Upload
others
View
30
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Depressie en behandeling
De krenten uit de pap
Max Güldner klinisch psycholoog-psychotherapeut Johan van Dijk klinisch psycholoog-psychotherapeut
Krenten uit de pap
Om welke krenten gaat het?
• Cognitieve gedragstherapie Cognitieve herstructurering van disfunctionele
cognitieve stijlen en depressogene cognitieve schema’s
‘Pak aan’, ‘Do(e)pressie’, ‘Grip op je dip’
• Interpersoonlijke psychotherapie Verband tussen depressie en relationele problemen
• Blended behandeling
Face toe face en online interventies
Cognitieve gedragstherapie
Doel • Bestrijden van negatieve denkschema
• Verbeteren van copingmechanismen
• Vergroten van sociale vaardigheden
• Interventies Affectieve educatie
• Activiteitenplanning
• Probleemoplossende technieken
• Cognitieve
• Herstructureringstechnieken
• Relaxatietherapie
• Sociale vaardigheidstraining
Pak aan
P ⇒ Probeer altijd zelf iets te doen om
je beter te voelen
A ⇒ Alleen het positieve zien
K ⇒ Kijk er naar als een probleem dat
moet worden opgelost
A ⇒ Anders denken, stel je open voor
het positieve
A ⇒ Analyseer het probleem en zoek
het positieve
N ⇒ Nooit in een sombere bui blijven
hangen
D(o)epressie
• Het verminderen van spanningen,
stress en negatieve gedachtes
• Het stimuleren van meer
plezierige activiteiten
• Problematische sociale
interacties
• Het verbeteren van communicatie
en conflicthantering
Kritische kanttekening
• Bewezen effectief?
D(o)epressie (CGT) vergeleken met Treatment as
Usual (eclectisch)
Beide vormen even effectief Stikkelbroek, Y. Vink, G., Nauta, M.H., Bottelier, M.A., Vet, L.J.J., Lont C.M. Baar, A.L.
van & Bodden, D.H.M. (2016). Effectiveness and moderators of individual cognitive
behavioral therapy (BT versus treatmant as usual (TAU) in clinically depressed
adolescents.
• Zijn andere vormen effectief? Zhou, X. Hetrick, S.E., Cuipers, P., Qin, B., Barth, J. Whittington, C.J. & Michael, K.D.
(2015). Comparative efficacy and acceptability of psychotherapy in children and
adolescents: a systematic review and network meta analysis. World Psychiatry, 14, 207-222.
Interpersoonlijke therapie
Doel • Afname depressieve symptomatologie
• Verbeteren interpersoonlijk functioneren
• Aandacht ligt op het heden en niet op het verleden
Focus gericht op een probleemgebied • Rouw en verlies • Rolverandering Veranderingen in het leven, zoals de
overgang van de basisschool naar de middelbare school, verhuizingen etc.
• Interpersoonlijke conflicten • Interpersoonlijke tekorten Problemen met sociale en emotionele
vaardigheden
Blended depressie behandeling(en) • E-health behandelingen - Blended
behandeling
Behandeling face toe face en online interventies
Voor jongeren tussen 12/14 - 23 jaar
• Onderdelen
Depressie hoe kom ik er van af
Meten is weten
Denk je goed
Pak je problemen aan
Depressie de deur uit
Stof tot nadenken • IPT en CBT in follow-up (1-6 mnd) effectief
• Alleen IPT effectiever long-term (6-12 mnd) follow-up
• Misschien spreekt vooral de theorie achter IPT
adolescenten aan van de interpersoonlijke problemen in
die leeftijd
Stof tot nadenken
Wat werkt in psychotherapie
Positieve verwachtingen
patiënt (placebo effect) 15%
A-specifieke factoren
(psychotherapeutische relatie)
30%
Specifieke technieken 15%
Lambert & Barley, 2002; Norcross 2004;
Alternatief
Van protocol tot module
Welke interventie sluit aan bij
deze cliënt?
Voorbeeld
Modular Approach to
Treatment of Children With
Anxiety, Depression, or
Conduct Problems - MATCH
Depressie en behandeling
De krenten uit de pap
Max Güldner klinisch psycholoog-psychotherapeut Johan van Dijk klinisch psycholoog-psychotherapeut
Filmfragment
Niek over vroeger en nu
Prevalentie depressie Enkele cijfers bij adolescenten :
• Jaarprevalentie depressieve stoornis (MDD DSM-IV-TR)
Meisjes 5,9%
Jongens 4,6%
• Algemene bevolking
Duur stoornis: 75% hersteld na 6–15 maanden
Recidief: 45% < 6 jaar
• Klinische populaties
Duur stoornis: 81-98% hersteld na 1 jaar
Recidief:
54% < 3 jaar (ambulant)
60% < 1 jaar (klinisch)
Onderzoek Doepressie vs TAU Stikkelbroek & Bodden (2015)
• RCT
• Experimentele conditie (N=44);
Doepressie, geprotocolleerde
individuele CGT
• Controle conditie (N=44); afspiegeling
van reguliere zorg
• 14 kinder en jeugd GGZ instellingen
• 64 therapeuten, 24
onderzoeksassistenten
• Metingen: voor, na, 6 maanden follow-
up
• 12 maanden follow-up + 2 mediator
metingen
Opbouw onderzoekspopulatie • CGT (n = 44) versus TAU (n = 44)
• Leeftijd
CGT 16,9
TAU 16.3
• Gender
CGT 77% vrouwelijk
TAU 86% vrouwelijk
• Educatie
CGT 51,4% HAVO, VWO, HBO of Universitair
TAU 60%HAVO, VWO, HBO of Universitair
• Comorbiditeit 56% een of meer comorbide stoornis
Conclusie Doepressie vs TAU •53% eerder behandeling gehad voor depressie.
•Adolescenten en ouders komen bij GGZ als ze
al erg depressief zijn (gemiddelde CDI =
25,81).
•76% depr. diag. vrij na CGT of TAU
behandeling, meer dan meta-analyse (50%;
Wanatabe, 2007)
• CGT maakte 57% (n = 25 ) de behandeling niet
af, 41% in de reguliere zorg (n = 18)
CGT niet beter dan TAU bij adolescenten binnen
de reguliere zorg, zelfde als meta-analyse
(Weisz, et al 2013)
Zorgaanbod binnen de Bascule • Psycho-educatie
• Cognitieve gedragstherapie (CGT) evt E-Health versie
‘Pak aan’, ‘Doepressie’, ‘Vrienden-programma’
• Inter Persoonlijke Therapie (IPT)
• Elementen van Dialectische gedragstherapie
• Ouderbegeleiding
• Gezinstherapie
• Farmacotherapie
• Mindfulness
• Kortdurende Psychodynamische therapie
• Oplossingsgerichte therapie
• EMDR
• Psychomotorische Therapie
• Creatieve therapie
• Running
Filmfragment
Marissa over wat echt geholpen heeft
Algemeen werkzame factoren
• Er zijn
• Gerichte aandacht
• Geloof in de groeikracht
• Hoop bieden
• Toegevoegd perspectief
• Transparantie/ congruentheid
• Oog hebben voor de omgeving (ouders/ brusjes/ school/ vrienden)
• Oplossingsgericht (aansluiten bij eigen kracht)
• Bescheidenheid
• Perceptie van de cliënt telt
Filmfragment
Vriendengroep (8 – 9 jaar) fragment 1 en 5
Blended Doepressie - 8 delen
• 1e deel Depressie hoe kom ik er van af
• 2e deel Meten is weten
• 3e deel Hoe ga ik met anderen om
• 4e deel Relax
• 5e deel Denk je goed
• 6e deel Pak je problemen aan
• 7e deel Wat wil ik bereiken
• 8e deel Depressie de deur uit
Voordelen • In je eigen tijd
• Altijd toegang tot je eigen uniforme zorgprogramma
• Op je eigen plek werken aan je herstel
• Interactiever
• Programmaonderdelen zijn meer op maat te hanteren
• Leuke vormgeving
• Minder reistijd
• Minder belastend voor kinderen en ouders
• Minder verzuim van school
• Regelmatig contact met je behandelaar
• Kortere behandelduur
• Kostenreductie
Nadelen
• Minder face-to-face contact
• Geen non-verbale communicatie
• Vraagt meer zelfdiscipline
• Vaardigheid met computers is vereist
• Aanwezigheid van een werkbare computer met internet
• Wachtwoorden vergeten/ niet ontvangen
• Meer uitval/ afhaken bij angst- en stemmingsproblemen
• Verleiding om naar andere websites te gaan (steunend/ afleidend/
verstorend)
• Minder doorvragen
• Feedback geven door behandelaar dient zorgvuldig te gebeuren en
kost veel tijd
• Behandelaar digitaal dichtbij maar feitelijk ver weg?
Filmfragment
Marissa over CGT-blended + je uitspreken
Opbouw behandeling Lichte tot matige depressie
Indien korter dan 4 weken:
Psycho- educatie
Indien na 4 weken geen respons:
Start behandeling (CGT en/of TAU)
Matig tot ernstige depressie
Behandeling (CGT en/of TAU) in combinatie met SSRI
(Fluoxetine, Sertraline, Cilatopram)
Farmacotherapie
Van ambulant naar (dag-)klinisch
• Ambulant Wekelijkse afspraak
• Dagbehandeling 2 tot 5 dagen per week inclusief school
• Klinische behandeling 5 dagen per week inclusief school
Filmfragment
Lisa en Franky over ouders
Filmfragment
Sander, Wendy en Musa over CGT vs
Vriendentraining (3)
Met dank aan Michelle Azarhoosh, orthopedagoog
Vere Knuiman, orthopedagoog i.o.
De participerende jongeren:
Niek, Marissa, Sander, Wendy, Musa, Franky, Lisa, Mass,
Joep, Angel
Sociotherapeuten Santa Rosa
Dank voor uw aandacht!!
Filmfragment
Sander, Wendy en Musa (2) over het beloop
van hun problemen
Filmfragment
Sander, Wendy en Musa (4) over doen,
doen, doen
Filmfragment
Sander, Wendy en Musa (5) verschil
dagbehandeling en kliniek en negatief
mensbeeld
Filmfragment
Marissa samenvatting poliklinische
behandeling