De economische waarde van de (geestelijke)

gezondheidszorgAlex van Geldrop, MSc

Programma | 11:45 – 12:30u | 05/11/2013 | Q-net

• Persoonlijk

• Inleiding: waarom is dit relevant?

• Wat zijn de kosten en de baten van de ggz

• De economische waarde van depressiezorg

• Tot slot

Stelling:We moeten veel meer te weten komen over de maatschappelijke baten van de geestelijke gezondheidszorg

Persoonlijk: Alex van Geldrop

Universiteit Twente• Bachelor Psychologie• Master Business

Administration

25-08-1987

Hengelo (O)

Persoonlijk: Alex van Geldrop

• Belastingdienst

• Stichting Toekomstbeeld der Techniek• Quick scan Fraude en ICT• Quick scan Zorg & Technologie

• GGZ Nederland• Master thesis: The economic value of depression treatment• Junior Beleidsadviseur

• Samen Sterk tegen Stigma

In between jobs / aan het oriënteren op de arbeidsmarkt……(of een ander cliché voor werkloos en op zoek naar een baan).

Inleiding

De komende jaren is de zorg hét grote maatschappelijk issue

Iedereen wil de beste zorg, ongeacht de kosten

Maar vervolgens zijn de maatschappelijke kosten niet houdbaar en daardoor ontstaan discussies

Maatschappelijke discussie over de zorg

De kosten van de zorg

Kosten gezondheidszorg: +- €90.000.000.000 per jaar!

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 20140

10,000,000,000

20,000,000,000

30,000,000,000

40,000,000,000

50,000,000,000

60,000,000,000

70,000,000,000

80,000,000,000

90,000,000,000

100,000,000,000

Zorgkosten absoluut

Jaar

* €1.0

00.0

00.0

00

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 20140

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Zorgkosten als percentage van het BBP

JAARP

erc

en

tag

e (

%)

Bron: CBS

De kosten van de geestelijke gezondheidszorg

• Kosten ggz-sector: +- €5.700.000.000 per jaar.

• Kosten psychische aandoeningen: €15.900.000.000 (in 2007) per jaar!

Bron: CBS

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 20140

1

2

3

4

5

6

Kosten GGz (absoluut)

JAAR

* €1.0

00.0

00.0

00

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 20144.8

5

5.2

5.4

5.6

5.8

6

6.2

6.4

6.6

GGz als percentage van totale gezondheidszorg

JAARP

erc

en

tag

e (

%)

Baten van de ggz

Maar zorg levert ons ook enorm veel op:

• Gezondheid! Zowel mentaal als fysiek.

Maar ook:• Mensen zijn in staat eerder aan het werk te gaan• Betere schoolprestaties (lager drop-out percentage)• Minder overlast in wijken en dus minder kosten aan bv.

politie-inzet (verslavingszorg)• Minder mantelzorg

Baten van de ggz

De kosten van de ggz zijn dus bekend. Hoe verhouden de baten zich hiertoe?

We weten het niet!

GGZ Nederland heeft gevraagd om te onderzoeken wat er bekend is

Baten van de ggz

• Bepaalde behandelingen zijn (kosten)effectiever dan andere behandelingen (bv. ‘care as usual’). Er is dus een behandeleffect.

• Bepaalde behandelingen leiden tot betere resultaten op het gebied van werk dan andere behandelingen

Maar… we weten niet wat de grootte van dit effect is!

“we do not know the economic burden of untreated and/or inappropriately treated versus appropriately treated depression” (Donohue & Pincus, 2007)

Baten van de ggz

Waarom is kennis over de effectgrootte van belang?

• De patiënt wil voornamelijk weten welke behandeling het meeste effectief is.

• Om op beleidsniveau goed onderbouwde beslissingen te kunnen maken, is informatie over zowel de kosten als de baten noodzakelijk.

• Het gegeven dat de kosten binnen de ggz sneller zijn gestegen dan binnen andere sectoren is slechts van belang als dit niet heeft geleid tot betere resultaten.

• Zonder kennis van de baten kan er geen volledig inhoudelijke discussie plaatsvinden over de (on)zin van bezuinigingen of andere maatregelen.

Baten van de ggz

(Hoe) kunnen we deze baten inzichtelijk maken?

Besloten om binnen het kader ‘depressie en werk’ te opereren

• Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk?• Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk wanneer er geen

behandeling plaatsvindt?• Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk wanneer er wel

gepaste behandeling plaatsvindt?• Wat is er niet bekend over de effecten van depressie(zorg) op werk? • Is het mogelijk de ‘gaps in knowledge’ te vullen?

De economische waarde van depressiezorg

Cijfers:

Bron: NEMESIS – IIKosten van ZiektenCBS Statline

Depressie

Werkzame beroepsbevolking 7.392.000

% met depressie 4,20%

Totaal # werknemers met depressie 310.464

% dat zorg ontvangt 58,50%

Totaal # werkn. met depr. met zorg 181.621

   

Verzuimdagen 22,8

   

Zorgkosten 966.000.000

De economische waarde van depressiezorg

Verder weten we (uit de literatuur) dat:• Bepaalde behandelingen van depressie effect hebben

• Op verzuimdagen• Op productiviteit

• Behandeling van depressie is (lang) niet altijd adequaat/gepast• Behandeling van depressie heeft ook een preventieve werking

(helpt chronische depressie te voorkomen)

De economische waarde van depressiezorg

Hoe krijg je inzicht in de situatie ‘geen behandeling’?

• Het klassieke experiment• Een statistische berekening gebaseerd op QALY-gewichten en

andere cijfers en aannames• Een cross-culturele vergelijking• Een langdurige monitor• Een inschatting op basis van de actoren die het meest bekend zijn

met de effecten van depressie

De economische waarde van depressiezorg

Deskundigen beantwoorden de vragen die voor hen relevant zijn

N = 37

Relevante vragen per beroepsgroep

 

Bedrijfsarts VerzekeringsartsArbeidsdeskundi

ge

Psychiater /

PsycholoogWerkgever

Verdeling Ernst

depressie

Gepaste zorg

Verzuimdagen

Presenteïsme

De economische waarde van depressiezorg

Er is geen (significant) effect gevonden tussen behandeling en arbeidsverzuim!

De economische waarde van depressiezorg

Er is een significant effect gevonden tussen de behandeling van depressie en de productiviteit van werknemers.

Gemiddelde productiviteit van werknemers met depressie

  T0 - Diagnose T1UTR - Onbehandeld T1TR - Behandeld

  Gemiddelde S.D. Gemiddelde S.D. Gemiddelde S.D.

Mild 67.31% 12.4 81.15% 12.4 91.54% 7.7

Matig 48.08% 8.5 60.38% 15.6 81.15% 13.1

Ernstig 25.00% 10.0 38.85% 23.9 65.00% 20.8

De economische waarde van depressiezorg

Een groot deel van patiënten met depressie ontvangt geen passende zorg.

Bijna de helft van de groep patiënten met een lichte depressie

Bijna een kwart van de groep patiënten met een zware depressie

De economische waarde van depressiezorg

Met kennis over de volgende onderwerpen:• Productiviteit bij werknemers met depressie voor behandeling en bij

één jaar na diagnose (zowel met als zonder behandeling)• Aantal verzuimdagen bij werknemers• Aantal patiënten met depressie dat adequate zorg ontvangt• Gemiddelde productiviteit per uur (externe bron)• Gemiddeld aantal gewerkte uren per jaar (externe bron)

Kunnen we bereken dat de gewonnen productiviteit door depressiezorg over de periode van één jaar €436 miljoen is(Als alle patiënten gepaste zorg zouden ontvangen, stijgt dit tot €653 miljoen per jaar)

De economische waarde van depressiezorg

Bedrag aan de conservatieve kant

• De baten blijven langer dan één jaar bestaan

• De baten bestaan niet alleen uit effecten op ziekteverzuim en productiviteit

• Zorg die niet adequaat/passend is wordt verondersteld geen positief effect te hebben

Maar hoe betrouwbaar?

• Zijn deskundigen betrouwbaar of hebben zij (onbewust) een bias in hun oordeel?

• Zijn deskundigen goed in staat de productiviteit van werknemers in te schatten?

Tot slot

Het onderzoek geeft een grove schatting van de economische bijdrage van depressiezorg

Maar er is (veel) ruimte voor verfijning

Desondanks zijn de resultaten nuttig omdat zij kunnen helpen meer balans in de discussie over de zorgkosten te brengen

Tot slot

De vraag voor u om mee te nemen…

In hoeverre zijn de baten (naast gezondheidswinst) van ggz voor u van belang?

Hoe empirische data te verzamelen van patiënten met depressie die geen zorg ontvangen

Afsluiting | 11:45 – 12:3ou | 05/11/2013 | Q-net

Bedankt voor uw aandacht!