Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DE RENTABILITEIT VAN DE BANKEN ONDER DE LOEP
Freddy Van Den Spiegel
Professor - VUB - Vlerick - Febelfin Academy
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
EEN VEREENVOUDIGDE BANKBALANS
ACTIVA PASSIVA
Cash en liquide activa Eigen vermogen
Leningen Deposito’s
Trading portefeuille Wholesale funding
VEREENVOUDIGDE INKOMENSSTROMEN VOOR EEN BANK
Inkomen uit:
• Rentemarge
– Ontvangen rente van leningen – betaalde rente op deposito’s en andere• Renterisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, renterisico, operationeel risico
• Commissie-inkomsten– Inkomen uit financiële diensten (betaalverrichtingen, effectenverrichtingen voor
cliënten, betaalverkeer)• Operationeel risico
• Financiële transacties (gedreven door cliënten en proprietary)• Markt risico
Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Regels voor het bankboek versus trading boek
• Belang van hedging regels
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
Principes van de “oude” regelgeving
• Algemene governance regels
• Focus op solvabiliteit en liquiditeit
• Kern is solvabiliteit en liquiditeit:
• Voldoende eigen vermogen om verliezen te absorberen zonder deposito’s in gevaar te brengen
• Voldoende liquide activa om opgevraagde deposito’s terug te betalen
Micro prudentiële regulering/toezicht.
EEN VEREENVOUDIGDE BANKBALANS
ACTIVA PASSIVA
Cash en liquide activa Eigen vermogen
Leningen Deposito’s
Trading portefeuille Wholesale funding
Principes van de “oude” regelgeving
• Algemene governance regels
• Focus op solvabiliteit en liquiditeit
• Solvabiliteit volgens Bazel I
Micro prudentiële regulering/toezicht
Een voorbeeld: vereist eigen vermogen voor een leningportefeuille
TYPE LENING BEDRAG RISICOGEWICHT RWA
Overheidsobligaties 1000 0%Hypothecaire leningen 3000 50% 1500 Investeringskredieten 2000 100% 2000
------Gewogen risico 3500
• Vereist eigen vermogen: 3500 x 8% = 280
(RWA: risicogewogen activa, risk weighted assets)
Principes van de “oude” regelgeving
• Algemene governance regels
• Focus op solvabiliteit en liquiditeit
• Solvabiliteit volgens Bazel I
• Liquiditeitsregels: overgelaten aan nationaal toezicht
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
• De nieuwe regels sinds 2008
Micro prudentiële regulering/toezicht• Basel I was snel verouderd wegens de ontwikkeling van nieuwe financiële
producten: de gedefinieerde risicocategorieën gaven niet langer de echte risico’s weer
• Kredietrisico werd complexer met nieuwe afgeleide financiële producten (opties, futures) en andere buitenbalanstransacties
• Basel II (2004) is a herziening van Bazel I en werd in de EU omgezet in de CRD (Capital requirements directive), van kracht in 2008
Micro prudentiële regulering/toezicht
Basel II Doelstellingen
- Het banksysteem versterken en stabieler maken. Banken moeten hun eigen kapitaalvereisten berekenen.
- Promoten van beter risicobeheer inzonderheid krediet-, operationeel en marktrisico.
- Meer transparantie, wat de marktoperatoren moet toelaten beter de risico’s en kapitaalvereisten in te schatten (marktdiscipline)
- Verwacht resultaat: meer stabiliteit, meer discriminatie tussen goede en slechte ontleners, pricing afhankelijk van geschat risico.
Basel II in a nutshell
Pillar I :Minimum Capital
Requirement
Credit risk
- securitisation
- mitigation
Operational Risk
Market risk
Pillar II :Supervisory Review
Four key principles for review
Pillar III :Market Discipline
Disclosure Requirements
-Adequate capital to support all the risks
- Encourage banks to develop and use better risk management techniques
Micro prudentiële regulering/toezicht
BAZEL II heeft drie pijlers • Pijler I
– (grote) banken kunnen zelf hun risico berekenen, gebaseerd op statistische modellen die zij zelf ontwikkelen. Naast kredietrisico wordt ook marktrisico en operationeel risico in aanmerking genomen. De modellen moeten goedgekeurd worden door de toezichthouder.
• Pijler II – Toezichthouders zullen de aanpak van de banken kritisch bekijken en eventueel
supplementair kapitaal eisen, rekening houdend met andere elementen zoals strategie, organisatie, business model enz.
• Pijler III – Banken moeten hun risico’s transparant mededelen. Daardoor zullen de
marktoperatoren beter de waarde van de bank kunnen inschatten. Dat moet de banken ertoe aanzetten risico’s onder controle te houden.
ERVARINGEN MET BAZEL II
Sinds de crisis (maar ook reeds ervoor) werd Bazel II bekritiseerd:• Vooral gebaseerd op modellen, wat de aanpak “mechanisch” maakt, een gevaar
wanneer de modellen zouden falen (wat gebeurd is) • Sommige risico’s, zoals liquiditeitsrisico worden buiten beschouwing gelaten. • Pro-cycliciteit,
– aangezien statistische risico’s zullen toenemen in slechte tijden en afnemen in goede tijden,
– Aangezien het eigen vermogen toeneemt in goede tijden en afneemt in slechte tijden
wat kan leiden tot bubbles en crashes, en tot kredietschaarste in tijden van recessie
Micro prudentiële regulering/toezicht
• Gegeven de ervaringen tijdens de crisis werd Bazel II aanzienlijk gewijzigd. De nieuwe versie is Bazel III. De kapitaalvereisten werden strenger, en voortaan wordt ook de liquiditeit gereglementeerd.
Bazel III
•Kapitaalvereisten
Bazel III Kapitaalvereisten
DE BASISFORMULE BLIJFT:
EIGEN VERMOGEN > RISICO-GEWOGEN ACTIVA X KAPITAALRATIO
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuur
Bazel III Nieuwe definitie van kapitaal en kapitaalstructuur
EIGEN VERMOGEN > RISICO-GEWOGEN ACTIVA X KAPITAALRATIO
NIEUWE DEFINITIE VAN KAPITAAL EN KAPITAALSTRUCTUUR
• Focus op “kern” kapitaal (aandelen kapitaal)
• Striktere definitie van “Additioneel” Tier-1 kapitaal– Aanvaard percentage verminderd– Perpetueel in principe, geen aanzet to voortijdige terugbetaling– Duidelijke limiet voor verliesabsorberende werking (in going concern).– “innovatieve hybride instrumenten” niet meer aanvaard.– Een specifieke rol voor contingent converteerbare obligaties?
• Rol van Tier-2 verminderd: enkel voor “gone concern”
Impact schatting door BCBS/EBA.
Sommige banken verliezen tot 60% van hun kapitaal.
Gemiddeld verliezen EU banken 30% van hun kapitaal.
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuur
Strengere inschatting van risico’s
Bazel III De nieuwe risicoweging
EIGEN VERMOGEN > RISICO-GEWOGEN ACTIVA X KAPITAALRATIO
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuur
Strengere inschatting van risico’s
– Risicometing “doorheen de cyclus”
– Risico van het trading boek
– Risico van complexe effectiseringen
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuur
Strengere inschatting van risico’s
Hogere eigen vermogensratio
Bazel III Meer eigen vermogen vereist
EIGEN VERMOGEN > RISICO-GEWOGEN ACTIVA X KAPITAALRATIO
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuurStrengere inschatting van risico’sHogere eigen vermogensratio
– Capital conservation buffer– Anti cyclische kapitaalbuffer– Dynamische provisionering– Supplementair kapitaal voor “systemische” banken
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuur
Strengere inschatting van risico’s
Hogere eigen vermogensratio
Een hefboomratio (leverage ratio), nieuw voor EU
– Eigen vermogen minimum 3% van balanstotaal
Bazel III Kapitaalvereisten
De basisformule blijft
Nieuwe definitie van kapitaal en regels inzake kapitaal structuurStrengere inschatting van risico’sHogere eigen vermogensratioEen hefboomratio (leverage ratio), nieuw voor EU
Geleidelijke Invoering
BCBS 12 September 2010
Capital requirements: gradual increase until 2019
2
3,54
4,5 4,5 4,5 4,5 4,5
2
1
1,5
1,5 1,5 1,5 1,5 1,5
43,5
2,52 2 2 2 2
0,6251,25
1,8752,5
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Now 2013 2014 2015 2016 2017 2018 From 2019
Minimum Common equities Tier 1 Other Tier 1 Other capital Capital conservation buffer (also common equities)
Bazel III
•Kapitaalvereisten
•Liquiditeitsvereisten
Bazel III Liquiditeitsvereisten
•Nieuw concept voor Bazel
•Verminderde capaciteit tot termijntransformatie, met impact op winstgevendheid en beschikbaarheid van langlopend krediet
•Focus op korte termijn in stresssituatie (1 maand): LCR (liquidity coverage ratio)
•Focus op lange termijn structuur (1 jaar): NSFR (Net stable funding ratio)
•Regels herzien in december 2012: invoering later en soepeler
Bazel III algemeen overzicht
Kapitaalvereisten: geleidelijke invoering tot 2019 Capital conservation buffer: 2.5%. Supplementair kapitaal voor systemische banken: FSB overeenkomst. Anti-cyclische buffer tot 2.5% Hefboom ratio: 3%, vanaf 2018.
Liquiditeitsregels: vanaf 2019.
En toezichthouders kunnen verder gaan in Pijler I of II
Maar markten hebben geen geduld
Kritiek: te weinig en te traag of fataal voor de economie?
Impact van liquiditeitsregels.
Banken moeten 3000 miljard lange termijn funding vindenof
Moeten lange termijn kredieten verminderenEEN POLITIEK GEVAARLIJK DILEMMA
Is lange termijn funding beschikbaar?Impact op rentabiliteit van beperking termijntransformatie
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
• De nieuwe regels sinds 2008
• Hoe Belgische banken veranderden
40
STERKE DELEVERAGING
41
Relatief kleinere banksector in Europa
42
Minder trading
Evolution financial assets held for trading and derivatives (in billions EUR)
254,2281,4
164,6174,4
197,9
130,9
77,686,6
62,667,4
0
50
100
150
200
250
300
Sum of Financial assets held for trading (bill €)
43
Focus op Belgische activiteiten
44
Increase in %
(end 2007 – May 2016)
Increase in
absolute amounts
(end 2007 – May 2016)
Outstanding volume
(end May 2016)
Loans to Belgian authorities + 24.73% + 17,009 85,797
Loans to Belgian households
(mainly mortgage loans)+ 45.64% + 63,599 202,941
Loans to Belgian non-financial
companies+ 23.66% + 22,968 120,038
Total loans to non-financial
sectors+ 33.94% + 103,576 408,776
Source: Febelfin-calculations on NBB data
Voortdurende groei van Belgische kredietportefeuille
45
Sterke groei van hypothecair krediet
Mortgage flow (FSMA)
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
• De nieuwe regels sinds 2008
• Hoe Belgische banken veranderden
• Impact op rentabiliteit
THE OLD REGULATION
OWN CAPITAL 50
BALANCE SHEET TOTAL 1.000
GROSS INCOME 21
COSTS -14
RESULT BEFORE TAX 7
NET RESULT AFTER TAKS (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
THE BANK IS WELL CAPITALISED AND PROFITABLE
OLD REGULATION NEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000
GROSS INCOME 21
COSTS -14
RESULT BEFORE TAX 7
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
CAPITAL HAS TO INCREASEWITH 30% (cfr Belgian banks)
OLD REGULATION NEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21
COSTS -14
RESULT BEFORE TAX 7
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
Bank must deleverage the balance sheetwith 30%(cfr. Belgian banks)
OLD REGULATION NEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21 14,7
COSTS -14
RESULT BEFORE TAX 7
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
Income comes down In line with balance sheetsize because of less activities
OLD REGULATION NEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21 14,7
COSTS -14 - 11,2
RESULT BEFORE TAX 7
NET RESULT AFTER TAKS (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
Cost come down butonly with 20%because of fixed costs
OLD REGULATIONNEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21 14,7
COSTS -14 - 11,2
RESULT BEFORE TAX 7 3,5
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
As a result, incomebefore tax comes downwith 50%
OLD REGULATIONNEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21 14,7
COSTS -14 - 11,2
RESULT BEFORE TAX 7 3,5
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5 2,3
RETURN ON EQUITY 10%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%
As a result, net income is downto 2,3, given additional taxesand charges
OLD REGULATION NEW REGULATION
OWN CAPITAL 50 65
BALANCE SHEET TOTAL 1.000 700
GROSS INCOME 21 14,7
COSTS -14 - 11,2
RESULT BEFORE TAX 7 3,5
NET RESULT AFTER TAX (30%) 5 2,3
RETURN ON EQUITY 10% 3,5%
DIVIDEND 4%
RETAINED EARNINGS 6%ROE REDUCEDTO 3,5%
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
• De nieuwe regels sinds 2008
• Hoe Belgische banken veranderden
• Impact op rentabiliteit
• De lage/negatieve rentevoeten
56
RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP
• Specificiteit van bankbalans en – V&W
• Principes van de “oude” regelgeving
• De nieuwe regels sinds 2008
• Hoe Belgische banken veranderden
• Impact op rentabiliteit
• De lage/negatieve rentevoeten
• Impact op rentabiliteit
IMPACT VAN LAGE RENTE OP HET RESULTAAT
• Lagere marges
• Problemen bij product development
• Clienten ontevreden
• Hedging faalt
CONCLUSIE
• De nieuwe regelgeving, samen met de lage rente brengen traditionelebanken in een structureel (te) lage rentabiliteit
• Additionele heffingen maken de toestand nog moeilijker
• Het herstellen van een aanvaardbare rentabiliteit dwingt de bankentot het fundamenteel herzien van hun business modellen
• Interne reorganisatie en cost cutting zijn onvermijdelijk, maar financiële dienstverlening dreigt ook voor de consument duurder teworden in de toekomst.
Dank U
Freddy Van Den Spiegel
Professor - VUB - Vlerick - Febelfin Academy