DENETLEYİCİ ve DÜZENLEYİCİ DENETLEYİCİ ve DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER SİSTEMLER

Vücut sistemleri arasındaki ilişkileri düzenleyen Vücut sistemleri arasındaki ilişkileri düzenleyen ve bu organların birbirleriyle uyumlu çalışmasını ve bu organların birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlayan ,yönetici organlara sağlayan ,yönetici organlara denetleyici ve denetleyici ve düzenleyici sistemlerdüzenleyici sistemler denir. denir.Vücudumuzun denetleyici ve düzenleyici Vücudumuzun denetleyici ve düzenleyici sistemlerisistemleri

sinir sistemisinir sistemi ve ve iç salgıiç salgı bezleribezleridir.dir.

SİNİR SİSTEMİSİNİR SİSTEMİ Vücudumuzdaki organların ve Vücudumuzdaki organların ve

sistemlerin düzenli ve uyum sistemlerin düzenli ve uyum içerisinde çalışmasını sağlayan ve içerisinde çalışmasını sağlayan ve yöneten sisteme yöneten sisteme sinirsinir sistemisistemi denir. denir.

Sinir sistemi vücudumuzu bir ağ gibi Sinir sistemi vücudumuzu bir ağ gibi sarmıştır.sarmıştır.

Bağlı olduğu organlara uyarıların Bağlı olduğu organlara uyarıların iletimini sağlar.Böylece iletimini sağlar.Böylece organlar ,daha hızlı ve güçlü bir organlar ,daha hızlı ve güçlü bir şekilde yönetilirler.şekilde yönetilirler.

Sinir sistemi farklı görevlerin Sinir sistemi farklı görevlerin yapılması için özelleşmiş hücrelerden yapılması için özelleşmiş hücrelerden oluşur.Bu hücrelere oluşur.Bu hücrelere sinir hücresisinir hücresi (nöron)(nöron) denir. denir.

Sinir sistemi 2 temel kısımda Sinir sistemi 2 temel kısımda incelenir.incelenir.

Merkezi Sinir SistemiMerkezi Sinir Sistemi Endokrin(Hormanal =iç salgı Endokrin(Hormanal =iç salgı

bezleri) sistemibezleri) sistemi

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİMERKEZİ SİNİR SİSTEMİ

4 kısımdan oluşur.4 kısımdan oluşur. BeyinBeyin BeyincikBeyincik Omurilik soğanıOmurilik soğanı OmurilikOmurilik

BEYİNBEYİN

Vücudumuzun öğrenme ,hafıza ,düşünme Vücudumuzun öğrenme ,hafıza ,düşünme ve yönetim merkezidir.ve yönetim merkezidir.

Duyu organlarından gelen bilgileri Duyu organlarından gelen bilgileri değerlendirir.değerlendirir.

Acıkma ,susama,uyku ve uyanıklık gibi Acıkma ,susama,uyku ve uyanıklık gibi olayları düzenler.olayları düzenler.

Kan basıncımızı ve vücut sıcaklığımızı Kan basıncımızı ve vücut sıcaklığımızı ayarlar.ayarlar.

Konuşma ,okuma gibi etkinlikleri düzenler.Konuşma ,okuma gibi etkinlikleri düzenler. Merkezi sinir sistemindeki diğer organların Merkezi sinir sistemindeki diğer organların

yardımıyla organlarımızın ve sistemlerimizin yardımıyla organlarımızın ve sistemlerimizin çalışmasını düzenler.çalışmasını düzenler.

Vücudumuzda bilinçli olarak yapılan Vücudumuzda bilinçli olarak yapılan yaşamsal olayları düzenler.yaşamsal olayları düzenler.

BEYİNCİKBEYİNCİK

Vücudumuzun hareket ve denge Vücudumuzun hareket ve denge merkezidir.merkezidir.

Kol ve bacaklarımızdaki kaslarımızın Kol ve bacaklarımızdaki kaslarımızın birbirleriyle uyumlu çalışmasını birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlayarak hareketlerimizin daha sağlayarak hareketlerimizin daha dengeli olmasını sağlar.dengeli olmasını sağlar.

OMURİLİK SOĞANIOMURİLİK SOĞANI

Beyin ile omurilik arasında bulunur.Beyin ile omurilik arasında bulunur. İsteğimiz dışında çalışan iç organlarımızın İsteğimiz dışında çalışan iç organlarımızın

kontrolünü sağlar.kontrolünü sağlar. Solunum ,boşaltım ve sindirim Solunum ,boşaltım ve sindirim

sistemimizin çalışmasını düzenler.sistemimizin çalışmasını düzenler. Öksürme,hapşırma,çiğneme ,yutkunma ,kÖksürme,hapşırma,çiğneme ,yutkunma ,k

usma gibi olayları düzenler.usma gibi olayları düzenler. Beyin ile omurilik arasında sinirsel Beyin ile omurilik arasında sinirsel

uyarıların iletimini sağlar.uyarıların iletimini sağlar.

OMURİLİKOMURİLİK

Omurilik soğanından başlayıp ,kuyruk sokumuna Omurilik soğanından başlayıp ,kuyruk sokumuna kadar devam eden omurga içerisinde bulunan kadar devam eden omurga içerisinde bulunan sinir dokusudur.sinir dokusudur.

Beyinle diğer organların arasındaki bilgi iletimini Beyinle diğer organların arasındaki bilgi iletimini sağlar.sağlar.

Refleks davranışlarını gerçekleştirir.Refleks davranışlarını gerçekleştirir.

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ Merkezi sinir sistemi dışında yer alan yer alan Merkezi sinir sistemi dışında yer alan yer alan

milyonlarca sinir hücresi ,Çevresel sinir milyonlarca sinir hücresi ,Çevresel sinir sistemini oluşturur. sistemini oluşturur.

ÇSS ,MSS ile organların arasındaki iletişimi ÇSS ,MSS ile organların arasındaki iletişimi sağlar.sağlar.

Canlıyı etkileyen ses,ışık , koku,tat gibi iç ve Canlıyı etkileyen ses,ışık , koku,tat gibi iç ve dışdış değişmeleredeğişmelere uyarı uyarı denir.denir.

Duyu organlarında bulunan duyu nöronları,bu Duyu organlarında bulunan duyu nöronları,bu yapıları MSS’ne taşırlar.yapıları MSS’ne taşırlar.

Sinir hücrelerinde taşınan bu sinirsel bilgilere Sinir hücrelerinde taşınan bu sinirsel bilgilere iseise uyartı uyartı denir.denir.

Uyartılar beyinde değerlendirilerek ,gelen Uyartılar beyinde değerlendirilerek ,gelen uyartıya karşı bir cevap oluşturulur.uyartıya karşı bir cevap oluşturulur.

Oluşan cevap ,yine sinir hücreleri yardımıyla Oluşan cevap ,yine sinir hücreleri yardımıyla organ yada yapılara iletilir.organ yada yapılara iletilir.

Organ ve yapılarda uyarıya karşı davranış Organ ve yapılarda uyarıya karşı davranış gösterir.Bugösterir.Bu davranışlara davranışlara tepkitepki denir.denir.

REFLEKSREFLEKS Duyu organlarına yapılan ani,hızlı ve güçlü uyarılara Duyu organlarına yapılan ani,hızlı ve güçlü uyarılara

karşı,hızla tepki gösterilmesine refleks denir.karşı,hızla tepki gösterilmesine refleks denir.

Refleks hareketlerimiz omurilik tarafından Refleks hareketlerimiz omurilik tarafından gerçekleştirilir ancak kontrolü beynimiz tarafından gerçekleştirilir ancak kontrolü beynimiz tarafından olur.olur.

2 tür refleks vardır.2 tür refleks vardır. Doğuştan kazanılan (şartsız) reflekslerDoğuştan kazanılan (şartsız) refleksler Öğrenme sonucu sonradan Öğrenme sonucu sonradan

kazanılan(şartlı) reflekslerkazanılan(şartlı) refleksler

Yeni doğan çocukların emme davranışıYeni doğan çocukların emme davranışı Diz kapağına vurunca ayağın hareket etmesiDiz kapağına vurunca ayağın hareket etmesi Üşüyünce kılların dikleşmesiÜşüyünce kılların dikleşmesi Yüksek ışıkta göz bebeğinin küçülmesiYüksek ışıkta göz bebeğinin küçülmesi

v.b refleksler ,doğuştan kazanılan ve hayat v.b refleksler ,doğuştan kazanılan ve hayat boyu devam eden reflekslerdir.boyu devam eden reflekslerdir.

Dans etme,Dans etme, yüzme,yüzme, örgü örme ,örgü örme , araba kullanmaaraba kullanma Limon görünce ağzın sulanmasıLimon görünce ağzın sulanması Zil sesini duyan köpeklerde ağızda salya oluşumuZil sesini duyan köpeklerde ağızda salya oluşumu

v.b reflekslerde, öğrenme sonucu sonradan v.b reflekslerde, öğrenme sonucu sonradan kazanılan reflekslerdir.kazanılan reflekslerdir.