DERS Öğrenme Çıktılarının Yazılması Bloom Taksonomisi

DERS Öğrenme Çıktılarının

Yazılması

Bloom TaksonomisiProf.Dr. Yurtsever SOYSAL

Bologna Kurum Koordinatörü

Tarih: 30.01.2012

Öğrenme Çıktılarının Yazılması

Kognitif (Bilişsel) AlandaÖğrenme Çıktılarının Yazılması

Duygu-Durumsal Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması

Psikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması

3 farklı alanda yazılabilir

Bilişsel Alan

Öğrenen neyi biliyor?

Eğitim-Öğretimle kazanılan becerileri vurgulamada genellikle bu alan kullanılır.

• Öğrenme Çıktılarının yazılması açısından

literatürde en çok kullanılan yöntem ‘Bloom

Taksonomisi’dir.

• Benjamin Bloom (1913-1999), bilmenin

hiyerarşik olarak düzenlenmiş 6 ardıl (birbirini

izleyen) düzeyden oluştuğunu öne sürmüştür.

Öğrenme Çıktılarının Yazılması

6. Değerlendirme

5. Sentez

4. Analiz

3. Uygulama (Bilgiyi Kullanma)

2. Kavrama

1. Bilgi

Bloom Taksonomisi

Bu taksonomide düşünme; • basit olarak bilginin anımsandığı en alt düzeyden, • değerlendirmeye kadarki en üst düzeye kadar gittikçe artan

karmaşıklıkta düzeylere bölünmüştür.

Bloom Taksonomisi

6. Değerlendirme

5. Sentez

4. Analiz

3. Uygulama

2. Kavrama

1. Bilgi

Örneğin, bilgiyi uygulayan (3. aşama) bir öğrencinin;

• bu süreç için hem gerekli bilgiye (1. aşama)

• hem de bu bilgiyi kavramaya (2. aşama) ihtiyacı bulunmaktadır.

• Öğrenme bir süreçtir ve öğretici daha üst seviyeler olan

sentez ve değerlendirme aşamalarına geçebilmek için

öğrencilerin düşünme oluşumlarını ele almaya gayret

göstermelidir.

Bloom Taksonomisi

6. Değerlendirme

5. Sentez

4. Analiz

3. Uygulama

2. Kavrama

1. Bilgi

• Bu ‘düşünme’ alanı genellikle

‘Kognitif’ (bilişsel) alan olarak

ifade edilir.

6. Değerlendirme

5. Sentez

4. Analiz

3. Uygulama

2. Kavrama

1. Bilgi

Kognitif (Bilişsel) Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması

Öğrenme Çıktıları, öğrencilerin öğrenme etkinliği sonunda

ne yapabilecekleri ile ilişkili olduğundan, Öğrenme Çıktıları

yazılırken kullanılacak fiiller aktif (etken) fiil olmalıdır.

Bir cümlede yapılan iş kadar

o işi yapan kişi de önemli ve

belli ise o cümlenin fiili

etken (aktif) dir.

• İlle de anlama ya da kavramaya gerek

duymadan gerçeklerin anımsanması.


1. Bilgi

Bilginin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller

sıralamak,

listelemek,

düzenlemek,

toplamak,

tanımlamak,

tarif etmek,

bulmak,

ezberlemek,

ad vermek,

tekrarlamak,

sunmak,

tanımak,

alıntılamak,

kopyalamak,

söylemek,

tespit etmek,

hatırlamak, ana hatlarıyla belirtmek,sınıflandırmak,anımsamak, kaydetmek, anlatmak, göstermek, belirtmek, ifade etmek, çizelge haline getirmek…

Bilgiye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları

• Bilimsel araştırmaların etik unsurlarını ayrıntılı olarak tanımlayabilecektir.

• Kanunların nasıl ve niçin değiştiğini ve bu değişikliklerin toplum üzerinde yarattığı sonuçları örnekler vererek anlatabilecektir.

• Bir tüberküloz hastası ile ilgilenirken hangi kriterleri dikkate alacağını sıralayabilecektir.

Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler;

• öğrenilen bilgiyi anlama ve yorumlama yeteneği.


2. Kavrama

Kavramanın niteliğini tayin etmekiçin kullanılabilecek bazı aktif fiiller

ilişkilendirmek,

değiştirmek,

ayırt etmek,

tartışmak,

tahmin etmek,

sınıflandırmak,

açılık getirmek,

raporlandırmak,

seçmek,

tarif etmek,

savunmak,

dönüştürmek,

açıklamak,

açık hale getirmek,

yerini belirlemek,

farkına varmak,

kestirmek,

izah etmek,

genelleştirmek,

yorumlamak,

çözmek,

örnekle açıklamak,

teşhis etmek,

çevirmek,

öngörmek,

açımlamak (tefsir etmek),

yeniden şekillendirmek

• Kamu ve ceza hukukunu birbirinden ayırt edebilecektir.• Elektronik ticaretinin gelişimindeki iştirakçileri ve

amaçları tanımlayabilecektir.• Mayoz ve mitoza uğrayan hücrelerin genotipini tahmin

edebilecektir.• Birinci dünya savaşının savaş sonrası dünya üzerindeki

ekonomik, sosyal ve politik etkilerini örneklerle açıklayabilecektir.

• ….. da meydana gelen reaksiyonları ekzotermik ve endotermik olarak sınıflandırabilecektir.

Kavramaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları


• öğrenilen materyali yeni koşullarda kullanma yeteneğidir. (örneğin, problemleri çözmede işlerliği olan fikir ve kavramları ortaya koyma)

• öğrenilenleri yeni durumlara uygulama veya fikirleri ve kavramları problem çözebilmek için işler hale getirme becerisi olarak da tanımlanabilir.


3. Uygulama (bilgiyi

kullanma)

Uygulamanın niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

uygulamak, takdir etmek, hesaplamak,değiştirmek, tercih etmek,karar vermek,tamamlamak, tertip etmek,geliştirmek, ispat etmek, aktarmak,taslak halinde çizmek,

göstermek, ortaya çıkarmak, dramatize etmek, kullanmak çalıştırmak,incelemek, denemek, bulmak, uyarlamak,örn.lerle açıklamak,

organize etmek, oluşturmak,hazırlamak, üretmek, İlişkilendirmek, seçmek,öngörmek, tahmin etmek, programlamak,çözmek, maniple etmek (işlemek),

• 19. yüzyılda Türkiye’de meydana gelen önemli olayların zaman çizelgesini oluşturabilecektir.

• Hasta bakım ünitelerinin düzenli işleyişinde enfeksiyon kontrol bilgisini uygulayabilecektir.

• Karmaşık endüstriyel süreçlerde enerji kullanım etkinliğinin analizi için gelişmiş teknikleri seçebilecek ve uygulayabilecektir.

• Bir küçük üretim firmasının vaka çalışmasında, üretimin daha sıkı kalite kontrolünü sağlayacak şekilde temel unsurları modifiye edebilecektir.

• Klinik tanıyı belirlemek için kanıta dayalı tıbbın ilkelerini uygulayabilecektir.

Uygulamaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları


• bilgiyi, onu oluşturan unsurlara ayırabilme

yeteneğidir (örneğin; ara bağlantıları ve fikirleri

aramak, organizasyon yapılarını anlamak)

• bilgiyi bileşenlerine ayırabilme, yani fikirleri ve

aralarındaki ilişkileri arayabilme becerisi olarak da

tanımlanabilir.

4. Analiz


Analizin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

analiz etmek, karşılaştırmak,tartışmak, deney yapmak, ayırmak, bölmek, düzenlemek, değer biçmek, tasnif etmek, ortaya koymak,ilişkilendirmek, özetlemek,

ilgi kurmak, parçalamak,belirtmek, ayırt etmek, sonuç çıkarmak, belirlemek,incelemek, teşhis etmek, anlam çıkarmak, örneklemek, örneklerle açıklamak,

araştırmak,gözden geçirmek, denetlemek, sorgulamak,ayrıştırmak, denemek, ana hatlarıyla belirtmek, aradaki farkı göstererek karşılaştırmak,eleştirmek (kritize etmek), kategorize etmek,

• Toplumun belirli davranışları neden suç olarak gördüğünü analiz edebilecektir.

• Değişik elektronik ticari modelleri karşılaştırır ve farklılıklarını ortaya koyabilecektir.

• Enerji dönüşüm işlemlerinin ekonomik ve çevresel etkilerini tartışabilecektir.

• Yeni bir öğretmen ile 20 yıllık tecrübesi olan bir öğretmeni sınıf uygulamaları açısından karşılaştırabicektir.

• m, km, % ve oran olarak haritadan eğimi hesaplayabilecektir.

Analize ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları


• parçaları birleştirebilme

(bir araya getirebilme) yeteneği

5. Sentez


Sentezin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

meydana getirmek, bütünleştirmek, uyarlamak,yönetmek, yeniden düzenlemek, hazırlamak, formüle etmek,çıkarmak, yeniden yapmak, yeniden kurmak, bulgulardan sonuç çıkarmak, tayin etmek, düzeltmek,açık ve kesin bir şekilde belirtmek, …

oluşturmak,özetlemek, yeniden yazmak,gözden geçirmek, genellemek, belirtmek, önermek, kurmak,organize etmek, ilişkilendirmek, birleştirmek,sınıflandırmak,toplamak, derlemek,

yapmak,tasarlamak, geliştirmek, planlamak, tanıtmak, pekiştirmek, planlamak, saptamak,hazırlamak,

• Enerji idaresine yönelik problemleri ve uygun çözümleri açık ve kesin bir şekilde belirtebilecektir.

• Karmaşık enerji idaresi sorunlarına hem sözlü hem de yazılı olarak çözüm önerebilecektir.

• 1917 Rus devrimimin neden ve sonuçlarını özetleyebilecektir.

• Entalpi değişimi işaretlerini endotermik ve ekzotermik reaksiyonlarla ilişkilendirebilecektir.

• Hasta eğitimi programı organize edebilecektir.

Senteze ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları


• belirli bir amaç için verilen materyalin önemi (değeri) hakkında yargıda bulunma yeteneği olarak tanımlanabilir.


6. Değerlendirme

Değerlendirmenin niteliğini tayinetmek için kullanılabilecek

bazı aktif fiiller:

değerlendirmek, eleştirmek, yargıya varmak, önermek, tahmin etmek, kesinleştirmek, tespit etmek, eleştirmek, tavsiye etmek, sonuca varmak, sonuç çıkarmak,karşılaştırmak,karar vermek, inandırmak,

savunmak, izah etmek, aydınlatmak, yorumlamak,tasnif etmek, ispatlamak, doğrulamak, ölçmek,öngörmek, oranlamak, sınıflandırmak, geçerli kılmak, ikna etmek,

geçerliliğini denetlemek, kararlaştırmak,çözmek, ilişkilendirmek, değer biçmek, kıymetlendirmek, yargıda bulunmak, …

• Türkiye tarihinde değişiklik meydana getiren anahtar kişilerin önemine ilişkin yargıda bulunabilecektir.

• Değişik elektronik ticareti modelleri için pazarlama stratejilerini değerlendirebilecektir.

• Michael Fraday’ın elektromanyetik endüksiyon alanındaki temel katkılarını özetleyebilecektir.

• Sıcaklık değişiminin denge durumu üzerine etkisini tahmin edebilecektir.

• Tecrübeli öğretmenlerin sanat bilgisine katkı sağlayacak temel alanlarını değerlendirebilecektir.

Değerlendirmeye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları


• Bu altı kategoride kullanılan filler, herhangi bir kategoriye özel değildir.

• Bazı filler birden çok kategoride yer alabilir.

Bilişsel Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması6. Değerlendirme

5. Sentez

4. Analiz

3. Uygulama

2. Kavrama

1. Bilgi

Örneğin matematiksel hesaplama;• Sadece verilen formülü uygulama kapsamına

(Uygulama – 3. aşama) girebilir ya da

• Analiz (4. aşama) ve Sentez (5. aşama) aşamalarını da içerebilir.

Bilişsel Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazımında kullanılabilecek aktif fiillere ÖRNEKLER

Duygu-Durumsal Alan

İnançlarDeğerlerTutumlarGörüşlerDuygular

• Bloom taksonomisinde en geniş kullanılan bilişsel alan olmasına rağmen,

• Bloom ve arkadaşları duygu-durumsal alanda da (görüşler, duygular, değerler) çalışmalar yapmışlardır.

• Bu alan öğrenmenin duygusal bileşenlerini içeren konularla ilişkilidir ve bilgi almaya duyulan istekten, inançların, fikirlerin ve görüşlerin entegrasyonuna kadar uzanmaktadır.

• Öğrenme ile ilgili unsurlarla nasıl ilgilendiğimizi tanımlamak için 5 ana kategori belirlemişlerdir.



5. Belirtme / Karakterize etme

4. Organize etme

3. Değer biçme / Değer verme

2. Yanıtlama / Tepkide bulunma

1. Alma / Algılama

Bilgi almaya yönelik istekle ilişkilidir

Örneğin

• birey diğerlerini saygı ile dinleyebilecektir,

• sosyal problemlere hassasiyet gösterecektir,

• görevlere karşı sorumluluk hissedecektir

1. Alma / Algılama


Bireyin kendi öğrenmesine aktif olarak katılımı ile ilişkilidir

Örneğin; • konuya ilgi gösterecektir, • sunum yapmaya istekli olacaktır, • sınıf tartışmalarına katılabilecektir,

2. Yanıtlama / Tepkide bulunma


Basit olarak bir değerin kabulünden yükümlülük almaya kadar uzanabilir.

Örneğin; • birey demokratik sürece olan inancını gösterecektir,• günlük yaşantıda bilimin rolünü takdir edebilecektir, • diğerlerinin refahına ilgi gösterecektir, • bireysel ve kültürel farklılıklara karşı hassasiyet

gösterecektir.


3. Değer biçme / Değer verme

Bireylerin değişik değerleri bir araya getirmesi, bunlar arasındaki çelişkileri çözümlemesi ve değerleri içselleştirmeye başlamasına ilişkin süreçtir Örneğin;• bir demokraside özgürlük ve sorumluluk arasındaki

denge gerekliliklerini tanımlayabilecektir, • kendi davranışının sorumluluğunu kabul

edebilecektir,• mesleki etik standartları kabul edebilecektir, • bir değer sistemi için davranış benimseyebilecektir.


4. Organize etme

Bu seviyede birey, inançları, fikirleri ve görüşleri bakımından bir değer sistemine sahiptir.

Bu değer sistemi kendi davranışını uyumlu ve tahmin edilebilir bir şekilde kontrol eder.

Örneğin; • bağımsız çalışmada kendine güven gösterebilecektir,

• etik uygulamalarda mesleki yükümlülük gösterebilecektir,

• kişisel, sosyal ve duygusal olarak iyi düzenlemeler yapabilecektir.

5. Belirtme / Karakterize etme


değer vermek, desteklemek, örgütlemek, katılmak, kabuletmek, ilişkilendirmek, yargıya varmak, paylaşmak,doğrulamak, dinlemek, organize etmek,sorgulamak,İlişki kurmak, övmek, raporlamak, değer biçmek, sentezlemek, önem vermek, sentez yaparak oluşturmak, kıymetlendirmek, çözümlemek, ilişki kurmak, isteklilik göstermek, sorumluluk göstermek

davranmak, bağlı kalmak,bağlı olmak, takdir etmek,sormak, cevaplamak, karşı çıkmak, birleştirmek,girişimde bulunmak, uymak,teşebbüs etmek, riayet etmek,işbirliği yapmak, tamamlamak, tanıtmak, göstermek, ayırt etmek, tartışmak, itiraz etmek, benimsemek, başlamak, sunmak, takip etmek,

Duygu-Durumsal alanda Öğrenme Çıktıları yazılırken kullanılabilecek aktif fiiller

• mesleki etik standartları için gereklilikleri kabul edebilecektir.

• profesyonel müşteri ilişkilerinde gizlilik gerekliliğini takdir edebilecektir.

• Bağımsız çalışma isteğine önem verebilecektir.• Tüm kabiliyetlere sahip öğrencilerle sınıfta iyi ilişkiler

kurabilecektir.• Kamu sektöründeki yönetim uygulamalarını takdir

edebilecektir.

Duygu-Durumsal Alanda Öğrenme Çıktılarının YazılmasıBazı Örnekler


• Hastalarla iyi ilişkiler kurmaya karşı isteklilik gösterebilecektir.

• Kişisel inançlar ve etik hususlar arasındaki tezat konuları çözümleyebilecektir.

• Öğretici ve arkadaşlarıyla sınıf tartışmalarına katılabilecektir.

• Bakıma muhtaç çocukların refahı için sorumluluk almayı benimseyebilecektir.

• Etik uygulamalarda mesleki yükümlülük gösterebilecektir.

Duygu-Durumsal Alanda Öğrenme Çıktılarının YazılmasıBazı Örnekler


Duygu-Durumsal Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazımında kullanılabilecek aktif fiilere ÖRNEKLER

Psikomotor Alan

Öğrenen;Neyi yapabiliyor ?Neyi gerçekleştirebiliyor ?BECERİ odaklı

Pisikomotor alanı temel olarak, beyin ve kaslarla ilgili aktiviteleri içeren fiziksel beceriler üzerinde durmaktadır.

Pisikomotor alanı genellikle;• laboratuar bilimleri konuları, • sağlık bilimleri, • sanat, • müzik, • mühendislik, • drama ve • beden eğitiminde kullanılmaktadır.


5. Benimseme (yerlileştirme)

4. Eklemleme (artikülasyon)

3. Doğruluk (hatasızlaştırma)

2. Manipülasyon (işleme)

1. İmitasyon (taklit etme)


• Başka bir kişinin davranışını gözlemleme ve o davranışı kopyalamadır.

• Karmaşık beceri öğrenmedeki ilk aşamadır.


1. İmitasyon (taklit etme)

• Yönergeleri takip ederek ve becerileri

uygulayarak belirli hareketleri

gerçekleştirme becerisidir.


2. Manipülasyon (işleme)

• Bu seviyede öğrenci bir görevi az hatayla yürütebilir ve

• orijinal kaynak olmaksızın daha doğru (kusursuz) olabilir.

• Beceriye ulaşılmakta ve yeterlilik düzgün ve doğru bir performansla gösterilmektedir.


3. Doğruluk (hatasızlaştırma)

• Bir dizi hareketi, iki ya da daha fazla beceriyi kombine ederek koordine edebilme yeteneğidir.

• Şablonlar (örnekler), özel ihtiyaçlarla uyum sağlamak ya da problem çözmek amacıyla modifiye edilebilir.


4. Eklemleme (artikülasyon)

• Doğal bir şekilde yüksek düzeyde performans sergilenir.

• Beceriler rahatlıkla kombine edilir, ard arda dizilir ve gerçekleştirilir.


5. Benimseme (yerlileştirme)

kombine etmek,tepki vermek, ölçmek, kopyalamak, işlem yapmak, manipüle etmek, işlemek, gerçekleştirmek, düzeltmek,kaydetmek, tepki göstermek,ele almak, idare etmek,…

uyarlamak, düzeltmek, ayarlamak, dengelemek, toplamak, birleştirmek, kullanmak, tasarlamak, sunmak, ölçmek, göstermek, yürütmek, incelemek, teşhis etmek, karıştırmak,dokunarak ayırt etmek, kurmak, taklit etmek,

Pisikomotor alanda Öğrenim Çıktıları yazılırken kullanılabilecek aktif fiiller

• en az 10 lokal anestezi gerçekleştirebilecek ve performansını öğretim üyesi ile birlikte değerlendirebilecektir.

• en az 10 röntgen filmi reçetesi yazarak sürecini yönetebilecek ve bunları öğretim üyesi ile birlikte değerlendirebilecektir.

• fizyolojik fonksiyonu ölçmek için bir dizi fizyoloji ekipmanı kullanabilecektir.

• araştırma projesini özetleyen, iyi açıklanmış poster sunum tasarlayabilecektir.

• MS Word, Excel ve Powerpoint yazılımlarını etkin bir şekilde ve ustalıkla kullanabilecektir.

• aseptik tekniği kullanarak cerrahi pansuman yapabilecektir.

Psikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının YazılmasıBazı Örnekler


• araştırma projesinin metodolojisi ve bulgularını sözlü rapor olarak sunabilecektir.

• hastayı extra oral ve intra oral olarak muayene edebilecektir.

• modülde belirtilen araçları kimya laboratuarında güvenli ve etkin bir şekilde kullanabilecektir.

• Pompa karakteristik eğrisi, boru hattı eğrisi ve pompa – boru hattı işletme noktasını taslak olarak çizebilecek, pratik biçimde her birinin nasıl değiştirildiğini gösterebilecektir.

Psikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının YazılmasıBazı Örnekler


Psikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazımında kullanılabilecek aktif fiilere ÖRNEKLER


tanımlayabilecektir, yorumlayabilecektir, yargılayabilecektir,

analiz edebilecektir, sınıflandırabilecektir, vb.,

Upon successful completion of this course, the students

will be able to :

define, interpret, judge, analyse, classify, etc.,

Ders Öğrenme ÇıktılarıYazım Formatı

Documents

DERS Öğrenme Çıktılarının Yazılması Bloom Taksonomisi