566
ВВЕДЕНИЕ Настоящее издание представляет собой свод важнейших исторических сведений об Иисусе Христе, как примыкающих к каноническим Евангелиям, так и находящихся вне библейской литературы. Публикуемые документы представляют объективную историческую ценность. В России уже издава- лись подобные антологии; известен сборник источников по истории ран- него христианства А. Б. Рановича, вышедший впервые в 1933 г., и затем переиздававшийся в 1959 и 1990 гг. Однако настоящее издание имеет свои принципиальные отличия. Если А. Б. Ранович собрал документы, исходя из задачи показать условия и среду, в которой образовалось христианство, то здесь во главу угла поставлена сама личность основателя христианства. Это обусловило и специфический подбор документов. Закономерен вопрос: что, собственно, понимать под «исторически- ми документами» применительно к Иисусу Христу? Входят ли в эту кате- горию основные источники наших знаний об основателе христианства — четыре новозаветных Евангелия? Включаются ли сюда писания учителей и отцов Церкви, различные христианские предания, повествующие о жизни Иисуса? Первые десятилетия христианская проповедь распространялась устно и слово «евангелие» («благая весть») не относилось к письменному тексту. Вплоть до 70-х годов I века христиане вообще не думали о документаль- ной фиксации своего существования. Необходимость в этом возникла тогда, когда христианство, бывшее сначала одной из религиозных групп, действо- вавших в рамках иудаизма (каким его и оставил основатель), почувствова- ло себя особой отдельной организацией, новой религией. Тогда и появились первые христианские документы: сначала внутрицерковные письма-посла- ния апостолов, затем отдельные записи речений Христа, и, наконец, куль- товые рассказы-легенды о жизни Иисуса — т. е. Евангелия. Далеко не все из этих писаний сохранились до наших дней, но основные из них, вошедшие в Новый Завет, общеизвестны и всем доступны. Хотя у историков имеются серьезные замечания по их расположению в каноне, хронологии, аутентич- ности (т. е. соответствии первоначальному авторскому тексту), в общем и целом их можно принять в качестве основной группы источников по истории Иисуса Христа. Они не вошли в настоящий сборник по причине их известнос-

Derevensky B G Iisus Khristos v Dokumentakh Ist

Embed Size (px)

Citation preview

, , . . - ; - . . , 1933 ., 1959 1990 . . . . , , , . . : , , - ? - ? , , ? ( ) . 70- I - . , , , - ( ), - , . : -- , , , , - - . . . , , , . , , - (. . ), . - . , , - - , - . . , - , - , , - , , - . . - , , , . , , . . , , , . , - , . - , - , . , . III . , - , . , . , - . , , . - , , . , , (. . ) . , , . - - , , .6 . : - , () , - . , -, , -, . . - , , . ? : , , , , . , , , , , -. , . . . - , . , - . . , - , . , - , , , , -, . , - , , - . - . , III . , . , , - , . , , - . .7 , , , , . , IIVI . - , . - , , - , . - . , , . - -. , , , -, . - , . -. . , , . , . - . - - ! , , . - II I . . ., , . , , - - . , - ( ), -, . - . . -, . , , - ( ), , 8 . - . , ., , , . , , - . - - , , , , . , , , - . , . , - , , . , -, , , , - . - . - , . , . - , . . (97 155 ). - - - ( ), . - , - , . . , , , - . , -, , . , , .9* * * , - . , . - . , , , : , , . ., . . , - , , ; : 1. . , I 11. , . , . , , , - , . , , . - . ; : ( . , I 11.2), , : ( , I 11.2). , . - . . . , , -, ; : 12:10 (= , 12, 10); 18:20 (=, 18, 20); 21:2 (= , 21, 2). , . - ; , 41/42:3 43:23/44:22- , - , - , - . 10I. 1. , (2:13) , . - , 6 . . ., , - 612 . . . ( , XVIII 1.1; 2.1). , , 4 . . . ( 2:1; 1:5). - , , 6 . . ., - . , (:a) (2:2), , , . , . , .: . . - . . ., 1895. . 828838.1. 1527 . - , , 48 . . . (XI 24). , , . () 1, , , - ; , , , , , - . , , , , .1. () (`A:e,a|). , , , , , , , - , - . . , , , . (Au,euce, Katca). , , - . - 4 101 017 .1. , I . . ., 1764 . , , , (CIL 3613). , , , . , , , , -1 (389 . . .), , , . 15 9 . . . , , 13 . .I. 12. . - .[. , , ... - ... , ,] [ , ] . [ ] , [ ] , [ , ] - . [ ] [ ] , , .1. , I . . . 1674 . - , , , . () , , . - - . , - , . , - . . 1674 . , , 1719 ., , 1880 . (ILS 2683).[] , [] [, ] [ ], , [] - [] , [ -] . I , II . , 117 . , . , , .1. 13 [] , [] [, ] [ ], , [] .2. , , - , , ( 3:1). , , , - () 4036 . . . ( , XV 4.1), . . 2. - , ( , XVIII 6.10; XIX 5.1; XX 7.1; . , V 14.1), - , I . . , , , - , I . . .2. . I . . . (?) 1734 . , . -, . . . , . 862, 863. []3, , , [] , , 2 , , , : , (). .: Sear D. R. Greek Coins and their Values. Vol. 2. Seaby, 1979.3 . L.ace, Augustus (). . , () (1437 . . .) , 29 . . . 14 . . . (Memoires de lAcademie des Inscriptions. 1867. Part. II. P. 6869). , . , L.aca| I. 14 . [...] .2. . I . . . (?) , , (), 1853 . . -, . . . , . 864.... , [ ] [... ] [] 4.3. (2:2, 9), , , -. , . XVII - , , 7 . . ., . . , . . , 5 . . .5 - . . , 14 29 . . . , . 36 . . ., , , 14 . . . 50 , . , 4036 . . . , , , , , .4 , - . , . , . ., : I, II.5 Clark D. H., Parkinson J. H., Stephenson F. R. An Astronomical Re-Appraical of the Star of Bethlehem // Quartely Journal of the Royal Astronomical Society. Vol. 18 (1977). P. 443449.3. 15 , , , , (2:9). (185254) , - , - ... ( , I 58). , -, , , . . , . . , 12 . . ., - III . , - (XIII .)6. - .3a. . (165235) . - , 68 . . . 47 . . . 742 ( ) 12 . . ., , . - : Cassii Dionis Cocceiani Historiarum Romanorum quae supersunt / Ed. U. F. Boissevain. Vol. II. Berolini (Berlin), 1898. P. 469470.LIX 29 (7) , , - , . , , . (8) , (ace| e -e - , a|eac.|e,), , , , , . , , , , -- . 6 Stentzel A. Das Alter Jesus und der Stern der Wiesen // Das Weltall. 1907. Heft 8. S. 113118; . . // . . 18. ., 1986; . . ? // . . 24. ., 1994. . 274288; . . . ., 1910. . 122.I. 164. , , - , (2:118), - , , - , - ( . , XVI 11.8). , - , (393423). , , . , , - , . , . : Macrobius. Saturnalia / Ed. J. Willis. Leipzig, 1970. T. 1. P. 144.. , II 4.11 [ ] , , , , , : , 7.5. , , . - , (. II). , (. c. 418460). , 7 , -, : u, ute, . , , , , .5. 17 , , -: , , . (Pilatus) , , ilum; , . , (cognomen), , . , - . , - ( . , XVIII 1.1). , , .5. . (21 . . . 41 . . .) , I. , , , , - -, , , . : Philonis Judaei liber de virtutibus sive de legatione ad Caium imperatorem. Lipsiae (Leipzig), 1781, 7576.(38) , , , , -, : - -. , , , - , , , , . . : - ! , . , , , , . I. 18 , , , , -, , - , , , . - : , , -. , . , , , , , . , , . , - , .5. . , II 7 , , - (. 263340) , -. () (3741), . - , . 36 . . . ( . , XVIII 4.2) . ( -) , -, II , . (1982). : . - / . . . . . . VIVII. ., 2003. . 110; . / . . . . . ., 1987. . 1516. . (PG 92, 557560). , , , , , [] , : 5. 19 , -, . - , , - 8.5. . , VII 5(8) , , , , , , , , - .5. . , I 24 : . - , 9, : , ( 13:1).5. , I . . . (AE, 104) 1961 . , , , - (. . 12). , , , , ; - , , 8 , 38 . . .: , [] , , . , -, , , . - , , - II . . ., (. , 77). .9 , , - , , III . , .I. 20 . . - :. . . . . . . . . .]STIBERIEVM. . . . . .PON]TIVSPILATVSPRAEF]ECTVSIVDA[EA]E. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , [Caesarien]s(ibus) Tiberieum10 , . . -, [Pon]tius Pilatus (praenomen), - : [praef]ectus Iuda[ea]e , E, , , [d]e[dit]. , , - , , - 11. . - :[TIBERIO CAESARE AUG(usto) V (?) CON]S(ule) TIBERIEUM[ca 71 . . . . . . . . . . . . . PON]TIUS PILATUS[PROCURATOR AUGUSTI PRAEF]ECTUS IUDA[EA]E[DIDIT DEDICAVIT]12 : , , ... , , - ... . . -, Tiberieum , - ( . , -, 5- , . . 31 . . .13). 10 , - .11 Frova A. Liscrizione di Ponzio Pilato a Caesarea // Istituto Lombardo-Accademia die Scienze e Lettere, Rindiconti, Classe di Lettre, 95 (1961). P. 419434, photo 13.12 Lifshitz B. Inscriptions Latines de Cesaree (Caesarea Palestinae) // Latomus. T. 22, Fascicule 4, 1963. P. 781782.5. 21. - - . , - 14. . , - . 15. (,.a|). - (,.a|), , - (.:te:e,). ? ,.a| (praefectus civitatis). .:te:e,, - procurator Caesaris, - 16. . , - , . -- -. . , jure gladii , 17. - .6. , - , , (. . 4). 13 31 . . . , , , .14 . . // . 1965. 3. . 143.15 . III, 1.16 , procuratoris Caesaris : . :t e:et eu Kat cae, (V 4.20). . :t e:e, II . (OGI 501.2; 502.10).17 Mommsen T. Romisches Staatsrecht. Vol. II. Leipzig, 1887. P. 236.I. 22 , - 50x25x30 , . - . - . , ( ), . . , 2002 . - . , - 18. - I . ., - 19. , - : (w#yd ywx) Pswy rb bwq(y (, , ). . , , , - . I 63 . . , , . - ( 13:55; 6:3). , (7:5). , - , - ( 1:19). (1 15:7). - , - , 63 ., ( . - , II 23.1118). , , - , ( , XX 9.1)20. 18 Biblical Archaeology Review. 2002. N 6.19 , , , , , .20 , . . , .6. , 23I. 24 , , - 63 . . ., - . , - . I . . . . : ? - - . - , . -: ; -, - . . , . , - ( ) (, ). - , , . , - , , . - . , 21. I . . ., , . , -. , - 14 %, 9 % 2 % . I . . . , , . , , 1980 . : , 21 . : Ossuary Update: the Storm over the Bone Box // Biblical Archaeology Review. 2003. N 6. , , . .257. . - , : , , .7. , , . , ( 27:45; 15:33; 23:44), , - , , . - , ( ; (27:51). - . (. 165 230), , : -, ... - . , , . , , (, XXI 19). , , - II 22, ( ), -23. (. 170240), - , , . 3233 . . . (, 97) (), (1.,a| Tata|e,) (117138) , `E:te| 0u:te|t-a| ( ), - . 22 . IV, 1.23 . VII, 5.I. 26 , -. , , - , ; , . , , , . , - , , . , , - ( , - .), . , 3233 . . . . , ( , II 14). , - ? , . , - . , . , , . , , , , - , , , -, ., II . - , , -. - , - , . , - , - . , ? , , I . . , - , , . 277. - , - (. III, 4). , . , , -, . - . . (1912). -, : Die Fragmente der Griechischen Historiker (FGrH) / Ed. F. Jacobi. Bd. II, B. Berlin, 1929. N 257; 4, 16a, 16. . (PG 92, 536; 97, 369). - : Michel le Syrien. Chronique / Ed. et trad. en fran. par J. B. Chabot. Vol. I. Paris, 1899. P. 143144.7. . , II(14) , , (:e,|act|) . , , , , -, , . - [] , - , , - .(33) , , , , , , , -, , , .(59) () . , , , , , .I. 287. . ( ), 125.17 , ... , , 229- 24... , .7. . , 202 (29/32) , , , , , : , . , . - , . , , XIII : 202- 25 ; , , . . , , , , 26. , , , ; , : !27. 24 138 . . .25 4- 202 32/33 . . . .26 15- 28/29 . . .27 60- I ., ( , VI 5.3 [299]). ( , III 7.6; 8.6), .297. 7. (=) , , , , , - . : 202 (.-.tt, teu .,tc), . - , , .7. . , X (. 240) , 24 , 6- [], , . , . , : , . , 28. 7. . , II 21 (. 99) , , , , [] , . - , . , , , - , , , - ... , . , , , . 28 . -, - , , ; , -, , , .I. 307. . , V 10, , : , , - 29. , , : (?) , , , [ ]. -, . 30 : -, . ; , . : - , , . , - , ., - , , . , 14 , . : , , , - , , ( , VII 4.15). IX . , 29 . 27:5153.30 -- - (, 51). - - (8196). , . , (. . 423), , ( !) , (VII 4.1315), (VII 4.5; ). , - . .: Levi Della Vida G. La Tradizione araba delle stoire di Orisio // Miscellanea G. Galbiati, III. Milano, 1951. P. 188189, n. 4.317. ( ) , , . - , . - . : Georgius Syncellus. Chronicon // Corpus scriptorum historiae byzantinae / Ed. B. G. Niebuhrii. Bonnae, 1829. T. I. P. 609610, 614.7. . , 322, 324d325. 5533 , 33- . , : , , -, . ; - , [] . 31 , , , . , , , . , , , . , . , , 31 , . II . . . (Oae,, Thallus), , , 167- (112109 . . .) (. , III 29; . , IX 10.4; ( ), 125.22). , - I . . ., , - ( -, VII 188). , , . , (67.2), - (XVIII 6.4) ( ae, () Oae, 1720 .). .: Laqueur R. Thallos // RE. 1934.I. 32 ? , , , , [] . -, , . , [], 32. , - , ? - ! , , , , , - . () : , , , -, . : , . . , : 202 - - ; , , . 32 , ( ) , . ( ) . .: Prigent P. Thallos, Phle gon et le Testimonium Flavianum Te moins de Je sus? // Paganisme, Judaisme, Christianisme: Influences et Affrontements dans le Monde Antique / Ed. F. Bruce. 1978; R. Carrier Jacoby and Mu ller on Thallus, Thallus: an Analysis http://www.infidels.org/library/modern/richard_carrier/jacoby.html.II. (, ) 37 . . . . , , . 6674 ., - , . - , . , - : ( . 79), ( 94), . 100 . ( ) - 6674 ., - , . , , , - , -, . , . , (7 . . .) . , - , , - 66 . . ., . , , - , , , - . , , - , -. . X . . . , , . - , . ( . , I 5.2), , (. , I 47) , -, . , , - . , , , . : , XVIII , - (testimonium Flavianum), XX . - , XVIII XIX - - . , (), , - . , - , -, - , . , ( . , 1888 .) . , , -, - II. 34, . 330 . ( 2). (185254) , . , , , . . ( 2, 5, 5). , ; - , 254 330 ., . , , . . , , , . , -, , , , , . , , , , -: , 1. - . , . , . , . , . . . . . , - . 2. , - ( 4). , - , - . , , ( 4). , - , , , , - , ( 1:19), 1 . . . ., 1991. . 26.2 II.35II. , -, , - . : . / . . . . 2. ., 1990. - : Flavius Josephus. Opera / Ed. B. Niese. Vol. 16. Berolini (Berlin), 18871894. , - , . - , , - .1. XVIII 3 (1) [55] 3 , - 4. (.t-e|e,)5. [56] . , , , . [57] , - . , , - , , , (caeta), , . [58] -, . 3 (2636).4 (signum) - ( ), - . - , , , ( 24:15; 13:14).5 4:1619.II. 36 , . [59] , , , , , . , 6.(2) [60] , . , - [ ]. - , , , , . [61] , -. , , , . [62] , , . , , , . , , . , , ; , , , , . .[ ](3) [63] , , . , . - . . [64] , , - 6 - ( ), , , 3- () : , . , .371. , . . . , 7.5 (2) [116] 8 . [117] , , (a:tca). , (), , , , - . [118] 9, , , , , . () , () , , -. [119] () , , . , , 10. 7 , 24. I -, , . 8 , , 4 . . . 39 . . . 36 . IV. 9 : (=) (. :t :.t ce| a -ea c.t).10 , , , (, , , , , , , .). , - . . ( , XIV 2.1) . , -II. 38XX 9 (1) [197] 11, 12 13. 14 15 , . [198] , , : , , 16. -. [199] , , ; ? , - , , . , , , , , ( 14:212; 6:1429), - . , . ., , . , IV. , . . 36 . (3:1) 15- (29 .). , . 3031 ., - . , , , , , , , , .11 6062 .12 . . , 5468 .13 6264 .14 II (2796), 54 ., - 6674 . -, () (25:2226:32).15 , 6162 .16 ( 3:2; 18:1324), . 615 . . ., , , . 62 .391. , , , - 17.[200] , , - . { , 18,} , , . [201] - , , - . , . [202] , , , . [203] . , .2. (185254) , , - . , , , , , , . : . , - . , - . 17 , - (IV 5.2). 6674 . , (IV 5.5).18 . , 55.II. 40 ? , . , - - - . - ( 2), ( 2) ( 3), , -, , . XVIII 3.3 , - 19. , . , - - . , , , - (, , . )20. (IVV .), - (VI .), (IX .), (XIXII .), (XII .) (XIII .). (V .), VII (X .) (X .). VVI . , ; , -. , , - 19 (S. Zeitlin, M. J. Gauvin, K. Olson .) , , . , , testimonium , - .20 .: Schreckenberg H. Die Flavius-Josephus-Tradition in Antike und Mittelalter. Leiden, 1972. S. 8586.412. ( 2, 2). - . , - : testimonium, - , ? , , , , . XI . (- 2) , , ( ), , , . -, , -. , - ( 3, 4), , , . - . - , testimonium . . (. 578), (IX .), (XIXII .), (XII .), (XII .) - . (. 348420) ( 2), (IX .) (II 5). , -: (Christus hic erat), , -: , (et credebatur esse Chistus)21. , (XIXII .) , 21.4, , . , - . 21 : .II. 42 (De excidio urbis Hierosolymitanae) , -, (Hegesippi historiae) (. 370), ( 2). - (II .), . , - , , ; , . . . -. , (339397). , - , ( 3:9). , - . - . , . , -, , , 22. , IV . - , -. , - , , , . , , , . , - , (- ), , . , 23. 22 , (. 578). (. 410).23 .: Eisler R. `Iceu , act.u , eu act.u ca,. Heidelberg, 1928. S. 6 ff. - (14371508) : , , , (Majene ha-Jeschua, 10.7).432. - . (, 1912), (1982); - (1894). 2, 2, 2, 2, 2 . (PG 22, 221; PL 15, 2056; PG 67, 856; 97, 377; 121, 381).2. . , I 47 - . , , , . , , , , . , (-atet ,. a:tca| a Iceu a, Xtca), , - [-] , [] , , , , , - , , 24.2. . , I 11(1) , . , ; , , , 24 . , , ( , II 23.20), ( , 13) (. , 2, 5, 5). ( 2). . . II. 44, ( , ). . (2) , , . , , : . (3) , ; - , . , , . (4) , : - - , 25. (5) , , . , (), , , , , . (6) , , , , , . () , () , , . () , , .(7) , : , , . , . . (8) . (lost reference). , , , ( ), , - .25 .452. , , , . - . . , . (9) .2. . , III 5.124 , , , , , : , , . , . . . , , , - . . . ., , , , , . - , , ?2. -. , II 12.1 () , , , , -. , , - . , ... [ ], , , : - , , II. 46 , , . , - , , , . , [-]. , ; , , , . , (histo-riae fidem), , - . , , , , , , - , , , .2. . , 13, ... , , , , . : , , . , . , , , 26. , , . , , . , - , . 26 . .472. 2. . , I 1.56 , , , - . -, , . , [] . [] - . , , , , . , . , [ ], .2. . , X (. 247248) 18 , , , , , : 27! , , , - . - - , , , : , , , , , . - : [] ( .| et, `Ieueat-et, cu,,aact|).2. - , (VIIVIII .), - , . . .: Das sogenannte Religionsgesprch am Hofe der Sassaniden. Leipzig, 1899. S. 189 27 . , VI 5.3 [299]; . , III 8.6. . : I, 7 . 27.II. 48207. - (PG 89, 12041272). . . ( . 1903. 9. . 82). , , , .2. . , . 196 : , . , , . () : , , . , - . . , . . .* * * , (. 897), , , , - , , , - , , - (, 48). , , . , , , , , - , , , , . . 28.492. 28 , (155236). (. 410490). , , , , , (II 26). -. , I, , , , , 12:23. - , (. 660740). : , , , , , ; (PG 97, 1304). . , ( ; PG 95, 349), ., VIVII . (.: Vasiliev A. Anecdota Graeko-Byzantina. P. I. Moskau, 1893. P. 6072). , , , , , - (. . ; . , . 41). , , .3. , . (11261199), . , . - ; . , , II. 50 , : , : -. , : , , (). , , - () (: ) : () . - . - , - . , - -, . () . . , . , , . ? -, - , ( 2). , (crediderunt in eum) - - ( 2). -, IV . , , , 29. , , , , , (). , , - . , , , . 513. 29 Hillar M. Flavius Josephus and His Testimony Concerning the Historical Jesus http://www.socinian.org/files/TestimoniumFlavianum.pdf. . . , 4. . , - ( VIII .). , , . -, . -, . -. , - , - . , , , - . -- ( ; 12261286) ( 3). , , -- - , . , , . - (VVI .), , , , (. IV, 6). , . , - , --. , , - . , , , -, , , , locus classicus - 30. : Eusebius bishop of Caesarea. The Theophania or Divine Manifestation of 30 Schreckenberg H. Rezeptionsgeschichtliche und Textkritische Untersuchungen zu Flavius Josephus. Leiden, 1977. S. 13.II. 52 our Lord and Saviour Jesus Christ / Transl. engl. by S. Lee. London, 1843; Michel le Syrien. Chronique / Ed. et trad. en fran. par J. B. Chabot. Vol. I. Paris, 1899. P. 144145. -- - : Le Candlabre du sanctuaire de Grgoire Aboul Faraj dit Barhebraeus. Quatrime base / Texte avec trad. fran. par J. Khoury. Paris, 1964. P. 61.3. . , V 44 ( ) . , , , , : , . , . . . , , , , [] 31. , [] . .3. . , V 10 : , . . . , -, . [-] , . , , . . [] . , , . 31 . : When, according to the example of our chief [and] principal [men], Pilate crucified him, those who had previously loved him were not silent. [] [] , , , . .: Pines Sh. An Arab Version of the Testimonium Flavianum and its Implications. Jerusalem, 1971. P. 25, n. 106.533. 3. -- ( ). (Menoret qd) , , , , , , , ( 11:50), , : , . . , . , .4. - , -. ( -), - -. . - ( ) . 941 . , VIII . -, , . , -, , - , . - - , . . . XIX . . . . - . 1902 . . 32. 19091912 . . , 32 . . // . 1884. ., 2, 231. . 4775; . , X // . . 11. B. 34. ., 1904. . 574588.II. 54 . . - ( , XVIII 3.3), , , , -. , . , 33. . - . , . -, y ( ); -, ; -, - ( ); , -, : , (-, ), (). , -. . , . , - , , - . , , , , , - . - : ... , , 34., , 33 Pines Sh. An Arab Version of the Testimonium Flavianum and its Implications. Jeru-salem, 1971.34 Pines Sh. Op. cit. P. 69. .: . . // . . B. 365. C VII. 1975. . 298.554. ( 2), ( 3). , - ( 2) , ( , (post mortis) -), . : , . . -, -, , , , -, , . , . , , , , -; , , - , ., , , . , , ., -. . , - , : ... -. : a -aa `Ieueateu, :a (, 47). , (!). . -: -, , ? , - - , - , .II. 56 , . - , ( ), - . , , , , . . . , . , . , - (. 118). -. , - , - . : - ( ) -? , , - XIVXV . . - ( ), - , , - (). , , . , . , (. VII, . 33, 34). () - - (12051273), -- (- -). . , - , -574. c , - . - : Kitb al-Unvn. Histoire universelle, crite par Agapius (Mahboub) de Menbidj / Ed. et trad. par A. Vasiliev. Part. II (1) // Patrologia Orientalis. Vol. 4. Paris, 1912. P. 470473 [1417]; - -: Agapius Episcopus Mabbugensis. Historia Universalis / Ed. L. Cheiko // Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium. Scriptores Arabici. Series III. T. V. Lipsiae (Leipzig), 1912. P. 391.4. . , II(. 6) , , ! ... ... 35: - [] , , . . . : . ; . , , , , 36. , , , , () . 37: , 35 . -, . : , , . (= ), . .: Pines Sh. Op. cit. P. 7. . I, 7.36 (I 143). . I, 7; . 30.37 . , II. 58, [] - . . , , , . [] -, , . (. 7) -, , , - . , ! () - , ! . [] - ; [ ] - , . , c , , [] . . - - . [ ] . , , . , , . , , , . [] ; - , ! - , 38. dbhr de-ydy ( (=) ), . dbhr tadbr ( ); tadbr sharr (, ) (Op. cit. P. 89, n. 15). , , - . , (tadbr) , , (Ed. L. Cheiko.. 255).38 , XVIII 2.2, . ( , I 6.10; 7.13; 10.26). (, I 142145).594. 4. -. : , ; , . . , , , . [] , - . -, , , . .5. XVIII , (XX 9.1), - , , . - . ? - , , - (ae.|e| `Iceu eu .,e.|eu Xtceu) , - (`Iceu, e .,e.|e, Xtce,) (1:16; 27:17; 4:25), , . - , , , - . - . , : , ; , , . -, 1:16, , , 39. , II. 60 39 , XX 9.1, ( , , , - . , , , , , . -, , . , . , - 62 . , , , - , , , , , , ( . , II 23.1118). , . , , . . - - () . , , - , 1:16 27:17. . . ( 5) . (, 1912), ( 5) (1982); ( 5) (1894). 5, 5, 5 . (PG 13, 877; 92, 596; 103, 1192).5. . , II 13 () . XVIII 3.3). Testimonium Flavianum , , XX, (Doherty E. Josephus unbound).615. . , , , , , - , .5. . , X17 40, : [], , (1:19). , , , , , , , , , . , , () (e | `Iceu | a | eu -aae.,a .|e, .t |at Xtce|), , , - .5. . , II 23(20) ; : (= ) c , , , , , .(21) () : , , ... (22) , , . , , , , - .5. . , 2 , , 40 13:55.II. 62 , , , , , , -, , , , . , , , : , , , ( 23:34). , , , . , , .5. , I 63 ( Aac.a,) []41, [] , , , , , , , .5. . , 238 , - , , - .6. , X . - , 6674 . , , , , - 41 -, , , . . , . 24.636. . , , - ( , -), , . , . -, - . . ( ) : `Iceu, act.u, eu act.uca,. Heidelberg, 1928. S. 12. - , . : , , [] []. , . , . , . , , , , 42. . , XIV , - , . , 5254 . ( , XX 6.1; 8.5). , . , [] [] (wkw) - - , . , , . . .II. 64 42 Eisler R. Op. cit. S. 13. , . , , , , - . , , - . - . . - ( 2), . , , , , , . , , (. V, 9) .7. , , , , . -. 1463 , () XVI . XVXVI . . (XI .). , . , - ; . - , - ; , . . . , , - , , , (. , I 3).657. . - . . 1958 . - - . , , . - . ; , - , . , , , . , , , ('I.eceua), . (II 9.3). . - , - . , -. , , , , , - . , , - . , 43, : - . , - , , , , , 11:48. , , - . , -- , 43 . IV, 1; VII, 5.II. 66 . , , . , (6:15), , - , , (19:11). , . , . , - . - . , (II 7.2; 9.1). (XVIII 5.2), - . , - , - , , . . . , , , - . , , . . , , - , . (I 20.4). - , , . , -, -. . - , , . - , , , , , 677. , . , - , , - . , . .: . . . . .; ., 1958. . 251260.I 20 (4) (): , - [ ], , - , , . , , : , , . , , . ? , ? , - , . , , , 44. . , ! , , , . . . , , . : - , , ? : , , , . . , . - , . , , , , , . , , . . , , . 44 : .II. 68 : ? : , . - , . , , . , . , . . , , [] , . , , - , . . , . , , - , , . : : ( 49:10; 24:17). , (9:24), , . , . : ? 45: , . , , . , . , - , , . , , , - . . , . , - , , . - , . . . , , : , ! , . , , . , .II 7 (2) , - , . 45 . 697. . , , , , , . , , . , . . , , , , , [] , , . , . 46 , , [] ?47 , , : , , , . , , - . , , 48, : , , , - ? . , , : , . , - . , . , .9 (1) , , , . , , : , , . , , , . , 46 (4 . . . 6 . . .), , , , .47 , ( 3:7; 3:7; 1:19).48 II 7.3 - .II. 70 , , , 49. : ! , , [ ]: , . : , ! -, , . , . - , . , - , , , : , ? , . , , , , . , , - . , , [] . ; . , , -, , , : . , . . , .(2) , , , . , [] , , , - . , , , , , . , , , . 49 , . 7.717. (3) , , . , , , : , . . , , , . . . , . , , . . . [ ], , . , . , 50 . , , - , . , . - . , , . , . -, , , , , . , , , , . . , , -: , . , , [ ], , , , . , [ ] . , [], , . , [] , , , , . 50 . . 16:14; 8:28. . III, . 48.II. 72[ ] 51 . [] . , . . , . . - , ., , , . .11 (6) -: , , , 52. - 53 , , , . -, . []: , , , . , , . - , , , , . - , , , , [ ]. , [] . [] , , , .737. 51 27:19 , .52 . . , : .53 . 1:2 : . I ( , XVIII 3.3 [6364]) 1. (340) , I 11.78PG 20, 117 22. . -, III 5.124PG 22, 221 23. (435), IV 225 PG 78, 13204. (375447) , I 1.56* PG 67, 856 25. ... . (V .) IIIActa SS 5, 1496. (VI .) Ed. Hoskier. P. 987. (491578), X, . 247248* PG 97, 377 28. - (VII .) , III* PG 89, 1204 29. (IX .). , III 116 PG 110, 38510. (X .) PG 117, 128411. (XI .) , . 196 PG 121, 381 212. (XIXII .), VI 4 PG 134, 47213. (XII .) , 3 PG 130, 27214. (XII .) , 3* PG 158, 44415. (12561335) , I 39 PG 145, 747 II. 74 1. - (. 370) , II 12.1*PL 15, 2056 22. (420) , 13 PL 23, 631 23. (578) , I 2.45.4. (852), II 5 PL 106, 11505. (853) . , I 13PL 118, 8226. - (1123) PL 163, 10207. (1125) MGH SS 6, 978. (1159), 2.9 PL 199, 4269. (1180) , 29 PL 198, 155110. (11251202), 21.4 MGH SS 22, 15211. (1204) , 23 PL 207, 852 1. ... 2. ... Transl. engl. by S. Lee. 184333. (1190) , I 143 Ed. Chabot. Vol. I, IV34. -- (12261286) Par J. Khoury. P. 613 1. (IX .) , II Ed. Vasiliev. II (I) P. 47147242. - (12051273) Ed. Cheiko. P. 391 475 I * .II. 76 . , I 11.78 . , III 5.124 . , IV 225 , III 11 . , III 116 . . , 3 . , VI 4 . , I 39lt |.at e. -aa eu e| e | ,e |e| `Iceu ,, ce|e , a | , .t ,. a |ea au e | . ,.t| , . 'H| ,a :aaee ,a| . ,a| :et ,, etea c-ae, a |a :a| a | cu | ee| a e.,e. |a|. Kat :eeu , . | a | `Ieueata|, :eeu, e. -at a:e eu `E|t-eu .:,a,.e. '0 Xtce,eu e, |. Kat au e | . |e.t ,.t a | :a a| a |ea | :a` t | caua . :t.t-e e, Eta eu, eu - . :au ca|e et e :a e| a ,a: ca|.,. `E|a | ,a au et , t | . ,a| . a| :a t| ,a |, a | .t a|:e|a | au a . -at a a ut a :.t au eu aua cta .t -e a|. Et , . t . |u | a | Xtcta|a | a :e eu e. a |eac. |e| eu - . :. t:. e |ue|. .: .-.t|e|. .; .: a| ce|e,; .: a|a:e,. .: .t:.. .: a| cu|; .: cu|. .: `Ieueateu,. ., .: 'E|tceu. .: a :,a ,.e. .: a | :a` t | :a a| a |ea | -a aca| `Ieueat etcaua. .: e. et. .: et :e eu -.t|.t|. .: a,a:ca|., a aueu -aa,,..t|. .: uta. .: :e.t-ea|. .: .t, e. e |u|; .: -at. .: . . , I 1.56Kat `Iac:e, e. e Mateu e t..u,, a| :aa . `Ieueatet, .:tee,eae, ,.|e.|e,, .t e. -at :aa `Paatet,, a,te,.a, a| .t| au, , :.t Xtceu a.ta,. A|ea .| ,a aue| a:e-a.t| e-|.t, a, :aaee,a| .,a| :et|, -at eteac-ae| e,a| aa|. Xtce| e. :.t|a|a, e|ea,.t. Kat a caua -aaet-ac|at, -at tate| ,a|a |a||at. Kat aa uta auacta :.t aueu :e.tcat et, .tet, :e|at, eu- a,|e.t. Eeeu, e. e|a, eu, .:,a,.e E|a, . -at `Ieueateu, .:t.t|at a,a:a|a, aue| au.t, -at e a:` aueu a|eac.|e| .:t.tat |ue|. Kat et ee-.t aua tcea| e|e|eu,t ea| a|ae,a, et, .,et,, O.e| .t|at e| Xtce|. Y:e e. eu :aaee,eu :a,ae, -aa:a,.t,, aet:a, .ce, :a.ea., e.| et, .t, aue| :tc.ucact| .:tc-a,, ae| e. -at cu|..|e,. . , X (. 247248)M.a e. t . eu a|a||at .| et, eua|et, e| Kute| a| -at O.e| `Iceu| Xtce|, .| .e , E.|-ec, a| aua| `Ieueata|, et t..t, .| au .a -euca| |a|, a|a:t|, .,euc, a:e eu .ca.eu t.eu eu .,e.|eu a,te| a| a,ta| M.tca.a .|.u.|. T| e. |a|| au| te| .tca| -euca|, a, ucta,euct|, et auet t..t,, -at .,|ac eue :a|t a .|.t. Kat ., .-.t|eu e.e, ,ae et, `Ieueatet,, -aa, `Iac:e, e 'Eata| |tece|e, aua cu|.,aae, .t-a, -at eue, et .,e. `Ieueatet .cauaca| `Iceu|, e, | a|a:e, a,ae, -at et-ate,, .t:. aa e| eteue| a|a:e| e.t .,.t| -at O.e|, eu- .,..t.| eeu| .- , `Ieueata, ,aa,. Taua .| et, `Ieueat-et, cu,,aact| aueu .,..e e aue, `Iac:e, `Ieueatet,. . , . 196E.t e. eu Xtceu :a t| e au e , |ct|, e t: Kaa e | -ate | eu e| `Iceu ,, e ce|e , a | |, .t ,. a |ea . ,.t| au e | . , |. 'H|,a :aaee ,a| . ,a| :et , -at etea c-ae, a |a :a| a | . | ee| a e.,e. |a|. Eeeu , ,a -at a :e `E |a| ,a ,.e Xtce ,. `0| Eta eu caua ca|e, eu - . :au ca|e -u cce|., :.t au eu ete :a a| au e | a ,a: ca|., aat . `E|a | ,a au et , t | . a| . ,a| :a t| ,a |, a | .t a| :e|a | au a . -at a a a-uca|a| :.t aueu auacta -at .t-ea|. Fuit autem iisdem temporibus Jesus, vir sapiens, si tamen virum eum appellare fas est. Erat enim mirabilium operum effector, doctorque eorum qui libenter quae vera sunt audiunt. Et multos quidem Judaeorum, multos etiam ex gentibus sibi adjunxit. Christus hic erat. Hunc, accusatione primorum 77 Igentis nostrae virorum, eum Pilatus agendum in crucem decrevisset, non deseruerunt qui ab initio eum dilexerant. Apparuit enim tertia die vivus secundum qoud divinitus inspirati prophetae, vel haec, vel alia invicem miracula esse praedixerant. Sed et in hodiernum diem Christianorum nomen perseverat et genus. -. , II 12.1Luebant enim scelerum suorum supplicia, qui postquam Jesum cruci-fixerunt divinorum arbitrum, postea etiam discipulos ejus persequebantur. Plerique tamen Judaeorum, Gentilium plurimi crediderunt in eum, cum praeceptis moralibus, operibus ultra humanam possibilitatem profluentibus invitarentur. Quibus ne morsquidem ejus vel fidei, vel gratiae finem imposuit, immo etiam cumulavitdevotionemDe quo ipsi Judaei quoque testantur, dicente Josepho historiarum scriptore, quod fuerit illo in tempore vir sapiens, si tamen oported, inquit, virum dici, mirabilium creatorem operum; qui apparuerit discipulis suis post triduum mortis suae vivens iterum, secundum prophetarum scripta; qui et haec et alia innumerabilia de eo plena miraculis prophetaverunt; ex quo coepit congregatio Christianorum; et in omne hominum penetravit genus; nec ulla natio Romani orbis remansit, quae cultus ejus expers relinqueretur. . , 13 . , II 5Eodem tempore fuit Jesus, vir sapiens, si tamen virum oported eum disere. Erat enima mirabilium patrator operum et doctor eorum, qui libenter vera suscipiunt. Plurimos quoque tam de Judaeis quam de gentibus sui habiut sectatores, et cr edebat ur esse Chr i st usb. Cumque invidia nostrorum principum, cruci eum Pilatus addixisset, nihilominus qui eum primumc dilexerunt, perseveraveruntd. Apparuit enim eis tertia die vivens. Multa et haec mirabiliae carminibus prophetarum de eo vaticinantibus, et usque hodie Christianorumf gens ab hoc sortita vocabulum non defecit.: a autem. b credebatur Christus. c primum. d perseveraverunt in eo. e alia mirabilia. f Christianorum.II. 78 , XX 9.1 [200] 1. (254) , I 47; II 13PG 11, 748; 824252. , X.17PG 13, 877 53. , II 23 PG 20, 204 54. , 3 PL 23, 611 55. ... (VII .)PG 92, 596 56. (852), II 5 PL 106, 11507. (IX .) , 339bc CSHB 1, 6418. (IX .). , III 123 PG 110, 4449. (897) , 238 PG 103, 1192 510. (X .) PG 117, 128411. (XI .) , . 206PG 121, 40112. (1190) , I 162163 Ed. Chabot. Vol. I, IV13. (1130) , 4.6 PL 169, 95114. (XIXII .), VI 17 PG 134, 50815. (1215) PL 213, 45716. (1298) , 67 Ed. Graesse. P. 29817. (1335) , II 38 PG 145, 85786079 III. 80 II A. . (The Catholic Encyclopedia. Vol. 8. 1910) , , { . , }. { . }. - , , - , . { . }. , - ., . (Eisler R. `Iceu, act.u, eu act.uca,. Heidelberg, 1928. P. 8788) : , [ ] (ce|tc , a | ), , , - , , , , . . , , , . -, - . , ., . . ( . . . . 1. ., 1996. . 16) , , -54, - . , 54 , - . , (: - ) . , . 24:1921, 2527 , - - , -, . , -, , (H. Conzellman); , - (G. J. Goldberg). . , . , XVIII 3.3 24:1921, 2527[63] , , . , . . . [64] -, , , . . . - , .(19) : , *, ; (20) . (21) , , ; , , . [...] (25) : , - , , ! (26) ? (27) , , .* -: (a| :e|,).81 IIIII. III .1. () (. 55120) . , , . 97 . , 111112 . . , - . - 14 96 . . . - , -, . . - 64 . , . , - . XI ., . , , --. , , - , , , , - . , - (, , (363420) , II 29), , , - . . . , (exitiabilis superstitio), . - , . - (superstitionis), , - (, V 48). - , . , , , - 1. , , I , . - , , , , , . . , , . , , -, , - 2. , - , , 1 ., , (barbarae superstitionis) ( , 28.67), ( , III 7.21) (, 6). superstitio religio () (. , II 17). - ( . , IX 7.12). .: (superstitionis novae ac maleficae) (, 16.2), , (superstitionem pravam et immodicam) (, X 96.8). . , 2, 3.2 . . // . . - . ., 1990. . 1112.831. 115 . II . , , . . , , , . . . - 3. , , (103166) , (1- , 35; 48). , , - (. IV, 1). , - . , , I . ( I, 5). , - . , - . , -. , , , - ( 3:1). , - , 4. , . (praenomen), , 5. . , , - . 3 . . ? . ., 1991. . 25; . . . ., 1996. . 15; Habermas G. The Historical Jesus. Joplin, 1996. P. 189.4 . , 9:1; , 1:2; . 1- , 13; 61; 2- , 6; . , I 27.2; II 32.4. C , 325 .: ... ... ....5 27:2; 3:1; 4:27; 1 6:13. , ( , XVIII 2.2).III. III .84 6. , , : 1) , - ; 2) , , -. : - . , , , ; , . . . (1969). , . (PL 20, 145).1. , XV 44(2) , , 7. , , , , . (3) { , - }. , , , (), , . (4) , , , , , - . . , , , - , , , . (5) - , , , 6 , 70 ., : (, V 12).7 64 . .851. . , , , - , - .1. . , II 29 , , , , . , , , . , . , , . , : - , , ; , , . , . , , - , .2. (. 70140) . . - , . . . 50 . (4154). . , Chrestos Christus, - , - , . , -, 8. - , III. III .86 . , - . (. . 423), , - Chrestos Christos ( 2). , - , . Chrestos-Christus . , , , Chrestiani - IV .9 , i Christiani. , Chrestos ; - , 10., , , Chrestos - , , - , 11. . Chrestos ( Chrestus) Xtce, (- ), ,ce, (. , ). , - , , - . - 8 , , Chrestos. .: Linck K. De antiquissimis quae ad Jesum Nazarenum spectant testimoniis. Giessen, 1913. ; I . : [] , [] [] [], [] (Christus) [], [] (CIL 03, 14165,14). 9 (, III 5), ( , IV 7) . , (Codex Mediceus) : Chrestianos.10 . , , LX 6.6 ( . . . V. : ). C - - ; . .: . . ? . ., 1991. . 2324; . / . . / . . . . . II (I). ; , 2000. . 113.11 . . Chestiani Chrestus // . ., 1972. . 40; Klausner J. From Jesus to Paul. N. Y., 1944. P. 21.872. , , . . . - (1966), . . (2003).2a. , 25(4) , , 12. , - : , , , , - , , , . (5) , , . , , , , - . , 13.2. , 16(2) , : ; , 12 .: . , LX 6.6: , , , () , , . : (18:2).13 - , - , , .III. III .88, -; , -14; , , ; .2. . , VII 6(15) (50 .) , ()15. , : , , . (16) , , , .3. (. 61112) - , , -. , , , . - ; . 109111 . , . - . , , - , . , . . , , 14 , - . .: . , V 3; . , II 25.18; . , II 6 .15 .893. , . . : . . 910, . , II ., , - . - , . , , , - . , IIIII ., , ( 3). , 910 , . - , 910 . . , ; , . , . - . , ( ), , , 16. - . , , -; , . , . . . - . - . . (1933). 16 .: ODonnell J. J. The demise of Paganism. Traditio 35 (1979), 4588.III. III .90 (19821984), . . (2003). -- ( ) - : Abu-l-Faraj (Bar Hebraeus). The Chronography / Ed. A. Wallis Budge. Amsterdam, 1976. Vol. 2. P. 52.3a. , X 96. (1) , , , - , . ? ; , . (2) , - -, , , , - , ; - 17, , , []. , , . (3) : - ? , ; . , , , , . (4) , , - , []. , , , , .(5) , . , , - , , - , , , , 17 .913. , , , , .(6) , , , : , , , , , - . - . (7) , - , , , , - -, , , , , , . (. . ) , 18, , , , -19. (8) , , , [], [ ], . , , -. .(9) ; - - , . , ; . (10) , - 18 , - , . , ( ). .: McGowan A. Eating People: Accusations of Cannibalism against Christians in the Second Century // Journal of Early Christian Studies. N 2 (1994). P. 413442.19 .: . , X 34; 93. (hetaerii, collegii) , , , , . , . , , (, 32).III. III .92; , , . , , .3. 97. (1) , , , , . , - , . (2) ; , ; , , , -, , , , , - . , , . - .3. . , II 67 , , , , - , . , , , , : - , , . -, , , . , , , .3. . , III 33(1) , , , , , , , - ; , ; , -933. ; . (2) : ; . , , - , , , ; , ; ; , - - . (3) 20.3. . , VII 12(3) , , () 21. , , - , 22, , , , , , , , , , , . 20 , .21 (8196), (98117), (161180), (193211), (235238), (249251); - . .: . , II 17; III 22, 33; IV 1516; VI 1, 28, 39; . , 3; 4; . , VII 10.1; 12.3; 15.4; 17.4; 19.1; 21.2. , , (253260), ; .: . . // . 1980. 1. . 171176.22 , , , . , . - , , , , ( , 42).III. III .943. -- ( ). (51) . , - , , . . , , (52) , : -, , . . , , , , - -, , .* * * - , -, - , - , . (491578), (X .). - ( -) , (-), , , - . , , , , , 23. , . - , . . -- (361363), ; 23 , , , (. , 3). . . , V 12.953. , (. 40138) ( : Dissertationes, IV 7.6). , - - VI ., . , ( ?). , . , , , , -; , (, V 57). , -, . , ( 3), - . , , , , , 67107 . , - , - ( , III 36). , , IV . , , . - , , . , , - , , . , IV V . , -, , -, , . .III. III .96 . (PG 97, 314), : Suidas Lexicon / Ed. A. Alger. Bd. 4. Lipsiae (Leipzig), 1935. Tau, 902.3. . , XI (. 273) , [ ], , : , , . , . . , , -, , , , . . , , . .3. (), ... - . , , , . , , , : , - . .4. ( 117138) -. . . - . - , 974. 24. - . - (1- , 68) (, V 7). , 25, - . , , , - , , . . -. . - , . , 132135 . 26, - . , () - ( , LXIX 12.1). , - , . , , , , -. : [] - , (, LVIII 3.5). , - . 123 . , . , - 24 124 . .: . , IV 3; -. , 19, 22; . , VII 13.2.25 . , XLIII 6: ( ) , , , .26 . : . 135 . .III. III .98, -. -, 27. . , , , , . , , , 130 . -. IV . , (. I, 7). 28, ; . , , , : , III ., , , , , - , ? - . : , , . -, . , - , . , , - , , . 27 , (. 70, 71).28 . . .: . / . . / . . . . . II (II). ; , 2000. . 295296.994. , , - - , . , , , . , , - , . - ; , . , - , , - , (. IV, 11). , . , , . . - , , , - , . . - (1892). : Phlegon Trallianus. Fragmenta // Fragmenta Historicorum Graecorum / Ed. C. Mller. Vol. III. Paris, 1883. P. 624.4. . 1- (69) 29. , - , 30, , , , - . , , , ; . , , , 29 122123 .30 , 121122 .III. III .100 . , , - - , . , , , - , , .4. . , , , ( , XXIX)7 (4) , , , , , , , , - , [] , , 31. (5) , -, 32, , , , . (6) - , , , , , - .8 (1) . , , , , . (2) - , . (3) - , , , , 33. (4) -34 , , 31 -: , , ... , ( , 162163).32 - . .: . , XI 8.6; XII 1.2; XIII 3.4.33 (aliptes) , .34 -, , . - (archiereus), (patriarchus).1014. 35. (5) -, . (6) , , , [ ] ; , , . (7) 36. , , . , - .* * * ? I II . , , : ? - . . -, II . - , , ( , ), - . , , , - , , , , . , . , , -., , , (, ) 35 , . - . .: . / . . ., 1989. . 121122.36 Unus illus deus nu[mm]us est. , .III. III .102 . , - -. , - , . , , - , , . , -, , -, . II . , , - , . II ., , . : , - , . , . - . - . , - . III . ? , , - II (5496)37. , - , . , -, (. 897), . , , () , - , , , (, 33). 37 , . , (, 34, 36, 175, 186 .). . : . , III 10.8.103 , , ? . , - III ., , , , -, , : - , (?) , , , , , . , , , ( ). , - , II ., , . , , , -. , , . , . , - . - II . (Partitiones, p. 151), , --, V . . - , - (, 5826), : (, 971). - (138161) (161180), 1- (. 70, 71). - , - , , - . , III. III .104 (167175) - 38. - , , . - ( . , LXXI 810; . , 28.4). , , - . , - (XI 3.1). , (. 125170), ( ). , : Ego ille sim Carmendas vel Damigeron vel his Moses vel I[oh]annes vel Apollobex vel ipse Dardanus vel quicumque alius post Zoroastren et Hostanen inter magos celebratus est , , [his] , , , , - , , (, 90). his, - . his JHS - , , - 39. , - . , . his , - . , his , , vel () , . JHS 38 (, V 6), ( , V 5), ( -, VII 15.611) .39 .: . / . . / . . . . . II (I). ; , 2000. . 194.105 . - , , . , ( II .) ( II .), . , , ( I, 7). . , , - [] - ( , IV 51). , , - . : , , ( ). , , . , , , - , - . , , -, .5. XIX . , . - - , . - , , -- 6674 . 132135 ., . II . , , , , , . - , , -III. III .106 . , , - , , , : . - - 40. , . , II . . , , , - . .: . . 3- . , 1998. . 341. . . .: . . . . ., 1985. . 2124. , -? , , . , , ; , 41, ; - , ? : , , . , [] 42, , . 40 , , , , (4 21:23). , .41 . .42 (V . . .), .1075. 6. (. 125190), - . , ( , , , - .), , - . , -. , - 43, . , (a|.c-ee:tc.|e, ce|tc,), , . , . , -, , . , , , , , (, 128). - , , , , ( ). - , . , , - . , ( ) -, (). , - -, , -. , , - (auac ce|ta), -, , (-a-eeate|.,), . , , , - 43 () ( -, 25); ( , VIII 3; XII 11), ( , 4).III. III .108 - . , , , (=) , - , - . , ( ). , -, -. , - 44. . .: . / . . . ., 1991. . 253254. , 111311. - () , . ? , - , 45, , . , , , . () , - , : , , 46.12. 47 , 44 (III .), (222235) , , (28.7). - .45 : taca,, .46 . . . .: . . . . ., 1990. . 251. , - , . , .47 , .1096. , . , , , , . , - . - , , -. , . . .13. , , , : . - , , , - . , . , ; - , . , -48 , , . , - , . , , , , , .7. (129199) - , . - . 48 (|ee.,, .ce.,) ( , IX 9; . , I 1; . , , 3).III. III .110 . - . 150 , , . - , , , . , , , - . -, , . - - , , , . - , . : , , . [] - , ( . ( . ). . 180181); , , - (-- ( ). , 53). , (=) , - ; , (. . )49. , , . - , , , . . . , . - 49 . , - , , , , ( . , II 17; . , 11). .: Pines Sh. Galen on Christians, according to Agapius // Op. cit. P. 7382.1117. , , , , , (III 3). , - , 50. , , , , - . , , , () -, , , , -: , . , - , , 51. , , II . , - , , - , . , , , - . - , , , , , -, , , , . . - , . , . , . . , 50 . V . , . 415 . : (=) (=) ( , I 398).51 , . , . .: Walzer R. Galen on Jews and Christians. Oxford, 1949. P. 1015.III. III .112 , - . , , , , , , - 52, - --. (12261286), -, 160 ( 7). : Claudii Galeni Opera omnia / Ed. C. G. Kuhn. Leipzig, 1824. Vol. 8. P. 579, 679; .: . - / . . / . . . . ; , 2000. . II (II). . 286294. -: Abu-l-Faraj (Bar Hebraeus). The Chronography / Ed. E. A. W. Budge. Amsterdam, 1976. Vol. 2. P. 5354.7. II (4) 53 - . , , : , , (-aa.tet,)... , , , . , . , - - , , - 52 (21 . . . 41 . . .), , , , (. , 105), (465), ( . , II 17; . , 11, 12).53 , II .1137. , , , .III (3) , , , , . , .7. -- ( ). (53) , , , . , . . , , , : , . : , , . , - ; , -54. , , , . , , . 54 . : ; - , . , : ; . - () , , - . , , . - , . .: Walzer R. Op. cit. P. 57, 67.III. III .114C ; , . , -. [ ], , (54) , , , , : , . : ; . .1157. IV. IIV . II . . - . , . , -, -, , - , , - . . (a:e-u|e, , ). , - - . , - , . , . , - , ; - , , 1. - , . , - , , , , -, , , , - 1 . . . 2 . 2. , ... 2., , . - ? , - . , , , . - , . , , -, ., - , , - , , , -, -. ( , ), ( , , - , ), , - - , . , , ( )? - -? , , -. (-: ) . - ? 117IV. IIV . 2 . . . ., 1991. . 47; . . ., 1991. . 271. , . , , - , . , - . - , 3. , - , , - . (, - -) : , - , -- . -, . - ; , .1. , - , , -. , IV. IIV .118 3 .: Charlesworth J. H. The New Testament apocrypha and pseudepigrapha: a quide to publications, with excursuses on apocalypses. London, 1987. - , , -, , . - -, . , . . ( ). : (, ), , (, ), ( , VI), , , .- , , - , , . , -, . , , - . , - - . , - , , , . , ., , - , . (103166), , -, , (1- , 35; 48)4. -, , , , - (, XXI 24). (. . 423 .) , ( , VII 4.5). , , , - . , (305313) - , . , , ( , I 9.2; IX 5.1; 7.1). , , -. -, .1191. 4 , . (. 34). (316403) 5, -. , () (Acta Pilati, Gesta Pilati) . XIX . , . . , , : (. 116), (. 1726) (. 27)6. , . - - . , . , . 1767 . , , , . , - , V ., , - . - . , . , , , - . - , (Codex Einsidlensis), . . - (XIII .) . . XVI . -: , -. . IV. IIV .120 5 . 8.6 . .: Vaillant A. Lvangle de Nicodme. Texte slave et texte latin. Paris, 1968. P. 8.7 - 8. () . , ; - , . , ? - , , ? , - , . - , . , - . , - , ( 3:1; 7:50; 19:39). , , - ; - . , - , . , , : , , ... , - , , - , , , - , [ ] , (424/425 .)... , , . , -, , , 1211. 7 2:2534.8 . . . ., 1890. . 413. . , - . , ., - , - , - . -, , . , - , . ., -, I . - . -, , , , (. V); -, - (,e,) (a,e,), - ; -, , . , , . , , - . , - . , , - , - . , , , , , . - , 16- , - , , , , ; -, . : Tischendorf C. Gesta Pilati. Graece A // Evangelia Apocrypha. Lipsiae (Leipzig), 1853. P. 203265. ( ) .: Vaillant A. Lvangle de Nicodme. Texte slave et texte latin. Paris, 1968.IV. IIV .122 , 116 ( ) , .., , (:et-a) - . , , -. , , , , , , , [ ] , , , . , [ ], , , . , , ! . (28/29 .)9, , , , -, , 10; ; 11. - , , , .1231. 9 3:1.10 ( !) 782 . , . . 29 . . . . : [ ] , , , ( , VIII 18; . , XVIII 54.)11 , (XVIII 2.2; 4.3).1 (1) : , , , , , , 12, , : , , , , . , . : ? - : , ; , , , , . : ? : [] , -, , . : , .(2) : , - . , : , , ? : , , . : . , , , : , , , . , , , , : ? , , , , .(3) , , : , , ? : , , , , , , ; - , : [], , ! !IV. IIV .124 12 ; ( 4:6; 5:34). , , , , , .(4) , : -; , , ? : , -, . : -? - : ! !13 : ? : [], , ! ! : , ; ? . : . , , , : , , .(5) , [ ] . , , , . : , - . : , , - , . , , : ? : ; ? , .(6) : , , , [ ]. - , , . : . . , , , : , , - , . . , , -1251. 13 : 0ca||a .e aeu,aa aee|at - 117/118:2526. , , . , , , .2 (1) , , - . , 14 : , . , , - : , (teueat,.t) ? : , . : : , . : , ? , .(2) , , : , , ? : , ; , .(3) : ? 15; - ; , .(4) , , , , : , [] , , , [] . , -, [ ] : , , . : , [] ; . , IV. IIV .126 14 : .15 . , 1:19 8:41. , , , (. V, 9). , , . , : ? : , . , , [] -, , , , , , , , , , , : , , .(5) , -, [] , : - , [] . [] : - , 16, , , . : ? : , [] , , [] , ; ?(6) , , [] , , , : ? : , -. : , ? : .3 (1) , , : , . : , - . : , . : . : : , .(2) , , : ? : 1271. 16 . ( 19:12); ( 5:3437; 5:12). , ? : ? ; ? : ; , , ; . : ? : , . [] , -; , , . : ? : . : , ? : , , - , , 17.4 (1) , , : . : : . -: ? : , ; , . : , . : .(2) , , : ; , , . : , , , ? : . : , - , !(3) , , : -? : . : ? : . , , : -? : , , . : , , IV. IIV .128 17 , , , . . 18, . (4) : , . : , . : . (5) , , : . - : . : ? : .5 (1) , , : . : . : , , , : ? , ; . , , 19. , , , , ; , , , , . , , , , . , .(2) : , - ? : , - , ? , ? . : , ? : , . : , , , !1291. 18 : . .: 25:3; 2 11:24.19 (5:38).6 (1) , , - , : , . : . , , - . - . , , : , . , . : , ? : . : , ?(2) , : , , . , : , ! , , , . : , - . : , .7. 20 , : , , . : .8. , : , . , , : ? : . , IV. IIV .130 20 : . : 9:2022; 5:2534; 8:4348. , , , ( , VIII 18). -, . , , , (23:28), . -, (), , , . , , . , : ?9 (1) , , -, [] , : , ? : , . , , : , . , , ; , , . , ? : ! : , ? : ! : , , , ; , , ?(2) , , : - , . : ? : , - , , , , , . . . , []. , .(3) , , , : , ; , , , , , . , , , . , . (4) , , , , : , , ? : , . , , , : , . : !(5) , , : 1311. ; . - , 21. [] , 22.10 (1) , . , , , . . : ! , , . . , . - , : , . , . , , : , 23. , -, -- - , : .(2) : , . , , , : , ? , . , , : , , ! : , , .11 (1) , . , IV. IIV .132 21 : , . , , , . . , , . , , ( 19:41).22 - . . , , , , .23 : , , , , . . VII, . 42.. , , : ! 24. , , . , , : . , , -, , .(2) , . , . , , : ? : , .(3) , , , , . , , , ; , , , , .12 (1) , , , , , , , , []. , , , . : ? : , ? ! : , .(2) : , ? , , , . , , . , . : , . 1331. 24 : aeea, .|-te e., ... ( 30:6). , ., , . : , 25. : , , ( 12:19). (), , , : , . : . , , . , , , , . , .(3) , , . - , , (). , - . , , , . , , , . , , , .13 (1) , , [-] , , , , . , - , , : , , - . , . . , , : , , : , . , , , , - , .(2) : ? : , . : ? : . : IV. IIV .134 25 1 17:450. ? : , , ? : !26 . : , , ; , ? ! : , , , , . , . : . : , , .(3) , [ ]: , . , , , : , , , , . , , . , .14 (1) , , - , , , : . , ; , . - : , ; ; , ; , . , 27.(2) , : , - . : , , ; ; . , : -1351. 26 : 8:19; 1 14:39 .27 1:1011: , - , , : , ? . ? : . , : , ? , , : , , , , ; , . , , , . , , , .(3)