q a r T u l i

a n b a n i

da

s a k i T x a v i w i g n i

qarTul-Turquli leqsikoniTurT

iakob gogebaSvilis „dedaenis“mixedviT Seadgina l i a C l a i Z e m

wigni mxatrulad gaaforma qeTevan ClaiZem

qarTuli anbaniqarTuli anbani

a b g d e v z

T i k l m n o

P J r s t u f

Q R y S C c Z

w W x j h

3

a

i ia.

Ai ia.

a

i

A a

İ i

Menekşe.

İşte menekşe.

4

T

T i T i.

aTi TiTi.

Ai aTi TiTi.

TaTi

T

T t

P a r m a k.On parmak.İşte on parmak.

5

s

s a a T i.

aTi saaTia.

Asi saaTi.

is saaTi.

sAAAAAA

S s

S a a t.

Saat on (dur).Yüz saat.O saat.

6

x

T x a.

Ai Txa.aTi Txa.

Ai asi Txa.

is Txaa.

xAAAAAA

H h

K e ç i.İşte keçi.On keçi.İşte yüz keçi.

O keçidir.

7

oToxi.

oTxi Toxi.

Ai aTi Toxi.

oTaxi.

oTxi oTaxi.

o

O oÇapa.

Dört çapa.

İşte on çapa.

Oda.

Dört oda.

8

exe.

Ai oTxi xe.

Es xea.

Es iaa.

Es asi xea.

saxe.

e

E eAğaç.İşte dört ağaç.Bu ağaçtır.Bu menekşedir.Bu yüz ağaçtır.

Yüz.

9

uuTo.

TuTa.

xuTi uTo.

Ai aTi TuTis xe.

Es TaTiaa.

u

U uÜtüDut.Beş ütü.İşte on dut ağacı.

Bu Tatia’dır.

1010

ZZua.

ZiZa. siZe.

is sosos siZea.

ZAAAAAA

dzAt (kuyruğu) kılı.

Dadı. Damat.

O Soso’nun damadıdır.

1111

mmama.

Zma. sami muxa.

TuTis xe.

Es muxis xea.

mAAAAAA

M mBaba.

Kardeş. Üç meşe.

Dut ağacı.

Bu meşe ağacıdır.

1212

SSeSa.

SiSi. muSa.

Sio SoTas Zmaa.

S

Ş şOdun

Korku. İşçi.

Şio Şota’nın kardeşidir.

1313

k

soko.

Ku. Koka.

Toki. xuTi komSi.

sami koka.

Ai mixaki.

Es maikos mamaa.

k

K k

Mantar.

Kaplumbağa. Güğüm.

İp. Beş ayva.

Üç güğüm.

İşte karanfi l.

Bu Maiko’nun babasıdır.

1414

vixvi.

Tavi. Savi. xevi.

Ai Savi TuTa.

v

V vÖrdek.

Baş. Siyah (kara). Dere.

İşte kara (siyah) dut.

1515

fofofi.

Fexi. Zafi.

Fafa.

Es Zafi sofosia.

f

P pHüthüt.

Ayak. İplik.

Lapa.

Bu iplik Sopo’nundur.

1616

nnavi.

akvani. Tone.

Nemsi. nuSi.

Ai nuSis xe.

Es nanas navia.

n

N n Kayık

Beşik. Tandır.

İğne. Badem.

İşte badem ağacı.

Bu Nana’nın kayığıdır.

1717

zTevzi.

Kovzi. zeTi. Mze.

zaza navSi zis.

Tamazi mzeze zis.

oTaxi mziania.

zAAAAAA

Z zBalık.

Kaşık. Yağ. Güneş.

Zaza kayıkta oturuyor.

Tamaz güneşte oturuyor.

Oda güneşlidir.

1818

rrko.

zari. uremi. xari.

venaxi. Zroxa.

Ai ori kruxi.

TeTri kruxi.

oTxi uremi.

rAAAAAAA

R rPalamut.

Zil. Kağnı. Öküz.

Üzümbağı. İnek.

İşte iki kuluçka.

Beyaz kuluçka.

Dört kağnı.

1919

CkameCi.

CoCori.

kameCi Savia.

Es kameCi Cemi Zmisaa.

is CoCori Cvenia.

CAAAAAA

Ç çManda.

Sıpa.

Manda siyahtır.

Bu manda kasdeşimindir.

O sıpa bizimdir.

2020

ddeda.

Da. Deida. Didi.

Mamida. Deda midis.

d

D dAnne.

Kızkardeş. Teyze. Büyük.

Hala. Anne gidiyor.

2121

RRame.

dRe. saRamo.

Adamians RamiT

sZinavs, dRisiT

RviZavs.

R

Ğ ğGece.Gün. Akşam.İnsan geceuyur; gündüz

uyanıktır.

2222

lkurdReli.

Lomi. Tovli.

Lomi nadiria.

Tovli TeTria.

Tovli zamTarSi Modis.

l

L lTavşan.

Aslan. Kar.

Aslan canavardır.

Kar beyazdır.

Kar kışın yağar.

2323

qqaTami.

Karaqi. qaRaldi.

Qori.

qaTams Qoris eSinia.

Qari.

q

K kTavuk.

Tereyağı. Kağıt.

Aladoğan.

Tavuk aladoğandan korkar.

Rüzgar.

2424

ggogo.

Namgali. Cangali.

Guguli.

Gogom Qolga gaSala.

g

G gKız.Orak. Çatal.Guguk.

Kız şemsiyesini açtı.

2525

bbude.

Bulbuli.

Bade. Lobio.

Oboba qsels Abams.

bAAAAAA

B bYuva.

Bülbül.

Ağ. Fasulye.

Örümcek ağ örüyor.

2626

ppepela.

Puri. Papa.

Aprili. Povna.

Aprili da maisi

Gazafxulis Tveebia.

p

P pKelebek.

Ekmek. Dede.

Nisan. Bulmak.

Nisan ve mayıs

ilkbahar aylarıdır.

2727

yyayaCo.

Mayvali. Yinuli.

yayaCo yvavilia.

Papam Txa iyida.

Ai mayvlis buCqi.

y

K kGelincik.

Böğürtlen. Buz.

Gelincik çiçektir.

Dede keçi aldı.

İşte böğürtlen çalısı.

2828

ckvercxi.

cecxli.

ca. civi.

Yinuli civia.

zarmacisaTvis

yoveli dRe uqmea.

c

tsYumurta.

Ateş.

Gök. Soğuk.

Buz soğuktur.

Tembele

her gün bayramdır.

2929

tkata.

toti. xis toti.

Es tatos Batkania.

tAAAAAA

T tKedi.

Dal. Ağaç dalı.

Bu Tato’nun kuzusudur.

3030

wwiwila.

wyali. wabli.

wero. wiwaka.

wyali dalie!

wiwaka mwarea.

wero wyalSi dgas.

წ

tsCivciv.

Su. Kestane.

Turna. Biber.

Su iç!

Biber acıdır.

Turna suda duruyor.

3131

WWianWvela.

WriWina. kaWkaWi.

saWmeli.

WianWvela Sromobs.

W

TçKarınca.

Kızböceği. Saksağan.

Yemek.

Karınca çalışıyor.

3232

jjami.

joxi. jori.

jogi.

Es jabas joxia.

j

C cÇanak.

Sopa. Katır.

Sürü.

Bu Caba’nın sopasıdır.

3333

JvaJi. (biWi)

mJave.

Mawoni mJavea.

tyemali mJave xilia.

J

J jOğlan.

Ekşi.

Yoğurt ekşidir.

Erik ekşi meyvadır.

3434

hrehani.

haeri.

Cems sofelSi Kargi haeria.

h

H hReyhan.Hava.

Köyümde hava güzel.

3535

sakiTxavi wigni

3636

es lamazi Senoba

Cveni skolaa.

Cemi klasi

Meore sarTulzea.

igi didi da naTeli

oTaxia. sami didi fanjara

aqvs. Kari maRali

da farToa. klasSi

merxebi, maswavleblis

magida da erTi skamia.

Bu güzel binaokulumuzdur. Sınıfımikinci kattadır.O büyük ve aydınlıkodadır. Üç büyükpenceresi var. Kapısıyüksek ve geniş.Sınıfta sıralar, öğretmenmasası ve bir sandalye var.

Tvla:

erTi, ori, sami, oTxi,

xuTi, eqvsi, Svidi, rva, cxra,

aTi, TerTmeti, Tormeti,

cameti, ToTxmeti, TxuTmeti,

Teqvsmeti, Cvidmeti,

Tvrameti, cxrameti, oci

…

SaymakBir, iki, üç, dört, beş, altı, yedi,sekiz, dokuz, on, on bir, on iki, on üç, on dört, on beş, on altı, on yedi, on sekiz, on dokuz, iyrmi…

3737

- me didi da lamazi burTi maqvs. Ninos patara burTi aqvs. Sen gaqvs burTi?

- Cven didi baRi gvaqvs.

- Tqven gaqvT vaSlis baRi?

- Ara, Cven vaSlis baRi

Ar gvaqvs.

- maT aqvT vaSlis baRi?

- Ara, arc maT aqvT. maT

Kargi venaxi aqvT.

- Benim büyük ve güzel topum var. Nino’nun küçük topu var. Senin topun var mı?

- Bizim büyük bahçemiz var.- Sizin elma bahçeniz var mı?- Hayır, bizim elma bahçemiz

yok.- Onların elma bahçesi var mı?- Hayır, onların da yok.Onların çok güzel yüzüm bağı var.

Didi – patara maRali – dabali farTo – viwro

büyük küçük yüksek alçak geniş dar

Maqvs benimGaqvs var - senin (cansız)Aqvs onun

Gvaqvs bizim

gaqvT var sizin (cansız)aqvT onların

Myavs benimGyavs var- seninhyavT (canlı) - onun

Gyavs bizimgyavT var - sizinhyavT (canlı) - onların

3838

Ninos ori Zma hyavs.

Me da myavs.

Sen gyavs Da?

Cven patara ZaRliGvyavs.

Tqven ZaRli Ara gyavT.

imaT kata hyavT.

Nino’nun iki kardeşi var.Benim kızkardeşim var. Senin kızkardeşin var mı?Bizim küçük köpeğimiz var. Sizin köpeğiniz yok.Onlaarın kedisi var.

ratom?

- adamians ori yuri da

erTi piri aqvs. ratom?

- imitom, rom bevri

isminos da cota ilaparakos.

- adamians ori Tvali da

erTi piri aqvs. ratom?

- imitom, rom bevri

dainaxos da cota Tqvas.

- adamians ori xeli da

erTi piri aqvs. ratom?

- imitom, rom bevri

imuSaos da cota Wamos.

Niçin?- İnsnın iki kulağı ve birağzı var. Niçin?- Onun için ki, çok dinlesin da az söylesin.- İnsanın iki gözü ve bir ağzı var. Niçin?- Onun için ki çok görsün da az söylesin.- İnsanın iki eli ve bir ağzı var. Niçin?- Onun için ki çok çalışsın da az yesin.

3939

Cemi dedofala Zalian Lamazia.

Giorgis feradi

Fanqrebi aqvs.

daTas Patara finia hyavs.

Cems Das pawawina

knuti hyavs.

- daTas finias

ra hqvia?

- yurSa.

Benim bebeğim çok güzel.

Giorgi’nin renklikurşun-kalemleri var.

Data’nın küçük köpeği var.Kızkardeşimin minicik kedi yavrusu var.

- Data’nın küçük köpeğine ne derler?

- Kurşa.

saubari

- gamarjoba!

- Gagimarjos!

- ra gqvia?

- Tamari mqvia.

- ra gvari xar?

- jafariZe var.

Konuşma- Merhaba!- Merhaba!- Adın ne?- Adım Tamar.- Soyadın ne?- Caparidze’yim.

Tvla:

ocdaerTi, ocdaori,

ocdasami … ocdaaTi,

ocdaTerTmeti,

ocdaTormeti, ocdacameti

… ormoci

…

Saymakiyrmi bir, iyrmi iki, iyrmi üç … otuz, otuz bir, otuz iki, otuz üç … kırk…

4040

zooparkSi mivdivar

dRes SabaTia, skolaSi

ar mivdivar. Me da

babua zooparkSi wavalT.

iq bevri cxoveli da

frinvelia. Cveni zoopar-

kis spilo guSin ori

wlis gaxda. saCuqari unda

wavuRo. Netav, ra uyvars?

im kviras maimuns banani

wavuRe. rogor gauxarda?!

Hayvanat Bahçesine Gidiyorum

Bugün Cumartesi, okula gitmiyorum. Ben ve dedem hayvanat bahçesine gideceğiz. Orada birçok hayvan ve kuş var. Hayvanat bahçemizin fi li dün iki yaşını bitirdi. Hediyeyi götürmeliyim. Neyi sever acaba? Geçen Pazar maymuna muzgötürdüm. nasıl sevindi?!

dRes bugün; xval yarın; zeg öbür gün; guSin dün; guSinwin önceki gün.

kviris dReebi:

orSabaTi, samSabaTi,

oTxSabaTi, xuTSabaTi,

paraskevi, SabaTi, kvira.

Hsftanın günleri:

Pazartesi, Salı,Çarşamba, Perşembe,Cuma, Cumartesi, Pazar.

4141

saubari

- dRes ra dRea?

- dRes kviraa.

- sadme midixar?

- Me da deda TeatrSi

mivdivarT.

- me da Cemi Zma xval

wavalT rusTavelis

TeatrSi.

Konuşma

- Bugün hangi gün?

- Bugün Pazar.

- Bir yere gidiyor musun?

- Ben ve annem tiyatroya

gidiyoruz.

- Ben ve kardeşim yarın

Rustaveli Tiatrosuna gideceğiz.

Adamians ori xeli aqvs.

TiTo xelze xuT-xuTi

TiTi aqvs. ai, TiTebis

saxelebi: ceri, saCvenebeli

TiTi, Sua TiTi, usaxelo

TiTi, neki.

İnasanın iki eli var. Her bir elin beşer parmağı var.İşte parmakların isimleri: Baş parmak, İşaret parmağı, Orta parmak, Adsızparmak, Serçe parmak.

Tvla

ormocdaerTi, ormocdaori,

ormocdasami, ormocdaoTxi,

ormocdaxuTi, ormocdaeqvsi,

ormocdaSvidi, ormocdarva,

ormocdacxra, ormocdaaTi …

Saymak

Kırk bir, kırk iki,Kırk üç, kırk dört,Kırk beş, kırk altı,Kırk yedi, kırk sekiz,kırk dokuz, elli …

4242

cerma Tqva:

vWamoTo, saCvenebelma TiTma

hkiTxa: ra vWamoTo? Sua

TiTma upasuxa: rac RmerTma

Mogvceso.

- rom ar mogvceso? -

ikiTxa usaxelo TiTma.

- moviparoTo, - Tqva nekma.

Amitomac dasaja RmerTma

Da daamokla.

Baş parmak – yiyelim,

- dedi. İşaret parmağı sordu:

- neyi yiyelim? Orta parmak, -

Tanrı ne verirse, - diye cevap

verdi. Ya vermezse? – sordu

Adsız parmak. - Çalalım,

- dedi Serçe parmak.

Bundan dolay Tanrı

onu cezalandırıp kısalttı.

----------

Wame! ye!Wamos! yesin!

vWamoT! yiyelim!WameT! yiyiniz!Wamon! yesinler!

----------

nu Wam! yeme!Nu Wams! yemesin!

Nu vWamT! yemeyelim!Nu WamT! yemeyin!Nu Wamen! yemesinler!

4343

saubari:

- nana, aba, miTxari,

adamianis sxeuli ra da ra

nawilebisgan Sedgeba?

- adamianis sxeuli sami

nawilisgan Sedgeba:

Tavi, tani da kidurebi,

Anu xel-fexi.

- Tavze ra aris?

- Tavzea saxe, Tma, yurebi.

- saxeze?

- saxeze: Subli, warbebi,

cxviri, Tvalebi, wamwamebi,

loyebi, tuCebi, nikapi.

- pirSi ra aris?!

- Kbilebi, ena, RrZilebi, sasa.

Konuşma:

- Nana, söyle bakalım,

insan vücudu hangi

kısımlardan oluşur?

- İnsan vücudu üç kısımdan

oluşur: baş, gövde, kollar ve

bacaklar.

- Başta neler var?

- Başta yüz, saç, kulaklar var.

- Yüzde? (neler var?)

- Yüzde alın, kaşlar,burun,

gözler, kirpikler, yanaklar,

dudaklar, çene (var).

- Ağızda neler var?

- Dişler, dil, dişeti, damağ.

x a l x u r i l e q s i

mze dedaa Cemi,

mTvare – mama Cemi,

mocimcime varskvlavebi,

da da Zmaa Cemi.

H a l k Ş i i r iGüneş annemdir,Ay babamdır,Işıltılı yıldızlarKızkardeşim veerkekkardeşimdir.

4444

C e m i o T a x i

Cemi oTaxi pataraa, magram

naTeli da sufTa. Mas erTi

didi fanjara aqvs. oTaxs

TeTri Weri, cisferi

kedlebi Da yviTeli iataki

aqvs. oTaxSi dgas saweri

magida, wignebis karada,

sawoli, ori savarZeli

da ramdenime skami. Kedelze

zeTis saRebaviT daxatuli suraTi - zRvis peizaJi

kidia. Werze

patara WaRi mikidia, magram

iSviaTad vanTeb. Magidis

lampa minTia da imis

sinaTleze vkiTxulob da

vwer.

O d a m

Odam küçük ama aydınlık

ve temiz. Onun bir büyük

penceresi var. Odanın

beyaz tavanı, gök mavisi

duvarları ve sarı döşemesi var.

Odada yazı masası, kitap dolabı,

yatak, iki koltuk ve birkaç

sandalye var. Duvarda yağlıboya ile

yapılmış deniz manzaralı tablo var.

Tavanda küçük avizem asılmıştır,

ama seyrek yakarım. Masa lambasını

yakarım ve onun ışığnda okuyup

yazarım.

oTax-Si odada kedel-ze duvarda Wer-ze tavanda

Me TbilisSi vcxovrob.

Sen ankaraSi cxovrob.

Ben Tbilisi’de oturuyorum.Sen Ankara’da oturuyorsun.

4545

r o m e l i s a a T i a?

Saat Kaç ?

Pirveli saaTia Ori saaTia

samis naxevaria Oris TxuTmeti wuTia

sams aklia aTi wuTi Eqvsis oci wuTia

Eqvss aklia oci wuTi Svidis naxevaria

rvis aTi wuTia

4646

T v l a:

ormocdaaTi,

ormocdaTerTmeti,ormocda-

Tormeti… samoci,samocda-

erTi, samocdaori, samocda-

sami… samocdaaTi, samocda-

TerTmeti,samocdaTxuTmeti…oTxmoci, oTxmocdaerTi,

oTxmocdaori…oTxmocdaaTi,

oTxmocdaTerTmeti,oTxmocda-

Tormeti…asi, aserTi,

asori… asaTi, asTerTmeti…

asoci… orasi… aTasi…

milioni

Saymak:elli, elli bir, elli iki … altmış, altmış bir, altmış iki, altmış üç … yetmiş, yetmiş bir, yetmişiki … seksen, seksen bir,seksen iki … doksan, doksan bir, doksaniki … yüz, yüz bir,yüz iki … yüz on, yüz on bir, yüz yirmi, ikiyüz … bin … milyon.

xval pirveli

seqtemberia

sazafxulo ardadegebi

damTavrda. xval pirveli

seqtemberia. patara nana

skolaSi wava. igi mesame

klasSia. Nanas Zalian uyvars

skola, maswavlebeli da

Tavisi amxanagebi. Nana kargi

moswavlea. Dedam nanas mesame

klasis wignebi uyida. Nanam

maSinve gadaSala wigni Da

kiTxva daiwyo. igi Zalian

Kargad kiTxulobda.

Yarın Eylül’ünBiridir

Yaz tatilleri bitti.Yarın Eylül’ün biri.Küçük Nana okulagidecek. O üçüncüsınıftadır. Nanaokulu, öğretmeni vearkadaşlarını çok sever.Annesi Nana’ya üçüncüsınıfın kitaplarını satınaldı. Nana hemen kitabıaçıp okumağa başladı.Nana çok güzel okuyordu.

4747

Me vkiTxulob ben okuyorumSen kiTxulob sen okuyorsunis kiTxulobs o okuyor

Cven vkiTxulobT biz okuyoruzTqven kiTxulobT siz okuyorsunuz

isini kiTxuloben onlar okuyorlar

Me vkiTxulobdi ben okuyordum Sen kiTxulobdi sen okuyordunis kiTxulobda o okuyordu

Cven vkiTxulobdiT biz okuyordukTqven kiTxulobdiT siz okuyordunuzisini kiTxulobdnen onlar okuyordular

s a u z m e

TeTri xelsaxoci

aifareT gulze!

Cangalic gaqvT, kovzic

Axla isauzmeT!

wynarad, wynarad Wame!

Nu saubrob, Tiko!

sauzmis dros yvela

Cumad unda iyos!

KahvaltıBeyaz peçete ileGöğüsünüzü örtünüz!Çatalınız da var, kaşığınız daŞimdi kahvaltı yapınız!Uslu uslu ye!Konuşma, Tiko!Kahvaltıda herkesSessiz olmalı!

Me wavikiTxav ben okuyacağımSen waikiTxav sen okuyacaksınis waikiTxavs o okuyacak

Cven wavikiTxavT biz okuyacağızTqven waikiTxavT siz okuyacaksınızisini waikiTxaven onlar okuyacaklar

Me wavikiTxe ben okudumSen waikiTxe sen okudunmaT waikiTxes o okudu

Cven wavikiTxeT biz okudukTqven waikiTxeT siz okudunuzmaT waikiTxes onlar okudular

4848

s a u b a r i

- cicino, Sen romel

saaTze sauzmob?

- rva saaTze vsauzmob.

- romel saaTze sadilob?

- Or saaTze vsadilob.

- vaxSami romel saaTze

gaqvT?

- vaxSami rva

saaTze gvaqvs, magram

sadilsa da vaxSams

Soris samxaria.

Konuşma

- Tsitsino, sen saat kaçtakahvaltı yaparsın?- Saat sekizde kahvaltı yaparım.- Saat kaçta öğle yemeğini

yersin?- Saat ikide öğle yemeğimi

yerim.- Akşam yemeğiniz saat kaçta?- Akşam yemeğimizi saatsekizde yeriz, ama öğleve akşam yemekleriarasında “samhari” var.

sauzmobs kahvaltı yapıyor;samxrobs …………?

sadilobs …………?

vaxSmobs …………?

erTi – pirveli; ori – me-or-e; sami – me-sa-me:

biz ilk iki ikinci üç üçüncüaTi – me-aT-e; TerTmeti – me-TerTmet-e; oci – meoce:

on onuncu on bir on birinci yirmi yirminciocdaori – ocdameore; ocdaaTi – ocdameaTe;

yirmi iki yirmi ikinci otuz otuzuncu

Sinauri frinvelebi: qaTami, bati, ixvi, indauri …ra hqvia?

qaTmis Svils w i w i l a hqvia, batisa da ixvis

Svils – W u W u l i, indaurisas – W u k i.

4949

B a t i

Bati wyalSi dacuravda.

Tan Tavis Tavs elapar-

Akeboda: - ra sakvirveli

Frinveli var! miwazec

Davdivar, haerSic vfren

Da wyalSic vcuravo.

Gaigona werom da uTxra:

- sawyalo, arc

siaruli givarga, arc

frena ici xeiriani da

arc curva. Ar gerCia, erTi

rame gcodnoda da kargad,

vidre – bevri da cudado?

Kaz

Kaz suda yüzerek kendi

kendine konuşuyordu: - Ne şaşılacak

bir kuşum!

Yerde de gezerim, havada da

uçarım, suda da yüzerim.

Turna duyunca dedi:

- Zavallı, yürüyüşün de

fena, uçuşun da, yüzüşün de.

Bir şey bilmen de iyi (bilmen)

Çok şey bilmene değmez miyidi?

Y i y l i y o!

Gamofrinda raindi,

daiZaxa: yiyliyoo!

frTebi aafarTxuna.

Gamoican vin iyo?

Ü’ ü’ r ü ü!

Uçtu şövale (oradan buraya)Seslendi ü’ürüü!Kanatları salladı.Bil, kim idi?

ormocdaaTi – ormocdameaTe:

elli ellincime – e - nci

Asi – mease:

yüz yüzüncü

5050

Y r u b e ri k a c i

Glexi gzaze erT berikacs

Sexvda.

- biZav, saiT midixaro?

- hkiTxa

- gagimarjoso, - upasuxa

berikacma.

- yru xom ar xaro?

- qalaqSi viyavi.

- mSvidobiT, kargad

brZandebodeT.

- fqvili gavyide.

Sağır İhtiyar

Bir köylü yolda birihtiyara rastladı.

- Amca, nereye gidiyorsun?- diye sordu.- Merhaba, - diye cevap vermiş

ihtiyar.- Sağır mısın?- Kentte idim.- Allaha ısmarıadık, hoşça

kalınız.- Un sattım.

Gareuli frinvelebi: arwivi, beRura, bu, bulbuli, kakabi,

kodala, mercxali, mimino, mtredi, mwyeri, orbi, Ofofi,

farSevangi, qori, yaryati, yvavi, Sevardeni, yorani, SoSia,

wero, xoxobi...

r a h q v i a?

yvela frinvelis Svils b a r t y i hqvia. Arwivis, orbis bartys

m a r T v e hqvia, yvavisas – b a x a l a, mtredis bartys

x u n d i hqvia.

Andaza: yvavsac Tavis baxala moswonso.

Atasözü: Karga bile kendi yavrusunu beğenir.

Mivdivar gidiyorumMidixar gidiyorsunMidis gidiyor

mivdivarT gidiyoruzmidixarT gidiyorsunuzmidian gidiyorlar

5151

wavedi gittimwaxvedi gittinwavida gitti

wavediT gittikwaxvediT gittinizwavidnen gittiler

waval gideceğimwaxval gideceksinwava gidecek

wavalT gideceğizwaxvalT gideceksinizwavlen gidecekler

Nana Sin midis Nana eve gidiyor.Nino, xval TeatrSi waxval? Nino yarın tiyatroya gidecek misin?

Q o r i

Hau, hau, qoro, nu Fren

am ezoSi dil-Dilaso,

ver momparav,

Ar gagatan Cems

Patara wiwilaso!

A t m a c a

Hau, hau, atmaca, uçma

Bu avluda sabah-sabah,

Benden çalamazsın, götürtmem

Benim küçük civcivimi!

Arwivi anu orbi, qori, Sevardeni, mimino da sxva

M t a c e b e l i frinvelebia.

Gamocana:

Aris frinveli Ramisa,

Mteria mindvris Tagvisa.

(bu)

Bilmece:Bir gece kuşuTarla faresinin düşmanıdır. (baykuş)

5252

Qurds qudi ewviso

erT kacs fuli mohpares.

eZeba qurdi, eZeba, magram

ver ipova. erT dRes so-

flis moedanze glexebi

Sekrebiliyvnen da saub-

robdnen. Am dros mama-

saxlisma gamoiara da

daiyvira:

- SexedeT, SexedeT,

Qurds qudi ewviso!

erTma glexma maSinve

qudze itaca xeli. Yvela

mixvda, rom is iyo qurdi.

Amis Semdeg darCa andaza:

`qurds qudi ewviso.~

Hırsızın Şapkası Yanıyor

Bir adamın parasını

çaldılar. Hırsızı aradı,

ama bulamadı. Bir gün

köy meydanında

köylüler toplanıp

konuşuyorlardı. O sırada

muhtar geçip:

- Bakın, bakın, hırsızın

şapkası yanıyor! - diye bağırdı. Bir

köylü hemen şapkasına yapıştı.

Herkes anladı ki, hırsız

o idi. Bundan sonra bir

atasözü kaldı: “hırsızın

şapkası yanıyor.”

Sinauri cxovelebia: aqlemi, viri anu saxedari, Txa, kameCi,

kata, cxeni, cxvari, ZaRli, Zroxa, xari, jori.

r a h q v i a?

aqlemis Svils k o z a k i hqvia, viris anu saxedris Svils C

o C o r i hqvia, Txis Svili c i k a n i a, kameCisa - z a q i,

katisa - k n u t i, Roris Svili - g o W i a, cxenisa - k v

– i c i, cxvrisa - b a t k a n i, ZaRlisa - l e k v i, Zroxisa

- x b o.

5353

t e l e f o n T a n

telefonis magidaze

arxeinad wevs da sZinavs.

vis darekvas elodeba

Cveni knuti pawawina?

T e l e f o n B a ş ı n d a

Telefon masasındaRahat rahat yatıp uyuyor.Kimden telefon bekliyorBizim küçük kedi yavrusu?

Kvira dila erT ojaxSi

D e d a: dRes kviraa. Yvelam

erTad visauzmoT. sasadilo

oTaxSi SemodiT.

M z i a: deda, me sufras

gavSli.

D e d a: Zalian kargi. Ai

TeFSebi, danebi, Canglebi,

Cais kovzebi da Cais Wi-

Qebi. Magidaze daawye.

xelsaxocebi ar dagaviwydes.

Marilic dade. Puri daWeri.

D a T a: sauzmed ra gvaqvs?

D e d a: puri, yveli, karaqi,

Tafli, muraba, moxarSuli

kvercxi.

M a m a: Tu SeiZleba, Cai

damisxiT.

M z i a: me yavas davlev.

M a m a: dRes ar daigvianoT,

erTad visadiloT.

D a T a: kargi. Or saaTze

Sin viqnebi.

Bir Ailede Pazar Sabahı

A n n e: bugün Pazar.Hepimiz beraberkahvaltı yapalım. Yemekodasına giriniz.M z i a: anne, ben sofrayıhazırlayacağım.A n n e: çok güzel. İştetabaklar, bıçaklar, çatallar,çay kaşıkları ile çaybardakları. Masaya koy,peçeteleri unutma, ekmeğide kes.D a t a: kahvaltıda neler var?A n n e: ekmek, peynir, tereyağı,bal, reçel, haşlamış yumurta.B a b a: lütfen, çay doldurunbana.M z i a: ben kahve içeyim.B a b a: bugün geç kalmayın.öğle yemeğini beraber yiyelim.D a t a: tamam. Saat ikide evdeoldacağım.

5454

j i u t i T x e b i

mdinareze viwro xidi iyo. Am xidze ori jiuti Txa

Sexvda erTmaneTs. Gverdis avla SeuZlebeli iyo. erTerTs

ukan unda daexia da gza daeTmo.

- ukan daixie! - uTxra erTma Txam meores.

- ratom unda davixio? Pirveli me amovedi. Sen TviTon

daixie!

Arc erTs ar undoda ukan daxeva. Cxubi mouvidaT. Daejaxnen

erTmaneTs rqebiT. jiutma Txebma Tavi veRar Seikaves da

orive yiramala gadaeSva wyalSi.

Mdinareze viwro xidi iyo dere üstünde dar köprü vardı.Gverdis avla SeuZlebeli iyo yan yana geçmak mümkün değildi.erTerTs ukan unda daexia da gza daeTmo biri geri çekilip yol vermeliydi. ratom unda davixio? niçin geri çekileyim?Pirveli me amovedi önce ben çıktım.Sen TviTon daixie sen geri çekil.arcerTs ar undoda ukan daxeva hiçbiri geri çekilmek istemiyordu.Cxubi mouvidaT kavgaya giriştiler.Daejaxnen erTmaneTs rqebiT birbirini boynuzladılar.Tavi veRar Seikaves kendini tutamadılar.Orive yiramala gadaeSva wyalSi ikisi de altüst olarak suya düştü

Amo-svla çıkmak (aşagıdan buraya)Gamo-svla çıkmak (içeriden buraya, dışarıya)Ga-svla çıkmak (dışarıya)Ca-svla inmek

A e r o d r o m z e

Es aerodromia. Patara

TviTmfrinavSi mgzavrebi

sxdebian. Am TviTfrinavSi

sul aTi mgzavri eteva.

H a v a a l a n ı n d aİşte havaalanı. Küçük uçağayolcular biniyorlar. Bu uçağa sadece 10 yolcu sığıryor.

5555

5656

ekipaJi ukve kabinaSia.

Bortgamcilebeli mgzavrebs

daabinavebs, TviTmfrinavi

safren bilikze gadava da

gafrindeba.

Gezs Telavisaken aiRebs.

Cveni qveynis Sida

sahaero gzebze patara

TviTmfrinavebi - `iak~-ebi

dafrinaven. saerTaSoriso

trasebze ki - didi `tu~-

ebi da boingebi.

Mürettebat artık kabindedir.

Hostes yolcuları yerleştirecek,

uçak kalkış-iniş pitine geçip

uçacak. Telavi’ye doğru rota

alır.

Memleketimizin iç hava

yollarında küçük uçaklar “Yak”

-lar uçarlar. Milletlerarası hava

yollarında ise büyük “Tu”

ve “Boing”- ler uçarlar.

Ga-frinda buradan orayaGadmo-frinda uçtu oradan burayaCa-frinda yukarıdan aşağıyaGamo-frinda içeriden buraya

Gada-frinda buradan orayaa-frinda uçtu aşağıdan yukarıya Se-frinda dışardan içeriye

Gareuli cxovelebia: daTvi, vefxi, iremi, kverna, kurdReli,

lomi, maCvi, mgeli, mela, spilo, tura, Sveli, ciyvi, jiqi,

jixvi da sxva mravali.

r a h q v i a? Adı ne?

daTvis Svils b e l i hqvia, vefxvis Svils - b o k v e r

i. bokveri hqvia lomis Svilsac. Mglis, melis, turis

Svilebs l e k v i hqvia. ityvian xolme: mglis lekvebi,

melis lekvebi, turis lekvebio. irmis Svils n u k r i

hqvia. nukri hqvia Svlis Svilsac, kurdRlis Svili -

b a Wi a a, jixvis Svili - c i k a n i a.

5757

daTvi, vefxvi, mgeli, mela, tura, lomi, jiqi da sxva

m t a c e b e l i cxovelebi anu m x e c e b i arian.

w e l i w a d i

weliwadi pirvel ianvars iwyeba da ocdaTerTmet dekembers

mTavrdeba. erT weliwadSi oTxi droa: gazafxuli, zafxuli,

Semodgoma da zamTari.

Gazafxulze buneba iRviZebs, balaxi amodis, xeebi yvavis.

Arc Zalian cxela, arc civa. xSirad wvims, qari qris.

Lamazi droa. Misi Tveebia: marti, aprili, maisi.

zafxulSi Zalian cxela. sicxiT Sewuxebuli qalaqelebi

mTaSi midian. zafxulSi bevri xilia. zafxulis Tveebia:

ivnisi, ivlisi, agvisto.

Semodgoma mdidari droa. Misi Tveebia: seqtemberi,

oqtomberi, noemberi. SemodgomiT CvenSi mziani, magram grili

amindebia. xeebs foTlebi uyviTldeba da scviva. irgvliv

yvelaferi yviTelia, oqrosferia. Amitom Semodgomas

`oqros Semodgomas~ eZaxian.

Dekemberi, ianvari, Tebervali zamTris Tveebia. zamTarSi

Zalian civa, yinavs, Tovs. bavSvebs Zalian uyvarT Tovli.

Gundaoben, cigaoben, Tovlis papas akeTeben.

pirvel ianvars iwyeba. l Ocakta başlar.ocdaTerTmet dekembers mTavrdeba. 1 Aralıkta sona erer.erT weliwadSi oTxi droa. bir yılda dört mevsim var.gazafxulze buneba iRviZebs. ilkbaharda doğa uyanır.balaxi amodis, xeebi yvavian otlar çıkıyor, ağsçlar çiçek açarlar.arc Zalian cxela, arc Zalian

civa.

ne çok sıcak, ne de çok soğuktur.

xSirad wvims, qari qris. sık sık yağmur yağar, yel eser.sicxiT Sewuxebuli qalaqelebi.

mTaSi midian.

sıcaktan bitkin şehirliler dağa giderler.

5858

zafxulSi bevri xilia. yazın meyvalar çok.mdidari droa. zengin bir mevsimdir.SemodgomiT CvenSi mziani, magram

grili amindebia.

son baharda bizim burada hava güneşli, ama

serindir.xeebs foTlebi uyviTldeba da

scviva.

ağaçların yaparkları sararıp dökülür.

irgvliv yvelaferi yviTelia,

oqrosferi.

etrafta her şey sarı, altın renklidir.

civa, yinavs, Tovs. soğuktur, hava ayaza çeker, kar yağar.gundaoben, cigaoben, Tovlis papas

akeTeben.

kar topu oynarlar, kızak kayarlar, kardan adam

yaparlar.

x a l x u r i s i m R e r a

modi, vnaxoT venaxi, ram SeWama venaxi?

Mivel, vnaxe venaxi, Txam SeWama venaxi.

Modi, vnaxoT Txa, ram SeWama Txa?

Mivel, vnaxe Txa, mgelma Wama Txa.

Mgelma - Txa, Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT mgeli, ram SeWama mgeli?

Mivel, vnaxe mgeli, Tofma Wama mgeli.

Tofma - mgeli, mgelma - Txa,

Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT Tofi, ram SeWama Tofi?

Mivel, vnaxe Tofi, Jangma Wama Tofi.

Jangma - Tofi, Tofma - mgeli,

Mgelma - Txa, Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT Jangi, ram SeWama Jangi?

Mivel, vnaxe Jangi, miwam Wama Jangi.

Miwam - Jangi, Jangma - Tofi,

Tofma - mgeli, mgelma - Txa,

Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT miwa, ram SeWama miwa?

5959

Mivel, vnaxe miwa, Tagvma Wama miwa.

Tagvma - miwa, miwam - Jangi,

Jangma - Tofi, Tofma - mgeli,

Mgelma - Txa, Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT Tagvi, ram SeWama Tagvi?

Mivel, vnaxe Tagvi, katam Wama Tagvi.

Katam - Tagvi, Tagvma - miwa,

Miwam - Jangi, Jangma - Tofi,

Tofma - mgeli, mgelma _ Txa,

Txam venaxi SeWama.

Modi, vnaxoT gel, göreyimram SeWama? ne/kim yedi?Mivel/mivedi, vnaxe gittim gördüm

B a v S v e b i d a S e m o d g o m a

xiliT, lxiniT, zeimiT

Semodgoma movida.

- Semodgomav, gviTxari,

MobrZandebi Soridan?

ara, Cemo kargebo,

Sori mgzavri rodi var.

Tqveni venaxebidan,

baRebidan movdivar.

xiliT, lxiniT, zeimiT meyva, şenlik ve törenleSemodgomav, gviTxari sonbahar, söyle bizemobrZandebi Soridan? uzaktan mı geliyorsun?Sori mgzavri rodi var uzaktan gelen yolcu değilim ki

xil-i - xil-iT:

meyva meyvaylazeim-i - zeim-iT:

tören törenle

6060

Deda - ded-iT:

anne anneylexe - xiT:

ağaç ağaçla

-iT ile, -la, -le

stumrebs sixaruliT Sevxvdi misafi rleri sevinçle karşıladımdaniT puri davWeri bıçakla ekmek kestim

Modis - mobrZandeba (zrdilobiani forma)

geliyor geliyor (nezaket şekli)Modian - mobrZandebian

geliyorlar geliyorlar Dajda - dabrZanda (zrdilobiani forma)

oturdu oturdu (nezaket şekli)Dasxdnen - dabrZandnen

oturdular oturdularSevida - SebrZanda

girdi girdiSevidnen - SebrZandnen

girdiler girdiler

O T x i s u r v i l i

Movida zamTari da Tan moitana didi Tovli. Patara nikom

bevri isriala, mere miirbina mamasTan da uTxra:

6161

- uh, mamilo, ra kargia zamTari! Netav, sul zamTari

iyos!

- Seni survili Cems ubis wignakSi Cawere, - uTxra mamam.

Nikom Tavisi survili mamis ubis wignakSi Cawera.

Dadga mxiaruli gazafxuli, mindor-veli abibinda, tye

foTlebiT Seimosa, Tbili qveynebidan dabrundnen bulbulebi,

mercxlebi. Buzebi da peplebi gamoCndnen. Nikom peplebs

bevri sdia, bevri yvavili dakrifa da lamazi Taigulebi

6262

gaakeTa. Mere miirbina mamasTan da uTxra:

- mamilo, ra mSvenieria gazafxuli! Netav, sul gazafxuli

iyos!

Mamam es survilic Tavis ubnis wignakSi Caawerina.

Movida cxeli zafxuli, puris yana damwifda, mka daiwyo.

Niko mTel dRes mindorSi atarebda. xan glexebs exmareboda,

xan marwyvs krefda, xan mdinareSi banaobda. saRamos Sin

dabrunda da gaxarebulma mamas uTxra:

- mamilo, ra kargia zafxuli! Netav, sul zafxuli

iyos!

Es survilic mamam ubis wignakSi Caawerina.

Dadga mdidari Semodgoma. baRebi xiliT aivso, damwifda

vaSli, msxali, atami, qliavi, leRvi, yurZeni, komSi da

bevri sxva xili. Niko sul baRSi iyo, Wamda tkbil yurZens,

krefda mwife xils. saRamos mamas uTxra:

- mamilo, ra kargia Semodgoma! Netav, sul Semodgoma

iyos!

6363

maSin mamam ubis wignaki amoiRo da nikos iq Cawerili

satyvebi waakiTxa.

Tan moitana didi Tovli çok kar getirdi.cigiT bevri isriala kızakla çok kayadı.

miirbina mamasTan babasına gitti (koşarak).

uh, mamilo, ra kargia zamTari! Oh! Babacığım, kış ne güzel!

Netav, sul zamTari iyos! keşke her zaman kış olsaydı!

Cems ubis wignakSi Cawere not defterime yaz.

Mindor-veli abibinda kır-tarla yeşillendi.

tye foTliT Seimosa orman yapraklarla bezendi.

Tbili qveynebidan dabrundnen. sıcak ülkelerden döndüler.

Buzebi da peplebi gamoCndnen sinekler ve kelebekler göründüler.

Bevri sdia çok kovaladı.

Caawerina yazdırdı.

Puris yana damwifda buğday tarlası olgunlaştı.

Mka daiwyo hasat başlandı.

mTel dRes mindorSi atarebda. bütün günü tarlada geçiriyordu.

xan glexebs exmareboda, xan marwyvs

krefda, xan mdinareze banaobda.

kah köylülere yardım ediyordu, kah çilek koparyordu, kah nehirde yüzüyordu.

baRebi xiliT aivso bahçeler meyva ile dolduamoiRo çıkardı

6464

iq Cawerili sityvebi waakiTxa orada yazılı sözleri okuttu.

Cawera - Caawerina

yazdı yazdırdıaiRo - aaRebina

aldı aldırdı

Dawera - daawerina

yazdı yazdırdıwaiRo - waaRebina

götürdü götürttü

U s u n o y v a v i l i

mindorSi gaSliliyo lamazi, magram usuno yvavili.

Ymawvils Zalian moewona, mowyvita da Tavis vardis konaSi

Cado. cota xnis Semdeg amoiRo vardis konidan, usuna

da igrZno, rom im ubralo yvavils vardis suni mieRo.

Ymawvili dafiqrda da Tqva: `axla mivxvdi, ratom mirCevs

dedaCemi karg amxanagebTan yofnaso~.

mindorSi gaSliliyo tarlada açılmıştı

moglija da vardis konaSi

Cado

koparıp gül demetine koydu

amoiRo vardis konidan gül demetinden çıkardı

usuna da igrZno koklayıp hissetti

usuno yvavils vardis suni

mieRo

adi bir çiçek gül kokusu almış

dafiqrda da Tqva düşünüp söyledi

axla mivxvdi, ratom mirCevs

dedaCemi karg amxanagebTan

yofnaso

şimdi anladım, niçin annem iyi arkadaşlarla bulunmamı öğütlüyor

U ---- o -sız u-Svil-o çocuksuz u-ded-o annesizu-sun-o kokusuz u-yvavil-o çiçeksiz u-mam-o ……...?

6565

K a r g i v a r

`kargi var~ amas nu ityvi,

Tavs nu dauwyeb qebasa,

Kargi Cvenc mogvewoneba,

cudi - arc Tavis dedasa.

Amas nu ityvi bunu söylemeTavs nu dauwyeb qebasa kendini övmeye başlamaCvenc mogvewoneba biz de beğenirizcudi - arc Tavis dedasa kötüyü annesi bile beğenmez

Me veubnebi ben diyorum (ona)Sen eubnebi sen diyorsun (ona)is eubneba o diyor (ona)

Cven veubnebiT biz diyoruz (ona)Tqven eubnebiT siz diyorsunuz (ona)isini eubnebian onlar diyorlar (ona)

Me vetyvi ben diyeceğim (ona)Sen etYvi sen diyeceksin (ona)is etyvis o diyecek (ona)

Cven vetyviT biz diyeceğiz (ona)Tqven etyviT siz diyeceksiniz (ona)isini etyvian onlar diyecekler (ona)

Me vuTxari ben dedim (ona)Sen uTxari sen dedin (ona)Man uTxra o dedi (ona)

Cven vuTxariT biz dedik (ona)Tqven uTxariT siz dediniz (ona)maT uTxres onlar dediler (ona)

6666

E q i m T a n

Kaci avad rom gaxdeba,

eqimTan midis. Eqimi

avadmyofs gasinjavs da

wamals gamouwers. Mere

avadmyofi afTiaqSi wava,

wamals iyidis da ise

miiRebs, rogorc eqimma

urCia. Mokle xanSi wamali

imoqmedebs da avadmyofi

momjobindeba.

D o k t o r a

İnsan hastalanınca doktora

gider. Doktor hastayı muayene

eder ve ilaç (reçete) yazar. Sonra

hasta eczaneye gidip ilaç alır ve

doktorun tavsiye ettiği gibi alır.

Kısa bir sürede ilaç etkilerini

gösterecek ve hasta iyileşecek.

vambob diyorumambob diyorsunambobs diyor

vambobT diyoruzambobT diyorsunuzamboben diyorlar

vityvi diyeceğimityvi diyeceksinityvis diyecek

vityviT diyeceğizityviT diyeceksinizityvian diyecekler

vTqvi dedimTqvi dedin

Tqva dedi

vTqviT dedikTqviT dedinizTqves dediler

F u t k a r i d a m t r e d i

SromiT daRlili futkari wyalSi Cavarda da ixrCoboda.

iqve, xeze deda mtredi ijda. Tvali mohkra futkaris

gaWirvebas, moglija didi foToli da wyalSi Caugdo.

Futkari zed Sejda da wyalma napirze gaitana. Futkarma

frTebi mzeze gaiSro, afrinda da mxiaruli bzuiliT gaswia

skisken.

Gavida xani. erT dRes daRlili mtredi xeze ijda da

Tvlemda. Miepara monadire da Tofi daumizna. Amas Tvali

6767

mohkra fitkarma, romelic yvavilze ijda. maSinve afrinda,

monadires marjvena xelze ukbina. Monadires xeli aukankalda

da mtreds tyvia ascda.

SromiT daRlili çalışmaktan yorulan.

wyalSi Cavarda da ixrCoboda suya düştü ve boğuluyordu.

iqve, xeze deda mtredi ijda yakındaki ağaçta dişi güvercin oturuyordu.

Tvali mohkra futkris gaWirvebas arının zor durumuna gözü ilişti.

Moglija foToli da wyalSi Caugdo yaprağı koparıp suya attı.

zed Sejda üstüne oturdu.

wyalma napirze gaitana su (onu) kıyıya çıkardı.

frTebi mzeze gaiSro kanatlarını güneşte kuruttu.

mxiaruli bzuiliT gaswia skisken sevinçle vızıldayarak kovanın yolunu tuttu.

gavida xani zaman geçti.

Tvlemda uyukluyordu.

Miepara monadire da Tofi daumizna avcı gizlice yaklaştı ve tüfeğini doğrulttu.

Monadires marjvena xelze ukbina avcının sağ elini soktu.

xeli aukankalda eli titredi.

mtreds tyvia ascda mermi güvercine isabet etmedi.

6868

Marjvena - marjvniv

sağ sağdaAq - aqauroba

burada burası

Marcxena - marcxniv

sol soldaiq - iqauroba

orada orası

Mand - mandauroba

şurada şurası

T v a l i s e q i m T a n

Tvalis eqimma avadmyofi gasinja. wamali ar gamouwera.

uTxra:

- wamali ar gWirdeba, bevri stafilo Wameo.

- stafilo marTla uxdeba mxedvelobas? - hkiTxa

avadmyofma.

- rasakvirvelia, ginaxavT, gana saTvaleebiani kurdReli?

- upasuxa eqimma.

wamali ar gWirdebaT ilaç lazım değil (size).

bevri stafilo WameT bol bol havuç yiyiniz.

stafilo marTla uxdeba mxedvelobas? Havuç gerçekten görmeye iyi gelir mi?

ginaxavT gana saTvaleebiani

kurdReli?

siz hiç gözlük takan tavşan gördünüz mü?

stafilo, kombosto, Warxali kurdRlis sayvareli

saWmelia.

stafilo, kombosto, Warxali, kitri, pamidori, kartofili

b o s t n e u l i a.

6969

G a m a r j o b a

Zvelad Cvens samSoblos,

patara saqarTvelos

Zalian Bevri mteri

hyavda. sul brZolaSi

iyo qarTveli kaci, sul

gamarjveba da mSvidoba

enatreboda. Amitom gaCnda

saqarTveloSi aseTi

tradicia:

M e r h a b a

Eski zamanlarda,

anayurdumuz Gürcüstan’ın

çok düşmanı vardı.

Gürcü adam, daima

savaşta idi, daima zaferi ve

barışı özlerdi. Bundan

dolayı Gürcüstan’da böyle

bir gelenek meydana çıktı:

7070

qarTvelebi Sexvedrisas

erTmaneTs gamarjvebas da

mSvidobas usurvebdnen.

- gamarjoba! - getyvis

qarTveli kaci.

- Gagimarjos (RmerTma) -

upasuxeb Sen.

Tu dilaa, getyvis:

- dila mSvidobisa!

- mSvidoba mogces RmerTma,

- upasuxeb Sen.

Tu saRamoa, - saRamo

mSvidobisa!

Pasuxi igivea: - mSvidoba

mogces RmerTma. qarTvelebi

aseve emSvidobebian

erTmaneTs:

- mSvidobiT (an naxvamdis,

an kargad iyavi) - amboben

wamsvlelebi. damrCenic

imave sityvebiT pasuxobs.

Sor gzaze mimavals `gza

mSvidobisa~ an `keTili

mgzavrobao~ etyvian.

Gürcüler karşılaştıkları

zaman birbirlerine

zafer ve barış

dilerler. – Gamarcoda

(zafer)! – der Gürcü adam

(sana). – Zafer versin

(Tanrı), - diye cevap

verirsin. Sabah ise:

- Sabah barışlı (olsun)

- der. – Barış versin

(Tanrı) – diye cevap verirsin. Akşam

ise:

- Akşam barışlı (olsun).

Cevap aynı: - Barış versin

sana (Tanrı). Gürcüler

böyle vedalaşırlar: iden:

- barışla (ya da gene

görüşürüz, ya da

hoşça kalın) – der. Kalan

da aynı sözlerle cevap

verir. Uzağa gidenlere:

“Barışlı yol” ya da “İyi

yolculuk” derler.

7171

s a u b a r i

- yvelaze ufro romeli

yvavili giyvars?

- vardi. Sena?

- me mixaki miyvars,

- mixaki mec miyvars, magram

mixaks, mainc, vardi

mirCevnia.

- me Tu mkiTxavT, yvelaze

lamazi yvavili iasamania.

Tanac ra kargi suni aqvs!

- me tita miyvars. ra

samwuxaroa, rom suni ar

aqvs.

- suni arc qrizanTemas aqvs,

magram Zalian lamazia.

- yvela yvavili lamazia.

Ulamazo yvavili ar

arsebobs.

- marTalia.

K o n u ş m a

- En çok hangi çiçeği

seversin?

- Gül. Sen ise?

- Ben karanfi li severim.

- Karanfi li ben de severim,

ama gülü karanfi le tercih

ederim.

- Bana sorsanız, çiçeklerin

en güzeli leylaktır, hem de

kokusu ne güzel!

- Ben laleyi severim, ne

yazık ki kokusu yok.

- Krizantemin de kokusu

yok, ama çok güzel.

- Her çiçek güzel, çirkin

çiçek olmaz.

- Doğrudur.

L o m i d a T a g v i

Loms tyeSi eZina. Tagvma tanze gadauara. Lomma gaiRviZa

da Tagvi daiWira. Tagvma uTxra:

- gamiSvi da gaWirvebaSi dagexmarebio.

Lomma gulianad gaicina da Tagvi gauSva.

Gavida xani. Monadireebma lomi daiWires da TokiT xeze miabes.

Mere unda misuliyvnen da cocxlad waeyvanaT. Monadireebi

rom wavidnen, lomma saSineli Rriali morTo. Tagvs

Semoesma, micunculda, gadaRrRna Toki, lomi gaaTavisufla

da uTxra:

7272

- gaxsovs, rom damcine? Axla xom xedav, rom patara Tagvsac

SesZlebia didi da Zlieri lomis daxmarebao?

Loms tyeSi eZina aslan ormanda uyuyordu.

Tagvma tanze gadauara fare üzerinden geçti.

Lomma gaiRviZa da Tagvi daiWira aslan uyandı ve fareyi yakaladı.

gamiSvi da gaWirvebaSi dagexmarebi beni serbest bırak da sana sıkıntılı durumda yardım ederim.

lomma gulianad gaicina aslan katılarak güldü.

TokiT xeze miabes iple ağaca bağladılar.

Mere unda mosuliyvnen da cocxlad

waeyvanaT

sonra gelip canlı olarak götüreceklerdi.

Monadireebi rom wavidnen, lomma

saSineli Rriali morTo

avcılar gidince aslant korkunç şekilde kükremeye başladı.

Micunculda, gadaRrRna Toki yavaş yavaş yaklaştı, ipi kemirdi.

Gaxsovs, rom damcine? Hatırladın mı, bana gülmüştün?

Axla xom xedav, rom patara Tagvsac

SesZlebia didi da Zlieri lomis

daxmarebao

şimdi görüyorsun ki, küçük fare de büyük ve güçlü aslana yardımda bulunabiliyor

r a s S v r e b a? Ne eder?lomi R r i a l e b s, mgeli y m u i s, ZaRli y e f s, kata

kn a v i s, Zroxa (xari, kameCi, cxvari) b R a v i s, Txa

k i ki n e bs, cxeni W i x v i n e b s, viri y r o y i n e b s,

qaTami k a k a n e b s, mamali y i v i s, bati s i s i n e b s, Citi

W i k W i k e b s, mtredi R u R u n e b s, yvavi C x a v i s…

A n d a z a

rasac dasTes, imas moimki

AtasözüNe ekersen, onu biçersin

7373

C v e n i b a R i

Mze amovida, misi sxivebi moefina Cvens baRs, dabera niavma

da foTlebSi gaxveuli mwife nayofi gamoaCina. Yvela xilia

Cvens baRSi: bali, alubali, atami, vaSli, TuTa, msxali,

qliavi, Werami, leRvi, komSi… Axla zafxulia da bali da alubali mwifs. Male TuTa

da Werami damwifdeba, Semdeg erTmaneTs mohyveba Semodgomis

xili.

Miyvars Cveni baRi, magram marto xilis Wama rodi miyvars.

Gazafxuldeba Tu ara, sul baRSi vtrialeb. xexilis movla

CemTvis didi siamovnebaa.

Mze amovida. güneş doğdu.

Misi sxivebi moefina. onun ışıkları yayıdı (bahçeye).

Dabera niavma. hafi f rüzgar esti.

foTlebSi gaxveuli yapraklara sarılmış.

mwife nayofi gamoaCina. olgun meyva çıkardı.

yvela xilia Cvens baRSi. bağımızda her türlü meyva var.

mwifs. olgunlaşıyor.

Damwifdeba olgunlaşacak.

erTmaneTs mohyveba Semodgomis xili sonbahar meyvası peş peşe gelecek.

marto xilis Wama rodi miyvars yalnız meyva yemeyi sevmem ki.

gazafxuldeba Tu ara ilkbahar olunca.

7474

sul baRSi vtrialeb bahçede döner dururum.

xexilis movla meyva ağaçarına bakmak

CemTvis didi siamovnebaa benim için büyük zevktir.

gaTenda - daRamda; Mze amovida - mze Cavida.

E q i m i d a a v a d m y o f i

- eqimo, miSvele! Avad myavs Cemi patara gogona. SexedeT

rogor gaxda. Arafers Wams, arc svams! - uTxra patara anikom

Zia kotes da Tavisi dedofala aCvena. Zia kotem dedofalas

daxeda, maja gausinja, Sublze xeli daado da Tqva:

- marTalia, Zalian avad aris. albaT, gacivda. Ara uSavs,

axlave wamali davalevinoT, erTi kovzi muraba gadavaylapoT

da maSinve morCeba.

- erTi kovzi eyofa?

- eyofa. cota wyalic unda daayolos.

- Cqara! Muraba mand aris, karadaSi, oRond didi kovziT

amoiReT.

Eqimma karadidan erTi kovzi muraba gadmoiRo da gadaaylapa…

vis?

ra Tqma unda, anikos da dedofalac maSinve morCa.

7575

Eqimo, miSvele! doctor, yardım et bana!

Avada myavs Cemi patara gogona küçük kızcağızım hasta.

SexedeT, rogor gaxda bakın, nasıl zayıfl adı.

Arafers Wams, arc svams hiç bir şey yemiyor, hem de içmiyor.

Daxeda, maja gausinja baktı, nazbını tuttu.

Sublze xeli daado alnına elini koydu.

albaT, gacivda galiba üşütmüş.

ara uSavs bir şey değil.

axlave wamali davalevinoT hemen ilaç içirelim.

erTi kovzi muraba gadavaylapoT bir kaşık reçel yutturalım.

eyofa? yeter mi?

cota wyalic unda daayolos üstüne biraz su da içmeli.

oRond, didi kovziT amoiReT ama, büyük kaşıkla alınız.

ra Tqma unda. tabiı.

maSinve morCa. hemen iyileşmiş.

Gadaylapa - gadaaylapa

yuttu yutturdu;Wama - aWama

yedi yedirdi;

Dalia - daalevina

içti içirdi;aiRo - aaRebina

aldı aldırdı.

7676

vsvam içiyorumsvam içiyorsunsvams içiyor

davlev içeceğimdalev içeceksindalevs içecek

vsvamT içiyoruzsvamT içiyorsunuzsvamen içiyorlar

davlevT içeceğizdalevT içeceksinizdaleven içecekler

A d a m i a n i s s x e u l i s

N a w i l e b i s d a v a

erT dRes adamianis sxeulis nawilebma dava atexes:

fexma Tqva:

- Cven rom ar viyoT, ra geSvelebodaT? versad waxvidodiT,

verafers gaakeTebdiT.

xelebma upasuxes:

- Cven rom ar viyoT, Tqven ra SegiZliaT, Tqvens saqmes Cven

vakeTebTo.

Tavma Tqva:

- arc erTi xarT marTali. sxeulis yvela nawili Tanabrad

saWiroa. Aba, SemomxedeT! Tvalebi, yurebi, cxviri, piri, ena

- yvelaferi Cemzea, magram me ar vtrabaxob. Garda amisa,

tvinic CemSia. amaTgan erTic rom ar iyos, ras izamdiT?

Dafiqrdnen xelebi da fexebi. marTlac, ra gveSvelebodao?

- Tqves da dava Sewyvites.

Dava atexes kavgaya giriştiler

Cven rom ar viyoT, ra geSvelebodaT biz olmasaydık haliniz ne olurdu.

versad waxvidodiT, verafers

gaakeTebdiT

hiç bir yere gidemezdiniz, hiç bir şey yapamazdınız.

7777

Tqvens saqmes Cven vakeTebTo işinizi biz yaparız.

Arc erTi ar xarT marTali hiç biriniz de haklı değil.

Tanabrad saWiroa eşit olarak lazımdır.

Aba, SemomxedeT! hadi, bakınız (bana).

Yvelaferi Cemzea her şey üstümde.

Magram ar vtrabaxob ama övünmem.

Garda amisa bundan başka.

amaTgan erTic rom ar iyos, ras

izamdiT?

Bunlardan biri de olmazsaydı ne yapabilirdiniz?

marTlac hakikaten

dava Sewyvites kavgayı kestiler.

Tvali - sa-Tval-e; marili - sa-maril-e; kaba - sa-kab-e;

göz gözlük; tuz tuzluk; elbise elbiselik.sa……e -lık

Tvali, yuri, cxviri, xeli, fexi da sxva adamianis sxeulis

garegani nawilebia.

Adamians aqvs sxeulis Sinagani nawilebic. Esenia: filtvebi,

guli, kuWi, RviZli da sxva.

7878

r o c a

TeTri Tovlis qveS lamaz enZelas

sZinavs uTvalavs…

roca isini moiSoreben

Tovlis sudaras,

Me maSin moval SenTan, mTebSi,

Cemo lurjTvalav…

Lamaz enZelas sZinavs uTvalavs sayısız güzel çiğdem uyuyor.roca moiSoreben Tovlis sudaras kar kefeni atlatacakları zaman.maSin moval SenTano zaman sana geleceğim.Cemo lurjTvalav benim “Mavigözlüm” (çiçek ismi).

enZela Tovlis sudaras iSorebs çiğdem kar kefeni atlatyıor (atlatır).enZela Tovlis sudaras iSorebda çiğdem kar kefeni atlatıyordu.enZelam Tovlis sudara moiSora çiğdem kar kefeni atlattı.enZelas Tovlis sudara mouSorebia çiğdem kar kefeni atlatmış.

Me movalben geleceğim Cven movalT biz geleceğizSen moxval sen geleceksinT qven moxvalT siz gelecekinizis mova o gelecek isini movlen onlar gelecekler

Me movdivar ben geliyorumSen modixar sen geliyosunis modis o geliyor

me movedi ben geldimSen moxvedi sen geldinis movida o geldi

Cven movdivarT biz geliyoruzTqven modixarT siz geliyorsunuzisini modian onlar geliyorlar

Cven movediT biz geldikTqven moxvediT siz geldinizisini movidnen onlar geldiler

M o x u c i da x e x i l i

erTi moxuci kaci baRSi xexils rgavda. Miuaxlovda

ymawvili da uTxra:

7979

- babu, ratom wvalob? Sen xom magaT nayofs ver

moeswrebi?

- vici, rom ver moveswrebi, magram sxvebi moeswrebian,

gaixareben da ityvian: `RmerTma acxonoso~, - upasuxa

moxucma.

baRSi xexils rgavda bahçede meyva ağaçları dikiyordu.

miuaxlovda ymawvili (bir) çocuk yaklaştı.

babu, ratom wvalob? dedeciğim niçin zahmet ediyorsun?

Sen xom magaT nayofs ver moeswrebi şunların meyvalarına yetişemezsin ki

sxvebi moeswrebian başkaları yetişirler.

`RmerTma acxonos~ allah gani gani rahmet eylesin.

Andaza:

iseTi xidi gade, Senma

SviliSvilmac zed gaiaroso

Atasözü:

Öyle bir köprü yap kitorunun da üzerinden geçsin

C e m i s o f e l i

TbilisTan axlos simwvaneSi Cafluli didi da lamazi

sofelia. Es Cemi sofelia. Aq daibada da gaizarda Cemi mama-

papa, aq davibade me, aq daibadebian Cemi Svilebic.

Cemi sofeli Zalian Zvelia, aq VI saukuneSi aSenebuli

patara eklesia dgas. sofels mdinare ara aqvs, mxolod

patara Rele moedineba, samagierod, sofelSi bevri civi

da gemrieli wyaroa. Relis wyali oTx wisqvils abrunebs.

wisqvilebic pataraa, magram sofels hyofnis. Yvela ubans

TiTo wyaro da TiTo wisqvili aqvs.

sofelSi xilis baRebi bevria, magram ufro meti venaxia.

Aqauri vazi da yurZeni cnobilia saqarTveloSi.

8080

TbilisTan axlos Tbilisi yakınında.

simwvaneSi Cafluli yeşilliklere gömülü.

aq daibada da gaizarda Cemi mama-papa atalarım burada doğup büyümüştüler.

Davibade doğdum.

aq daibadebian Cemi Svilebic benim çocuklarım da burada doğacaklar.

VI saukuneSi agebuli patara eklesia

dgas

VI. yüzyılda inşa edimiş küçük kilise durur.

sofels mdinare ar aqvs. köyün nehri yok.

mxolod Rele moedineba. yalnız dere akar.

samagierod, bevri civi da gemrieli

wyaroa

buna karşılık çok soğuk ve lezetli kaynak var.

wisqvils abrunebs. değirmeni döndürür.

sofels hyofnis. köye yeter.

aqauri vazi da yurZeni cnobilia

saQarTveloSi

buradaki asma ve üzüm Gürcüstan’da meşhur.

8181

kiTxva-pasuxi:

- Tqven qalaqeli xarT?

- axla qalaqSi vcxovrob,

magram Cemi winaprebi

soflelebi iyvnen.

- Tqveni ded-mama sofelSi

cxovrobs?

- diax, Cemi ded-mama

sofelSi cxovrobs.

- Tqveni sofeli aqedan

Sors aris?

- arc ise.

- Tqvens sofelSi

mebaReobaa Tu mevenaxeoba?

- Cems sofelSi mebaReoba

da mesaqonleobaa. hyavT

Zroxebi da kameCebi.

- rZes raSi iyeneben?

- yvels, karaqs, mawons

amzadeben.

- didi madloba

saintereso cnobebisTvis.

- arafers.

Soru-cevap:- Siz şehirli misiniz?- Şimdi şehirde oturuyorum,ama atalarım köylü idiler.- Ana-babanız köydemi otururlar?- Evet, ana-babam köydeotururlar.- Köyünüz buradan uzakmıdır?- O kadar da değil,- Köyünüzde meyvacılıkmı bağcılık mı var?- Köyümde meyvacılık vehayvancılık var. İneklerive mandaları var (köylülerin).- Süt nasıl kullanılır?Peynir, tereyağı, yoğurtyaparlar.- İlginç bilgiler içinçok teşekkür ederim.- Bir şey değil.

SabaT saRamos Cvens ojaxSi

Cveni ojaxi sakmaod didia. bebiaCemsa da babuaCems eqvsi

Svili hyavT. isini cal-calke cxovroben, magram SabaTobiT

yvelani CvenTan iyrian Tavs - ded-mamis sanaxavad modian.

dResac asea. sasadilo oTaxSi teva ar aris. Aq arian Cemi

sami biZa Tavisi col-SviliT da ori mamida TavianTi

qmar-SviliT. Ufrosi bicola Zalian lamazi qalia. igi

8282

operis momReralia. Umcrosi bicola ki, iseve, rogorc

misi qmari, eqimia. SuaTana biZa da misi coli inJinrebi

arian. mamidaCemis qmaric, anu Cveni ojaxis siZe, eqimia. Meore

mamidas qmari pedagogi hyavs, Cvens skolaSi aswavlis.

Yvelani sasadilo magidas usxedan, Cais svamen da mxiarulad

saubroben.

Me da Cemi biZaSvilebi, mamidaSvilebi da deidaSvilebi Cems

oTaxSi televizors vuyurebT. fexburTis matCs uCveneben.

Deda da deida samzareuloSi namcxvars acxoben.

ra kargia erTad TavSeyrili naTesavebis yureba!

sakmaod didia oldukça büyüktür.

isini cal-calke cxovroben onlar ayrı yaşıyorlar.

SabaTobiT yvelani CvenTan iyrian

Tavs

Cumartesi günleri herkes bizde toplanır.

Ded-mamis sanaxavad modian ana-babaları görmeye gelirler

teva ar aris iğne atsan yere düşmez.

TavianTi col-SviliT kendi karı ve çocuklarıyla (çoluk çocukla).

Qmar-SviliT koca ve çoluklarıyla (çoluk çocukla). Ufrosi bicola yaşça büyük yenge.

Operis momReralia opera sanatçısıdır.

iseve, rogorc misi qmari kocası gibi.

SuaTana biZa da misi coli ortanca amca ve eşi.

mamidaCemis qmari halamın eşi.

8383

Cvens skolaSi aswavlis okulumuzda öğretiyor.

Magidas usxedan masanın etrafında oturuyorlar.

fexburTis matCs uCveneben futbol maçı gösteriyorlar.

namcxvars acxoben. pasta pişiriyorlar.

ra kargia erTad Tavmoyrili

naTesavebis yureba

ne güzel bir araya gelmiş akrabaları görmek.

s a q a r T v e l o

qveyanas, sadac uxsovari droidan cxovroben qarTvelebi,

saqarTvelo hqvia. mas CrdiloeTidan kavkasionis qedi

sazRvravs, samxreTis sazRvarze TurqeTi da somxeTia,

aRmosavleTiT - Azerbaijani, dasavleTiT - Savi zRva.

saqarTvelos sxvadasxva nawils, anu kuTxes, sxvadasxva

saxeli hqvia: kaxeTi, qarTli, mesxeTi, javaxeTi, imereTi,

guria, samegrelo, afxazeTi, aWara, raWa, leCxumi, svaneTi,

TuSeTi, fSavi, mTiuleTi, xevsureTi, xevi.

suramis qedi saqarTvelos or nawilad hyofs - aRmosavleT

da dasavleT saqarTvelod.

kaxeTi, qarTli, mesxeTi, javaxeTi, TuSeTi, fSavi,

mTiuleTi, xevsureTi, xevi aRmosavleT saqarTveloa.

qarTlSia saqarTvelos dedaqalaqi Tbilisi. Aqvea mcxeTa

- saqarTvelos uZvelesi dedaqalaqi.

kaxeTSia Zveli da lamazi qalaqebi Telavi da siRnaRi.

TuSeTi, fSavi, mTiuleTi, xevsureTi, xevi aRmosavleT

saqarTvelos mTis kuTxeebia.

dasavleT saqarTvelos Seadgens: imereTi, samegrelo,

guria, aWara, raWa, leCxumi, svaneTi, afxazeTi.

imereTSia saqarTvelos erT-erTi uZvelesi qalaqi quTaisi.

8484

igi meore qalaqia Tbilisis Semdeg.

aWaraSia qalaqi baTumi, mniSvnelovani navsadguri.

Sav zRvaze, aseve, mniSvnelovani navsadguria foTi da

soxumi.

raWa, leCxumi, svaneTi dasavleT saqarTvelos mTis

kuTxeebia. mTiania aWarisa da afxazeTis nawilic.

saqarTvelos buneba Zalian lamazi da mravalferovania.

Aq aris subtropikuli zona da maRali mTebi mudmiv-

Tovliani mwvervalebiT.

Aseve, mravalferovania Cveni soflis meurneobac: Cai da

citrusebi, mevenaxeoba da mexileoba, mecxoveleoba… saqarTvelo mdidaria wiaRiseuliT, mineraluri wylebiT,

Cveni wylebi mraval daavadebas arCens.

Cveni qveyana yvelas xiblavs ulamazesi bunebiT,

uZvelesi istoriuli ZeglebiT, Tanamedrove kulturiT,

stumarTmoyvare, gulRia xalxiT.

kavkasionis qedi sazRvravs. Kafkas sıradağları sınırlar.

samxreTis sazRvarze TurqeTi da

somxeTia.

güney sınırda Türkiy ve Ermenistan var.

aRmosavleTiT - Azerbaijani doğuda Azerbaycan.

dasavleTiT - Savi zRva batıda - Kara Deniz

sxvadasxva nawils, anu kuTxes,

sxvadasxva saxeli hqvia.

değişik kısımların ya da köşelerin değişik isimleri var.

or nawilad hyofs. ikiye ayırır.

aRmosavleT saqarTvelo. doğu Gürcüstan.

dasavleT saqarTvelo. batı Gürcüstan.

mTis kuTxeebia. dağ bölgeleridir.

8585

mniSvnelovani navsadguri. önemli liman.

saqarTvelos buneba Zalian lamazi

da mravalferovania.

Gürcüstan’ın doğası çok güzel ve renklidir.

subtropikuli zona. subtropikal bölge.

mudmiv Tovliani mwvervalebiT. sürekli karlı şahıkalarla.

soflis meurneoba. arım.tmineraluri wylebiT. maden sularıyla.

mraval daavadebas arCens. pek çok hastalığı tedavi eder.

yvelas xiblavs. herkesi hayran eder.

istoriuli ZeglebiT. tarihsel anıtlarla.

Tanamedrove kulturiT. çağdaş kültürle.

stumarTmoyvare, gulRia xalxiT. misafi rsever, “açık gönüllü” insanlarla.

8686

m e p a t a r a q a r T v e l i v a r

me patara qarTveli var,

kavkasiis mTebis Svili

da gancxromiT sxvagan yofnas

mirCevnia aq sikvdili.

qarTl-kaxeTi, imereTi,

guria da samegrelo -

yvela Cemi samSobloa,

sayvareli saqarTvelo.

kavkasiis mTebis Svili. Kafkasya dağlarının çocuğu.

gancxromiT sxvagan yofnas mirCevnia

aq sikvdili.

başka yerde safa sürmekten burada ölmeyi tercih ederim.

yvela Cemi samSobloa. hepsi anayurdumdur.

T e v d o r e T a v d a d e b u l i

Es moxda 1609 wels. zafxulis papanaqeba idga. saqarTvelos

mefe luarsab II Tavis sazafxulo sasaxleSi imyofeboda

qarTlis sofel cxireTSi. Am dros saqarTvelos mteri

Semoesia. Mters undoda, moulodnelad dasxmoda Tavs mefes

da daetyvevebina igi. Umefod darCenil qveyanas advilad

daipyrobda.

Magram mterma mefis sasaxlemde mokle gza ar icoda.

Tbilisis axlos sofel kvelTaSi mterma soflis eklesiis

mRvdeli Tevdore daatyveva da ubrZana, mefemde migviyvaneo.

ra eqna Tevdores? icoda, Tu mters mefemde miiyvanda,

saqarTvelo daiRupeboda, Tu ara da, wamebiT sikvdili

8787

eloda.

Didxans ar ufiqria.

- momyeviTo, - uTxra da wauZRva mtris laSqars.

Midis Tevdore, ukan mteri mihyveba, gzas bolo ar

uCans. uRran tyeSi Sevidnen, laSqari daifanta, tyidan

gamosasvleli ver ipoves. Mixvdnen, rom Tevdorem isini

sul sxva gziT waiyvana da didi manZiliT daaSora mefis

adgilsamyofels.

Mterma xmliT akuwa Tevdore. Magram mis Tavganwirvas

fuWad ar Cauvlia - qarTvelebma dro moiges, jari Sekribes

da mteri daamarcxes.

Ase ixsna Tevdorem qveyana daRupvisgan. qarTvelma xalxma

Tevdores `Tavdadebuli~ uwoda da siyvaruliT inaxavs

mis saxels.

Tavdadebuli baş veren.

Moxda oldu.

zafxulis papanaqeba idga. yakıcı yaz duruyordu.

saqarTvelos mefe luarsabi Gürcüstan kralı Luarsab.

sazafxulo sasaxleSi imyofeboda. yazlık sarayında bulunuyordu.

mteri Semoesia. düşman saldırdı.

Mters undoda, moulodnelad dasxmoda

Tavs mefes da daetyvevebina igi

düşman krala beklemeden baskın edip onu esir etmek istiyordu.

Umefod darCenil qveyanas advilad

daipyrobda

kralsız kalmış memleketi kolayca ele geçirebilirdi.

mokle gza ar icoda kısa yol bilmiyordu.

soflis eklesiis mRvdeli köy kilisesinin papazı.

8888

ubrZana, mefemde migviyvaneo emretti: krala kadar götür bizi.

ra eqna Tevdores? ne yapsaydı Tevdore?

Tu mters mefemde miiyvanda, eğer düşmanı krala kadar götürseydi,

saqarTvelo daiRupeboda. Gürcüstan mahvolacaktı.

wamebiT sikvdili eloda işkenceli ölüm bekliyordu.

Didxans ar ufiqria çök düşünmemişti.

momyeviTo peşime düşünüz, - diye.

wauZRva mtris laSqars düşman ordusunun önünde yürüdü.

ukan mteri mihyveba düşman peşinden gidiyor.

gzas bolo ar uCans yolun sonu görünmüyor.

uRran tyeSi Sevidnen geçilmez ormana girdiler.

laSqari daifanta ordu dağıldı.

tyidan gamosasvleli ver ipoves ormandan çıkış bulamadılar.

Tevdorem isini sul sxva gziT waiyvana Tevdore onları bambaşka yolla götürdü.

didi manZiliT daaSora mefis

adgilsamyofels.

kralın bulunduğu yerden uzun yolla uzaklaştırdı.

xmliT akuwa kılıçla parçaladı.

Tavganwirvas fuWad ar Cauvlia özveri boş çıkmadı.

dro moiges zaman kazandılar.

jari Sekribes orduyu topladılar.

mteri daamarcxes düşmanı mağlup ettiler.

8989

ixsna qveyana memleketi kurtardı.

Uwoda ad koydu.

siyvaruliT inaxavs mis saxels adını sevgi ile saklar.

D e d a

Dedis kalTaze, mis naTel

Rimilze kargi ra aris?

Guli dedisa SvilisTvis

Dauleveli zRva aris.

Dedaa bednierebis,

sikeTis gamomsaxveli.

Mitom uwodes samSoblos

dedasamSoblos saxeli.

Dedis kalTaze, mis naTel Rimilze

kargi ra aris

anne eteği, onun aydınlık gülümsemesinden iyi ne olur.

Guli dedisa SvilisTvis Dauleveli

zRva aris

anne yüreği çocuğu için sonsuz denizdir.

bednierebis, sikeTis gamomsaxveli saadeti, iyiliği ifade eden.

Mitom uwodes onun için ad koydular.

dedasamSoblos saxeli anayurdun ismi.

T b i l i s i

Tbilisis daarsebis lamazi legenda gadmogvcems: iq, sadac

axla qalaqia, V saukuneSi gauvali tyeebi yofila. erTxel

mefe vaxtang gorgasali im tyeebSi sanadirod wasula.

9090

xoxobi wamofrenila. vaxtangs mimino daudevnebia.

xoxobi da mimino xevSi gauCinarebulan. vaxtangi da misi

amala xevSi Casulan da unaxavT, rom miwidan cxeli, qafqafa

wyali amoCuxCuxebs. xoxobi da mimino Sig Cacvivnulan da

CaxarSulan.

Mefe mixvda, rom am wyals samkurnalo Tvisebebi eqneboda.

`am adgilze qalaqi gaSendeso~ - brZana.

marTlac, daiwyes qalaqis mSenebloba. Tbili wylebis gamo

qalaqs Tbilisi daarqves. vaxtang gorgaslis sikvdilis

Semdeg misma Svilma mefe daCim dedaqalaqi mcxeTidan TbilisSi

gadmoitana.

V saukunidan dawyebuli Sendeboda Tbilisi, bevrjer

dangreula mtris xeliT, magram isev wamomdgara, isev

aSenebula.

dRes TbilisSi milionze meti kaci cxovrobs, igi Cveni

qveynis kulturis centria. Aq oTxi didi universteti da

bevri umaRlesi saswavlebelia.

TbilisSia saqarTvelos mecnierebaTa akademia, sadac bevri

cnobili mecnieri moRvaweobs.

Tbilisi didi musikaluri kulturis qalaqia. Aq erTi

konservatoria - umaRlesi musikaluri saswavlebeli - da

bevri musikaluri skolaa.

Tbilisi didi Teatraluri tradiciebis qalaqia. mTel

msoflioSi ukraven taSs rusTavelis, marjaniSvilis,

kinomsaxiobTa Teatrebs. Eseni Tbilisis Teatrebia.

Tbilisis operisa da baletis TeatrSi, romelic didi

qarTveli kompozitoris zaqaria faliaSvilis saxels

atarebs, msoflioSi saxelganTqmuli bevri momRerali da

mocekvavea.

is qarTuli kinofilmebi, romelTac uyurebs mTeli

msoflio, TbilisSia gadaRebuli.

9191

Tbiliss Suaze hyofs mtkvari.

Qalaqs Tavs adgas maRali mTa, romlis kalTazec aris

mTawmindis panTeoni. Am panTeonSi ganisveneben didi qarTveli

mamuliSvilebi. Garda mTawmindis panTeonisa, TbilisSi

kidev ramdenime panTeonic aris.

Tbilisi saqarTvelos politikuri centria. Aq muSaobs

saqarTvelos parlamenti da mTavroba, aq zis Cveni qveynis

prezidenti.

daarsebis lamazi legenda gadmogvcems güzel kuruluş efsanesini nakl eder.

9292

iq, sadac axla qalaqia, şimdi şehrin olduğu yerde,

gauvali tyeebi yofila. geçilmez ormanlar imiş.

sanadirod wasula ava çıkmış.

xoxobi wamofrenila sülün uçuvermiş.

mimino daudevnebia şahini peşine taktı.

xevSi gauCinarebulan derede kaybolmuşlar.

qafqafa wyali amoCuxCuxebs çok sıcak (kaynar gibi) su fışkırıyor.

Sig Cacvivnulan da CaxarSulan içine düşüp haşlanmışlar.

wyals samkurnalo Tvisebebi eqneboda suyun tedavi edici özellikleri olacaktı.

qalaqi gaSendeso, brZana şehir imar edilsin diye emr etti.

Gadmoitana taşıdı (oradan buraya).

V saukunidan dawyebuli V. yüzyıldan itibaren.

bevrjer dangreula mtris xeliT düşman eliyle çok kere yıkılmış.

isev wamomdgara gene kalkınmış.

kulturis centria kültür merkezidir.

umaRlesi saswavlebeli yüksek okul.

mecnierebaTa akademia Bilimer Akademisi.

bevri cnobili mecnieri moRvaweobs çok ünlü ilim adamı çalışır.

musikaluri kulturis qalaqia. müziksel kültür şehridir.

Teatraluri tradiciebis qalaqia. tiyatro gelenekleri şehridir.

9393

romelic didi qarTveli

kompozitoris zaqaria faliaSvilis

saxels atarebs

büyük Gürcü kompozitör Zakariya Paliaşvili’nin adını taşıyan.

kinofilmebi, romelTac uyurebs

mTeli msoflio

bütün dünyanın seyrettiği fi limler.

gadaRebuli (kinofilmi) çekilmiş (fi lim).

Suaze hyofs ikiye böler.

Tavs adgas maRali mTa üstünde yüksek dağ durur.

mTawmindis panTeoni Mtatsminda Anıt Mezarlığı.

Ganisveneben defnedilmişler.

mamuliSvilebi vatan evlatları.

politikuri centria politik merkezidir.

c o t n e d a d i a n i

es ambavi XIII saukuneSi moxda:

saqarTvelos monRolebi Semoesivnen. maT daipyres Cveni

qveyana.

saqarTvelos saukeTeso Svilebi qveynis gadarCenaze

fiqrobdnen. isini Seikribnen axalcixis maxloblad da

gadawyvites jaris Sekreba da monRolebis gandevna. Magram

moRalatem gasca qarTvelebi. monRolebi moulodnelad

Tavs daesxnen da daatyveves isini. Mxolod cotne dadiani

gadarCa. igi wina dRiT samegreloSi wasuliyo jaris

Sesakrebad.

qarTveli tyveebi monRolTa mbrZanebelTan miiyvanes.

Man brZana: `daatitvleT, tanze Tafli wausviT, mklavebi

9494

SeukariT da mzeze dasxiTo!~

cotne dadianma gaigo Tu ara Tavisi megobrebis ubedureba,

maSinve maT kvals gahyva. Gaiara mesxeTi, Semdeg - javaxeTi

da somxeTis qalaq anisSi Cavida. Aq iyo monRolTa

mTavarsardlis - noinis - banaki. cotne dadiani mivida im

moedanze, sadac qarTveli tyveebi isxdnen, tanT gaixada,

Tavis mxlebels ubrZana: ̀ mklavebi Semikario!~ da tyveebTan

dajda, maTi bedi gaiziara.

roca es ambavi noinma gaigo, man cotne dadiani TavisTan

miayvanina.

- ase ratom moiqecio? - hkiTxa monRolma cotnes.

- Cemi megobrebi udanaSauloebi arian da Tu udanaSaulo

kacis dasja SeiZleba, mec maTTan erTad damsajeTo.

monRoli TviTonac vaJkaci iyo, vaJkacobis fasi icoda.

Amitom moewona cotne dadianis saqcieli.

- radgan qarTvelebi aseTi vaJkacebi da erTmaneTis

erTgulebi yofilxarT, gaTavisuflebT, dabrundiT Tqvens

samSobloSio, - brZana.

cotne dadians saqcielma mtersac daanaxa da moyvaresac,

rom monRolebma ver Cakles qarTvelebSi Tavisuflebis

siyvaruli.

es ambavi XIII saukuneSi moxda bu olay 13. yüzyılda oldu.

Semoesivnen akın ettiler.

Daipyres zapt ettiler.

saqarTvelos saukeTeso Svilebi

qveynis gadarCenaze fiqrobdnen

Gürcüstan’ın mükemmel evlatları ülkenin kurtarılmasını düşünüyorlardı.

moRalatem gasca qarTvelebi hain, Gürcüleri ele verdi.

moulodnelad Tavs daesxnen ansızın baskın yaptılar.

9595

daatyveves isini onları esir aldılar.

wina dRiT wasuliyo jaris Sesakrebad bir gün önce askeri toplamak için gitmişti.

tyveebi monRolTa mbrZanebelTan

miiyvanes

esirleri Moğol’ların hükümdarına götürdüler.

daatitvleT, tanze Tafli wausviT soyun, bedenlerine bal sürün.

xelebi SeukariT da mzeze dasxiT ellerini bağlayıp güneşte oturtun.

gaigo Tu ara Tavisi megobrebis

ubedureba,

kendi arkadaşlarının kötü kaderini anlayınca.

maT kvals gahyva. onların izinden gitti.

somxeTis qalaq anisSi Cavida Ermenistan’in “Ani” şehrine vardı.

tanT gaixada elbiselerini çıkardı.

mklavebi Semikari! kollarımı bağla!

maTi bedi gaiziara onların kaderini paylaştı.

TavisTan miayvanina yanına getirtti.

Ase ratom moiqecio? neden böyle hareket ettin?

Tu dasja SeiZleba, cezalandırmak mümkünse eğer.

maTTan erTad damsajeTo onlarla beraber cezalandırın (beni)

TviTonac vaJkaci iyo kendisi de yiğit idi.

vaJkacobis fasi icoda yiğitliğin değerini bilirdi.

mtersac daanaxa da moyvaresac düşmana ve dosta da gösterdi.

ver Cakles qarTvelebSi Tavisuflebis

siyvaruli

Gürcülerde özgürlügün sevgisini öldüremediler.

9696

9797

leqsikoni

9898

a

aba! aba! 1) haydi! aba, waikiTxe!

haydi, oku bakalım. 2) ya aba ra

gegona? ne sandın ya?abams abams bağlıyor cxens xeze abams

atı ağaca bağlıyorabibineba abibineba 1) yeşillenmek,çiçeklenmek; 2) yeşillendirmek, çiçeklendirmekabibinebs abibinebs yeşillendiriyor, çiçeklendiriyoragdebs agdebs atıyor, cecxlSi agdebs ateşe atıyoragvisto agvisto ağustosadamiani adamiani adam, insanadgili adgili yeradgilsamyofeli adgilsamyofeli bulunduğu yeradgoma adgoma 1) kalkma, 2) kalkmakadis adis çıkıyor (yukarıya) mTaze adis

dağa çıkıyoradvili advili kolay, advilad kolaycaaerodromi aerodromi havaalanıavadmyofi avadmyofi hasta avad gaxda hastalandıaviwydeba aviwydeba unutuyor

avla avla 1) çıkmak (yokuşu); 2) yandan geçmekavseba avseba 1) dolma, 2) dolmak, 3) doldurma, 4) doldurmakavsebs avsebs dolduruyorazerbaijani azerbaijani AzerbaycanaTavisuflebs aTavisuflebs salıveriyor, serbest bırakıyoraTasi aTasi binaTi aTi on ai ai işteakademia akademia akademiakankaleba akankaleba 1) titremek, 2) titretmekakankalebs akankalebs bak 1) kankalebs

2) titretiyorakeTebs akeTebs yapıyorakvani akvani beşik

akvirvebs akvirvebs hayrete bırakıyorakuwva akuwva 1) parçalamak, 2) parçalanmak

alagebsalagebs koyuyor (birçok şeyi) gogo

wignebs GanTaSi alagebs kız kitaplarını çantaya koyuyoralbaTalbaT galibaalubali alubali vişneamarcxebs amarcxebs yeniyorambavi ambavi haberamdeni amdeni bu kadaramTavrebs amTavrebs bitiriyoramindi amindi hava, dRes kargi amindia

bugün hava güzelamitom amitom bunun içinamodis amodis çıkıyor (yukarıya, bulunduğumuz yere), mza amodis güneş doğuyoramosvla amosvla çıkmakamoReba amoReba çıkarmakamoGuxGuxebs amoGuxGuxebs fışkırıyoramxanagi amxanagi arkadaşandaza andaza atasözüanTeba anTeba 1) yakmak, 2) yangıanTebs anTebs yakıyoran an yaaprili aprili Nisanar/ara ar/ara 1) –ma/-me ar wavida gitmedi, 2) değil,ara var değilim 3) yok mama ar myavs babam yok, 4) hayıraravin aravin kimsearaferi araferi hiçbir şey, arafersarafers bir şey değilardadegebi ardadegebi tatilaris aris 1) –dır/-tır dila aris sabahtır, 2) vararseboba arseboba 1) varlık, 2) yaşama, varolmaarGvi arGvi dağ keçisiarc arc ne de arc ise o kadar da değilarwivi arwivi kartalarxeini arxeini tasasız, kaygısızasvla asvla çıkmak (yukarıya)asi asi yüzasxams asxams döküyoratami atami şeftalıatarebs atarebs 1) taşıyor, 2) dolaştırıyor, 3) geçiriyor

9999

atexva atexva (Gxubis) kavga çıkarmakafarebs afarebs örtüyorafarTxuneba afarTxuneba (frTebis) kanatları sallamakafrena I. afrena I. 1) uçmak (yukarıya), 2) uçurmak, 3) uçurtmak

II, II,oynatmak (aklını)afrens afrens 1) uçuruyor Gits afrens kuşu uçuruyor, 2) uçurtuyor, 3) aklını oynatıyorafTiaqi afTiaqi eczaneafxazeTi afxazeTi Abhazyaaq aq buradaaqauri aqauri buralıaqauroba aqauroba burasıaqedan aqedan buradanaqeT aqeT burayaaqvs aqvs var (onun)aqlemi aqlemi deveaReba aReba 1) alma, 2) almak, xelis aReba

vazgeçmekaRebineba aRebineba aldırmakaRebinebs aRebinebs I aldırıyor, II kusuyoraRmosavleTi aRmosavleTi doğuayvaveba ayvaveba 1) çiçeklenme, 2) çiçeklenmek

3) çiçeklendirmekayvavebs ayvavebs çiçeklendiriyoraylapebs aylapebs yutturuyoraSeneba aSeneba inşa etmekaSenebs aSenebs inşa ediyoraSorebs 1) uzaklaştırıyor, 2) ayırıyoraGens aGens 1) doğuruyor, 2) gösterıyoracdena acdena 1) isabet ettirememek, 2)sapıtmak gzas ascda yolu şapitmakaZlevs aZlevs veriyor (ona)aweva aweva 1) kaldırma, 2) kaldırmakawerinebs awerinebs yazdırıyorawyoba awyoba bak alagebs

aWara aWara AcaraaWmevs aWmevs yediriyoraxalgazrda axalgazrda gençaxla axla şimdiaxlave axlave hemenaxlandeli axlandeli şimdiki

axlo axlo yakın axlo mezobeli yakın komşuaxlos axlos yakındaaxsovs axsovs oklında tutuyor

b

babua babua dedebage bage dudakbade bade ağbadebs badebs bak aGens I

bavSvi bavSvi çocukbalaxi balaxi otbalaxoba balaxoba otlamakbaleti baleti balebali bali kirazbanaoba 1) banaoba 1) yıkanmak, banyo yapmak, 2) 2) yıkamak, 3) 3) suya girmekbartyi bartyi kuş yavrusubati bati kazbatkani batkani kuzubaRi baRi bahçebayayi bayayi kurbağabaWia baWia tavşan yavrusubaxala baxala karga yavrusubebia bebia nine, anneanne, babaannebeberi beberi ihtiyarbedniereba bedniereba mutluluk, bahtiyarlıkbevri bevri çokbevrjer bevrjer çok defabeli beli ayı yavrusuberva berva 1) esme, 2) esmek, 3) üfl emekberikaci berikaci ihtiyar adambeRura beRura serçebejiTi bejiTi çalışkanbzuili bzuili vızıldamakbiliki biliki keçi yolu, safreni biliki

kalkış-iniş pistibinavdeba binavdeba yerleşiyorbicola bicola yenge (amca/dayı eşi)biZa biZa 1) amca. 2) dayı, 3) enişte (teyze/hala eşi)biZaSvili biZaSvili kuzen (amca/dayı oğlu/kızı)biWi biWi oğlan

100100

bokveri bokveri aslan/kaplan yavrusubolo bolo 1) son, 2) uçbolos bolos nihayetbortgamcilebeli bortgamcilebeli hostesbostneuli bostneuli sebzebrunavs brunavs dönüyorbrundeba brundeba geri dönüyorbrunva brunva 1) dönme, 2) dönmekbrZandeba brZandeba bulunuyor, var (nezaket şekli)brZaneba brZaneba 1) emir, 2) emretmekbrZola brZola 1) savaş, 2) savaşmakbu bu baykuşbuzi buzi sinekbulbuli bulbuli bülbülbuneba buneba doğa, tabiatburTi burTi topbuGqi buGqi çalıbRavili bRavili 1) meleme, 2) melemek

g

gagimarjos! gagimarjos! -merhaba (cevap)gagoneba gagoneba 1) işitme, 2) işitmek,3) dinleme, 4) dinlemekgadaaqvs gadaaqvs 1) taşıyor, 2) geçiriyor, avadmyofoba gadaaqvs hastalık geçiriyorgadadis gadadis 1) geçiyor 2) taşınıyor am qalaqidan gadadis bu şehirden taşınıyorgadavla gadavla üzerinden geçmekgadasvla gadasvla 1) geçmek, 2) taşınmakgadatana gadatana 1) taşıma, 2) taşımakgadaSveba gadaSveba 1) atmak, 2) kendini atmakgadaSla gadaSla açmak wigni gadaSala

kitabı açtıgadaRrRna gadaRrRna kemirmekgadaylapva gadaylapva 1) yutma, 2) yutmakgadaylapvineba gadaylapvineba yutturmakgadeba gadeba arasına koymakgadis gadis çıkıyorgadmofrena gadmofrena 1) uçmak (buraya) 2) uçurmak (buraya)gazafxuli gazafxuli ilkbahar

gazrda gazrda 1) büyüme, 2) büyümek, 3) büyütme, 4) büyütmekgaTavisufleba gaTavisufleba 1) salıvermek, serbest bırakmak, 2) kendini kurtarmakgakeTeba gakeTeba 1) yapma, 2) yapmak, 3) yapılma, 4) yapılmakgamarjveba gamarjveba zafergamarjoba! gamarjoba! merhaba!gamo gamo dolay, amis gamo bundan dolaygamovla gamovla geçmek (buraya)gamomSvidodeba gamomSvidodeba vedalaşmakgamosaxva gamosaxva ifade etmekgamoyeneba gamoyeneba 1) kullanma, 2) kullanmakgamoGena gamoGena 1) görünmek, belirmek, 2) gösterme, 3) göstermek gmirobis

gamoGena yiğitlik göstermekgamocana gamocana bilmecegamocnoba gamocnoba bilmek, sezinmekgamowera gamowera 1) yazmak wamlis gamowera

ilaç yazmak, 2) taburcu etmek saavadmyofodan gamoweres taburcu ettiler, 3) taburcu olmak saavadmyofo-

dan gamoewera taburcu oldugana? gana? sahi mi? acaba? gana ar giTxari?

sana demedim mi?gancxroma gancxroma mutlulukgaoceba gaoceba 1) hayret, 2) hayret etmek, 3) hayrette bırakmakgarda garda 1) başka, dışında, 2) üstelikgareuli gareuli yabanigasvla gasvla çıkmakgasinjva gasinjva 1) bakmak; gemos gasinjva

tadını almak, 2) (avadmyofis)

muayene etmekgatana gatana 1) çıkarmak, ihraç etmek, 2) atmak golis gatana gol atmakgatareba gatareba 1) geçirme, 2) geçirmekgauvali gauvali geçilmezgauGinareba gauGinareba 1) yokolma, 2) yokolmakgafrena gafrena 1) uçmak, 2) uçurmakgaRviZebagaRviZeba 1) uyanmak, 2) uyandırmakgayviTleba gayviTleba 1) sararmak, 2) sarartmakgayidva gayidva 1) satılmak, 2) satmakgayofa gayofa 1) ayrım, ayırma, 2) ayırılmak, 3) ayırmak, 4) bölmek

101101

gaSeneba gaSeneba 1) inşa edilmek, imar edilmek, 2) inşa etmek, imar etmekgaSveba gaSveba salıvermek, serbest bırakmakgaSla gaSla 1) açılmak, 2) açmakgaSlili gaSlili 1) açılmış, 2) açmışgaSroba gaSroba 1) kuruma, 2) kurumak, 3) kurutma, 4) kurutmakgaGena gaGena 1) doğma,2) doğmak,3) doğurmak, 4) yaratmakgacieba gacieba 1) soğuma, 2) soğumak, 3) soğuklama, 4) soğuklamak, üşütmekgacineba gacineba 1) gülmek, 2) güldürmekgawevagaweva 1) çekilme,2) çekilmek, 3) çekme, 4) çekmekgaWirveba gaWirveba zor durum, sıkıntıgaxareba gaxareba 1) sevinmek, 2) sevindirmekgaxdoma I gaxdoma I olmak kacad gaxdoma adam olmak; II 1) zayıfl ama, 2) zayıfl amakgaxveva gaxveva 1) sarılmak, 2) sarma, 3) sarmakgezi gezi rotagemrieli gemrieli lezzetligvari gvari soy, soyadıgverdi gverdi 1) yan, 2) sayfagza gza yolglexi glexi köylüglejs glejs koparıyorgogona gogona kızcağızgoWi goWi domuz yavrusugrili grili serin grili amindi

serin havagrZnoba grZnoba 1) duygu, his, 2) duygulanmak, hissetmekgrZnobs grZnobs hissediyorguli I guli I kalp, gönül, II II göğüsgulianad gulianad candangulRia gulRia gönlüaçıkgundaoba gundaoba kar topu oynamakgundaobs gundaobs kartopu oynuyor

d

da I da I kızkardeş II II ve (bağlaç)daavadeba daavadeba 1) hastalık, 2) hastalanmak, 3) hastalandırmak

daarseba daarseba 1) kuruluş, 2) kurulma, 3) kurulmakdabadeba dabadeba 1) doğma, 2) doğmak, 3) doğdurmakdabali dabali alçak, kısa boyludabana dabana 1) yıkanış, yıkanma, 2) yıkanmak, 3) yıkamakdaberva daberva esmekdabinaveba dabinaveba 1) yerleşme, 2) yerleşmek, 3) yerleştirme, 4) yerleştirmekdabruneba dabruneba 1) geri dönmek, 2) geri döndürmekdabrZaneba dabrZaneba oturmak (nezaket şekli)dagvianeba dagvianeba geç kalmakdadgoma dadgoma durmak, kargi amindi dadga

hava güzel oldudadeba dadeba koymakdadevneba dadevneba 1) kovalamak, 2) kovalanmakdadis dadis yürüyordava dava 1) münakaşa, 2) münakaşa etmekdaviwyeba daviwyeba unutmakdaTesva daTesva ekmek xorbali daTesa

buğday ektidaTvi daTvi ayıdaTmoba daTmoba 1) ödün, 2) ödün vermek, 3) terketmek gzis daTmoba yol vermekdakideba dakideba asmakdakrefa dakrefa koparmakdalageba dalageba 1) koymak (birçok şeyi) 2) toplamak oTaxis dalageba odayı toplamakdaleva daleva içmekdalevineba dalevineba içirmekdamarcxeba damarcxeba 1) yenilgi, 2) yenilmek, 3) yenmekdamzadeba damzadeba 1) hazırlama, 2) hazırlamakdamTavreba damTavreba 1) bitmek, 2) bitirmekdamizneba damizneba nişan almakdamokleba damokleba 1) kısalmak,2) kısaltma, 3)kısaltmakdamSvidobeba damSvidobeba bak gamomSvidobeba

damwifeba damwifeba 1) olgunlaşmak, 2) ongunlaştırmak

102102

dana dana bıçakdanaxva danaxva görmekdangreva dangreva 1) yıkılmak, 2) yıkmakdapyroba dapyroba zaptetmekdargva dargva 1) dikilmek, 2) dikmekdarekva darekva 1) çalmak, 2) telefon etmekdarqmeva darqmeva (saxelis) ad koymakdarGena darGena kalmakdasavleTi dasavleTi batıdascinis dascinis alaya alıyordasxdoma dasxdoma oturmak (çoğul)dasxma dasxma dökmek, Gais dasxma çay koymakdasja dasja 1) cezalanmak, 2) cezalandırmakdateva dateva sığmakdatyveveba datyveveba esir etmekdauleveli dauleveli bitmek bilmeyen, sonsuz, tükenmezdafantva dafantva 1) dağılmak, 2) dağıtmak qarma Rrublebi dafanta/gafanta

rüzgar bulutları dağıttıdafiqreba dafiqreba 1) düşunmek, 2) düşündürmekdaRla daRla 1) yorulma, 2) yorma, 3) yorulmak, 4) yormakdaRlili daRlili yorgundaRliloba daRliloba yorgunlukdaRupva daRupva 1) ölmek, mahvolmak, 2) mahvetmek, batırmakdayvireba dayvireba 1) bağırmak, 2) bağırtmakdayoleba dayoleba üstüne almak saWmelze

wylis dayoleba üstüne su içmekdaSoreba daSoreba 1) uzaklaşmak, 2) uzaklaştırmakdacinva dacinva 1) alay, 2) alaya almakdaZaxeba daZaxeba 1) çağırma, 2) çağırmak, seslenmekdawera dawera yazmakdawva dawva 1) yanmak, 2) yandırmakdawyeba dawyeba 1) başlanmak, 2) başlamakdawyoba dawyoba bak dalageba

daWera daWera 1) tutmak, 2) yakalamakdaWirveba daWirveba lazım gelmekdaWra daWra 1) kesmek, 2) yaralanmak, 3) yaralamakdaxatva daxatva resim yapmak

daxeva I daxeva I 1) yırtılmak, 2) yırtmak,II II geri çekilmekdaxmareba daxmareba 1) yardım, 2) yardım etmekdaxrGoba daxrGoba 1) boğulmak, 2) boğmakdaxsna daxsna 1) kurtarma, 2) kurtarılmak, 3) kurtarmakdaxsomeba daxsomeba akılda tutmakdajaxeba dajaxeba 1) çarpışma, 2) çarpışmak, 3) çarpıştırmakdajdoma dajdoma oturmakdogma dogma 1) durma, 2) durmakdgeba dgeba 1) kalkıyor, 2) duruyordebs debs koyuyordeda deda annededasamSoblo dedasamSoblo anavatandedaqalaqi dedaqalaqi (oyuncak) başkentded-mama ded-mama ana-babadedofala dedofala bebekdevna devna 1) kovalama, 2) kovalamakdeida deida teyzedeidaSvili deidaSvili kuzen, teyzezadedekemberi dekemberi aralıkdena dena 1) akma, 2) akmakdiax diax evetdideda dideda bak bebiadidi didi büyükdidxans didxans uzun zamandila dila sabah dila mSvidobisa!

günaydın!dilaobiT dilaobiT sabahlarıdiliT diliT sabahleyndis dis akıyordro dro 1) zaman, 2) mevsim, 3) sıra im dros o sırada, 4) esna am dros

bu esnadadRe dRe gündRes dRes bugün

e

eg eg şuegeni egeni şunlarezo ezo avlu, bahçeekipaJi ekipaJi murattebat

103103

eklesia eklesia kiliseelis elis bekliyorelodeba elodeba bak elis

emSvidobeba emSvidobeba vedalaşıyorena ena dilenZela enZela çiğdemerbo-kvercxi erbo-kvercxi omleterTad erTad beraber, birlikteerTguli erTguli sadıkerTi erTi birerTmaneTi erTmaneTi birbirlerini Zmebs erTmaneTi

uyvarT kardeşler birbirlerini severlererTsarTuliani erTsarTuliani bir katlıerTxel erTxel bir defaes es buesmis esmis 1) işitiyor, duyuyor, 2) anlıyoreteva eteva sığıyoreubneba eubneba diyor (ona)efineba efineba yayılıyoreqvsi eqvsi altıeqimi eqimi doktoreSveleba eSveleba yardım ediyoreSinia eSinia korkuyoreZebs eZebs arıyorexmareba exmareba bak eSveleba

ejaxeba ejaxeba çarpışıyor

v

vazi vazi asmavaJi vaJi delikanıvardeba vardeba düşüyorvardi vardi gülvardisferi vardisferi pembevarskvlavi varskvlavi yıldızvaSli vaSli elma vaSlis xe elma ağacıvaxSami vaxSami akşam yemeğivaxSmobs vaxSmobs akşam yemeğini yiyorver -ver -ama/eme ver wavida gidemediveraferi veraferi hiç bir şey veraferi viyide

hiç bir şey alamadımveli veli ovavenaxi venaxi bağversad versad hiç bir yere versad waval

hiç bir yere gidemem

vefxvi vefxvi kaplanveRar veRar artık -ama/-eme veRar waval

artık gidememvidre vidre kadar, -madan vidre wvima ar

dawyebula, wavideT yağmur başlamadan gidelimvin? vin? kim?viri viri eşekviwro viwro dar

z

zamTari zamTari kışzari zari zilzarmaci zarmaci tembelzafxuli zafxuli yazzaqi zaqi manda yavrusuzeTi zeTi yağ zeTis saRebavi yağlıboyazeimi zeimi törenzis zis oturuyorzona zona bölge, alanzooparki zooparki hayvanat bahçesizustad zustad tam zustad aT saaTze

tam saat ondazRapari zRapari masalzRva zRva deniz

T

Tavisi Tavisi kendi, -ı/-sı Tavisi Svili

uyvars kendi çocuğunu sever, Tavisi wigni aiRo kıtabı aldıTavSeyra TavSeyra 1) toplanma, 2) toplanmakTaiguli Taiguli demetTamaSi TamaSi 1) oynama, 2) oynamakTamaSobs TamaSobs oynuyorTan I Tan I beraberinde bavSvi Tan waiyvana

çocuğu beraberinde götürdü. II -s Tan

-e, -da dedasTan mividivar anneye gidiyorum; dedasTan var annedeyimTanabari Tanabari düzgünTanamedrove Tanamedrove çağdaşTafli Tafli balTbili Tbili ılıkTbiliseli Tbiliseli Tbilisi’li

104104

Teatri Teatri tiyatroTebervali Tebervali ŞubatTevzi Tevzi balıkTeTri TeTri beyazTerTmeti TerTmeti on birTefSi TefSi tabakTeqvsmeti Teqvsmeti on altıTve Tve ayTviTmfrinavi TviTmfrinavi uçakTviTon TviTon kendiTviseba Tviseba özellikTvla Tvla saymakTvlema Tvlema uyuklamakTvrameti Tvrameti on sekizTiTi TiTi parmakTiTo TiTo birerTirkmeli Tirkmeli böbrekTma Tma saçTova Tova kar yağmakTovli Tovli karTovs Tovs kar yağıyorToTxmeti ToTxmeti on dörtToki Toki ipTone Tone tandırTormeti Tormeti on ikiTofi Tofi tüfekToxi Toxi çapaTojina Tojina bak dedofala

Tu Tu iseTuTa TuTa dutTurqeTi TurqeTi TürkiyeTqven Tqven sizTqveni Tqveni sizinTqma Tqma demekTxa Txa keçiTxuTmeti TxuTmeti on beş

i

ia ia menekşeianvari ianvari ocakiasamani iasamani leylakiataki iataki döşemeibadeba ibadeba doğuyor

igvianebs igvianebs geç kalıyorigi igi oigive igive aynıiviwyebs iviwyebs unutuyorivlisi ivlisi Temmuzivnisi ivnisi Haziranivseba ivseba doluyorizrdeba izrdeba büyüyoriisferi iisferi morimagrebs imagrebs (Tavs) kendini tutuyorimitom imitom zira, onun içinimyofeba imyofeba bulunuyorindauri indauri hindiinebeT! inebeT! buyurunuz!inJineri inJineri mühendisiparavs iparavs çalıyoripareba ipareba savuşuyorirgvliv irgvliv etraftairemi iremi geyikis is bak igi

isini isini onlaristoria istoria tarihistoriuli istoriuli tarilhselifanteba ifanteba dağılyorifarebs ifarebs örtüyoriq iq oradaiqauroba iqauroba orasıiqve iqve aynı yerdeiqiT iqiT orayaiqneb iqneb belkiiRviZebs iRviZebs uyanıyoriRebs iRebs alıyoriRleba iRleba yoruluyoriyenebs iyenebs kullanıyoriSviaTi iSviaTi seyrekiSleba I iSleba I açılıyor, II II siliniyoricinis icinis gülüyoricis icis biliyoriZaxis iZaxis çağırıyor, sesleniyoriwvis iwvis yanıyoriwyeba iwyeba başlıyorixevs ixevs (ukan) geri geçiyorixvi ixvi ördekixrGoba ixrGoba boğuluyor

105105

k

kaba kaba elbisekabina kabina kabinekavkasioni kavkasioni Kafkas dağlarıkakabi kakabi keklikkakali kakali cevizkakani kakani gıdalamakkalTa kalTa etekkalmistari kalmistari kalemkameGi kameGi mandakankalebs kankalebs titriyorkargi kargi iyikarada karada dolapkaraqi karaqi tereyağıkari kari kapıkar-midamo kar-midamo bak ezo

kartofili kartofili patateskata kata kedikaci kaci 1) erkek, 2) adam, kişikaWkaWi kaWkaWi saksağankbena kbena 1) dişleme, 2) dişlemek, ısırmak, 3) sokmakkbili kbili dişkedeli kedeli duvarkeTili keTili iyi kalplikenkavs kenkavs gagalıyorkenkva kenkva gagalamakkverna kverna zerdevakvercxi kvercxi yumurtakvira kvira 1) Pazar (günü), 2) haftakvici kvici tayki I ki I evet, II II …ise es pepelaa, es ki – yvavili bu kelebek bu ise çiçekkidurebi kidurebi kollar ve bacaklarkiTxva I kiTxva I 1) okuma, 2) okumak, II II 1) sormak, 2) sorukiTxulobs I kiTxulobs I okuyor, II II soruyorkikini kikini 1) meleme, 2) melemekkilometri kilometri kilometrekinofilmi kinofilmi fi limkitri kitri hıyar, salatalıkklasi klasi sınıfknavili knavili 1) miyavlama, 2) miyavlamakknavis knavis miyavlıyorknuti knuti kedi yavrusu

kodala kodala ağaçkakankozaki kozaki deve yavrusukovzi kovzi kaşıkkoka koka güğümkombosto kombosto lahanakompozitori kompozitori bestecikomSi komSi ayvakona kona bağlamkonservatoria konservatoria konservatuvarkrefa krefa toplamak, devşirmekkrefs krefs topluyor, devşiriyorkruxi kruxi kuluçkaku ku kaplumbağakuTxe kuTxe köşe, açıkunwula kunwula salkımkultura kultura kültürkurdReli kurdReli tavşankuwavs kuwavs parçalıyorkuWi kuWi mide

l

lamazi lamazi güzellamfa lamfa lambalaparaki laparaki konuşmak, söyelemeklaparakobs laparakobs konuşuyor, söylüyorlaSqari laSqari ordulegenda legenda efsanelekvi lekvi enik, köprk/kurt/tilki/çakal yavrusuleqsi leqsi şiirleRvi leRvi incirlobio lobio fasulyelodini lodini 1) bekleme, 2) beklemeklomi lomi aslanloya loya yanaklurji lurji mavilxini lxini şenlik

m

madloba madloba teşekkürmagida magida masamagram magram amamaimuni maimuni maymunmaisi maisi mayısmama mama baba mamilo babacığım

106106

mamali mamali horozmama-papa mama-papa atalarmamasaxlisi mamasaxlisi muhtarmamida mamida halamamidaSvili mamidaSvili kuzen, halazademand mand şurada, oradamandauroba mandauroba şurasımarTali marTali doğru, marTali kaci

doğru adammarTve marTve kartal yavrusumarTla marTla gerçektenmarili marili tuzmarti marti Martmarto marto yalnız aq marto movida

buraya yalnız geldimartodmarto martodmarto yapayalnızmarwyvi marwyvi çilekmaswavlebeli maswavlebeli öğretmenmatGi matGi maçmaRali maRali yüksek, uzun boylumaRldeba maRldeba yükseliyormayvali mayvali böğürtlenmaSin maSin o zamanmaSinve maSinve hemenmaGvi maGvi oklukirpimawoni mawoni yoğurtmaja maja 1) bilek, 2) nabız majis gasinjva

nabız tutmakmgzavri mgzavri yolculmgeli mgeli kurtmdidari mdidari zenginmdinare mdinare çay, nehirmeaTe meaTe onuncumebaRe mebaRe bahçıvanmebaReoba mebaReoba meyvacılıkmevenaxeoba mevenaxeoba bağcılıkmeTerTmete meTerTmete on birincimeTormete meTormete on ikincimela mela tilkimeore meore ikincimeormoce meormoce kırkıncımeoce meoce yirmincimere mere sonramercxali mercxali kırlangıçmerxi merxi sıra skolis merxi okul sırası

mesame mesame üçüncümesaqonleoba mesaqonleoba hayvancılıkmefe mefe kralmecnieri mecnieri bilim adamımecniereba mecniereba bilimmecxoveleoba mecxoveleoba hayvancılıkmexileoba mexileoba bak mebaReoba

mze mze güneşmziani mziani güneşlimTa mTa dağmTavrdeba mTavrdeba bitiyormTvare mTvare aymiaxloeba miaxloeba 1) yaklaşmak, 2) yaklaştırmakmibma mibma (bir şeye) bağlamak xeze mibma

ağaca bağlamakmidis midis gidiyormilioni milioni millyonmimino mimino şahinmindor-veli mindor-veli kır-tarlamindori mindori tarla, kırmineraluri mineraluri madeni mineraluri

wyali madensuyumiparva miparva gizlice yaklaşmakmirbis mirbis koşuyormisvla misvla yanına gelmekmisi misi bak imisimitom mitom bak imitom

miReba miReba 1) almak, 2) kabul etmekmiyvana miyvana götürmek (canlı için)miyola miyola peşine düşmekmiSveleba miSveleba (birinin) imdadına yetişmekmicema micema vermek (ona)micunculeba micunculeba seke seke yaklaşmakmicunculebs micunculebs seke seke yaklaşıyormiwa miwa toprak, yermixaki mixaki karanfi lmixedviT mixedviT göremixvedra mixvedra 1) tahmin, 2) tahmin etmekmihyavs mihyavs götürüyor (canlı için)mka mka hasatmkerdi mkerdi göğüsmniSvneloba mniSvneloba 1) anlam, 2) önemmniSvnelovani mniSvnelovani önemlimobrZaneba mobrZaneba gelmek (nezaket şekli)mogeba mogeba kazanmak

107107

mogleja mogleja koparmakmodena modena akmak (buraya)modis modis geliyormoedani moedani meydanmoedineba moedineba akıyor (buraya)movla movla 1) bakım, 2) bakmakmokvla mokvla öldürmekmkis mkis hasat ediyormokle mokle kısamomRerali momRerali şarkıcı, şanatçı operis

momRerali opera sanatçısımomjobineba momjobineba 1) iyileşme, 2) iyileşmek, 3) iyileştirme, 4) iyileştirmekmonadire monadire avcımoparva moparva çalmakmorTva morTva süslemekmorGena morGena (avadmyofis) iyileşmekmosvla mosvla gelmek Gxubis mosvla

kavga çıkarmakmosmena mosmena dinlemekmoswavle moswavle öğrencimoswons moswons beğeniyormoswreba moswreba 1) yetişmek, 2) yetiştirmekmotana motana getirmekmoulodneli moulodneli beklenmedikmofena mofena 1) yayılma, 2) yayılmak, 3) yaymakmoqmedeba moqmedeba 1) hareket, 2) hareket etmek, 3) etkileri göstermekmoRvaweoba moRvaweoba faaliyetmoyola I moyola I anlatmak, II II peş peşe gelmekmoSoreba moSoreba 1) uzaklaşmak, ayrılmak, 2) uzaklaştırmak, 3) baştan atmakmocekvave mocekvave dansçımocema mocema vermek (bana, sana) GemTvis

wignis mocema ar dagaviwydes bana kitap vermeyi unutma,SenTvis fulis

mocema minda sana para vermek istiyorummocimcime mocimcime ışıltılımowoneba mowoneba beğenmekmoxarSva moxarSva 1) haşlamak, 2) haşlanmakmoxarSuli moxarSuli haşlama, pişmiş, haşlanmışmoxda moxda oldu ra moxda? Ne ondu?moxdeba moxdeba 1) yakışmak tansacmlis

moxdena elbise yakışmak

2) yerine gelmekmoxuci moxuci ihtiyarmJave mJave ekşimravali mravali çokmravalferovani mravalferovani çeşitlimsoflio msoflio dünyamsxali msxali armutmtacebeli mtacebeli yırtıcı mtacebeli

frinveli yırtıcı kuşmteri mteri düşmanmtredi mtredi güvercinmudmivi mudmivi daim, ebedimuraba muraba reçelmusika musika müzikmusikaluri musikaluri müzikal, müzik musikaluri

instrumenti müzik aletlerimuSa muSa 1) içşi fabrikis muSa fabrika işçisi, 2) hamalmuxa muxa meşe (ağacı)mRvdeli mRvdeli papazmSenebloba mSenebloba yapma, kurmamSvenieri mSvenieri çok güzel, enfesmSvidoba mSvidoba barışmSvidobiT mSvidobiT 1) hoşça kal(ın)! 2) güle gülemware mware acımwerali mwerali yazarmwvane mwvane yeşilmwvervali mwvervali zirvemwife mwife olgunmwifs mwifs olgunlaşıyormwyeri mwyeri bıldırcınmxiaruli mxiaruli neşelimxedveloba mxedveloba görüşmxeci mxeci canavarmxolod mxolod yalnız

n

nadiri nadiri bak mxeci

nadiroba nadiroba avlamaknavi navi kayıknavsadguri navsadguri limannaTesavi naTesavi akraba

108108

naTeli naTeli aydınlıknamgali namgali oraknamcxvari namcxvari pasta, böreknapiri napiri kıyınatvra natvra özlemeknayofi nayofi meyva, ürünnacari nacari külnacrisferi nacrisferi kül renginawili nawili 1) kısım, bölüm, 2) parçanaxva naxva 1) görme, 2) görmeknaxvamdis naxvamdis görüşmek üzere, güle gülendoma ndoma istemekneki neki serçe parmakniavi niavi meltemnikapi nikapi çeneniWi niWi yetenekniWieri niWieri yeteneklinoemberi noemberi Kasımnu nu -ma/-me -ma/-me nu aiReb almanukri nukri geyik/karaca; yavrusunuSi nuSi badem

o

oboba oboba örümcekoTaxi oTaxi odaoTxi oTxi dörtoTxmocdaaTi oTxmocdaaTi doksanoTxmoci oTxmoci seksenoTxSabaTi oTxSabaTi Çarşambaopera opera operaorbi orbi bak arwivi

ori ori ikiormocdaaTi ormocdaaTi elliormoci ormoci kırkorSabaTi orSabaTi Pazartesiofofi ofofi hüthüt kuşuoqro oqro altınoqrosferi oqrosferi altın sarısı, altınrengioqtomberi oqtomberi EkimoRond oRond ancak, yalnız wadi, oRond ar

daigviano git ancak geç kalmaocdaaTi ocdaaTi otuzoci oci yirmiocdameaTe ocdameaTe otuzuncuojaxi ojaxi aile

p

pomidori pomidori domatespapa papa bak babua. Tovlis papa kardan adampapanaqeba papanaqeba güneşin yakıcılığıparaskevi paraskevi Cuma (günü)pasuxi pasuxi cevappasuxobs pasuxobs cevap veriyorpatara patara küçükpawawina pawawina küçücükpedagogi pedagogi eğitimci, pedagogpeizaJi peizaJi manzara, peyzajpepela pepela kelebekpirveli pirveli ilkpiri piri ağızpovna povna bulmakpoulobs poulobs buluyorpuri puri 1) ekmek 2)buğday puris yana

buğday tarlası

J

Jangi Jangi pasJirafi Jirafi zürafa

r

ra? ra? ne?raindi raindi şövalyeramdenime ramdenime birkaçrame rame bir şeyrasakvirvelia rasakvirvelia tabii, elbetteratom? ratom? niçin? niye?raRac raRac bir şeyrgavs rgavs dikiyorrgva rgva dikmekrva rva sekizrveuli rveuli defterrko rko palamutrodis? rodis? ne zaman?rom rom ki uTxari, rom movides

söyle ki gelsınromeli romeli hangi? romeli saaTia?

saat kaç?roca roca -diği/acağı zaman roca Tovli

109109

mova kar geleceği zamanru ru arkruxi ruxi bozrqa rqa boynuzrGeva rGeva 1) tavsiye, 2) tavsiye etmekrGeva misca tavsiye etti (ona)rZali rZali 1) gelin, 2) yengerZe rZe süt

s

saaTi saaTi saatsad? sad? nerede?sadili sadili öğle yemeğisadilobs sadilobs öğle yemeğini yiyorsadme sadme 1) bir yere sadme midixar?

bir yere mi gidiyorsun? 2) bir yerdesaerTaSoriso saerTaSoriso miletlerarasısavarZeli savarZeli koltuksavse savse dolusazafxulo sazafxulo yaz için sazafxulo

tansacmeli yaz elbisesisazRvari sazRvari sınırsazRvravs sazRvravs 1) sınırlıyor, 2) sınırdaş oluyorsaTvalavi saTvalavi sayısaTvale saTvale gözlüksaiT? saiT? nereye?saintereso saintereso ilginç, enteresansakabe sakabe elbiseliksakenki sakenki kuş yemisakvirveli sakvirveli şaşılacak, tuhafsakmao sakmao yeterlisakmaod sakmaod oldukçasamagierod samagierod karşılık, yerinesamarile samarile tuzluksami sami üçsamkurnalo samkurnalo tedavi, tibbisamocdaaTi samocdaaTi yetmişsamoci samoci altmışsamSabaTi samSabaTi SalısamSoblo samSoblo anavatansamwuxaro samwuxaro yazık ra samwuxaroa!

ne yazık! samwuxarod maalesefsamxari samxari öğle ve akşam yemekleri arasında yenilen yemek

samxreTi samxreTi güneysarTuli sarTuli katsasa sasa damağsasaxle sasaxle saraysaubari saubari 1) konuşma, 2) konuşmaksaubrobs saubrobs konuşuyorsauzme sauzme kahvaltısauzmobs sauzmobs kahvaltı yapıyorsaukune saukune yüzyılsaqarTvelo saqarTvelo Gürcüstansaqme saqme işsaqoneli saqoneli 1) mal, 2) evcil hayvanlarsaRamo saRamo akşamsaRebavi saRebavi boyasayvareli sayvareli sevgili misi sayvareli

wigni sevgili kitap, sevilensaSineli saSineli korkunçsaGuqari saGuqari hediyesawoli sawoli yataksawyali sawyali zavallısaWiro saWiro lazımsaWmeli saWmeli yemek saWmels Wams

yemek yıyorsaxe saxe yüzsaxedari saxedari bak viri

saxelganTqmuli saxelganTqmuli ünlnü, meşhursaxeli saxeli ad, isimsaxli saxli evsahaero sahaero (gza) hava (yolu)sdevs sdevs kovalıyorseqtemberi seqtemberi Eylulsvams svams içiyorsiamovneba siamovneba zevksiaruli siaruli 1) yürüme, 2) yürümeksibnele sibnele karanlıksikvdili sikvdili ölüm, ölmeksimRera simRera şarkısimwvane simwvane yeşilliksinaTle sinaTle 1) ışık, 2) elektrik sinaTle

Gaqra elektrik kesildisisini sisini tıslama, gvelis sisini yılan ıslığısityva sityva sözsiyvaruli siyvaruli 1) sevgi, sevme, 2) sevmeksicili sicili 1) gülme, 2) gülmek

110110

siZe siZe damat, güvey, eniştesixaruli sixaruli 1) sevinç, 2) sevinmekska ska kovanskami skami sandalyeskola skola okulsoko soko mantarsomxeTi somxeTi Ermenistansofeli sofeli köy soflis meurneoba tarımsofleli sofleli köylüspilo spilo fi lsriali sriali kaymak fexi misrialebs

ayağım kayıyor, TxilamurebiT

sriali kayak kaymakstafilo stafilo havuçstumarTmoyvare stumarTmoyvare misafi rseversubtropikuli subtropikuli subtropikalsudara sudara kefensul sul tüm, tamamen, bütün sul

yovelTvis her zaman sxva sxva bambaşkasunavs sunavs kokuyorsuni suni kokusuraTi suraTi resim suraTebiani resimlisurvili survili dileksufTa sufTa temizsufra sufra sofrasqeli sqeli 1) kalın sqeli wigni kalın kitap, 2) koyu, kesif sqeli badagi koyu pekmez sqeli nisli kesif sissciva sciva üşüyorsZinavs sZinavs uyuyorswavla swavla öğrenmekswavleba swavleba öğretmekswavlobs swavlobs öğreniyorswevs swevs kaldırıyor; çekiyorsxeuli sxeuli gövde, vücutsxva sxva başkasxvadasxva sxvadasxva çeşitli, çeşit çeşit, türlü türlü, farklı sxvadasxva dros farklı zamandasxivi sxivi ışık, ışın mzis sxivebi güneş ışınları

t

tani tani gövde, boy tandabali kısa boylu, tanmaRali uzun boylu

alvistana serviboylutareba tareba 1) taşıma, 2) taşımaktaSi taSi alkıştaceba taceba 1) kapma, 2) kapmak, kavramaktba tba gölteva: teva: teva ar aris yer yok oTaxSi

teva ar aris odada hiç yer yok(kalmadı)telefoni telefoni telefontelevizori televizori televiziontvini tvini beyintita tita laletkbili tkbili tatlıtorola torola çayır kuşutura tura çakaltuGi tuGi bak bage

trabaxi trabaxi 1) övünme, 2) övünmektradicia tradicia gelenektrialebs trialebs dönüyortriali triali 1) dönme, 2) dönmektyemali tyemali eriktyvia tyvia kurşuntye tye orman

u

ube ube koyun ubeSi Gaido koynuna koyduuberavs uberavs 1) esiyor civi qari

uberavs soğuk rüzgar esiyor, 2) üfl üyor cecxls uberavs ateşi üfl üyorubralo ubralo sade, adiuTvalavi uTvalavi sayısızuTo uTo ütüukan ukan 1) geri, geriye ukan dabruneba

geriye dönmek, 2) arkasında saxlis

ukan evin arkasındaulamazesi ulamazesi en güzelulamazo ulamazo çirkinumaRlesi umaRlesi en yüksek umaRlesi

saswavlebeli yüksek okulumcrosi umcrosi (daha) küçük Gemze umcrosia

benden (daha) küçüktürunda I unda I istiyor, II -malı unda wavides

gitmeli, gerekuremi uremi kağnı, arabaurGevnia urGevnia yeğliyor, tercih eder

111111

urGevs urGevs (ona) tavsiye ediyorusaxelo usaxelo adsızusuno usuno kokusuzufro ufro daha ufro advilia daha kolayufrosi ufrosi (daha) büyük Gemze ufrosia

benden (daha) büyüktüruRrani uRrani (tye) geçilmez ormanuyvars uyvars seviyor (onu)uSvebs uSvebs bırakıyor, salıveriyoruqme uqme tatil günüuwodebs uwodebs ad koyuyoruxaria uxaria seviniyor

f

fanqari fanqari kurşunkalemfanjara fanjara pencerefarTo farTo genişfafa fafa lapaferadi feradi renkliferi feri renkfexburTi fexburTi futbolfexi fexi ayak fexiT midis yürüyorfiltvi filtvi akciğerfinia finia küçkü köpek

fiqri fiqri 1) düşünce, 2) düşünmekfiqrobs fiqrobs düşünüyorfoToli foToli yaprakfrena frena 1) uçuş, 2) uçmakfrens frens uçuyorfrTa frTa kanatfrinveli frinveli kuşfuli fuli parafutkari futkari arıfuWi fuWi nafi lefqvili fqvili un

q

qaTami qaTami tavukqalaqeli qalaqeli şehirliqalaqi qalaqi şehirqarTveli qarTveli Gürcüqari qari yel

qafqafa qafqafa çok sıcak, kaynar qafqafa

wyali kaynar suqaRaldi qaRaldi kağıtqeba qeba 1) övgü, 2) övmekqedi qedi sıradağ (lar)qveyana qveyana ülkeqliavi qliavi erikqmari qmari kocaqmar-Svili qmar-Svili çoluk-çocuk (bir kadının eşi ve çocukları)qolga qolga şemsiyeqori qori atmaca, aladoğanqrizanTema qrizanTema krizantemqris qris (qari) esiyor (yel)qseli qseli ağqudi qudi şapkaqurdi qurdi hırsız

R

Rame Rame gece SuaRame gece yarısıRviZavs RviZavs uyanıktırRviZli RviZli kara ciğerRimili Rimili 1) gülümseme, 2) gülümsemekRmerTi RmerTi TanrıRele Rele dereRobe Robe çitRori Rori domuzRriali Rriali 1) kükreme, 2) kükremekRrZili RrZili dişetiRuRunebs RuRunebs kuğuruyorRuRuni RuRuni kuğurmak

y

yava yava kahveyavisferi yavisferi kahverengiyana yana tarlayaryati yaryati leylekyayaGo yayaGo gelincikybedi ybedi gevezeyefa yefa 1) havlama, 2) havlamakyefs yefs havlıyoryvavi yvavi kargayvavili yvavili çiçek

112112

yvavis yvavis çiçekleniyor, çiçek açıyoryvela yvela herkes, hep, her yvela movida

herkes geldi, yvela erTad hep birden, yvela maTgani her biriyvelaferi yvelaferi her şeyyveli yveli peyniryviTeli yviTeli sarıyviTldeba yviTldeba sararıyoryvirili yvirili 1) bağırma, 2) bağırmakyviris yviris bağırıyoryidva yidva 1) satın alma, 2) satın almakyidulobs yidulobs satın alıyoryivili yivili 1) ötüş, 2) ötmek mamlis yivili

horoz ötüşuyinavs yinavs ayazlıyoryinva yinva ayazyinuli yinuli buzyiramala yiramala altüst olarakylapavs ylapavs yutuyorymawvili ymawvili 1) çocuk, 2) genç adamymuili ymuili 1) uluma, 2) ulumakymuis ymuis uluyoryorani yorani kuzgunyofna I yofna I olmak, bulunmak, evde olmak Sin

yofna, IIII yetmek eyofa yeteryroyini yroyini 1) anırtı, 2) anırmakyru yru sağıryuri yuri kulak yuris dagdeba dinlemek, kulak vermakyurZeni yurZeni üzüm

S

SabaTi SabaTi CumartesiSavi Savi kara, siyahSaSvi SaSvi karatavukSebrZaneba SebrZaneba girmek (nezaket şekli), içeri buyurmakSedgoma Sedgoma 1) (bir süre için) durmak, 2) çıkmak skamze Sedgoma sandalyeye çıkmakSedis Sedis giriyorSevardeni Sevardeni doğanSeiZleba SeiZleba mümkündür, olanaklıdır, -abıl amis gakeTeba SeiZleba bu yapılabilir. SeiZleba? (girerken) girebilir miyim?

Sekaveba Sekaveba (Tavis) kendini tutmak, imtina etmekSemdeg Semdeg sonra, amis Semdeg bundan sonraSemodgoma Semodgoma sonbaharSemoseva Semoseva istilaSemosva Semosva 1) süslenmek, zarif giyinmek, 2) süslemek, zarif giydirmekSen Sen senSenaxva Senaxva 1) saklanılmak, 2) saklamakSeni Seni senin Senia senindirSenoba Senoba bina, yapıSesvla Sesvla girmekSexedva Sexedva bakmakSexvedra Sexvedra 1) rastlamak, karşılmak, 2) rastlaşmak, 3) karşılaşmakSeuZlebeli SeuZlebeli imkansız, olanaksızSeSa SeSa odunSewuxebuli Sewuxebuli bitkin, sıkıntılıSewyveta Sewyveta 1) kesilmek, 2) kesmek, bitirmekSejdoma Sejdoma (üstüne) oturmakSeWma SeWma yemekSvela Svela 1) kurtarma, yardım, 2) kurtarmak, yardım etmekSveli Sveli karacaSvidi Svidi yediSvili Svili 1) oğul, daTo giorgis Svilia

Dato Giorgi’nin oğludur, 2) kız naTia

Tamazis Svilia Natia Tamaz’ın kızıdır, 3) yavruSviliSvili SviliSvili torunSigniT SigniT içeriye, içerideSin Sin eve/evde Sin mivdivar eve gidiyorum, Sin aris evdedirSinauri Sinauri 1) bizden olan, 2) evcil, kümes Sinauri cxovelebi evcil hayvanlar, Sinauri frinvelebi kümes hayvanlarıSindi Sindi kızılcıkSlis I Slis I ((kitap) ) açıyor II II siliyorSori Sori uzakSoris Soris arasında Gvens Soris aramızdaSors Sors uzakta, uzağa Sors cxovrobs

uzakta oturuyor, Sors midis uzağa gidiyorSoSia SoSia ekin kargası

113113

Sroma Sroma çalışma, emekSromobs Sromobs çalışıyorSua Sua ortaSuadRe SuadRe öğleSuaTana SuaTana ortancaSuaRame SuaRame geceyarısıSubli Subli alın

G

Gagdeba Gagdeba (içine) atmak cecxlSi

Gaagdebs ateşe makGadeba Gadeba koymakGadis Gadis iniyorGavardna Gavardna düşmekGai Gai çay

GanTa GanTa çantaGans Gans görünüyorGasvla Gasvla inmekGafvla Gafvla 1) batmak, gömülmek, 2) batırmak, gömmekGacvena Gacvena düşmek (çoğul)Gacma Gacma 1) giyinmek, 2) giymekGawera Gawera yazmak rveulSi Gawera

deftere yazmakGawerili Gawerili yazılıGawerineba Gawerineba yazdırmakGemi Gemi benimGven Gven biz Gvenc biz deGveni Gveni bizimGvidmeti Gvidmeti on yediGiti Giti kuşGitunia Gitunia kuşcukGndeba Gndeba 1) dünyaya geliyor, 2) görünüyorGoGori GoGori sıpaGrdiloeTi GrdiloeTi kuzeyGumad Gumad sessizceGumi Gumi sessizGqari Gqari hızlıGxavili Gxavili gaklamakGxubi Gxubi kavga

c

c c da/de dedac anne deca ca gökyüzücalke calke ayrıcacentri centri merkezceri ceri başparmakcvena cvena düşmek, dökmek (çoğul)cviva cviva düşüyorlar, döküyorlarciga ciga kızakcigaoba cigaoba kızak kaymakciva civa soğukturcivi civi soğukcimcimi cimcimi ışıldamakcikani cikani oğlakcisferi cisferi gökrengicitrusi citrusi narenciyeciyvi ciyvi sincapcnoba I cnoba I bilgi II II 1) tanıma, 2) tanımakcnobili cnobili ünlücodna codna 1) bilme, bilgi, 2) bilmekcoli coli karıcol-Svili col-Svili karı ile çocuk(lar), çoluk- çocukcota cota azcocxali cocxali canlıcudi cudi kötücuravs curavs yüzüyorcurva curva 1) yüzme, 2) yüzmekcxvari cxvari koyuncxviri cxviri buruncxela cxela sıcaktırcxeli cxeli sıcakcxeni cxeni atcxoveli cxoveli hayvancxovreba cxovreba 1) yaşama, 2) yaşamak, 3) oturma,4) oturmakcxovrobs cxovrobs 1) yaşıyor, 2) oturuyorcxoneba cxoneba gani gani rahmet eylemekcxra cxra dokuzcxrameti cxrameti on dokuz

114114

Z

Zala Zala güç, kuvvetZalian Zalian çok, pek, gayet Zalian bevri

pek çok, Zalian lamazi çok güzelZafi Zafi iplikZaRli ZaRli köpek, itZebna Zebna 1) arama, 2) aramakZegli Zegli anıt, eser istoriuli Zeglebi

Tarihi anıtlar/eserlerZveli Zveli eskiZia Zia bak biZaZiliZili uykuZiri Ziri dip, altZiZa ZiZa dadıZlieri Zlieri güçlü, kuvvetliZma Zma erkekkardeşZmari Zmari sirkeZroxa Zroxa inekZua Zua at (kuyruğu) kılı

w

wabli wabli kestanewakiTxva wakiTxva okumakwakiTxvineba wakiTxvineba okutmakwamali wamali ilaçwameba wameba 1) işkence, 2) işkence etmekwami wami saniyewamogdoma wamogdoma 1) kalkma, 2) kalkmakwamowola wamowola yatmakwamwami wamwami kirpikwarbi warbi kaşwasvla wasvla 1) gitme, 2) gitmekwaReba waReba götürmek (cansız için)wayvana wayvana götürmek (canlı için)waZRola waZRola önüne yürümekwvaleba wvaleba bak wameba

wvima wvima yağmurwvims wvims yağmur yağıyorwiaRiseuli wiaRiseuli madenlerwignaki wignaki not defteriwigni wigni kitapwiTeli wiTeli kırmızı

win win ön saxlis win baRia evin önünde bahçe varwisqvili wisqvili değirmenwiwaka wiwaka biberwiwilwiwili civcivwevs wevs yatıyorweli I weli I yıl, II II belweliwadi weliwadi bak weli I

wera wera yazmakwero wero turnawers wers yazıyorwola wola yatmakwyali wyali suwyaro wyaro pınar, çeşmewynarad wynarad sessizce, uslucawynari wynari uslu, sessiz

W

Wama Wama yemekWams Wams yiyorWarxali Warxali pancarWaRi WaRi avizeWerami Werami kayısıWeri Weri tavanWikWiki WikWiki kuş ötmesiWiqa Wiqa bardakWixvini Wixvini kişnemekWuki Wuki hindi yavrusuWuWuli WuWuli kaz/ördek yavrusuWriWina WriWina kızböceği

x

xalxi xalxi halkxalxuri: xalxuri: leqsi halk şiirixan xan bazen xan…xan kah…kahxani xani 1) zaman, didi xani uzun zaman, 2) yaş xanSi Sesuli yaşlıxari xari öküzxbo xbo buzağıxdeba I xdeba I oluyor, II II zayıfl ıyorxe xe ağaçxevi xevi derexeiriani xeiriani bak kargi

115115

xeli xeli elxel-piri xel-piri el-yüzxel-fexi xel-fexi kollar ve bacaklarxelsaxoci xelsaxoci peçetexexili xexili meyva ağaçlarıxval xval yarınxoblavs xoblavs hayran ediyorxidi xidi köprüsili sili meyvaxoxobi xoxobi sülünxsna xsna kurtuluşxuTi xuTi beşxuT-xuTi xuT-xuTi beşerxuTSabaTi xuTSabaTi Perşembexundi xundi güvercin yavrusuxSirad xSirad sık, sık sıkxSiri xSiri sık

j

jami jami çanakjari jari ordujdeba jdeba oturuyorjdoma jdoma oturmakjiuti jiuti inatçıjiqi jiqi panterjixvi jixvi dağ keçişijogi jogi sürüjori jori katırjoxi joxi sopa

h

haeri haeri havahqvia hqvia adı var/dırhyofnis hyofnis yeter (ona)

116116

sarGevi

qarTuli anbani ….......………………………………………………… 2

sakiTxavi wigni ………………………………………………………... 35zooparkSi mivdivar ………………………………………………….. 40cerma Tqva ……………………………………………………………. 42xalxuri leqsi ………………………………………………………...43Gemi oTaxi ……………………………………………………………... 44xval pirveli seqtemberia ………………………………………….. 46sauzme – leqsi mayvala mrevliSvilisa ………………………….. 47bati – iakob gogebaSvilis mixedviT …………………………….... 49yiyliyo – leqsi mayvala mrevliSvili ………..………………… 49yru berikaci ………………………………………………………….. 50qori – leqsi akaki wereTlisa ……………………………………… 51

qurds qudi ewvis – iakob gogebaSvilisa …………………………. 52telefonTan – leqsi leila eraZisa ……………………………… 53

xalxuri simRera ……………………………………………………... 58bavSvebi da Semodgoma – leqsi ioseb noneSvilisa ……………... 59oTxi survili – iakob gogebaSvilis mixedviT …………………... 60usuno yvavili – iakob gogebaSvilisa ……………………………. 64kargi var – xalxuri ………………………………………………… 65

futkari da mtredi – iakob gogebaSvilisa …………………….. 66lomi da Tagvi – iakob gogebaSvilisa …………………………… 71

eqimi da avadmyofi – nino nakaSiZe ………………………………… 74

roca – leqsi ana kalandaZisa ……………………………………... 78moxuci da xexili …………………………………………………….. 78Gemi sofeli ………………………………………………………….... 79SabaT saRamos Gvens ojaxSi ……………………………………….... 81me patara qarTveli var – leqsi dutu megrelisa …………..... 86Tevdore Tavdadebuli – iakob gogebaSvilis mixedviT ……….. 86deda – leqsi ioseb noneSvilisa …………………………………... 89Tbilisi ………………………………………………………………... 89cotne dadiani – iakob gogebaSvilis mixedviT ………………… 93

leqsikoni …………………………………………………………….. 97