“กาวใหม กาวทยงใหญ กาวตามวถไทย สการทองเทยวอยางยงยนในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”

ปท 3 ฉบบท 26 มถนายน 2555

2

• องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(องคการมหาชน)เลขท118/1อาคารทปโกชน31ถนนพระราม6แขวงสามเสนในเขตพญาไทกรงเทพฯ10400โทรศพท:023573580โทรสาร:023573599เวบไซต:www.dasta.or.th• ส�านกงานพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยง(สพพ.1)-ศนยทาโสมเลขท222หม3ต�าบลทาโสมอ�าเภอเขาสมงจงหวดตราด23150โทรศพท:039516041-4โทรสาร:039516045-ศนยธารมะยมเลขท14/1หม1ต�าบลเกาะชางอ�าเภอเกาะชางจงหวดตราด23170โทรศพท:039552222โทรสาร:039552200

ทปรกษานายวลลภ พลอยทบทม ประธานกรรมการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน, พนเอก ดร. นาฬกอตภค แสงสนท ผอ�านวยการองคการ

บรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน, นายด�ารงค แสงกวเลศ รองผอ�านวยการองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน,

นางศรกลกสววฒนรองผอ�านวยการองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน,พลตรหญงจรสพมพธรลกษณผจดการพนทพเศษ

หมเกาะชางและพนทเชอมโยง(สพพ.1),ดร.ศราวฒศรศกนผจดการพนทพเศษเชยงใหมไนทซาฟาร(สพพ.2),นายทวพงษวชยดษฐรกษาการผจดการพนทพเศษ

เมองพทยาและพนทเชอมโยง(สพพ.3),นายสทธศกดปฐมวารรองผจดการพนทพเศษอทยานประวตศาสตรสโขทย–ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชร(สพพ.4),

นายประเสรฐกมลวนทนศารองผจดการพนทพเศษจงหวดเลย(สพพ.5),นายธนวาธระวทยเลศผอ�านวยการส�านกตรวจสอบภายในอพท.,นายทวพงษวชยดษฐ

ผอ�านวยการส�านกทองเทยวโดยชมชน,นายสธรสธนสถาพรรกษาการผอ�านวยการส�านกบรหารกลาง,นายนรนดรทองปาน

คณะผจดท�านางสาวประจตราประชมแพทยบรรณาธการ,นางสาวแพรวไพลนชะออนกราฟฟกดไซน,นายณฐพงษโปธา,นายธชชยวชรารกษ,นายสธารกษสนทรวภาต,

นายพงศธรสลกเพชร,นายนเวศนวฒนชย,นายกตตศกด เขยวด�า,นายชาญชยบญสงสมค�า,นางจนตนาสงหเทพ,นางชนนโกคณอนนต,

นางสาวกนยกรจนทรแยม,นางสาวเสาวรสชชวล,นางสาวนรศราโภคสวสด,นางสาวมทนาเครอจนทร,นางสาวเกศกมลกรญญรตน,นางสาวเมทนไทยล�าภ

ฉบบน อพท.นวสมเรองราวดๆ ท อพท. ไดจดขนเองและเปนหนวยงานประสานงานมาน�าเสนอใหแกทานผอาน โครงการแรกคอ โครงการนทานแผนดนทองคกรธรกจชนน�าของประเทศไทยจดท�าขน ดวยความเทดทนในสถาบนพระมหากษตรยและความจงรกภกดตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯและอพท. เขาไปมสวนรวมสนบสนนการประสานงานในพนทส�าหรบการจดท�านเวศนศลปหรอLandArtทบานเปรดในต�าบลหวงน�าขาวอ�าเภอเมองตราดจงหวดตราดและจงหวดสโขทยซงเปน2 ใน9พนททไดรบการคดเลอกใหเปนพนททน�าเสนอเรองราวความผกพนของคนในพนทตอพนทของตนโดยใชศลปะเปนสอในการถายทอด เพอใหประชาชนมสวนรวมในการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และงานส�าคญอกงานหนงคอมหกรรมทองเทยวชมชนในโอกาสครบรอบ9 ปขน เมอวนท 2–3มถนายน2555ทผานมาณส�านกงานพนทพเศษเชยงใหมไนทซาฟารอ�าเภอหางดงจงหวดเชยงใหมภายใตชองาน“กาวใหมกาวทยงใหญ กาวตามวถไทยสการทองเทยวอยางยงยนในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”ซงการไดไปรวมงานนท�าใหไดรบรถงพลงของคนในแตละชมชนทจะเปนก�าลงส�าคญในการขบเคลอนการทองเทยวชมชนของประเทศไทยอยางแทจรง เพราะถงแมวาชมชนนนๆจะมธรรมชาตวถการด�ารงชวตในแตละชมชนประเพณหรอวฒนธรรมทองถนทด อยางไรกตามแตถาคนในชมชนไมเหนคณคาของสงเหลานนและไมเขมแขงพอทจะเกบรกษาสงดงามคชมชนเพอสงทอดใหกบคนรนหลงแลวทกๆอยางกจะคอยๆหายจากประเทศไทยไปตามกาลเวลาการทองเทยวรปแบบใหมทจะสามารถผกจตใจพรอมสรางความทรงจ�าทนาประทบใจใหกบนกทองเทยวไมใชเพยงสถานท ธรรมชาตหรอสงปลกสรางทสวยงามสะดดตาเทานนแตอยทตวตนทแทจรงมตรไมตรความมน�าใจความโอบออมอารความออนนอมถอมตนรอยยมจากใจจรงจากคนในชมชนและเอกลกษณอนทรงเสนหของชมชนนนๆทจะสามารถท�าใหผมาเยอนประทบใจและเกบไวเปนความทรงจ�าสวนดน�ามาซงการกลบมาเทยวซ�าพรอมบอกตอสญาตสนทมตรสหายใหเขามาสมผส เสนหในความเปนไทยทงเรองความมน�าใจความออนนอมถอมตนและรอยยมทมาจากใจจรงถอเปนสงทประเทศไทยไดเปรยบประเทศอนๆ ในภมภาคอาเซยน เพราะฉะนนเมอเรามของดอยกบตวแลวการเกบรกษาเสนหอนนาประทบใจตงแตแรกพบนนไวเปนสงทจ�าเปน เพราะสงปลกสรางทลงทนมหาศาลเพอใหเปนสงดงดดนกทองเทยวมอยในทกประเทศและตองยอมรบวาหลายแหงท�าไดดกวาประเทศไทยแตสงทชาวไทยมมากกวาคนอนคอนสยในการเปนเจาบานทดเปนสงทไมตองลงทนมากมายแตสามารถสรางความประทบใจใหนกทองเทยวไดเชนกน เราทกคนจงควรรกษาสงนไวใหคกบประเทศไทยตลอดไป และอกหนงเรองราวดๆ กคอการเสยสละของเจาหนาทและอาสาสมคร ในการปองกนและชวยเหลอผประสบภยทางน�าของอ�าเภอเกาะชางจงหวดตราดอพท.นวสมบทสมภาษณของผทเคยไดมโอกาสชวยเหลอนกทองเทยวทประสบภยทางน�าถงประสบการณความตองการและสงทอยากฝากบอกใหทกคนไดรบทราบกนอกดวย

3

ส�านกงานพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยง (สพพ. 1) อพท.

รวมกบชาว “วพากษ เกาะชาง” และสมาคมธรกจการทองเทยวจงหวดตราด

จดโครงการ “Koh Chang Big Cleaning Day” เพอรวมกนท�าความสะอาด

พนทเกาะชาง สรางจตส�านกดานสงแวดลอม และกระตนใหประชาชน

ชาวเกาะชาง ผ ประกอบการ พนกงานบรการ

เยาวชนและนกทองเทยว ใหตระหนกถงปญหาของขยะ มสวนรวมในการ

จดการขยะ และสรางบคลากรทมจตอาสา เพอน�าไปสการพฒนาทยงยน

โดยขอเชญทกทานเขารวมกจกรรม โครงการ “KohChangBigCleaningDay”

ในวนท 27 กรกฎาคม 2555 เวลา 8.00 น. ท เคซผบ โรงแรมเคซ แกรนด

หาดทรายขาว อ�าเภอเกาะชาง จงหวดตราด ผ เขารวมกจกรรมจะไดรบเสอยด

ของโครงการและอาหารกลางวนฟร

สอบถามขอมลเพมเตมไดท 08 1153 3762

“มหกรรมทองเทยวชมชน” แลกเปลยนความร เพมพนประสบการณสานตอการพฒนาการทองเทยวชมชนอยางยงยน

การทองเทยวเปรยบเสมอนรากฐานไปส การพฒนาในทกๆ ดานโดยเฉพาะการทองเทยวชมชนซงถอเป นฐานส�าคญของประเทศ หากเราพฒนาให ชมชนมความแขงแรงทกชมชน เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ของประเทศกจะแขงแรงตาม

4

การทองเทยวเปรยบเสมอนรากฐานไปสการ

พฒนาในทกๆดานโดยเฉพาะการทองเทยวชมชนซงถอ

เปนฐานส�าคญของประเทศหากเราพฒนาใหชมชน

มความแขงแรงทกชมชนเศรษฐกจสงคมและสงแวดลอม

ของประเทศกจะแขงแรงตามไปดวยดวยเหนความส�าคญ

ในเรองนอพท.จงไดจดงานมหกรรมทองเทยวชมชน

ในโอกาสครบรอบ9ปขน เมอวนท 2 – 3มถนายน

2555ทผานมาณส�านกงานพนทพเศษเชยงใหมไนท

ซาฟารอ.หางดงจ.เชยงใหมภายใตชองาน“กาวใหม

กาวทยงใหญกาวตามวถไทยสการทองเทยวอยางยงยน

ในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”

การจดงานมหกรรมทองเทยวชมชนในครงน

อพท. ไดเชญภาคเครอขายการพฒนาการทองเทยว

อยางยงยน ซงเปนผ น�าชมชนในพนทพเศษภายใต

ความรบผดชอบของอพท.ทง7แหงเขารวมงานไดแก

พนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยงพนทพเศษ

เชยงใหมไนทซาฟารพนทพเศษเมองพทยาและพนท

เชอมโยง พนทพเศษอทยานประวตศาสตรสโขทย –

ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชรพนทพเศษเลยพนทพเศษ

เมองเกานานและพนทพเศษเมองโบราณอทองพรอมทง

ยวชน อพท. ทกร นกวา 420 คนมารวมงานดวย

อพท.นวส มโอกาสไดเขารวมงานมหกรรม

ทองเทยวชมชนในครงนดวยซงสามารถเหนประโยชน

ของการจดงานนไดอยางชดเจนทงเปนการเปดโอกาสให

ชมชนผมสวนรวมจากคนละถนฐานคนละวถชวตคนละ

วฒนธรรมไดพบปะพดคยแลกเปลยนประสบการณ

และความคดเหนศกษาขอดขอดอยของแตละชมชน

เพอน�ามาปรบใชกบชมชนของตนเองผเขารวมงานทกคน

ตางมอธยาศยทด มมตรไมตรตอกน มการบอกเลา

ความรและเรองราวของพนทตนเองใหกบชมชนอนดวย

ความเตมใจ กอใหเกดพลงส�าคญในการพฒนาการ

ทองเทยวชมชน นนกคอความรวมมอรวมใจ

และการเขารวมงานในครงนอพท.นวสยงได

มโอกาสพดคยกบตวแทนของแตละพนทพเศษภายใต

ความรบผดชอบของอพท.ทง7แหงทเขารวมงาน

โดยทกคนมความเหนไปในทางเดยวกนวารสกดใจทได

เขารวมงานมหกรรมทองเทยวชมชนพรอมน�าจดเดน

ทมอย ในชมชนของตนเองมาน�าเสนอ และเปดกวาง

ทางความคด เรยนร ขอดขอดอยของแตละชมชน

มาปรบใชเพอพฒนาการทองเทยวอยางยงยน

5

แมหลวงสพรรณ อนทชย นางสรตนา ภมมาโนช

นายวจตร ไชยมงคล ตวแทนจากชมชนภมนทร-ทาล อ�าเภอเมอง จงหวดนาน ภายใตพนทพเศษเมองเกานาน กลาววา สงทโดดเดนทสดของชมชนภมนทร-ทาล คอ วดภมนทร ทสร างขนโดยพระเจาเจตบตรพรหมมนทร ในปพ.ศ.2139 โดยวดภมนทรมลกษณะแปลกกวาวดอนๆ คอ โบสถและวหาร สรางเปนอาคารหลงเดยวกน ประตไมทงสทศแกะสลกลวดลายงดงามโดยฝมอชางเมองนานใจกลางพระอ โบสถประดษฐานพระพทธรปปางมารวชยขนาดใหญสองคประทบนงบนฐานชกชหนพระพกตรออกดานประตทงสทศหนหลงชนกนนบเปนพระพทธรปทมเอกลกษณเฉพาะตวสวยงาม อกทงยงมภาพจตรกรรมฝาผนงศลปกรรมไทลอทเลาเรองชาดกต�านานพนบาน และความเปนอย ของชาวนานในอดต ซงมภาพป มานยามาน กระซบรกบนลอโลก เปนภาพทนกทองเทยวทงชาวไทยและตางชาตร จกเปนอยางดดแลโดยกรมศลปากรและกรมศาสนา “อพท. ไดเขามาชวยดแลระเบยบเรองการจดขายของบรเวณวดในรปแบบตลาดนดชมชนพอคาแมคาจะเปนชาวบานในพนททงหมด จดพนทขายอยางเปนระเบยบดานหลงวดผมมโอกาสไดเขารวมงานมหกรรมชมชนเปนครงแรกดใจทมโอกาสเขารวมงานกบส�านกงานพนทพเศษอนเพราะสพพ.นานเปนพนทพเศษแหงใหมของอพท.การไดมาเหนศกยภาพทโดดเดนในการท�าทองเทยวชมชนของพนทอนๆทมเอกลกษณแตกตางกนนบเปนประสบการณทดในการน�ามาปรบใชกบพนทพเศษเมองเกานานเพอม งหนาพฒนาอยางถกทาง พนทพเศษนานจะมงเนนเรองของวฒนธรรมประเพณ พนทพเศษหม เกาะชางและพนทเชอมโยงจะเน นวถชวตและธรรมชาต พนทพ เศษเชยงใหม

ไนทซาฟาร เนนเรองธรกจและการรกษาธรรมชาตและอกหลายพนทกจะมจดเดนของตวเองแตกแตงกนสงตางๆทผมไดเรยนรและพบเหนในงานมหกรรมชมชนครงนจะสามารถน�าไปเปนขอมลส�าคญในการพฒนาสพพ.6 ในดานทบกพรองไดเปนอยางด เพอน�าพนทเมองเกานานไปสการทองเทยวอยางยงยนพรอมรกษาขนบธรรมเนยมของนานใหคงอยไวสบตอไป” ดานนายวชนค�านมตนายกอบต.กกสะทอนอ�าเภอดานซาย จงหวดเลย ภายใตพนทพเศษเลยกลาวว า จดเด นของกกสะทอนคอความงามของดอกพญาเสอโครงทจะออกดอกชวงเดอนธนวาคม–มกราคมจ�านวนกวา1แสนตนบนเนอทกวา1พนไรในพนทเขตอทยานแหงชาตภหนรองกลา อย เหนอระดบน�าทะเล 1,800 เมตร นกทองเทยวจะตองใชรถโฟลววเปนพาหนะเพอขนไปชมโดยไดรบการดแลจากอทยานแหงชาตภหนรองกลาซงชาวบานในพนทกเข ามามสวนรวมในการชวยดแลตนไม ถางหญาอบต. กกสะทอน จะชวยสรางหองน�า และปรบปรงทางขนใหสามารถเดนทางขนลงไดตลอดป นายกอบต.กกสะทอนกลาวตออกวาทางอบต.กกสะทอนไดรวมมอกนชาวบานจดท�าโฮมสเตยเพอรองรบนกทองเทยวจ�านวนกวา 20 หลงคาเรอนและยงม เตนท ท เตรยมไว อกกว า 40 เตนท หรอนกทองเทยวขาลยทอยากขนไปนอนสมผสบรรยากาศสบายๆ กสามารถน�าเตนทขนไปกางเองได อากาศดานบนบรสทธและสดชนมากโดยอบต.ก�าลงพดคยกบชาวบานเพอจะใหท�าของทระลกไวขายนกทองเทยวเปนรายไดเสรม เพราะทนมแหลงวตถดบทท�าจากไมเชนไมฉ�าฉาไมขนนไมมะมวงอกทงมตนเขมทน�ามาใชท�าไมกวาด เปนสงทน าจะน�ามาตอยอดเพมมลคาได

นายวจตร ไชยมงคล นายวชน ค�านมต อาจารยสบน วเชยรศร นางทศวรรณ ลสวน ก�านนสมหวง สวสดมงคล

นายวลลภพลอยทบทมประธานกพท.

กพท.และผบรหาร อพท.

บรรยากาศงานมหกรรมฯ

ล�าตดโบราณจากต. ตะเคยนเตย จ. ชลบร

การออกรานของอพท.นาน

6

“นอกจากจดเดนเรองดอกพญาเสอโครงแลวยงมเทศกาลขาวไร

ซงจะมเทศกาลชวงวนท 25 ธนวาคมของทกป มพนธ ข าวหลากหลาย

นาสนใจ โดยเฉพาะขาวพนธ พระยาลมแกงทไดชอนมาเพราะเปนขาว

ทรสชาตดอรอยจนลมกนแกงซงชาวบานในชมชนมศกยภาพและตองการ

ท�าการทองเทยวชมชนเปนอยางมากเพราะทนมธรรมชาตทอดมสมบรณอยแลว

เหลอแคตองชวยกนรกษาธรรมชาตทมอย ใหด พรอมรกษาวฒนธรรม

ประเพณทองถนไวเปนสงดงดดเพอสรางความประทบใจใหนกทองเทยว”

ส�าหรบพนทพเศษเมองโบราณอ ทอง อาจารยสบน วเชยรศร

ผ อ�านวยการกองการศกษา เทศบาลต�าบลอทอง เปดเผยวา เมองโบราณ

อทองเปนเมองทเจรญมากในยคสมยหนงแตไมคอยมใครกลาวถงพระเจา

อ ทอง บรเวณทเปนเมองโบราณอทอง มการคนพบรปป นดนเผา เปนดน

สมยเดยวกบพระเจาอโศกมหาราชพบลกปดหนอยในศพกวา15,000เมด

พบเหรยญจกรพรรดซซาเกาะตดกนเปนปกจ�านวนมากนบเปนการคนพบ

ทล�าคาและนาอศจรรย

นายสจตตวงษเทศผเชยวชาญดานโบราณคดและประวตศาสตรไทย

ซงมความรในเรองเมองอทองสนนษฐานวาอทองมมากอนอยธยามพนท

ประมาณ500ไร วจยแลวพบวาอ ทองเปนศนยกลางการคาขายตอนน

กรมศลปากรไดสงหามไมใหมสงปลกสรางในบรเวณเมองโบราณอทองแลว

ปจจบนกรมชลประทานไดลงมอขดลอกคเมองพยายามฟนสภาพใหกลบกลาย

เปนเมองขนมาใหมโยกยายศนยราชการทเคยอยในเมองโบราณอทองออกไป

ตงใหมดานนอก และปรบภมทศนโดยรอบ พรอมลงมอสรางพระพทธรป

เพอเปนสงยดเหนยวจตใจและสรางความศรทธาใหคนเดนทางมาสกการะ

“โดยจดเดนของเมองโบราณอทองจะเปนการสรางเมองใหมจาก

เมองเกา โดยจะมการเสวนารวมกบ อพท. เพอใหความร และสรางความ

เขาใจใหคนในชมชนซาบซงและตระหนกถงความส�าคญของพนททตวเอง

อาศยอย การเขารวมงานมหกรรมชมชนในครงน ไดรบร ถงบทบาทของ

อพท.ชดเจนขนวาอพท.มบทบาทอยางไรดานการทองเทยวชมชนรวมถง

บทบาทดานอนๆตอการทองเทยวของประเทศไทยอกทงยงไดร วาอพท.

มกระบวนการท�างานอยางไร ไดเหนวา อพท. ใชคนนอยในการท�างาน

แตเนนไปทการผลกดนใหชมชนเขมแขง สรางความตองการใหเกดจาก

ชมชน” อาจารยสบน กลาว

7

นางทศวรรณ ลสวน ผ ใหญบานคกพฒนา ต�าบลสารจตร

อ�าเภอศรสชนาลยจงหวดสโขทยภายใตพนทพเศษอทยานประวตศาสตร

สโขทย–ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชรกลาวถงจดเดนของพนทตนเองวา

การทองเทยวชมชนของบานคกพฒนาจะใชความเปนรากเหงาดงเดมเปน

สงดงดดนกทองเทยวเชนการละเลนหลงจากเสรจงานนาการละเลน

ในเทศกาลตางๆอยางออกพรรษาสงกรานตใชสงทมอยในทองถน

มาประกอบการละเลนอาทนางครกนางของนางกลก(ใชกอนหนมา

ประกอบ)ซงหมบานจะอยใกลกบอทยานประวตศาสตรศรสชนาลย

ท�าใหสมยกอนจะมโบราณวตถกระจดกระจายรวมถงฝงตวอยในดน

เปนจ�านวนมากเชน เครองสงคโลกขาวของเครองใชโบราณตางๆ

ในสมยนนมการขดคนพบอยตลอดเวลา ท�าใหทกวนนไมมเหลอให

ขดแลว แตยงมส วนทหลงเหลออย ในหม บ าน ชาวบานไดน�ามา

รวบรวมไวเปนพพธภณฑชมชนในหม บาน เพอใหนกทองเทยวทม

ความสนใจเดนทางมาชม ซงถาไมมเรองราวทจะบอกเลาใหคนมา

ดรบร ทกคนกจะไมไดความรกลบไปเปนจดออนทยงมอยในเวลาน

“ดฉนอยากใหมงานวจยชมชน เพอน�ามาเปนแมบทของ

ชมชนใหทกคนในชมชนรวารากเหงามาจากไหนชมชนบานคกพฒนา

มความเขมแขง ทงดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม เพราะถาทกคน

รถงรากเงาของตวเองกจะไมทอดทงบานไปอยทอนจดเดนอกอยาง

ของชมชนคอเปนศนยพนธขาวทขายพนธขาวใหกบกรมการขาวคอ

พนธชยนาท80หรอกข.31ซงตอนนมศนยการขาวชมชนเพอขายให

คนในทองถนดวยขาวของทนเปนขาวปลอดสารพษ เปนผลตภณฑ

ชมชนทไมตองไปเปลยนวถความเปนอย ซงชาวบานสามารถน�ามา

ขายใหกบนกทองเทยวเพอเปนของฝากไดอกดวย”

ในสวนของพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยงก�านน

สมหวง สวสดมงคล ตวแทนจากชมชนชากแงว ต�าบลหวยใหญ

อ�าเภอบางละมงจงหวดชลบรเลาถงจดเดนของชมชนตวเองวาทชมชน

ชากแงวมตลาดชากแงวซงเปนชมชนชาวจนโบราณอายกวา100ป

8

ทเคยเปนชมชนใหญเมอประมาณ50ปทแลวมทารถโรงหนงโรงงว

โรงโมแปงทมมากถง 17 โรง สมยกอนมคนอาศยกวา 4,000 คน

แตทกวนนจะมลกหลานกลบมารวมตวคกคกเฉพาะวนตรษจนและ

งานวนเกดอามา หรอเจาแมทบทม เพราะทชมชนจะมศาลเจาแม

ทบทมเปนทเคารพสกการะของชาวบานทางชมชนและภาครฐมแผน

จะท�าการฟนตลาดเกาแหงนใหมชวตอกครงมแผนจะเปดอยางเปน

ทางการในปพ.ศ.2557แตจะเปดใหนกทองเทยวเขามาลองสมผส

บรรยากาศกอนในชวงเทศกาลไหวพระจนทรระหวางวนท 29-30

กนยายน2555นในวนงานทกคนทอยในชมชนจะใสชดจนเพอสราง

บรรยากาศตอนรบนกทองเทยวสวนตลาดจะขายอาหารดงเดม เชน

ก ยชาย ขาวหลาม หอยจอ หมหยอง บะจาง

“กอนทจะท�าตลาดมการท�าประชาคมใหคนในชมชนรบทราบ

ขอดข อเสยในการฟ นตลาด ข อดคอมรายได เพมขน ข อเสยคอ

มมลภาวะเพมขน ทงขยะ เสยงดง ความเปนสวนตวลดลง แตการ

ฟนตลาดอาจชวยท�าใหลกหลานกลบมาท�ามาหากนทบานโดยชาวบาน

เกอบทกหลงคาเรอนเหนดวยตอนนคดจะท�าพพธภณฑชมชนโดยจะน�า

ภาพเกาหายากของชมชนมาบรรยายเลาเรองแตกตดปญหาเพราะภาพเกา

ของตลาดหาไดยากการเดนทางมารวมงานมหกรรมชมชนกบอพท.

ถงแมจะตองเดนทางไกล แตกไดรบความร และเปดโลกทศนใหมๆ

ถอวาคมคากบการเดนทางไดร ถงทศทางทชดเจนในการท�างานของ

อพท. และยงไดขอคดดๆ อกมากมาย พนทของผมถอวาไดเปรยบ

เพราะยงไมไดเปดเปนทางการท�าใหไดฟ งข อดของผ อนเพอมา

ปรบเปลยนใชกบพนทไดเตมทงานในครงนยงท�าใหผมรวาการจะท�า

ใหการทองเทยวชมชนเกดไดอยางยงยน ตองอาศยแรงกายแรงใจ

จากภาคประชาชนเปนหลกทงการรวมกนคดรวมวางแผนปฏบตงาน

รวมรบผดชอบรวมรบผลประโยชนโดยวถชวตความเปนอยไมเปลยนแปลง

ไมถอรายไดเปนตวตง และหมนดแลรกษาสงแวดลอมโดยเฉพาะ

เรองขยะใหด”

อกหนงเสยงจากแมหลวงสพรรณอนทชยประธานกล ม

ออมทรพยบานไรกองขงภายใตพนทพเศษเชยงใหมไนทซาฟาร

กลาววาชมชนของบานไรทองขงเปนชมชนทเขารวมเปนชมชนทองเทยว

เชนกนสมยกอนคนภายนอกทเขามายงหมบานจะเปนกลมดงานเรอง

การออมทรพยของหมบานทประสบความส�าเรจมากเพราะเปนการ

ออมทรพยเพอชวยเหลอคนในหม บานจรงๆ ไมใหชาวบานตองไป

ก ยมเงนนอกระบบจนตองมหนสนตดตวและยงมกจกรรมอนรกษ

โดยการเชญชวนเดกตงแตอายประมาณ 3 – 18 ป ใหมาชวยเกบ

ขยะรอบหม บานทกวนอาทตย ท�าใหหม บานสะอาดปราศจากขยะ

แตตอนนในหม บ านยงมของดอกอย างหนงเพอให คนภายนอก

เขามาเรยนร คอ เรองสขภาพของคนในชมชน

“มอย ครงหนงเคยตรวจสขภาพคนในหม บานพบวาคนใน

หมบานมสารพษตกคางในเลอดถง95%ทกคนเลยคดวาควรปลกผก

ปลอดสารพษกนกน เอง ท�าให ทกหล งคาเรอนหนมาปลกผก

สวนครวรวกนไดพอเรมปลกผกมากขนกมผกเหลอทางเชยงใหม

ไนทซาฟารกใหชาวบานน�าผกทเหลอจากการบรโภคน�าไปขายให

นกทองเทยว เปนอาหารใหยราฟกวางท�าใหชมชนมรายไดเพมขน

อกหนงชองทาง อกทงยงรวมกนจดกจกรรมพานกทองเทยวไปชม

สวนล�าไยพรอมสาธตท�าอาหารจากผกทปลกอยในสวนล�าไยใหทาน

กนสดๆโดยเจาของสวนล�าไยเตมใจใหคนในชมชนทไมมทดนส�าหรบ

ปลกผกเขามาปลกผกฟรทนไดจดเดนอกอยางคอผ ใหญบานหรอ

ทชาวบานเรยกกนวาพอหลวงจะไปซอไสเดอนมาเพอขายฉไสเดอน

ส�าหรบน�าไปท�าปยใหกบคนนอกหมบานแตแจกใหฟรส�าหรบคนใน

หมบานทบานไรกองขงถอวาเปนทวรสขภาพ นกทองเทยวทเขามา

จะไดทงสขภาพใจ สขภาพกายทดกลบไป”

9

ปดทายดวยนางสรตนาภมมาโนชประธานกลมทองเทยว

บานน�าเชยว ชมชนบานน�าเชยว ต�าบลน�าเชยว อ�าเภอแหลมงอบ

จงหวดตราดภายใตพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยงเปดเผย

ถงจดเดนของชมชนบานน�าเชยววาในชมชนบานน�าเชยวจะมทงหมด

6 กล ม คอ กล มโฮมสเตยทมอย 18 หลง กล มภมปญญาพนบาน

มการสานงอบท�าตงเมเปนผลตภณฑเดนกลมเรอน�าเชยวม25ล�า

กลมอาหารและสถานทกลมมคคเทศกทองถนกลมของฝากทกกลม

จะมการแบงหนาทกนอยางชดเจนเพราะจะมคณะเดนทางมาดงาน

ตลอดเวลาสวนใหญคนทมาแลวจะเกดความประทบใจและกลบมา

เยอนอกคนทเขามารวมกบกลมกจะมรายได แตจะตองหกใหกล ม

เพอน�ามาเปนสวสดการใหคนในกล มดวยถอเปนเรองดทท�าให

คนแกมงานท�าเดกรจกหารายไดพเศษและถอเปนการอนรกษไปในตว

ไมวาจะเปนความสะอาดของแมน�า เพราะตองมการน�านกทองเทยว

ไปงมหอยปากเปดและปลกปาโกงกางอกทงเดกรนใหมยงไดเรยนร

การสานงอบการท�าตงเมเปนการอนรกษภมปญญาทองถนรวมถง

ชวยสานสมพนธของคนทกกลมอายในชมชน สรางรากฐานสความ

เปนชมชนเขมแขง

การพฒนาการทองเทยวใหเกดความยงยนตองอาศยความ

รวมมอระหวางกนของทกภาคสวนเปนส�าคญอพท.มหนาทในการ

ประสานงาน สงเสรม และสนบสนนชมชนทองถนและเครอขายท

เกยวของใหเขามามสวนรวมในการอนรกษและพฒนาแหลงทองเทยว

ทงในพนทพเศษและพนทเตรยมประกาศเปนพนทพเศษตามนโยบาย

สร างความสมดล 3 ด าน ได แก เศรษฐกจ สงคมสงแวดลอม

แตทกอยางจะประสบความส�าเรจหรอไม อย ทคนในชมชนวาเหน

ความส�าคญและพรอมทจะหนมารวมใจกนผลกดนชมชนสการเปน

ชมชนทองเทยวอยางยงยนแลวหรอยง

10

สรางชางเทคนครนใหมและขยายเครอขายถงหมกกาซสเกาะชางใต

สบเนองจากการทองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนโดยส�านกงานพนทพเศษ

หม เกาะชางและพนทเชอมโยง (สพพ.1) ไดจดอบรมถงหมกกาซชวภาพ ตดตงถงหมกกาซแกรสอรทและโรงแรม

ในพนทต� าบลเกาะช างหลายแห ง เม อวนท 19-24 พฤษภาคม 2555 ทผ านมา คณะวทยากรน�าโดยแม ช

ดร. สายจตร จะวะนะ ไดลงพนทเกาะชางอกครง โดยครงนมการขยายเครอขายตดตงมายงพนทต�าบลเกาะชางใต

และจดอบรมชางเทคนคในพนทเพอประกอบถงหมกกาซชวภาพเพอการพงพาตนเอง

องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนโดยส�านกงานพนทพเศษหมเกาะชางและ

พนทเชอมโยง (สพพ.1)จดอบรมถงหมกกาซชวภาพครงท4ขนระหวางวนท19 -21พฤษภาคม2555ณวดสลกเพชร

หม ท 5 ต�าบลเกาะชางใต อ�าเภอเกาะชาง จงหวดตราด โดยมพลตรหญงจรสพมพ ธรลกษณ ผ จดการพนทพเศษ

หมเกาะชางและพนทเชอมโยง (สพพ. 1) เปนประธานในพธเปด

ความร ทน�ามาถายทอดใหแกผ เขารวมอบรมคอ การรณรงคคดแยกขยะในพนทเกาะชางใต และการตดตง

ดแลถงหมกกาซชวภาพ โดยแมช ดร.สายจตรจะวะนะอกทงยงมการสาธตและประกอบถงหมกกาซชวภาพส�าหรบ

ตดตงณแสงสวางโฮมสเตยต�าบลเกาะชางใตอ�าเภอเกาะชางจงหวดตราดซงถอเปนตนแบบโฮมสเตยลดโลกรอน

แหงแรกบนเกาะชางเนองจากถงหมกกาซชวภาพชวยลดขยะเปยกสาเหตของการเกดกาซมเมนทท�าใหเกดภาวะโลกรอน

นอกจากนยงจดอบรมใหความร การตดตงถงหมกกาซชวภาพใหแกชางเทคนคในทองถนต�าบลเกาะชาง

ระหวางวนท 22-24พฤษภาคม2555ณวดคลองพราวหมท 4ต�าบลเกาะชางอ�าเภอเกาะชางจงหวดตราด เกยวกบ

การตดตงและดแลถงหมกกาซชวภาพ โดยแมช ดร.สายจตร จะวะนะ และมการลงพนทส�ารวจ ซอมบ�ารงถงหมก

กาซชวภาพทไดเคยตดตงไวกอนหนานดวย

กลนกระเทยมตดมอ

กลนกระเทยมตดมอแลวตดทนมาก ลางดวย

น�าธรรมดาไมออก ใหแปรงเลบและมอดวย

ยาสฟนและแปรงสฟนเกา เหมอนแปรงฟน

กลนกระเทยมกจะหายไป

ขจดกลนเหมนในกระตกน�าแขง

ใหผสมเบกกงโซดากบน�ารอนและน�ามาถ

ลางใหทวอกครงดวยน�า กลนสาปจะหายไป

บรรเทาอาการปวดฟน

น�าใบกระเพรามาขยกบเกลอ อดไปรฟนทปวด

ทงไวสกพกอาการปวดจะทเลาลง

บรรเทาอาการปวดจากแตนตอย

แคใชแอมโมเนยชบส�าลแปะลงไปตรงทถกตอย

กจะหายปวด

แปงหมายถงแปรงอาการบวมเลกนอยและชาเปนระยะเวลาสนๆใชกบอวยวะของรางกายเชน“คนใกลคลอดมอจะแปงๆอยางนแหละ”หมายถงคนใกลคลอดมกจะมอบวมและชา

ลสวน หมายถงทงสวนค�าวา“ล”นาจะเพยนมาจากค�าวา“โละ”เชน“ขายเงาะลสวนงายกวาทตองมานงตดเอง”หมายถงขายเงาะทงสวนหรอยกทงสวนงายกวาตดลกเอง

นอยๆ

หมายถงเลกนอย นดหนอย นอยๆเชน “ปรงใหออกหวานนอยๆ นะ”หมายถง ปรงอาหารใหมรสหวานเลกนอย

กง หมายถงตาหรอป

11

หลงจากโครงการเครอขายเฝาระวงและรายงานสถานการณทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมไดมการจดอบรมเพอจดตงคณะท�างานและใหความร เรองบทบาทหนาท

ของคณะท�างานตามทอพท.นวสไดน�าเสนอไปในเลมทแลวนนเพอใหเกดความตอเนอง

ในการท�างานท�างานรวมกนของคณะท�างานและอาสาสมครในพนทและเปนไปตามวตถประสงค

ในการสรางจตส�านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอสงเสรมใหชมชน

มสวนรวมในการตดตามตรวจสอบและเฝาระวงคณภาพทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงมการจดกจกรรมปลกปาบกและปาชายเลนขนใน4พนทคอบานคนนาหมท5ต�าบล

หวงน�าขาวอ�าเภอเมองจงหวดตราดเนอท5ไรเมอวนท4มถนายน2555,อางเกบน�า

วงปลาหมอหม ท 1ต�าบลเขาสมงอ�าเภอเขาสมงจงหวดตราดเนอท 3ไร เมอวนท

15มถนายน2555,บานแหลมโปะหม ท 1ต�าบลหวงน�าขาวอ�าเภอเมองจงหวดตราด

เนอท5ไรเมอวนท20มถนายน2555และบานธรรมชาตลางหมท6ต�าบลคลองใหญอ�าเภอ

แหลมงอบจงหวดตราดเนอท5ไรเมอวนท22มถนายน2555

ตดตามประเมนการฟนฟระบบนเวศของโครงการเครอขายเฝาระวงและรายงานสถานการณทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

12

สขภาพหวใจเปนเรองใกลตวทหลายคนมกมองขามทงทจรงแลวเปนสงควรดแลใหมากทสดกอนเขา

ชวงวยชรา วนน การแพทยนาร ขอแนะน�าเคลดลบ 8 วธการดแลสขภาพหวใจ เพอเสรมสรางภมตานทาน

โรคตางๆ ส การชราภาพอยางมความสขทงกายและใจ

เรมจาก ‘การร จกตวเอง’ คนทกคนตองร จกพฤตกรรมสวนตวของตนเองเปนอยางด เพราะฉะนน

ควรเลอกวธด�าเนนชวตทชวยลดความเสยงจากโรคหวใจ เชน การเลอกทานอาหาร การออกก�าลงกาย การเลก

สบบหร เลกดมสราจากนน ‘ผอนคลายความเครยด’ เพราะถาร สกสบายใจและมความสขตลอดเวลาภาวะ

ความดนโลหต และระดบฮอรโมนความเครยดเพมสงจนเปนอนตรายกจะไมเกดขน

ขนตอนตอมา ‘ลดน�าหนกสวนเกน’ เพราะความอวนและน�าหนกสวนเกน เปนสาเหตของโรคหลอดเลอด

หวใจตบ ความดนโลหตสง ไขมนในเลอดสง ซงโรคเหลานคอตนทางน�าไปสโรคหวใจทงสน รวมถง ‘รบประทาน

อาหารทมประโยชน’ควรหลกเลยงหรอลดอาหารทมไขมนมากเกนความจ�าเปนหมนรบประทานผกและผลไม

และโปรตนไขมนต�าในปรมาณทพอเหมาะ

ทส�าคญอยาลม ‘ตรวจสขภาพเปนประจ�า’การตรวจสขภาพเปนสงทจ�าเปนแตหลายคนกลบมองขาม

ทงทจรงแลวการตรวจสขภาพชวยใหพบปญหาโรคภย ทอาจกลายเปนอนตรายไดตงแตในระยะแรกเรม

‘ควบคมความดนโลหต’ ความดนโลหตสงเปนสาเหตพนฐานของโรคหวใจ แพทยมกจะแนะน�าใหหลกเลยง

ปจจยทกอใหเกดความดนสง เพอเปนการปองกนเบองตน

รวมถง ‘อยาอย เฉย’ การออกก�าลงกายอยางนอยวนละ 30 นาทเปนประจ�า สปดาหละ 4-5 วน

สามารถลดความเสยงตอโรคหวใจรวมถงอกหลายโรคไดอยางไมนาเชอขอสดทาย’งดสบบหร’ เพราะนอกจาก

เสยงอนตรายจากโรคปอดแลวบหรยงเปนปจจยเสยงตอโรคหวใจทรายแรงเนองจากคบคงไปดวยสารเคมทเปน

อนตรายตอหวใจและระบบไหลเวยนโลหต

เพยงแคใสใจและหมนท�าตามวธเทานสขภาพหวใจของเรากจะแขงแรงพนโรคภยอยางงายดาย

เคลดลบดแลสขภาพหวใจ สวยชราอยางมความสข

13

14

ดวยความเทดทนในสถาบนพระมหากษตรยและความจงรกภกดตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯท�าให 9 องคกรธรกจชนน�าของประเทศไทย ไดแก มลนธรวมดวยชวยกนส�านกรกบานเกดในนามของบรษทดแทคแอรเอเชยบางจากบานป ธนาคารไทยพาณชยยามาฮาเอสซจเมองไทยประกนชวตและน�าตามตรผลรวมกนเปดโครงการนทานแผนดนโดยมอพท.รวมสนบสนนในการประสานงานในพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยงและพนทพเศษอทยานประวตศาสตรสโขทย–ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชรซงเปน2ใน9แหงทไดรบคดเลอกใหเปนพนทจดนเวศนศลปบนแผนดน (LandArt)

นายพงศพรหมสนทวงศณอยธยาคอมโพสเซอรผแตงเพลง นทานแผนดนและหวหนาโครงการนทานแผนดนกลาววาจดเรมตนของโครงการเรมจากตนไดมโอกาสพดคยกบคณบญชยเบญจรงคกลผบรหารดแทคทเคยไดรวมงานกนในการแตงเพลงส�านกรกบานเกดในแคมเปญของดแทควาชวงน�าทวมปทผานมาในหลวงทรงตรสไมใหภาครฐน�างบประมาณมาจดงานฉลองเฉลมพระชนมพรรษาแตใหน�างบประมาณ

ไปชวยประชาชนแทน ในปนภาคเอกชนหลายองคกร จงรวมกนคดทจะจดท�าโครงการดๆ เพอถวายแดพระเจาอยหว จงเกดเปนโครงการเพลงนทานแผนดนขน “เพลงนทานแผนดนเปนการบอกเลาถงความเปนมาของสถาบนพระมหากษตรยของประเทศไทยวากวาจะไดเปนพระมหากษตรยไทยมความเปนมาอยางไร เพลงนทานแผนดนจะรองเปนสอส�าเนยง4ภาคเหนอกลางใตอสานมศลปนระดบคณภาพมาขบรองสอสารเพลงของแตละภาคภาคเหนอจะเปนคณสนทรเวชชานนทภาคกลางเปนผมและแอดคาราบาวภาคใตเปนศบญเลยงและคตาญชลภาคอสานก�าลงอยในขนคดเลอกคนทเหมาะสมเพลงเหลานเมอถงชวงเวลาในการเผยแพรสามารถดาวโหลดไวฟงได โดยรายไดทงหมดน�าเขามลนธชยพฒนา” หวหนาโครงการนทานแผนดน กลาวอกวา หลงจากท�าเพลงเสรจแลวกคดวานาจะมมศลปะอกแขนงหนง เพอท�าใหประชาชนมสวนรวม จงเลอกศลปะนเวศนศลป (Land Art) เพอใหประชาชนมสวนรวมในการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวโครงการแตงเพลงเรมตงแตเดอนพฤศจกายน2554สวนนเวศนศลปบนแผนดนจดท�าขนทงหมด9แหงเรมด�าเนนการตงแต12พฤษภาคม-29กรกฎาคม2555 โดยแตละแหงก�าหนดใหแลวเสรจภายในเวลา7 วนนเวศนศลป

บนแผนดน จะใชความมสวนรวมเยอะมาก จงตองพงพาความรวมมอของคนในพนท และหนวยงานราชการหลายหนวยงาน ยกตวอยางเชนทบานเปรดในต�าบลหวงน�าขาวอ�าเภอเมองตราดจงหวดตราดจะท�าเปนการปลกปาชายเลนใหเปนวงกระเพอมของน�ากตองไดรบการยนยอมจากทของเอกชนเจาของพนทจากนนตองประสานรถเครนทมาถายท�าจากการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดตราดความรวมมอจากนกเรยนในพนททมาปลกปาชายเลนจาก4โรงเรยนมสขาเคลอนทไดรบการอ�านวยความสะดวกจาก อบจ. ตราด โดยมอบต.หวงน�าขาวเปนคนคอยประสานดแลความเรยบรอยและเปนเรองทนายนดมากเพราะเมอเปนโครงการทท�าเพอพระเจาอยหวแลวทกอยางกส�าเรจลลวงอยางไมมอปสรรคดวยความศรทธาทชาวไทยทกคนมใหแกพระเจาอยหว โดย9พนททจะใชสรางสรรคงานนเวศนศลปมจงหวดนครนายกจงหวดขอนแกน จงหวดเชยงใหม จงหวดสงขลา จงหวดตราดจงหวดสโขทยจงหวดเชยงรายจงหวดภเกตและกรงเทพมหานครหลกในการเลอกพนทในการสรางงานนเวศนศลปจะใหศลปนมสวนในการชวยเลอกสถานทในฝนของตนเองเพราะศลปนจะรวาพนททตนตองการน�าเสนอตองใชพนทแบบใดหากศลปนทานใดไมมพนทในใจทางทมงานกจะมสถานทหลายแหงมาน�าเสนอใหอยางทจงหวดตราดอาจารยไพโรจนวงบอนซงเปนเจาของผลงานและเปนคนจงหวดตราดกเปนผชวยเลอกพนทและส�าหรบจงหวดตราดและจงหวดสโขทยยงไดอพท.ชวยประสานงานอกแรงในเรองพนทใหการท�างานจงมความสะดวกมากขน ส�าหรบโครงการนมพนท2แหงทอยในพนทพเศษของอพท.ไดแกพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยงใชพนทนากงรางของเอกชนซงตดกบปาชายเลนบานเปรดในอ�าเภอเมองตราดจงหวดตราดจะใชการปลกตนกลาโกงกางกวา7,000ตนเปนรปรอยน�ากระเพอมออกเปนวงๆซงออกแบบโดยอาจารย ไพโรจน ว งบอน ด วยแนวคด“ความอดมสมบรณ”ความอดมสมบรณจะเกดขนไดตองมน�าน�ากคอน�าฝนเมอฝนตกลงมากจะมน�ากระจายออกเชนเดยวกบปาชายเลนปาชาย

เลนเปนจดก�าเนดของสตวเลกสตวนอย เชนเดยวกนเอาน�าและปาชายเลนซงเปนแหลงก�าเนดชวตทงคมาผนวกรวมกน จนเกดเปนศลปะในพนทขน อาจารยไพโรจนวงบอนศลปนผออกแบบกลาววา“การท�าศลปะนเวศนศลปบนแผนดนตองสรางความเขาใจและเชอมโยงใหคนเขามามสวนรวม เปนศลปะทไมสามารถสรางสรรค

อพท. รวมโครงการ “นทานแผนดน”จากใจชาวไทย เพอเทดพระเกยรตในหลวงของแผนดน

15

ขนไดดวยคนเดยวตองอาศยการมสวนรวมกวาจะไดแตละแนวคดมาตองดความเปนมาของพนท อยากใหชาวบานและเดกๆ ในพนท ไดเขามามสวนรวมกบศลปะ เพอสรางความภาคภมใจและไดความร ทเลอกบานเปรดในเพอสรางศลปะนเวศนศลปของจงหวดตราด เพราะเคยมาท�างานกบอบต.หวงน�าขาว เรองศลปะกบชมชน รสกวาคนในชมชนมจตอนรกษ ซงทบานเปรดในมการตอสโดยชาวบานเพอใหไดปาชายเลนกลบมาหลงจากทมการบกรกพนทเพอท�านาก ง ชาวบานกตอส จนไดปาขนมาใหม โดยการปลกเปนปาชายเลนชมชน เพอใหชาวบานไดมทท�ามาหากนไดกเลยคดวาทนเหมาะทถายทอดนเวศนศลปบนแผนดนเฉลมพระเกยรตแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ส�าหรบในพนทพเศษอทยานประวตศาสตรสโขทย–ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชรจะใชพนททงนาบรเวณแยกแจกนถนนเลยงเมองสโขทย-ตาก ต�าบลเมองเกา อ�าเภอเมองสโขทย จงหวดสโขทย จดแสดงหนไลกา1,000ตวจดวางเปนลายพระพกตรพระพทธรปศลปะสโขทยบนนาขาวออกแบบโดยอาจารยปญญาวจนธนสารซงถอเปนการปกหนไลกาลงบนผนนาเพอรงสรรคงานศลปะทสอถงความสขของผคนในยคสมยสโขทยทสวยงามทสดในประเทศไทย ดาน พนเอก ดร.นาฬกอตภค แสงสนท ผอ�านวยการ อพท.กลาววา การสรางงานนเวศนศลปบนแผนดน 2แหงในพนทพเศษของอพท.นนจะสอดคลองกบนโยบายการด�าเนนงานองคกรในดานการทองเทยวคอนโยบายทวางต�าแหนงใหพนทพเศษหมเกาะชางและพนทเชอมโยงเปนLowCarbonDestinationหรอแหลงทองเทยวทปลดปลอยคารบอนไดออกไซดนอยการปลกปาโกงกางถง7,000ตนสามารถชวยลดปรมาณคารบอนไดออกไซด ดวยการเพมพนทปาชายเลนทบานเปรดในอกนโยบายส�าคญคอนโยบายการทองเทยวเชงสรางสรรคสอดคลองกบการจดแสดงหนไลกากวา 1,000 ตวในทองทงนา เปนรปพระพกตพระพทธรปศลปะสโขทย ในพนทพเศษอทยานประวตศาสตรสโขทย –ศรสชนาลย–ก�าแพงเพชรอนเปนการสรางคณคาใหกบทองถนและใหความส�าคญกบการมสวนรวมชมชนโดยเปดโอกาสใหนกทองเทยวสามารถเขาไปมประสบการณรวมกบชมชนทองถนไดอยางใกลชด ทง2โครงการอพท.ไดมการประสานงานเพอใหนกทองเทยวและประชาชนสามารถเขาไปชมความสวยงามและยงใหญของแลนดอารททสรางสรรคขนไดอยางใกลชดการปลกปาโกงกาง7,000ตนในพนทปาชายเลนบานเปรดในเปดใหนกทองเทยวเขาชมไดตงแตวนท23มถนายน2555 บรเวณพนทแหลงอนรกษและเสนทางศกษารรมชาตปาชายเลนบานเปรดในต�าบลหวงน�าขาวอ�าเภอเมองตราดจงหวดตราดซงถอเปนกจกรรมการทองเทยวทไมเพมปรมาณคารบอนไดออกไซดนอกเหนอจาการเดนทางสวนงานจดแสดงหนไลกา1,000ตวอพท. ไดประสานใหมวดซงเปนศนยรวมจตใจของคนไทยเปนศนยกลางในการรวมตวของชาวบานใหมาชวยกนในการท�าหนไลกานกทองเทยวและผสนใจสามารถเขาเยยมชมไดตงแตเดอนกรกฎาคม–สงหาคม2555บรเวณสามแยกแจกน(ถนนเลยงเมอง)ต�าบลเมองเกาอ�าเภอเมองสโขทยจงหวดสโขทยกอนจะถงชวงเกบเกยวขาวตามฤดกาลในทองนา

โดยจะมการบนทกเทปโทรทศนเพอออกอากาศทางชองไทยพบเอสทงหมด10ตอนเรมตงแตวนท1กรกฎาคม2555ทกวนอาทตยเวลา10.00 -10.30น. โดยตอนสดทายจะใชเวลา1ชวโมง โดยในแตละตอน จะมเรองราวแตละในพนททเกยวของกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหวงานของภาคใดกจะมเพลงประกอบของภาคนนๆในแตละตอนจะมเรองราวของแตละพนทวาเกยวของกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในดานใดบาง ไมวาจะเปนทฤษฎการเกษตรทฤษฎพอเพยงมาผสมผสานกบศลปะอยางสรางสรรค

16

ทกภาคสวนรวมใจ บรรเทาสาธารณภยทางทะเลเกาะชาง

ทกปจะมนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตประสบภย

ทางทะเล คอเลนน�าและจมน�าอย บอยครง ซงจากการสงเกตและ

คนหาสาเหตจากหลายฝายทเกยวของกไดพบวาปญหาทเกดขนคอ

ในชวงฤดมรสม จะมปรากฏการณกระแสน�าดดออกเกดขนบรเวณ

หาดทรายขาวไลไปจนถงหาดใบลานของเกาะชางท�าใหทกปจะม

นกทองเทยวถกกระแสน�าดดออกจนหมดแรง จมน�า และเสยชวต

ท�าใหในชวงฤดกรนซซนของทกปมการจดท�าโครงการเพอ

ชวยเหลอนกทองเทยวทงหนวยงานทเกยวของโดยตรงไมวาจะเปน

ปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดตราด, อ�าเภอเกาะชาง,

เทศบาลต�าบลเกาะชาง ทหารเรอ และอาสาสมครก ภยอพท. เอง

กมส วนใหการสนบสนนในเกอบทกๆ โครงการ ไมว าจะเปนการ

จดอบรมยามเฝาระวงชายหาดหรอบชการดสนบสนนงบประมาณ

หอสงเกตการณ อปกรณก ภยใหแกหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง

แตกยงมเหตการณนกทองเทยวจมน�าอย ตลอด

ในชวงมรสมระหวางเดอนพฤษภาคม–กนยายนของทกป

ทะเลบรเวณหนาหาดทรายขาว เกาะชางจะมนกทองเทยวจมน�า

บอยครง อพท.นวสมโอกาสไดพดคยกบหลายฝายทมประสบการณ

ในการชวยเหลอนกทองเทยวทประสบภยทางน�าจากกระแสน�าดดออก

บรเวณชายหาดเกาะชางมทงเจาหนาทระดบปฏบตการอาสาสมคร

และพนกงานโรงแรมเพอสะทอนใหเหนถงอปสรรคปญหาและเสนอ

วธการแกไขจากผ ทมประสบการณอยางแทจรง ในการชวยเหลอ

นกทองเทยวผ ประสบภย มาน�าเสนอใหทกคนไดรบร

กล มแรกคอเจ าหนาทป องกนและบรรเทาสาธารณภย

เกาะชางนายเศวตควรชมนายศภวฒนพลอยบญและนายจรยทธ

อยหล�าถามถงประสบการณการชวยเหลอผประสบภยและสงจ�าเปน

ทยงมไมเพยงพอในการชวยชวตนกทองเทยวทงสามเลาใหฟงวา

ตนเปนเจาหนาทในโครงการชวยเหลอนกทองเทยวเกาะชางผประสบภย

ในชวงฤดมรสมซงเรมขนเมอวนท1มถนายนและจะสนสดในเดอน

กนยายน โดยจะมเจาหนาทปองกนบรรเทาสาธารณภยเกาะชาง

คอยประจ�าการตามจดใหความชวยเหลอ 7 จด ได แก บรเวณ

ชายหาดหนาหาดทรายขาวรสอรทชายหาดหนาเค.ซ.แกรนดรสอรท

ชายหาดหนา เกาะชางคชารสอรทชายหาดหนา เกาะชางลากน

รสอรทชายหาดหนาคลองพราวรสอรทชายหาดหนา เนเจอรบช

รสอรท และชายหาดหนา สยาม บช รสอรท

งบประมาณในปนสวนใหญจะใชประโยชนในดานการซอ

อปกรณชวยเหลอชวตผ ประสบภย เชน เชอกลอยน�าหวงชวยชวต

และบอรดลอยน�าอปกรณบางอยางกมการยมจากหนวยงานตางๆ

17

มาบางอาทเสอชชพน�ามาจากอ�าเภอเกาะชางสวนหอสงเกตการณ

ใช หอเดมท อพท. เคยสร างไว ให ตามจดต างๆ บร เวณหน า

หาดทรายขาวซ งส วนใหญ ย งใช การได ด หากแต ป ายเตอน

นกทองเทยวนนในบางจดสซด อานไมไดแลว

เ ม อ ไม น านมาน ตน ได ม ป ร ะสบกา รณ ช ว ย เหล อ

นกท องเทยวทก�าลงจมน�า โดยเหตการณเกดขนหลงจากทตน

ไดเตอนนกทองเทยวหญงชาวรสเซยวาอยาลงไปเลนน�าบรเวณทลก

เกนไปแตนกทองเทยวสาวคนนนไมเชอฟงแตเพยงไมนานหลงจาก

ตนกลบมานงทหอสงเกตการณนกทองเทยวสาวชาวรสเซยกไดโบกมอ

ขอความชวยเหลอตนจงสงสญญาณเรยกเจาหนาทอกหนงนาย

ใหมาชวยกนใชวธการผกเชอกลอยน�าชวยชวตไวทเอวแลววายน�า

ลงไปชวยแตกตดปญหาทเชอกมความยาวเพยง50เมตรจงไปไม

ถงตวผประสบภยท�าใหตองใชการโยนหวงชวยชวตใหนกทองเทยว

จบจงสามารถชวยชวตเอาไวได

วธสงเกตวาตวเราอย ในรบ เคอเรนทหรอไม สงเกตเวลายนอยนงๆถาน�าคอยๆพดตวเราออกจากฝงและพดเขาไปอยในกระแสของน�าโดยท

เราไมไดออกแรงเดนหรอขยบตวใหสนนษฐานวาเราไดเขาไปอยในรบ เคอเรนทเรยบรอยแลวสงทตองท�า

เพอชวยชวตตวเองกคอ คอยๆวายน�าใหอย ในระนาบเดยวกบคลน และวายขนานกบชายหาด แลวคอยๆ

วายตโอบเขาหาฝงหามวายสดก�าลงสวนเขามาทฝงโดยตรงเพราะจะท�าใหหมดแรงไดงายหรอถาไมไหวจรงๆ

ใหโบกมอขอความชวยเหลอ ทางทดอยาเลนน�าใหลกมากเกนชวงเอว และคอยระมดระวงตวเองอยเสมอ

ถาคดจะเลนน�าชวงน ทส�าคญเมอเจาหนาทเตอนใหรบฟง

“สงอ�านวยความสะดวกเพอเพมศกยภาพในการชวยเหลอ

ผประสบภยทเจาหนาททกคนอยากไดคอพาหนะทงทางบกและทางน�า

พาหนะทางบกอยากไดรถส�าหรบขบขลาดตระเวนตามชายหาด

สวนทางน�าอยากไดเจตสกพรอมบอรดชวยชวตเพอจะท�าใหสามารถ

สอดสองและชวยเหลอชวตนกทองเทยวไดทวถงทนเวลา รวมถง

เชอกลอยน�าทมความยาวประมาณ 100 เมตร ทตองการอปกรณ

และพาหนะเพมขนเพราะเจาหนาทมความสามารถจ�ากดการจะวง

จากจดหนงไปอกจดท�าใหเสยเวลามากและสนเปลองเรยวแรงในการ

ชวยเหลออกทงยงอยากใหมคนมาสอนภาษาองกฤษเพมเตมไวคอย

สอสารกบนกทองเทยวนกทองเทยวทมาเลนน�าบรเวณหาดทรายขาว

มจ�านวนเฉลย 70-80 คนตอวน การเพมศกยภาพดานตางๆ ใน

การชวยเหลอผ ประสบภยจงเปนเรองจ�าเปน”

ลกษณะของปรากฏการณรบ เคอเรนท ปรากฏการณรบ เคอเรนท หรอปรากฏการณกระแสน�าดดออก จะมลกษณะดงนคอ เมอมคนลงไป

เลนน�าจะคอยๆถกน�าพดออกหางจากฝงจนขาไมสามารถยนถงและดวยสญชาตญาณของคนจะตองวายน�า

ตรงเขาฝ งอยางสดก�าลงดวยความตกใจ ท�าใหหมดแรงไดงายเพราะคลนจะคอยๆพดเราออกไปเรอยๆ จนไม

สามารถชวยเหลอตวเองได อาจมความอนตรายถงขนเสยชวตได อกทงปรากฏการณน จะเกดขนเปนวงกวาง

ไมสามารถคาดเดาไดวาจะเกดบรเวณไหนและเมอใด

ชวงตรงกลางทไมมคลนคอจดทเกด Rip Current หรอกระแสน�าดดออก

18

ส�าหรบอกสองผ มประสบการณช วยเหลอนกทองเทยว

ผประสบภยนายเทพเทวนสขอนและนายรตนะหอยสงข พนกงาน

คลองพราว รสอรท กลาววา ปกตแลวทชายหาดของคลองพราว

หรอแหลงทเปนกระแสน�าดดออกมอพท.และปองกนและบรรเทา

สาธารณภยตดปายเตอนไวอยางชดเจนอยแลวแตกยงมนกทองเทยว

ทชอบลงไปเลนดวยความประมาทสวนใหญจะเปนคนเมาและ

ชาวตางชาต เพราะชาวตางชาตมกคดวาทบ านเขาคลนสงกวา

ประเทศไทยจงเกดความประมาทแตสวนใหญชาวตางชาตจะสามารถ

เอาตวรอดได เพราะร หลกการวาจะตองวายขนานกบชายหาดและ

ตโอบเขาฝ ง คนไทยไมคอยศกษาขอมลและวธเอาตวรอดทมเขยน

อยทปาย จงมกไดรบอนตรายและการเปนผ ประสบภยบอยครง

“นกทองเทยวควรค�านงไววาเมอเกดเหตจรงๆการชวยเหลอ

ตวเองส�าคญทสดควรสงเกตและสอบถามเจาหนาทว าบรเวณท

ตวเองจะลงไปเลนน�าเวลานนๆมความเสยงในการเกดอนตราย

มากนอยแคไหนซงเมอเกดเหตสงส�าคญทสดคอตองมสตอยาตกใจ

จนชวยเหลอตนเองไมได ถามสตเราจะสามารถคดทางเอาตวรอด

ไดไมยากรวมถงคนทจะเขาไปชวยเหลอผประสบภยกตองมความร

ระดบหนงอยาคดวาจะไปชวยอยางเดยวเพราะคนก�าลงจมน�าตองควา

ทกสงทกอยางเพราะความกลว ท�าใหชวตของผ เขาชวยเหลอเอง

อาจไมปลอดภยดวย”

พนกงานคลองพราว รสอรท เลาตออกวา เมอวนท 21

มถนายนทผานมาตนกไดชวยเหลอชวตนกทองเทยวชาวไทยทก�าลง

จะจมน�าไวหนงคน ใชวธการพายเรอคายคออกไป เพอทจะเอาชชพ

ใหเขาเกาะแลวกลากกลบมา พอชวยขนแลวทางรสอรทกประสาน

ใหก ภยเกาะชางมาชวยปฐมพยาบาลบนบกให และกภยกจะสงตอ

ไปรกษาทโรงพยาบาล ตนอยทคลองพราว รสอรทมา 6 ป มโอกาส

ไดชวยคนทกปชวงเวลาทจะเกดเหตบอยๆคอปลายเดอนพฤษภาคม

จนถงปลายเดอนสงหาคมทคลองพราวรสอรทพนกงานชวยคนมา

เยอะแลว อยางปทแลวชวยครงเดยวเปนครอบครว โดยใชอปกรณ

ชชพ หวงยาง ไปใหพวกเขาเกาะ และวายน�ากลบมา โดยพนกงาน

ผ ชายของรสอร ททกคน จะได รบการอบรมจากเทศบาลต�าบล

เกาะชางทกป ในเรองการชวยเหลอผ ประสบภยอกทงยงมการจด

เจาหนาท อพปร. ทมก�าลงคนนอยมาชวยนงเฝาสงเกตการณทกวน

ศกร เสาร และอาทตย วนละ 2 คน โดยไดเบยงเลยงจากเทศบาล

ต�าบลเกาะชางเปนสนน�าใจ ขอชมเชยวาเทศบาลต�าบลเกาะชาง

ดมากทใหความสนใจในเรองน

นายเทพเทวน สขอน

นางสาววาสนา สงขสวรรณ

19

นางสาววาสนา สงขสวรรณ หนงใน อพปร. ทมาประจ�า

ทคลองพราว รสอรท เลาถงประสบการณใหฟงวา อย ในโครงการ

ปองกนและชวยเหลอผประสบภยทางน�ามา3ปแลวทกวนนจะมา

ท�างานทคลองพราวรสอรททกวนศกร-อาทตย10.00–19.00น.

ในปนยงไมไดชวยเหลอผประสบภยแตปทแลวไดชวยนกทองเทยว

ชายชาวไทย2คนดวยการวายน�าไปลากเขาเขามาโดยเอาชชพกบ

หวงไปใหเกาะปกตอย เรอทวรพาลกคาด�าน�าถาไมใชหนามรสม

กจะไปกบทวรตนเคยดสารคดของตางประเทศในเรองการเอาตวรอด

จากภยกระแสน�าดดออกซงท�าได ดมาก ชาวตางชาตจงจะร วธ

ชวยตวเองเวลาเกดเหตมากกวาคนไทยดวยความทตนเปนอพปร.

จะมการจดอบรมทกป มอบรมเพมและทบทวนความร ก อนทจะ

ปลอยแถววนเปดโครงการท�าใหมการซกซอมทบทวนความรตลอด

เวลา เพอน�ามาชวยเหลอผ ประสบภยทกคน

ส�าหรบมาตรการการปองกนและบรรเทาการเกดเหตรายตอ

นกทองเทยวทก�าลงเลนน�าบรเวณชายหาดเกาะชางคอหลายหนวยงาน

ใหความรวมมอกนอยางเตมท โดยจะมทหารเรอลาดตระเวนทกวน

2ชวงเชาและบายและมเจาหนาทปองกนและบรรเทาสาธารณภย

เทศบาลต�าบลเกาะชางจ�านวน6คนและอปพร.ประจ�าหอสงเกตการณ

7จดทกวนตงแตเวลา11.00–20.00น. ในวนศกร เสารอาทตย

จะมเจาหนาทอทยานฯ และ อส.อ�าเภอเกาะชาง เขามาชวยประจ�า

ตามหอสงเกตการณดวยโดยถามเหตการณทตองสงตอโรงพยาบาล

จะประสานงานเรยกอาสากภยบญชวยเหลอมาคอยอ�านวยความสะดวก

หอสงเกตการณทง6จดจะมอปกรณชวยเหลอชวตทงชชพ

เชอกลอยน�า บอรดชวยชวต หวงยาง แตกตองยอมรบวาอปกรณ

เหลานนยงไมเพยงพอซงเจาหนาทปองกนและบรรเทาสาธารณภย

เทศบาลต�าบลเกาะชางทกคนผานการอบรมจากวทยาลยปองกน

และบรรเทาสาธารณภย วทยาเขตปราจนบร อกทงป องกนภย

จงหวดตราด กไดมาชวยสอนเพมเตมดวย จะมการอบรมเกยวกบ

วธการชวยเหลอปองกนวธการปลดลอคเมอถกกอดจากผประสบภย

และวธผกเงอน

คนทท�างานเพอชวยเหลอนกทองเทยวมหลากหลายทงคน

ทรบผดชอบโดยตรงคนทมความรเปนอาสาสมครและคนทไมไดเปน

อาสาสมครทท�าประจ�ารวมถงพนกงานโรงแรมทมจตใจดงามพรอม

จะชวยเหลอชวตนกทองเทยวทก�าลงจมน�า เพราะถาเกดพลาดขน

หมายถงชวตของเขากตองตกอยในอนตรายดวยอยากขอใหทกคน

เหนใจ และชนชมในสงทผ เสยสละทกคนก�าลงท�าหนาทกนอย

ถงหนวยราชการทก�าลงปฏบตงานอย จะมหนาทโดยตรง แตดวย

ก�าลงเงนทมจ�ากด ท�าใหอปกรณตางๆ ทจ�าเปนมไมเพยงพอ สงท

ทกคนสามารถท�าไดกมจ�ากด

20

หากใครมความคดวาสามารถชวยในดานใดไดใหเสนอแนะความคดออกมา ผ ประกอบการ

โรงแรมควรใหความรวมมอในการสงพนกงานเขาอบรมการชวยเหลอชวตทมจดขนยอยเปนประจ�าทกครง

เพราะการทองเทยวไมไดขนอยกบหนวยงานภาครฐเพยงอยางเดยว แตทกภาคสวนตองชวยกนอยาง

เตมท เพอความปลอดภยของนกท องเทยว และท�าให เกาะช างเป นสถานทท องเทยวในฝ นของ

นกทองเทยวตลอดไป

สงส�าคญอกอยางทขาดไมไดคอการประชาสมพนธใหทวถงไมวาดวยชองทางใดกตามทงเจาหนาท

โรงแรมชวยกนบอกกลาวใหนกทองเทยวฟงโดยตรงแผนปายประชาสมพนธขนาดใหญตามจดตางๆ

แผนพบ ใบปลว ทเทศบาลต�าบลเกาะชางท�าเพอแจกในเรอเฟอรร หรอตงทนลอมบรเวณทเกดเหตบอย

การประชาสมพนธอยางทวถงและตอเนองจะชวยใหนกทองเทยวรบทราบขอมลและระวงตวมากขน

ถาท�าเรองนไดส�าเรจจะเปนการชวยเพมศกยภาพในการเฝาระวงไดมากขน เพราะตอใหมเจาหนาทเฝา

ระวงมากเพยงใดกคงไมสามารถดแลนกทองเทยวทจ�านวนมากกวาหลายเทาไดทวถงการดแลตวเอง

จงเปนสงส�าคญทเจาของบานทกองคกรในเกาะชาง ตองชวยกนท�าใหผมาเยอนตระหนกในขอน

ข อมลทชชดว าการประชาสมพนธ ในเรองนยงกระจายไมถงนกทองเทยวทกคนคอ สถต

ผประสบเหตการณกระแสน�าดดออกของปทแลวระบไววาระหวางเดอนมถนายนถงเดอนกนยายนปทแลว

มนกทองเทยวประสบเหตการณกระแสน�าดดออก 18 ราย เสยชวต 3 ราย สวนในปนตงแตเดอน

พฤษภาคมจนถงปจจบนมนกทองเทยวประสบเหตเกอบทกวนและเสยชวตไปแลว5รายสาเหตสวนใหญ

มาจากการไมเชอฟงเจาหนาทและเมา

ถาไมอยากใหมคนประสบเหตการณอนตรายนมากขนทกภาคสวนควรรวมมออยางแขงขน

และตอเนองผประกอบการและคนในทองถนควรชวยกนอดชองโหวปญหาเรองบคลากรทมไมเพยงพอ

เพราะชองทางการประชาสมพนธเปนสงททกคนสามารถท�าได ไมจ�าเปนตองมากแคตามทศกยภาพ

ตวเองม เตอนและตอกย�าถงความอนตรายใหนกทองเทยวไดรบร ดกวาปลอยผานละเลยจนตองม

ผ สญเสยมากขนตอไป

ตะกองหรอลงทชอบหากนใกลล�าธาร

21

กวาสบปกอนปาดบชนของเกาะชางคอพนทตองหามส�าหรบ

บคคลทวไปอาจเปนเพราะผคนหวาดกลวอนตรายทซอนอยในปาอาทเชน

สตวเลอยคลานมพษตางๆ รวมทงจนหาว (ปนผก) ของพรานลาสตว

ทอาจลนใสขาไดถาหากเดนชมนกชมไมกนจนเพลนวากนงายๆคอ

ทนนคอทส�าหรบพรานลาสตวและคนหาของปาเทานน

ผมเรมเขาไปใชประโยชนจากปาจรงๆจงๆเมอราวสบปกอน

การใชประโยชนของผมคอการไดเสพธรรมชาตไดดนกดสตวปาและนาแปลกทปา

ทผมประทบใจคออทยานแหงชาตเขาใหญแทนทจะเปนปาเกาะชางบานของตนเอง

คงเปนเพราะสถานทดงกลาวเหมาะส�าหรบบคคลทกเพศทกวยการเขาถงกงายกวา

ทใดๆ นกอนรกษธรรมชาตทผมร จกเกอบทกคนไดถอก�าเนดจากทนน

ในตอนนนผมกไดแตมองกลบมาทปาเกาะชางบานของเราวาจะมวธใดบาง

ทจะใหปาเลกๆ อยางปาเกาะชางเปนแหลงเรยนร ธรรมชาตส�าหรบเดกๆ ในพนทบาง

เมอไมนานมาน อพท. ไดสนบสนนงบประมาณเพอปรบปรงเสนทางศกษาธรรมชาตน�าตกคลองพล

จากเสนทางทเดนคอนขางล�าบากกลายมาเปนเสนทางศกษาธรรมชาตทสมบรณแบบบรเวณทางลาดชนเชอกถก

ยดโยงระหวางตนไมส�าหรบยดจบ ปายบอกทางถกตดตงอยางเหมาะสม และมปายสอความหมายทตดไว

ตลอดเสนทาง เสนทางนถอวาเปนเสนทางศกษาธรรมชาตระยะสนๆ ประมาณ 1.5 กโลเมตร

เรมตนจากทท�าการหนวยพทกษอทยานแหงชาตน�าตกคลองพลแลวมงหนาสตวน�าตกตามทางเดนปกต

กอนถงน�าตกเลกนอยจะเหนปาย“เสนทางสอความหมาย”ใหเลยวขวาขนเขาไปไดเลยระหวางทางนกทองเทยว

อาจไดพบกบฝงลงแสนซน กบเกาะชาง ตะกอง แมลงตางๆ และนกสสนสวยงามหลากชนด ถาโชคดกอาจได

พบเกง หมปา หรอแมแตคางหงอกสตวปาหายากทใครตอใครกอยากมาเหนตวเปนๆ

ทเกาะชาง ประชากรสตวปาบรเวณนนถอวาชกชมพอสมควร หากเดนกน

แบบเงยบๆ กมโอกาสไดพบอยางใดอยางหนงอยางแนนนอน และกฎส�าคญอกขอ

ของการทองอทยานกคอ “เราจะไมทงอะไรไวนอกจากรอยเทา….เราจะไมเกบอะไรไป

นอกจากภาพถาย”

วนนปาเกาะชางเขาถงงายกวาแตกอนมากผมกหวงวาผคนจะจะมความ

รสกรกและหวงแหนทรพยากรปาไมและสตวปางายกวาแตกอนเชนกนเพราะใครๆ

กเขาถงได

เสนทางศกษาธรรมชาตน�าตกคลองพลเรอง/ภาพ สธนย ครพานช

บงฝาทรอเหยออยในรทมประตปดอยางมดชด

กลมเดกนกเรยนตางชาตบนเสนทางศกษาธรรมชาต

กบเกาะชางสตวเฉพาะถนของเกาะชาง

22

ศนยเรยนรชมชนบานนาตนจนการท�าผาหมกโคลนใชวตถดบ

พนบานเปนการน�าทรพยากรทมอย ในชมชนมาใช เชนดนโคลนส

จากแกนไมเนองจากในโคลนมแรธาตธรรมชาตจบอยบนเสนดายเมอ

เอามาทอผาผนใหญจะมความสวยงามผาหมกโคลนเปนการทอผา

ลายขดซงเปนลายพนเมองสโขทยทเปนเอกลกษณ จนท�าใหการ

ประกวดนางสาวไทยปพ.ศ.2551ไดมาเกบตวและไดเรยนรการท�า

ผาหมกโคลน

หลงจากไดเรยนร เสรจพวกเราไดมโอกาสชมข าวเป ป

คร งแรกทไดยนชอกร สกสงสยวาขาวเป ปคออะไร จงไดซกถาม

แมเสงยม ซงแมเสงยมไดอธบายใหพวกเราไดทราบวาสมยกอน

มชาวลาวทหนเขามาอยทหมบานนาตนจนอยากทจะกนกวยเตยว

แตการทจะหากวยเตยวกนนนแสนจะล�าบากตองขบรถออกไปไกล

หรอ นานๆ จะมรถเขามาขาย

ท�าใหชาวลาวคดรเรมทจะท�ากวยเตยวกนเอง จงไดเอา

ขาวมาท�าเปนแปงของกวยเตยวและผกนนสามารถหาไดงายเพราะ

สามารถปลกไดตามบาน เชน ผกบ ง และถงอกเปนตน ถาอยาก

ใหแปงมรสหวานใหตอกไขใสลงไปวธการท�าขาวเปบขนตอนแรก

จะเทแปงลงผาขาวบางและเอาไมปาดเปนวงกลมเช นเดยวกบ

ขาวเกรยบปากหมอ เมอแปงเรมสกกใสผกลงไปและพบคลายโรต

และเทน�าซปลงไปในกวยเตยวเปนขนตอนสดทายนอกจากการเรยนร

เรองขาวเปบยงไดเรยนรเรองขาวแคบซงการท�าขาวแคบนนจะคลาย

กนกบการท�าขาวเปบแตเครองปรงจะใสงาลงไปไมเหมอนขาวเปบทจะ

ใสถวงอกลงไป และสของแปงท�ามาจากดอกไม เชน ดอกอญชญ

เมอแปงสกกจะเอาไปตากแดดพอแหงแลวจะเกบใสไวในใบตอง

พรอมรบประทานการกนกจะกนทงแผนและสามารถกนกบอาหาร

ทเปนอาหารแหงตางๆไดขอระวงในกนขาวแคบกคอหากกนไมด

ขาวแคบไปโดนเพดานปากกจะตดแนนตองใชเลบคอยๆแคะออก

หลงจากอมหน�ากบขาวเป บและขาวแคบแลว พวกเรา

ไดเดนทางไปศกษาทบานตาวงษซงเปนคนท�าตกตาโหนกายกรรม

โดยใชเศษไมเป นวสดในการผลตและออกแบบต กตาขนมาเอง

ซงเปนภมปญญาทคณตาไดคดคนขนมาเองท�าใหสอตางๆสนใจน�าไป

เผยแพรจนมผคนเขามาศกษาแลวน�ากลบไปดดแปลงใชเครองจกร

แทนเพราะสะดวกและประหยดเวลาหลงจากทไดเรยนรการใชชวตของ

หมบานนาตนจนพวกเรารสกทงในความคดของคณตาคดวาคดได

อยางไร นอกจากจะเปนของเลนใหกบเดกแลวยงเปนอปกรณท

สามารถกายภาพบ�าบดมอและนวไดอกดวย

หลงจากการเรยนรและศกษาวถชวตและอาชพของหมบาน

นาตนจนกถงเวลาทตองลาจากกนแลว ถงแมจะเปนชวงเวลาสนๆ

เพยงแคคนเดยวเทานนแตความร สกมนชางอบอ นมากเหมอนเรา

อยทบานของพวกเราเองแตนาเสยดายเวลามนอยเพราะจะตองไป

ศกษาแหลงเรยนร ทอนๆอกมากมายจงท�าใหเวลาทเราอยรวมกบ

ชาวบานมเพยงเทานและตองจากลา เมอพวกเราไหวร�าลาแมและ

ชาวบานแลวพวกเราได เดนทางต อไปยงพพธภณฑผ าทองค�า

บานหาดเสยว

เมอพวกเรามาถงพพธภณฑผาทองค�าบานหาดเสยวครสาธร

เจ าของพพธภณฑเปนผ บรรยายถงความเปนมาของพพธภณฑ

ผาทองค�า เดมชอวา พพธภณฑผาเกา โดยเกบรกษาผาทอมอลาย

โบราณจากทตางๆโดยมผาซนตนจกลายโบราณ9ลายครบถวนเพอให

เปนแหลงเรยนร ลวดลายตางๆ ตอมาครสาธรไดไปเมองเชยงตง

ไดมผน�าผาซนทองค�า(ผาซนไหมด�า)มาขายโดยเนอผามสวนผสม

บนทกเดนทางยวชน อพท.ตอนท 5

23

ทองค�ารอยละ50และเงนรอยละ50 เปนผาโบราณอายรวมรอยป

หลงจากทไดผาผนนกลบมาจงไดเปลยนชอพพธภณฑเปนพพธภณฑ

ผาทองค�าและในโอกาสทลกสาวครสาธรแตงงานครสาธรไดทอผา

ทองค�าใหมขนโดยท�าจากทองค�าน�าหนกกวารอยบาทเพอเปนชด

แตงงานของลกสาว

พพธภณฑนมลกษณะเปนศาลาเลกๆไดมการจดเรองราว

และความเป นมาของผ าทอมอลายโบราณของชาวไทยพวน

บานหาดเสยวไวอยางครบถวนไมวาจะเปนลายจกเกาทใชในพธบวช

พธแต งงาน ซ งล วนเป นเอกลกษณผ าทอมอของชาวไทยพวน

บานหาดเสยวทสบตอกนมานานนบรอยปทบานหาดเสยวมชอเสยง

ทางดานผาทอเนองจากชาวหาดเสยวสวนใหญเปนคนเชอสายลาว

พวนทถกกวาดตอนมาจากเมองพวนตอนใตของเมองหลวงพระบาง

ในประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวในรชกาลพระบาท

สมเดจพระนงเกลาเจาอยหวบางกลมไปตงถนฐานอยในบางทองท

ของจงหวดปราจนบร จงหวดสพรรณบร จงหวดราชบร ชาวไทย

พวนปจจบนทต�าบลหาดเสยวเปนกล มชนทยงคงรกษาวฒนธรรม

และประเพณดงเดมของตนไวโดยเฉพาะวฒนธรรมการทอผาและ

การตเหลก

การทอผาของบานหาดเสยวเปนประเพณทมการถายทอด

สบตอกนตลอดมาในหมผ หญงเพราะถอวาการทอผาเปนคณสมบต

ของผ หญงทกคนทจะตองหดทอผาใหเปนกอนอาย 16 ป โดยเรม

ดวยการหดกรอดายแลวเรมทอผาตนจก ซงถอว าเปนผาทอทม

กรรมวธย งยากทสด เมอทอผาตนจกไดแลวจะสามารถทอผาชนด

อนไดไมยาก ดงนนหญงสาวแทบทกคนจงมผาซนตนจกประจ�าตว

แทบทกคน เพราะซนตนจกเปนผาส�าคญส�าหรบน งในพธตางๆ

นอกจากนลกษณะทางสงคมยงก�าหนดใหผ หญงทจะออก

เรอนแตงงานเปนผ เตรยมเครองใชไมสอยในการออกเรอนทเกยว

เนองกบผาแทบทงสน เชนทนอนผาหลบนอนผาหมผาเชดหนา

ยาม และผาขาวมา เปนตน สงเหลาน เป นตวบงคบใหผ หญง

ตองเปนผทอผาขนเพอใชในชวตของตนครนเมอสภาพทางเศรษฐกจ

และสงคมเปลยนแปลงไปผาทอพนบานทเคยผลตใชในครอบครวก

เปลยนเปนการผลตเพอจ�าหนายจนในปจจบนชาวหาดเสยวจ�านวน

ไมนอยทยดการทอผาเปนอาชพหลกนอกจากบางสวนทยงยดอาชพ

ท�านาเปนอาชพหลก และทอผาเปนอาชพรอง

นอกจากนยงรวบรวมขาวของเครองใชในพธแตงงานของ

ชาวไทยพวน บานหาดเสยว เครองแตงกายสตรไทยพวนในอดต

การศกษาครงนท�าใหไดเกรดความร เรองการนงผาซน คอ ผ หญง

ทใสผาซนหากตนผาเปนสด�าจะเปนสตรทมสามแลวดานหลงของ

พพธภณฑฯจดแสดงเรอนไทยของชาวไทยพวนเครองมอเครองใช

เชนกระตายขดมะพราว เคยวเกยวขาว เกวยนฯลฯและยงสาธต

การทอผาซนผาพนคอเปนตนหลงจากนนเรากไดพากนไปซอเสอ

และผาไหมเพอเปนของทระลกและขนรถเดนทางตรงไปยงอทยาน

ประวตศาสตรศรสชนาลย

24

ส�านกงานพนทพเศษเชยงใหมไนทซาฟาร(สพพ.2)รวมกบ

การทองเทยวแหงประเทศไทยส�านกงานดไบและตะวนออกกลางใหการ

ตอนรบคณะผ ประกอบการทองเทยวจากประเทศอหราน20 ราย

เขาเยยมชมเชยงใหมไนทซาฟารพรอมจดกจกรรมสงเสรมการขายและ

เปดโอกาสใหผประกอบการธรกจทองเทยวในเมองเชยงใหมไดพบปะ

กบผประกอบการทองเทยวจากประเทศอหราน เพอสรางแรงดงดด

ให นกท องเทยวคณภาพสนใจเดนทางมาเชยงใหม ไนท ซาฟาร

และเชอมตอไปทองเทยวสถานทอนๆ ในเมองเชยงใหม

สพพ. 2 จบมอ ททท.ส�านกงานดไบขยายตลาดสอหรานและตะวนออกกลาง

ตอนรบเทศกาลการแขงขนฟตบอลชงแชมปแหงชาตย

โรป หรอ ยโร 2012 ดร.ศราวฒ ศรศกน ผ จดการพนท

พเศษ

เชยงใหมไนทซาฟาร (สพพ. 2) แถลงขาว การเกดลกส

งโตจ�านวน 2 ตว พรอมทงจดใหเสอโครงขาว และเสอ

โครงเบงกอล

แบงทม แขงขนฟตบอลกนแบบธรรมชาต ในบรเวณส

วนจดแสดง ตามกระแสฟตบอลยโร 2012 สรางความ

ประทบใจใหกบ

ผ เขารวมงานเปนอยางมาก

ดร.ศราวฒ ศรศกน ผ จดการพนทพเศษเชยงใหมไนท

ซาฟาร เปดเผยวา เชยงใหมไนทซาฟาร ไดสมาชก

ใหม

ลกสงโตจ�านวน2ตว เพศผ ซงลกสงโตขาวทงสองเกดจ

ากพอสงโตแสนดและแมสงโตซอนยา วย4ป ซงเปน

สมาชกสงโต

ตวท17และ18ของเชยงใหมไนทซาฟาร โดยลกสงโต

ทงสองมสขภาพแขงแรงสมบรณซงสมาชกนองใหมทง

สองอยในความ

ดแลของเจาหนาททมความเชยวชาญในการเลยงดเปน

อยางด เพอสรางความคนเคยกบมนษยรอวนเตบโตแ

ละมความพรอม

กจะน�ามาจดแสดงใหนกทองเทยวไดชมความชาญฉลา

ดในอนาคต

“ในชวงของการแขงขนฟตบอลยโร2012เชยงใหม

ไนทซาฟารไดจดกจกรรมเพมสสนดวยการใหผเขาชมเชย

งใหม

ไนทซาฟาร ใชหางบตรทายผลฟตบอลทมชนะเลศ โ

ดยชง

รางวลบตร เขาชมฟร1ปพรอมผตดตามอก2ทานโ

ดยจะ

มการจบรางวลหลงวนชงชนะเลศฟตบอลยโร 2012กต

กาคอ

หางตว1ใบสงชอทมฟตบอลได1ทมนกทองเทยวสา

มารถ

รวมสนกไดตงแตวนนถงวนท 1 กรกฎาคม 2555 นอก

จากน

ยงใหพนกงานรวมทงผ บรหารใสชดเสอทมฟตบอลของ

แตละประเทศ พนกงานและผบรหารทานใดชอบทมไห

นกใสมาท�างาน

ไดเลยเพอเปนการเพมสสนในเทศกาลพเศษ”

เชยงใหมไนทซาฟารโชวเสอแขงบอล

รบกระแสยโร2012

นายวสตรบวชมผอ.ททท.ส�านกงานดไบและตะวนออกกลาง

กลาววา คณะผประกอบการทองเทยวจากประเทศอหราน 20 ราย

ทเดนทางมาจงหวดเชยงใหมในครงนลวนเปนบรษททองเทยวชนน�า

ในประเทศอหรานและตะวนออกกลางโดยนกทองเทยวชาวอหรานและ

ตะวนออกกลางเปนกลมทมก�าลงซอสงมากเราจงพงเปาเจาะตลาด

กลมนโดยเนนกลมครอบครวและการเดนทางทองเทยวเปนกลมใหญ

หลายคน

“เราไดน�าคณะฯเขาชมกจกรรมทเชยงใหมไนทซาฟารและ

รบประทานอาหารทรานยราฟซงสรางความประทบใจใหแกผประกอบการ

เปนอยางมาก เพราะเชยงใหมไนทซาฟารจดเปนแหลงทองเทยว

เปาหมายของนกทองเทยวในแถบนเนองจากมความเปนธรรมชาตมาก

จงมนใจวาผประกอบการทมศกยภาพจะสามารถดงกลมนกทองเทยว

คณภาพใหเดนทางมาทองเทยวจงหวดเชยงใหมไดมากขนแนนอน”

ดานดร.ศราวฒศรศกนผจก.สพพ.2กลาววา “สพพ.2

มแผนทจะเรงประชาสมพนธจดขายใหมภตตาคารยราฟจ�านวน300

ทนง ซงเปนภตตาคารแหงเดยวในเอเชยทอยในซาฟาร นกทองเทยว

สามารถนงทานอาหารและชมสตวหลากชนดทงเสอกวางและยราฟ

ไปพรอมๆกนและยงมก�าหนดการเดนทางเขารวมงานRoadShow

ทประเทศจนเพอขยายตลาดออกไปและเตรยมขยายสประเทศตางๆ

เพอใหเชยงใหมไนทซาฟารเปนทร จกไปทวโลก”

25

26

หากถามว างานประเพณ “แปดเป ง” ในจงหวดน าน

ทไหนส�าคญและยงใหญทสด ชาวนานจะตอบเปนเสยงเดยวกนวา

งานแปดเปงวดพระธาตเขานอยต�าบลดใตอ�าเภอเมองนานเพราะเปน

งานประเพณทจดขนประจ�าทกปและตอเนองมายาวนานประกอบกบ

พระธาตเขานอยเปนปชนยสถานส�าคญของจงหวดนาน ทกอสราง

ราวป พ.ศ. 2030 ในสมยของพญาภแขง อดตเจาผ ครองนครนาน

ภายในบรรจพระเกศาธาตของพระพทธเจา

เนองจากปน เปนปอธกมาส คอ มเดอนแปด 2 หน และ

เปนปพทธชยนตครบรอบ 2,600 ป แหงการตรสร ของพระพทธเจา

ดงนน เพอเปนการเฉลมฉลองในวาระพเศษดงกลาว เทศบาลต�าบล

ดใตชมชนต�าบลดใตและวดพระธาตเขานอยจงก�าหนดจดงานเมอ

วนท2-4มถนายน2555ทผานมาซงตรงกบเทศกาลวนวสาขบชา

โดยใชชองานวา“งานประเพณมนสการพระธาตเขานอยในเทศกาล

วสาขบชา”ประจ�าป2555มสภาวฒนธรรมอ�าเภอเมองนานโดยการ

สนบสนนจากเทศบาลต�าบลดใตองคกรปกครองสวนทองถนในพนท

อ�าเภอเมองนานหนวยงานทเกยวของอาทส�านกงานพระพทธศาสนา

จงหวดนาน ส�านกงานวฒนธรรมจงหวดนาน องคการบรหารสวน

จงหวดนานซงอพท.โดยความเหนชอบของคณะท�างานขบเคลอน

การพฒนาการทองเทยวเชงอนรกษศลปวฒนธรรมเมองนาน ภาค

ประชาชนไดใหการสนบสนนงบประมาณจดงานจ�านวน150,000บาท

งานทผ านพนไป นอกจากจะมการจดพธท�าบญทางพทธ

ศาสนาและการแหควทานตามธรรมเนยมประเพณของชาวนานแลว

คณะกรรมการจดงานยงจดใหมการแขงขนตอบปญหาธรรมมะการจด

นทรรศการเกยวกบปพทธชยนต แสดงศลปวฒนธรรมทองถนเมอง

นานเชนการตกลองบชาการตกลองสะบดชยการเลนสะลอซอปน

การตกลองแอวการจดบอกไฟดอกการตองกระดาษใหเปนลวดลาย

มงคลของภาคเหนอเปดโอกาสใหเยาวชนจากชมชนทงในเขตต�าบลดใต

และต�าบลใกลเคยงไดแสดงความสามารถสรางความประทบใจแก

ประชาชนและนกทองเทยวทมาชมงานเปนอยางมาก

แม ว าในช วงเวลาการจดงานจะมฝนตกในพนท เกอบ

ตลอดเวลาแตงานตางๆสามารถด�าเนนไปไดส�าเรจลลวงตามเปาหมาย

มประชาชนและนกทองเทยวเขารวมงานจ�านวนมากและไดแสดงออก

ถงความรกความหวงแหน และความผกพน ทมตอบรรพบรษและ

แดนดนเกดอยางชดเจนผานการแสดงออกทางวฒนธรรมประเพณ

ทงการแตงกายดวยชดพนเมอง การจดเครองสกการะองคพระธาต

อย างวจตรบรรจง สวยงาม การแสดงศลปะทต งใจถวายเป น

พทธบชาและความสามคครวมแรงรวมใจของภาคสวนตางๆในการ

จดงาน เชอแนว า งานนมสการพระธาตเขานอย จะยงเป นงาน

ประเพณแปดเปงทชาวนานทกคนใหความส�าคญและภาคภมใจตลอดไป

งานประเพณนมสการพระธาตเขานอยในเทศกาลวสาขบชา ประจ�าป 2555

เรอง-ภาพ โดยนางสาวสไบทพย อดแดง เจาหนาทพฒนาพนทพเศษประจ�าพนทเมองนาน

งานประเพณขนดอยภสะงดไหวสาพระธาตทนใจ ประจ�าป 2555

งานประเพณขนดอยภสะงดไหวสาพระธาตทนใจ เปนประเพณส�าคญของชาวต�าบลบอสวกต�าบลนาซาว

และต�าบลเรอง เมอถงก�าหนดจดงานชวง แปดเปง (เดอนแปดของชาวเหนอ) ชมชนทง 3 ต�าบล จะมาพรอมกน

ณ ดอยภสะงด เพอรวมมอรวมใจกนจดงานไหวสาพระธาตทนใจ พระพทธรปศกดสทธทสรางขนดวยแรงศรทธา

และความเชอทวาจะตองแลวเสรจภายในวนเดยว

งานประจ�าปน จดไปเมอวนท 3-4 มถนายน 2555 มองคการบรหารสวนต�าบลบอสวกเปนเจาภาพหลก

โดยมหนวยงานและองคกรตางๆในพนทใหการสนบสนนทงนอพท.โดยความเหนชอบของคณะท�างานขบเคลอน

การพฒนาการทองเทยวเชงอนรกษศลปวฒนธรรมเมองนานภาคประชาชนไดใหการสนบสนนงบประมาณจดงาน

จ�านวน150,000บาทและใหค�าแนะน�าแกชมชนในการน�างานประเพณทองถนมาสรางสรรคใหเปนกจกรรมสงเสรม

การทองเทยวของชมชน ภายใตแนวคดการทองเทยวคณภาพ (Co – Creation) และการทองเทยวเชงสรางสรรค

(Creative Tourism)ท�าใหการจดงานทผ านไปมรปแบบการด�าเนนงานท เป นมตรกบสงแวดลอมส งเสรม

การอนรกษศลปวฒนธรรมทองถนและภมปญญาพนบานและไดสรางการมสวนรวมจากประชาชนจนประสบ

ผลส�าเรจในการด�าเนนงานเกนความคาดหมาย กลาวคอ ภายในงานไดมการจดแสดงและจ�าหนายสนคาทท�าขน

จากภมปญญาชมชนไมวาจะเปนอาหารหรอผลตภณฑชมชนเชนผาทอมอบอสวกเครองจกสานผลตภณฑน�าออย

ผกปลอดสารพษมการแสดงศลปวฒนธรรมและการละเลนทองถน เชนฟอนลองนานของเยาวชนโรงเรยนบอสวก

วทยาคารการจดบองไฟการจดเลยงอาหารโดยใชภาชนะทสามารถยอยสลายไดในธรรมชาตและทนาสนใจทสดคอ

การทท�าใหชมชนไดมสวนรวมคดรวมตดสนใจรวมท�ารวมรบผดชอบและรวมรบผลประโยชนท�าใหคนในชมชน

ไดเหนคณคาความส�าคญของมรดกทางวฒนธรรม การรวมพลงสามคค การชวยเหลอเกอกล ท�าการมจตอาสา

ท�าใหงบประมาณท อพท. ใหการสนบสนน แปรเปลยนกลบมาเปนทนในการอนรกษและพฒนาดอยภสะงดกวา

30,000 บาท นอกจากการน�าไปจดซอโตกใสอาหารจดเลยงผ มารวมงาน 50 ใบ ทชมชนสามารถน�าไปตอยอด

การใชประโยชนหารายไดแกชมชนอกดวย

ความส�าเรจของการท�างานรวมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถนผปกครองทองทกลมทองเทยวและ

อพท. ในการจดงานประเพณขนดอยภสะงดไหวสาพระเจาทนใจ ในครงนถอไดวาเปนกาวส�าคญในการพฒนา

การทองเทยวในพนทพเศษเมองเกานานเนองจากไดพสจนใหชมชนและหนวยงานทเกยวของเหนแลววาแนวนโยบาย

การพฒนาการทองเทยวอยางยงยนของ อพท. มความเหมาะสมตอการพฒนาแหลงทองเทยวชมชนและเปาหมาย

ทจะใชการทองเทยวเปนเครองมอในการพฒนาชมชนใหเกดความสมดลใน 3 ดาน คอ สงคม สงแวดลอม และ

เศรษฐกจนน สามารถด�าเนนการใหส�าเรจไดหากไดรบความรวมมอจากประชาชนในพนทและหนวยงานทเกยวของ

27

เรอง-ภาพ โดยนางสาวสไบทพย อดแดง เจาหนาทพฒนาพนทพเศษประจ�าพนทเมองนาน

28

“ศลปะการครองจวร การสรางพระพมพ” สะทอนประตมากรรมเมองโบราณอทอง

พระพทธรปศลปะทวารวดมพทธลกษณะทส�าคญคอ

ชวงแรกราวพทธศตวรรษท12หรอประมาณ1,400ปทผานมา

พระพทธรปศลปะทวารวด ยงคงปรากฏอทธพลศลปะอนเดย

แบบคปตะและหลงคปตะ (คปตะเปนชอราชวงศทมอ�านาจ

ปกครองทางภาคเหนอของประเทศอนเดยและเปนชอรปแบบ

ทางศลปะของอนเดยทถอวางดงามมากทสด)คอไมมรศมบน

พระเกตมาลาถาครองจวรหมเฉยงกจะไมมชายสงฆาฏอยเหนอ

พระองสาซายมทงประทบนงขดสมาธราบอยางหลวมๆแบบ

ศลปะอมราวดของอนเดย หรอประทบยนดวยอาการตรภงค

(เอยงสะโพก) และแสดงปางดวยพระหตถขวาเพยงขางเดยว

พระหตถซายยดชายจวรไวในพระหตถ

จากนนราวพทธศตวรรษท13.15หรอประมาณ1,100-

1,300ปทผานมาพระพทธรปศลปะทวารวดมลกษณะแบบพนเมอง

มากยงขนคอมขมวดพระเกศาใหญบางครงมรศมเปนรปดอกบวตม

หรอลกแกวอยเหนอพระเกตมาลาหรอพระเมาลพระพกตรแบน

พระขนงสลกเปนเสนนนโคงตดตอกนเปนรปปกกาพระนาสกแบน

พระโอษฐหนาพระพทธรปนงยงคงประทบนงขดสมาธหลวมๆ

ตามแบบอมราวด ถาครองจวรหมเฉยงมกมชายสงฆาฏสน

อย เหนอพระองสาซายพระพทธรปร นสดทายของวฒนธรรม

ทวารวดก�าหนดอายไดราวพทธศตวรรษท16หรอเมอประมาณ

1,000ปไดรบอทธพลศลปะขอมหรอศลปะลพบร เชนพระพกตร

เปนรปสเหลยมมรองแบงกลางระหวางพระหน (คาง)ชายจวร

ยาวลงมาถงพระนาภปลายตดเปนเสนตรงประทบนงขดสมาธราบ

การครองจวรของพระพทธรปและพระสงฆประกอบ

ดวยผา3ชนเรยกวา“ไตรจวร”ผาทงสามนเปนผารปสเหลยมผนผา

ผาผนแรกเรยกวา “สบง” หรอ อนตรวาสกในภาษาสนสกฤต

ใชส�าหรบนงทอนลางพนรอบตงแตบนเอวลงไปถงขอเทาบางครง

มรดประคดหรอเขมขดคาด ผาชนทสองเรยกวา “จวร” หรอ

อตตราสงคในภาษาสนสกฤต เปนผาส�าหรบหมคลมรางกาย

ทอนบนผาผนท 3 เรยกวาสงฆาฏ ใชส�าหรบหมทบเหนอจวร

แตเดมนนผาสงฆาฏใชส�าหรบหมคลมทบจวรในยามอากาศ

หนาวเยนผาสงฆาฏนบางครงกใชบางครงกไมใชโดยการครองจวร

ของพระสงฆแบงออกเปน2แบบคอแบบหมคลมหมผาคลม

ปดไหลทงสองขางและแบบหมเฉยงปลอยใหเหนไหลและ

แขนขางขวาในบญญตพระวนยของสงฆกลาววาพระสงฆตองหม

ผาคลมไหลทงสองขางเมอเขาเมองหรอชมชนซงในปจจบนกเปน

ธรรมเนยมปฏบตของสงฆวาเมอออกไปท�ากจธระขางนอกใหครอง

จวรห มคลม ขณะทหากปฏบตกจอย ภายในวดให ครองจวร

เรอง-ภาพ โดยนางสาวชมพนท ธาราสทธโชค เจาหนาทสอสารองคกร อพท.

พระพทธรปศลปะทวารวด

29

หมเฉยง ถาไปธดงคหรอจารกแสวงบญในปาเขา พระสงฆ

สามารถครองไดทงจวรหมคลมและจวรหมเฉยงตามแตสะดวก

การหมจวรทเกาทสดในประเทศไทยคอประตมากรรม

แผนดนเผาภาพพระภกษ3รปยนอมบาตรคลองจวรคลมพบท

เมองโบราณอ ทอง จงหวดสพรรณบร ปจจบนเกบรกษาอย ท

พพธภณฑสถานแหงชาตอทองอ�าเภออทองจงหวดสพรรณบร

ลกษณะหมจวรเรยกวาครองจวรหมคลมชายจวรเปนรวซงเปน

ลกษณะการหมจวรแบบอนเดย ศลปะอมราวด มอายราว

พทธศตวรรษท7-9หรอกวา1,700ปมาแลวแสดงใหเหนถง

ความสมพนธทางพระพทธศาสนาระหวางเมองโบราณอทองกบ

อนเดยสมยอมราวดทงยงแสดงใหเหนวาพระสงฆในเมองอทอง

เวลานนนาจะหมจวรในลกษณะเดยวกนน

ส� าหรบประตมากรรมรปวงกลม ลกษณะคล าย

ลอเกวยนประกอบดวยซลอและดมเกวยนใชแทนพระธรรม

ค�าสงสอนของพระพทธเจาในศาสนาพทธนนถอเปนคตดงเดม

ของอนเดยก อนทจะมการสร างพระพทธรป ซงช างอนเดย

ในสมยโบราณไมกลาทจะสรางรปเคารพของพระพทธเจาใหอย

ในรปมนษยจงท�าเปนเพยงสญลกษณแทนรปพระพทธองค เชน

รปดอกบว หมายถง ปางประสต

รปบลลงกภายใตตนโพธ หมายถง ปางตรสร

รปธรรมจกร หมายถง ปางปฐมเทศนาหรอการประกาศ

พระพทธศาสนา (การหมนใหลอรถแหงพระธรรมเคลอนทไป)

รปสถป หมายถง ปางปรนพพาน

รปกวางหมอบ หมายถง การแสดงปฐมเทศนาของ

พระพทธเจาทปาอสปตนมฤคทายวน เมองพาราณส

ประเทศอนเดย

ส�าหรบศลปะทวารวดทพบในบรเวณภาคกลางของ

ประเทศไทยนนมกพบประตมากรรมรปธรรมจกรลอยตวค กบ

ประตมากรรมรปกวางหมอบอย เสมอ แสดงถง การท�าตาม

คตเดมในประเทศอนเดยสมยโบราณซง ธรรมจกรศลาพรอม

แทนและเสาตงซงปจจบนอยทพพธภณฑสถานแหงชาตอ ทอง

ถอเปนโบราณวตถชนเยยมทพบสมบรณทสดเพยงชนเดยวใน

เมองโบราณอทอง

เนอหาและภาพจาก หนงสอน�าชมพพธภณฑสถานแหงชาต อ ทอง และเรองราวสวรรณภม พ.ศ.2550

30

กระซบขาว

องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการ

ทองเทยวอยางยงยนโดยพนทพเศษหมเกาะชางและพนท

เชอมโยง(สพพ.1)จดกจกรรมสงเสรมและพฒนาความร

การบรหารจดการสงแวดลอมเพอการทองเทยวอยางยงยน

เมอวนท28พฤษภาคม2555ณหองประชมเทศบาลต�าบล

หาดเลกอ�าเภอคลองใหญจงหวดตราดเพอถายทอด

องคความรการบรหารจดการสงแวดลอมเพอการทองเทยว

อยางยงยนใหแกชาวบานต�าบลหาดเลกจ�านวน61คน

มการบรรยายและสาธตเรองการบรหารจดการสงแวดลอม

ในชมชนใหเปนผลตภณฑเพอใชประโยชน ไดแกการท�า

สบในผลตภณฑไมไผแนะน�าวธการประหยดและดแล

การใชของใชในครวเรอนเพอไมใหเกดเปนขยะชมชน

เรองการบรหารจดการขยะจากเตาพลงงาน(น�าสมควนไม)

และการพฒนาและจดท�าบรรจภณฑท ไม ท�าลาย

สงแวดลอมโดยนางเรณแสนกลาและนายถวลราษฎร

สปดวทยากรถายทอดองคความรของสพพ.1และเจาหนาท

จากส�านกงานเกษตรอ�าเภอคลองใหญ

องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการ

ทองเทยวอยางยงยนโดยส�านกงานพนทพเศษหมเกาะชาง

และพนทเชอมโยง(สพพ.1)เขารวมออกบธการจดการ

สงแวดลอมเกยวกบการจดการขยะและการผลตดาสตาบอล

(DASTABALL)เพอเผยแพรความรแกประชาชนซงเปนวธท

เขาใจงายและทกคนสามารถทจะน�าไปปรบใชไดภายในชวต

ประจ�าวนของตนเองในงานมหกรรมสขภาพต�าบลทาโสม

ณโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลทาโสมอ�าเภอเขาสมง

จงหวดตราดเมอวนท14มถนายน2555การจดกจกรรม

ในครงนเพอสนบสนนการสรางระบบการจดสขภาพแบบม

สวนรวมและสงเสรมการท�างานแบบบรณาการเพอพฒนา

พนทใหเปนแหลงเรยนรอยางตอเนองภายในงานมการจด

นทรรศการและการแสดงมากมายจากชมชนในทองถน

สพพ.1 เขารวมออกบธการจดการสงแวดลอมเกยวกบการจดการขยะและการผลตดาสตาบอล

สพพ. 1 จดกจกรรมการสงเสรมและพฒนาความรการบรหารจดการสงแวดลอมเพอการทองเทยวอยางยงยน

31

Nong: Excuse me, there are rip currents around here. You shouldn’t get into the sea. โหนง: เอกซควม, แด อาร รบ เคอเรนส อะราว เฮย/ ย ชดดน เกท อนท เดอะ ซ โหนง: ขอโทษครบ มปรากฏการณกระแสน�าดดออกบรเวณน

นะครบ คณไมนาลงเลนน�าทะเลนะครบ

Ron: I’d like to swim in the sea. It is OK, in my country the waves are stronger than here.

รอน: ไอล ไลค ท สวม อน เดอะ ซ/ อท อส โอเค อน มาย คนทร เดอะ เวฟส อาร สตรองเกอ แดน เฮยรอน: ผมอยากวายน�าทะเล ไมเปนไรหรอก ทประเทศผม คลนแรงกวานเยอะ

Nong: If you want to get into the sea, do not swim alone and don’t go deep than your waist. You better swim with a life jacket.โหนง: อฟ ย วอน ท เกท อน ท เดอะ ซ, ด นอท สวม อโลน แอนด โดนท โก ดบ แดน ยว เวสท/ ย เบทเทอ สวม วธ อะ ไลฟว แจคเกตโหนง: หากคณตองการเลนน�าทะเล อยาลงเลนน�าคนเดยว และอยาไปลกเกนเอวนะครบ ทางทดใสเสอชชพดวย ดกวาครบ

Ron: What should I do if I get caught by rip current?รอน: วอท ชด ไอ ด อฟ ไอ เกท คอท บาย รบ เคอเรนรอน: ผมตองท�าอยางไร ถาถกกระแสน�าดดออกครบ

Warning Tourist About Rip Currentsวอนนง ทวรท อะเบา รบ เคอเรนส

เตอนนกทองเทยวเกยวกบกระแสน�าดดออก

ทศนยภาพจากจดชมววไกแบ เกาะชาง จงหวดตราด

Nong: Don’t panic. Swim parallel to the shore for a while to get out of rip current then swim back to shore. If you can’t swim out of the rip current, float until the current dissipates and you can swim to shore. If you can’t do it by yourself, you can yell and wave your arms to draw attention people for help.

โหนง: โดนท แพนค/ สวม พาราเรล ท เดอะ ชอ ฟอ อะ ไวล ท เกท เอา ออฟ รบ เคอเรน เดน สวม แบค ท เดอะ ชอร/ อฟ ย แคนท สวม เอา ออฟ เดอะ รบ เคอเรน, โฟลท อนทล เดอะ เคอเรน ดสสเพทส แอนด ย แคน สวม ท เดอะ ชอร/ อฟ ย แคนท ด อท บาย ยวเซว, ย แคน เยว แอนด เวฟ ยวร อารม ท ดรอ แอทเทนชน พเพล ฟอร เฮลป โหนง: อยาตนตระหนก คอยๆ วายขนานกบฝงสกพกจนออกมา จากกระแสน�าแลวคอยเขาฝง ถาวายไมไหวใหลอยตว จนกระทงคลนสงบแลวคอยวายเขาฝง หรอถาไมไหว จรงๆ ใหตะโกนและโบกมอขอความชวยเหลอ

Ron: Thank you. I better swim in the swimming pool then.รอน: แทงกว/ ไอ เบทเทอ สวม อน เดอะ สวมมง พล เดนรอน: ขอบคณครบ ถางนผมวายน�าในสระวายน�าดกวา

ชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนกนยายนมกมฝนตกหนกหรอคลนน�าทะเลปนปวนท�าใหทรายตามชายหาดพงไหลยอนลงไปตกตะกอนนอกแนวชายฝงทรายเหลานจะกอตวเปนสนทรายใตน�าขดขวางการไหลยอนกลบของน�าทะเลทซดเขาหาฝงน�าทะเลจะถกบงคบใหไหลกลบออกไปในชวงเปดของสนทรายท�าใหเกดน�าทะเลเกดแรงมหาศาลทจะดดพาสงทอยในแนวไหลยอนกลบไปยงทะเลดวยความแรงปรากฏการณนเรยกวาRipCurrentหรอกระแสน�าดดออกนนเอง หากเรารเทาทนกระบวนการไหลของน�าทะเลกจะไมเกดอนตรายแตหากเราไมมความรและตนตระหนกพยายามวายโตแรงดดของน�าทะเลเพอวายเขาหาฝงกจะหมดแรงและจมน�าในทสดดงนนเรามาท�าตวใหรเทาทนRipCurrentหรอกระแสน�าดดออกกนเถอะ

กอนลงเลนน�าทะเล •สอบถามสภาพทะเลกอนลงเลนน�าทะเลทกครงจากพนกงานโรงแรม

•อยาดอรน เชอฟงเจาหนาทยามชายฝงหรอปายแจงเตอนหากมธงแดงปกอยบรเวณชายหาดนนไมควรลงเลนน�าทะเล

•อยาลงเลนน�าทะเลคนเดยวและตองแนใจเสมอวามคนอยทชายหาดขณะลงเลนน�าทะเล

•ศกษาวธการเอาตวรอดหากตองเจอกบกระแสน�าดดออก

•หากพาเดกไปเลนน�าทะเลหรอ ใครทวายน�าไมเปนหรอไมแขง เพอความปลอดภยใหใสเสอชชพไวกอน เสอชชพ

ดกวาหวงยาง เพราะหวงยางอาจหลดตอนเจอกระแสน�าดดออก

หากตองเผชญกบ Rip Current •ถาน�าพดออกฝงอยาตกใจอยาตนตระหนกและอยาพยายามวายสวนกระแสน�าเพราะทเสยชวตสวนใหญเนองจาก

ตกใจจนพยายามตะกายวายทวนกระแสน�าเพอกลบฝง

•ใหลอยตวปลอยใหน�าพดเราออกไปอยาวายทวนกระแสน�ามาเขาฝงใหลอยตวไวและชมอสงๆไวเพอขอความชวยเหลอ

จากยามชายฝงหรอพนกงานโรงแรมทพกอยไปชวยแตถาอยในบรเวณทไมมยามชายฝงหรอพนกงานโรงแรม

ใหชวยเหลอตวเองดวยการ

•พอพนสวนคลนใตน�าแลวจะเรมรสกวาไมมแรงดดออกไปในทะเลแลวใหวายเปนแนวขนานกบฝง

•ถาไมรวาจะวายไปซายหรอขวาด กใหวายออกดานขางไปหาฟองคลนขาวๆ เพราะต�าแหนงทมฟองคลนขาวๆ

คอต�าแหนงทน�าเรมตนและเปนบรเวณทน�าก�าลงถกพดเขาฝง

•พอรสกไดวาพนแนวคลนใตน�าแลวกใหวายกลบเขาฝงแลวคลนจะชวยดนเราเขาฝงเอง

Rip Current อนตรายแตปองกนและแกไขได หากมสต