68
1

Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

1

Page 2: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

2

manuCar kaWaxiZemanuCar kaWaxiZemanuCar kaWaxiZemanuCar kaWaxiZemanuCar kaWaxiZe

EDITOR&PUBLISHER

mTavari redaqtori

MANUCHAR KATCHAKHIDZE

Cveni partnioria: asaval-dasavali

mogvwereT: PO Box 13121, Jersey City, NJ 07303tel.: 1-347-724-0770; Tbilisidan: 2-420-320

`4(72) seqtemberiseqtemberiseqtemberiseqtemberiseqtemberioqtomberi,oqtomberi,oqtomberi,oqtomberi,oqtomberi,20132013201320132013

Jurnali akrebilia, dakabadonebulia,Jurnali akrebilia, dakabadonebulia,Jurnali akrebilia, dakabadonebulia,Jurnali akrebilia, dakabadonebulia,Jurnali akrebilia, dakabadonebulia,dabeWdilia da akinZulia SeerTebuldabeWdilia da akinZulia SeerTebuldabeWdilia da akinZulia SeerTebuldabeWdilia da akinZulia SeerTebuldabeWdilia da akinZulia SeerTebulStatebSi da am nomris gamocemis drosStatebSi da am nomris gamocemis drosStatebSi da am nomris gamocemis drosStatebSi da am nomris gamocemis drosStatebSi da am nomris gamocemis droswarmoadgens erTaderT emigrantul,warmoadgens erTaderT emigrantul,warmoadgens erTaderT emigrantul,warmoadgens erTaderT emigrantul,warmoadgens erTaderT emigrantul,qarTul gamocemas a.S.S.-Si.qarTul gamocemas a.S.S.-Si.qarTul gamocemas a.S.S.-Si.qarTul gamocemas a.S.S.-Si.qarTul gamocemas a.S.S.-Si.

elfosta: [email protected]; www.mamuli.com

SemecnebiT-sazogadoebriviJurnali amerikaSi

Page 3: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

3

saredaqtoro

rad gvinda qarTvelebs nobelis premia?

`iluzioni~ kabadonebSi

`sadaursa sad waiyvan~ - ruben mamuliani

varskvlavi

greta garbo

xmadabali fiqrebi

fexSiSvela kacze

Tvalis erTi gadavlebiT

`mamulis~ aTi weli fotoebSi

Citi mgalobeli

icnobT, zaira Coxels?

rCeuli werili arqividan

301-e me viqnebi dRes aragveli

`murabebis zeimi~

tkbili baasis TanxlebiT

adamianuri istoriebi

nana jejeias `feisbukidan”

mark tveni

rogor mirCevdnen gubernatorad

mxatvari parizSi

rezo inaniSvilis ucnobi novela

marad samaxsovro

biWi da Tojina

bebia

erTi bebiis portreti

Cveni bavSvobis

wignebis gemo

Cveni samedicino klubi

interviu eqim merab boTerTan

yjvthibf| 5

15

25

27

44

48

50

55

57

58

60

62

64

38

34

Page 4: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

4

odiTganve cnobilia, rom pre-sa da mkiTxveli droTa ganmavlo-baSi ise axlovdebian erTmaneTTan,rom erT sulier ojaxad ikvrebi-an. Cven Tu piruTvnel mosazrebebsvawvdiT erTgul mkiTxvels, isiniam Cvens garjasa da Sromas siyva-ruliT gvibruneben.

me es siyvaruli mTeli aTiwlis ganmavlobaSi ar momklebia.meti da meti stimuli meZleoda metad meRvawa Cemi mki-TxvelebisaTvis. maTTan arasodes damirRvevia gulwrfelo-bis aRTqma, isinic gulwrfelad mexmianebodnen da mizia-rebdnen TavianT STabeWdilebebsa Tu survilebs.

maT Seafases gazeT @mamulis~ Sroma, isini iTxovdnenmetsa da mets. amitomac, gazeTis formati - saJurnaloformatma Secvala, Jurnalisti - romanistad maqcia.

Cemma mkiTxvelma CemSi is potenciali amoikiTxa, racTavadac ar mqonda SemCneuli sakuTar TavSi. mxolodCemi mkiTxvelis uangaro siyvarulma momakidebina xelimwerlobaSi iseTi urTulesi JanrisaTvis, rogoricaaromani. @medeasa~ da @sataxto qalaqze~ muSaobisas ukleb-liv viTvaliswinebdi maT piruTvnel SeniSvnebsa da sur-vilebs da arc Sevmcdarvar. Tu es romanebi warmatebu-li gamovida, upirveles yovlisa Cemi mkiTxvelebis,Cemi sulieri ojaxis wevrebis damsaxurebaa.

Cven xom sakuTar ojaxebs, keras mocilebuli xalxivarT da qarTulad mosaubre da qarTulad mkiTxvelisazogadoeba Segvkriba Jurnalma @mamulma~ da misi meoxebiTaq, am ucxoeTSi vpoveT patara imitacia im didi grZnobisa,im didi sulieri aRmafrenisa, rasac mamuli, mamulissiyvaruli da mamuliSviloba hqvia. amitom, Tavs uflebasvaZlev, yvela maTgans, am sulieri ojaxis wevrebs mivu-loco Jurnal @mamulis~ aTwlovani iubile da Semog-TavazoT saiubileo, mokrZalebuli nomeri.

Page 5: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

5

Cven xom isedac didi saxeliTvsargeblobT Cvens mamulSi?!

ai, magaliTad, akakis... ras Sehmatebdamas nobelis premia?

principulad arafers! praqtiku-lad ki am premiiT valebs gaistumrebda,raRac nawils aleqsis gaugzavnida, ra-Rac nawils ki banqos TamaSSi `daam-Rerebda~ da isev sawyis mdgomareobasdaubrundeboda, e.i. premiamdel mdgoma-reobas.

sneuli davbrunebulvar,mkurnalad Semeyareo,ver avitane obloba,sisxlis cremlebi vRvareo,wamZlia sulma da gulma,Sens naxvas daveCqareo.~ukeTesad vin imRerebda -`isev Sen da isev Sen,Cemo cicinaTela,sxvebs bnelSiac unaTeb,me ki dRec ar margixar...~TiTqos enaze gadgas saTqmelad, wva-

lob, wvalob da ver ambob, aq ki yvela-feri erTi sruli amosunTqvaa. verityvi, Tu akakis Sedevrebi RamisTeva-Ta da tvinis WyletaTa Sedegia. gada-furclav, waikiTxav, guls esiameba, Cagr-Ceba gonebaSi, mere nabaxusevze gagaxsen-deba is haerovneba da daamRereb hange-bad. ifiqreb, aseve haerovnad daibadaoes poezia. kargia, Tu ase ifiqreb, da amfiqrs Tu im fiqrsac daayoleb, romra mogebas naxavda an akaki, an saqarT-velo nobelis premiiT, pasuxs asevehaerovani siswrafiT ipovi - erTi sa-TqmeliT meti gveqneboda ura-patrio-tebs, arc meti da arc naklebi.

an galaktions risTvis dasWirde-boda nobelis premia?

mis saxels arafers Sematebda daarc moaklebda! rogori Seucnobeliciyo, iseTive darCeboda. galaktionis-Tvis nobelis premia iqneboda erTigadabmuli Tavdaviwyeba, ucnaurobamdemitanili poeturi aRmafrena, Toremgalaktions leninis ordenic ki miani-Wes, magram erT-erT martosulobis dRe-

saswaulze miakarga da mere isev gamo-ugzavnes axali.

aseT kacs raSi dasWirdeboda nobe-lis premia?! imasac iseve dakargavda,rogorc leninis ordens. erTs Tu ga-ukeTebda es jildo poets, imas, romevropaSi ukeTesad gadaTargmnidnen daufro metad miaqcevdnen yuradRebasmas Tu ara, mis Semoqmedebas mainc. sa-xel-didebiT ki galaktioni mainc ga-laktionad darCeboda. mainc galakti-onurad Seqmnida Sedevrebs -

`SeSlili saxeebisConCxiani tyeebiT,usuldgmulo dReebirbian, miiCqarian!sizmarian CvenebiT,Cemi lurja cxenebiTCemTan moesvenebiT,yvelani aq arian!~ufro saucxood premia ver aTqme-

vinebda galaktions -`da roca bediT dawyevlil gzaze,sikvdilis landi momeCveneba,gansasvenebel ziarebazeCemTan ar mova Seni xseneba!davikref xelebs da grigaliviTgamaqaneben swrafi cxenebi!RamenaTevi da namTvraleviCems samareSi Cavesvenebi.~romeli premia da jildo Secvlida

galaktions, ras Sematebda mis azrovne-bas, an ra zizil-pipiloebi gadaubru-nebda tvins, rom ar eTqva, amoeTqva, aR-moxdenoda locva nugeSsacemad maradsayvarelTa mimarT, is maradsayvarelni,- mis cnobierebaSi rom darCa samuda-

3hfl eojlt,ty cfmfhsdtkjc vujcfysf v[fhtc0vbc vst,c lf zfkt,c7 eqhfy n.tt,c7 kfvfp [tj,t,c7

vbc 'dtk yfyuhtdt,c7 wb[t-rjirt,c7 itvjufhtt,c7vbc ]bhbsj,fc7 ,ehsfj,fc7 [fk[eh lqtj,t,c

e'dtktc [yblfy gjtpbf cltdlf ptgbhb+flht cfyfvlbc ite.dfhlf [fk[c gthufvtynb`7

v'kfdhb7 dbs mfhb7 yfpb - hjujhw vst,bc ptabhb9jvbc lhj b.j7 se eqhe,kj b.j fvbylb4

rad gvindaqarTvelebs

nobelis premia?!

ufkfrnbjy nf,b't +3cfe,fhb kbhbrbc itcf[t,4`ufkfrnbjy nf,b't +3cfe,fhb kbhbrbc itcf[t,4`ufkfrnbjy nf,b't +3cfe,fhb kbhbrbc itcf[t,4`ufkfrnbjy nf,b't +3cfe,fhb kbhbrbc itcf[t,4`ufkfrnbjy nf,b't +3cfe,fhb kbhbrbc itcf[t,4`

rad gvindaqarTvelebs

nobelis premia?!akaki premiiTac da upremiodac akaki

darCeboda - CitiviT Tavisufali kaci,romelsac samSoblosa da poeziis gardaaraferi dedamiwis zurgze ar awuxeb-da. akakisadmi siyvaruli da Tayvanis-cema odnavadac ar moimatebda, arcmoiklebda premias Tu mianiWebdnen, ub-ralod iqneboda erTi pirvelTagani,romelsac daajildovebdnen da erTimravalTagani, romelsac odesme vinmesganraime jildo miuRia.

akaki swored is kacia, romelmacuari Tqva nobelis premiaze, da saer-Tod, is saTayvanebeli mgosania akaki,romelsac Tavisi misiisa da daniSnu-lebis pirnaTlad Sesrulebis sanac-vlod aranairi jildo da premia armiuRia, garda xalxis usazRvro siyva-rulisa. akaki premiiTac da upremio-dac is akaki darCeboda, romelmac mTe-ls Tavis epoqaze da momdevno Taobeb-zec waruSleli kvali datova, - kvalisasikeTo, kvali saamayo. akaki ar iqne-boda mediduri, premia rom mieRo, piri-qiT TviT nobelis premias daamSveneb-da misi saxeli, da ara piriqiT. sworedamisTvis sTavazobdnen premias akakisacda lev tolstoisac. erTmac uariTqva da meoremac, Tumc erTmaneTisgandamoukideblad. akaki premiiTac daupremiodac dawerda Tavis Sedevrebs,Semdeg rom xalxi TavisdauneburaddaiRiRinebda da mere gitaraze daam-Rerebda, dabolos, saqarTvelos simbo-lod gadaiqceoda yvelaferTan erTad -

`ca-firuz, xmeleT-zurmuxto,Cemo samSoblo mxareo,

redaqtorissaTqmeli

Page 6: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

6

mod da amouTqmelad -`xanma undobarma, gza rom SeeRebauxvad moitana sisxli da cxedrebi,mZafri qartexili mas nu Seexeba,mzeo TibaTvisa, amas gevedrebi.~ra jildo unda misce amis damwers,

Tu ara usazRvro siyvaruli?!aRarafers vambob vaJa-fSavelaze!sad unda daekidebina nobelis premi-

is medalioni?!an visTan unda moewonebina Tavi?!an raSi sWirdeboda vaJas vinmesTan

Tavis mowoneba?!ai, nobelis premias namdvilad daS-

vendeboda akakis, vaJas, galaktionis sa-xelebi!

udidesi pativi iqneboda nobeliskomitetisTvis ilias saxelis dakavSi-reba alfred nobelis anderZis aRsru-lebasTan. rac avtoriteti mas amJa-mad aqvs, erTi asad meti eqneboda imitom,rom am avtoritets qarTvel mamuliS-vilTa sakmaod sapativcemulo saxelebiSematebdnen.

CvenTvis bevri arafris mTqmeliapirvel nobelianTa saxelebi, Tu speci-alurad ar gaecnobi maT nawarmoebebsise, rogorc nobeliantebis Semoqmede-bas. Tu ara literaturaTmcodneTaspecifikuri daintereseba, masiuri mkiT-xvelisTvis ucnobi saxelebia rene si-ulli-priudomis, Teodor momzenis, bi-ornsterne biornsonis, frederik mis-tralis, xose-maria valdo eCegarai-i-eisagiresis. samagierod dedamiwis ne-bismierma didma da pataram icis jo-zef-rediard kiplingis, moris meter-linkis, rabindranaT Tagoris, romenrolanis, anatol fransis, jorj ber-nard Sous, Tomas mannis, jon golzu-orTis da sxvaTa saxelebi.

romel ganStoebaSi Cajdeboda Cvenididi kacebis saxelebi? pirvel Camo-naTvalSi, romelic iwyeba, rom nobelispremia miekuTvna ama da am xalxso, Tuim CamonaTvals, sadac nobelis premiazednadebia da mkiTxveli Cveulebrivmovlenad miiCnevs, rom maT mianiWes esjildoc (am SemTxvevaSi aucilebeliagansakuTrebiT gamovyoT ̀ c~ nawilaki).

Zneli saTqmelia, radgan qarTvelebsnobeliantobis gemo ar gvisinjia. iseki, nobelianad Tu unobelodac didadsaficari poetebi gvyavs.

Tav-TavianT samSobloebSi SeiZlebanaklebad icnobdnen mama-Svil mistrale-bis, iujin o’nilis, erik karlfeldtisSemoqmedebas da moRvaweobas, saqarTve-loSi ki saxeze cnobdnen gogla leo-niZes, ticiansa da paolos, lado asaTi-ans, eamayebodaT maTTan gatarebuli dro,

zepirad icodnen maTi yvelaze uxei-ro leqsic ki, aRarafers vambob Sedev-rebze. saxelebiT moixseniebdnen maT,radgan gvari mxolod cnobismoyvare-obis dakmayofileba iyo, Torem akakic,iliac, vaJac, galaktionic, ticianic,paoloc erTni iyvnen da am saxelebzegvaris damateba zedmetia.

Tu ara cnobismoyvareoba, sxva raavaJa-fSavelasa da luka razikaSvilisidentifikacia, is vaJaa, da metis codnaar aris aucilebeli, mTavaria icodevaJas gulis xvaSiadi. reliqviad inaxa-ven qarTvel mamuliSvilebTan Tu odes-me foto gadauRiaT mama-papebs, didipoetebis mier naCuqar wignebs sakuTa-rive avtografiT, an sulac pataranaglej furclebs leqsdanawers, anwerilebs. es sxva qveynebSi Seufasebe-li saCuqrebia, CvenSi ki gansakuTrebiT.

ase magaliTad, romeli nobelis pre-mia Seedreba frangisTvis balzakis, ger-manelisTvis Sileris, ingliselisTvisSeqspiris, rusisTvis puSkinis, espane-lisTvis unamunos, italielisaTviskarduCis, amerikelisTvis mark tvenismier sasaCuqro warweriT miZRvnilwigns, romelic saojaxo siwmindediTvleba yvela momdevno TaobisTvis.CvenSic xeluxlebel ganZad iTvlebaojaxur biblioTekebSi Semonaxuliiliaseuli, akakiseuli, vaJaseuli sasa-Cuqro warwerebiani wignebi. es buneb-rivia, magram qarTuli buneba qarTvelpoets mainc gansakuTrebul pativs mia-gebda, vidre danarCen msoflioSi sxva-dasxva erebi Tav-TavianT Tanamemamulepoetebs.

CvenSi ̀ suliko~ qarTulad imRere-ba da ise imRereba, rom mTel msofli-oSi ̀ sulikos~ ̀ gatexili~ qarTuliT,magram mainc qarTuli sityvebiT mRerian,mRerian imitom, rom ician, rasac mRerian,da mitom. sxva SemTxvevaSi mxolodTargmanebi iqneboda saWiro. da iseamorgebuli qarTuli poetika musikas,rom im pirvelqmnilis sispetake dasilamaze ikargeba TargmanSi. amitomTargmnian naklebad qarTvelebs.

rusi, magaliTisTvis, imRerebda ̀ Zndj. vjubke bcrfk~. amiT savsebiTgaauferulebda leqsis qarTul iduma-lebas. aq sasaflaoze, akldamaze, nekro-polisze araa saubari. swored romsityva ̀ vjubkf~ amZimebs poezias imde-nad, rom prozaul TqmaSi gadadis poe-turi aRmafrena ̀ me Sens saflavs veZeb-dio~, - asea gadarusulebuli gadmo-qarTulebulad, - da ase ggonia leqsi:xar sasaflaoze da ver naxulob viRa-cis saflavs. arada, swored es araa am

leqsSi naTqvami. sasaflao da safla-vi raRac aspeqtSi erTi da igive cnebe-bia (erTi krebiTia, meore konkretuli),magram poezia risi poeziaa da miTumetes qarTuli: ai, rogor ucvalaferi, niri da zne, mkacr sityvas sxva,metma Tbilma da aranakleb idumalmasityvam - ̀ sayvarlis saflavs veZebdio~- Tu ara, ̀ Sens saflavs veZebdio~ - kiara... am sityvaSi (`sayvarlis~) avanti-uraa Jinis momcemi. aba scade da metiukeTesad Tqvi mTeli siRrme iduma-lebis, da ufro metad, imRere, da Tanacise imRere, rom sxvac miaxvedro rasmReri da is sxvac aamRero ise, rombabilonuri codva waSalo enaTa aRre-vis da im sawyisSi mixvide, Sen da isucxoelic, babilonis godolamde romiyaviT aRurevelni.

rad unda amas nobelis premia, esxom damcireba iqneboda qarTveli eris?!

`is ar moemwyvdapirovnul da intimur sferos,is asaxavda uurTuless,uRrmess saeros. . . .ai, rad uyvarT saqarTvelomsoflio qnarebs,rad uwodeben saqarTvelosmgosanTa mxares!~magaliTebi?! uamravia!!!legendebi?!kidev ufro meti!.. da ai, -alfred nobels qali hyvarebia (...)

nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisiqarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebsatarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, essxva sakiTxia. erTis sityviT, man didZa-li kapitali daagrova ruseTis impe-riaSi. daabanda evropis bankebSi Tavi-si da mamamisis monapovari. qali kiTurme sxvas yvarobda. ver moixiblanobelis fulebiT. Turme viRac saSu-alo donis maTematikosi anacvala mso-flio mniSvnelobis fizikossa da qimi-koss.

gabrazebula nobeli, marTalia, yumba-rebiT ar Sevardnia saxlSi gulismurazs. erTi ucnauri ram SurisZiebagamoigona (gamogonebaSi nobels badaliar hyavda): mTeli sicocxle yovelimxridan moedineboda dabandebuli kapi-tali da honoraris saucxood astro-nomiuli cifrebi da yvela erTad iy-rida Tavs nobelis finansur imperia-Si. hoda, sicocxlis bolos, rogorcyvela mokvdavi, ise manac dawera anderZi.da swored am anderZiT man mTeli Ta-visi avla-dideba aseve masaviT didadamianebs uanderZa premiis saxiT, rome-lic maSindel droSic da miTumetes

Page 7: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

7

axlac did Tanxas warmoadgens. premiasnobelis anderZiT aZlevdnen qimiis, fi-zikisa da fiziologiis (medicinis)dargebSi, aseve literaturasa da zoga-dad mSvidobisaTvis (premia eZlevaTmxolod sicocxleSi).

ase miiRes nobelis premia vilhelmrentgenma, pier da maria kiurim, albertainStainma, nils borma, gustav hercma,enriko fermma, lev landaum, petre kapi-cam, ernest rezerfordma, rihar kunma,ivane pavlovma, robert koxma, iliameCnikovma, Tomas morganma, aleqsandrflemingma, hans krebsma, milton fridmen-ma, artur luisma, jorj stiglerma,jon neSma, gentis saerTaSoriso samar-Tlis institutma, Teodor ruzveltma,mSvidobis dacvis saerTaSoriso komi-tetma, wiTeli jvris saerTaSorisokomitetma, Tomas-vudro vilsonma, nanse-nis ltolvilTa fondma, andria saxa-rovma, saerTasoriso amnistiam, henrikisinjerma, deda terezam, me-14 dalaila-mam, mixeil gorbaCovma da sxvebma, dasxvebma, da sxvebma.

anderZSi kategoriuli moTxovnaiyo, rom araviTar SemTxvevaSi nobelispremia ar miniWeboda maTematikosebs.1969 wlidan nobelis komitetma dauS-va premiis gacema ekonomikis dargSigansakuTrebuli RvawlisTvis, TiTqosmiaxlovebuli maTematikasTan, magramara-maTematikosebs.

unikaluri gaTvla gaakeTa nobelmac,misma gulis murazmac da im maTemati-kosmac. es aris is SemTxveva - ̀ moiis-frosi~, ̀ gavZexisi~ da ̀ maSasadamesi~.cxovreba iseTi ramaa, rom unda gai-marjvo cxovrebaze ki ara, cxovreba-Si. swored cxovrebaSi gaimarjva immaTematikosmac da gulis murazmacmisma. cxovrebaze ki nobelma gaimarjva.raRac mimzidveli da poeturi roman-tikaa im gulismurazis arCevanSi, araTumaTematikuri gaTvlebiT, aramed grZno-bebiT naxelmZRvanelebi. grZnoba poe-zias warmoSobs da poezia saswaulebs.nobelma pragmatuli TvaliT Sexedaam sakiTxs, Torem...

maS, gaumarjos yvela drois maTe-matikoss, romlebic ar elodebian nobe-lis premias da mainc TavianT angari-SebSi arian gadavardnilni da axal-axal formulebs iyvanen, amave drosTxouloben da uyvarT colebi, ar ariannobelis imedad, arCenen ojaxs da cxov-rebac ase Tu ise siamtkbilobiT midis.

imasac amboben, rom es maTematikosiqarTveli iyoo. gamarTleba amiT upoves,nobelis komiteti rom ar wyalobsqarTvelebs. qarTvelebs ki, Tu is JiniT,

grZnobiT, gonebiT, upirvelesad sis-xliT qarTvelia, ar sWirdeba nobelispremia. visTvisac nobeliantoba udide-si avtoritetia da av-kargianobis sas-wori, imaTma elodon amad gardasaxvas,erTxel ki ara, aTasjer waradginonTavianTi kandidaturebi premiis mosa-poveblad.

me ki darwmunebuli var, rom is ma-Tematikosi marTlac qarTveli iqneboda,radgan ise moinadira man im qalisguli, rom im gulis murazma arafradCaagdo nobelis fulebi. TviTon immaTematikosma ajoba cxovrebaSic dacxovrebis merec nobelsac, mis premia-sac da misi premiis yvela mflobelsdResamomdec da dReis merec.

gaumarjos im maTematikoss, saSua-lo donis maTematikoss, romelmac yve-laze didi formula aRmoaCina saka-cobrio moZraobaSi - grZnobis formula,siyvaruli rom hqvia saxelad.

gaumarjos kacs, did kacs, romelmacuari Tqva nobelis premiaze da Taviar daivaldebula didi mecnieris su-lis winaSe.

gaumarjos akakis, aramarto TavisleqsebiT, aramarto Tavisi msofmxed-velobiT, aramed Tavisi kacobiT, Tavi-si valebiT, Tavisi miusafrobiT, Tavi-si martosulobiT; kacs, romelsac SeeZ-lo darCenili cxovreba tkbilad ec-xovra da man mainc Tavisi TavisuflebaarCia yvela drois udides da saxel-ganTqmul nobelis premias.

poeziisadmi midgomaunda iTqvas, rom nobelis premia

ver iqneba poeziis msajuli da igiver gamodgeba poetTa gadaxarisxebissasworad. ra Tqma unda, nobelis pre-mia bevrma didma poetma miiRo dasruliad damsaxurebulad, magram esar niSnavs, rom yvelaferi amiT iwyebada amiTve Tavdeba.

diax, es premia miiRes frederik dagabriela mistralebma, andre Jidma, To-mas sternz eliotma, boris pasternak-ma, xuan xomenesma, salvatore kvazimi-dom, iosif brodskim da sxvebma. yvela-feri es kargi, magram namdvili poeziamainc yvelafer amis miRmaa. ai, davug-doT yuri galaktions, mivadevnoT azriazrs misi mosazrebis Sesabamisad, Camov-xsnaT soc. ideologiuri niRabi darealurad davinaxavT araTu warsuls,aramed awmyosac da momavalsac. cita-tad ar movitan wina taeps, sadac sa-ubaria galaktionis parizSi mweralTamsoflio kongresze (1935w.) vizitze,im periodSio, - ambobs poeti, - safran-

ilia

akaki

vaJa

galaktioni

vaJa

grigol robaqiZe

Page 8: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

8

geTis akademias samasi weli Seusrul-dao. Semdeg ki citata -

`magram me frangi poetebiar mecodeba,wmida franguli mowiwebiTeZleva odes,akademiis wevrs ukvdavissaxelwodebada momakvdavis ubralosi -balzaks da dodes.arc mopasani, arc floberi,arc molieri,ukvdavTa Soris ar iqnebadafniT mavalisamagierod iq hercogiSedis Zlieri,de-riSelie,kardinalTa STamomavali.~mere mosazrebaa Camoyalibebuli

araTu ideologiuri, aramed cxovrebi-seuli dramatizmiT savse -

`is rigianad Tu ver dawersubralo werils,aris simbolo safrangeTisZveli didebis,aq xmis mqone dums gaocebiT,uxmo ki mRerisTavdaviwyebiT, xrinwianad,gabediTebiT.kaTolikeebs, feodalebs,sardlebs, prelatebsim darbazebSi vervin etyvis`dafna Cemia~,Zalmomreobis da dacinvisferadebs matebsexlac, winaTac amnairi akademia.~viRac ityvis - ̀ sabWoeTSi ukeTesi

akademia iyoo?!~.magram poezia isaa, rac sabWoeTiT

araa Semofargluli da igi, sadRei-sodac dasaxuravi wigni araa. galakti-onma safrangeTze Tqva, me sabWoeTiTSevcvale safrangeTi, Sen saqarTveloTiSecvale safrangeTi, man amerikiT Secva-los saqarTvelo. aq mTavari geogra-fiuli ki ara, struqturuli da admi-nistraciuli midgomaa sakiTx-proble-misadmi. soc. ideologia masSi isaamxolod, rom safrangeTi sabWoeTisTvisam striqonebis daweris dros kapita-listur samyarod iTvleboda da qve-teqsti misi iyo is, rom ai, rogor arafaseben did kacebs kapitalistur sam-yaroSi.

viTom ukeTesi iyo sabWoeTSi?an sadReiod Seicvala rame?ufro piriqiT, gauaresda da meti

simZafre da aqtualoba miiRo am stri-qonebma CvenTvis, vidre frangebisTvis.igav-araki aba sxva araferi, Tu ara`vwer erTze, vgulisxmob meoreze~. am

principiT unda mivudgeT sakiTxs.poezia ki akademiebiT da premiebiT

rom ar ganisazRvreba, amaze erTxelda samudamod unda SevTanxmdeT. Sefa-seba da midgoma poetis sruli Semoq-medebisa yofila da aris mkiTxveli,novatoruli iqneba poezia, Tu tradi-ciuli, amas ara aqvs gadamwyveti mniS-vneloba. poeziisadmi midgoma maincda umTavresad xalxuri midgomaa dasaxalxo gemovneba-ganwyobilebis amsax-velia. tradicia am SemTxvevaSi gemov-nebis katalizatoria, sxva sakiTxiaepoqis moTxovnebi, misi majiscema daesTetikuri arsi, romelsac poezia Tavissaxads uxdis, radgan am saxadis xarjzesxva ufro mniSvnelovani maradiuliRirebuleba eZios da hpovos - mara-disobis sakurTxevelze epoqis majis-cema daafiqsiros. da isev konkretde-ba maradiulobis ganfenilobaze konkre-tuli saxelebi. SesaZloa drom Cayla-pos poetis mniSvneloba, maradisobasrulad aRadgens mas sawyisSi da sulsxva kriteriumebiT Seafasebs, gadaa-fasebs da daafasebs yvelas. is krite-riumi araTu zoma, an riTma, an Tuidea da azria poetis, iq raRac sxvaaufro Rrma da Zlieri, vidre Tundacleqswyobis saucxoo melodikiT Seqmni-li poeturi qmnileba, an leqswyobiskanonebis ugulebelyofiT axali poe-tikis Seqmna. mTavari iqneba is, racarasdros ar icvleba, is rac yovelTvisRirebuli da faseulia yvela droSi.zomac da uzomobac, riTmac da uriTmo-bac, ideac da uideobac, magram yveladrois sanukvari Rirebuleba xalasipoeturi STagonebaa, xolo ra meTode-biT Seasxams frTebs esa Tu is poetiTavis muzas, es mis esTetikur gemovne-basa da epoqis moTxovnilebazea damo-kidebuli.

ase magaliTad, qarTul azrovnebasada metyvelebaSi ilia da akaki gaigi-vebulni arian rogorc Tanamoazree-bad da erT mTlian Zalad. sinamdvileSiki, orTave erTmaneTisgan diametralu-rad gansxvavebul polusebze idgnen,magram erTi iyo maTi sazrunavi - sa-qarTvelo. ilia publicisti iyo, banki-ri, ekonomisti da a.S., akaki - poeti.maTi msofmxedvelobac ase Tu ise gan-sxvavdeboda, magram saqarTvelosTan mi-marTebaSi, rodesac principulad idgasakiTxi, araTu ilia da akaki, mTeliTergdaleuloba erT muStad iyo Sek-ruli. Tundac poeziis daniSnuleba-Si gansxvavdeboda iliasa da akakismosazrebebi, magram xalxma isini pir-velkacebad gamoarCia swored rom or-

Tave erTmaneTisgan radikalurad gan-sxvavebuli interesis mamuliSvilebi.ilias poetad moixsenieben, TumcaRaTavis SemoqmedebaSi raodenobrivad yve-laze naklebad poeziaSi muSaobda igi.magram ricxovnoba xom araa STabeWdi-lebis Seqmnis ganmsazRvreli. iliaspoezia Tavisi struqturiT, sityvie-ri masaliT, SinaarsiT, ideiT filoso-fiuri aspeqtiTaa gadawyvetili damas rogorc haerovan poezias ver Sexe-dav, aqac sruli antipodia akaki ilia-si. ilia Tu ambobs:

`misTvis ar vmRer, rom vimRero,viT frinvelma gareganma,aramarto tkbil xmebisTvisgamomgzavna qveynad cama.me ca mniSnavs da eri mzrdis-miwieri zeciersa,RmerTTan misTvis vlaparakob,rom warvuZRve wina ersa~.akaki pasuxobs da esityveba -`xan ugnuri var, xan brZeni,xan arc esa var, arc isa,garemoebis sayviri,arc miwisa var, arc cisa,nu mkiTxav, mnaxo ugnurad,nurc gaikvirveb brZnobasa:sul sxva hyavs xelisufaliam Cems goneba-grZnobasa~.ilias Tu pirdapir aqvs dayenebu-

li - ̀ me ca mniSnavs da eri mzrdiso~,akaki Tavis Tavs Suakacad miiCnevs mi-wierobasa da zeciurs Soris.

iliasTan eris xelmwifebis kurTxe-vaa, akakisTan araa xelmwifebis niSan-wyali, piriqiT, igi ambobs, rom ̀ sulsxva hyavs xelisufalio~. aq iliasT-visac da akakisTvisac ufro metiapoeti, vidre leqsebis damweri, vidremaTematikuri gaangariSebiT zomebSiCamjdari tkbilxmovanebis Semqmneli.CvenSi poeti eris sulieri winamZRo-li iyo. amitom klavdnen ilias, apatim-rebdnen akakis, sigiJemde mihyavdaT ga-laktioni, gauTvicnobiereblobaSi gada-anacvles ticiani da paolo, vaJas sun-Tqva Seekra...

da mainc, CvenSi poezia ar arislamazad warmoTqmuli taepebi da siyve-bi. da marTebuladac SeniSnavs galak-tioni:

`exla ki CemTvis naTelia,Tu iveriismcireze mcire, ricxobrivadpatara erimarad yovelmxriv Semortymuliuamrav mteriT,mainc gadarCa,da gadarCa is, rogorc eri, -aq poezia iyo misi SemWidroveba,

Page 9: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

9

ankara wyaro, momCqefareim xalxis guliT,mis sasicocxlo ZalTa-Zalaada sazrdoeba,ai, lirika, mTeli misididi warsuliT~.Tundac, magaliTisTvis aviRoT xal-

xuri eposis erTi umniSvnelovanesida saucxoo nimuSi ̀ vefxisa da moymisbalada~. upirveles yovlisa unda dais-vas kiTxva -

sad vlindeba eris saxe da morali?da sadaa poezia, martoden Txroba-

Si, Tu Txrobis miRma?vefxisa da moymis sabediswero Sebma

am nawarmoebSi aris winareistoriaadamianis sulierebis siZlierebis war-mosaCenad, igi fonia, raTa qarTvelidedis saxismetyveleba warmoaCinos.glovac glovaa, magram poeziam zneobawarmoaCina, eris saxed rom iqca. poe-zia aq iseT sulier simaRleze adis,rom Znelia pirvelyovlisa sruladgaisigrZegano, SeiTviso da es saxe ma-radi-saxed aqcio. deda ambobs TavisglovaSi -

`iqneba vefxis dedai,Cemze mwareda stirisa~.aq ukve unda gaCumde da poezia Ta-

vad mova SenTan, radgan poezia zneob-rivia, magram marTali poezia znemrTe-lia da iqve ambobs deda -

`wavide, mec iq mivide,samZimar vuTxra Wirisao~.mTeli balada amisTvis iwereboda,

poeziac, moralic da eris saxec amdedaSi ganisvenebs. swored rom poe-ziaa is Zala, erovnuli Zala, romelicers akeTilSobilebs da igi araa marto-den riTmaSi moyvanili taepebis wyeba.poezia upirveles yovlisa TviT poe-tia, poeti, romelic Tavisi dawerilisSesabamisad cxovrobs da magaliTs uC-venebs mkiTxvels. mkiTxveli poetisda poeziis barometria. vin, Tu aramkiTxvelma icis saukeTesod poetisesa Tu is nawarmoebi gulis karnaxi-Taa dawerili, Tu zedapiruli sityvi-eri masalaa, ase vTqvaT, specefeqtebismosaxdenad. amasve mouwodebs galakti-oni yvela poets, rom ̀ unda SeeZlososityvas misces grZnobis maxvilio~,Semdeg ki dasZens:

`leqsebSi xSirad yvelaferiTavis rigzea,saxe da forma, riTmacTiTqos sakmarisia,mxolod erTi ram aris cudi:yoveli wesiTTiTqos leqsia, magram maincar aris leqsi~.

da es imitom, rom poeti zog, an TuxSir SemTxvevebSi gulwrfeli araaimitom, rom misi cxovreba gansxvavde-ba misi leqsebisgan. amis Sesaxeb ambobsieso qriste:

`xolo Tquen nu iwodebiT rabbi,rameTu erTi ars moZRuari Tqveni -qriste, xolo Tquen yovelni ZmanixarT. da mamiT nuvis xadiT queyanasazeda, rameTu erTi ars mamai Tqueni,romel ars caTa Sina. nuca gerquminTqven winamZRuar, rameTu erT ars winam-ZRuari Tqueni - qriste. xolo udidesiTqueni iyavn Tquenda msaxuri. xoloromelman aRimaRlos Tavi Tvisi, damdab-ldes; da romelman daimdablos TaviTvisi, amaRldes. vai Tquenda, mwigno-barno da farisevelno orgulno, rame-Tu SesWamT saxlebsa qurivTasa damizeziT gangrZobilad ilocvidiT. ami-sTvis miiRoT umetesi sasjeli~.

swored qristes sityvebis niSansve-tia niko samadaSvilis erTi patarapoeturi qmnileba, romliTac poetissakralobaa warmoCenili, raTa leqsida poeti erTni iyvnen, poetma Tqvasleqsi da leqsma poeti (ticianiseu-lad: ̀ me ar vwer leqsebs, leqsi TviTonmwerso~, - ai, ase). poeziaSi saukeTe-sod irwymeba adamianuri yofis yove-li elementi dawyebuli politikidandamTavrebuli sayofacxovrebo ekonomi-kiT. kacobriul gamogonebaTa arc erTsferos ar SeuZlia srulad warmoa-Cinos adamianTa interesis yoveliwvrilmani detali, garda poeziisa, dapoeziam, Tu is znemrTeli poeziaa, sau-keTesod icis, ra formiT warmoaCinosigi. poezia erTgvari reklamaa da anti-reklama. Tu swori mizniT miudgebiqristes winamdebare sityvas, poeziasmeSveobiT sauflo sityvis marTaliaRmsrulebeli iqnebi.

da ai, niko samadaSvilis sityvie-ri madli, sibrZne da tragizmi, kontras-ti da cxovrebiseulobaTa Tanxvedrarogor warimarTa -

`Tvalebs tirilic ar gaumxila,guls uRonebda dardebis laqa,is dadioda quCebSi frTxilad,foTlebTan didxans ilaparaka.mas ar eqvava Raribi erdoc,an ra jandabad undoda netav,kidev kargi, rom bina ar hqondada mkvdari SigniT ver Caiketa.Torem ra eqnaT mis erTgul naZvebs,vin gauRebda kars erTi wamiT?exla, Sors, qarSi kidev ZagZagebsdaumarxavi poetis gvami~.simZafre da tkivili - aranakleb

moymis dedisa. aq farisevluri mwignob-

paolo iaSvilipaolo iaSvili

tician tabiZetician tabiZe

lado asaTianilado asaTiani

konstantinegamsaxurdiakonstantinegamsaxurdia

giorgi leoniZe

Page 10: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

10

roba ar ikiTxeba. esaa gulwrfelobisnimuSi, poetur qmnilebasac rom namdvi-lad aqcevs. poeti ar unda cxovrob-des gancxromaSi, misi cxovreba misti-uri saburveliT unda iyos mosili,idumaleba ki misi movlinebis arsswarmoadgendes. bohema - ai, ra arispoetis cxovrebis mimzidveloba, Tavi-si poeturi Semoqmedebis paralelurad,Tundac perpendikularulad. mTavariacxovrebis arsi da poeziis arsi Tan-xvedrili iyos.

da kidev, cxovrebam rogoradac arunda migajaWvos saxelmwifosTan (daara samSoblosTan), mogiwamlos gone-ba aTasnairi politikuri ideologi-iT, im daumorCileblobisa da protes-tis, ukmarisobisa da buntis (am sityviskeTilSobiluri gagebiT) maRvalakiar unda gasvenebdes poets da im ideo-logiur CarCoebSic realobis asaxvismiRma `saRmrTo, saRmrTod gasagoni~unda iTqvas mainc, da ise unda iTqvas,rom yvelasaTvis zedmiwevniT gasagebigaxdes yvela droSi.

swored aseT SemTxvevaSi ar kvdebanawarmoebi, igi mudam kiTxvadi iqneba- mefes umRereb, napoleons, faSizmsTu ̀ ayvavebul~ demokratias. udroo-baSi poeziac ganwirulia da poetic.msajuli drois Sesabamisad sjis gan-sasjels, radgan droeba erTaderTia,romelic maradmoqmedia da droSi gamo-mwyvdeuli poeti garemoebis msxverp-lia da sxva droSi, an imave droSi, ma-gram sxva sivrceSi da sabolood sxvaepoqaSi sxvadasxva ganfenil sivrceebSiaucileblad drois Sesabamisad gansji-an maradi-drois (maradisobis) Rirebu-lebiT, radgan Rirebulebani Sefase-bul-gadafasebuli iqneba. amitom revo-luciuri paTosiT da poeturi Semar-TebiT ambobs galaktioni, ambobs dagadaZaxilia igi momdevno Taobebze, epo-qebze da eraze -

`araTu wlebi gadaeSva tydomad -wamic ki gatyda da rekavs cxared;nu miatoveb leqss uTvistomod,drois, epoqis da sivrcis gareT.bevri mieca talaxsa da leqs,bevris nabiji aris taati,dro, dro aRniSne, moawere leqsses weliwadi, dro da saaTi!~aseTive sazomiT unda ganisajos

grigol robaqiZec, germanul periodSimisi moRvaweobac. principSi da praqti-kulad gansasjeli ganisaja ukve. yvela-ze ukeT da tragikulad TviTonve pao-lo iaSvilis dogis datirebaSi gamoT-qva, TviTon paolos bedic da bediswe-rac iwinaswarmetyvela. ai, esaa poezia

da aramarto lamazi leqsebis wera -`lamazo gera! vici ZaRlis waiRe wyena,cremls nu maCveneb, Tu giyvarde, amasa gvedri,vin icis egeb Seni Treva miyivlos enam,iyos agreTve moSxamuli Cemi Zmis xvedri,mitovebuli, davardnili, RvTis anabarad,egeb SensaviT igi erTxel Caiqces RreSi,daitireben Sens paolos kolxeTis baradJuJuna wvima Cveni yanis da rbili xreSi~.da es leqsi daiwera 1926 wels.

amisaTvisaa saWiro xelmoweris gver-diT TariRis dasma, ufro faseuls daRirebuls xdis nawarmoebs.

mkiTxvelis raobayvela epoqas Sesaferisi mkiTxveli

hyavs drois moTxovnisamebr. epoqa yo-velTvis ayenebs Sesaferis moTxovnebs.am moTxovnebSi aucileblad gaTvalis-winebulia yvela is kriteriumi, riTacsazogadoeba viTardeba da yalibdebamisi saTanado epoqaluri esTetikurigemovneba, amavdroulad mkiTxvelis (kon-kretulad vinmesi da sazogadod yvela-si) siaxlisadmi molodinsac gansaz-Rvravs Taviseburi dozirebiT, anu epoqaadgens SesaZlo, savaraudo da aucile-bel sazRvrebs am siaxlisas, romlisiqiT adamianuri goneba ver wvdebaisev da isev epoqis faqtoridan gamom-dinare.

ase magaliTad, rusTvelis epoqismkiTxveli, ra Tqma unda, raRac doziTpoeziidan eloda siaxleebs, magram igiverasgziT ver aRiqvamda da molodi-niTac ar eloda XX saukunis poezi-is teqnikas, azrobriv siRrmes da poe-tur gaqanebas, Tundac XVII-XVIII sau-kuneebis poeziisas. yvela droSi Camo-yalibebulia kriteriumi da es krite-riumi albaT imisTvisaa saWiro, romam kriteriumis miRma wavides poeticda mkiTxvelic, raTa momdevno epoqaSiSeiqmnas axali kriteriumebi. am krite-riumebSi imTaviTve gaTvaliswinebuliamosalodneli da moulodneli SemTxve-vebi mwerlis mxridanac da mkiTxvelisSefasebis mxridanac. magram qvecnobi-erad mainc arsebobs mkiTxvelis moT-xovnilebis aucileblobis farglebi,romlis miRmac mwerali amovardniliiqneba epoqidan, droidan da sivrcidan.mwerali yovelTvis unda uwevdes anga-riSs mkiTxvelis (am SemTxvevaSi sazo-gadoebis) zogad erudicias, radgan massaqme aqvs am SemTxvevaSi TviT epoqiserudiciasTan, ramdenad ganaTlebuliaTu gaunaTlebeli igi.

mkiTxveli arsebobs profesionalic,araprofesionalic da Tundac uwignuri,magram es ukanasknelic saTvalavSia,

rogorc potenciuri mkiTxveli. marTa-lia, mwerali ver SearCevs Tavis nawar-moebs ise, rom Sen es waikiTxe da Senkidev iso. aq unda moxdes Serwymayvela donis mkiTxvelisaTvis, magramamavdroulad man Tavisi samwerlo in-dividualoba bolomde unda daicvas.Tavis simaRleze unda aiyvanos profe-sionali mkiTxvelica da profanic, -da aramc da aramc mweralma ar undadasces TavisTavadoba im profanis do-nemde, mkiTxvelad raodenobaSi rom See-matos igi. amiT ufro met mkiTxvelsdakargavs, vidre SeiZens - im profesi-onal mkiTxvels da mis ukan mdgarmTel momdevno Taobebs, romlebmac mwe-rali sicocxlis Semdeg unda asaxe-los. ase, dacemul mwerlebze aqvs SoTarusTvels naTqvami -

`vamsgavse mSvildi bediTiymawvilTa monadireTa:didsa ver mohkvlen, xelad aqvsxoca nadirTa mcireTa~-o.da mainc, mkiTxveli Tavisi yovel-

dRiurobiT cxovrobs, Tavisi gaWirve-bia da daulxenia, amitom misi dadana-Sauleba raimeSi, Tund uwignurobaSi,an raRac saxiT mikerZoebaSi, mwerlismxridan ugnureba da sibriyve iqnebo-da. mkiTxveli erTgvari msajulia, mwer-lis garjis erTaderTi Semfasebeli.zogi msajuli gonieria, zogi ugnuri,zogi keTili, zogi boroti, zogi aseTi,zogi iseTi, magram mwerlisTvis (mwe-rals vambob da poetsac vgulisxmob)aucilebelia maTTvis angariSis gawe-va, mofrTxileba sWirdeba mkiTxvels,SeZena sWirdeba mkiTxvels.

mwerloba, iseve rogorc mkiTxvelo-ba, ormxrivi valdebulebiT aris dat-virTuli. anu Tu mwerali xar, valde-buli xar (da ara movale) Seqmna na-warmoebi, Sesabamisad movale xar SeniSeqmnilis Sesaxeb piruTvnelad mii-Ro mkiTxvelis mosazreba (Tu aseTiiqneba). Sesabamisad, Tu mkiTxveli xarda giyvars wigni da Tavs Tvli wigni-erad, valdebuli xar (da ara movale)mwerlis mier SemoTavazebuli waikiT-xo, da saWiroebis SemTxvevaSi ki (Tuamis saWiroebas dainaxav piradad), gamo-Tqva Seni mosazreba mikerZoebuli TumiukerZoebeli, gonieri Tu ugnuri daa.S. da amav dros gqondes imisi kultu-ra, moismino sxvaTa mosazrebebic, TundacSeni mosazrebis sawinaaRmdego.

komunistur periodSi kargad iyoganviTarebuli sapolemiko kultura.xSiri SemTxveva iyo, rodesac presisfurclebze kritikis qar-cecxli in-Teboda ama Tu im mwerlis an nawarmo-

Page 11: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

11

ebis irgvliv, imarTeboda disputebi,polemika grZeldeboda, pasuxi pasuxzemodioda. mkiTxvelic CarTuli iyoam ganxilvebSi da mwerlebic. kriti-ka ar daklebia Teatrs, msaxiobs, reJi-sors, films, moqandakes, Zegls, mxatvars,musikoss da CamoTvlac Sors wagviy-vans. arsebobda erTiani kultura, eTi-kuri normebi, romlis gadalaxvac yve-las ekrZaleboda. sxvaTa Soris am sa-polemiko disputebSi ar erTvebodaxelisufleba da yvelas TavisufladSeeZlo gamoeTqva Tavisi mosazreba, raTqma unda, zomierebis farglebSi, ̀ dauk-refavSi~ ki aravin gadadioda. erTikia, rom SesaZlebeli iyo, am polemika-Ta inspiratori da damkveTi kulua-rebSi iyo da aravis surda misi gamom-zeureba. sadReisod ki am fufunebasmoklebulni varT, Tundac politiku-ri cenzuriT gajerebuls. dRes ̀ wereda ikiTxes~ cinizmiT aRsavse politikamefobs. akritike yvela, vinc gagexardeba,lanZRe yvela, vinc mogesurveba, mTava-ria, SeiZlo da amisi survili gqondes.dRes aravis cxela samwerlo proble-mebze gadaitvirTos Tavi. dRes aravisaintersebs poezia, samagierod ̀ pozicia~da `opozicia~ yvela ilanZReba. ersreaqcia ara aqvs araferze - kargs it-yvian Tu cuds. ̀ mTavrobistebi~ Tavi-anT gamosvlebs iwyeben da amTavrebenTavis qebiT da ̀ opoziciis~ lanZRviT,`opoziciac~ igiveTi pasuxobs. tele-vizia gadarTulia amaTi ̀ urTierTpaeq-robis~ gaSuqebaSi da erTiT - dReses mokles, xval imas moklaven, dRes esganadgurda, xval is ganadgurdeba, dResqaTmis gripia, xval Roris angina, dResnaxevari saqarTvelo gawydeba, xvaldanarCeni, dRes globaluri daTbobaa,xval globaluri gamyinvareba da a.S.

am saxarbielo atmosferom mweralida mkiTxveli erTmaneTs daacila, erSigaCnda totaluri uwignuroba rogorcmkiTxvelis mxridan, aseve mwerlis mxri-danac. televiziiT farTo agitaciakeTdeba, rom ar aris saWiro mwerlo-baSi profesionalizmi, saWiroa iyooriginalurio. aseve didi ubedurebaais, rom dRevandeli e.w. mwerlebi wignsmiiCneven garTobis erT-erT saSualebadda aseT vaimwerlebs dRes, guSinac daalbaT xvalac didi pompezurobiT ani-Weben ̀ sabas~ premiebs.

ikiTxon erTi, am mwerlukebma - ga-rTobaa Tu ara wigni? da kiTxos igipirvelyovlisa bavSvs, romelic anbansswavlobs; mere rusTvels hkiTxos, ga-sarTobi poezia weros Tu Rrma-filo-sofiuri; ilias hkiTxos, gasarTob

Janrs mixedos Tu eris saWirborotosakiTxebze ifiqros; yazbegs kiTxos,Tamaris pirvel Rameze weros Tu qar-Tul tkivilebze; vaJa-fSavelas hkiT-xos, ra aris wigni, garToba Tu uZiloRameebis gamawvalebeli tanjva. galak-tioni xelTa maqvs, aq, emigraciaSi, daaqve vityvi, ras upasuxebda galaktio-ni am SekiTxvas -

`Tavis simZafriT, Tavis vnebiTsityvis am dargebsamouwurav energiiTufro akargebs,aRrmavebs gancdebs,acxovelebs grZnobebs da mosavsaxal elferiT, axali gziTmimaval prozas.rac ufro maRla midis azrieseviTari,lirika xdeba ufro mZlavri,ufro mdidari,is SinaarsiT isevea,rac filosofia,xmaTa SerCeviT kimusikis hangTa myofia.rogor sarkeobs imisi xmada rogor brolobs -bevri ram gviTxras SeuZliafaustis prologs:aRtacebuli momReraligulT riT aCvilebs,marqviT, stiqionT im momReralsvin umorCilebs,Tu ar akkordi,Semoqmedis umZlavres mwveli,guliT naxeTqi,msofliois mTelis Semcveli,suli poetis sarke arissivrcis, droisa,suli poetis ariscentri msoflioisa...~

amis iqiT metis Tqma aRaraa saWi-ro, Tu ratom, ra da rogor. aq proble-macaa mocemuli da misi gadaWris gzebi-caa naCvenebi: sad unda idges sadRei-sod poeti, ra safiqraliT unda fiq-robdes da riT sazrdoobdes. arada,poetTa krebulebis yidva maRaziebidanSemcirda jer kidev gasuli saukunis80-iani wlebidan. xalxSi nel-nelaamoiZirkva poeturi suliskveTeba.

magram leqsebs weren da dawerenkidec! es leqsebi ki ar scdeba asevTqvaT ̀ arSiyis~ farglebs. sawadel-miRweulni ki imTaviTve amTavreben leq-sebis weras, esaoda giJi xom ara varoda vinmem ar gamigoso, Tu odesme leqsidamiweriao. da es tendencia saqarTve-loSia, Cvenda samwuxarod. mkiTxvelicam `leqsebis damwerTa~ Sesabamisadiqceva.

mTavrdeba flirti, mTavrdeba poe-zia, magram iwyeba seqsi!

Zalumad ioseb noneSvilis SesaniS-navi leqsi gamaxsenda, romelsac uko-mentarod davtoveb:

`o, daukvirdi, kargo, am ambavsbrZnulia igi da ZvelisZveli:im iremiviT Senc fiqrob albaT...de, ese iyos survili Seni.mxolod icode, icode mxolod,Tu qebiT ufro gadairevi,eg silamaze dagRupavs bolos,rogorc daRupa rqebma iremi~.

mikerZoebis Sedegebinebismieri donis mkiTxveli irCevs

Tavisi gemovnebis Sesaferis mwerals,nawarmoebs, Janrs. TavisTavad aqve Cndebamisi pozicia - piruTvneli Tu yalbi.pozicia imTaviTve orgvaria - poziti-uri an negatiuri, anu mkiTxveli ama

moqandake:v. TofuriZe

frfrb -

moqandake:S. miqataZe

bkbf -

moqandake:v. TofuriZe

frfrb -

moqandake:S. miqataZe

bkbf -

Page 12: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

12

Tu im mwerals afasebs an dadebiTad,an kidev uaryofiTad, Sefasebis krite-riumi ki aris an obieqturi an tenden-ciuri.

ase magaliTad, Cems gemovnebas akma-yofilebs Jiul verni da ar akmayofi-lebs viqtor hiugo. Jiul vernis mi-marT Cemi pozitiuri damokidebulebagamovxate mxolod da mxolod Cemeu-li kriteriumiT, anu am SefasebaSi mevar an obieqturi, an tendenciuri, e.i.Jiul vernis SefasebaSi an var piruT-vneli (Cemive gagebiT), an raRac gare-moebis gamo vaniWeb mas upiratesobas.

Cemi Sefaseba SemiZlia Tavs movax-vio sxvas, romelmac SesaZlebelia CemigavleniT marTlac arCios Jiul verniwasakiTxad, maSin, rodesac, dasaSvebiamis sulier ganwyobilebas esadagebo-des viqtor hiugo, ufro metic, aresadagebodes Jiul verni. amiT msursaRvniSno is, rom mkiTxvelebi Zalau-neburad erTmaneTze zemoqmedeben. Sesa-bamisad qmnian mkiTxvelTa wres, racimTaviTve saWiro da aucilebelia, Tun-dac im negatiuri poziciis gamosaxa-tavad, romelic nakarnaxevi iqneba amaTu im Sinagani rwmeniT. imTaviTve me,rogorc mkiTxveli, Zalauneburad Cemipoziciis dafiqsirebiT pasuxs vagebim Jiul vernis winaSec da im viqtorhiugos winaSec ki, radgan Tu gadavwyvi-te Cemi mosazreba gamovTqva maT Sesa-xeb, maSin Tund Cemi uaryofiTi Sefa-sebiT marTali unda viyo sakuTar Ta-vTan. am SemTxvevaSi SeiZleba vinmemdamijeros, magram es ar iqneba realu-ri saxe sazogadoebisa, es iqneba mxolodda mxolod niRabi, romelic negatiu-rad moqmedebs mweralze, dro ki yvela-fers gadaalagebs, Tav-Tavis adgilas.

sadReisod mkiTxvelis misiac da-maxinjebulia da ai, rogor:

momwons, magaliTad, oskar uaildi.amas xmamaRla vambob da vurCev yvelasSeiZinos misi wignebi. am dros saku-Tar TavSi xom vici, rom oskar uail-di ar momwons, ar momwons ki ara, vervitan da verc vgebulob. magram saWi-roa, rom ase vilaparako. maSin, rocaprosper merimes Semoqmedebis kiTxviTver vZRebi da sxvebs movuwodeb, ar wa-ikiTxon es mwerali, arafrad ar vargao.saqme mainc damaxinjebul piaramde mi-dis. gana Tu is, rom am mwerlis esstili momwons, im mwerlis Tema, kidevimisi siuJeturi qarga da kidev imisiis sityvieri wyobao. ara!.. ar vargao,da amiT mTavrdeba msjeloba, Tu ratomara es da ratom mainca da mainc is.

swored rom mkiTxvelidan dginde-

ba is komisiebi, romlebic ama Tu impremiis miniWebis uflebamosilebas iRe-ben sakuTar Tavze. CvenSi xom es, ro-gorc yvelaferi danarCeni, SinaurigarigebebiT wydeba - anu, ̀ minda me, mo-meci Sen, imas aravin ekiTxeba, kidev isganze darCeba~. yovel SemTxvevaSi ̀ sa-bas~ literaturul konkursze dRemdease xdeba.

da davubrundeT nobelis premias -nobelis komitetic mkiTxvelTagan

Sedgeba, ra Tqma unda, gacilebiT maRa-li donis mkiTxvelebisagan da Tavian-Ti saqmis profesionalebisagan, Sedare-bac rom ar SeiZleba qarTvelebTan(Cvenda samarcxvinod da samwuxarod).magram tendenciuroba iqacaa, magrames ise keTdeba, rom aravin iCagreba amiT,arc mwerali da arc mkiTxveli. ai,Tundac -

Wabua amirejibi ̀ daTa TuTaSxias~gamo araerTgzis iyo wardgenili nobe-lis premiaze, magram, rogorc cnobilia,es premia arc erTxel ar iqna miniWe-buli misTvis. mizezebis CaZieba romdaviwyoT, Sors wagviyvans, magram albaTmainc Sors gavardnili avtorobis sa-Tuoobis xma nobelis komitetamdecmividoda; da meorec, albaT komitetmaTavi imitom Seikava, rom nawarmoebSimiuxedavad Tavisi zogadkacobriulihumanizmisa, mainc amoikiTxes Zaladobisapologia qveteqstiT, da ra Tqma unda,es asecaa. arafers vityvi pirvel versi-aze, amis Taobaze momavalma ilaparakos,TumcaRa CemTvis, rogorc mkiTxvelis-Tvis mniSvneloba ara aqvs saxeldobrvin dawera es romani, mTavaria, rom igiqarTuli kulturisa da azrovnebissaganZurSi Sevida. idealuri nawarmo-ebi vin naxa, TviT lev tolstoisacuamravi lafsusebi gaepara `omsa damSvidobaSi~. es bunebrivia. magram miv-xedoT Zaladobis versias:

1965 wels nobelis premia mieniWamixeil Soloxovs romanisaTvis ̀ wynaridoni~. verafers ityvi, saucxoo roma-nia. Tu zemoxsenebuli princi pebiTmiudgnen Wabua amirejibs, viTom m. So-loxovi raimeTi ukeTesi iyo amirejib-ze?! iqneb avtoris vinaoba ar damdga-ra kiTxvis niSnis qveS, an Zaladobisapologia qveteqstiT gnebavs Tu pirda-piri teqstiT araa mocemuli? moce-mulia da mere rogor; avtoris vina-obis Sesaxeb dava-kamaTi iyo da mererogori da mTeli aTwleulebi grZel-deboda, sanam sabolood ar daadginaliteraturaTmcodneobiTma eqsperti-zam Soloxovis avtoroba wignze daamis Semdeg mieniWa swored xsenebuli

premia mas.fuli vis ar sWirdeba da miTume-

tes bevri fuli, magram sityvaze romvTqvaT, ra mogebas miscems gansakuTre-buls Wabua amirejibs nobelis premia?!

erTia, rom gaizrdeba misi Semosav-lis wyaro. axla aRaraa is politi-kuri sistema, rac Soloxovis da Tun-dac amirejibis dros iyo, aTasnairfondSi rom gadaaricxvinebdnen kuT-vnil Tanxebs da ̀ mSralze~ datoveb-dnen faqtiurad, TumcaRa Cveni umwi-fara xelisuflebis Semxedvare is ko-munisturi wyobac angelozad mogeCve-neba. aseve iyo wardgenili nobelzeoTar WilaZe romanisaTvis ̀ avelumi~.mere ra, rom premia ver daisakuTra daver gaxda pirveli qarTveli, vinc aiRe-bda mas, magram samSobloSi saxelimainc didi ramaa mwerlisTvis amqveynad.

me Tu mkiTxavT, nobelis premia Tuvinmes Wirvebia rogorc ekonomikuriTvalsazrisiT, aseve msoflio mxarda-Weris mxriv, raTa daculi yofiliyomisi reputacia, es grigol robaqiZeiyo... viTom ar ekuTvnoda?

an ratom ar ekuTvnoda, Tu ar eku-Tvnoda? hitlerisa da musolinis gamo?

Tu am kriteriumebiT mivudgebiTsakiTxs, gana romen rolins ekuTvnodanobelis premia, an pablo nerudas, anernest hemingueis, an sulac mixeilSoloxovs?! raRac periodSi xom isinisul yvelani komunistur ideologi-as emsaxurebodnen. ra sxvaobaa nacizmsada komunizms Soris?! principuli ara-feri, mizani orTavesi erTi iyo. gri-gol robaqiZes swamda suliT xorcamdeqarTuli rasis fenomeni.

viTom ar daumsaxurebia?!da risTvis - `graalis mcvelni~,

`qalRmerTis Zaxili~, ̀ Cakluli suli~riTaa romelime nobeliantze naklebi,Tu ara meti?!

igi Tavisi mniSvnelobiT evropaSijer kidev XX saukunis 20-iani wlebisbolodan mkvidrdeba. masTan megobro-ben evropasa da mTels msoflioSi sa-xelganTqmuli mwerlebi Tomas manida Stefan cvaigi. erTi SexedviT espremia garantirebuli unda yofiliyomisTvis, magram... ai, es ̀ magram~ Tama-Sobs gadamwyvets rols, sadac mikerZo-eba damRupvelia erTisTvis, sxvisTviski malamoa zedgamoWrili analogiu-ri msoflio mxardaWeris saxiT. raTqma unda, aq Suri arafer SuaSia -1933 wels nobelis premia moaniWesivan bunins, masac emigrants, sabWoeTi-dan gaqceuls. es Jesti iyo upirve-les yovlisa politikuri da msoflio

Page 13: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

13

TanagrZnobis niSnad. ̀ gvelis perangis~,`lamaras~, `qarTveli asuli megis~avtors aravin gauwia mxardaWera.

erTic vTqvaT, marTalia, gemovneba-ze ar davoben, -

magram ratom mainca da mainc buninida ara gorki?

viTom gorki raimeTi Camouvardebodabunins?

arafriT! davsZen da imasac vityvi,rom gorkic iyo TiTqmis mTeli 20-iani wlebi (sabWoTa xuntis damyare-bis Semdeg) emigraciaSi da sworedrom politikur emigraciaSi. maqsimgorkis ar sWirdeboda mxardaWera, misisamSobloSi dabrunebaze erTi Tanxmo-bac da mTeli dedamiwis 1/6 nawilimis fexTqveS gaegeboda, rogorc moxdamogvianebiT. ai, bunins ki marTlacsWirdeboda es mxardaWera. magram ara-visze nakleb, iqneb ufro metadac gri-gol robaqiZes sWirdeboda es Tanadgo-ma da msoflio aRiareba. vinc miiRoes premia, yvelam daimsaxura didi Sromi-sa da SemoqmedebiTi titanobis gamo.erTia, rom eWvebi miRrRnis gonebastendenciuri mikerZoebis gamo. es arisda es.

konstantine gamsaxurdiac gaocebu-li iyo, hemingueis rogor mieciT nobe-lis premia ̀ moxuci da zRvis~ gamoo.es sakiTxi piradulia da sufTa adami-anuri TvalsazrisiT gasagebia.

sadReiso mdgomareobaqarTuli mwerlobisasaqarTveloSi, rogorc yvelaferi,

ise mwerlobac ganicdis kriziss, radgan`yvelaferSi~ mwerlobac Sedis. Tanda-TanobiT TiTze CamosaTvlelni darCnenisini, vinc gasul saukuneSi ase Tuise gaiTqves saxeli da damkvidrdnenrogorc mwerlebi da poetebi. samagi-erod, rogorc yovelTvis, momravldnenaxalTaobis mwerlebi, romelTagan abso-lituri umravlesoba da gansakuTre-biT mamakacebi misdeven prozas, radganigi ufro sarfiani gamodga materia-luri TvalsazrisiT. moTxrobas daromans advilad upovnian gamoyenebas,wignTan erTad masze filmebs iReben,an alternatiul TeatrebSi dgamen speq-taklebad (samwuxarod, akademiuri Te-atrebisTvis, TiTo-orola moduri mwe-rlis garda, mwerlebisTvis kari daxu-rulia, radgan Teatris mesveurebi kla-sikaze muSaoben da Tanamedrove qarTulmwerlobas ar swyaloben). agreTve Se-mosavlis wyarod gamxdaria sxvadasxvakonkursebi, sadac wamyvani adgili pro-zas eniWeba. igive mosazrebiT, rac ukve

zemoT aRvniSne, qarTvel mamakac mweral-Ta absolituri umravlesoba leqsebsaRar wers, radgan leqss sxva gasaqaniara aqvs, Tu ara maRaziis wignis TarozegayviTlebisa. ukeTes SemTxvevaSi, Tubedi da prodiuseri mowyale iqneba,erT-erT romeliRac uxeiro simRerasteqstad daedeba da viRac momRerlad-wodebuli Cawers fonogramaSi da kom-piuteri imRerebs da Semdeg klipsacmiayoleben zed. magram, rogorc mogex-senebaT, Sou-biznesi TiTqmis ar swya-lobs qarTul poezias. maTTvis umjo-besi da momgebiania erTi-ori gariTmu-li striqoni an TviTonve SeTxzan, ansadRacidan moiparon, vidre profesi-onal poetebs gadauxadon honorari.da esec ki aRar iqmneba saerTod ambolo droidan. musikac rom musikaa,imasac evropuli estradidan iparavenda gaiZaxian aseTi da aseTi momReral-Semsruleblebi gvyavso. wavida dropetre bagration-gruzinskisa.

es saSinlad mtkiva.qarTuli poezia samwuxarod ZarRv-

gamoclili Seegeba XXI saukunes, yofi-la periodebi, rodesac saqarTveloSipoezia saerTod aRar arsebobda da ariwereboda leqsebi, magram qarTulipoeturi suli feniqsiviT aRsdgebodada Tavis mZlavr sityvas ambobda. rus-Tvelis Semdeg didi pauza gakeTdapoeziaSi, mxolod mefe-poetebma aRadgi-nes es tradicia Cvens realobaSi, rasacdaviT guramiSvilis cecxlSi gatare-buli sityva mihyva da mis SemdegdRemde `reks iverTa Cangi~.

dResac igive problema dagvidga,ufro mZime da kabaluri, vidre monRol-Ta Semosevis dros iyo. gzisgasayarTandgas dRes qarTuli poezia, erTi gzagalaktionis gzaa (`davdgeT iq, sadacqariSxalia da sisxliani dgas ange-losi, axal grigalebs vswiravT sicoc-xles, Cven, poetebi saqarTvelosi~), meoreki dadumebisa (`roca zarbaznebi quxs,poezia dums~). iqneb am zarbaznebisgrialSi Zmebi grimebiviT `Ceqmebianikatis~ zRapari gvewera. sxva gamosa-vali aRara aqvs mwerlobas, iliasaviTsaadgil-mamulo banks veRar daafuZnebs,verc wera-kiTxvis ganmavrcelebel sa-zogadoebas, verc gazeT ̀ iverias~ daa-arsebs, dRes sxva droa. partia da sa-zogadoeba rom Seqmnan, sicils daay-rian, gagiJdao da iseT Worebs moigo-neben, Tavadac Segrcxveba. verc galak-tioniviT gaxdebi revoluciis truba-duri, Tavi mogeWreba saSvilTaSvilod,da mitom, esaoda nacional-umwifarebsumagrebso mxars da stveniT gagistum-

reben kulisebSi. rom dadumde, visdaudumde da vis unda Seayaro nacariTvalSi?!

mwerloba umaqnisi...poezia uvargisi...yovel SemTxvevaSi Zala, romelic

daabalansebs erovnul potencials damimarTulebas miscems, yovel SemTxveva-Si sadReisod ar Cans. xolo vincCans, isini an modas ayolili mwerlu-kebi arian, romlebic modasTan erTadSeicvlebian, an kidev swori rakursi-dan ar Canan.

amitom saWiroa profesionalizmida ara originaloba. swored rom profe-sionalizmi gaiyvans niWierebas origi-nalur gzebze. ase iyo odiT, asea axlacda ase iqneba momavalSic.

da kidev galaktioni, mivugdoT masyuri:

`Cven gamovSordiT im burusebs,im Tvalaxvevas,da ar veZleviT usargebloTavbrudaxvevas,mxolod es aris:usargeblo rodi iqneba,Tu poeziiT ganicdeba da Seigneba,Tu mieCvia smena keTil-axmovanebas,amiT leqss verc dro daaberebs,ver xmovaneba,unda iSromos axalgazrdam,unda iRonos,im xmovanebis Zlierebarom Seigonos.maSin gadmoSlis,lirikisTvis rac eguleba,

guram doCanaSvili

mzeWabuk amirejibimzeWabuk amirejibi

Page 14: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

14

Cveni epoqa,misi didi Rirebuleba~.prozac ver aris ukeTes mdgomare-

obaSi. qarTuli Tanamedrove prozau-li nawarmoebebi gajerebulni arianuxeSi uxamsobiT. gamarTlebasac pou-loben avtorebi - moTxovnilebaa aseTio.

rom ar yofiliyo moTxovnileba,rogor Semoqmedebas aCvenebdnen?

an Tua moTxovnileba, visi bralia,rom aseTi moTxovnileba warmoiSvamkiTxvelSi?

dawere rame xeiriani da man Tavzedagaxia wigni, ginda Tu ara uxamsobadamiwereo?

pasuxi erTia: am ̀ moTxovnilebis~ukan isini malaven TavianT uilajobas,ufro metic - TavianT uwignurobas.

Sen, qarTvelo mweralo, Sen Camoa-yalibe es axalgazrdoba aseTad!

Senma uxamsobam da bilwsityvaobammwerlobaSi gamibinZura mkiTxveli. meaRar wamikiTxavs, radgan misTvis Cemiena ucxo iqneba, `qurdul-blatnoi~JargonebiT ar iqneba avsebuli igi, damitom!

me brals gdeb Sen, axalgazrda Tao-bis garyvnaSi da amis sanacvlod ̀ sabas~premiad CaTvlili iudas ocdaaT ver-cxlad samSoblos uRvTod gayidvaSi!

isev nobelis premiadRevandeli poet-prozaikosebisTvis

nobelis premia es aris zecaSi frenaangelozad, da ara angeloziviT.

iyo dro, iyvnen mgosnebi, romlebicmieltvodnen am jildos da sinamdvi-leSi materialuri pirobebis gaumjo-besebis garda sxva ram xeiri ar hqonda.axla ki yvelaferi Tavdayira dadga.samwuxarod dRevandel Tbilisel-mo-dur mwerlukebs ar awuxebs ekonomi-kuri problemebi, arc saxel-didebisZieba sWirdebaT, morTmeuli aqvT lan-garze. msoflio saxel-dideba sWirde-baT mxolod, rom ganimtkicon is saeWvoreputacia, rac samSobloSi gaaCniaT.

RmerTma mixedos, iqneb wyalobisTvaliT gadmoxedos nobelis komitetmada amjeradac mainc, -

akaki-gamovlili,vaJa-gamovlili,galaktion-gamovlili,gogla-gamovlili,tician-gamovlili,paolo-gamovlili,lado-gamovlili, -viRacas bedma gauRimos da mieni-

Wos es premia.gulwrfelad gavixareb mec!

manuCar kaWaxiZe

maqvs pativi, gazeT `litera-turul saqarTvelos” saxeliTgulwrfelad movikiTxo TqvenigazeTis TanamSromlebi da, gansa-kuTrebiT, misi mkiTxvelebi!

ase Tu ise, SesaZleblobis fa-rglebSi, saqarTveloSic vicnobTTqvens `mamuls”!

viciT rom ucxoeTSi gamoma-vali qarTulenovani gamocemebi-dan, marTlac kargi gazeTia: kargiredaqtoric hyavs da, rac Tqven-Tvis kidev ufro ukeTesia _kargi mkiTxvelic!

batono manuCar! raki SemTxvevamomeca, Tavs uflebas vaZlev, asevesiyvaruliT movikiTxo sakuTarsamSoblodan Soreul amerikiskontinentze CamobrZanebuli CemiZvirfasi Tanamemamuleebi!

vinc Cvens bunebas kargad ic-nobs, imaTma isic kargad ician,qarTvelebs TavianTi Tanamemamu-leebi ki ara, Tbil qveynebSi gaf-renili Cveni mercxlebis bedicgvawuxebs!

xandaxan vnatrobT kidec...Tqveni male dabrunebis sadReg-

rZelos vsvam, Zvirfaso qarTve-lebo!

Sens sayvarel gazeTsac warma-tebas vusurveb, Cemo manuCar!

Tamaz wivwivaZe

xtvj vfyexfh= ity jrtfytsf uf-lfqvf uffwjw[kt cfmfhsdtkjlf mfhsekb cekb888 vtht hf7hjv xdty ( cfcffsj cfhn.tkblf ) ___ rbkjvtnhb udfijht,c7vfvekib vpt fhfcjltc xflbc=

kfif yflfhtbidbkb

werilebiarqividan

Page 15: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

15

cfcnfv,j rf,fljyt,ibcfcnfv,j rf,fljyt,ib

Page 16: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

16

oTar sefiaSvili,saqarTvelos xelovnebisdamsaxurebuli moRvawe

`iluz`iluz`iluz`iluz`iluzionionionionioni~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSii~ kabadonebSi

`sadaursa sad waiyvan~

vin iyo, rom uTqvams - mTeli Cvenicxovreba Sexvedrebisa da ganSorebe-bis mogonebaTa grZel jaWvs waagavso!..SesaZloa, asecaa. magram am jaWvis yvelargoli toli da Tanabari Rirsebisarodia. isini erTnairi simkveTriT arSemorCebian xolme xsovnas. zogs droaxunebs, - JamTasvla, - da akvarelisferebiviT Camoirecxeba mogonebaTa pano-ramaSi, zogsac Tavad vimetebT daviwye-bisaTvis daunaneblad...

ase ineba bedma: Cemi profesiis wya-lobiT kinos araerT xelovans Sevxved-rivar. maT Soris ki, mudam gamorCeu-lad vigoneb ruben mamulians - modgmiTTbilisels, saqveynod saxelmoxveWilreJisors, romelsac raxania sapatioadgili aqvs miCenili msoflio kino-xelovnebis istoriaSi.

pirvelad moskovSi Sevxvdi mas, 1961-Si, saerTaSoriso kinofestivalze stum-rad iyo Camosuli... diax, is mere mo-xda, - idioturi ideologiuri dogme-bisa da ambiciebis gamo saxeli rom ga-utyda da kompromitirebuli iqna esfestivali, Torem maSin namdvilad didmsoflio kinoforumad warmoudgebo-daT igi, radgan poststalinuri epoqis- `ottepelis~ pirmSod eCvenebodaTda imJamindeli bevri saxelganTqmulikinovarskvlavi Tu kinomoRvawe dau-faravi cnobiswadiliT moiswrafodamisken. amitomac ar gamkvirvebia, kino-festivalis presbiuletinSi rom amovi-kiTxe - wuxel reJisori ruben mamu-liani gvewvia amerikidano... TumcaRa,erTi kiTxva ki amekviata fiqrSi: - sa-idan maxsovs ZvelTbilisel somexTaes gvar-saxeli?.. karga xans vCxrikexsovnis Radari da bolos mainc gavix-sene: cnobili rusi mwerlebis - ilfisada petrovis Tavis droze CvenSi popu-laruli mogzaurobis wigni ̀ erTsar-Tuliani amerika~, sadac avtorebi ho-livudSi yofnis Semdeg aRniSnavdnen:

`mailsTounTan, mamulianTan da pir-veli aTeulis sxva reJisorebTan saub-rebiT davrwmundiT, rom es mSvenieriostatebi itanjebian im fuWi, moCma-xuli piesebiT, romelTa dadgmac maTuxdebaT. ise, rogorc yvela Tvalsa-

Cino adamians xelovnebaSi, maTac swadi-aT raime mniSvnelovanis Seqmna, magramholivudis sistema maT amis saSua-lebas ar aZlevs...~

es amonaridi ̀ erTsarTuliani ameri-kidan~ uTuod imJamindeli sabWouripropagandis standartebis pirwavardni-li nimuSia (`naxevarmarTali~), Toremra dasajerebelia an vin ityvis, romsatirul-iumoristuli feletonebisTvalmaxvil avtorebs ar scodniaT,ver garkveulan, rom holivudis reJi-sorTa e.w. ̀ pirvel aTeulSi~ moxved-ra, maTi maRali profesionalizmisada xelovan-Semoqmedad aRiarebasTanerTad, uwinares yovlisa, swored saku-Tari momavali filmebisaTvis Temebisada siuJetebis SerCevaSi Tavisuflebasada SeuzRudvelobasac niSnavda... icod-nen da mainc Tqves - `itanjebian~mdare, ̀ moCmaxuli piesebis~ (scenare-bis) dadgmiTo. Tqves, radgan tyuil-marTalis gamrCevi maSin CvenSi maincaravin iyo (imJamindeli holivudis`pirveuli aTeulis~ reJisorTa arce-rTi filmi sabWoeTis kinogaqiravebasar SeuZenia da Cvens ekranebze ar uCve-nebia)... da kidev: reJisorTa im ̀ aTeu-lidan~ konkretulad arc aravin dau-saxelebiaT, - mailsTounisa da mamuli-anis garda, - isic, albaT, imitom, romes orni, Tundac biografiuli momen-tebiT, met-naklebad ukavSirdebodnenrusul kulturasa da xelovnebas. Tum-caRa, ̀ erTsarTuliani amerikis~ avto-rebs sityva ar dascdeniaT, gadakvriT

Tu qaragmuladac ki ar miuniSnebiaTimaze, rogor moipoves am reJisorebmasaqveynod aRiareba TavianTi pirvelivefilmebiT; arc ki uxseniebiaT luismailsTounis unikaluri filmi ̀ dasav-leTis frontze cvlileba ar momxdara~- mweral e.m. remarkis gaxmaurebuliromanis ekranizacia, - romelic ameri-kuli kinos istoriaSi darCa, rogorcliteraturuli Tavwyaros tolfasiekranuli xorcSesxma; arc is CauTvli-aT saWirod, rom Cvenc gvcodnoda is,rac im dros amerikul kinopresaSi iwe-reboda ruben mamulianis gamo: - ̀ pro-fesionalebi da farTo publika moxib-lulia misi filmebis gamomsaxvelobiTikulturiT, mxatvruli da teqnikurinovatorobiT, reJisoruli mignebebiT,e.w. ̀ subieqturi kinokameris~ efeqtisSTambeWdavi gamoyenebiT~...

magram me mainc madlieri davrCebiwignisa - `erTsarTuliani amerika~,rakiRa swored misiT (sxva araerTsikeTesTan erTad) xsovnaSi CamrCa Tbi-liseli xelovanis, mamuleTiT muxra-nelis, gvar-saxeli - ruben mamuliani,romelic Turme Soor-SoreTSi, maSinCemTvis fiqriTac ki miuwvdomel ameri-kaSi iRebda momxibvlel kinofilmebs...

bevrs axsovs, albaT, informaciulvakuumSi myof Cveni TaobisaTvis rogo-ri Svebisa da gonebrivi Suqis momta-ni iyo - omis damTavrebis Semdgom pir-vel wlebSi - sabWoeTis kinoekranebzezmanebasaviT rom gamoefina e.w. ̀ nada-vli filmebi~. maT Soris arcTu cota

Sexvedrebi reJisor

ruben mamulianTanSexvedrebi reJisor

ruben mamulianTan

Page 17: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

17

`aplodismentebi~1929

`SemiyvareamaRam~

`qalaqis quCebi~ 1931

aRmoCnda msoflio kinos saukeTesonimuSi. dialogebis rusuli Targmane-biT (subtitrebiT) uCvenebdnen maT,oRond, xSirad, Secvlili saTaurebiTda avtorebis - scenaristebis, damdgme-li reJisorebisa da rolebis Semsru-lebel msaxiobTa aRniSvnis gareSe. asemgonia, dRemde ar gamnelebia-meTqi, Cemsadreul asakSi nanaxi im kinosuraTe-bis STabeWdileba. maT Soris iyo -amerikuli avantiuruli - ̀ zoros ni-Sani~ da istoriuli melodramatuli- ̀ dedofali qristine~ - orTave rubenmamulianis reJisoruli naxelqmnari(adre arc es vicodi). xolo rocamravali wlis Semdeg - 1961-Si, ukvepiradad Sevxvdi ruben mamulians, aseTu ise, mainc warmomedgina amerikulTeatralur Tu kinoxelovnebaSi dato-vebuli misi Semoqmedebis kvali: vico-di, rom scenaze dadgmuli hqonda sa-mocze meti dramatuli speqtakli daopera, gadaRebuli - Tvrameti filmida aRiarebuli iyo ̀ kinoenis~ gamdid-rebiT; man pirvelma gamoiyena amerikulkinoSi musikis, bunebrivi xmebisa dapersonaJTa dialogebis cal-calke Cawe-ris meTodi da jer kidev 30-iani wle-bis damdegs, roca ̀ diadi munji~ is-isaa`enas idgamda~ da xmas iRebda, miaRwiakinosuraTebSi smeniT-WvretiTi rigisiSviaT STambeWdaobas; man pirvelmaaqcia feri filmis dramaturgiulda fsiqologiur komponentad; masveekuTvnis araerTi TviTmyofi da uCve-uli xiblis maRalniWieri msaxiobisaRmoCena da ekranze damkvidreba... Tumca-Ra, kacma rom Tqvas, es yovelive xomaRniSnulia kinos istoriis qresToma-tiebSi, enciklopediur kino-leqsiko-nebSi da Cemi xelobis adamians, albaT,sircxviladac CaeTvleboda, rom armcodnoda. miT ufro Zlieri iyo aseTxelxvavian TeatralTan da kinematogra-fistTan piradad Sexvedrisa da gasa-ubrebis cduneba.

da ai, bednieri SemTxveva: kinofesti-valis prescentrSi akreditebuli ram-denime Jurnalisti migviwvies ̀ sazRvar-gareTis qveynebis xalxebTan megobrobissaxlSi~, sadac imarTeboda amerikelireJisoris ruben mamulianisa da sabWo-Ta kompozitoris aram xaCaturianisSexvedra-dialogi. sabWouri ideolo-giis standartebis mixedviT, amgvariRonisZieba, erovnul umciresobaTa kul-turebisadmi pativiscemis gamoxatule-bad iTvleboda. Cans, mec am niSniTmxvda pativi masze daswrebisa...

*isini megobrulad saubrobdnen, sjani

Page 18: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

18

`dedofaliqristine~1933

hqondaT Tanadrouli musikis, dramisada kinos ganviTarebis perspeqtivebze,axali formebis Ziebaze. ruben mamuli-ani ambobda: tradiciuli opereta daopera moZvelda, momavali ekuTvnis sxva-dasxva elemenetebis integracias, xe-lovnebis saxeobaTa urTierTSeRwevas.

- marTlac, amiT gamoirCa Tqveni`oklahoma~, - sityva CaurTo aram xaCa-turianma.

*... cxadia, es speqtakli nanaxi ar

mqonda, magram swored im wels - 1961-Si Semovida CvenSi reJisor fred cine-manis filmi ̀ oklahoma~ da me mxolodSemeZlo warmomedgina rojersis musika- mReradi, xalxuri melodiebis sawyi-sebidan wamosuli, - romelic 1943-SisafuZvlad daedo ruben mamulianissaqveynod gaxmaurebul dadgmas. cnobi-lia, rom es musikaluri drama ameri-kaSi Tormeti wlis ganmavlobaSi arCamosula scenidan, xolo inglisSiSvid weliwads gasZlo scenaze.

axla saerTod miRebuli azria, romswored mamulianiseul ̀ oklahomaSi~idebs saTaves Tanadrouli amerikulimusikaluri Teatri da axali Janric- miuzikli; rom `oklahomas~ gareSever daibadeboda bevri brwyinvale musi-kaluri speqtakli da filmic, maTSoris ̀ vestsaiduri ambavi~, romelic,sxvaTaSoris, imave 1961-Si vnaxe pirve-lad moskovis kinofestivalis grandi-ozul ekranze da maSindeli aRtacebada gamaognebeli STabeWdileba didxansar gamnelebia... TumcaRa, aqve davsZensinanuliT:

TiTqmis meoTxedi saukunis dagvia-nebiT Semovida (Tu Zlivs SemoaRwia!)sabWoeTis kinoekranebze am - dRevandelCvens sinamdvileSi danaxulma - klasi-kuri ̀ romeo da julietas~ an - iqnebufro swored, - erovnul-rasobriviSeuwynareblobis Tanadroulma trage-diam. ar vici vis gaaxsenda igi sworedim istoriul momentSi, roca nakereb-Si skdeboda da irRveoda sabWouri`Tavisufal erTa mZle kavSiri Zmuri~.erTi SexedviT, igi TiTqos imJaminde-li Cveni cxovrebis tkivilebs undaSexmianeboda, magram Sedegi yovlad mou-lodneli aRmoCnda: - filmma uRimRa-mod Caiara mTeli sabWoeTis konoek-ranebze. mizezs aRaravin CaZiebia. simar-Tle ki, Tu gindaT, is iyo, rom im gav-lil ocdaxuT weliwadSi ukve uwya-lod datacebuli da devalvirebuliaRmoCnda am brwyinvale miuziklis bevriefeqturi mxatvruli migneba, fsiqolo-giuri da emociuri zemoqmedebis unari

`qebaTa qeba 1933

`CvenvcocxlobT~

1934

Page 19: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

19

- xelierTpirad gamrTobi komerciu-li kinos mier, romelsac saerTo arahqonia ra namdvil xelovnebasTan... ki-nos bedica da ubedobac xom esaa.magram axsovT kia amerikuli kinosostatebs - sad idebs saTaves mxatvru-li zemoqmedebis da masobrivi mayureb-lis Tval-gul-gonismimtaci is xerxebida saSualebebi, romlebsac axla isiniase SesaniSnavad floben?! adamianTaumadurobas xom bolo arasodes dasde-bia...

*aram xaCaturianTan saubarSi ki ru-

ben mamuliani ixsenebda Tavis ufroadrindel Teatralur dadgmebs. ̀ ameri-kelebs Zalian uyvarT popularulisimRerebi, - ambobda igi, - maT, metadreki zangebs, ritmis araCveulebrivi grZ-noba aqvT, magram 20-ian wlebSi ameri-kaSi ar arsebobda opera, iyo mxolodburleski - es raRac nabiWvruli Teat-raluri forma - primitiuli, lamisidioturi siuJetebiT. me Cavifiqrespeqtakli, romelSic erTmaneTs Seer-wymeboda ritmulad stilizebuli sim-Rera, cekva, dialogi da musika. raRacgumaniT vgrZnobdi, rom amgvari stili-zacia, - fsiqologiur simarTlesTanSewyvilebuli - met zemoqmedebas moax-denda mayurebelze, vidre ̀ scenuri na-turalizmi~. ase davdgi dramatulipiesa `porgi~.

*(cnobilia is moulodneli Sefase-

ba, romliTac gamoexmaura am drama-drama-drama-drama-drama-tultultultultul speqtakls frangi kompozitorimoris raveli: ̀ es yvelaze saukeTesioperaaoperaaoperaaoperaaoperaa (!), romelic ki odesme mina-xavs~. mere, TiTqos ̀ boleros~ Semoq-medis am winaswarmixvedris gamarTlebadgaisma gerSvinis ̀ porgi da besi~, isevruben mamulianis mier dadgmuli scena-ze, 1935-Si).

kidev bevri ram saintereso da sagu-lisxmo iTqva im Sexvedra-dialogisdros. es iyo ori WeSmariti artistis,ori namdvili Semoqmedis gamxelilifiqrebi, gulisTqma, iqneb samomavlodgaxmianebuli da gasagonic. Sevscqero-di im or niWier xelovan adamians, -orTaves saqarTvelos miwa-wyalze daba-debulT, - da axla erTi namdvili ame-rikeli iyo, meore - namdvili sabWoe-li, maT fiqrsa da naazrevSi konkretu-li erovnuloba aRar igrZnoboda, maTSiar mJRavndeboda mSobliuri xalxisada qveynis arc istoriuli, arca Tanad-rouli tkivilebi. isini saubrobdnenxelovnebis ganviTarebis zogadsakacob-rio sakiTxebze da Tumca Zalian sain-

tereso iyo maTi nafiqralisa da sjanismosmena, zogjer qvecnobierad mainc ga-mielvebda xolme genialuri rusTave-lis - ̀ vah, sofelo, ra Sigan xar...~ an`sadaursa sad waiyvan...~

*im dRes ratomRac Tavi avaride

masTan axlo misvlas da gamolapara-kebas. kinofestivali grZeldeboda, droiTmenda TiTqos.

maxsovs, Tbili da alersiani mosko-vuri ivlisi idga. kinoTeatr ̀ rosi-aSi~, sadac festivalis sakonkursofilmebs uCvenebdnen, erT uRimRamo su-raTs guli veRar davude da darbazi-dan gamovedi. etyoba, sxvac bevri moqce-ula ase da kinoTeatris terasaze,puSkinis moedans rom gadahyurebs, xalxiireoda. Sors, moajirTan ruben mamu-liani davlande. igi garegnobiTac umaliqcevda gulisyurs: - tanmaRali, CvenSirom ityvian - xmel-xmeli, Sublgaxsni-li, STagonebuli gamometyvelebisa, Zve-leburi yaidis mrgval linzebian saTva-les atarebda, somexi inteligentisTaviseburi ieriT ̀ dasatus~ anu hao-sianTa maswavlebels ufro Camohgavda.Tvalebisa da pirisaxis nakvTebis asemkveTri moxazuloba ki, SeniSnuli maqvs,somxuri freskebisTvisaa damaxasiaTebe-li... mivuaxlovdi, gavecani: gazeT ̀ Tbi-lisidan~ var-meTqi.

- Tu ar vcdebi, im dRes Cem da aramxaCaturianis Sexvedras eswrebodiT`megobrobis saxlSio~. dasturad Tavirom davukari, mkiTxa: - ratom iqve argamecaniTo.

- sul sxva garemo iyo, momerida-meTqi.

- vah, `presa~ da morideba! - iseSesZaxa, umal vigrZeni mis kilo-moqce-vaSi raRac ZvelTbilisuri.

*mSvenivrad saubrobda rusulad. igo-

nebda Tbiliss, mis aRmarT-daRmarTianriyis qviT mokirwylul quCebs, mtkvar-sgaRma kldeze gadmokidebuli aivnia-ni saxlebi isev Tu dgaso... gaixsenaTavisi mamuleTi - muxrani da moulo-dnelad qarTuliT moayola: ̀ roca mux-ranSi didedasTan Cavidodi da orRo-beSi gavivlidi (es specifikurad qar-Tuli ̀ orRobe~ raRac Taviseburi xaz-gasmiT warmoTqva), mezobeli dedakacebierTmaneTs gadaulaparakebdnen: - mamu-laanT katos Saqros biWi modiso~.

gaoceba rom damatyo, odnav Tavmom-woned Tqva: - ̀ diax, ager ormoci weliaamerikaSi vcxovrob, magram arc qarTu-li da arca somxuri ar damviwyebia.orive Cemi mSobliuri enaa. papaCemi

da dideda (mamis mxridan), iseve ro-gorc Cveni ojaxis bevri axlobelida naTesavi - ̀ mamulaanTni~ qarTuladmetyvelebdnen, dedaCemi ki Tbilisissomxuri dramis msaxiobi iyo. Cven -me da deda - axlac, kaliforniaSi, Sinmetwilad somxurad vsaubrobT~...

*vkiTxe: sazRvargareT rogor mox-

vdiT-meTqi.- eqvsi wlisa viyavi, - Tqva, - pariz-

Si rom gamabares saswavleblad da aTwlamde montenis liceumSi daviarebo-di. sxvaTaSoris, iq Cemi Tanaklaseliiyo rene Someti, SemdomSi frangulikinos TvalsaCino reJisori - renekleri... TbilisSi rusuli gimnaziisdamTavrebis Semdeg ki, moskovis univer-sitetis iuridiul fakultetze vswav-lobdi. magram guli mudam Teatrisa-ken miwevda. da rogorc ki gavige - vax-tangovis studiaSi axal nakads Rebu-lobeno, dauyovnebliv iq mivaSure. war-mogidgenia, sul raRac sami Tve davya-vi vaxtangovis studiaSi, magram sworedim samma Tvem gansazRvra Cemi momava-li. modi da Tqvi - bedi arafer Sua-Siao. rac Sublze gaweria, is axdeba!..

meCvena, TiTqos gangeb amoiRo jibi-dan xelsaxoci da odnav dacvaruliSubli moiwminda. pauzis Semdeg ki, ga-nagrZo:

- 1920-Si Cemi da gaTxovda, coladgahyva inglisels. disa da siZis mosa-naxuleblad londonSi Cavedi da iq,SemTxveviT, ̀ sent-jeimsis~ TeatrSi er-Ti maRali klasis reJisoris asisten-toba SemomTavazes. axalgazrda viyavi,gabeduli da ukompromiso. im reJisor-Tan Cemi urTierToba konfliqtiT dam-Tavrda. Tumca ki, moxda ise, rom sulmale imave TeatrSi damoukidebladdavdgi speqtakli, romelmac saxeligamiTqva... mere Jan ebertom mimiwviaparizSi, elises mimdvrebze TeatrSi,sadac cnobili Tedor komisarJevskidgamda speqtaklebs... sxvaTaSoris, amxuTi wlis win isev mimiwvies pariz-Si da imave Teatris scenaze ganvaxor-ciele axali dadgma. parizi mainc pa-rizia: iq Tu erTxel guli gauTbaTraimeze, mere daviwyebisTvis ar emete-baT...

londonsa da parizSi Cemi speqtak-lebi amerikel jorj istmens unaxavsrogorRac da werili gamomigzavna:mTxovda roCesterSi Cavsuliyavi. sao-pero studiis CamoyalibebaSi davxmare-bodi da speqtaklebic Tavadve damedga.

imxanad usasrulod Sori da Tval-miuwvdomeli meCveneboda okeanis gaR-

Page 20: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

20

ma `axali samyaro~. TumcaRa, ase iyoTu ise, sul raRac or kviraSi ukveiq viyavi da 1922-Si pirvelad Sevav-le Tvali caTambjenebs. am sanaxaobiTgaSeTebuls ufro imiT miRelavda gu-li - Turme ra axlobeli yofilasulierad CemTvis mark tvenis, breTha-rtis, edgar pos da uolt uiTmenisqveyana. isic iqve iyo, axalbedas rommirCies gvaris Secvla - `ruben mam~ukeT JRerso. uari vTqvi - TviTmyofo-bis SenarCunebas vcdilobdi yvelganda yvelaferSi...

TiTqmis sami weliwadi davyavi ̀ is-tmen-TeatrSi~. vdgamdi operebs. sworedaq Camomiyalibda ZiriTadi Sexedule-ba Teatralur xelovnebaze, - SeiZlebaiTqvas, - aq mivageni Cems Tavs. ise, ro-gorc yvela debiutants, Tavidan mecmitacebda lozungi ̀ xelovneba xelov-nebisaTvis!~ mere cxovrebis natura-listuri asaxva varCie. es mikerZoe-bac gadavlaxe ̀ istmen-TeatrSi~. droisqarsmoyolili TiTqmis yvelanairi ̀ say-mawvilo seni~ vixade da sabolooddavrwmundi, rom TeatrSi Tavi da Taviaara scenuri naturalizmi anu cxovre-bis, Tvalxiluli sinamdvilis zustiaslis keTeba, aramed stilizeba, poe-turi realizmi. Semdeg am gzas vadeqikinoSemoqmedebaSic... ̀ istmen-TeatrSi~ki Cemi pirveli speqtakli iyo ̀ xmau-ris simfonia~ - amerikis samxreTis zan-gebze. Semdeg davdgi iujin onilissatiruli piesa marko poloze da ka-rel Capekis - `roboti~...

*TumcaRa, es yovelive mSrali biog-

rafiuli faqtebis CamonaTvalia. rubenmamuliani ki gipyrobdaT pirovnulixibliT, erudiciiT, xelovnebasa damwerlobaze originaluri da Rrma sja-niT, xSirad - moulodneli, jer argagonil daskvnebiT... dinji da, imadvro-ulad, emociuri mosaubre iyo. mis na-TqvamSi ver igrZnobdiT raime mento-rul Segonebas, iseve - rogorc mTlia-nad masSi - gulzviadobasa da ampar-tavnobas. TumcaRa, sakuTar RirsebisgrZnobas mudam inarCunebda...

rogorRac vkiTxe: - Tqvens speqtak-lebs dgamT amerikaSi, inglisSi, safran-geTSi. ̀ enobrivi barieri~ rogor gada-laxeT-meTqi? - momigo: franguli xombavSvobaSive aviTvise parizSi swavli-sas, is ki, rogor daveufle inglisurs,Tavad gansajeT imiT, rom Zvelinglisu-ridan Tanadroul enaze gadmovitaneSeqspiris ̀ hamleti~: Sevcvale moZve-lebuli sityva-Tqmani, romlebic aRarixmareba, an romlebmac sxva azri da

mniSvneloba SeiZines. wigns hqvia ̀ ham-leti~ Seqspirisa. axali varianti~. swo-red Cemeuli TargmaniT daidga ̀ hamle-ti~ kentukis universitetis TeatrSi...

*es yvelaferi, - raRa Tqma unda, -

yuradsaRebi da sagulisxmo iyo CemTvis,metadre, Tu odesme movindomebdi rubenmamulianis literaturuli portre-tis daxatvas. maSin ki, isic meamayebo-da, rom yovelives ase uSualod - mo-saubrisagan pirvel pirSi Tqmuls -gadavcemdi Cveni gazeTis mkiTxvelebs.TumcaRa, gamogitydebiT, Zalze gulda-TanaRrulic viyavi, radgan vgrZnobdi,rom Cems imJamindel Sexvedrebsa dasaubrebs ruben mamulianTan namdviladaklda bolomde gulaxdiloba, uTqmelirCeboda raRac mniSvnelovani, romelicSuqs mohfenda am xelovani kacis imwu-Tier sulier mdgomareobas. ara-da, dani-azebiT SeiZleba iTqvas, rom igi sulacar yofila dainteresebuli kinofesti-valis msvlelobiTa da movlenebiT.erT-erT saubarSi raRac gulcivad,yovelgvari sinanulis gareSe wascda:aq, am forumze iaponeli kaneto sindos`SiSveli kunZulic~ ar minaxavs, rom-lis gamoc gazeTebi aWrelebulia, weren- `namdvili kinoSedevriao~. (ara-da,es filmi im wels kinofestivalismTavari oqros priziT aRiniSna)... erT-Tavad Sinaganad aforiaqebuli Canda,TviT saWirboroto Temaze saubrisdrosac ki, azri TiTqos sul sxva sa-fiqralisaken gaurboda... cdilobda,SeumCneveli darCeniliyo, metadre -JurnalistTa gulisyuri ar miepyroTavisken, amerikuli kinos moRvaweebTanerTadac ki erideboda sajarod gamo-Cenas... TiTqos daujerebelia, magramruben mamulianisaTvis Tvali ar momik-ravs im darbazobazec, sabWoTa kultu-ris ministrma - ekaterine furcevamrom gamarTa kinofestivalis monawile-ebisaTvis.

aq, am darbazobaze Sedga pirveligmiri kosmonavtis - iuri gagarinismarTla dauviwyari sensaciuri Sexved-ra msoflio presisa da elitarulimxatvruli samyaros warmomadgenleb-Tan. magram paradoqsi is aris, rom ga-garinTan Sexvedraze metad, sayovelTaorezonansiT gaxmaurda aseTi ̀ maRalidonis~ RonisZiebaze Znelad warmosad-geni kuriozi, - kerZod: ministrTandarbazobaze zustad erTfer da erTna-irad Sekeril kabebSi tyupis calebi-viT Cacmulni, erTmaneTis pirispir aR-moCdnen im kinofestivalis yvelaze kaS-kaSa kinovarskvlavebi - amerikeli liz

Teilori da italieli jina lolob-rijida... unda genaxaT, lamisaa yirazerom gadadiodnen fotoreportiorebi,ra rakursiT aRar cdilobdnen gadae-RoT esoden moulodnel saWoWmanoviTarebaSi Cavardnili da gaSeTebulivarskvlavebi, romelTa saxeze aRbeWdildabneulobasa da sibrazes TviT maTinaZaladevi Rimili da ostaturad da-debuli makiaJic ver faravda.

mere ambobdnen, rom erTsac da meo-resac - (cxadia, erTimeorisagan damo-ukideblad), parizSi saxelganTqmulsamkervalo firmaSi daukveTiaT - sagan-gebod moskovis kinofestivalze gamo-saCenad - ZviradRirebuli kabebi, da iqmomxdarao gaugebroba... me ki, imTaviT-ve meeWveboda, radgan es yovelive gangebgamowveul provokacias ufro hgavda,vidre raRac Secdomas an uneblie ga-ugebrobas. da ai, ratom:

im momentisaTvis karga xania (TiTqmisori weli) iRebdnen amerikul film-superkoloss - ̀ kleopatras~, romel-Sic mTavari rolis SesrulebisaTvisliz Teilors erT milion dolarzedaudes kontraqti. bulvaruli presaswored am faqtze amaxvilebda gulis-yurs, werda - msaxiobisaTvis erT rol-Si esoden igavmiuwvdomeli honoraripirveli SemTxvevaa kinos istoriaSio...TumcaRa, rom ityvian - ̀ ybadaRebuliwyalwaRebuli~, ise moxda. bevri gaRi-zianebuli iyo momavali filmis winas-wari wresgadasuli xmauriani rekla-miT, zogi Surs ver faravda RvarZli-an reportaJebSi. am mxriv yvelaze da-uridebeli iyo evropuli presa, metad-re - franguli Jurnal-gazeTebi. wer-dnen: es arnaxulad ZviradRirebuli`balaganuri Sou~ (inglisurad ̀ Sou~sanaxaobas niSnavs), imavdroulad isto-riaSi Cauxedaobisa da gaugonari umec-rebis nimuSiao. xSiri iyo geslianida daufaravad skabrezuli gamoTqmebiliz Teiloris mimarT. erTTavad pirzeekeraT misi eWvisaRmZvreli damokide-buleba mexuTe qmarTan - jazis musi-kos edi fiSerTan da film ̀ kleopat-raSi~ mis partnior msaxiob riCardbarTonTan. mxedvelobidan ar rCebodaTkinovarskvlavis qedmaRloba, siuxeSe,momxveWeloba, Zvirfasi TvlebiT mooW-vil samkaulebze daxarbeba da imavdro-ulad - uwignuroba da meSCanuri gemov-neba. pirdapir aRniSnavdnen: ar icisda arc enaRvleba, ra saxes qmnis ekranze.igi cxovrebaSi ufroa faraoni, vidrefilmSio. Tavi moaqvs namdvil qalRvTa-ebad, Seuval dedoflado... erT-erTireportaJis avtori ki, romelic - Seda-

Page 21: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

21

rebiT, - ufro Tvalmaxvili da saqme-Si RrmadCaxedulic Canda, gviziarebdasakuTar dakvirvebas: ̀ filmis reJisorskidevac rom gaebeda da moendomebinaliz Teiloris kleopatrasTvis rai-me istoriulad marTali Strixis anplutarqes mier aRwerili egviptisganmgeblis portretidan misi romelimedamaxasiaTebeli Tvisebis miniWeba, ra-gind aRiarebuli xelovanic unda iyosis reJisori, sulerTia, iseTi risxvada zari daatydeboda Tavs gaavebulida Tavneba kinovarskvlavisagan, rom gada-saReb moedanze mas aRar daedgomebo-da~...

da aq - sdeq! swored am reporta-Jis biZgiT yvela faqti - Cemi TvaliTnanaxi, yuriT gagonili an presidangamoxSirviT aRebuli - TiTqos erwy-modnen erTmaneTs Cems warmodgenaSiimis pasuxad, Tu ratom meCveneboda im1961-Si, moskovis saerTaSoriso kino-festivalze Camosuli ruben mamulia-nis dabneuloba, xSirad - gamoxedvaTu sityva-pasuxic - esoden ucnaurida idumali.

vixseneb: maSin, liz Teiloris avad-myofobis gamo, SeCerebuli iyo ̀ kleo-patras~ gadaReba, romlis damdgmelireJisoric imJamad ruben mamulianigaxldaT. manamde ki, cota adre, holi-vudis erT-erT sainformacio gamoce-maSi ukve gamoJona cnobam, rom ̀ kleo-patras~ gadamRebi kompaniis miTiTebiTfilmis reJisorobidan gadayenebuliaanu moxsnilia ruben mamuliani. esTiTqos ise, sasxvaTaSorisod iyo Tqmu-li, raime mizezis dasaxelebis an komen-tarebis gareSe... bunebrivia, Tu Seu-racxyofilma reJisorma moiTxova kom-paniis Tavkacebisagan axsna-ganmarteba,ratom an ris gamo gaauqmes masTan da-debuli kontraqti. isic cxadia, romkinokompania kargad icnobda da afasebdaruben mamulianis reJisorul gamocdi-lebas da ostatobas, sxvagvarad warmo-udgeneli da SeuZlebelia aseT grandi-ozul, mravalmilionian proeqtze samu-Saod misi miwveva. TumcaRa, maTTvismTavari mainc komerciaa. da Tu marTlayvelafris mizezi Tavneba kinovarskvla-vis gakapaseba-amxedreba iyo principulireJisoris winaaRmdeg, maSin, - raRaTqma unda, - isini am konfliqtSi lizTeiloris mxardamWerni iqnebodnen, mi-Tumetes, rom filmis naxevarze metiukve gadaRebuli iyo da aseT drosmTavari rolis Semsruleblis suraTi-dan CamoSoreba da ganawyenebulad was-vla - garduvali finansuri kraxi iq-neboda kompaniisaTvis... amitomac vifiq-

`zoros niSani~1940

`sisxli da qviSa~ 1941

`desperado~ 1936

Page 22: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

22

re - iqneb swored kinokompaniis Tav-kacebma urCies-meTqi ruben mamulians- moskovs Casuliyo kinoforumze darogorme Semoerigebina damdurebulikinovarskvlavi. magram Cans, ruben mamu-lianisaTvis Zneli aRmoCnda Tavis asedamdableba, mis sulwiaRSi erTmaneTsebrZoda namdvili mxatvris rwmena -saqmosanTa garigebas. igi axalgazrdaaRar iyo da arCia sakuTar principeb-Tan darCena. TumcaRa, arc isaa gamo-ricxuli, rom maSin liz Teilorissijiutis gamo maTi Serigeba ar moxer-xda...

ar vici, sinamdvileSi ra riT das-rulda. is rac zemoT iTqva, mxolodfiqrSi daSvebuli varaudebia. magrammaSin - 1961-is ivlisSi, moskovis kino-festivalis oromtrialSi, am faqtebisgamo - arc mas, arc me - erTmaneTSisityva ar dagvcdenia.

dRes ki, albaT, ufro imisTvis vixse-neb im uTqmel ambebs, rom darwmunebu-li viyavi maSin da mjera axlac: imdros ̀ kleopatras~ gadamReb kinofir-mis Tavkacebs - da Tavad filmSi mona-wile varskvlavebsac - meti sulgrZe-loba da cota sibrZnec rom gamoeCi-naT, udavoa, rom ruben mamulianiseu-li ̀ kleopatra~ bevrad axlo iqnebo-da rogorc istoriul simarTlesTan,ise namdvil kinoxelovnebasTan... arada,vkiTxulob axla ruseTSi gamocemulenciklopediur kinoleqsikonSi rubenmamulianisadmi miZRvnil statias, rome-lic mTavrdeba ase: ̀ firmis xelmZRva-nelobis miTiTebiT, 1961-Si, istoriulsuperkolos ̀ kleopatras~gadaRebas Ca-moSorebuli, igi kinoSemoqmedebas aRardabrunebia~.

daakvirdiT, am sityvebSi sinamdvilisobieqturi Ziebis da axsnis araviTa-ri survilic ki ar igrZnoba, arc Rva-wlmosili xelovanisadmi raime Tanag-rZnoba?! arc ilfisa da petrovis ̀ erT-sarTuliani amerika~ gaxsenebiaT!

*... ruben mamulianTan saubrebis frag-

mentebi imave - 1961-is ivlisSi dai-beWda gazeT ̀ TbilisSi~, kinofestiva-lidan gamogzavnil Cems reportaJSi.gazeTis nomerma moskovSi Camomiswro.msoflio kinoforumis bolo dRe iyo.sastumro ̀ moskvas~ holi Jamuxsova-ri babiloni gegonebodaT, erTmaneTSiireoda mTeli mileTis xalxTa enebi,rasebi, erebi... am siWreleSi TvaliscecebiT daveZebdi ruben mamulians.male mivageni. gazeTi gadaveci. saxezekmayofileba daetyo. gakeca da pija-kis ubis jibeSi Seinaxa. arada, Sewu-

warwera saflavis qvaze:`ruben mamuliani -didi reJisori~

Page 23: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

23

xebuli, aSkarad raRaciT guldaTan-Rruli da gawbilebuli Canda. albaTsaxeze SekiTxva gamomexata da pasuxiar daayovna:

- rogorc Cans, wels pirobas verSevasruleb - TbilisSi ver gewveviT.dRes oficialurad ganmicxades - ̀ Tqve-ni samSoblo axla mzad ar aris TqvensmisaRebado~. ara-da, rogor mogwonTformulireba: - mSobeli mzad ar gax-lavT ̀ ZeSecTomilis~, ̀ uZRebi Svilis~misaRebado~! - eh, ra gaewyoba... samer-misod gadaido TbilisTan Sexvedra.oRond, iqneba ki es mermisi?!.

*... da mxolod aTi wlis Semdeg -

1971-Si isev moskovSi Sevxvdi rubenmamulians. amjerad cota dagvianebiTCamovida saerTaSoriso kinofestivalze,zurgidan momesma nacnobi xma:

- ̀ Svili!..~ - mivixede. Rimili Sema-geba da xmadabla, magram mtkiced Tqva:- ai, wels ki namdvilad Camoval Tbilis-Si~ - TvalebSi Camxeda da kvimati ie-riT dasZina: ̀ Cems misaRebad ̀ momzade-bas~ rogor ver SesZlebdnen am aT we-liwadSi?!~

Semdeg yovelive standartulad wa-rimarTa: kinofestivali rom daixura,forumis monawileni moskovidan gaem-gzavrnen - zogi sad da zogi sad. ru-ben mamuliani TbilisSi gadafrinda,me ki ori dRe moskovSi Sevyovndi.TbilisSi CamosvlisTanave telefoniTdavukavSirdi. davTqviT - xval sastum-ro `iveriaSi~ mivakiTxavdi...

nomerSi rom Sevedi, wignSi furc-lebSua xis foTlebs awyobda sagulda-gulod. Tqva: ̀ guSin muxranSi viyavi,Cems mamuleTSi, papaCemis nasaxlarzexexilis foTlebi davkrife, minda TanwaviRo~ - is ariso... cota sentimen-talurad meCvena misi moqmedebac dakilo-Tqmac. albaT saxeze dametyo, racgavifiqre da TiTqos TavisTvis Cai-laparaka: ̀ wlebi!.. wlebs Tavisi gaaqvT...damijere - arc ̀ miwis yivilia~ uazroTqma!~...

*mTeli is dRe erTad davyaviT. movi-

areT Tbilisis Zveli ubnebi. sionimovinaxuleT, taZarSi ar SevsulvarT,garedan iWvriteboda Tavdaxrili, RiakarSi... gatialebul qarvaslas zereledSeavlo Tvali da zurgi aqcia. meremeidanSi ̀ surb sarqisis~ somxuri ek-lesia da iqve - aSuR saiaTnovas safla-vi movinaxuleT... bnel rigTan raRa-ciT gaocebuli momibrunda: `moica,aRarc vanqis bazaria, arc Siitebis cis-ferminareTiani meCeTi, sad gaaqreTo?~

- orTaWalisken mimavali magistralismSeneblobas Seewira-meTqi. eWvis Tva-liT gadmomxeda, TumcaRa, ara uTqvamsra, ubralod xeli Caiqnia da dadumda.neta ra saTqmeli SeaSra pirze?..

*vsaubrobdiT. raRa Tqma unda, merCia

misgan meti gamegona. amitomac ufroSekiTxvebiT vifarglebodi.

- kinoSi rogorRa moxvdiT-meTqi.- kacma rom Tqvas, scenaze meti

maqvs gakeTebuli, vidre ekranze. damainc, sxva qveynebSi kinoTi ufro micno-ben. xelovnebaSi riski miyvars - axlisZieba. gemovnebiT ki, albaT ekleqtiku-ri ufro var. ara-da, Senive mignebebisgameoreba, ginda Tu ara, mosabezrebelstereotipTan migiyvans. amitomac yo-vel axal samuSaoSi axleburad vcdidiTavs... roca `paramauntidan~ miwvevamiviRe, gamexarda - gaukvalav gzas undadavdgomodi!.. xSirad mekiTxebian: - ram-deni xnis swavlaa saWiro, rom kino-reJisori gaxde? - vin icis, me, albaT,kinoxelovnebas yoveli ekranuli sura-Tis naxviT vswavlobdi. filmis warmo-ebis teqnika ki, sul raRac xuT kvira-Si aviTvise. davexetebodi kinostudiispavilionebSi, vakvirdebodi sxva reJi-sorTa muSaobas da imas ufro vimax-sovrebdi, Tu ra rogor ar unda meke-Tebina. xelovnebaSic asea: kaci kacisaxidia. Semdgomi gza ki damokidebuliaSens mxatvrul warmosaxvaze, Sens kine-matografiul Wvretaze...

*ruben mamulianma Tavisi debiuti-

filmi ̀ aplodismentebi~ 1929-Si gada-iRo da kinoSi pirvelad xmaTa sxvadas-xva bilikebze CaweriT umal daigdonovatori xelovanis saxeli. Semdegmusikalur film `qalaqis quCebSi~(1931) man pirvelma SemoiRo kadrsmiRmaxma, rogorc suraTis gmirisa Tu mTx-robelis Sinagani monologi... filmSi`doqtori jekili da mister haidi~,romelic man sTivensonis moTxrobismixedviT dadga 1932-Si, msaxiobi fred-riq marCi, yovelgvari kombinirebulikinogadaRebis gareSe, uSualod mayureb-lis Tvalwin, gardaisaxeboda sruliadsxva gmirad. am xerxs kinomcodneebma`mamulianis efeqti~ Searqves da, Tuar vcdebi, igi reJisoris saidumloddarCa samudamod... 1935-Si dadgmulimisi suraTi `beki Sarpi~ - Tekereis`amaoebis bazris~ mixedviT, - kinosistoriaSi miCneulia ̀ teqnikolorze~gadaRebul pirvel mxatvrul filmad,romelSic feri gamoyenebulia drama-turgiulad. am mxriv kidev ufro

mniSvnelovania, Tavad reJisoris TqmiT,misi filmi ̀ sisxli da qviSa~ - blaskoibaniesis romanis ekranizacia (1941)...

mamulianiseuli filmebis Tundacam arasrul CamonaTvalSi ramdenjermogvixda xmareba sityvebisa - ̀ pirve-lad~, ̀ pirvelma~... ase iyo yovelTvis- xelovnebaSi WeSmariti aRiareba mar-toden yamiris gamtexTa, xnulis pirvelgamvlebTa wilxvedria.

stilistikuri, Janrobrivi da Tema-tikuri mravalferovnebiTaa aRbeWdiliruben mamulianis kinoSemoqmedeba. gada-Rebuli aqvs miuziklebi, faTerakebia-ni Tu gangsteruli filmebi, trage-diebi Tu komediebi, melodramatuli`qebaTa qeba~ da literaturuli kla-sikis ekranizaciebi, Rrma fsiqologi-uri Tu xelierTpirad gamrTobi sura-Tebi...

*- rodesac vkiTxe: da mainc, kino

namdvil xelovnebad migaCniaT Tu masob-rivi garTobis saSualebado? - mipasuxa:

- ZirSive mcdaria am ori cnebisagre gaTiSva. marTalia, yoveli sana-xaoba, is, rac garTobaa, xelovnebad arigulisxmeba, magram yovelgvari xelov-neba, raRac wilad mainc, garTobacaa.Tu xelovneba adamians ver arTobs, anuver ipyrobs, ver iTrevs Tavis stiqi-aSi, igi an nakluli xelovnebaa, anda,saerTod, misaTvleli ar aris xelovne-baTa Soris... axla erTi gauTavebelimiTqma-moTqmaa imaze, rom ̀ varskvlavebs~yavli gauvidaT - scenazec da ekran-zeco, maTi mze Caesvenao. sisulelea!xalxi yovelTvis midioda sara berna-ris, mixeil Cexovis, lorens oliveisaTu vivien lis, - an Tu gnebavT, - Cve-neburebis - akaki xoravasa da fafazi-ancis sayureblad. TviT ZvelberZnulTeatrSic iyvnen ̀ varskvlavebi~, oRondmaSin, albaT, sxva saxeli erqvaT... axladastin hofmani ̀ antivarskvlavad~ ga-moacxades. mere-da, ra mniSvneloba aqvs,vis ras uwodeb. mTavaria, rom igi uy-varT, mis sanaxavad Sedian kinofilmebze,- maSasadame - ̀ varskvlavia!..~ amisaTviski ar kmara martoden artistuli ta-lanti, arc ostatoba, saWiroa kidev sxva- raRac idumali, auxsneli, - rom ity-vian, - RvTisagan xeldasxmuli. ai is,greta garbos rom hqonda mimadlebuli.

*... da momenti vixelTe. ara erTi

da ori WormarTali mqonda gagonilimaT urTierTobaze. es rom gulaxdi-lad vuTxari, manac mokled momiWra -Cven dResac vmegobrobTo. me ki msurdaraRac metis gagoneba, rac legendis

Page 24: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

24

dasturi an uaryofa iqneboda. ara, mear vgulisxmobdi im pikantur Tu, -xSirad, - uxams gaSiSvlebas obieqti-sas, romlis gareSec axla, lamis, warmo-udgenlad miaCniaT ̀ varskvlavebze~ sau-bari. manac dinjad daiwyo:

`is iyo prodiuserTa da varskvlavTaepoqa. maSin es ori figura gansazRvrav-da kinos Suq-Crdils. reJisors mxo-lod xelobis marjved floba anuprofesionaloba moeTxoveboda. gemovne-bisa da modis kanonmdeblebi ki prodi-userebi da varskvlavebi iyvnen. amitomfilmis warmatebac da marcxic maTmiewerebodaT... me rom misi monawile-obiT films viRebdi, im periodSi gretagarbo didebis mwvervalze iyo da abso-luturad mbrZaneblobda gadasaReb mo-edanze. scenisa Tu epizodis dublsacTavad irCevda - romelsac CaTvlidasrulyofilad, is Sedioda filmSi.ityoda: yvela sxva dubli mospeToda... gaTavda, winaaRmdegobas veravingaubedavda. magram erT-erTi scenisgadaRebis Semdeg, roca pavilionSi ukvegamorTes sinaTleebi, axlo mivel masTanda mtkiced vuTxari: gavimeoroT esscena erTxel kidev, oRond ise, rogorcme getyviT. ginda dagiCoqeb, muxlmodre-kiT Segevedrebi yvelas TandaswrebiT,oRond gaakeTe es ise, rogorc me warmo-midgenia!..

ar vici, ram imoqmeda masze, iman, romaRgznebuli viyavi, Tu iman, rom CemssityvebSi namdvili rwmenis Zala igrZ-no, da... moulodnelad damyva. moismi-na scenis Cemi interpretacia da Cveu-li mbrZaneblobiT Tqva: CarTeT Suqi!..

maSin ganvicade misi artistulisidiade da is raRac Jruantelis mom-gvreli idumaleba, rasac ̀ greta garbo~erqva. gaognebuli Sevcqerodi, rogorcqal-RvTaebas. rasac iq, yvelas Tvalwinxilulad is iqmoda, iyo Cemi Canafiq-ris zusti xorcSesxma, oRond gretagarbos sulwiaRis prizmaSi gardate-xili da amitomac ganumeorebeli...scenis gadaReba rom davasruleT, er-Txans isev idga sfinqsis auxsneligamometyvelebiT, Semdeg ki mSvidad Tqva:- gaanadgureT wina dubli!.. aqedandaiwyo Cveni, - ar vici ra vuwodo, -iqneb, sabediswero, - megobroba, romelicdRemde grZeldeba.

*holivudi, - ambobda ruben mamuli-

ani, - yovelTvis iyo ̀ zmanebaTa fabri-ka~ da, imavdroulad, igi warmoadgendamTeli qveynierebidan Tavmoyril ulama-zes qalTa unikalur `nakrZals~. memaxsovs, Sen rom Carli Caplini giyvars.

hoda, is rom xanSi Sevida, im lamazma-nebze Tqva Tavis memuarebSi: `maTzeTvalis erTi Sevlebac ki, sicocxledRirdao~. mec araerT namdvil kinovar-skvlavs Sevxvedrivar, davufiqrebivarmaTi andamativiT mizidulobis iduma-lebasa da vcdilvar maTSi wvdomas.zogi Cems filmSic ki gadamiRia, magram- ginda garegnobiT, ginda sulierebiT- ufro srulqmnili, vidre greta gar-boa, aravin Semxvedria...

aba warmoidgine: kinoSi TxuTmetiwlis daZabuli muSaobis Semdeg, amTav-rebs ̀ metro-goldvin-maierTan~ dade-bul kontraqtiT gaTvaliswinebul 27-efilmSi gadaRebas da sayovelTao popu-larobis zenitSi myofi, Tavisi cxovre-bisa da silamazis, - me vityodi, - ̀ ka-SkaSa SuadRes~, 36 wlisa, samudamodda daunaneblad ganerideba kinosamya-ros. es moxda 1941-Si. mas Semdeg gan-degiliviT cxovrobs.

da ganagrZo:greta garbos, - erTi misi filmis

saxelwodebis kvalobaze, - ̀ RvTiuri~uwodes. da gana imitom, rom raime mi-wieri Tu adamianuri misTvis ucxo iyo.ufro, albaT, imitom, rom igi miuwvdo-meli, Seuvali darCa yovelgvari amao-eba-amaoebisTvis...

igi ekranze asaxierebda mSvenier da,imavdroulad, uiRblo da usasrulodmartosul qalebs. greta garbo liri-kosi msaxiobia. misi gmirebi itanje-bodnen simartovis daZlevis, sakuTarimartosulobis gadalaxvis sulieriwyurvilisagan. magram maT ltolvasnaTelisaken, amaRlebulisaken, maT imedsaTu siyvaruls yovelTvis win eRobe-boda adamianTa simdable, wvrilmaniangareba, binZuri intrigebi, cbierebada isini iRupebodnen - iRupebodnenbedsSeurigebelni, daumorCilebelni.

me moviwadine, rom erTdroulad yve-la am Tvisebis xatad warmomdgariyomisi gmiri Cem filmSi `dedofaliqristine~. aki isec moxda, rom SemdegqresTomatiulad aRiares am suraTisfinaluri kadri: gemis qeCoze dgas me-17 saukunis Svedi monarqi qali - dev-nili da tragikuli qristine - gretagarbo; Cauwvdomeli da auxsnelia misigaqvavebuli gamometyveleba, mis saxezear ikiTxeba arc fiqri, arca risame mi-zan-zraxva. da axla cota meamayeba ki-dec, rom es kinoxati Tavis droze sfi-nqss da mis maradiulobas Seadares...

*dadumda. yofili mefis nacvlis

sasaxlis win, xeivanSi videqiT. mxrebgaS-lil Wadrebs miRma Tbilisis laJvard

cas Sehyurebda. da meCvena, rom axla,am wuTSi es kaci Tavis mSobliuriqalaqis quCidan mzeriT wvdeboda So-ors, okeanis gaRma, manhetenis caTambje-nebSi Cakirul legendas, romlis rea-lurad xorcSesxmaSi Tavadac edolomis wili... mere, ise, TiTqos es-esaaraRac aRmoaCinao, bavSvuri miamiturikiloTi Tqva: - ici, marTla arsebobsbediswera. - trivialuri naTqvamia? -magram ase roa? me rom aqaobas vtovebdi,es Wadrebi jerac norCi xeebi iyo.axla ki, Cven - isinic da mec - Warma-gebi vxvdebiT erTmaneTs. isini isev aqdganan, imitom, rom fesvebi aqvT miwaSigadgmuli. gaxsovs, antuan de sent eg-ziuperisTan, gaocebuli yvavili romekiTxeba patara ufliswuls: - rogoruZleben gaavebul qars adamianebi, fesve-bi rom ar gaaCniaTo?! - aki verc uZ-leben, Cemo Zmao, ver uZleben!

... cxeloda. xvati idga - iseTi, Tbi-lisSi rom icis ivlisSi. operis Teat-rTan Sadrevans daewafa. - aqaurs wyal-sac ki sxva gemo aqvso, - Tqva. - da sa-erTod, ra gindac gaizardos Tbilisi,mainc gamorCeuli koloritis qalaqaddarCebao. aqaobas gamCenma Tu bunebamsxva beWedi daasva, mis xibls verairideb...

operis TeatrSi Sesvla mTxova. -sezoni daxurulia-meTqi. daiJina - iqnebSegviSvano. gverdiT Sesavals mivadeqiT.morigeebi dagvxdnen. CvenSi ician stum-ris dafaseba, - SegviSves. darbazSierTi-ori naTura Tu enTo. savarZlebzeTeTri qsovilis grZeli zolebi iyodafarebuli. erTgan gadaswia - skamzexaverdi mosinja... amfiTeatris dasaw-yisSi idga. maRla aixeda, iarusebs daWers Seavlo Tvali. Cemken gadmoixa-ra da xmadabla miTxra, ise, taZarSirom warmoTqvamen krZalviT: - ra grandi-ozuli meCveneboda Cems bavSvobaSio...

gareT rom gamovediT, rusTavelisTeatrisaken aiRo gezi. - modi, vcadoT,iqneb aqac gagviRimos bedmao... imxanadrusTavelis TeatrSi xanZris SemdgomiaRdgeniTi samuSaoebi mimdinareobda.mainc SegviSves. maxsovs, scenis oqro-curvili CuqurTmiani CarCodan Taba-Siris patara Camonatexi SeniSna Zirsdagdebuli. daixara da aiRo. ikiTxa- Tu SeiZleba Tan rom waviRoo. merexelsaxocSi gamokra is natexi, sworedim yaidaze - rasme Zvirfass rom gamok-ravdnen xolme Zvelad. Tqva: - dedaCemses yvelaze did sixaruls mianiWebso...

gancvifrebuli Sevyurebdi: samocdaT-xuTmetSi iyo gadamdgari, Sin dedaeloda!

Page 25: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

25

redaqciisagan:redaqciisagan:redaqciisagan:redaqciisagan:redaqciisagan:oTar sefiaSvili ukve amerikis

SeerTebul StatebSi iyo Camosuli,rodesac aRiniSna greta garbos

dabadebidan 90 wlisTavi, 1996 wels.am TariRTan dakavSirebiT, man Jurnal

`niu laifSi~ gamoaqveyna didikinovarskvlavisadmi miZRvnili statia,

romelsac gverdi ver avuareT daaqve gTavazobT.

Jurnali dasabeWdad mzad iyo, roca SevityveT es infor-macia: niu-iorkSi saqarTvelos prezidentma gadacema „iluzi-onis~ wamyvani oTar sefiaSvili, romelic ukve 17 weliwadiaamerikis SeerTebul StatebSi cxovrobs, brwyinvalebis sapre-zidento ordeniT daajildova. prezidentma madloba gadau-xada mas wlebis ganmavlobaSi gaweuli RvawlisTvis.

qveynis pirvel pirs man amerikis SeerTebul StatebSigamocemuli wignic usaxsovra, romelic, mixeil saakaSvilisTqmiT, sapatio adgils daikavebs saprezidento biblioTekaSi,romlis gaxsnasac saprezidento vadis amowurvis Semdeg gegmavs.

Page 26: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

26

`varskvlavi~... ar yofila kine-matografis aswlian istoriaSi sxvamsaxiobi, romlis arsic da mSvene-bac ase zustad gamoexatos sityva`varskvlavs~. greta garbo - sicoc-xleSive legendad qceuli - WeSma-riti kinovarskvlavi gaxldaT! sa-mocdaaTi wlis winaT gamoCnda, - aniqneb marTlac - amobrwyinda igi ame-rikuli kinos cargvalze, da umalmonusxa, gaaogna mayurebeli Tavisisaxis aramqveyniuri SuqiT, naTeliT,uTqmeli xibliT...

1926 wels gamovida misi monawi-leobiT pirveli amerikuli filmi,romelSic jer kidev yvelasaTvisucnobi Svedi greta gustafsonimTlad abreSumebSi morTul-dabu-rul espanel primadonas asaxierebda.maSin gaCnda misi artistuli fsev-donimic - ̀ garbo~, raic norvegiu-lad `keTil ferias~ niSnavs, espa-nurad ki - ̀ gracias~. aRfrTovane-bul mayurebels da presas erTxmadaRmoxda - ̀ daibada ekranis qalRvTa-eba~, da Semdeg, rac man gaakeTa TxuTme-ti wlis ganmavlobaSi ekranze yofniT,ufro meti da mravlismTqmelia, vid-re - ubralod didi aqtioruliostatobis xelovneba. igi ̀ holivu-dis romantizmis~ stilis xorcSes-xmul xatebad iqca.

sul ocdarva Sav-TeTr filmSiagadaRebuli greta garbo. man Seqmnagaunelebeli Jruantelis momgvrelisaxeieri idumalebiT mosili da aux-sneli qalebisa, gadmosca maTi Tval-Seudgami Sinagani vnebaTa Widili,

daxata arnaxuli portretebi qale-bisa, romlebic gnusxaven da andamati-viT gizidaven da usasrulod miuRwe-velni arian. es iyo ocneba, magram oc-neba realurad Camoqnil-gansxeulebuli.

raRas ar uwodebdnen: Svedur sfinqss,amoucnobs, auxsnels, RvTiurs, Seudare-bels, im Suqis cials - yinulqveSrom gamosWvivis... kinematografis oli-mpze erTad-erTi, albaT, marlen ditri-xia, romelic mas gverdiT amoudgeboda.

CvenSi mayurebels bevri filmi arunaxavs greta garbos monawileobiT.axsovs - anda ra daaviwyebda! - misimargarita gotie suraTidan ̀ kamelie-biani qali~, romelSic mas partnio-robas uwevda axalgazrda robert Tei-lori, da Seudarebeli dedofali qris-tine - Tbiliseli ruben mamulianisamave saxelwodebis filmidan. klasi-kurad, igavmiuwvdomlad aris aRiare-buli am suraTis finaluri kadri -msxvili planiT gadaRebuli marTlacjadosnuri idumalebiT aRsavse da aux-sneli saxe greta garbos devnili gmi-risa, romelic gemis keCoze Semdgarigascqeris usasrulobas da miemarTebaSeucnobi momavlisaken...

amerikul ekranze film ̀ ninoCkas~gamosvlis Semdeg ki, sabWoTa oficiozma,- romelmac raRac antisabWouri kramo-li dalanda am msubuq parodiul su-raTSi, - amoiZula igi da Cveni Tvalsa-wieridan gaqra greta garbos ekranu-li xatica da misi saxelis xsenebac.da iseve, rogorc rwmena RvTisa, rogorcsxva bevri ram - sulierebasTan dakav-Sirebul am SemTxvevaSic Zalmomreo-

biT gagvqurdes, wagvarTves kinos`qal-RmerTi~.

film ̀ grand-otelSi~ - 1932 wels- mas rogorRac dascda: `me mindamarto viyo~ da es replika TiTqosmsaxiobis bediswerad iqca. mkacrCrdiloelTa garemoSi aRzrdilsbunebrivad axasiaTebda grZnobaTaalagmva da gaumJRavnebloba. imTaviT-ve, karieris dasawyisidanve igi Tavsikavebda an uxalisod TanxmdebodapresasTan kontaqtebze, uars ambobdafotoreportiorebis winaSe pozire-baze; amboben, mayurebelTa arc erTwerilze ar gaucia pasuxi, arc av-tografi ̀ uCuqnia~ vismesTvis odes-me. igi Seuvalad icavda sakuTarsimartoves da distancias ̀ brbosTan~,romelSic mayurebelTan erTad ko-legebic igulisxmebodnen. erTad er-Ti, visTanac axlo urTierToba hqon-da, massaviT legenda - qeTrin hefber-ni gaxldaT. Cveulebriv mokvdavTaT-vis ki mudam miuwvdomeli iyo.

filmebiT - `maria valevskaia~,romelSic igi napoleonis polonelsayvarels TamaSobda, da ̀ orsaxa qa-li~, romelic greta garbos ukanas-kneli ekranuli namuSevari aRmoCnda- dasrulda amerikuli kinoroman-tizmis brwyinvale epoqa. es sura-Ti daundoblad dagesles maSin kri-tikosebma. yvelaze ukeT ki Tavadmsaxiobi grZnobda drois ulmobelo-bas, rom SeuZlebelia JamTasvlisSeCereba. da swored Tavisi niWisada silamazis gafurCqvnis xanaSi,didebis mwvervalze myofma gadawyvi-ta garideboda yvelas da yvelafers,samudamod mietovebina zmanebaTa sam-yaro kinosi. maSin greta garbo sul35 wlisa iyo.

mas Semdeg, TiTqmis naxevari sau-kune sicocxlisa, gandegilobasa damartosulobaSi galia. arsad Cndebo-da sajarod. arc memuarebi dauwe-ria, TumcaRa, amisaTvis igavmiuwvdo-mel honorarebs Tavazobdnen, arc in-terviuze daTanxmebia visme. dumdaSeuvalad, viTarca sfinqsi.

1984-Si gamovida reJisor sidneilumetis filmi ̀ garbo laparakobs~,romlis centralur Temad iqca msa-xiobis legendaruli gandegiloba.

ase darCa dro-Jamisagan xelSeu-xebeli greta garbos auxsneli daamoucnobi silamaze, romelsac - iqneb,marTla, - is Suqi adga, yinulqveSrom gamosWvivis.

oTar sefiaSvili

uhtnfgarbouhtnfgarbo

Page 27: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

27

xmadabali fiqrebierovnebaze, ̀enovnebaze~,qujur mentalitetsa dafexSiSvela kacze

xmadabali fiqrebierovnebaze, ̀enovnebaze~,qujur mentalitetsa dafexSiSvela kacze

fiqrebi qarTvelobazefiqrebi qarTvelobazefiqrebi qarTvelobazefiqrebi qarTvelobazefiqrebi qarTvelobazeSFVFP RDFZFYNBHF&T

Page 28: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

28

erovneba`erovnebav, RvTis niWi xar,arc sapovni, verc sayidi~...es akaki gaxlavT...monaxulia uzustesi gamoTqma -

`RvTis niWi~, RvTiuri saCuqari, wyaloba,anu madli - da am madls, akakis azriT,verc SemTxveviT gadaawydebi da vercfulad daaxurdaveb.

da mainc - ra aris is erTi, ganmsaz-Rvreli sityva-cneba, romelic erovne-bis arss gamoxatavs? akakiseuli ̀ RvTisniWi~ ufro Semfasebluri cnebaa, meki amjerad arsiTi mxare mainteresebs,ris mixedviTac erTi erovnebis adami-anebi Tavs erTmaneTs uigiveben...

ra aris es sityva-cneba:suli? ena? istoria? kultura?ebrauli warmomavlobis poloneli

poeti iulian tuvimi meore msoflioomis dros wers werils ̀ Cven, polo-neli ebraelebi~ da pirvel kiTxvas -`ratom - ebraeli?~ - ase hpasuxobs:`ebraeli var sisxliT~... da iqve ganma-rtavs: ̀ ara im sisxliT, ZarRvebSi romdamidis, aramed im sisxliT, varSavisquCebSi rom iRvreba~...

axla yvelaferi naTelia: ZarRvebSimoaruli sisxlis SemadgenlobiT ada-mianTa srulfasovnebas rozenbergebida gebelsebi adgenen, poeti ki maradi-uli zvarakia da tuvimic swored amomis zvarakebs, ebraelobas, uigivebsTavs.

xolo kiTxvas - ̀ ratom - polone-li?~ - tuvimi upasuxebs: ̀ polonelivar ̀ Cemianobis~ gamo: veraviTari logi-kiT amas ver agixsniT, magram Sopeniufroa Cemi, vidre beThoveni~.

isev sisxls davubrundeT, radganacCvenSiac gaaqtiurdnen faSizmTan mokek-luce yvaryvareebi... nu movetyuebine-biT qarTvelTa ̀ wmindasisxlianobis~am crudamcvelebs; papis papa qarTveliara gyolia da naRdi qarTveli vercSen iqnebio - me, piradad, swored wina-parTa warmomavlobaSi amgvari Cakirki-teba mimaCnia araqarTul, metic - anti-qarTul poziciad.

oden sisxlismieri warmomavlobaerovnebis ganmsazRvreli ver iqneba -adamiani, SeiZleba, gaqarTveldes, an, piri-qiT, gadaqarTveldes; Tanac - gadaqar-Tveldes is, visac, Tundac, wina xuTTaobaSi wveTi araqarTuli sisxlisaara hrevia, xolo gaqarTveldes is, vi-sac, Tundac, mSoblebi hyavs araqarTveli.

yvelafers rom davexsnaT, martoCveni wmindanebisa da mefeebis warmo-mavlobis gaxsenebac ikmarebs:

ninosi, SuSanikisa, mirianisa, gorga-

salisa, Tamaris...ase iyo yovelTvis, ase iyo yvelgan;

gansakuTrebiT - sasaxlis karze, sadacwesad hqondaT sxva qveynebis samefodinastiebTan damoyvreba.

axla sxva avtoris, amjerad - qarT-velis, citatas movixmob:

`vin ar icis, rom erovneba nebayof-lobis ambavia, ise egeb Cven yvelanizogi arabi viyoT, zogic - eskimosi~.

am zogadi debulebis realuri`Targmaneba~ avtoris saTqmels ufrodagvikonkretebs: qarTveli isaa, vincTavisive nebiTa da SegnebiT Tavs qar-Tvelad miiCnevs, Torem - Tu winapar-Ta warmomavlobas mivsdieT, zogierTiqarTveli, SesaZloa, arabi aRmoCndes,zogic eskimosio.

oTxsaukunovan arabobas Tu gavixse-nebT CvenSi, arabis gaqarTvelebas isto-riuli safuZveli diaxac gaaCnia (maga-liTad, Cveni wmindani arabi abo!), eski-mosi ki ironiisaTvis ̀ Seawuxa~ avtor-ma: sisxlismieri winapris Ziebam kaci,SeiZleba, yinuleTSi miiyvanos.

ise, saironie masalad `eskimosi~galaktionmac gamoiyena:

`es - giorgis, es - iovels,es - ivanes, es ki - moses...jer viTvlebiT qarTvelebad,Tu ar gagvaeskimoses~...ZiriTad azrs davubrundeT: ̀ erovne-

ba nebayoflobis ambavia~...Tamami, metic - uaRresad sarisko

naTqvamia. saqarTveloSi - mainc...da amas brZanebs gamorCeulad erov-

nuli mwerali qarTvelTa Soris -konstantine gamsaxurdia.

xolo werili, romelSic es azriagaJRerebuli, saojaxo arqividan mismavaJma gadmomca gamosaqveyneblad da dav-beWde kidec.

ukiduresad Tamami azria-meTqi, amasme mogaxsenebT, Torem, ra erovnebisadacCaTvlis pirovneba sakuTar Tavs, esrom nebayoflobis ambavi yofila, amasTviTon batoni konstantine - ̀ vin ariciso~ - cxadze ucxadesad miiCnevs.

gavbedav da erTs ̀ Cavuxveleb~ didmwerals: ar unda iyos es ambavi cxadzeucxadesi da yvelasaTvis anbanuri WeS-mariteba. Tumca Tavad princips - ada-mians unda hqondes ufleba Tavisi Ta-vi Tavadve miakuTvnos ama Tu im erovne-bas - mec veTanxmebi... oRond aq zogiram dasazustebeli mgonia; nebayoflo-bac aris da nebayoflobac; nebayoflobaerovnebis arCevaSi sxva gaxlavT danebayofloba, vTqvaT, sakuTari gardero-bis SerCevaSi - sxva. mokasiniT ivliTTu StibletiT, es mxolod Tqveni (ha,

ha, meuRlis!) gadasawyvetia, magram ga-rusdebiT Tu gaTaTrdebiT, es mxolodTqveni da Tqveni meuRlis gadasawyve-ti ver iqneba Tundac im mizezisa ga-mo, rom, vTqvaT, garuseba, pirvel yovlisa,swored imas gulisxmobs, rom TviTonrusebma migiCnion rusad. maxsendebagrigol orbelianis piradi werilidanpoetis gagulisebuli wamoZaxili ru-sebze - rom verafriT davajereT esmamacxonebulebi, maTze metad rusebirom varTo!

verafriT davajereT... ar daijeres- da ZaRlis Tavic swored aqaa damar-xuli!

es Cveni `nebayoflobiTi arCevanierovnebisa~ sxva faqtorebiTac izRu-deba. am arCevanis gakeTeba SeuZlia:

ara - yvelas...ara - yovelTvis...ara - ganurCevlad...da isic, albaT, angariSgasawevia, rom

xalxis udidesi nawili aseTi arCeva-nis winaSe arc arasdros davmdgarvarT:bevrni miviCnevT, rom am mxriv Cveniwili ukve nayaria Cven gareSe da CvenmaRla - erovnebas vRebulobT, rogorcbedisweras.

vgoneb, isev akakis mivubrundi:`erovnebav,RvTis niWi xar~...da mainc, iulian tuvimis meore

mtkicebas CavuRrmavdeT: ̀ poloneli varimitom, rom Sopeni ufroa Cemi, vidrebeThoveni~.

ufro Cemia!`Cemia~-s gancda adamians CasaxvisTa-

nave Tan dahyveba. dasakuTrebis ltol-va oden sagans, sxeuls, nivTs, arsebas -es sazrdo Cemia, es ZuZu, es qali, esdeda Cemia - rodi sjerdeba da arc`es mTa Cemia, es ca Cemia~-Ti ifargleba;igi ufro Rrmad Cafesvila Cvens sulSida ukve sxva sferoebsac epatroneba:Cemia es feri, es - gemo, es - surneli;Cemia es xmianoba anu hangi anu motivianu simRera anu musika...

swored musikis - am aracnebismie-ri, universaluri msoflio `enis~ -Cemianobis xarisxiT (`ufro Cemia!~)gansazRvravs poloneli poeti Taviserovnebas.

cxadia, beThovenic misia... arc SeiZ-leba, geniosi misic ar iyos... tuvimisqarTveli kolegisTvis ki ̀ mecxre sim-foniis~ avtori imdenad Tavisia, romdaujerebelSi gvajerebs:

`qarTuli motivi - mecxre simfonia!~beThovenis musikiT galaktioni ki

ar gagermanelda - am musikiT galakti-onma gaiqarTvela beThoveni.

Page 29: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

29

da isic mjera, beThovens rom qarTu-li scodnoda da galaktioni dedanSiwaekiTxa, TviTon ki ar gaqarTvelde-boda - galaktions gaigermanelebda.

saerTodac, genioss aravin gadahyavsTavis erovnebaze: baxs ar gavugermane-lebivarT, Seqspirs ar gavuinglisele-bivarT, homeross ar gavuberZnebivarT...

piriqiT, geniosi gardagvesaxeba xol-me Cveni erovnebisad: qarTvels - gagvi-qarTveldeba, somexs - gausomxdeba,frangs - gaufrangdeba...

anu - iqceva samTelqveyno, sakacob-rio sakuTrebad!

beThoveni tuvimmac gaipolonela:marto Sopeni - ara, beThovenic Cemi-ao... oRond mTeli muRami am `Cemia~sintensivobaSia: erTi ufro metad arisCemi, vidre - meore.

ratom?da aq ukan ixevs codna, gansja, go-

neba... aki Tavad aRiarebs poeti: vera-viTari logikiT ver agixsniT, ratomaris Sopeni beThovenze ufro Cemio.

marTlacda, ratom aris piradadCemTvis ̀ Cakrulo~ ̀ apasionataze~ uf-ro Cemi? ar vambob - ukeTesi an udide-si... ubralod - ufro Cemi?

amaze, SeiZleboda, yofiTi, miwieri,WeSmaritebasTan miaxloebuli pasuxicgameca: ufro Cemia siaxlovis gamo,istoriis gamo, cxovrebis gamo, kul-turis gamo.

amaod virjebi - yoveli pasuxisukmarisobas Tavadve vgrZnob.

Tu ratom Tvlis adamiani Tavs amaTu im erovnebisad - amisi pasuxi rwme-nis sferoSi Zevs da ara - codnisa.

erovneba unda iwamo.me, sityvam moitana da, mwams, rom

qarTveli var.

`enovneba~erovneba da ̀ enovneba~ marto JRera-

dobiT ara - Sinaarsobrivadac emsgavse-bian erTmaneTs; kaci ara marto amaTu im erovnebas, aramed ama Tu im`enovnebasac~ miekuTvneba: Tu qarTuliamisi dedaena, qarTulenovani iqneba, TuCinuri - Cinurenovani.

mokled, erovnebisa da ̀ enovnebis~cnebebi erTmaneTs ewmaxvnis.

cnobilia, Zvelad sityvas ̀ ena~ SeeZ-lo `xalxi~-s, `eri~-s mniSvnelobacgamoexata. roca Zvel teqstSi vkiTxu-lobT, bibliuri noes Svilebisagan war-moiSva 73 enao, cxadia, aq ̀ ena~ xalxis,eris, tomis gagebasac iTavsebs.

cnebaTa amgvar ̀ gaigivebas~ safuZve-li realobaSi uZevs: xalxis meobasswored misi ena warmoaCens. enave gviv-

lens Tavis ̀ orgemage~, dialeqtikuriwinaaRmdegobebisagan naqsov bunebas: igipirovnulicaa da sazogadoc, kidecaerTianebs da kidec TiSavs... babilo-nis godolis bibliuri ambavi gavixse-noT: erT enaze molaparake adamianebsufali sxvadasxva enaze aalaparakebsda amiT gansxvavebul tomebs, xalxebs,erebs uyris safuZvels. bibliis mi-xedviT, erTi enis sxvadasxva enebad`daSlam~ faqtobrivad warmoSva Sesaba-misi xalxebi; mokled - enam Sva eri.

enaa is, rac aigivebs...enavea is, rac ganasxvavebs...aigivebs - krebuls SigniT.ganasxvavebs - krebuls gareT.erovnuli TviTSegneba swored am

igiveoba-gansxvavebas eyrdnoboda da,metwilad, axlac eyrdnoba; rac Cemimsgavsia, is Cemiania.

Cemi ena - Cemi xalxi... isev im ̀ Ce-mia~-s gancdas davubrundiT, erovnulo-bis sazomad rom gamoiyena poetma.

magram ̀ Cemi~ Tavis TavSive gulis-xmobs, rom arsebobs ̀ araCemi~, ̀ sxva~,`ucxo~.

am `Cemia~-dan iwyeba yovelgvariubedureba: omi, ngreva, sisxlisRvra, ga-partaxeba.

igive ̀ Cemia~ gaxlavT ganviTarebis,bednierebis, adamianobis safuZvelTa sa-fuZvelic... gansakuTrebiT, ̀ Cvenia~-Sigadazrdili `Cemia~.

da swored enaa is, rac SeuZlebe-lia ̀ Cveni~ ar iyos: marto ̀ Cemi~ ena,ena - rogorc kerZo kacis piradi sa-kuTreba - ar arsebobs.

rogor, joisis enaze, vaJas enazexalxi wignebs wers da, ra gamodis,ararsebul movlenebze iwereba mecnie-ruli Sromebio, gaikvirvebs, albaT, zogi.

cxadia, ara mxolod enobrivad uni-kalur am mwerlebze viyenebT amgvargamoTqmebs - TiTqmis yovel mweralzeamboben, mavanisa da mavanis enao. ̀ vaJasena~ - es gamonaTqvami metaforuladunda gavigoT, Torem pirdapiri gage-biT es ena Cveni saerTo enaa, Cveni qar-Tuli, oRond - vaJaTi gacxadebuli,vaJas mier amoqmedebuli SesaZleblobaCveni dedaenisa.

geniosebs davexsnaT - yovel Cvengan-sa gvaqvs Cven-Cveni ena... gvaqvs imitom,rom - ena, marTalia, sazogado sakuTrebaa,mTeli xalxis saerTo ̀ instrumenti~,magram masze yvelani Cveneburad ̀ vuk-ravT~ xolme - enas Cveni individua-luri SesaZleblobiT movixmarT.

qarTul enas iyenebda SoTa rusTa-velic da feSangi faSvi-bertyaZec. darogorc calkeul pirovnebaTa metyve-

leba individualurad gvivlens saer-To enas, calkeuli enebic aseve indi-vidualurad warmogviCenen erTian, uni-versalur samyaros.

ufro metic: vilhelm fon humbol-dti gvimtkicebs, ena msoflxedvis wesi-ao; anu - samyaros adamiani aRiqvamsenis ̀ cxaurSi~ gamotarebuls, kerZod,dedaenis `sacergamovlils~. xedavT,saiT gautia am genialurma kacma: ram-dennairi enacaa, Turme imdennairi samya-ro yofila... ufro zedmiwevniT - im-dennairad aRqmuli samyaro.

enis idea, anu gamaerTianebeli ̀ Cve-nis~ idea, maRali rangis ideaa, magramarseboben masze umaRlesi ideebic, uf-ro mravlis, idealSi ki - adamis mTelimodgmis Semkvrel-gamaerTianebelni.

aseTia siyvarulis idea.aseTia siyvaruliRmerTis idea anu -aseTia qristianobis idea.rodesac mozambikeli iesos Savka-

nianad aRiqvams, iaponeli ki - Wuta-lad, es aSkara ̀ sicrue~ siRrmiseulsibrZnesa da WeSmaritebas efuZneba: mac-xovari yvelasia da yovel modgmasSeuZlia misi gaTaviseba. qristesaTvisar aris iudeveli da ar aris warmar-Ti, ar aris elini da ar aris barbaro-si... ufro zedmiwevniT - yvela Tanab-rdeba siyvarulSi, yvela erTiandebaqristeSi.

zemoT rom beThovenis musikis ̀ ga-qarTulebaze~ mogaxsenebdiT (`qarTulimotivi - mecxre simfonia!~), es kidevufro sarwmunod iTqmis siyvarulisam zeaRmtaci ideis anu qristianobisSesaxeb - qarTveli ara marto gaqris-tianda, man qristianoba gaiqarTvela.ase mxolod CvenSi ar momxdara: qristi-anobam erovneba ki ar gaauqma da erovne-bas ki ar Caenacvla, igi am rwmenisWeSmaritad aRmsarebel yovel xalxsgauerovnulda da amiT yvela isinisiyvarulSi gaaerTiana. religiis amgvargaerovnulebas yoveli ena Taviseburadgamoxatavda da ama Tu im religiurideas an mimdinareobas sxvadasxva erov-nebas ukavSirebda: magaliTad, qarTulSi`gaTaTreba~ gamusulmanebas niSnavs,`gafrangeba~ - gakaTolikebas, ̀ gasomxe-ba~ - gamonofizitebas... da am konteq-stSia gasaxsenebeli: roca kavkasiaSivinme gamarTlmadidebldeboda - gaqar-Tveldao, ityodnen.

qarTvelma ara marto ideur-inte-leqtualur doneze gaiTavisa qristi-anoba, man igi Seisisxlxorca xelSe-saxeb-sagnobrivadac: saqarTveloSi, TavissacxovrisSi, gadmoitana bibliur-qris-

Page 30: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

30

tianuli garemo da gadmoiyvana iqau-ri personaJebi. mimoixedeT, ramdenisioni, beTlemi, beTania da Tabori gvar-tyia, ramdeni daviTi, Tamari, ilia damariami gvaxvevia irgvliv... gaixseneTpoeturi TvaliT aRqmuli qarTli -ufro zustad, niko samadaSvilis gasa-ocari xilva:

`viT ukvdaveba, wyaro ankaraaciskrovnebda irmebis ferdobs...qristem bavSvoba aq gaatarada RvTismSobeli ugvida ezos~.diax, iesom bavSvoba atenis sionTan

gaatara...mokled, saqarTvelo ̀ enovnebiTac~

gaqristianda; Sesabamisad, qristianobaCvenSi ara marto gaqarTvelda, gaqar-Tulda kidec.

istoriuli gamocdileba gvidastu-rebs qarTvelTa erovnuli da ̀ enovnu-ri~ gancdis ganuyoflobas. isev vaJasavtoritets movixmob: ena dedaa eri-sao... sxvisa ra mogaxsenoT, qarTvelieri ki marTlac qarTuli enis saSo-Si gamoSuSda. igive iTqmis qarTulsaxelmwifozec - farnavazma, qarTulimwignobrobisa da qarTulis saxelmwi-fo enad dakanonebiT (`da arRara izra-xeboda sxva ena qarTlsa Sina TvinierqarTulisa~), saTave qarTul saxelmwi-foebriobasac daudo. qarTulma enamvedasazRvra es saxelmwifo, rac Semdgomformulad Camoqna giorgi merCulem:`qarTlad friadi qveyana aRiracxebis,romelsaca Sina qarTuliTa eniTa JamiSeiwirvis da locva yoveli aResru-lebis~.

magram is, rac CvenTvis ganuyofelia,sxva xalxisaTvis, SesaZloa, ase arciyos. Semendos am maRal materiebzemsjelobisas amgvari ̀ miwier-sportu-li~ magaliTis moxmoba, magram - eWvimepareba, kvebekelma kanadelma hokeismatCSi, roca frangebi kanadelebs eTama-Sebian, mxari frangebs dauWiros... igikanadelebs uqomagebs miuxedavad imisa,rom misi dedaena frangulia. aseve -Sveicarieli, germanulenovani iqneba igiTu italiurenovani, Tavs Sveicarie-lad miiCnevs da ara germanelad anitalielad. egeve iTqmis espanurenovanlaTinuri amerikis qveynebze...

miuxedavad amisa, ena mainc rCebaerovnebis erT-erT ZiriTad maxasiaTeb-lad. igi erTgvari ̀ pasportia~, adami-anis sadauroba-warmomavlobas rom gvi-dasturebs. marto ena - ara, erTi daimave enis SigniT rom kaci ama Tu imkiloze uqcevs, amiT Tavis warmomavlo-bas avlens. dialeqtur-enobrivi CvevaZvalsa da rbilSi ujdeba adamians da

mis Secvlas didi dro da ZalisxmevasWirdeba. gavixsenoT bibliis ̀ msajul-Ta wignidan~ erTi epizodi: erTmaneTsebraulad molaparake israelis oriSto, ori tomi daupirispirda - efre-melebi da galaadelebi. efremelebidamarcxdnen, galaadelebma maT TavianTmSobliur qalaqSi gadasasvleli fonimdinare iordaneze gadauWres. Tu vinmemoiTxovda, efremeli ara var da gaRmagadamiSviTo, galaadelebi ubrZanebdnen:aba, ̀ SiboleT~ Tqvio (`SiboleT~ ebra-ulad TavTavsa hqvia). efremeli amsityvas Tavis ̀ slifina~ kiloze ambob-da - `siboleT~ da umal maxviliTigmireboda... uamravi efremeli gaiJli-ta iordanesTan, am - erTi SexedviT -martivi xerxiT amocnobilni. martiviTviTon xerxi iyo, Torem efremelebis-Tvis rTuli, TiTqmis SeuZlebeli iqne-boda meyseulad gadaewyoT TavianTisametyvelo aparati maTi kilosaTvisuCveulo bgeris gamosaTqmelad.

saqarTvelo teritoriulad pata-raa, enobrivad - didi. me aq imdenadqarTuli enis sidiades ar vgulisxmob,ramdenadac - Cvens teritoriaze moqmedenaTa, dialeqtTa nairgvarobasa da sim-ravles.

zogadad Tu vityviT, erTgvarobasimwirea, nairgvaroba - simdidre...oRond - mowesrigebuli nairgvaroba.

simdidrea Cveni megruli da svanu-ri enebi... simdidrea Wanuri, anu - la-zuri enac, vaglax, sxvagan ganfenilida CvenSi amJamad mxolod sarfSiRaSemorCenili; simdidrea Cveni nairgva-ri kiloebi.

magram qarTulma sazogadoebam ufrounda moawesrigos am simdidris aramarto dacvisa da sargod gamoyenebis,aramed misadmi marTebuli saxelmwifo-ebrivi midgomis sakiTxic.

dedaenis gadasarCenad Cven zogjergvWirdeboda - da, iqneb, axlac ar iyoszedmeti - xazgasma, rom erovneba da`enovneba~ ganuyofelia (qarTvelTaTvises asecaa!), magram amis safuZvelzesworxazovani msjelobiT Tu imas gamo-viyvanT, rom ena udris erovnebas, maSinswored erovnuli TvalsazrisiT gag-viCndeba problemebi.

axla bevrs laparakoben ̀ evropulqartiaze~, romlis mixedviT evropulmasaxelmwifoebma erovnul umciresoba-Ta enebis uflebebi unda daicvan. CvenSiam sakiTxs ratomRac daukavSires meg-ruli da svanuri enebi... arada, megrul-svanuri aq mosatani ar gaxlavT -arc erTi qarTveluri ena saqarTvelosteritoriaze araviTar ̀ umciresobis

enas~ ar warmoadgens! qarTuli kuTxe-ebisa da tomebis yoveli warmomadge-neli, maT Soris megrelica da svanic,swored is ̀ umravlesoba~ gaxlavT, ro-melsac ̀ qarTveli~ hqvia saqarTveloSi.xolo im SemTxvevaSi, Tu `qartiaSi~laparakia ara umciresobis, aramed ̀ mci-re~ enebze anu ̀ Sinaurul~, ̀ Sin saxmar~arasaxelmwifo enaze, maSin megrulisada svanuris am kategoriis enebad miCne-visasac zogi ram gasaTvaliswinebeliCans; kerZod:

realobaa, rom megruli da svanurienebia, oRond - SinaurobaSi saxmari;amave dros megrelebisa da svanebisdedaena iyo da aris qarTuli, romel-sac danarCeni sxva qarTuli tomebiaseve ZvelTaganve iyenebdnen saxelmwifoenad; SinaurobaSi ki es tomebic, cxadia,Tav-TavianT dialeqtebze uqcevdnen.

ase iyo Zvelad, asea axlac - miu-xedavad imisa, rom masmediis epoqaSikiloebi saliteraturo enasTan nive-lirdeba.

magram svanuri da megrul-Wanuri,erTi mxriv, da sxva qarTuli dialeq-tebi, meore mxriv, didad sxvaoben Tavi-anTi istoriiTac da TavianTi wvli-liTac qarTulis saxelmwifo enadformirebaSi. dRes arsebuli dialeq-turi formebi, Cveulebriv, Zveli samwer-lobo qarTulis normaTa kontrolidangamosvlisa da ̀ Tavisufali~ ganviTa-rebis Sedegia, aqedan gamomdinare - Se-darebiT axali. svanurisa da megrul-Wanuris enobrivi formebi ki uSua-lod qarTulidan ki ara, qarTulTansaerTo winapari enidan gamoiyvaneba,romelsac qarTvelur fuZeenas veZaxiTda romlis savaraudo saxe qarTuli,svanuri da megrul-Wanuri enebis urTi-erTSedareba-SepirispirebiT aRdgeba.dialeqtebi qarTuli enis Svilebi ari-an, svanuri da megrul-Wanuri ki - qa-rTuli enis Zmebi. mSoblis, qarTvelurienis, ier-saxe zogjer qarTulma ukeTSemogvinaxa, zogjer - svanurma da zog-jerac - megrul-Wanurma.

magaliTad, avtoritetuli enaTmec-nierebis azriT, Cveni winare fuZeenisxmovanTa sistema ufro qarTulma Sei-narCuna, TanxmovanTa sistema ki - meg-rul-Wanurma: maTi varaudiT, qarTulikac da megrul-Wanuri koC ZirebisSepirispirebiT qarTvelur enaSi ̀ ada-mianis~ aRmniSvnelad aRdgeba Ziri, rome-lic sami aTaswleulis win, vidre esfuZeena daiSleboda qarTul, svanurda megrul-Wanur enebad, miaxloebuladase JRerda - kaC.

swored erT-erTs am Zma-enaTagan,

Page 31: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

31

qarTuls, garkveul istoriul-kul-turul viTarebaTa gamo, mouwia Ziri-Tadi roli etvirTa qarTvelTa yve-la tomisaTvis saerTo saxelmwifoenis formirebaSi... ZiriTadi - magramara erTaderTi; misi tvirTi marTlacrom Zmurad gadainawiles egrosianelTaenebma: svanurma da megrul-Wanurma. sa-erTodac, leonti mrovels Tu ver-wmunebiT, qarTvel tomTa eTnarqebi anumesafuZvleni qarTlosi da egrosiRviZli Zmebi iyvnen.

ase rom, saerTo-qarTuli saxel-mwifo ena marto Zveli qarTulidanki ara, svanur-megrul-lazuri wiaRi-danac iSva.

amitomac ara hqoniaT Cvens egri-sel winaprebs qarTulis mimarT ga-ucxoebis gancda... miT umetes araaqvT igi maTs dRevandel STamomav-lebs - svanebsa da megrelebs. magramdanarCeni saqarTveloc ar unda uyu-rebdes almacerad svanursa da meg-ruls da arc `gafuWebul~ qarTu-lad unda aRiqvamdes am enebs.

ra unda movimoqmedoT saamisod?adrec damiweria da axlac gavime-

oreb: skolaSive unda SevuqmnaT bavSvsqarTvelur enebsa da qarTulis dia-leqtebze marTebuli warmodgena, ukvedawyebiT klasebSi unda ̀ gavuxednoT~yuri megruli da svanuri folklo-ris nimuSebiT: warmoidgineT barisa-xoeli patara xevsuri, didis eSxiTrom ambobs: ̀ bJa dida re Cqimi~ (`mzededa ari Cemi~)... mere da mere iseTileqsikuri masalac unda vuCvenoT daSevaswavloT, qarTul-svanur-megrulissaerTo warmomavlobasa da erTianoba-ze rom metyvelebs.

mokled, bavSvs skolaSive unda ga-vacnoT da SevaswavloT svanurisa damegrulis elementebi.

nuravin damwamebs enobrivi separa-tizmis qadagebas: skolaSi svanurisada megrulis elementebis swavlebasxvaa da, svanurad da megrulad swav-leba skolaSi - sul sxva, ̀ Sua uzisdidi mzRvari~.

ise, ruseTis imperiam, caristul-mac da komunisturmac, qarTvelTa ga-rusebis strategiul gegmas leRvisfoTlad megrel glexkacze ̀ zrunva~aafara: aqaoda, ubir xalxs qarTuliar esmis, samegreloSi swavleba meg-rul enaze unda gadaviyvanoTo.

pirvel jerze, XIX saukuneSi, es argamouvidaT - iakobi da Zmani misniaRudgnen win ianovski-vostorgovismzakvrul gegmas.

meore jerze, XX saukunis ocdaa-

Tian wlebSi, komunist-`mafaluistebs~samegrelos mxaridan gamosulma inte-ligenciam Caakmedina xma: Tedo saxokiam,Salva dadianma, konstantine gamsaxur-diam... is frazac, erovneba nebayoflo-bis ambaviao, konstantine-batonma swo-red `mafaluistTa~ samxilebel we-rilSi brZana.

imperia qarTul enas marto skoli-dan ki ara - eklesiidanac upirebdagamoZevebas: misi gegmiT, samegreloSiRvTismsaxurebis enad qarTuls megru-li unda Canacvleboda. aq ki xma sameg-relos samRvdeloebam aRimaRla!

oTxmociani wlebis dasawyisSi ba-tonma arnold Ciqobavam, ukve loginadCavardnilma, Tavis biblioTekaSi sagu-ldagulod gadanaxuli masala moma-Zebnina - Sin waiReT, waikiTxeT da da-mibruneTo. XIX saukunis gayviTlebu-li foliantebi aRmoCnda - 1895 wlismart-ivnisis nomrebi egzarqatis ru-sulenovani gamocemisa `:ehyfk~...egzarqoss dauvalebia guria-samegre-los episkoposis meufe grigolisaT-vis (eriskacobaSi - grigol dadiani)kompetenturi komisiisaTvis gaecno meg-rul enaze Targmnili ramdenime nimu-Si locvebisa da gaerkvia, rogor zemoq-medebas moaxdenda mrevlze mRvdel-msaxurebis dros maTi gamoyeneba.

grigols mouwvevia komisia - sameg-relos samRvdeloeba, agreTve ganswav-luli saero pirebi niko tarielisZe da daviT giorgis Ze dadianebi - damousmenia maTi mosazrebani...

swored es masala daibeWda zemo-aRniSnul ̀ :ehyfk~-Si.

wanakiTxma gamaogna: ̀ ra ganZi gvqonia,ra mxne, ra mdidari~-o, samegrelossamRvdeloebaze aRmoCnda zedgamoWri-li. aseTi siRrmiTa da simarTliT amsakiTxze dawerili araferi wamekiTxa...ar vaWarbeb, wminda enaTmecnieruliTvalsazrisiTac dRes dawerili gego-nebodaT - aRarafers vambob moqalaqe-obriv poziciaze. cxadia, megruli enisdialeqtad miCnevam maSinve Semacbuna,magram mere mivxvdi, rom amasac sarCu-lad sasuliero pirTa politikuriSorsmWvreteloba sdebia. ise, sityvammoitana da, Tavis naSromebSi arc pavleingoroyva moixseniebda megrulsa dasvanurs enebad - am did erovnul kacs,Cveni fsiqologiidan gamomdinare, espolitikurad saxifaTod miaCnda.

Tumca, sjobs Tavad Sen daigemovno,mkiTxvelo, es masala, romelsac impirovnebis xotbas warvumZRvareb, visi`gorisanic~ samegrelos es usaxelomRvdlebi iyvnen.

qujuri mentalitetiuZalo kacs rom politikur pirve-

lobas daaTmobineben, es iZulebis aqtia.Zalmosili kaci rom TviTon daT-

mobs pirvelobas - es zneobrivi aqtigaxlavT.

qujim, egrisis erismTavarma, amgvarizneobrivi, me vityodi, qristianuliqmedebis magaliTi gviCvena qristesmovlinebamde samsaukunenaxevris win.

roca farnavazi, qarTlosis Camoma-vali, da quji, egrosis Camomavali, SeiT-qvnen azonis, berZenTa dasmuli mmarTve-lis, winaaRmdeg, im momentSi realursamxedro-politikur Zalas quji, Tumets ara, farnavazze naklebs ar flobda.

magram quji aTaswleulebiT azrov-nebda da ara - momentebiT an, Tundac,wlebiT: gardasuli JamiT igi momavalsWvretda... aki qarTlosi ufrosi Zmaiyo egrosisa. ar egeboda misi pirve-loba da ase SesTavaza qujim farna-vazs, mcxeTis saxelisuflo saxlisSvils: vZlioT azons da mTel qarTvel-Ta modgmas Sen umefeb, me ki Sens Ta-namdgomad migule aw da maradiso.

xelmwifobaze uaris Tqma mxolodsaxelmwifo kacs SeuZlia.

ase azrovnebda da moqmedebda didiquji... anu - aseTia qujuri mentali-teti.

magram saqarTvelos marto qujiar hyolia - hyavda Tada aSordiac, vi-sac umaRlesi xelisufleba TvalsuxuWavda yalbismqnelobaze, angarebaze,aferistobaze... amas, yvelafers, mTavrobawvrilmanad miiCnevda im msxvili Sekve-Tis SesrulebasTan SedarebiT, rasacerqva ̀ tuzemcebis~ xeliTve qarTuli`enovnebisaTvis~ safuZvlis Seryeva, qar-TvelTa garuseba.

quji ukvdavia - mas kvalSi legi-onebi udganan... magram, vai, rom ukvda-via Tadac: legionebi - ara, magram Ti-To-orola aSordia saqarTvelos yove-lTvis hyavda... da - dResaca hyavs: sa-zogadoeba xedavs, rom Coxosan Tadashalstuxiani aSordiebi Seenacvlnenda ̀ grus~ politikur dakveTas asru-leben.

dRevandel presaSi mkiTxvels ufroisini eCxirebian TvalSi, vidre qujis`gorisani~, amitomac gTavazobT erTgvargamonakrebs qujis kvalSi Camdgar sasu-liero pirTa gamonaTqvamebidan samegre-loSi RvTismsaxurebis enis Sesaxeb.

megrul enazewirva-locvis Sesaxeb

guria-samegrelos episko-guria-samegrelos episko-guria-samegrelos episko-guria-samegrelos episko-guria-samegrelos episko-posi grigoli (dadiani):posi grigoli (dadiani):posi grigoli (dadiani):posi grigoli (dadiani):posi grigoli (dadiani):

Page 32: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

32

kavkasiis saswavlo olqis ze-damxedveli saidumlo mrCeveliianovski samegrelos skolebSiqarTuli enis megruliT Canacv-lebas ase asabuTebda: megruliqarTulTan iseTsave mimarTebaSia,rogorc - polonuri an Cexurirusul enasTan, maT ki swavlebacda RvTismsaxurebac Tav-TavianTenebze aqvTo. es meufe grigolsmcdar analogiad miaCnia.

`slavuri jgufis es sami mo-naTesave ena saukuneTa manZilzedamoukideblad Camoyalibdnen sam-werlobo enebad da am enebze Seq-mnili literaturiT gamoxatavenTav-TavianT erovnul TviTSegne-bas. gansxvavebuli viTarebaa qar-Tulsa da megruls Soris: aq Cvengvaqvs mkafiod gamoxatuli daqv-emdebareba, slavur enebSi ki -sruliad damoukidebeli parale-luri ganviTareba. usamarTlobaiqneboda vinmem am sakiTxebSi ara-kompetenturoba damwamos, ZirZve-li megreli gaxlavarT da qarTu-lica da megrulic kargad vici:megrelebi ukve 15 saukunea qar-Tul enaze loculoben da evedre-bian ufals; me, rogorc maTi mRv-delmTavari, vadastureb, rom isinikargi qristianebi arian da saTa-nadod Seimecneben saRmrTo gamoc-xadebas. megrelebma sxva qarTve-lebTan Tanadroulad daiwyes qar-Tulad wera-kiTxva da, qarTulisaeklesio tradiciiT, maT, imier-qarTvelebma, amierqarTvelebze ad-rec ki ganadides qarTul enazeWeSmariti Semoqmedi~.

mRvdelimRvdelimRvdelimRvdelimRvdelikapiton gawereliakapiton gawereliakapiton gawereliakapiton gawereliakapiton gawereliamasac miaCnia, rom megruli

(avtori mas erT-erT qarTul ki-lod miiCnevs da ara - enad), ara-sodes xmarebula saRvTismsaxurodaniSnulebiT da am maRal misi-as igi verc dRes Seasrulebs -aseT saeklesio enad Camoyalibe-bas, sxva pirobebs rom davexsnaT,saukuneebi sWirdebao. Tanac:

`wminda werilisa da locva-Ta Targmna - es wmidaTawmidasaqme - moiTxovs RvTaebriv zeSTa-gonebas zemodan, uflisagan... swo-red aseT mowodebas aRasruleb-dnen Zvelad wminda wignebis mTar-gmnelebi, amitomac SemogvrCa maTiteqsti Seuryvnelad Cvenca dasxva marTlmadidebel qveynebsac...

garda amisa, marto literatu-ruli tradiciebic ki sakmarisiver iqneba saRvTismsaxuro wigne-bis saTargmnad - TviTon enas un-da axasiaTebdes egreT wodebuli`eklesiuroba~. megruli, gasagebimizezebis gamo, yovelive amas mok-lebulia.

arc winaT da arc axla meg-rulad mRvdelmsaxurebis aRsru-leba ar gvWirdeba, vinaidan qar-Tuli da megruli faqtobrivaderTi enaa da maTs leqsikonebSiuamravi saerTo Ziris mqone sit-yvebia. megrels wirva-locvistradiciuli ena kargad esmisda, Tu aq gagebinebis Tvalsazri-siT raime sirTule iCens Tavs,amis mizezi is ki ar gaxlavT,rom megrels qarTuli cudadesmodes, - saeklesio teqstebs aseveZnelad aRiqvams aramegreli sxvaqarTvelobac, maT Soris, ganaTle-buli xalxic, - Tavi da Taviproblemisa am saeklesio enis arqa-ulobaSia... agreTve - RvTismsaxu-rebis dros wminda teqstis swra-fad CaTaveba-~mifuCeCebis~ samwu-xaro tradiciaSi... amitomac essakiTxi qarTuli mosaxleobis -megrelebisac da aramegrelebisac- codna-ganaTlebis amaRlebiT ga-daiWreba da ara - RvTismsaxure-bisTvis megruli kilos gamoye-nebiT. sxva xalxebsac aqvs gansx-vavebuli dialeqtebi, magram saR-vTismsaxurod yvelas rodi iyene-ben: magaliTad, malorosiuli ara-nakleb gansxvavdeba rusuli enis-gan, vidre megruli qarTulisgan,magram mRvdelmsaxureba maloro-siulad ki ar aResruleba, aramedsaeklesio-slavur enaze... megre-lebs arasodes gvqonia damwerlo-ba megrul enaze imitom, rom amissaWiroeba ar yofila: samegrelosxalxs qarTuli damwerlobacada qarTuli enac Tavis RviZlanbanad da Tavis dedaenad miaC-nia da amave enaze aRavlenda daaRavlens uflisadmi xotbas~.

mRvdelimRvdelimRvdelimRvdelimRvdeliklimenti Wanturiaklimenti Wanturiaklimenti Wanturiaklimenti Wanturiaklimenti Wanturia`qarTuls da megruls imdeni

ram aqvT saerTo, rom megreliqarTuls Tavis dedaenad (hjlyjqzpsr) miiCnevs. megruli ena qar-Tuli enis saganZurad iTvleba:bevrma sityvam qarTulSi dakargaTavisi Tavdapirveli mniSvnelo-

ba, megrulSi ki isini ZveleburadSeuryvneli saxiT SemogvrCnen. am-rigad, megruli da qarTuli organuyrel Zmad gvesaxeba. es gancdamaradiulia, danarCen saqarTve-losTan Tavis enobriv erTobassamegrelo yovelTvis grZnobda,qarTuls yovelTvis dedaenadTvlida, mas miiCnevda saxelmwifoenad, miiCnevda mwerlobis enad -am enaze laparakobdnen da werdnenmegrelTa winaprebic... megrelebiqarTulad ganadidebdnen ufals;am enaze loculobdnen maTi mama-papani. Sesabamisad, samegrelo qar-Tulad molaparake daibada daRvTis winaSec am enaze molapa-rake warsdgeba...

sakuTari gamocdilebidan mo-gaxsenebT: erTxel mec vcade ekle-siaSi megrulad meqadaga. mrevlmamomTxova, isev qarTulad iqadageT,Torem eklesiaSi aRar vivliTo.aseTi SemTxvevac yofila - saxa-rebis ramdenime adgili megruladTargmnes da, roca eklesiaSi wai-kiTxes, aRSfoTebulma mrevlmawyevla-krulviT datova saydari...evropaSic aris qveynebi, sadacori enaa: erTi - saxelmwifo, sali-teraturo da saRvTismsaxuro, me-ore - SinaurobaSi saxmari, romel-sac damwerloba ara aqvs. iq azra-dac ar mosvliaT, Sinauruli enasaRvTismetyvelod eqciaT da, raRaCven, megrelebs, gvaxveven Tavs loc-visaTvis am Cvens Sinaurul enas?ratom Tavad rusebi saeklesioslavurze aRasruleben RvTismsa-xurebas da ara maTsve mSobliurTanamedrove rusul enaze?~

mRvdelimRvdelimRvdelimRvdelimRvdelievgeni Sengelaiaevgeni Sengelaiaevgeni Sengelaiaevgeni Sengelaiaevgeni Sengelaiaisic amtkicebs, rom saRvTis-

msaxuro mizniT locvebis qarTu-lidan megrulad Targmna da gamo-yeneba did vnebas moutans mosax-leobas swored religiuri Tval-sazrisiT:

`samegrelos xalxi uZvelesidroidan, qristianobis miRebisTa-nave, mieCvia locvebis aRvlenasada yvela saxis RvTismsaxurebisaRsrulebas Tavis mSobliur qar-Tul enaze, am saRvTo sityvebsigi uSualod uflis bageTaganamoTqmulad aRiqvams da misi Sec-vla morwmuneTa gulebSi mxolodurwmunoebis RvarZls CaTesavs.Targmanis veraviTar saWiroebas

Page 33: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

33

ver vxedav, ramdenadac megrelebs,marto zepur sazogadoebas ki ara,ubralo muSa xalxsac, yvelaferiCinebulad esmiT qarTulad; metic,yovel megrels Sesisxlxorce-buli aqvs Tavisi mSobliuri qar-Tuli enis siwmindisa da saRvTo-obis gancda, rasac SeuryvnislocvaTa megruli Targmani, amam-Rvreveli ara marto Cveni reli-giuri, aramed sazogadoebriv-zne-obrivi cxovrebisa~.

mRvdelimRvdelimRvdelimRvdelimRvdelinestor alSibaianestor alSibaianestor alSibaianestor alSibaianestor alSibaia`xalxi ar TanaugrZnobs loc-

vaTa gadmoTargmnas qarTulidanmegrulad; igi odiTgan mowiwebiTuyurebs qarTul saeklesio enas,rogorc amaRlebulsa da saRv-Tos. saeklesio-qarTuli RvTaeb-rivi didebulebis niSans atarebsda, Tu locvaTa sityvebs megru-lad vTargmniT, kuriozul-samas-xarao efeqts miviRebT. megrulsCven vTvliT Cvens Sinaur, ojaxSisaxmar enad, romelic gamousade-garia saRvTismsaxurod. ubirxalxSic ki TavmosaWrelia uco-dinroba qarTulis, rogorc RvT-ismsaxurebis enisa, romelsac meg-reli uxsovari droidan mowiwe-biT eTayvaneba; ase rom, RvTismsa-xurebis dros qarTulad aRvle-nil yvela locvas ubralo xalxiCinebulad gebulobs~.

mRvdelimRvdelimRvdelimRvdelimRvdelialeqsi qvarcxavaaleqsi qvarcxavaaleqsi qvarcxavaaleqsi qvarcxavaaleqsi qvarcxava`qristianobis SemoRebisTanave

samegreloSi, sadac igi wmindamociqulebma andria pirvelwode-bulma da svimon kananelma gaav-rceles jer kidev pirvel sau-kuneSi, saeklesio msaxurebis enadiyo da rCeba saeklesio-qarTuli.saerTodac, CvenSi yovelTvis qar-Tuli ena gamoiyeneboda saxelmwi-fo enad; mas daubrkoleblad igeb-da megreli mosaxleoba, ramdena-dac megruli igive qarTuli enagaxlavT, oRond, sxvadasxva isto-riuli viTarebis gamo megrulimetyveleba samwerlobo enad aRarganviTarebula. megruli miekuT-vneba qarTveluri erTiani modgmisenaTa ojaxs da mas garkveuliregionis mosaxleoba Sinaurulenad movixmarT. istoriuli cxo-vrebis dasawyisidanve samegrelossamwerlobo enad qarTuli hqonda,ramdenadac megrelebs es ena mig-

vaCnda dedaenad; saeklesio-qar-Tuli ki, rasac mTeli marTlma-didebeli megreloba ukve amdenisaukunea yoveldRiurad vismenTeklesiaSi, is wminda enaa, romelsacSevesisxlxorceT da uromliso-dac arseboba verc ki warmogvid-genia... amitomac vivedrebi, eklesi-aca da xalxic gvixseniT amgva-ri siaxlisagan~.

Tavadi nikoTavadi nikoTavadi nikoTavadi nikoTavadi nikotarielis Ze dadianitarielis Ze dadianitarielis Ze dadianitarielis Ze dadianitarielis Ze dadianikategoriuli winaaRmdegia

megrul enaze RvTismsaxurebisa.megrulis Taobaze TviTon xal-xSia mkafiod CamoyalibebuliTvalsazrisio:

`meca da mTelma Cvenma Tana-medrove megrelobam viciT, romCvenTan, saxlebSi, batonebis Tandas-wrebiT fareSebic eridebodnenmdabioTa salaparako megruls daaTvaliswunebiT mas `mdabiola-yafs~ eZaxdnen, xolo ̀ margali~imdenad tomobriv ki ara, socia-lur terminad gamoiyeneboda da`glexs~, ̀ mdabios~ aRniSnavda.

Tavadi daviTTavadi daviTTavadi daviTTavadi daviTTavadi daviTgiorgis Ze dadianigiorgis Ze dadianigiorgis Ze dadianigiorgis Ze dadianigiorgis Ze dadianimegrulad naTargmni locvebis

detaluri analizis Semdeg, amuazro da mavnebluri wamowyebisaRsakveTad daviT dadiani rito-rikuli gznebiT SesTxovs guria-samegrelos episkoposs:

`yovladmowyale mwyemsmTava-ro, marTlmadidebeli kolxidele-bis, axlandeli megrelebis, TvalSiraTa fexqveS ar gaiTelos uwmin-desi religia ieso qristesi, ZisaRvTisa, macxovrisa Cvenisa, da amiTmisi xalxi ar moveqceT dauSre-teli geheniis kirTebis qveSe, ge-vedrebiT, brZanoT - Sors Cvenganamgvari suliswamwymedi wamowye-ba, da Cven, sulierad muxlmoy-rilni Tqven winaSe, erTxmad dagi-dasturebT - amin!~

marTlac, amin, anu - WeSmaritad!rogorc vnaxeT, Cvenma winaprebma

upatrones Cvens saxelmwifo enas, axlajeri Cvenzea. marto saliteraturoqarTuls ki ara, aseve unda movuaroTda veloliaoT sxva qarTvelur enebsada qarTulis dialeqtebs... velolia-oT da ara - vaRadaoT: kacs xom Tavi-si metyvelebis gamasxaraveba ufroswyins, vidre - Tavisi garegnobisa!

cxadia, sajaro gamosvlisas adami-ani unda cdilobdes saliteraturo

qarTuliT ilaparakos, magram aranaklebmniSvnelovania bunebrivi metyveleba:bunebriobasa da uSualobas ki xSiradswored kilouri formebi aniWebs met-yvelebas. sxvaTa Soris, zomierad dagemovnebiT gamoyenebuli es dialeqtiz-mebi TviT klasikosTa nawerebsac Tavi-sebur koloritsa sZens. saerTodac,dialeqtizmebis gareSe literaturaTavis fer-xorcs dakargavda. Tu warmo-gidgenia, mkiTxvelo, saliteraturoqarTuliT metyveli lelT Runia ankirile miminaSvili? metyviT, eseni xompersonaJebi ariano. agrea, magram verdamisaxelebT verc erT did mwerals,romelic avtoriseul metyvelebaSicar iyenebdes dialeqtizmebs... met-nakle-bad, cxadia.

metyvelebis Sefasebisas gadamwyve-tia, ras ambobs kaci... aranakleb - ro-gor ambobs... da kidev ufro metad -vin ambobs.

roca vaJa ̀ yvavilis~ nacvlad ̀ yoi-lio~, ityvis, an ̀ movidas~ nacvlad -`moidas~, amas, yvelafers, Tavisi emoci-uri datvirTva axlavs.

sxvaTa Soris, ara mxolod poeturteqstSi.

fexSiSvela`cvrian balaxze

Tu fexSiSvela ar gaviare- raa mamuli?!~

galaktionigalaktionigalaktionigalaktionigalaktionirasac axla getyviT, vici, rom marto

Cemeuli gancda da aRqma ar gaxlavTim movlenisa, rasac ilia meore hqvia.

movlena-meTqi, arc wamcdenia da arcenobriv alRos uRalatia, amjerad, Cem-Tvis: patriarqi Tavisi didi mosaxe-lis ilia-marTlis darad xorcielikacidan movlenad iqca. misgan iRvrebais, rac erT sityvad Znelad gamoiT-qmis - simSvidec, saTnoebac, siTboc,Zalac... mokled, iRvreba da Cvenze gad-modis madli, Tanac - cxadliv, lamisxelSesaxebad.

amis erT-erTi mizezi, iqneb, patri-arqis metyvelebac iyos - darbaislu-ri, sulierebiT gajerebuli, sada, amaR-lebuli da... Tqven warmoidgineT, xanda-xan, Cveni mTis kiloebis araCveuleb-rivi surneliT Senelebuli. roca pi-rad saubarSi patriarqi - ̀ moidao~ -vaJaseburad mouqcevs, lamis guli amo-mibrundes: TiTqosda raRac ucnauriTbil-tkbili naTeli ̀ moida~ da CameR-vara sulSi.

marto adamianebi rodi vgrZnobTam madls: maxsovs, didi xnis winaT, ma-rtyofSi mimipatiJa, Tavis rezidenci-

Page 34: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

34

` m a m u l i s ~ aT i w e l i T v a l i s e` m a m u l i s ~ aT i w e l i T v a l i s e

`mamulis~ ori wlis iubile2005 wlis 30 oqtombers

`mamulis~ xuTi wlis iubile2008 wlis 23 noembers

`mamulis~ xuTi wlis iubile2008 wlis 23 noembers

gazeTi ̀ mamuli~ mwverval`saqarTveloze~ koloradosmTaTa sistemaSi2005 wlis 27 oqtombers

aTi wlismosavali

Page 35: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

35

e rT i g a d a v l e b iTe rTi g a d a v l e b iT

ase daiwyo ̀ mamulis~ofisis mSenebloba2010 wlis aprilSi

`mamulis~ofisi

istorisTvisSemovinaxeT`mamulis~iubileebi

aseicv-le-bodaCveniqudebi

Page 36: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

36

aSi. veaxeli, vsaubrobT... ganviwminde,gavmsubuqdi, gavTavisufldi, avmaRldi...mokled, is damemarTa, rac yovel Tqven-gans mosdis masTan saubrisas. morCi-li Semovida da moridebulad raRacuCurCula.

- joyola? - gaikvirva patriarqma,- axlave Semomiyvane!

vinme monatrebuli moxeve Tu aris-meTqi Tavisi mSobliuri kuTxidan, gavi-fiqre da - darbazSi uzarmazari mecxva-ris ZaRli movarda iseTi RojebiT,relss rom gadaRrRnida.

- joyola moida, Cemi joyola, -miealersa patriarqi, magram alersida gadareva Tqven nagazisa unda gena-xaT: SehRmuTuna, miefofina, xelebi au-

loka - momeCvena, xelze emTxvia-meTqi.Turme lekvi yofila, roca mouparavTda axla, erTi wlis Tavze, daabrunes.gaixara patriarqma, gavixareT yvelam,magram Cveni sixaruli ra mosataniajoyolas sixarulTan, romelmac utyu-ari ZaRluri geSiT igumana, rom RvTis-kacs daubrunda.

patriarqma mere gomurebi manaxa,sadac darCeuli saqoneli eyena... elapa-raka, ealersa maTac...

...droTa samani TiTqos momerRvada cxadliv davinaxe, gergetis samebi-saken mimavalma, rogor gaixada fexzeda anaforianma gatopa snoswyali...da yoveli kenWi, yoveli Sxefi - irakli,iraklio, - SesCxrialebda patriarqs.

vixile, palestinis gausaZlis xvat-Si rogor Seudga oTxiaTassafexuri-an qvis gavarvarebul kibes sinas mTiswminda mwvervalisaken patriarqi uxam-lod, fexSiSvela...

da me mivxvdi, rom es kaci - TundacfexSemosili - mainc maradiulad fex-SiSvelaa da misi mzirali terfebimudam xedaven da grZnoben im simZimes,rasac miwa hqvia...

rasac - mamuli hqvia...rasac - dedamiwa hqvia...simZime igi am kacs maRla ezideba

- cisaken!P.s. Seminde, mkiTxvelo, Tu es Cemi

`fiqrebi~ arcTu ise ̀ xmadabali~ gamo-mivida.

uwmindesi msofliosuwmindes mdinareSi -iordaneSi

Page 37: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

37

qarTuli televizia da filmebiamerikaSi, Tqvens televizorze

pirdapiri eTeri, erTi kviris Canaweri; nebismier drosyureba, pauza, gadaxveva; klasikuri, dokumenturi, axali

filmebi; qristianuli da sabavSvi gadacemebi; umaRlesi videoda audio xarisxi; umartivesi instalacia, qarTuli meniu.

iveriaiveriaiveriaiveriaiveriaV[JKJL

$19.99$19.99$19.99$19.99$19.99

1-800-959-8541

iyavi

saxlSi!iyavi

saxlSi!

www.iveriatv.com

Page 38: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

38

tttttC iC iC iC iC i i i i i itttttC iC iC iC iC i i i i i ivufkj,tkbvufkj,tkb

Page 39: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

39

ojaxibavSvobidan vizrdebodi musikisa

da poeziis atmosferoSi. mamaCemi, laza-re Coxeli, kargad mReroda, ukravdafandurs, sakuTar melodiaze amRerebdasakuTar leqsebs, iyo araCveulebriviTamada, saocrad Tbili da inteligen-ti adamiani. Cvens ojaxSi stumrad mo-diodnen: iakob tripolski, tariel say-vareliZe, vaxuSti kotetiSvili, jumberZiZava, Salva lorTqifaniZe, Cito SoSi-aSvili, jondo buaZe, alaza xaiauri,vaxtang razikaSvili (vaJa-fSavelas Svi-li) da mravali sxva, axla yvelas Ca-moTvla Znelia.

magondeba erTi patara SemTxveva:viqnebodi, albaT, meore Tu mesame

klasSi, saxlSi vipove sabavSvo leqsTakrebuli. Zalian mindoda, mama gamexa-rebina da rogorme Tavi momewonebina,gadmoviwere orkupletiani leqsi meCa-ieebze da vaCvene, me davwere-meTqi. mamasgauxarda, leqsi martivi gaxldaT daman marTlac daijera, rom me davwere.gavida dro, mama SemTxveviT waawyda amwigns da meCaieebze dawerili is leqsicnaxa, mimixmo TavisTan, miCvena leqsida miTxra: „yoCaR, Svilo, zogierTipoeti wlobiT ver axerxebs wignSidabeWdvas da Seni leqsi ki ukve dau-beWdavTo!“..

mamis am taqtianma iumorma SedegigamoiRo: is aRarasodes momityuebia daes SemTxveva, albaT, Cemi momavali Semoq-medebiTi siwrfelisa da patiosnebisstimulic gaxda...

mamaCemis, lazare Coxelis SesaxebvaxuSti kotetiSvilma radiogadace-ma gaakeTa rubrikiT „leqso, nu dai-kargebi“, magram mamam veRar moismina,male gardaicvala. sicocxleSive ibeW-deboda misi leqsebi Jurnal-gazeTebSi,Tumca wignis gamocema, risi didi sur-vilic hqonda, veRar moaswro. me esZalian mawuxebda da gadavwyvite, mamisleqsebi amemRerebina. albaT, misma sulmamikarnaxa - mis 15 leqsze Sevqmeni sim-Rerebi, gamovuSvi kompaqt-diski „ocneba“.

myavda deda, guruli qalbatoni ro-za beriSvili, romelic ar maxsovs:rva Tvis viyavi, Cemi daiko ki - samiwlisa, roca Cemi Zmis, xuTi wlisleris sikvdils gadahyva... meubnebian,araCveulebrivad mReroda, SesaniSnavkrimanWuls ambobdao, guriaSi laure-atobis sigelebic hqonia...

minda giTxraT, rom myavda gamzrde-li deda naziko qitesaSvili, romelmacoTxi wlis asakidan gamzarda. garda-icvala 1971 wels. Cemi mama 1973 we-ls isev daqorwinda mariam CekuriS-

roca internetSi, youtube-ze, zaira Coxels vusmen, Tbil qveynebSigadamfreni romeliRac mgalobeli Citi magondeba: mSobliuriWala-wylebi, xatula mTa-bari mosalodneli yinvis SiSiT rom da-tova, ucxoeTSi gamoizamTra, ukan dabruneba ki, raRac mizeziT,vera da ver SeZlo.

zairas ulamazes, sruliad gansxvavebuli tembris xmaSic iscremli da tkivilia CaRvrili, mravali aTasi kilometris siSo-ridanac rom swvdeba monatrebul samSoblos, im Citis msgavsad,okeanis gaRmidanac efereba da esiyvaruleba Tavis budes.

simRerebi, romelTac zaira Coxeli marto, an uaxloes megob-rebTan erTad asrulebs, Cveni Tanamemamuleebis emigrantul cxovre-bas gansakuTrebulad alamazebs, mTel kontinentze gafantulqarTvelobas guls uTbobs, esalbuneba da siyvaruliT avsebs.

mReris zaira Coxeli da usmens amerikis qarTveloba. mReriszaira da bevrma arc ki icis, es sevdiani, mgrZnobiare qalbatoniramodena warsuls atarebs, raoden sxvanairi da gamorCeulia.

aba, movusminoT...

vilze, romelic wlinaxevris win gar-daicvala. orive dedinacvali brwyinva-le adamiani iyo. ase rom, sami dedamyavda...

me da Cemi daiko lali bavSvobi-dan vmRerodiT, ukve oTxi wlisas xmeb-Si SemeZlo simRera. saskolo olimpi-adebze gamovdiodiT, maswavlebelTa sax-lSi arsebul ansablSi vmRerodiT Ci-to SoSiaSvilis xelmZRvanelobiT. al-baT, yvelaferma aman - genma, garemom,ojaxurma tradiciam ganapiroba Cemigzac xelovnebaSi.

Cemi SemoqmedebiTicxovreba saqarTveloSiTbilisis meaTe saSualo skolis

damTavrebisTanave Cavabare pirvel musi-kalur saswavlebelSi. 1970 wlidanamerikaSi wamosvlamde vmuSaobdi saqar-Tvelos niko sulxaniSvilis saxelo-bis saxelmwifo kapelaSi. im period-Si samxatvro xelmZRvaneli iyo gurambaqraZe, Semdeg - givi munjiSvili, diri-Jori - givi comaia.

usazRvrod miyvarda kapelaSi sim-Rera, is Cemi sulis nawilia da dRemdemaqvs misi nostalgia.

1976 wels davamTavre Tbilisisvano sarajiSvilis saxelobis saxel-mwifo konservatoriis vokaluri fa-kulteti, pedagog iulia faliaSvilisklasi.

1978 wlidan viyavi sionis sakaTed-ro taZris Sereuli gundis mgalobe-li. erTxel swored aqedan gavemgzavreTgermaniis federaciul respublikaSi,sadac msoflios marTlmadideblurieklesiebis gundebi hyavdaT miwveuliwirva-locvis Casatareblad. Cveni Se-

reuli gundis regenti iyo eTer koxo-Ze, vaJTa gundisa - nodar kiknaZe, Tangvaxldnen episkoposi guram Salambe-riZe, protodiakoni amiran amiranaSvi-li (amJamad ukve dekanozi) da uSiSro-ebis samsaxuris warmomadgeneli. Cave-diT regensburgSi, saidanac gavdiodiTsxvadasxva qalaqis eklesiebSi da vga-lobdiT. Cveni maspinZeli iyo doqto-ri rauxi. erTxelac, gavemgzavreT ki-olnSi, sadac maspinZeli, doqtori val-termani, ratomRac, ugulod, Zalian ofi-cialurad dagvxvda. CasvlisTanave iqve,axlos mdebare eklesiaSi wagviyvanadasaTvaliereblad. Cveni vaJebi yvelaxatTan galobdnen xolme da aqac, raTqma unda, daiwyes galoba - „Sen xarvenaxi“. es Cveni uJmuri maspinZeliusmens, usmens da gaocebuli Sescqerismgaloblebs. TiTqos gamocvales adami-ani, uecrad gaubrwyinda saxe, aRfrTova-nebas veRar malavda. Semdeg banketze,sufrasTan Tqva: meubnebodnen, rad ginda,rom iwvev uintereso mgaloblebso da,aba, axla gamibedon da es miTxrano...meore dRes wirva-locva CavatareTsan severinis taZarSi, qarTvelebic iyvnen,radioTiTac gadaica.

aqve gavixseneb: erT dRes sionisSereul gundTan repeticias atarebdaim periodSi regenti givi comaia. uceb,gaiRo kari da SemobrZanda Cveni saTnoda uZvirfasesi patriarqi, mivida pia-ninosTan da daukra partitura saga-loblisa, razec Cven vmuSaobdiT, Tanigaloba: ai, am adgilze aseTi niuansiunda gaakeToTo, agvixsna... es suraTidRemde waruSlelad midgas Tvalwin...

misi uwmindesobisagan dajildoe-

Page 40: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

40

ojaxTanerTad

trio ̀ qarTuli hangi~

buli gaxlavarT bibliiTa da sigeliT,es Cemi yvelaze Zvirfasi jildoa.

erTxans vmuSaobdi wyneTis xelov-nebis skolaSic, sadac vaswavlidi vo-kals. direqtori gaxldaT Tamila za-tikaSvili.

aseve, didi mogonebebi makavSirebstrio „qarTul hangTan“, sadac lelaTaTaraiZesTan da mzia bekuraSvilTanerTad vmRerodi. trios wevrebi saf-rangeTSi, saqarTvelos kulturis dRe-ebSi vmonawileobdiT. aseve miwveuligaxldiT holandiaSi - Cveni kompaqt-diskis prezentaciaze, sadac veRar wave-diT, radgan me da mzia amerikaSi gadmo-vixveweT da mivatoveT Cveni lela.manamde ki triom koncertebiT Semoi-ara saqarTvelos kuTxeebi, msaxiobebTan- Temo nacvliSvilTan, gia jafariZes-Tan, oTar seTuriZesTan da sxvebTanerTad.

goderZi Coxels Cvens trioze fil-mis gadaReba undoda, magram...

rogorc yvela aq wamosuls, me damziasac ar gvegona, Tu ase CagviTrev-da amerika da amdenxans aq davrCebodiT.

Cemi SemoqmedebiTi gzis erT-erTiTbili mogonebaa aseve ansambli „qalgu-lo“, romelic Camoayaliba momReralmaCito SoSiaSvilma, Semdeg ansambls xel-mZRvanelobda mzia bekuraSvili.

gastrolebiT movlili maqvs yofi-li sabWoTa kavSiris yvela respublika,sazRvargareTis qveynebi...

aq, amerikaSisimarTle giTxraT, ucnaurad mox-

da Cemi aq Camosvla... megobars - Tami-la zatikaSvils, xelovnebis skolisdireqtors, hqonda amerikaSi Camosvlissurvili da Cvenc gvirCia, aiReT Jetonida gadiT gasaubrebaze, iqneb erTadwavideT, gagvimarTlos da iq koncerte-bi CavataroT, eklesiaSic vigalobebTo...Cvenc, mziam da me, aviReT es sabediswe-ro Jetonebi da uproblemod CagvirtyesbeWedi, iseTi kargi sabuTebi gvqonda.stumris statusiT CamovediT da miv-xvdiT, rom ia-vardiT ar yofila emig-rantis gza mofenili.

daviwyeT samuSaos Zebna, radgan, ele-mentarulad, saarsebo fulic ki argagvaCnda. TbilisSi mxolod gzis fu-li visesxeT, ukan wasasvleli gza moW-rili iyo, xelcarieli ver wavido-diT... daviwyeT ojaxebSi, bavSvebTanmuSaoba. me Zalian miWirda Segueba,TiTqmis mTeli weli tirilSi gava-tare. magram nel-nela eCveva adamiani,rogorc Cans... saSineli nostalgiamqonda da maqvs axlac, da ara marto

nana aleqsandriasTan daguram doCanaSvilTan erTad

Page 41: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

41

me... filmi „miwis sjuli“ kargadgadmoscems emigranti qarTvelebis su-lier mdgomareobas...

Tu ara isev da isev xelovneba, vergavZlebdi aq.

sxvaTaSoris, 2001 wlis teraqtisdros Cemi megobari mzia metroSi mox-vda da bewvze gadarCa. manhetenSi midi-oda, cota adre rom amosuliyo, dai-Rupeboda, radganac zustad im adgilashqonda saqme. erTi wlis Semdeg memimiwvies mileniumis TeatrSi, saqvel-moqmedo koncertze, sadac SevasruleCemi sakuTari simRera saSa sokolovisteqstze - „dobri sled“.

1999 wels mzia bekuraSvilma, Tami-la zatikaSvilma da me daviwyeT simRe-ra „Dancing Crane“-s simRerisa da cek-vis qarTul ansamblSi, romlis xel-mZRvanelebi arian viqtor sirelsonida lia baxturiZe. vasrulebT yvelaJanris simReras. Cven agreTve vgalob-diT eklesiaSi manhetenze, regent luizacaavasTan erTad. maSin cota mrevliiyo, radganac amdeni qarTveli ar gax-ldaT wamosuli, dRes ki ukve wmindaninos saxelobis qarTuli eklesiagvaqvs amerikaSi, mrevlic bevria. wirva-locvas aRavlens SesaniSnavi moZRvarimama aleqsandre.

amerikaSi Cemi yofnisas gamovuSviramdenime kompaqt-diski saavtoro daSereuli programiT: „monatreba“, „saqa-rTvelo edemia“, „ocneba“, „dobri sled“,„dialogi“ da „mamuli“, romelic mivuZ-Rveni Cemi dis xsovnas.

lalisTan ganSorebam yvelafris in-teresi damikarga, CamovSordi xelovne-bas, TiTqos cxovrebis mizani gamiqra...daiko iyo Cemi stimuli, mas vuZRvnidiTiTqmis yvelafers, rasac vakeTebdi.araerTxel miTqvams misTvis: „laliko,xalxi fuls akeTebs amerikaSi da mesimRerebs vwer, vis unda, netav-meTqi?“is ki mpasuxobda: „ras ambob, me iseTibednieri var, rom yovel Sens axal si-mReras zeimiviT velodebio.“

bolos da bolos, dRes ukve Taviaviyvane xelSi da isev davbrundi „Dan-cing Crane“-Si, romelic amJamad qarTu-li kulturis centria. aq arsebul„qarTul TeatrSi“, romelic lia bax-turiZe-sirelsonma Camoayaliba, moRva-weoben: cuca kapanaZe, xaTuna ioselia-ni da sxvebi. amerikaSi dabadebulibavSvebi aq arsebul wreebSi qarTulenas swavloben, aseve euflebian simRe-ras, cekvas, samsaxiobo ostatobas.

kidev davamatebdi, rom Cveni trio„magnolia“ koncertebiT gamodis „lin-koln-centrSi“, bostonis universitet-

Si, mileniumis TeatrSi da sxva pres-tiJul scenebze. ramdenjerme mimiwvi-es radioSi, CemTan ramdenjerme Cawerainterviu radio „amerikis xmis“ Jurna-listma eTer fiCxaZem, Cemze gaakeTesgadacema da simRerebi gaaJReres „de-vidson radio“-Si. vTanamSromlobdiTmomReral da kompozitor medea sixa-ruliZesTan (trio „samaias“ wevri),vasrulebdi mis mier saSa sokolovisleqsebze daweril romansebs da liri-ul simRerebs kafe „Ozi“-Si.

qarTuli simReris sulierTxel koncerti gvqonda „Dan-

cing Crane“-s linkoln centrSi. aRf-rTovanebuli amerikeli mayurebelitaSs ukravda qarTul cekvas da simRe-ras. me da mzia vmRerodiT xalxur„iavnanas“ da uceb SevniSneT, wina rigSirogor tirodnen. koncertis Semdeges adamianebi CvenTan movidnen mosalo-cad. vkiTxeT, Tqven xom ar gesmiT amsimReris sityvebi da ase ratom ganic-didiTo? gvipasuxes: Tqvens simRerasusityvodac SeigrZnobs adamiani, qarTu-li harmonia unikaluriao.

amerikaSi rogor SevinarCune qarTu-li simReris suli? es, me mgoni, CemiTaobis adamianisaTvis Zneli ar aris.CemSi ise Rrmad, Sig gulSi zis qarTu-li musika, yvela Janris simRera, cekva,poezia, mxatvroba, rom veranairi ucxoqveyana, kerZod, amerika ver Secvlismis siyvaruls. Cemi simRerebis mosme-nisas, albaT, mixvdebiT, rom TiTqmisyvelgan samSoblos mivtiri. ra Tqmaunda, amerikas ar uTxovia, Camodi daaq icxovreo, magram bedisweram wamog-viyvana am qveyanaSi... ra Tqma unda, bev-ri ram momwons amerikuli, magram Cem-Tvis is mainc ucxo sxeulia...

samwuxarod, axalgazrdebSi da, miTu-metes, aq dabadebul ymawvilebSi, nakle-bad, an TiTqmis ar aris qarTuli suli(zogierTi ojaxis garda, romlebicTavgamodebiT ibrZvian, raTa maTma Svi-lebma ar dakargon qarTuli ena da qar-Tuli suli)...

rogor vqmni?pirvel rigSi, minda giTxraT, rom

Cems Tavs ar miviCnev kompozitorad.me ar maqvs sakompozicio ganaTleba.ubralod, vqmni simRerebs... adre vwerdixolme simRerebs im leqsebze, romle-bic momewoneboda, vasrulebdi Cems megob-rebTan, magram ar vamxeldi, rom es Cemimusika iyo. roca davinaxe, rom moswon-daT, nel-nela daviwye gamJRavneba dagadavwyvite, ufro seriozulad mome-

kida xeli...pirvelad aranJireba da simReris

Cawera gamikeTa SesaniSnavma gitaristmada brwyinvale adamianma kako vaSalo-miZem. aranJirebas didi roli SeaqvssimReris galamazebaSi. TbilisSi gamo-vuSvi kaseta, romelSic cxra simReraSevitane, leqsebis avtorebia: mirza uk-leba, goderZi Coxeli, lazare Coxeli...amerikaSic ganvagrZe simRerebis wera.

rogor vqmni melodiebs? upirvele-sad, unda momewonos leqsi, Semdeg, leq-sidan gamomdinare, modis melodia. arisxolme brwyinvale leqsi, SeiZleba iT-qvas, Sedevri, magram simRerisTvis argamodgeba - SeiZleba, dakargos is madli,rac Cado masSi avtorma.

amerikaSi gavicani saocrad niWie-ri adamianebi, romlebic muSaoben, TumcasakuTari SemoqmedebiTi monacemebis ga-movlenasac axerxeben. tardeba qarTu-li poeziis saRamoebi. minda CamogiTva-loT poetebi, romelTa leqsebzec Sev-qmeni simRerebi: nodar beriSvili, mirzaukleba, manuCar kaWaxiZe, dali kiknaZe,nana goguaZe, rostom yenia, besik qavSbaia,Tamila zatikaSvili, nana mefariSvili;agreTve rusi poetebi: saSa sokolovida raisa xodorova.

simRerebis umravlesobas studia-Si Cawerisas me TviTon vSlidi xmebSi:3, 4 da 5 xmac damidevs, radganac CemimomRerali megobrebi ver iclidnen,rom sarepeticiod da Casawerad Sevx-vedrodiT (aseTi cxovrebaa aq). miu-xedavad amisa, movaxerxe da ramdenimesimRera Cavwere maTTan. eseni arian:mzia da giuli bekuraSvilebi, daToda giga ambrosiZeebi, manana Citauri,vano goderZiSvili, zaza revaziSvili,zaza sidamoniZe, beqa abulaSvili, vaxtangmegreliSvili, viqtor koCieru, aleqsan-dre rapoporti. amerikaSi aranJirebisavtorebi arian: vano goderZiSvilida igor miSkoi. gitaris akompanimen-ti - Temur mWedliSvili.

goderZi...goderZi gare biZaSvili iyo. Cven

gvian davaxlovdiT, SevxvdiT mxatvar-akademikos ilia pataSuris ojaxSida mis mere davuaxlovdiT erTmaneTs.amerikaSi Cemi wamosvlis Semdeg, gansa-kuTrebiT axlos iyvnen Cemi daikolali da goderZi, usazRvrod uyvardaTerTmaneTi, goderZi xSirad midiodaCvens ojaxSi. is iyo saocrad Tavmda-bali da bavSviviT sufTa guli hqonda.lalis gardacvalebam Zalze imoqmedamasze da dardobda. oTxi Tvis SemdegTviTonac daiRupa. sakmarisi yuradReba

Page 42: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

42

ver miiRo sicocxleSi, erTxel miTxrakidec - ermac damiviwya da bermaco.arada, goderZis cota momagrebas elod-nen, rom sazRvargareT operaciisTvisgaegzavnaT. sapatriarqo apirebda amas,rogorc miTxres.

misi filmis „samoTxis gvritebis“Cveneba rom Catarda filarmoniaSi, ram-deni adamianic iq iyo, ufro meti ga-reT darCa. maT Soris aRmovCndi mec -adgili aRar iyo. SemdegSi filmisganxilva Catarda rusTavelis kinoTe-atrSi, Cvenebamde Cvenma triom „qarTul-ma hangma“ ori simRera Seasrula.

rogori var scenis miRma?Znelia sakuTar Tavze laparaki. me

mgonia, rom ara var avi, gaxlavarTmSvidobismoyvare, miyvars adamianebi, me-gobrebi, moxucebi, bavSvebi, buneba... mixa-ria, roca niWier adamians umarTlebs.ganvicdi, roca viRaceebi dRes megobro-ben da xval mtrebi xdebian. ar miyvars,politikis gamo erTmaneTs rom lanZRa-ven, miTumetes - xelovani adamianebi.politika rTulia da yvelas ar SeuZ-lia, saRad gansajos.

Cemi cxovreba scenis gareT dResCveulebrivad miedineba, araferi gansa-kuTrebuli...

vcxovrob qalaq bruklinSi, vmuSa-ob qalaq qvinsSi - moxuc qalbatonsvuvli oTxi dRe...

rac amerikaSi Camovedi, saqarTvelo-Si yoveldRe „mivdivar“...

2007 wlis ivlisSi miviRe grin-karta da wasvla-mosvlis uflebacgaCnda. vapirebdi wasvlas da uceb Ce-mi daiko lali saavadmyofoSi moxvda...meore dResve gavfrindi TbilisSi da...Cemi dis kubos davadeqi! albaT, mixvde-biT, ra gadavitane! rva weli iyo gasu-li, rac saqarTveloSi ar vyofilvar,rogor menatreboda, vocnebobdi im dRe-ze, rodis Cavidodi da, ai, uceb, aseTiSexvedra momiwyo bedisweram...

2011 wels TiTqmis 6 Tve davyavisaqarTveloSi da Cems moxuc mesamededas vuvlidi. mere isev wamovediamerikaSi, rom sabuTebi ar gamfuWebo-da, daviwye muSaoba da igive damemarTa- erTi Tvis Tavze kvlav ukan Camov-frindi, saqarTveloSi, da gamzrdelidedis kubos davadeqi... ase rom, sulusixarulo, sevdiani istoria maqvs.

am zafxuls vapireb saqarTveloSiwasvlas. Zvelebur sixaruls ukve ve-Rar vgrZnob samSoblosTan Sexvedriswin, radgan iq Cemi pirveli nabijebisaflavebisken gadaidgmeba...

mainc imediT mavsebs CemTvis Zvirfa-

si im adamianebis naxva, visac kidevvaxsovar.

* * *interviu maSin gamodis srulyofi-

li, roca respondenti Tvalwin gyavsda mis Sesaxeb bevri informacia gaqvs.zaira CoxelTan dialogi ki metisme-tad SezRudul pirobebSi warimarTa:igi Cems SekiTxvebs Jamidan Jam, mobi-luri telefoniT gamogzavnili ZunwiSetyobinebebis meSveobiT pasuxobda.

rogorc Tavmdabal, keTilSobil adami-anebs sCveviaT, arc qalbatoni zairagamoirCeva sakuTar Tavze laparakisdidi surviliT.

da, mainc, mgonia, rom Cveni Tanamema-muleebisaTvis saintereso iqneba espawawina „mesijebi“, romelic ise tkbi-lad moedineboda Semoqmedi qalbatonismobiluridan, rogorc Citis oqrosniskartidan - mSobliuri hangebi.

nanuli cxvediani

Page 43: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

43

dagvikavSirdiT:

rauli: 646-267-8312malxazi: 347-634-9836

dilis 9:35/saRamos 5:3592nd street da

Fort Hamilton Ave.kuTxeSi, R-train-is

gaCerebidan 2 blokSi.

dilis 9:15/saRamos 5:15Coney Island Ave. da Avenue J kuTxeSi,

ChaseBank-is mopirdapire mxares;

dilis 9:10/saRamos 5:10Coney Island Ave. da Kings Hwy.

kuTxeSi, AT&T-is win;

dilis 9:05/saRamos 5:05Coney Island Ave. da Avenue U kuTxeSi,

McDonald-is sapirispiro mxares;

dilis 9:00/saRamos 5:00Coney Island Ave. da Brighton Beach Ave.

kuTxeSi, ChaseBank-is win;

dil

is 9:18/saR

amos 5

:18

Bay Parkw

ay Ave. d

a McD

onald Ave.

kuTxeSi, F-train-is gaCer

ebasTan;

dil

is 9:20/saR

amos 5

:20

Bay Parkw

ay Ave. d

a 67th Street kuTxeSi,

N-train-is Sesasvl

elis sapir

ispiro mxar

es;

dil

is 9:25/saR

amos 5

:25

Bay Parkw

ay Ave. d

a 85th Street

kuTxeSi, C

haseBank-is w

in;

wm. ninos saxelobis niu-iorkisqarTuli eklesiis avtobusis marSruti

avtobusimuSaobsSabaT saRamosada kvira diliT,agreTvesadResaswaulodReebSi

thsb upbc

cfafcehb

jhb ljkfhb

Page 44: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

44

wveTi sisxlisawveTi sisxlisawveTi sisxlisawveTi sisxlisawveTi sisxlisaCemSi ar arisCemSi ar arisCemSi ar arisCemSi ar arisCemSi ar arisaraqarTuli!araqarTuli!araqarTuli!araqarTuli!araqarTuli!

galaktionigalaktionigalaktionigalaktionigalaktioni

eliso wiklauri -moqandake,

mxatvari,

poeti...

301-eme

viqnebidRes

aragveli!

301-eme

viqnebidRes

aragveli!

Page 45: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

45

Zlier STabeWdilebas maSinve axdens,gacnobisTanave.

riTi? zustad ver getyviT. konkre-tulad erTi ramiT ara, mTlianobaSiuceb gamaxsovrebs Tavs. sworad, gamar-Tulad metyvelebs, gulisyuriT gismens,gangawyobs sasaubrod, ar cdilobs Tavimogawonos, mogxiblos, Tavbru dagaxviosTavisi ganswavlulobiT, inteleqtiT,niWiT, bolosdabolos Tavisi mSvenie-ri SemoqmedebiT (es yvelaferi xommas namdvilad aqvs). amitomac adviladSedixar kontaqtSi da Zalian Cveu-lebrivad iReb bevr rames, romelsacsxva SemTxvevaSi, sxva situaciaSi dasxva adamianTan araCveulebrivadac CaT-vlidiT. da amis miuxedavad (TumcaSeiZleba swored amitomac) acnobie-reb, rom moxibluli rCebi pirovnebiT,romlis gacnobis bednierebac wiladgergo.

* * *aseTi ram, dameTaxmebiT, xSirad ar

xdeba. gansakuTrebiT aq, ucxo qveyana-Si, sadac bevri ramaa miuRebeli CvenT-vis (uamrav dadebiTTan erTad), CvenigrZnobebic ufro gafaqizebulia daswored TanamemamuleebSi veZebT yvela-fer imas, rac ase Zalian dagvaklda, racase Zalian gvenatreba, rac ase Cveneulia.

umetesad ki ukmarisobis, daukmayo-fileblobis, wyenis, gulistkivilisgrZnoba gvrCeba axali adamianebis gac-nobisas (ratom? gana imitom, rom isinicudebi arian Cvengan gansxvavebiT? ara,namdvilad ara, magram es albaT sxvasaubris Temaa.)

* * *eliso cdilobs siTbo miagebos,

tkivili gainawilos, sixaruli gai-ziaros, wamodgomaSi miexmaros yvelas,viszec uamboben anda Tvali miuwvdeba.ara, me materialurs ar vgulisxmob.aq misi SesaZleblobebi Zalian mokrZa-lebulia. sulier, moralur mxardaWe-raze vambob, rac aranakleb, xSirad kigacilebiT mniSvnelovania materialu-rze. misi saxli oazisiviTaa bevrisaT-vis, samSoblomonatrebuli, umegobrod,eulad darCenili adamianebisaTvis. aqerTmaneTisgan imdenad gansxvavebul pi-rovnebebs Sexvdebi, gagikvirdeba. ifiqreb,erT adamians rogor SeiZleba siaxlo-vis gza amdeni da amdensaxovani hqonde-so. aqvs ki - faqtebi yovelTvis jiutia.

* * *uWirs elisosac amerikaSi cxovreba,

Tumca TiTqmis mudam imediania, Rimi-liania, amas Zalze advilad gadasdebssxvasac. esaa albaT erTi ZiriTadimizezi imisa, ris gamoc masTan misvla

uxariaT. meore da umTavresi misiSemoqmedebaa, ase uxvad rom ganfenilamisi patara binis yvela kuTxeSi, yvelakedelze. Semoqmedebis didi nawili sa-qarTveloSia da mgonia, rom is elisosa-Tvis ukan uTuod dabrunebis da aq di-di saqmeebis myar garantad rCeba. magramCven amjerad mxolod amaze vTqvaT,rac aqaa, risi TviTmxilvelnic varT.

* * *sruliad SemTxveviT movxvdi eli-

sos binaSi am oriode wlis winaT,Cemi amerikaSi cxovrebis cota Znel

ri saCuqrad gadasca). eliso, ra Tqmaunda, daibna da erTi piroba ifiqra,sxva vinmeSi xom ar SeveSaleo, mosa-ubrem kidev ufro daukonkreta, TqveninamuSevari Cemi avadmyofi dedis sawoloTaxSi gadavitane, radgan me TviTonganvicdidi saocar zemoqmedebas misgano.gumans ar umtyunia. dedamisi marTlacgamojanmrTelda.

elisos eRimeba, albaT kargad um-kurnales da arc bedisagan iyo ganwi-rulio. im qals ki ase sjera. modida gadaajere. anda ratom unda gadaa-jero, roca... mec mjera. SeiZleba sxva-sac (romelsac jer ar uTqvams, anjer ver mimxvdara).

* * *weRan vTqvi, saocari siTbo modis-

meTqi am namuSevrebidan, amasac romTavi davaneboT, TiToeuli maTgani imde-nad mSvenieria, imdeni amaRlebuli fiq-risa da gansjis gancdas badebs adami-anSi, rom SerCevis gareSe aiReT rome-lime am patara qandakebebidan, masStabu-rad gazardeT, saTanado adgili Seur-CieT da igi xelovnebis nimuSebiT ga-nebivrebul nebismier qalaqsa Tu qveyanasdaamSvenebs. RvTis madliT, avtori ori-ginalebs TiTqmis ar yidis, mxolod -qandakebis aslebs da ferweris repro-duqciebs, radgan Tvlis, TviTonac damisi namuSevrebic saqarTvelos ekuTvnis.

* * *rom vTqva, saqarTvelos mis cxovre-

baSi gansakuTrebuli adgili ukavia-meTqi, es igivea albaT, TiTqos araferimeTqvas. mTeli misi cxovreba saqarTve-loa.

`TumcaRa mudam miyvardi, samSoblosrogorRac zogadad aRviqvamdi, krebi-Tad, Sen ki pirovneba yofilxar, konkre-tuli, yvelaze Zvirfasi da yvelazesayvareli. nu damZraxav Cemo, aki mSob-lebi da Svilebi yvelas gviyvars, magramCveni siyvarulis simZafre maSinRa gamoC-ndeba xolme, roca raime uWirT daTavadac maSin vacnobierebT, Tu rao-den gviyvars. hoda, nu miwyen siyvaru-lo Cemo, Cemo warsulo, awmyov Cemoda momavalo, dedav da Svilo Cemo daCemive Tavo. raRa dagimalo, megonamTeli Cemi siyvaruli Cems saqmes ekuT-vnoda. Turme mTeli Cemi siyvaruli,Cemi saqmec da Cemi cxovrebac mxolodSeni yofila, radgan mxolod SeniTda SenTvis minda yoveli” (eliso).

* * *elisos amerikaSi Camosvlis miza-

nic sxva iyo, bevri Cvenganisgan gansxva-vebuli. imedovnebda, rom mis erT-erT,yvelaze ufro nafereb, wlebis manZilze

periodSi. megona sxva samyaroSi aRmov-Cndi. misaRebi oTaxi patara sagamofe-no darbazs waagavda - mxatvroba, mcirezomis umSvenieresi qandakebebi, kerami-ka da yvela namuSevarSi iyo raRaciseTi, romelic simSvides, rwmenas, simya-res ginergavda, siTbos gaZlevda (arvici, SeiZleba Zalian Zvelmoduri var,magram xelovnebisagan me swored amgvarSegrZnebebs velodebi). gavTbi, movixibleda davrCi ase moxibluli dRemde.

* * *mis namuSevrebs rom saocari Semoq-

medebis Zala aqvs, amaSi kidev erTxeldavrwmundi sul axlaxan, roca elisoserTma amerikelma nacnobma gamoucxada,Tqven dedaCemi sikvdils gadaarCineTo(saqme imaSia, rom ramdenime wlis winaTam qalbatons elisom Tavisi namuSeva-

Page 46: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

46

gulSi natareb da amjerad ukve konkre-tulsaxemiRebuli proeqtis xorcSes-xmas SeZlebda aqauri mecenatebis dax-marebiT, radgan kargad esmoda, rom ngre-viT, SinaomebiTa Tu ekonomikuri sidux-WiriT welSi moxril mis qveyanas axa-li proeqtebisaTvis ar ecala. Tumca,es arcTu ise advili gamodga msofli-os umdidres qveyanaSic.

* * *kidev erTi mizezi imisa, rom elisos-

Tan misvla uxariaT, isicaa, rom iq yo-velTvis qarTuli samzareulos surne-li trialebs. samzareuloSi ki mTavarirolis Semsrulebeli elisos ufrosida Tinaa (es werili 2005 wlis Teber-valSi daibeWda ̀ mamulSi~, qalbatoniTina am ramodenime Tvis winaT garda-icvala. red.). ganaTlebiT filologi,mowodebiT Semoqmedi, daniSnulebiTelisos patroni da qomagi. igi erTd-roulad dedacaa, dac, megobaric, mrCeve-lic, yvelaze mkacri kritikosic.

araferi advilad ar modis. Tu gin-da raime mniSvnelovani Sedegi miiRo,msxverplSewirvisaTvisac mzad unda iyo.aq sasworze daido Semoqmedeba, ideissamsaxuri da sxva danarCeni - piradicxovreba, piradi keTildReoba. elisomsxva danarCeni xom Seiwira, igive dae-marTa, rasac Tinas piraduli erqva...radgan elisos daxmareba sWirdeboda,gverdSi dgoma sWirdeboda.

* * *mogexsenebaT, CvenTan rogor kargad

viciT niWieri kacis dafaseba, xelisSewyoba. magaliTisaTvis Sors wasvlaar gvinda. vin aRar miiRo Semoqmede-biTi saxelosno TbilisSi - mxatvar-ma Tu aramxatvarma, SemoqmedebiTma muSak-ma Tu saerTod am saqmisgan Sors md-

garma pirma, vin aRar... elisosTvis kiara da ar gamoiZebna. kidev kargi, mSob-lebis bina hqondaT vakeSi, sadac megob-rebi da samuSao erTad Tavsdeboda.iqac saloniviT iyo misi saxli. dRi-siT vin aRar midioda, saRamos qarTu-li sufra, leqsi da simRera iwonebdaTavs. Rame ki Semoqmedisa iyo sakuTrad.

* * *saxelmwifo dawesebulebebSi araso-

des umuSavia. Tavisufali Semoqmediiyo. Sesabamisad - ufulo. amitom aqacTinas unda emarjva, sulieris gardamaterialuric saWiro iyo. ise, kera-mikuli namuSevrebi Tinas naxelavia,maTSi uTuod igrZnoba Semoqmedis xe-li. vin icis, am gziT rom wasuliyomisi cxovreba, rogor simaRleebamdemividoda Tinac, magram mas amisaTvisarasodes ecala. mter-moyvares pasuxisgacema undoda. yvelaferma aman, etyo-ba gaamkacra cotaTi Tina, pirSi mTqme-lis saxeli daugdo, ekonomiuri cxov-reba aswavla, yvelafris gaTvla, yvelaf-ris gaTvaliswineba. Tumca dakvirvebu-li Tvali advilad SeamCnevs, ra xalasiguli imaleba mkacri tonis miRma.

roca momavlis gegmebze, Tavis jer-jerobiT ganuxorcielebul sainteresoproeqtebze saubrobs eliso da erTiSexedviT irealurSi daabijebs, Tinauceb daabrunebs xolme miwaze daAaqacgajavrebul tonSi Tu laparakis kilo-Si mainc Tanamzraxvelis kvals aRmo-aCen, rasac arc Tavmowoneba aklia, arcim irealuris rwmena.

* * *da Sen ucxo adamiani advilad xv-

debi, rom am ojaxis tradiciaa - siax-lisken swrafva, Zireuli faseulobe-bis Semonaxva, gaWirvebulisTvis xelis

gamarTva. Tundac sul axlaxan oriumweo bartyi rom ipova elisom quCa-Si (arc Wama da miT ufro, arc frenarom icodnen), aSkara sikvdils romgadaarCina da saxlSi moiyvana, erTi-ori TviT SevifaroT rogormeo. oh,problemebi gvakliao, Tqva Tinam pirve-lad, magram Semdeg erTad izrunes spe-cialur sakvebze, sawovaraze, riTicaWmeven xolme yovel sam saaTSi erTxel,galiaze, sadac aZineben da a.S. dResukve mozrdilebi arian Citebi, cotacda gamoeTxovebian albaT, gauSveben, Tavi-suflebas miscemen. Tumca danamdvile-biT vici, problemebis miuxedavad Zali-an daakldebian isini.

* * *rac amerikaSia, SemoqmedebiTad iseTi

datvirTviT ver muSaobs eliso, iseTavisufali arcaa, radgan ucxo qveya-naSi materialuri mxarec misi mosag-varebelia. mSvenieri inglisuri Turusuli, saSualebas aZlevs moswavle-ebi aiyvanos, urTierTobebi daamyaros,saarsebo saSualebebi gamonaxos. amasTavs ki arTmevs, magram amave dros yve-laferi es Zalian tvirTavs da Tu saqa-rTveloSi sakuTar budes miCveuliCitiviT mTeli dReebi SeeZlo saxli-dan ar gasuliyo, ise emuSava, aq ase argamodis. misi SemoqmedebiTi buneba kiTavisas moiTxovs. mogexsenebaT, niWimxolod erT^rameSi arasodes vlindeba,Tu is marTlac zecidan modis. elisos-Tanac ase gamovida - leqsebis weradaiwyo da (Tumca qarTuli emigraci-idan lamis yoveli meore leqsebs wers)misi iSviaTi niWi aqac gamomJRavnda.saqarTvelom amjerad mSvenieri poetiSeiZina misi saxiT. am bolo drosprozaSic cdis beds da... vin icis!

Page 47: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

47

janrikaSiastumradelisosTan

debi

mravali stumariaxsovs elisos daTinas qarTul saxls

* * *bednierad CavTvli Tavs, Tu Cemi

monaTxrobiT erTi adamiani kidev See-mateba Tqveni nacnobobis wres. mererogori adamiani?! bednieri viqnebi imi-Tac, Cveni yoveldRiurobis sirTuleeb-Si cota xniT mainc uimedobisa dauilajobis gancda Tu mogexsnebaT, casTu SexedavT da xvalisas daijerebT.me dRes Tqven mxatvari, moqandake anpoeti ki ara, pirovneba gagacaniT, rome-lic aq, Cvens gverdiT cxovrobs. pirov-neba, romelic yvelas ar hgavs, pirov-neba, romlis cxovrebis wesic gansxva-vebulia, sxvebisagan gamorCeuli. amgamorCeulobis gamoa albaT, rom xSiradSeaxseneben - aq, Cemo batono amerikaa,unda imuSao, Tu ginda rom Tavi gai-tanoo. visac rogor SeuZlia ise gaaqvsaq Tavi (aqac da sxvaganac). zogi dReda Rame Sromobs, raRacas agrovebs,rom male wavides Tavis qveyanaSi, zogiaq darCenisaTvis imzadebs niadags, zogisistematurad agzavnis fuls saxlSi,Tavisianebs exmareba, maT uiolebs yovel-dRiurobas, TviTon ki aris aq gaurkve-vlad da rodemde iqneba, isic ar icis.

* * *eliso Taviseburad cxovrobs. muSa-

obs kidec, bevri ar sWirdeba, mciredi-Tac kmayofilia. samagierod fiqrisdro aqvs, weris dro aqvs, mokled, TavisTavs ekuTvnis. ise, wesiTa da rigiT,aseT did xelovans fulic bevri undahqondes, saxlic didi, SemoqmedebiTisaxelosnoc mowyobili, yofiT sakiT-xebze ki sxva unda zrunavdes. ase aqvsalbaT saqme awyobili yvela normaluriqveynis Svils, ase iqneba albaT odesmeCvenTvisac, Cveni mSvenieri qveynis niWi-eri SvilebisTvisac. dRes ki SeuZle-belia erTma kacma Sedevrebi Seqmna damis reklamazec, gavrcelebazec TviTonizruno. amgvari SeTavseba xom upirve-lesad Cven gvaklebs raRacas, Cven suli-erebas aklebs.

* * *da me mixaria, rom eliso ase Zlie-

ria, rom aranairi cduneba masze armoqmedebs, Tavis erTxel arCeul gzasmiuyveba da nabij-nabij, magram maincwin miiwevs. TavCaRunuli ki ar dadis,cas uyurebs, naTeli ferebi ar Ra-latobs, imedi ar tovebs. ufro metic,misi faqizi suli gacilebiT ZlierimsxverplSewirvisaTvisac mzadaa:

`301-e me viqnebi dRes aragveli...”- ambobs poeti, moqandake da mxatvarieliso wiklauri da me mjera, rom esmarto sityvebi araa.

lamara menTeSaSvili

Page 48: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

48

ianvris civ, usixarulo dRes, mou-lodnelad, „murabebis zeimze“ mimiwvi-es... zustad 5 saaTze safiCxiaze var,26 maisis quCis N68 saxlTan. ojaxisufrosi, diasaxlisis „instruqciis“Tanaxmad, WiSkarTan mxvdeba da Rimi-liani, Tbili Sexvedris Semdeg, perso-nalurad mimacilebs sadarbazo karamde(Turme asea yvela stumris SemTxvevaSi).

karis fardebs miRma ki ukve „namdvi-li quTaisi“ iwyeba - didi, naTeli sa-stumro oTaxi, Sindisfergadafarebuli,lamazad gawyobili magida, aseTive Sin-disfriT dafaruli skamebi; taxtisgaswvriv, sigrZisad Camokidebuli fera-di fardagi - Zveleburi gitariTa damandoliniT damSvenebuli; taxtze - xa-liCa da baliSebi; kuTxeSi - CuqurTme-biani Savi bufeti, Werze - JamTagan uv-neblad daxsnili, natifi WaRi, kedelze- saaTi, romelic yovel naxevar saaT-Si darbaislurad gvaxsenebs drois ar-sebobas, Tumca - amaod: stumrebi iseTimoxibluli arian am salonuri saRa-moTi, wasvlas aravin iCqaris.

qvemoT, maransa da „wina oTaxSi“,eTnografiuli kuTxea, iqve - ojaxisufrosis oqros xelebiT Seqmnili ul-amazesi nivTebi, patarebis portretebisferadi gamofena, simboluri - TiTqoswarsuli axal Taobas siyvaruliT aba-rebs mosafrTxilebel da SesanarCune-bel, Zvirfas tradiciebs...

ai, aseT „quTaisSi“ aRmovCndi - mecx-ramete-meoce saukunis retroTi da21-e saukunis siaxliT garemoculSi...

ojaxSi stumrad Svidi quTaTuriqalbatoni vimyofebiT: profesori, ki-nomcodne, mewarme, Jurnalisti da sxva-dasxva sagnis pedagogebi. zogierTebiki vicnobT erTmaneTs, zogic - Sedare-biT ucxoa. magram, mogvianebiT, yvelanivxvdebiT, rom saerTo interesebi daSexedulebebi gvaerTianebs, diasaxlis-mac swored am niSniT SegvarCia erTma-neTis gverdiT saRamos gasatareblad.

pirveli emocia: diasaxlisis Semos-vlamde mxiarulad vkiTxulobT magi-daze dadebul „murabebis zeimis prog-rama-menius.“ me vcdilob, swrafad movas-wro gadmowera. naxeT, ra originaluria:

„murabebi: kakali, leRvi, alubali,mayvali, TeTri bali, samoTxis vaSli,atami, msxali, kvaxi, sazamTros kani,feixoa.

Cirebis asorti TeTr kvaxze;flavi forToxliT;imeruli yveli (zafxulis) - RomiT;bostneulis salaTa raWuli burva-

kis xorciT;Cai: inglisidan (mwvane);

egviptidan;okribidan;karaqi „samxreTuli“ (surviliT);Rvino: kaxuri „saferavi“, „rqawiTe-

li“ (SerCeviT);nayeni: saSobao;mineraluri wyali „likani“ („noSpa“,

„aloxoli“ moTxovniT);saRamo datvirTuli iqneba cxeli

CaiT, RimiliT, tkbili mogonebebiT, samo-mavlo gegmebiT, aplodismentebiT, simSvi-dis gancdiT, madliT da, rac mTavaria,uflis mfarvelobiT.

gaformdeba avtografebi.stumrebs moemsaxurebian fotogada-

RebiT. saRamos gaaxmovanebs musikaluricentri da mowveulebi - SesaZleblo-bis mixedviT. msurvelebs SeuZliaT,gaerTon lotos...“

- ras iwer? - mawyvetinebs diasaxli-sis gamkacrebuli xma, - Sen, Cemo kargo,am saRamoze mowveuli xar, rogorcmegobari da ara, rogorc Jurnalisti!sadme gava Cqami Cems Sesaxeb da, gafrTxi-leb, samudamod gairicxebi stumarTaSemadgenlobidan!

diax, perspeqtiva friad arasasurve-lia! CaniSvnas Tavs vanebeb da zepiriaRqmis unaris amoZravebas vcdilob -diqtofonis, kalmis, wignakis gareSe.

arada, aseTi salonuri saRamo, vinicis, meramdened tardeba am ojaxSi, me

ki pirvelad veswrebi da rogor minda,gadmogceT STabeWdileba!

rusudani (diasaxlisis rZali): „sxva-dasxva dros Cems muls mouwyvia: „erTidedlis saRamo“, „kvaxis saRamo“, „Zro-xis saRamo“ (mxolod rZis produqte-biT, koqteilic ki rZisa iyo!), „erTa-derTi goWis saRamo“ da ase Semdeg.adamianebi vxalisobT, vmReriT, vsaubrobT,ganvitvirTebiT, yvelani Zalian nasia-movnebi midian xolme.“

diasaxlisi da rusudani RimiliTigoneben pirveli picis Semosvlas qu-TaisSi, im wlebis „delikatesebic“axsendebaT, gareT gadgmul, abolebulnavTquraze, simwriT rom amzadebdnen...sayovelTao gaWirvebis miuxedavad, me-gobrebis wreSi gatarebuli is saRa-moebi ra lamazi yofila!

diasaxlisi: „unda gviyvardes erTma-neTi, davexmaroT simartovis daZleva-Si. visac hgonia, rom masze aravin fi-qrobs da martoa, ai, swored masTan varCasafrebuli. unda vagrZnobinoT adami-ans, rom viRacas unda, am cxovrebaSigaaZlebinos.“ - aqve amatebs: „Tavadunda Seiqmna adamianma garemo da aRargagiWirdeba. me aseTi garemo Seviqme-ni. kategoriebad ar vyof adamianebs,yvelasTan urTierTobaSi gulwrfelida mimtevebeli var. vgrZnob, aseTi saRa-moebis mowyoba kargad gamomdis, sia-

„murabebis zeimi“ tkbili baasis TanxlebiTviRacas unda, am cxovrebaSi gagaZlebinos!

Page 49: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

49

movnebs yvelas, vinc CvenTanaa.“murabebis zeimis „lenti“ gaiWra.

„sakonkursod“ gamotanili TiToeuli„asortimenti“ sxvadasxva lambaqzeamoTavsebuli, magram maT gasinjvamde,garSemo, kidev imdeni sasusnavia!...

- aba, cxeli Cai! qafqafa Cai! nair-nairi CaidniT Semodis diasaxlisi.okribuli Cai, aSkarad, igebs TamaSs„sakuTar moedanze“, Tumca egviptur-faraonuli sasmelic saerTo intere-sis qveSaa moqceuli.

stumari mandilosnebi erTmaneTTansiamovnebiT cvlian sasaubro Temebsda salonuri Sexvedra TandaTan emoci-ebiT imuxteba. yvebian, magaliTad, rommamia gurielis Sesaxeb kargi werilihqonda Temur amyolaZes gazeT „mwvaney-vavila“-Si; qalbatoni lia amiranaSvi-li isev erTgulad patronobs mamiagurielis saflavs, yovel aRdgomazemiaqvs wiTeli kvercxebi da paska; zaqa-ria faliaSvili da cnobili pedago-gi vano varlamiSvili deidaSvilebiiyvnen, natas (batoni vanos qaliSvils)saintereso masalebi aqvs faliaSvileb-zec da feliqs varlazec; yruv gior-gis kafiebis gamomcemeli levan boZaS-vili 1981 wels gelaTSi erT axalgaz-rda quTaisels Sexvedria da im gogo-nas orfa kafiaSi Tavisi enamaxvilobiTgaukvirvebia xandazmuli ostati; mit-ropolit nazaris STamomavalTaganerT-erTs luka-nazari hqvia da, didiwinapris kvalze, sasuliero ganaTlebasiRebs quTaisSi; giorgi WiRvariam ax-lo aRmosavleTis Sesaxeb axali sain-tereso masalebi moipova; TamTa Turma-niZem amagdar quTaTurTa fotogamofena

rom moawyo, iq farTo sazogadoebampirvelad ixila masala did qarTvelmewarmeze, giorgi bolqvaZeze, romelmacsarajiSvilze gacilebiT adre gaxsnaquTaisSi Rvinisa da koniakis qarxana,uamravi saerTaSoriso oqros medalimoupova qarTul Rvinos; kvaxis mura-ba limonTan erTad ixarSeba, amitom ariSleba; erTxel otia ioselianma aseTqva...

Temebi dialogis principiT viTarde-ba: sasiamovno, mSvid atmosferoSi.

amasobaSi „Jiuri“ samurabe lamba-qebsa da nairfer Caidnebsac ar aklebsyuradRebas.

Sedegis gamocxadeba ar aris saWi-ro, isedac cxadia:

kaklis muraba TiTqmis fskeramdeCavida. swored isaa zeimis dedofali!

„vaime, ra kargi saRamo iyo! rogorganvitvirTe! es emocia didxans gamyve-ba!..“ - ukve wamodga pirveli stumari,radgan saaTma 9 dareka...

magidis garSemo Semotarebuli „st-umris wignis“ morigi furceli ivse-ba. vaTvaliereb uamrav wina Canawers:es ramdeni adamiani yofila aq, am ojaxSi;sakuTari problemebi daviwyebia, guli,siTboTi avsebia, didi sixaruli dasiamovneba miuRia! im saRamoebis Camo-naTvals dRevandeli „murabebis zei-mic“ SeuerTda...

P.S. sulerTia, quTaisSi mainc bevrimixvdeba da barem aqve gagimxelT, Tuvin iyvnen Cveni maspinZlebi: qalbatoninunu qaTamaZe da batoni emir bakuraZe.

me ki, Tqvens gamo, albaT, ukve amomSa-les stumarTa siidan...

n. dvaliSvili

amerikelma mkvlevarebma 4-dan 8 wlamde bavSvebs hkiTxes„ra aris siyvaruli?“ - pasu-xebi ase gamoiyureba:

4 wlis eri: „siyvarulia, TuZalian daRlilic iRimebi.“

4 wlis merieni: „siyvaru-lia, roca Seni lekvi saxesgilokavs maSinac ki, Tu mTe-li dRiT Sin marto datove.“

4 wlis bili: „roca vinmesuyvarxar, Sens saxels gansa-kuTrebulad ambobs.“

6 wlis rebeka: „roca Cemibebo arTritiT daavadda, ve-Rar ixreboda da veRarc fe-xis frCxilebze isvamda laqsda yovelTvis Cemi babu usvam-da, maSinac ki, roca TviTonacdauavadda xelebi arTritiT.es aris siyvaruli.“

6 wlis krisi: „siyvarulia,roca Seni Semwvari kartofi-lis umetes nawils vinmes aZ-lev da samagierod arafersTxov.“

6 wlis marki: „siyvarulia,roca mama dedas abrazebs dais ar aimrizeba.“

7 wlis noeli: „siyvarulia,roca vinmes eubnebi, rom misitansacmeli mogwons da isyoveldRe erTnairad icvams,rom gagaxaros“

7 wlis kereni: „roca vinmegiyvars, wamwamebi mudam maRlamifrinaven da Tvalebidan var-skvlavebi gcviva.“

7 wlis deni: „siyvarulia,roca deda yavas umzadebs ma-mas da mitanamde mosvams, raTadarwmundes, gemrielia Tu ara.“

* * *es rac Seexeboda am kiTx-

vaze pasuxebs, konkursSi kigaimarjva 4 wlis bavSvma. mismoxuc mezobels gardaecvalameuRle. dainaxa ra, kaci tiri-so, biWuna Sevida mis ezoSi dakalTaSi Caujda. ase ijda di-dxans. roca dedam hkiTxa, rauTxari Cvens mezobelso? bi-Wunam miugo - „araferi, mxo-lod tirilSi mivexmare...“

Page 50: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

50

guToes biZaCemis saxelia, Svidi wlis

iyo meningitiT rom daavadda, dedammainc miiyvana mogvianebiT skolaSi.guTomac iara, gulmodgined iara, mag-ram wera-kiTxva da ocis farglebSiangariSi rom ver dasZlia, mSobelimixvda, darwmunda, rom ar Rirda bavSvisgawvaleba da gamoiyvanes skolidan.mas yvela guTikos eZaxda siyvaruliT,WiSkarSi Semosuli ar iyo, xmamaRla`dedas~ rom daiZaxebda amxela kacida es Zaxili migaxvedrebdaT, rom issamudamod bavSvobaSi iyo darCenili...

deda iyo guTosTvis mTeli samya-ro, romelic uSurvelad da dauRala-vad Cuqnida mas imeds, aZlevda Zalas,unawilebda gulis siTbos da bolomdeerTguli rCeboda masTan erTad misiareuli cxovrebis labirinTebSi. dedamar gamoketa is cxraklitulSi, argamoamwyvdia, ar daxuTa da sqeli boq-lomi ar daado mis urTierTobas garesamyarosTan, arc saxlis ukana oTaxiar miuCnevia mas avadmyofi SvilisTvissamyofelad...

biZaCemi yvelas cnobda, mezobelida axlobeli ar eSleboda, mxolodsaxelebs ver imaxsovrebda da amis ga-mosavalic TviTon qonda napovni: qalebstankebs eZaxda, kacebs kintoebs. Cven kimisive Serqmeuli zedmeti saxelebiTmogvmarTavda: me misTvis ZvaZvika viya-vi, Cemi debi ZRuria da mitoia, Zmasjagulis eZaxda da qeTino (biZaSvili)puwkid yavda `monaTluli~. esenicTu gadaaviwydeboda, maSin yvelani ubra-lod `dai~ vxdebodiT misTvis...

lamazi qalebis mimarT ver iyoguTo gulgrilad. miepareboda Cumadromelime maTgans, ubwkenda pikanturadgilze da aroxroxdeboda: `ux, Setanka, Seno~. aravis wyinda misgan essicelqe da arc isterikebs marTavdnenqalebi. RimiliT patiobdnen. araer-Txel moumzadebia bebia Tavis ̀ dulsi-neasTan~ Sesaxvedrad, romelsac, mgoni,marTla sjeroda (an Zalian undodaes simarTle yofiliyo) Svilis naTqva-mi da guToc xarobda am eSmakobiT...

me mainc kino mgonia misi didisiyvaruli da Tavdaviwyeba...

dabneva xom ar aklda, magram kidevufro ibneoda roca ndobas gamoucxa-debdnen da mezoblis bavSvebTan erTadfilmis sanaxavad ̀ wagvayrialebda~. im-denad axarebda am pativis dadeba, romverc amCnevda da mgoni arc esmodabebias qaqani, romelic kinoTeatriskibeebzeRa wydeboda ̀ WkuiT iare biWo,ar gadario bovSvebi gzazeo~.

bileTebis aRebas rom ̀ gadavrCebo-diT~, mere didxans vaTvalierebdiTfoieSi, patara CarCoebSi moTavsebulda kedelze dakidebuli msaxiobebissuraTebs, erT mxares rusi ̀ artiste-bi~ rom amSvenebdnen da meores qarTve-lebi. ucxo msaxiobebis suraTebi Zne-lad mosapovebeli iyo, albaT, Toremkedelze rom menaxa, ra damaviwyebda.Cven leila abaSiZis suraTs mivaSter-debodiT, yursukan gadaweuli, mokleTmiT da ulamazesi profiliT romgviRimoda.

guTo yovelTvis pirvel rigSi dag-vsvamda da uflebas ar gvaZlevda adgi-li Segvecvala, TviTon ki Sua adgi-

lebisken wavidoda ukan da sanam Jurna-li ar damTavrdeboda, ar mogvikiTxav-da. mere ki gadmogvZaxebda: ̀ dai, iwyebakino, yuradRebiTo~ da Cvenc gavisuse-bodiT. filmis msvlelobis ganmavloba-Si, ramodenimejer vaswrebdiT misi mok-le da xmamaRali komentaris `opas~daWeras.

arasdros vaviwydebodiT, anu kino-Si ar davutovebivarT. Wkvianadve mog-viyvanda saxlSi. mxolod ukan gzazeis gamarjvebuli beladiviT, amayad daTavmomwoned moimReroda xan qarTul,xan rusul da imdroindeli provinci-uli qalaqis kinoTeatris repertua-ridan gamomdinare, xSirad induri sim-

adamianuriistoriebi

`feisbukidan~

adamianuriistoriebi

`feisbukidan~redaqtorisagan:

nana jejeiasnana jejeiasnana jejeiasnana jejeiasnana jejeias ukve icnobs Cveni mkiTxveli - saocrad saTno sulis qar-Tvels, Cveneburs, emigrants... misi portreti Jurnalis wina nomerSi daibeWdada, marTali giTxraT, arc vapirebdi isev davbrunebodi masze saubars. magramfeisbukSi statusebad gabneul mis zogierT Canawers gverdi ver avuare dasaTqvenodac gamovfine. dameTanxmeT, rom tkivilis ase gaxsenebac didi sal-bunia amqveynidan wasuli maTi sulebisadmi.

Page 51: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

51

Rerebis melodiebs da ase, raj kapu-riviT xelgaSlili migviZRoda Sini-saken. Cven am dros vcdilobdiT avyo-lodiT mis ritms da amave dros mar-cxena xeli marjvenis idayvisTvis Seg-veSvelebina, imave xelis saCvenebeliTiTiT da Tavis kanturiT ki loyagagvexvrita... mere saxlSi vagrZeleb-diT ̀ koncerts~ da mis mierve skamzedakruli dolis, ̀ moemzadeT, sami, oTxi,aba, wavida~ Zaxilis da da bebias ̀ ravadaamtvria am gadareulma skamebis~ akom-panimentze vcekvavdiT qarTul cekvebs,romlebsac SigadaSig romeos naswavl`bugi vugis~ da ̀ Carlstonsac~ gamo-vurevdiT.

erTaderTi simRera, romlis sityve-bi (Torem melodia ar ereoda) uSecdo-mod icoda, es kinofilmidan ̀ baSiaCu-ki~ iyo. ar vici, ufro lamazi, omaxia-ni da amave dros sevdiani xmiT am sim-Reris sxva Sesruleba me ar momismenia.

ca rom agruxundeba da saavdrodgaemzadeba, maRla vixedebi. ase mgoniavnaxav, Cemi guTo xelgaSlili da ange-loziviT TeTr kabaSi, rogor miuZRvisdaRupul galelebs - afxazeTSi, sama-CabloSi da saerTod qarTul omSidacemul biWebs, ukan ki bavSvebis xmau-riani gundi mihyveba da ismis ase ze-caSi, sadRac Rrublebze Zalian maRlada uflis karis siaxloves:

`ra madlianad anaTebs,Seni mze, Seni mTvareo,Sengan damdis cremlebi,Sen ki Semogevlebi,Cemo samSoblo mxareo~...saxlSi arafris gakeTeba uyvarda,

sxvebs dauzareblad moemsaxurebodada bevri sargeblobda misi miamitobiTda sialaliT... juRuniasTanac ki argaegzavneboda bebias - im mewisqvilesTan,romelic Cven, bavSvebs Tu migvqondasafqvavi, urigod ki gagvatarebda, magram`baJs~ mainc agvaclida Cumad da kuTxe-Si midgmul, Tavis rkinis kasrSi CaaC-xrialebda simindis marcvlebs. arcgajiasTan wavidoda navTis mosatanad.im gajiasTan, zRapridan gadmomxtarkeTil devs rom gavda - gagviRimebda,cxvirwin uSvelebel, navTisgan gazin-Tlul, uxarisxo Sokoladisfer, sunianZabrebs dagvitrialebda da mainc, erTiwveTi zedmeti sawvavi arasdros gadmos-cdeniaT im Zabrebs...

bebiac ar tvirTavda saqmiT mas,iSviaTi SemTxveva iyo, roca didisambiT birdabirze xis tans gadaawven-da guTo, me zed damsvamda (wonaswo-robis SesanarCuneblad) mere farTe,Sav xerxs, romelic xSirad xeSive

iWedeboda da bebia yovelTvis Cioda:`gasapoxia es oxerio~, CaeWidebodnendeda-Svili da me mTeli sxeulis ZagZa-giT, ise, rom Zlivs vimagrebdi Tavsgadmovardnisgan, viTvlidi da viTvlidiTu rogor vardebodnen giliotinazewaclili TavebiviT moxerxili more-bi miwaze.

didi viyavi ukve, telefonis yurmi-lSi rom gaisma: ̀ guTiko avariaSi moyvada saswrafo daxmareba sWirdebao~...

arasdros mirbenia ase da damxvdaqirurgiuli ganyofilebis erT-erTipalatis karTan Zalagamoclili, ̀ ravqna deda~ - usaSvelo kiTxviT, mTelicxovrebis manZilze nagrovebi da Tva-lis upeze daleqili sevdiT da tki-viliT, iqve, iatakze mZime fardasaviTdaSvebuli da Cakecili bebia...

im dRes daibna Cemi deda-bebia, Tval-sa da xels Sua dapataravda, sabolo-od motyda, gatyda da lodinad iqca -SvilTan Cqara misvlis da Sexvedrislodini rom qvia albaT... me maSin vi-grZeni, Tu rogor SeiZleba xeliTSeexo am tkivils da gulSi Caikra,magrad Caixuto, magram saSveli vermisce mainc. im dRes Camesma, Tu ra Se-mzaravia umweo dedis uxmo bRavili...

mere SuaRameebSi, bevrjer gavuRvi-Zebivar bebias gafacicebul xmas, lo-ginidan wamomdgari da karebTan mifar-fatebuli, karebSive Camdgar sibnelesrom gasZaxoda: ̀ ager var biWo, ra iyodeda~...

mTelma qalaqma da axlo maxlosoflebma daitira guTo, modiodnenorjer, samjer, zogierTebi yoveldRe.ar wydeboda axalgazrdebis nakadi, vinicis, iqneb maT Soris is patara ̀ kacic~iyo, RamiT manqana rom daajaxa, mereTavs rom ver ajoba, SiSma dajabna daupatronod datova adamiani quCaSi.RmerTma apatios sulis aseTi simcire...

bolo Rame iyo, micvalebuls samu-damo samyofelisken gasacileblad vam-zadebdiT. erTi nacnobi Semovida, mgo-ni riani erqva im kacs, cota nasvamiiyo, cremlebiT daitira biZaCemi dakostumis Sida gulis jibeSi ase sev-dian - Rimiliani saxiT da CurCu-liT:

`giyvarda Sen isinio~, raRac Caudo.kidev ufro gvian, roca aravin iyo

oTaxSi, cnobismoyvareobam mZlia dafrTxilad Cavacure guTos gulis ji-bisken xeli, saidanac Sav-TeTri, aiiseTi, qalaqis yvela kuTxeSi yru-munjebi rom yididnen, penuarmocmulida gaRimebuli brijit bardos sura-Ti amomyva...

polinaes mSvenieri qalbatoni, axla rom

win mizis da tortis dizains miTan-xmebs, verasdros mixvdeba, Tu ratomvaSterdebi dro da dro ase, ratomgadavwyvite Sevucvalo am namcxvrisvardisferi foni cisferze, tortzemetad ratom vinteresdebi misi war-momavlobiT da mgoni mexuTed vekiTxebiukve, gaixsenos, xom ar yavda vinme ger-maneli winapari. is isea am SekveTisdetalebis dazustebiT garTuli, romverc mogonebaTa im foriaqs mamCnevs,poldia (polina) rinerbergTan mismaaseTma fizikurma msgavsebam rom aSalaCemSi.

polinas, ratomRac yvela palinaseZaxda (maxvils saxelis pirvel xmovan-ze svamdnen). TojinasaviT patara qaliiyo, lamazi zRvisferi TvalebiT dagermanuli fesvebiT. im ubedur Tao-bas ekuTvnoda, omma bavSvobaSive tyvedrom aqcia, warsuli daukarga da arcmomavlisken gaxedvis saSualeba misca.ojaxebSi mosamsaxureobiT gahqondaTavi. exmareboda yvelas, visac misidaZaxeba ar ezareboda. Sromis safasursTanxiT aravin uxdida. ise, sityviT kiufasebdnen, gamigonia mezobeli qalebis-gan: `ase kargad rogor recxavs daauToebs es oxerio~. Cvens ezoSicxSirad afenda polina TeTri Rrublisqulebs sarecxis Tokze, alioniviT mo-cisfro, moiisfro feri rom dakravdada sigrilis da sisufTavis aromatiTavsebda iqaurobas.

rogorc ki saqmes moilevda da mi-si daxmareba aRaravis sWirdeboda, ubo-diSod quCisken miuTiTebdnen (da esnormalurad iTvleboda!). aseT dros,fostis SenobaSi moTavsebuli, ori

Page 52: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

52

oTaxisgan Semdgari da mudam xalxisxmauriT savse salaparako sadguri xde-boda misi TavSesafari. im wlebSi, Cventelefoni ar gvqonda saxlSi da meRamiT (maSin aseT dros ufro mosa-xerxebeli iyo kavSiri sxva qalaqeb-Tan) xSirad davyvebodi dedas am sala-parakoSi, sadac bevrjer minaxavs, arvici ratom, magram yovelTvis minaCam-sxvreuli fanjris qveS, sicivisgan mo-kuntuli, bavSvis muSts damsgavsebuli,TiTqmis landad qceul paltoSi (rom-lis ufero feri axlac ki maxsovs)gaxveuli, daRlili da ubeduri poli-na. de, de, veqaCebodi dedas mklavze damisken vaxedebdi. ar vici, mas am drosme ufro vecodebodi Tu is sawyali,magram saxlSi rom zogjer samni vbrun-debodiT, es faqtia. aseT keTil Rame-ebSi polina yovelTvis win micuxcu-xebda Tamamad, radgan darwmunebiT ico-da ukve, rom am Rames fostis SenobaSiar mouwevda sizmris naxva. xSiradmogvxedavda ukan da me mesmoda, rogorgvlocavda butbutiT.

mas Zalian uyvarda mindvris yvavi-lebi. mec gamovitandi Cems ferad fan-qrebs, gavinawilebdiT saxatav furc-lebs da is cdilobda, eswavlebina Ce-mTvis, Tu rogor gadmometana bunebissilamaze qaRaldze. mas mere ramdeniweli gavida... exlac, roca fanqarsviReb xelSi, jer kargad davxedav Turogoraa waTlili da mere, instiqtu-rad viwawuneb enis wverze, zustad ise,rogorc amas maSin vakeTebdiT da vici-nodiT Cveni dawinwkluli enebis gamo.kartzec mkiTxaobda, aq ki aSkarad etyo-boda, rom es mogvianebiT, lukma purissaSovnelad aTvisebuli ̀ profesia~ iyo.zogjer mec gamiSlida banqos da mar-wmunebda, rom generals Tu ara admi-rals aucileblad gavyvebodi coladda Znelbedobis Jams (Tu es dagvatyde-boda Tavs) ojaxs me gamovkvebavdi (omisda SimSilis Tema misTvis yovelTvisaqtualuri iyo).

Cemi meuRle arc generalia da admi-ralobisganac Sorsaa, magram maSin 10– 12 wlis asakSi es perspeqtiva Zalianmimzidvelad meCveneboda da mixaroda,mgoni darwmunebulic ki viyavi amaSi.

alkohols rom ar SeCveoda, iqnebsxvanairad Setrialebuliyo misi bedisubedurad datrialebuli borbali...maxsovs, mezoblis erTi qali maincda-mainc maSin movidoda, roca polinanasvam mdgomareobaSi iyo da aravisnaxva uxaroda. is kidev, duduniT, cxvir-Si sisvelis ukan srutuniT galanZ-Ravda, Wkuis swavlebas dauwyebda: ̀ a,

paCemu vipila ti, bradiaga, apiat vipilada?~ zustad am rusuliT auwrialebdasawyal qals suls. polinas es nota-ciebi mravaljer qonda mosmenili dacalybad etyoda: ̀ Óèäè ðàäè Õðèñòà=îñòàâü ìåíÿ â ïîêîå’’. rusulma moi-tana da - meore klasSi, roca am enisswavleba dagviwyes skolaSi, maswavle-belma gvkiTxa, Tu vis ra SegveZlogveTqva rusulad. klasSi mgoni martome avwie xeli da daviwye:

`À ñ÷àñòüå áûëî òàê âîçìîæíî=Òàê áëèçêî! - Íî ñóäüáà ìîÿÓæ ðåøåíà ÍåîñòîðîæíîÁûòü ìîæåò= ïîñòóïèëà ÿ!roca iqamde mivedi, sadac tatiana

eubneba onegins:ß âàñ ëþáëþ (çà÷åì ëóêîâèòü?)Íî ÿ äðóãîìó îòäàíà\ß áóäó âåê åìó âåðíà~mxolod maSin SevniSne Cemi mania

maswavleblis SeSinebuli, gaocebuli,gaognebuli da dafeTebuli Tvalebi.kidev kargi, rom droze Semawyvetina,Torem Cems kareninasTan nacnobobasacgaigebda, axmatovas erTi-ori strofismosmenac mouwevda da mgoni odeselmurkasac gavacnobdi. Cemi am debiu-tis mere didxans mqonda mokerebuliiarliyad - `raRac Zalian ucnauriaes bavSvi~.

me ki mgonia, rom Cveulebrivi viya-vi, an cotaTi sxvaze metad mgZnobia-re. asakis gamo ra Tqma unda azrissiRrmes ver vwvdebodi, magram momka-liT da mgonia, rom vgrZnobdi poezi-is silamazes da es iyo albaT mize-zic, ase RrubeliviT rom visrutavdipolinasgan am yvelafers. aba, ra mati-rebda maSin, roca dedaCemis pianinoze,romelic jer kidev ar iyo gayidulida ase amSvenebda Cvens saxls, polinaSubertis ̀ ave marias~ ukravda, romlisSesrulebis drosac mas erTnairadereoda cremlebi da TiTebi...

zeimebi ar uyvarda, dResaswauleb-ze yovelTvis ikargeboda. ar vici sa-kuTar Tavs malavda Tu emaleboda.arc aravin moisaklisebda. deda-bebiasganmaxsovs mxolod aseT dReebSi wuxi-lad: ̀ sadaa neta palinia ubeduri, da-alevinebda vincxa erT Wiqas da iqnebaqe Cavarda sadme `kanaoSio~.

is ki gamoCndeboda ramdenime dRismere, siCumiT da naRveliT savse. arcki Semogxedavda, ise gagcemda dabneulpasuxs kiTxvaze. maRla cisferSi gaur-boda cisferive mzera da am lurjmonaxazs me xSirad vayolebdi Tvals,romelic zecis siRrmeSi xazTan erTadmekargeboda...

erTxel Cvenganac gaagdes. ZalianmTvrali movida da Ramis gaTevis uf-leba iTxova. maleve axmaurda. es isiSviaTi SemTxveva iyo, roca polinacas da miwas erTnairad adanaSaulebdaxmamaRali ̀ gamosvliT~ Tavis ubedoba-Si. Cemma Zmam sayeloSi (deda-bebiaityoda - `qeCoSio~) Caavlo xeli,maRla aswia damxvrCal katasaviT dagareT gasva. im Rames didxans mesmodaCemi germanuli nagazis, reqsis wkmutuni,romelsac SigadaSig polinas sluku-ni uerTdeboda...

amis mere sakmao dro iyo gasulirom vnaxe. skolidan movdiodi, is kibaRis kuTxeSi ijda TavisTvis skamzeda ise iyo garindebuli, TiTqos imskamzeve apirebda sicocxlis dasrule-bas. Zalian moreoda usaSveloba damgoni TviTonac nebdeboda ukve... gai-xara Cemi naxviT - ̀ Óìíèöà= ìîÿ òîë-ñòóøêà~ - (ase meZaxda) momefera.

SevniSne, rom Tavisi patara fuTa,romelsac ganuyrelad Tan daatarebda,gaxsnili iyo da iqidan, is suraTimoCanda, romelzedac patara polinaTavisi mSoblebis garemocvaSi, lamazisaxlis fonze iyo aRbeWdili. ramden-jer damixedia am ucnauri feris daformis suraTisTvis, aseT mZime mogo-nebas rom inaxavda polinasTvis.

roca nacistebma patara gogonamSoblebs ZaliT daaciles, mamam moa-xerxa da jibeSi es foto Caudo, TanCurCuliT, imediT, magram bavSvisTvisacki SesamCnevi bzariT xmaSi, uTxra: ̀ CvengadavrCebiT da am suraTiT vipoviTerTmaneTs, Sen poldia rinerbergi xar,ar dagaviwydes. icode, rom rac arunda moxdes Sens cxovrebaSi me dadeda yvelafers gapatiebT da dausru-leblad dagelodebiT, mxolod gauZe-li da icocxle polina, Svilo~...

RmerTo, is mxolod 9 wlis iyo,roca am sityvebis gaazrebis simZimedaawva bediswerad...

isRa movifiqre, rom misganve naswav-li rusuliT vuTxari: ̀ Íå áîéñÿ= Ïî-ëèíà= à ñòèðêà òî îïÿòü íàáåðåòñÿ~.man gaocebulma, Cveulebisamebrze met-jer makoca xelze, romliTac babuasnaCuqari xurda fuli Cavudevi jibeSi.

im dRidan megona, rom veravin xvde-boda saxlSi, Tu ra svrida ase Zali-an yvelas tansacmels da TeTreulsloginze, lamis talaxi rom edo zedda mec gvian mivxvdi, Tu ratom Cami-xuta deda-bebiam gulSi ise magrad,lamis Zvlebis tkivili rom vigrZenida miTxra: `ra geSveleba deda Sen,utaro danasaviT ar daikargo am cxov-

Page 53: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

53

rebaSio~.zogjer mgonia, rom marTla vikar-

gebi am ugulo da angarebian wuTiso-felSi, metwilad ki, roca mas fiqreb-Si vesaubrebi da fiqrSive vemSvidobebi,vaimedeb: me ar davikarge deda!

Cemi bavSvobisqrizanTemebiveranairi fuli maiZulebda am tor-

tis Seqmnas, rom ara Cemi mourCenelinostalgia, depresiaSi rom ereva zogi-erTs...

vin ras dainaxavs am namcxvarSi:zogi simaRles aayolebs Tvals, zogsferTa gama moxiblavs an piriqiT. zogiCemi nervebis simSvides gaikvirvebs daityvis, rom meti saqme ara maqvs, Toremrogor SemiZlia amdeni dro davuTmoam yvavilebis kirkits. vis gemo daain-teresebs da marTalic iqneba, viRacasgulSi gakravs, neta ramdens mixdianam yvelaferSi. megobrebi aucilebladostatobis dones Semifaseben da mad-lobeli var amisTvis...

me ki Cemi deda-bebias patara saxlSigadamisrola am yvavilebma da misibuxris win damsva patara gogo, sadacsamfexze, wina dRes gaxexili Caidanidgas, puris naWrebi markoia ciganis(ase eZaxda deda-bebia) gamoWedil maSa-zea nakvercxlebs mificxebuli, gverdiTdabal skamze, TeTri, oqros varayianifialiT midgas ̀ pavidlo~, romelsackvamlis gemo dahkravs da me vbuzRu-neb amis gamo, radgan jer ar vici, wle-bi rom gava, swored am aromatis wami-eri gaelveba gaxdeba ase Zvirfasi Cem-Tvis da gulis tkivilamde mimiyvansbebias TiTebis gaxseneba da surneli.

manamde ki... SeRebuli karebidangareT zolebad, nela miipareba kvamlida me vgrZnob, rogor daJinebiT Semo-dis ukan grili da mZafri surneliqrizanTemebis...

afxazeTi. dedaCemi...wlebis win martma, TavisTvis uCve-

ulo simSvidiT, dedaCemi Tan waiyvanada maradiul gazafxulSi daasaxla.me ki, iasamanis da Jasminis yvavilobadamitova mis saxsovrad...

deda afxazeTSi darCa, gagonebacar undoda iqaurobis datovebis. sax-lis kedels axlac atyvia, kriminalis-tebis mier danaSaulis adgilze moxa-zul wresaviT, dedaCemis simaRleze,misi SeSinebis mizniT gasrolili nat-yviarebi... megona, rom amis mere maincwamovidoda, magram - ara, vera da verSeelia keras... bolos mainc me momi-

wia Casvla.dilaadrian matareblidan Camosuli,

dabneuli da gaRizianebuli mivadeqienguris xids, romelzedac Cemi dasiCumis meti, im wuTas gadasvlas aravinapirebda. usasrulod grZeli meCvenagasavleli manZili, romelic sul ra-Rac 870 metria. gamaxsenda, rogor ga-dmomatara pirvelad aq, xelCaWidebu-li, bebiam da mdinaris xmauris fonze,romelic uSvelebel sifarTeze moqux-da, momiyva, Tu rogor aSenebdnen germa-neli tyveebi 1944-1948 wlebSi amxids, rogor modioda is kviraSi er-Txel, datvirTuli kalaTiT, aq, apurebdamaT da Tan ekiTxeboda: „mituSa fula-riani xom ar gagigiaT vinmes?“ (ase eZe-bda bebia omSi dakargul Zmas).

am siCumeSi mec momwvda TiTqos,xidis erTi Tavidan meore boloSimarcval-marcval gasuli, gamyinavi gada-Zaxilis eqo: „Kennst du vielleicht dieMitusha Pulariani“... da warmomidga pa-suxis molodinSi gayuCuli bebia...

vigrZeni, rom viRac Semomemata gzaze.mivixede ukan, magram aravin iyo da mi-vxvdi siCumem Tavisi gaitana - SiSidamamgzavra, Sin dabrunebis SiSi romdavarqvi mere...

engurs davabrale - ganze gamdgarikaciviT, TavisTvis, uxmod rom miedi-neboda gverdze migdebul da daviwro-ebul kalapotSi. ar vici, ras verCo-di mdinares, TanagrZnobis nacvlad, ra-tom mindoda, xmauriT mainc gamoexa-ta mas CemTvis Tanadgoma da erTad dag-veZlia SiSi.

TiTqmis ori saaTi davkarge, sanamsazRvarze gadasvlis „neba“ damrTes.transportis moZiebac gamiWirda. meCqa-reboda da avtobuss ver davucdidi.

erTi mZRoli damTanxmda, mxolod,eqvsi adamianis mgzavrobis safasurimomTxova winaswar... aRar daveZebdiarafers, oRond male da mSvidobiTmiveyvane dedasTan.

Cveulebisamebr, ukan Cavjeqi manqa-naSi. gzaze momiwia am kacis ucebvedawyebuli uazro, magram rixiani, gau-Tavebeli laparakis mosmenam da malma-le gasworebuli, moryeuli sarkidanCemi daTvalierebis arSemCnevam, mTelxmaze aweuli „musikiT“ „tkbobam“ dadaweuli minidan, qaris mier ukanveSemoyrili sigaretis ferflis mra-valjer CamoferTxvam Cemi paltodan.

etyoboda, rom is dabadebidanve Tav-xedi iyo. SeniSvnis micemas azri arhqonda, namdvilad ar hqonda...

vigrZeni, TandaTan rogor wamiWirayelSi tkivilad da damaxrCo misma -„Sin“ myofi maspinZlis - „siTamamem“da momkla Cemma umweobam, romelsacaraferi umagrebda zurgs, garda mZime„danaSaulad“ akidebuli qarTvelobi-sa... im wuTas kargad mesmoda, romcremlebis dro da adgili ar iyo, da-bla davxare Tavi. vecade, Tvalebi dame-xuWa da kinofiris ukan datrialebisreJimze gadavrTuliyavi, magram ar gamo-mivida, aTasi kiTxva gamiCnda da damrCaupasuxod...

rogorc iqna, gailia es gzac damivedi saxlamde. WiSkari rom SevaRe,SevCerdi, ukan damxia fanjrebs momdgar-ma da moCerebulma monatrebis, marto-obis da uTqmeli sayveduris Zalam...

- de, me movedi! - daviZaxe da avuye-vi kibeebs.

pirvelad Sevatyve dedas sibere...etyoboda, mZime Rame hqonda gamovlili.dRe rom ufro rTuli gveloda, amismixvedra ar gamWirvebia, magram imedimainc Semovinaxe. vecade, mas ar Seem-Cnia araferi.

saRamos 5 saaTamde visaubreT, vefe-reT erTmaneTs, Zveli suraTebi vaTva-liereT, bevri vicineT da ufro metivitireT erTad, saidumlosaviT gamando:„dedaCemi menatrebao“...

mere CasTvlima. mec gverdiT mivu-weqi. maleve gamomaRviZa misma frTxilmaSexebam da CurCulma: „Sen ar SegeSin-des, de, deda-bebia dgas karebTano“...

ara, ar meSinia-meTqi, magrad Cavexu-te, mis kiserTan Cavmarxe Tavi da uxmodavtirdi, ise, rom karebTan momlodinelandi ar damefrTxo...

es pirvelad ar mindoda bebias na-xva da mZulda marti, romelmac is Wi-risufaliviT moacila saxlis karamde,dedaCemis wasayvanad...

Page 54: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

54

amerikaSi:

niu-iorkSi:164 Brighton 11 St.Brooklyn NY 11235Tel: 718-934-1700Alt: 347-500-5037

niu-jersSi:123 Pennsylvania Ave, # 3Kearny NJ 07032Tel: 201-333-5555

ohaioSi:9333 Reading RoadReading, OH 45215513-322-5102

pensilvaniaSi:13050 Busteton AvePhiladelphia, PA 19116215-710-0322

avtoSesyidvebidagexmarebiT avtomobilis yidvasada gayidvaSi saqarTvelosa da amerikaSi;

gadazidvebiavtomobilis Sida gadazidvebiamerikasa da kanadaSi;sazRvao transportireba saqarTvelosada msoflios nebismier qveyanaSi;

sahaero (saamanaTo) transportirebasaxlidan saxlamde* - 2.95$ paunti;Cvens ofisSi motanili - 2.75$ paunti;gTavazobT momsaxurebas komerciul tvirTebzec;

sazRvao gadazidvebiofisSi motanili avejis da regularuli tvirTisgadazidva - paunti 91 centad foTis portamde.gTavazobT adgilidan wamoRebis da saxlSi mitanismomsaxurebasac zogierTi Statis farglebSidamatebiT fasad.

internet-monitoringi:tvirTis statusi da mravali informaciaCvens veb-gverdze: www.barami.us

100

dola

rian

i fa

sdak

lebi

s ku

poni

,ku

poni

,ku

poni

,ku

poni

,ku

poni

,av

tomo

bili

s ga

gzav

naze

da tv

irTz

e80

0 do

lari

s ze

moT

(ara

dile

rebz

e),

Exp.

02.

31.1

4`baramis~ sasawyobo darbazi,`baramis~ sasawyobo darbazi,`baramis~ sasawyobo darbazi,`baramis~ sasawyobo darbazi,`baramis~ sasawyobo darbazi,

kerni, niu jersi, aSSkerni, niu jersi, aSSkerni, niu jersi, aSSkerni, niu jersi, aSSkerni, niu jersi, aSS

100$

www.barami.uswww.baramicar.comFacebook: baramilogistix

saqarTveloSi:

mTavari ofisi:winamZRvriSvilis 158Tbilisi, 2-506833saburTalo:akuris quCa 13,2-945853gldani:vekua. 10-12-654122rusTavSi:megobrobis q.22-57157quTaisSi:aRmaSeneblis 136577-181846baTumSi:sabaJos q. 404222 225508zestafonSi:staroselkis q. 25492-250332gorSi:cxinvalis gza 80370227049TelavSi:baxtrionis q. 3350273130marneulSi:rusTavelis q.1357-222712

* SeiZleba arsebobdes SezRudvebi zogierT Statze

yvela momsaxurebaerT adgilas,momsaxurebisfarTo arCevani: BARAMI

Page 55: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

55

VFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYBVFHR NDTYB +ctvetk ktyu/jhy rktvtycb 2 !(#%-!)!_ 7̀fvthbrtkb vothfkb7 njv cjbthbcf lf /trk,thb abybcsfduflfcfdkt,bc fdnjhb8 ghjatcbjyfkvf ;ehyfkbcnvfgbhdtkb obuyb #$ okbc fcfrib ufvjfmdt.yf8 fvthbrekw[jdht,fpt itmvybkb vodfdt7 vfv[bkt,tkb gfvaktnt,bco.fkj,bs vfhr ndtyvf [fcbfsbcf lf bynhbubc jcnfnbc7,ho.bydfkt bevjhbcnbc cf[tkb lfbvrdblhf8

mark tveni

rogor mirCevdnen

ue,thyfnjhfl

hfvltybvt sdbc oby lfvjerblt,tksf gfh-nbfv xtvb rfylblfnehf ybe-bjhrbc infnbcue,thyfnjhbc sfyfvlt,j,fpt ofvjf.tyf8jhvf c[df gfhnbfv vbcnth cnbefhn k8 del-ajhlbcf lf vbcnth ]jy n8 /javfybc rfy-lblfneht,b lffcf[tkf8 sevwf7 dfwyj,bt-ht,lb7 hjv fv ,fnjyt,bc obyfit vybidyt-kjdfyb egbhfntcj,f vfmdc7 rth’jl7 evobr-dkj htgenfwbf8 cfrvfhbcb b.j7 ufptst,bc-sdbc uflfut[tlfs7 hfsf lfhoveyt,ekb.f-dbs7 hjv serb bcbyb jltcvt b.dyty rbltwotcbthb flfvbfyt,b7 fv lhjv lblb [ybc obyxfbfhf8 chekbfl firfhf uf[klfs7 hjv ,j-kj okt,ib bcbyb .dtkf itcf’kj vfyrbtht-,fib xfb’bhyty8

cfresfhb egbhfntcj,bs dnr,t,jlb lfuekbc cbqhvtib vb[fhjlf7 vfuhfv xtvb ,tl-ybtht,bc eiajsdtk vlbyfht,fc vqdhbt zfd-kbdbs thsb fphb fhqdtdlf5 xtvc cf[tkc [jvfv sfqkbst,bc cf[tkt,bc udthlbs vjb[ct-ybt,ty= tc cek eahj vtnfl vfiajst,lf8,jkjc lf ,jkjc7 uflfdo.dbnt7 hxtdf ,t,b-fcsdbc vtrbs[f8 vj[ewvf cohfafl lf vnrb-

wtl vbgfce[f8 vbcb othbkb qfqflt,lf53vstkb w[jdht,bc vfy’bkpt thsb eotcj

cfmwbtkbw fh xfubltybf8 thsbw rb= fhflf7v[jkjl ufptst,b uflfbrbs[t lf vb[dlt,b7hf [fk[bf vbcnth delajhlb lf vbcnth/javfyb8 sfdfl ufycf]t7 itub’kbf se fhf7sfdb bvltyfl lfbvwbhj7 hjv vfssfy cf]f-hj ,h’jkf ofvjbo.j48

cojhtl tc fh vfcdtyt,lf= vstkb qfvt sdf-kb fh vjvb[ezfdc8 ,jkjc uflfdo.dbnt7 hjverfy lf[tdf udbfyqff8 fvjvhxtdkt,vf ylj,fufvjvbw[fltc lf ,jkjvlt eylf db,h’jkj8cfepvbc lhjc7 ufptst,bc sdfkbtht,bcfcths itybidyfc ofdfo.lb lf7 cbvfhskt ubs[-hfs7 ufdjuylb5

3WHEVJOVTJ,F83WHEVJOVTJ,F83WHEVJOVTJ,F83WHEVJOVTJ,F83WHEVJOVTJ,F8 itcf’kjf7 f[kf7 hjlt-cfw [fk[bc obyfit ue,thyfnjhj,bc rfy-lblfnfl ofhluf7 vbcnth vfhr ndtyb byt-,t,c7 fudb[cyfc7 hf dbsfht,fib fv[bkf mf-kfm dfrfdfrfib +rj[by[byib‘ !(^# otkcjwlfsjs[vtnvf vjovtv abwbc lfhqdtdf-ib= [vt,b lflbc7 hjv whevjovtj,f xflt-ybkbf flubkj,hbdb qfhb,b mdhbdbcf lf

vbcb evotj idbkt,bcsdbc vbobc cfwjlf-db yfukt]bc lf hfvltybvt ,fyfybc [bc ofh-svtdbc vbpybs - fye thsflthsbc7 hfw vfsibvibkbcf lf cbqfnfrbcufy bafhfdlf8 cf-resfhb lf fvjvhxtdkt,bc bynthtct,blfyufvjvlbyfht7 hjvkt,bw7 hjujhw vbcnthndtyb bvtljdyt,c7 [vfc vfc vbcwtvty7 bubdfklt,ekbf7 tc bcnjhbf ufyvfhnjc8 uf-,tlfdc rb04

ufjwt,bcufy sdfkt,b ie,kpt fvbdblf8 hfe[tib7 ehw[db wbkbcofvt,ff= rj[by[byibfhfclhjc d.jabkdfh= dfrfdfrfpt ofhvjl-utyfw fh vfmdc= ,fyfybc [tc rtyuehecufy dthdfhxtd= e,hfkjl7 fh dbwjlb7 hjujh vjdm-wtekb.fdb8 ufwjat,ekb7 vfuhfv chekbflevotj uf[klbs8

vstkb lqt ufdblf7 vt rb dthfathb dbqj-yt8 vtjht lbkbs bvfdt ufptsib fctsb cnhb-mjyt,b ufvjxylf5

3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= 3CFUEKBC[VJF= eylf fqbybiyjc7 hjv vbc-nth vfhr ndtyb rj[by[byib sfdbc whevjo-vtj,fcsfy lfrfdibht,bs vhfdfkvybidyt-kjdyfl levc=4

dRes sakiTxavi

V

Page 56: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

56

+itvlujvib7 vstkb cffhxtdyj rfvgfybbcufyvfdkj,fib7 tc ufptsb v[jkjl 3abwbcufvnt[ cfpbpqfh ndtyfl4 vjvb[ctybt,lf8‘

itvltu c[df ufptsib fctsb itybidyf lfb-,tzlf5

3cfcehdtkbf7 dbwjlts8 [jv fh byt,t,cue,thyfnjhj,bc f[fkb rfylblfnb7 bv sf-yfvjmfkfmtt,c7 hjvkt,bw vbcsdbc [vbcvbwtvfc ,tlfdty7 thsb cfbynthtcj ufht-vjt,f ufyevfhnjc5 vfhsfkbf se fhf7 hjvvjynfyfib vfcsfy thsfl ,fhfrib vw[jd-ht, fv[fyfut,c lhjlflhj odhbk-odhb-kb ybdst,b trfhut,jlfs lf vfs7 hjujhwotcb7 fy vbcnth ndtybc ]b,tt,ib7 fylf vbc3xtvjlfyib4 +’dtk ufptsib7 hjvtkibwbc sfdbc [f,f-[e,fc f[dtdlf‘ fqvjfxtyl-yty0 vfhsfkbf se fhf7 hjv fv[fyfut,b b’e-kt,ekb uf[lyty7 sfdfl vbcnth ndtybccfcfhut,kjl7 vbcsdbc vtuj,hekb xfuj-yt,f xftnfht,byfs7 reghib fvjts[egyfs7,ev,ekt,ib fvjtdkjs lf zjrpt itcve-kb xftnfht,byfs mext,ib7 itvltu rb th-xbfs7 cfcohfajl uftsfdbceakt,byf ,fyfr-ib lfrfdt,ekb flubkb lf cfvelfvjl lf-tdbo.t,byf vfsrty vbvfdfkb upf0

hfc udbgfce[t,c fvfpt vbcnth ndtyb04ufyf itb’kt,jlf vtnb cf’fukj,bc vjabm-

ht,f0 vt [jv vjynfyfib xtvc cbwjw[ktibfh d.jabkdfh=

+vfc itvltu tc ufptsb ]benfl vbojlt,lf3vjynfytk mehl ndtyc48‘

bv lqblfy lbkbc ufptsbc uflfikbcfc ib-ib vbg.hj,lf - fk,fs7 fct cotdc cf,ybc re-s[tc flfvbfyb7 hjvtkbw tzdj,c7 hjv kj-ubyib x[hbfkf udtkb bvfkt,f8

ths[tk sdfkib cnhbmjyt,b vjv[dlf53WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= 3WBKBCVOFVT,TKB V[BKT,EKBF= af-

bd-gjbyntkvf vfbrk j7akfyfufyvf7 ej-

nth-cnhbntkvf vbcnth rbn ,thycvf lfvbcnth ]jy fktyvf abwbc mdti vbcwtc xdt-yt,f7 hjvtkbw vjovj,c7 hjv vbcnth ndt-ybc ehw[db vnrbwt,f7 sbsmjc xdtyb qbh-ctekb rfylblfnbc ]jy n8 /javfybc ufyc-dtyt,ekb ,f,ef ifhfupfpt .fxfqj,bcs-dbc xfvjf[hxdtc7 ecbylbcj7 cektkehblf ecfae’dkj wbkbcofvt,ff8 .jdtk ot-cbth flfvbfyc uekpt yfqdtkb itvjfodt-,f bvbc lfyf[dfpt7 gjkbnbrehb ofhvfnt-,bc vbcfqotdfl hjujh rflhekj,ty pj-ubthst,b yt,bcvbth cfpbpqfh [hbrc7 it-ehfw[.jaty frklfvt,c lf ,qfkfdty ufh-lfwdkbksf evobrdkj cf[tkt,c8 bv voe-[fht,bc ofhvjlutyfpt7 hjvtkbw fv fvfp-hptyvf n.ebkvf ufycdtyt,ekbc chekb-fl elfyfifekj f[kj,kt,cf lf vtuj,-ht,c vjenfyf7 vpfl dfhs7 itehfw[.jabklf fqiajst,ek cfpjufljt,fc dehxbjs7wbkbcvofvt,tkc vhbc[fyt sdbsufcfvfhs-kt,f vjeo.jy8 sevwf7 fhf= lft7 cbylbcbcmty]ybs lfbnfy]jc= +sevwf7 serb xdtybuffasht,ekb sfyfvjmfkfmtyb abpbrehpbfyc vbf.tyt,ty7 chekbfl firfhff7 hjvdthwthsb yfabwb vcf]ekb vfs lflfyfif-ekt,fc dth uf,tlfdc lf dthwthsb cfcf-vfhskj fv cfmvbc vjyfobktt,c cfc]tkcdth ufvjenfyc8‘4

zrdbfyehfl vjabmht,ekvf lfcrdybsvfahfpfv7 hjujhw xfyc7 ]thjdfyb isf,tzlb-kt,f vjf[lbyf5 bvfdt qfvtc kjubyblfy cfc-

ohfajl ofvj[njvf lf erfyf rfhblfy ufm-wtdf vjvb[lf7 [jkj 3itehfw[.jabkb lf fq-iajst,ekb cfpjufljt,f4 cflfh,fpj it-cfcdktkblfy itvjbzhf lf cfvfhskbfyb ue-kbco.hjvbs fqnrbyt,ekvf afy]ht,b lf fdt-]b lfvbktof7 fvfcj,fib rb [tkc xtvb ybdst-,bw uff.jkf8 lf vfbyw7 itvb’kbf .dtkf ovby-lfyb lfdbabwj7 hjv vbcnth /javfybc ,f-,ebcsdbc wbkb fhfclhjc lfvbofvt,bf8 vt-nbw7 vbcb fhct,j,bc itcf[t, ofhvjlutyfwfh vmjylf lf vbcb cf[tkb fhfclhjc vcvtybf8

+eylf bsmdfc7 hjv ptvj[ctyt,ekb ufpt-sbcsdbc vfc itvltu 3frklfvt,bc ofv,bko-dtk ndtyfl4 uflfdbmtwb8‘

vfkt xtvb .ehflqt,f cnfnbfv vbbg.hj53QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB=3QBHCTEKB RFYLBLFNB= vbcnth vfhr

ndtyb7 hjvtkbw ueiby lfvjerblt,tksfvbnbyupt vztmfht cbn.dbc ofhvjsmvfc fgb-ht,lf7 bm fh ufvjw[fllf8 vbcnth ndtybctmbvbcfufy vbqt,ek ntktuhfvfib yfsmdf-vbf7 hjv vfc ufmfyt,ekb trbgf;b lft]f[f7hjv at[b jh flubkfc vjnt[bkb fmdc7 cf-ibykfl bnfy]t,f lf vcufdcb cbcektktt-,b8 lfvjerblt,kt,b vstkb ’fk-qjybswlbkj,lyty7 tc vjyfxvf[b thoveyfs lfsfdc fxdtyt,lyty7 sbsmjc fhfathb eo.j-lyty vfs vbth rfylblfnfl fhxtekb ufvj-ecojht,tkb fhfvpflbc fh.jaybc ztivf-hbn vbptpt,pt8 vfuhfv ueibydt7 cfqfvjc7vfdfyb eujyjl vsdhfkb ce,btmnb js[bsitajhs[lf cfcnevhjib7 hjvtkibw vbc-nth ndtyb w[jdhj,c8 lft7 lfvjerblt,-kt,vf lffvnrbwjy7 hjv tc eqvthsjl uf-ktibkb gbhen.db vfhr ndtyb fh b.j8 hj-ujhw bmyf7 uft,yty= [hbrt,b fqfh eidtkbs=vstkb [fk[b [vfvfqkf trbs[t,f vfs5 3dby b.jbc rfwb04

sdfkt,c fh de]tht,lb8 ite’kt,tkbf7 hjvxtvb cf[tkb fcts cfpfhtk tzdc erfdibhlt,j-ltc= erdt cfvb otkbf7 fhw qdbyjc7 fhw kelclf7 cfthsjl7 fhfyfbh cgbhnbfy cfcvtkcgbhc fh dfrfht,lb8

+hjujhw xfyc7 lhjv sfdbcb vjbnfyf7 sfy-lfsfy ufvjdbohsdtyb7 bvbnjv7 hjv fvfdt uf-ptsbc vjvltdyj yjvthib ufycfresht,ekbvqtkdfht,bc ufhtit ofdbrbs[t xtvb f[fkbvtncf[tkb5 3ndtyb - stshb w[tkt,f47 sevwfdbwjlb7 hjv bc cffhxtdyj rfvgfybbc ,jkjv-lt itvjvhxt,jlf8‘

fv lhjbcfsdbc xtvc cf[tkpt efvhfdb fyj-ybvehb othbkb vjlbjlf8 xdtekt,hbd7 bcbybfctsb ibyffhcbcf b.j5

3hfc bn.dbs bv ,txfd ltlf,thpt7 hj-vtkcfw ob[kb xffpbkts7 hjltcfw vjo.f-kt,bc cfs[jdytkfl rfhpt vjubrfreyfs04

fylf53smdtyb pjubthsb ,ytkb cfmvt ]th]t-

hj,bs v[jkjl xtvsdbc fhbc wyj,bkb8hfvltybvt ljkfhsfy ufvjvidblj,t,f vj-ubotds7 sjhtv ufptst,b smdtyb vjyf-vjh-xbkbcfufy smdtypt hfqfw-hfqfwt,c it-bn.j,ty8

/tylb tylb4lfyfhxtyb othbkt,bw fv cnbkbcf b.j8 it-

vt’kj7 cbn.dfcbn.dbs vjvtnfyf7 vfuhfv7 dab-mhj,7 vrbs[dtkb fvbsfw lfrvf.jabklt,f8

vfkt htcge,kbrehb gfhnbbc vsfdfhvf uf-ptsvf fvjvhxtdtksf vjc.bldfib 3vfv[bkf47[jkj ltvjrhfnt,bc wtynhfkehvf jhuf-

yjv xtv vbth aekbc lfyfifekt,hbdb ufvj-’fkdbc afmnt,b 3cffirfhfjpt ufvjbnfyf48

+fvudfhfl7 rbltd jhb vtncf[tkb itdb'byt53ndtyb - ,by’ehb ufb’dthf4 lf 3ndtyb - eyf-vecj ifynf;bcnb48‘

fvbc itvltu .dtkf ufptsvf cfibytkb[vfehbs vjvs[jdf gfce[b xtvsdbc of.tyt,ek,hfklt,t,pt8 xtvb gfhnbbc [tkv’qdfytkt,vfufvjvbw[fltc7 hjv levbkb xtvc gjkbnbrehrfhbthfc lfqegfdc8 lf sbsmjc fvbc lfcfv-nrbwt,kfl lf xtvc itcfaew[eyt,kfl vtj-ht lbkbs ths-ths ufptsib fctsb cnfnbfufvjxylf5

3THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=3THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=3THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=3THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS=3THSB7 FV CE,BTMNC LFVB[TLTS= lfvje-rblt,tksf rfylblfnb rdkfdfw ]benfllevc8 hf smvf eylf7 [vbc fvjqt,fcfw dth,tlfdc8 vbcsdbc of.tyt,ekb ,hfklt,t,bcfdct,bs cfhoveyj fqvjxylf7 hfcfw vbcbvztdhvtn.dtkehb levbkbw flfcneht,c8fvbthblfy bc cfvelfvjl lfqlfcvekbf=lfnr,bs fv cfpbpqfhb abwbc ufvnt[bs7vjynfytkb mehlbs7 frklfvt,bc ofv,bk-odtkbs= it[tlts smdtyc ufyc[tekt,ekstsh w[tkt,fc7 smdtyc ,by’eh ufb’dthfclf eyfvecj ifynf;bcnc= lffrdbhlbs7 .j-dtkb v[hblfy lffsdfkbthts lf smdbs7 uf-,tlfds se fhf7 smdtyb gfnbjcfyb [vt,b vbc-wts fhfvpflfc7 hjvtkvfw sfdbcb v’bvt lf-yfifekt,bs fvltyb fvfphptyb vtncf[tkblfbvcf[ehf lf rhbynbc lf’dhfcfw dth ,t-lfdc7 hjv seylfw thsb vfsufyb efh.jc=4

sfdbc fhblt,f fqfh itb’kt,jlf lf7 qhvflitehfw[.jabkb7 vstk fv lfevcf[eht,tk7,by’eh wbkbcofvt,fsf uhjdfpt 3gfce[c4 xf-de]tmb8 vfuhfv cfveifjc lfchekt,f fh vtot-hf7 hflufy vtjht lbkfc ths-ths ufptsibf[fkb cfibytkb7 qdfh’kbfyb wbkbcofvt,fdb[bkt5 vflfyfifekt,lyty7 hjv wtw[kb of-derblt cfub;tsc sfdbcb ,byflht,bfyfl7 hf-lufy bc xtvb afy]hblfy [tlc feiyjdt,lf8 fmrb sfdpfhb lfvtwf8 fvfc vj/.df itn.j,byt,f7hjv vbcb mjyt,bc lfeakt,bc vbpybs cfre-sfhb ,b’f vjdofvkt8 ufptsb lf;byt,bs vj-bs[jdlf udfvbc ufrdtsfc8 vtibyjlf7 hjv cf-lfwff itdbikt,jlb8 vfuhfv ]th cflf [fhs5vfkt ,hfkb lfvltc7 hjv7 hjujhw vbult,e-kb ,fdidt,bc sfditcfahbc vtehdtv7 xtvb uf-vj.t.txt,ekb er,bkj yfstcfdt,b fqcfphlt-kt,bcfsdbc cfzvkbc lfvqtzfdsf sfyfvlt,j-,t,pt vjdfo.dt8 chekb evotj,f dbuh’tyb8

cf,jkjjl ecbylbcj ltdyfv7 hjvtkbwvnhekvf gfhnbt,vf vjvbo.dtc7 evfqktcothnbkc vbfqobf5 dbqfwbc ofmtpt,bs obyf-cffhxtdyj itrht,bc lhjc .dtkf athbc rfybcw[hf lf’jy’bkb qkfgb nhb,eyfpt fvj-aja[lf8 bcbyb at[t,pt lfvt,qfezyty lf f.-dbhlyty 3vfvf=4

fvfc dtqfh ufde’tkb8 lhjif lfdeidb lflfdyt,lb8 ybe-bjhrbc infnbc ue,thyfnj-hbc sfyfvlt,j,fpt rtyzbc.hbcsdbc cfrvf-hbcb 'fkf fh fqvjvfxylf8 lfdotht7 hjv rfy-lblfnehfc d[cyb7 lf uffasht,ekvf vjdf-otht [tkb5

3eqhvtcb gfnbdbcwtvbs smdtyb7 jltc-qfw gfnbjcfyb vjmfkfmt7 fv;fvfl rb cf-pbpqfhb abwbc ufvnt[b7 vjynfytkb meh-lb7 frklfvt,bc ofv,bkodtkb7 stshb w[t-kt,f lf ,by’ehb ufb’dthf

ubsfhuvyfs lf ofrbs[df ufb'ekfs vfhbyt rbryf'tv

vfhr ndtyb48 !(*)!(*)!(*)!(*)!(*)

Page 57: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

57

parizSi rom viyavi, erTxans ise gamiWirda, lamis qudi Camo-metarebina quCa-quCa. vijeqi Cems mansardaSi da amaod vigonebdinacnobebs, romelTanac fulis sasesxeblad mimesvleboda. Tanac,Semodgoma iyo, gviani Semodgoma - Tbilisuri gviani Semodgoma-saviT zunzliani da sevdis momrevi. wvimda da wvimda.

xatva ar mindoda. avdgebodi, mivdiodi fanjarasTan da gav-cqerodi CamojanRul cas, svel saxuravebs, xavsmodebul kedlebs.

vnaxoT, viRacam daakakuna. vin eSmakia-meTqi, daRrejili mive-di karTan. gamovaRe da cota ar iyos, Sevcbi. axalgazrda qal-vaJi mwveoda. ai, kinoSi rom gvaCveneben xolme bednier amerikelaxalgazrdebs, swored iseTebi. saxe ubrwyinavdaT, Cqrolavdnenda aRar icodnen, rogor SeekavebinaT mozRvavebuli xalisi. bo-diSs ixdidnen da iRimebodnen. mere qali gamomelaparaka frangu-lad – didad zrdilobianad da moxdenilad: Cven Tqveni namu-Sevrebi gvinaxavs, batono mxatvaro, moxiblulni varT meca daCemi meuRlec. gavbedeT da SegawuxeT, iqneb dagvavaloT da ro-melime Tqveni naxatis mflobelni gagvxadoTo.

is rom laparakobda, misi qmari sul iRimeboda da xan me mi-yurebda sixaruliT, xan Tavis meuRles.

me aRar vicodi, romeli skami SemeTavazebina, rom saRebaviTar dasvriliyvnen. Zalian minda Tqveni survilis asruleba, mag-ram Tqveni sakadrisi araferi maqvs-meTqi, - movaxsene.

es rom gaigones, Sewuxdnen, patara bavSvebiviT umweo gamo-metyveleba miiRes. ubralo, mcire rame mainc, batono mxatvaro,sul ubralo, Tundac monasmio.

vifiqre, oRond axla rogorme Tavidan moviSoro da, jandabas,mere rac iqneba-meTqi, da veubnebi:

- ori dRis Semdeg SemoiareT-meTqi.xelad daubrundaT bednieri Rimili. qmarma netarebis gamo-

metyvelebiT moavlo Tvali Cems oTaxs da, Tumca inglisuri arvicodi, mainc mivxvdi, rom aseT mansardaSi cxovreba inatra.

moibodiSes da gamomeTxovnen.me movbrundi da sawolze Camovjeqi. maTi wasvlis Semdeg

kidev ufro mwvaved vigrZeni Cemi ubedoba. Tbilisi gamaxsenda.aviRe fanqari da albomSi movusvi. davxate mocekvave qarTveliqali, TiTqos im amerikeli bednieri qalis sapasuxod; davxatedaRlara kinto da sakinZeCamoxeuli yaraCoReli - esec TiTqosimisi qmris sapasuxod; davxate viri Tbilisis quCaze da iR-liaSi saxregaCrili wyneTeli - esec TiTqos imaTi niu-iorkissapasuxod…

mere mivegde da miviZine nacemi ZaRliviT.gavida ori dRe da zustad daniSnul dros gamocxadda is

col-qmari. isev bednierni, xalisianni, atacebulni.vaCvene erTi naxati, meore, mesame…aRar ician, ra qnan. qali

xom tokavda da alivlivebda im haerovan kululebs, kaci sici-lad iyo qceuli. mere momudare gamometyveleba miiRes, TiTqoses-esaa, daiCoqebeno, da

- Tu SeiZleba, rom yvela suraTi dagviTmoTo.me gamecina: ris daTmoba, aiReT, waiReT-meTqi.maSin mamakacma saqmianad mTxova, mibrZaneT, ramdeni unda moga-

rTvaTo. CemTvis yvela is naxati, axlandel fulze rom vTqvaT,aTi Tumanic ar Rirda. aba, amaze xom ar SevevaWrebodi.

- inebeT, batonebo, fasze laparaki rogor SeiZleba, me qarTve-li gaxlavarT-meTqi.

maSin mamakacma sabanko Ceki amoiRo, raRac dawera, erTi fur-celi amoxia da gamomiwoda.

me rom Cemi qarTveloba damemtkicebina, CekisTvis arc damixe-davs, karebamde mivacile col-qmari da, rogorc ki Tvals mie-farnen, adgils movwydi. ise rogor Seircxvenda kaci Tavs, erTisadilis fuli mainc ar daetovebina-meTqi. davavle Ceks xeli,wavikiTxe da…Cems sicocxleSi namdvili locviT pirveladdavloce mdidari, mdidari, bednieri xalxi.

CekSi ewera, rom amis warmdgenels aTasi dolari miecemao.

`mxatvari parizSi~ - lado gudiaSvilis naambobi,romelic novelad aqcia rezo inaniSvilma.

Page 58: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

58

erTxel, maRaziaSi yofnisas, Cemi yuradReba miipyro patarabiWunam, daaxloebiT 6 wlis iqneboda, xelSi CaebRuja Tojina,molare ki mas daJinebiT umeorebda:

- Zalian vwuxvar, magram Seni fuliT am Tojinas ver iyidi.uceb, bavSvi momibrunda da mkiTxa: Tqven darwmunebuli xarT,

rom es fuli marTlac ar aris sakmarisi?RimiliT davuTvale fuli.- biWuna, molare marTalia, es fuli marTlac ar geyofa, rom

es Tojina iyido, - vuTxari me, magram amis miuxedavad, biWi xe-lidan ar uSvebda saTamaSos. misma sijiutem gamakvirva... darwmu-nebuli iyo, rom sakmarisi fuli hqonda... isev mivuaxlovdi davkiTxe, mainc visTvis undoda saCuqari.

- es Tojina, Cems daikos Zalian moswonda da undoda, rommisTvis eyidaT... me Zalian mindoda dabadebis dRisTvis meCuqe-bina... axla ki, dedas unda gavatano masTan... Cemi da RmerTTanwavida... mama ambobs, rom dedac male wava RmerTTan, amitom vifi-qre, vuyiddi da mas gavatandi... iqneb gadasces...

guliscema momentalurad gamiCerda. bavSvma isev amomxeda:- me mamas vTxove, deda ar gauSvas Cems dabrunebamde.Semdeg man maCvena foto, romelzec aRbeWdili iyo misi

saxe... Rimiliani da bednieri.- me minda rom es fotoc gavatano dedas, ar minda daikos

davaviwyde! - mcire pauzis Semdeg man daamata: - miyvars dedikoda ar minda rom damtovos, magram mama ambobs, rom is aucileb-lad unda wavides Cems patara dasTan.

Semdeg isev Sexeda Tojinas naRvliani TvalebiT.me saswrafod amoviRe jibidan safule da SevTavaze xelax-

la gadagveTvala misi fuli.- Sen xom gjera, rom gaqvs sakmarisi fuli? - vkiTxe me.- ki, me mjera - Tavi damiqnia.misgan SeumCnevlad davamate fuli da gadaTvlis Semdeg

vuTxari, rom is ar cdeboda da marTlac SeeZlo eyida Tojina.amis gagonebaze bavSvma Tqva: madloba RmerTo, rom gaigone Ce-

mi Txovna! guSin, Zilis win vTxove, rom moeca sakmarisi fuli...aseve, mindoda TeTri vardic meyida dedisTvis, magram RmerTis-Tvis es aRar miTxovia. magram axla SemiZlia viyido orive. de-dikos uyvars TeTri vardebi!

saxlSi dabrunebis Semdegac, didxans vfiqrobdi am bavSvze.Semdeg, gamaxsenda ori dRis win, adgilobriv gazeTSi gamoqveyne-buli statia momxdari tragikuli faqtis Sesaxeb: mZRoli, ro-melic nasvam mdgomareobaSi marTavda satvirTo avtomobilissaWes, daejaxa deda-Svils. bavSvi adgilze daiRupa, xolo deda-misi, rogorc statiaSi ewera, imyofeboda komaSi. ojaxs undagadaewyvita, gamoerTo Tu ara sasunTqi aparati, radgan aRar iyoaxalgazrda qalis gadarCenis Sansi.

nuTu es tragedia, im biWunas ojaxs exeba? - ar masvenebdaamaze fiqri.

sami dRis Semdeg, isev gamoqveynda statia, romelic iuwyebo-da komaSi myofi axalgazrda qalis gardacvalebis Sesaxeb...ojaxis wevrebis TanxmobiT mas gamourTes sasunTqi aparati.

dakrZalvaze mivedi... axalgazrda qalis cxedari esvena sikvdi-lis sarecelze... erT xelSi Tojina da foto hqonda, meoreSiki - TeTri vardi. me vgrZnobdi, rom Cemi cxovreba Seicvala...verasdros SevZleb daviviwyo patara biWis siyvaruli dedisada dis mimarT.

gTxo

vT, nu

mar

Tav

T s

aWes

nas

vam

mdgoma

reo

baSi!

Tqv

en S

esaZ

loa

daa

ngrio

T a

ram

arto T

qven

i cxo

vreb

a...

Page 59: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

59

Page 60: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

60

bebiaCemis, zinaidas mSoblebs domnada domenti erqvaT. ara, warmoidgineT,ra magaria, roca domna gqvia da isegimarTlebs, rom swored domentis pou-lob. ara grigols an nikifores, aramed,swored domentis.

domna Tavadis qali iyo, ulamazesi,mTeli cxovreba vercxlis yalioniTdafaSfaSebda. ai, domenti ki - glexi iyo.

ai, aq gaCerdi - veubnebi dedas, ro-melic am ambebs miyveba, ai, aq gaCerdi,vekiTxebi: - rogor wayva colad Tavadisasuli glexs, ra moxda egeTi?

- ubralo domenti ki ar iyo, go-go, ganaTlebuli domenti iyo, ilias-Tan erTad wera-kiTxvis gamavrcelebelsazogadoebaSi saqmianobda - mpasuxobsdeda - mere isev Tavis sofelSi dab-runda, TiTqmis mTeli dasavleT saqar-Tvelodan akiTxavda xalxi werilebis,gancxadebebis da aTasi ramis dawerisTxovniT. xoda, wayva es Cveni domnaCiqovani, aba ras izamda. magram mTelicxovreba mainc axsenebda Tavis cisfersisxls, sityviT ki ara, ise - perfor-mansiT axsenebda. magaliTad, kvira di-liT wirvaze aseTi delegacia midio-da glexi domentis ojaxidan - cxenzeamxedrebuli qalbatoni domna da qvei-Tad mavali danarCenebi, rogoria?

unagiri mamamTilma gamouWeda -TeTrwverianma, xmelma, lamazma kacma.

ar vici, domna iyo domentis qvecno-bieri kompleqsi Tu ra, magram faqtia,raRacam ise Secvala es Cveni wera-ki-Txvis gamavrcelebeli, martvilsa TuxonSi erT-erTi yvelaze ganaTlebulida patiosani kaci, rom sabuTebze vade-bis gadakeTebamdec ki mivida. mere, ro-desac meore msoflio omisgan TavisiSvilebis gadasarCenad maTi dabadebisTariRebi gadaayalba, komunistebi Sin,gordis ulamazes kar-midamoSi estum-rnen, domenti gardacvlili mezoblisaT-vis gamzadebul kuboSi daimala, magrammainc miagnes da cixis gzasac gauyenes.

domnas da domentis 8 Svili hyav-daT, maT Soris 3 vaJi, danarCeni qaliS-vilebi da miuxedavad imisa, rom yvelaerTmaneTze lamazi iyo, domentis, kldi-aSvilis moTxrobebis cnobili gmiri-sa ar iyos, ise eSinoda, romelime maTganiSin ar dabereboda, rom saswrafoddaaTxova isini.

xuTive gogo Zalian lamazi hyavdaCems did babuas, magram bebiaCemi - zina-ida saerTod mzeTunaxavi iyo. bolomde,80 wlisac mzeTunaxavi iyo, sasaciloistoriebs hyveboda - qalebi quCaSimomdevdnen, saxec iseTi lamazi Tu ga-qvs, rogor tanio. gadasarevi qali iyo

- Taflisferi Tma, lurji Tvalebi,saocrad swori saxis nakvTebi - qarTve-li marlen ditrixi xar - meTqi, veub-nebodi.

xoda, ras vyvebodi? - roca mama-misma, 5 gogos SeSinebulma mamam sas-wrafod gaaTxova - Seyvarebuli hyavda,oRond, is babuaCemi ar iyo. erTi biWimiyvardao - miambobda xolme Ziliswin „wiqaras“ Tu „xuTkunWulasagan“Tavmobezrebuls.

erTi biWi uyvarda, magram gahyvababuaCems - mSromelsa da Tavmdabals,gauCina sami Svili da gaxda Cemi be-bia (ramden gawbilebul siyvarulsmalaven qarTuli ojaxebi).

calsaxad da erTmniSvnelovnad undavTqva, rom bebiaCemze magari mzareuliarc minaxavs, arc gamigonia.

dRevandeliviT maxsovs misi firu-zisferi winsafari, ulamazesi xelebi,am xelebis qimia saWmlis Sezavebisdros, yvelaze metad gasinjvis momen-ti miyvarda, damiZaxebda sadme, kuTxe-Si wignianad SeyuJuls, xels damaba-ninebda da mere am xelisgulze moa-Tavsebda nigvzian fxals Tu afxazurajikas. mere gamomcdelad SemomxedavdaTavisi zRvisferi TvalebiT da aRta-cebuli SeZaxilebis memiolioned mos-menisas gamarjvebuli tovebda samzare-ulos asparezs.

Romi uyvarda gansakuTrebiT, rode-sac amoagebdnen, misTvis gansakuTrebul,ufro did TefSze unda dagedo - mebevri - ityoda xolme. xoda, yovelTvis,roca Roms vakeTeb, aucileblad varWobsanTels erT did Romian TefSs- namdvi-lad ar vici, ra gzas gadis kerZi Cve-ni sufridan imaT, micvalebulTa trape-zamde, magram es Cemi patara tradiciaa,ra ici ra xdeba.

Tvalwin midgeba kadri zafxulidan- sxvadasxva saxis konservebis mzade-baa gaCaRebuli, gagania agvistoa, bebia-Cemis ezoSi gazis sadgamze didi qvabidgas - xoda iq duRs da ra duRs, gad-moduRs - gansakuTrebuli tyemlisaTu alublis sawebeli, ajika mwvane,wiTeli Tu Ria yavisferi, murabebi -samoTxis vaSli Tu miniaturuli, pawu-ka msxlebi, mzaddeba mwnilebi - mkvaxevaSlis Tu pomidvris.

bebias receptebs veZeb, kerZebs vixse-neb - sruliad cnobil da popularul,Cveulebriv qarTul saWmelebs - recep-tebs ver vpoulob, imitom, rom ubra-lod ar werda, arafersac ar iwerda,Tvalis zomiT, gulis karnaxiT, gamoc-dilebiT, winaparTagan mocemuli intu-iciiT amzadebda kerZebs - receptiCveulebrivia, vfiqrob, maSin ra xdidamis kerZebs aseT ganumeorebels, missaneleblebs aseT surnelovans, mis mWa-debs - aseT datkicinebuls - ara, ara,es monatrebis subieqturoba araa, misgansakuTrebulobas sxvebic aRiareben.xoda vxvdebi, bebiaCemis da zogadadCveni bebiebis ganumeorebeli jadosnobanacnobi receptebiT, nacnobi kerZebiTgaocebaSia.

Tumca es nacnobic yurs mWris Ta-visi ucxo JReradobiT: danduri, RanZi-li, balba, svintri, tuxti, ekala, arja-keli, maxoxi, Rolo, kvawaraxi, Cemqva,isrimi da a.S. yvelaze sayvareli xmova-neba, yvelaze nacnobi polifonia.

es Seni, piradi zRaparia, Seni pira-di sivrce, sadac erT dRes aRmoaCen,rom Sens bebias iseTi, iseTi lurjiTvalebi aqvs, rogorc mxolod RmerTposeidonis romelime cols SeiZlebahqonoda. xolo sacivs rom dariCiniunda, es yvelam isedac icis...

`Cumi saRamo~, - nino CakvetaZe

bebiabebia

Page 61: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

61

foto-arqivi

lialialialialia eliavaeliavaeliavaeliavaeliava oTaroTaroTaroTaroTar koberkoberkoberkoberkoberiZeiZeiZeiZeiZedddddaaaaa

Page 62: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

62

recepti 1

propeleriani gufTebipropeleriani gufTebipropeleriani gufTebipropeleriani gufTebipropeleriani gufTebikarlsonisaTviskarlsonisaTviskarlsonisaTviskarlsonisaTviskarlsonisaTvis„karlsonma Tqva, vaRmerTeb dabrawul

gufTebso, maSasadame, gamaspinZlebaa sa-Wiro, Torem ewyineba da gaibuteba...oh, ra bevri ram iyo axla damokide-buli am gemriel gufTebze!

- erT wuTs moicade, - uTxra biWu-nam, - samzareuloSi gaviqcevi da guf-Tas movarbenineb.

karlsonma mowonebiT dauqnia Tavi.- oRond Cqara! xom ici, marto sura-

Tebis yureba kuWs ver amoavsebs!biWuna samzareuloSi Sevarda.dedas Tavisi ujrula winsafari

aefarebina da did tafaze lamaz-lamazgufTebs awiTlebda. xandaxan tafasxelSi SeaTamaSebda xolme da burTi-viT mrgvali gufTebi xtunviT brunde-boda meore mxares.

... iciT ra gufTebi iyo? Sebrawu-li, krawuna da marTlac rom sanaqebo.~

warmoidgineT, Sebrawul gufTebspropeleri rom hqondeT da TavisiTufrindebodnen patara biWunebs pirSi.

receptisaTvis saWiroa:qaTmis file - 500 gramiwiwibura - erTi WiqaerTi didi xaxvi2 kbili niori1 kvercxioxraxuSis ramdenime Reritkbili wiwaka-dafquli-mwikvixmeli rehani an TavSavamarili-gemovnebiTerTi stafilo, an sxva bostneulisafanelizeTiqaTmis file, moxarSuli wiwibura,

xaxvi, niori, oxraxuSi gavataroT, gavu-keToT tkbili wiwaka, saneleblebi damarili, davamatoT gaTqvefili kvercxi(Tu Txeli gamovida, SegiZliaT erTicali kartofilic daumatoT).

kulinariul dafaze movamzadoT pa-tara gufTukebi, amovavloT safanelSida SevwvaT kargad gacxelebul tafa-ze, zeTSi.

stafilo gavTaloT, davWraT Cxire-bad da kulinariuli Cxiris saSua-lebiT avawyoT martivi konstruqciispropeleri, CavarWoT Cvens gufTebSida raime saxis garnirTan erTad mivar-TvaT Cvens patarebs (aseTive propele-ri SegiZliaT Semwvari kartofiliT,vaSliT, WarxliT daamzadoT)

P.s. sinamdvileSi, karlsoni da biWu-na rom Sebrawul gufTebs miirTmevdnen,Rorisa da saqonlis narevi farSiTmzaddeba da Sveduri samzareulos um-

Cveni bavSvobis

bolo dros aRmovaCine, rom yvela Cems mier wakiTxuli wignis meniumaxsovs, - ras, rodis da ra pirobebSi miirTmevdnen Cemi sayvareli wignisgmirebi, gansakuTrebiT naTlad da detalurad bavSvobis wignebis kerZebimaxsendeba - Semwvari gufTa da Zexvi, fumfula funTuSebi - romelTacsamzareulos fanjridan Semoparuli karlsoni iparavda; freken bokiscxare wvniani, mTeli qveynis masStabiT rom gauTqva saxeli; pepis maWkate-bi, romelTa comsac iatakze zelda es cecxlisferTmiani gogo; nugbariTsavse sapikniko kalaTa amave wignidan; warumatebeli kulinaris, Zia melke-ris receptiT damzadebuli qorWila „saltkrokelebidan“ da moxucebu-lebisaTvis mowyobili didebuli nadimi „emilidan“, SaSxiT, indaurebiTada kupatebiT.

astrid lindgrenis didebul sufraze SeiZleba bevri vilaparakoT, meki axla „patara mawanwala“ maxsendeba, civi londoni, sadac mSieri bavSve-bi zogjer puris pudings miirTmevdnen, zogjer ki stafiloTi gahqondaTTavi. kidev meqsikuri samzareulo main ridis saTavgadasavlo romanebidan,heqtor malos usaxlkaro biWisTvis momzadebuli cxeli bulioni, gamo-zogili da ganawilebuli ulufebi „deda, mama, rva bavSvi da sabavSvo man-qanidan“. berZnuli samzareulos dagemovneba korfuze gamgzavrebuli ojaxismier, varskvlaviani Taflakverebi meri popinsidan, udabnoSi, gzadakargulimfrinavi egziuperi da erTaderTi forToxali, rogorc sicocxlis simbolo,Rormucela ufliswulis mdidruli meniu da gemrieli sizmrebi “sala-muras TavgadasavalSi“, janjuxa da cxeli mWadi nodar dumbaZis SesaniS-navi moTxrobebidan, kulinariuli saswaulebi wignidan „Carli da Soko-ladis qarxana“ da muxudos wvniani „sami muSketeridan“...

ar vici, risi damsaxurebaa aseTi mexsiereba - albaT uarafro da mSie-ri bavSvobis wlebiT, roca marTla wignebi gvapurebdnen SeSinebul da Se-ciebul omis bavSvebs...

usasrulod SeiZleba wignebis da kerZebis CamoTvla ganvagrZo, magram aqgavCerdebi da ramdenime recepts gaswavliT - zogierTs, sabavSvo wignebi-dan, zogierTs - am wignebis STagonebiT Seqmnils, xolo zogierTs, iseTicnobili sabavSvo avtoris kulinariuli wignidan, rogoricaa, magaliTad,roald dali. daixmareT sabavSvo wignebi imisTvis, rom samzareulosa dabiblioTekas Soris manZili gaumartivoT patara mkiTxvelebs.

wignebis gemo

Page 63: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

63

Tavresi kerZia, magram mravalferovne-bisTvis, Cemi variantic SegiZliaT moam-zadoT, gemrielia, damijereT.

recepti 2

Carli da Sokoladis qarxanaCarli da Sokoladis qarxanaCarli da Sokoladis qarxanaCarli da Sokoladis qarxanaCarli da Sokoladis qarxana„babua jo da Carli TiTqmis mirbo-

dnen, rom mister vonkas ar CamorCeni-liyvnen, magram im mravalricxovan ka-rebs rom Caurbines, erTi warwera ardarCeniaT waukiTxavi:

karze ewera: saWmelad vargisi marme-ladis baliSebi, saloki Spaleri baga-baRebisaTvis, cxeli nayini civi dRee-bisaTvis...“

amas winaT, am wignis avtoris, roa-ld dalis kulinariuli receptebiswigni viyide, sadac marmeladis bali-Sebis, Sokoladis siurprizis da sxvasasusnavebis receptebic weria, hoda,erTs Tqvenc gagiziarebT:

vili vonkas Sokoladis siurprizi (am sasusnavis adaptirebul versias

gTavazobT, simindis sirofis nacvlad,romelic bavSvebisTvis naklebad sasar-gebloa, Tafli gamoviyene.)

receptisTvis gvWirdeba:daWrili nigozi, xmeli Ciri, nuSi,

Txili, qiSmiSi, simindis burbuSela -mTlianobaSi 400 grami;

100 grami krekeri;200 grami Tafli; vanili;erTi fila Sokoladi;2 sufris kovzi karaqi;momzadeba:nel cecxlze, ise rom ar aqafdes

da ar aduRdes, odnav Rrma tafazemuq oqrosferamde miviyvanoT Tafli,CavyaroT Txileul-Cireuloba da kre-kerebi, kargad vurioT, davumatoT vani-li, amoviRoT da gavabrtyeloT ficar-ze. rom gacivdeba, mogrZo oTxkuTxe-debad davWraT.

orTqlis abazanaze gavadnoT Soko-ladi, davumatoT karaqi, avaduRoT, amo-vavloT SokoladSi da gavacivoT.

recepti 3

vaSlis pudingivaSlis pudingivaSlis pudingivaSlis pudingivaSlis pudingidaviT koperfildisaTvisdaviT koperfildisaTvisdaviT koperfildisaTvisdaviT koperfildisaTvisdaviT koperfildisaTvissabralo daviT koperfildi, rogor

gamoagdes saxlidan, arada, warmodgineT,rogor moenatreboda Tavisi ZiZis, pego-tis gamomcxvari vaSlis pudingi daerTi Wiqa cxeli rZe.

masala:2 kvercxi100 grami Saqari100 ml. rZe120 grami naRebis karaqi1 limoni250 grami fqvili6 vaSli70 grami raime saxis, momJavo jemiqiSmiSidariCini - danis wveriTmarili-mwikvinuSi-100 gramikvercxis cila gamovacalkevoT gu-

lidan, cila gadavdoT, xolo guliavTqvifoT SaqarTan da rZesTan erTad5 wuTis ganmavlobaSi, davumatoT kara-qi da isev ganvagrZoT Tqvefa, SemdegdavamatoT xorblis fqvili, avTqvifoT.

calke movamzadoT gaTqvefili cila,davumatoT coms, ar gadavurioT. vaSligavrecxoT, guli amovacaloT, davWraTTxel rgolebad, formaSi CavafinoTpergamenti, Txlad wavusvaT jemi, davaw-yoT vaSlebi.

coms frTxilad gadavurioT aTqve-fili cila, formaSi Cawyobil vaSlebsdavasxaT darCenili comi, 180 graduszegacxelebul RumelSi gamovacxoT 45wuTis ganmavlobaSi. ukve gamomcxvarsmovayaroT moxaluli nuSi.

gafantuli ojaxi, mudam Svilebis mo-natruli deda.

Tumca, manamde iyo is yvelaze tkbili,dauviwyari erTianoba - civi korpusisTbili samzareulo, mama Cais svams, ufro-si da mReris, Zma mamas skolis ambebsuyveba, me - nabolara, yvelas fexebSivedebi da deda acxobs Cemi zRaprisjemian namcxvars“:

masalad saWiroa:200 grami rZe200 grami Saqari200 grami zeTiforToxlis cedra - 1s. kovzi4 kvercxi1 paketi safxvierebeli fxvnilifqvili imdeni, ramdenic dasWirde-

ba araJnis konsistenciis comis momza-debas

blis murabaraime saxis momJavo jemicukatebi, qiSmiSimomzadeba:vakeTebT gogli-mogls, viRebT rZes,

zeTs, safxvierebels, TiTo-TiTo ingre-dients vumatebT da vTqvefT, vyriTimden fqvils, rom araJnis konsistenciiscomi gamogvivides, bolos vamatebT qiS-miSsa, cedrasa da cukatebs, coms vyofTor nawilad da vacxobT or formaSi.vacxobT 200 gradusze, daaxloebiT30-40 wuTs, zedapiris SewiTlebamde.

rodesac gamocxveba, pirvel nawilswausviT jemi (Tu sveli namcxvrebigiyvarT, SegiZliaT raime wveniT ansirofiT danamoT kidec), daadeT meo-re nawili, kidev wausviT jemi, moaya-reT Saqris fxvnili, cukatebi, qiSmi-Si an dafxvnili orcxobila.

yovelTvis daagemovneT mogonebebi,es yvelaze tkbili da warmatebulikulinariuli saidumloa.

recepti 4

jemiani namcxvarijemiani namcxvarijemiani namcxvarijemiani namcxvarijemiani namcxvariCemi piradi zRapridanCemi piradi zRapridanCemi piradi zRapridanCemi piradi zRapridanCemi piradi zRapridan„Cemi zRapari, albaT, arc ise sain-

teresoa, rogorc es saswauli wignebi,romlebzec ukve mogiyeviT.

kadrebad darCenili mama, ucxoeTSirubrikas uZRveba

diana anfimiadi

Page 64: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

64

ra aris varikozi?varikozi anu venebis varikozuli gaganiereba (varix -kvanZi, Seberiloba,

laT) - es aris venebis daavadeba, romelic iwvevs maTi sanaTuris gafarTo-ebas da venuri kedlis gaTxelebas.

varikozuli daavadeba cnobilia uZvelesi droidan. mis Sesaxeb cnobebimoipoveba egviptur papirusebSi, bizantiis kanonTa krebulSi medicinisSesaxeb da Zvel aRTqmaSic ki. varikozuli daavadebis mkurnalobas cdilob-dnen (Tumca uSedegod) Zveli drois udidesi eqimebi hipokrate, avicena,galeni da paracelsi. mas uwodebdnen ̀ daavadebas, romelic mogcelavs~.

venebis varikozuli gafarToeba Zalzed gavrcelebuli daavadebaa. dRei-saTvis es daavadeba aReniSneba yovel mesame qals da meaTe mamakacs.

varikozuli daavadebis mizezebivarikozis upirveles mizezad gvevlineba venebis sarqvlovani aparatis

gaumarTavi muSaoba.venebi es aris sisxlZarRvebi, romlebiTac sisxli miedineba gulisaken.

sisxlis dineba xdeba qveda kidurebis venebSi qvevidan zeviT, anu dedami-wis mizidulobis Zalis sawinaaRmdegod. es xdeba ramdenime meqanizmiswyalobiT: arteriebidan sisxlis Wavlis gadmosroliT (umniSvnelo roli),qveda kidurebis kunTebis SekumSviT (moqmedebs, rogorc dguSi) da venebSiarsebuli sarqvelebis muSaobiT, romlebic xels uSlian sisxlis zevidanqveviT dinebas. swored am sarqvelebis gaumarTavi muSaoba iwvevs venurisisxlis mimoqcevis gauaresebas, rac sabolood iwvevs venebis kedlis zed-metad gaWimvas. amis Sedegad sisxlis dineba xdeba qaosuri, sisxli gub-deba qveda kidurebis venebSi, gansakuTrebiT kanqveSa venebSi, wneva maTSi im-denad izrdeba, rom sisxlZarRvebis kedlebi veRar uZlebs da buStis msga-vsad iwyebs gabervas.

yvelaze mniSvnelovani aq mainc gravitaciis Zalaa. venebis daavadeba, esaris adamianebis ̀ gadasaxadi~ vertikaluri (fexze mdgari) cxovrebis we-sis gamo. venuri sarqvelebis dazianebis sxva mniSvnelovani mizezi arismuclis RruSi wnevis momateba. es xdeba simZimeebis awevis, xvelebis,ceminebis, qronikuli Sekrulobis gamo.

qalebSi varikozuli daavadeba SeiZleba ganviTardes orsulobis dros,rodesac TandaTanobiT Zlierdeba mzardi saSvilosnos zewola muclisRrus venebze, rac Tavis mxriv aZnelebs sisxlis gadinebas qveda kidurebisvenebidan. garda amisa, venebis daavadeba dakavSirebulia qalebSi hormona-luri fonis SecvlasTan orsulobis periodSi da aseve arasworad SerCe-uli hormonaluri kontracepciis wyalobiT.

- merabi eqimo, ra aris varikozu-li venebis mizezi?

- mTavari mizezia genetikuri sisus-te venozuri sistemis qsovilebSi, rom-lebic gamoiwvevs venebis sarqvelebissisustes zogierT kanqveSa venebSi. esSeiZleba gamoixatos klinikurad mo-zard asakSic ki. droTa ganmavlobaSies sisuste SeiZleba gauaresdes iseTifaqtorebisgan, rogoric aris: zednaWar-bi wona, orsuloba, simZimeebis aweva,didxans fexze dgoma an moWarbebulijdoma da a.S. aseTi dazianeba venebisaarasodes gamoswordeba TavisTavad.

- ra garTulebebi SeiZleba gamoiw-vios fexis venebis Sida sarqvelebissisustem?

- sarqvelebi imisTvisaa bunebis mierSeqmnili, rom sisxli gatardes zeviT- gulisken. rodesac adamiani fexzedgas, sarqvelebis sisustis SemTxveva-Si, sisxli nawilobrivad gubdeba fexisqveda nawilSi, radganac zeviT asulisisxli isev qveviTken CamoiRvreba imvenaSi, romlis sarqvelebi dasustebu-lia. aseTi sisxlis dagubeba fexSigamoiwvevs fexebis simZimes, krunCxvebs,tkivils, SeSupebas, qavils da a.S.

Tu mkurnaloba ar daiwyo drou-lad, daavadeba viTardeba da garTule-bebi warmoiqmneba - varikozuli venebiwarmoiSveba, romelSic Trombi SeiZlebawarmoiqmnes. es ki Zalian saSiSi garTu-lebaa.

Tu am etapze ar daiwyo mkurna-loba, warmoiqmneba yavisferi feri fexiskanze. es ukve iTvleba garTulebad,romlis ukuqceva SeuZleblad iTvleba.qalbatonebisTvis aseTi kanis feritragediaa. da es mxolod imitom, rommkurnaloba ar iyo dawyebuli drou-lad. daavadeba uaresdeba - fexis kanisqeldeba, mkvrivdeba da emsgavseba xisqerqs, Semdeg wyluli Cndeba fexze.

- gamodis, rom advilad dasanaxivarikozuli venebi ukve maCvenebeliadaavadebis sakmao garTulebisa. xomSeiZleba, rom TviT varikozuli venebiar Candes, magram dasustebuli sarqve-lebi zians ayenebdes adamians?

- sworia, varikozi - veraguli daa-vadebaa. Tu fexze Cans, maSin adamianiufro male moxvdeba specialistTan.Tu ki varikozi ar Cans fexze, maSingviandeba pacientis eqimTan misvla.xSirad pacientma arc icis, rom aqvsvarikozis daavadeba (e.w. venozuri ukma-risoba), radganac TvaliT ar Cans TviTvarikozi. es Zalian abnevs pacientsacda zogierT eqimsac. samwuxarod, xSiradismeva araswori diagnozi. zogierT

`mamulis~`mamulis~`mamulis~`mamulis~`mamulis~ samedicinosamedicinosamedicinosamedicinosamedicino klubiklubiklubiklubiklubi

i nt e r v i ui nt e r v i utmbv vthf,,jsthsfytmbv vthf,,jsthsfy

Page 65: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

65

varikozuli daavadebis simptomebivenebis daavadebis pirveli niSani - es aris aris dRis bolos fexebis

SeSupeba, simZimis SegrZneba da kanWebSi wvis SegrZneba xangrZlivad fexzedgomis an jdomis Semdeg. varikozuli daavadebisaTvis damaxasiaTebeliaam simptomebis gaqroba an Semcireba siarulis an Zilis Semdeg.

mogvianebiT Cndeba tkivili wvivis midamoSi, simxurvalis SegrZneba daRamis saaTebSi ganviTarebuli krunCxvebi kanWis kunTebSi. garda amisa, qve-da kidurebze Cndeba wvrili molurjo-mowiTalo feris sisxlZarRvovani`varskvlavebi~, da bolos, farTovdeba kanqveSa venebi, romlebic emsgavsebiangadamwifebuli wiTeli yurZnis mtevnebs.

Sorswasul SemTxvevebSi SeiZleba ganviTardes Tromboflebiti, trofi-kuli wylulebi an egzema dazianebul midamoSi.

varikozuli daavadebis diagnostikavarikozuli daavadebis mkurnalobis warmateba pirdapir aris damoki-

debuli imaze, Tu romel stadiaze iwyeba mkurnaloba. pirveladi gasin-jvis Semdeg xdeba instrumentuli gamokvleva. xSirad diagnozis dasasme-lad sakmarisia ultrabgeriTi kvlevis Catareba: doplerografia da dupleqs-skanireba. Tumca, Tuki amis aucileblobaa, SeiZleba gamoyenebuli iqnas ra-dionukliduri da rentgenokontrastuli kvlevis meTodebic, romlisdrosac SehyavT sisxlZarRvSi uvnebeli nivTiereba da ikvleven mis gana-wilebas sisxlZarRvebSi.

varikozuli daavadebis profilaqtikavarikozis profilaqtikis mizniT efeqturia mTeli rigi martivi preven-

ciuli RonisZiebebis Sesruleba:- ecadeT, Tavi aaridoT siTbur datvirTvas da gadaxurebas, iseT pro-

cedurebs, rogoricaa cxeli Sxapi, abazana, sauna;- ar SeiZleba didxans jdoma, gansakuTrebiT, fexi-fexze gadadebul

mdgomareobaSi; mjdomare profesiis adamianebisaTvis sasargebloa samsa-xurSi yovel 40-50 wT-Si fexze adgoma, aseve ofisis derefanSi gavla-gamovla an kibeebze asvla. es gaaumjobesebs qveda kidurebSi sisxliscirkulacias, raTa venebSi ar moxdes sisxlis Segubeba.

- Zilis dros SeecadeT, fexebi sxeulTan SedarebiT maRla iyos mo-Tavsebuli.

- imis gaTvaliswinebiT, rom memkvidreobiTi datvirTvis Semdeg variko-zuli daavadebisaTvis yvelaze didi riskia orsuloba da mSobiaroba, um-jobesia mSobiaroba da nebismieri saxis operacia Catardes elastiuribandebis an specialuri kompresiuli trikotaJis pirobebSi;

- gasaTvaliswinebelia Tambaqos moxmarebisa da Warbi wonis roli. Se-sabamisad, varikozis profilaqtika iTvaliswinebs Tambaqos moxmarebisSezRudvas, aseve wonis kontrols.

- ar dagaviwydeT kontrastuli Sxapis sargebelis Sesaxeb - Tbili dagrili wylis Wavlis monacvleobiT xdeba venebis ̀ trenireba~, rac kargadamagrebs sixlZarRvebis kedlebs, xels uwyobs varikozis profilaqtikas;

- ecadeT, yoveldRiurad ar ataroT mWidro tansacmeli da fexsacmeli,mokle yelwindebi mWidro reziniT, maRalqusliani fexsacmeli;

- varikozuli daavadebis dros atareT kompresiuli trikotaJi an ela-stiuri bandebi;

- mkurnalobis procesSi dasaSvebia garkveuli sportuli aqtivoba,Tumca saWiroa zomierebis dacva, gansakuTrebiT es exeba qveda kidurebisdatvirTvas; ar SeiZleba grZel distanciebze sirbili, simZimeebis aweva.datvirTva unda warmoebdes kompresiuli triokotaJis pirobebSi;

- calke aRniSvnis Rirsia xangrZlivi (4 saaTi da meti) saaviacio gada-frenebi da avtobusiT mgzavroba. es zrdis venuri Tromboembolizmis ri-sks. amis gaTvaliswinebiT, specialistebi gvTavazoben ramodenime efeqturprevenciul qmedebas, mag., terfebis zemoT-qvemoT moZraobiT gavarjiSdebakunTebi da SenarCundeba qveda kidurebSi sisxlis moZraoba. adamianebmaaseve Tavi unda aaridon moWerili tansacmliT mgzavrobas, vinaidan maTSeuZliaT sisxlis mimoqcevis Seferxeba.

eqims (araspecialisti) eWvic ki arebadeba aseTi diagnozisa da TavianTpacientebs mkurnaloben ararsebulisxva daavadebebisgan, romelic miemsgav-seba venozur ukmarisobas (saxsris an-Teba, revmatizmi, arteriebis Seviwroveba,nervebis anTeba da a.S.) Sedegi ki sam-wuxaroa - daavadeba viTardeba da fe-xis kanSi xdeba cvlilebebi, romlebisukuqceva SemdegSi SeuZlebeli xdeba.fexis kani icvlis fers - yavisferixdeba, kani sqeldeba, mkvrivdeba da war-moiSveba wyluli. aseTi cvlilebebigansakuTrebiT mtkivneulia fsiqologi-urad qalbatonebisTvis!

wlebis ganmavlobaSi pacienti iyoeqimebis meTvalyureobis qveS, magramswori diagnozi ver dausves. es dauS-vebelia! xom SesaZlebeli iyo sworidiagnozis dasma droulad?

- SesaZlebelia Tu ara varikozu-li venebis warmoSvebis Tavidan acileba?

- SeuZlebelia, radganac es arisgenetikuri sisuste venebisa.

- maSin, SesaZlebelia Tu ara amdaavadebis ganviTarebis Seneleba?

- diax, aris amis droebiT Senele-bis saSualeba. vimeoreb - droebiT! esaris elastiuri windebis xmareba, zed-meti wonis dakleba, xangrZlivi dgomisan jdomis Tavidan acileba (30-40wuTze meti); siaruli sasargebloa,radgan fexi ganitvirTeba zedmeti Ca-gubebuli sisxlidan. Tuki giwevT didxans jdoma, saWiroa an terfis simaR-leze aweva, an kidev terfis varjiSi.

- vis ufro meti Sansi aqvs vari-kozuli daavadebisa?

- garda genetikuri midrekilebisa,arsebobs sxva mizezebic. es aris profe-siebi, romelic iTxovs didxans dgomas- (gamyidveli, dalaqi). kidev – didxansjdomas (kompiuteri, mZRoli da a.S).albaT gagigoniT, rom xangrZlivi TviT-mfrinaviT mogzaurobis Semdeg fexSitrombi Cndeba. zedmeti simZimeebis awe-vac sariskoa.

- mogexsenebaT, qarTveli emigraci-is did nawils aseTi samsaxurebi gaaC-niaT - muSaoben mZRolebad, gadamzidavkompaniebSi... ras urCevdiT aseT adami-anebs?

- Zalian mniSvnelovania, rom aseTiprofesiis mqone adamianebma miaqcionyuradReba profilaqtikas da drou-lad mividnen gamosakvlevad specialis-tTan. vimeoreb – specialistTan.

2177 65th st.Brooklyn, NY 112041 -718 -238- 15551 -718 -238- 15551 -718 -238- 15551 -718 -238- 15551 -718 -238- 1555

kontaqtikontaqtikontaqtikontaqtikontaqti

eqimTan :e qimTan :e qimTan :e qimTan :e qimTan :

Page 66: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

66

patara nikolos dabadebasvulocavT lela furcelaZesada roin fafiaSvils.

patara nucikos dabadebasvulocavT avTo kanadaSvilsada Tako mazanaSvils.

patara anas dabadebasvulocavT zura oTaraSvilsada nino kvercxiSvils.

lqtj,t,b tvbuhfwbfib

vusurvebT bednier da laR bavSvobas, sasaxelo qarTvelvusurvebT bednier da laR bavSvobas, sasaxelo qarTvelvusurvebT bednier da laR bavSvobas, sasaxelo qarTvelvusurvebT bednier da laR bavSvobas, sasaxelo qarTvelvusurvebT bednier da laR bavSvobas, sasaxelo qarTvelebadebadebadebadebad gazrdas gazrdas gazrdas gazrdas gazrdas!!!!!

V V

megobrebi daqorwinebas vulocavT CvensZvirfass megobrebs avTo zardiaSvilsada Tiko maWavarians, vusurvebT sitkbos,ojaxur bednierebas da ulev siyvaruls.

irina mumlaZes da giorgi mWedliSvils ojaxisaxali wevris Sematebas vulocavT megobrebi!sasaxelo qali gazrdiliyos patara izabela,

eamayoT misiT axloblebs aqac, - amerikiskontinentze da iqac, - mis samSoblo qveyanaSic!

Page 67: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

67

Page 68: Cveni partnioria - Mamuli · nametnavad. mimoiara baqo, baTomi... Tavisi qarxnebi hqonda amierkavkasiaSi. cdebs atarebda, igonebda, Tu gamoigonebda, es sxva sakiTxia. erTis sityviT,

68