ĆWICZENIA Z CHORÓB RYB cz. II

ĆWICZENIA Z CHORÓB ĆWICZENIA Z CHORÓB RYB cz. IIRYB cz. II

I Układ krwiotwórczy ryb. Badania hematologiczne w I Układ krwiotwórczy ryb. Badania hematologiczne w diagnostyce chorób ryb.diagnostyce chorób ryb.II Układ immunologiczny ryb. Immunoprofilaktyka w II Układ immunologiczny ryb. Immunoprofilaktyka w chorobach ryb.chorobach ryb.III Podstawy diagnozowania chorób bakteryjnych i III Podstawy diagnozowania chorób bakteryjnych i wirusowych ryb.wirusowych ryb.IV zaliczenie pisemne z hematologii, immunologii i IV zaliczenie pisemne z hematologii, immunologii i diagnostyki chorób bakteryjnych i wirusowych.diagnostyki chorób bakteryjnych i wirusowych.V Choroby ryb wywołane przez pierwotniaki.V Choroby ryb wywołane przez pierwotniaki.VI Choroby ryb wywołane przez myksospory, mikrospory VI Choroby ryb wywołane przez myksospory, mikrospory i przywry.i przywry.VII Choroby ryb wywołane przez tasiemce i nicienie.VII Choroby ryb wywołane przez tasiemce i nicienie.VIII Inwazje wywołane przez kolcogłowy, pijawki, VIII Inwazje wywołane przez kolcogłowy, pijawki, widłonogi, tarczenicewidłonogi, tarczeniceIX Zaliczenie ćwiczeń zaległychIX Zaliczenie ćwiczeń zaległych

I Układ krwiotwórczy ryb. I Układ krwiotwórczy ryb. Badania hematologiczne w Badania hematologiczne w

diagnostyce chorób ryb.diagnostyce chorób ryb.

1. Narządy krwiotwórcze ryb1. Narządy krwiotwórcze ryb Nerka głowowa i tułowiowa Nerka głowowa i tułowiowa ŚledzionaŚledziona Wątroba w okresie rozwojowymWątroba w okresie rozwojowym2. Przedstawienie krwinek w rozwoju 2. Przedstawienie krwinek w rozwoju

ontogenetycznym ryb.ontogenetycznym ryb.3. Opisanie szeregu rozwojowego krwinek od 3. Opisanie szeregu rozwojowego krwinek od

komórki pnia do poszczególnych kategorii komórki pnia do poszczególnych kategorii dojrzałych erytrocytów i leukocytów poprzez :dojrzałych erytrocytów i leukocytów poprzez :

Linię erytroidalną Linię erytroidalną Linię limfoidalnąLinię limfoidalną Linię mieloidalnąLinię mieloidalną Linię megakariocytarną (płytki krwi)Linię megakariocytarną (płytki krwi)

4. Charakterystyka morfologiczna i czynnościowa 4. Charakterystyka morfologiczna i czynnościowa poszczególnych kategorii krwinek:poszczególnych kategorii krwinek:

HemocytoblastHemocytoblast ErytroblastErytroblast Promielocyt, metamielocytPromielocyt, metamielocyt Neutrofil segmentowanyNeutrofil segmentowany Monocyt Monocyt Limfocyt mały i dużyLimfocyt mały i duży EozynofilEozynofil BazofilBazofil5. Przedstawienie zmian patologicznych jakim 5. Przedstawienie zmian patologicznych jakim

podlegają krwinki po ekspozycji ryb na czynniki podlegają krwinki po ekspozycji ryb na czynniki toksyczne, bakteryjne i inwazyjne.toksyczne, bakteryjne i inwazyjne.

Część praktyczna ćwiczeniaCzęść praktyczna ćwiczenia

1.Pobieranie krwi do badań hematologicznych.1.Pobieranie krwi do badań hematologicznych. 2.Obliczanie liczby erytrocytów i leukocytów w 2.Obliczanie liczby erytrocytów i leukocytów w

krwi obwodowej karpia.krwi obwodowej karpia.(Erytrocyty 1:200 w płynie Hendricka, leukocyty 1:100 w płynie Shaw)(Erytrocyty 1:200 w płynie Hendricka, leukocyty 1:100 w płynie Shaw)Liczenie krwinek w komorze Burkera.Liczenie krwinek w komorze Burkera.Wartości prawidłowe:Wartości prawidłowe:Liczba erytrocytów w 1Liczba erytrocytów w 1µµl krwi – 1,1-1,8 mlnl krwi – 1,1-1,8 mlnLiczba leukocytów w 1Liczba leukocytów w 1µµl krwi – 40 – 80 tys. l krwi – 40 – 80 tys.

3. Wykonanie rozmazów krwi na szkiełkach 3. Wykonanie rozmazów krwi na szkiełkach podstawowych.podstawowych.

4. Wybarwianie rozmazów metodą May – 4. Wybarwianie rozmazów metodą May – Grunwalda.Grunwalda.

5. Ocena leukogramów: 5. Ocena leukogramów: Prawidłowy leukogram:Prawidłowy leukogram: Limfocyty 89 – 97,5 %Limfocyty 89 – 97,5 % Monocyty 3 – 5 %Monocyty 3 – 5 % Eozynofile 0,5 – 1%Eozynofile 0,5 – 1% Bazofile 0 – 0,5%Bazofile 0 – 0,5%

II Układ immunologiczny ryb. II Układ immunologiczny ryb. Immunoprofilaktyka w chorobach ryb.Immunoprofilaktyka w chorobach ryb.

1. Narządy limfoidalne ryb1. Narządy limfoidalne ryb- Grasica- Grasica- Nerka głowowa i tułowiowa - Nerka głowowa i tułowiowa - Śledziona- Śledziona2. Odpowiedź immunologiczna ryb2. Odpowiedź immunologiczna ryb-Nieswoista -Nieswoista -Swoista -Swoista

3. Rola odporności nieswoistej u ryb.3. Rola odporności nieswoistej u ryb.4. Składniki odporności nieswoistej:4. Składniki odporności nieswoistej:- Humoralne - Humoralne - Komórkowe- Komórkowe5. Rola śluzu w mechanizmach odpornościowych.5. Rola śluzu w mechanizmach odpornościowych.- Właściwości fizyko- chemiczne Właściwości fizyko- chemiczne - Składniki immunologiczne:Składniki immunologiczne:- Białka antybakteryjneBiałka antybakteryjne- LizozymLizozym- Dopełniacz Dopełniacz - Białko C-reaktywneBiałko C-reaktywne- Transferyny Transferyny - Inhibitory proteazInhibitory proteaz- Naturalne immunoglobulinyNaturalne immunoglobuliny

Humoralne składniki układu immunologicznego rybHumoralne składniki układu immunologicznego ryb

1. lizozym 1. lizozym a) Miejsce powstawania a) Miejsce powstawania b) Rozprzestrzenianie po organizmie b) Rozprzestrzenianie po organizmie c) Główne miejsca występowania (śluz, skrzela, surowica, ikra oraz narządy wewnętrzne; wątroba, nerki)c) Główne miejsca występowania (śluz, skrzela, surowica, ikra oraz narządy wewnętrzne; wątroba, nerki)d) Charakterystyka lizozymu:d) Charakterystyka lizozymu:- Porównanie masy cząsteczkowej lizozymu ryb z lizozymem ssaków.- Porównanie masy cząsteczkowej lizozymu ryb z lizozymem ssaków.- Optymalne parametry tj. pH, temperatura- Optymalne parametry tj. pH, temperatura- Typ I i II lizozymu- Typ I i II lizozymu- Wartości: w ikrze 1700 – 1900 - Wartości: w ikrze 1700 – 1900 µµg/ml, w surowicy 0,34-0,40 g/ml, w surowicy 0,34-0,40 µµg/ml, w śluzie 1,1- 1,5 g/ml, w śluzie 1,1- 1,5 µµg/mlg/ml2. Białka antybakteryjne o masie cząsteczkowej 27 i 31 KDa obecne w śluzie (przyczyniają się do śmierci komórek 2. Białka antybakteryjne o masie cząsteczkowej 27 i 31 KDa obecne w śluzie (przyczyniają się do śmierci komórek

bakteryjnych wskutek powstawania kanałów jonowych w błonie komórkowej bakterii, ubytku jonów i utraty bakteryjnych wskutek powstawania kanałów jonowych w błonie komórkowej bakterii, ubytku jonów i utraty potencjału jonowego komórek bakteryjnych).potencjału jonowego komórek bakteryjnych).

3. Interferony α, 3. Interferony α, ββ i γ i γ 4. Rola transferyn4. Rola transferyn5. Białko C-reaktywne o charakterze lektyn, działające podobnie jak opsoniny.5. Białko C-reaktywne o charakterze lektyn, działające podobnie jak opsoniny.(wzrost białka C-reaktywnego podczas infekcji bakteryjnych, a także działania czynników stresowych i toksycznych).(wzrost białka C-reaktywnego podczas infekcji bakteryjnych, a także działania czynników stresowych i toksycznych).6. Dopełniacz i jego rola6. Dopełniacz i jego rola

Proces zapalny u ryb;Proces zapalny u ryb;Proces fagocytozy u ryb; Proces fagocytozy u ryb; Zależność aktywności procesów obronnych Zależność aktywności procesów obronnych

od temperatury.od temperatury.

Odporność swoistaOdporność swoista1.1. Charakterystyka subpopulacji limfocytów Charakterystyka subpopulacji limfocytów

T i B oraz ich rola w mechanizmach T i B oraz ich rola w mechanizmach odporności odporności

2.2. Synteza przeciwciał i jej uzależnienie od Synteza przeciwciał i jej uzależnienie od temperatury wodytemperatury wody

3.3. Budowa przeciwciał u ryb Budowa przeciwciał u ryb 4.4. Pamięć immunologiczna u rybPamięć immunologiczna u ryb

III Podstawy diagnozowania III Podstawy diagnozowania chorób bakteryjnych i chorób bakteryjnych i

wirusowych ryb.wirusowych ryb.

Wymagania dotyczące prób ryb Wymagania dotyczące prób ryb oraz procedury pobierania oraz procedury pobierania

materiału do badań materiału do badań bakteriologicznych.bakteriologicznych.

Prawdziwość i miarodajność rozpoznania Prawdziwość i miarodajność rozpoznania infekcji bakteryjnych zależy w dużej infekcji bakteryjnych zależy w dużej mierze od jakości i liczebności próby oraz mierze od jakości i liczebności próby oraz sposobu pobrania materiału do badań. sposobu pobrania materiału do badań.

Ogólne zasady przy pobieraniu Ogólne zasady przy pobieraniu próbypróby

Dokładne określenie celu badania;Dokładne określenie celu badania; Dokładne określenie kierunku badania;Dokładne określenie kierunku badania; Próbki do badań pobiera się przed Próbki do badań pobiera się przed

zastosowaniem antybiotyków lub innych leków zastosowaniem antybiotyków lub innych leków przeciwbakteryjnych;przeciwbakteryjnych;

Przestrzeganie zasad aseptyki na każdym Przestrzeganie zasad aseptyki na każdym etapie pobierania materiału do badań;etapie pobierania materiału do badań;

Materiał do badań powinien być pobierany przez Materiał do badań powinien być pobierany przez odpowiednio wykwalifikowany personel.odpowiednio wykwalifikowany personel.

Jakość i wielkość próbJakość i wielkość prób W każdym przypadku do badań W każdym przypadku do badań

bakteriologicznych preferowane jest bakteriologicznych preferowane jest dostarczenie ryb żywych do laboratorium. dostarczenie ryb żywych do laboratorium. Należy pamiętać, że infekcja bakterii Należy pamiętać, że infekcja bakterii związanych z procesem gnilnym ryb związanych z procesem gnilnym ryb rozpoczyna się wkrótce po śmierci ryb. rozpoczyna się wkrótce po śmierci ryb.

Badane próbki muszą być wystarczająco Badane próbki muszą być wystarczająco duże i reprezentatywne dla całej badanej duże i reprezentatywne dla całej badanej populacji.populacji.

Najważniejsze czynniki określające Najważniejsze czynniki określające wielkość próby w poszczególnych wielkość próby w poszczególnych

sytuacjachsytuacjach Wielkość obsady;Wielkość obsady; Historia choroby w obsadach;Historia choroby w obsadach; Obecność lub brak wyraźnych objawów infekcji;Obecność lub brak wyraźnych objawów infekcji; Rodzaj spodziewanego patogenu (powszechnie Rodzaj spodziewanego patogenu (powszechnie

występujący lub rzadko spotykany);występujący lub rzadko spotykany); Stopień trudności w wykrywaniu patogenu;Stopień trudności w wykrywaniu patogenu; Możliwość złowienia ryb Możliwość złowienia ryb Wartość diagnostyczna poszczególnych ryb;Wartość diagnostyczna poszczególnych ryb; Możliwości jakie posiada laboratorium.Możliwości jakie posiada laboratorium.

Podczas pobierania materiału do badań Podczas pobierania materiału do badań bakteriologicznych jest bardzo ważne bakteriologicznych jest bardzo ważne zachowanie zasad aseptyki na każdym zachowanie zasad aseptyki na każdym etapie. etapie.

Pobieranie materiału zależnie od Pobieranie materiału zależnie od wielkości rybwielkości ryb

Wylęg żerujący i wylęg z woreczkiem- pobiera się w Wylęg żerujący i wylęg z woreczkiem- pobiera się w całości.całości.

Narybek mały 4- 6 cm– przed rozcięciem każdą rybę Narybek mały 4- 6 cm– przed rozcięciem każdą rybę dezynfekuje się przecierając 70% alkoholem. Po dezynfekuje się przecierając 70% alkoholem. Po otwarciu jamy ciała usuwa się ostrożnie trzewia otwarciu jamy ciała usuwa się ostrożnie trzewia pozostawiając nerkę. Materiał pobiera się z nerki przy pozostawiając nerkę. Materiał pobiera się z nerki przy użyciu jałowej wymazówki lub skalpela. Jeżeli jest to użyciu jałowej wymazówki lub skalpela. Jeżeli jest to niemożliwe pobiera się całe trzewia łącznie z nerką. niemożliwe pobiera się całe trzewia łącznie z nerką.

Ryby większe niż 6 cm- zależnie od stanu klinicznego Ryby większe niż 6 cm- zależnie od stanu klinicznego ryb, pobiera się materiał ze zmienionych tkanek i/lub ryb, pobiera się materiał ze zmienionych tkanek i/lub narządów (ryby chore) lub usuwa się trzewia i pobiera narządów (ryby chore) lub usuwa się trzewia i pobiera się próbki nerki (ryby zdrowe).się próbki nerki (ryby zdrowe).

Tarlaki- pobiera się płyn jajnikowy od ikrzyc i/lub próbki Tarlaki- pobiera się płyn jajnikowy od ikrzyc i/lub próbki tkanek.tkanek.

Pobieranie materiału zależnie od Pobieranie materiału zależnie od stanu klinicznego rybstanu klinicznego ryb

Ryby wykazujące objawy chorobowe- Ryby wykazujące objawy chorobowe- materiał pobiera się ze wszystkich materiał pobiera się ze wszystkich zmienionych tkanek. Od ryb wykazujących zmienionych tkanek. Od ryb wykazujących objawy posocznicowe pobiera się także objawy posocznicowe pobiera się także próbki krwi.próbki krwi.

Ryby nie wykazujące objawów Ryby nie wykazujące objawów klinicznych- preferuje się pobieranie klinicznych- preferuje się pobieranie materiału z nerki głowowej oraz z płynu materiału z nerki głowowej oraz z płynu jajnikowego od dojrzałych ikrzyc. jajnikowego od dojrzałych ikrzyc.

Wstępne rozpoznanie choroby Wstępne rozpoznanie choroby Przed przystąpieniem do właściwej diagnostyki należy zebrać wszystkie dostępne informacje celem ustalenie, przynajmniej w Przed przystąpieniem do właściwej diagnostyki należy zebrać wszystkie dostępne informacje celem ustalenie, przynajmniej w

przybliżeniu, jakiego patogenu należy się spodziewać i wyboru metod do dalszego postępowania. przybliżeniu, jakiego patogenu należy się spodziewać i wyboru metod do dalszego postępowania. 1. Informacje z wywiadu 1. Informacje z wywiadu - osłabiona kondycja ryb- osłabiona kondycja ryb - ryby nie pobierają pokarmu- ryby nie pobierają pokarmu - gromadzenie się pod dopływem- gromadzenie się pod dopływem - podpływanie pod powierzchnie - podpływanie pod powierzchnie - masowe śnięcia ryb- masowe śnięcia ryb - wirujące, spiralne lub nerwowe poruszanie się- wirujące, spiralne lub nerwowe poruszanie się 2. Zmiany kliniczne2. Zmiany kliniczne - zanik pigmentu- zanik pigmentu - pociemnienie skóry- pociemnienie skóry - wysadzenie gałek ocznychwysadzenie gałek ocznych - i/lub zmętnienie rogówki- i/lub zmętnienie rogówki - wybroczyny w gałkach ocznych - wybroczyny w gałkach ocznych - wybroczyny w okolicy jamy gębowej- wybroczyny w okolicy jamy gębowej - wybroczyny w okolicy pokryw skrzelowych- wybroczyny w okolicy pokryw skrzelowych - przekrwienie i wybroczyny w jamie gębowej oraz liza kości szczęki- przekrwienie i wybroczyny w jamie gębowej oraz liza kości szczęki - martwicze zmiany w skrzelach- martwicze zmiany w skrzelach - martwica płetw - martwica płetw - siodełkowate zmiany w grzbietowej części ciała- siodełkowate zmiany w grzbietowej części ciała - szare naloty na skórze, płetwach i skrzelach oraz złuszczenie naskórka- szare naloty na skórze, płetwach i skrzelach oraz złuszczenie naskórka - wybroczyny na skórze i w mięśniach- wybroczyny na skórze i w mięśniach - wrzody lub ropnie na powłokach ciała- wrzody lub ropnie na powłokach ciała - czyraki- czyraki - wypełnione krwią pęcherze na bokach ciała- wypełnione krwią pęcherze na bokach ciała - uwypuklenie i zaczerwienienie odbytu- uwypuklenie i zaczerwienienie odbytu - obrzęk brzusznej części ciała - obrzęk brzusznej części ciała - wychudzenie- wychudzenie

Zmiany anatomopatologiczneZmiany anatomopatologiczne W niektórych przypadkach zmiany chorobowe w narządach wewnętrznych W niektórych przypadkach zmiany chorobowe w narządach wewnętrznych

lub mięśniach mogą być pomocne w diagnozowaniu bakteryjnych chorób lub mięśniach mogą być pomocne w diagnozowaniu bakteryjnych chorób ryb. Dokładna obserwacja chorych ryb może wykazać obecność łatwo ryb. Dokładna obserwacja chorych ryb może wykazać obecność łatwo dostrzegalnych nieprawidłowości. Są to m.in.:dostrzegalnych nieprawidłowości. Są to m.in.:

- płyn wysiękowy w jamie ciała;- płyn wysiękowy w jamie ciała; - punkcikowate wybroczyny w mięśniach;- punkcikowate wybroczyny w mięśniach; - białe lub żółtawe guzki w nerkach, wątrobie, śledzionie, sercu, narządach - białe lub żółtawe guzki w nerkach, wątrobie, śledzionie, sercu, narządach

wewnętrznych;wewnętrznych; - obrzęk nerki;- obrzęk nerki; - białawe patologiczne błony pseudodyfteryczne wokół narządów - białawe patologiczne błony pseudodyfteryczne wokół narządów

wewnętrznych;wewnętrznych; - ogniska martwicze w nerkach i śledzionie;- ogniska martwicze w nerkach i śledzionie; - biało- szare plamki w nerkach, przekształcające się w rozległe ogniska - biało- szare plamki w nerkach, przekształcające się w rozległe ogniska

martwicze;martwicze; - wybroczyny w narządach wewnętrznych;- wybroczyny w narządach wewnętrznych; - wybroczyny w otrzewnej.- wybroczyny w otrzewnej.

Systematyka najważniejszych bakteryjnych Systematyka najważniejszych bakteryjnych patogenów ryb słodkowodnych.patogenów ryb słodkowodnych.

Gram-ujemne względnie beztlenowe pałeczkiGram-ujemne względnie beztlenowe pałeczki AeromonadaceaeAeromonadaceae Aeromonas hydrophila Aeromonas hydrophila Aeromonas bestiarumAeromonas bestiarum Aeromonas salmonicida Aeromonas salmonicida Aeromonas veronii bv. sobriaAeromonas veronii bv. sobria Aeromonas jandaeiAeromonas jandaei Aeromonas caviaeAeromonas caviae Aeromonas salmonicidaAeromonas salmonicidaEnterobacteriaceaeEnterobacteriaceae Edwardsiella ictaluriEdwardsiella ictaluri Edwardsiella tardaEdwardsiella tarda Yersinia ruckeriYersinia ruckeriGram-ujemne tlenowe pałeczkiGram-ujemne tlenowe pałeczki PseudomonadaceaePseudomonadaceae Pseudomonas anguillisepticaPseudomonas anguilliseptica Pseudomonas fluorescensPseudomonas fluorescens Pseudomonas putidaPseudomonas putida

Systematyka najważniejszych bakteryjnych Systematyka najważniejszych bakteryjnych patogenów ryb słodkowodnych.patogenów ryb słodkowodnych.

Gram-ujemne chromogenne tlenowe pałeczkiGram-ujemne chromogenne tlenowe pałeczki FlavobacteriaceaeFlavobacteriaceae Flavobacterium psychrophilumFlavobacterium psychrophilum Flavobacterium columnare Flavobacterium columnare Flavobacterium branchophilumFlavobacterium branchophilumGram-dodatnie tlenowe pałeczkiGram-dodatnie tlenowe pałeczki MicrococcaceaeMicrococcaceae Renibacterium salmoninarumRenibacterium salmoninarumGram-dodatnie kwasooporne tlenowe pałeczkiGram-dodatnie kwasooporne tlenowe pałeczkiMycobacteriaceaeMycobacteriaceae Mycobacterium fortuitumMycobacterium fortuitum Mycobacterium cheloneiMycobacterium cheloneiNocardiaceaeNocardiaceae Nocardia asteroidesNocardia asteroides Nocardia kampachiNocardia kampachi

Izolacja i identyfikacja bakterii Izolacja i identyfikacja bakterii chorobotwórczychchorobotwórczych

Izolacja jak też identyfikacja zarazków chorobotwórczych Izolacja jak też identyfikacja zarazków chorobotwórczych dla ryb jest utrudniona w porównaniu z badaniem dla ryb jest utrudniona w porównaniu z badaniem patogenów zwierząt wyższych i ludzi. U ryb istnieje patogenów zwierząt wyższych i ludzi. U ryb istnieje zawsze duże ryzyko zanieczyszczenia badanego zawsze duże ryzyko zanieczyszczenia badanego materiału saprofitycznymi bakteriami stanowiącymi materiału saprofitycznymi bakteriami stanowiącymi normalną florę ryb i środowiska wodnego. Największym normalną florę ryb i środowiska wodnego. Największym utrudnieniem jest jednak fakt, że oprócz bakterii ogólnie utrudnieniem jest jednak fakt, że oprócz bakterii ogólnie uważanych za bezwzględnie chorobotwórcze dla ryb uważanych za bezwzględnie chorobotwórcze dla ryb (Aer. salmonicida, Ren. salmoninarum) lub (Aer. salmonicida, Ren. salmoninarum) lub chorobotwórcze warunkowo, ale dobrze poznane jako chorobotwórcze warunkowo, ale dobrze poznane jako patogeny tych zwierząt, liczne inne gatunki saprofityczne patogeny tych zwierząt, liczne inne gatunki saprofityczne mogą w określonych warunkach wywołać chorobę ryb i mogą w określonych warunkach wywołać chorobę ryb i doprowadzić do masowych śnięć. doprowadzić do masowych śnięć.


Większość chorobotwórczych dla ryb bakterii występuje Większość chorobotwórczych dla ryb bakterii występuje naturalnie w środowisku wodnym jako drobnoustroje naturalnie w środowisku wodnym jako drobnoustroje saprofityczne. Do swojego rozwoju organizmy te saprofityczne. Do swojego rozwoju organizmy te wykorzystują zawarte w wodzie substancje organiczne i wykorzystują zawarte w wodzie substancje organiczne i nieorganiczne. Są to zwykle organizmy o małych nieorganiczne. Są to zwykle organizmy o małych wymaganiach odżywczych. W warunkach wymaganiach odżywczych. W warunkach laboratoryjnych mogą więc być hodowane na podłożach laboratoryjnych mogą więc być hodowane na podłożach powszechnie stosowanych w bakteriologii. Podłoża powszechnie stosowanych w bakteriologii. Podłoża peptonowe, takie jak agar tryptozowo-sojowy (TSA) lub peptonowe, takie jak agar tryptozowo-sojowy (TSA) lub podłoże mózgowo-sercowe (BHIA) są powszechnie podłoże mózgowo-sercowe (BHIA) są powszechnie używane jako standardowe nieselektywne podłoża dla używane jako standardowe nieselektywne podłoża dla potrzeb bakteriologicznych badań ryb słodkowodnych.potrzeb bakteriologicznych badań ryb słodkowodnych.


Tylko niektóre patogenne dla ryb bakterie Tylko niektóre patogenne dla ryb bakterie wymagają specjalnych podłoży do hodowli wymagają specjalnych podłoży do hodowli w warunkach laboratoryjnych. Bardzo w warunkach laboratoryjnych. Bardzo wymagające bakterie wymagające bakterie Renibacterium Renibacterium salmoninarum salmoninarum hoduje się na podłożach hoduje się na podłożach wzbogaconych cysteiną i surowicą.wzbogaconych cysteiną i surowicą.


1. Posiewy bakteriologiczne i izolacja1. Posiewy bakteriologiczne i izolacja..Materiał pobrany od chorych ryb rozcieńcza się w stosunku 1:1. Można Materiał pobrany od chorych ryb rozcieńcza się w stosunku 1:1. Można

też wykonać szereg 10-ciokrotnych rozcieńczeń w soli fizjologicznej też wykonać szereg 10-ciokrotnych rozcieńczeń w soli fizjologicznej z dodatkiem peptonu (0,1%), zależnie od nasilenia zmian z dodatkiem peptonu (0,1%), zależnie od nasilenia zmian chorobowych i liczby bakterii obserwowanych pod mikroskopem w chorobowych i liczby bakterii obserwowanych pod mikroskopem w preparatach ze świeżych tkanek.preparatach ze świeżych tkanek.

2. Identyfikacja bakterii2. Identyfikacja bakteriiPodstawową metodą identyfikacji większości patogenów ryb są Podstawową metodą identyfikacji większości patogenów ryb są

badania określające fenotypowe cechy izolatów.badania określające fenotypowe cechy izolatów.Podstawowym testem wstępnej identyfikacji izolatu wyosobnionego od Podstawowym testem wstępnej identyfikacji izolatu wyosobnionego od

ryb jest barwienie metodą Grama. Większość bakterii patogennych ryb jest barwienie metodą Grama. Większość bakterii patogennych dla ryb słodkowodnych są to krótkie, Gram-ujemne pałeczki dla ryb słodkowodnych są to krótkie, Gram-ujemne pałeczki należące do rodziny należące do rodziny Aeromonadaceae, pseudomonadaceae, Aeromonadaceae, pseudomonadaceae, enterobacteriaceaeenterobacteriaceae..

Przegląd najważniejszych metod Przegląd najważniejszych metod badawczych w diagnostyce badawczych w diagnostyce

bakteryjnych chorób rybbakteryjnych chorób rybWnikliwe rozpoznanie chorób bakteryjnych Wnikliwe rozpoznanie chorób bakteryjnych

powinno łączyć wszystkie dostępne informacje powinno łączyć wszystkie dostępne informacje przed wydaniem opinii. Dla postawienia przed wydaniem opinii. Dla postawienia rozpoznania mogą być przydatne:rozpoznania mogą być przydatne:

-Informacje uzyskane z wywiadu-Informacje uzyskane z wywiadu-wszystkie dostrzegalne zmiany kliniczne u -wszystkie dostrzegalne zmiany kliniczne u

poszczególnych rybposzczególnych ryb-patologiczne zmiany w narządach wewnętrznych-patologiczne zmiany w narządach wewnętrznych-laboratoryjne metody badawcze-laboratoryjne metody badawcze

Podstawowe znaczenie w rozpoznaniu choroby Podstawowe znaczenie w rozpoznaniu choroby maja metody laboratoryjne takie jak:maja metody laboratoryjne takie jak:

- Obserwacje mikroskopowe chorych tkanek i Obserwacje mikroskopowe chorych tkanek i narządów (badania histopatologiczne)narządów (badania histopatologiczne)

- Badania bakteriologiczne ( izolacja i identyfikacja Badania bakteriologiczne ( izolacja i identyfikacja bakterii)bakterii)

- Wykrywanie antygenów bakteryjnych w tkankach Wykrywanie antygenów bakteryjnych w tkankach ryb przy użyciu dostępnych metod ryb przy użyciu dostępnych metod immunologicznych.immunologicznych.

- Wykrywanie fragmentów DNA Wykrywanie fragmentów DNA charakterystycznych dla określonych patogenów. charakterystycznych dla określonych patogenów.

Choroby wirusowe Choroby wirusowe Zmiany kliniczne:Zmiany kliniczne:- Wzrost śmiertelności (śmiertelność ponadnormatywna)Wzrost śmiertelności (śmiertelność ponadnormatywna)- Objawy letargu u ryb połączone z pływaniem poszczególnych ryb oddzielnie Objawy letargu u ryb połączone z pływaniem poszczególnych ryb oddzielnie

od całego stada przy odpływie wody do stawu oraz przy brzegach stawuod całego stada przy odpływie wody do stawu oraz przy brzegach stawu- Utrata równowagi u ryb w trakcie pływaniaUtrata równowagi u ryb w trakcie pływania- Wybroczyny u nasady płetw oraz w okolicy odbytuWybroczyny u nasady płetw oraz w okolicy odbytu- Wysadzenie gałek ocznychWysadzenie gałek ocznych- Ściemnienie skóryŚciemnienie skóryZmiany sekcyjne:Zmiany sekcyjne:- Zwiększone wydzielanie płynu wysiękowego w jamie ciała, zwykle z Zwiększone wydzielanie płynu wysiękowego w jamie ciała, zwykle z

niewielką zawartością krwiniewielką zawartością krwi- Obecność w jelicie śluzowatej substancji zamiast karmy Obecność w jelicie śluzowatej substancji zamiast karmy - Zwiotczenie i bladość rektalnego odcinka jelitaZwiotczenie i bladość rektalnego odcinka jelita- Punkcikowate wybroczyny w narządach wewnętrznychPunkcikowate wybroczyny w narządach wewnętrznych- Punkcikowate wybroczyny w mięśniach i tkance tłuszczowejPunkcikowate wybroczyny w mięśniach i tkance tłuszczowej- Punkcikowate wybroczyny w pęcherzu pławnymPunkcikowate wybroczyny w pęcherzu pławnym

V Choroby ryb wywołane V Choroby ryb wywołane przez pierwotniaki.przez pierwotniaki.

Choroby ryb wywołane przez pierwotniakiChoroby ryb wywołane przez pierwotniakiICHTIOBODOZAICHTIOBODOZA

(Ichthyobodo necator, I. pyriformis)(Ichthyobodo necator, I. pyriformis)HEKSAMITOZAHEKSAMITOZA

(Heksamita intenstinalis, H. salmonis, H.truttae, (Heksamita intenstinalis, H. salmonis, H.truttae, H.symphsodnis)H.symphsodnis)

TRYPANOSOMOZATRYPANOSOMOZA(Trypanosoma carassi)(Trypanosoma carassi)TRYPANOPLAZMOZA TRYPANOPLAZMOZA

(trypanoplazma salmositica, T.borelli, T. bullocki)(trypanoplazma salmositica, T.borelli, T. bullocki)KOKCYDIOZAKOKCYDIOZA

(Eimeria truttae, Epieimeria anguillae, Goussia (Eimeria truttae, Epieimeria anguillae, Goussia subepithelialis, G. carpelli)subepithelialis, G. carpelli)

CHILODONELLOZACHILODONELLOZA(Chilodonella piscicola, Ch.hexasticha)(Chilodonella piscicola, Ch.hexasticha)

TRICHODINOZA TRICHODINOZA (Trichodina sp.)(Trichodina sp.)

Inwazje wywołane przez wiciowce:Inwazje wywołane przez wiciowce:Ichtiobodoza – choroba powłok zewnętrznych i skrzeli, ryb słodkowodnych i Ichtiobodoza – choroba powłok zewnętrznych i skrzeli, ryb słodkowodnych i

morskich. morskich. Ichthyobodo necator (10-20 x 6-10Ichthyobodo necator (10-20 x 6-10µµm)m)Forma pasożytnicza ma kształt gruszkowaty, z podłużną bruzdą przebiegająca Forma pasożytnicza ma kształt gruszkowaty, z podłużną bruzdą przebiegająca

wzdłuż ciała na 2/3 jego długości. W bruździe znajdują się 4 wici. Pellikula wzdłuż ciała na 2/3 jego długości. W bruździe znajdują się 4 wici. Pellikula rejonu cytostomu uformowana jest w tarczkę czepną. Rozmnażają się przez rejonu cytostomu uformowana jest w tarczkę czepną. Rozmnażają się przez podział podłużny. Po opuszczeniu żywiciela pasożyt żyje ok. 1 godz. Może podział podłużny. Po opuszczeniu żywiciela pasożyt żyje ok. 1 godz. Może jednak tworzyć cysty (7-10) oporne na działanie niekorzystnych czynników jednak tworzyć cysty (7-10) oporne na działanie niekorzystnych czynników środowiska. środowiska.

Objawy kliniczne:Objawy kliniczne:-nagłe szusy i ocieranie się o dno zbiornika-nagłe szusy i ocieranie się o dno zbiornika-zwiększone wydzielanie śluzu-zwiększone wydzielanie śluzuRozpoznanie :Rozpoznanie :-preparaty gniecione z zeskrobin skóry i wycinków skrzeli (w temp. 28 – 30-preparaty gniecione z zeskrobin skóry i wycinków skrzeli (w temp. 28 – 300 0 C C

stają się nieruchome i trudne do zidentyfikowania)stają się nieruchome i trudne do zidentyfikowania)I. pyriformis (9-14 x 5-8 I. pyriformis (9-14 x 5-8 µµm) m)

Inwazje wywołane przez wiciowce:Inwazje wywołane przez wiciowce: Heksamitoza – choroba jelita i woreczka żółciowego.Heksamitoza – choroba jelita i woreczka żółciowego. Hexamita intenstinalisHexamita intenstinalis H. salmonis (7-14 x 3-10 H. salmonis (7-14 x 3-10 µµm)m) Kształt jajowaty, 2 jądra, 6 wici wychodzących z tylnej części ciała. Może wytwarzać cysty (10x7 Kształt jajowaty, 2 jądra, 6 wici wychodzących z tylnej części ciała. Może wytwarzać cysty (10x7

µµm), które wewnątrz dzielą się na dwie części. Czas przeżywania pasożytów w wodzie poza m), które wewnątrz dzielą się na dwie części. Czas przeżywania pasożytów w wodzie poza żywicielem wynosi 30 min. Pomimo częstego występowania u ryb, rzadko wywołują chorobę.żywicielem wynosi 30 min. Pomimo częstego występowania u ryb, rzadko wywołują chorobę.

Objawy kliniczne :Objawy kliniczne : Zaburzenia w pływaniu Zaburzenia w pływaniu Brak pobierania pokarmuBrak pobierania pokarmu Wychudzenie Wychudzenie Bezruch Bezruch Zmiany anatomo-patologiczne:Zmiany anatomo-patologiczne: Stan zapalny w jelitach i woreczku żółciowym Stan zapalny w jelitach i woreczku żółciowym Żołądek i jelito mogą być wypełnione żółtawym, galaretowatym płynemŻołądek i jelito mogą być wypełnione żółtawym, galaretowatym płynem U młodych łososi stwierdzono ogniska martwicze w nerkach i wątrobie ( w ogniskach tych U młodych łososi stwierdzono ogniska martwicze w nerkach i wątrobie ( w ogniskach tych

występowały pasożyty)występowały pasożyty)Rozpoznanie:Rozpoznanie: Badanie mikroskopowe zeskrobin jelita i śluzówki woreczka żółciowego.Badanie mikroskopowe zeskrobin jelita i śluzówki woreczka żółciowego. H.truttaeH.truttae

Inwazje wywołane przez wiciowce:Inwazje wywołane przez wiciowce: Trypanosomoza – choroba krwi, różnych gatunków ryb słodkowodnychTrypanosomoza – choroba krwi, różnych gatunków ryb słodkowodnych Trypanosoma carassi (T. danliewski) – (27-60 Trypanosoma carassi (T. danliewski) – (27-60 µµm). Wrzecionowaty kształt, m). Wrzecionowaty kształt,

błona falująca, jedna wić i cytostom.błona falująca, jedna wić i cytostom. Przenosicielami Trypanosoma sp. mogą być pijawki: Przenosicielami Trypanosoma sp. mogą być pijawki: Piscicola geometra i Piscicola geometra i

hemiclepsis marginata.hemiclepsis marginata.Objawy choroby:Objawy choroby: Obniżenie poziomu białek w surowicy krwiObniżenie poziomu białek w surowicy krwi Wzrost liczby leukocytówWzrost liczby leukocytów Zmniejszenie liczby erytrocytów i zawartości HbZmniejszenie liczby erytrocytów i zawartości Hb Wzrost poziomu globulin Wzrost poziomu globulin Może dojść do ogólnego obrzękuMoże dojść do ogólnego obrzęku Mogą wystąpić śnięcia Mogą wystąpić śnięcia Rozpoznanie : Rozpoznanie : badaniem mikroskopowym rozmazów krwi, lub w preparatach gniecionych z badaniem mikroskopowym rozmazów krwi, lub w preparatach gniecionych z

nereknerek

Inwazje wywołane przez wiciowce:Inwazje wywołane przez wiciowce:

Trypanoplazma – choroba krwi różnych Trypanoplazma – choroba krwi różnych gatunków ryb.gatunków ryb.

Wymiary, kształt i cykl rozwojowy pasożytów Wymiary, kształt i cykl rozwojowy pasożytów rodzaju rodzaju Trypanosoma i trypanoplazmaTrypanosoma i trypanoplazma są są podobne. podobne. TrypanoplazmaTrypanoplazma posiada dwie wici posiada dwie wici ((TrypanosomaTrypanosoma – jedną). – jedną).

Objawy choroby: Objawy choroby: Anemia Anemia Niekiedy wysięk w jamie ciała Niekiedy wysięk w jamie ciała

KokcydiozaKokcydioza Choroba przewodu pokarmowego wielu gatunków ryb, Choroba przewodu pokarmowego wielu gatunków ryb,

słodkowodnych i morskich.słodkowodnych i morskich. Kokcydia pasożytują wewnątrzkomórkowo, nie posiadają Kokcydia pasożytują wewnątrzkomórkowo, nie posiadają

organelli ruchu i cytostomu.organelli ruchu i cytostomu. Rozmnażają się w sposób bezpłciowy (schizogonia) i Rozmnażają się w sposób bezpłciowy (schizogonia) i

płciowy (gametogonia). Cały rozwój odbywa się w płciowy (gametogonia). Cały rozwój odbywa się w komórkach organizmu jednego żywiciela. Formami komórkach organizmu jednego żywiciela. Formami inwazyjnymi są oocysty wydalane wraz z odchodami inwazyjnymi są oocysty wydalane wraz z odchodami zarażonych ryb do wody.zarażonych ryb do wody.

Kokcydia mogą lokalizować się w przewodzie Kokcydia mogą lokalizować się w przewodzie pokarmowym, wątrobie, nerkach, śledzionie, pęcherzyku pokarmowym, wątrobie, nerkach, śledzionie, pęcherzyku żółciowym, pęcherzu pławnym, gonadach, skrzelach.żółciowym, pęcherzu pławnym, gonadach, skrzelach.

KokcydiozaKokcydiozaObjawy choroby:Objawy choroby: Ryby przestają pobierać pokarmRyby przestają pobierać pokarm Chudną i są znacznie osłabione Chudną i są znacznie osłabione Nie reagują na bodźceNie reagują na bodźce Gałki oczne oraz powłoki brzuszne są zapadnięteGałki oczne oraz powłoki brzuszne są zapadnięte „„Ostry grzbiet”Ostry grzbiet” Blade skrzela Blade skrzela Po naciśnięciu powłok brzusznych z otworu odbytowego wydobywa się żółtawa, śluzowata Po naciśnięciu powłok brzusznych z otworu odbytowego wydobywa się żółtawa, śluzowata

wydzielina zawierająca oocysty.wydzielina zawierająca oocysty. Błona śluzowa jelita jest rozpulchniona, pokryta śluzem, czasem widoczne wybroczynyBłona śluzowa jelita jest rozpulchniona, pokryta śluzem, czasem widoczne wybroczyny Ściana jelita jest cienka – „jelito pergaminowe”Ściana jelita jest cienka – „jelito pergaminowe” W ubytkach nabłonka błony śluzowej jelita tworzą się tzw. Ciałka żółte ( w wyniku przemian W ubytkach nabłonka błony śluzowej jelita tworzą się tzw. Ciałka żółte ( w wyniku przemian

zalegającej krwi)zalegającej krwi) Charakterystycznym objawem przy inwazji Charakterystycznym objawem przy inwazji Goussia subepithelialisGoussia subepithelialis są białawe guzki (2-3 mm) na są białawe guzki (2-3 mm) na

powierzchni błony śluzowej jelita.powierzchni błony śluzowej jelita.Rozpoznanie :Rozpoznanie : Na podstawie badania mikroskopowego wydzielin z przewodu pokarmowegoNa podstawie badania mikroskopowego wydzielin z przewodu pokarmowego Zapobieganie:Zapobieganie: Zapobiegawczo stosuje się dokładne osuszanie stawów po odłowach oraz dezynfekcje wapnem Zapobiegawczo stosuje się dokładne osuszanie stawów po odłowach oraz dezynfekcje wapnem

palonym. palonym.

Inwazje wywołane przez orzęski Inwazje wywołane przez orzęski Chilodonelloza – choroba skóry i skrzeli Chilodonelloza – choroba skóry i skrzeli

(głównie u wylęgu i drobnego narybku) (głównie u wylęgu i drobnego narybku) wielu gatunków ryb.wielu gatunków ryb.

Chilodonella piscicola syn Chilodonella Chilodonella piscicola syn Chilodonella cyprinicyprini (37-70x20-62 (37-70x20-62 µµm) -m) -

Kształt owalny, na brzusznej stronie rzęski Kształt owalny, na brzusznej stronie rzęski uszeregowane są w rzędach, uszeregowane są w rzędach, zaokrąglony cytostom, makro i zaokrąglony cytostom, makro i mikronucleus.mikronucleus.

Rozmnażanie przez podział prosty lub Rozmnażanie przez podział prosty lub wielokrotny. Występuje koniugacja.wielokrotny. Występuje koniugacja.

W obiektach karpiowych chilodonelloza W obiektach karpiowych chilodonelloza występuje najczęściej zimą i wczesną występuje najczęściej zimą i wczesną wiosną. wiosną.

Objawy kliniczne:Objawy kliniczne: Ocieranie się ryb o przedmioty stałe Ocieranie się ryb o przedmioty stałe Objawy przyduchy przy inwazji skrzeli Objawy przyduchy przy inwazji skrzeli Zwiększone wydzielanie śluzuZwiększone wydzielanie śluzuLeczenie podejmuje się jedynie przy Leczenie podejmuje się jedynie przy

znacznej ilości pasożytówznacznej ilości pasożytów

Inwazje wywołane przez orzęskiInwazje wywołane przez orzęskiIchtioftiriozaIchtioftiriozaIchthyophthirius multifiliisIchthyophthirius multifiliis Stadium inwazyjnym jest pływka (0,03-0,06 x 0,02 Stadium inwazyjnym jest pływka (0,03-0,06 x 0,02 µµm), która m), która

przebywa w środowisku wodnym max. 10 godz. W tym w temp. 28przebywa w środowisku wodnym max. 10 godz. W tym w temp. 280 0 C C i 3 dni w temp. 18i 3 dni w temp. 180 0 C, (nie posiada cytostomu). Po osiedleniu się na C, (nie posiada cytostomu). Po osiedleniu się na rybie zaokrągla się, powstaje cytostom, jądro przybiera kształt rybie zaokrągla się, powstaje cytostom, jądro przybiera kształt podkowiasty. Całe ciało pasożyta pokryte jest rzęskami. Gdy osiągnie podkowiasty. Całe ciało pasożyta pokryte jest rzęskami. Gdy osiągnie 0,5 -1 mm opuszcza rybę, osiada na roślinach lub dnie zbiornika i 0,5 -1 mm opuszcza rybę, osiada na roślinach lub dnie zbiornika i powstaje cysta, w obrębie której w wyniku podziałów powstaje od powstaje cysta, w obrębie której w wyniku podziałów powstaje od kilkudziesięciu do kilkuset pasożytów potomnych. Po przerwaniu kilkudziesięciu do kilkuset pasożytów potomnych. Po przerwaniu osłonek uwalniane są pływki.osłonek uwalniane są pływki.

Długość cyklu rozwojowego:Długość cyklu rozwojowego: 5,5 dnia w temp. 255,5 dnia w temp. 250 0 CC 110 dni w temp.˃3 -4110 dni w temp.˃3 -40 0 C, nie rozwija się w temp. ˃ 30C, nie rozwija się w temp. ˃ 300 0 C, a w temp. ˃ C, a w temp. ˃

32320 0 C ginieC ginieChoroba występuje często przy dużym zagęszczeniu ryb. Najczęściej Choroba występuje często przy dużym zagęszczeniu ryb. Najczęściej

występuje w końcowym okresie zimowania oraz w pierwszym okresie występuje w końcowym okresie zimowania oraz w pierwszym okresie przebywania ryb w stawach odrostowych ( pomimo rzadkiej obsady, przebywania ryb w stawach odrostowych ( pomimo rzadkiej obsady, przy wcześniejszym zarażeniu w zimochowach).przy wcześniejszym zarażeniu w zimochowach).

Pojedyncze pasożyty nie wywołują żadnych objawów klinicznych, Pojedyncze pasożyty nie wywołują żadnych objawów klinicznych, powodują jednak osłabienie ryb. Szczególnie niebezpieczny jest dla powodują jednak osłabienie ryb. Szczególnie niebezpieczny jest dla narybku karpia.narybku karpia.

Objawy kliniczne (obserwowane przy znacznej liczbie pasożytów):Objawy kliniczne (obserwowane przy znacznej liczbie pasożytów): ryby przestają pobierać pokarmryby przestają pobierać pokarm Ocierają się o dno Ocierają się o dno Pasożyty o średnicy 0,5-1 mm widoczne są gołym okiem w postaci Pasożyty o średnicy 0,5-1 mm widoczne są gołym okiem w postaci

mlecznobiałych okrągłych guzków.mlecznobiałych okrągłych guzków.Rozpoznanie:Rozpoznanie: Stwierdzenie obecności pasożytów w zeskrobinach skóry (łatwo Stwierdzenie obecności pasożytów w zeskrobinach skóry (łatwo

zaobserwować poruszające się rzęski pasożyta oraz podkowiasty zaobserwować poruszające się rzęski pasożyta oraz podkowiasty makronucleus)makronucleus)

Inwazje wywołane przez orzęskiInwazje wywołane przez orzęskiTrichodinoza – choroba skóry i skrzeli wielu gatunków ryb.Trichodinoza – choroba skóry i skrzeli wielu gatunków ryb.Trichodina sp. (22-95Trichodina sp. (22-95 µ µm) - m) - Kształt dysku na górze którego występuje spiralny wieniec rzęsek prowadzący do Kształt dysku na górze którego występuje spiralny wieniec rzęsek prowadzący do

cytostomu. Dolna powierzchnia komórki jest wklęsła i spełnia rolę przyssawki, w głębi cytostomu. Dolna powierzchnia komórki jest wklęsła i spełnia rolę przyssawki, w głębi której występuje białkowy szkielecik składający się z promieniście ułożonych której występuje białkowy szkielecik składający się z promieniście ułożonych haczyków. Rozmnaża się przez podział. W warunkach nie sprzyjających dla pasożyta haczyków. Rozmnaża się przez podział. W warunkach nie sprzyjających dla pasożyta tworzy cysty. Pasożyty te powszechnie występują w środowisku wodnym, a dla ryb tworzy cysty. Pasożyty te powszechnie występują w środowisku wodnym, a dla ryb stają się groźne przy znacznym zagęszczeniu w stawach – magazynach, stają się groźne przy znacznym zagęszczeniu w stawach – magazynach, zimochowach lub akwariach.zimochowach lub akwariach.

Objawy kliniczne:Objawy kliniczne: Ocieranie się ryb o przedmioty stałe Ocieranie się ryb o przedmioty stałe Objawy przyduchy przy inwazji skrzeliObjawy przyduchy przy inwazji skrzeli Zwiększone wydzielanie śluzuZwiększone wydzielanie śluzuRozpoznanie:Rozpoznanie: Stwierdzenie pasożytów w zeskrobinie skóry lub w tkance skrzelowejStwierdzenie pasożytów w zeskrobinie skóry lub w tkance skrzelowej

VI Choroby ryb wywołane przez VI Choroby ryb wywołane przez myksospory, mikrospory i przywry.myksospory, mikrospory i przywry.

ĆWICZENIE 7. ĆWICZENIE 7. CHOROBY RYB WYWOŁANE PRZEZ MYKSOSPORY, MIKROSPORY I PRZYWRYCHOROBY RYB WYWOŁANE PRZEZ MYKSOSPORY, MIKROSPORY I PRZYWRY SYSTEMATYKASYSTEMATYKA Typ – myxozoaTyp – myxozoa Gromada - Myxosporea Gromada - Myxosporea 1. Hanneguya lobosa1. Hanneguya lobosa 2. Hanneguya psorospermica2. Hanneguya psorospermica 3. Myxobolus mulleri3. Myxobolus mulleri 4. Myxobolus squamae4. Myxobolus squamae 5. Myxobolus pfeifferi5. Myxobolus pfeifferi 6. Kudoa sp.6. Kudoa sp. 7. myxobolus cerebralis7. myxobolus cerebralis 8. chloromyxum truttae8. chloromyxum truttae 9. myxidium lieberkuhni9. myxidium lieberkuhni Typ – microsporeaTyp – microsporea Gromada – microsporeaGromada – microsporea 1. Glugea anomala1. Glugea anomala Typ – PlatyhelminthesTyp – Platyhelminthes Gromada – Monogenea Gromada – Monogenea 1.Dactylogyrus extensus 1.Dactylogyrus extensus 2.Dactylogyrus vastator2.Dactylogyrus vastator 3.Dactylogyrus anchoratus3.Dactylogyrus anchoratus 4.Gyrodactylus cyprini4.Gyrodactylus cyprini 5. diplozoon sp.5. diplozoon sp. Gromada – TrematodaGromada – Trematoda Formy dojrzałeFormy dojrzałe Sanguinicola inermisSanguinicola inermis Asymphylodora tincaeAsymphylodora tincae Azygia luciiAzygia lucii Bunodera luciopercaeBunodera luciopercae MetacerkarieMetacerkarie Diplostomum spataceumDiplostomum spataceum Postodiplostomum cuticolaPostodiplostomum cuticola

MyksosporozyMyksosporozyMyksosporoza układu szkieletowegoMyksosporoza układu szkieletowegoMyxobolus cerebralisMyxobolus cerebralisMyksosporoza skrzeli - Myksosporoza skrzeli - objawia się występowaniem białawych cyst widocznych gołym okiem.objawia się występowaniem białawych cyst widocznych gołym okiem.Henneguya lobosaHenneguya lobosaHenneguya psorospermicaHenneguya psorospermicaThelohanellus pyriformisThelohanellus pyriformisMyxobolus bramaeMyxobolus bramaeMyxobolus egxiguusMyxobolus egxiguusMyxobolus disparMyxobolus disparMyksosporoza skóry - Myksosporoza skóry - objawia się występowaniem białawych cyst.objawia się występowaniem białawych cyst.Myxobolus squamaeMyxobolus squamaeMyksosporoza mięśni - Myksosporoza mięśni - objawia się występowaniem białawych guzków między włóknami mięśniowymi, objawia się występowaniem białawych guzków między włóknami mięśniowymi,

uwypuklających w tych miejscach skórę. Początkowo twarde guzy ulegają rozmiękaniu i otwieraniu się. Przez uwypuklających w tych miejscach skórę. Początkowo twarde guzy ulegają rozmiękaniu i otwieraniu się. Przez powstałe ubytki skóry wydostaje się mętna ciecz, zawierająca liczne spory.powstałe ubytki skóry wydostaje się mętna ciecz, zawierająca liczne spory.

Myxobolus pfeifferiMyxobolus pfeifferiNiektóre gatunki Myxosporea lokalizują się we wnętrzu włókien mięśniowych, np. wiele gatunków rodzaju Niektóre gatunki Myxosporea lokalizują się we wnętrzu włókien mięśniowych, np. wiele gatunków rodzaju Kudoa Kudoa

pasożytujących u śledzi i tuńczykówpasożytujących u śledzi i tuńczyków..Myksosporozy układu nerwowego Myksosporozy układu nerwowego Myksosporozy worka osierdziowego i mięśnia sercowego karpiMyksosporozy worka osierdziowego i mięśnia sercowego karpiMyksosporozy pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowychMyksosporozy pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowychMyksosporozy układu wydalniczegoMyksosporozy układu wydalniczegoSferosporoza pęcherza pławnego i nerek – zapalenie pęcherza pławnegoSferosporoza pęcherza pławnego i nerek – zapalenie pęcherza pławnego

MyksosporozyMyksosporozySferosporoza pęcherza pławnego i nerek ( zapalenie pęcherza pławnego)Sferosporoza pęcherza pławnego i nerek ( zapalenie pęcherza pławnego) – choroba karpi i karasi – choroba karpi i karasi

srebrzystych.srebrzystych. Spherospora renicolaSpherospora renicola Inwazyjna spora (7,3 x 7,2 Inwazyjna spora (7,3 x 7,2 µµm) posiada 2 torebki biegunowe.m) posiada 2 torebki biegunowe. Rozwój przebiega w 2 cyklach proliferacyjnych:Rozwój przebiega w 2 cyklach proliferacyjnych: Pierwszy cykl proliferacyjny, przebiega we krwi i rozpoczyna się od małych (3 Pierwszy cykl proliferacyjny, przebiega we krwi i rozpoczyna się od małych (3 µµm) komórek pierwotnych, m) komórek pierwotnych,

zawierających wewnątrz wydłużone komórki wtórne, które dzielą się na 8 komórek potomnych (komórki II rzędu), a w zawierających wewnątrz wydłużone komórki wtórne, które dzielą się na 8 komórek potomnych (komórki II rzędu), a w każdej z nich powstaje jedna komórka III rzędu i cztery komórki dodatkowe. Gdy komórki pierwotne osiągną 16 każdej z nich powstaje jedna komórka III rzędu i cztery komórki dodatkowe. Gdy komórki pierwotne osiągną 16 µµm m rozpadają się, a do krwi wydostają się komórki wtórne i rozpoczynają od nowa cały cykl rozwojowy.rozpadają się, a do krwi wydostają się komórki wtórne i rozpoczynają od nowa cały cykl rozwojowy.

Komórki wtórne które dostają się do pęcherza pławnego rozpoczynają drugi cykl proliferacyjny. Pasożyty w pęcherzu Komórki wtórne które dostają się do pęcherza pławnego rozpoczynają drugi cykl proliferacyjny. Pasożyty w pęcherzu pławnym są nieruchome i rozrastają się do 30 pławnym są nieruchome i rozrastają się do 30 µµm. Znajdująca się w nich komórka dzieli się wielokrotnie (powstaje m. Znajdująca się w nich komórka dzieli się wielokrotnie (powstaje ok. 50 komórek wtórnych, z których każda zawiera jedną lub dwie komórki trzeciego rzędu). Po rozpadzie komórek ok. 50 komórek wtórnych, z których każda zawiera jedną lub dwie komórki trzeciego rzędu). Po rozpadzie komórek macierzystych wydobywają się z nich komórki wtórne, które powtarzają ponownie cykl proliferacyjny (namnażają się)macierzystych wydobywają się z nich komórki wtórne, które powtarzają ponownie cykl proliferacyjny (namnażają się)

Część komórek wtórnych występujących we krwi i niektóre komórki wtórne występujące w ścianie pęcherza Część komórek wtórnych występujących we krwi i niektóre komórki wtórne występujące w ścianie pęcherza pławnego po przedostaniu się do krwi a następnie do kanalików nerkowych rozpoczynają sporogonię w wyniku której pławnego po przedostaniu się do krwi a następnie do kanalików nerkowych rozpoczynają sporogonię w wyniku której powstają spory. powstają spory.

Choroba najczęściej występuje u karpi jednorocznych. Obecność pasożyta stwierdzono również u karpi 2 Choroba najczęściej występuje u karpi jednorocznych. Obecność pasożyta stwierdzono również u karpi 2 miesięcznych.miesięcznych.

Największe nasilenie choroby u narybku karpia występuje w lipcu i sierpniu.Największe nasilenie choroby u narybku karpia występuje w lipcu i sierpniu. Objawy choroby:Objawy choroby: W przypadku rozdęcia tylnej komory pęcherza pławnego lub obecności gazowej cysty ryby pływają pod powierzchnią W przypadku rozdęcia tylnej komory pęcherza pławnego lub obecności gazowej cysty ryby pływają pod powierzchnią

wody głową do dołu. Spłoszone pływają przez pewien czas normalnie, płynąc do głębszych warstw wody.wody głową do dołu. Spłoszone pływają przez pewien czas normalnie, płynąc do głębszych warstw wody. Rozpoznanie:Rozpoznanie: W świeżych preparatach miażdżonych z nerki widoczne są plazmodia zawierające połyskujące ziarnistości.W świeżych preparatach miażdżonych z nerki widoczne są plazmodia zawierające połyskujące ziarnistości. Zwalczanie zapalenia pęcherza pławnego polega jedynie na terapii zapobiegawczej przed wtórnymi infekcjami Zwalczanie zapalenia pęcherza pławnego polega jedynie na terapii zapobiegawczej przed wtórnymi infekcjami

bakteryjnymi.bakteryjnymi.

MyksosporozyMyksosporozy

Myksosporoza układu szkieletowego - kołowacizna pstrągów jest groźna chorobą tkanki Myksosporoza układu szkieletowego - kołowacizna pstrągów jest groźna chorobą tkanki chrzęstnej narybku ryb łososiowatych wywołaną przez chrzęstnej narybku ryb łososiowatych wywołaną przez Myxobolus cerebralis. Myxobolus cerebralis. WW cyklu cyklu rozwojowym M. cerebralis występują dwie spory oraz plazmodia (trofozoity). Spory rozwojowym M. cerebralis występują dwie spory oraz plazmodia (trofozoity). Spory pierwszego typu są owalne w ich przedniej części występują dwie torebki biegunowe, a pierwszego typu są owalne w ich przedniej części występują dwie torebki biegunowe, a każda z nich zawiera spiralnie zwiniętą nic. Spora drugiego typu (triactinomyxon) ma każda z nich zawiera spiralnie zwiniętą nic. Spora drugiego typu (triactinomyxon) ma wygląd potrójnej kotwicy. Powstaje ona w rureczniku po zarażeniu się przez niego wygląd potrójnej kotwicy. Powstaje ona w rureczniku po zarażeniu się przez niego pierwszą sporą. Ryby zarażają się przez połknięcie spor triactinomyxon albo wskutek pierwszą sporą. Ryby zarażają się przez połknięcie spor triactinomyxon albo wskutek aktywnego wniknięcia tych spor przez skórę lub nabłonek skrzeli.aktywnego wniknięcia tych spor przez skórę lub nabłonek skrzeli.

Objawy kliniczne:Objawy kliniczne:- Ściemnienie ogonowej części ciałaŚciemnienie ogonowej części ciała- Pływanie w kółko „pogoń za własnym ogonem” Pływanie w kółko „pogoń za własnym ogonem” - Pływanie z obrotami wokół długiej osi ciałaPływanie z obrotami wokół długiej osi ciała- Deformacje kośćcaDeformacje kośćca- charłactwocharłactwo

Inwazje wywołane przez płazińce z Inwazje wywołane przez płazińce z gromady Monogeneagromady Monogenea

Dactylogyroza – choroba skrzeliDactylogyroza – choroba skrzeli Gyrodactyloza – choroba skóry i skrzeliGyrodactyloza – choroba skóry i skrzeli Diplozoon i paradiplozoonDiplozoon i paradiplozoon


Dactylogyroza – choroba skrzeliDactylogyroza – choroba skrzeli Aparat czepny składa się z 2 haków środkowych Aparat czepny składa się z 2 haków środkowych

oraz 7 par małych haków brzeżnychoraz 7 par małych haków brzeżnych Dojrzałe pasożyty składają jaja przebywając na Dojrzałe pasożyty składają jaja przebywając na

skrzelach. W jaju powstaje orzęsiona, skrzelach. W jaju powstaje orzęsiona, zaopatrzona w haki czepne larwa – zaopatrzona w haki czepne larwa – onkomiracidium, która po wydobyciu się z onkomiracidium, która po wydobyciu się z osłonek jajowych porusza się swobodnie w osłonek jajowych porusza się swobodnie w wodzie, poszukując żywiciela. Po osiedleniu się wodzie, poszukując żywiciela. Po osiedleniu się na rybie larwa traci urzęsienie i zaczyna na rybie larwa traci urzęsienie i zaczyna pobierać pokarm (krew, komórki nabłonka, śluz). pobierać pokarm (krew, komórki nabłonka, śluz).


Gyrodactyloza – choroba skóry i skrzeliGyrodactyloza – choroba skóry i skrzeli Płazińce rodzaju Gyrodactylus są żyworodne. Wewnątrz pasożyta macierzystego Płazińce rodzaju Gyrodactylus są żyworodne. Wewnątrz pasożyta macierzystego

obserwuje się dwa lub trzy zarodki. Po wydobyciu się zarodków na zewnątrz, w obserwuje się dwa lub trzy zarodki. Po wydobyciu się zarodków na zewnątrz, w osobniku macierzystym powstają jaja oraz zarodki. osobniku macierzystym powstają jaja oraz zarodki.

Gyrodactyloza może występować w różnych porach roku, u ryb w różnym wieku.Gyrodactyloza może występować w różnych porach roku, u ryb w różnym wieku. Objawy choroby:Objawy choroby: Ocieranie o przedmioty stałeOcieranie o przedmioty stałe Zwiększone wydzielanie śluzu Zwiększone wydzielanie śluzu Pasmowate przekrwienia na powłokach zewnętrznychPasmowate przekrwienia na powłokach zewnętrznych Przekrwienie, wybroczyny, szarawe naloty na końcach listków skrzelowychPrzekrwienie, wybroczyny, szarawe naloty na końcach listków skrzelowych Objawy przyduchyObjawy przyduchy Słabe pobieranie pokarmuSłabe pobieranie pokarmu Rozpoznanie:Rozpoznanie: Stwierdzenie obecności pasożytów wystepujacych w dużej ilości na skórze i Stwierdzenie obecności pasożytów wystepujacych w dużej ilości na skórze i

skrzelachskrzelachDiplozoon i paradiplozoon – przedstawiciele tych rodzajów żyją parami (niektóre narządy Diplozoon i paradiplozoon – przedstawiciele tych rodzajów żyją parami (niektóre narządy

zrastają się parami)zrastają się parami)

Inwazje wywołane przez płazińce z Inwazje wywołane przez płazińce z gromady Trematoda gromady Trematoda

Inwazje wywołane przez dojrzałe przywry:Inwazje wywołane przez dojrzałe przywry: Sanguinicola inermisSanguinicola inermis Asymphylodora tincaeAsymphylodora tincae Azygia luciiAzygia lucii Bunodera luciopercaeBunodera luciopercae

Inwazje wywołane przez płazińce z Inwazje wywołane przez płazińce z gromady Trematodagromady Trematoda

Sangwinikoloza – choroba wywołana Sangwinikoloza – choroba wywołana przez przywry z rodzaju przez przywry z rodzaju SanguinicolaSanguinicola

Pasożytnicze przywry (ok. 2 mm) żyją w Pasożytnicze przywry (ok. 2 mm) żyją w układzie krwionośnym ryb.układzie krwionośnym ryb.

Inwazje wywołane przez płazińce z Inwazje wywołane przez płazińce z gromady Trematodagromady Trematoda

Inwazje wywołane przez metacerkarie Inwazje wywołane przez metacerkarie przywr: przywr:

Diplostomum spataceumDiplostomum spataceum Tylodelphys clavataTylodelphys clavata Postodiplostomum cuticolaPostodiplostomum cuticola Opisthorchis felineusOpisthorchis felineus

VII Choroby ryb wywołane przez VII Choroby ryb wywołane przez tasiemce i nicienie.tasiemce i nicienie.

Inwazje wywołane przez tasiemce - Inwazje wywołane przez tasiemce - CestodaCestoda

Tasiemczyce wywołane przez dojrzałe formy tasiemcówTasiemczyce wywołane przez dojrzałe formy tasiemców Rodzina Rodzina CaryophyllaidaeCaryophyllaidae

Caryophylleus laticepsCaryophylleus laticeps Khawia sinensisKhawia sinensis

Rodzaj Trianophorus Rodzaj Trianophorus Triaenophorus nodulosusTriaenophorus nodulosus

Rodzaj BothriocephalusRodzaj BothriocephalusBoothriocephalus acheilonathi syn. Gowkongensis, Boothriocephalus acheilonathi syn. Gowkongensis,

syn.phoxinisyn.phoxini

Tasiemczyce wywołane przez larwy Tasiemczyce wywołane przez larwy tasiemcówtasiemców

Rodzaj: Rodzaj: LigulaLigula Ligula intestinalisLigula intestinalis Rodzaj: Neogryporhynchus Rodzaj: Neogryporhynchus Neogryporhynchus cheilancristrotusNeogryporhynchus cheilancristrotus RodzajRodzaj Diphyllobothrium Diphyllobothrium Diphyllobothrium latumDiphyllobothrium latum

Inwazje wywołane przez tasiemce - Inwazje wywołane przez tasiemce - CestodaCestoda

Tasiemczyce wywołane przez dojrzałe formy tasiemców:Tasiemczyce wywołane przez dojrzałe formy tasiemców:Rodzina Rodzina Cartyophyllaeus laticepsCartyophyllaeus laticeps (20-40 mm) (20-40 mm) Lokalizuje się w jelicie ryb karpiowatych (najczęściej leszczy) Lokalizuje się w jelicie ryb karpiowatych (najczęściej leszczy) Żywiciel pośredni (ż.p.) skąposzczety – w jamie ciała żywicieli pośrednich Żywiciel pośredni (ż.p.) skąposzczety – w jamie ciała żywicieli pośrednich

występuje larwa procerkoid którymi zaraża się ryba po zjedzeniu występuje larwa procerkoid którymi zaraża się ryba po zjedzeniu skąposzczeta.skąposzczeta.

Khawia sinensisKhawia sinensis (80-170mm) (80-170mm) Lokalizuje się w jelicie karpi.Lokalizuje się w jelicie karpi. Jaja tasiemca wraz z kałem wydostają się do wody. Jaja tasiemca wraz z kałem wydostają się do wody. Rozwój onkosfery w jajach zależny jest od temperaturyRozwój onkosfery w jajach zależny jest od temperatury Ż. P. skąposzczety; onkosfera opuszcza jajo w przewodzie pokarmowym Ż. P. skąposzczety; onkosfera opuszcza jajo w przewodzie pokarmowym

żywiciela pośredniego i wędruje do jamy ciała gdzie rozwija się procerkoid.żywiciela pośredniego i wędruje do jamy ciała gdzie rozwija się procerkoid.Objawy choroby: Objawy choroby: Cartyophyllaeus laticeps i Khawia sinensisCartyophyllaeus laticeps i Khawia sinensis mogą wywoływać mogą wywoływać

zmiany błony śluzowej jelita: rozpulchnienie, przekrwienie ( z licznymi zmiany błony śluzowej jelita: rozpulchnienie, przekrwienie ( z licznymi wybroczynami), czasem ograniczona martwica.wybroczynami), czasem ograniczona martwica.

Przy silnej inwazji może dojść do zatkania i perforacji jelita, gromadzenia Przy silnej inwazji może dojść do zatkania i perforacji jelita, gromadzenia wysięku w jamie ciała.wysięku w jamie ciała.

Inwazje wywołane przez tasiemce - CestodaInwazje wywołane przez tasiemce - Cestoda

Rodzaj Rodzaj TrienophorusTrienophorusTriaenophorus nodulosusTriaenophorus nodulosus (150-300mm) (150-300mm) Postać dojrzała żyje w jelicie ryb drapieżnych, szczupaka (Esox lucius), okonia Postać dojrzała żyje w jelicie ryb drapieżnych, szczupaka (Esox lucius), okonia

(Perca fluviatilis), suma (Silurus glanis), węgorza (Anguilla anguilla)(Perca fluviatilis), suma (Silurus glanis), węgorza (Anguilla anguilla) Jaja tasiemca wydalane są do wody. Koracidia opuszczają jaja i mogą pływać w Jaja tasiemca wydalane są do wody. Koracidia opuszczają jaja i mogą pływać w

wodzie przez 1-3 dni zanim zostaną połknięte przez widłonoga (pierwszego żywiciela wodzie przez 1-3 dni zanim zostaną połknięte przez widłonoga (pierwszego żywiciela pośredniego).pośredniego).

1. ż.p skorupiaki (widłonogi), w jelicie widłonoga koracidium traci nabłonek rzęskowy i 1. ż.p skorupiaki (widłonogi), w jelicie widłonoga koracidium traci nabłonek rzęskowy i wędruje do jamy ciała, gdzie po 7-10 dniach przeobraża się w procerkoid, który po wędruje do jamy ciała, gdzie po 7-10 dniach przeobraża się w procerkoid, który po około 7-15 dniach staje się inwazyjny. około 7-15 dniach staje się inwazyjny.

2. ż.p ryby: okoń (Perca fluviatilis), jazgarz (Gymnocephalus cernuus), miętus (Lota 2. ż.p ryby: okoń (Perca fluviatilis), jazgarz (Gymnocephalus cernuus), miętus (Lota lota), łososiowate i karpiowate. Plerocerkoidy najczęściej encystują się w wątrobie lota), łososiowate i karpiowate. Plerocerkoidy najczęściej encystują się w wątrobie ryb. Ich długość dochodzi do 10 cm.ryb. Ich długość dochodzi do 10 cm.

Po zjedzeniu zarażonego widłonoga przez rybę, procerkoid przenika przez ścianę Po zjedzeniu zarażonego widłonoga przez rybę, procerkoid przenika przez ścianę przewodu pokarmowego ryby, przekształca się w stadium plerocerkoidu i wędruje do przewodu pokarmowego ryby, przekształca się w stadium plerocerkoidu i wędruje do wątroby, gdzie ulega otorbieniu. W tym stanie może przeżyć w rybie wiele lat. Po wątroby, gdzie ulega otorbieniu. W tym stanie może przeżyć w rybie wiele lat. Po zjedzeniu ryby (2ż.p.) przez rybę będącą żywicielem ostatecznym, w jej przewodzie zjedzeniu ryby (2ż.p.) przez rybę będącą żywicielem ostatecznym, w jej przewodzie tasiemiec dojrzewa po kilku miesiącach. tasiemiec dojrzewa po kilku miesiącach.

Inwazje wywołane przez tasiemce - CestodaInwazje wywołane przez tasiemce - Cestoda

Rodzaj Rodzaj BothriocephalusBothriocephalusBoothriocephalus acheilonathi syn. Gowkongensis, Boothriocephalus acheilonathi syn. Gowkongensis,

syn.phoxinisyn.phoxini Postać dojrzała żyje w jelicie ryb karpiowatych.Postać dojrzała żyje w jelicie ryb karpiowatych. W jaju koracidium rozwija się po 2-4 dniach zależnie od W jaju koracidium rozwija się po 2-4 dniach zależnie od

temperatury. Po wylęgu z jaj koracidium może żyć w temperatury. Po wylęgu z jaj koracidium może żyć w wodzie 4-6 dni a następnie po połknięciu przez wodzie 4-6 dni a następnie po połknięciu przez widłonoga po 1-3 dniach przekształca się w jego jamie widłonoga po 1-3 dniach przekształca się w jego jamie ciała w procerkoid, który po następnych 3-9 dniach staje ciała w procerkoid, który po następnych 3-9 dniach staje się inwazyjny dla ryb.się inwazyjny dla ryb.

Ż.p. widłonogiŻ.p. widłonogi Okres rozwoju tasiemca w przewodzie pokarmowym Okres rozwoju tasiemca w przewodzie pokarmowym

ryby trwa 12-21 dni.ryby trwa 12-21 dni.

Tasiemczyce wywołane przez larwy Tasiemczyce wywołane przez larwy tasiemcówtasiemców

Rodzaj: Rodzaj: LigulaLigulaLigula intestinalisLigula intestinalis Postać dojrzała żyje w jelicie ptaków rybożernych, w Polsce najczęściej perkozy.Postać dojrzała żyje w jelicie ptaków rybożernych, w Polsce najczęściej perkozy. Wraz z kałem ptaków jaja dostają się do wody. Po 7-8 dniach (w temp. 16-19Wraz z kałem ptaków jaja dostają się do wody. Po 7-8 dniach (w temp. 16-19 00C) w jajach rozwija się orzęsiona C) w jajach rozwija się orzęsiona

larwa – koracidium. W wodzie koracidium utrzymuje się przy życiu przez 4-5 dni.larwa – koracidium. W wodzie koracidium utrzymuje się przy życiu przez 4-5 dni. Pierwszym żywicielem pośrednim są widłonogi, u których w jamie ciała rozwija się procerkoid (po około 12-14 Pierwszym żywicielem pośrednim są widłonogi, u których w jamie ciała rozwija się procerkoid (po około 12-14

dniach od momentu zarażenia)dniach od momentu zarażenia) 2.ż.p. są ryby, które zarażają się przez zjedzenie widłonogów zawierających procerkoidy. Z przewodu 2.ż.p. są ryby, które zarażają się przez zjedzenie widłonogów zawierających procerkoidy. Z przewodu

pokarmowego ryby procerkoidy dostają się do jamy ciała, przeobrażają się w plerocerkoidy i osiągają długość pokarmowego ryby procerkoidy dostają się do jamy ciała, przeobrażają się w plerocerkoidy i osiągają długość podobną do postaci dojrzałej (do 500 mm). Okres wzrostu tasiemca w ciele ryby do stadium inwazyjności trwa podobną do postaci dojrzałej (do 500 mm). Okres wzrostu tasiemca w ciele ryby do stadium inwazyjności trwa około 1 roku. Plerocerkoid może przeżywać w rybie przez wiele lat.około 1 roku. Plerocerkoid może przeżywać w rybie przez wiele lat.

Rodzaj: NeogryporhynchusRodzaj: NeogryporhynchusNeogryporhynchus cheilancristrotusNeogryporhynchus cheilancristrotus Postać dojrzała żyje w jelicie ptaków rybożernych, głównie czapla siwa i kormoran. Postać dojrzała żyje w jelicie ptaków rybożernych, głównie czapla siwa i kormoran. Larwy plerocercus długości 0,35-0,57 mm pasożytują w błonie śluzowej przedniej części jelita oraz w świetle Larwy plerocercus długości 0,35-0,57 mm pasożytują w błonie śluzowej przedniej części jelita oraz w świetle

pęcherzyka zółciowego lina (Tinca Tinca), karasia (Carassius), karpia (Cyprinus carpio) i wielu innych gatunków pęcherzyka zółciowego lina (Tinca Tinca), karasia (Carassius), karpia (Cyprinus carpio) i wielu innych gatunków ryb karpiowatych.ryb karpiowatych.

Objawy choroby:Objawy choroby: Przy silnej inwazji błona śluzowa przewodu pokarmowego jest przekrwiona, obrzękła, a w miejscach gdzie znajdują Przy silnej inwazji błona śluzowa przewodu pokarmowego jest przekrwiona, obrzękła, a w miejscach gdzie znajdują

się larwy tworzą się guzki. się larwy tworzą się guzki. Rodzaj: DiphyllobothriumRodzaj: DiphyllobothriumDiphyllobothrium latum Diphyllobothrium latum Postać dojrzała żyje w jelicie cinkie człowieka, psa, kota, lisa, świni i innych ssaków odżywiających się rybami.Postać dojrzała żyje w jelicie cinkie człowieka, psa, kota, lisa, świni i innych ssaków odżywiających się rybami. 1 ż.p. widłonogi1 ż.p. widłonogi 2 ż.p. ryby drapieżne2 ż.p. ryby drapieżne

Inwazje wywołane przez obleńce - Inwazje wywołane przez obleńce - NemathelminthesNemathelminthes

Philometra ovataPhilometra ovata (55-125 x 0,6-08 mm – samica; 36x (55-125 x 0,6-08 mm – samica; 36x 0,05mm samiec) 0,05mm samiec)

Pasożytuje w jamie ciała ryb karpiowatych.Pasożytuje w jamie ciała ryb karpiowatych. Nicienie umiejscawiają się na powierzchni pęcherza Nicienie umiejscawiają się na powierzchni pęcherza

pławnego ryb. Kopulacja samców i samic odbywa się w pławnego ryb. Kopulacja samców i samic odbywa się w lipcu. Samice wędrują do jamy ciała, gdzie rosną, a w ich lipcu. Samice wędrują do jamy ciała, gdzie rosną, a w ich macicy odbywa się rozwój larw. W końcu maja macicy odbywa się rozwój larw. W końcu maja następnego roku samice wędrują z jamy ciała do odbytu następnego roku samice wędrują z jamy ciała do odbytu ryby i stąd do wody. Na skutek różnicy ciśnienia ryby i stąd do wody. Na skutek różnicy ciśnienia osmotycznego samice pękają, larwy wydostają się z nich osmotycznego samice pękają, larwy wydostają się z nich do wody, gdzie są połykane przez żywicieli pośrednich.do wody, gdzie są połykane przez żywicieli pośrednich.

Ż.p. – widłonogi Ż.p. – widłonogi Samce pozostają w jamie ciała ryby, gdzie po pewnym Samce pozostają w jamie ciała ryby, gdzie po pewnym

czasie giną czasie giną


Philometra sanguineaPhilometra sanguinea (10 – 42 mm dł. samicy, 2,5-3,5 mm dł. samca) (10 – 42 mm dł. samicy, 2,5-3,5 mm dł. samca) Nicienie te mają czerwone zabarwienie Nicienie te mają czerwone zabarwienie Dojrzałe samice lokalizują się w skórze między promieniami płetw Dojrzałe samice lokalizują się w skórze między promieniami płetw

oraz w jamie ciała, głównie karasia. Osiadłe w płetwach samice oraz w jamie ciała, głównie karasia. Osiadłe w płetwach samice wydalają wiele larw, które dostają się do wody. Po połknięciu przez wydalają wiele larw, które dostają się do wody. Po połknięciu przez żywiciela pośredniego dostają się do jamy ciała. Po 4-10 dniach żywiciela pośredniego dostają się do jamy ciała. Po 4-10 dniach stają się inwazyjne. Karasie zarażają się przez połknięcie stają się inwazyjne. Karasie zarażają się przez połknięcie skorupiaka wraz z tkwiącą w nim larwą nicienia, która przebija jelito skorupiaka wraz z tkwiącą w nim larwą nicienia, która przebija jelito ryby i wędruje do jamy ciała osiedlając się na otrzewnej w okolicy ryby i wędruje do jamy ciała osiedlając się na otrzewnej w okolicy nerek, pęcherza pławnego i gonad. Larwy nie wnikają jednak do nerek, pęcherza pławnego i gonad. Larwy nie wnikają jednak do tych narządów. Larwy po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Po tych narządów. Larwy po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Po kopulacji samice rozpoczynają wędrówkę do płetw. Samce kopulacji samice rozpoczynają wędrówkę do płetw. Samce pozostają w jamie ciała ryby, gdzie giną po pewnym czasie. pozostają w jamie ciała ryby, gdzie giną po pewnym czasie. Wędrówka samic trwa kilka miesięcy i odbywa się w okresie jesieni i Wędrówka samic trwa kilka miesięcy i odbywa się w okresie jesieni i zimy. Na wiosnę po osiągnięciu płetwy wydalają larwy z macicy. zimy. Na wiosnę po osiągnięciu płetwy wydalają larwy z macicy. Cały cykl rozwojowy trwa około roku. Cały cykl rozwojowy trwa około roku.


Philometra lusianaPhilometra lusiana ( 90-160x 1,0 mm –samice; 2,3-3,5x0,04 mm – samce) ( 90-160x 1,0 mm –samice; 2,3-3,5x0,04 mm – samce) Nicienie te mają różowe lub czerwone zabarwienie.Nicienie te mają różowe lub czerwone zabarwienie. Samice pasożytują w torebkach łusek w okolicy głowowej ryby oraz w Samice pasożytują w torebkach łusek w okolicy głowowej ryby oraz w

płetwach piersiowych i w jamie ciała karpi. Karpie pełnołuskie zarażają się płetwach piersiowych i w jamie ciała karpi. Karpie pełnołuskie zarażają się częściej niż bezłuskie. Inwazja występuje najczęściej u karpi dwu- i częściej niż bezłuskie. Inwazja występuje najczęściej u karpi dwu- i trzyletnich. Żywicielem pośrednim są widłonogi. W jamie ciała tych trzyletnich. Żywicielem pośrednim są widłonogi. W jamie ciała tych skorupiaków po 6-7 dniach larwy staja się inwazyjne dla ryb, które zarażają skorupiaków po 6-7 dniach larwy staja się inwazyjne dla ryb, które zarażają się przez zjedzenie zarażonych skorupiaków. Odbywa się to z początkiem się przez zjedzenie zarażonych skorupiaków. Odbywa się to z początkiem czerwca. Z przewodu pokarmowego ryb larwy wędrują do jamy ciała, gdzie czerwca. Z przewodu pokarmowego ryb larwy wędrują do jamy ciała, gdzie gromadzą się w okolicy pęcherza pławnego, gonad lub nerek. W ciągu gromadzą się w okolicy pęcherza pławnego, gonad lub nerek. W ciągu miesiąca larwy dojrzewają: powstają samce i samice. Po kopulacji miesiąca larwy dojrzewają: powstają samce i samice. Po kopulacji zapłodnione samice wędrują z jamy ciała do torebek łuskowych, gdzie zapłodnione samice wędrują z jamy ciała do torebek łuskowych, gdzie znajduje się je w końcu czerwca następnego roku. Tutaj samice szybko znajduje się je w końcu czerwca następnego roku. Tutaj samice szybko rosną, przebijają skórę ryby, wysuwają się na zewnątrz i wydalają larwy do rosną, przebijają skórę ryby, wysuwają się na zewnątrz i wydalają larwy do wody. Samce wnikają do ścian pęcherza pławnego ryby, gdzie mogą żyć wody. Samce wnikają do ścian pęcherza pławnego ryby, gdzie mogą żyć kilka lat. kilka lat.


Contracaecum aduncumContracaecum aduncum (24-36 mm dł. samice; 18-20mm (24-36 mm dł. samice; 18-20mm dł. samce)dł. samce)

Dojrzałe nicienie pasożytują w jelicie i wyrostkach Dojrzałe nicienie pasożytują w jelicie i wyrostkach odźwiernikowych, formy larwalne w wątrobie, otrzewnej i odźwiernikowych, formy larwalne w wątrobie, otrzewnej i mięśniach. W rozwoju występuje dwóch żywicieli mięśniach. W rozwoju występuje dwóch żywicieli pośrednich:pośrednich:

1ż.p. widłonogi – w żołądku tych żywicieli wylęga się 1ż.p. widłonogi – w żołądku tych żywicieli wylęga się larwa i wędruje do jamy ciała widłonoga gdzie po wylince larwa i wędruje do jamy ciała widłonoga gdzie po wylince powstaje stadium inwazyjne.powstaje stadium inwazyjne.

2ż.p. ryby planktonowe2ż.p. ryby planktonowe Trzecie stadium larwalne tych pasożytów może wraz ze Trzecie stadium larwalne tych pasożytów może wraz ze

spożyta rybą dostać się do przewodu pokarmowego spożyta rybą dostać się do przewodu pokarmowego ludzi. ludzi.


Anisakis simplexAnisakis simplex Anisakidoza jest zoonozą. Anisakidoza jest zoonozą. Choroba związana ze zwyczajami kulinarnymi Choroba związana ze zwyczajami kulinarnymi

panującymi w różnych krajach.panującymi w różnych krajach. Zarażenie następuje przez jedzenie na surowo Zarażenie następuje przez jedzenie na surowo

ryb zawierających inwazyjne larwy pasożyta.ryb zawierających inwazyjne larwy pasożyta. Ryby są drugim żywicielem pośrednim tych Ryby są drugim żywicielem pośrednim tych

nicieni. nicieni. Żywicielami ostatecznymi są ssaki morskie. Żywicielami ostatecznymi są ssaki morskie.

VIII Inwazje wywołane przez VIII Inwazje wywołane przez kolcogłowy,pijawki,widłonogi, kolcogłowy,pijawki,widłonogi,

tarczenice.tarczenice.

Inwazje wywołane przez kolcogłowyInwazje wywołane przez kolcogłowy - Pomphorhynchus laevis- Pomphorhynchus laevis

-Acanthocephalus lucii-Acanthocephalus luciiInwazje wywołane przez pijawkiInwazje wywołane przez pijawki

- Piscicola geometra- Piscicola geometra -cystobranchus respirans -cystobranchus respirans - Hemiclepsis marginata- Hemiclepsis marginata

Inwazje wywołane przez Inwazje wywołane przez kolcogłowykolcogłowy

Pomphorhynchus laevisPomphorhynchus laevis (8-11 x 1-2mm- samce; samice są (8-11 x 1-2mm- samce; samice są nieco większe)nieco większe)

Pasożytuje w jelicie bardzo wielu gatunków ryb Pasożytuje w jelicie bardzo wielu gatunków ryb słodkowodnych i morskich.słodkowodnych i morskich.

Żywicielami pośrednimi są kiełże z gatunku Żywicielami pośrednimi są kiełże z gatunku Gammarux Gammarux pulex.pulex.

Acanthocephalus lucii Acanthocephalus lucii (4-7x 1,0 mm)(4-7x 1,0 mm) Pasożytuje w jelicie i wyrostkach odźwiernikowych wielu Pasożytuje w jelicie i wyrostkach odźwiernikowych wielu

gatunków ryb drapieżnych i karpiowatych. Często gatunków ryb drapieżnych i karpiowatych. Często występuje u okonia.występuje u okonia.

Żywicielem pośrednim są równonogi z gatunku Żywicielem pośrednim są równonogi z gatunku Asellus Asellus meridianusmeridianus

Inwazje wywołane przez pijawkiInwazje wywołane przez pijawkiPiscicola geometraPiscicola geometra (30-50x 3,0 mm) (30-50x 3,0 mm) Żyje na dnie lub roślinach zbiorników słodkowodnych i słonawych. Żyje na dnie lub roślinach zbiorników słodkowodnych i słonawych.

Kokony z jajami są składane na różnych przedmiotach podwodnych, Kokony z jajami są składane na różnych przedmiotach podwodnych, najczęściej na roślinach. Długość kokonów wynosi 1-1,5mm. W najczęściej na roślinach. Długość kokonów wynosi 1-1,5mm. W temperaturze 20-23temperaturze 20-2300C rozwój pijawek w kokonach trwa 28-31 dni. Po C rozwój pijawek w kokonach trwa 28-31 dni. Po wylęgu młode pijawki mają długość kilku mm.wylęgu młode pijawki mają długość kilku mm.

Cystobranchus respirans (40 -10mm)Cystobranchus respirans (40 -10mm) Żyje w chłodnych wodach, stąd żywicielami ich są przede wszystkim Żyje w chłodnych wodach, stąd żywicielami ich są przede wszystkim

ryby łososiowate. Atakują również ryby karpiowate i węgorze. ryby łososiowate. Atakują również ryby karpiowate i węgorze. Pijawki tego gatunku składają kokony na podwodnych kamieniach, w Pijawki tego gatunku składają kokony na podwodnych kamieniach, w

czasie maja i czerwca. Wylęganie z kokonów odbywa się dopiero w czasie maja i czerwca. Wylęganie z kokonów odbywa się dopiero w lutym i marcu następnego roku.lutym i marcu następnego roku.

Hemiclepsis marginata (900x 7,0 mm)Hemiclepsis marginata (900x 7,0 mm) Żyje w wodach ciepłych (podobnie jak Piscicola geometra)Żyje w wodach ciepłych (podobnie jak Piscicola geometra) Jaja skupione w tzw. pływkach składane są na liściach twardej Jaja skupione w tzw. pływkach składane są na liściach twardej

roślinności, często w pochewkach liściowych. roślinności, często w pochewkach liściowych.

Inwazje wywołane przez widłonogi i Inwazje wywołane przez widłonogi i tarczenice tarczenice

Typ: Arthropoda – stawonogi Typ: Arthropoda – stawonogi Gromada: Crustacea – skorupiakiGromada: Crustacea – skorupiaki Rząd: Copepoda – widłonogiRząd: Copepoda – widłonogi Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi Lernaea cyprinaceaLernaea cyprinacea Tracheliastes maculatus Tracheliastes maculatus Sphyrion lumpiSphyrion lumpi RządRząd: Branchiura – tarczenice: Branchiura – tarczenice Argulus foliaceusArgulus foliaceus

Inwazje wywołane przez widłonogi i Inwazje wywołane przez widłonogi i tarczenice tarczenice

Spośród skorupiaków pasożyty ryb należą do widłonogów i tarczenic. Na rybach morskich i słodkowodnych Spośród skorupiaków pasożyty ryb należą do widłonogów i tarczenic. Na rybach morskich i słodkowodnych pasożytuje ponad 2000 znanych gatunków widłonogów. Niektóre odznaczają się znaczną swoistością w wyborze pasożytuje ponad 2000 znanych gatunków widłonogów. Niektóre odznaczają się znaczną swoistością w wyborze żywicieli, inne natomiast pasożytować mogą na przedstawicielach różnych rodzin. Są to głównie pasożyty żywicieli, inne natomiast pasożytować mogą na przedstawicielach różnych rodzin. Są to głównie pasożyty zewnętrzne – ektopasożyty, bytujące na powierzchni ciała żywiciela lub też w jamach otwierających się zewnętrzne – ektopasożyty, bytujące na powierzchni ciała żywiciela lub też w jamach otwierających się bezpośrednio do środowiska zewnętrznego, a więc jamie skrzelowej, gębowej, nosowej, jak również w kanałach bezpośrednio do środowiska zewnętrznego, a więc jamie skrzelowej, gębowej, nosowej, jak również w kanałach linii nabocznej. Ulubionym miejscem ich bytowania są skrzela. Oprócz ektopasożytów występują mezopasożyty linii nabocznej. Ulubionym miejscem ich bytowania są skrzela. Oprócz ektopasożytów występują mezopasożyty wdrążające się w ciało żywiciela i endopasożyty zagłębione całkowicie w organizmie żywiciela. wdrążające się w ciało żywiciela i endopasożyty zagłębione całkowicie w organizmie żywiciela.

Budowa ciała widłonogów pasożytniczych znacznie odbiega od form wolno żyjących. Widłonogi wolno – żyjące Budowa ciała widłonogów pasożytniczych znacznie odbiega od form wolno żyjących. Widłonogi wolno – żyjące mają ciało segmentowane nie pokryte pancerzem. Głowa zrośnięta jest z przednimi segmentami tułowia – mają ciało segmentowane nie pokryte pancerzem. Głowa zrośnięta jest z przednimi segmentami tułowia – tworząc głowotułów. Za głowotułowiem znajdują się wolne segmenty w ilości 4-5, są to segmenty tułowia i 1-5 tworząc głowotułów. Za głowotułowiem znajdują się wolne segmenty w ilości 4-5, są to segmenty tułowia i 1-5 segmentów odwłoka zakończonego widełkowata furką. segmentów odwłoka zakończonego widełkowata furką.

Od głowotułowia odchodzi 7 par członowanych przydatków: czułki I pary, czułki II pary, żuwaczki, szczęki I pary, Od głowotułowia odchodzi 7 par członowanych przydatków: czułki I pary, czułki II pary, żuwaczki, szczęki I pary, szczęki II pary i jedna para odnóży pływnych. Od tułowia odchodzą 4 pary odnóży pływnych dwugałęzistych. Z szczęki II pary i jedna para odnóży pływnych. Od tułowia odchodzą 4 pary odnóży pływnych dwugałęzistych. Z ostatnim segmentem tułowia tzw. płciowym u samic u samic związane są dwa worki jajowe. Na odwłoku odnóży ostatnim segmentem tułowia tzw. płciowym u samic u samic związane są dwa worki jajowe. Na odwłoku odnóży brak. Na głowie znajduje się nieparzyste oko naupliusowe złożone z 2 oczek.brak. Na głowie znajduje się nieparzyste oko naupliusowe złożone z 2 oczek.

Widłonogi są zwierzętami rozdzielnopłciowymi. Pasożytuje tylko samica. Samica składa jaja do dwóch woreczków Widłonogi są zwierzętami rozdzielnopłciowymi. Pasożytuje tylko samica. Samica składa jaja do dwóch woreczków przytwierdzonych do otworów płciowych nasady odwłoka. Rozwój widłonogów odbywa się z udziałem kilku form przytwierdzonych do otworów płciowych nasady odwłoka. Rozwój widłonogów odbywa się z udziałem kilku form larwalnych: nauplius, metanauplius, kopepodit. W okresie larwalnym, w miarę wzrostu skorupiaki linieją 10-12 larwalnych: nauplius, metanauplius, kopepodit. W okresie larwalnym, w miarę wzrostu skorupiaki linieją 10-12 razy. W czasie przeobrażania z jednej formy larwalnej w drugą następuje wykształcenie się kolejnych segmentów razy. W czasie przeobrażania z jednej formy larwalnej w drugą następuje wykształcenie się kolejnych segmentów i odnóży. U widłonogów pasożytniczych pierwsze stadia larwalne /nauplius, metanauplius/ mogą powstawać i odnóży. U widłonogów pasożytniczych pierwsze stadia larwalne /nauplius, metanauplius/ mogą powstawać jeszcze wewnątrz jaja.jeszcze wewnątrz jaja.

Obecność pasożytów na rybie powoduje duże zmiany chorobowe w ciele ryby i niejednokrotnie jest przyczyną Obecność pasożytów na rybie powoduje duże zmiany chorobowe w ciele ryby i niejednokrotnie jest przyczyną śnięcia ryb. Szereg gatunków słodkowodnych odgrywa poważną rolę epizootyczną w hodowli ryb stawowych i śnięcia ryb. Szereg gatunków słodkowodnych odgrywa poważną rolę epizootyczną w hodowli ryb stawowych i jeziorowych. Większość widłonogów pasożytniczych różni się znacznie budową od form wolnożyjących. jeziorowych. Większość widłonogów pasożytniczych różni się znacznie budową od form wolnożyjących. Stosunkowo najmniej zmieniona jest budowa u pasożytniczych widłonogów z rodziny Ergasilidae. Stosunkowo najmniej zmieniona jest budowa u pasożytniczych widłonogów z rodziny Ergasilidae.

Inwazje wywołane przez widłonogi i tarczenice Inwazje wywołane przez widłonogi i tarczenice - Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldiRozwójRozwójChorobotwórczośćChorobotwórczość- - Lernaea cyprinaceaLernaea cyprinaceaŻywiciele i lokalizacjaŻywiciele i lokalizacjaBudowaBudowaRozwójRozwójChorobotwórczośćChorobotwórczość- Tracheliastes maculatusTracheliastes maculatusŻywiciele i lokalizacjaŻywiciele i lokalizacjaBudowaBudowaRozwój chorobotwórczośćRozwój chorobotwórczość- - Sphyrion LumpiSphyrion LumpiŻywiciele i lokalizacjaŻywiciele i lokalizacjaBudowaBudowaRozwójRozwójChorobotwórczośćChorobotwórczość- Argulus foliaceus- Argulus foliaceusŻywiciele i lokalizacjaŻywiciele i lokalizacjaBudowaBudowaRozwójRozwójChorobotwórczośćChorobotwórczość

Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi

Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi Inaczej zwany jest raczkiem skrzelowym.Inaczej zwany jest raczkiem skrzelowym. Jest pasożytem zewnętrznym lina a także Jest pasożytem zewnętrznym lina a także

karpiowatych, łososiowatych, okoniowatych, karpiowatych, łososiowatych, okoniowatych, sumowatych, szczupakowatych, dorszowatych, sumowatych, szczupakowatych, dorszowatych, węgorzowatych, śledziowatych, jesiotrowatych.węgorzowatych, śledziowatych, jesiotrowatych.

Lokalizuje się na skrzelach, przy dużej inwazji u Lokalizuje się na skrzelach, przy dużej inwazji u nasady i na powierzchni płetw piersiowych i nasady i na powierzchni płetw piersiowych i brzusznych, na głowie i w okolicy oczu, a także brzusznych, na głowie i w okolicy oczu, a także przy otworze odbytowym.przy otworze odbytowym.

Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi jest niewielkim pasożytem 1- 1,5 mm jest niewielkim pasożytem 1- 1,5 mm

dł. Kształtu jajowatego o zwężającym się ku tyłowi dł. Kształtu jajowatego o zwężającym się ku tyłowi głowotułowiu i cienkimi 3- 4 członowym odwłoku głowotułowiu i cienkimi 3- 4 członowym odwłoku zakończonym widełkowatą furką z długimi szczecinkami.zakończonym widełkowatą furką z długimi szczecinkami.

Długość worków jajowych samicy około 1 mm. W worku Długość worków jajowych samicy około 1 mm. W worku tym znajduje się ok. 100 jaj ułożonych w kilku rzędach.tym znajduje się ok. 100 jaj ułożonych w kilku rzędach.

Odnóży pływnych 4 pary. Czułki I pary 6 członowe Odnóży pływnych 4 pary. Czułki I pary 6 członowe pokryte szczecinkami. Czułki II pary 3 członowe pokryte szczecinkami. Czułki II pary 3 członowe zakończone silnym hakowato zgiętym pazurem, zakończone silnym hakowato zgiętym pazurem, służącym do przytwierdzania do żywiciela.służącym do przytwierdzania do żywiciela.

Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi RozwójRozwój Przebiega przez 3 stadia rozwojowe:Przebiega przez 3 stadia rozwojowe: - nauplius,- nauplius, - metanauplius,- metanauplius, - kopepodit.- kopepodit. Pierwsze stadia rozwojowe odbywają się w jaju (nauplius, metanauplius).Pierwsze stadia rozwojowe odbywają się w jaju (nauplius, metanauplius). Z jaj pasożyta wykluwa się w kwietniu lub w maju larwa w stadium metanauplius, Z jaj pasożyta wykluwa się w kwietniu lub w maju larwa w stadium metanauplius,

która prowadzi tryb życia wolno- żyjący. Po 1- 2 dniach odbywa pierwszą linkę. Po która prowadzi tryb życia wolno- żyjący. Po 1- 2 dniach odbywa pierwszą linkę. Po dalszych dwu linkach nauplius przekształca się w kopepodit, które lnieje 4 krotnie. Po dalszych dwu linkach nauplius przekształca się w kopepodit, które lnieje 4 krotnie. Po ostatniej lince następuje różnicowanie się płci i kopulacja samic samców.ostatniej lince następuje różnicowanie się płci i kopulacja samic samców.

Samce żyją 2 tygodnie i giną a zapłodnione samice atakują ryby i przytwierdzają się Samce żyją 2 tygodnie i giną a zapłodnione samice atakują ryby i przytwierdzają się do skrzeli za pomocą silnych haków. do skrzeli za pomocą silnych haków.

Po 6 dniach wykształcają się worki jajowe. Po 6 dniach wykształcają się worki jajowe. Całość cyklu rozwojowego trwa w tem. 10- 15 Całość cyklu rozwojowego trwa w tem. 10- 15 00C 5- 6 tygodni, 25-30C 5- 6 tygodni, 25-3000C 12 dni.C 12 dni. W końcu lata i we wrześniu ilość skorupiaków na rybach jest największa, ponieważ w W końcu lata i we wrześniu ilość skorupiaków na rybach jest największa, ponieważ w

czasie jednego sezonu letniego może odbyć się rozwój dwu pokoleńczasie jednego sezonu letniego może odbyć się rozwój dwu pokoleń

Chorobotwórczość Chorobotwórczość Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi odżywia się komórkami nabłonkowymi tkanki odżywia się komórkami nabłonkowymi tkanki

skrzelowej i krwi ryb. Wbija on hakowate czułki w tkankę skrzelową skrzelowej i krwi ryb. Wbija on hakowate czułki w tkankę skrzelową kaleczy ją i powoduje stany zapalne i krwawienia. kaleczy ją i powoduje stany zapalne i krwawienia.

Niejednokrotnie pasożyty zaciskają naczynia krwionośne powodując Niejednokrotnie pasożyty zaciskają naczynia krwionośne powodując ich niedrożność a w efekcie obumieranie płatków skrzelowych do ich niedrożność a w efekcie obumieranie płatków skrzelowych do których krew nie dociera. Podrażniony nabłonek ulega często których krew nie dociera. Podrażniony nabłonek ulega często hypertrofii.hypertrofii.

Przy silnej inwazji sięgającej parę tysięcy pasożytów na skrzelach Przy silnej inwazji sięgającej parę tysięcy pasożytów na skrzelach jednej ryby następuje tak znaczne uszkodzenie powierzchni jednej ryby następuje tak znaczne uszkodzenie powierzchni oddechowej skrzeli, że ryby wykazują objawy duszności, oddechowej skrzeli, że ryby wykazują objawy duszności, szczególnie w lecie, przy wysokiej temperaturze wody.szczególnie w lecie, przy wysokiej temperaturze wody.

Ergasilus sieboldiErgasilus sieboldi powoduje znaczne obniżenie kondycji ryb powoduje znaczne obniżenie kondycji ryb proporcjonalne do intensywności zarażania. proporcjonalne do intensywności zarażania.

W okresie zimowania obecność pasożytów niepokoi ryby i W okresie zimowania obecność pasożytów niepokoi ryby i powoduje budzenie się ich ze snu zimowego co znacznie nasila ich powoduje budzenie się ich ze snu zimowego co znacznie nasila ich osłabienie oraz zapadalność na inne choroby.osłabienie oraz zapadalność na inne choroby.

Lernaea cyprinacea-Lernaea cyprinacea- żywiciele i żywiciele i lokalizacjalokalizacja

Żywicielami jest wiele gatunków ryb karpiowatych, a Żywicielami jest wiele gatunków ryb karpiowatych, a głównie karasie, karpie, białe amury, liny, tołpyga biała i głównie karasie, karpie, białe amury, liny, tołpyga biała i pstra.pstra.

Może występować także u ryb w hodowli akwaryjnej.Może występować także u ryb w hodowli akwaryjnej. Żywicielami form larwalnych mogą być różne gatunki Żywicielami form larwalnych mogą być różne gatunki

ryb, gdyż w stadium tym nie wykazują one ryb, gdyż w stadium tym nie wykazują one specyficzności w stosunku do gatunku żywiciela. Cecha specyficzności w stosunku do gatunku żywiciela. Cecha ta pojawia się dopiero u dojrzałych samic. ta pojawia się dopiero u dojrzałych samic.

Jest ektopasożytem, lokalizuje się na skórze, Jest ektopasożytem, lokalizuje się na skórze, szczególnie niebezpieczny dla narybku w pierwszym szczególnie niebezpieczny dla narybku w pierwszym sezonie letnim.sezonie letnim.

Notowano śnięcia przy inwazji kilku pasożytów u jednej Notowano śnięcia przy inwazji kilku pasożytów u jednej ryby.ryby.

Budowa Budowa Lernaea cyprinacea-Lernaea cyprinacea- Długość ciała 12- 16 mm (bez worków jajowych).Długość ciała 12- 16 mm (bez worków jajowych). Worki jajowe są wydłużone i osiągają 13 długości całego Worki jajowe są wydłużone i osiągają 13 długości całego

ciała.ciała. Pasożyt jest kształtu walcowatego. W przedniej części Pasożyt jest kształtu walcowatego. W przedniej części

ciała posiada 2 pary palczastych wyrostków, z których ciała posiada 2 pary palczastych wyrostków, z których brzuszne są proste nie rozgałęzione, natomiast brzuszne są proste nie rozgałęzione, natomiast grzbietowe na końcu rozwidlone. Obydwa ramiona grzbietowe na końcu rozwidlone. Obydwa ramiona widełek są nierównej długości. Tułów długi, ze widełek są nierównej długości. Tułów długi, ze szczątkowymi 5 parami odnóży. Skorupiak zakotwiczony szczątkowymi 5 parami odnóży. Skorupiak zakotwiczony jest w ciele żywiciela głową zaopatrzoną w wyrostki, jest w ciele żywiciela głową zaopatrzoną w wyrostki, pozostawiając sterczący na zewnątrz tułów i odwłok.pozostawiając sterczący na zewnątrz tułów i odwłok.

Rozwój Lernaea cyprinaceaRozwój Lernaea cyprinaceaLernaea cyprinaceaLernaea cyprinacea jest pasożytem rozdzielnopłciowym. jest pasożytem rozdzielnopłciowym. Samce prowadzą tryb życia wolno- stojący, samice Samce prowadzą tryb życia wolno- stojący, samice

pasożytniczy.pasożytniczy. W optymalnej temp. (23-30 W optymalnej temp. (23-30 00C) w jajach skorupiaka już C) w jajach skorupiaka już

po 3 dniach widoczne są pierwsze stadia nauplius.po 3 dniach widoczne są pierwsze stadia nauplius. 4 dni wylęga się larwa, która przechodzi 3 kolejne stadia 4 dni wylęga się larwa, która przechodzi 3 kolejne stadia

nauplius. Następnie formy larwalne , kopepodit (5 nauplius. Następnie formy larwalne , kopepodit (5 stadiów) kształtują w ciągu 9-10 dni. Całość cyklu stadiów) kształtują w ciągu 9-10 dni. Całość cyklu rozwojowego trwa 20 dni. Są to formy pasożytnicze.rozwojowego trwa 20 dni. Są to formy pasożytnicze.

Po kopulacji samce giną, a samice wnikają do skóry aż Po kopulacji samce giną, a samice wnikają do skóry aż do mięśni, gdzie przytwierdzają się przednią głowową do mięśni, gdzie przytwierdzają się przednią głowową częścią ciała i tracą zdolność poruszania się. Następują częścią ciała i tracą zdolność poruszania się. Następują zmiany w ich budowie. Zaciera się segmentacja ciała. zmiany w ich budowie. Zaciera się segmentacja ciała. Pozostają szczątkowe odnóża i powstaje aparat czepny.Pozostają szczątkowe odnóża i powstaje aparat czepny.

ChorobotwórczośćChorobotwórczość Obecność pasożyta na skórze powoduje nie tylko zmiany martwicze Obecność pasożyta na skórze powoduje nie tylko zmiany martwicze

skóry, lecz również mięśni, uszkodzenie łusek, krwawiące rany w skóry, lecz również mięśni, uszkodzenie łusek, krwawiące rany w miejscu przyczepu pasożyta, zapalenie mięśni.miejscu przyczepu pasożyta, zapalenie mięśni.

Powstają owrzodzenia o zaczerwienionych brzegach, czasami Powstają owrzodzenia o zaczerwienionych brzegach, czasami otoczone serowatym wałem martwiczym, szczególnie dobrze otoczone serowatym wałem martwiczym, szczególnie dobrze widoczne po odpadnięciu pasożyta. Mogą one wtórnie ulegać widoczne po odpadnięciu pasożyta. Mogą one wtórnie ulegać infekcji bakteryjnej i grzybiczej. infekcji bakteryjnej i grzybiczej.

Czasami (zwłaszcza u narybku) pasożyt może tak głęboko Czasami (zwłaszcza u narybku) pasożyt może tak głęboko wtargnąć w powłoki ciała ryby, że powoduje całkowitą ich wtargnąć w powłoki ciała ryby, że powoduje całkowitą ich perforację i wnika głowową częścią ciała do jamy brzusznej a nawet perforację i wnika głowową częścią ciała do jamy brzusznej a nawet może przebić powierzchnię wątroby, powstaje w tym miejscu może przebić powierzchnię wątroby, powstaje w tym miejscu ognisko martwicze, które po pewnym czasie zostaje izolowane ognisko martwicze, które po pewnym czasie zostaje izolowane przez tkankę łączną.przez tkankę łączną.

Tracheliastes maculatus-Tracheliastes maculatus- żywiciele żywiciele i lokalizacjai lokalizacja

Pasożytuje na łuskach głównie u leszczy, Pasożytuje na łuskach głównie u leszczy, karpi, rzadziej u płoci i u ryb rzecznych i karpi, rzadziej u płoci i u ryb rzecznych i jeziorowych.jeziorowych.

Lokalizuje się najczęściej w centrum łuski Lokalizuje się najczęściej w centrum łuski przy pomocy zmienionych szczęk drugiej przy pomocy zmienionych szczęk drugiej pary.pary.

Tracheliastes maculatus -Tracheliastes maculatus - budowa budowa

Długość samicy 7- 8 mm.Długość samicy 7- 8 mm. Daleko posunięte uwstecznienie budowy Daleko posunięte uwstecznienie budowy

ciała w wyniku pasożytniczego trybu życia.ciała w wyniku pasożytniczego trybu życia. Silnie rozwinięte szczęki II pary.Silnie rozwinięte szczęki II pary.

Tracheliastes maculatusTracheliastes maculatus - rozwój - rozwój

Rozwój tego pasożyta jest słabo poznany.Rozwój tego pasożyta jest słabo poznany. Z jaj wylęga się kopepodit, który Z jaj wylęga się kopepodit, który

przyczepia się do ciała żywiciela przy przyczepia się do ciała żywiciela przy pomocy filamentum powstałego z pomocy filamentum powstałego z wydzieliny specjalnego gruczołu wydzieliny specjalnego gruczołu frontalnego, znajdującego się na szczycie frontalnego, znajdującego się na szczycie głowy. Zawieszony na tym filamentum głowy. Zawieszony na tym filamentum przechodzi szereg lnień, dając wreszcie przechodzi szereg lnień, dając wreszcie dorosłe samce i samice.dorosłe samce i samice.

ChorobotwórczośćChorobotwórczość Silna inwazja Silna inwazja Tracheliastes maculatusTracheliastes maculatus może być przyczyną wyraźnych może być przyczyną wyraźnych

zmian chorobowych u ryb.zmian chorobowych u ryb. Pasożyt ten przyczepia się najczęściej w centrum łuski. W miejscu tym Pasożyt ten przyczepia się najczęściej w centrum łuski. W miejscu tym

widoczne jest przebarwienie i wybroczyny. Zmiany te poszerzają się, a widoczne jest przebarwienie i wybroczyny. Zmiany te poszerzają się, a przekrwienie przybiera ciemnoczerwoną barwę.przekrwienie przybiera ciemnoczerwoną barwę.

W miejscu przyczepu powstają ubytki łuski.W miejscu przyczepu powstają ubytki łuski. Stan zapalny dotyczy również skóry pod łuskami.Stan zapalny dotyczy również skóry pod łuskami. Po perforacji łuski i przytwierdzeniu się pasożyta do skóry w miejscu tym Po perforacji łuski i przytwierdzeniu się pasożyta do skóry w miejscu tym

powstają rany.powstają rany. Ostry stan zapalny przechodzi w chroniczny, objawiający się zmianami Ostry stan zapalny przechodzi w chroniczny, objawiający się zmianami

wytwórczymi naskórka. Skóra staje się chropowata i twarda. Ryby są silnie wytwórczymi naskórka. Skóra staje się chropowata i twarda. Ryby są silnie wychudzone.wychudzone.

Spośród typowo morskich widłonogów szkodliwe dla ryb są duże gatunki z Spośród typowo morskich widłonogów szkodliwe dla ryb są duże gatunki z rodziny Lernaeocerdae i Sphyriidae, które wdrażają się głęboko do ciała rodziny Lernaeocerdae i Sphyriidae, które wdrażają się głęboko do ciała ryby powodując głębokie rany i owrzodzenia, dyskwalifikujące ryby jako nie ryby powodując głębokie rany i owrzodzenia, dyskwalifikujące ryby jako nie nadajace się do konsumpcji ze względu na odrażający wygląd.nadajace się do konsumpcji ze względu na odrażający wygląd.

Do rodziny Sphyriidae należy pasożyt o dużym znaczeniu dla przemysłu Do rodziny Sphyriidae należy pasożyt o dużym znaczeniu dla przemysłu rybnego Sphyrion lumpi.rybnego Sphyrion lumpi.

Sphyrion lumpi- żywiciele i Sphyrion lumpi- żywiciele i lokalizacjalokalizacja

Zyje on na powierzchni ciała ryb morskich, Zyje on na powierzchni ciała ryb morskich, głównie karmazyna i makreli, spotykany głównie karmazyna i makreli, spotykany sporadycznie na dorszu, halibucie i innych sporadycznie na dorszu, halibucie i innych rybach.rybach.

Główne ogniska jego występowania są w Zatoce Główne ogniska jego występowania są w Zatoce Maine i przy wybrzeżach Labradoru.Maine i przy wybrzeżach Labradoru.

Pasożytuje samica zagłębiona przednią częścią Pasożytuje samica zagłębiona przednią częścią ciała w mięśniach ryby. Sphyrion lumpi może ciała w mięśniach ryby. Sphyrion lumpi może przytwierdzać się do wieczka skrzelowego, przytwierdzać się do wieczka skrzelowego, przebijać je i wnikać do skrzeli powodując przebijać je i wnikać do skrzeli powodując uszkodzenia.uszkodzenia.

Sphyrion lumpi- budowaSphyrion lumpi- budowa Przednia część głowotułowia jest rozrośnięta w Przednia część głowotułowia jest rozrośnięta w

aparat czepny, który tkwi głęboko w mięśniach aparat czepny, który tkwi głęboko w mięśniach ryby.ryby.

Na zewnątrz zwisa na cienkiej „szyjce” szeroki, Na zewnątrz zwisa na cienkiej „szyjce” szeroki, workowaty, spłaszczony tułów na którego tylnej workowaty, spłaszczony tułów na którego tylnej krawędzi znajdują się liczne groniaste krawędzi znajdują się liczne groniaste pęcherzykowate wyrostki abdominalne, o pęcherzykowate wyrostki abdominalne, o nieznanej bliżej funkcji oraz dwa długie worki nieznanej bliżej funkcji oraz dwa długie worki jajowe wypełnione rulonami jaj. Długość ciała jajowe wypełnione rulonami jaj. Długość ciała samicy 38- 75 mm; długość worków jajowych ok. samicy 38- 75 mm; długość worków jajowych ok. 70mm. Znacznie mniejszy samiec (dł. Ok.. 2 cm) 70mm. Znacznie mniejszy samiec (dł. Ok.. 2 cm) może być przytwierdzony do ciała samicy.może być przytwierdzony do ciała samicy.

Sphyrion lumpi-Sphyrion lumpi- rozwój rozwój

Cykl rozwojowy pasożyta nie jest dobrze Cykl rozwojowy pasożyta nie jest dobrze poznany.poznany.

Występuje w nim stadium nauplius i Występuje w nim stadium nauplius i kopepodit. kopepodit.

ChorobotwórczośćChorobotwórczość W czasie wnikania do tkanek żywiciela pasożyt wydziela W czasie wnikania do tkanek żywiciela pasożyt wydziela

przypuszczalnie substancję rozpuszczającą je.przypuszczalnie substancję rozpuszczającą je. Działanie mechaniczne i lityczne pasożyta jest przyczyną zmian Działanie mechaniczne i lityczne pasożyta jest przyczyną zmian

zapalnych i głębokich uszkodzeń ciała ryby.zapalnych i głębokich uszkodzeń ciała ryby. W miejscu przyczepu pasożyta powstaje zwykle duży, nieraz o W miejscu przyczepu pasożyta powstaje zwykle duży, nieraz o

średnicy do 5 cm guz ropny o czarnej powierzchni na skutek średnicy do 5 cm guz ropny o czarnej powierzchni na skutek gromadzących się tu melanofonów. Dookoła guza skóra wyraźnie gromadzących się tu melanofonów. Dookoła guza skóra wyraźnie blada odbija od czerwonej barwy ciała karmazyna.blada odbija od czerwonej barwy ciała karmazyna.

Guz jest otoczony łącznotkankową torebką powstałą na skutek Guz jest otoczony łącznotkankową torebką powstałą na skutek reakcji obronnej organizmu ryby na obecność pasożyta.reakcji obronnej organizmu ryby na obecność pasożyta.

Po oderwaniu się pasożyta guz zostaje wypełniony wysiękiem.Po oderwaniu się pasożyta guz zostaje wypełniony wysiękiem.

Argulus foliaceusArgulus foliaceus Argulus foliaceusArgulus foliaceus jest przedstawicielem jest przedstawicielem

rzędu tarczenic, obejmującej ok. 130 rzędu tarczenic, obejmującej ok. 130 gatunków, należących do 6 rodzajów, z gatunków, należących do 6 rodzajów, z których najbardziej jest znany rodzaj których najbardziej jest znany rodzaj Argulus (splewka).Argulus (splewka).

Należą tu wyłącznie pasożyty ryb Należą tu wyłącznie pasożyty ryb morskich i słodkowodnychmorskich i słodkowodnych

Argulus foliaceusArgulus foliaceus - żywiciele i - żywiciele i lokalizacjalokalizacja

Pasożytuje na powierzchni ciała wielu Pasożytuje na powierzchni ciała wielu gatunków ryb słodkowodnych. gatunków ryb słodkowodnych.

W warunkach hodowlanych żywicielem W warunkach hodowlanych żywicielem jego są karpie, sazany, pstrągi i białe jego są karpie, sazany, pstrągi i białe amury.amury.

Tarczenice żyją na powierzchni ciała ryby, Tarczenice żyją na powierzchni ciała ryby, w jamie skrzelowej i gębowej.w jamie skrzelowej i gębowej.

Argulus foliaceusArgulus foliaceus - budowa - budowa Splewka posiada ciało silnie spłaszczone grzbieto- brzusznie, Splewka posiada ciało silnie spłaszczone grzbieto- brzusznie,

tarczowate, wypukłe od strony grzbietowej i lekko wklęsłe od strony tarczowate, wypukłe od strony grzbietowej i lekko wklęsłe od strony brzusznej, co ułatwia pasożytowi przywarcie do ciała ryby jak brzusznej, co ułatwia pasożytowi przywarcie do ciała ryby jak przyssawka. przyssawka.

Dodatkowe urządzenia czepne występują tu w postaci haków na Dodatkowe urządzenia czepne występują tu w postaci haków na przydatkach głowowych (czułki szczękonogi) i przyssawek (szczęki przydatkach głowowych (czułki szczękonogi) i przyssawek (szczęki II pary). II pary).

Głowa pasożyta jest zrośnięta z pierwszym segmentem tułowia Głowa pasożyta jest zrośnięta z pierwszym segmentem tułowia tworząc głowotułów. Dalsze segmenty tułowiowe (II- IV) są tworząc głowotułów. Dalsze segmenty tułowiowe (II- IV) są połączone ruchomo, segment V i VI są zrośnięte z odwłokiem połączone ruchomo, segment V i VI są zrośnięte z odwłokiem zakończonym dwupłatową urosomą z maleńką furką, której czasem zakończonym dwupłatową urosomą z maleńką furką, której czasem brak. Głowa od strony grzbietowej pokryta jest przezroczystym brak. Głowa od strony grzbietowej pokryta jest przezroczystym pancerzem tworzącym dwa szerokie płaty skierowane ku tyłowi. Na pancerzem tworzącym dwa szerokie płaty skierowane ku tyłowi. Na głowie widoczne są duże, ruchomo osadzone oczy złożone. Na głowie widoczne są duże, ruchomo osadzone oczy złożone. Na bocznych płatach pancerza znajdują się dwa pola oddechowe.bocznych płatach pancerza znajdują się dwa pola oddechowe.

Po stronie brzusznej części głowowej osadzone są dwie pary Po stronie brzusznej części głowowej osadzone są dwie pary czułków zaopatrzonych w haki czepne. Szczęki II pary są czułków zaopatrzonych w haki czepne. Szczęki II pary są przekształcone w duże przyssawki, które przyświecają przez przekształcone w duże przyssawki, które przyświecają przez pancerz i często są mylnie uważane za oczy. Poniżej przyssawek pancerz i często są mylnie uważane za oczy. Poniżej przyssawek znajdują się jednogałęziste szczękonogi . Na wysokości przyssawek znajdują się jednogałęziste szczękonogi . Na wysokości przyssawek znajduje się otwór gębowy otoczony małym stożkiem gębowym znajduje się otwór gębowy otoczony małym stożkiem gębowym wewnątrz którego u podstawy osadzone są żuwaczki o boku tnącym wewnątrz którego u podstawy osadzone są żuwaczki o boku tnącym piłkowatym oraz szczęki I pary.piłkowatym oraz szczęki I pary.

Przed ryjkiem gębowym w rodzaju Argulus znajduje się dodatkowy Przed ryjkiem gębowym w rodzaju Argulus znajduje się dodatkowy specyficzny narząd w postaci sztylecika lub kłujki, którym pasożyt specyficzny narząd w postaci sztylecika lub kłujki, którym pasożyt przebija skórę ryby. U nasady sztylecika znajduje się gruczoł przebija skórę ryby. U nasady sztylecika znajduje się gruczoł wydzielający substancję proteolityczną, toksyczną dla ryb wydzielający substancję proteolityczną, toksyczną dla ryb młodocianych (wylęgu i narybku).młodocianych (wylęgu i narybku).

Na każdym wolnym segmencie tułowia występuje po parze Na każdym wolnym segmencie tułowia występuje po parze wiosełkowatych nóg tułowiowych dwugałęzistych.wiosełkowatych nóg tułowiowych dwugałęzistych.

Odwłok nie wykazuje segmentacji i nie posiada odnóży pływnych.Odwłok nie wykazuje segmentacji i nie posiada odnóży pływnych.

Argulus foliaceusArgulus foliaceus - rozwój - rozwój Samica nie posiada worków jajowych, lecz na okres składania jaj Samica nie posiada worków jajowych, lecz na okres składania jaj

opuszcza swego żywiciela i na roślinach, kamieniach i innych opuszcza swego żywiciela i na roślinach, kamieniach i innych przedmiotach składa jaja otoczone kokonem śluzowym po 2 do 250 przedmiotach składa jaja otoczone kokonem śluzowym po 2 do 250 i więcej sztuk. i więcej sztuk.

Wewnątrz osłonek jajowych rozwija się nauplius i kopepodit tak, że Wewnątrz osłonek jajowych rozwija się nauplius i kopepodit tak, że z jaja wylęga się larwa zaawansowana w rozwoju, przypominająca z jaja wylęga się larwa zaawansowana w rozwoju, przypominająca już postać dorosłą.już postać dorosłą.

Odszukuje ona żywiciela i na nim odbywa się dalszy rozwój w Odszukuje ona żywiciela i na nim odbywa się dalszy rozwój w którym następuje po sobie 9 kolejnych stadiów larwalnych. którym następuje po sobie 9 kolejnych stadiów larwalnych.

Stadium 10 osiąga dojrzałość płciową.Stadium 10 osiąga dojrzałość płciową. Rozwój embrionalny w jaju trwa zależnie od temperatury 15- 55 dni.Rozwój embrionalny w jaju trwa zależnie od temperatury 15- 55 dni. Rozwój postembrionalny trwa ok. 15- 18 dni.Rozwój postembrionalny trwa ok. 15- 18 dni. Optymalna temperaturą rozwoju Argulus foliaceus jest 25- 28 oC.Optymalna temperaturą rozwoju Argulus foliaceus jest 25- 28 oC.

ChorobotwórczośćChorobotwórczość Argulus foliaceusArgulus foliaceus odżywia się krwią ryb. odżywia się krwią ryb. Drąży on kanały w warstwie naskórka ryby i powoduje zranienia.Drąży on kanały w warstwie naskórka ryby i powoduje zranienia. Przedni koniec ciała zaopatrzony w sztylecik przebija skórę ryby, a Przedni koniec ciała zaopatrzony w sztylecik przebija skórę ryby, a

z gruczołów znajdujących się w ryjku zostaje wydzielona w tym z gruczołów znajdujących się w ryjku zostaje wydzielona w tym czasie substancja toksyczna.czasie substancja toksyczna.

Jeśli pasożyt przebywa na rybie dłuższy czas, wywołuje drażnienie Jeśli pasożyt przebywa na rybie dłuższy czas, wywołuje drażnienie skóry i przekrwienie. Komórki naskórka produkują nadmierną ilość skóry i przekrwienie. Komórki naskórka produkują nadmierną ilość śluzu.śluzu.

W sąsiedztwie pasożyta ulegają one zniszczeniu. W miejscach W sąsiedztwie pasożyta ulegają one zniszczeniu. W miejscach zniszczonych naskórka, a także w tkance łącznej luźnej, leżącej zniszczonych naskórka, a także w tkance łącznej luźnej, leżącej poniżej warstwy naskórka, pojawia się duża ilość limfocytów oraz poniżej warstwy naskórka, pojawia się duża ilość limfocytów oraz krwinek czerwonych.krwinek czerwonych.

Młody narybek karpia Ko jest bardzo wrażliwy na inwazję Młody narybek karpia Ko jest bardzo wrażliwy na inwazję Argulus Argulus foliaceus.foliaceus.

Intensywność inwazji jest największa w gorącym letnim okresie i Intensywność inwazji jest największa w gorącym letnim okresie i wtedy notowane są największe straty wśród ryb.wtedy notowane są największe straty wśród ryb.

Documents

ĆWICZENIA Z CHORÓB RYB cz. II