CURSO: 2018-2019 I.E.S. DE MOS...CONTRIBUCION AS TICS 4.- HISTORIA DA FILOSOFÍA 2º BACHARELATO 5.-Psicoloxía. 2º Bacharelato 5¨*.-FILOSOFÍA . 1º BACHARELATO 6.- ÉTICA E CIDADANÍA

PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS

DEPARTAMENTO DE FILOSOFÍA

CURSO: 2018-2019

I.E.S. DE MOS

PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE FILOSOFÍA.

CURSO 2018-19

1.-CONTEXTUALIZACIÓN

2.- CONTRIBUCIÓNS E OBXETIVOS XERAIS NO CENTRO DO

DEPARTAMENTO DE FILOSOFÍA

3.- CONTRIBUCION AS TICS

4.- HISTORIA DA FILOSOFÍA 2º BACHARELATO

5.-Psicoloxía. 2º Bacharelato

5¨*.-FILOSOFÍA . 1º BACHARELATO

6.- ÉTICA E CIDADANÍA 4º ESO

7.-VALORES ÉTICOS 3º ESO

8.-EDUCACIÓN PARA A CIDADANIA. 2º ESO

9.-VALORES ETICOS 1º ESO

10.- O PROXECTO LECTOR

11.- CRITERIOS DE RECUPERACIÓN DO ALUMNADO COA MATERIA PENDENTE

12.-CRITERIOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN E A PROPIA PRÁCTICA

DOCENTE

13.-ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

14.- PROCEDIMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL (na

ESO)

15.- EDUCACIÓN EN VALORES E CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE

CONVIVENCIA

16.-CONTIDOS MINIMOS de todalas materias

1.- CONTEXTUALIZACIÓN

a) O IES de Mos Atópase no medio rural con gran dispersión poboacional e preto dunha gran cidade. O

feito da dispersión tan grande dificulta as posibilidades de transporte e a utilización dos

recursos existentes fora do horario escolar, así como non ter próximo centros culturais

ni eidos de reunión para adultos e para adolescentes, tendo sempre que trasladarse.

Por outra banda, as familias sitúanse na franxa de clase media ou clase media baixa –en

xeral- con pais/nais que traballan en pequenas industrias da zona e servizos e que

complementan os seus ingresos con labores agrícolas nas fincas da súa propiedade,

onde os propios alumnos-as ten que axudar en momentos puntuais.

O IES de Mos é un instituto de ensino público de tamaño medio que se atopa +/- no

centro do Concello e que constitúe un lugar de encontro no horario escolar para os

rapaces-as de toda a zona, nun concello de 15000 habitantes tremendamente dispersos.

E de reseñar que no IES de Mos ano tras ano redúcese o profesorado pese a ter mais

alumnos, e isto ten repercusións moi diversas en moitos ámbitos, tamén na docencia, e

que non hai que esquecer.

b) Membros do departamento de Filosofía no presente curso:

-Maruxa Gestoso Alvarez (sustituto)

-José Antonio Puras Hernández

Reunión de departemento: por determinar, segundo horarios, mínimo de unha vez por

mes

2.- CONTRIBUCIÓNS AS COMPETENCIAS CLAVES E OBXETIVOS

XERAIS DO CENTRO NO DEPARTAMENTO DE FILOSOFÍA

Promover a actitude reflexiva a todos os niveis dos alumnos-as.

Procurar entre os alumnos-as un xeito de análises da realidade e do contorno

Coñecer e promover alternativas a o dado e existente en todos os ámbitos

Valorar o coñecemento e razoamento como a actitude ante a realidade mais coherente

Alentar o diálogo, a comprensión e colaboración entre os compañeros-as e con calquera

outros

Estimular un estilo de vida movido por valores compartidos tales como: respecto os

demais, coidado do medio-entorno, cooperación, democracia, participación activa e

crítica, igualdade, tolerancia e respecto.

Apreciar o estudio (lectura, búsquea de información...) do ser humano en todos os

ámbitos como algo valioso en se mesmo para nos

Analizar textos adaptados os distintos niveis e materias

Promover a convivencia e participación no centro educativo

Utilizar termos axeitados para expresar e expoñer ideas de xeito oral e escrito.

Compoñer textos ben redactados e contidos axeitados

Ter unha actitude positiva ante a vida e saber disfrutala, de xeito que podan desenvolver

as moitas posibilidades que os rapaces ten e a existencia ofrece.

3.- Contribución as novas tecnoloxías (TICS)

-Utilización de medios audiovisuais diversos en clase por parte do profesor (ordenador,

cañon, video...)

-Realización de traballos e tareas por parte dos alumunos-as na aula de informática.

Sempre e cando a aula de informática esté disponible e co bo funcionamento desexable.

-Búsquea de información na rede por parte dos alumunos-as

-Utilización da paxina web do instituto como medio de procurar información sobre as

diversas materias, probas, materiais...

-Participar en blogs abertos relacionados cas materias e os abertos polo departamento si

fora o caso.

4.- HISTORIA DA FILOSOFÍA 2º BACHARELATO

4.1.-OBXECTIVOS XERAIS

Comprender os principais problemas filosóficos e a súa vixencia no mundo

moderno.

Analizar textos de xeito crítico e comparativo. A nivel orientativo darémoslle o alumno

as seguintes pautas de análise: a)situación do autor, b)idea principal, c)análise dos

conceptos fundamentais, d)ensaiar unha crítica persoal argumentada.

Coñecer a terminoloxía técnica básica e obras, así como ós filósofos máis relevantes da

historia do pensamento.

Relacionar as teorías filosóficas co seu marco socio-cultural e histórico.

Comprender as relacións e porqués das posibles diferenzas entre as diversas teorías que

historicamente se teñen dado.

Comprender que o uso da razón e fundamental para a resolución de problemas tanto de

orde práctico como teórico e a superación de todo discurso discriminativo ou excluinte.

Conseguir comentar texto filosoficos de xeito organizado e crítico, aplicando unha

metodoloxía específica.

Apreciar o valor que tivo e ten o discurso filosófico o longo da hª de occidente e a sua

presenza en ámbitos moi diversos da realidade persoal, social, politica e cultural.

4.2.-CONTIDOS MÍNIMOS E TEMPORALIZACIÓN

De entre tódolos autores do programa cada departamento debe elixir dous por cada

bloque temático. O noso departamento elixiu os seguintes autores condicionados pola

selectividade-reválida e pendentes de posibles modificacións realizadas dende a

comisión GIUGA de Filosofía:

Primeira avaliación

FILOSOFÍA GREGA:

0. Orixen da filosofía: mito-logos, presocráticos, sofistas principais e

Sócrates

Platón: contexto

-A Teoría das Ideas como síntese da tradición filosófica grega.

-Realidade e coñecemento desde a Teoría das ideas.

-Home e sociedade desde a Teoría das Ideas.

Aristóteles: contexto

-Un novo enfoque filosófico fronte ó platonismo.

-Teoría hilemórfica, potencia-acto, causalidade e teleoloxía na explicación

da realidade.

-A ética e a análise das formas de goberno.

-Transición helenística

FILOSOFÍA MEDIEVAL :

Xtmo e Filosofía: Agustín de Hipona

Tomé de Aquino

- A filosofía cristiá e medieval. Autores principais

- A escolástica. Filosofía árabe e musulmana

- Aportacións de Tomé de Aquino

- O Nominalismo

Segunda avaliación:

FILOSOFÍA MODERNA:

Deste bloque temático desenvolveremos preferentemente Descartes e, só se

fose posible durante a segunda avaliación, e sempre que o nivel adquirido polo

alumnado fose o necesario para comprender a complexidade do segundo autor,

dariamos tamén a Kant.

Aparición do renacemento e a ciencia moderna: autores

Racionalismo/Empirismo

R. Descartes:

-O problema do método.

-Razón e realidade.

-O dualismo antropolóxico e as súas consecuencias.

J. Locke, liberalismo

-contexto

-antecedentes

-principios e consecuencias

-importancia e influencia

D. Hume: - Crítica dos conceptos de sustancia e causa

- O Fenomenismo

I. Kant: contexto

-Kant e a Ilustración.

-O criticismo kantiano como síntese superadora do racionalismo e do

empirismo.

-O formalismo moral.

Terceira avaliación:

FILOSOFÍA CONTEMPORÁNEA:

Debido á previsible brevidade da terceira avaliación, centrarémonos

preferentemente en Marx e Nietzsche.

K. Marx: contexto

-O materialismo histórico.

-A alienación humana

F. Nietzsche: contexto

-A crítica dos valores fundamentais.

-O nihilismo.

-O superhome e a vontade de poder.

Ortega e Gasset

Novas tendencias na filosofía: filosofía postmoderna.

Principais correntes e autores

4.3.-Competencias básicas:

- É capaz de analizar conceptos, relacións lóxicas e problemas filosóficos simples

- Le e compara os contidos dos textos filosóficos en relación co seu contexto teórico e

social incluíndo valoración persoal argumentada.

- Confecciona cronoloxías e esquemas conceptuais que permitan localizar e relacionar

autores e sistemas.

- É capaz de establecer relacións entre diversos problemas e sistemas filosóficos usando

fontes bibliográficas.

- Prepara composicións sobre algún tema ou autor. E as expón con orde e claridade

diante dos seus compañeiros

- Busca e selecciona información dende diferentes fontes de consulta.

- Participa en discusións sobre problemas filosóficos utilizando os materiais ofrecidos

polo profesor/a.

- Realiza informes relevantes da lectura de ensaios filosóficos ou científicos sinxelos,

así como de novelas ou películas con unha temática que poida ser relacionada cos

contidos conceptuais ou actitudinais traballados na aula.

- Le un texto filosófico referido a un autor do temario de contidos. A súa determinación

se acordorá cos alumnos e quedará reflexada no libro de actas. Farase unha proba para

constatar dita lectura.

- Aprecia o valor do traballo intelectual e polas reflexións filosóficas do pasado en canto

aplicables ó presente.

- Interesase pola lectura de textos filosóficos e pola análise dos mesmos. Os usa e cita.

- Respecta polas distintas posturas intelectuais e formas ideolóxicas. Escoita e contrasta

outras visións de compañeiros

- Ten unha actitude crítica respecto ás distintas doctrinas filosóficas do pasado e do

presente. As coñece e as valora xustificadamente de xeito oral e escrito.

- Procura ter precisión lóxica e conceptual nas propias reflexións falada e redactadas

4.4.-METODOLOXÍA DIDÁCTICA

Presentación, exposición e explicación dos temas por parte do profesor

Análise de conceptos, estructura lóxica e problemas que aparezcan nos textos de Platón

e Aristóteles.

Interpretación do contido dos textos filosóficos así coma a esquematización dos

mesmos.

Confección de cronoloxías e de esquemas conceptuais que permitan localizar e

relacionar autores e filosofías.

Relacionar problemas e sistemas filosóficos aparecidos nas distintas épocas, así coma a

lectura , e o comentario de textos seleccionados.

Identificación e comparación de distintas posicions filosóficas referidas a un mesmo

problema.

Elaboración dun traballo monográfico sobre a ciencia na Idade Moderna ou sobre a

Ilustración.

Realización de composicións filosóficas con esquemas guía.

Debate e discusión sobre algúns problemas filosóficos actuáis relacionados ca temática

de cada época

4.5.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN e calificación

-Farase unha proba, como mínimo, con carácter global en cada avaliación. E

un exame final de recuperación e a posibilidade de subir nota. Esta constará de

preguntas teóricas e dun comentario de texto (semellante ó exame da proba de

selectividade).

-Haberá tamén outro exame de recuperación final e a posibilidade de subir a

nota mediante traballos sobre os libros indicados polo profesor/a ou no exame

último de final de curso.

-Tratarase de avaliar a capacidade de comprensión do significado dos textos

filosóficos valorando a precisión conceptual e a explicación dos problemas

plantexados.

-Así mesmo será valorada a capacidade de utilizar, na interpretación dos

textos, a información recibida dun xeito persoal pero sen esquecer a precisión e a

calidade argumentativa.

-Prestarase especial atención á identificación dos supostos presentes nos

textos e á explicación do fío argumentativo que desenvolve o autor.

-Polo que atinxe o coñecemento das distintas teorías que se estudarán, se

valorará a capacidade de situar cronoloxicamente as mesmas interrelacionándoas e

sinalando similitudes e diferenzas.

-Tamén será tida en conta a capacidade de relacionar os problemas filosóficos tratados

por un autor ou escola coas condicións concretas socioculturais nas que se enmarcan

identificando, ademais, aqueles aspectos das distintas teorías que, por mor da época ou

mesmo da idiosincrasia do autor, presenten características excluíntes e discriminatorias.

O alumno terá que suparar todolos temas (sete) previstos para obter unha

calicación positiva na materia.

Tipos de probas, apartados. Calificación por apartados nas probas escritas:

Tres preguntas en cada un dos exames, seguindo o modelo actual proposto pola

CIUGA.

1.-Pregunta + texto (ata 6 puntos)

2.-Pregunta de distanta época histórica (ata 3 puntos)

3.-Preguntas breves abertas sobre conceptos e obras de autores (ata 1 punto)

Instrumentos de avaliación

a) asistencia a clase e participación (dáse por suposta)

b) probas de comentario de texto

c) test de cuestións de elección múltiple, para apartados concretos do temario

f) cuestións para desenvolver (tipo ensaio) semellantes as probas de acceso a

universidade.

e) traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor

f) ortografía e caligrafía (poderá rebaixar ata 1 punto a nota + de 10 faltas e/ou

dificultades na lectura do exame)

4.6.-AVALIACIÓN EXTRAORDINARIA

As probas de setembro (extraordinarias) estarán feitas conforme os contidos mínimos

da materia e conforme coa presente programación e nas bases recollidas na CIUGA

para as probas de Hª da Filosofía

4.7.-RECURSOS DIDACTICOS

Libro de texto recomendado

Toma de apuntes

Realización de resumes, esquemas, actividades...

Traballo con textos

Fotocopias

Lecturas complementarias

Prensa

Revistas

Documentais

Visita a exposicións

Uso de internet

Uso da biblioteca do centro

Uso de medios da biblioteca municipal

4.8.-ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PREVIOS

Temos que supoñer que os alumnos-as que están matriculados en 2º de

Bacharelato ten os coñecementos previos necesarios e axeitados por ter superado o

1º curso de bacharelato e unha formación axeitada de carácter xeral, adquirida na

ESO e en 1º de Bach. Farase un recordatorio breve do que é a Filosofía, métodos,

importancia, utilidade, sentido, partes… nos primeiros dias de clase.

4.9.-Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das

materias pendentes.

Para os alumnos que non superaron en 1º bacharelato a materia de Filosofia, terán

opcións:

a) facer dous bloques de exercicios, antes do Nadal e antes de Semana Santa para

entregar o profesor. Preguntas esenciais sobre os contidos mínimos da materia

b) facer unha proba-exame por escrito en maio de toda a materia ou da parte non

superada dos ejercicios referidos en a). Mostrar que ten os aprendizaxes

mínimos recollidos nesta programación para 1º bach,

5.-PSICOLOXÍA. 2º Bacharelato.

5.1.-Obxetivos

-Saber situar a Psicoloxía no ámbito das ciencias

-Coñecer as principais teorias psicolóxicas e autores

- Retener e ser capaces de aplicar métodos propios da Psicoloxía

-Expresar as ramas e utilidades da Psicoloxía

-Poder ler textos de Psicoloxía, entendelos e analizalos -Realizar un traballo conxunto e

individual de investigación sobre temas de actualidade relacionados ca materia

-Destacar as similitudes de diferenzas entre a conducta animal e humana

-Señalar as partes do cerebro asociadas as suas funcións. Sintema nervioso e o seu

funcionamento básico

-Coñecer e valorar a importancia do sistema endocrino no ser humano e as suas

influciencias

-Descubrir o funcionamento da percepción e as principais alteracións

-Reconocer as principais teorias de aprendizaxe e as suas técnicas

-Identificar técnicas e factores de medir CI

-Distinguir entre as distintas teorias de motivación e as principais alteracions

-Descubrir as principais teorias da personalidade e identificar algúns trastornos

-Advertir da importancia da sexualidade no ser humano. Componentes e roles

-Coñecer como é o proceso de socialización e factores que influen

-Saber sobre o papel que podo sogar a Psicoloxía Social e laboral

5.2.-Contidos

Bloque I. Psicoloxía como ciencia

1.-Obxecto propio da psicoloxía. A psicoloxía e outros saberes.

2.-Facetas teórica e práctica da psicoloxía, e ámbitos de aplicación.

3.- Metodoloxías da investigación psicolóxica: métodos e obxectivos

4.-Achegas máis importantes da psicoloxía na comprensión dos fenómenos humanos.

Problemas tratados e conclusións ofrecidas.

5.-Teorías psicolóxicas: psicanálise, condutismo, teoría cognitiva, Gestalt, humanismo e

psicobioloxía.

6.- Textos de autores como W. Wundt, S. Freud, A. Maslow, W. James e B. F. Skinner,

entre outros

Bloque II Fundamentos e procesos básicos

1.-Anatomía do encéfalo humano. Comparativa co doutros animais

2.-Morfoloxía da neurona. Sinapse, impulso nervioso e neurotransmisores.

3.-Áreas do cerebro e as funcións que executan. Doenzas e alteracións

4.-Sistema endócrino. Glándulas e hormonas, e influencia na conduta. Influencia na

diferenza entre a conduta feminina e a masculina.

5.- Percepción: elementos e fases do proceso. Leis. Ilusións e trastornos

6.-A memoria. Atención e concentración. Tipos e alteracións

7.-Teorías da aprendizaxe. Tipos. Técnicas. Factores. Desenvolvemento. CI

Bloque III Construcciòn do ser humano

1.-Teorías sobre a motivación.A frustración. Alteracións

2.- .Teorías da personalidade.Desenvolvemento. Identidade e autoestima.

Psicopatoloxías e trastornos

3.- As emocións. Comunicación emocional.Teorias. Trastornos

4.- Psicoloxía da sexualidade. Importancia

5.-Proceso de socialización. Os grupos, os papeis e os status sociais.

6.-Psicoloxía social e laboral

7.-Temas de actualidade relacionados ca Psicoloxía

5.3.-Estándares de aprendizaxe -Recoñece e valora as cuestións e os problemas que

investiga a psicoloxía desde os seus inicios, distinguindo a súa perspectiva das

proporcionadas por outro -Explica e estima a importancia dos obxectivos que

caracterizan a psicoloxía: describir, explicar, predicir e modificar.s saberes -Distingue e

relaciona as facetas teórica e práctica da psicoloxía, e identifica as ramas en que se

desenvolven (clínica e da saúde, da arte, das actividades físico-deportivas, da educación,

forense, da intervención social, ambiental, etc.), investigando e valorando a súa

aplicación nos ámbitos de atención na comunidade, como na familia e na infancia, na

terceira idade, en minusvalías, muller, xuventude, minorías sociais e inmigrantes,

cooperación para o desenvolvemento, etc. - Describe e aprecia a utilidade das técnicas e

das metodoloxías de investigación psicolóxica, explicando as características de cada

unha, como son os métodos comprensivos (introspección, fenomenoloxía,

hermenéutica, test, entrevista persoal, dinámica de grupos, etc.) e os seus obxectivos

(observación, descrición, experimentación, explicación, estudos de casos, etc.). -

Explica e recoñece a importancia das achegas que a psicolóxica realizou na

comprensión dos fenómenos humanos, identificando os problemas específicos dos que

se ocupa e as conclusións achegadas. -Utiliza a súa capacidade de aprender a aprender,

realizando os seus propios mapas conceptuais, utilizando medios informáticos, acerca

das seguintes teorías: psicanálise, condutismo, teoría cognitiva, Gestalt, humanismo e

psicobioloxía - Analiza e valora criticamente textos sobre os problemas, as funcións e as

aplicacións da Psicoloxía de autores como W. Wundt, S. Freud, A. Maslow, W. James e

B. F. Skinner, entre outros - Utiliza a súa iniciativa para expor as súas conclusións

argumentadamente, mediante presentacións gráficas, en medios audiovisuais - Investiga

a través de internet a filoxénese humana e a evolución do cerebro, explicando e

apreciando a relación directa que mantén co desenvolvemento da conduta humana. -

Investiga e explica a organización das áreas cerebrais e as súas funcións, e localiza nun

debuxo as devanditas áreas. - Explica a influencia dos compoñentes xenéticos que

interveñen na conduta, e investiga e valora se estes teñen efectos distintivos entre a

conduta feminina e a masculina. -Localiza e selecciona información en internet acerca

de distintos tipos de doenzas causadas por alteracións xenéticas, tales como a síndrome

de Down, a síndrome de Turner, a síndrome do miaño de gato ou a síndrome de

Klinefelter, entre outras - Realiza, en colaboración grupal, un mapa conceptual do

sistema endócrino, apreciando a súa influencia na conduta humana e os seus trastornos,

por exemplo: hipófise e depresión, tiroide e ansiedade, paratiroide e astenia,

suprarrenais e delirios, páncreas e depresión, sexuais e climaterio, etc. -Investiga as

diferenzas endocrinolóxicas entre homes e mulleres, e os seus efectos na conduta,

valorando o coñecemento destas diferenzas como un instrumento que permite un

entendemento e unha comprensión mellores entre as persoas de diferente sexo. -

Distingue e relaciona os elementos que interveñen no fenómeno da percepción

(estímulo, sentido, sensación e limiares de percepción), recoñecéndoos dentro das fases

do proceso perceptivo (excitación, transdución, transmisión e recepción). - Compara e

valora as achegas das principais teorías acerca da percepción: asociacionismo, Gestalt,

cognitivismo e neuropsicoloxía - Procura e selecciona información, utilizando páxinas

web, acerca dalgúns tipos de ilusións ópticas, diferenciándoas dos trastornos

perceptivos como as alucinacións e a agnosia. -Discirne e elabora conclusións, en

colaboración grupal, sobre a influencia dos factores individuais (motivación, actitudes e

intereses) e sociais (cultura e hábitat) no fenómeno da percepción, utilizando, por

exemplo, os experimentos sobre prexuízos realizados por Allport e Kramer -Utiliza a

súa iniciativa persoal para deseñar e elaborar, con medios informáticos, un cadro

comparativo sobre diferentes tipos de memoria (sensorial, MCP e MLP), analizando a

correspondencia entre elas e valorando a utilidade que teñen na aprendizaxe humana -

Exemplifica, a través de medios audiovisuais, algunhas distorsións ou alteracións da

memoria, como a amnesia, a hipermnesia, a paramnesia e os falsos recordos,

desenvolvendo a súa capacidade emprendedora. - Utiliza a súa iniciativa persoal para

confeccionar, utilizando medios informáticos, un cadro comparativo das teorías da

aprendizaxe: condicionamento clásico (Pavlov e Watson); aprendizaxe por ensaio-erro

(Thorndike); condicionamento instrumental (Skinner); teoría cognitiva (Piaget); Gestalt

(Khöler); aprendizaxe social ou vicaria (Bandura), etc. - Analiza e aprecia os resultados

da aplicación das técnicas de condicionamento na publicidade, mediante a localización

destas últimas en exemplos de casos concretos, utilizados nos medios de comunicación

audiovisual. - Elabora mapas conceptuais dalgunhas das actuais teorías sobre a

intelixencia, valorando as achegas que no seu estudo tivo cada unha delas, como por

exemplo a teoría factorial de Spearman, a multifactorial de Thurstone e as de Cattell,

Vernon, Sternberg, Gardner, etc. - Utiliza a súa iniciativa persoal para elaborar un

esquema explicativo sobre as fases do desenvolvemento da intelixencia segundo J.

Piaget, valorando a importancia das influencias xenéticas e do medio neste proceso. -

Investiga, en páxinas de internet, o que é o CI e a escala de Stanford-Binet, que clasifica

estes valores desde a deficiencia profunda ata a superdotación, apreciando a

obxectividade real dos seus resultados e examinando criticamente algunhas técnicas de

medición da intelixencia. - Avalía, en traballo grupal, as vertentes positivas e negativas

das aplicacións da intelixencia artificial, así como os perigos que pode representar pola

súa capacidade para o control do ser humano, invadindo a súa intimidade e a súa

liberdade. -Utiliza e selecciona información acerca das teorías da motivación

(homeostática; das necesidades; do incentivo; cognitivas; psicanalíticas; humanistas),

utilizando mapas conceptuais, e elabora conclusións - Argumenta, en colaboración

grupal, sobre a importancia da motivación no ámbito laboral e educativo, analizando a

relación entre motivación e consecución de logros. Causas de frustración - Describe,

establecendo semellanzas e diferenzas, as teorías da personalidade, como as

provenientes da psicanálise, o humanismo, as tipoloxías, o cognitivismo e o

condutismo, valorando as achegas que cada unha delas realizou no coñecemento da

natureza humana. Analiza, valorando criticamente, as limitacións dalgúns métodos e

estratexias para a avaliación da personalidade, como son as probas proxectivas (test de

Rorschach, TAT, test da frustración de Rosenzweig, etc.), as probas non proxectivas (16

FP, NEO-PI-R e MMPI) e as técnicas fisiolóxicas (tomografías, etc.). -Investiga, en

traballo grupal, sobre os estados alterados de conciencia provocados polas drogas,

valorando criticamente a súa influencia nas alteracións da personalidade, e presenta as

súas conclusións de maneira argumentada - Indaga sobre a relación entre identidade e

autoestima, valorando criticamente a importancia do concepto de si mesmo/a e as

repercusións que iso ten no desenvolvemento persoal e vital. Realiza un cadro

comparativo sobre as teorías sobre a emoción, por exemplo como experiencia, como

comportamento ou como suceso fisiolóxico, valorando a importancia da

psicoafectividade no equilibrio da persoa - Identifica e aprecia a importancia que, no

desenvolvemento e na maduración da persoa, teñen a afectividade e a sexualidade,

como dimensións esenciais do ser humano, e describe os aspectos fundamentais da

psicoloxía da sexualidade: fisioloxía da resposta sexual, conduta sexual, etc. -. Diserta

sobre a importancia da linguaxe verbal e non verbal como medios de comunicación

emocional na nosa vida cotiá, e expón de xeito claro e argumentado as súas conclusións.

- Realiza unha presentación, colaborando en grupo e utilizando medios informáticos,

sobre o proceso de socialización humana e a influencia dos grupos, os papeis e os status

sociais no desenvolvemento da persoa. - Investiga acerca da orixe social das actitudes

persoais, valorando a súa utilidade para a predición da conduta humana e a súa

influencia en condutas de violencia escolar, laboral, doméstica e de xénero, entre outras.

- Procura e selecciona información en internet acerca das características da conduta do

individuo inmerso na masa, tales como impulsividade, intolerancia, inconsciencia, falta

de perseveranza, volubilidade e falta de capacidade crítica, entre outras. - Indaga na

psicoloxía de Erikson e destaca algunhas das causas psicolóxicas explicativas que sinala

acerca dos actos terroristas ou do pensamento radical e irracional que se pon de

manifesto en seguidores/as de equipos deportivos, artistas, grupos políticos, relixiosos,

etc. - Comenta e aprecia a importancia da aplicación da psicoloxía no mundo laboral, en

temas tales como os aspectos psicolóxicos que inflúen na produtividade e no

desenvolvemento empresarial, a importancia dos métodos e das técnicas psicolóxicas

para a selección de persoal segundo os perfís laborais e a resolución de conflitos, etc.

5.4.- Temporalización

1º Avaliación, Bloque I 2º Avaliación, Bloque II 3º Avaliación, Bloque III

5.5.- Metodoloxía

Adoptaranse os siguintes principios xerais no transcurrir do currículo que teñen como

meta xenérica lograr nos alumnos un aprendizaxe significativo sobre os contidos

básicos e xenerales da Psicoloxía.

a. Partir da propia experiencia psicolóxica o da observación de fenómenos psicolóxicos

que están próximos o entorno do alumno.

b. Proxectar sobre os fenómenos psicolóxicos a explicación aportada dende distintos

modelos teóricos dentro da Psicoloxía.

c. Realizar actividades individuais e de grupos de análises, explicación e reflexión sobre

distintos aspectos da conducta humana.

As actividades dos alumnos seguirán esta secuencia lóxica, que completarán parcial ou

totalmente segúndo a extensión e características de cada actividade: 1º) Recopilación e

selección de información sobre un contido determinado, calquiera que sexan a/s fonte/s

de documentación establecidas (aportadas po-lo profesor ou buscadas po-lo propio

alumno) 2º) Personalización da información recollida en distintos formatos

organizativos (os que se fixen en cada caso): esquemas, mapa conceptual, resumo,

comentario, redación, etc. 3º) Exposición en forma oral ou por escrito (segúndo cada

caso) sobre o tema obxecto da actividade coa indicación das posibles aplicacions a vida

real. 4º) Segúndo o plantexamento da actividade e a natureza do tema, discusións en

grupo sobre os aspectos relevantes ou de interése. As actividades propostas estarán

guiadas po-lo profesor, que aportará a información inicial suficiente sobre o contenido

tratado, a fin de fomentar a autonomía no traballo intelectual, os alumnos

individualmente ou en equipo encargaránse de indagar e organizar o resto de la

información. Os alumnos recopilarán as actividades, realizadas en clase e fora dela, no

“cuaderno de traballo”, que servirá de rexistro das actividades o longo do curso.

5.6.-RECURSOS DIDACTICOS Libro de texto recomendado Toma de apuntes

Realización de resumes, esquemas, actividades... Traballo con textos Fotocopias

Lecturas complementarias Prensa Revistas Documentais Visita a exposicións Uso de

internet Uso da biblioteca do centro Uso de medios da biblioteca municipal

5.7.-ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PREVIOS Temos que supoñer que os

alumnos-as que están matriculados en 2º de Bacharelato ten algúns coñecementos

previos necesarios e axeitados por ter superado o 1º curso de bacharelato, dado que

algúns temas do curriculo tratan sobre Psicoloxía e unha formación axeitada de carácter

xeral, adquirida na ESO e en 1º de Bach. Farase un recordatorio breve, métodos,

importancia, utilidade, sentido, partes… nos primeiros dias de clase. E comprobar as

ideas que sobre Psicoloxía ten os alumnos o inicio de curso.

5.8.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN

-. Entender e apreciar a especificidade e a importancia do coñecemento psicolóxico,

como ciencia que trata da conduta e os procesos mentais do individuo, valorando que se

trata dun saber e unha actitude que estimula a crítica, a autonomía, a investigación e a

innovación

- Identificar a dimensión teórica e práctica da psicoloxía, os seus obxectivos, as súas

características e as súas ramas e técnicas de investigación, relacionándoas, como ciencia

multidisciplinar, con outras ciencias cuxo fin é a comprensión dos fenómenos humanos,

como a filosofía, a bioloxía, a antropoloxía, a economía, etc.

- Recoñecer e expresar as achegas máis importantes da psicoloxía, desde os seus inicios

ata a actualidade, identificando os principais problemas formulados e as solucións

achegadas polas correntes psicolóxicas contemporáneas, e realizando unha análise

crítica de textos significativos e breves de contido psicolóxico, identificando as

problemáticas formuladas e relacionándoas co estudado na unidade. Entender e valorar

as técnicas actuais de investigación do cerebro e o seu impacto no avance científico

acerca da explicación da conduta e na superación dalgúns trastornos e dalgunhas

doenzas mentais.

-Comprender e recoñecer algunhas das bases xenéticas que determinan a conduta

humana, apreciando a relación de causa e efecto que pode existir entre ambas as dúas e

destacando a orixe dalgunhas doenzas producidas por alteracións xenéticas

- Investigar e resumir a influencia do sistema endócrino sobre o cerebro e os

comportamentos derivados diso, co fin de valorar a importancia da relación entre

ambos.

- Comprender a percepción humana como un proceso construtivo eminentemente

subxectivo e limitado, no cal ten a súa orixe o coñecemento sobre a realidade, valorando

o ser humano como un procesador de información.

- Explicar e apreciar a relevancia das influencias individuais e sociais no fenómeno da

percepción, valorando criticamente tanto os seus aspectos positivos como os negativos

- Coñecer e analizar a estrutura, os tipos e o funcionamento da memoria humana,

investigando as achegas dalgunhas teorías actuais, co fin de entender a orixe e os

factores que inflúen no desenvolvemento

-Explicar as principais teorías sobre a aprendizaxe, identificando os factores que cada

unha delas considera determinantes neste proceso, co obxecto de iniciarse na

comprensión deste fenómeno e das súas aplicacións no campo social, e utilizar os seus

coñecementos para mellorar a súa propia aprendizaxe

- Comprender os procesos cognitivos superiores do ser humano, como a intelixencia e o

pensamento, mediante o coñecemento dalgunhas teorías explicativas da súa natureza e o

seu desenvolvemento, distinguindo os factores que inflúen nel e investigando a eficacia

das técnicas de medición utilizadas e o concepto de CI, co fin de entender esta

capacidade humana.

- Recoñecer e valorar a importancia da intelixencia emocional no desenvolvemento

psíquico da persoa - Explicar e valorar a importancia da motivación, a súa clasificación

e a súa relación con outros procesos cognitivos, desenvolvendo os supostos teóricos que

a explican e analizando as deficiencias e os conflitos que no seu desenvolvemento

conducen á frustración.

-Comprender o que é a personalidade, analizando as influencias xenéticas, ambientais e

culturais sobre as que se edifica, as teorías que a estudan e os factores motivacionais,

afectivos e cognitivos necesarios para a súa axeitada evolución, en cada fase do seu

desenvolvemento

-Entender e reflexionar sobre a complexidade que implica definir o que é un trastorno

mental, describindo algúns dos factores xenéticos, ambientais e evolutivos implicados,

co fin de comprender as perspectivas psicopatolóxicas e os seus métodos de estudo

- Coñecer a importancia que na maduración da persoa teñen as relacións afectivas e

sexuais, analizando criticamente os seus aspectos fundamentais

-Comprender e apreciar a dimensión social do ser humano, e entender o proceso de

socialización como a interiorización das normas e valores sociais, apreciando a súa

influencia na personalidade e na conduta das persoas

- Entender e describir a importancia da psicoloxía no campo laboral e o

desenvolvemento das organizacións, reflexionando sobre a importancia do liderado

como condición necesaria para a xestión das empresas, reflexionando sobre os erros

psicolóxicos que se producen na súa xestión e procurando os recursos axeitados para

afrontar os problemas.

5* .-FILOSOFIA 1º Bacharelato

5.1.- OBXECTIVOS XERAIS BACHARELATO

No marco da LOMCE, o Bacharelato ten como finalidade proporcionarlle ao alumnado

formación, madureza intelectual e humana, coñecementos e habilidades que lle

permitan desenvolver funcións sociais e incorporarse á vida activa con responsabilidade

e competencia. Así mesmo, capacitará o alumnado para acceder á educación superior.

O Bacharelato contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades que

lles permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha

conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española así

como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha

sociedade xusta e equitativa.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lles permita actuar de forma

responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver

pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e

mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a

igualdade real e a non discriminación das persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias

para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento

persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como escrita, a lingua castelá e, no seu

caso, a lingua cooficial da súa comunidade autónoma.

f ) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e a

comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus

antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma

solidaria no desenvolvemento e a mellora do seu medio social.

i ) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as

habilidades básicas propias da modalidade elixida.

j ) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e

dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e a

tecnoloxía no cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o

respecto cara ao medio.

k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade,

iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

l ) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético,

como fontes de formación e enriquecemento cultural.

n) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal

e social.

n) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

2.- OBXECTIVOS MATERIA DE FILOSOFÍA 1

- Ser capaz de pensar e comprender, abstraéndose racionalmente do campo concreto

estudado en cada unha das outras materias, para centrarse naquilo que caracteriza

especificamente a filosofía, isto é, reflexionar, razoar, criticar e argumentar, utilizando

o modo de preguntar radical e último que lle é propio, sobre os problemas referidos á

totalidade da vivencia humana, e iso sen deixar de lado a súa capacidade de

transformación e cambio tanto do individuo coma da sociedade.

- Proporcionar a comprensión por parte do alumnado de si mesmo e do seu mundo,

dotándoo para iso de ferramentas cognitivas tanto teóricas coma prácticas.

- Coñecer os grandes interrogantes, os conceptos especializados e as teorías que

intentan dar resposta ás grandes cuestións filosóficas

-. Dotar ó alumnado de ferramentas como a actitude crítica e reflexiva

- Comprender a realidade individual, cultural e social da man da capacidade normativa

e transformadora da filosofía, permitindo realizar razoamentos críticos e dialogantes e

fomentando o respecto polos valores universais e a participación activa na vida

democrática.

-Respectar a liberdade de expresión e á diversidade cultural.

- Motivar o alumnado para aprender a aprender, competencia que está na base do amor

ao saber, por saber, finalidade que se encarna na Filosofía como en ningunha outra

materia e que constitúe o punto de apoio para experimentar e xerar iniciativas

persoais, enfrontándose á vida e, en definitiva, crecendo como persoas.

3.-CONTIDOS

3.1. XENERALIDADES

A Filosofía de 1.º de Bacharelato ten como obxectivo introducir os estudantes

nunha disciplina central na cultura occidental e que permite establecer conexións

entre outras materias estudadas polos alumnos e alumnas (desde a literatura ata a

matemática, pasando pola historia ou a bioloxía).

A distribución dos contidos realízase mediante catro bloques xerais que responden ao

marco legal.

- Bloque 1. O saber e a argumentación.

- Bloque 2. A realidade. O coñecemento

- Bloque 3. O ser humano.

3.2. SECUENCIACIÓN POR UNIDADES

BLOQUE 1: O SABER E A ARGUMENTACIÓN

Unidade 1: O saber filosófico

-A necesidade de saber

-Os distintos tipos de saberes

-O saber filosófico

Unidade 2: O saber científico

-Orixes do saber científico

-Diferencias e semellanzas ciencia-filosofía

-Límites do saber científico

Unidade 3: Argumentos e lóxica formal

-Lóxica, dialéctica e retórica

-Lóxica proposicional

Unidade 4: Lóxica informal, retórica e falacias

-A linguaxe natural

-Definición e tipos de falacias

BLOQUE 2: A REALIDADE

Unidade 5: Que é a realidade

-A pregunta pola realidade

-Perspectivas filosóficas sobre a realidade

Unidade 6: As cosmovisións científicas

-Cosmoloxía, cosmogonía e cosmovisión

-Principais cosmovisións científicas da historia

Unidade 7: Explicación metafísica da realidade

-Concepto de metafísica

-Principais temas da metafísica

-Necesidade da metafísica

Unidade 8: Coñecemento e verdade

-Definición e tipos de coñecemento

-Definición e teorías sobre a verdade

BLOQUE 3: O SER HUMANO

Unidade 9: A orixe do ser humano

-Teorías fixistas e evolucionistas

-A orixe do ser humano: hominización e humanización

-Principais elos na cadea evolutiva humana

Unidade 10: Natureza e cultura

-O ser humao como síntese entre natureza e cultura

-A cultura: estudo desde a antropoloxía cultural

-A diversidade cultural

-A interculturalidade

Unidade 11: A democracia

-Concepto de política

-Fundamentos do estado

-As democracias actuais: representación e participación

Unidade 12: Xustiza social e dereitos humanos

-Noción de xustiza social

-Os dereitos humanos

-Utopías políticas

-Filosofía e empresa

3.3.- TEMPORALIZACIÓN

Primeiro trimestre: Bloque 1

Segundo trimestre: Bloque 2

Terceiro trimestre: Bloque 3

4.-CONSECUCIÓN DAS COMPETENCIAS

Tal e como se describe na LOMCE, todas as áreas ou materias do currículo deben

participar no desenvolvemento das distintas competencias clave do alumnado. Estas, de

acordo coas especificacións da lei, son:

1.º Comunicación lingüística.

2.º Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.

3.º Competencia dixital.

4.º Aprender a aprender.

5.º Competencias sociais e cívicas.

6.º Sentido de iniciativa e espírito emprendedor.

7.º Conciencia e expresións culturais.

Na materia de Filosofía 1.º de Bacharelato potenciarase fundamentalmente o

desenvolvemento das competencias de comunicación lingüística, conciencia e

expresións culturais, competencias sociais e cívicas e o fomento da aprendizaxe

autónoma (aprender a aprender), sen descoidar tampouco as outras competencias. Para

alcanzar unha adquisición eficaz das competencias e a súa integración efectiva no

currículo, desenvolveranse ó longo do curso actividades de aprendizaxe integradas que

lle permitirán ao alumnado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de máis dunha

competencia ao mesmo tempo.

Ademais, cabe recordar que serán os estándares de aprendizaxe avaliables, como

elementos de maior concreción, observables e medibles, os que, ao poñerse en relación

coas competencias clave, permitan graduar o rendemento ou o desempeño alcanzado en

cada unha delas.

-Comunicación lingüística:Na medida que a filosofía é unha disciplina

fundamentalmente racional, discursiva e conceptual, os estudantes deberán practicar a

comprensión textual, a definición de termos específicos da materia, a expresión escrita,

a adecuación a certos contextos de comunicación e a comunicación oral en debates e

argumentacións na clase.

-Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía:Na medida

que a filosofía foi historicamente a nai de diferentes disciplinas científicas, e que tamén

abordou cuestións como a estrutura do coñecemento científico e das consecuencias da

tecnoloxía para a vida humana, esta competencia é crucial neste proxecto. Ademais, a

lóxica, como disciplina que vincula filosofía e matemática, recibiu un coidadoso

tratamento nunha unidade específica.

-Competencia dixital:A competencia dixital trabállase fundamentalmente mediante a

análise de produtos audiovisuais, películas en especial, que tratan temas que podemos

vincular coas cuestións desenvolvidas en cada unidade. Por outra parte, tamén se

intentou fomentar o uso de novas tecnoloxías na exposición didáctica e para iso

preparáronse presentacións en formato PPT de cada unidade.

-Aprender a aprender :Foméntase a autonomía dos estudantes e o seu desenvolvemento

como aprendices capaces de xerar novo coñecemento a partir dos contidos impartidos

na clase. Así mesmo, na clase pódense traballar actividades orientadas a crear hábitos de

esquematización, resumo e definición, que son básicos para posibilitar a autonomía no

estudo.

-Competencias sociais e cívicas:A función social da filosofía e a súa vinculación coa

teoría da sociedade implican que a reflexión sobre os valores sociais e morais, os

hábitos, etc., sexan parte ineludible do labor filosófico. Por unha parte, intentamos

presentar nocións e teorías básicas relativas á natureza social do ser humano. Por outra,

ademais, pretendeuse cultivar a capacidade de diálogo e entendemento a través de

actividades participativas, como o debate.

-Sentido de iniciativa e espírito emprendedor:

Valores como o liderado, a creatividade, a iniciativa persoal ou a autonomía non son

alleos á educación filosófica. Capacidades como a argumentación, o razoamento ou a

exposición pública están ligadas ao fomento da iniciativa individual. Máis alá destes

valores transversais, presentes en todas as unidades, o mundo da empresa e a economía

recibe un tratamento específico nestes materiais.

-Conciencia e expresións culturais:A importancia da cultura, a arte, a historia, etc., e a

necesaria conciencia do seu valor tamén xogan un rol crucial neste proxecto de Filosofía

de 1.º de Bacharelato. Mediante a análise de diferentes obras de arte, pretendemos

incentivar a conciencia e o gusto estético. Polo demais, a conexión entre a Filosofía e o

ámbito da cultura en xeral é evidente, e, por conseguinte, é necesario fomentar unha

actitude de respecto, tolerancia e coñecemento do amplo patrimonio cultural que

constitúe a nosa forma de vida.

5.-METODOLOXÍA

A metodoloxía didáctica no Bacharelato debe favorecer a capacidade do alumnado para

aprender por si mesmo, para traballar en equipo e para aplicar os métodos apropiados de

comentario e análise de texto, definición conceptual e, ademais, tamén debe subliñar a

relación dos aspectos teóricos das materias tanto coa vida cotiá como con outras

materias.

Ademais, a finalidade propedéutica e orientadora da etapa esixe o traballo con

metodoloxías específicas e que estas comporten un importante grao de rigor científico e

de desenvolvemento de capacidades intelectuais de certo nivel (analíticas, explicativas e

interpretativas).

5.1. CRITERIOS METODOLÓXICOS

En relación con isto a materia afrontarase dacordo cos criterios metodolóxicos

seguintes:

- Adaptación ás características do alumnado de Bacharelato, ofrecendo actividades

diversificadas de acordo coas capacidades intelectuais propias da etapa.

- Autonomía: facilitar a capacidade do alumnado para aprender por si mesmo.

- Actividade: fomentar a participación do alumnado na dinámica xeral da aula,

combinando estratexias que propicien a individualización con outras que fomenten

a socialización.

- Motivación: procurar espertar o interese do alumnado pola aprendizaxe que se lle

propón.

- Integración e interdisciplinariedade: presentar os contidos cunha estrutura clara,

mostrando as relacións entre os contidos de Filosofía e os doutras disciplinas

doutras áreas.

- Rigor e desenvolvemento de capacidades intelectuais de certo nivel (analíticas,

explicativas e interpretativas).

- Variedade na metodoloxía, dado que o alumnado aprende a partir de fórmulas moi

diversas.

Máis concretamente, estes criterios deben ter en conta os criterios de avaliación

transversais a todo o temario de Filosofía de 1.º de Bacharelato, que son os seguintes:

1. Ler comprensivamente e analizar, de forma crítica, textos significativos e breves,

pertencentes a pensadores destacados.

2. Argumentar e razoar os propios puntos de vista sobre as temáticas estudadas na

unidade, de forma oral e escrita, con claridade e coherencia.

3. Seleccionar e sistematizar información obtida de diversas fontes.

4. Analizar e argumentar sobre propostas filosóficas, elaborando de forma

colaboradora esquemas, mapas conceptuais, táboas cronolóxicas e outros

procedementos útiles, mediante o uso de medios e plataformas dixitais.

5.2. ESTRATEXIAS DIDÁCTICAS

Utilizaranse estratexias didácticas variadas, que combinen, as estratexias expositivas,

acompañadas de actividades de aplicación e as estratexias de indagación. A

utilización de unhas ou outras dependerá de cada unidade concreta e do grupo

concreto de alumnado, en definitiva misturaranse e tentarase utilizar as estratexias

que resulten máis adecuadas a cada momento. Entre elas poderemos destacar as

exposicións que se realizarán dos temas por parte da profesora para explicar os

contidos máis teóricos, que irán acompañadas de actividades por parte do alumnado

para que poda este integrar os novos coñecementos cos que xa posúe. Un lugar

importante terá tamén o comentario de textos e a súa análise,partindo de textos e

seguindo unhas pautas de elaboración. Completarase con outro tipo de actividades

didácticas acordes ó momento, proxectos de investigación de determinados

apartados, utilización das TIC, etc. En tódalas actividades realizadas buscarase

fomentar a adquisicón de competencias clave, en especial nas referidas á aprender a

aprender e a búsqueda dunha proxección práctica aos contidos qu permita ó

alumnado unha aplicación dos coñecementos á reallidade.

6.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

É preciso ter en conta os estilos diferentes de aprendizaxe dos alumnos e

alumnas e adoptar as medidas oportunas para afrontar a diversidade presente nas aulas.

Dar resposta a esta diversidade é tarefa necesaria, pois a intención última de todo

proceso educativo é lograr que os alumnos e alumnas alcancen os obxectivos

propostos.Para iso, no comezo de cada unidade realizaranse unha serie de actividades

dirixidas á detección de coñecementos previos co fin de localizar o punto de partida de

cada alumno ou alumna. E posteriormente plantexaranse diversas actividades que

poderán seres diferenciadas en función das características do alumnado, plantexando

actividades de recuperación ou ampliación en función dos casos concretos.

7.-RECURSOS DIDÁCTICOS.

-Libro do alumnado. Material didáctico central de partida. Utilizaremos o libro

Filosofía. Bacharelato 1 da editorial Santillana-Obradoiro.

-Libreta do alumnado. Todo o alumnado deberá ter un caderno de aula onde

anotar as actividades realizadas.

-Libro de lectura obrigatoria:Como se comenta posteriormente no plan lector,

o alumnado deberá escoller un dos seguintes libros: PLATÓN, Apoloxía de Sócrates;

ARISTÓTELES, Ética a Nicómaco; MARX,Manifesto comunista; HUXLEY, Un

mundo feliz u outros a determinar polo departamento

-Recursos audiovisuais. Visionado de documentais, fragmentos de películas,

entrevistas ...ou o necesario para abordar as diferentes unidades didácticas.

-Recursos TIC. A utilización da internet será importante para a búsqueda de

información e ampliación da materia a tratar.

8.- AVALIACIÓN

8.1.- MÉTODOS, PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Co fin de realizar a avaliación do alumnado utilizaranse como instrumentos:

- Actividades conceptuais. Perséguese que o alumnado poda manexar un vocabulario

específico e definir con precisión e claridade os conceptos centrais de cada unidade.

- Actividades de comentario de texto. Fundamentalmente, o alumnado debe ser capaz

de analizar un texto, identificando o seu tema, tese e ideas secundarias. Para iso, ten

que poder expoñer os argumentos ou estruturas de razoamento do texto.

- Actividades de síntese. Este tipo de actividades están orientadas á comprensión dos

contidos temáticos das diferentes unidades e á reelaboración dos devanditos contidos.

O alumnado debería poder entender e expoñer os principais puntos do tema e razoar a

partir deles.

- Actividades de razoamento e argumentación. Supoñen unha maior autonomía por

parte do alumnado, posto que debe elaborar unha idea fundamentada e apoiada nunha

serie de argumentos. Esta actividade pode realizarse de forma escrita, como unha

redacción, unha toma de postura ante unha tese, etc., ou oralmente, nunha exposición

pública ou nun debate.

En canto ao «formato» das actividades, pódense utilizar os seguintes:

- Actividades de composición, como redaccións, disertacións, debates, comentario de

texto, etc.

- Actividades de libro aberto.

- Actividades orais.

- Traballos complementarios.

- Probas obxectivas escritas: cuestións nas que hai que xustificar as respostas e

resolución de exercicios e problemas.

-Participación activa nos debates

-Realización das actividades programadas para casa

Realizarase como mínimo unha proba obxectiva escrita cada trimestre. O peso

desa calificación da nota corresponderá o 80 % da nota da avaliación, a que se lle

sumará co outro 15% a realización dos outros traballos propostos, e o 5% da

participación na aula,etc.. Daráselle importancia á ortografía e caligrafía axeitada

(poderá rebaixar ata 1 punto a nota + de 10 faltas e/ou dificultades na lectura do exame).

A lectura voluntario ou a realización de traballos de ampliación voluntarios poderá

sumar un máximo de 1 punto á nota definitiva de cada trimestre.

Ó finalizar cada avaliación realizarase unha proba de recuperación, sempre

despois de entregar o boletín de notas a casa. A final de curso será necesario ter

superado as tres avaliacións para poder realizar a nota media, ou no seu defecto que a

media das tres avaliacións sexa 5. Neste caso será necesario ter un mínimo de un 3 nas

avaliación suspensas.

Cando o grupo de alumnos a alumnas saia do centro para a realización dalgunha

actividade complementaria ou extraescolar o alumnado e por motivos propios non asista

deberá entregar na seguinte clase os exercicios propostos pola profesora. En caso de non

ser así, puntuarán cun cero no citado exercicio correspondente ó bloque de traballos

obrigatorios.

Se nun exame ou calquera outro exercicio da aula un alumno ou alumna é

sorprendido copiando, será calificado nesa proba cun cero. Do mesmo xeito, cando un

alumno ou alumna non entregue en prazo os exercicios demandados, terá tamén esa

mesma calificación negativa no apartado correspondente. Se un alumno ou alumna non

se presenta a un exame por faltar a clase, ou nnon entrega algún exercicio en prazo por

estar ausente, a proba unicamente se lle repetirá se a súa ausencia está xustificada coa

debida documentación que amose a necesidade de faltar á proba. Neste caso, realizará a

proba na primeira clase á que asista; de non estar a falta debidamente xustificada a

proba non se repetirá.

Realizarase unha proba extraordinaria en setembro, dun formato semellante ás

probas realizadas durante o curso, seguindo os contidos mínimos da materia.

8.2.- CRITERIOS DE AVALIACIÓN

Tendo en conta os criterios da lei de Educación, o profesorado avaliará se o

alumnado cumpre cos contidos esixibles e acada as competencias clave da materia.

1.- Ler comprensivamente e analizar de forma crítica textos filosóficos

2.-Argumentar e razoar os propios puntos de vista sobre as temáticas estudadas

3.- Seleccionar información relevante de distintas fontes

4.-Coñecer a especificidade do saber filosófico

5.-Identificar as distintas dimensións da filosofía, saber cales son as ramas principais

deste saber e as súas características principais

6.-Comprender e utilizar con precisión o vocabulario filosófico fundamental

7.-Reflexionar sobre os distintos problemas filosóficos tratados nas unidade didácticas,

afondando nas súas dimensións teóricas e prácticas

8.-Á luz dos contidos tratados, rexeitar prexuizos etnocéntricos que levan a actitudes de

intolerancia e inxustiza

8.3.-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Como sinala a LOMCE os estándares de aprendizaxe realizan a función de

concreción dos criterios de avaliación co fin de proceder á avaliación do alumnado. Os

estándares de aprendizaxe considerados nesta materia serán (cada un deles relacionado

co criterio de avaliación do seu mesmo número):

1.-Analiza de xeito crítico distintos textos filosóficos, identificando

problemática, ideas principais e secundarias, solucións expostas . Relaciona o lido cos

conceptos traballados na aula, cos problemas filosíficos e co mundo actual no que vive.

2.- Argumenta e razona as opinións de forma oral e escrita, de xeito claro e

coherente.

3.-Selecciona información utilizando materiais escritos, e outros procedentes de

internet, usando as posibilidades que as novas tecnoloxías proporcionan.

4.-Recoñece os problemas que caracterizaron á filosofía desde a súa orixe a

actualidade, e pode comparalos coa formulación de problemas doutros saberes.

5.-Recoñece os distintos ámbitos da filosofía, sabendo de que se ocupa cada un,

coñecendo os conceptos e problemáticas básicas de cada ámbito.

6.- É capaz de integrar no seu vocabulario o vocabulario esencial do saber

filosófico que se trata nas distintas unidades, empregándoo de xeito correcto e

utillizándoo na súa linguaxe oral e escrita.

7.-É capaz de explicar e reflexionar sobre os distintos problemas filosóficos

tratados, afondando nas súas repercusións e identificando as diversas posturas

filosóficas.

8.-Á luz dos contidos da materia, é capaz de extraer actitudes de rexeitamento ás

posicións racistas, xenófobas e intolerantes.

Os estándares de aprendizaxe relaciónanse de xeito directo cos obxectivos,

contidos, criterios de avaliación e competencias clave da materia. Nesta relación a

programación desta materia seguirá as relacións expostas no currículo nas páxinas

25644 a 25662 do DOG número 120, 29 de xuño de 2015.

8.4.-CONTIDOS MíNIMOS.










BLOQUE 2: A REALIDADE e COÑECEMENTO




-Coñecemento e realidade. Teorias









-Universalismo moral e o seu cuestionamento

-Clasificación das teorías éticas

-Éticas e política.

-Concepto de política




-Ética da empresa

6.- Filosofía. 4º ESO

6.1-Obxectivos curriculares da Educación Secundaria

a) Asumir responsablemente os seus deberes , conecer e exercer os seus dereitos no respecto as

demais persoas , practicar a tolerancia , a cooperacion e a solidariedade entre as persoas e os

grupos, exercitarse no dialogo , afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de

oportunidades entre mulleres e homes , como valores comuns dunha sociedade plural , e

prepararse para o exercicio da cidadania democratica.

b) Desenvolver e consolidar habitos de disciplina , estudo e traballo individual e en equipo , como

condicion necesaria para unha realizacion eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de

desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles .

Rexeitar a discriminacion das persoas por razon de sexo ou por calquera outra con dicion ou

circunstancia persoal ou social . Rexeitar os estereotipos que suponan discriminacion entre

homes e mulleres, asi como calquera manifestacion de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as suas capacidades afectivas en todos os ambitos da personalidade e nas suas

relacions coas demais persoas, asi como rexeitar a violencia, os prexuizos de calquera tipo e os

comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas basicas na utilizacion das fontes de in formacion, para adquirir novos

conecementos con sentido critico . Adquirir unha preparacion basica no campo das tecnoloxias ,

especialmente as da informacion e a comunicacion.

f) Concibir o conecemento cientifico como un saber integrado , que se estrutura en materias , asi

como conecer e aplicar os metodos para identificar os problemas en diversos campos do

conecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espirito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participacion, o sentido critico,

a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisions e asumir

responsabilidades.

h) Comprender e expresar con correccion , oralmente e por escrito , na lingua galega e na lingua

castela, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no conecemento , na lectura e no estudo da

literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou mais linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Conecer, valorar e respectar os aspectos basicos da cultura e da historia propias e das outras

persoas, asi como o patrimonio artistico e cultural . Conecer mulleres e homes que realizaran

achegas importantes a cultura e a sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.

m) Conecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas , respectar as

diferenzas, afianzar os habitos de coidado e saude corporais , e incorporar a educacion fisica e a

practica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social . Conecer e valorar a

dimension humana da sexualidade en toda a sua diversidad e. Valorar criticamente os habitos

sociais relacionados coa saude , o consumo , o coidado dos seres vivos e o medio ambiente ,

contribuindo a sua conservacion e a sua mellora.

n) Apreciar a creacion artistica e comprender a linguaxe das manifestacio ns artisticas , utilizando

diversos medios de expresion e representacion.

n) Conecer e valorar os aspectos basicos do patrimonio linguistico , cultural, historico e artistico de

Galicia, participar na sua conservacion e na sua mellora , e respectar a diversidade linguistica e

cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto

cara ao exercicio deste dereito.

o) Conecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o mantemento

da identidade de Galicia, e como medio de relacion interpersoal e expresion de riqueza cultural nun

contexto plurilingue, que permite a comunicacion con outras linguas, en especial coas pertencentes a

comunidade lusofona.

6.2.-A área de Filosofía en 4.º da ESO

A materia Filosofía persegue que o alumnado sexa capaz de pensar e comprender, abstraéndose

racionalmente do campo concreto estudado en cada unha das outras materias, para centrarse

naquilo que caracteriza especificamente á filosofía, isto é, reflexionar, razoar, criticar e argumentar,

utilizando o modo de preguntar radical e último que lle é propio, sobre os problemas referidos á

totalidade da vivencia humana, e iso sen deixar de lado a súa capacidade de transformación e

cambio tanto do individuo como da sociedade.

A filosofía é un modo especial de preguntar e de saber, unha maneira de entender e de enfrontarse

á realidade que nos rodea, ás circunstancias en que vivimos e que, en gran medida, fannos ser e

comprender como somos.

Por iso, a materia Filosofía persegue como obxectivo principal a comprensión por parte do alumnado

de si mesmo/a e do seu mundo, dotándolle para iso tanto de ferramentas cognitivas teóricas como

prácticas. No plano teórico o alumnado coñecerá os grandes interrogantes, os conceptos

especializados e as teorías que tentan dar resposta ás grandes cuestións.

Na súa dimensión práctica, a materia dota de ferramentas como a actitude crítica e reflexiva que

ensina aos alumnos e alumnas a non admitir ideas que non foron rigorosamente analizadas e

evidenciadas, o saber pensar, razoar e argumentar con fundamento, coherencia e de forma

autónoma, a habilidade discursiva para dialogar e convencer evitando o pensamento único e

dogmático, a capacidade para discernir entre o evidente e o arbitrario, o substancial e o accidental, a

xestión creativa das súas capacidades estéticas ou o razoamento moral e político autónomo,

coherente e cimentado e, en definitiva, a valorar a capacidade da filosofía como instrumento de

innovación e transformación desde máis de 2 500 anos; todo iso resúmese na súa vocación

orixinaria, o amor ao saber e iso filosofando, idea e actitude clave que debe transmitirse con esta

materia e que constitúe o punto de partida.

Tendo en conta o anterior e polo seu carácter transversal, teórico e práctico, que permite integrar nunha visión de conxunto a gran diversidade de saberes, capacidades e valores, a materia Filosofía posibilita traballar e lograr a maioría das expectativas sinaladas nas competencias clave para a aprendizaxe permanente, propostas no marco educativo europeo

6.3.- Contidos da área de Filosofía estrutúranse nos seguintes

bloques:

Bloque 1. A filosofía.

O saber filosófico; outros tipos de saber; relación do saber filosófico con outros tipos de saber.

O filósofo.

Os inicios do saber filosófico en Occidente; a pregunta polo elemento esencial; a pregunta pola

verdade; contexto histórico en que nace a filosofía.

A filosofía en Oriente; a filosofía en China; a filosofía en India.

A filosofía occidental na súa historia; a Antigüidade grecolatina; a Idade Media; a Idade

Moderna; a Idade Contemporánea.

Filosofía teórica e filosofía práctica; os tipos de saber segundo Aristóteles; as preguntas da

filosofía segundo Kant.

Para que serve a filosofía?; o estudo da filosofía; elementos do filosofar.

Investigación sobre a muller e a filosofía.

Realización dunha liña do tempo coa hª da filosofía

Construción dun sistema filosófico propio.

Avance do espírito crítico

Bloque 2. O ser humano

Personalidade e identidade.

Teorías da personalidade principais

A teoría sociocognitiva. A reflexión filosófica fronte aos saberes que estudan aspectos concretos

da realidade e do individuo.

Relación entre pensamento e linguaxe.

A antropoloxía filosófica.

Antropoloxía cultural

O valor do coñecemento como elemento motivador da conduta humana.

Concepcións prefilosóficas sobre o ser humano.

Teorías principais sobre corpo e a alma humana humana

O ser humano e a capacidade para querer. A vontade. Vontade fronte a mecanicismo.

O ser humano e os sentimentos. Papel dos sentimentos na moral.

O ser humano como proxecto. Principios morais

Bloque 3. Vida en sociedade

O ser humano como animal cultural. Relativismo e etnocentrismo. Interculturalidade

O ser humano como animal social.

Relación co individuo, a sociedade e a cultura.

Principais contidos dunha cultura e o modo en que forman un sistema.

Investigación sobre comportamentos sociais.

Análise de diversos tipos de expectativas e sancións sociais.

O pluralismo cultural. O sistema de posicións, roles e status. Os conflitos sociais. O cambio

social.

O proceso de socialización.

Niveis de internalización da cultura. Socialización e personalidade. Persoa e cultura.

Tipos de sociedade segundo os seus grupos culturais. Sociedade monocultural. Sociedade

multicultural. Convivencia entre grupos culturais diversos. Culturas e grupos culturais.

Cultura e civilización. Acepcións de civilización.

Vivir en sociedade. Razóns polas que os seres humanos son seres sociais.

O fundamento da sociedade humana: a comunicación. A comunicación humana. A acción

comunicativa.

O Estado: elementos constitutivos e teorías sobre a súa orixe. Tipos de Estados

O «estado de natureza» e o «contrato político».

Lexitimidade do poder político, das normas, institucións

Os deberes e os seus tipos. Fundamentos filosóficos do deber.

A institucionalización dos deberes: normas e códigos.

Os dereitos das persoas. Etica civica.

A través da filosofía da linguaxe, a lóxica, a retórica e a argumentación, edúcase a expresión e a

interpretación do pensamento e dos sentimentos, utilizando a linguaxe para regular a propia conduta

e as relacións sociais, empregando o razoamento lóxico e os procesos propios de pensamento [...]

para propiciar a resolución de problemas e o coñecemento de diferentes linguaxes comunicativas,

desenvolvendo así a capacidade crítica que discirne o nuclear do accesorio.

O estudo da metafísica, a teoría do coñecemento e a filosofía da ciencia e da natureza axuda a

profundar no coñecemento de si mesmo/a e na comprensión do mundo en que se vive, posibilitando

a súa competencia para interpretar sucesos [...] analizando críticamente factores que transforman a

realidade.

No ámbito práctico, o estudo da ética e a filosofía política, desenvolve a comprensión da realidade

individual, cultural e social da man da capacidade normativa e transformadora da filosofía,

permitindo razoamentos críticos e dialogantes e fomentando o respecto polos valores universais e a

participación na vida democrática. Os estudos de estética permiten alcanzar competencias culturais

como o respecto á liberdade de expresión e á diversidade cultural.

Finalmente, a materia no seu conxunto debe motivar ao alumnado para aprender a aprender,

competencia que está na base do amor ao saber, por saber, finalidade que encarna a filosofía como

ningunha outra materia e que constitúe o punto de apoio para experimentar e xerar iniciativas

persoais, enfrontándose á vida e, en definitiva, crecer como persoas.

6.4.-ESTRATEXIAS DE APRENDIZAXE

1a-Define e utiliza conceptos como filosofía, mito, logos, saber, opinión, abstracto, concreto, razón, sentidos, arché, causa, monismo, dualismo, pluralismo, substancia ou prexuízo, e elabora un glosario con eles.

1b-Distingue entre, coñecer, opinar, argumentar, interpretar, razoar, analizar, criticar, descubrir e crear.

1c-Explica as diferenzas entre a explicación racional e a mitolóxica, en comparación tamén con algunhas características xerais das filosofías orientais.

1d- Distingue e define as principais ramas da Filosofía

1d-Le textos interpretativos e descritivos da formación do Cosmos e o ser humano, pertencentes ao campo mitolóxico e ao campo racional, e extrae semellanzas e diferenzas nas formulacións.

1e-Realiza pequenos ensaios, argumentando as súas opinións de xeito razoado, no que pretenda dar sentido a algún conxunto de experiencias

1f-Diserta sobre as posibilidades da filosofía segundo as súas funcionalidades

1g- Distingue e define as principais ramas da Filosofía

1h-Reproduce por escrito nomes de filósofos asociados as distintas épocas e correntes.

2a- Define e utiliza conceptos como personalidade, temperamento, carácter, conciencia, inconsciencia,

condutismo, cognitivismo, psicoloxía humanística, psicanálise, e elabora un glosario con eses termos.

2b-Coñece as teses fundamentais sobre a personalidade e argumenta sobre iso.

2c-Le textos literarios nos que se analiza a personalidade dos personaxes, identifica os trazos e os tipos de

personalidade, e reflexiona por escrito sobre a temática.

2d-Le e analiza textos filosóficos, literarios ou científicos cuxo punto de reflexión sexa a herdanza

adquirida na formación da personalidade, incidindo no autocoñecemento

2e-Analiza textos e diserta sobre a incidencia das emocións, como a frustración, o desexo ou o amor,

entre outras, na conduta humana

2f-Explica a teoría da alma de algúns dos grandes filósofos: Platón, Aristóteles…

2g-Expresa e desenvolve a idea de home como proxecto

3a- Define e utiliza conceptos como individualidade, alteridade, socialización, estado de natureza,

dereitos naturais, contrato social, respecto, propiedade, Estado, lexitimación, institucionalización, rol,

status, conflito e cambio social, e globalización.

3b- Define e explica o significado dos conceptos de cultura e de sociedade, facendo referencia aos

compoñentes socioculturais que hai no ser humano

3c-Expresa algúns dos principais contidos culturais, como son as institucións, as ideas, as crenzas, os

valores, os obxectos materiais, etc.

3d- Describe a socialización primaria e secundaria

3e- Reflexiona por escrito sobre o papel activo dun/dunha mesmo/a no seu contexto sociocultural, como

ser capaz de innovar e xerar cambios culturais.

3f- Coñece o relativismo cultural e o etnocentrismo, e reflexiona sobre eles, expresando conclusións

propias e achegando exemplos con feitos investigados e contrastados en internet

3g- Explica as teses fundamentais sobre a orixe da sociedade e o Estado.

3h- Define e utiliza conceptos como vontade, liberdade negativa, liberdade positiva, autodeterminación,

libre albedrío, determinismo, indeterminismo e condicionamento.

3i- Argumenta sobre as posibilidades do ser humano de actuar libremente, tendo en conta que é un ser

natural.

3j- Analiza textos breves sobre o tema da liberdade, e argumenta a propia opinión.

6.5- Modelos e principios metodolóxicos











intolerancia e inxustiza.

Modelo discursivo/expositivo.

Modelo experiencial.

Obradoiros.

Aprendizaxe cooperativa.

Traballo por tarefas.

Traballo por proxectos.

Actividade e experimentación.

Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade. Tarefas individuais.

Agrupamento flexible.

6.6- Recursos materiais

Toma de apuntes na libreta.


Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas

Documentais , videos…


Uso de internet



6.8. Criterios de avaliación

-Comprender o que é a reflexión filosófica, diferenciándoa doutros tipos de saberes que estudan

aspectos concretos da realidade e do individuo.

-Reflexionar e argumentar, de xeito escrita e oral, sobre o interese, especificamente humano, por

entenderse a si mesmo e o que o rodea.

-Recoñecer as funcións da filosofía en tanto que saber crítico que aspira a fundamentar, analizar e

argumentar sobre os problemas últimos da realidade, desde unha vertente tanto teórica como

práctica.

-Comentar textos sobre temática filosófica e textos próximos. Recalcando a capacidade de

comprensión, de expresión correcta e mostrar a capacidade crítica.

-Comprender a profundidade da pregunta "quen son?", coñecendo algunhas respostas dadas desde

a psicoloxía e a filosofía, reflexionar e valorar a importancia de coñecerse a si mesmo/a, e expresalo

por escrito

-Definir o que é a personalidade, así como os principais conceptos relacionados con ela.

-Coñecer e explicar as teses centrais dalgunhas teorías sobre a personalidade.

- Recoñecer as etapas do desenvolvemento da identidade persoal, reflexionando sobre os factores

que determinan o éxito e o fracaso, e achega a propia opinión razoada sobre estes dous conceptos.

. Recoñecer, no marco da teoría cognitiva, o valor do coñecemento como elemento motivador da

conduta humana, reflexionando sobre a consideración do ser humano como animal racional.



-Recoñecer, no marco da teoría cognitiva, o valor do coñecemento como elemento motivador da


-Coñecer o significado do termo "metafísica", comprendendo que é a principal disciplina das que

compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas

radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o "preguntar radical".

-Recoñecer a dimensión social e cultural do ser humano, identificando e distinguindo os conceptos

de cultura e de sociedade.

-Identificar o proceso de construción, os elementos e a lexitimación dunha cultura, valorando esta

non só como ferramenta de adaptación ao medio, senón como ferramenta para a transformación e a

autosuperación.

-Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais

dalgunhas teorías filosóficas da vida, e disertar razoadamente sobre a vida ou a morte, ou o devir

histórico, ou o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.

-Reflexionar e indagar sobre o relativismo cultural e o etnocentrismo.



autosuperación.

-Coñecer os dous significados do concepto de liberdade de acción (liberdade negativa e liberdade

positiva), e aplicalos tanto no ámbito da sociedade política como no terreo da vida privada ou a

liberdade interior

-Reflexionar e argumentar sobre a relación entre a liberdade interior e a liberdade social e política.


entenderse a si mesmo e o que o rodea

Criterios de calificación:

1º Demostrar o coñecemento dos aspectos principais-básicos de cada un dos temas/contidos

por medio (60% da nota) dunha proba escrita por avaliación que constará de:

-cuestións xerais sobre os temas desenrrolados

-texto/video con cuestións ou sen elas sobre algún dos aspectos tratados nos contidos

-ortografía e caligrafía axeitada (poderá rebaixar ata 1 punto a nota + de 10 faltas e/ou


2º Traballos en grupo e individual ou actividades requiridas polo profesor onde fanse os

exercicios, actividades, tarefas... (20%)

3º O comportamento nas clases (20% da nota), expresado:

-na participación, tarefas diarias

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...

O principios que conducirán as actuación na aula serán:

- Facilitar a aprendizaxe de todos e cada un dos alumnos.

- Esforzarse para manter as distintas identidades culturais dos alumnos.

- Procurar que a educación e os coñecementos que os alumnos reciben na escola sírvanlles

para mellorar as súas condicións de vida e de integración na sociedade.

- Tratar de responder individualmente aos alumnos dentro dun currículo común, no canto de

elaborar programas aparte.

- Rexeitar calquera tipo de discriminación, sendo os adultos modelos de referencia, para as

actitudes positivas que se queren desenvolver.

- Utilizar recursos materiais variados: xogos didácticos, biblioteca do Centro e de aula, medios

audiovisuais...

- Aproveitar ao máximo os recursos humanos do IES para atender individualmente aos nenos,

entendendo que o profesorado de apoio é responsable dos alumnos con necesidades

especiais, e do seu desenvolvemento como o titor.

Potenciar as vivencias e aprendizaxes afectivo-sociais, aproveitando o conxunto de relacións

socio-afectivas que se producen no aula, o Centro e o barrio, e que deben ser o eixo de

traballo educativo para a integración e o desenvolvemento da personalidade. Estas

interaccións son imprescindibles para progresar na autoestima, identidade persoal,

socialización, autogoberno da propia conduta e sentido da responsabilidade, manifestada no

establecemento de compromisos e o seu cumprimento e na integración social activa e

responsable.

6.9-Atención a diversidade

As actividades que fan referencia a estes principios son:

-Ofrecer oportunidades aos alumnos nas que obteñan: actividades adaptadas e disposición do

profesor en recreos en coordinación co titor e departamento de Orientación.

- Garantir o desenvolvemento de competencias e habilidades sociais basicas, creando un

ambiente adecuado que facilite a manifestación espontánea de desexos, sentimentos,

condutas e que actúe como desinhibidor, rompendo temores e bloqueos. Promovendo a sua

participación activa nas clases con actividades das que poda dar conto públicamente

- Estimular o crecemento persoal de cada individuo no grupo potenciando a dimensión socio-

afectiva e a integración grupal. Actividades en grupo que lle fagan subir autoestima e lle fagan

sentir parte de un grupo

-Estimular as relacións de axuda e cooperación para desenvolver a conduta prosocial,

valorando a importancia do esforzo persoal e colectivo para lograr obxectivos comúns. Por

medio da valoración positiva das tarefas que realice

- Fomentar o achegamento e a interacción coas familias para dar respostas conxuntas ás

necesidades do alumnado. En relación fluida do titor, o departamento de Orientación e os

pais.

Contidos mínimos

Bloque 1. A filosofía.


O filósofo. Papel no pasado e actual
























O ser humano como animal cultural.






social.







Valores éticos. 4ºESO

Introdución. Xustificación

O valor da reflexión ética que ofrece a materia Valores Éticos debe centrarse en dotar

aos alumnos e alumnas dos instrumentos de racionalidade e de obxectividade necesarios para

que os seus xuízos valorativos teñan o rigor, a coherencia e a fundamentación racional que

requiren coa finalidade de que as súas eleccións sexan dignas de guiar a súa conduta, a súa

vida persoal e as súas relacións sociais. O currículo básico estrutúrase arredor de tres eixos. En

primeiro lugar, pretende cumprir co mandato da Constitución española, que fixa como obxecto

da educación o pleno desenvolvemento da personalidade humana no respecto aos principios

democráticos de convivencia e aos dereitos e liberdades fundamentais, que deben

interpretarse segundo o establecido na Declaración Universal dos Dereitos Humanos e nos

acordos internacionais ratificados por España coa finalidade de promover a súa difusión e

desenvolvemento, garantindo o seu cumprimento por toda a humanidade. En segundo lugar,

contribúe a potenciar a autonomía do alumnado e a preparalo para converterse no principal

axente do seu propio desenvolvemento, aprendendo a construír, mediante unha elección libre

e racionalmente fundamentada en valores éticos e o investimento do seu propio esforzo, un

pensamento e un proxecto de vida propios, asumindo de modo consciente, crítico e reflexivo o

exercicio da liberdade e o control acerca da súa propia existencia. Finalmente, contribúe a

favorecer a construción dunha sociedade libre, igualitaria, próspera e xusta, mediante a

participación activa de cidadáns conscientes e respectuosos dos valores éticos nos que debe

fundamentarse a convivencia e a participación democrática, recoñecendo os dereitos

humanos como referencia universal para superar os conflitos, defender a igualdade, o

pluralismo político e a xustiza social.

Valores Éticos contribúe á consecución das competencias clave. En primeiro termo,

contribúe a desenvolver as competencias relativas ao pensamento crítico e a resolución

de problemas, desde o momento en que incide na necesidade de analizar, expor,

argumentar e dar solucións fundamentadas aos problemas éticos, sendo precisamente

este o eixo sobre o que vira todo o currículo básico e o carácter específico do saber

ético, xa que todo require unha demostración racional. A competencia social e cívica, a

de conciencia e expresión cultural, así como o traballo colaborativo, increméntanse

cando se reflexiona sobre o fundamento ético da sociedade e se toma conciencia da

importancia dos seus valores culturais. Ademais, a solución de conflitos interpersoais de

forma non violenta promove no alumnado o interese por desenvolver actitudes de

tolerancia, solidariedade, compromiso e respecto á pluralidade cultural, política,

relixiosa ou de calquera outra natureza. A competencia de aprender a aprender

promóvese mediante o exercicio dos procesos cognitivos que se realizan no

desenvolvemento do currículo básico, tales como analizar, sintetizar, relacionar,

comparar, aplicar, avaliar, argumentar, etc. e favorecendo nos alumnos e alumnas o

gusto e a satisfacción que produce o descubrimento da verdade. Doutra banda, a

presentación de dilemas éticos e o debate das súas posibles solucións contribúen ao

desenvolvemento da competencia en comunicación lingüística, porque esixe exercitarse

na escoita, na exposición de ideas e na comunicación de sentimentos, utilizando tanto a

linguaxe oral como outros sistemas de representación. O currículo básico está

configurado en orde crecente de complexidade en cada un dos seis bloques temáticos,

partindo desde certo nivel concreción para, posteriormente, ascender cara a niveis máis

xerais e abstractos de forma gradual. Por outra banda, para que o alumnado desenvolver

actitudes de aprecio aos valores éticos e adquira hábitos e pautas de conduta

fundamentadas neles, cada bloque expón o estudo de elementos diversos para cada

ciclo, coa finalidade de contemplar cada un dos seis eixos temáticos con enfoques,

perspectivas e niveis de afondamento diferentes. No currículo básico poden distinguirse

dúas partes. A primeira iníciase co estudo da dignidade da persoa, como fundamento

dos valores éticos e a capacidade que esta posúe para elixir as súas accións e modelar a

súa propia personalidade, asumindo a responsabilidade de ser libre. Despois exponse as

relacións interpersoais coa finalidade de entendelas a partir do respecto e da igualdade,

resaltando a natureza social do ser humano, a necesidade de desenvolver a capacidade

de relación coa comunidade, a importancia das influencias sociais no individuo e os

límites que supoñen para a práctica da súa liberdade, tomando como criterio normativo

desta relación o respecto á dignidade e aos dereitos humanos. Continúase realizando a

reflexión ética acerca dos valores e a súa relación coa autorrealización humana, o seu

desenvolvemento moral e a análise dalgunhas teorías éticas realizadas por pensadores

especialmente significativos. A segunda parte conduce á aplicación dos valores éticos

nalgúns ámbitos da acción humana; propón a análise da relación entre a xustiza e a

política no mundo actual, o papel da democracia, a súa vinculación co estado de dereito

e a división de poderes, facendo posible unha sociedade que garanta o exercicio dos

dereitos humanos para todos os seus membros; continúa coa reflexión sobre os valores

éticos que sinala a Constitución Española e as relacións que esta establece entre o

Estado e o cidadán, así como co feito histórico da súa integración na Unión Europea;

deseguido nos leva ao terreo do Dereito e a súa relación coa Ética, destacando o papel

da Declaración Universal dos Dereitos Humanos como criterio internacional para unha

xustificación ética do Dereito, como instrumento que regule e garanta o seu

cumprimento, establecéndose como ideais irrenunciables para a humanidade.

Finalmente, valórase a necesidade dunha reflexión acerca da función da Ética no

relativo á ciencia e á tecnoloxía, a elaboración de códigos deontolóxicos profesionais e

empresariais, coa finalidade de asegurar que os avances nestes campos e a súa

aplicación non violen o respecto á dignidade e aos dereitos humanos, nin á protección e

conservación do medio ambiente. Os bloques de contidos que se abordan en Valores

Éticos son os seguintes:

Bloque 1. Etica: democracia e valores

Bloque 2. A sociedade actual: dereitos, deberes e utopias

Bloque 3. A busqueda da felicidade: proxectos e retos

OBXECTIVOS CURRICULARES

a) Asumir responsablemente os seus deberes , conecer e exercer os seus dereitos no

respecto as demais persoas , practicar a tolerancia , a cooperacion e a solidariedade

entre as persoas e os grupos , exercitarse no dialogo , afianzando os dereitos humanos

e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes , como valores

comúns dunha sociedade plural , e prepararse para o exercicio da cidadania

democrática.

b) Desenvolver e consolidar habitos de disciplina , estudo e traballo individual e en

equipo, como condicion necesaria para unha realizacion eficaz das tarefas da

aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades

entre eles. Rexeitar a discriminacion das persoas por razon de sexo ou por calquera

outra condicion ou circunstancia persoal ou social . Rexeitar os estereotipos que

suponan discriminación entre homes e mulleres , así como calquera manifestación de

violencia contra a muller.

d) Fortalecer as suas capacidades afectivas en todos os ambitos da personalidade e nas

súas relacións coas demais persoas , así como rexeitar a violencia , os prexuizos de

calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas basicas na utilizacion das fontes de informacion , para adquirir

novos conecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparacion basica no campo

das tecnoloxias, especialmente as da informacion e a comunicacion.

g) Desenvolver o espirito emprendedor e a confianza en si mesmo , a participacion , o

sentido critico , a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender ,

planificar, tomar decisions e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con correccion, oralmente e por escrito, na lingua galega e na

lingua castela, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no conecemento, na lectura e

no estudo da literatura.

l) Conecer, valorar e respectar os aspectos basicos da cultura e da historia propias e das

outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural . Conecer mulleres e homes

que realizaran achegas importantes a cultura e a sociedade galega , ou a outras

culturas do mundo.

m) Apreciar a creacion artistica e comprender a linguaxe das manifestacions artisticas ,

utilizando diversos medios de expresion e representacion.

o) Conecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento

fundamental para o mantemento da identidade de Galicia , e como medio de relacion

interpersoal e expresion de riqueza cultural nun contexto plurilingüe , que permite a

comunicación con outras linguas , en especial coas pertencentes a comunidade

lusófona.

n) Comprender a importanacia da comunicación, conscentes dos cambios

tecnolóxicos e as repercusións nos dereitos e deberes

o) Comprender a importancia da democracia, os valores que comporta e o papel na

historia da humanidade e na nosa particular

Recursos materiais



Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas



Uso de internet



3.-CONTIDOS

3.3.- TEMPORALIZACIÓN

Primeiro trimestre: 1

Segundo trimestre:2

Terceiro trimestre:3

4.-METODOLOXÍA

A metodoloxía didáctica debe favorecer a capacidade do alumnado para

aprender por si mesmo e para traballar en equipo e, ademais, tamén debe subliñar a

relación dos aspectos teóricos das materias tanto coa vida cotiá como con outras

materias.

4.1. CRITERIOS METODOLÓXICOS

En relación con isto a materia afrontarase dacordo cos criterios metodolóxicos

seguintes:

- Adaptación ás características do alumnado de ESO, ofrecendo actividades

diversificadas de acordo coas capacidades intelectuais propias da etapa.

- Autonomía: facilitar a capacidade do alumnado para aprender por si mesmo.

- Actividade: fomentar a participación do alumnado na dinámica xeral da aula,

combinando estratexias que propicien a individualización con outras que fomenten

a socialización.

- Motivación: procurar espertar o interese do alumnado pola aprendizaxe que se lle

propón.

- Integración e interdisciplinariedade: presentar os contidos cunha estrutura clara,

mostrando as relacións entre os contidos desta materia e os doutras disciplinas

doutras áreas.

- Rigor e desenvolvemento de capacidades intelectuais de certo nivel (analíticas,

explicativas e interpretativas).

- Variedade na metodoloxía, dado que o alumnado aprende a partir de fórmulas moi

diversas.

5.2. ESTRATEXIAS DIDÁCTICAS

Utilizaranse estratexias didácticas variadas, que combinen, as estratexias expositivas,

acompañadas de actividades de aplicación e as estratexias de indagación. A

utilización de unhas ou outras dependerá de cada unidade concreta e do grupo

concreto de alumnado, en definitiva misturaranse e tentarase utilizar as estratexias

que resulten máis adecuadas a cada momento. Entre elas poderemos destacar as

exposicións que se realizarán dos temas por parte da profesora para explicar os

contidos máis teóricos, que irán acompañadas de actividades por parte do alumnado

para que poda este integrar os novos coñecementos cos que xa posúe. Un lugar

importante terá tamén o comentario de textos e a súa análise, partindo de textos e

seguindo unhas pautas de elaboración.

Completarase con outro tipo de actividades didácticas acordes ó momento, proxectos

de investigación de determinados apartados, utilización das TIC, etc. En tódalas

actividades realizadas buscarase fomentar a adquisición de competencias clave, en

especial nas referidas á aprender a aprender e a procura dunha proxección práctica

aos contidos que permita ó alumnado unha aplicación dos coñecementos á realidade.

6.-MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

É preciso ter en conta os estilos diferentes de aprendizaxe dos alumnos e

alumnas e adoptar as medidas oportunas para afrontar a diversidade presente nas aulas.

Dar resposta a esta diversidade é tarefa necesaria, pois a intención última de todo

proceso educativo é lograr que os alumnos e alumnas alcancen os obxectivos propostos.

Para iso, no comezo de cada unidade realizaranse unha serie de actividades dirixidas á

detección de coñecementos previos co fin de localizar o punto de partida de cada

alumno ou alumna. E posteriormente plantexaranse diversas actividades que poderán

seres diferenciadas en función das características do alumnado, plantexando actividades

de recuperación ou ampliación en función dos casos concretos.

7.-RECURSOS DIDÁCTICOS.

-Libro do alumnado. Non se asignou este curso libro de texto obrigatorio para

esta materia.

-Caderno do alumnado. Todo o alumnado deberá ter un caderno de aula onde

anotar as actividades realizadas.

-Recursos audiovisuais. Visionado de documentais, fragmentos de películas,

entrevistas ...ou o necesario para abordar as diferentes unidades didácticas.

-Recursos TIC. A utilización da internet será importante para a búsqueda de

información e ampliación da materia a tratar.

8.- AVALIACIÓN




texto, etc.





resolución de exercicios e dilemas



A calificación desta materia virá determinada en grande medida pola realización

puntul dos traballos propostos, tanto na aula como fora dela. Ó ser unha materia con

moi pouca carga lectiva semanal, a metodoloxía da aula incidirá no traballo activo e

participativo, e na realización de traballos puntuais e exercicios propostos que se

deberán entregar na maior parte dos casos ó finalizar esa única sesión semanal. A

entrega e calificación deses traballos consistirá no 90% da nota. Neses traballos

incluirase, como mínimo unha ver por avaliación algún tipo de proba obxectiva. Na

clase seguinte devolveránselle os exercicios ao alumnado correxidos e eles deberanos

arquivar e volver a presentar, de xeito ordeado, a final do trimestre para a súa

puntuación definitiva.

O comportamento na aula, a participación activa, o interese amosado, a colaboración

atenta, suporán o 10% restante da nota.

O alumnado que por esta vía non supere a materia poderá realizar unha proba obxectiva

de recuperación ó rematar cada avaliación, onde terá que dar conta dos contidos teóricos

estudados ó longo do trimestre. A final de curso será necesario ter superado as tres

avaliacións para poder realizar a nota media, ou no seu defecto que a media das tres

avaliacións sexa 5. Neste caso será necesario ter un mínimo de un 3 nas avaliación

suspensas.





obrigatorios.





se presenta a un exame por faltar a clase, ou non entrega algún exercicio en prazo por




proba non se repetirá. O alumnado que non asista a clase e por iso non realice os

exercicios propostos nesa sesión deberá entregarllos á profesora no transcurso desa

semana para a súa corrección co resto do grupo.

Avaliación extraordinaria: En setembro haberá unha avaliación extraordinaria na que o

alumno terá que:

-dar conta de toda a materia do curso e dos contidos correspondentes por medio

dunha proba escrita única:

*con cuestións xerais sobre os contidos

*un texto con cuestións ou sen elas sobre un tema concreto relacionado coa

materia


-Describir en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela con valores

e virtudes éticas, mediante o esforzo e a vontade persoal.

-Comprender a crisis de identidade persoal que aparece na adolescencia e as causas,

describindo as características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os

iguais e o resto da comunidade, co fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para

seguir crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do desenvolvemento da sua

autonomía persoal e do control da sua conducta.

-Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na

construcción da personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o

autocoñecemento para recoñecer o seu interior, co fin de mellorar habilidades

emocionais.

-Utilizar as conductas asertivas e as habilidades sociais, coa finalidade de incorporar a

personalidade alguns valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis

xusta e enriquecedora.

-.Xustificar e apreciar o papel dos valores na vida persoal e social, resaltando suas

características, clasificación e xerarquía, co fin de comprender a sua naturaleza e

importancia.

-Describir e valorar a importancia da influencia do entorno social e cultural no

crecemento moral da persona, mediante o análisis do papel que fan os axentes sociais

-Xustificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas

relacions interpersoais xustas, respetuosas e satisfactorias.

-Destacar o significado e importancia da natureza moral do ser humano, analizando as

etapas de desenvolvimento tomando conciencia da necesidade que ten de normas

éticas, libres e racionalmente asumidas, como guía do seu comportamiento.

-Coñecer os fundamentos da natureza social do ser humano e a relación dialéctica

existente entre este e a sociedade, estimando a importancia dunha vida social dirixida

polos valores éticos.

-Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar o

papel que a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a capacidade de

autodeterminación.

-Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta

individual e social, asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos

beneficios que aportan as persoas e a comunidade.

-Recoñecer a necesidade da participación activa dos ciudadans na vida política dos

concellos, autonomías e Estado.

-Evaluar críticamente, a magnitude dos problemas que afronta a aplicación da DUDH,

na actualidade, apreciando a labor que realizan institucions e ONGs que traballan pola

defensa dos dereitos humanos.

-Recoñecer a importancia que ten a dimensión moral da ciencia e a tecnoloxía, así como

la necesidade de establecer límites éticos e jurídicos co fin de orientar a sua actividade

conforme os valores defendidos pola DUDH.

-Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, , destacando as

suas características e a relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de

poderes”.

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Identifica características e propiedades fundamentais que diferencian as personas das

máquinas.

Escribe un currículo personal e unha carta de presentación a partir das pautas dadas

Explica qué significa conciencia e ser conscientes. Relaciona a conciencia cas

experiencias, a memoria o crecemento moral das persoas.

Expresa reflexions sobre as causas que levan a unha persona a mentir sobre apropia

identidade. As relaciona ca confianza e a forma en que as persoas percibense a se

mesmas.

Expon reflexions sobre a forma en que a heredanza xenética e o ambente influen na

personalidade

Valora as formas de motivación e automotivación axustadas e coherentes como unha

ferramenta de crecemento persoal

Muestra actitudes de esforzo, perseverancia e responsabilidade no aprendizaxe e na

realización de tarefas e traballos individuais e/ou grupais

Mostra autonomía e perseverancia ante a toma de decisions e a proposta de metas e

obxetivos

Explica principios éticos persoais e formas de conducta que rixen a sua vida cotia

Expresa causas e consecuencias de non respetar as liberdades das demáis persoas

Expresa hipóteses e valoracions a partir de casos dados ou supostos sobre a toma de

decisions que resultan complexas e a liberdade do individuo e sobre as consecuencias

sociais de estas actuacions

Analiza sucesos da historia e actuais explicando o papel que xugaron en eles a

liberdade, a toma de decisions e a actuación das persoas implicadas.

Mostra actitudes de empatía, respecto, cooperación, escoita activa e interése cara a

todalas persoas sen excepción durante as interaccions dentro e fora da aula

Expon opinions en torno a influencia do alcohol e as drogas sobre a personalidade

das persoas.

Relaciona o concepto de liberdade e o de responsabilidade de forma razoada.

Aporta opinions e valoracions en torno a cómo as experiencias condicionan a vida e

a conduta dunha persoa en diversas dimensions e ámbitos.

Busca en Internet información sobre persoas destacadas pola forza de vontade e

analiza os factores que contribueron a consecución do seus obxetivos.

Expresa e muestra, por iniciativa propia, actitudes de respecto, solidaridade,

honestidade, e autonomía

Relaciona textos coas suas experiencias persoaiss describindo as emocions e os

sentimentos con sinceridade e empatía, e esforzándose por facerse entender

Explica e valora que algunhas persoas ten menos opcions sociais debido as

dificultades físicas, psíquicas ou de cualquiera outro tipo. Expon que a sociedade

debe aportar solucions a estas persoas e respectar e defender os seus derechos

aceptando as diferenzas individuais.

Reflexiona sobre a toma de decisions en situacions de conflicto reais vividas por

outras persoas e imaxina as suas propias eleccions

Aporta reflexions sobre as relacions de interdependencia entre os seres vivos e

describe os sentimentos que xeneranse en ditas relacions.

Fai hipóteses sobre as consecuencias que ten a ausencia de emocions e valores.

Valora e destaca a importancia de combatir as actitudes intolerantes,

discriminatorias, xenófobas, homófobas

Busca, selecciona, organiza e expon información sobre a situación, a condición e o permiso

das persoas refugiadas.Debate de forma reflexiva e crítica sobre elo

Localiza, selecciona, organiza e expon información sobre institucions, organizacions, ou

colectivos que traballan por defender os dereitos humanos, a favor da integración e en

contra da discriminación de calqueira xeito.

Valora de maneira crítica a influencia das redes sociais na perpetuación de estereotipos de

beleza e a discriminación por motivos sexuais, físicos ou estéticos.

Identifica e describe características dun gobernante con volntade política democrática: a

coherencia, a honestidade e a responsabilidade

Valora a importancia da vontade política para combatir as desigualdades nos países

democráticos.

Elabora un código de comportamento para os líderes políticos en campaña

Valora a importancia, necesidade e influencia da participación activa dos ciudadans na

toma de decisions dos procesos democráticos.

Explica os impuestos como aportacions económicas que os ciudadans fan o Estado e as

institucions para organizar a vida social.

Explica e valora a influencia dos medios de comunicación e as redes sociais nas decisions

Participa en grupo investigando sobre cadenas de televisión, características, oferta,

intereses.

Muestra actitudes de coiidado e respecto cara o medio ambiente

CONTIDOS MíNIMOS

Tema 1.

Valores e democracia

-A democracia: significado, orixe, características, presente e futuro

-Os valores da democracia

-A convivencia: organización social

-A política e os políticos: responsabilidade, das contas, compromiso

Tema 2

Problemas do mundo actual: cambios

-O noso mundo, características. Necesidade da ética

-Aldea global. Tecnoloxías e ética

-Recursos e retos: utopías

Tema 3

Valores e proxecto de vida

-Toma de decisións. Prioridades e valores

-Propostas diversas e exemplos de felicidade

-Condicións da felicadade. Analises

-Propostas de proxecto de vida. Reflexións.

7.- Valores éticos. 3º ESO

7.1.-OBXETIVOS CURRICULARES

+Asumir responsablemente os deberes, coñecer e exercer os dereitos no respecto os

demais, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidaridade entre as personas e

grupos, exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos a igualdad de trato e

de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comuns dunha sociedade

plural e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática fundada en valores

+Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta individual e social, asumindo a responsabilidade de difundilos e promovelos plos beneficios que aportan as persoas e a comunidade.

+Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudio e traballo individual e en

equipo como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas de

aprendizaje e como medio de crecimento persoal

+Valorar e respectar as diferenzas de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades

entre eles. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e

mulleres, así como cualqueira otra manifestación de violencia contra as mulleres

+Fortalecer as capacidades afectivas dos alumnos en todolos ámbitos da

personalidade e nas relacions cos demáis, así como resolver pacíficamente os

conflictos.

+Consolidar destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con

sentido crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no

campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación

+Coñecer e aceptar o funcionamento do propio cuerpo así como dos outros, respectar

as diferencias, afianzar os hábitos de coidado e saule corporais e incorporar a

educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e

social.

+Coñeocer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a sua diversidade.

Valorar críticamente os hábitos sociais relacionados ca saude, o consumo, o coidado

dos seres vivos e o medio ambente, contribuindo a sua conservación e mejora.

+ Valorar a importancia da biodiversidade e da diversidade cultural

+ Valorar comportamentos e toma de decisions que priorizan o ben común e a garantía dos

dereitos humanos prioritarios a os intereses privados ou personais

7.2.-CONTIDOS

1.- A REFLEXIÓN ÉTICA E O SER HUMANO

-Características do ser humano. Singularidades

-Liberdade e responsabilidade. Toma de decisións

-Dereitos e deberes

2.-A vida en común e a ética

-Importancia da convivencia.

-Vida emocional e ética

-A convivencia democrática.

-DHDH. Contidos. Importancia

3.-OS VALORES ÉTICOS E A SUA RELACIÓN CA CIENCIA E A TECNOLOXÍA

Debate sobre la función social de los medios de comunicación, sobre su aportación a la

convivencia y su contribución a mejorar las condiciones de vida. Estereotipos

Diversidade cultural enriquecedora. Interculturalidade.

Prexuizos, discriminación

Reflexión sobre a complexidade da vida cotiá na sociedade actual

Recursos materiais



Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas



Uso de internet



7.3.-TEMPORALIZACIÓN

1º Trimestre: temas 1



7.4.-METODOLOXÍA

+Será fundamentalmente activa.

+Prestarase especial importancia a convivencia, discurso razoado, expresión de

opinións.

+Realizaranse periodicamente actividades encamiñadas a mellorar a expresión oral:

lecturas en voz alta, exposicións...

+Faránse visitas á biblioteca para que o alumno entre en contacto con ela e saiba

utilizar o servizo de préstamo.

+Como a asignatura de 3º curso consta soamente de 1 hora lectiva semanal, tratarase de

facer tarefas participativas, de supervisión e de suxestións cara a semán siguinte.

-Explicacións do profesor

+Traballos en grupo sobre algunha cuestión dos temas desenvolvidos na clase

+Búsquea de información en Internet sobre problemas, inxustizas, conflitos e outras

cuestións para expoñer e debater e relacionados con algún dos temas

-Completar con certas lecturas de artigos e textos para coñecer mellor a nosa propia

cultura e os problemas que nos atopamos o noso redor.

Traballar especialmente algunhas das actividades propostas no libro de texto que

incidan directamente no temario de contidos.

Incidir directamente en realizar tarefas partindo da lectura da prensa e artigos de prensa

seleccionados e traballados desde xeito:

-abicar o artigo

-ler o artigo da prensa

-interpretar e comprender a información

-relacionar o artigo con outros elementos e realidades

-valorar o artigo

-ir mais aló do artigo (investigar e crear)

7.5.-MATERIAIS E RECURSOS

Recursos didácticos de carácter xeral:

Libro de texto: “Valores éticos” Ed. Santillana



Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas



Uso de internet



7.6.-AVALIACION

Criterios de avaliación

-Describir en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela con valores e virtudes éticas, mediante o esforzo e a vontade persoal.


describindo as características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os iguais

e o resto da comunidade, co fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para seguir

crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do desenvolvemento da sua autonomía persoal

e do control da sua conducta.

-Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na construcción

da personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o autocoñecemento para

recoñecer o seu interior, co fin de mellorar habilidades emocionais.


personalidade alguns valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis xusta

e enriquecedora.



importancia.



-Justificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas








Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar

o papel que a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a

capacidade de autodeterminación.

Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta

individual e social, asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos beneficios

que aportan as persoas e a comunidade.

Recoñecer a necesidade da participación activa dos ciudadans na vida política dos concellos,

autonomías e Estado.

Evaluar críticamente, a magnitude dos problemas que afronta a aplicación da DUDH, na

actualidade, apreciando a labor que realizan institucions e ONGs que traballan pola defensa

dos dereitos humanos.

Recoñecer a importancia que ten a dimensión moral da ciencia e a tecnoloxía, así como la

necesidade de establecer límites éticos e jurídicos co fin de orientar a sua actividade


Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, destacando as suas

características e a relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de poderes”.

Comprender a importancia da diversidade cultural, social, de xénero, relixiosa… e ó papel tan

relevante que ten na nosa sociedade que debe pormover valores acordes a iso.

Estándares de aprendizaxe avaliables

Identifica características e propiedades fundamentais que diferencian as personas

das máquinas.

Escribe un currículo personal e unha carta de presentación a partir das pautas

dadas



Expresa reflexions sobre as causas que levan a unha persona a mentir sobre apropia identidade. As relaciona ca confianza e a forma en que as persoas percibense a se mesmas.

Expon reflexions sobre a forma en que a heredanza xenética e o ambente influen

na personalidade

Valora as formas de motivación e automotivación axustadas e coherentes como

unha ferramenta de crecemento persoal

Muestra actitudes de esforzo, perseverancia e responsabilidade no aprendizaxe e

na realización de tarefas e traballos individuais e/ou grupais

Mostra autonomía e perseverancia ante a toma de decisions e a proposta de metas

e obxetivos


Expresa causas e consecuencias de non respetar as liberdades das demáis

persoas

Expresa hipóteses e valoracions a partir de casos dados ou supostos sobre a toma

de decisions que resultan complexas e a liberdade do individuo e sobre as

consecuencias sociais de estas actuacions






das persoas.








Relaciona textos co a suas experiencias persoaiss describindo as emocions e os











Valora e destaca a importancia de combatir as actitudes intolerantes, discriminatorias, xenófobas, homófobas

Busca, selecciona, organiza e expon información sobre a situación, a condición e o permiso das persoas refugiadas.Debate de forma reflexiva e crítica sobre elo

Localiza, selecciona, organiza e expon información sobre institucions, organizacions, ou colectivos que traballan por defender os dereitos humanos, a favor da integración e en contra da discriminación de calqueira xeito.

. Valora de maneira crítica a influencia das redes sociais na perpetuación de estereotipos de beleza e a discriminación por motivos sexuais, físicos ou estéticos.

Identifica e describe características dun gobernante con volntade política democrática: a coherencia, a honestidade e a responsabilidade

Valora a importancia da vontade política para combatir as desigualdades nos países democráticos.


Valora a importancia, necesidade e influencia da participación activa dos ciudadans na toma de decisions dos procesos democráticos.

Explica os impuestos como aportacions económicas que os ciudadans fan o Estado e as institucions para organizar a vida social.


Participa en grupo investigando sobre cadenas de televisión, características, oferta, intereses.

Muestra actitudes de coiidado e respecto cara o medio ambente

Nas avaliacións terase en conta (Criterios de calificación):




-texto con cuestións ou sen elas sobre algún dos aspectos tratados nos contidos



2º A libreta de clase ou actividades requiridas polo profesor onde fanse os exercicios,

actividades, traballos, tarefas... (20%)


-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...

Avaliación extraordinaria: En setembro haberá unha avaliación extraordinaria na que o alumno

terá que:

-dar conta de toda a materia do curso e dos contidos correspondentes por medio dunha

proba escrita única:


*un texto con cuestións ou sen elas sobre un tema concreto relacionado ca materia

7.7.-Medidas de atención a diversidade

O principios que conducirán a actuación serán:










audiovisuais...










responsable.
















pais.

Contidos mínimos




-Dereitos e deberes








convivencia y su contribución a mejorar las condiciones de vida.

Consecuencias y daños para el medio ambiente derivados de la aplicación, uso y consumo irresponsable de los recursos científicos y tecnológicos.

Actitudes de cuidado y respeto hacia el medio ambiente.



8.-Valores éticos. 2º ESO

8.1.-OBXETIVOS

1. Coñecer e aceptar a propia identidade, as características e experiencias

persoais, respectar as diferenzas cos outros (idade, sexo,

características físicas, personalidade, etc.) e desenvolver a autoestima.

2. Desenvolver a afectividade en tódolos ámbitos da personalidade e en

as relacións cos outros, así como unha actitude contraria à

violencia, os estereotipos e prexuízos.

3. Actuar con autonomía na vida cotiá nas relacións de grupo.

Interiorizar criterios éticos, progresar en habilidades emocionais,

comunicativas e sociais. Coñecer e apreciar os valores e normas de

convivencia e aprender a obrar de acordo con elas.

4. Participar en actividades de grupo cun comportamento construtivo,

responsable e solidario e valorar as apartacións propias e alleas.

5. Contribuír á participación activa nos grupos de referencia (escola,

familia, entorno próximo), con actitudes xenerosas, tolerantes e

solidarias.

6. Recoñecer a diversidade como enriquecedora da convivencia, mostrar

respecto polas costumes e modos de vida de poboacións distintas á

propia. Incorporar os nenos-as estranxeiros no novo entorno

sociocultural.

7. Coñecer e valorar os dereitos recoñecidos nas declaracións

internacionais e na Constitución española como rexime democrático

8. Coñecer os mecanismos de funcionamento das sociedades

democráticas, o papel das administracións na garantía dos

servizos públicos e a obriga dos cidadáns de contribuír ó

mantemento e cumprir as obrigas cívicas.

9. Identificar e rexeitar as situacións de inxustiza e de discriminación.

Sensibilidade sobre as necesidades das persoas e grupos máis

desfavorecidos. Desenvolver comportamentos solidarios.

10.Valorar e coidar o medio ambiente e o entorno.

8.2.-CONTIDOS.

1.-Coñecemento e respecto de nos mesmos

-Valores e coidado do propio corpo e mente.

-A imaxe persoal e os medios de comunicación

-Influxo das redes sociais nas persoas e grupos

-A publicidade: funcionamento e valores

-Liberdade e responsabilidade

2.- Dereito a intimidade

-As redes sociais e os mass media. Intimidade

-Limites das vidas ao descuberto. Casos

-Medidas de autoproteción e control.

3.-Vida por vivir e valiosa

-A toma de decisión sobre nos e a responsabilidade sobre os actos

-Vida en común e felicidade persoal

-Propostas e exemplos de vida valiosa

-Por un mundo mais xusto e mellor feito entre todos

Recursos materiais



Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas



Uso de internet



8.3.-METODOLOXÍA didáctica


-Traballos en grupo sobre algunha cuestión dos temas desenvolvidos na clase

-Búsquea de información en Internet sobre cuestións para expoñer e debater e

relacionados con algún dos temas

-Ver vídeos sobre: cambio climático, a pobreza, a explotación, a discriminación... para

pensar escribir e debater







-buscar ó artigo




-reflexionar en común sobre o artigo

Comentarios de texto, onde se pida os alumnos-as:

*saber suliñar-destacar o importante do texto

*facer un resumo coas ideas principais do texto

*poñer un título o texto, de que trata o texto?

*comentar axeitadamente as ideas principais do texto tendo presente o tratado en

clase e todo aquilo que nos sabemos sobre o tema

*facer unha boa redacción do expresado por escrito (caligrafía e ortografía)

Os principios fundamentais que teremos en conta para realizar as actividades nas aulas

serán:

-participación

-colaboración en grupo

-orden e rigor

-motivación dos alumnos-as

-aprendizaxe significativo

8.3.-TEMPORALIZACIÓN

1ª avaliación

Temas/Contidos 1

2ª avaliación

Temas/Contidos 2

3ª avaliación

Temas/Contidos 3

8.4.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN E CALIFICACIÓN. Nas avaliacións terase

en conta:

1º Demostrar o coñecemento dos aspectos principais-básicos de cada un dos

temas/contidos por medio (50% da nota) dunha proba escrita por avaliación que

constará de:

-cuestións xerais sobre os temas desenrolados




2ºA libreta de clase ou actividades requiridas polo profesor onde fanse os exercicios,



-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...


alumno terá que:




*un texto con cuestións ou sen elas sobre un tema concreto relacionado ca

materia


asistencia a clase, comportamento e participación

probas de comentario de texto

test de cuestións de elección múltiple

cuestións para desenvolver con brevidade (tipo ensaio)

traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor

actividades dos temas para facer en clase e na casa

8.5.- Competencias básicas

-Le e comprende textos simples, sabendo suliñar o destacado, poñer un título o texto e

comentar as ideas destacadas

-Ten a libreta limpa e ordeada, caligrafía lexible e coas actividades feitas.

-Sabe enumerar as caracteristicas singulares do ser humano

-Xustifica a necesidade do ser humano de vivir en sociedade e as consecuencias de no

facelo

-Comprende que as relacións sociais as veces son conflictivas e que é necesario o

diálogo para chegar a acordos e facer posible unha convivencia amable

-Entende que ser cidadán supón dereitos e obrigas

-Conscente da importancia que ten os próximos e como debemos empatizar e compartir.

-Sabe e explica que hai colectivos especialmente discriminados que requeren especial

atención social

-É conscente do problema do maltrato as mulleres e aporta algunhas solucións

-Sabe que un estado democrático e de dereito e os diferenza de outros

-Valora a importancia do medio natural e realiza xuizos razoados en esa liña

-Coñece o funcionamento básico do sistema capitalista e as repercusións que ten

-Concretiza en que consiste a globalización e pon exemplos

-Enumera algúns dos problemas principais na actualidade, causas e posibles solucións

-Estimar a importancia do coidade persoal e non caer en modas e estereotipos sociais

publicitados

-Coñecer como funciona a publicidade, efectos e xeito de superar o influxo excesivo

-Reflexionar sobre hábitos de vida saudables individuais e sociais

-Comprender a importancia da intimidade respectada e os perigos das redes sociais





- Procurar que a educación e os coñecementos que os alumnos reciben na escola sírvanlles para

mellorar as súas condicións de vida e de integración na sociedade.






audiovisuais...


entendendo que o profesorado de apoio é responsable dos alumnos con necesidades especiais, e

do seu desenvolvemento como o titor.


socio-afectivas que se producen no aula, o Centro e o barrio, e que deben ser o eixo de traballo

educativo para a integración e o desenvolvemento da personalidade. Estas interaccións son

imprescindibles para progresar na autoestima, identidade persoal, socialización, autogoberno da

propia conduta e sentido da responsabilidade, manifestada no establecemento de compromisos e

o seu cumprimento e na integración social activa e responsable.





ambiente adecuado que facilite a manifestación espontánea de desexos, sentimentos, condutas e

que actúe como desinhibidor, rompendo temores e bloqueos. Promovendo a sua participación

activa nas clases con actividades das que poda dar conto públicamente




-Estimular as relacións de axuda e cooperación para desenvolver a conduta prosocial, valorando

a importancia do esforzo persoal e colectivo para lograr obxectivos comúns. Por medio da

valoración positiva das tarefas que realice


necesidades do alumnado. En relación fluida do titor, o departamento de Orientación e os pais.

8.7.-Contidos mínimos. Valores éticos. 2º ESO
















9.- VALORES ÉTICOS. 1º ESO

9.1.-OBXETIVOS CURRICULARES

+Asumir responsablemente os deberes, coñecer e exercer os dereitos no respecto os demais,

practicar a tolerancia, a cooperación e a solidaridade entre as personas e grupos, exercitarse

no diálogo afianzando os dereitos humanos a igualdad de trato e de oportunidades entre

mulleres e homes, como valores comuns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio

da cidadanía democrática fundada en valores

+Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta individual e

social, asumindo a responsabilidade de difundilos e promovelos plos beneficios que aportan as

persoas e a comunidade.

+Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudio e traballo individual e en equipo como

condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas de aprendizaje e como medio

de crecimento persoal

+Valorar e respectar as diferenzas de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre

eles. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como

cualqueira otra manifestación de violencia contra as mulleres

+Fortalecer as capacidades afectivas dos alumnos en todolos ámbitos da personalidade e nas

relacions cos demáis, así como resolver pacíficamente os conflictos.

+Consolidar destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con sentido

crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das

tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación

+Reconecer a importancia que ten o uso da razón a liberdade no ser humano para determinar “cómo

quere ser”, seleccionando e priorizando os valores éticos que desexa incorporar a sua personalidade

+Estimar a importancia do crecemento da inteligencia emocional e a sua influencia na construcción da

personalidade e a sua carácter moral, sendo capaz de utilizar a introspección para recoñecer emocions

e sentimientos no seu interior, co a finalidade de mellorar as habilidades emocionais.

+Describir e valorar a importancia da influencia do entorno social e cultural no desenvolvemento moral

da persoa, mediante o análisie do papel que xogan os axentes sociais

+Distinguir, na persona, os ámbitos da vida privada e da vida pública, a primera regulada pola

Ética y a segunda polo Dereito, co fin de identificar os límites da liberdade persoal e social.

+Promover o respecto os demais e a participación activa na sociedade

9.2.- CONTIDOS

1. A DIGNIDADE DA PERSOA

-Valores e ética

-A construción da propia identidade.

-O valor e importancia da voluntade

-Coñecerse para superarse. Exemplos

2. A COMPRENSIÓN, O RESPETO E A IGUALDADE NAS RELACIONS INTERPERSONAIS

A natureza social do ser humano.

Empatía: xeito de comprender outros puntos de vista e a xente diferente.

A tolerancia e o respecto os demais

3. Equilibrio e autocontrol

Os nosos heroés. Exemplos e análises

O valor da liberdade igualdade, solidaridade e ecolóxica

Os valores e as normas éticas como guía de conduta.

Hábitos saudables

9.3.-TEMPORALIZACION

1º Trimestre: tema 1



9.4.-METODOLOXÍA

+Será fundamentalmente activa.

+Prestarase especial importancia a convivencia, discurso razoado, expresión de

opinións.

+Realizaranse periodicamente actividades encamiñadas a mellorar a expresión oral:

lecturas en voz alta, exposicións...

+Faránse visitas á biblioteca para que o alumno entre en contacto con ela e saiba

utilizar o servizo de préstamo.

+Como a asignatura de 1º curso consta soamente de 1 hora lectiva semanal, tratarase de

facer tarefas participativas, de supervisión e de suxestións cara a semán siguinte.


+Traballos en grupo sobre algunha cuestión dos temas desenvolvidos na clase

+Búsquea de información en Internet sobre problemas, inxustizas, conflitos e outras

cuestións para expoñer e debater e relacionados con algún dos temas

+Ver vídeos, películas, sobre tema relacionados diretamente co temario para pensar e

debater







-abicar o artigo




-valorar o artigo

-ir mais aló do artigo (investigar e crear)

9.5.-MATERIAIS E RECURSOS

Recursos didácticos de carácter xeral:

Libro de texto: “Valores éticos” Ed. Santillana



Traballo con textos

Fotocopias


Prensa

Revistas

Películas

Documentais


Uso de internet



Charlas, actividades complementarias.

9.6.-AVALIACION

1-Criterios de avaliación

+Comprender a crisis de identidade persoal que aparece na adolescencia e as causas, describindo as

características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os iguais e o resto da comunidade, co

fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para seguir crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do

desenvolvemento da sua autonomía persoal e do control da sua conducta.

+Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na construcción da

personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o autocoñecemento para recoñecer o seu

interior, co fin de mellorar habilidades emocionais.

+Utilizar as conductas asertivas e as habilidades sociais, coa finalidade de incorporar a personalidade alguns

valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis xusta e enriquecedora.

+Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, , destacando as suas características e a

relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de poderes”.

+Describir de xeito simple en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela

con valores e virtudes éticas, mediante o esfuerzo e a vontade persoal.

+Xustificar e apreciar o papel dos valores na vida persoal e social, resaltando suas características,

clasificación e xerarquía, co fin de comprender a sua naturaleza e importancia.

+Describir e valorar a importancia da influencia do entorno social e cultural no crecemento moral da

persona, mediante o análisis do papel que fan os axentes sociais

+Justificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas relacions

interpersoais xustas, respetuosas e satisfactorias

+Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar o papel que

a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a capacidade de autodeterminación.

+Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta individual e social,

asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos beneficios que aportan as persoas e a

comunidade.

2-Estándares de aprendizaxe avaliables

-Describe as características principales da persoa: sustancia independente, racional e libre

-Coñece información, de fontes diversas, acerca dos grupos de adolescentes, características e a influencia que

exercen sobre membros de iguais na determinación da su conducta, realizando un resumo coa información

obtida

-Realiza unha listaxe de aqueles valores éticos que estima como desexables para integralos na sua

personalidade, explicando as razons da sua elección.

-Utiliza a introspección como xeito para recoñecer as suas propias emocions, sentimentos e estados de

ánimo, co fin de ter un maior autocontrol deles e ser capaz de automotivarse, convirtindose no dono da sua

propia conducta

-Diseña un proxecto de vida persoal conforme o modelo de persoa que quere ser e os valores éticos que

desexa adquirir, facendo que a sua propia vida teña un sentido

.-Exemplifica, en colaboración grupal, a influencia que ten na configuración da personalidade humana os

valores morais inculcados polos axentes sociais, entre eles: familia, escola, amigos , medios de comunicación

masiva, elaborando un esquema e conclusions, utilizando soportes informáticos.

-Amosa, nas relacions interpersonais, unha actitude de respecto hacia os dereitos que todo ser humano ten a

sentir, pensar e actuar de forma diferente, a equivocarse, a disfrutar do tempo de lecer, a ter unha vida

privada, a tomar a suas propias decisiones, etc.,

-Emprega, en diálogos curtos reais ou inventados, habilidades sociais, como: a empatía, a escoita activa, la

interrogación asertiva…

-Destaca algunhas das consecuencias negativas que, a nivel individual e comunitario, ten a ausencia de

valores e normas éticas, como: egoísmo, corrupción, mentira, abuso de poder, intolerancia, insolidaridade,

violación dos dereitos humanos, etc.

-Explica en qué consisten as emocions e os sentimentos e cómo relacionanse ca vida moral.

-Discierne e expresa, en pequenos grupos, acerca da influencia mutua que establecese entre o

individuos e sociedade

-Explica qué son os valores, principales características e aprecia a sua importancia na vida

individual e colectiva das persoas e na sociedade

-Busca e selecciona información, acerca da existencia de diferentes clases de valores, tales como:

relixiosos, afectivos, intelectuais, vitais, etc.

-Explica por qué o ser humano è social por natureza e valora as consecuencias que ten este feito na

sua vida persoal e moral

-Destaca o deber moral e cívico que toda persoa ten de prestar auxilio e socorro a todo aquél que

teña a sua vida, liberdade e seguridade estén en perigo de forma inminente, colaborando na medida

da suas posibilidades, a prestar primeiros auxilios, en casos de emerxencia.

-Elabora unha listaxe con alguns valores éticos que deben estar presentes nas relacions entre o

individuo e a sociedade, tales como: responsabilidade, compromiso, tolerancia, pacifismo, lealtade,

solidaridade, prudencia, respecto mutuo e justicia, entre outros

-Emprende, utilizando iniciativa persoal e a colaboración en grupo, a organización e realización

dunha campaña no IES, co fin de promover o recoñecemento dos valores éticos como elementos

fundamentais de pleno desenvolvemento persoal e social.

-Describe o proceso de socialización e valora a sua importancia na interiorización individual dos

valores e normas morais que rixen a conducta da sociedade na que vive

3.-Criterios de calificación:




-texto con cuestións ou sen elas sobre algún dos aspectos tratados nos contidos, onde o

alumno mostre comprensión suficiente do texto (ideas fundamentais), sepa poñer título

axeitado e comente algunha das ideas básicas do texto




actividades, traballos, tarefas... (25%). Control periódico ou aleatorio.


-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...


terá que:

-dar conta de toda a materia do curso e dos contidos mínimos correspondentes por medio





a) asistencia a clase, comportamento e participación b) probas de comentario de texto c) test de cuestións de elección múltiple d) cuestións para desenvolver con brevidade (tipo ensaio) e) traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor f) actividades dos temas para facer en clase e casa


O principios que guiaran a actuación serán:










audiovisuais...










responsable.
















pais.

Contidos mínimos. 1º ESO. Valores éticos

1. A DIGNIDADE DA PERSOA

-Valores e ética












Hábitos saudables

9.- O proxecto lector

O proxecto lector (PL)

O fomento da lectura que pretende o PL en canto formación de lectores-as é o

desenvolvemento das actitudes favorables a lectura, que o contacto dos alumnos cos

libros sexa agradable, emotivo, gozoso e podan coller saudables hábitos de lectura tanto

no centro de ensino como fora del e na súa vida adulta.

Para facer posible o desenvolvemento do proxecto lector, facilitarase a os alumnos os

mecanismos necesarios e as ferramentas para que eles mesmos sexan quen de acceder a

información e dende o profesorado dirixila dun xeito creativo, atractivo e rigoroso a

vez.

Para isto o Departamento de Filosofía fará:

1º En cada un dos niveis e materias, porá un libro de lectura obrigada ou varios artigos

sobre complementos-ampliacións de temas tratados na clase, e traballará:

-comprensión

-lectura

-comentarios

-contexto do autor e obra

-selección de párrafos

-referencias a outros autores, libros e temas

-traballo sobre as lecturas en grupo ou individual

2º Lectura da prensa e de revista

3º Lectura de textos e traballo sobre eles na clase e na casa

4º Lectura na clase de pequenos textos de outros libros

5º Invitación a utilizar a biblioteca

Anexo 1. Proxecto Lector.

Información presentada na Biblioteca Escolar do Centro IES de Mos

1.-Lecturas:

2º de Bacharelato, Filosofía II, Manifiesto comunista de Marx ou Que é a Ilustración

de Kant

1º de Bacharelato, Filosofía I, O mundo feliz de Huxley …

ou outro por determinar. Artigos...

4ºESO , Filosofía: Artigos da revista “Filosofía Hoy” e da prensa. “El arte de no

armargarse la vida” e outros por determinar.

4º ESO, Valores éticos: artigos de actualidade relacionados ca temática

3º ESO, Valores éticos: artigos de actualidade relacionados ca temática

2º ESO, Educación para a Cidadanía: noticias, artigos e reportaxes da prensa

1º ESO, Valores éticos: noticias, contos e viñetas

2.- Xeito de traballalas

-Soporte: os propios libros citados, artigos e lecturas complementarias a os textos

citados

-Lugar de desenvolvemento: na aula, en casa e tamén na biblioteca

3.-Horario e frecuencia estipulada

-Determinado por o departamento e segundo criterios da propia dinámica da clase

-Seguindo as directrices do propio plan lector do centro

10.- CRITERIOS DE RECUPERACIÓN DO ALUMNADO COA

MATERIA PENDENTE NO DEPARTAMENTO.

-Acreditasen mediante diversos procedementos que ten adquirido os contidos mínimos

dá materia pendente correspondente.

-Se lles proporán actividades e traballos varios en tempo e forma ou longo do

curso

-Faranse avaliación parciais (2) comentadas cos interesados, dando facilidades

para volver repetir en caso de non acreditar ou requirido axeitadamente

Contidos esixibles: contidos mínimos dá materia correspondente e que aparecen

recollidos nesta programación

Non están previstas horas nin nos horarios dous alumnos-as nin nos horarios dous

profesores do departamento de Filosofía. O que cabe é propoñer un plan de

traballo para os alumnos-as pendentes que só pode ser controlado de xeito

informal (voluntario para os alumnos-as) por parte do departamento

Actividades de avaliación e xeito de recuperación:

Opción A)

-facer as actividades que se propoñan por escrito e entregala nas datas requiridas

-facer dúas probas:

*1ª despois do Nadal (1ª metade do temario)

*2ª antes de Semana Santa (2ª metade do temario)

-en caso de non superar todo ou parte nas probas, poderá acollerse a opción B

con tódolos temas ou a parte non superada

Opción B)

-facer unha única proba en maio de tódolos temas.

Actividades dá opción A (responder por escrito a unha serie de preguntas e

actividades que servirán ó alumno para preparar as probas)

As probas: unha selección dás preguntas entregadas e un texto para comentar

Criterios para superar as materias pendentes. Demostrar o coñecemento dous

aspectos principais dous temas/contidos (contidos mínimos) por medio dunha ou

varias probas escrita, que constarán de:

-cuestións xerais sobre os contidos

-texto con cuestións sobre algún dous aspectos tratados nos contidos (comprensión

do texto e comentar ou tema/s principais que trate, seguindo a liña marcada polo

libro de texto)

-ortografía e caligrafía axeitada (baixada de 1 punto por +de 10 faltas e/ou

caligrafía de difícil lectura)

11.- CRITERIOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN E A

PROPIA PRÁCTICA DOCENTE

-Comparación dás calificacións coas notas do resto dás materias

-Número de reclamacións presentadas polos alumnos-as

-Porcentaxe de realización dá programación (en contidos...)

-Conversas periódicas cos titores e vos propios alumnos-as sobre a marcha do curso

-Medir ou grao de satisfacción dous alumnos-as cun pequeno cuestionario ó comezo do

curso e outro ou final de curso: posibles melloras, cambios, ou mellor e ó peor .... e será

tido presente na elaboración dá programación e na práctica docente no curso seguinte.

12.-ATENCIÓN A DIVERSIDADE

Xa matizado por niveis.

A atención á diversidade na nosa materia pode exporse desde varios supostos: dun lado,

os diferentes enfoques que a partir dunha materia, que é común, pódense adoptar ante

alumnos pertencentes a modalidades e opcións diferentes; doutro lado, a súa adaptación

aos intereses, motivacións ou dificultades propias dos distintos alumnos.

Debe atenderse á diversidade de situacións e necesidades dos alumnos. Estas son

incontables e, ata certo punto, impredicibles. Pero pode aventurarse que aqueles

alumnos que cursan o Bacharelato sen uns posteriores intereses académicos demasiado

definidos sentiranse máis cómodos nunha formulación da materia na que o eixo da súa

organización sexa o procedimental, é dicir, a formulación que insista máis no filosofar

que na adquisición dos contidos filosóficos elaborados ao longo da historia. Non caso

dous alumnos-as dá ESO ofrecendo orientación complementaria á dada polo

departamento de Orientación sobre as opcións ou rematar a ESO e ainda sen rematar a

ESO, proporcionando axudas extras vos alumnos-as con dificultades de aprendizaxe en

tempo e forma (horario de recreo, elaboración doutro tipo tarefas e actividades

adaptadas ou nivel de competencias do alumno-a en cuestión, despois de falar e ter un

plan de traballo específico co titor e ou departamento de Orientación.

Para vos alumnos de Bacharelato, son fundamentais o dominio dos procedementos

propiamente filosóficos, aínda que a súa aplicación débase facer ?polo menos nun

primeiro momento? en contidos facilmente reconocibles por eles. O traballo en grupo; a

reflexión sobre materiais doutras disciplinas; o achegamento aos problemas filosóficos a

partir de textos literarios, históricos ou sociolóxicos; o emprego de recursos materiais

variados; etc., serán sempre idóneos.

Medidas de atención a diversidade

As actividades a traballar:



- Procurar que a educación e os coñecementos que os alumnos reciben na escola

sírvanlles para mellorar as súas condicións de vida e de integración na sociedade.

- Tratar de responder individualmente aos alumnos dentro dun currículo común, no

canto de elaborar programas aparte.

- Rexeitar calquera tipo de discriminación, sendo os adultos modelos de referencia, para

as actitudes positivas que se queren desenvolver.

- Utilizar recursos materiais variados: xogos didácticos, biblioteca do Centro e de aula,

medios audiovisuais, informáticos.

- Aproveitar ao máximo os recursos humanos do ies, para atender individualmente aos

nenos, entendendo que o profesorado de apoio é tan responsable dos alumnos, e do seu

desenvolvemento como o titor.

Potenciar as vivencias e aprendizaxes afectivo-sociais, aproveitando o conxunto de

relacións socio-afectivas que se producen no aula, o Centro e o barrio, e que deben ser o

eixo de traballo educativo para a integración e o desenvolvemento da personalidade.

Estas interaccións son imprescindibles para progresar na autoestima, identidade persoal,

socialización, autogoberno da propia conduta e sentido da responsabilidade,

manifestada no establecemento de compromisos e o seu cumprimento e na integración

social ACTIVA, ASUMIDA E RESPONSABLE.

As actividades que fan referencia a este principio son:

-Ofrecer oportunidades aos alumnos nas que obteñan:

ou A autoestima e a aceptación dos demais.

ou O logro dos obxectivos persoais.

ou A posibilidade de que os demais poidan influírlle.

- Garantir o desenvolvemento de competencias e habilidades sociais, creando un


condutas e que actúe como desinhibidor,rompendo temores e bloqueos.

- Estimular o crecemento persoal de cada individuo no grupo potenciando a dimensión

socio-afectiva e a integración grupal.


valorando a importancia do esforzo persoal e colectivo para lograr obxectivos comúns.

-Axudar a resolver conflitos afectivos e diminuír ansiedades, irradiando pensamentos

positivos cara aos alumnos e dedicando un tempo exclusivo a cada neno para falar con

el.

-Falar positivamente dos alumnos nos diferentes contextos.

- Mellorar as habilidades de comunicación entre os membros do grupo-clase, tanto no

plano verbal como non verbal, así como os hábitos de escoita activa respecto ao outro.

- Axudar a que os alumnos identifiquen as propias posibilidades e limitacións,

valorándoas de forma adecuada e actuando de acordo con elas.

- Asimilar as normas e valores culturais da propia comunidade (escolar e local)

fomentando a solidariedade.

- Integrar as distintas contornas (social, cultural, familiar) adecuadamente, para

potenciar e enriquecer o desenvolvemento da personalidade.

- Proporcionar unha resposta educativa adecuada e de calidade que permita aos alumnos

alcanzar o maior desenvolvemento persoal e social.


necesidades do alumnado.

13.- ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

O departamento de Filosofía ten prevista algunhas actividade complementaria e

extraescolares para os alumnos-as en este curso. Esta a traballar para a preparación de

varias actividades complementarias mais. Ten sido recollidas na programación xeral do

centro: saídas, charlas...

-Asturias, Cantabria,León. 2º bacharelato

-Monastario de Melón. 2º bacharelato

-A vida sana e Psicoloxía.

-Visita a facultade de Psicoloxía, Bacharelato

-Enfermedades mentales. 1º bacharelato

-Roteiro e museo de Pontevedra. 1º bacharelato

-Visita a xuzgados de Vigo 1º bacharelato

-Visita o museo Liste de Vigo. 1º bacharelato

-Charla sobre ONGs. 4º ESO, 3ºESO

-Charlas sobre a política local. 4ºESO

-Saida a Burgos: cidade e museos. 1ºBacharelato

-Charla sobre igualdade de xénero. 4º bacharelato

-Charla de directivos de ASODIFISI 1º e 2º ESO

-Charla sobre o sindicalismo. 4º ESO

E outras que podéndose realizar e merezan a pena.

14.- PROCEDIMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA

AVALIACIÓN INICIAL (na ESO )

-Comprobación de cumprir as indicacións dadas na aula polo profesor, no relativo a:

+material

+comportamento

+tarefas

+participación

-Realización dunha proba escrita: traballar cun texto (adaptado a cada nivel)

contestando algunhas preguntas, que servirá para comprobar:

+ nivel ortográfico e caligráfico

+capacidade expresiva

+capacidade comprensiva

+nivel de crítica e razoamento

15.-EDUCACIÓN EN VALORES E CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE

CONVIVENCIA

Tendo presente que este Departamento ten moi presente os valores e a convivencia

como aspectos básicos e fundamentais das distintas materias impartidas polo

Departamento. Así pode verse na programación de cada unha das materias impartidas

onde aparecen reiteradamente estes temas: valores e convivencia, especialmente na

ESO. Sendo moi conscentes de papel destacado que o Departamento de Filosofía debe

xogar neste ámbito. Así queda reflectido en obxectivos, entre outros como:


valorando a importancia do esforzo persoal e colectivo para lograr obxectivos comúns

- Asimilar as normas e valores culturais da propia comunidade (escolar e local)

fomentando a solidariedade

- Rexeitar calquera tipo de discriminación, sendo os adultos modelos de referencia, para

as actitudes positivas que se queren desenvolver

-Recoñecer, aceptar e usar convencións e normas sociais de convivencia

-Recoñecer como referente ético común os valores universais e os dereitos de deberes

contidos na Declaración Universal dos Dereitos Humanos, na Constitución e no

Estatuto autonómico

-Coñecer os fundamentos e os modos de organización dos Estados e más das

organizacións democráticas

-Análise dos principais proxectos éticos contemporáneos e debate sobre os medios para

a súa viabilidade e progreso

- Desenvolver actitudes tolerantes en relación coa diversidade de valores e crenzas

propia das sociedades pluralistas

-Interiorizar os valores de respecto, cooperación, solidariedade, xustiza, non-violencia,

compromiso e participación

-Facer e participar en actividades que promovan os valores de tolerancia, igualdade,

cooperación, coidado do medio, pacíficas e de participación

16.- CONTIDOS MÍNIMOS. Departamento de Filosofía

2º BACHARELATO, Hª da Filosofía

FILOSOFÍA GREGA:

0. Orixen da filosofía: mito-logos, presocráticos, sofistas principais e

Sócrates

Platón: contexto

-A Teoría das Ideas como síntese da tradición filosófica grega.

-Realidade e coñecemento desde a Teoría das ideas.

-Home e sociedade desde a Teoría das Ideas.

Aristóteles: contexto

-Un novo enfoque filosófico fronte ó platonismo.

-Teoría hilemórfica, potencia-acto, causalidade e teleoloxía na explicación

da realidade.

-A ética e a análise das formas de goberno.

-Transición helenística

FILOSOFÍA MEDIEVAL :

Xtmo e Filosofía: Agustín de Hipona

Tomé de Aquino

- A filosofía cristiá e medieval. Autores principais

- A escolástica. Filosofía árabe e musulmana

- Aportacións de Tomé de Aquino

- O Nominalismo

FILOSOFÍA MODERNA:

Deste bloque temático desenvolveremos preferentemente Descartes e, só se

fose posible durante a segunda avaliación, e sempre que o nivel adquirido polo

alumnado fose o necesario para comprender a complexidade do segundo autor,

dariamos tamén a Kant.

Aparición do renacemento e a ciencia moderna: autores

Racionalismo/Empirismo

R. Descartes:

-O problema do método.

-Razón e realidade.

-O dualismo antropolóxico e as súas consecuencias.

J. Locke, liberalismo

-contexto

-antecedentes

-principios e consecuencias

-importancia e influencia

D. Hume: - Crítica dos conceptos de sustancia e causa

- O Fenomenismo

I. Kant: contexto

-Kant e a Ilustración.

-O criticismo kantiano como síntese superadora do racionalismo e do

empirismo.

-O formalismo moral.

FILOSOFÍA CONTEMPORÁNEA:

Debido á previsible brevidade da terceira avaliación, centrarémonos

preferentemente en Marx e Nietzsche.

K. Marx: contexto

-O materialismo histórico.

-A alienación humana

F. Nietzsche: contexto

-A crítica dos valores fundamentais.

-O nihilismo.

-O superhome e a vontade de poder.

-Racio-vitalismo de Ortega

Novas tendencias na filosofía. Postmodernidade.

4.5.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN e calificación

Farase unha proba, como mínimo, con carácter global en cada avaliación. E

un exame final de recuperación e a posibilidade de subir nota. Esta constará de

preguntas teóricas e dun comentario de texto (semellante ó exame da proba de

selectividade). Haberá tamén outro exame de recuperación final e a posibilidade

de subir a nota mediante traballos sobre os libros indicados polo profesor/a ou no

exame último de final de curso.

No proceso de avaliación, que xirará fundamentalmente en torno as

probas que se farán, tanto escritas como orais, e ó traballo na aula, tratarase de

avaliar a capacidade de comprensión do significado dos textos filosóficos

valorando a precisión conceptual e a explicación dos problemas plantexados. Así

mesmo se valorará a capacidade de utilizar, na interpretación dos textos, a

información recibida dun xeito persoal pero sen esquecer a precisión e a calidade

argumentativa. Prestarase especial atención á identificación dos supostos presentes

nos textos e á explicación do fío argumentativo que desenvolve o autor.

Polo que atinxe o coñecemento das distintas teorías que se estudarán, se valorará

a capacidade de situar cronoloxicamente as mesmas interrelacionándoas e sinalando

similitudes e diferenzas. Tamén será tida en conta a capacidade de relacionar os

problemas filosóficos tratados por un autor ou escola coas condicións concretas

socioculturais nas que se enmarcan identificando, ademais, aqueles aspectos das

distintas teorías que, por mor da época ou mesmo da idiosincrasia do autor, presenten

características excluíntes e discriminatorias.

O alumno terá que suparar todolos temas (sete) previstos para obter unha

calicación positiva na materia.

Criterios dados pola CIUGA e tipos de probas similares:

I) Pregunta e texto (atá 6 puntos)

II ) Pregunta (atá 3 puntos)

III) Conceptos e obras: (ata 1puntos)

Atendendo á problemática do texto e á cuestión temática, expoña –con claridade e rigor

conceptual–, as relacións (de semellanza ou diferenza) con outros autores, correntes

filosóficas ou épocas da “Historia da Filosofia”.

Comentario persoal.


a) asistencia a clase e participación (dáse por suposta)


test de cuestións de elección múltiple, para apartados concretos do temario

cuestións para desenvolver (tipo ensaio)

e) traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor

f) ortografía e caligrafía (poderá rebaixar ata 1 punto a nota + de 10 faltas e/ou


Filosofía 1º Bacharelato. Contidos mínimos 8.4.-CONTIDOS MíNIMOS.










BLOQUE 2: A REALIDADE












-Normas e valores morais. Individuo/Sociedade

-Éticas e Política




-Filosofía da empresa

5.8.- AVALIACIÓN

5.8.1.- MÉTODOS, PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Co fin de realizar a avaliación do alumnado utilizaranse como instrumentos:

- Actividades conceptuais. Perséguese que o alumnado poda manexar un vocabulario

específico e definir con precisión e claridade os conceptos centrais de cada unidade.

- Actividades de comentario de texto. Fundamentalmente, o alumnado debe ser capaz

de analizar un texto, identificando o seu tema, tese e ideas secundarias. Para iso, ten

que poder expoñer os argumentos ou estruturas de razoamento do texto.

- Actividades de síntese. Este tipo de actividades están orientadas á comprensión dos

contidos temáticos das diferentes unidades e á reelaboración dos devanditos contidos.

O alumnado debería poder entender e expoñer os principais puntos do tema e razoar a

partir deles.

- Actividades de razoamento e argumentación. Supoñen unha maior autonomía por

parte do alumnado, posto que debe elaborar unha idea fundamentada e apoiada nunha

serie de argumentos. Esta actividade pode realizarse de forma escrita, como unha

redacción, unha toma de postura ante unha tese, etc., ou oralmente, nunha exposición

pública ou nun debate.



texto, etc.








Realizarase como mínimo unha proba obxectiva escrita cada trimestre. O peso

desa calificación da nota corresponderá o 80 da nota da avaliación, a que se lle sumará

co outro 20% a realización dos outros traballos propostos, participación na aula,etc.

Para a superación da materia será necesario tamén demostrar nunha proba escrita que se

ten lido o libro obrigatorio elixido. Daráselle importancia á ortografía e caligrafía

axeitada (poderá rebaixar ata 1 punto a nota + de 10 faltas e/ou dificultades na lectura

do exame).

Ó finalizar cada avaliación realizarase unha proba de recuperación. A final de

curso será necesario ter superado as tres avaliacións para poder realizar a nota media, ou

no seu defecto que a media das tres avaliacións sexa 5. Neste caso será necesario ter un

mínimo de un 3 nas avaliación suspensas.

Realizarase unha proba extraordinaria en setembro, dun formato semellante ás

probas realizadas durante o curso, seguindo os contidos mínimos da materia.

5.8.2.- CRITERIOS DE AVALIACIÓN

Tendo en conta os criterios da lei de Educación, o profesorado avaliará se o

alumnado cumpre cos contidos esixibles e acada as competencias clave da materia.











intolerancia e inxustiza

8.3.-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

Como sinala a LOMCE os estándares de aprendizaxe realizan a función de

concreción dos criterios de avaliación co fin de proceder á avaliación do alumnado. Os

estándares de aprendizaxe considerados nesta materia serán (cada un deles relacionado

co criterio de avaliación do seu mesmo número):

1.-Analiza de xeito crítico distintos textos filosóficos, identificando

problemática, ideas principais e secundarias, solucións expostas . Relaciona o lido cos

conceptos traballados na aula, cos problemas filosíficos e co mundo actual no que vive.

2.- Argumenta e razona as opinións de forma oral e escrita, de xeito claro e

coherente.

3.-Selecciona información utilizando materiais escritos, e outros procedentes de

internet, usando as posibilidades que as novas tecnoloxías proporcionan.

4.-Recoñece os problemas que caracterizaron á filosofía desde a súa orixe a

actualidade, e pode comparalos coa formulación de problemas doutros saberes.

5.-Recoñece os distintos ámbitos da filosofía, sabendo de que se ocupa cada un,

coñecendo os conceptos e problemáticas básicas de cada ámbito.

6.- É capaz de integrar no seu vocabulario o vocabulario esencial do saber

filosófico que se trata nas distintas unidades, empregándoo de xeito correcto e

utillizándoo na súa linguaxe oral e escrita.

7.-É capaz de explicar e reflexionar sobre os distintos problemas filosóficos

tratados, afondando nas súas repercusións e identificando as diversas posturas

filosóficas.

8.-Á luz dos contidos da materia, é capaz de extraer actitudes de rexeitamento ás

posicións racistas, xenófobas e intolerantes.

Filosofía. 4º ESO. Contidos mínimos Bloque 1. A filosofía.


O filósofo. Papel no pasado e actual
























O ser humano como animal cultural.






social.







Criterios de avaliación. Filosofía 4ºESO

-Comprender o que é a reflexión filosófica, diferenciándoa doutros tipos de saberes que estudan

aspectos concretos da realidade e do individuo.



-Recoñecer as funcións da filosofía en tanto que saber crítico que aspira a fundamentar, analizar e

argumentar sobre os problemas últimos da realidade, desde unha vertente tanto teórica como

práctica.

-Comentar textos sobre temática filosófica e textos próximos. Recalcando a capacidade de

comprensión, de expresión correcta e mostrar a capacidade crítica.

-Comprender a profundidade da pregunta "quen son?", coñecendo algunhas respostas dadas desde

a psicoloxía e a filosofía, reflexionar e valorar a importancia de coñecerse a si mesmo/a, e expresalo

por escrito

-Definir o que é a personalidade, así como os principais conceptos relacionados con ela.

-Coñecer e explicar as teses centrais dalgunhas teorías sobre a personalidade.

- Recoñecer as etapas do desenvolvemento da identidade persoal, reflexionando sobre os factores

que determinan o éxito e o fracaso, e achega a propia opinión razoada sobre estes dous conceptos.

. Recoñecer, no marco da teoría cognitiva, o valor do coñecemento como elemento motivador da




-Recoñecer, no marco da teoría cognitiva, o valor do coñecemento como elemento motivador da


-Coñecer o significado do termo "metafísica", comprendendo que é a principal disciplina das que

compoñen a filosofía, identificando o seu obxectivo fundamental, consistente en realizar preguntas

radicais sobre a realidade, e entendendo en que consiste o "preguntar radical".

-Recoñecer a dimensión social e cultural do ser humano, identificando e distinguindo os conceptos

de cultura e de sociedade.



autosuperación.

-Reflexionar sobre a interrogación polo sentido da existencia, explicando as teses centrais

dalgunhas teorías filosóficas da vida, e disertar razoadamente sobre a vida ou a morte, ou o devir

histórico, ou o lugar do individuo na realidade, entre outras cuestións metafísicas.

-Reflexionar e indagar sobre o relativismo cultural e o etnocentrismo.



autosuperación.

-Coñecer os dous significados do concepto de liberdade de acción (liberdade negativa e liberdade

positiva), e aplicalos tanto no ámbito da sociedade política como no terreo da vida privada ou a

liberdade interior

-Reflexionar e argumentar sobre a relación entre a liberdade interior e a liberdade social e política.


entenderse a si mesmo e o que o rodea

Criterios de calificación:







2º Traballos en grupo e individual ou actividades requiridas polo profesor onde fanse os

exercicios, actividades, tarefas... (20%)


-na participación, tarefas específicas na aula

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...











audiovisuais...










responsable.

Valores éticos. 4º ESO. Contidos mínimos

CONTIDOS MíNIMOS

Tema 1.

Participo. Seres sociais

-A política.A participación

-A opinión e a lei, as desigualdades

Democracia

-A nosa sociedade. Cara unha sociedade para todos

Tema 2

As comunicacións e as relacións humanas

Conflictos éticos e información

Progreso e benestar. Utopias

Tema 3

Os valores

Busqueda da felicidade

8.- AVALIACIÓN




texto, etc.








A calificación desta materia virá determinada en grande medida pola realización

puntul dos traballos propostos, tanto na aula como fora dela. Ó ser unha materia con

moi pouca carga lectiva semanal, a metodoloxía da aula incidirá no traballo activo e

participativo, e na realización de traballos puntuais e exercicios propostos que se

deberán entregar na maior parte dos casos ó finalizar esa única sesión semanal. A

entrega e calificación deses traballos consistirá no 80% da nota. Neses traballos

incluirase, como mínimo unha ver por avaliación algún tipo de proba obxectiva. Na

clase seguinte devolveránselle os exercicios ao alumnado correxidos e eles deberanos

arquivar e volver a presentar, de xeito ordeado, a final do trimestre para a súa

puntuación definitiva.

O comportamento na aula, a participación activa, o interese amosado, a colaboración

atenta, suporán o 20% restante da nota.

O alumnado que por esta vía non supere a materia poderá realizar unha proba obxectiva

de recuperación ó rematar cada avaliación, onde terá que dar conta dos contidos teóricos

estudados ó longo do trimestre. A final de curso será necesario ter superado as tres

avaliacións para poder realizar a nota media, ou no seu defecto que a media das tres

avaliacións sexa 5. Neste caso será necesario ter un mínimo de un 3 nas avaliación

suspensas.





obrigatorios.





se presenta a un exame por faltar a clase, ou non entrega algún exercicio en prazo por




proba non se repetirá. O alumnado que non asista a clase e por iso non realice os

exercicios propostos nesa sesión deberá entregarllos á profesora no transcurso desa

semana para a súa corrección co resto do grupo.


alumno terá que:




*un texto con cuestións ou sen elas sobre un tema concreto relacionado coa

materia


-Describir en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela con valores

e virtudes éticas, mediante o esforzo e a vontade persoal.


describindo as características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os

iguais e o resto da comunidade, co fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para

seguir crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do desenvolvemento da sua

autonomía persoal e do control da sua conducta.

-Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na

construcción da personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o

autocoñecemento para recoñecer o seu interior, co fin de mellorar habilidades

emocionais.


personalidade alguns valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis

xusta e enriquecedora.



importancia.



-Xustificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas








-Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar o

papel que a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a capacidade de

autodeterminación.

-Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta

individual e social, asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos

beneficios que aportan as persoas e a comunidade.

-Recoñecer a necesidade da participación activa dos ciudadans na vida política dos

concellos, autonomías e Estado.

-Evaluar críticamente, a magnitude dos problemas que afronta a aplicación da DUDH,

na actualidade, apreciando a labor que realizan institucions e ONGs que traballan pola

defensa dos dereitos humanos.

-Recoñecer a importancia que ten a dimensión moral da ciencia e a tecnoloxía, así como

la necesidade de establecer límites éticos e jurídicos co fin de orientar a sua actividade


-Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, , destacando as

suas características e a relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de

poderes”.

Valores éticos. 3º ESO . Contidos mínimos




-Dereitos e deberes








convivencia y su contribución a mejorar las condiciones de vida. Estereotipos



Reflexión sobre a complexidade da vida cotiá na sociedade actual

7.6.-AVALIACION

Criterios de avaliación

-Describir en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela con valores e virtudes éticas, mediante o esforzo e a vontade persoal.


describindo as características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os iguais

e o resto da comunidade, co fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para seguir

crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do desenvolvemento da sua autonomía persoal

e do control da sua conducta.

-Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na construcción

da personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o autocoñecemento para

recoñecer o seu interior, co fin de mellorar habilidades emocionais.


personalidade alguns valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis xusta

e enriquecedora.



importancia.



-Justificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas








Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar

o papel que a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a

capacidade de autodeterminación.

Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta

individual e social, asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos beneficios

que aportan as persoas e a comunidade.

Evaluar críticamente, a magnitude dos problemas que afronta a aplicación da DUDH, na

actualidade, apreciando a labor que realizan institucions e ONGs que traballan pola defensa

dos dereitos humanos.

Recoñecer a importancia que ten a dimensión moral da ciencia e a tecnoloxía, así como la

necesidade de establecer límites éticos e jurídicos co fin de orientar a sua actividade


Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, , destacando as suas

características e a relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de poderes”.

Estándares de aprendizaxe avaliables

Identifica características e propiedades fundamentais que diferencian as personas

das máquinas.

Escribe un currículo personal e unha carta de presentación a partir das pautas

dadas



Expresa reflexions sobre as causas que levan a unha persona a mentir sobre apropia identidade. As relaciona ca confianza e a forma en que as persoas percibense a se mesmas.

Expon reflexions sobre a forma en que a heredanza xenética e o ambente influen

na personalidade

Valora as formas de motivación e automotivación axustadas e coherentes como

unha ferramenta de crecemento persoal

Muestra actitudes de esforzo, perseverancia e responsabilidade no aprendizaxe e

na realización de tarefas e traballos individuais e/ou grupais

Mostra autonomía e perseverancia ante a toma de decisions e a proposta de metas

e obxetivos


Expresa causas e consecuencias de non respetar as liberdades das demáis

persoas

Expresa hipóteses e valoracions a partir de casos dados ou supostos sobre a toma

de decisions que resultan complexas e a liberdade do individuo e sobre as

consecuencias sociais de estas actuacions






das persoas.








Relaciona textos co a suas experiencias persoaiss describindo as emocions e os











Valora e destaca a importancia de combatir as actitudes intolerantes, discriminatorias, xenófobas, homófobas

Busca, selecciona, organiza e expon información sobre a situación, a condición e o permiso das persoas refugiadas.Debate de forma reflexiva e crítica sobre elo

Localiza, selecciona, organiza e expon información sobre institucions, organizacions, ou colectivos que traballan por defender os dereitos humanos, a favor da integración e en contra da discriminación de calqueira xeito.

. Valora de maneira crítica a influencia das redes sociais na perpetuación de estereotipos de beleza e a discriminación por motivos sexuais, físicos ou estéticos.

Identifica e describe características dun gobernante con volntade política democrática: a coherencia, a honestidade e a responsabilidade

Valora a importancia da vontade política para combatir as desigualdades nos países democráticos.


Valora a importancia, necesidade e influencia da participación activa dos ciudadans na toma de decisions dos procesos democráticos.

Explica os impuestos como aportacions económicas que os ciudadans fan o Estado e as institucions para organizar a vida social.


Participa en grupo investigando sobre cadenas de televisión, características, oferta, intereses.

Muestra actitudes de coiidado e respecto cara o medio ambente

Nas avaliacións terase en conta (Criterios de calificación):










-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...


terá que:





Valores éticos. 2º ESO. Contidos mínimos
















8.4.-CRITERIOS DE AVALIACIÓN E CALIFICACIÓN. Nas avaliacións terase

en conta:

1º Demostrar o coñecemento dos aspectos principais-básicos de cada un dos

temas/contidos por medio (50% da nota) dunha proba escrita por avaliación que

constará de:

-cuestións xerais sobre os temas desenrolados




2ºA libreta de clase ou actividades requiridas polo profesor onde fanse os exercicios,



-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...


alumno terá que:




*un texto con cuestións ou sen elas sobre un tema concreto relacionado ca

materia


a) asistencia a clase, comportamento e participación


test de cuestións de elección múltiple

cuestións para desenvolver con brevidade (tipo ensaio)

traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor

actividades dos temas para facer en clase e casa

8.5.- Competencias básicas

-Le e comprende textos simples, sabendo suliñar o destacado, poñer un título o texto e

comentar as ideas destacadas

-Ten a libreta limpa e ordeada, caligrafía lexible e coas actividades feitas.

-Sabe enumerar as caracteristicas singulares do ser humano

-Xustifica a necesidade do ser humano de vivir en sociedade e as consecuencias de no

facelo

-Comprende que as relacións sociais as veces son conflictivas e que é necesario o

diálogo para chegar a acordos e facer posible unha convivencia amable

-Entende que ser cidadán supón dereitos e obrigas

-Conscente da importancia que ten os próximos e como debemos empatizar e compartir.

-Sabe e explica que hai colectivos especialmente discriminados que requeren especial

atención social

-É conscente do problema do maltrato as mulleres e aporta algunhas solucións

-Sabe que un estado democrático e de dereito e os diferenza de outros

-Sabe da existencia das comunidades autónomas no Estado Españól. As singularidades

de Galicia

-Enumera razóns para pagar impostos de xeito equitativo

-Valora a importancia do medio natural e realiza xuizos razoados en esa liña

-Coñece o funcionamento básico do sistema capitalista e as repercusións que ten

-Concretiza en que consiste a globalización e pon exemplos

-Enumera algúns dos problemas principais na actualidade, causas e posibles solucións

Valores éticos. 1º ESO. Contidos mínimos 1. A DIGNIDADE DA PERSOA

-Valores e ética












Hábitos saudables

9.6.-AVALIACION. 1º ESO

1-Criterios de avaliación

+Comprender a crisis de identidade persoal que aparece na adolescencia e as causas, describindo as

características dos grupos que forman e a influencia que exercen sobre os iguais e o resto da comunidade, co

fin de tomar conciencia da necesidade que ten, para seguir crecendo moralmente e pasar a la vida adulta, do

desenvolvemento da sua autonomía persoal e do control da sua conducta.

+Estimar a importancia do crecemento da intelixencia emocional e influencia na construcción da

personalidade e o seu carácter moral, sindo capaz de utilizar o autocoñecemento para recoñecer o seu

interior, co fin de mellorar habilidades emocionais.

+Utilizar as conductas asertivas e as habilidades sociais, coa finalidade de incorporar a personalidade alguns

valores e virtudes éticas necesarias para crecer na vida social máis xusta e enriquecedora.

+Xustificar racionalmente a necesidade dos valores e principios éticos, , destacando as suas características e a

relación cos conceptos de “Estado de Dereitoo” e “división de poderes”.

+Describir de xeito simple en qué consiste a personalidade e valorar a importancia de enriquecela

con valores e virtudes éticas, mediante o esfuerzo e a vontade persoal.

+Xustificar e apreciar o papel dos valores na vida persoal e social, resaltando suas características,

clasificación e xerarquía, co fin de comprender a sua naturaleza e importancia.

+Describir e valorar a importancia da influencia do entorno social e cultural no crecemento moral da

persona, mediante o análisis do papel que fan os axentes sociais

+Justificar a importancia que ten os valores e virtudes éticas para conseguir unhas relacions

interpersoais xustas, respetuosas e satisfactorias

+Recoñecer que a liberdade constitue a raíz da estrutura moral das persoas e apreciar o papel que

a intelixencia e a vontade ten como factores que incrementan a capacidade de autodeterminación.

+Tomar conciencia da importancia dos valores e normas éticas, como guía da conducta individual e social,

asumindo a responsabilidade de difundilos promovelos polos beneficios que aportan as persoas e a

comunidade.

2-Estándares de aprendizaxe avaliables

-Describe as características principales da persoa: sustancia independente, racional e libre

-Coñece información, de fontes diversas, acerca dos grupos de adolescentes, características e a influencia que

exercen sobre membros de iguais na determinación da su conducta, realizando un resumo coa información

obtida

-Realiza unha listaxe de aqueles valores éticos que estima como desexables para integralos na sua

personalidade, explicando as razons da sua elección.

-Utiliza a introspección como xeito para recoñecer as suas propias emocions, sentimentos e estados de

ánimo, co fin de ter un maior autocontrol deles e ser capaz de automotivarse, convirtindose no dono da sua

propia conducta

-Diseña un proxecto de vida persoal conforme o modelo de persoa que quere ser e os valores éticos que

desexa adquirir, facendo que a sua propia vida teña un sentido

.-Exemplifica, en colaboración grupal, a influencia que ten na configuración da personalidade humana os

valores morais inculcados polos axentes sociais, entre eles: familia, escola, amigos , medios de comunicación

masiva, elaborando un esquema e conclusions, utilizando soportes informáticos.

-Amosa, nas relacions interpersonais, unha actitude de respecto hacia os dereitos que todo ser humano ten a

sentir, pensar e actuar de forma diferente, a equivocarse, a disfrutar do tempo de lecer, a ter unha vida

privada, a tomar a suas propias decisiones, etc.,

-Emprega, en diálogos curtos reais ou inventados, habilidades sociais, como: a empatía, a escoita activa, la

interrogación asertiva…

-Destaca algunhas das consecuencias negativas que, a nivel individual e comunitario, ten a ausencia de

valores e normas éticas, como: egoísmo, corrupción, mentira, abuso de poder, intolerancia, insolidaridade,

violación dos dereitos humanos, etc.

-Explica en qué consisten as emocions e os sentimentos e cómo relacionanse ca vida moral.

-Discierne e expresa, en pequenos grupos, acerca da influencia mutua que establecese entre o

individuos e sociedade

-Explica qué son os valores, principales características e aprecia a sua importancia na vida

individual e colectiva das persoas e na sociedade

-Busca e selecciona información, acerca da existencia de diferentes clases de valores, tales como:

relixiosos, afectivos, intelectuais, vitais, etc.

-Explica por qué o ser humano è social por natureza e valora as consecuencias que ten este feito na

sua vida persoal e moral

-Destaca o deber moral e cívico que toda persoa ten de prestar auxilio e socorro a todo aquél que

teña a sua vida, liberdade e seguridade estén en perigo de forma inminente, colaborando na medida

da suas posibilidades, a prestar primeiros auxilios, en casos de emerxencia.

-Elabora unha listaxe con alguns valores éticos que deben estar presentes nas relacions entre o

individuo e a sociedade, tales como: responsabilidade, compromiso, tolerancia, pacifismo, lealtade,

solidaridade, prudencia, respecto mutuo e justicia, entre outros

-Emprende, utilizando iniciativa persoal e a colaboración en grupo, a organización e realización

dunha campaña no IES, co fin de promover o recoñecemento dos valores éticos como elementos

fundamentais de pleno desenvolvemento persoal e social.

-Describe o proceso de socialización e valora a sua importancia na interiorización individual dos

valores e normas morais que rixen a conducta da sociedade na que vive

3.-Criterios de calificación:










-na participación

-interese

-atención

-traballo diario

-cooperación

-respecto...


terá que:






a) asistencia a clase, comportamento e participación g) probas de comentario de texto h) test de cuestións de elección múltiple i) cuestións para desenvolver con brevidade (tipo ensaio) j) traballos sobre temas e autores expostos na clase ou entregados ó profesor k) actividades dos temas para facer en clase e casa

Xefe do Departamento de Filosofía

Asdo: José Antonio Puras Hernández

Mos, 10-10-2018

Documents

CURSO: 2018-2019 I.E.S. DE MOS...CONTRIBUCION AS TICS 4.- HISTORIA DA FILOSOFÍA 2º BACHARELATO 5.-Psicoloxía. 2º Bacharelato 5¨*.-FILOSOFÍA . 1º BACHARELATO 6.- ÉTICA E CIDADANÍA