Upload
serjuto
View
453
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
^.!.
?.'
\-'
4
i
{
.,
(
^anl^ auguflini dc cittitate dci pmilibrimcipiuntrubricc
d aduerfar^e rtoid cbrifti ^b'*in vaftatione vrbie propf cbri^
ftumbarbari pcperccrunt victie.c.j.5riori(Tima.
CLb nlfavn^ bdla ita gefta ft: ut uictorc9^pterdeo9 co^quos riceratpceretuictis.c.q. Xotbella.
Oua iprudcnf romai penatcs 4 troiacuftodire ti potcrant^fibi crcdiderunt
^fiiturOB.c.ig. ccequibu9.]&cafylovunoni3itro{a:g neminemlibcrauit a grecie:'! bafilicia apfo:;? q6c9 ad (c cdfugietes a barbans defenderunt.c.itij. Ucl quas.>cgenerali?fuctudincboftiu uictae
ciuirates cucrtennum quid cato fcnfcrit.c.v. Tlifi fo:tc.
'Ouod ne romani quidem ita ullas ceperunt ciuitates vt in teplio ca^ pa^ce
rcrtt victi9.c:vi. Cluid er.Ctb in eucrfione vrbi8:q afpe gefta ftde confuetudine accidcritbelll:q veroclemetcr6potetia ^uencrit nominiacbrifti.c.vq* Cd igitur.>c commodis atc^ incommodfs quebonieacmalis pterunc^ communiafunt.c.vig. 3fta vcro.
jbccaufis coectionu3:propterqu38iboniimali pariter iiagcllanr'c.i]c.
Ouidigit".
QLUod fanctie in amilTione rerumtcmporalium nibil pereat capitulu.):.
c alicna violenttar libidie quaj inopprcfTocojpo^msiuita pcrpciitur.c.]cviq. tenim.t>e lucrctia:q fc ob illattt fibi ftnprujperemit.c.jci^. 3ln fo.
TluUa cc aucto:itatcm:q cbriftiaie ifi
qualftjct caufa ius volunta:ie necie at
tribuat.c.^j:. Tlc(p cnij.
)e itfcctioib" boino q ab boicid^ cri^micejccipiut-.c.j:^. Ouafdavodi nun^ pofTit mo:9 voluntana admagnitudine ai ptine.c.jrjc^.l^id ergo
0.oaUc)Kplu fitcatoni8:d! fe uictoii^am cefaria non fercns inieremtt.cjci:i^. Sed tamcCtS i ea ^imtc q regul" catone pftatio: fuit.mrto magie emineat cbriftiai.cmi^* Tlolont.0.0 pcccatu non pcr peccatu) debeacdeclinari.c.j;p7. 3lt.)be bi9 q fieri h \yxa a fcie fca nofcot'qua rationc facta crcdeda fint.c.p:vi
Sed qdit3n|>ptpeccidecliationmo:8 fpotanea appcteda fit.c.j:]cv^. *8eftac.'O.d iudicio dci i coipoiA cotincntfu^
libido boftirpeccare permitTa fit.cjcj:
vi^.^"
.Ouod fi.
Ouid failia cbrifti rride dcbeat iftdclib^^co ej:probram g? ca a fmoic bofti''um non Itberaucrit cbriftue.cjTi;;.
iDabct.
iromante cuptdo regnandi capitulu^.jcjgri. Tlam qn.jbc fccnicorum mftitutfone ludorum.c.jcTijiq, Ucruntn.>entq9 romanorum quo9 primanon cozrejat eucrfio capituluj .j:j:jciq
O metee.>e ckmcntia dci:que vrbie e^cidiumtempcrauit.c.jcjTciiq. /zc tamcn.i:>c larenttbus inrcr impios ecclcfie ft-'lij6:7 de falfis intra ccclcfiam cbriftianis.cjcjgcr. ZDeinerit.>c quibue caufia fequenti difputationc fit diHcrcndum capitulum.pcjcvi.
&5 adbuc.
"flubrice fccundi libiri aurelq au^guftini de ciuitare dci incipiunt.
d modo 4 nccc(Titati difputationie adbibcndue cfi capitula
primum. Sirationi.i>e bis quc primo volumine c;:pcditafunt.c.q. Superio:.>calTumendabifton'a:qua oftundi''tur:que msla accidcrint romanis cu5dcos colcrcnt:ante quam rcligio cbrilliana obcrcfccret capitulum.iq:
IDcmeto.Ouod cultorca dcorum nulla unquaa dqe fuie preicpta probitatie acceperint:7infacriB eorum turpia quccpcclcbrauciint capitulum.iii^.
>eu9.n.
>e obfccnitatibue quibua matct dcorum a cultonbus fuie Lonorabatur.c.v. Tlequaq''
i>co9 paganorum nUnquam bcncui-'uendi fanpfTc doctrinam. capitulumM, 'binceft.3nutilia cfTc inucnta pbilofopbica fi^neauctozitatediuma:ubiqucnquc3duitia pronum m&^ie mouet quod di^fecerint:g' quod bomince difputauc-'
n'nt.c.pq. ^nnobia,t>e ludt9 fcenideiln quibue d^ nonoffendunturedictionc fuarumturpi^tudinum:fcdptacan[u:.capitultl.vig.
Mt cni^.duid romani vcterce de cobtbcndapeccait liccntia fcnfcrint: quam grccideorumfecutiiudicium liberam eiTcvolucrunt.c.ij:. Ouid.Oai noccndi arrc dcmoncg rclint utfalfa de fc crimina vcl vcra narrari.c..;^. S^maltg.)efccnici8 apud grccogin rcip.ad^mtniftrationcm rcccptis co g^pUcatore9 dcorum iniufle ab bomiutbu9fpcrncrentiir.c.p. 2ld banc.Ooiod romani aufcrcndo libertu^tcm poctis in bomintbus quam dcderunt in dcoe.meltus dc k q^ dc di;B lu19 fcnfcrunt.capttulum.;:^.
2[t romai.>ebuilTe intclligcrc romanos: q> dgeoru5 qut fc turpibus ludie coli cjcpctebanttndignictVciic bonorc diuino.c.):tg. S5 riidet.2Dcliorem fuilTe platoncm: qut poctie locum m benc morata urbe nondcdcrit q> bo9 dco9 qui fe ludis fccnici9 uolucrunt bonorari.capitulum.^ciiii. bctit qri.
Otuod romani quofdam fibi dcosnon ratione fcd aduUtione inftituc^runt.capitulum.^v, 0.ttc atit.'Ouod ft dqs vU.i cfT^ cura iixfiitic abeis romani accipcre debuerini precepta uiucndi:potiu9 q^ lcgc9 ab aig9 bomtnibu9 mutuare.capttulum.;:vi.
Si aut(^.>c raptu fabinarum alqfcp tniquita^tibu6:quc in ciuitatc romana ctiamlaudafi9 uigucre tcmporibug .c.j^vtj,
2lnforte.
OLue de mon^bus romanorum autmctu coprefri9:aut fccuntate rcfolu^tie faiuftg probflt biftoria.capitulompci^: 3tatp ba.
- \t
i^ccoiruprfone bftmatwreipublice^ufq> caitam dcorutn cbHHus aufmet.cjix cccro.Ouali veUtit felicitate gftudere: i quibue morib" viucre: qui tcmpota cbriilianc relijionia incufantcapitulu.i:^.
Ueruntn.
Ctic (cntmtU fuerit dcaonidde:tnifii republica capitulum.]c^i.
Sed fico.Ouod dqe romanorum nullii un^cura fueritrne malia mozibue rcfpu''blica depcrifTct capitulum.):]cq.
Scd q6.Uirietatce rcru tempoialium non ejcfauoze aut impugnatioue dcmonum:fcd cj: dei vcn pendcre iudido.c.jcjciq.
Cuid q>. .)c ffUanis actibus quorum k dcmonce ofteniauerudt adiutoics.c. pjciig.
SrlU.-Ouantum maligni Cpiritus ad flagi''tia incitant bominc8:cum commitrcndi8 fcelcribuetquafi diuinam q:cmpUfui interponunt aucto:itatem .c.tcjcv.
3lUncvo.
jbefecrctia demonum moftiris: quepcrfincbant ad bonoe mozca cum palam in facria eorum omnis nequitiadifccretur capitulum.^pvi.
Oiuc cum.
OamiA euerfionc pubUce difcipUncromani dqe fuis placandie facraue^rintobfccnaludorum capitulum .jtvij. Uir gra.>c cbriftianc religionie falubiitate.c
.Xfvi^. ^b ifta^.bcabgdcndocttUudcomm cobo:tatio ad romanoa capituUim.^jcij:.
bccpotT.
Xibri tertq rubnce aurel^ auguftini
dduitaceddincipiunt.
d aducrfitatib" quae foU maUmetuuf :? quae feper pafTus eft
mttndtts ctttn dcos coUret.c.primu^.3am fatie.
an dq qoi t a romanie t a grecis fi"
miUter colcbantur^caufae babue:int
quibu9iliu5paterentur q:cidcre.c.q.
"Primum.Tlott potuiflTe offcdi deoe pa:idi9 ad^uUcrio:quodinteripfo8 traditur frc
qucntatum.ciq. Urbemromaitt.
jbefentenriauarroni9:qua utilcefTcdij;it:vt fe bomines dgs gcniroe mcntiantur.ciiq !^if:erit,
Tlon probari cp dg 'adulrerium pari^dis punierint: quod in mare romuUnon ulti funt capituUim.v.
Scd vtro.>e parricidio romuU: quod d^ nonuindicarunt capitulum.ri.
:HUud adi.t>eeuerfioneil^quoddu^mar4 fimbria cyddit.cvq. ertedm.2ln debuerit dqs iliacis roma comit^ti.cvitj. bqe itaq?.2lnillampaccmqae fub numafuit:dcoe prcftittffe crcdendum fit cap.ij:.
>q etiam.
3noptandumfuczit:ut tanta bello^rum rabie romanum augcrctur im^perium cum co ftudio quo fub numaauctum e(!:T quietum elTc potuic t tuium.c)c. 2ln rcfpondent.
f>c fimulacro cumani appolUnia cti''iu8 f\etu8 eft cladcm crcditus grccojtiquibus opitulari non poterat indica:.c)ci. Tlccp.n.
OLuantOB fi|>i deos romani preter cofUtutionem nume adiccerint quorumcod numerofitas ntbiliuuerit.cj:^.
Tlcc bi8.
Ouo iure quo fcde roani optinucratpria?iugia.c>:iq. Ouo ncc>eipietatcbeUiquodalbani8 roaniintulcrunt:'! dc diiandi Ubidic adcptsUictoria.c;:ii9. ^uiddiii.
e primia apud romanos conrulib":quorum altcr alrcrum prima pcpulitmojrcpromc poft afrocifTima parricidia a vulncrato intcriit boftc uulnera
tus.c.jcvt. t)uic tpi.
ji>oft initia confularis imperq qui''bu8 malis vcj:ata fucrit romana ref''publica dije non opitulantibus qiios
cokbant.c.jrvij. finito.f.^OLuante cladce romanos fubbcllis
punicis triueu'nt:frurtra dcorum prc"(idi^B c^petiris capitulum .ji^ii^
5am vero.jbe afflicfionc bclli punici fccudi: quavires utriufcp confumptc (ani.cxiju
Secudo.ibe c^rio faguntinorumtquibuB ^p-'tcr romanonim amicittam pcreunti-'bue^dqromaniaupiliumnd tulcrut.c.xX' Scd in.4liu.Tm fgrata fucrit romana ciuitas
fcipiont Itbcraron' fuo:t i quibue monbua cgait quando cam falallius oprimam fui(Tcdcfcribit.c.)Cci.
Jborro if.
i>emitridati8 cd!cto:quo oncs ciucs
romanos qui intra afiam inuenirtti'
tur iudit ocddi capitulum.pKti.^luauis.
>e intcrionbus malis:quibu8 roma'
na rcfpublica ejragitatacft: prcccdcn^
re prodigio qnod in rabie omnium a^nimalium quebominibus fe:uiuntfiiit.c.rritj. S^iam.>c difcoidia ciuili quam graccbic fc"ditioncs cjrcttaucrunt caoitulsj.jtj^iig.
3nitium.
i>e cdc concordic fcnaiufconfulto in
loco fcditionum t ccdium condita.c..jrjrv. lfganti'.
t)cdiucrfis gcneribus bclli:que pofl
condiram cdcm concordie funt fccuta.c.jrrvi. preclarii.
>c belb ciuili mariano atcp ffllaiio
.c.jrxvi. Cam ^o.e bis que prio uolumie difptttata funt.c.j. Jbeciuitate
>c bis que libro fccundo t rcrtio co^rinentur c.g. 'promifc^ramus.
Jln aititudo impcrq que non nifi bellis acquiritur in bono fiue fapicntiujbabenda fit fiuc fclicium.c.iq.
3amitavi.0.uam fimilia fint latrocinqs rcgnaafcp iuflitia capirulum.iiq.
Rcmota.>e fugitiuis gladiatoribuB:quo^ potentia fimilie fucrit rcgic dignitati .c.V. lSroin6.>ecupiditatenini rcgio: quivtlati*dominaretur primus intulit bclla finirimi8.c.vi. 3uftj'nu8.3(n rcgna tcrrcnartaprofectus fuosfltc^ dcfccfU8:dcojum uel iuucntur vtdefcranturauplio capitulum.vq.
Sinullo.O.oorum deorum prcfidio putanttomani imperium fuum aoctum:atqucfcruarnmrcum fingulie vij: fingularo
rcram mitioncj cotttittendjm cffc aedtderimt.c.viq. >cindc q.^a impcrq romani amplitudo i diuturnitas iouifucrit afcnbcnda: quefummum dcum cultorca ipfim opi^naiitur.c.iic. Tli miruj.CLaAQ opinioncefecutiruntrquidiV''foe deos diucrfis mudi parabus prefecerunt.c.]c u:ilUct.>e multia dtje quo doctozee paga'norum vnum eundencp iouem ctTe d^fendunt.c.jci. Quoiquott>i:opinione eorum qui deum ani^mammundi: t mundum co^^ue dciputtiucrunr.c.jrqi. Ouod-r.t>e b:e qui foU rationabilta animaretia pArtee elTe uniue dci alTerunr.c. )cii). Si autej.iiujmenta regnorum ioui incongmcncer afcribi: cum (i vt volwt dca ctl:uicrotiatipfa buic itcgotio fola fufTicerer.cjritg. 21 ic^c igf.
^n congruat bdia tatiue uellc rcgnitrc.cTCV. Uidcant.-Q,uid fucnt q romani dib" rcb" r 6ibue mocibue deos ftnguloe deputantceeJe cjctie ej:tra portam ciTe uolucrunr.c.jrri. ZDiroj.2{i\ fi iouie fumm potcflas cft: etiajvictoha dea dcbucric cj:illiari.c.j:v>ii.
Srtfoite.
felidtatem et fortunam qui deas ptt'tant qua rationc feccrunt.c.jrviij.
Ouiclq^T.i>c fortuna mulicbri..j:ij:.Xm fane.i>: vinutc t fide quae pagani tcplis
1 facris bono:aucrunt:pzcrc2mittcte9aliabonaqucfif: colenda fucnjnt:fi
rccte alije dtuinitas tribuebaf.c.jT.Uirtutcj.
O.uod vnum non intclligcnrcs dcumvirtute falrem fclicitate dcbucrunt cc
contcnti.c.j:j:i. t^cc cnim.
>c (cicntia colcndorum deo:um:qua
a fe wrro gloriatur coUatam clTe ro-'
tiunie capitulum.;cj:q.
duid er.>e felidtate quam romani multorujvcneratotea dcorum diu nd coluertitbonore dmino:cum pro omnibus fo^U fufficcret capitulum.;cj:iq.
Sed vnb,Oua ratione dcfcndant pagani^q in^dcos colant ipfa dona diuina.c.;cj:ii^.
Ufcpadco.bc vno tantum colcrido deo:qui licctnomine ignorctur: tamen fclicicatisdator cfTe fentuur capiculum.j:j:v.
Stenim.t>e ludis kenida quos fibi dq celebtariafuis culcoribus ej:cgerut.c.j:j:vi.
^5 ftnge.i^etribu8genertbusdco:um:de qui'
bus fccuola pontifcj: dtfputauit.cj:);vq. Relatu5 e.
Sn ad optinedi dilatanduncp rcgnaprofuenc romams cultus dco^ .c.j:j:vtg. Tlullo tg:'.
>t:falfitateaurpicq:quo romani re^gnt fomtudo 1 Itabilitas uifa eH iudican.c.j:j:ij:. Tla lUud.'Oualia dc dqs gencium etiam culto^rcs eo:um fe fcncire fateantur .cjtjtj:.
ice:o aiu
^e opinionibue uarroni6:qut rcpro^bata fuafione popuUri:ltcet ad noti^ctatn vcri dcinon perucncrttunumcamcn deum colcndum clTe ccnfucntc.j:jTi. Ouid ipfe.3d quam (pccic} vtiliratis principesgenrium apud iubicctos fibi populosfaHas religtones uoluerunt permanercc.jncj:g. i>ictt ctia.-Quod iud"cio 1 poteftate ucri d^i:omnium rcgum atcp rcgnoram ozdi'nata fint tcmpoza capuulum.j:j:j:ig.
>eud igif.>ercgnoiudeo:um:quod3b vno etvero deo inltitutum atcp feruatum i:doncc in uera religione manfcrut.cj:J^pig 3taq3 ut.
Rubricc libri qumri aurelq flugu^l^mi de ciuirate dct incipiant.
c 2ufam romani impcr^ omniuncprcgnorum:ncc fortuitam
efCe ncc in ftellarum pofirionc confifte
rc.c.primum Om.i>c geminoum fimili dilTimilirp uali^tadinc.cvi. Cicaodic,>c arjumcnto quod ejc rota figuUnigidius matbcmaticus aiTumpfit inqucflione geminorum.c.iq.
fruftra.
)ccfauTiacobgcmini8 multumin^tcr fe morum i actionum qualitatedifparibu8 capitulum.iiq.
Tlati funt.
Oiuibus modts conuincantur matbematici vanam fcientia^ profitcri .c.v.
Ouid.t)c gcminie difparie fejcue.c.vi
Tloui.
t)c clccrionc dici quo ujcorduciturquovc in agro aliquid planratur autferifur.c.vq. ^amillud.t)c bis qui non aftrorum pofitioncmfcd connocioncm caufarum ej: dci uolantate pcndcte:fati noie appcllant.c..ritj. prcfcicntia dci i libera bdie uolatatc:contra riccronie diffinitioncm.c.
.ir. "boe dcc.3n voluntatibua bominum aliquadominctur nccclTitaB capitulum.jr.
Ua ncc.C)c uniuerfali prouidcnria dci:cuiu8lcgibue omnia conrincntur.c. )ci.
Tlon ergo.e mcrcedc fancro:p ciuiu duirarie dnerquib" urilia funr romano|t c^pUuirturum.c.jcvi* ZDcrcee.'Q.uo frucru romani bella gciTcrint iquanru bie quoe uicere cdtulerint.c.ptij. Tlam c^d.'Oua alieni a iactantia dcbcat ee cbri^ftiani:fi altquid feccrint^ dilcctioc et-'
ne patric:cum tanta roani gclTerint^bumana gbria i ciuitate tcrrcna.c.icvii^. Ouider.OlUO itcr fe dilTcrant'2 ctjpidirae gKc1 cupiditae dominarionfe.c.p):.
3ntercft.
Xamturpitcrfcruire virtutcebumane glorie:Q> cozpoae uoluprari.c.jqc.
Solcnr."Romanof rcgnn a dco ro ec difpofi'tum. a quo eft omnis porcftae:-! cui'prouidcnria rcgunrur vniucrfa.c.Rct.
Oac cum.Xcmpora cjrirufcp bcllorum cj: dcipenderc iudirio capitulum.jnrq.
Bic eriamtempora.
)c bcllo in quo radagaffue rcj: got^tborum demonum cultor : nno diccum ingcntibue copge fuie victue eft.c.jcritj. O.uod fii.e profperiratibue quae conftanri^no impcratori cbriftiano dcue contulit.cjTV. Tlasbon".>e fiide i pietate tbeodofq augufti.cWfW' UndcT.
Jndpiunt (q:ti libri rubricc de riuitatc deibeariai^uftinicpi.
d biequtdicurttdeo9arenonproptcrprcfentcmuiU5 coUfj
propter cternam.c.i. Tlunc er.Ouidvjrronededqs gentio fcnfiflfccrcdendutu fit:quorum talia t gcnaa1 facra dctep't:ut rcucrentiua cum cisagcrct fi dc illia omnino rcticcrct.c.g.
O.UC fit partitio varronis librorumfuo^:quo3 de antiquitatibua rcrumbumanarum diuinaruntp compofuit^ci^.
ibe meraxr^ i mdttia offiqe.c.jci^.UDercuri^
umvcro.
j&e (lellie quibufdam quas pa^anideoram fuorum nominibus nuncu''parunt.c.jrv. Tlifi fo:tc>c apolUnc 7 diana cerertfm feUc^tia dD0:quo9 partcs mundi eflic voUiruntcap.j:)cvi. apollinej.c tcrra quam uarro deam cfic cofirmat: co ig illc animud mundi qucmopinaturdcum:ctiambanc cozporisfuiinfimam partcm pc:mcet:ci{p vijdiumam impertiat capitulum.j7i9.
Tlcpe vna.t>ctelluri9 cognominibue coruncp hgnificationib';quc ctiam ^i non crantmuUarum rerum iudiccamon debuerunt muUorum deorum firmarcopi-'nionce. c.j:j:iiq. jbcbuitcr.Ouam mtcrprctationcm dc abfcifioeaiye graorum fapientium doctrinarcppcrcrit.oqcv. taty8.Jbe turpitudine faaomm mathe magne.c.j:):vi. 3tq5 dc.
>c figmcntig pbyfiologorum : quincc veram dcitatc colunt:nec eo cultu
q cotenda eucra dminita8.c.j;j:vq.3p39 pbf
.
0.b doana vauoie 5 tbcologia i nlfa
fibipte?cordct.c.jTWq. Oeld i%uOb oia q pbffiologi ad mudum pArtefc^ ipfius retuicmnt ad vnu uc;^ deuj refcrre debucrut.cj:jaj:.Tlacp oia.'Qua pietare difcemaf a creatlie crcator.nc piouno tot d^ colant quot fi^topa vm' auctotie.c.jrj:):. 3llu dcu^.Xliuib^^^pcbcncficqadci cj:ccpta gc^
neraU largitatc fcctatorcs ucritatis n^
tantur.c.jrjrja. "babcm".Ob faaametu rcdcptiois cbrifti nulfretro tcmponb" dcfucrit fcpcp fit ^vfis fignificatiombus pdicatu .c.j:j:jci).
"boc myftc.
-06 p foll cbriftiana rcUgione man:''feftari potucrit faliacia fpuii maUgnortt:dc boimi crro:c gaucicnrum .cjrj:j^iij. pcf ''fl"'-->c Ubris nume popiUtj quos fcnat"nc fatrorum cc quaUs i eis bebanfmnotcfccrcnt iuffit inccndi.c.j:j:j:iiq.
Sed ?tra.i>c bfdromantia:p quanuma uifiequibufda imaginibus ludificabatur.cj7:ji>. Tla 1 ipc.
Xibri octau! rubrice aurclg auguftiniciuitatc dci incipiunt.
qucfttonc naturaUs tbcobgiecum pbilofopbis cj^cclUntioiie
itk. difcuticnda.cprimumTlunc iutc.t>cduorumpbilofopborum gcncri''bus : id cil ttalico n ionico corunc^auctoribus capituUim.^.
'Ouantumenim.i)c focrarica difciplia.ciq.Socratcs.i)e prccipuo intcr difcipuloe focratiepUtone qui omnem pbilofopbiammpliri pariitione diftinjat.c.iitj.
Sed inte:.'Q.uod de tbeologia cum platonicispotifllmum difccptandum fit:qu02U5opinioni omnium pbilofopbo:um
poftponcndft fmt dogmatft.c.v.
Sicrgo.I^e platonicorum fenfu i ea pam pbibfopbiequepbffica nomiatur.c.vt
Uiderunr.
.i.ronali pbilofopbia platoici fint babcndi.c.v^. Ol6 aut.CtMd cttam t'n morali pbilofopbiaplatonici obtineant prindpatu.c.viq.
Reltqua.
fcceapbilofopbiaqoead verit-uentfidei cbriHiane propinqutus accefTie
.c.it. Tlunc fa.Oue fit inter pbilofopbicas artea rCligiofi e^cllentia cbrifliani.c.ic.
Tlcc (i Izaa
Clnde plato cam intcUigentiam porucrit acquirere: qua cbriftiane fcientiepropinquauir.c.n. ZDiran^.-Quod criam platonici I5 de vno verodco bcne fcnfcnnt:mulri9 tamcn dqafacra facicnda fenferunt.c.jrq.
>eo0 ^p,
t>c fnii platoni6:qaa diffiniont dcosnonciTemfibonoe^amicofcp virtutii
iC.riu. Oua^ er.t>e opinione eorum qwi ronalca ani-'
mas trium (nencrum e(Tc dijrcrunt : idcft in dcjs ceUftibu9:in dcmonibu9 a^creie:': inbominibus terrcnis.c.rtiq.
Bxpoim*.0.6 ncq? proptcr acrca corpora neqjppi ruperio:abitacl:a:demonc9 boib'anccllunt.c.]CV. .e morib'3lndignafiteo9fp9 abboinc cli:a
quo^ vitqs ei oporteat liberari.c. icvq. Oua igz.XJualis (it reUgto: (n qua docetur q?boieg vt cdmcndet'dtJ9 bdis deonib'*
vti dcbeant aduocan'0.c.]cviii.fruHra.
) impietatc artis inagfce:que pioci^
nio tttif f^ttum mdUgnomm.c.p):."p^orro.
Stncredcndumfttg^d^bom libcnti*deonib'* ap bominibus mifceantur .c
.XX' 3ltentm.
3n demdibus ndciis T in^ribus dqutanf fallic^ fe ab ds aut ignorat autuelint.c.)C^ Uellej vtC>eabqciendocultudcmonii p'*apu''Imm.c^. CLaiz i^(*Coid bermes trifmegiftus 6 idola&fenfcrit:t vndc fcirc potoerit fuperiWtiones egfprias aufcrcndas.crriq.
Tlam.Xiuo bermcs patenter parentu fuo;cfit confcfTue erro:em quem tamen doluerit deHruendum x.jcjiiq.
Qm.ibe bis que fancris angelis 1 bominf-'bu9 bonis prit elTe communia.cw^.
Tlullo igz.
CLiioi palfiones que cbnftianoe antmoe afficiunt non tn uitium trabanc
fcd uirtuum cpaccant capimlum.v.Tloncft.
Ouibu9 pjfTionibue dcmoncs conff^tcntc apuleto q:agitantur:qttorum o^
pcbomincsapuddcos iiterit adiu^umx.vL Xluamteridcfanctis.
'Ouod platontci figmcntte poctaruminfamatoe dcoe alTcrant:dccontrari''orum Ihidiorum ccrtamine: cum bepartce dcmonam non dcomm (imx..v^. Ouod fic|f^.t>c dqe cclcfhbus i dcmdibua actis:bommibufc^ tcrrcnie apulcq platonici ditfinitio capitulum.viq.
41utdilla.
3ln amiciria ccleftium dcorum per infcrcc(Tioncm dcmonum polTit bomi^ni prouidcri capitulum.i^.
ilc p boc'Q.uod fecandom platouie fentcntia^minua mifcri fint bomince in cojpo:mortali: g' dcmonce in eicmDm.c.j:.
"plotinue.i)c opintone pbtonicorum:quiptitant animas bominum dcmonee c(TepoH corpoza capitulum.p.
>irit qdc.>e terrcnio contrar^e^quiTjue (ccufi''dum platonicoB demonum bominu^tp natura diftinguitur capitulum.xg.
Scd nunc.^luomodo dcmonce fi nec cum dqebcati:ncc cum bominibus funt mife^ri:intcr ftrancp partcm fine vtriufcp
communionc fintmcd^.capitulum.^iij. H itac^.2ln bomince cum fint mortalce pof'fint vcra bcatitudine efle feUcc9:c.]cii
q. Utrum.jbc mcdiatore dei 7 bominum bomiecbrifto iefu.cn'. Si autem.2ln rdnabiT! platonici difTinierit dco0
celeftee dcclinantee frena ptagia boi^
bue n mifccri:4bue ad amiritia dco^dcmonce falfragentur.cpia
rgo deo.7ld comendada vitl bcata:q i priciparionecfdmibonuntalimcdiatorc indige boiem:qualie efl demonifed taliqualie e unue cbriffx.rc^.
iDoc tttfa.
CL^ fallacia dcmonil dom fua infceffione uia fpondct ad dcu^ boc conat"vt boice a uia veritatie aucrtat.c)n;>i
^. falfi aute.Ob appellario demonum ia nec apdcultorce co^ afTumati fignificatidc^alicuiuB bonic.pj:. Scd nc 6.)c qualitatc fricntic:q demoncs fup^bos facit.cj:^. Ouang' ct.3ld qucm modu diie uolncrit dcmdi^boe innotcfcz.cjrjci. ontr3.Ouidinffititcrfcia^fco^tangclop i1 fcientiam demonum.cjcjrq.
"bie igit'.
Tlomen dco:u5 falfo afcribi dqe gcntiu5:quod tame i angclie factie 7 boinibue iuftie q: diuinarum fcriptura^:u auctozitatc c6c c.cxp^.l^oe fi.
libri dccimi rubrice aurclg augultinide ciuitate dei incipiunt.
V ra bcatitudinc fiuc angclis (ioe boibue p unum dcuj mbui
criam platonicoe di(Tini(Tc:fcd vtrumbi quoaadboc ipfum colcndogputant:vni tantum dco an ctiam fibi fa^crificariuclinteiTe qucrendum.cpri-'mum. Omnium.Oc fupema iUdinatione 4d plotinueplatonicue fenferitcapitulum.q.
Scdnoe.Jbeuerodacultu:aquo platonici^uie crcatorcm uniucrfttatie intcllarc^
rint dcuiarunt colcndo angeloe fiOebonoefiuemaloe bonorc diuino.c.itj. 'Quecum.
>ri ac voIuntate:qm'a fcmpcr iTIi vniuerfa qoe fecit fic pUcuerurit facieda:qucmadmodum faaa capitulu^.jcjci.
OLutd eft.ibebisquibusinvniuerfitatc remma bono crearozc bene condttarumqucdam difpliccnt. t putant nullammalam effe naturaum capicuUi.^.
"banc iri.C>earo:einquoo!igeni8 doctrinainculpatur capitulum.^ig.
Sed mfto.i>e trinitate diuinatquc per omnia o"pcra fua fignificationis fuc fparfit in"
dida.c.jrpiq. ^rcdim".iyc tripartita totiua pbilofopbic dif''
ciplina.c.]o:'. dukamt>c imagine fummi trinftatts quc kcundum qucndam modum in natuzacftncc dum beatificati bominis.c.^j:vi. tno9.i)e cfTcntia 1 fciaiT utriufcp amojc.c..xxvijl. jfu vero.7\n ct ipfu 3motem quo
fcc rcttolurionc fcculo:^: (Jb* ccrto fi^
ne conclufis:vnivfa fcp in cudc ozdicjcandec^ fpcm rcditura quidam pbilofopbicredidcrut.c.jriq. "banc aur.>etcmporalicondirioncgcneri8 bu''
mani:quam d-us ncc nouo confilioconf^tucrit nec mutabilt rolntate.c.
.piitj. Ouid.ilnvtdcus fcmpcr ctiam dominuefuifTc fcmpcr intcUigatnncrcdcndumfic:crcaturamquoqucnunqHam dc*fuilTe cui dominarcrur: m quomododicatur fcmper crcatum : quod dicinon poteft coetcrnpm capitulum .)cv.
go qui^demenaturabumancanime create adimaginem dci.c.jrjtiq. fccit ergo.
2ln uUiue ^rminime crcdturc pofTtnldid angeli crcatotcecapitulum.niiq*
Scdcum.OmniDmnaruramTomnium fpcd-'cm vniucrfc creaturc non nifi cpcrc
dd fojmaH.c.ji7:v. jCum.cm'5.Jbe platontco:um optmonc qua putsuerunt angcloe quidem a dco condi''to6:fed ipfoe cfle bumanomm cotporum conditozea capitulum.jcjcvt.
3ta fanc.3n primo bominc o:tam fuiflc om-'ncm plenitudinem genene bumai: inqua preuidit dcus que pare bonoran(iacflctprcmioquc damnanda fup^plicio.c.pncg. tlunc qm.
3ncipiunt.xiq.libri rubrice de doita^tcddaurel^auguflini.
d lapfu primorum bominumpcrqucmdl contracta mottalitae.c.primum. j:pcditie.>e ea mo:tc:que animc fcmpcr rtcuncp uicturcaccidercpotcfl:7C3 cuicorpu8 obnopum efl capitulu; fecando.
Bcd 6 ipo.Utrummo:8 qucperpcccatum pH^morum bominum in omnce bomicsprctranfqt^etiam fanctis pcna peccatifit.c.iq. Tlo aiit.ur ab de qui pcr gratfam rcgenera''tionie funt abfoluti a pcccato nonauferatur moe id e pcna pcccati.c.ii9
Tlon cim.CLttod ficut iniquf malc ttuntur Icgcquebona cft: itA iufti benc vtuntormo:tc quc mala cfl capitulum. v.
TipottohiBcum.
>c generalie motis malo quo animc1 cotporiB focietae fcparaiur capi.ri.
Ouaproptcr.
e ilUdtie artibue crga demonu^ cultum:in quibua porpbyrius platonic"qucdam p!obando:qucdam quafi improbando ucrfatur.c.ij:. "bcc i alia>e tbeurgiaiquc falfam purgationejanimis dcmonum tuocationc promic
.
lit.cj:. izccc.
i>c cpirtola potpbyrq ad ancbuntemcgyptium:inquapctit de diucrfitaicdcmonum fe doceri capimlum.jci.
2Deliu9.
>e mtVaculis que pcr fanctorum an^
geloruj minifterium deus uerus opc^ratur.cxq. Tboiro.
i>c inuifibili deo qui (c uifibilcm fepe
preftiritrnon fecundum quod cft: fcdfecundum quod poterant fcrre cernentcs.c.jiiq. Tlccmoue)cwo deo colcndo non folum propter crcrna fcd etiam propter tcmpora
lia bcneficia:quc vniucrfa in ipfiue^
uidentie poicftatc confiftwt capituluj.piq. Sicut aiir.
>e miniftcrio fanctosum angelorum
quo prouidentie dei feruiunt cap.)cp.Sic itaqj.
3ln dc pjomereda beata vita bis agel*fit credcndum:qui fc cpgunt coli bo^nore diuinoran uero illis qui non fe
fed uni dco fancta precipiunt religioe
feruiricapiiulum.jcvi. Ouibus.
!bc arca tcftamentf miraculircp figno
rum:q ad commcndanda^ legts ac ;pmiflTionis auctoritatem diumiius fac
ta funt.cj:rg. "p>roinde.ontra cos qui de miraculis quibuBdci populus erudims cfl:negani ecclcfiarticis libris cffecredendum.cj:piq.
3n dicet.Ouc ratio (it pifibilis facrificq:^ vnitaro 1 inuifibili deo offerri docet uc'
ra religio.c.j:t>:. -Qui aiif.)c fummo uetocp facrificiorquod ipfe dei 1 bominum mcdiaio: cffectus c.c]i:j:. Undc.)e modo potcftatis demonibus datcad glorificandos fanctos qui pertulc^runt ia5 paffionem:qui ereos fpi:itua
non placando ipfos fcd in dco permancndo ricerunt.c.j:)n. ZDodcra^tis autcm.
Unde fit fanctis aduerfum demoncspotefla3:T vnde co:dis uera purgatio.c):)i:q. Ucra pie.>e principtjs in quibus plaionicipitgationem anime effe profitentur.cjT;iq. >idtetia5.
6e vno ucroqa principio:quod folajbumanam naturam purgat arcp re^nouat.c.jiiciiq. Sed fb'.Omncs fanctos t fub legis tcmporc1 fub prio:ibu9 fcculis^in facramento 1 fide cbrifli iuflificatos fuifTc.cjc
Xv. Cniae fa.i>e inconftantia porpb]r:g inter confefTtoncm ucri dei t cultum dcmonu^fluctuaniis.cjcjcvi. Tlefcio qud>e impicfatc porpbfrg : qua etiamapulca tr9nfccnditerrore5capitulu5
P^vi^. Ouanto.Ouibus perfuafionibus porpbynusoccecatus non potuerit ueram fapicnriai quod cfl cbriff agnofce.cpjcvig.
ZDittis ei.t>c incamatione domini noftri iefucbrifliiquam confitcri platonicorutnc:ubefcit impietaa tapitulum.jorijc.
predica9.Ouanra plaronWdogmaris poipbf''rius refuraucrit:7 diflVnticdo corc>:it
.c.)gnc. Si poft./Zontra argumcntum platonicozum:quo aiam bumana affcrant dco cc cocicrnam.c.)qnct. falfo.>c vnivfili via aic libcrande:qua pot
pbfrius malc qucredo n rcpit rquajfoU gratia cbril^iana rc^auif.c.;cx)c^.
'bcceiligio
3ncipiunt libri.ri.rubricc 6 duitft''te dci bcati auguflini cpi
d "ca ptc opcrie:q dea;p riuitatu.i.cclcftie ac 6cnc iiria t finca
icipiilt dcmonftrari.ci. ^iuitatej.i)c cognofcendo dco:ad cuius notiti^am ncmo bominum pcruenit:mfi pcrmcdiaro2cm dei i bominum bomineiefumcbriftu.c.q. ^agnuj.>c auctoritatc canonicc fcripturc di'"
uino fpiriiu conditc capitulum .ii|.Uifibiliu;.
>c conditionc mundi:quc ncc intcm''poralis fit nccnouo dei ozdinata con
filio:q8afi poftca volucrit quod antc^anolucrit.c.iiq. Sedc|d.Xam non clTc cogitandum dc infini^tistemporumfpac^s antc mondumop ncc dc infinitis locoru^ capituld.v.
Ociri vidi,
rcationi8 mundi rcmporum unumelTe prinapium:ncc aliud alio prcuei^rt.c.ri. Sicnfm.t>e qualitarc primorum tiierum quiaanrcquamfol fierct ucfpcram^ma^ne traduntur babuilTc capitulum.v^.
3llo;j adr.c an0clo:um condirione quidfcc urt
dum dioina tefttmonia rentiendumfit.c:i)c. Tlunc.i^efimpliaiincommutabili trinitA^tcpatris Tfilq i fpiritus fancti uniusdct:cuinocnaliudqual(taeal(ud (\5ftanria.c^. ^ftitacpan ciue bcatitudinie quam fancti angeli ab initio fui fcmpcr babueruni:etiam iUoe fpiritue qui in ucritatc ndftctcrunt participce fuifle crcdcndumfit.c.p.
-auccurn.
>c comparaticnc bcatitudinia lufto^rum nccdum rcnen^ium p2omilT(oni8diuinc prcmium:'r primozum^n pardifo bominum dnre pcccarum.c)c^.
Tlccipo.2{n ira vniue fclicirarie omnce angcUfinrcrcarcpr nccp lapfuroe fe pcflcnofle qui elapfi funr:7 polT zu(nam labenriom pcrfcueraric fuc prcfcicnria^flcccpennt qui (lctcrunt capitulum.)cit?' 2lutfidu)s
>e mortc qul no rcgcncrati p chri^ticofdTione furdpiui.c.vq. TU ^caa^,Oiuod i facns pme mortie ^ uczitaterufccptiofecudcfitmortie abfolutio
c.vi^. Si cnim.Xempus mortis quo wtc fcnfue au-fert'umorietibu8flnimormi9cc di'cendti e.c.i^ Scd id ipe>e vita mortaUd:que more potiufguitadicedae.c)C. j:quo d^^n quifg' fimul 7 uiues pofTit cHc cttnonm&x.ji' Si autem.e terreni corporibus que pbilofo^pbifirmaiiccleftibu0cfTe no polTc:
quia quod tcrrcnu c naturali pondcuoccmradtcrra^.cjrritj. SjncccfTc,ojitra eorum dogmata^quiprimosbomines fi no pcccafTent imortfllcsfuilTe no credut.crij:. Tluncde.Ouodcarofancforum qucnunc re^quiefcit in fpc:in meliorem rcatpera^da (it qufllitatcm qf fait primorumbominumm pcccatum capitulu.j:j:.
f>roinde.t>e parfldifo in quo primi bomincsfuerant:q' rcctc polTit fignificatione
riu8 fpirimale aliquid intclligi: ffllufl
ucruatc narraiiouis biftoriccdccor^
porali loco.c)cjci. Undc no.>c corporibu8 fanctorumpoflrcfurrccfioncm:qucfic fpiritalia cruntut
no in fpiricum caro ucrtamr.c.):j:i}.
orpa c:go0.uid intelligcndum fit de corporc 4nimtli t dc corporcfpirital':ot q" moriuntur in adam:qui no' uiuificatur tcbnfto.c)cjaq. TI95 (icot*
cjrclurio dolorc (ivie thftina: qiui uirtoe antmi kntire no debcat cap.vig.
Ouascfm.t>c pcrturbarionibus animi quarumaffcctus rcctos babct uita tuftorum.cij:. Spud.2ln primos bomincs in paradifo co^ftituroBiimllis pcrturbationibue pri'urg^deliqucrintaffcctoe fuiffc crcdc"
dumfit.c.jC' Sedutrii.i^clapruprimibominisinqiio bcnccondita natura c:ncc potctl nift a fuoauctorc rcparari.c.]ci. Scd qt de".Jbc qualitatc primi bominie pcccatiadmifl uc.)cq. Si que uo.O.uod in prcuaricatione ade ad op'^malum uolutae precclTit mala.c.):ti|c fupcrbia tranrgrcfTionie.^quc ipfa
fuit tranfgrcfrione dctcrior cap.jriiq.
Sed eft.>eiuftitiarttributfont8:quam ^mibomines pro fua inobedientia rccc^pcrtlr.c.)cv. Ouia crgo>elibidini9 malo:cuiu8 nomcn cummuUis uitqs congruat:proprie tamemoribus obfccnis corporie afcribif.c.xvi. Ca igitur.>e nuditatc primorum bominum:quam poft pcccarum turpem pudcu''damquc uidcrunt.c.prq ZDerito.Jbe pudorc concubitus non foluinuulgari fed etiam coniugali.c.j:vig.
Opue.OLuodpartcsircatqj libidinie tamuiciofe mouentur: ut cas nccelTc fit
frcnie fapicntie cobibcri:quc i illa an-
tc pcccatum nature fanitatc no faeint
.cjrij:. "bincctia.
beuanilTtmaturpitudine cynicoruj.cxX' 'bocilli.
^
>c bcncdictionc multiplicandc fccii^
ditatis bumane antc pcccatunt: quajpreuaricatio no adimerct:'Z cui libi'
dinia morbus acceffetit capitulB.jcp'.3lbfit itaq^
jbc copula coiugalt a dco primitue i"llituta atquc benedicta capitulii.jncqi.
Tlos aute.3ln ctiam in paradifo gencrandti tiiif
fct fi ncmo pcccalTet:ucl utru^contra
actum libidmie pugnatura tilic futf^
fet traditio caflitatie capitulu^.jrjritj.
Ouifquie.O.uod infonice bomince t mcrito o^'bedicntie in paradifo pcrmanctc8:it
genitalibus mcmbrie fuiflent ufuriad gcncrationem prolieificut cetcriQad arbitrium uoluntatie cap.jqcitq.
Semiaret.ibc ucra beatitudinc quam tcmpora'Its uita no obtinct.c.j:j:r. Oua^ fi.Ouod felicitae in paradifo uiucntiiifine crubcfcendo appctitu gcncrandiofftcium crededa fit implere potuiffe
.c.jcvvi. Uiucbat.)c pcccfltoribue i angclie i bominibue quorum peruerfitae no pcrtur-'bat prouidentiam dei capitulu. j:)cv9.
proindc.>cqualitatcduarumciuitatum tcrrenc Atcp cclcHie.c.j^xm^.fecctunt.
Rubriccn^.libri dc ciuitatc deibeati augul^ni cpifcopi incipint.
d duobu9 ordinibue gcner''tionis bumanc in diuerfos fi'
nes ab initto procurrentie c. primu^Jbe feUcititc
Jbe filqe camie 7 filQs promilTtonis.c.q. Tlatue eft.i>e fttrilitatc farc quam dd gratia fecundauit.ciq. Satacfppe>e tcrrcnc ciuitatie coccrtationc uel
pace.cii^. Xcrrcna.
t>e primo tcrrcnc duitatie auctorefratricida:cuiu9 impictati romanc u:
bie cdditor germani ccdc rcfpondetit.c.v. Ibrimue.>c languoribu quoe tj: pena pcccatt ctiam ciuce duitatis dci in buius
tutc percgrirtatiotK pattdrur:'! a qu('bu3 dco medente fanantur capuu.vt;
Xanguor./^ecaufaT pcrtinacia fcelcrie cain:qucm 3 facinore concepto nec dei fer'mo reuocauit cap. vg. Sed boc.Oue rario fucrit ut cain intcr princi^pta gcnerig bumani condcret ciuita^tcm.c.viq. tliic autc.i>c longa uita bominum que fuit an^'tediluuium.-jdeampUore bumano^rum corporum forma capitulum.ijc.
duaobre.g^ediffercntiaquaintcr bebreos etnoftro3 codicea uidcntur annorumnumeri diflbnare capitulum decimo.
copinionccorum qui primorumtemporum bomines tam longeuosyfcribiturfmfTendcredunt cap.jcg.
Tleque ef^.3ln in dinumeratione ennorum bcbreorum magis q> .In;. interpretumfit fequcnda auaoritas capitulij.jriq.
S5 ca boc.t>e parilitatc annorum: qui gfdemquibue nunc fpanjs 1 in prioribusfeculis concurrcrunt capitulu^.jniitj.
tltic iam.3ln crcdibile fit:prim( feculi uiroa uf
q ad ea crarej qua filios gcncranc rcferunturaconcubitu conrinuifle ca-'pimlum.FV. bicct.)e iure coniugiorum: (p difl^imiliter8 fubfcquenribua matronie babue^rint prima connubia capitulum .jyi.
Caigitar.6e duobus ej: uno gcnitorc procrca-tie patribus atque prindpib^.c.jcvq*
um ergo.Ouidfignatumfitinabel 1 ferb etcno8:quod apparet ad cbriftum ctcorpus cuiB id cft ad cccUfiam.pcr''
tincrc.c.rriti. t fctb.>c fignificatione que i enocb trafla-
tione monftratur.c jcip. Tl.im ifta.
i)e co q> cain fucccfl^io in octaua ab
fldam gcnerationeclaudirur:'? in po^
fteria ab eodcm parre adam noe deci^mu9 inueniturcapirulum uicefimu;.
Dicet flli^f
0.ua rationc commcmorato cnocbqui fuit filiue cain: torius gcnerfltio-
nis eiu6 ufqj ad diluuium fit conti'nuata narrario: commcmorato auteenos qui fuit fAiae fetb ad condirio-nisbumancprincipiumfit reditum.c.jcp. p>rimo.
.bc lapfu fiUorum dci alicnigenarummulicrum morc captorum unde omnee cjraptis octo bominibue di'luuio pcrire maueriit capirulu.jrjrq.
iDoc itacp'
3lncrcdcndum (it angclos fubftan-tic fpiritaliB amorc fpeciofarum mu^lierum captos eorundem iniffc con'(ugia:ex quibue giganteo funt creari.c.jryiq. Tla i cade.O-uomodo inteUigcndum fit q> eidqui diluuio pcrdendi erant domtnufdijcerit^eruntdics coru^ ccntuuigintianni.c.prii^. Ouod.t>t ira dci que incemmutabilem tra"quillitatem nulla infUmmatione pcrturbat.c.rjcv. 3radei.'Q.uod arca quam noc iuflue cft fa-cere:in omnibua cbriftum ecclefiam^que fignificct capirulum.pj:. fejrrum
Jam ucro.>carcafltquc diluuio nec illie cflTe
confenticndum:qui folam biftoriamreripiuntfinJ allegorica fignificatio'
nc:nec illie qui foUs figuras defcn''dunt:rcpudiata biftorica uerirare.c..jcjcvg. Tbn tame.
3nc{pi6t.]cvi.libri rubrtcc'dc ciui^
tatc dci auguftini epifcopi.
a tl poft dtluuium a noe ufquead abraarti aUquc familie fcco'
dum dcum uiucnrium reperiantur.c.primu. P" diluuiii.Ouid ift filqs noe propbeticc fiieritpfiguratum capitulum fecundum.
Bcd nnc.Jbe gcncrationibus trium filiorumnoe.c.itj. fiencratidcf.
>c diucrfitate linguarum principio^quc babflonis capitulum quartum.
u crgo.>c defcenrione domini adconfunde''dam linguam cdificantium turrim.c..V. OLuod e^^.Oiualis intclltgcnda fit locutio quadcus angclis loquitur capitulu.vi.
poterat.
3ln omne beltiarCim gcnus etiam rcmotilTimca tcrris infulcejreo numcro acccperuntrqui in arca diluui; in^
undarione fcruatue cftcapitulu rtj.Sed qftio.
Sncxrpropagineadamucl filiorumnoequcdamgcnerabominum mon^ftruofa prodicrintcapitulo octauu.
Ctacrii^et.
3ln infcriorcm partcm terrc que no^drebabitarionicontrariacft anripo^
das babcrecredenda fit capitulii.ij:,c?rriculotempori9 in abraam: aquo fanctc fucccnifonie nouus ordo.
contcjciturcapitulum duodecimum.Tliiciam.
Quc ratio fedflc uidcatunut i tranf-'
migrarionctbarcquacbaldcos dcfc
rcna inm fopotamiam tranfiutt:nUlU filq ciud nacbor facta fit menrio.c..p'q. >cinde.
t>c annia tbarc qui in cbarra uitc tc''
pu8 implcuit capitulum .}:iiQ.t>cfancti.
t>c remporc promifTionis abrac:qua
fecundum prcccptum dri eriuit dccbarra capitulumdccimtjquintum.
OLticd vo.
t>e ordinc i qualitate prcmilTionujdei quc ad abraam factc (unt.c.jxi.
3am.i>c tribus ctccllcnrioribus gcnriomrcgnie:quorum id cft aflVriorum iajabraam fublimius cmincbat.c. jrvij.
p>er idcm.Jbc irerato albquio dci ad abraamqoo ci 1 fcmini ctus cbanaan tcrrapromtttitur capitulum.jrvii].
g2cnuf.t)e farc pudiciria in egypto pcr domimum cuftodira:quam abraamno uj:orcm fuam cffe dijrrrar.fcd fororcm.capttulum dccimumnonum.
t>cinde.
fcc fccdTionc lotb n abrae:quc lUisfalua caritate complacuit.c.ri:.
"Reucrfo.
>cterriapromi(Tioncdeiqua tcrra?cbanaan abrae i fcmini ciue in pcr^petuum poUicetur capitulifnn.
ii; c-go.
t)e fuperaris ab abraam bcftibuf *bdomorum:qu9ndo lorb dc c.iprniratc cripuit: T a mclcbifcdcc faccrdotc
bcnedictus eft capitulum.nni."boc rnfo j
^cuerbodomintadabraam:qi]o dpromittitur fccundum multitndincjftellarum mulriplicsnda poftcritae:quod crcdcns iuftificatus e adbuc itvprcputio conftitutu9.c.)cj:td.
riflm.
)c fignificatioe facrificq quod abnia
oflrcrrcprcccptuB cftrcum popo(dfCam de bis que credcret doccrcnir.c.)cfxiq. 3n codcm.t>c agar ancilU farc qujim cadem f'raabracuoluit cfTe concubinam.c.]c)cv. 3am binc.>c rcfttficatione ad abraam: qua ci-dcm lcni dc ftcrili fsra filium fpopondinpatrcmquc cum gcntium ftatuitn promiflTi fides facramcnto circunci'fionia obfignatur capitulum .orw.
p>oft bcc.
bcmafculoquifioctauodicnd fucritcvrcunciiuspcritanimaeius quitedamctum dci dinTipauit.c.jCjcv^.
3tcpotcft.
fce commutationc nominum abraerfare:qmcumobumu8 ftcnlitatcmob utriufqueautem fcnectutcm gcnerreno'poflent:munu8 fccunditatiafldepti fumus capitulum.^ig.
facta igit'.i5)e trfbus uiria lul angcU: in quib'
ad quercum mambre apparuifle i"brae dominue manifcftatur.c.;gci)r.
3c< deus.
ibc lotb a fodomifIibcrato:atquc dfdcm cclcfti tgnc con('umpti6:t dc abimelccb cmue cocupifcctia caftitati fare nocere no potu(t.c9p.>3:):.
Jboft bac.
ibc ifaac fccundum promiflioncm nato:cttiue nomen qc rifu utriufque parcntis eft inditum cap.n^t.
poft bcc.
i^cobcdtcntia 7 fidc abrae: qua pcroblationcm immoUndi filq probat"cft:i de mortc fare cap.j:)q:q.
3nterbec.
&e rebccca ncprc nacbonquam ifaacacccpit ujrorcm capitulum.cj^rpg.
>andc.Ctiiid intelligendum (it in eo y abra^am poft mortcm fare accq>it upre^ceturam capitulum.^7)ciig.
Xluidaot.
i&e gcminia adbuc in utero rcbcccematrie inclufis: quid indicaucrit di-
uina refponfio capitulum.):)cp'.3ac)c boc.
Jbcoracub 7 bcncdictione quam ifaac no alitcr g? pater ipfms: merito e
ittfdem ac dilcctione 9cccpir.c^):^vi.3lccepit.
&c bie quc in cfau t iacob mfflice pfigurantur capitulum.)C)C)cvi|.
>uo.
i^e mifllone iacob in mefopotamiam ad accipiendam u)corcm: t de ui-fione qua in itincre fomniauit:'! dquatuor ipfiue fcminis cum una^petiflet u)Corem capitulum.jc]C]cviq
.
ipitritur.
O.UC ratio fuerit ut etiam ifracl cog-nominarctur capitulum.n:):i)C.
^cnuit.Cuomodo cum fcptuaginta quinq;animabue cgyptum narretur ingref'fu8 cum plenquce^ eie 4 comcmora-'tur tepore pofteriori funt ^cnitLcfL
3ngrcfl'i.
bebencdicctonequam iniudam fiU'um fuum promifit capitulum.)cli.
3gir^pter.
be filqd iofcpb quoe iacob propbe^rica manuum fuarum trflnfmutationc bcncdijcit cspimlum.^lq.
Sicut aiube tcmporibti3 moyfi 1 icfu naue aciudicum:atquc cpnde regum quorfiquidem faul primus cft:fcd dauid p^cipuus 1 facramcnto babemr r mcnto capitulum quadtagcftmotcrtio
Jbefuncto*
*Rubrice.)cvEi.libri de duitate ddbeati auguftini epifcopi tncipi^t.
temporibus propbetaromcapitulaprimd. 'Promifltdes
-Quo rcmporc fit implcra promiflTodci dc tcna cbanaan: quam in po^(Tioncm cnamirraclcarnalis accepit,c4' 3" pccdctcibc mpamtis fignificationibus pro^pbctarumrquc tiunc ad rcrrcna^ nocadccleftcm bicrufalem: nunc autcmad utranquc rcfcrutur cap.iq.
O.uocirca
.
i^eprefignrata commutationc ifraclitici rcgni i faccrdotij i dc bie queana mitcrf.iiniicUe perfonam gc'rcns cccUfie propbctauit.c.iiq.
procurfuf.
tc bis quc ad bcli faccrdotc^ bomodci propbctice lotutus cft fignificana
fjccrdotium quod fccundum aaroninflitutum fucrat aufcre iudaico faccrdotio t rcgno: quccum in eternum dicantur flatuta no
permanent:utalia intclligancur qucfpondcntur etci na capimlti.vi.
um igif.t>e diruptione regni ifraclitici: qua pffjurarur perpetuo dmifio ifratlisfpiritalis ab ifraclc carnaU.cvq.
Rurfus.
t>c prominiiontbue ad dauul in fiU'ocius:quod nullatcnus in falomone f;plcnilTtmc inueniutur i cbrifto.c.viq.
3am noc.0.uam fimilie in pfatmo.tenq: fitpropbaiadccbriftobiequc m rcg^norum librie natban propbctantep''mittuntur.c.ij:. p>ropter
: ^uam diucrfa acta fint in rcgno rejrencbierufalem:ab bie quc promife-'
rat dcu9:ut intelUgerctur promifiio-
nis ucntae ad alteriue rcgie i rcgnigloriam pcrtincrc.c.j:- poH.hc fubftatia populi dci:que pcr fuc^cclTioncm camie m cbi ifto c: qui fo''Iu9 cruendi anima fuam ab infcriBbabuitpotcft9tcm.c.]ci. "Iboftbcc.
3ld quorum perfonam pcrtmcre in"
tclltgcnda fit fUgitario promifToru^:
dcquibus inpfalmo diatunubi funtmifcricordic tuc aniiquc dominc.c.j:^. Sj cctcra.2ln promifle pacie ucrirae iUie rcm'
poribue polTir afcnbi: quc fub falo^
moncflucrunr.c.j:iq 'boctam.>c ftudio dauid in difpofitionc pfal'
morum.c.j:iiq. jbrocurrctc.2\n omnia quc in pfalmie dc cbrifto1 cccUfia propbctatur.ad contejmintbuiua opcris coaptanda finr.c.jt?'.
ITjJc iam.>e bie quc in.)cUiq.pf3lmo ad cbri''
ftum 1 ccclefiam pcrnnctia:aut apcr'tc dicumr aut rropicc.c.r?i.
Ojialibeft>e bis qiic ad faccrdorui cbnfti inpfalmc ccntcfunonono:? dc bis quein pfalmo .j:p.ad palTione ipfi' fpcc^tant.c.rpq. Stcut cno.t>c pfalmo rcrtfo t de.j:l.T dc.yx.i 6.Iprq.mquibue mors 1 rcfurrcttiodomini propbctdnrur.c.j^vii).
>e refuric
ibepfa(mo.lj:riq.fn quo tudco;; pcrtina;c infiddirae dcdaranir.c.):ij;.
Scd ur.>e rcgno acmcrito dauid: i de ftUofpftus falomonc:eaquc propbctia qad cbrtfhim pcrhneus inucnitur: udin cie libns qui fcriprie ipfiue ccpu^lanmnuel in cis quoe tpftus cfTe nodubium cft.cjrj:. Rcgnauit
.
t^cregiljufipoft falomoncm: fic iiiuda fiuc in ifracl capitulum.j:jn.
ctat p".
t>c icroboam qui tmpicrate tdolatriefubditum fibi populum propbana''utr:in que ramcn non defntit dcue 1propbcras infpirarc: i multos fubidoiJsrric criminc cuftodirc.c.j:j:q.
Uc^ ifracLt>c uario urrvufcp rcgni bcbrcorumftjru:donecambo popuUin captwi^tatcm diuerfo temporc duccrcntur
#fi
reiiocflto poftea iudam regnum fuquodnouilTimcm romanorum tri^fgi potcdatcm capuulum>)cpt^>
jtecp irt.>e propben'0 qui uel apud ludcospoftrcmi fucruntmcl quos arca tem^pu6 natiuttatfe cbnfti euangelica ^'dit bifioria capitulum.^q.
Xoto aut.
3lurel9 auguftim de ciuitatc ddrubrice libri.pvi^.indpiut.
d bts que ufip ad tempora faluatorisdcccmt feptcm uolu^
mtnibus difputata funt.c.primo.>e ciuitatn.
jbe terrene ciuitatte regibue atquc teporibu8:quibu6e):ortu abrae fanc^torumtempora fupputata couenitic.c.q. Societas.c fuccefVioc ordinis regni apud ifraclitas poftudice8.c.)n:. XDojccifde.i^c rcgibus lacq:quo^ primus cneadt duodedmud aucniinus dt) facti fut.cind. Xatiupoft.Ouod co temporc roma fit conditaquo rcgnum aftfriorij intcrcidit quo^bias regnauit in iudca.cicjrq.
TlaaltifTia.
bzabylla crfthre&: quc inter attaefibyllas cognorcitur dc cbrifto cutdc''ria tnuUa cccinilTe cnpitulom.xia^'
ode rpc.^od rcgnanrc romulo fcprcm fapi'enrcs clarucrinr:quo ranporc dcccmrribus quc ifr^el diccbanrur n capti^uiratcm a caldcio ducrefunr: idcmcpromuluo mortuua ditiwo bonorcdonatus eft capuulum.)cp'i^.
odcro.eefdraTmacbabcorum libris.cj:jctvi. "poft bo6.cpbilofopbicflrMm opinionum dif''fenfionibu8:icflnonicarumapud eccUfiam concordia fcripturaru;
.cjcli.
Uraurcm.4y^m difpenfAtione prouidenrte dcffcriprure facrcuetcrie teftamcti ocbcbrco in grecii cloqutu tranftate ftnt:tttumuerfis gentttus innotcfccrentc^* "bfld faaaf.)cauctorifatcI)cr.inrcrprctum: quefaluo bonote bebraicc lingue dnibusfit inrcrpreiibue prefcrcda.c.)cl(q.
"nam ctim^
Ouidintclligcndiifit de niniuitaru^c)ccidio: cuius dcnticiatio in bebrcoquadragtntfl dicni fpatio tcndif i feptuagjnra aurem triduibreaitatc pclu^dirur.C)cliig. Scd ait.-Quod poft inftaurarionc rcpli pio^pbctae iudci babere deftitcriit t ejrinde ufcp fld natiuitm cbrjfti cotinuisaducrfitanb' fint affticri urjjbarct' al'terius tepli edificarione^pbcttcis uocib" fuiflfc promiflra.c^Iv. "poftca^.
DeorturaluatorisnoHri remndumg? ti erbum caro haam i.ide difper"fion c iudcorum p omitee gcntcf ficutfuci at propbctfttuin.c.j:lvu
Rcjcnante.3lti anre tcpora cbrifti aliqu< fucrint
ejrtra irracliticum gcnus.qui ad ccle
-
(iis ciuitatifcdrortiu puem:et.c.]dvq.Ouapropf.
T^ropbcttam ajgc( qua dirit maiorefufuram gloriam domu6 dd q> pri-mum fuilletrno in recdificatfonc tcm'pU:fcd in ecclefia cbriilicfTe completl.c.jrlvitj. bccdom".tyc incerta muWplicatione cccficrquainboc fccub multi rcprobi mifccturclectis capitulum.jrli):. 3n boc.t>c prcdicarionc euangclq: que pcr
pilTiones prcdicantium clarior t po'tcntior facta e(l capirulum.L
jbcindc fm'Q.uod etiam per bcrettcorum difTcn^fionesfidcs catboliaroborct^.c.li.
Uidc9 aiit.3ln crcdcndum (it quod quidam pu-'tant;implcti8 deccm pcrfccutionibuaqucfucrunn nuUam (apaeffe prctcrundccimam:quc in ipfo anricbrifh tcporefitfiituracapitulum.tg.
"
p>roinde.
&ctemporenouiflrime perfccutionisocculto capitulum.liQ. 6iccturif.
>e ftultifTimo medacio paganorum:quo cbriftianam rcligioncm non ul'
tra treccntofl fcjcagintaquinque anno:um manfuram effe fi;:crunt.cliiq.
t>ec 3f
finem cupiant pntiemrcfmc cttturappctitu nulla naturd fit cap.;:^.
c Ubcrtate naturali: t dc fcruitutc
cuius pnma caufa pcccatum t.qi bomale uoluntatis ctiam fi no c(t man'cipum altcnus bommis:fcruu6 eft jppncUbidinie cap.p? iDoc natar.
>c cquo ture domm3ndi.c.]cvi.Ouo circa.
Undc cckftis fccicras cum tcrrcna cittiratc pace babcai 1 vh difcordiam.c.xv^. Scd.0.ai diucrfafit acadcmic nouaantbiguita 3 coftantia fidci cbriftiane
.c.fviq. 0,6 aur.t>c babitu 1 moribus populi cbnftiani.ocijc. Tlibilfanc.
JOxiod dues fancto^i i buius uitc tpefpc beati fini.cxif* epaceferuicntiumdeo:cuiu0 per-
fcaatranquillitaein bac tcmporaU.
ttita no poieft apprebendi.cjn^ij.
3n que fme ucturus fit cptue ipioru.c.^i^. ^y^ 9**f'
Jbc ciuitate dci auguftini epifcopi ih
cipiotrubriceUbri.jcj:.
q Uod quamuis omni tcmporedcua iudicenin boc rame Ubro
dc nonift^imo ciufl iudicio fit propricdifputandum capituUim primum.
>e die ultt.
t>t uarictatc rcrum bumanarum cuind potcft dici dcclTc iudicium dci quiuis nequeat inucftigertcap.^.
Tluc aute.eindc
i>eduabu8 rcfurrcctionibus n 6 mille annis did i apocalfpfi ioannif fcnp
tumfit:tquid de cia rationabilitcrfentiatur.c.vij. t>t bis.Jbealligationi^TfoIutione diaboli.c
.vi^. tclaufit.
-Quidfitregnofancto^tcocbrifto piniUcannos:iuiquo difccmatur a
regno etcmo.c.fjc 3ntereidiS.e gog 7 magog:quo9 ad pcrfcquc-dam ccclcfiam dei folutus prope fi''ncm fccuUdiabolue incitabit.c.]d.
t cn finitt.7[n ad ultimum fupplicid perttncatfmpioruin^g^dLfccnidiircigniade ce'
lo 1 eofde comcdiire memorac.c.;:q.'0.6 vo iiu
21n antc tempus perfccutionis anti'cbrtrti mille ani anumerandi finf.c.]ciij. iDecpfccu.
i>e damnationc diaboli cum fuis: ctper rccapuulanoncm de rcfurrcctio''necorporumomnium mortuorum:7 de ultima rctributione .c.):iiq.
"Poft bac.
'Cui fnt mortui quos ad utdiait e^c-'bibmtm3rc:ulf quo9 more i inferireddiderut.c.;:v. 1:)ocecim.>e cclo nowo % terra noua.c.|:ri.
t uidi.ibeecclefieglorificationefine fine p"
motte.cicvtj. tciuitate..Quid apoftolug petru9 6 nouilTimodciiudicioprcdtcare docucrit mor
tuorum capuulum decimum-p^t|.TUk iam^
-Quid apoftolu9 paulus tbefolonicc'fibua fcripfcrit: i dc manifcftationeanticbnfti:cuiud tcmpus diea domi^ni fubfequaur capimUtm.>;i)c.
ZOultag.
Ouid idem apoftoUi9 in prima adcofdem epiftola dc rcfurrcctione mor-tuorum docuerit apituUim.R:.
Sed bic.Oaid efaias propbcta dc mortuori}refurrectione i rctnbutione iudicqfit locutus capitulum uicefimum.i.
'Propbeta.
OuaUe futara fit cgrclTio fanctoruj
ad uidend9 penas maloru.c.]q:$
.
Sedquo.^uidprophetAmitdtnidde pcrfenttione anticbrifti:? dc iudicio dci rc
gnoque fanaorum capituUi.ppiq.>anielde.
3n pfaUnis dauiticis quc de fine fecuU baiuQ 1 que de nomffimo dei iudi-cio propbctanturcapitulum.pciiq.
ZDulta de.t>c propbma malacbie qua dci iudicium uUimumdcclaratur.rquozumdicitur pcr purtficatoriae pcnas faci
cnda mundatio capituUi.;:^v.^ropbcta.
t>e facnftcqs que fancti ofTcrunt deofic placituraquomodo tn diebus prifUnis Tannis pnoribus piacucrunt.c.pTi. Uolens.>c fcparattonc bonop i milo^: poqu3 nouilTimi ludicg difcrctio dccla-ratur.c.;:jcvq. JlUidetia.C^clcgemo^^fi fpiritaUrer inteUigcn
da:ne in damnabilia murmura camaUsfcnfus incurratcapituUi.^;:viq.
'duodvo.j&eaduentubclteante iudtcium cm''predicatione fcnpturarumfccreta rc-
ferante iudd conucrter entur ad cbri-ftum.c.jc^i^. d autem.Quod in Ubris uetcris tcftamenti cidcus legitur iudicatume:n6 cttiden-'ter cbrtfti perfona monftrcturfed ej:quibufdam tcfttmonqs ubidominusdeus loqutturappareatnd dubie g^ipfefitcbriftus.c.jc^. ZDuUa.
'Rubrtce.rjn.Ubndeduitatedet bea-ti auguftiniicpifcopi incipiilt.
d ordinedifputatioi8quapri'us dilVeredii edcpcrpetuo fup^
plicio damnatorum cum diaboio: g^de etema feUdtate (anctont.c.i.
Cd p icfa.3lnpoflrdtcorpera in uftione tgnic
tiTe perpetua cdpimlo fecundmQaid i%lC
3ln confequcrrs fit ut corporeutn dolorcm fequatur camis mrerituB.caq.
Scd nullui>c naruralibuB excmplie: quorumconfideratio doccatpoflfc inrcr cruci''
atU8 uiuentia corpora permancre.c.
Aiii. ^luaprop^duanta fint quc non recte ajnofciqucanr:?tamen cadem eflc non fitambiguiiiC.v. Ueriitame.'Q.uodnd omnia miracula natura-liafint^fcd pleraquebumano igeniomodifuata.aui dcmonu artc copofi^ta.c.vi. I3ic forte.
Ouod in rebus mirie fumma crcdc-dirano fitomiiipotctia crcarons .c..vq. ur irat^.Tlon c(Tc contra naturam cum in aliqua rc cuius natura innotuitialiquidab co quod crat notu: inciptt cjTc di''uerfum.cviq. Si aute.>e gebenna:etcrnarBp qualuare pe'narumc.ij;. 0.b igit'.2ln igni8 gcbcnnalis fi corporaiie cpofTit malignos fpiritue id e demo^nc8 tncorporeoa tactu fuo adurere
.cj:. "bic occurrit.
3n boc ratio luftiric babcat: ut nonfmt epefiora pcnarn tepora q> fuerutpcccaroru.cjci. Sicautc^.>cmagnirudinepreuaricationts pri^
mezobquam ctcma pena omnibusdcbcatur qui g:tra giam fuerit falua'tori8.c.j:q. Scd pcna.onrra opinionan corum qui putatcrimmofis fupplicia poft mortc cau^fa purgationis adbibcri.c.^q.
piatonid'>e penis tcmporalis buius uitc:qui''bus fubiectacflbumana cdditio.cpi^. O.uang'.
/iiuodomncopusgratiedci cruetisno9 dc profunduate uctcris mali: adiuturifcculipertincat nouifate.cp7.
Ucrutame.
Sub qufbuB gratic lcgibus omncaregeneratorum babeanf etatcf.c.rci.
Ucru tata.Jbc bis qui putant nullorum boiumpcnae in ctcmum ee mafuras.cjrij.
TIdc iam.
>e bis qui nouifTimo iudicio ^ptcr
inrerccfTione fanctorii ncmincm pu^tant damnandum clTccjCPiiJ.
Sutctisi
)c bie qui impunitatcm omniti pcccatorum promittut etii bcrcticis ^p'ter participationc corporis cbrifti.c.
^Xix-^ 3t funt
.
t>c bis quino omnibus: fed cis tatiSqui apud catbolicos funt rcgcncratiietiam (i poftea in mulra crimma errorefcp prorupennt indulgctiam polli'
ccntur.cj:):. 3te funt.i^e bis qm cos qui pcrmanct m ca''tbolica fide:cnam fi pdTimc uij:crint7 ob boc uri merucrmt pme pp:crfidet fundamcntii faluoe ce diffmiut.
.c)cj:i. Sunt aiit.i>e bis qui putat ca crimia que inter
clemoffnani opera cdmtitdtad da-nationid ludicui nd uocari.cjci;^.
ompert.jContraopinioneeo;tquidicunt nccdiaboli nec bommu malo^ pcrpctuafufura fupplicta.ct;):iq. ilc prmui.jContraeoromfenfumquiin iudiciodei omnibus rcie proptcr fancroruinprcccs putant e(Te parccndu,c):):iig.
"boc aut.
3nbiqui inter bereticos bapti^atifunt 1 dctenorcs portca male uiuedofunt factuucl bi qui apud carbolicosrcnati ad bcrcfes aut l'cifmata trafie^runr: uel bi qui a catbolicie apudquosrcnatifunt nd rccedcntcs cii-mmofe uiucrc pcrftitcrant : poflmtpriuilegio facramentorum remifTio^neni etcrni fperarc fuppUcq.cjcjn?.
QediAttu
/luid fttm fiindmento babcrecbrfflum:? qutbus fporuJeanir falufqua
fi per ignis uftura .c.jqcK>i.Sj baber.
onrra eorum pcrruafionem qui puputant fibi no obfutura peccata in
quibuB cumclemoffnas faccrent pcrftiteriit.c.jc)crq. 'Reftai.
^lurel^ auguftini de cimm dei inn^piuntiubricclibrujc^g.
d conditionc angelorum r bominum capitulum primum
.
Sicut in,t>c eterna dei T incommutabili eiusuoluntatccapitulum fccundum.
ZDulta ei5.ibcpromiltionc ctanc beatirudinis
fanctorum 7 perpctuis fuppUcqe im^piorum.c.iij. OuapropdjContra fapicntcs mundi:qui putantterrcna bominum corpora ad ccleftcbabitaculum no polTe tranffcrri .c.iiij. S5 utdclj.>e refurrcctionc camis:quam qui'dam miido credetea no ctedtit.c.v.
Sed boc.Ouod roma conditorem fuom ro'mulum diligcndo dcum ftcerit eccria9utcm cbriftum dominum crcdendodilc^r.c.vi. "Rccolam".
^uod ut mundus in cbriftum crc-dcret:uirtuh9 fucrit diuine no pezfuft
fionie bumane capitulum feptimumSed ualde.
t>c miraculie quc ut mundus in^briftumcrcderetfactafunr.Tficri mui\'
do credentcnd dcfinunt cap.viq.curin^unc.
^uod untucrfa miracula q pcr mar-tyres in cbrifti nomtnc fiunt ci fidci
tcftimonium ferant qua in cbriftum
martyres crcdidcrunt capitulum.ij:.ui nifi.
t>c miferqeacmalie quibus buma-'num genue merito primc prcuarica-tionie obnopiu e: i a quiboe ncmomfi pcr cbrift i gratiam libcraf.c.iTc^.
Tla quod.fi>ebi9qucprcterill3mala quc bo''me malifquecommunia funt: ad iu-'ftorum Isborem fpedalircr pertinent.c.jrjiq. prerer.
t>c bonie quibuo cfiam bac uita da^nationi obnojciam crcator impkuit.c.jcrii^- Tluc tam.
>eperuicaciaquonIdam: quirefurrectioncm camis qua ficut predictu etotu moduf crcdit impugnat.c.jrp?.
Ucru dc.-Quomodo porpbyrij diffinttio: quabcatie animis purarurcorpus cc fu-'gicndum ipfius platonie fcnrctia dcftruatunquidicitfummu deum dgs
promifi(Tc:ut noqtiam corportKcj:'uretuf.c.j:]cvi4 S" porpbf.i^e cotran^e diffinitionibue platonif
fltcp porpbfrq: i quibue (i \xtcrqucftlteri crcdcrct:a ucritatc ncutcr dcui^
arct.c.j:)CTij. Singula.-Cloidad uera rcfurrectionie fidcmucl plato ucl labeo uel etia^ uarro co
fcrrepotucrint:fiopinionc9corum iunam fiiiam conucnifTcnt .c. jTvtq.
TlonuUi.>c qualitate uifioni9:qua in futuro
fcculo fancri deum uidebunt .c.nrijc.Tlunc iam.
jbc crcma fclintarc ciuitarfe dd. db^batoque pcrpauo capitulutn .jrric
.
Ouata aif.
^lurcltjauguftinidcciuitatc dci ru-'brice fclicitcr ejcpliciunt.
LIBER Tlicolaus 3cn(ongallicue
PRIMVS
^turel^ Tla^ftini ept de daitite ddiiber phmus feliciter incipic
TlX-R3l CUXO -ROma gottbof iiTuptio'e agetttium fub rcge Jllartco atq?ipetu magite cladia erfa eft:
du8 euerftoite deozum falfoilt:m\itoiiiop culto:e8:quo9
ufitato tiote pagaitos uoca^
m^ucbriftianailigionc zfcr
re conatesrfolito acerbi'* 7 a
mari' dcij ue^t blaffearc ccperot.Clri ego cjrardcfcee jc
lo dom* 6i:ad^fus eof blafpbemiasud erroB:libroB de duitatc dei fcri-'bere inflitui.
LIBER
fcripturapopulifuifcnrcnriam diuiclcgie apcruit:qua dictum dt dcue fu-'pcrbie rcfiftit: bumilibue auccm datgratiam.lDoc ucro quod dd cft: fup"be quoq? animc fpus ifktue affcctat:amatt^ fibi in laudib" dici:*Parcc fU''
iecUB t dcbcUarc fupboe.Undc ctiajdc terrcna a'uirarc:q cii dnari appctitn(i populi fcruiant: ipfa ci oomman''di libioo oominatunnon cft pzctcrcudum filcntio quicquid diccrc fufccptibuiue opcrie ratio poftulat i fiduQdatur.): bac nancp cpftuntinimici:
aducrfue quos dcfcndeda eHdciciuita8:quo!um tamcn multi coirccto i^pictariB erro:c ciuce in co fiunt farie
ioonci.iDulri ucro in cam tantis cj:^ardefcuntignibueodioijt^tancp ma-'nifcftis bcncfictje rcdcmptozie dus i''grari funnut bodic cotra eam lignasmoucrcnt:nifi fcrri boftik fugicntcein facrarie dne lode uita dc qua fupbiuntinncnircnt . iln non criam iUiromani cbiifti nomini ifcfti funt: ^b''proptcr cbziftuj barbari pcpcrcerut.Xcftafurbccmarrfijj loca 7 bafiliccapoftob?i:que i illa uaftarionc urbia
fld fc confiJgicntce fuoe alicnofq^ zce^
perunc . "buc ufcp crucntue feuicbat
.'y Jnimic*. 3bi accipicbat limitc trucida
^ tozis furoz. 3II0 ducebafa mifanrib**boftibu8:quibu8 etia ejrtra ipfa loca
pcpccrant: ncincoe incurrcrcnt quifimilcm mifcricozdiam non babebat.
jQxu tamen cria ipfi alibi trucce attpboftili mozc fcuicntc6:poftcag' ad lo^
ca iUa ueniebat ubi fticrat intcrdictuj
quod aUl>i iure bclU Ucuiflctttota fcziatdi zfrcnabafimanitae 1 capriuadl
cupicUtae fragcbac'.Sic euaferot mr"
ri:qui ndc cbuftiania tcmpozibue dc^
trabunct mala quc iUa ciuitas ptu^
Ut cbzifto iputant. 3ona uero qnc inCO8 ut uiuercnt propf cbzifti bonozejfacta funtrnon imputant cbrifto nfo:
fcd fato fuo.iumporius debcraufi
quid recte fapercnt illa que ab bofHbue afpa t dura ppcffi fut : ilU diuicprouidentic tribucrc:quc foUt cotnt
pto9 bominum mo8 beUis cmdarcatcp contcrcrc. 3teq5 uitam moztaUuiuftam atcp laudabiU taUb" afflicrio^nibu9 cjraccrc zpzobataip ucl in mcUora tranffcrrcnd in bie adbuc tcrriaproptcr ufus alioe derincrc.3llud vo
quod ds uel ubicunc^ propter cbuflinomcn ucl in brie cbzifti nomini di^carifTimis 1 ampUfTimie^ac^ largioemi^ozdia ad capadtatc mulritudiseUctis prctcr bello^ mozf truculcnribarbari pcpcrccrunt:boc tribucre te-'pozibue cbziftianie.binc dco agcgratia6:bincadduenomcucradtercur '
rcrcutdfngiantpenasignis ctcmi.O.uod nome mulri co;; mcndaciierufurpardiautcffugcrcntpcnas pntise]dtq. nam quoe uidcs pctulanicr 7procadtcr ifultarc feruie btifti: fiit
in de pUirimi qui iUum intcritum cladkp non cuafiircnt:nifi feruos cbzifti(c cfle finriflcntr-r nunc ingrata fupcr
bia atcp impqfrima ifania a* nominircfiftunt cozdc perucrfo: ut fempitcr^
nie tcncbzis puniat.ad q6 nom o:c fn^Dolo pfugcfcut tpaU lucc fhjcrct'.
Oj nuUa unq> bcUa ita gcfta funt:ut uiaoes proptcr deos cof quoe uicerant pccrent uictie cap.q.
t Ot beUa gcfta confcripta funt:uran codita roma:ucl ab cius
epztu T impcrio:lcg3t 7 profcrat ficab aUeigenis aUqua captad ciuitate:utboftee quiccpcrat:pccretcifi quosad deom; fuozum tcmpla confugilTecopercr3t:aut aUqucm duce barbaru'^^^prcccpifTc:ut irrupto oppioo nuUusfcrireturqni in illo 1 Qlo teplo faiffainuetos.Tloncuiditeneas priamumper aras fanguinc fccbntc: quos ipfefacraueratignie ^Tlonne diomcdcs
PRIMVS
t ulyTXB cefie fume caHodibm aidecoztpucrc facra effigie manibufc^ crucntie uirgincae aufi diuc contingcrc
uittae^ Tlccm quod fcquitur uaumcft ej: illo flucrc ac retro fublapfa ifer
n fpc8 danau:poflca quippe uiccrnt:poftca tzoiam ferro ignibufcp 6lcrut.
t^oftc confugicntc ad araa pamumobtruncaucrut. Tlccideo troia perijt
qi mvncruam pdidit.Cuid enim puBipfaminerua pcrdidcrat ut pcriret:an fo:tc cuftoocs fuoe^ocfanc ucjscfl::illi9 quippe intczcmptie potuitaufcrri . Tlccp cntm bomines a fimula^cro:fed fimulacrum ab bcminibue Puabatur. O.uomoco ergo colcbaturut patriam cuftodirct i cmc6:quc fu^08 non ualuit cuflodire cuilodcs^
LIBER
/A< '.' tiiviJ c^i,r
r>\*U\
dcmentia facHUge pcmcrfitaris tfxrcencqmbus linguts ufurpauerfitme^dadtcr ipfiJnome ut uiuerent.
Jbc afylo mnon{8 in troiatg nemincm liberauit a grecis % bafiUdB apoflolo^: quc omnce ad fc cofugientesa baitane dcfendcrunt.cap.iig.
u 1 quae linguas t locie ei faciatie mctucoo plTcrutrut illic tuti
atq^ muniti ubi^ptcr cu illcfi ab bo^(libus fucrc : indc in cum maledictis
boftilibuB ^filircnt.^pfa ut dip tioiamatcr populi romaniifacratis i locis
dcof fuozum muniznopotuitciucsfuoa ab ignibue fcrrocp grecotu; cofdcm dcoe colentium:q'n etia mnonisafflo cuftodes lecti pbcnij: % dirue u-'lij:c6 prcdam ancmabant.lDuc udiqjtroia ga^a icefie ercpta adytie mfecpdeo^ ciatcrcfcp au:o folidi captiuac^ucHis congcrit: pueri % pauide longoo:dic matree ftantcircu . kctue eHuidclicet locus tantc dce facratus: no
utidccaptiuoe no licereteduccre: fedubi capttuoe Itbcrctincludcre. dpanuc afylum illud no cuiudibct M. g:egalis ucl de tu:ba pkbis:f;ioui8 ipt*
fo:o:is i coniugis % rcgine oiuj 6opcum mcmo:q6 n:o:um apoftolo:um.3Uuc incenfis tcmplis i d^s crqjtafpolia po:tabant'no reddenda uictie
fcd diuidcnda uictozib^^.buc aiit % q6alibi ad ea loca compertum cft pertierc:cum bono:c n obfequio ^eligiofilTi
mo repoitatum cft.^bi amiffa:bic fa
uata libertas.^bi claufa:i?ic iterdicta
captiuitas.3bi poHtdenda a oominatibus boftibue pmcbant':buc libcran
di a mifcrantibus boltibue duccbar'
'f>oilremo illud iunonis teplum fibi
ckgcratauaricia i fupcrbia kmti g:ccop:ifta6 cbtiili bafiUcas miftco:dia
1 bailitae et immanitl barbaro^.
fi>egcnerdU?fttetudie boltto uiCtas ciuttates eucrtetia: 4d cato feficcapituUun quintum.
n 3fifo!tcgf^dqdeiilUfufttttc^
totia teptdeoi^cdmunii) pepceriJKatcp illo cofugietce mifoe uirtofcp troiaos feri: \ captiuarc ri aufi ftit.
Sj uirgiU" pocia^s mo:c illa mtit** e.3mmo vo mo:c bortiii duitatcs cp^tetiij AU dcfcripfit.O,ue mo:e etia cato:ficutfcribitfalufUu6 nobtitatcue-'
ritatis bil^o^ic^^^friia fua:qua 6 piuratis in fcnatu buit: comeorare it pter^'
mitrit.l^api vgie8:puero8 : diucUiU'' C*^^Utt^.s
bcros a pcntuj c6pkj;u:matrdTami /yM'r*Mwliarumpariq uiao^ib" coUibuiflTet:pbana atc^ oomos fpoliari:ccde icendifl fieri.'p>oflreo armis ixo^ cadaue^rib' cruo:e atcp Uictu oia cdplcri.lDic
fi pbana tacuiner.dco;j fcdib"* fokreboHcs pccre putaremus: 7 bcc nd abaUcnigcnis bofhbus : f; a catiUna %fotqs cius nobiUfTimis fcnatoibus 7romanis ciuibus romana tcmpU metuebant.Sed bi uideUcet pczdiri t patrie parricide.
0.5 ne romani quide ita ullas ce^^unt ut ciuitatcs i tcmpUs eap parcerent uictis.cap.fcxrum.
q Uid crgo p multas gcntcs q life bclU gclTcninT nufg uicris i
deo:p fuo:}^ fedibus pcpercerunt no^
ftcr fermo difcurrat.''fiom3no8 iposuidcamus:ipo6 inq rccolam^^rcfpidamufcp :dano8:6 quo;: pcipua lau6dictii iv^cat fubiecris i dcbcUa: fupboe:-! qi accepta iniuria ignofcc: ma-'
lcbat q pfcq.0.n tot tantafcp urbes:otlatCDominarenfexpugnatad cap
PRIMVS
f)*^
ifta rcticcbant.Ota nc ucro 4 ca q laudarentmapmcrcqiurcbant : ifta p:ccbrilVmia fccundii ipfos pictatis indi
cia prctcrircnt^^^grcgius romani no^minis marcug maiccUusrc^ fyracufaeurbe omatilTima ccpittrcfcrt' caj pu9ftcuiflc ruitura:T ance due fanguinejfuas illi lacbzfmas cffudiflc.6elTit icura pudidtic ctiam in boftc feruadcTlam puufg' oppidum uicto: iufl^ifl*^inuadi:conftituitcdicto:ncqui3 cop"
libcrum uiolarct.ucrfa cft tamcn dttitae motc bcUo:^:ncc ufpiam lcgifu:ab impcratozc ta cafto atcp clcmentifuiflfc prcccptum:ut 4f(|8 ad lUud uelillud tcmplu fug(flet babcret' illefus.
O.uod utiq? nuUo md pictcrirct' : qfincc du9 fletus nec quod cdijccrat propudidtia minimc uiolanda pocuit taceri.fobius tarcntinc cuerfo: urbie a
fimulacro:um dcprcdationc abftiriu^iflTc laudat.Tla^ cu ci fcnba fuggcfl^if
fct:quid de fignia deo:p quc mfta cap
ta fucrant fteri iuberet :continentiam
fuam ctiam iocanoo condiuit.0.ucfiuit cnim cuiufmodi cflent: i cum ci rifolum multa grandia : ucrum ctiamrcnunciarcntur a:mata.:clinquamu8mquit tarcnnnis dcos iratoe.
O.uodicuerfioncurbi8 qucafpcgcfta funt:dc confuetudinc acdderint
beUi:quc ucro clcmentcr: dc potcntia
prouenerint nominis cb:ifti.cap.v^.
c Um igit'nec illiu9 fleto nec buiu8 rifum:ncc iUi" cafta miam;
ncc buiu9 facetam continentia roanorum re^ gcftaf fcriptou tacerc po^
tucrunt:qu3noo ptcrmittcrctur fi ali
quibue boibug in bono:c cuiufpiamdco:um fuo:um fic pcpcrdfl^enr.ut inquocuq; tcmplo ccdem uel captiuita^'tcm ficri^bibcrct i O.uic^d crgo ua^ftationid : trucidationis : dcprcdatio
nt8:concrcmationi9:afftictioni9 i ifta
J I i.-M.f
'-fcfr "T
rcccntifl"ima roana cUdc comifl"!! c:fccit boc confuetuoo bcUott.O.6 autc^
mo:c nouo faaii c:q> inufitatarcrum
facic imanitae barb^ira ra mitts appa
ruit:ut ampUrtimcbafiUcc implcndcpopulo cui pcerct cligercnt^T dcccmcrcntunubincmo fcrirctur : undc ncorapcrctunquo libcrandi multi a mifc
rantibus boftibu9 duccrcnt':i:dc cap^
tiuandinuUincca crudelibus bofti^bu9 abducercnf: boc cb:ifti nomini:boc cbtiftiano tcmpo:i tribucndu S^i''
,
^9 no uida cccus: quifquig uida ncc ^^Iaudat:ingratu9:quifqui9 laudati rc^
luctatur infanu9 cft.3bfit ut p:ude8quifq' boc fe:itatiiputct barbaro^u^.^'Xruculcntifllimag i fcuifl^imas mtcsille tcrruit:iUc frcn.nuit:iUe mirabritc:
tcmpauit:qui pcr propbctam tantoante predidt:uifit3bo in uirga iniqui
tatcs co^ii in ftagcirpcccata co^:mipico:diam aiit meam no difperga abcis.i^icct aliqui9:cur crgo ifta diuinamifcrico:dia ctiam ad impio9 ingra^'tofcp pcrucnit: ur putamu9 nifi c[aca5 prcbuit:qui quotidic fadt o:iri folcm fuum fupcr bonog i malos : ipluit fuper iufto9 1 iiufto9.-' 0.uaui9cnim quidam ifta co!um cogitantcspenitenoo ab impictate fc co:rigant.quidam ucro (icut aprs didt diuiria9bonitafi9 1 longaminitaris dci ptcncte9fecundum duridam co:dis fui:'zco: impenitene tbefauri^et fibi irajindicirc i rcuelationi^ iufti iadic^dd:quircddct unicuiq^ fccunduj opacius:tn paticntia dci ad pctiitcntiaminuitat malos : ficut flagellu^ dd adpaticnriam erudit bonos.Jtcmqj mi^ferico:dia deifoucnoos amplecriturbonosrficut fcucritas dd punienoosco:ripit mal09.*p)lacuit quippc diuicprouidaitie prepararc impoftcmmbona iuftie quibus no fruentur iniu^ftiit mala impqg quibus no epcrudabunturboni.
'>'/ii
"cr
LIBER
r^
t^ecomodiQt icomodis q bonie9c marplcf^ coia fuixt.cap.viij.
i Sta ucro tpilia bona 7 mala"^
utKfcp uoluit clTc coia : ut ncc
bona cupidius appaantur: qucmaliquoqj babc: ccrnunrurncc mala turp(tcr cuitcntur;quibu8 1 boni plcfcpflfficiuntur.3ntcrc{l autcm plurimujquaffit ufus ucl e.^^ rep que^fpcre:
uclcarum quediir aducrfcTlam bonu6 temporalibus ncc bor.ie ejrtollit'nec malts frangitur. XDalus atit idobuiufcemodi ifcUcitatc punitur: quiafcUcitate co:rtjpir.O(tedit tti deus fcpe etiam tn bic diftribucndis euideri'opcratione fuam.Tlam ft nunc omncpcccatum manifefta plectera pena:nibtl ultinto iudicio rcferuari putarcf.
"Rurfus ft nullum pcccatum nuncpuniraapcrtadiuinitas:nuUa ce^uidetia diuia crcdcrctur.^iliter i :b' feco^
dis: (i nS cas dcus quibufda petetib"cuidcntifTima Urgitate conccderet:ia
ad eu ifta pernncrc diccrcinus. Jtco^' fi oiTjus cae pctcntibus daret:no nifi^ptcr talia prcmia fcruiendum illi eearbitrarentur.t! cc pios noe faccrct ta
lis fc:uitus:fed potius cupioos t auaros.t)ccciJ ita ftnt:q*cii
PRIMVS
ds tparr flagellaf: ^ieic^umrmepuniaittur.^iuc irtam utram quanoodiuimtusaffliguntur cude amarafetiunt:cuiu0 amanoo dulcedincm peccantibus cid amarice nolucrut.Tla ft^pterca quif^ obiurgandis i coi:ipicndis malcagentibue pcit: q: oppo:^tunius tpe itjrit: ucl cifdcmipfiB mc^tuit:nc dctcriozcs e^ boc cfficiant':ucladbonauitamtpiamcrudicnoos i"pediat infirmoe aliostprcmatarc^cucrrantafide:nonuidctclTe cupidi^tatie occafio:f5 pfilium cautatie. iU6eculpabtle q' bici diffimilitcr uiuunc1 a malo^ factis abbotrcnr: pcut rripeccarie alicnie que dcoocere aut ob^iurga:e debe:et:du co;;t offcnfioes ca''
ucnr:nefibtnoceanribi8 rcbus cjb*licire boni arc^ inoccnrcr urut^if; cupidiue q> opo:tebat cos q in boc muooperegrinanfifpefupncpatrie prcfegerunt.Tlo folu cjppc infirmio:ee ui^'ta3 ducetcs piugalefilioe biirce t babcre querenree oomoe ac failiae pof''ridcnrcs:quo9 ap^s in ecdcfia allo(|^ooccns t monens qucnadmodum uiucrc dcbeanr ujcozce cum maririe : rmariricu u)co:ibu8:t ftlq cu penrib":1 pcrce ci> filqs^i: ferui cii dniB:i: driicum fcrui6:mulra rcmporalia: mulratcrrena libcnrer adipifcunr':7 molefte
fimirrunt:|)prer que non audenr offe^dcre boies: quo^ fibi uira cdramina^liflTima t confcelcrarilTima difplicet:
uc^ ctia bi qui fupio:cm uite gradu)tenet:nec cdiugalib" uicurirrcriti fut:
1 utcru paruo ac tegummto utuntut:plcfc^ fuc fame ac faluti du3 infidiafatcp impctus maIo:um timent:ab corum rcpbcnfionc fefc abftincnt : t y"uis non in tatum cos mctuant : ut adfimilia pcrpctranda qbuflibct co:umtcrro:ibu8 atcp iprobitatibus ccdat:
ca ipa tri que cum cis non pc:petrant
nolunt plcf(^ cotipcre : cum fo:rafTc
po(rintaliquo8co:hptcnoo cotrige::
nc fi non poruainr:fua falus ac famain piculum epiiumcp perucniat.Tlcc
ca confidcratione qua fuam famamac falute uidcnt elTe nccclTaria ualita
ticrudicnoo;p boium:f5ca potius m^firmitatc qua dclectat ligua bladiea
1 buanus dicsii refotmidaf uulgi iudicium:-! carnis c;:crutiatio rpeptio.
iDoc c^prcr qucda cupidiraris nich:n ;ppi olTicia carirarie.Tld mibi iracpuidcrurbccparua cfTcca quarecummalis flageilenru: t boni:quaDo deoplacer pcrditoe mo:es ctia tempora^
lium pcnarum afflicrione punuc.fla'gcllanfenim fimuI:non quia fimul agunr mali uita:fed quia fimul amictcmporalcm uiram. nd quidem cqualitcr:f5 rame fimul quam bom cdremncre debcrcnnur lUi cotrcpri arcp co:rccri confcquerent crcrnam.ad quamconfcqucda (i noIcnrefTe foci) : ferrec
1 diligerenrur inimici: quia ooncc ui^uunr fcmp inceitu cH utrum uolunratcm fint in mcliue mutari.0.ua in rend nticp parem f^ longe grauio:cinbrircamrquibus per propbctamdf:Jlle quidcm i fuo pcccaro mo:iet:fanguincm aiJt eius de manu fpecubroifrcf^ram. 2ld boc.n.fpecularo:s bocdl populof prcpofiri conllituri fut iecclefq8:ur non pcanr obiurgaoo pcccara.Tlec idco rri ab buiufcemodi culpa penirue aUcnus e:qui liccr ppoftt'^nd fir:in eie rame quibus uire buuisncccfTirareconiungit^multa monedsuel argueda nouirt ncgligir: dcuiraseof offenfioncs:p:oprer lUa quibus ibac uira nd indcbiris urirurfcd plusq> debuir delccrarur. >cinde brir aliacaufam boni quarc tcmporalibus af^fligat mat:quale buir iob:ur ftbi ipebuan" anius ftr^ibar'''! cognit' : ^ta.mte pieraris graiis dai diUgat.
Oz facris i amifTione rcf tpaliu nibilpcreat.capitulum dccimum.
LIBER
H Uib' rcctc pfidcratfe atcp pcrfpccns acrcndc ucrd alt^cl matt
ftccidcrit fidelibus i pq8:q6 cis n i bono ucrccrcfinifi foite pucandu e cipo^ftolicam illam uacarc fcnrentiijm ubiait : Scimu9 qrh diligcntibus dcumoia coopcrantur in bonum:amifcrutoia que babcbant . Tlunquid fidcm:nunquid pictatC5:nuq'd intcnozis bomints bona qui eft antc dcum diucs:^'be funt opcs cb2i(tiano:^:quibu8 opulentos diccbat apoHolud : ubi ait:ft aut qucftus magnus pictas cumjj*fficicntia.Tlibilcnim intuUmus in
^vanc mundum:f5 ncc auferrc aliquid^ pdflumus.bntcs autcm uictum i tc^gomtum bis contenti fimus.Tla quiuoliit diuitcs fieri.iciddt i tetationcm
1 laqueu t dcfidcria multa i nopaque mergunt bomincs in intcrituma pcrditionc. "ftadijc eim e ciu5 malorum au3ricia:qua quidam appctetcsa fide pcrerraucrfit t infcrucrnt fc oolozibus multis.
PRIMVS
emnin (a& abi ea condere i tbefauri^jare illc monuerancj bec mala muoouentura predtjceraL 2lcp boc 4 dnofuo monehobcdierannubt % quomotbefaurijaredcberci; necipfas treasdiuitiae barbaris incurfantibus amiferunr.OLuos aut no obedifTc penitu
it:(jddet3libu6rebu8facicndti cfTetfi nd preccdenrc fapietia ccrte pfeque^tc ejcpicntia didicerunt. 2lt eim ^dajboni etiam cbaftiani tozmcntis ejccmciati funt:ur bona fua bofKbus ^de^rcnt.3lUucronccprodere nec pdcrcpotuenltbonti quo ipfi boni erant.Si aut tojqueri ^ mammona iniqtatis prodcre malucrunt boni no ciat2lrlmoncndi aiir fuerant qui tara pa^'tiebanfpro auro: quanta efTcntfufti^
ncnda pro cbzifto:ut eii potius diligcdifcercnt:^ pro fe paffoa cfcma felicitatc ditarcr.nd aurum i argcnru proquo pari mifcmmum fttir:fcu menti^enoo occultaret:fcu uc;^ dicenoo p:o
dercrur . Tlaq^ inrcr rozmenra ncmo
cbziftum confirendo amifiKncmo au^rum wii ncganoo fcruauit.Oiuocizca
utiliora erant foztalTe tozmta:que bonum incorupribile amadu ooccbanr:g^illabonaquefinculb utili fructudi^os fui amotc toiquebant.S5 (^dajet nd bntcs quod proderent dum ndcrcdun^ rozri funt ; i bi fozte baberccupiebant:ncc fancta uolunratc pau^
perea erant. -Cluibus demonftranddfutt:nd faculrares f^ ipfae cupiditarcs
talib'' cc dignas cruciatib" . Si ucromeliozis uite,ppofito rccondicii auru
argentiicp nd babebant:nefcio quideut}j cuiq' talium acciderit ; ur du bzecredirur rozqucrctur.Ucruntamcnet
fi accidiKprofccto qui intcr illa tozm^
ta paupertatem fanctam pfitebatur:
cbziftu confitebat' Oluapropti: fi ndmeruit ab boftibvia credi: non potuittri hnae pauptatie confcflb: fine ce^lefti mcrcede tO!queri.2Dulto8 t^unt
cttam cbtiftianos famee diuturna ua
ftauit:boc quocp i ufus fuos bdi fidc
le9 pietoleraoo vrcnit. quos.n.faes -
necauir:amali9 uire bui' ficur cozpis
mobis eripuir. Ouos aiit ti necauinoocttit pa" uittr.oocuit^ductt'' iciuai
>e fine tcmporalis uite fiue longi
oiis fiuebreuious.cap.jci.
f d d5 multi ctil cbziftiani in^^'fccti funt: multt multa;p mdtiii
fcda uaricrareconfumpri."boc fi cgrc
fcrcndu5 cft:omnibu6 qui in banc uitam^aeari funt uti(p cdmune e.t^ocfcio neminem fuiftcmoztuum:qui ndfttcrat aliquanoo mozirurue.fims autcm uitc tam longa q? breuem uitamboc idcm hdt. Tlccp.n.aliud meliusaliud dcterius;aur aliud maius i ali^ud breuius cft:quod iam partrcr noneft.
LIQER^
obfumint qu! bene mxcninU
t>e fcpultura bumanoium covpo-'rum que cbnftianiB eriam fi flicru ncQztxmiidimiuc&p.j^.
a X eij m ranta ftragc cadaueroncc fcpcliri potticrut.Tlccp iftd
pii fidcs nimiu rcfozmidatrtcnee prcdictii.Tlec abfumtcs bclliaa refurrecturia co:fotibus obfufura8:quopcapiir capitis n pibii: nullo mo diccrecucrit3e:nolite tiere cos qui copus oc^cidunnaiam autcm non polTunt occide::fi quicy obefTct fliture uite^^ccfd(nimici de co:poMbus ocaTo^ facereuolui(Tet.Tlifi fo:te quifpia fic abfurdu9 eft: ut conrcndat cos qui co:pu3occidunt n dcbcrc timeri afi moztemne co:pu8 occidat: i timeri dcbere p**
mojtcm:ne co:pus ocdfum fcpelin tifmat.falfd e crgo q6 ait cb:iftu9:quico:pu9 occidunt 7 poftea no biit q'dfacianttfi babent tanta que de cadauenbu9 fadannabfit wt falfu^ fit quodueritas didt. >icium cft eim aliquidC09 facere cum ocddiit: q: in coipoit
fenfu9 e occidcnoo: poftea uero nibil
babere quid faciannq: nullu9 fenfuacft in co:po:e occifo.ZDults iracp cojpa cb:iftianop tcrra no tept^fj nullico;r quify a cclo i a terra fcparauit:qui tota implet pfitia fui qui nouit adc rcfufcitct quod creauit. C>idtur 4^dcm in pfalmo:pofnerunt mo:talia fuo:um ruo:um efcas uolatilib'' celi:
camcs fancto^: tuo?z bcfttj9 tcrre*f
fudcrunt fanguine eo;: ficKt aquam icircuitu bicrufale:'Z ri erat q fepcliret.
Scd magi9 ad eyaggerandam crudelitatem co:um qui ifta fecerunt: r\ adeo?t infcUeitate qui ifta perpcfTi funt.
O-uauis eim bec in confpectu boiujdura t dirft uidcanf:f5 preciofa eft inconfpectu oomini mo:9 fancto?j cC."proinde oia ifta ideft curatio fueris:
condirio fepulrare pompa ejrc^aruftimagis funt uiuo:um folatia q fubfi'dia mo:tuo^.&i aliquid prodeft im^pio fepuUura predofa: oberit pio uXflut nulIa.^Preclara^ ejrcquias i con^fpcctu bominu ejrbibuit purpurato ilh diuiti turba famulo^^fj mulro cla^rio:ee i cofpectu dfii ulccrofo ilU pauperi miniftcrium pbuit agfo^um: quieumnon qrtulerunt in marmowinrtumu[o:fed in abrabcgrcmiii fuftulcriit.^Rident bic lUi contra quo9 dcfe^dcnda fufccpimus ciuitatc dd.Ucru'pme fcpulture curam etiam eo:umpbilofopbi ptempfcrunr.-z fepe univ^(i g:crdtu9 dii pro tcrrcna patria morcrent:ubi poftca iaccrcnt uel quibuabeftq9 efca fierent n curariit.licuircp
6 bac re poene plaufibfr diccrc.elO'"^
'
teguquinon babetumam. O.uato
minu9 debet dc co^pib" infepulris in""fulta: cbuftiani8:quibu8 t ipfius carnis t mcmbro:um omnium rcfo:nutio:non folum ej: terra:ucmm etiamq: aUomm elemento:um fecrcrilTimofinuquodilapfacadaucra reccJTerutmtempo:i6 puncto reddcnda 'Z rein^tegranda promitritur,'
Oate fit rario fanctofum co:pO|jfepeUendi.cap.>:iq.
n c 10 tri cotcneda t abqciendafdt co:por3 defiicto;^ majaeq^
iufto;tatpfideUu:quibu9 rag-o^ga' nis 1 uafig ad oia bona opera factua^ yMft*^,ufu9 eft fpiriru9.Si enim parerna uefti9 1 annulu9 ac ftquid buiufmoditanto carius cft poftcris : quanto cr^ga parcntee maio: ejrririt affectus :nullo mooo ipfa fpemcnda funt co:-'pora : quc utiq? muUo famiUariuaBtqj coniuncnus q- qucbbct indume-'ta geftamus.lDcc eim no ad o:namrduel adiuto:iu quod adbibctur cxtrifccu@:fcd ad ipfam naturam bominis
c
PRIMVS
/
pzrtinet.Ondet antiquof iuftomntf-mera officiofa pictatc curata funt:
1 cjcc^c celcbratc:^ fcputtura ^uifa:ipfiq? dum uwcrcnt boc de fcpelicdisud ctia traffcrcndid fuid co:po:ibu9filqg mandaucroKi tbobias fepdien00 moituos dcu^ma-uilTc tefte agToc5medatu:.3pfe quocp diis die tcrtio
rcrunccturusiTtcligiofe mulieris boiium opu9 prcdicat:predicandumcpcomendat q> unguctii prcciofii fupermbraciuB cfTudcritratcp boc ad eumfcpdicndu feccrit:7 budabilii comeo
ranfin euangclio:qui co:pU0 cius de
cruce acceptum diligct atq^ bono:ifi
cc tegcdii fcpelicnduqj curarut.Ueruifte aucfce non boc admoncnt g? infitullu9 cadaucribus fcnfu8:fcd ad dciprouidccia:cui placent ct talia pieta^'
tis officia:co:pora quoqj mo:tuo:u5ptincrc fignificant^ptcr fide refurrcc
rioni9 ai^rucnda . Ubi i iU6 falubntdifcitq^tapoiTitclTe remuncrario jpclcmofmie:qua9 uiucntibus % fcntic^
ribu9 e^bibemue:ri ncq3 boc ap6 dciipcrit quod cj: animis bomtnu mbriaofficio diligeniiccp pfoluif.Siit ^dcj1 alia que fancti patriarcbe 6 co^pib'fttis uei?dendi9 ud tranffcrendi9^^pbetico fpiritu itdUgi dicta uoluc^jt.
Tlon aiit bic locue e ut ea pertractC''
m^^cu fufficiant ca que dijrius.Scd fca que fuftcntandis uiucntibus funt
ncccffaria:ficutuictu9 tamictus: q>^
uis cum graui afflictione dcfint: non
frangiit in bonia pcrferedi tolcradicp
uirtutc:ncccr.idicacc):aio pietatc: fj
cjcercitatam fadunt fccundio:e : q^tomagio cu dcfut ca quc curandis funenb" codcndifcp corporibus ofucto:^adbibcri folcnt:n6 cfficiunt mifcros t
occultis piop fcdibus ia quictos.^iHcpcr boc qii ifta cadaucrib" cb:iftianorii in illa magnc urbis ud ctiam aliorum oppioof uaftatione dcfucrunnnec uiuof cutpa zR qui lion potuc|:c
(fla prebeemec pena moztuomm quinonpolTuntiftafcntirc.
t>c capttuitate fancto|t:c(b'' nun^diuina fotacia dcfuerunt.cap.^riiq.
f dmultii(iutd5uftianictcap^tiui ducti fut.lDoc fae mifrimu
t(i aliquo duci poruenit ubi dcti fui
no inucncriit.Sunt in fcripturi9 flcrie buiu9 etia dadis magna fotacia.Juerunt i captiuitate trcs pucri: fuit
danid:fucrunt alq propbctc: ncc de"*
defiiit coufolatoz.Sic nodcferuit fu^
09 fidclc9 fub diiationcgcnis:l3 barb3rc:rfi bumanc: qui propbctam nddefauit: ncc i uifccnbu9 bctuc . l3oc
quocp itticii cjb'' agim" matunt irridecp cre6re:qui tri in fuig titrcris crcdiit
arioncm mctfmneum nobililTimum/''cifbariftam cum elTct eicctus denaui
cjrceptum dctpbini oo:fo: i ad terraje^c proucctttm.Uerum illud uoitrujde iona propbeta incredibilms-cft."Pbnc mc:cdibitius:quia mirabiliuf:'imirabitius quiapotcntiue.
C>e rcgulo in quo captiaititiQ obrctigioncm ctiam fpontc tolcrande e)ctate^cmplum:quod tamcnilti deoscotenti prodclTc non potuit.capimlu5
h 3lbct tri i(ti'6 captiuitatc Uigionis ca5 ct fpote tolerada i i fuif
prcdaris uirio nobitilTimii c]ccptum.XDarcus rcgulus ipatot popuU roa-'nicaptiuus apudcartbagmefcs fuit:qui cd fibi matlcnt a rdanis fuos rcddi ^ co:um tcncrc captiuos:ad bocimpetranduj ctiam iftum prcdpuc regulu5 CU5 tcgatis fuis roma mifaut:puus iurationeconftrictum: fi quoduolcbant minimc pcgilTet:rcdituf cecartbagine."Pcrrc);it itle atcp i fenamcotraria pcrfuafit^quoniam non arbi
/
LIBER
trabat'utilc eflc rdane rcipu.mutarecaptiuos.TUc poft banc pfuafioticinafuie ad boflcs rcdirc compulfue i:
(^ q: iuraucratad fpote implcuit. 3tilU cum c]ccogitati8 atc^ botrendis c^cruciatibus nccaucrunt. Jnclufo^P''
pc angufto ligno ubi (\m cogcrefrclauifc^ acutilTimis mdicp c6fij:o: ut fein nulli cius parte iclinarct finc peis
fltroci(Tunie etia uigilanoo pemehlt.'ZDcrito ccrtc laudant uirtutc ta ma^
gna infelicitatc maio:c.t p dcos illciuraucrat:quof^ cultu^bibito basgcncri bumano clades ii^i opinanturinrtigi.OLui crgo ^p^ca colebant : utuitam iftam^fpcra reddcret: fi uerujiuranti bae irrogari pead feu uoluc:efcu pmifcre:qd pcriuro grauius iratifacerepotucruni,''S5 cur ratiociatdcjmcam n potius ad utrtlc^ pcludam^l^eos ccrrc (ic illc coluit:ut^pc iurif-'
iurandi fidcin ncc rcmancrct i patria
ncc inde quo libct irc:f5 ad fuos acerrimoa inimicoB rcdirc mimc dubita'ret. t)oc fi buic uitc utilc cpi1:unabat:cui" ta bo::cdu cjcitu meruitr^culdubio falUba^. Suo quippc oocuit e^c^plo nibildcos ad ifta icmporalcm fe^licitate fuie prodefTc culto:ibu6: qri4
dem ille eo^ deditus culiui: t uictus1 captiuus adductus e.7 q: noluit alifer q> per cos iuraucrat faccre : nouo
ac prius inaudito nimiumx^ bo:ribrifupplicq genere cruciatue e^nctua
e.Si autej cultus dco^ pofl banc ui''(a; uelut merccde rcddit felicitate:cmcaluniaftpib" cb:iftiai8 io diitcs ur-'
bi accidiffe ilUi calamitate: quia deos
fuoe colcrc dclhtit:cu potucritet illof
diligetifTime colcs ta ifeli^ fieri q> ille
rcgulus fuic^Tlifi fo:fe cotra clanffi''
ma ueritate tanta quifq' dcmetia mi^
te cccitatis obnititunut ptede audeat
uniuerfam ciuitatc dcos coletc ifelicc
eflTc nd polTc:unuucro bomincpoflc:quod uidel3 potentia dcotum fuo:u5
ntultos potius fit ioonca conferuare
^ fingro3:cii mfiituoo pftct q: fingu^
lis. Si aui dicut marcii rcgulu etia iilla captiuitatc illifcp cruciaiibus co:''
pis animi vtutc bcatii cc potuifle^vt'*pon'* "^A qraf:qua bcata pofllt ec ? ciuitas.Tlccp.n.aliundc bcata ciuitas:
aliunde bomo:cd aliud ciuitas nd fit!> conco:8 bominii multituoo.OLua^obreriduinteridifputo quafiregulouirtus fucrit.Sufficitnucq7 iflo nobilifl^imo cj:cmplo cogunt' fatcri it ^ptco:po:i8 bona:ucl ea^ :e^ q cjnrifec"
bomini accidunt colcnoos dcos: quaooquide ille carcrc bis omnibus ma^luit:q> dcos p quos iurauit offendae.S5 quid facicmus boibud q glo^iac'taiem fe babuilTc ciucm:qualc5 timctbabcre ciuitatcm.Oi fi non timcnt:tale ergo aliquid quale accidit rcgubetiam ciuitati tam diligcntcrq tlle deoe colcnti accidcrc potuiflc faieantu::
1 cbtiflianis lempoib" no calumnief.Uc^ quia dc illis cb^iftianis o:ta queftio e:qui et captiui ducti funt: boc intucanturttaccant^qui faluberrimereligioni e^ binc impudcntcr atcp im^prtidet' iUud(}t:q: ft dqs cof probronon fuit cf> aiientifl^imus culto: illo^
dil ei8 iurifiurandi fidcm feruarec patria caruit du alia non babcrct:capti'uufcp apud boftce pcr longa mo:temfupplicio nouc crudclitatts occifusre:
multo minus nomcn criminandum ecb:iftianum in captiuitate facrato;;
fuo:um:qui fupcrnam patriam ucra^'ci fidc C]cpcctantc6:ctiam in fuis fcdi^bus pcrcgrinos k cfl"e noucrunt.
3n ftupris que ctiam fanctarumfo:te uirginum pafla cft captiuitas:cdtaminari potucrit uirtus animi fi-'ne uoluntatis affenfuxap.pci.
m ilgnufanefecnmputatob^cecb:iftili8:cu cojt e;:aggerantes
PRIMVS
c&ptiait&tc addunt ftupra et cdmtWa.non folu tn alicni mammoia vgiefc^nupturaaifj et iquafda factimoialcs.t)ic ucro ncn fidcemon pictas : ncnfpfa uirtud que cafhtas d!:fcd noflrapotiu8 difpuiatio inter puooic^ arcprocj quibufdam coartatur anguftqe.TUc tm curamue bic alicnia rcfpon''fioncrecUcrKquanttt ipfis noftris cofolationcmfeitigiturimprimispofi '
tum atq) confirmatum: uirtute quaX rccteuiuiturabanimifcde membris
^co:po:i8 impcrare : fanctumqj cojp"* ufu fieri fancte uoluntatis.OLua inco '^
culTa ac fkbili pmanente:4c4d aliusdc cojpozc ufin co:poje feccrit: quodfinc pcccato proprio ti ualcat cuitariprc^ culpam cc patictis.Sed quia nofolum q6 ad oolo:cm:ucra ettam q6ed Ubidincm pcrtinctin cotpoicalieoperparari p6t:quicquid tk pcrpetra''tumfuerit:ifi rctcnta conftantilTimo
aio pudicitiam n cT^cmv.tn puooicntincutit:nc crcdatur factum cum ifitisetiant uo[untatc:quod fieri fottalTe (i /
^ ne carnis aliqua uoluptate n potuic* ^ /
/f'^V^ 6e mozte uoluntaria ob metw pcnc fiuc dcdeco:i9.cap.):vg.
ft pcrboctqucfcoccidc:ijtne(^cq^buiufmdi patcrefqs bua''
nus affcaus eis nolitignofci^t q fe
occidere nolucriit:nc fuo facino:e alie
nu flagitiu5 dcuita:et:(^fci8 cis boc c:tmini dede:it:ipfc aie infipicnrie noncarcbit.llaj utitp \i no I5 priuata potcftate bomine occidcre uel noccntq:cuius occidcndi licenria le;c nulla con
ccdit:^fccto eria i feipfii occidit bdi^cida e:i tato fit nocetio ca fe occi6:it:
cpto inocetiotica ci fuit qua fe occi^dedii putauit. Tla ii iudc facni meito
6tcflaur:cuqp vitas iudicat cii fe laqo
fufpcndit fcckrateillius traditionis
aujciJlepoti" y e^piafTe comilTii: qm
deimiajdcfperanoocptiabiliter pcniten6:nullit fibi falubris penitetie lo
ctj iliquing^to magis a fua nccc (e abHincrc dcbct:qui tali fupplicio quid i
fe puniat non bet.-^^udas ciiim CU5 (e
occidit fccleratum bomine occidit : %tfi non folumcb:ifti:uerum etiam fue
mo:ris rcueftniuit banc uitam:q: licj^pter fut fcclus:alio fuo fcelcreocci"
fus e.ur aiit bomo qui mali nibil fecit fibi male faciat:T (cip(um itcrficie^oo:boic5 intficiat inocctc:ne a Im pati
atur inocctcm:9t
LIBER
{
unmodidc camalium pcupifceriarujno ccdit:i; ipfu cotpus fanctificatur:
7 ideo no cum cis ccdcre inconcudaintencionc perfiftit.Tlcc de ipfo copo^
re pcrit fanaitas^quia co fanae utcn
di pcrfcuerat uoluntae: i quantum iipfo eft 1 facultae.Tlccp.n.co co:puf
fanctum e q^ ciue membra funt mtcgra:aut eo ep nuUo cotreaantur a taccu cu potTmt diuerfis cafibus i m\vxnerata uim ppeti:? mcdici aliqit falu^ti opitulantes bec ibi faciant que botretafpcct^.Obftctrip uirgis cuiufdlintcgntatc manu ucliit cirplozans feu
malmolcntia fcu infcia fuie cafu duminfpicit pcrdidit. Tlon opino: quc