De elleboog

De elleboog

•Verbinding onder- met bovenarm

•1 kapsel, 2 functies en 3 verbindingen:–Flexie-extentie

•gewricht tss humerus en ulna

• gewricht tss humerus en radius

–Pronatie-supinatie•Radio-ulnaire gewricht

Het distale uiteinde van de humerus• 2 articulerende

oppervlakken– Trochlea (1)– Capitulum (2)

• 3 concaviteiten– Fossa olecrani (dorsaal) (3)– Fossa coronoidea (ventraal) (4)– Fossa radialis (5)

• 2 divergerende pilaren– Eindigend in epicondylus

medialis (6)– Eindigend epicondylus

lateralis (7)

Trochlea

• Katrolvormig• Centrale groeve in

sagitaal vlak• Begrensd door 2

convexe randen

Capitulum

• Half bolvormig oppervlak

• Lateraal van trochlea gelegen

De onderarm

• 2 botstukken– Ulna

– Radius

Proximale uiteinde van de ulna

• Incisura trochlearis– Longitudinaal

verlopende richel (alecranon=> processus coronoideus)

– 2 concave vlakken gescheiden door richel

• Incisura radialis

Proximale uiteinde van de radius

• Caput radialis• Circumferentia

articularis• Fovea articularis

De articulerende oppervlakken

• De trochlea past in de incisura trochlearis en werkt als een scharnier

• Het caput radii past op het capitulum humeri en werkt als een kogelscharnier

• De circumferentie radialis past op zijn beurt in de incisura radialis

Het in elkaar passen van de uiteinden

• Het distale uiteinde van de humerus hoek 45° met schacht

• Incisura trochlearis 45° met schacht van ulna

Vergroten van flexie Plaats voor spiermassa

De ligamenten

• Funtie: – Articulernde oppervlakken op elkaar te houden

– Voorkomen van bepaalde bewegingen

• Verschillende ligamenten– Mediale lig.

– Laterale lig.

– Ventrale kapsel

– Dorsale kapsel

Mediale ligament(ligamentum collaterale ulnare)

• Vertrekt uit de epiconylus medialis

• Bestaat uit drie delen:– Pars anterior

– Pars intermedior

– Pars posterior

Laterale ligament(ligamentum collaterale radiale)

• Vertrekt uit de epiconylus lateralis

• Bestaat uit drie delen:– Pars anterior

– Pars intermedior

– Pars posterior

Ventrale kapsel

• Membrana fibrosa• Lig. Anulare radii• Chorda oliqua• Lig.obliquum anterius

Dorsale kapsel

• Capsula articularis• Ligamentum annulare

radii

Kopje van de radius (1)

• Flexie – extensie: komvormig

• pronatie – supinatie: cilindervormig

Kopje van de radius (2)

• Uiterste extensie • Uiterste flexie

Trochlea Humeri (1)• Groeve van de trochlea: schuin

• Individuele variaties:• Type I

ventraal: verticaal dorsaal: distaal - lateraal

Trochlea Humeri (2)• Type II

• ventraal: proximaal - lateraal• dorsaal: distaal - lateraal

• Type III• ventraal: proximaal - mediaal• dorsaal: disaal - lateraal

Trochlea Humeri (3)

• Gevolg schuine groeve 2 assen

• flexie geflecteerde onderarm(volle lijn)• extensie geëxtendeerde onderarm(streepjeslijn)

Beperkingen in extensie (1)

• Stoten van het olecranon tegen de fossa olecrani


• Rek van het lig. anterius van het gewricht• Weerstand van de buigmusculatuur:

m. biceps m. brachialis m. brachioradialis


Beperkingen in flexie (1)

• Actieve flexie (tot 145°)

• tegen elkaar stoten van de ventrale boven- en onderarmspieren

• tegen elkaar stoten van de benige punten• rek van de gewrichtsbanden



• Passieve flexie (tot 160°)• ontspannen musculatuur • stoten caput radii tegen fossa radialis stoten processus coronoideus tegen fossa coronoidea• rek van lig. posterius• spanning die passief ontstaat in m. triceps


Flexiemusculatuur (1)

• m. brachialis: uitsluitend flexor


• m. brachioradialis: flexie + supinatie vanuituiterste pronatie


• m. biceps brachii: belangrijkste flexorook secundaire rol bij supinatie


• Extensiestand: richting spierkracht // arm hefboom


• Middenstand:

musculaire trek hefboom


• Meest efficient werken van de flexiespieren:

m. biceps: 80 - 90 ° m. brachioradialis: 100 - 110°

Ellebooggewricht

• Extensiemusculatuur– Spieren– Aanhechtingen– krachtsontwikkeling

• Stabiliteit ellebooggewricht• Bewegingsuitslag• Kracht van flexoren en extensoren

Extensiemusculatuur

• M. triceps brachii– Caput longum

– Caput mediale

– Caput laterale

• M. anconeus

Spieraanhechtingen triceps

• Proximaal : 3 spierbuiken– Biarticulair

• caput longum : scapula : t.infraglenoidale

– Monoatriculair• caput laterale : humerus

– Lateraal & proximaal tov sulcus nervi radialis

• caput mediale : humerus– Dorsaal & distaal tov sulcus nervi radialis

• Distaal : gemeenschappelijke pees– olecranon

• Volledige extensie– Centrifugale component – Tangentiële component

• Flexie 20-30° – Volledig tangentieel :

maximale nuttige werking (afstoot langlaufen)

– Meer flexie = meer centrifugaalkracht

• Volledige flexie– Pees als katrol over olecranon maximale strekking

Krachtsontwikkeling m.triceps

• Schouderstand– Caput longum = biarticulair

– Afstand origo – insertie• Passief gerekte spier bij schouderflexie

• Maximale kracht bij gelijke strekking schouder (90°) en elleboog– Houthakker - langlaufen

• Minder tricepskracht bij geflecteerde schouder– Voorwaartse stoot

Krachtsontwikkeling m.triceps

Stabiliteit• goed passende atriculerende oppervlakken : dislocaties vermeden• Longitudinale rek (emmers dragen)

– Incisura trochlearis < halve bol– Contact verzekerd door

• Ligamenten– Mediale– Laterale

• Spieren bovenarm– M. triceps– M. biceps– M. brachialis

• Spieren onderarm – M. brachioradialis

• Spieren vanuit de epicondulus lateralis en medialis

Stabiliteit• Lateraal weinig benige weerstand :

– subluxatie radiuskopje : distaal door het lig. anulare radii = pronation douloureuse

• Comprimerende krachten (vallen op gestrekte armen)

– Opgevangen door botstukken• Radius : kopje

• Ulna : processus coronoideus

Stabiliteit• Gewrichtscontact tijdens flexie

– Ulna uiterst stabiel (tot 90° flexie)• M.triceps en m.bracialis

– Radius : neiging tot dislocatie (proximaal & ventraal)

• M. biceps lig. Anulare radii

• M. anconeus– Dynamische stabilisator

bewegingsuitslag

• Referentiestand

• Extensie– Hyperextensie :

5-10°

• Flexie– Actief : 145°

– Passief : 160°

Kracht van de flexoren en de extensoren

• Ontspannen stand– Flexoren > extensoren

• Flexoren– Supinatie pronatie : 3/5

– Maximale overdracht bij 90° flexie

• Extensoren– Maximale overdracht bij 20-30° flexie

– Invloed schouderstand

Kracht van de flexoren en de extensoren• Schouderstand

– Vertikaal naar boven • Gewichtheffer• Optrekken :

max. flexiekracht

– 90° flexie• Duwen• roeien

– Vertikaal naar beneden • Tillen• Opduwen(brug) :

max. extensiekracht

Pronatie en supinatie

= bewegingen van de onderarm rond een longitudinale as:

• Handpalm naar boven, duim naar lateraalsupinatie

• Handpalm naar beneden, duim naar mediaalpronatie

• middenpositie: elleboog in 90° flexie, handpalm naar mediaal en duim naar boven.

Supinatie

• ulna en radius• membrana interossea (1,2)• chorda obliqua (3)• lig. anterius van distale radio-

ulnaire gewricht(4)• lig. annulare radii (5) • lig. collaterale radiale (6)• lig. collaterale ulnare (7)

vooraanzicht

• lig. Posterius van het distale radio-ulnaire gewricht (2)

• lig. annulare radii (3)

• lig. collaterale radiale (4)

achteraanzicht

Pronatie

ventraal dorsaal

Concaviteit van de radius

• Concaviteit naar ventraal laat beweging over de ulna toe.

(lateraal zicht)

• De pronatie wordt geremd door het botsen van radius tegen ulna.

rotatie beperkt tot 85°.

Proximale radio-ulnaire gewricht

Vergelijkbaar met kogellager.

2 cilindrische opppervlakken:

• Caput radii bedekt met gewrichtskraakbeen

• Kraakbenige ring:– incisura radialis– lig. anulare radii

Lig. Anulare radii

• Sterke fibreuze band, zit vast aan ventrale en dorsale rand van de incisura radialis ulnae

• Bekleed met kraakbeen dat zich voortzet in het kraakbeen van de incisura radialis

• Ligament én articulerend oppervlak

Lig. quadratum

• Fibrueze band welke vastzit aan het distale deel van de incisura radialis en aan het collum radii.

• Zorgt voor versteviging van kapsel.

Distale radio-ulnaire gewricht

• 2 cilindrische opppervlakken– Caput ulnae– Incisura ulnaris van de

radius

Caput ulnae

• Structuur:

• Circumferentia articularis

• Processus stiloideus

Incisura ulnaris van de radius

• Gelegen op de margo interosseus

• Gewrichtsvlak wijst naar mediaal

• Aan de distale rand zit de discus articularis vast (5) : – Vormt verbinding radius-ulna– Vormt 2 anatomisch gescheiden

gewrichtsvlakken

Beweging distale radio-ulnaire gewricht

• Discus articularis beweegt over het distale oppervlak van het caput ulna:– Supinatie: lig. Anterius is gespannen en kan

scheuren bij dislocaties in het gewricht– Pronatie: lig. posterius is gespannen

Bewegingen in het proximale radio-ulnaire gewricht

• 1 hoofdbeweging: – rotatie van het caput radii

rond zijn eigen as

• 4 nevenbewegingen

Rotatie van het caput radii

• Rond de as XX’

• binnen een ring, gevormd door het lig. Anulare radii en de incisura radialis van de ulna

Rotatie van het caput radii:

• Beperkt door spanning in het lig. Quadratum

• Het caput is ovaal– Lig anulare rekt uit

– As van het caput verplaatst

Vier nevenbewegingen

• 1. Komvormig oppervlak roteert tov het capitulum humeri

• 2. Schuine rand glijdt langs de groeve tussen trochlea en capitulum

Vier nevenbewegingen

• 3. As wordt naar lateraal verplaatst

• 4.oppervlak van het caput radii kantelt

Bewegingen in het distale radio-ulnaire gewricht

• Stel dat alleen de radius roteert rond de ulna

• Draaias door de pink • Voorgesteld door een

slinger

Bewegingen in het distale radio-ulnaire gewricht

• Normaal: ulna draait ook rond radius– translatie: humero-

ulnair gewricht laat gaan rotatie rond lengte-as toe

– lichte zijdelingse beweging ter hoogte van elleboog wordt mechanisch versterkt

Spieren voor de supinatie- en pronatiebeweging

• Vorm van de radius: 3 segmenten– collum, middelste en

onderste segment

– supinatiebocht

– pronatiebocht

Spieren voor de supinatie- en pronatiebeweging

• 2 manieren om zo’n slinger te bewegen:– touw afwikkelen:

korten en platte spier

– trekken aan 1 van de hoeken: lange spier

Spieren voor supinatie

• M. supinator: gewikkeld rond het collum radii

• M. biceps brachii: insereert op de top van de supinatiebocht

Spieren voor pronatie

• M. pronator quadratus: gewikkeld rond het distale uiteinde van de ulna

• M. pronator teres: insereert op pronatiebocht

• pronatie versterkt door abductie van de schouder

Fractuur van de radius

• Verplaatsing van de fragmenten varieert met de plaats van de fractuur

Verlamming• Supinatie: zuiver door

onderarm• Pronatie: versterkt

door abductie schouder

• Dus: verlamming van pronatiespieren kan nog gedeeltelijk gecompenseerd worden

Tenniselleboog

• Laterale epicondylitis

• Overbelasting van de aanhechting van de M. extensor radiali: extensoren van de pols

Golfelleboog

• Mediale epicondylitis

• Overbelasting van de aanhechting van de flexoren van de pols

Documents

De elleboog