � ނ� �ނ�އ�ވ�. ރ�ށ�ށ ގ�ނ�ނ�ވ ވ�ޑ�އ� �އ�ނ�ނ�ކ�ނ� އ�ނގ� ރ�ށ�އ

�ރ� �ކ �ކ�ނ�ތ�އ �އ�ވ�. މ�ޅ � ނ�ނ�ތ އ�ކ� އ�ދ� އ�ހ�ނ�އ �ދ�ވ� �އ ހ ފ�ހ�ރ� މ� �މ�ތ�ށ�ވ�. މ� ދ �ގ� ޚ� އ�އ ދ�ރ� �ފ�ނ�ވ� �ނ� އ �ގ�ފ�ސ�ގ�ނޑ ރ�ށ

�މ�ވ�.] އ�ޅ �މ�ވ�.] [ــ އ�ބ� �ޖ�ހ �ގ�އ� ވ �މ�ވ�.] [ރ�ށ�އ �ގ�ނ�އ �މ�ށ �ވ�ދ �މ�ވ�.] [ހ�ނދ �ކ އ ހ� ރ� �ޓ�ވ�. [އ�ނދ� �އ � އ�ބ�ހ �ރ�ށ ރ�ށ

� ބ�ޔ�ކ �ރ� �ގ�އ�ވ�. އ�ގ�ގ�އ� ކ އ �ލ� ގ� ނ�ވ�ތ� މ �ލ� �ގ�އ�ކ� މ �ވ� އ�އ �ރ�އ �ކ ސ�ބ�ތ �ނ� �ނ� ...... މ�ޑ�ލ އ�ސ� އ�ދ� ފ�ހ ފ�ހ�ރ� ނ�ވ� މ�

�ގ�ނ�ނ� �ތ�ކ �ގ�މ�ޑ�ލ ރ�ފ ދ�ވ�އ�ނ�މ� ޝ� �ޖ�ގ�އ� ރ�އ ވ�ހ� ދ� �އ�ވ�. �އ�ހ�މ ނ�އ�ޑ ވ�ހ� ދ� �ހ�ކ� ވ �ގ�] �ކ�ތ�އ އ [މ�ސ� �ނ� �ބ ކ�މ�ށ �ރ� ކ

�ފ�އ� ދ�ނ�ނ�ވ "އ� �ތ އ�ބ�ޖ�ހ�ދ�ގ�އ ކ�ނ�މ�ހ�ނ�ވ�ސ� ގ�ނ�ނ�ނ� � �ހ ސ�ލ އ� � �ނ�ނ�ށ ގ މ� ......... � މ ވ� �ގ� �ތ�ރ�އ ސ�ބ�ށ ހ� މ�

ވ�. ފ�ޙ�އ� މ�ފ�ހ� ޞ� ގ� އ�ނ� ޓ� ވ�ނ� ސ� މ� އ� ގ� ރ� �ނ�މ�ވ�. � ތ� �ލ �ރ�ކ�ށ �ހ�ކ� ކ ވ މ�

� ދ�ނ�ނ�ވ�މ�ވ�. �އ�ކ ކ�މ �ވ�ރ� �އ�ދ�ބ �ނ� ވ�ރ�ށ �ލ�މ ނ�މ ނ�

ޔ� �ރ�ލ� �ވ އ ގ� ތ�ސ� �ޒ� ނ� މ �ގ�ނ�ސ�ދ� މ�އ�ޗ�ށ �ރ� � ކ �ނ�ތ�އ ގ�ނ�، ހ�ނދ �ޅ� �ގ �މ �ވ �ދ�އ �ގ� މ�ޑ�ލ �ވ�ހ ވ�ނ�ދ ނ� އ�ހ�ރ�ގ� މ� މ�

�ނ�ތ�ވ�. ބ�ނ�މ�އ ،� �މ�އ އ�ދ �ލ� އ �ވ�ސ�އ�މ� އ�އ �ގ� �ގ�ނޑ އ�ޅ މ�ނ� ހ� �ގ�އ� ކ�މ މ� މ�ވ�. ފ�ނ�ވ� � ގ ފ�އ� �ގ�ސ� އ�އ ޓ� ސ�

�ނ� �މ�ދ ކ�މ�ނ� ނ�ކ � މ� �ތ ވ�ގ �، މ� �ނ�ކ�މ �ނ�ވ �ޅ ހ�ފ �ވ�ނ�ފ�ސ� �ޅ ދ �، ވ� މ �ވ� ގ �ދ� ހ ޔ�ނ� މ� ލ� ޔ�ވ�އ�ވ�. މ� ނ�ނ� ފ� �ލ�ދ� ޔ �ހ�ކ�ކ� ވ މ�

�ރ�ވ�ނ� ތ� ކ �ނ� �ހ�ކ� ދ�ނ�ނ�ވ ވ �ނ� މ� ޔ�މ �ރ�ވ�އ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ލ� � ނ�ކ ދ�އ �މ� �އ �ވ�ސ� އ �ނ�ކ�މ�ކ�ށ � އ�ވ�ދ �އ�އ ޖ �ވ�ސ� ނ�ތ� އ�އ

ވ�. �ސ�ސ� ހ �ގ�އ� �ފ�ލ އ

، ވ�ނ� މ� � �މ ގ�އ �ޅ� މ ، އ�ހ�ނ� �ނ�އ�ވ�. ދ ނގ�އ� ނ�ވ�ހ� � �ކ�މ�ށ �ތ ވ�ގ � ގ�ނ�ވ އ�ނ�މ�އ�ކ�ށ� �ކ�ނ� �ހ�ކ�ދ�އ ވ މ� އ� މ�

، �ނ� އ�ޅ � ގ �ނ�މ�އ� �ނ�ގ ހ ގ�] އ�ޑ� ވ�ހ� [ދ� �ނ�] �މ �ޖ�ހ [ދ�ބ�އ �ގ�] ހ�ތ�ރ�[ރ�ޅ � ބ�ޑ � �ނ�ނ�ގ ހ�ތ�ރ�ފ�ރ�ތ �]ގ� [ކ�ނޑ ވ�ހ� ދ�

�ގ�އ�ވ�. ކ�މ ވ�ތ� �ގ� ދ�ހ� �މ �ށ "؟ ދ ތ �ޅ�އ� � ފ �ދ�މ �ޖ�ގ�ގ�ނޑ�ށ �ނ� ރ�އ �ފ�ރ�ތ�ކ ހ �ރ� "؟ ހ ތ �ދ�އ� � އ �ދ�މ ރ�މ�އ�ޗ�ށ "؟ އ� ތ � ވ�ވ�އ� �ދ�މ �ޅ�ނގ�ށ ހ

ގ�ނ� ކ�އ� [� �ބ�ތ [ވ [� ބ�ތ �ރ� [ރ�ހ � ވ �ނ�ގ�ނ�ފ�އ� ދ �ގ�އ� �ލ ފ ގ� ތ�ލ� �ކ� �އ ކ � �އ�ކ �އ�ކ ގ�ނ�ކ ލ�އ� �ނ� ބ ލ� ބ� ތ� މ� ނ� ވ�ހ� ދ�

�ޑ�ވ�ފ�އ�ވ�. ކ�ނ�ކ �ތ�ރ� �ތ � ކ �މ�ށ �ލ " ބ�ލ " ނ�ނ�ތ ރ�ތ �ގ� [ރ�ހ�] މ� �މ�އ �ކ �އ � ކ �ވ �ކ �ކ�އ �މ �] ގ�އ �ކ � އ�ނ�ނ� [ކ�އ އ�ލ�ށ

�ނދ�ވ�! އ�ޅ�މ�ނ�ގ� �ވ �ރ�އ �ރ�ކ �ނ� ދ �މ �ލ ޔ�ތ � ނ�ނ� �އ�ނ�ކ�ކ�ށ � އ�ކ�ކ �ތ�އ ތ �ކ�! އ�ޅ�މ�ނ�ގ�ހ� �ވ� ރ�ސ�ކ�ލ �ރ�އ �ކ �ބ�ޑ �ދ�ވ ހ�އ

�ގ�ރ�ހ� މ�ވ �ގ� މ ބ� އ�ޅ�މ�ނ�ގ� �ނދ�ވ�! �ވ �ރ�އ ނ�ކ ގ� � �ތ ބ�ރ�ކ �ގ� �ފ�ގ ދ�ނޑ އ�ޅ�މ�ނ�ގ� �ނދ�ވ�! �ވ �ރ�އ ކ �ވ�ރ� އ�ކ � �ތ�އ ތ ހ�

�ޖ� �ނދ�ވ�! އ�ޅ�މ�ނ�ގ� ރ�އ �ވ �ދ�އ �ވ�އ� ތ�ނ�ވ�ސ�ކ�ށ �ރ�އ �ރ�ކ ތ � އ� �ތ �ގ�ރ"ދ� ބ�ރ�ކ �ފ�ޅ �ނދ�ވ�! އ�ޅ�މ�ނ�ގ� ކ�ނޑ �ވ �ރ�އ ރ�ކ މ�

� �ގ�ތ �އ� ރ�ނގ�ޅ �މ�ތ ލ � ސ� ނ�ނ�ށ ވ�ހ� �އ� ދ� �ޖ�އ ރ�އ ވ�ހ� �ނދ�ވ�! ދ� �ވ �ރ�އ �ކ �މ�ތ ލ �ނ� ސ� �ތ�ކ ބ�ތ �އ� މ�ސ� �ނ�ތ�ކ �ފ އ�ނ�މ�ހ�އ� ތ

�ނދ�ވ�! آميـ⎥ �ވ �ދ�އ ނ�ވ�ރ�ކ�ށ މ�

1334 13

�ބ�ރ 2013 މ �ޓ� ޕ 19 ސ�

� މ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ނ�ފ�ނ�ވ ފ� ނ�މ�އ� ޔ�ނ� ނ� ލ� �ރ� �ގ� ކ �ވ�ހ ނ�ދ �ދ� "ޓ �ގ�ވ �ބ ޚ ނ�ތ� ޔ�ސ� އ� އ�ހ�ރ�ގ� ރ� ޓ� މ� ސ� : މ� ނ"ޓ�

ފ�ނ�ވ�ނ� 13 1434 ވ� ޓ� މ� ސ� � މ� މ �ވ�ސ�އ�ނ�ނ�ނ�ދ�ނ�ވ�. ވ� �ނ� ދ ވ ތ� �ވ�ރ� އ�ނ�މ�ރ� �ގ� ހ�ނދ މ�ހ އ�ވ�. މ� �ރ� �ކ މ�ޑ

ކ�ހ�ލ� �ނ�އ�ވ�. މ� ވ ތ� �ރ� �ވ�ރ� ވ�ރ�ށ ، ހ�ނދ �ވ�ފ�އ� �ވ�ށ � ވ�ރ�ށ ރ�ގ� ހ�ނދ ލ�ރ�އ�ވ�. މ� ރ�އ�ކ� 14 ވ� �އ�ވ�. މ� �ވ�ހ ދ �ރ�ސ�ފ�ތ� ބ

"އ�ވ�؟ �ތ �ނ� ދ�ގ�އ ހ �] އ�ނ�ނ�މ� �ކ�ޅ �ތ ކ�ހ�ލ� [ވ�ގ � ވ�ކ� � މ�ސ�މ�ށ �ވ �ބ�ޑ ވ�ސ� ހ�ނދ �ރ�ނ� �ކ �ރ�ކ�ނ�ތ�އ ބ�ކ

���������������� ��

8

31

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

] ގ� 42 ވ�ނ� އ�ދ�ދ�ވ�. ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ނ�ނ�ނ�ވ� [ދ� �ބ�ރގ�އ� ނ�ކ ، 1 ނ�ވ�މ އ� މ�

�ވ�ސ� އ�ދ�ދ ، މ� �ޅ�ނ� އ �ގ�ނ� މ� �ކ�ށ � އ�ބ�އ�ތ�ވ�. ގ�ސ�ދ �ވ�ސ�ކ�ޅ�އ � ދ �ވ�ސ�އ�ނ�ނ�ނ� އ�ދ� ދ�މ�ހ ދ

�ޖ� ރ�އ ވ�ހ� ، ދ� �ބ�ރ 1968 އ�ކ� �ށ�ވ�. 11 ނ�ވ�މ � ފ�ށ � ނ�ރ�ފ�އ� 15 ގ� އ�ދ�ދ�ށ � އ�ވ�ހ�ށ ވ�ރ�ށ

� �ވ�ހ އ�ހ�ރ�ގ� އ�ދ � މ� �ޔ�ތ�ށ އ �ރ� �ހ �މ �ވ�. އ�ޖ �ވ�ހ �ވ� ދ � ބ�ދ�ލ �ޔ�ތ�ކ�ށ އ �ރ� �ހ �މ � ޖ ދ�ވ�ނ�ފ�ހ�ރ�ށ

� �ޔ�ތ�ށ އ �ރ� �ހ �މ ވ�ހ� ދ�ވ�ނ� ޖ �ނ� ދ� ގ� 3 އ�ހ�ރ�ފ�ހ ، މ� �ނ�އ�ކ� �ރ�ނ�އ�ވ�. އ�ގ�މ 47 އ�ހ�ރ� ފ

�ރ�ނ�އ� ـــ އ�ވ�. 50 އ�ހ�ރ�ފ

�ނ"ވ� �ގ�ތ�އ �ހ�މ�އ�އ ރ�ނގ�ޅ�ހ�ކ� �ވ ބ�އ�އ �ހ� �ނ�ވ�ސ�ބ އ�އ �ފ�އ� އ�ޅ ސ�ރ�ޚ� މ�އ� �ވ�. ކ�މ�ކ �ޖ� އ �ރ�ވ� ކ � �ގ�ނޑ�ށ އ�ޅ ނ�ފ�ހ�ރ� �ގ� ވ�ރ�ށ

�ލ�މ�ނ� ނ�މ ނ� އ�ދ�ދ� ވ�ނ� �ގ� 41 އ�ނ�މ�ފ�ހ �ރ�ކ�ށ�ވ�. ކ ފ�ހ�ރ� �ބ�އ� އ�ނ�އ �ކ�ށ�ވ�. ގ ދ� �ފ�ހ�ރ� ބ�އ�އ �މ�ވ�. އ ލ�

�ރ� ޓ� 2015 އ�ނ�ގ "ގ�ސ� 18 އ

32

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ކ�ނ� ނ�ގ�ވ�ރ� އ�މ� �ކ�މ�ށ�ވ�. ނ�ހ�ދ އ�ހ�ނ� ގ�ނ�ނ�ނ� ފ�ށ�އ� (� އ�ދ�ދ (މ� � ވ�ނ�އ�ދ�ދ 42 �ނ� �ޅ އ �ގ�ނ� �ކ�ށ ގ�ސ�ދ

ޔ�ލ�ށ�ވ�. ގ� ނ� ބ�އ� �ވ� �އ އ � ލ� މ �މ�ދ� ނ�ސ� �ޙ�އ �ކ�ގ� މ އ ، ސ� �ނ� ވ ފ�އ� މ� �ގ�އ� ނ� އ�ދ�ދ �ރ� �ވ�ސ� - 3، ކ �ރ� ދ �ކ ބ�ދ�ލ

� ދ �ފ� �اهللا މ �ދ �ގ� ޢ�ބ ޢ ނ�، މއ. ރ�ބ� �ނ�ވ�ސ� ފ�ދ�އ� ވ �ފ�އ� �ގ�އ� ދ�ނ�ނ�ވ �ލ މ�ޖ�އ �ރ� ، ކ �ނ� �ރ�ތ�މ�ވ�ސ� ފ�ށ ފ�ހ�ރ� ފ މ�

� ނ�ގ�ނ�ދ�ވ�ނ� ގ�ތ�ކ�ށ�ވ�. ޔ�ށ �ރ� ޔ� ކ � ނ�ލ� �ހ�ކ�އ�އ �ރ�ވ ތ �މ� އ� ވ ދ� ނ�ކ�މ�ށ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ކ�ނ�މ� �ވ� ބ�އ� �އ އ ލ�

ނ� �ތ�ރ� �މ�ތ �ނ�ނ�ނ� ރ�ޙ � ބ�ދ�ލ �މ�ށ �ޔ�އ�ދ �ޔ�އ�ދ� އ�ހ �ހ ނ�ނ�އ� ވ�ރ�ށ �ވ�ރ� �ޔ�އ�ދ� އ�ކ �ގ�ވ�ސ� ހ �އ ހ ــــــــــ ހ�މ�ކ�ނ�މ�މ�

�ގ� ] ގ� އ�ނ�މ�ފ�ހ ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ވ�. [ދ� އ�ކ �ތ�ރ� �މ�ތ �ގ� ރ�ޙ �ގ�ނޑ �ވ�ސ�ވ� އ�ޅ ނ�ދ �ގ� "އ�ވ�. އ�ކ�ހ�ލ� ވ�ރ�ށ ބ�ނ�ނ�ތ ތ�

�ރ�ގ� ރ�ކ ގ�ތ�ވ�. ސ� �ވ�ނ� ވ�ޑ�އ� �ލ�އ �ކ�ށ �ދ�ލ � ބ�އ �ގ�ނޑ �ނ�، އ�ނ� އ�ޅ �ގ� ފ�ހ �އ �ވ�ހ ނ�ދ � ދ�ތ� �ތ �ތ 41 ވ�ނ� އ�ދ�ދ� ނ�ކ

�ވ�. �ކ �ޅ �ބ�ފ �އ�ހ�ރ� ހ�ގ ކ�ށ �ސ� އ �ރ� ވ� �ވ �ގ�ނޑ�ށ � އ�ޅ �ވ �އ �ޅ �ގ�އ� އ �އ�އ ފ ވ�ޒ� �ގ� މ�ތ� �ރ�އ�އ �ޒ ވ

"އ�ވ�. �ނ� ނ�ނ�ތ �ރ�ވ�ޔ�ކ �ބ�ހ � މ�ޖ ކ�ހ�ލ� މ �ކ�ނ� ވ�ކ� �ހ�ކ�ދ�އ � ވ � އ�ނ�ކ�ކ ނ� އ�ކ�ކ �ތ�ރ� �މ�ތ ކ�ހ�ލ� ރ�ޙ ވ�ކ�

،� އ �ތ� ވ �ޅ�ހ�ނ�ހ� އ � �ޑ�ކ�ށ ނ�ޅ�ފ � �ގ�ނޑ އ�ޅ � �ވ�ހ �ދ ހ �ރ� �ހ އ�ށ މ� ، ގ�ތ� ވ�ޑ�އ� މ� އ�ނ� �ނ�ނ�މ�، �ބ�ހ އ�ސ�ލ އ�ނ�ގ�

� �ހ�ކ�އ�ށ ވ �ލ�ނ�ވ�ގ�ނ�ނ�ވ�. އ�ނ�ގ� މ� " ބ�ލ ތ �ޅ�ނ� ގ�ނ�އ "ގ�ވ�އ� � ބ � ނ�ނގ�ވ�ރ�ށ ޔ�އ�އ�ޗ�އ ޔ�ނ�ކ� ވ� ކ� �ޅ� މ�ސ�ކ

�ގ� �ނ�ވ�. އ�އ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �ރ�ވ �ކ � ލ�ފ �ގ�ނޑ�ށ � އ�ޅ �ޅ�ގ�ތ އ �ނ�ނ�ވ�. ވ�ގ�ނ�މ� ނ�ޏ�އ � ހ� � އ�އ� އ�މ�ށ�ކ އ�ށ ރ� � ކ�އ� �ގ�ނޑ އ�ޅ

އ�ވ�. �ތ� ވ ހ� �ނ�ހ�ނ� �ވ �ގ�ތ އ�އ �ހ�ކ� ވ މ� � �ހ�ކ�އ ވ �ކ� ދ�އ �ނ�ވ�ސ� އ�ހ�ނ�ދ�ފ�ރ�ތ�ކ �ފ�އ� ޔ ކ� [ ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� [ދ�

މ�ނ� �ވ�ގ�ނ� ތ� �ގ�ޔ � - ވ�ރ�ށ ] ގ� ކ�ނ�މ�އ�ދ�ދ�އ ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ދ�ވ�ގ�ނ� [ދ� ، އ �ވ� �ޅ ދ � ވ� މ �ލ� "؟ ދ�ނ�ނ�ވ �ތ އ ކ� ވ�

ވ�ގ�ނ�، � ބ�ޑ�ހ� � ތ�ނ�ކ�ޅ�އ މ�ނ�ނ�އ�ށ �ވ�ރ� ތ� �އ� އ�ތ �ފ �ލ �ގ�އ� އ�ރ�ވ �ލ �ގ� މ�ޖ�އ ، އ�ނ�މ�ފ�ހ އ�އ� މ�ނ�ނ� މ� �ޅ�މ�ވ�. ތ� �އ ޔ ކ�

�ނ�ނ�ވ�. �ޔ�ތ އ ސ� �ގ� ހ�އ� އ�އ �ތ�ރ� �މ�ތ �ވ�ސ�ވ� ރ�ޙ ނ�ދ �ޔ�އ�ދ� ގ� �ލ�ނ�ވ�ގ�ނ�ނ�ވ�. ހ " ބ�ލ �ތ ނ�އ ހ� �ޅ�ނ� ކ� އ ވ�ގ�ނ�މ�

� މ�ނ�ށ � ދ ސ� �ގ� އ ތ�ރ� ر� �ވ�ނ�ދ�ނ� �އ ރ�ކ�ޅ �ޑ�އ� ކ �ނ�) ނ�ވ�ސ�ނ�ބ (އ�ނގ�އ� ގ�ތ�ކ� �ދ� ހ � �ގ�ނޑ އ�ޅ

� �ގ�ނޑ � އ�ޅ މ �ވ� �ރ�އ �ކ �ލ " ސ�ވ ތ �ނ�ވ�ފ�އ� �ހ�ނދ ނ�ނ�ނ� ކ�ނ�އ�އ�ޗ�އ ޔ�އ� �ނ� ތ� ނ� ނ�ބ އ�ވ�. އ�ނގ�އ� ނ� ގ�ނ� އ� އ� �ޓ� ބ�ލ�ހ�އ

، �ވ�ނ� ތ �ހ� �ލ �ރ�ތ�މ� ދ�ނ�ނ�ވ �ނ�ނ�ވ�. ފ ނ�ކ�މ އ�އ�ޗ�ތ� ގ� �ނ�ނ�ވ� ނ�ނ�ނ� ބ އ� �ނ� މ� ނ�ނ�ބ މ�ވ�. ـــ އ�ނ�ގ�އ� ދ�ނ�ނ�ވ�

�ވ�ނ� �ރ�އ �ކ � ބ�ދ�ލ � އ�ސ�ލ �ވ �އ �ޅ ޔ�ގ�ނ�ގ �ނ� ތ� �ޅ ޔ�ބ�ފ �ނ�މ�) ތ� ވ �ގ�އ� � ކ�މ ގ�ނ�ނ�ވ ވ�ޑ�އ� �އ�ދ� �އ � ހ �މ�ށ �ޑ�ޤ�އ �ޑ�ކ ކ (މ�

� ފ �ގ�އ� ހ� �ގ� ކ�ނ�ފ�ތ �އ ހ ޔ�ސ� އ�މ� �ދ� �ހ � ތ�ދ�އ � ނ"ވ�އ�ވ�. ނ�ރ�ހ�ގ�ތ�ކ�ށ �ކ�ށ �ދ ގ�ނ� ކ�މ �ހ�ދ�އ� �ޖ�އ�އ�ވ�. ތ�ދ�އ ވ�އ

� �ފ�ނ�ނ� ދ�ގ�އ ހ�ކ�ށ ، އ�މ� �ރ� �ކ �ކ ނ� ހ�ލ �ވ�ރ� ހ �ރ� �ގ� ހ �މ �ނ�އ�ވ�. ޤ�އ �ވ�ސ� ނ�ލ �އ�އ � އ�ނ�މ�ނ�ވ �ނ�] ބ�ރ�ނ�ކ�ށ [ހ�ފ�ޅ

�ގ�ނ�ނ�ވ�. �ކ�ށ �ޝ�މ�ދ � ޚ �ކ�ށ ފ �ރ� � ތ�ޢ ގ�އ� އ�ނ�އ�ށ މ�ތ� �ރ� ނ� އ�ނ�ގ�ކ �ސ� � ރ�އ ހ މ� ގ�ނ� ވ�ރ� �ކ�އ� � ދ�އ �ހ�ކ�އ�އ �ނ�ވ �ކ ގ�ނ� ދ��އ ހ�ދ�އ�

�ނ� �ވ � ދ�ކ ނ�ލ �ޓ� �އ �ނ� ހ ގ�ތ ގ�ނ�ފ�އ�ވ�. މ� �ވ�ޑ�އ� މ�ނ�ޒ�ރ� ދ�ކ ، މ� �ނ� �ނ�ވ�ސ�ވ �ޅ ޔ�ބ�ފ ނ� ތ� �ފ�ދ�އ� �ގ�ނޑ�ކ� އ�އ އ�ޅ

� �ކ �ހ�ކ�ދ�އ ވ�ސ� އ�ކ�ނ�އ�ތ� އ�ގ�ތ�ށ�ވ�. އ�ފ�ދ�ވ �ގ�އ� ކ�މ ނ�ގ� ވ�ރ� � އ�މ� �މ�ދ �ޙ�އ �ފ�އ�ވ�. މ ވ �ސ� �އ�އ �ގ� އ�ޑ �ހ�ކ�ތ�ކ ވ

� �ފ�އ�ވ�. އ�ކ�މ�ކ ޔ �ރ�ނ� އ�ތ� ހ�ސ�ކ� �ކ މ�ދ �ޝ� ވ�ސ� ޚ �ގ�އ� ކ�މ ރ�ގ� ވ�ރ� � ނ�ޞ� މ �ރ�ހ� ބ �ނ�ވ�. އ� ބ �] ލ� ނ�މ � [އ� �ނ�ށ ހ މ�

ހ�ކ�ށ�ވ�. �ވ�ސ�މ� އ�އ ނ�ނ�ވ�. � ހ�ކ�ށ މ� ވ�ކ� �ނ�ވ�. ބ ނ�ލ� � ތ�އ �ރ�ޞ� ފ �ރ�ނ� އ�ކ�ނ�ކ ގ�އ� މ�ތ� �ރ� �ކ ދ ސ� ރ�ގ� ނ�ޞ�

�، އ�ނ�ގ� މ �ނ�ނ�ވ�. ވ� އ�އ ވ� ވ�ރ� �ޓ� �އ �ލ�ހ � ބ ތ ޔ�ސ� ގ�ނ� ރ� �ވ�ވ�އ� �އ �ބ �ސ�ތ�އ �ގ�އ� ޖ�ލ ކ�މ ، އ�ނ�ގ� ވ�ރ� ރ�ކ� ނ�ޞ�

33

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ފ�ހ�ރ� އ�ނ�ނ� �އ�އ �ނ�ވ�. އ�ހ�ރ�ކ ބ � ނ�ލ� ރ�ނ�ނ�ކ�ށ �ހ� �ނ� މ �ޅ�ދ �ގ� ކ � އ�ކ�މ ތ �ރ�ޞ� �ރ�ނ� ފ ގ�އ� އ�ކ�ނ�ކ މ�ތ� �ރ� �ކ ދ ސ�

، އ�ނ�ގ� ކ�ނ�މ�ވ�ސ� �ނ� �ވ �ވ�ސ� ފ�ނ�އ �މ�ށ �ވ �އ �ޅ ސ� ހ ލ� �ނ�ގ� މ�ޖ� ތ �ޔ� � ރ�އ ވ �ގ�އ� � ކ�މ �ތ �ޔ އ �ރ�ސ�މ� � އ�އ އ�ނ�މ�ބ�ޑ

�ގ� �ރ�މ �ކ މ�ދ �ޝ� � ޚ ނ�ނ�ށ �ވ�.) ވ�ރ� �ބ ހ � ޝ� މ �ރ�ހ� ބ �ޅ�ކ� އ� ބ�ފ �ވ� ނ� ފ�ނ�އ ނ�އ� � އ�ނ�މ�ގ� �ތ�ށ �ޔ އ �ވ�. (އ�ރ�ސ�މ� ރ�ކ ވ�ޒ�

ތ�ނ�ވ�ސ�ވ�ފ�އ�ވ�. އ�ތ� �ވ�ސ� �ތ�އ މ�ގ �ރ�ވ�ނ� އ�ކ�ނ�ކ �ފ�އ�ވ�. �ލ �ވ �ޅ ހ އ�ތ� �ގ�އ� ކ�މ ވ�ރ� ރ�ގ� ނ�ޞ� � ތ �ރ�ޞ� ފ

ޔ� �މ�ނ�ލ� � މ�ޒ � ނ�ރ�މ�ކ�ށ �ތ�އ �ލ ފ�އ�ވ�. މ�ޖ�އ �ވ� �ޅ �ވ�ނ� ހ ނ�އ ޝ� ޓ� " ސ� އ �ގ�އ� ރ�ޑ� �] ގ�ނ�މ �ޖ�ގ�އ�ޑ ރ�އ ވ�ހ� [ދ�

އ�ވ�. �ރ� � އ�ކ�ނ�ކ �ނ�ވ�ރ�ކ�ށ �ރ�ވ �ގ�ނ� ކ � ބ�ނ�ނ�ކ�ށ �ތ�އ ލ�ތ �ނ�ތ�ވ�. މ� ވ�ސ� �އ �ރ�ހ � ހ ނ�ނ�ކ�ށ ، ޅ�ނ�ވ�ރ� �އ� �ނ�ނ�ށ ހ މ�

� �ގ�ނޑ�ށ � އ�ވ�. އ�ޅ ޖ �ގ� ނ�ތ� ގ�އ�ވ�. ދ�ނ�އ�ތ� އ�ކ�މ މ�ތ� �ރ� � ކ ދ ރ�ގ� ސ� �ނ� ނ�ޞ� �ރ�ވ ނ� ނ�ކ ފ�ދ�އ� ނ�ވ�ސ� ދ�ނ�ނ�ވ� �ރ� ކ

�ލ�ކ�މ�ވ�. �ލ�ކ�މ�ވ�. ދ�ބ�ރ�ކ ކ ހ� �ލ�ކ�މ�ވ�. ރ� �ލ�އ�ވ�. ރ�ނ�ކ �ގ�ކ ޖ �ނ�ތ� �ތ �ނ� ނ�ކ �ކ�ތ އ �ރ� އ�މ�ސ� � ކ ބ�ޔ�ކ �ރ� ، ކ ނ�ނގ�ނ�

�ޅ�ކ�ހ�ލ� ގ�ނ�ގ ނ�ސ�ނ�ނ�ވ�ސ� ހ�މ�އ�ހ�ނ�އ� އ�ނ�ނ�ނ� އ�ތ�ރ�ގ�އ� �ވ�. ނ�ސ�ނ�ކ އ� ވ�ސ� ރ�ކ� ނ�ޞ� � މ �ރ�ހ� ބ އ�

� �ގ�ނޑ�ކ�ށ � އ�ޅ �ކ�ށ �މ�އ�ކ� ދ�ނ�ނ�ވ � ނ�ނ�ކ �އ�އ ޖ �ގ� ކ�ނ�މ�ވ�ސ� ނ�ތ� �ކ�ތ އ �ރ� އ�މ�ސ� � ކ ބ�ޔ�ކ �ރ� � ކ މ �ވ�. ވ� ތ�ކ ހ�

�ގ�އ�ވ�. � މ�ދ ވ�ރ�ކ �ވ� �ބ ޔ �މ� �ނ� ކ �ކ�ތ އ މ�ސ� �ރ� ، ކ �ދ�ނ�ނ�ވ�ނ� ނ�ނގ�ނ� � އ�އ�ޗ�އ �ގ�ނޑ�ށ �ރ�ނ�އ�ވ�. އ�ޅ ނ�ކ

ނ� ރ� �ކ�އ� �ނ�ނ� ވ�ރ�ށ ތ �ޔ� ، ރ�އ �މ�ނ�ކ� �ޔ�މ�ވ�. މ�އ �ޤ�އ �ލ �ދ �މ�ނ� ޢ�ބ ، މ�އ ގ�ތ� � ވ�ޑ�އ� ކ�މ�ށ � ވ�ރ� �ފ�ހ ރ�ށ ނ�ޞ�

ނ�ސ�ނ�ނ�ގ� �ނ�ނ�ވ�. އ� �ފ�ލ ބ� އ �ނ� ތ� ތ �ޔ� ރ�އ ވ�ހ� � ނ�ތ�ކ�ނ�ނ�ވ�.) ދ� �ވ�. (އ�ނ�ނ�ބ�ޔ�ކ ކ ސ� ވ� ރ�އ� �ޓ� �އ ކ�ނ�ފ ވ�ރ�

�ނ� �ފ�ލ އ ބ� ތ� �ނ�ހ�ނ� ތ �ޔ� ރ�އ ވ�ހ� �ދ� އ�ނ�މ�ހ � ބ�ޑ �ދ� ކ "އ�ވ�. �ނ�ނ�ތ މ �ވ� �ފ އ ، ފ�ނ�ނ�ނ� �ނ� �ނ�ވ ތ ނ� ހ� ނ� މ�ނ�މ�ތ�

ގ�ނ� �ފ�ދ� ނ� އ �ގ�އ�ނ�މ�އ�ޑ� ތ �މ�ވ�. ހ� �ނ�ވ ތ ނ� �ގ� ހ� �ފ�ލ ، އ ޔ�އ� �ނ� ދ� ، ފ�ނ�ނ�މ �ރ� ނ� ފ�ނ�ނ�ނ�ހ ފ�އ�ވ�. މ�ނ�މ�ތ� �ވ� ހ

�މ�ވ�. �ނ�ވ ތ ނ� �ގ� ހ� �ފ�ލ �އ �ފ �އ�އ� އ �ނ� މ�ނ�ހ�މ�އ�ށ �ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �މ �ކ ކ

�ގ� �ސ�އ�އ �ކ�ހ�ލ� ކ�ނ�މ�ޖ�ލ � ވ �ސ�އ�ކ�ށ �ވ�. ޖ�ލ �ކ �ޅ �ޢ� ބ�ފ މ �ތ� ޖ �ވ�. އ� �ކ �ޅ ބ�ފ �މ� ލ ، ޢ� �މ�ނ�ކ� ސ� މ�އ ރ�އ�

ގ�އ�ވ�. މ�ތ� �ރ� � ކ ދ ، ސ� �ނ� �ރ�ވ � ކ މ�ދ�އ �ޝ� � ޚ ފ�ކ �ރ� �ނ� ތ �ރ�ވ �، ކ މ އ�ވ�. ވ� ވ� �ޓ� �އ �ލ�ހ �މ�ނ� ބ ސ� މ�އ � ރ�އ� ތ ޔ�ސ� ރ�

�ވ�ރ�........... ގ�ތ ވ�ޑ�އ� އ�ޅ� � �މ ޤ�އ �ޅ� މ �ނ� ބ�ބ �ގ�ސ� މ�ދ �ޝ� އ�ޚ �ރ� ކ � ބ�ޔ�ކ �ރ� ކ ، �ނ�ކ�ނޑ� މ�ދ � ނ�ލ �ޓ� �އ ހ

�ނ� � ވ�ގ�ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ �ކ�މ�ކ�ށ ކ�ނ�ބ�ޑ � މ� � އ�ހ�ނ�ނ�ށ �ޔ�ވ�؟ އ�ކ�މ�ކ �އ �ހ �ކ ކ �ރ� ދ�ނ� ހ �ގ�އ� � މ� ތ�ނ�އ �ގ�ނޑ އ�ޅ

� �ވ�ސ� އ�ނ�ކ�ކ�ށ ހ�ކ�ށ މ� ކ�މ�ތ� ތ�ނ�މ�ދ�ރ� އ�ދ� ނ� ގ�ނ�ނ�ވ�. ކ� ޔ�އ� �ނ�ކ� � ބ �ލ�އ�ށ އ މ�ވ�. އ�މ� ޔ�އ� �ދ� ހ�ށ �މ�ނ� އ�ރ� މ�އ

�ހ�ކ� ގ�ނ�ސ�ދ�ނ�މ�ވ�. ވ �ނ� މ� "އ�ވ�. އ�ހ�ނ�ފ�ހ�ރ�ކ �ނ� ނ�ނ�ތ ދ �ޔ�އ�ދ�ވ� ހ

�ޔ�މ�ވ�. �ޤ�އ �ލ �ދ ޢ�ބ ނ� �މ� ޔ �ނ�ނ�ވ� ހ މ� �ގ�އ� ސ�ކ�މ ރ�އ� (2015 ޓ� "ގ�ސ� (އ �ރ�ވ�. ހ މ� ދ�ނ�އ�ތ�

ނ� ނ�އ� އ�ސ� އ�ނ�މ�ގ� �ލ� �ވ �ޅ " ހ އ ޔ�ސ� ރ�ޑ� �ލ� �ވ �ޅ ހ ވ� �ނ�އ�ވ�. ޓ� �ވ�ސ� ވ�ދ �ކ�މ�ށ �ގ�ތ�އ ވ � ހ� މ ނ�ވ� � ގ� �ތ�އ ލ�ތ ވ�ސ�

�ވ�ސ� �ވ�ރ�ށ ވ ގ�ނ�ނ� ހ� ބ�ހ�އ� �ނ�ތ� ދ�ނ�ފ�ޅ� �މ�އ ވ �ހ� �ގ�އ�ޑ�ވ�. ފ މ�ދ �ޝ� � ޚ ފ �ރ� �ރ�ވ� ތ � ކ �އ�ށ ހ މ� �އ�ޑ�ކ� ވ�ރ� ވ�އ�އ އ�

�ވ�ސ� ކ�މ�ށ �ދ�ކ�ތ� ކ�މ�ށ އ�އ� �ކ�މ�ކ� އ�ނ�މ�މ�ޅ � �ރ�ނ�އ�ތ �ކ �ތ ވ�ގ މ� ، �ރ�ނ� އ�ކ�ނ�އ�ކ � �ރ�ބ�ޔ�ކ ކ �ރ�އ�ވ�. ކ�ނ�އ�ބ�ކ މ�

�ނ�ވ�އ�ވ�. އ�އ � ހ� �ގ�ނޑ�ކ�ށ �ނ�އ�ކ� އ�ޅ ގ�ނ�ފ ވ�ޑ�އ� �ތ�ރ� އ�ޅ� � ވ�އ �ވ�ތ ނ�ގ�ބ ވ�ހ� � ދ� ނ�ށ �މ� ސ�، ޔ �ނ�އ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ރ�އ� ވ�ދ

ގ�ނ� �ލ�އ� �ދ�މ �ފ�އ� ދ�އ�ތ ޔ �ނ�ކ� �ނ�ބ �ވ�ގ�ނ�] ބ ކ�ށ �ޓ� ލ �، [އ�ނގ�ޕ�އ� �ޖ�ކ �އ �ނ�ކ �ޅ�ދ �ރ� ކ �ރ�ހ ބ ދ�ނ�ނ�ވ� ގ�އ� ހ�ނ� މ� މ�

34

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ނ� �ވ�މ �އ ދ � ރ�އ �ޓ� ކ�ޕ �ލ� ހ �ގ�] �ލ�އ�އ [އ�ހ�ނ�ކ ގ�ސ�، �ފ�އ� �ލ �ކ�ށ ދ "ޓ� ބ �ނ� އ�ނ�މ�ފ�ހ ، �ފ�އ� �ވ �އ ދ "ޓ� �ބ ނ�ދ މ�ތ�

�ނ�ނ�ވ� ހ �ރ� މ� ހ ، މ� �ނ� �ޅ�ވ � ކ ވ�ރ�އ �ޅ� �ކ ކ�ހ�ލ� އ�ތ�އ ވ�ސ� މ� �ނ�ތ�ނ�އ� އ�ދ� � ދ�ވ �ޖ�އ�ކ�ށ �ޖ�އ�ޅ�އ� އ�ހ�ނ�ރ�އ �އ�ޅ� ރ�އ ސ�ރ�ބ މ�

، �ގ�ވ�ނ� �ޅ ކ ، ނ�ނ�އ� �ދ� ކ �ނ� �ޅ ވ�ގ�ނ�އ � އ�ނ�ކ�ކ � ލ�ކ�ށ �ގ�ވ�ކ� �އ އ�ކ � �ރ�ށ ތ އ�ގ�އ� ގ�އ�ވ�. މ�ތ� �ރ� ކ ސ�ގ� ރ�އ�

�ގ�ނ� �ރ�ކ�ށ ތ � ވ�ލ� އ� ޔ�ށ �ރ� �ނ� ކ �ނ�ކ ގ�) ކ �ރ�ވ�އ� �ބ�ހ �ޅ ، (ކ ނ� ގ�ވ�ނ�ވ� ވ�ހ� �ގ�އ� ދ� �އ�ވ�. އ�ގ�ބ�ދ�ލ �ނ�ތ �ނ�ގ�ވ�މ �ނ�ކ ކ

ގ�އ�ވ�. މ�ތ� �ރ� ނ�ގ�ކ ވ�ހ� � ދ� � އ�ނ�މ�ހ �ވ�ހ�ކ �ދ ހ�ށ �ދ� އ� ، ހ�މ�ދ �ނ� �ޅ�ވ �ކ ލ �ސ� �ނ� ގ� ތ�މ ކ �ނ� - ވ�ލ� ކ �ނ� - ވ�ލ� ކ ވ�ލ�

،� ދ�ނ� ނ�ޖ�ހ�ނ�ކ�މ ޔ�އ� �ކ� �ރ�ށ ތ � އ� ހ�ކ � މ� ށ ސ� �ރ�ގ� ރ�އ� ހ � މ� �ވ�ތ �ބ ނ�ގ�ގ�ތ ވ�ހ� �، ދ� ނ�ކ�މ ވ�ހ� ، ދ� ނ�ނ�ކ� ވ�ހ� � ދ� މ ވ�

ނ�ވ�. � ހ�މ�ޔ�ގ� �ގ�ނޑ�ށ �ނ�ކ�ނ� އ�ޅ ނ�ގ�ނ�ނ�ވ ވ�ޑ�އ� ނ� އ�ޅ� ވ�ހ� ދ�

�ރ�ނ� �ބ�ރ 25 ގ�އ� ފ�ނ�ސ�ސ�ފ މ ސ� ޑ�ފ�އ� ދ� ޔ�އ� � ކ� �އ�ށ ޔ �ތ�ރ� �މ�ތ �ގ� ރ�ޙ �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ހ�ކ�އ�އ ތ�ނ�މ� ވ �ވ�ސ� ކ� �ރ�ށ ތ ގ� އ� �ހ�ކ�އ� ޔ�ވ ސ�ވ�ދ� ـــــــــــ އ�

މ�ވ�. ޔ�އ� �ދ� ޔ�ށ �ރ� � ކ �ރ�ށ ތ އ�

، �ޅ�ނ� އ �ވ�ސ� ނ�ނ�ވ�. މ� ސ�ގ�ނ�އ � އ�އ� � ޚ�ލ�ލ�އ އ�ށ �ދ� �އ �ނ�ނ�ވ�. އ�ދ� ބ ގ�ނ�އ "ގ�ވ�އ� �ޅ�ނ� ބ އ މ�

� ވ�ނ�ކ�މ�ށ ނ� �ޖ�ގ� މ� ރ�އ ވ�ހ� އ�ވ�. ދ� �ރ�ތ� � ފ�ނ�ސ�ސ� އ�ހ�ރ� ފ �ރ�ސ�އ�ށ �ޓ� ޕ �ގ� ނ�ވ�ލ �ގ�ނޑ އ�ޅ

�ގ� �ބ�ރ މ�ހ މ ސ� އ�ނ�ނ� ޑ� �ރ�ނ�އ�ވ�. މ� � ފ �ވ�ސ� އ�ހ�ރ�އ �ރ�ސ�އ�ށ �ޓ� ޕ � ނ�ވ�ލ �ރ� ކ�ނ�މ� އ�ހ�ރ�ކ�ށ ފ

� �ވ�ހ �ދ �ރ�ނ�އ�ވ�. (އ�ގ� އ�ނ�އ � 50 އ�ހ�ރ�ފ �ރ�ސ�އ�ށ �ޓ� ޕ �ގ� ނ�ވ�ލ �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ވ�ހ �ތ�ދ އ �ދ� � އ 25 ވ

ނ� �ފ�ށ� �ށ�ވ�. ފ�ހ �ލ�ވ �ވ�ބ�އ �ޅ ދ �ރ�ނ�އ�ވ�.) ވ� � 11 އ��ހ�ރ� ފ އ�ށ � އ�ރ� ސ�ނ�މ� �ޖ�އ�ށ ރ�އ ވ�ހ� (26) ގ�އ� ދ�

�ބ�އ� �ރ�ގ�ބ�ޑ �މ ގ�ނ�، އ �ރ�އ� � އ�ނބ ނ�ގ�ނޑ �ނ� މ�ޝ� �ގ� އ�ތ �ގ�ނޑ � އ�ޅ �ދ ގ�ނ� ޚ �ކ�ފ�އ� ނ� ފ�ތ ލ�އ� ގ�ނ� ރ�ޒ�ރ�ތ� ތ�ރ�ފ�އ�

�ޔ�ވ�؟ �އ ހ �ކ�ނ�ވ� ނ�ދ�އ �ހ�ކ� ވ �ރ� ފ ފ�ނ�ސ�ސ�އ�ހ�ރ� � �ކ�ތ�ށ އ މ�ސ� �ރ� ކ �ޤ� ތ�ރ�އ ގ�ނ�ގ�ނ� ފ�ށ�އ� �ރ�ގ�ނ� �ހ ކ�ޅ�ށ

ނ� އ�ނ�މ� �ގ�ތ�ރ�އ� ތ�ކ ، އ�ފ�ނ�ސ�ސ�އ�ހ�ރ�ގ� އ�ސ�އ�ލ� �ގ�އ� އ�ވ�ނ� �ލ ގ� މ�ޖ�އ �ރ� �ޔ�ވ�؟ ކ �އ ހ �ނ� ގ�ނ� ނ�ވ �ކ�އ� ދ�އ

�ޔ�ވ�. �އ ހ �ނ�ވ� �ނ�ދ �ޔ� ކ�މ އ ވ� �ނ�ފ� �ބ �ޔ�ވ�. ތ�ދ�އ �އ ހ �ނ� �ގ�ނ� ނ�ވ �ހ�ކ�އ�ވ�. އ�ވ�ރ�ވ�ސ� ކ�ށ ނ�ވ ތ�

�ރ�ނ� ރ�ކ ސ� �މ�ނ�ގ� މ�އ � �ގ�ނޑ�ށ އ�ޅ �ގ�އ� �ލ މ�ޖ�އ ގ� �ރ� ކ ، �ވ�ނ� �އ �ޅ ޔ�އ ތ� ގ�ނ� �ވ�ވ�ޑ�އ� ކ�ނ�ބ�ޑ

�ރ�ވ� � ބ�ހ ވ ޔ�ފ�އ� �ހ�ކ� ލ� ގ�ވ �ގ� ލ�ޓ� ޔ ޔ�ނ� ރ�ފ� ލ� �ވ� ދ�މ� �އ�ވ�.) ދ�އ �މ�ނ�ތ ވ�ސ� މ�އ ކ� ސ� ވ�ސ� އ�ދ� ރ�އ� �ރ�ކ� ރ�ކ (ސ�

� އ�ވ�އ�ވ�. �ނ�އ�އ � ދ�މ �ގ�އ� ހ�ރ�މ�ށ �ގ� ބ�ސ�ފ�ތ ބ�ހ ވ�ހ� �ގ�އ� ދ�ނ�ނ�ވ�މ�ވ�. ދ� �ބ �ނ�މ� ޖ�ވ �ވ �ރ�ވ�ގ�ނ�ކ�މ�ށ �ތ � ހ �ބ�ޑ�ށ މ

�ނ�ގ�ތ�ވ�. � ބ މ�ށ ނ�ސ�ނ�ނ� ރ�އ� ގ�އ� އ� �ރ�ވ�އ� �ބ�ހ ، ދ�ށ �ނ�އ�ކ� �މ �މ�ވ�. � އ�ނ�އ ގ�ވ �ސ�ފ� ، ސ�ފ �ނ�އ�ކ� �މ ��އ � އ

�މ� ގ�ތ �ރ� ފ�ލ� �ވ �ނ�އ�ށ �ގ� މ �ހ�ކ�އ�ވ�. ނ�މ�ވ�ސ� ހ�ރ�މ ގ�ނ�ނ�ވ �ގ�ރ� ފ�ލ� ލ�ބ�ޑ � ބ�ނ�ނ�ވ� ނ� �ގ�ނޑ ގ�އ� އ�ޅ�ނ� އ�ޅ �ލ�އ� �މ އ�ޖ

� �މ�ށ ގ�ތ ގ�ވ�އ� ހ�ޅ�ލ�ވ�އ� ، އ�އ�ޗ�ތ� �ގ�އ� އ�ނ�ނ�ނ� � ބ�ސ�ފ�ތ �ނ�އ�ކ�ށ �ގ� މ �މ ގ�ތ �ރ�ވ�. ފ�ލ� �ތ �ހ �ނ� މ � އ�ނ�ނ�މ މ �ނ� ބ

� ނ�ވ�ސ�ފ�ތ�އ�ވ�. އ�ތ�ނ�ކ�ށ �އ�ވ�. �ޅ ނ�ގ � �ހ�ކ�އ�ކ އ�ވ �ނ� �ގ�މ ބ�ހ މ� �ނ�ފ�ށ� �ފ ފ ،� މ ވ� �ނ�ގ�ތ�ވ�. ބ �ނ� �ރ�ބ�ހ �ތ ހ

އ�ވ�. �ތ� �ވ �ހ�ކ� ކ�މ�ށ �ގ� ވ ސ�އ�އ �ދ� �ނ� ހ �ޅ �ދ�ރ�ވ�ގ�ނ� އ ގ�ނ� އ�ކ�މ �ދ� އ�އ � ލ�ޓ� ހ�ކ �މ� ހ�ކ�ށ ، މ� އ� މ�

35

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

�ނ�ދ� �ޅ�ގ�ނ�ވ�ސ� ކ�މ�ކ �ދ�ނ�އ � ކ�ށ ކ�މ�އ �ރ� �ހ ދ �ފ�އ� ބ�ޔ�ކ�ށ�ނ�ފ�އ� ބ ކ�މ�ނ�ދ�އ� �ޅ�ގ�ނ�ވ�ސ� �ދ�ނ�އ ކ�ށ � ކ�މ�އ �ރ� �ހ ދ ފ�އ� � ބ�ޔ�ކ�ށ � ހ�ކ މ� ގ�ނ�ފ� ވ�އ� �ސ� ނ�ރ�އ

�މ�ށ�ވ�. �ވ �ވ�ލ�އ �ޅ ދ � ވ� �ބ � އ�ގ� ޖ�ވ އ ޓ� � ސ� ވ މ� ގ�އ� ރ� � އ�ދ�ނ� ތ� �ގ�ނޑ ނ� އ�ޅ ބ�އ� �ގ� ކ� ޔ �ތ�ރ� �މ�ތ ރ�ޙ

36

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

37

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

ގ� �ވ�. އ�އ� މ� އ�ކ ޓ� ޔ�އ� 2003 ވ�ނ�އ�ހ�ރ�ގ� ސ� މ�ވ�. ތ�� � ދ�ނ�ނ�ވ� �ގ�ނޑ �ނ� އ�ޅ �މ މ �ވ�ނ� �ޅ ދ ވ� ޓ� ސ�

� .ވ� ޚ�ބ�ރ�ގ�އ� އ�ނ�މ�ގ�ދ�އ�ށ އ�ދ� ޓ� �ވ�. މ� �ވ�ސ�ފ�ހ �ދ އ� އ�ގ� ހ�މ� އ�ހ އ�ދ� މ� އ�ވ�. މ� �ރ� � އ�ހ�ރ� ކ 12 ވ�ރ�ކ�ށ

�ފ�އ� �އ�ހ �ހ�ކ� އ�ޑ �ހ�ކ�އ�ވ�. އ�ވ ވ ވ� �ޓ� �އ � ފ �އ �ލ�ސ�ތ�ކ �ނ�ގ� ކ �ރ�އ ޤ ތ� ރ� � ކ� ނ�ނ�ށ �ވ�ރ� �ށ ކ ވ�ހ� ބ� ދ� ތ� �ގ�އ� ، ޖ�ލ ޔ�ނ� ކ� މ�

�ޅ�ގ�ނ� "ދ�ނ�އ ، ހ �އ�އ� �ނ�ށ � ހ�ނދ �އ�ކ އ�ވ�. އ�އ ތ� �ވ� �ދ�އ �ނ�ށ ހ � އ�މ� ތ�އ �ރ�ޞ� މ�ވ�. އ�ފ�ދ� ފ �ވ� �ފ�ލ�އ �ދ�އ � ހ �ގ�ނޑ އ�ޅ

�ގ� ބ�ހ ވ�ހ� � ދ� �މ އ ޔ�ކ� � ލ� �ރ�ށ ތ �ގ� އ� �މ �ރ�ހ ، ކ �ނ� �ޅ �ގ�ނ� އ �ކ�ށ � ގ�ސ�ދ �ގ�ނޑ ތ�ވ�. އ�ޅ �ރ�ޞ� �ނ� ފ ބ � ނ�ލ� �ގ�ނޑ�ށ އ�ޅ

، �ހ�ކ� �އ� ފ�ނ�ސ�ރ�އ� ކ�ރ�ދ ، ފ�ތ �ވ�ފ�އ� ހ�ކ�ށ �ރ�މ� �ކ �ޕ ، ޗ �ގ�ނޑ�ކ� �މ�ށ�ވ�. އ�ޅ �ލ " ބ ދ�ވ�ތ ނ�ގ�އ� �ވ�ސ� ހ� �އ �ލ�ސ�ތ�ކ ކ

އ�ވ�. �ތ� �ވ ކ�މ�ށ �ނ� އ�އ�ޗ�ތ� ދ "ދ� �ނ� ނ�ވ�ތ� ހ ދ � ދ�ވ� �ގ�ނޑ�ށ � ނ�ތ� އ�ޅ ކ�މ�އ �ދ�ތ� �ބ�ޑ މ

�ނ� �ވ �ދ�ލ ބ�އ �މ�ނ�ގ� �ގ�ނޑ އ�ޅ ، ފ�އ� ދ� ޔ�އ� ކ� � �ރ�ށ ތ އ� � �ހ�ކ�އ�އ ދ�ވ ވ�ސ� އ�ދ� � �ރ�ށ ތ އ� ގ� �ހ�ކ�އ� ވ މ�

މ�ވ�. �ލ� ނ�މ ނ�

�ހ�ކ�އ�ވ�. �ލ� ވ �އ�ޅ �ދ�ށ ނ� މ �ރ� ހ�ދ�ނ� ގ�ނ�އ� ދ�މ�ޝ� އ ޓ� �ހ�ކ�އ�ކ� ސ� �ވ އ�އ

ހ�މ� �ރ� �ފ ، ވ�ރ�ށ �ނ�ނ�ނ� ހ �ހ�ކ�އ�ވ�. މ� ] ވ �ތ� �ފ�އ "ޓ� [ކ�ނޑ �ރ�ނ� ގ�ނ�އ� ބ ކ�ނ�ކ ، މ�ސ�ވ�ރ� �ހ�ކ�އ�ކ� �ވ އ�ނ�އ

�ނ� އ�ތ�ނ�ނ� �ނ�މ ޚ�ބ �ރ� �ރ�ސ�ގ� ތ �ޓ� ޕ �ރ� ނ�ވ�ލ އ� 50 އ�ހ�ރ�ފ �ޔ�ވ�. މ� �އ �ހ �ގ� ކ�ނ�ތ�އ �ޑ �ރ�ފ � ނ�ނ� ކ މ�ޔ�އ�ކ

�ފ�އ�ވ�. �ވ �އ � ބ �ހ�ކ� އ�ހ�ނ�ފ�ހ�ރ�ކ�ށ ގ�ވ "ޓ� މ�ވ�. މ�ސ�ބ ނ� ދ� ޔ�އ� �ހ�ކ� ކ� ނ�ގ� ވ � ދ�މ�ޝ� �ރ�ހ�ދ އ ޓ� ސ�

�ގ� �ގ�ނޑ މ�ވ�. އ�ޅ ހ�ކ� � މ� ވ �ވ�ރ� �ޤ އ �ޝ� � ވ�ރ�ށ �ރ�މ�ށ �ކ �ކ�ތ އ ނ� މ�ސ� �ފ�އ� ކ�އ� އ�ތ �ޓ� �މ�ށ �ޅ އ ރ� ، ދ� �ގ�ނޑ�ކ� އ�ޅ

�ލ�ނ�އ�ވ�. � ނ�ގ�އ ކ�މ�އ �ތ�ރ� �ކ�ތ އ �ނ�ސ� މ�ސ� �ލ ނ�އ�އ�ޗ�ތ� ގ�އ �ގ� �މ�ނ�ގ� ވ��ރ�ށ �ގ�ނޑ �ގ�އ� އ�ޅ �ލ ޔ � ޚ� �ފ�ނ�ވ�ރ�ދ�ށ ވ�ރ�ށ

�ނ�އ�ވ�. �ވ�ސ� ނ�ވ �ޑ�އ�އ � ކ ދ އ�ގ�ފ�އ�

އ�ވ�. ފ� �އ�ރ�އ� ތ�ށ �ވ�. ހ� �ޖ�އ�ކ �ޑ�ރ�އ �ޑ�ކ �ރ� ކ ކ "ޓ� �ޕ މ �ތ� އ� �ތ�ކ ހ �ރ� � ހ � ބ�ނ�ނ�ވ �މ�ށ �ޅ އ ރ� ، ދ� �ޖ�އ�ކ� ރ�އ ވ�ހ� ދ�

ކ�ރ�ދ�ސ� މ�ވ�. ހ�ކ� �ރ�މ� �ކ �ޕ ޗ އ�ހ�ނ�ނ�ކ� �ދ�ނ� އ�މ އ�ދ� �އ�ވ�. މ ހ�ނ�ނ�ނ� ރ� ފ� ހ�މ�ބ�ޑ�ތ� ވ�ސ� އ�ހ�ރ�މ�ނ�ނ�ކ�

�ދ�ނ�ސ� �ފ�އ އ �ޖ�ގ�އ� ރ�އ � މ�އ ޓ� އ�އ� އ�ނ�މ� ނ� �ގ�ތ�ރ�އ� �ތ�ކ މ ޓ� އ�އ� �ރ� އ�ތ�ރ�ކ ބ�ރ�ނ� �އ�ވ�. �މ �ޅ އ�ބ�ގ�ނ�ގ

މ�ވ�. �ޖ�އ� ނގ�އ ހ� � �ރ�ށ ނ�ގ�ޕ ޔ�ރ�ނ�ވ�ގ�ނ� ސ� �ނ� ދ �ގ�އ� �ލ ޔ ޚ� އ�އ� �ވ�. ކ�މ�ކ �ކ�ހ�ލ� ވ � ކ�މ�ކ�ށ ހ�މ� �ނ� �ރ�ވ އ�ކ

�ރ� އ ޓ� ސ� �ވ� �ޅ ހ ނ� މ�ތ� އ�ރ� �ތ�ރ�އ� �ވ�ވ�އ �ޅ ހ �ނ� ކ�ޅ މ�ވ�. ގ�ނ�ފ� ނ� ދ�މ�ޝ� � �ރ�ހ�ދ އ ޓ� ސ� �ގ�ސ� ޔ�ގ�ތ�ށ ދ�

�ވ�ސ� �އ ކ ޓ� �ގ� ސ� �ހ �ނ� ކ�ރ�ދ �ރ�ހ�ދ އ ޓ� � ސ� ނ�އ�ހ�ރ�ކ ، އ�ދ� ދ�ތ� ނ�ގ�ނ�ފ�އ� �ދ�އ�ވ�. ދ�މ�ޝ� �ނ� ނ�ހ ނ�ކ �މ�ޝ� އ�އ

�އ�ވ�. �ތ�ކ ވ�ގ ލ�ނ�ކ� � ނ� �ދ ގ�ނ� މ �ޅ� � ގ �ވ� މ�ސ�އ�ލ�އ�ކ މ � ދ� �ނ�ޏ�ކ�ށ �ނ�ފ ، ކ �ވ� މ �ނ� ދ� �ގ�ދ�ކ�މ ބ މ�ވ�. ނ�ސ� ގ�ތ�

� އ�ވ�ހ�ށ �ދ� މ�ވ�. ދ �ފ� �ރ�ކ�ށ �ޔ ނ� ތ�އ �ޓ� ނ� ބ�ހ�އ �މ�ޝ� ނ�ނ� އ�އ ފ�އ� ދ�މ�ޝ� � ހ� �ޔ�ށ �އ � ކ � ތ�ނ�އ �އ�ކ �މ �ދ�ވ �ލ� އ މ

ވ�ހ� ، ދ� ނ�ގ�ނ�އ� މ�ވ�. މ�ޝ� ފ� އ� �ޓ� ނ� ބ�ހ�އ �މ�ޝ� �ނ�ގ�ނ�ސ� އ�އ ހ �ރ�ނ� މ� ނ�ގ�ޕ �ޖ�އ�ވ�. ސ� �ވ�އ ނ� އ�ތ ދ�މ�ޝ�

� �ޖ�އ�ށ �ނ� ރ�އ ގ�ތ �ރ� �ހ ޑ ނ�ގ� ސ�ޕ� �ގ�އ�ވ�. މ�ޝ� �ފ�ހ ނ�މ�ށ �ދ� � ދ�ސ�ކ�ށ ނ�ނ�ށ �ދ� ، އ�ކ � ފ�ނ�ވ�އ� �ރ�ށ ނ�ގ�ޕ � ސ� �ޖ�ކ �އ ދ�ކ

�ރ� އ ޓ� �ސ� ބ�ނ�ނ�ވ � �ޖ�އ�ށ ރ�އ �ވ�ސ�ވ�ރ� އ�ދ �ދ�އ�ވ�. ހ �ނ� �ވ�ހ�ކ އ�ނ�މ�ދ �ރ� އ ޓ� ސ� � ބ�ނ�ނ�ވ � �ވ�ހ�ށ މ�ސ�ދ

�ނ�ނ�ވ�. ނ�އ�އ � ގ� �ރ�ހ ހ މ�

38

DHIVEHI DIGEST ޓ� ޖ�ސ� ޑ�އ� ވ�ހ� �ބ�ރ 2015 - 42 ދ� 1 ނ�ވ�މ

އ�ކ� %25 އ�ވ�. �ޓ� އ �ގ� ޑ� �ހ �ވ�ސ�ވ�ރ� ނ�ގ�އ�ވ�. ކ�ރ�ދ � އ�ދ އ�އ �ޓ� އ ނ� %5 ގ�ޑ� �ރ�އ� އ ޓ� �ރ� ސ� ކ "ޓ� �ޕ މ އ�

މ�ވ�. ފ� �ގ�އ� ދ�ނ�ނ�ވ�އ� ހ �ގ� އ�ފ� �ޔ އ �ރ� �ހ �މ �ޖ ސ�ލ �ފ�އ� ރ�އ� މ�ވ�. ހ�ދ ފ� �ރ� ހ�ދ�އ� އ ޓ� � ވ�ގ�ނ� ސ� �ކ�މ�ކ�ށ �މ�ޅ ވ�ރ�ށ

�ރ� ހ�ދ�ނ�ގ�ނ�ނ� އ ޓ� � ސ� �ކ�މ�ށ ވ �ފ�އ� �ޖ�ގ�އ� ހ�ދ �ރ� ރ�އ އ ޓ� � ސ� � ބ�ނ�ނ�ވ �ޖ�އ�ށ ރ� ރ�އ ހ� ނ�ގ�ނ�ސ�ގ�ނ� މ� މ�ޝ�

: �ނ� ބ �ލ� �ބ ޖ�ވ "އ�ވ�. �ނ�ތ �ވ�ފ �ދ�އ ކ�ށ �ރ� ފ ނ�ވ�ތ� "އ�ވ�. �ނ�ތ �ވ�ފ �ލ�ދ�އ �ޑ�ކ�ށ ކ � �ޑ�ތ�ނ�ކ�ޅ�އ ކ �ޓ� އ �ގ�ޑ� �ހ ކ�ރ�ދ

� ގ�ތ �ކ�މ�ށ�ވ�. ــــــــــــــــ މ� �ވ�ނ�ވ�ސ� ނ�ތ �ދ�އ �ޑ�ކ�ށ �، ކ �ކ�މ�ށ �ވ�ނ� ނ�ތ �ދ�އ ވ�ސ� ކ�ށ �ރ� ފ �ޓ� އ �ގ� ޑ� �ހ ކ�ރ�ދ

�ށ� ދ�ނ�ނ�ވ�އ� �ދ�ވ ހ�ނ� ނ�ހ�އ �ނ�އ� ތ� �ޔ�ނ�ވ �ޔ�ވ�. ހ �އ ހ ގ�ނ�ނ�ނ� �ޔ�ވ�. ރ�އ� �އ �ނ�ނ�ހ �ހ�ދ ނ�އ ހ� � ކ�ލ�ނ�މ� އ�ޅ� ކ� މ �ވ� މ ދ�

، މ�ގ� ] ބ�ސ�ދ�ނ�ނ�ވ�އ� �ގ�އ� ފ�ރ�ތ � [މ�ތ� ގ�ތ�ށ �ދ� �ނ� ހ ހ ގ� މ� �ގ�އ� �ބ ލ ސ�ރ�އ� އ� ، ބ�ނ� �ޔ�ވ�. ނ�ނ� �އ ހ �ރ�ނ� �ދ�ސ�ކ އ

�ޔ�ވ�. �އ �ނ�ނ�ނ� ހ � ނ�ކ �މ�އ�ޗ�ށ " މ�ގ �] ފ�ނ�ތ �ނ�ކ ވ�ހ� މ�ސ�ގ�ފ ދ�ނ� [ދ� �ދ�ސ� ދ�ނ�ނ�ވ�އ� އ

�ނ�ނ�އ�ވ�. �ނ�ދ�ށ�ކ� ނ�ބ �ނ�އ�ވ�. ކ � ނ�ފ�ށ ވ�ގ�ނ�] ރ"ކ�ށ �ހ�އ� �ރ�ގ�ނ� [ބ�ނޑ �ހ �ކ ތ �ރ� � އ�ހ ނ�ތ�އ �މ�އ�ވ�. މ�ޝ� ތ�ދ�އ

�ގ� �ގ�ނޑ �ނ�އ�ވ�. އ�ޅ ނގ ހ� �ލ� �ވ�ސ� ކ މ � ގ�އ� ތ�ނ�ށ �ރ� ފ�އ� ހ �ޓ� � ބ�ހ�އ �ރ�ނ�މ�އ�ވ�. އ�ކ�މ�ކ �ވ�ސ� ނ�ކ �ލ�އ �ނދ�ގ އ

�ނ�އ�ވ�. �ނ� ބ�ނ�ނ� ނ�ވ �ވ �ރ�ބ�ޑ ކ �ސ�ވ�] ފ� � [ހ � ވ�ރ�ށ �ނ�އ�ވ�. އ�ކ�މ�ކ � ނ�ވ �ރ�ނގ�ޅ �ނޑ� ވ�ރ�ށ ކ ސ�

� �ކ�ތ އ �ގ�މ�ސ� �ޕ ގ�ނ� ޗ ނ�ނ�ގ�އ� ގ� ބ� �ޓ� �ކ�) އ�ކ�ފ �ލ�އ ނ� 100000 (އ�އ �ރ�އ� � ހ �ލ�އ�ތ�ޅ ، މ �ވ�ސ�ވ�ރ�ކ� ــــــــــــــ ދ

އ�ވ�. �ލ� � އ�ޅ �ގ�ތ�ރ�އ�ށ �ލ�މ ޔ� ފ �ނ�ދ� � އ�ޅ�މ �ގ�ނޑ ގ�ނ� ގ�ނ�ގ�ސ� އ�ޅ �ލ�އ� ނ� ރ�ޅ �ވ�ސ�ވ�ރ�ވ�. ދ�މ�ޝ� �ރ� ދ ކ

� ������������������� ����������������������������������������������� ���� ������������������������ ��������� �������� ��� ��������� ������������� ��������� ���� ���� �������������� ��������� �������� ������� �

� �!������ "#$������������������������������������������������� �������������� ������������ ������� ����� �� ��������������������� ���������������%����� ������������������� ���������������������%���������������������������

���������������������&������������������������� ������� ����� �!"#�����'� ���� ��� �!"#��� �������'��������������������$%&�� ������������������������� �'()���������� ������

��%������������������������� ���� ����������������������������������������*+,������&�������������������������������� ��- ��.���������� ���� ����'�����#� ���� ��� �!"�������������'���������������������������������������������������

���������� �%���%� ����%��� �%������������ ��� ���%����� ��������������������� ��������� �����������������&��������