22
DE CORDIS POLYPO PAR# PRI K A TKKORKTXCA CASU ILLUSTRATA QTAM COHS. BXPKIIIBNTISS. FA.CULT. MED. UPSAL. PRjESIDE PETRO AFZELIO j(c. B. PH. ET CH, M, REf CHIRURGIE DIRECTORE SUPREMO «T MEDICIN/E THEORET. ET PRACT. PROFESSORS HEG. ET ORD. REGG. ACADD. SCIENT. ET PRO RE MILIT. HOLM. SOCIETET. REGG. SCIENT. TJPSAL. ET MEDIC. BDINB. ATQUE SOCIETET. MIST. NATUR. PARIS. ET JMEDIC. MONTPEL. MEMBRO PRO GRADU MEDICO p. p. AUCTOR MAGNUS MART. PONTIN MAGISTER CHIRURGIE REG. COLL, MED. M " RUM OSTROGOTHVS hl audit. GUST. maj. b. XXXI maji mdcccvi H. A. ET r. M. S. U P S A L I JE TYPIS EOKANNI ANIS /t t

DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

DE CORDIS POLYPO

PAR# PRIKA TKKORKTXCA CASU ILLUSTRATA

QTAM

COHS. BXPKIIIBNTISS. FA.CULT. MED. UPSAL.

PRjESIDE

PETRO AFZELIOj(c. B. PH. ET CH, M, REf CHIRURGIE DIRECTORE SUPREMO«T MEDICIN/E THEORET. ET PRACT. PROFESSORS HEG. ET ORD.

REGG. ACADD. SCIENT. ET PRO RE MILIT. HOLM. SOCIETET.REGG. SCIENT. TJPSAL. ET MEDIC. BDINB. ATQUE SOCIETET.

MIST. NATUR. PARIS. ET JMEDIC. MONTPEL. MEMBRO

PRO GRADU MEDICO

p. p.

AUCTOR

MAGNUS MART. PONTINMAGISTER CHIRURGIE REG. COLL, MED. M " RUM

OSTROGOTHVS

hl audit. GUST. maj. b. XXXI maji mdcccviH. A. ET r. M. S.

U P S A L I JETYPIS EOKANNI ANIS

/t t

Page 2: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure
Page 3: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

DE COR DIS POLYPO

ejusquk EXISTENT\M et ORIGINISTHEORIA.

JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas,fubolem diu fuerit, jure faepius, aetas fequior quefta;

& Tibi & humanitati ipfo quettu gratulatura, felicioremingenii & indagatricis, circa melioris augurii dete<5fca,induftriae fuccesfum tacite confitebitur. Qui igitur fubtrifti Polypi Cor dis dolore madidus ingemifcit, Artispotius operam gratus, quam novorum ingratus morbo-rum accesHonem agnofcet.

Non infperatum nobis obveniet, primores vetuftio-ris temporis Medicos morbum de Polypo Cordis etiamnomine ignorasfe; latuisfe hunc Graecorum Auguruhimale locatam perljpicaciam; fuisfe folummodo anatomi-cum velut phaenomenon a Bartholet a), Homob. &Car. Piso b) citatum; éundemque vix ab illis, qui ante aetatemHarvvei , detedtamque Sanguinis Circulationem viguere,potuisfe in fufpicionem trahi. Sperandum ulterius esfet,fore, ut, poft hanc inventam, illius indolis malum faci-lius obfervatum explicaretur; unde Riolanus, Bartho-

A li-

a) Bartholet Concrementis in corde Polypi nomen primusadfignavit.

•&) Homob. Prso. Disquifitio de Circuitu Sangujs Pstav. 1^26*Carol. Prso St 1. Obferv. & Cor,fil. Liber Singularis. De Syn*•cope Lethali & Acet, pag, 18® cet.

Page 4: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

unus, Tulpius . tandemque Malpigh, 'dr Haen,Senac cet. hanc dUdtim compfetu exTpecli^ionent. Quo¬rum fcrutinia fparfaeque circa hanc materiam disquificio-nes, noltro etiam tempore in pretio funt; id quod ma-ximam partem adhuc remanfisfet, nifi Gel. J. EmeftiusWichmann c), qui etiam hujus morbi tantQpere f'preti;causfam egit, perfpicacise tk ingenii fplendore. alioruinlumin» infufcasfet..

Adcuratior, quae praefenti Saeculo tam p^aeclaredisquiOtionum periem fubfequitur, diligentia, multarumde hoc cordis malo dubitationum, juftarum pa tim &illuftratricium, partim injuftarum 6c feduct icium, quibusetiaiu fubliftere voluenmt noftrates, anfam praebuislevidetur. Haec fententiarum divortia, ardentein interanatomicae & prafticae artis Medicos fubornarunt dis-fenfum, cujus tarnen, ut asfolet, nulli cujusdam ponderisfiruftus decerpi potuerunt. Alii quidem praeoccupati*adeo opinionibus fuerunt correpti, ut omnein de hac requaeftionetn infra fcientificae indaginis dignitatem cenfu-erinti alii, pofl repetita centies examina, nulla Pe bii>-quam morbi veftigia reperisfé mentiuntur. Ulis fortasfemorofitas; his, praeter tnorofitatem, cafus. Horum deruorbi exiftentia Dubitatorum numero addere quidemplures potuisfenaus: fed Lieutaud, fua velut i-pPius au&oritate munitus, non veritus eft re, argumenta-tionibus mere cavillatricibus, deformata, huic addiftosignorantide & nugamentorum commendatores dcclarasfe

Orta

Ideen zur Diägnoftik. von Johan Ernft. Wichmann. Hanno¬ver 1800.

d) Cfr. Lteutaud: Precis do la Medeciiie pratique, a P*ris 1759,p. 292. Je dois faire mention des Concrétiong Sanguines ou,

Page 5: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

Or T A int-er fcrutinia & veritatem difcordia receptotraÄandi n odo cairsfam potisfimuin debere videtur.Hand enim diffitebitur cordarior quisque, mpltos, poft-quam inrtitlrtis cadaverum obdnftionibus faétoque cordis'examine, coaguiati fsri t guin is congeriem expiesiåeque &diju néhe e fanguine Fibrolie Partis concreinenta, textu-rse fibrofas fpecie, iuscepta pro cordis & vaforum cavi-tatibus forma, deprehenderunt; qua? omni«, fp i ran te ad-luic honline, e quibusdam fympromatibus haud conjiceredicuit, in eo errasle, -quod, hos interrr.orientis cordistypos, pro causfis per diuturniorem setatem formatis mof-biimque profeéto allaturis, adfumferunfc. Ejusmodi cur-fu:n obfervationmn ej , quotidie In cadaveribus occuren-tium, continuare, esfet ad modum eorum , qui has ob-fervationes fueru-nt pericfitati, attentionem in id, quocjin coide moritnro procedit vel in phyfico-chemicam mu¬tationen), quae in ipfo mortis incipit agone, quo tafesCoagulationes, Polypi Spurii vel Pfevdo-Polypi oriuntur*fixisfe.

Dum contra, ex tormentis fymptomatibusque, ob-ftantiam, qua Cordis motus & Sanguinis circuitus prae-pediantur, evidenter indicantibus, jam fub vitae fpatio

A 2 ejus-

Lytnphatiques r qu'on rencontre fi comniurétnetot, ta'nt dans HbfCoeur, que dans les Oreillettes & les gros VVtisfeaux, dont on Éfait tant de bruit, fous le rom de Polype du Coeur; maladie*fur laqueile on a beaucoup écrit & raifonné, & qui cependantn'exjifle point: je ne crains pas d'asfurer, qui pretendent enavoir trouvé ne parlent que langage du préjugé^ ou de 1'ignorance.

•e) Vid. Ant. Stökcic Obfervationes & Anatomicae Cadaverum Ob-dhftiones. T . Ii pgg. rt^fi1$, ti$, t 143? T. II. ftjg-239, »62, 2^4.

Page 6: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

ejusmodi Vitium nobis efl fuspiciendum; cumque poftmortem, plerumque feftinatam, nulluni aliud inde, quampolypofum concrementuin, vitiofum nobis confpicitur;cum hoc porro firmiori, lamellofa, fibrofa gaudet textu-

, ra & confiftentia, cavitati cuidam cordis tam intime ad-haerens, ut feparatio vix nifi dilaceratione fieri poteft;aeque föret ex alia parte abfurdum, praefutnere, fuisfeipfo mortis momento vel poft mortem formatum taleconcrementuin, nimiique fcepticismi, dubitare, quin ma-nente vita exiftat. Eft ita id, quod Pohjpum Verum /.Genuinum morbumque, qui ex hoc inexftirpabiies deducitcausfas, Polypum Cordis nominamus.

Cum autem Polypum Cordis, breviter defcriptum„definivimus,J filentio tarnen non praeteribimus plures &evidentiores Veri Polypi notas, quibus a Spurio diftin-guitur, dabitque nobis, ut fperamus, ulterior materieiexplicatio occafionem id, quod e propria aliorumqueexperientia collegimus^ memorandi.

Sed priusquam ad Polypös cordis adcuratius ordi-nandos charaÄeresque Genuini ulterius defcribendosprocedemus, pauca, dt Polypi cordis, longiori tempore dura-turi, Exißentice Theoria, e quibus drjudicetur, an Causfa fittnorbi, propriis fymptomatibus ab aliis, Jdiopatiei inßar mati,diftinguendi, disquirere nobis liceat. Neque enim ferailla experientia, quae cadavere obdu&o praefentiam talisconcrementl indicat, ad convincendum vel cerfci fcruta-torem, vel dubitatorein, umquam fufficit.

Putaret forte quispian\, cor, pretiofum illud vi-fcus, divitem, e quo organa funrftionum copiam bauriunt,

fon-

Page 7: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

«======= 5

fontem, orgnnic» vit» centrum, — liberum esfe a ma¬lö, quod cum vim motumque ejus necesfarium aut tol-leret aut turbaret, impedimentum quoque vit» confer-vationi offerret inexpiabile. Hane autem confidentiamlabefactat experientia, interdumque vitia polt mortemoculis noflris praebet cor, »que incredibilia, ac narra-tiones, quas de illis auétores quidain in lucem attulerunt.Tradunt enim Vennes f), Calculosg), hirfutiem cet.in pericardio fe invenisfe, & in corde ipfo Tumöres hj,Inflammationes, Abfcesfus &: ulcera lateraque cordistota osfificata i). Indubium lane eil, laepe poft mortem»detegi jain fub vit» fpatio fuppofita organica cordis vi¬tia, osfifioatrone pr»parata vaforum, cum, in tubas os-feas transformata, motum ejus occludunt» detegiquevalvnias ejus cartilaginofas, aut laminis osfeis incruftatas,.totumque exteriorem cordis ambitum pericardio concre-tum; nonnunquam denique perfeétam fieri rupturam.Vitia illa magis minusve adimere aut impedire variabi-lem cordis motum, facilius animo percipere posfumus,quam iila.manente vita, aut explorare, aut curare. Cumautem h» extrinfecus agentes morbi mortisque causf»,vita aut levius aut violentius cruciata, longiori temporehaud raro duraverunt, primain, circa morbi causfas,abnormis adeo indolis, intrinfecus agentes, circa Genui-norum Polyporum exiftentiam, demonftrationem exanalogia fumere forte nobis liceat.

Ma-

/) Hebenstreit. Alexis de Piedmont. Stockers.g) L ANcisi tres ejasmodi calculos in pericardio, quorum 4 uno.

unus erat, invenit.h) Reald. Columbus ovi magnitudinis tutnorem in Cardinalis G m»

barse corde obfervavit.i) v. Thou. Schömberg,

Page 8: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

6

MagXI irromenti forfi-an erit disquifirio, an in Tha-'flote & Syßole Polypus acfioui cordis obesfe vel cum illa ßUß-fiere posßt. In Diaftole non alias Polypus" in cordis ca v opasfivam hane adtionem turbare poreft (nifi mufculospapilläres & valvulas nimiunrt confbmgat), quam cumdeterminatae Sanguinis quantitati, qnee ut ftrmulus ple»nitudinis, ad Systolen requiritur, locuwn necesfarmm nonibbrniniftrat. Forte quoqne, Itac conditione, cordis fpa«tium tiiinia (anguinis portiöne inapletur. Quoeumque ta¬rnen in «cafu, jure opinabimur, interna cordis inesfe me¬dia, quibus eflfedtus ultimus tempore (altem, faepe diu-iurno, dimoveatur. Initio, effedtus intracor, hinc oriundus,ab illo qui ad plethoram exfidit, haud d iscrepat, cumqua tunc comparari poteft. Cor fe copiae Sanguinis fa-cile adaptare, quse f'adta congeftione cavitates ejus ac-cumulabit, luculenter quidem demonftrat experientia.

Noxta in corde Polypi occupatio ßnb Syßole majoriitaqiie erit detrimento, proximo etiam effediu. Perfe-dtior Sanguinis ejaculatio nunc perturbetur, vis cordisprojedtnix conftringatur. Sed perieuium malique con-iecutiones e fitu & origine Polypi praeeipue pendent.Habitante in uno vel altero Sinu Venarun? (Atrio) veleorum Appendicibus (Auric.), ubi Polypus communiterradices agit, inalo; harum tarnen partium adtio, adjuvan¬te, quam patitur Sinus, dilatatione, propria fanguinis gra-vitate, venarum, valvulis heic carentium, elafticitate(an non motu?}, fere inturbata effedlui dabitur. Sir.urfus Polypus in alterutro ventriculorum fitus esfet,vel huc pertingeret; proponendum fane eft, eorum inSyftole agendi vim, etfi minutani vel forfan ex levi

ftimu-

Page 9: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

ftimulatione Polypi in mufculos papilläres k) morfcofe au-étam, confecutionibus tarnen dolendis, morbum conftitutu-ris , necesfarie esfe continuandam. Haud lecus ac in eo

ila tu, in quem pofl copiofas Haemorrhagias incidens,cor fanguinis quantitatem, arreriarum cavis capacitati-que infuflicientem, atnpleftando ejaculabitur. Utroqueca fil fymptomata, deliquium animi, palpitatio cordis,puifus parvus & inacquaiis cet. coincidunt. Denique,nullain licet in corde confuetudinis efficientiam aslum-turi IJ, reminiföamur tamen, ut etiam maxime heteroge-neum corpus, inträ organon illud/unde örtum, reddittolerabile natura benigna. Sic vi vet cum corde Polypus.

Tta circa has operis partes ratiocinia usqne ad pro-lixitatem , dispofitioni hnjus materiae minus aptain , lorr-ge extenderentur. His vero rite confideratis, Polypo¬rum asfumendi Exiftentiam» compotes nos credimus.

Lonoe plures, quam qtiae proponendas Polypi ExiflenticC, ip(i Theorice & Formationis Explicationi. occur-runt difficultates. Heic autem aliquid praörici veri necvalere, nec in aftum produci posfe exiftimamus. Fru-ftra A«ftorum in hac re opiniones confultamus. Ean-dem fere diverfis vocibus exprimunt rem, quam quidemliullomodo demonfVratatn relinque» unt fuse- disquififiönes.

Interé

k) Sine dubio mufculi quoque papilläres firrul breviores reddurtnr,quo efRcitur, ut laclhfae ve! votvulae fihi irvicem applirentur, i-pfiyrurtiquf tetldirlf s fe renii'fr-nr. S. Th. Sokmmerring déCorporis Hu ma ni Fabrica. T. V. p, 45.

/) Btcii at dicit: Pä det orpanifka LifyA- har vanan intet inflytandesVid. liiius Reclmchts PhyfloJ. Svit. verf. p. 19.

Page 10: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

8 -

Inter vetuftiores fa niorem hujus rei ideam f«visfe vide¬tur Cel. Malpigh. Sf.nac, de Haen Pasta cet. per-fun&orie rem disferunt; &, quoel dolendum, omninopraeterit Cel. W«chmann.

Curatioreki chemico • phyfiologicam Sanguinis Na¬tur» notitiam, veiut noftra? disquifitionis principium inlucem proferre optaremus. Sed quam par um ipfa cumfanguine experimenta, quorum datur copia foiuminodoextra corporis vires earumque in corpus influxnm^ ex¬tra caloris animalif fphaeram, applicari posfunt? Cumplena nobis fit ratio, probabiles, quibus Polyporuin for¬matio, a Vi Plaltica pendens, praecipue evolvatur, ca-usfas quserendi; oblervare fas eft, omnia, quse bis natu¬ra? viribus adfignamus, per Vegetationein Animalemtantum effici m). Quam multimoda in diverfis -organisiftius fit modificatio, non heic recognofcendi locus. Quo-modo hsec vegetatio ad polypum formandum fe prodat,infpicere juvat. Veram Mixtionis Particularum, copiaabundantium, ad attraiftionem pronitatem eo augefcere

^)osfe, ut iinmediata easdem intercedit cotmexio* ad cor¬pus, organo natura non proprium, formandum, veriJhaud eft abfona opinio. Si hane vegetationis fpeciemnon posfe inter alia corporis vifcera effici arbitraremur,minus tamen difficile esfet asfumtu, inträ cordis cavumad denfandum inibi Polypum, locum posfe habere. Cumin eandem affinitatis & attraeftionis rationem in concur-

fus pundlo nempe corde, fub quibusdam conditionibus,incidunt ha? mixtionis particulae; earum in foliditatem in¬ibi etiam efficitur tranfitus illiusque, quod polypum ibi

vo¬

rn) Durch eine Gerinnung der Säfte nach chemijchen Gefetzen ent-flehen die feflen Theile. Reil's Archiv für die Phyfioiogie6:ter Band, i;s Heft. p. 121,

Page 11: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

9

vocatnus bafin cpnftituunt. Credibile eft, hac attra&io-nis vi ipfam cum cordis aut vaforum interna Membra¬na n), mediante adfluentis Sangninis iiluvie, ne&i unio«nem. Jamque Polypo infunt Pedes (Radices) oj. InterCoagulabilis e materia fibrofa concretionis conditiones(Yetardatum motum minutumque Caloris gradum), unatantnm nempe retardatio motus intra corpus obtinebit.Vix omnino poteft probari certa temperaturae imminu-tio. Haec ipfa theoriae etiam enodandae non fufficit;dum ex. gr. invenire licet asphy&icos, gelidae diu mor¬tis fimulacra, fine cordis tarnen polypo revivifcere.Momentanea in cordis motu & fanguinis circulatione,velut in Syncope, quies, raro fola permittit polypi con-geriem. Continuetur ergo ejusmodi motus remoramen,etiam cum fuum cormotum recuperavit; idque unicetiéri poteft, fub conditione ifliusmodi organicorum vi-tiorum, osfificationum cet. quae plus minusve liberumcordis motum concatenant. Talia vulgo vitia in eodem,quod polypo gravatur, corde offenduntur pj.

Plures igitur quaerendae funt causfac, quae unacum Sanguinis retardatione & continuata in cor violen¬tia ad polypum congerendum cotiducunt. Et, ne pro-l'e&o ad vegetionis theoriam redeamus, liaud exiguumnoftri examinis & opinionis adjumentum fnbminiftratexperientia. Hsec oftendit, quomodo qui vero polypo,

B % quav ' i

ra) Richat bancce membranam nominat: "Membrane propre au Sy-ßeme ä Sing rouge. .Anatomie general, appliqnée å la Phyfio-logie & a la Medecine. T. II.

o) Exempla Polvporum , qui radicibus carentes (Polyves Flottans)exftiternnt, Cel. Sknac. & Wichmann (T.II. p. 207), attulerunt.

p) Praecedit Angina P.ftoris, vcl cum Polypo faepius ccnjun&a cft.

Page 12: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

»o

qua morbo, laborant, femper fere. antequam efifeftusfuoS arguent Polypus, diutius fuerint vera vel ad mo-lem 1. ad vires gravati piethoiå, quam denfior , fi dicerelicet, comitatur fenguis. Haec fanguinis nimirum indo-les, defedhi Aquoli & Lymphae Coagulabilis abnndantia,ea propter, quod ad corporis (uftentationem & iplam inSniidum tnutationem non totus abfumatur, aut poftcobibitaS habituales evarnationes inträ corpus &: ad coraccumuhitu**, jam obtinet. Si jam Lympha Coagulabilis,albuminis & Gelatinse animalis (olutio (Fourcboy), quodjure (fcatui poteft, tantum esfet; cur hujus menftrui de-feétus tunc incideret & in eo nova Polypi originisratio qj?

Ipsa Causfarum mo'bi ordinatione hane theoriamevidentiorem piobabiiioremque reddere confidimus: utfub minutula Cordis quiete, velut in Syncope, in vehe-menrioribus animi pathfmaribus, cet. in conjunélionecum Ipasmis vsforum, fanguinis in corde moram, velforte regtirgitationem efTieientibus; fub plethora absolu¬ta, fub iarfbi ad cor congeftione; quando haec omnia cumejusmodi partium fanguinis conftituentium ratione coin-cidunt, ut materia fibrofa abundet, vel quando fortasfeMixtionrs Partieuiarum aftra&io & affinitas tunt ad-auéfce, hujus genens Coagulatio Polypum Cordis co-agmentet.

Initio tennis inftar rnembranulse vel fibrillae ex

latebra quadam Cordis, intimum cum corde nexum i-niens,

q) Abundare etiam forfitan posfifc interdnm Tomelint., pars quaedamSanguinis, ooagularionem in genere efficiens, a Cel. Dfyecx de-tefta. Archiv für die Thierifthe Chemie, v. Hokkel 1. Heft,a Band. j8oi.

Page 13: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

II

niens, principium quafi increfcenti concrementi forfangerminat, & inde libere fluit. Inundatus fic organicohocce humore rj, Polypus adpofitione partium ingre-dientiuin, in laminis & ftratis s) fe fuperinponentium ,

accrefcit &, eadetn ratione qua polypus, morbus.Longiores Polypi in vafa ramificationes t) non priusquam fine morbi vel morte forfan accesfere, inter quas& vetuftius concrementum, limites facile deteget acriorexploratio (ut in tabella Üt. n. n exprimere conatusfuerim). Si hic formandi Polypi esfe folet vulgarismodus; vix tarnen unicus feniper. Poftukt inftituti ra¬tio, ut alios etiam formandi modos, qua posfumus arte,fiftamus.

Plures inter auftorum Hypothefes u), hac in do-dlrina editas, illa etiam, quce oriundam e Chyli quan-titate, qualitate & praefeftinato in cor introitu principa¬lem formati polypi causiam exhibet, eft referenda. Iis-dem conditionibus, quas in materiae librofae concretionevegetabili fubputavimus, coagulatio chylofa quoque de-

B a bea-

r) Opinatus eft Cel. Hunter fanguinem propria gaudere vita Lym-phamque propria organifatione.

s) "Sicut in lapidibus Bezahar, ut ex rtiultis fuperpofitis veluti la¬minis traftu temporis coagmentatio fubfequatur, ita polyporumgenerationem contingere, probabile eft". Malpigh. Disfertatio dePolypo cordis p. 259.

t) Haec veritas demonftratur rpodo , quo ramificationes fe extendunt,quorum extremae fibriüae , ex. gr. in venas, liberae & curfui fan-guinis oppofitas, vafa fere omnino implent, & impresfiones vafor.Arter. acceperunt, & f. p.

u) Vid. Malpigh. I. c. p. 277. "nee Polyporum tam fterilis cenfendaeft caufa cet.

Page 14: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

13

fceatur v). Hocce inträ cavitates ventriculi Arteriae pul¬monale aut Sinus Venar. cav. ejusque appendicem locumtantnrn obtinere queat. Cui opinioni certa accedit fidesex illa experientia, qua Polypös faepiüs his cordis lorisobvenire perfpeximus. Faéta chylofae guttulse coagula-tione adponendae materise fibr. Sanguinis bafis oritur.At, quod melius eft, rara haec caufa & Polypi origo.Spe praefagientes contendimus, coagulationem chylofaminträ cor, ü fieri posfet, Sanguinis ramen propria veladfcita folvendi facultate liquandain & exterminandam esie.

Audacem illam opinionem, Polypös esfe vafculari,fungofa vel carnöfa natura conftruendos, quales Nafi &Uteri cavitatum, an proferamus, valde ambigimus. Quide Cordis Polypo in genere, gravioribus argumentis dehac fpecie vel prorfus dnbitant x). Obfervationibuscirca banc rem legitime inftitutis, plane caremus; cum-que haec ipfa eft noftrae experientiae invia, excufatumhabeas, quod totam fernie illius reticeamus theoriam.Ad fidem tarnen eft pronum, prolongationem curtaetelae cellulofae inter cordis carnem & internam inembra-nam vel vafculorum propriorum, ad cameras prolatam,concrementi polypofi ponere fundamentum; idque poftinflammationes, fuppurationes cet. fieri posfe. Reftat ad

in-

i) Chylus vel aeri vel calorf expofitus, coaguletur. Vauquélib*Et fecundum experimenta Celiberrimor. Emmerts & Reus inchylum equinum , primo in tremulante gelatina coagmentatur chylus,dein vero in unam folidam & fibrofam, velut crasfamentum, partem ,

alteramque liquidaro, ut ferum , feparatur. Archiv f. d. Tier. Chem.I. H. a. B.

x) Likutaud dicit 1. c. p. 293. "Si par polype on doit entendreune excroifance charnue ou foungueufe, teile qu'on la voit fouventdans les narines ; il eft certain, quoi-quo'o en puisfe dire, qu'iln'exifte point".

Page 15: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

indagandam veritatem huic rei, ut, fadis fubtilioribusinjedionibus per vafa propria cordis, aut albutn aut a*trum adjiciatnus calculum.

Docet quod ex noftris improbe fadis periculis reful-tat; Polypös, quoad ftruduram, unius folummodo eslegeneris: Vegetationes fcilicet materiae fibrofae &c Con-nexiones in membranam cordis internam. Haec thefeosveritas, quousque fcrutinia & experientia polypös e na¬tura vafculari vel carnofa fidos fiftant, inconcusfa ftabit.

HISTO-

Page 16: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

14 =====

HISTORIA MORBI.

Decessit poft biennium l circiter annos nata mediasclasfis Uxor, cujus gravisfimus fub extremis v praeci-pue vitae diebus agon, fymptomata, quae innut>itumCordi Polypum conftituunt, portendere videbatur. Anniduduin 1800 menfe Junii, infolitum doloris in ipfis, utfibi videbatur, abdominis regionibus, fenfuin miferequefta, nec qualitatis, nec loci, quo fuiebat malum,red-dere potuit rationem,

Annis proxime praeteritis, in multam pinguedinemtumefaéfce, defuit menfti uatio. Valde incitabilis juxtaac fenfibilis, a levisfiina quaque re perterrita, foepiusexpalluit; unde, orto 1799 infeliciter incendio, ab aedi-bus fuis haud mulrum abflaute, crebrum animi pasfadeliquium, ancipiti falutis exitu diu tenebatur. Ingratusabdominis dolor, de quo huc usque quefta fuerat, jamcum vehementi, quae impofita regiotii hypocondriacaefiniftrae vola fentiebatur, Pulfatione fuit conjundtus.

Präsentes menfe Decembris anni igoo ad iEgro-tantis ftratum B. M. Medicus Primarius IVIurray 6cCel. Prjeses organicum quoddam in Corde vel in vafismajoribus Vitium etiamtum funt fufpicati. Cum auteinquoddam majorum vaforum Aneurisma haud dubie indi-caret Puljatioy), ut quietem fervitura, nec fatigaretur, nec

gra-

y) Cel, Med. Primär. Mürray hane Pulfationem cum fua , quam inregiotie iliaca fin. obfervavit, & quam diu aneurismatis vtriconfecutivi esfe praenuntiam praefagierat, quod & daran» Ejus vi-tam fiuivit.

Page 17: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

gravius pondus fubiret, jnsfa eft. praefcriptis fide-liter obteinperatis, longiora interfuere pacatae valetudinisintervafla. quas certis cordis palpitationis, anxietatif, rrfpi-randique difficullutis Paroxysmis iubinde fuerunt interru»pra. Vel levisfnno tumultu in hunc miferarum mutatio-iium tradufta ftatuin, continue inttrquerebatur "miras in¬tus eommotione", quas v t ro ulterius definire frnftra cona-ta eit. Lnguidairi dein fem per excepit torus, quo u-nam vel alteram horam decubuit. Hos non leves iftiusiiotae, quas hunc morbum dulinguit, paroxysmos , gra-visfitna, quas lacpius noftu intervenit, Cordis Palpitatiojfequebatur. E »a t ja ni ipfe arterias Pttl/us incrqualis, celer,debilis, & ipli Pulfationi Syachronifticus.

Sol i t a rei familiaris mnnia adhuc caute participans,fequenti anno his doloribus rarius luccubuit. jVIenfibusver o aeftivis lento, qui priftinis tormentis fuccedebat,languöre debilitatam molefla quoque, reliquo malö copu-lata , inifere agitabat Txttfis, quae nunquam aliqua expe-<5fcoratrone conjun&a, hieu.aie tempore in pejus pleruin-que verfa, crudelirer dolorofa, fuffocationem asgrogantiminabatur. Annis 1802 & 1803* fuboriente Ocdmiate Pe-dum, increfcebat languor. Sedentarius & tenuis vivendiordo optime arridebat. Sumto bis de die, boris 8 nia-tutina & 3 poftmeridiana eibo, certa quafi naturae repu-gnantia, omnia jurulenta Pollicife evitans, parum potabat.Ingruente 1803 & igo4:ti hieme, audta, mali coinite,Sicca Tusfi, in fui impotentiam, animi deliquiutn confinem,Auxietaie & Cordis Palpitatione exagitata, delapfa eft. Do-lorum patientisftma, defaeviente primum niali impetu,in querelas eflufa "fcevisfimum fe habuisfe intus revolutionen \vel, ut alias verba fuerunt, "morientis pertulisfe cruciatus",

diéti-

Page 18: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

16

didtitabat. Poft ejusmodi impetum, per totam diem ma¬le fe habens, ledtui plane adhaefit. Evenit Pulfus magismagisque incequalis & intercurrens, raro autem intermittens.

Sub brevi itinere die 4 inartii 1804 fufcepto, cafuinaufpicato fubverfa eft, qua veheretur, traha, unde,nulla licet fibi inflidta noxa, terrefadta & morbofa, le¬dtum occnpavit. Jam aperte fe prodidit malutn, nihilquecladem, quae, diu minata nunc tandem fupervenit, aino-liri posfe videbatur. Medicus arcesfitus, segrotantemheram, faevisfimis cruciatibus detentam fui tarnen adhucpotentem invenit. Unoquoque horse momento porten •debat inftantem mortem continuus agon. Refpircitio diffi-cilis, figna pleuritica, cordis palpitatio, moleflisjimns in fcrobi-culo cordis, quodinter quintam & fextam coftain motuinaequali, & tremulo pulfabat, dolor praefentia jam eran tiymptoinata urgentia. Celtr erat & multimodis aberra-tionibus vix comprehendendus Pnlfus: ad 12 vel 15 dilatationejuiintermittens, myurus & tennis. Nulla hlc falutis fpes refta -

bat. Ad mitigandos quodatnmodo dolores remedia ad-hibebantur; omnia vero fuperabat, quod usque ad 9Mart. quo placide obdormiit, faeviit, malum %).

Sectio Cadaveris

Prjesente Cel. Pr^eSide, plribus adftantibus, ame fuscepta eft.

Ni-

z) Morbus hic vita jam manente Polypnm esfe cordis credebatur ,

quod etiam cadaveris fedtior.e confirmatum eft, iv igitur annisfere duraverat.

Page 19: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

»7Nihil mali externi erat reperiendum. Tbta fere

corporis fuperficies pinguedine abundavit. In medio nu-dati Sterni juxta apophyftn xiplioideam excavatio quse-dam videbatur, figura orbicularis, infundibiliformis, in-teriore vero latere mediaftinum ant. verfus, convexa,Mediaft. ant. copiofa adipe impletum, vafaque ibi fan-guine rubro dilatata. Liquor Pericardii, fanguinofus ru-befcens, foJitam duplo fuperavit quantitatem. Externacordis fuperffcies piuribus locis crasfa pinguedine cin-6ta. Arteriae Coronar. immutatae. Ventriculus -Pulinonalis & Sinus Venar. Cav. cum Appendice quafi di-ftentt prominebant.

Obducto Ventriculo Dextro ab apice ad b3fin, prae¬ter maslam Sanguinis grumofi, concrementum polypofum,fuperius cavi fpatium capiens, inveniebamus. Ab Olliovennfo ad arteriofum & art. pulmonal, extendebatur, inejus ramificationes continuatum. E valvulis figmoideisformam acceperat. {Vid. Tab. L. p) Per Oftium venofum{d. d.) egresfus, Polypus ab auricula atrii dextri radicesoriginemque duxit. Ad auriculam & fi'nnm, inter illo-rum trabeculas, Iigamentulis & membranis tarn ar<5teadfixus, ut levi licet feftione fine ruptura feparari ne-quiverit. Ejusmodi radicum (J. i. i. i.) cuncurfu ovalemjam formam Polypus (A) adeptus erat. Dein, figurafolidiore mutata, in membranam (ni) grumofum fan-guinem nigrum continentem, abiit. Ramos (/././.) quo-que ad venam cav. fup. & inf. venamque magnarn Ga-laeni edidit; qui quidem, una cum ramo ad art. pulm.(j7. /.) & membrana {m.") fupra nominata , reiteratisquinque mortem antecedentium dierum paroxysmis,forfan funt generati.

In

Page 20: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure

Ig =========

In Ventriculo Aortico fatiguinem coagulatum poly-pumque fpurium , inter mufculos papilläres natantem,reperiebamus. Funiculi Valvularum mitral, cartilaginofi.Valvulae femilunares aortae totae cartilagineae, foliditatempergamenae fuperantes. Noduli Arantii osfificati. Lami-nae osfeae, ad dimidiam pollicis partem a tendine 1. lim*bo arteriofo, incruftatae.

In cavitate Thoracis aliquantulum aquae ferofae. In*ter pulmones & pleuram accreticmes firmiores.

In cavitate Abdominis, praeter abundantem adipemvenarumque fpermaticarum in varices dilatationem, nilnaturae contrarium.

D escriptio TABULÄ.

a. Auricula dextra.b. b. Sinus Venar. Cavar.r. Vena Cava Sup.d. d. Oftium venofum,e. i. Valvulae Tricuipidales.f. Ventriculus dexter.g. Arteria Pulmonaiis.h. Polypus.i. i. i. i. Illius Rad i ces,

/. /. /. Illius extenfiones in vafa.in. Portio ejus membranacea.n.n. Linea feparationis inter Polypwm ver. & Spur,o. o. Ruptura.p, p. Figurae a valvulis art. pulna. impresße.

Page 21: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure
Page 22: DE CORDIS POLYPO - DiVA portal1148836/FULLTEXT01.pdf · DE CORDIS POLYPO ejusquk EXISTENT\M et ORIGINIS THEORIA. JjjJr ingentem morborum, quos ighoravit antiquitas, fubolem diu fuerit,jure