Embed Size (px)
Citation preview
2019 yılı Haziran ayında, ihracat 2018 yılının aynı ayına göre %14,3 gerileyerek
11,1 milyar dolar, ithalat ise %22,7 düşerek 14,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Dış ticaret açığı %42,5 azalarak 3,2 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşıla-
ma oranı 2018 Haziran ayında %70,1 iken, 2019’un aynı ayında %77,7'ye yükseldi.
2019’un ilk yarısında ihracat yıllık bazda %1,9 artarken, ithalat ise %19,8 geriledi.
Bayram tatili etkisi verilerde çok yüksek. 2019 yılında Haziran ayına kayan uzun
Ramazan bayram tatili nedeniyle, bir sene evveline kıyasla 3 işgünü daha kısa ça-
lışma takvimine tabi bir ay söz konusu oldu. Bu sebeple rakamları takvim etkile-
rinden arındırılmış seriler ile değerlendirmekte fayda görüyoruz. Ancak TUİK tara-
fından yayınlanan düzeltilmiş ihracat serilerinde yine de anlamlı bir zayıflık göze
çarpıyor (TÜİK istatistiklerinin Bayram etkisini yeterince düzeltememiş olması da
olası). 2019 Haziran ayında ihracat bir önceki seneye kıyasla %8,1, bir önceki aya
göre ise %15,5’lik düşüş ile zayıflamış durumda. Bu düşüşler 2016 yılının ilk yarı-
sından bu yana görülmemişti. İhracattaki bu gerileme Mayıs ayında elde edilen
kazanımı da silmiş görünüyor. İthalatta ise aylık bazda sınırlı bir düşüş görülüyor
ancak devam eden düşüşler iç talebe ilişkin zayıflığın sürdüğüne işaret ediyor.
12 ay toplamda ihracat 169,4 milyar dolar ile bir ay evvel ulaştığı rekorun (171,3
milyar dolar) altına inerken, ithalat 198,6 milyar dolar ile 2,5 yıl sonra 200 mil-
yar dolar seviyesinin altına geriledi. 12 ay birikimli olarak bakıldığında ihracatın
ithalatı karşılama oranı %85,3’e yükseldi (serinin tarihindeki en yüksek orandır).
Altın ve enerji hariç “çekirdek” dış ticaret dengesi on ay boyunca fazla verdikten
sonra Haziran’da 344 milyon dolar açık verdi. 12 ay birikimli bakıldığında, man-
şette 29,1 milyar dolarlık dış ticaret açığına karşılık “çekirdek” dış ticaret denge-
sinde 12,9 milyar dolar fazla görülüyor. 12 ay toplamda yapılan enerji ithalatı 43,4
milyar dolar, enerji sebebiyle verilen dış ticaret açığı ise yaklaşık 37,4 milyar dolar
seviyesindeydi. Dolayısıyla sadece enerji hariç tutulduğunda dış ticarette 8,2 mil-
yar dolarlık bir fazla söz konusu. Öte yandan Brent petrol fiyatlarının ılımlı seyri ve
zayıf iç talep koşulları nedeniyle enerji kaynaklı açık pozisyonunun Temmuz-Ekim
döneminde de kapanmaya devam etmesini öngörmekteyiz (Not: Bugün TCMB,
2019 yılı için ortalama Brent petrol fiyatı tahminini 2,2 dolar indirerek 65 dolara
çekti). Kısacası, 2019 yılı ilk altı ayı sonunda, çekirdek ihracatta görülen yatay sey-
re karşılık çekirdek ithalatta yaşanan %22’lik düşüş dış ticaret açığının çok hızlı bir
şekilde toparlanmasına katkı vermiş oldu.
Kaynak: TUİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar
Ticaret Dengesi (milyar dolar)
Değişim* Değişim*
2018 2019 (%) 2018 2019 (%)
İhracat 12.9 11.1 -14.3% 82.2 83.7 1.9%
İthalat 18.4 14.3 -22.7% 123.0 98.6 -19.8%
Dış Ticaret Dengesi -5.5 -3.2 -42.5% -40.8 -14.8 -63.6%
İthalatı Karşılama Oranı 70.1% 77.7% 7.7 66.8% 84.9% 18.1
Haziran(aylık)
Ocak - Haziran(yıl başı itibarıyla)
Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar,*İthalat Karşılama Oranı için değişim yüzde puandır.
-120
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
20
19
Dış Ticaret Açığı12 ay birikimli, milyar dolar
Dış Ticaret Açığı
Dış Ticaret Açığı (enerji hariç)
Dış Ticaret Açığı (altın ve enerji hariç)
-120
-100
-80
-60
-40
-20
0
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
Dış Ticaret Açığı 12 ay birikimli, milyar dolar
Enerji Dışı Ticaret Dengesi
Enerji Ticareti Dengesi
73.3%
85.3%
50%
55%
60%
65%
70%
75%
80%
85%
90%
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
20
19
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı12 ay birikimli
Dış Ticaret — Haziran 2019 TSKB Ekonomik Araştırmalar
İthalatta ana mal gruplarında toplu bir gerileme söz konusu ve bu durum iç talepte (özel harcamalar + yatırımlar) devam eden daralmayı gösteri-
yor. İlk yarı yılda tüketim ve yatırım malı ithalatı, yıllık bazda, sırasıyla, %36 ve %24 geriledi. Ara malları ithalatı da %16,7 azalma gösterdi. 2018
yılı toplamında 2,7 milyar dolar azalan binek otomobil ithalatı, 2019 yılı ilk altı ayında, geçen senenin aynı dönemine kıyasla, 2,5 milyar dolar (%67)
geriledi. Taşıma araçları hariç sermaye malı ithalatında da ilk altı aylık sürede 3,8 milyar dolarlık (%27) bir düşüş söz konusu. Hammadde talebi de
düşmeye devam etti. Altın hariç tutulmak üzere ara malların ithalatında %13,5’lik gerileme kaydedildi, düşüşler on birinci ayında da devam etmiş
oldu.
İhracat tarafında ilk altı ay sonunda tüketim malı ihracatında %0,5 gerileme görülürken, (altın hariç) ara madde ihracatında %3,3, yatırım malları
ihracatında ise %3,7’lik artış kaydedildi. Tüketim malı ihracatında binek oto grubu yıllık bazda son altı aydır kesintisiz olarak geriledi. Dayanıklı
tüketim malları ihracatı ise %9,1 artarken, yarı-dayanıklı tüketim malı ihracatında artış yatay seyretti. Haziran ayında AB'ye yapılan ihracat yıllık baz-
da %13,9 gerilerken, (altın hariç) MENA bölgesi ihracatı %16,6 düştü. MENA zayıflığı sebebiyle altın hariç tutulduğunda, (altı ay birikimli olarak) AB’ye
yapılan ihracatın toplam ihracattaki payı %49,6 seviyesine yükseldi. Ancak bölge ekonomilerinde hem talep koşullarındaki yavaşlama, hem de oto-
motiv sektörü başta olmak üzere arza ilişkin endişeler ihracatı sekteye uğratıyor. MENA bölgesine yapılan ihracatın ise Mayıs ayına kadarki sürede
kuvvetlenmeye devam ettiğini görmek sevindiriciydi. Temmuz ayı gerçekleşmeleri bayram etkisinin bitişini görmek adına önem kazanacaktır. 2019
yılında turizm gelirlerinde beklentilerin ötesine geçeceğini düşündüğümüz katkı ve ihracatta süregelen sınırlı ama pozitif artışlar sonucunda net ihra-
catın büyümeye anlamlı bir destek vermesini öngörüyoruz.
Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar
Türkiye'nin Önde Gelen Ticaret Ortakları (Ocak - Haziran 2019)
İhracat İthalat
Almanya ; 9.2%
İngiltere; 6.0%
Fransa ; 4.6%
İtalya ; 5.6%
Irak ; 4.9%
ABD ; 4.7%
Hollanda ; 3.0%
İspanya ; 4.8%
Romanya ; 2.3%Rusya; 2.1%
Rusya; 10.7%
Çin ; 8.7%
Almanya ; 8.6%
ABD ; 5.4%
İtalya ; 4.2%
Fransa ; 3.1%Hindistan ; 3.3%
G. Kore; 2.9%
BAE ; 2.3%
İngiltere; 2.5%
-20%
-15%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
İhracat Komposizyonu12 ay birikimli, yıllık değişim
Yatırım Hammadde (altın hariç) Tüketim
-50%
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
İthalat Komposizyonu12 ay birikimli, yıllık değişim
Yatırım Hammadde Tüketim
24.3%
49.6%
7.0%
5.3%0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
İhracatta Bölgesel Pazar Payları6 ay birikimli
AB
Orta Doğu ve Kuzey Afrika
Kuzey Amerika
Asya
Noktalı çizgiler: altın hariç ihracat-150%
-100%
-50%
0%
50%
100%
150%
-50%
-40%
-30%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
20
19
Dış Pazar Büyümesi altın hariç, 3 aylık hareketli ortalama, yıllık % değişim
Avrupa Birliği MENA Ülkeleri (sağ eksen)
TSKB Danışmanlık Hizmetleri
Ekonomik Araştırmalar [email protected]
MECLISI MEBUSAN CAD. NO 81
FINDIKLI ISTANBUL 34427, TÜRKİYE
(90) 212 334 50 50 faks: (90) 212 334 52 34
2019 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur.
Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için
hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim güncel
görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer başka
nedenlerle amaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle
ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul
kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak üzere
önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir.
Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya indirekt olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki
herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki performans
her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir.
Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin
alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için de
bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul
kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de
verebilirler.
Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi
olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez.
