Upload
others
View
93
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
DERMATOSCOPIE
nader belicht
Monique RTM Thissen dermatologie MUMC+
Mini-Workshop Dermatoscopie
Ardennencursus
april/mei 2014
(potentiële)
belangenverstrengeling
Zie hieronder
Voor bijeenkomst mogelijk
relevante
relaties met bedrijven
geen
Honorarium of andere
(financiële) vergoeding
Medisch adviseur voor
project “Versterken van
de oncologische zorg in
de eerste lijn door
samenwerking”
(IKNL Zuid)
Disclosure belangen spreker
Klinisch: Melanoom
Diagnose……… ???
Onderwerpen
1. Achtergrond
2. Stappenplan
3. Casuistiek
1. Achtergrond
2. Stappenplan
3. Casuistiek
Met andere ogen waarnemen
Telescoop
Galileo Galilei (1564-1642)
Microscoop
Sacharias Jansen (1580-1632)
Antonie v Leeuwenhoek (1632-1723)
Met andere ogen waarnemen
“Dermatoscopie”
Pierre Borellus (1620-1689)
Dermatoscoop
1993: 1e handdermatoscoop
2001: polarisatiedermatoscoop
Dermatoscoop
“Dan halen we nu onze volgende kijkdoos tevoorschijn: de
dermatoscoop, speciaal ontwikkeld om moeilijke moedervlekken
nog beter te kunnen beoordelen.
Een dermatoscoop is een soort microscoop die 10 keer vergroot
en op een moedervlek wordt gezet. De moedervlek wordt nat
gemaakt en daardoor wordt de hoornlaag een beetje doorzichtig
en kun je nieuwe elementen zien, die je kunt gebruiken
om je “blote-oog-diagnose” te ondersteunen of te verwerpen
en te beslissen of de vlek moet worden verwijderd voor PA
onderzoek of kan blijven zitten”.
Prof. Dr. W. Bergman, dermatoloog
Oratie 2008, Leiden
Histologie huid
Verticale coupes (5-7μm) : 2-dimensionaal beeld van epidermis tot
onderkant van biopt/excisiemateriaal; vergroting is variabel
Dermatoscopie
Opeenstapeling van alle structuren van de epidermis tot hoog in het
stratum reticulare in een horizontaal vlak
1. Achtergrond
2. Stappenplan
3. Casuistiek
START 1
2
3
4
5
Stappenplan
STAP 1 Melanocytaire criteria aanwezig ?
STAP 2
Analysemethodes
* ABCD-regel
* x-punts checklijst
* patroonanalyse
* etc…..
Niet-melanocytaire
criteria aanwezig ?
benigne verdacht maligne
ja
ja nee
nee
Melanocytaire criteria
Pigmentnetwerk
Parallel patroon
Globules
Vertakkende streaks
Homogeen blauw
pigment
Stappenplan
STAP 1 Melanocytaire criteria aanwezig ?
STAP 2
Analysemethodes
* ABCD-regel
* 7-punts checklijst
* patroonanalyse
* etc…..
Niet-melanocytaire
criteria aanwezig ?
benigne verdacht maligne
ja
ja nee
nee
ABCD-regel
ASYMMETRIE
BEGRENZING
ABCD-regel
‘C’LEUREN
DIFFERENTIELE STRUCTUREN
Asymmetrie In 0 / 1 / 2 assen;
vorm, kleur en structuur 0 - 2 x 1,3
Begrenzing Abrupte cut-off pigmentpatroon
in 0 – 8 segmenten 0 - 8 x 0,1
“C”leur Tot 6 verschillende kleuren;
zwart, donkerbruin, lichtbruin,
rood, grijs-blauw, wit
0 - 6 x 0,5
Differentiele
structuren
Aanwezigheid netwerk,
structuurloze gebieden, dots,
globuli, streaks
0 - 5 x 0,5
TOTALE DERMATOSCOPIE SCORE
< 4,75 benigne melanocytaire lesie
4,74 – 5,45 verdachte lesie
> 5,45 grote kans op melanoom
7-point-checklist (Argenziano et al, 1998)
* eenvoudige methode om tot diagnose te komen
* getest op “non-experts”:
- sensitiviteit melanoom: 85 - 93%
- specificiteit: 45 - 48%
CONCLUSIE: screeningsmethode geschikt voor 1e lijn
7-point-checklist
Hoofdcriteria
(2 punten per item)
• atypisch pigmentnetwerk
• blauw-witte waas
• atypisch vaatpatroon
Nevencriteria
(1 punt per item)
• streaks buitenrand
• onregelmatige blotches
• onregelmatige dots / globules
• regressiepatroon
Verdacht voor melanoom: * vanaf score 3
* 1 criterium prominent aanwezig
HOOFD-CRITERIA
1. Atypisch pigmentnetwerk
3b. Atypische vaten: puntvaatjes 3a. Atypische vaten: irregulair lineair
2. Blauw-witte waas
Vaatpatronen
Melanoom: irregulaire (kurkentrekker-)vaten en punt-vaten
1. Streaks rand
NEVEN-CRITERIA
2. Irregulaire blotch 3. Irregulaire dots / globules
4b. Regressiepatroon: wit, littekenachtig gebied 4a. Regressiepatroon: peppering
Stappenplan
STAP 1 Melanocytaire criteria aanwezig ?
STAP 2
Analysemethodes
* ABCD-regel
* x-punts checklijst
* patroonanalyse
* etc…..
Niet-melanocytaire
criteria aanwezig ?
benigne verdacht maligne
ja
ja nee
nee
1. Achtergrond
2. Stappenplan
3. Casuistiek
Melanoom ……… ???
Melanoom ……… ???
Andere diagnoses ………
Gepigmenteerd Basaalcelcarcinoom
Verruca seb. Haemangioom
A. Gepigmenteerd basaalcelcarcinoom
ZES CRITERIA VOOR
NON-MELANOCYTAIRE
LESIES
■ Blauw-grijze nesten
■ Vertakkende vaten
□ Milia-achtige cysten
□ Comedo-achtige openingen
□ Rood-blauwe lagunes
□ Centrale wit-gele waas
Vaatpatronen
Basaalcelcarcinoom: vertakkende (arborizing) vaatjes
Basaalcelcarcinoom
OVERIGE CRITERIA
BASAALCELCARCINOOM
□ Blauw-grijze nesten
□ Vertakkende vaten
■ Espenblad-structuren
(zwarte pijl)
■ Ulceratie
(rode pijl)
B. Verruca seborrhoica
ZES CRITERIA VOOR
NON-MELANOCYTAIRE
LESIES
□ Blauw-grijze nesten
□ Vertakkende vaten
■ Milia-achtige cysten
■ Comedo-achtige openingen
□ Rood-blauwe lagunes
□ Centrale wit-gele waas
Verruca seborrhoica
OVERIGE CRITERIA VOOR
VERRUCA SEBORRHOICA
■ Gelei-begrenzing
■ Moth-eaten aspect rand
■ Fingerprint patroon
■ Gyri / sulci
C. Haemangioom
ZES CRITERIA VOOR
NON-MELANOCYTAIRE
LESIES
□ Blauwgrijze nesten
□ Vertakkende vaten
□ Milia-achtige cysten
□ Comedo-achtige openingen
■ Rood-blauwe lagunes
□ Centrale wit-gele waas
Haemangioom
ZES CRITERIA VOOR
NON-MELANOCYTAIRE
LESIES
□ Blauwgrijze nesten
□ Vertakkende vaten
□ Milia-achtige cysten
□ Comedo-achtige openingen
■ Rood-blauwe lagunes
□ Centrale wit-gele waas
D. Keratoacanthoom
ZES CRITERIA VOOR
NON-MELANOCYTAIRE
LESIES
□ Blauwgrijze nesten
□ Vertakkende vaten
□ Milia-achtige cysten
□ Comedo-achtige openingen
□ Rood-blauwe lagunes
■ Centrale wit-gele waas
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Klinische DD ?
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
* pigmentnetwerk: …
* globules: …
* streaks: …
* homogene blauwe pigmentatie: …
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
* pigmentnetwerk: ja
* globules: nee
* streaks: nee
* homogene blauwe pigmentatie: nee
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
b. 7-points checklist
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
* asymmetrie: …
* begrenzing: …
* “c”leuren: …
* diff.structuren: …
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
* asymmetrie: 1 as 1 x 1,3
* begrenzing: onscherp
* “c”leuren: 2 2 x 0,5
* diff.structuren: geen
score 2,3
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
b. 7-points checklist
Hoofdcriteria
* atypisch pigmentnetwerk: …
* blauw-witte waas: …
* atypisch vaatpatroon: …
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
b. 7-points checklist
Hoofdcriteria
* atypisch pigmentnetwerk: nee
* blauw-witte waas: nee
* atypisch vaatpatroon: nee
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
b. 7-points checklist
Nevencriteria
* streaks buitenrand: …
* irregulaire blotches: …
* irregulaire dots / globuli: …
* regressiepatroon: …
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
Stap 1
Melanocytaire kenmerken ?
Stap 2
a. ABCD-regel
b. 7-points checklist
Nevencriteria
* streaks buitenrand: nee
* irregulaire blotches: nee
* irregulaire dots / globuli: nee
* regressiepatroon: nee
TEST: Bruin-rode vlek op de rug
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a 2a
Klinische DD ?
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a 2a
1b * pigmentnetwerk: …
* streaks: …
* globules: …
* homogeen blauw pigment: …
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a 2a
1b * pigmentnetwerk: ja
* streaks: nee
* globules: nee
* homogeen blauw pigment: nee
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a 2a
1b * atypisch pigmentnetwerk: …
* blauw-witte waas: …
* atypisch vaatpatroon: …
* streaks rand: …
* irregulaire blotches: …
* irregulaire dots/globules: …
* regressiepatroon: …
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a 2a
1b * atypisch pigmentnetwerk: ja (2)
* blauw-witte waas: ja (2)
* atypisch vaatpatroon: ?
* streaks rand: nee
* irregulaire blotches: ?
* irregulaire dots/globules: nee
* regressiepatroon: ja (1)
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a
2b
2a
* pigmentnetwerk: …
* streaks: …
* globules: …
* homogeen blauw pigment: …
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a
2b
2a
* pigmentnetwerk: nee
* streaks: nee
* globules: nee
* homogeen blauw pigment: nee
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a
2b
2a
* comedo-achtige opening: …
* milia-like cysten: …
* moth-eaten rand: …
* grijs-blauwe ovoide structuren:…
* vertakkende vaatjes: …
* blauw-rode lagunes: …
* geel-witte waas: …
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a
2b
2a
* pigmentnetwerk: nee
* streaks: nee
* globules: nee
* homogeen blauw pigment: nee
* comedo-achtige opening: ja
* milia-like cysten: ja
* moth-eaten rand: ja
TEST: Bruine, licht verheven lesie
1a
2b
2a
1b
Hulpmiddelen