éo€0oö0oeeo0©oöe©o«€o6öoaeoc<d. t. cx m. a.

do

o

CALORE SOLIS! Difputatio) , §jt A M

j In inclyta Academta Vpfalienß RegiaPROpONIT

M. Johannes Franck.Fejpondentcs

hinrico vvolffiolubeca germano,

Habebitur Di/hutatio i* Auditoriomajori, diett{>• / • \ jf ■ ' '

ty borts a o. rnatutmis.

upsali#,

Imprimebat Es c h it i.u s M a t i h / Jt%A Uno Ms O C» XXr*

i

ijqaaopeosooqaqoeqoqgoqijoego©' ,'<r «v— pj cv^v

*^r-£*c-ft<"£**_C~CrC\C"jtty c,ifl

Thefis I.Krmagna & acris olim intcr celc-berrimos Philofophia? proceresde Ca-li, Syderum, & inpnmis So¬laris corporis calore , tanquamlenfu magis perceptibili exortafuit & agitata controverfia: Annimirum Effe&ivé & virtualiter,

vel Subie6ivé, & formaliter res fublunares calefacl-at ? qua? ob rei difficultatem, Philofophorumq; pra?«cipuorum, fat validis argumentorum interfelnvt-cem pugnantium momentis., gravitatem > in foroPhilotophico coram fupremi judicij Moderatorsindilcuüa 6c indeterrninata permanfic.

2. Summus & diyinus ille Natura?geniusÅfifloteles lib. 2. de Cado c* 7. it Meteor, cap. 3.cum fuis fatejlitibus & aiTeclis , priori quseftionisparti favere& patrocinari videtur; autumans,So-km aäunon eile calidum ,,fed lumine &pra?cipucmotu fuo concitatidimo calcrem 6c fervorem illumintenfum , in inferiore hoc mundo producere. Po-ßerior s defenfionem ac patrocinium iufcipiuntquam plurimi cum pri fe orum, tum Keotericorurnphilofqphorum>qui Solem habituariter, feu a£lu ca¬lidum eile, 6c lublunarla hjeccorpora infito ac con¬genita calore calefacere pronuntiant; impoflibil#&.c.ontrafenfum a.c experientiam o om en) eile arbi-

A z uaates

Uraåtes? tam infignem & fenfibilemcalorem Solaris5corporis motu concitari pofle^

3. Cum itaq; haxcOntroyerfia;,non minuiardua, quam jucunda, ad noftrum qüoq; präriens- 1'ae-culum fic devoluta , & ä varijs varicdecifä & venti-lats: placet & illam fub Difputationisincudem re-VOcare,& ad Lydium veritatis lapidem examinare«'ut certö ac indubitanternobis de Quasftionis huius*verit å te con fta r e po flitne a nim u nofter, veri lci-endi cupidus, vel varijs opinionum flu&ibus quaqoåivcrlum impéilatur, »kexagitctur, vel nefandis ac vi*-rulentis fophifm^tüm ftrophis ac proceliis obrua--tiir,\ac pefTundetur;

4; Pri ufquam yerd ad rem Ipfam accéda--mus, opera? pretium eft, ut mentem nollram cathe-göricé explicemus , cuius qpaeftionis; vel fententiaS'fa vitöres & propugnatöres efle velimus, ne aliquis-error, vel noftri ipfii s rationeconfufe & indtftin-dc tradando committaturjvel aliorumjmalé intel--ligendd, &. fentenciam noftram finiftré torquendo>& interpretando, oboriatur.

5.» Ariftotelis Philofophorum principis, Se¬comrounisvomnium -noftri praeceptörislententiam1rvolénter,yo!énterhåcin parre, veritatis tuend« ac'profitenda? gratiå, ddercre , & alteram, ut pote vc--rioré v6c rationi jcxpericntise, acfacris literis ma¬gis* conléntaneam ambabus quafi ulnis^ ampledi!6c apprebendere cogimur, : iperantes indubitatå1(pe;nos apud pracceptorcm noftrum optiméexcufa-tos iri,pxa?fer 11 m, c u m id å nobi s (ut a b i IIo i n d i ver-fam abierimus-fententiam ) non tam ai.tboritatis;cmtemaendsequam veritatisinvcßigand», & de-

fcnaen.®

ftndend* ftudio, ac propofito, (qu* omni authorutäte & auro nobis potior,&pretiofior eflfe debet)faåum fit. Qiiemadmodu enim laudabile&gene-rofum eft,ex alicno non femper commentario fape-re: fic plane fervilis & illiberalis ingenij eft,certoMagtftro eflValligatum. Philbfophorum enim kqUfictm debent cflc libcra, ita tamen, ut nec temeré accontra rationem ftätuatur. - Amicus ergo A riftote*lés, & alij;j.amicior tamen multo ipfa nobis Verität

C. Pro vcritate itaq; &defenfione pofte-rioris fententia?, quarSölem a&u, & natura calidumefleafleritj prc ingeniolinoftri modulo^ in harenamdilputÄtionistripliciå ymore nobis ufitato,telorum!literarioriim genera pröducemus^, -

yi- Primo'loco prsemittemus authorita--ttm S. fcripturai, omni authoritäte & ratione huma¬na potiorem»ac firmiörem 2.Authoritätem nonnul-lorum excellentium Philölopborum & Medicorum.Et deniq; 3rationes Philbfophicas non ädmodumfperftendasfubiungemus, Hifce tribus coniuntf in*!fuirptispratüdijs^ eyidenter probatum dabimus^So-léniactuac formaliter, & noneffecUvé vel virtuali-»-tferinferiora h^c corpora calétaccro. '

8, • Sacra fcriptura paflim varijs in Joels So- -

l&fi natura & atfu calidum efle affirmat, q a os leviifaltem brächio attingetnusy&breviter * ecenfenda *perluftrabimusf. ♦ v

9. Prim um fa c ra' fcripturär pro no (t rä fe n--tfcntiå teft monium, defumitur ex 43. c fyrac, v.2.3«& fequu: hilce verbis. • Sol in adipe^u,annunci-ans in txitu vas admirabile,opus excelü. In Mt ri-éwnu exurit terram j & in conipc£tu ardoris ejus-

A qu:s»

qiils potent fuflmere? Fofqacem cuftodlcns-fn ope*ribusardods.Tripliciter foi exurés montcSjradiosignc-ös exfufHans 5urcfu!geSjradrjs fms obcaecat oculos. 8£cj

10, fcx Pfalmo ig aliåsjp v. 6, &C,T- Exulra-virutgtgäsad currendam viamsa fummocalo egrefhoejus, de occurfus eiusufcj} ad fummum e;us;ntc eil, qm*fe abfcondat a caioreeius.

11, 3. Ex 4,0. ioo»,v. 7. Et cum ortusfutf-fet Sol, prsfccpit Dominus vento calido 6^ urenu*peiculbc So! fuper capu* lonse., &ceftuabat, &c.

II, 4. Ex Pfal. i2i. v,o 6. Per diemSd non u-ret ie, neq? Luna per nodem.

113. PrseCcreo ücco pedeceliqua fcripturat d»~da, fententiam noliram üjterius confbmantia; ut 16, c<.fap.;v, lj-lö, c. Exod. v. zi, t. c. loch v, 19, & 20.4?*c. ieia.v io 30, c. lob. v,2S, Matth, f$. c, v. 6. Marc. 4.c.v. & Haec funtpra'Cipua sllä loca,quibus evincere co-näbimur, Sötern fübiccSive calidum elTe, idqjexfide,voitatc, & authoritate SS. fcrt'prurae. Malumus crede-re feripturae veraci, quam nudae quorundam opiniotufaHaci,

14. Ex Hcbraea quoej? vocula HDrt magnumveritatis argumentum,pro efleniialt Solis caliditate ad-flruenda defumt poteft.Sol enim Hebraice HÖH (qui-yh non ignoramus,illum alucis admtniftratione alioqubq? nomine ab Hebraris apcllari) å calore Qi aflu di~fttur ;a radice iipn calefadusfuit > caluit, incafuir, ar~ftuai/ir, la ut d^Sole quoqj vei fifculus iHe vulgaris ve-rusfir, qui altjs communiter rebus applicari ftfle.t; Cqn-venitinc rebus nomina (irpejfuis.

15. Nunc ex Omnibus hifee allegatis dtökpro contrariafin tenua? cverOone, noftrauj confi» må¬ttons ute deprom im us argumentum; .£&%*

Quidqoid exurft Temm & montes, radtofq? *gne«o^exfuftlat: qu*dquid item homints tam ve hem«, n-ter de die uut, dt percutit, ut nemo ardorts ejusconfpedurn facdefu(tiirtere,vel åcalore cjusfefe ab-fcondere pofsit > illud necefTario a<ffu eft calidum.lam ver o Sol (tefte S. fcriptuiå, & infuper fiulurum Magiftrå expertentiS ) exuric terram*& moft«les, radios igneos exfufflat, 8c c.

E. Sol necefTario a (flu eft calidus.Quod contra contraria opinionis aftertores erat de-tnonftrandunv Majorem puto fuå Iuce radiäre. Munoris veritasflat fixa, 8£inconcufTa, vi teftirnonioruinferipturae füperius alkgatorurtt, E. vi illationis ( (Iambae praemilTäe verar, dt forma bona ) conclufio quoepvera enu Ettantum de authoritateS.S. feripturat.I& Nunc ordinis ratio flågitaf, ut proxirr éPhilofophörum quorundam celebriorurr» , fentenuaritoftrae ad amufsim adßs'pulantium,^ patrocmaniiunvpUcita dt decreta fubjungamus.

J7; Occurrir Uaqj nobisprimo loco é mime--ro ifiorum acutifstrous Scahger Exerc.ij, lic mquuens: Neqj caeit motus eft noftri caför(s caula,i«dvisin eo caloris effictens, ßccu dt lucis &C generaiionis. i -ttm eadem exercttationc. Rerum quidern murano-lies å motu confiert arbitror; calorem wl arnuune,.Vcl motu carli fikri fal fu tri puto. dt exerc, 74 D«ctnirenim å quibiisdam tum ipfe Sol, tum alia lyder a rruvaicaktacére. Mihi contra videtür; Soßm, (i non moy -retur, magis calefadhirum.18, Clanffimus quoqr Porr eltis 1 b 4. Mc-thodimedtindi. c. 1, de mcdicamvnu^,lOU X p^iehutig^orpuus noiuiconiiuuuoiicni imo.ii-

t tantibus agfns-.Sotem in numerofSC daffe ilfartim coHo-cat rcrum, quaeadtu cakfaeiunr. P|ima dC corornuniaomniumrerumEkmcntaait, Terra, Aqua> Aer & l-gnis, & quaecunque earlefti divmoque calorefunt prae*dita : ut. Sol, tJtanimant€s,& frirpes, m^yact, aduquevires haben t, easqj fic ptomptas, ut fem per agant, nec»mps ex terni fubfidijope, velJrntamentoindigeanf.Ignis quippefemper cakfacit ,&C aqua femper refrige-rat: Solquoqueperpetuocakfadr,&c.Videacurquo-que cap.j. lib. 4+ de Ipirinbus 5C calido innato*

iEjufdemcft fententicccekberrinrus Anato-micus Andreas Laurentius lib. 3, de Grifibus. cap. & decauGs dietum Cricicorum contra A ftrologos difputansjCaeterum, fnquir, quas illi Planetis Elementares quali-tåtes affignant®ut hic frigidusBt,ilkcalidus, ille ficcus,hic humiduf, fi non..aAu, fairem effe&u,eas non agno-fcimusj Vt enim aftra omnia lucida funt, ira omniacalefacere necefle eft. Lux quippe apud Philofophpscakfacit. Hacc ille.

Zo. Huic fubferibit Clariffimus, & Experien-tiffimus D. Sennertus, vircerténon infimtfubfellsi, velpollrcmar Erudition is &C authoritacis lib. t. cap. 7. deCaelo dt ftcllis, pag.mihi, 16h Si quis tarnen llacuaf,fnquit, fallas quidem non lgneo>Ted fui generis calorcéfle calidas, non video, qua ranone folidå »efutart pof-Itr« Caufa emm nulia eft, curCaelum omniumQuali-tatum expers clTe debear. Er cakr individuus comesLucis efa vide tur. Et pag. S* quis ramen afira ie-Iiqua,ur Lucem ira &' calorem, (fed non Elementaremverum caekfam illim>)a Sole,ut Lucis m carrerisvivifi-ro fonte atcipcre dicat; non video , quid ablurdlftatuar,

ii. Quin

•21, Quid & ipfum Åriftotelé quoq; ex abcm^fdanti pro noiftrå fententia allegare poiTumus. i. M$~teor,c.3+a{tra vocat calida.Lib.deMundo c.2,difert;&ait, Cadum efTe Quintum Elementum. Et 2. deortaAnitnaliü, 0,3. affirmat,caliditatem, quse in anima-libuseft,neq;ignem efTe, neq; ab igne ortum/fed ådiviniore corpore, quam fint Elementa, provenire.Id autem efTe Elementum aftrorum Üb. 2* Phyßcorüc.2. aliisq; in locis paflim ait: Quod hominem nonfolusHomo, fed&Solgeneret. Debiiitatiitaq; ce-rebri is eile videtur3imo ab omnifenfualieniflimus,qui in re tam manifeftå verå 6c perfpicuå (ad verita-tis lucem,veluti Nodua ad lucem'Meridianam cas-

•>

cutiensJ)Soli,xeliq.uifq; aflris calorem ineüe,pertina-xiter negat.

22. Confulto prseterimus Patritium,Cafman-num , jobannt\m Grammaticum 6c alios nobifcumconfentientes,ne praeter decorum, in immenfum ci-tandis authoribus, nofira excrefcat difputacio. Ettantum quoq; de decretis 6c placitis illuftriu 6c prae-cipuorü Philofophorü 6c Medicorü dixiffe fufficiat.

,23, Obiter faltem 6t hoc aflerimus,quam piu-timos ex Patrsbus, 6t Ecclefisfticis fcriptaribus in il¬la nobifcum fuifTe fententia : in quorum clafle efl,Divus Auguflinus, Ambroiius, Theodoretus, Jufti»nus Martyr,& alii, qui has ob caufas etiam fupra Fir-niamentum ceeli , aquas å Deo pofitasefle afleverå-runt, ut intenfum ardoré & fervorem Solis, reliquo-rumq,- fiderum, fuå refrigeratione attemperarenc,& mitigarent, ne ccelum, totiufque mundi machinaigne confumeretur , 6c conflagraret.

24+ Nunc ultimo loco reda properamus ad ra-B tiones

tioues Philofophicas , quibus ultcrius eviftum dabt-mus, Calorem illum non ä motu Solaris corporis ,velamutuo orbium obnixu , afFri&u, circuma&uafieri polTe.

25. Quod å Motu Calor i 11 e concltari oon po£fit, ha? fequentes ordine diiTuadent rationes,

26' i. Si Sol motu , quo moveret, inferiorahacc Corpora calefaceret,a?qualiter/& perpetuotåmhyeme, quam cdtace calefaceret; quod tarne" non fit.

27. 2. Major tum efTet Calor in terris Hye-mali quam jLftivali tempore: quippe Sol cum tem¬poris terrae & nobis vicinor fattus, & in perigaocooftitutus, intenfiorem deberet excitare Calorem*quam - quandoeitn. Apoga?o å nob:s remotifiimus,quod fit in afiate. Certum n* hoc efi:, & extra oronedubitationisaleam pofitum; quo propriores, & vici-niores corpori mobili, calorem motu 1 uo concitan-ri fumus,co ma orem quoque nosillius perfientirocalorem quam fi longéab eodem fimus remoti,

28. 3* Si aliquis calor ex Solis velCadi motuelTet, tum Luna interomnes Plnetas aeri & terraevicinifiima , majorem quam Sol, qui å Terrå ldngcremotior eft, fuomotu excitatet calorem* Sol enimdecies noviesferé longius, quam Luna å Terra abefi:«.Accedit & hoc, quod mocus ejus fit ceierrimus &velociflimus-Percurrit enim Luna motu proprio to-tumZodiacum ( uctaceam communem )fpatio, 27.dierum, & 8. horarum, ad quem peragrandum & ab-folvendum Solannuo fpatio opus habet; fieque per"ccnfequantiam major tum ('Luna noflu lue ens/eilet'calor de noöe, quam de die,quod fallum, & expcrie-fciÄ ttfiimoLüo , etiamLippis &. lonionbusnutu dt

*9* 4* Qp13 SolfecundumAiiftotelisfenten-tiam, nonä per fe movctur,fed fccundum motum , fquc-madmodum reliqua aftra faciunt) fm orbis, cuj alhga-tus, &infixus h^ret, ideocjj calons cffedtuspotius orbiejus, reltquisq? orbibus eflec adferibendus. Si orbsbus ?tumtantuscalor efiadenode, quam de die, (nulloe-nim temporis momento noftrum Hemifphaerium or-bium caeleftium pracfentiå caret ) quod itidem falfum,QC experientise commum contrariurn.

Jo. 5. Sia motufolis calorille ciTet, fequere-tur hoc, quo velocior Sol in motu fuo eiTer,eö calor ejusinhaecinferioraföret major; quod tamen non contin-gitSol enim exAftronomorum firma ÖC indubitatafen-tentiåfquemadmodu ex dodrinå fecundorum mobiliuconftatjctttuspercurrit figna Auftralia, quåm Borea-lia+ EfTet itacj tum major calor hyeme quam aeftate,Abfolvit enim medietatemBorealem Sol tSé.diebus,#.horis 8£ ij. Auftralem vero tantum 17g diebus XV hons42, itå, ut harum duarum medietatum difFerentia fir.7. dierum 10 horarum, &C 31.

6* Empiriå confiat, aefiatem unam alteraeffe caltdiorem , 8sC fervenciprenru Si å motu Solis calorilleeiTer, tum alterutrum neceflario fequeretur: Solemvd in fuo motu, quam ante annurr, vel etiam plurcs ef-iefadl'uui cojicitactorem, axqj runc nulla amplius regu-larttas, ipfsus motus Solis,reliquorurr-qjj COrporum cac-lefiium exi'ieret, tempora anni,menfium & dierüm va-riarent: computus Afi«'onpsniais, de Eclipfibus, Con-iunäjonibtis , fiationibtis, U etrogradationibus , Lati-tud nibus Mericbanahbus, & Boreal bus, Plane¬tarum dC fyderum affi i5 onibus falleret, imp infoiumcotrueref, l'i m motu Soli , quod'abfurdum eft dicere,

B x alt qua'

a!Iqfpfc> quam ante plus rmlle annos fada fuiflet rnufs-tio SC irtegularitas» Vel demcß SC hoc fequeretur ,Solem Terrae ö£ nobfs vieiniorem SC humilioremeffefadum, SC Gcdefua fphaerå in ah am nobispropin-quiorem ( puta.Veneris SC Mvrcuitj) dcfcéndifle: quacfcnccntia longé quam prior eilet abiurdior: fieret ernmEikra föne penetratio dunenfibnum ,• å qua Anitoie-lica Ehdofophia ad rrnifeam ufc$ abhorretv

*7. Ex Lunae q uo'qjlumine SC fplendorenon admodurn duficile eGevincere,Solem adu Corpo¬ra h.ec fublunaria calefacere, idq? hoc modo: Conftatno des, in Plenilunio, quam alias eiTccalidforcs, vtl ce-pidiores, quia lumen eius tum ampIiiTimum. Luret ve-r o Luna 1II0 tempore lumine non tantum proprio, Tedpraecipué mutuaticio å Sole Gbi communtcato.Lux au-tem calorem Obi tanquam.-Individuum comitern fem-per habet concomitantem: Si ergo Luna tum temporismajorem corporibus fublünaribus fubminiftrat calore,»quam alrjs f iequitur Lucem iMarn a Sole Lunae com -

nuinicatam, SC Terrae poftmodum a Lunari corpore vi-ciiTim impertitam , adu eile catidam* Si Lux 1 Ergo e-tiam Sol, i quo tanquam ex perenni fönte ac fcatungf-ne promana vit, jdeoc^non i motu Lunae illä nodur-ria tepiditas oriri poteft: nam ff a motu, quatenusmo¬tu,tum quovis tefnpore, GVefalcara, Gvedimidiaca, G-ve gibbofa, vel also quovis modo afFeda exilieret,illumnodis tcporem SCcalorem efFkeret,

3$. 8, Vberiorem quin adliuc ver/tatis lucem-pronoftrae fententiae ulteriori corroboratione, ex A~flrologorum preiidionibus,Iongä obfervatione,ac ex-perientii ftabilitis, mutuare, SC depromere pofFumus'liac demonftrandi via; Scnbunt AGrologi omnes, E-

clipfes;

fclipfes Rolares, a c Lünnes, terraro fuo fiattVo rabrc*fpolure ÖC refrigerare, fVugesqj item crefcenrcs te-n Ilas corrumpére, ac extmguere, ha sep rcfrtgerattoncspro Eclipfium q läntuate vel mai nes bC inteiiores, vdminores, SC remjftiores Hen, lam ver > experieuuä bCratione couipercum eft, Terrae refr geraciones lilas nomobventre ob motum Solis bC Lun e (quandéquidemLuminarium & praecipue Solis motusycalorem fibä, utadverb parssfTent, irrdefinenter habet concomtfätem,incjj fuo motu, five Eclipfetur, five non , non impedi-tur) fed, qtiemadmodum rationabile, bC verum eft, obaverfionem Liicis,radiorumt|i Solar(um ac Lunarium,ob impedimenturn quoddam Phyficis bC Aftronomisnotum, å terreno corpore. Cum iiacf? talis refrigerauo,utoftenfum, corriiptiva, radiorum Solarium bi Luna¬rium abfentiam five aver Horrem infequatur. confenta-neum e{linfalliblliters.LuceiTV, ac radios Luminarisu-triufq^ aiftu & formaliter elfe cahdos, Et fi a motu, qua-tenus motu ( fecundum arbitrium,& placitum non-luil!orum)Solarisac Lunaris corporis calor in hare iruc-nora produceretur J fequeretur bC hoc indqbitanter,Wullam refrigerationem, ex Eclipfibus in Elementaiib ac regione noftra oboriri polTe, fiquidem LuminanaEclfpOta, a fuo motu, quem caior iugitcr concormta--tiif, nun quam c e Ten t.»

34. Libenter fcire velfcm, quid contraria? opi-niönisfavitoresrefpondere vellent Nicolao CopernicoAdronomo ctlebeirimo ,< qui ( fiquidem unicuicjrprobato arnficiin fua arte fit crcdendum ) Terram rno-veri, Solem autem immobilem efle ftatuit. Qua? <qusfintenba, magno Zelo, bCanimi ardore, a quam plürt-wus tanquam vera hodierno adhuc diedefenditur bC

B ? propug-

ptopugnatur: quemadmodum hoc non Ita pridemin Germania in Academia notifllmå fadlitatum efleTiovimus. Libentius tarnen quid Ulis? qui orbiu ca?-leftium nullam agnofcunt realitacem. Uli namq; quiCalum motu, ex Ariflotelis fententia, fublunariahaccorpora calefacere ftatuunc, omnes prasfuppo-rsunt, Calum efle folidum , & durum corpus, cuiuscircumgyratione omniaaftra , ac vicina Elementsfimul eircumgyrentur. Sed & banc fentcnciam fal-fam efle, Aftronomorum ^quila& Atlas, Genero-fus & Kobiliflimus Dn. Tycho Brahe ila in arte hocnoftro leculo facilé princeps, certis, indubitatis, acinvi&iflimis demonftrationibus ac argumentispro-bavit, cuius fencentiamrecentiores Aftrenomi & e-

ruditione, & fide, & authoritate graviflimi ad unumrere omnes approbarunt, &tanquam filum Ariad-neslequutisfunt.

35. Deniq; ad refutandum contrarias fenten*tiaepropugnatores, vel unum illud Iofuas io. v.u. Sc13. teftimonium fufficiens efle poteft. Exprefle enimibide legitur, Solemin medio cieii fpatio uniusdieiabsq; omni motuftetiflé. Si å motu Sofisreliquo-rumq; orbium casleftium (ut adverfapars Aatuit) ca^lor in hasc inferiora provenit, quasro, undé nam iilecalor, qui tum temporis fuit in rerum natura, Pofltoemm motu ponitur calor, & lublato motu, tolliturcalor. Credibiie autem non eft , Mundum fpatio a*nius integri diei caruifle calore Solis,-omnia aliåsterr# lata &: nata, ob tam lubitam & repentinam•C -di, Solisq;j å motu ceirationem, frigore eflent e-m >rtua, & corrupta. Micuit enim Sol, ac proindé Sccaluit,cum nullo ohm aliorum orbium obnixu aflri

dus>'

$us, contra Gibea flaret immotus, aicDodifTimufSc Clariflimus Dn_,f Johannes Alfuerus MedicinaeDodor &pro£eiTor in Accdemiå Koflochienfi ex-ceilentiihmus , Pra-ceptor meus omni amore & ho-nore profequendusr\

36- Haeclunt praecipua illa argumenta , quxbreyiter pro lententi# nofirae confirmatione , pub¬lica?, ac placidcE difquitioni (ubijcere , &a?quammoLeflcriad iudicandum proponere voluimus. Vimautem, valorem, & veritatem contrariorü argumen¬torum, qua? å contraria? partis ailertoribus acckfeu-foribus in medium adferri, & veluti pro aris Sc focispugnari fölet, in ipio, Deo Volente , difpurationis.adu,quando ad Lydium (ut ajuntj lapidem, & ve-ritatis libellam probanda, Sc examininanda yeniunc,videbimusr9..

COROLLARIA,

t. Art So!(ut vulgoperfuafum eß)ipfo Pafcbatos dte in bnno-rem gloriofäi refurrediionis Oömint noftri lefu abrißt y.

cfuotannié fub örtum tripudtum edat, vel(ubfilut? 1S[.I* An Luna mutuaticio tantum lumtnc So/ts , vel eiiam pro¬

prio & mutuattct ßmul luctat ? Poft : A ff.$. An macuU in corpore Lunart fint reales ,. uelapparentesf

prtu* afftrm.4. An omnes Cometjt, prout antiquitus creditumßuitinßt-

prtma aeru regianc gener er tur; M1 ^n ta ille Anno t ö t g. in mene Kovemhrt a r.obis

"btJjUSi m a* berea regione fa um ac mutum juuru babutrtt;Jfiir.

4Jfßvwatur,ex autboritatey (f indubitatapraßanüßim®*rum Mathematicorum fententia.

, 4. An ßelia Magis in Oriente t>ifa, fuerit de numero flella~rum c&lefiium in Mundi exordio a Deo creatarum ? N»

y. An fuerit natura Elementaris miraculose a Deoprodu-Ha? i^Affirm.i^An in fiderea, vel Slementariregione infra Lunam, lo-cum & motum fuum babuerit ? Poß: Äff.

p* An Stella mottu, quo Magi in itinere, Perfia Hieroßly-rr.am, (f inde Bethlehem ducebantur 3faßusßt a formaejus informante, vel ab alia quadam aßißente forma ?Poß: Äff /

10. An Stella illa novaylquaAnno 1yy2.aChrißo nato, insCaßiopea fidere per bienniumfuifit, ac apparuit 3poßmo-dum autem in totum e"banutt, fuerit a Deo in creatiore^>umverfi cum cateris afiris condita 3 fed ob remottfimuntsejus in vaßißimo (f profundißimo atherea regtonis tra-ßu, ßtum ac proprium motum, antea a nobisf "tselprioriAntiquitäte vtfu non notata, & obferuata ? Velantllotempore prius de novo ex nibilo a fiderum Plaßeprcdu-ßa3 & (tdereo calo, ob cer.tas} gravißimas quasdamscaufits, ipfi Soli notas, tnfixa3 ac mortaliumgenen ad con-templandumpropofta? Dub.

it. K^An ex Venabulo 3 Pbyfica demonflratione, pcßit fersVenator. ?

Soli Deo Laus et Gioria,