12
DE' VO'CABULIS ß 0 v r d. ;; 0 p0 v'ß p ro (J 'C ß0 V 1t a t SIMILIBUS. SCRIPSI1' LUDOVICUS N eminem ex veterum grammaticorum nunlero adeo recoo- ditae doctrinae laude dignum esse ta,ntumve conferre ad llnguae Graecae varietatem arbitror, quam' Hesychinm, eujus lihrnm Davides at existimator! incomparabiJem Graecae eruditionis thesanrum, negavit se nnquam fere de manibus ponere. Quamobrem in eo glossario nuUa cnjosqnam vocabuli forma quam- l'is insoIens , inaudita, ahsurda denique esse videatur, te- ,mere commntanda, et quicquid. asseverat autor de dialectis, si non credule aceipiendum, at Don dissimulandnm est. Enimvero .dissimulavisse hane talis Jexicographi glossam T. J. p. 745. Bov· 'TO p.ira xut nOAV 0'lAoi: et prorsus contempsisse videntnr ii, qui Homerica quoque vo- cahula et in eandem rationem explicare non dubitarunt. Quod si Doricae dialecto .ea accenseret futile grammaticorum jure suspiceris praece- ptum; nune Laconum dixit vocahulum, id quod rem potius ac veritatem, quam commenta literatorum redolet. Igitur in Homerica ista vocabnla paulo accuratias inquiram, si forte demonstrando illud verborum compositorUUl genus ab Hpmerica, et Attica dialecto abhorrere" Hesychii fides et autoritas aliquant111tim ja.vari .possit.

DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

DE' VO'CABULIS

ß 0 v r d. ;; 0 ~, p0 v'ß p ro (J 'C ~ ~, ß0 V 1t a t ~

~c SIMILIBUS.

SCRIPSI1'

LUDOVICUS DOEDERLEI~

Neminem ex veterum grammaticorum nunlero adeo recoo­ditae doctrinae laude dignum esse ta,ntumve conferre adllnguae Graecae varietatem cogoosc~ndam arbitror, quam'Hesychinm, eujus lihrnm Davides Ruh~kenins, at quali~

existimator! incomparabiJem Graecae eruditionis thesanrum,negavit se nnquam fere de manibus ponere. Quamobremin eo glossario nuUa cnjosqnam vocabuli forma quam­l'is insoIens , inaudita, ahsurda denique esse videatur, te-

,mere commntanda, et quicquid. asseverat autor de dialectis,si non credule aceipiendum, at Don dissimulandnm est.Enimvero . dissimulavisse hane talis Jexicographi glossamT. J. p. 745. Bov· 'TO p.ira xut nOAV 0'lAoi: Aay.W'JIE~, etprorsus contempsisse videntnr ii, qui Homerica quoque vo­cahula ßov'Ya'io~ et {3ovfJ~fJJ(Jrl-~ in eandem rationem explicarenon dubitarunt. Quod si Doricae dialecto .ea accenseretHesy~hins, futile grammaticorum jure suspiceris praece­ptum; nune Laconum dixit vocahulum, id quod rem potiusac veritatem, quam commenta literatorum redolet. Igiturin Homerica ista vocabnla paulo accuratias inquiram, siforte demonstrando ~ illud verborum compositorUUl genusab Hpmerica, 101~ica et Attica dialecto abhorrere" Hesychiifides et autoritas aliquant111tim ja.vari .possit.

Page 2: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

254

BovyutOl:; his usurpav[t Homerus, primum H. XIII,824, ubi Heetor Ajaci Telamonio ferociter provocauti et e:x.­itium minitanti respondet:

t i' (; \ {J t.. -" ,.A HW afuxq.Olin6't;, t'0v'}'atli, nOWVEStnBt;.

Nihil verius ibi iHa est expJicatione, quam Eustathiusconservavit: 0 {Jol: lirat dan/JE- ratrov' Alavrc}I; yaQ na­

f:!aal1fwv 11 dam't;, ct Schal. Venet. TO {Jovyet'iQv axovrrrEovOtu TU 1Jnsf!flIirNJr; ElELV (JOEtavaam'Ja. Nam ut Jupiter 7:sq­ntxE(lftVVOt;, ut Diana lOleaE-qa, ut Briareus eum aliis Y.,voÜralcov, (ratl10l0t; enim, quem qnidam 0lOE-t; ya{ovra esse vo­Iuernnt, eonsulto oTllisimus,) sie Ajax iJ.(Jm'O"t yatcov audit.Vid. v. 710. Non diversus, sed paulum generalior ejusdemepitlleti sensns est, quum Odyss. XVIII, 79, uhi Antinouslrum improviso Ulyssis corroborati adspectu perculsl.lm sti­mulllt si mul ac terret,

Nvv ItSV /ui.' sl~c; (Jovyai's, /l1J7:S rlvoto!virum fartem et Ajaci similem significat, modo ita, ut feci,verba distinguautur neve vocativus commate a praecedenti­hus dirimatur. Obtinet enim hic quoque iIlud idioma, quopraedicatuD1 a vocativo attrahitut' , ut in Theocriteo: {JA(Jte)!Wllli rb'oLO! vel in Latino: Macte paer virtute tlta! de quoattraclionis genere accl~ralissime egil Kruegerus in Diss. in

Sebodii Archiv fUr PhiloJ. T. H. p. 274. Fugit ea ratioEustathiull1, in ft'1]C; praedicatum btere existimanlem; DOll

item Scholiastam Ambros. ut qui junxerit jungerHIa: Ur..08, ![~.> litl1r; fJ.l:rar;, [(117:8 rSVOtO. Haque non per convicitlrll(juidem.> sed petulanter tarnen ct ironice hoc Antinolls,Noli.> illquit, dicere, fortem te '!Jel esse vel manifestum fore.

NaUl [ui Bt'r;r; h. 1. est pro 111i BI"'ltt Ure. Similiter Aesc11.Theb. 1044.

IUI. 'fllltlVt; rf Itb"fO[ clllltOr; btepvrwv r.axu.ANT. T(luXV"ll a;}rt;n;.oc; o:O.or; 011 r13'PJluf:r:ltl,

plane ut )(o!vov in Lucae Actt. App. Xl, 15. Nam Schol.i 11 terpretatio: crX)./7Q(Ir; {j7((tf! lE prorsus inepla est. Tue. Ann.

Page 3: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

255

III, 9. Eaque res agitata l'llfllOribus ut in lIgmine aique iii­

llcre crebro se militibus ostentavisset;, i. e. ut •. • se ostenta­

visse diceretur. De optativo imperalivi interdl1rn vice fnn­gente vid. Thicrsch. Gram. p. 5:w. r/;~ow autem quo sensuverbo EUlt; opponatur, ex iis loois apparet, qnibus pro ipsofh'a~ positum videtur. Est etiam semper ibi sc pracherecerta quadam Qccasione. Reroat. III, r48. TOVTO y,ut' olt;zut T(?lr; ElnoVfOt; Ma~u.vo(?{ov, {j lfJ.cofuJVIJr; OlY,U10WTOr; av­

Jf!(QP r1vswt. Tlmc. II, 7r.VI, 14. Soph. Oe<1. C. 291, Oed. T.54. Eur. Med, 584. Caelerum quod legimns flovydtot;, Ilaudduhie analogiae magis eonvenit, quam Zcnodotea seripturaßovr~t:lJr;, qua Ionismus iuvari videhatur. At enim ru.l~ prae­tel'quam in rirr;:1'a, rr;:1'600, non mutat Tocalem, sed retinet,ascito digamma in rav(!Or;, vel, si hoc fluidem adjectivttma r1lflvuv potins dncendum sit, aruvor; et gaudeo.

Absterriti sunt ab hac simplicissima ratione interpretescommuni quodam orrore, quod in eonviciis esse {lovratOe;

credebant eum Plulareho da aud. poet. T. VI. p. 126. Reisk.Rine monstra illa veriloquiorum, nl apnd Eustathium: /j

OV(fX{V1]TOr; XUt ft~ noo'rox1J(;, du' Otoll (Joiit; ite; :n:OllWV :n:13l/t

r~lI, 6t similia commamoratu maximam padem indigna.Addo unam, quae Zonarae propria est, p. 598. flovratOr;.

f1Eira'J..Offoo/-we; h. e. t-tSra'J..offr1Jfta7:0C;. Hodie Apollonii Sophi.Iltae vieit sententia aliorumque ex 'Veteribns , ut paraphra­stae 6t Plutarchi Q. Gr. T. VII, p. 196, qui (Jovra{;oc; perttEra'J..oor; ru.V((twV vel ftsra'J..u.v;:or; explicant, qni tarnen, ulde (Jov - taceam, vix poterunt approhare, in ,!aloo llotio­nem' exsultandi" nedum insolentiae inesse. Bina praeterlocos Homericos Imjns vocabuli vestigia reperiuntur, quo..:rum unum, quod Nlxavo'flor; pr;(Jt, teste Schol. Ven. 8ndOVAtxtW7:at nut ~afttOt TOUr; 8a:tlo1lwr; '1'0 rUAa, It1]0'811 Oh'lflxvwrar;, {Jovr(ll:ovr; xUAovat'}J, (IlIO ferat ac pertineat, ex­tricare nequao. Deinda apud Lyeophronem, nt memorlltEtym. M. (s. v. (J'fi!(tpor;) Hercnl!:8 vocatul' {JfJtlyriÜlJw; 1 V'lI/.

Page 4: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

256

-rul,; r'1~v6vov f1ovr;. Id vocnbulum non dubito quin poetaprave eruditus pro {iov~6t..ol,; usurpaverit. Nam ipsum Ilo~

mericum {iovrlt"iol,; quidam ex veteribus aut scripserant f1ov­

"mE, aut in eum sensum explieuerant: {iovxator;' ci drqotkor;,

Est aUlem nomen {iovxatOl; seu {iovxawr; voeabulum Dori·eum, quo utuntur Theoer. id. X, r. 57. Nieand. Ther. 5,cl Fragm. 55. ed. Sclmeid., non compositum iUud ex XUt!»

sed derivatum a {ioiJr;, {iovxor;, i. q. (10001:'71,;, inserta literax, quae hiatlli eaveret, ut in E'PitvX:3W(;, d1:l!EXEWI;. Hesyeh.s, v. {lovxai'or;' (JOVy.OAOr;· Ot 0'6 :tEf,1l(J'f~r;.

De altem vocahulo {iov{itlWU7:lt; tanto difficilior est quae­stio, quod non ex Scholiastis vera ratio deligendll, Süd

conjectanJo eruendll. et contra ßt'ammaticorum consellsumtutanda €Ist. Videamus totum loeum, 11. XXIV, 5?ir.

lF 88 XE 7:lh 'AvrllwlI dobl, AW(J'71:(Wl/{tfJY.Wzal ;, y.ax~ (J 0 v(1 '? W(J 1:t (; 87U' x{tova ol'all llavlIEt'

-.N '" " - f "f1 -rpo.7:re u, OV1:8 v'80lCJt 7:81:LfUilIO(;, OV7:e ,?01:0lCJlV.

Quotusquisque hodie dubitat, quin per f1ov{iQWlJ'rlt; ia_

gens farnes vel, ut eum Virgilio loguar, improba ventrisrabies significetur? Asseverat hoc quidem Eustathius p.5 R'R I '\"..., l' C J

I 02. f-!0v,JQWO.lt; 'XVQiWt; 'XVi.a 7:0 7:1'Jt; li7:VIWII 0 fw)'al,;

J.tftOr; ~ wra'J.1J netva zul rot; etn8tv (JovnEWIX" 17 nOAAij '7:~t;

{i,?WfI8Wt; lifjl8fW;' o"J.oi: ZU! &TCAWt; 'f~1I ftE,rJ.'J.1[1I UII(U,JJ, Vfjl'

~t; at1l7:0t naUa! r(1I0111;al. Paulo alitcr Etym. Gudian. 1',uS. BOtiPf!wlY'fu; ~ pEra},WI; BIY:tlovuu, dvla 11 }'lflO(; 7:0 ulli­

fta - ubi eIY{T{wv videtur exeidisse. Aceedunt autoritate~

poetarum, Callirnaehi, qui in bymn. Cer. 105.1JVP 06 zana (J06(Jf(COli'rtt; EV orp:tat..fwtljt 'Xai) ,,1:ai,

idern aperte dix.it, quoll v. 24. {iOiJ'TC8lP1W dixerat. Oppi..ani naL 11, 20'1,

i};'Al' ddlEU7:i)V

AVf100WtP~ {Jav{J!lCOl17:tV uputOli ral1'fQt rpV},a.Ul1H.

Agath. Scholast. Ep. 74. (Anth. Graee. T. IV. p. 5 (. ed. Jae.)F. ' , ""'ß "'E' Cl ,-,.•l rl~f! w;t pOIl. f!wfrcl)' 81.1":U; ·,f!VlJil..fOI'Q~ iWTOV.

Page 5: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

267

et ipsa qt10que analogia vocabuli fJovfJOffu;· 7'CQlvq>rJ/yla apoIIes,)'eh. T. I. p. 746.

Sed vellem quispiam mihi scrupulos aliquot evelleref.Nolo vel prohare absurdum Schot Yen. argumentum 1 oEJe an:oOtlJ'Ovrcl; Itftol; ar1l00VOW, ffn 0-6 Atllooaact n(!laflO~,

at.;\" OeJvviin~t, vcl exagitare formam, tanquam ut fJqwau;ita (iov(11/wau; requiratur. Nam non modo extat ea ipsascri,pelldi ratio apud Zonaram et in edel. Akt. el Flor., seddefenditur altera ratio voeaDllIi p.v7jau; sive /-lviiaur; analo­gin 1 el femininum adjeetivi fJovfJ(!WaT1]C; esse potest 1 sc."GUOr;; sed tamen duplex restat dubitatio val importunitaspotius, si famem hoc voeahulo indieari statuimus; primumenim assequi non possum, cur fJovfJ(!WffrW dicere malue~

rint Gracei quam fJovlt/-wv, siqllidem farnes crucialui essesolet, non eclacitas,) quae in vitiis potius quam in malisponitur. Deinde mirabor, si id potissimllm poenae divinaeexemplum eommemoravit poeta, qllod rarissimum fuit ethaud seio an singulare, atqlle in uno Erysiehthone editum,quae et ipsa fabula, ut nostrae quidam notitiae, non anti­quiorem quam Callimaehulll habet autorem. Nam Phineiesuries prorsus dissimilis esl. Simplieius ,lgamus eum Horne~

ru, duce Snida, quocllm eODsentit Etym. M. fJovfJqWU'iU; Q /-/8­

ras '.[poc;· ctl:11ULt 06 ;;Tl- fJ 0 v l.; 1 v fl a' 'lI ST al Y..at 't'al.; fJovl.;

ß~waw 1w/ci, lepide explicante Porto: ),Hon'lines enim adboves maclandum et eomedendnm impellit et adigit.« Igitmirelictis, quae in his nugae sunt, hoc arripio ae teneo: 11 {iov­ßQ(t)(rru; boves eruciat, nempe olai(!oo; est; vocabnlo nonaliter formato, quam fJOtm:(!1](Jitl;, quo nl)mine utrum eademhesliola an similis tantum signifieetur, nam muscaram anscorpiorum generi accensenda sit, non mei cd judieii;narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge­Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l­lum non ab oluiek sed ab olOaw origincm duxit, 11t fJov­ne-'lf1Tu; 1\ 7'Cf(~:too), ct 111;00]7;" memorantur {jov'r'Ii]7;o!; cl potl-

Page 6: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

258

dUy.1] cl {JQVUQO~ cl {JovKoAor;: Dam cx Hesychii glossa: {Jov­

XOlOL ou porol' o~ 7:w/J {JOW'll vop~;);, InAd 'Y. U i "wa n 11 uolf'no KU),OVVl"at, elucet, proprie, non tropice oestrum Ha.clietnm esse ab Aelich. Suppl. 308. Idem forlasse es! {Jov­

xolt'vll, ab Resychioquidem per xl,rr.},or; explicata. Addoalia quaedam, quae ego quidem ad idem genus 1'e(e1'o : nt

Zonar. Lex. p. 402. {JOV1;oqu- -.« nl~..ol1m TOV'!: {fOUl;, ubiintelligo. Suid. s. v. {fovTf.!luu- QlJOflfl. QrpEW;, quod a

T(/,VCO ductum est. Elym. Gudian. p. 1(2. {JO'l:y'WOV' sr. 1:0i;

{Jo/] KUt TOtl xlvJI(fU;; {Jo~ KElJ~ ~ {fo/l KOW~. lrno est animalboves exturbans; idem forlasse, (Iuod xtvw7l:Ed'ov, KtVC07l:/]­

IJr~l;, dvwl'or;. Oestrus antemAsper aeel'bl\ sonans, quo tola exteirita silvisDilfugiunt armenta ,

de quo Horn. Odyss. XXII, 299'm cl" irps{fweo r.un~ psya(!ov {Jlm; wr; rlyElu(uL,

Tar; Itl:v -.' alV),or; oltJ7:tjor; erp0l!W'liJEir; Mov/IGEI"

Plerumqne I-lav/ur; (voeahuli Romero ignoti) symholum esseconstat, ct cj us qnidcm, quae captum cxagitat et certascde conquicscere non patitur, qnaeque ollJil!0n:l~l'a Inachifiliam E7l:l' X8-fWU JtUlJ ~luvvE. Latilli hoc vesaniae genusfere lympltaticum morbum vocare Bolent; vid. Synonym.Lat. T.II. p. 17-

Jam vide, utmm meus hic sermo sit, an locupletiorestestes tale qaid adseveraverint. Hesych. B. v.Bov{Ji!wunc;. /U;­

rUl'17l:8Vlu. },V7l:l1' ~W'6rptov. fdiar; ltpoc;. kUIl'1' rpf}Qf(a. rpf}OlJOr;.

quod idern vocahulllm de oti:J'l:(Jrti usurpat Zonar. p. 145r.0 , ,\ r " , {J ~ , Q'r' •taiQOr;•• '1 '::> W V qJ t 0 11 1:L rOlJ'; ovr; cfl8tJl,::>OV CV xavIJwvt.

Apud eundem corrupte repetitur T. 11. OiJ{J€?wl1nr;, {Jov{J(lw­(l'nc;' ;; OV{JflWillt;, unde hoc qnidem colligas, mascnliniquoqlle formam {Jov{ff(wr'1]r;, nt olaT:f!o,;, ftVWl/J, in USll fuisse.Porro Sehol. Venet. yulgari interpretationi addit: l/VlOL oeT:11V (Jov{Jf!fJ)aTlv TOV olx.qov EGEOl!;;uVTo, teste Villoisono, quoel1m, ßekkerus) ut "idelur, tadte in T:OP OlxiOV commutavit,

Page 7: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

259

suailente Heynio, connrmante Etymologo Magno. Atquiolr.rot; etiamsi poetice ae tropice possit infortlluium ipsumsigniticare, qUUill nihil proprie sit, nisi infortunii conse­quentia, tamen vix. quadrat glos8ae in 1ocum. Equidemnon dubito quin, sive 5ch01ia8ta corruptus est, sive ipsecorrupil eum, qnem exscribehat, glossematis autor tradiderit:i!VlOt dE '1:1111 ßovßQwrJ1;w 'tov olcn(}ov 8$luJ'tf1;aVTO. Atque sie,postquam haee omnia perscripseramlls, ineorrupte Jegi vi­<limus apud Schot Plut. p. 152. Ruhnk. B01Jßfiwaw;' nov'J]­ela ~ Idyar; ltlu;r;' Ot 08 Ol(JT(}Oll ~ aaireVlitav.

Non mirarer, si tale interisset hestiolae nomen in.tllnta synonymorum copia, id quod Latino cuidam Dominiaccidit : Seuee. Ep. 58. p. in. Hunc quem Graeci 0 e s t rum.vocant" pecora peragentem. et totili saltibus dissipantem.,as i llZ m nostri vocahant. - Puto intelligi, istud verbum in­terisse. Sed non tamen interiit plane. Nam Nicand. Ther.']85. scorpii cuiusdam nattiram sie describit:

"AV,or; 0" epnIJJ,tOr;' rpO(!EtU, 08 u; ßoaxaoa n;ovj!..,.... .Y< ' f ," 'l ";iV(,lHav' U1l y(J.(? TE n ()lI rp a,' °r; 8aTiP a1JTOr;,.

TvtOrpayol;' ßovßwa(, TVn~1I ilUcx,aTOll lanTsbToftl ~ ß°vß(} war t r; 8viaxhp!f:1I rf:l/1If:(J(U.

1\IJ:iratur Schlleidel'lls, faeile ille princeps in hoc ao­etriuae genere, el suspectum babet epitheton 7w1Irparoc;,lluemo ellim aliull hel'bis victitautem< scorpium prodidit.«Vid. Cur. poster. p. 266. Quitt si ß07Jrparor; scrihamus?quae forma Nieandro non indignior est, quarn ßmIPoPO;Theocrito, quanquam unicum 110C exemplum Dovit Lo­heckius ad Phryn. p. 68 I. Adiectivum ßovrparor; praeter He­sychium: ßOVrpai'Or;. nolvrparoc;, his legitur de leone. Vid.Iacobs ad Anth. Graee. T. HI. p. 86. Nulla in Nicandriverhis inest significatio, quasi ßovAtl-tOV ef6ciat 1j ßovßQw­ff1;U;; uisi quod Euteclliu8 Sophista, Theriaeorum melll­phrastes, suo ex penu haee addidit p. 519. ed. Bandin. :'1'0 de 'I'OV 1tlimta1:or; aVTOV, Ätl-LOV (Bandin. : 1tA1ir!ta1:oc;

Page 8: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

260

rt1lniJ AOl,W)P) lft"fI;()l~(1at, d1:lf!0v'JI {Juq{ri:a:ro,. Banv. Neque

supra ". 40g.Ei J" QAOl] {Jov{Jqro(Jf'U; a'iJ(!EI"lipl mAU(f(1El,

av'wv Ot ::h';vanJi; 1:15· xal wxSa f.lol'(!a t6t'VXt:atpotest farnes intelligi, quod visum est Spanbemio ad Cal~

limo p. B02. Etiam Plutarcbum dubitationis nostrae soci­um proferre possum, qui quum Sympos. VI, 8. (Tom. VIII,p. 77 [. ed. Reisk.) de {JovIJ"ull disserere coepit, MOXEl Js,inquit: 1j {JOV{Jero(Jf'lt; EH (! OV sIval. Ta Ja TI1XP11fllOllB],apßavOpHJ 6X 7:CÖV M1rr:(JoJwqov 'Iro1Ilxmv' rd(! ,8n :Spvflvaiot, ..0 n:aAalov Alolcit; 3'vov(Jt Bovßfiw­aUl ..avflov "tc],uva, Kat xumxo1/Jav'l1t; av.oooqov ol,oxav­'lOVut1l. De eodem nomhle Sehol. Viet. ad locum Homeri­cum: Ot eil; JIM/w1'a, ;Jvn:EQ (vel narl ut scribit Eusta­thius) xa7:'1]!!oo1IT,0 TOrt; n:o'AE"dott;' E1,'aL da (~.JT~r; 7:0 tf(!OV 6V~ttVe1l11' Verisimile est, {lovflf{roan'P cogllomen quoddaulFuriae apud Smyroaeos fnisse, quae dea eum sub E1lpE­"lll'roV, et 'Aflmv, aliis multis nomillihus, tum etiam subMavlar; cognomento coJebatur, testante' vel coniectuntesaltem Pausania VIII, 54. "E(Jf'l'1! 6V dI{Ul7:Ef!~ ...~r; ACroipO­(/OV 3'[;ooV iSl{ov' xa'AoV(1l tJb Kal avrat; 'tar; tfEat; xcd ...~vXWf!av 'u)v n:c(Jt 'tu lc(lo'JI Mav!at;· dOKEr oe flOt, 3'EWV ..mvEV~!EVlorov 8ar;v 8nt'x11jatt;. lIla itaque Dea, ut videtur, aSmyrnaei8 invocahatur, ut bostium ffJflE(Jt'V s"tflalot aYf!lOv «'r11vvel perversa (;Q1Jsilia, ut Erinj's Agamemnoni. 'H.XIX, 87.

Postqnam satis demonstravisse mihi videor, fJovratOr; elflo/;flfjroaut; idem fere esse quod &(Jntooip0fl0t; et flov7t:(J1jaur;,d.e vocahulo flov1t.tttr; d.isserendum est, quo<l apud antiquaecOinoediae p6etas primnm legitnr. Aristoph. Vesp. 1245,

"Oie TOP JfjOtiEri, ([)aVAAov, oo'p fl 011 n: a t t; ;;:nED.OV dtwxrov AIlldofjlat; 1/JiJipOtv dVOtv.

PoIl. Onom. 11, g. fteteaKvUwv iat' {lovn:alt;, n:afj' Ev­no/,tOt, quae tarnen ultima duo verba desnnt in M8.lun­germanni. Hoc quoque vocabulum certatim grammatici

Page 9: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

261

ita explic8nt, ut pov - sit p.f/lqft. ~lfl1;a.I"~. Vid. Elym. s. v.el ApoHon. Soph. I~ex. s. {l01Jr~i·0r;. Schol. au Eur. Phoell;28. Fest. s. v. bltlimam. Qllemnam igitur fJovmxcda vomll·i pu­tahia? Puerum immani corpore, credo, vel enm sultem,qui puerilis aetutis mensuram excedat. At enim certa quae~

dam aetatis humanae ae pueritiae' pars hoc 'nomina appel­lahatur. 8traton. Ep. 94. in Anth. Gr. T. BI, p.89.

niir,; rp t}.. 0lf at (; J.6YS7:at ,Llwvvaul; zoi! rp t A() ß0 11 lf a l (;.

AmmoD. s. v.yi{JlJJ'lJ, Aristonis cuiusdam vel, ut Valcke,·nario vidatnr, (Animadv. p. 51.) Aristophanis grammaticiauloritate munita haec docet post alia et similia: n«[<; 0

&d 'rc~v ErXV:.:J.t'lJJV Ila&1jwJ:'l:lJJV Jv'Pup.s'JJO(; tb:at. 1:~J' p' 8);0­

,tf1J1'j'JI 1:«V1:119 11417d«11 Ot P.EP rruA41j"IX, 01. ,J8 (Jov1JI:noa, OtJ1; dV1:lmnJa, oi Ol; l-ts'AUrp11ßoV z€tAovmv' 01. JE /Um7- ..«i'ha

lffJ'11ßO(; x. T. A. 'quae exscripsit Eustatbius ad H. XIII, 824., Bis parum convenit, quod idem Ammonius paulo post p.

lOg. 'llat(;, an/nau; x«t (Jovmu(; JU;Upif!8t· plW ')'(~f!

~(J7;t1l ;j 811 Tf/mwttxf1 ~ACX(r-' cl1ml1.«t(; JIi 6 8X(JefJljXW(; .ou_t' , <, 1 \ 'l~ . fJ fJ' -~, < •nIJ.tuo(; T1lV 1j,.txc«v xat TJu11 1lf!o€11'J O{;' OV1lau; ve ° IU'I"al;

~mr(;, Fuerunt antem. et aHa eiusc1em 'Vocis synonyma,omissa ah Alexione, Aristophanis epitomatore: Hesych.Tom. H.' p. 425. ].wJnat(;. ßovn«u;. Et p. 4r4. ].a/(Jnau; •

. povllcur;. .(.levxaptot: quae nomina omnia, ni faHor, nonsignificatu, sed loco et dialeclo differebullt, plane ut iIla,oeis EfJ'1JfJQ{; synonyma, quae diserte Ammonius s. v. rlQwvinter populos Graecos divisit. Milli {Jovnut(;, etsi MoerisdQceat p. 97. Boim;ati; "A1:1:CXW(;' li"gUXllO(; 'EAA'lJJlXCÖr;, turnenLaconicum vocahulum fuisse videtur, quamluarn ne hoc(Iuidem ex {Jov - i. e. p,lra compositum, Bed ex fJoi'ja, itlquod Riemero quoque in mentem venit in Lex. s. v. rolJ~.

Hesych. Tom. I. p. 745. Bova. arl]>11 m!,/Q(QJ', Elym. l\'f.

8 R ' " ~ , "'-' < fJ' IIp. 20 • ".o'Voa a"rft "Ct{; 'taxa v at ovaoat, 'lune emster-husius ad fIesychium T. II. p. 1294. ad glossam: (Iv/t­

, ßovao'lii. (leg, (Ivftßovauulii) {JmiflfH~);Ii;' .d«xW'Pel;, probante

\ll~ti", rol~ftllln f. 'l'~il, 11. 17

Page 10: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

.262

Valekenario ad Theocrit. Digr. IV. p. 274, etex parte C.O. Müllero in Doriens. T. H. p. 502. sie emendavit: {Jovow

a'J'/;Ä1J - 'l:E7:"7.«it' at {Jovoap ibn:; 1:'(1) {Iovaoat x• ... A. lta­que {Jo.IJnau,; eum, opinor, significahat, qui {J01Jar,; Laeoni­cae pars' esset, ut {JovarO(!, qui ejusdem dux esset. Vid.Hesych. s. v. {Jovur0f! et xa1:f!UrOVfEr,;. Hine Comici Athenastranstulerunt ae suae poesi reservavernnt, donee in "OtV~V

rAOOI](J'(J//i transiit. Huius vocahuli ad analogiam {JolJVEvf!0r,;

seu {1ovVEßf10r,; effinxit fahularum Aesopearum seriptor fab.59' Apud reliquos scriptores rarissime reperi{Jovnau,;.ApolI. Rhod. I. 760.

. 'Ev xcd 'Ano'J..Aoov !D0tßor; o[a1:Evrov lrb:vwro,

BOlrm:w; ovn;ro 7ToAArk.Antip. Sidon. XXX. in Anth. Gr. T. H. 1" t 4. lae.

Bovn;cur,; wmJUrov ni(rE 7.aAxEO/! 8r;yov 'Ovar;;.

eolt Phnrnuto de N. D. p. 70. (p. 22. ed. Wetsten.) Bov­n«uYor; ~A1Xl'aV '.A7TOUOOV 87.'31., Kait' 1}v xai 01, avit{?ronot E13­

ElOEa'fEflo1. 8avrwv q;«lvov1:at. Idem voeahulum, praeter­quam quod piscem quendam teste Hesyehio signifieahat,longe diversa potestate in Ep. StratQn. 88. usurpatum est,ubi fL1),l(Jaat {JovnalOEr; sunt nal'oEr; {Jowv, ßOr;rEVEt'r;.

Ae nune denique ad eam vocem pervenio, in quaprima ßov -vim habet intensivam, ad {JOVAlfWr,;, {1oVÄlfltifV,

quo Xenophon q;tAo},axoov usus est, Anab. IV, 5, '7' Cyrop.VIII. aliqyoties. Solius seriptoris huins autoritatem pro­fert Pollui, Ünom, VI, 5 I. 7TEl'IJa. flÄa1:OOV 08 0 KOOfllXQr;

Kat' XEVan'tOv Ei~lJY.E, SElJOrpWV 08 {JovÄqWlJ. Et II, 217. xa{?­

Ou/lITHV' OV7:00 08 dw(!ut'r; ro nar;rI. SEVOeproVU {1oVÄlfll~V

y.al,OV!Jl. Sed ne Aristophanes quidem aspel'Datus est,Plut. 874; et iUud quoque ßOV},lftl~ 'l:a {JaÄuVfla, quod est .apud Grammat. in ßekk. Anecdott. T. I. p. 50, comicumAtticum, Menandrum fQrtasse, redolet.

Ah Alexandrinis inde poetis quaedam celebrari coeptasunt eiusmodi composihl, ut {1ounEtva Lycophr. 58r. Cal-

Page 11: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

263

lim. Cer. 211. ct ßovm~uffJti;;'II Lycophr. 4,54; reliclua autelll'eius generis vocabula non nisi grammaticorurl1, ct gJossu­

tornlIl testimoniis nitnntur, quorum certissima nune 1"8''censeho.

ß0 v (1 V l': a. ..U flliyiXJ,,,a lIvxa apo Hc:;yeh.' cl Zonar. 8. v.Etym. M. s. ßovnlXtt; ct Apollol1. ,SOplI. s. {JOtJ]'Cl'Ü;;

plane ut bumelias et bll1llastus, bumamma, ql1aefraxini et uvarnm nomina Latini servaverunt sCl'i­

ptores.

ß0 v {J (i f! U #', fUyUAUl. {JovfJaf!a f-llirala. (Jov{JuQar;'.. 'Kat, R' " ,'),"'l\ c, ,') t

p.firq, IJa(.JOt; 8XlOlI 'KiU avX13va, 1] 0 filirae; xat W'(tl-

(j&1]'tOr;li1'&f!lOlWt;, nnde fortasse glossa s. v. {Jo'iJ.;

p. 755. 1J flUQoc;. af!rot;. ita fere corrigi pote·rit: '~ dOlde;. ;; fJu(fOt; EXlOlI, a(.ly6e;. SimiHter {J 0 v*fJalov ct fJovnuJ...o'll· pira xat no},V.

ß0 v n f! ,} 0 11 liJ e;. xf!r;w/lot l-lliralot xat l6rpo#'.fJ 0 vQ v 7: 0 ~ llOT:lJ.flOt;. l-elrar; (fortasse "elr{/.,) ~EVftU lixffJll.

fJ 0 vp U f! 0v "~Il EVUf:!07:01l rijv. g;uf!or; raf! ~ aeaütr;. Haecomnia HesJchius hallet; ßOVllOl'1]f!Or; ex lustin. ]'io­

veU. VI. memorat Martinius Lex. pIliI. S. v. bulimia.

Atcflle in his quidem omnibus {Jav aperte est Ent'lt'­'l:IXOV, sive, ut gramrnatici 'Volllnt, ea particula a bovumvasto et immani corpore originelll traxit; quae sententia.tanto prohahilior videri potest, si sumaS f principio ta,les'foces 'fuisse excusas, quales sunt fJavXUVO'Jlr; val ßavJ6xor;

Ußr;r; k e. ßOV/I XUVQcll'lOP (in Anyt. Ep. 2. in Anth. GI'.T. 1. p. 150. cd. Jac.) ac post dernum ad audacialll compo­nendi prolapsurn esse sermonern ,> ut {JavAtftO/I dicerent 'At­flOP {JOt: fdrli:JOr; 8fWW/I; sive ex 1l0AV, noiJ},1} o1'1a ast, quaesententia est Plutarchi Sympos. VI, 8. TQ p;'v oill' ßOVÄtflOV',~' , ",~' (~)' , ",fioOXU pEya'll '1 V'lfW(JlO/I . «noa1JflwvHV xat pal\wl'Ck

n(l.(/ ~/li!1J 1:0lr; Alo/,81!(1t alln' ioiJ fJ 1:0 11: XQlOflbotr;' ov ,'u(l{JOilt,tlO/I, aÄAa navÄlflO/I oToll 1l0}.VIlOIJ n:U/,lV 6110flr1.~OilIiP,

quae ultima ex Xylandri emendutione sie legentla 51111t:

Page 12: DE' p v'ß (J ß - rhm.uni-koeln.de · narn pillrima bestiolarum hoves vexanlium cxtahant ct ge Dera et nomina, siquidem practer Olai(!OI; (quod vocabl,l lum non ab oluiek sed ab

264

, , /1' " "" \ t, 1! , t, t,'ov rUf! OIJAqW1l, UM« 1l:0v"tp,O'P om'/! 1l:0f\VMl-WlI, 1l:uMn ov(}~

Itrl{OP,8)1. Sed grammatiei permulta "foeabula ad hune,usumretulerllnt, quae simplicius explicanda fuere, ut flov..nQ~ov!: 6fld(1)(; Berodoti 11, 155, Besychius; ut flovx/A.or;in Myriui Ep. I. (in Anth. Gr. T. H. p. 95. Iae.) ut ßov~fJOTol; Zonaras p. 400, fJovftolvut;, Eustathins T. 11. P944. et fJrJth:of!ov Od'ovu1:(Juno1l Albertius ad Hesyeh. 8. V.

'Valde tritam "fiam explieans, non ille faeturns, si ad glossema simile auimnm advertisset: flowva. 00011. Etiam{JovrA{f)UUOl; dubitari potest an recte "aT' 1;nb:arTtv explieatasit a Snida et Besyehio, ae non enm polins signifieaverit,oll 6nt rAo)ulJ'lI fJovr; (!Je(!Jl1iui.

Ileliqua vocahnla obsenrioris sunt originis et signi­neatiouis, qnam quae in illdicium possint "feuire, ut flov­x(J{f)r;, {Jovni(1ar;, {Jovf1/J.~~, quae acutioribns ingeniis re­linquere satius dllCO.