ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bolyum LI I Ihap 2

Enero 21, 2021

www.cpp.ph

EDITORYAL

Halos usa ka bulan sukad nga gi-sugdan ang malukpanong pagbakunasa lain-laing bahin sa kalibutan, walapay gihimong lakang ang gubyernongDuterte aron sigurohong maprotek-syunan ang dakung bahin sa popula-syon sa Pilipinas sa Covid-19.

Gani, walay laraw ang gubyernoni Duterte nga manguna sa ingonniining malukpanong pagpangbaku-na. Sa badyet sa 2021, naggahin la-mang kini og kapin duha ka por-syento (2.7%) sa gibanabanang pa-gagastuhon nga ₱72 bilyon aron ba-kunahan ang 60% sa populasyon. Pa-gautangon niini ang uban sa WorldBank ug Asian Development Bank.

Ginaobliga niini karon ang pipilaka dagkung kapitalista nga i-"dona-te" ang katunga sa ilang mga gipalitnga bakuna. "Wala koy labot" matudni Duterte sa mga lokal nga gubyer-

nong nag-iya-iya na sa pagpalit ogbakuna sa mga kumpanyang parma-syutika, apan giobligang ilakip angnasudnong gubyerno sa mga areglu-hay. Siguradong maulahi usab ngamakakuha og bakuna ang mga lokalnga gubyernong kulang ang pondo.

Kulang kaayo ang pagapalitonalang sa libreng bakuna. Mokabatlamang sa 42 milyong dosis ang na-kontratang pagapaliton sa nasud-nong gubyerno (Sinovac), mga LGUug pribadong kumpanya (AstraZe-neca). Bisan pa og ipang-apud-apudkini, sarang lang kini sa 21 milyon o19% sa 110 milyong Pilipino, layo sarekomendadong 60% nga mabaku-nahan. Aduna usay pipila ka milyonnga mosulod gikan sa Moderna,Novavax, Pfizer para sa mga gus-tong mopalit.

Mialisngaw ang korapsyon sa

Ipakigbisog ang libre ug luwasnga bakuna alang sa Covid-19

Ang naulahi ug kulang kaayong suplay sa bakuna sa Covid-19 ang pi-nakabag-o sa daw walay katapusang kapalpakan, pagpasagad ug ko-rapsyon sa rehimeng Duterte sa pag-atubang niini sa pandemyangCovid-19.

pagpalit sa bakuna. Nidtong Set-yembre pa nagpadayag og pagpaborsi Duterte sa bakuna nga gikan saChina ug Russia. Pipila ka bulan naang mga sekretong negosasyon.Nag-unhanay ang mga upisyal niDuterte sa pagkuha og mgakontrata ug iya na kining gikontrolug gitawag ang kaugalingon isip"hari sa bakuna." Gianunsyo niyabag-o lang nga selyado na angkontrata sa pagpalit sa bakuna ngahinimo sa kumpanyang Sinovac saChina, bisan pa og dili klaro angpresyo niini o bisan kung unsa kinikaepektibo. Dakung kantidad anggituuhang gibulsa nga kikbak niDuterte ug sa mga upisyal sa gub-yerno. Naila ang Sinovac sa tibuokkalibutan sa pagpanuhol.

Matud sa anunsyo sa mga upi-syal ni Duterte, pinakasayong moa-bot ang mga bakuna sa katapusansa Pebrero. Apan ahya pa niini, na-tupukan na ang suud nga alipures niDuterte, lakip ang mga sundalongpersonal niyang bantay, nga labing

Edisyong Bisaya

Enero 21 , 2021 ANG BAYAN2

Bolyum LI I Ihap 2 | Enero 21, 2021

UnodANG

instagram.com/prwcnewsroom

@prwc_info

cppinformationbureau@gmail.com

Ang Ang Bayan ay ini la lathala dalawang beses bawat buwan

ng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

Ang Ang Bayan ginapagawas sa

pinulongang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray ug Ingles.

Nagadawat ang Ang Bayan og mga

kontribusyon sa porma sa mga

artikulo ug bal ita. Ginaawhag usab

ang mga tigbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

gikasuko sa mga mamumuong pang-lawas nga angayan untang prayori-dad nga mabakunahan. Nabalitausab ang iligal nga pagsulod sa ba-kuna gikan sa China para tupukanang 100,000 ka mamumuong Chine-se sa mga POGO.

Mitataw karon sa Pilipinas ug satibuok kalibutan kung paunsa gi-nakontrol sa pipila ka monopolyongkapitalista ang pagpalambo sa mgabakuna. Ginapalambo ug ginamanu-paktura kini dili alang sa interes satibuok katawhan kundili aron mag-hakop og ganansya. Gipahimuslanang pandemyang Covid-19 sa mgahiganteng kumpanya sa parmasyuti-ka nga nag-unhanay karon ngakontrolon ang dakung bahin sa mer-kado. Walay pagtinabangay, ug nag-linilong na hinuon ug nagkumpeti-syohanay ang maong mga kumpanya.Gisekreto nila ang pagtuon ug kahi-balo mahitungod sa pagpapalambosa bakuna. Gitago usab ang negosa-syon sa pagpalit aron mabaligya kinisa pinakataas nga presyo.

Walay kapasidad ang Pilipinasnga magpalambo o magmanupakturaog kaugalingong bakuna o mahi-

nungdanong tambal, gawas sa pa-racetamol. Ilalum ni Duterte, labawpang gikibhangan ang badyet alangsa panukiduki. Busa kung sa hisgu-tanan sa bakuna sa Covid-19, gunitsa mga monopolyong kapitalista uglangyawng gubyerno ang mga Pilipi-no sa liog. Kakunsabo nila ang mgalokal nga dagkung kapitalista ug mgaburukrata-kapitalista sa gubyerno.

Atubangan sa pandemya saCovid-19 nga mitakod na sa kapintunga sa milyong Pilipino, ug kapin95 milyon sa tibuok kalibutan, uggikamatay sa kapin 2 milyon ka ta-wo, subsub ang paningkamot salain-laing nasud nga ipatuman angmalukpanong programa sa pagba-kuna. Nanguna ang mga kapitalis-tang nasud sama sa United King-dom, United States, Japan, China,Canada, New Zealand, Australia,Singapore ug uban pa sa pagpalit ogsobra-sobrang bakuna alang sailang katawhan. Bisan ang dili lambonga nasud sama sa Cuba, India,Vietnam, Iran ug uban pa naka-mugna sa ilang kaugalingong baku-na ug nakatakdang magpatuman salibreng pag-apud-apud niini.

Ginaawhag sa Partido ang ta-nang Pilipino nga magpabakunakontra sa Covid-19. Para kini sa ka-himsog sa mga indibidwal ug sa ti-buok katilingban. Ang malukpanongpagpabakuna sa populasyon ang usasa yaweng lakang aron mapugnganang pagkuyanap sa Covid-19. Kadu-ngan niini, kinahanglang respetuhonang pagbuut sa mga indibidwal su-bay sa ilang mga tinuuhan.

Kinahanglang ipatuman sa ta-nang rebolusyonaryong pwersa angmalukpanong pagpasabot ug pag-pataas sa kahibalo sa katawhankalabot sa bakuna aron wagtangonang kahadlok o sayop nga pagtookalabot niini. Kinahanglang taba-ngan ang tanan nga sabton ang ka-mahinungdanon sa bakuna.

Kinahanglang iduso ang pag-hikyad sa publiko sa mga pagtuonsa pagpalambo sa mga bakunakontra sa Covid-19. Aron adunaylig-on nga basehan ang mga tawo sapagpili sa bakunang gusto nilangipatupok sa ilang lawas.

Kinahanglang ipakigbisog sa ka-tawhang Pilipino ang libreng pagpa-bakuna kontra sa Covid-19. Kina-hanglang iduso ang obligasyon saestado nga sigurohong adunay libreug luwas nga bakuna alang sa ta-nang gustong magpabakuna. Ibutyagug sawayon ang kakulang sa badyetug ang korapsyon sa mga upisyal sagubyerno sa mga sekretong negosa-syon sa pagpalit sa bakuna.

Kadungan niini, kinahanglangpadayon nga iduso ang libreng tes-ting ug libreng pagpatambal saCovid-19. Kinahanglang padayonnga iduso sa katawhan ang pagpa-kusog sa pangpublikong sistemangpanglawas. Kinahanglang patas-anang badyet alang sa pagpalambo samga pangpublikong ospital, pag-empleyo sa mas daghang nars ugmamumuo sa panglawas ug pagpa-taas sa ilang suhulan.

Ang pagpabakuna usa ka mahi-nungdanong bahin sa pagkontrol sapagkuyanap sa makatakod nga sakit.Daghang mga sakit ang nawagtang onakontrol pinaagi niini. Usa kini samahinungdanong syentipikong hina-giban sa tibuok katawhan.

Editoryal: Ipakigbisog ang libre ug luwas nga

bakuna alang sa Covid-19 1

Datos sa mga bakunang gamiton sa Pilipinas 3

Protesta batok sa pagbasura sa UP-DND Accord3

Economic cha-cha, pagtraydor 4

Mga berdugong sundalo, giambus sa BHB 5

Helikopter sa Solcom, giisnayp sa BHB 5

Kampanyang rekrutment sa Bicol 6

Suplay sa gulay, kulangon na usab 6

Sobrang pagsaka sa presyo sa karneng baboy 7

Patayng lawas sa unyonista, gihikaw sa pamilya 8

Sa mubong pagkasulti 9

Krisis sa pulitika sa ulahing adlaw ni Trump 10

ANG BAYAN Enero 21 , 2021 3

NIADTONG ENERO 18, gibanabanang mokabat sa 42.2 mil-yong dosis nga bakuna ang natupok sa 51 ka nasud. Giba-nabanang mokabat sa abereyds nga 2.43 milyong dosisusab ang natupok kada adlaw. Mikabat usab sa 8.33 bilyongdosis ang gipareserba na sa pinakadagkung kapitalistangnasud. Lakip ang Pilipinas sa mga nasud nga kinahanglanpang maghulat hangtud sa mosunod nga tuig aron matubagang panginahanglan sa bakuna.

Sa kasamtangan, limitado pa ang impormasyon kalabotsa epektibidad sa mga bakuna. Sa usa ka bahin, tungod kinisa kumpetisyon ug pagsinekretohay sa monopolyong mgakumpanya sa parmasyutika. Sa pikas bahin, tungod kini sakahinanali sa sitwasyon kung asa kinahanglan nang ipagulaang mga bakuna sa pinakasayong panahon. Sa miagi, mika-bat og tulo ka tuig ang panukiduki ug pagpalambo sa baku-na ayha kini tugutang gamiton sa publiko. Ang mga bakunabatok sa Covid-19 gisalang sa testing sulod lamang sa halosunum ka bulan.

Matud sa tigpamaba sa rehimen niadtong Enero 18,nakapareserba na ang Pilipinas og 25 milyong dosis gikan saSinovac, 17 milyong dosis gikan sa AstraZeneca, 10 milyongdosis sa Moderna, ug 30 milyong dosis sa Covovax. Kadag-hanan niini wala pay badyet pangpalit ug wala pa nahiba-loan kung kanus-a moabot sa Pilipinas.

Sa karon, dili moubos sa 21 ka dagkung syudad sa Pili-pinas ang nagsulting maggahin og kaugalingong pondoalang sa bakuna sa ilang mga residente.

Datos kalabot sa mga bakuna nga

planong gamiton sa Pilipinas

SUMBANAN:

Kumpanya/Institusyon EpektibidadTemperatura ng imbakan Presyo

CoronaVac (China)Sinovac Life Sciences

50.4%-91.25%

2-8°C

₱680-₱1,487.5

AZD1222 (UK)AstraZeneca-University of Oxford

70%

2-8°C

₱305

BNT162b2 (US)Pfizer at BioNTech

95%

-70°C

₱1,180

mRNA-1273 (US)Moderna at US National

Institutes of Health

94.1%

2-8°C

₱1,952-₱2,252

Sputnik V (Russia)Gamaleya Research Institute of

Epidemiology and Microbiology

92%

2-8°C

₱560

Covovax (US)Novavax

2-8°C

₱183

NOTA: Kadaghanan sa presyo gisubay sa gipagawas sa

World Health Organization ug Center for Disease Control sa

US. Adunay pipila ka kalainan kini sa mga presyo nga

unang migawas sa pagdungong sa Senado.

Protesta batok sa pagbasura

sa UP-DND Accord

KAPIN 200 ANG nagtapok sa University of the Philippines(UP)-Diliman, Quezon City niadong Enero 19. Gikundena nilaang unilateral nga pagtapos ni Department of NationalDefense (DND) Sec. Delfin Lorenzana sa kasabutang UP-DNDnga nagabawal sa pagsulod sa pulis ug militar sa kampus ngawalay pagtugot.

Laraw sa maong maniobra nga tugutan ang militar ngamanginlabot sa UP nga kanhi nang giinitan sa rehimen. Gi-lapas niini ang kagawasan sa akademya ug giyatakan angdemokratikong espasyo sa unibersidad. Samtang walay es-tudyate ang kampus tungod sa ginapatuman nga onlinelearning, gawasnon nga makasulod-gawas ang mga sundalosa lugar. Gani, walay puangod nga misulod ang militar saUP sa misunod nga adlaw.

Gipuntirya na usab sa alipures ni Duterte sa kongresoang pagpabasura sa parehong kasabutan tali sa PolytechnicUniversity of the Philippines ug DND.

Aron batukan kini, kinahanglang maisugon nga depen-sahan sa mga estudyante ang kampus pinaagi sa pagpro-testa dinhi aron ipakita ang ilang pagsupak.

Enero 21 , 2021 ANG BAYAN4

Ginaawhag sa Partido ang ta-nang Pilipino nga magpabakunakontra sa Covid-19. Para kini sa ka-himsog sa mga indibidwal ug sa ti-buok katilingban. Ang malukpanongpagpabakuna sa populasyon ang usasa yaweng lakang aron mapugnganang pagkuyanap sa Covid-19. Kadu-ngan niini, kinahanglang respetuhonang pagbuut sa mga indibidwal su-bay sa ilang mga tinuuhan.

Kinahanglang ipatuman sa ta-nang rebolusyonaryong pwersa angmalukpanong pagpasabot ug pag-pataas sa kahibalo sa katawhankalabot sa bakuna aron wagtangonang kahadlok o sayop nga pagtookalabot niini. Kinahanglang taba-ngan ang tanan nga sabton ang ka-mahinungdanon sa bakuna.

Kinahanglang iduso ang pag-hikyad sa publiko sa mga pagtuonsa pagpalambo sa mga bakunakontra sa Covid-19. Aron adunaylig-on nga basehan ang mga tawo sapagpili sa bakunang gusto nilangipatupok sa ilang lawas.

Kinahanglang ipakigbisog sa ka-tawhang Pilipino ang libreng pagpa-bakuna kontra sa Covid-19. Kina-hanglang iduso ang obligasyon saestado nga sigurohong adunay libreug luwas nga bakuna alang sa ta-nang gustong magpabakuna. Ibutyagug sawayon ang kakulang sa badyetug ang korapsyon sa mga upisyal sagubyerno sa mga sekretong negosa-syon sa pagpalit sa bakuna.

Kadungan niini, kinahanglangpadayon nga iduso ang libreng tes-ting ug libreng pagpatambal saCovid-19. Kinahanglang padayonnga iduso sa katawhan ang pagpa-kusog sa pangpublikong sistemangpanglawas. Kinahanglang patas-anang badyet alang sa pagpalambo samga pangpublikong ospital, pag-empleyo sa mas daghang nars ugmamumuo sa panglawas ug pagpa-taas sa ilang suhulan.

Ang pagpabakuna usa ka mahi-nungdanong bahin sa pagkontrol sapagkuyanap sa makatakod nga sakit.Daghang mga sakit ang nawagtang onakontrol pinaagi niini. Usa kini samahinungdanong syentipikong hina-giban sa tibuok katawhan.

Subling giarangkada sa mga alipures ni Rodrigo Duterte sa Senado ugKongreso ang pakanang charter change o pag-usab sa Konstitusyong1987 pagsugod sa 2021.

Sa Ubos nga Balay-balaoranan,gisugdan na niadtong Enero 13 angpagdungog sa komite alang sa pag-amyenda sa konstitusyon sa Resolu-tion of Both Houses No. 2 (RBH2) saduso ni House Speaker Lord AllanVelasco. Si Velasco ang awtor samaong sugyot balaodnon nga gita-wag og "one-line-cha-cha" o usa kalinyang charter change. Nahisukipdinhi ang mga pulong nga “unless ot-herwise provided by law” (gawaskung giabiyo sa balaod) sa mga sek-syon sa Kontitusyon nga nagalimitasa langyawng pagpanag-iya sa yuta,natural nga bahandi, pangpublikongyutilidad, intitusyong pang-eduka-syon, midya ug advertising. Kungmapalig-on ang ingon niining kausa-ban, mamahimong bag-ohon o tang-tangon sa Kongreso sa umalabot angmaong mga probisyon sa pinaagi sapagsumite og mga balaod kalabotniini. Target niini ang mga seksyonnga nagahisgot sa nasudnong patri-monya ug ekonomiya; edukasyon, si-yensya ug teknolohiya, arte, kulturaug isports; ug mga pangkinatibuk-ang probisyon. Nag-unang laraw niininga ibwelo ang liberalisasyon ngamohatag og pagtugot sa mga lang-yaw nga 100% nga manag-iya sa yu-ta ug mahinungdanong negosyo ngaginareserba karon sa mga Pilipino.

Duso ni Velasco, ipatuman angmaong cha-cha aron kuno makaba-ngon ang nasud gikan sa pandemyapinaagi sa pagdani sa langyawang

pamuhunan. Apan matud sa mgapagtuon, dili langyawng puhunanang kinahanglan sa nasud kundilidakung alokasyon aron subsidyuhanang nalugi nga mga empresa ug ka-tawhan aron subling pasikaron angekonomiya.

Sobrang ganansya, ug dili pag-palambo sa ekonomiya ang laraw samga langyawng kapitalista sa Pilipi-nas. Matud sa Ibon Foundation,padayong ug nagkadaku ang misu-lod nga langyawng kapital sa nasudgikan pa dekada 1980 bisan ogadunay mga restriksyon sa konsti-tusyon. Gikan sa abereyds nga $187milyon niadtong dekada 1980, mo-kabat na kini sa $6.3 bilyon sa2015-2019.

Gilimasan lamang sa mga lang-yawng kumpanya ang rekurso sanasud ug gipahimuslan ang bara-tong kusog-pamuo sa mga Pilipinoaron mohakop og sobrang ganansya.Wala nahimong instrumento anglangyawng kapital aron palambuonang ekonomiya ug pauswagon kiniaron makabarog sa kaugalinong tiil.Lutaw kaayo kini sa panahon sapandemya kung asa walay katakusnga magmanupaktura sa batakangpanginahanglang medikal ang na-sud. Nakasandig ang mga Pilipino ugmga mamumuo niini sa suplay,pagpresyo ug kapritso sa langyawngmga kumpanya sa batakang mgakahimanang medikal ug tambal.Wala silay mahimo kundili maghulat

nga makadawat og bakuna.Sa Senado, gibutyag ni Sen. Tito

Sotto nga giistorya siya ni Duterteniadtong Nobyembre 2020 ngabanhawon ang charter change aronsipaon ang mga progresibong parti-do sa Kongreso pinaagi sa pagpaba-sura sa sistemang party-list ug idusoang mga amyenda sa mga probisyonsa ekonomiya. Aduna nay gihapagang duha niyang alipures nga sena-dor nga sugyot balaodnon nga mag-tukod og constituent assembly alangsa “limitadong mga amyenda" kani-adto pang Disyembre 2020.

Gimakmak sa Partido ang eco-nomic cha-cha ug sa pagpagawasnga dili kini susama ka dautan samilabayng mga cha-cha nga naka-sentro sa mga probisyon sa pulitika.Matud niini, ang deklaradong planonga hatagan ang mga kapitalistanglangyaw og katungod nga hingpitnga manag-iya sa yuta, sa naturalnga bahandi ug mga negosyo ka-tugbang sa hingpit nga langyawngpagkontrol sa ekonomiya. Sa ingon,nagtraydor si House Speaker Ve-lasco ug ang iyang mga kakunsabosa pag-asdang sa hingpit nga pag-kolonya sa mga multinasyunal ngakorporasyon sa Pilipinas, sa pakig-kunsabo sa mga lokal nga kumpanyasa dagkung burgesyang kumprador.

Wala pay nakalingkod nga rehi-men nga wala nagsulay nga usabonang Konstitusyong 1987 aron tang-tangon ang nahabilin nga mga pro-teksyon sa ekonomiya. Batakangpalisiya sa sunud-sunod nga mgaburukrata-kapitalistang gubyerno,nga nagsilbing ahente sa dagkungburgesya-kumprador, ang pagdanisa mas daghang langyawng pamu-hunan pinaagi sa liberalisasyon.

Ulahing giduso sa mga alipuresni Duterte ang cha-cha sa Kongresoniadtong Disyembre 2018 sa pag-panguna ni kanhing House SpeakerGloria Macapagal-Arroyo. Wala kinimipasar sa Senado.

Economic cha-cha, pagtraydortaliwala sa pandemya

ANG BAYAN Enero 21 , 2021 5

GIAMBUS SA BAGONG Hukbong Bayan (BHB)-Abra (Agustin Begnalen Com-mand) ang abusado ug berdugong mga sundalo sa 24th IB ug 72nd DivisionReconnaissance Company niadtong Enero 4 sa Barangay Pacgued, Malibcong,Abra. Siyam ang napatay sa opensiba lakip ang platun lider nga si 2Lt. ZaldyD. Lapis, Jr..

Paspas ang gihimong surpresangpag-atake sa yunit sa BHB sa mgasundalo. Usa ka bulan nang nangu-tingkay ug naglunsad sa nakapokusnga operasyong militar sa mga ko-munidad ang maong yunit. Giisnaypsa BHB ang mirespondeng helikopternga paturagas nga nangistraping samaong lugar. Naghulog og 23 kabomba ang Super Tucano BomberPlane nga miguba sa mga kalasanganug umahan sa mag-uuma gikan Enero5 hangtud 7.

Kaylap ang krimen sa 24th IBug 72nd DRC sa katawhangAbreño. Lakip dinhi ang pagpamusilsa unum ka batan-on nga nangisdasa Barangay Lan-ag, Lacub niad-tong Pebrero 2020. Nakaluwas angmga biktima apan nagbunga kini oggrabeng troma kanila. Usa sa mgabiktima ang lider sa SangguniangKabataan sa barangay. Gipagawaspa sa mga sundalo nga mgamyembro sa BHB ang maong mgabiktima. Gawas dinhi, notoryus angyunit sa pagpangawat ug pagpang-ransak sa mga balay sa sibilyan.

Gikan 2018 hangtud 2019, wa-lay hunong ang pagpamig-ot ugpagpanghadlok sa 24th IB sa mga

myembro ug lider sa Kakailian Sa-lakniban Tay Amin a Nagtaudan, lo-kal nga balangay sa CordilleraPeople's Alliance sa Abra.

Negros. Trese ka sundalo sa62nd IB ang napatay human giam-bus sa usa ka yunit sa BHB-CentralNegros niadtong Enero 10. Gipabu-sikaran sa mga Pulang manggugubatang mga sundalo sa Sityo Batong-buang, Barangay Trinidad, Guihul-ngan, Negros Oriental.

Kapin usa ka semana na ngananghasol ang operasyong militarsa 62nd IB sa komunidad. Angmaong opensiba sa BHB tubag samga atake ug pagpamig-ot sa rehi-meng Duterte sa katawhang Neg-rense.

Gipanghimakak usab ni Ka JBRegalado, tigpamaba sa maong yu-nit sa BHB, ang pamahayag sa mi-litar nga aduna pay usa kaengkwentrong nahitabo niadtonghapon sa parehong adlaw. "Usa ki-ni ka misengkwentro tali sa pwersasa 62nd IB ug mga CAFGU," matudpa niya.

Albay. Tulo ka mugbong armasang nakumpiska sa BHB-Albay(Santos Binamera Command) sa

ambus niini sa 31st IB niadtongEnero 17 sa buntag sa BarangayBanquerohan, Legazpi City. Tulo kasundalo ang napatay.

Rizal. Duha ka beses nga giam-bus sa BHB-Rizal ang usa ka platunsa giusang tropa sa 80th IB ug Phi-lippine National Police-Rizal sa Sit-yo Dapis, Barangay Puray, Rodri-guez niadtong Enero 4. Usa angnapatay ug daghan ang samaron samga sundalo.

Panay. Tulo ka armadongopensiba ang gilunsad sa mga Pu-lang manggugubat niadtong Disye-mbre 2020. Duha ka beses ngagiambus sa BHB-Capiz ang nag-operasyong tropa sa 12th IB saBarangay Buri, Tapaz, Capiz niad-tong Disyembre 9. Gipabusikaranusab sa BHB-Iloilo ang mobil sapulis sa Barangay Balicuas, Tubu-ngan, Iloilo niadtong Disyembre 16.Usa ang napatay ug walo ang sa-maron sa mga sundalo.

Mga berdugong sundalo sa Abra, giambus sa BHB

NAABOG ANG USA ka helikopter nga S70i BlackHawk sa Armed Forces of thePhilippines human pabuthan sa usa ka yunit sa Bagong Hukbong Bayan-Min-doro (Lucio de Guzman Command) sa San Jose, Occidental Mindoro niadtongEnero 9.

Motugpa na unta ang maong he-likopter sa Sityo Mantay, BarangayMonte Claro aron ihatod ang mgaupisyal sa AFP Southern Luzon Com-mand. Pagadumalahan sa maongmga upisyal, kauban si AFP SolcomChief Lt. General Antonio Parlade,Jr. ang programa sa pugos nga pag-

pasurender sa mga residente.Napugos silang Parlade nga

magbaktas na lang padulong sakasikbit nga baryo samtang napali-butan sa mga sundalo aron makaik-yas sa lugar.

Samtang usa ka helikopter ngaHuey (UH-IH) sa AFP ang nahagsa sa

Helikopter sa Solcom, giisnayp sa BHB-Mindoro

Sityo Nahigit, Barangay Bulonay,Impasug-ong, Bukidnon niadtongEnero 16. Sa wala pa kini nahagsa,num ka beses nga nagtuyok-tuyokang maong helikopter nga nagmoni-tor sa palibot ug nagdeliber og sup-lay sa nag-operasyong mga sundalosa mga utlanan sa Misamis Oriental,Agusan del Sur ug Bukidnon. Tungodniini, gimando sa Departmet of Na-tional Defense ang temporaryongpagpahunong sa paggamit sa mgaHuey nga helikopter.

Enero 21 , 2021 ANG BAYAN6

Kampanyang rekrutmentsa Bicol

Aron ikampanya ang rekrutment sa Bagong Hukbong Bayan, nahimongyawe ang dedikasyon sa mga kagawad sa sangay sa Partido sa BaryoHigos sa Bicol.

Aron makatampo sa target nga10 ka bag-ong sampa, gitakda samatag kagawad sa sangay ang pag-rekomenda sa mamahimong mapa-pultaym, partikular gikan sa batan-on. Lakip sa mga basehan ang edad,rekord sa pagkatawo, myembro saorganisasyon ug naabot nga eduka-syon, mga ginikanan ug paryente ugkaandamon sa nga mahimongmyembro sa hukbo.

Padayon nga pagpasabot anggihimo sa sangay sa mga interesa-dong mosampa sa hukbo. Halos ka-da adlaw sila nga ginabisita sa ilangbalay inubanan sa pakig-istorya sailang pamilya. Nagatabang usab saproduksyon ang sangay ug didto la-baw nga ginapasabot kanila angugat sa ilang kalisud sa adlaw-adlaw. “Ginapasabot namo nga wa-lay laing sulbad sa krisis kundi angpanaghiusa ug pagsukol, ug ang ar-madong porma niini ang pinakahus-to ug haum,” matud ni Ka Mario,usa ka kagawad sa sangay.

Gawas sa mga pagtuon sulod samga organisasyong masa, ginahata-gan usab ang mga target nga mo-sampa og pagtuon sa RegulasyongMilitar. Ginapasabot kanila ang ka-

mahinungdanon ang tibuok-pana-hon nga pagserbisyo sa hukbo ugkaandamon nga madeploy asamangipanginahanglan.

Resulta sa paningkamot sa sa-ngay, malampuson nga nakapapul-taym og pito ka manggugubat angBaryo Higos niadtong milabayngtuig. Pipila usab ka batan-onan angnagpartaym. “Aduna pa mi usa kaplatun sa milisya nga tinubdan samga bag-ong rekrut,” dugang sakauban.

Bisan mga Pulang manggugubatna ang ilang mga kababaryo pana-panahon pa gihapon silang ginaku-musta sa sangay. Kaabag usab angsangay sa paghatag-atensyon samga panginahanglanon sa gibyaangmga pamilya.

Motibasyon usab sa mgamisampa ang nakitang maayo ngapananglitan sa mga kagawad sa sa-ngay. “Kung gusto namong magpa-pultaym, kinahanglan usab nga mo-lihok mi isip pultaym sa baryo. Na-himo namong maggahin og panahonsa matag adlaw aron hatagag aten-syon ang mga problema, interes ugpangihanglan sa among mgasilingan,” pagtapos ni Ka Mario.

Suplay sa utan,

kulangon na usab

ATUBANGAN SA PAGMAHALsa presyo sa utan, walay planoang Department of Agriculturenga pakusgon ang produksyonniini sa nasud. Kini mismo angnag-anunsyo sa posibilidad ngamakasinati ang nasud sa 79 kaadlaw nga paggamay sa suplaysa utan karong tuiga. Gibana-bana nga mokabat sa 434,841metriko-tonelada (MT) ang ku-langon, katugbang sa konsumosa mga Pilipino sulod sa duha kabulan ug tunga.

Kaniadto pang milabayngtuig gireklamo sa mga mama-litay ang pagsaka sa mga pre-syo sa utan nga bunga sa ka-kulangon sa suplay. Gibana-bana nga misaka sa 60% angmga presyo sa utan sa kinati-buk-an sukad pa niadtongNobyembre 2020. Adunaymga utan nga halos doble anggitaas sa presyo.

Imbes nga resolbahon angkakulangon sa lokal nga sup-lay, mas giuna pa sa rehimenang pagpakusog sa produksyonsa mga produktong pang-eksport. Naggahin kini og ₱360milyon alang sa ProductivityEnhancement Project, usa kaproyekto alang sa pagpalambosa produksyon sa pang-eksportnga mga pananum sama sasaging, kawayan, mangga ugsibuyas. Pinakadaku ang giga-hin alang sa saging (₱220 mil-yon). Pulos mga dagkung pro-dyuser nga nakarehistro saSecurity Exchange Commissionang mamahimong makapahi-mulos dinhi ug dili ang gag-mayng mga mag-uuma. Sa pi-kas bahin, naggahin lamangkini og tig-₱3,000 nga kwartaug ₱2,000 ayudang pagkaon sagibanabanang 900,000 kamag-uuma alang sa tibuok tuigo katugbang sa ₱8 kada adlaw.

ANG BAYAN Enero 21 , 2021 7

Daghan ang nasuko sa padayon nga pagmahal sa presyo samga produktong pagkaon, ilabina sa karneng baboy nga nag-sugod sa Luzon kaniadto pang Disyembre 2020. Sa pinakahulingtaho sa Department of Agriculture (DA), gibanabana nga mikabatna sa ₱380 hangtud ₱420 kada kilo ang presyo sa liempo sa MetroManila, samtang ₱320 hangtud ₱380 usab ang kasim. Layo kaayokini sa gitakdang suggested retail price sa DA nga ₱290 ug ₱260alang sa maong mga produkto.

Gikabalak-ang moabot sa ₱400ang abereyds nga presyo sa kar-neng baboy sa umalabot nga mgasemana tungod sa planong paghu-nong sa pagpadala og suplay sa ba-boy sa Luzon gikan Visayas. Haloskatugbang na kini sa inadlawan sausa ka mamumuo.

Daku ang epekto niini sa kataw-han tungod kay kini ang nag-unangkarne nga ginakonsumo sa mga Pili-pino. Sa abereyds, gibanabanangmokonsumo ang matag Pilipino og15.6 kilo nga karneng baboy matagtuig, mas taas pa sa kalibutanongabereyds nga 14.2 kilo. Samtangnagakonsumo usab ang matag Pili-pino og 12.8 kilo nga karneng ma-nok, ug 3.1 kilo nga karneng baka.

Tungod sa hilabihan ka mahalnga presyo sa karneng baboy, dag-hang Pilipino ang natukmod karonnga mokonsumo na lang og laingproduktong karne. Nag-unang hi-nungdan sa pagsaka sa presyo maoang pagkunhod sa suplay sa baboytungod sa pagkuyanap sa pandem-yang African Swine Fever (ASF) sanasud. Ang ASF usa ka bayrus ngamakatakod sa mga baboy. Wala paybakuna alang niini. Nangamatay angtanang baboy nga natakdan niini.Aron pugngan ang pagkuyanap, gi-napatay dili lang ang mga baboy nganatakdan kundi pati usab ang mgakauban niini sa babuyan o tangkalan.Walay epekto sa tao ang ASF.

Niadto pang sayong bahin sa2020 nahibaloan sa rehimen nga mo-hagba ang produksyon sa karneng ba-boy sa minimum nga 10%. Luyo niini,

walay hinanali nga prog-rama ang Department ofAgriculture (DA) aronsumpuon ang pandemya ug protek-syunan ang lokal nga mga prodyuser.Wala usab kini naggahin og igongpondo alang sa mga apektadong mag-uuma, ilabina sa gagmayng mga mag-uuma nga nag-alima og mga baboy sailang mga tugkaran.

Human ang duha ka tuig ngakadaut sa bayrus, karon pa langnagpatuman ang DA og programaalang sa pagprodyus og mga test kitalang sa ASF. Mokabat sa ₱10 mil-yon ang gigahin alang sa produk-syon niini nga nagkantidad og ₱45kada usa. Karon pa usab kini nag-gahin sa kulang kaayong ₱400 mil-yong pondo alang sa subling pagpa-daghan sa mga baboy.

Sa kasamtangan, gibanabanangkapin 431,000 ka baboy na ang gi-patay sa Pilipinas sukad nga miku-yanap ang bayrus niadtong 2019.Pinakaapektado ang mga nag-alimaog baboy sa Luzon, kung asa anaana sa 4 hangtud 5 ka milyong baboy(53%-67% sa gialimahan) ang walana napuslan. Sa milabayng mga bu-lan, anaa sa 200,000 ka baboy naang gihatud sa Luzon gikan sa Vi-sayas (Cebu) ug Mindanao (Gen.Santos City) aron hulipan ang kani-hit sa suplay.

Imbes nga ipabarog ang lokalnga produksyon, gianunsyo na hi-nuon sa DA niadtong Enero 8 angplano sa rehimen nga ipadayon angingon niining kahimtang sa pagsup-lay sa karne padulong sa Luzon. Dili

Sobrang pagsaka sa presyosa karneng baboy

niini maresolba ang kanihit sa sup-lay ug posibleng magresulta pa sapagsaka sa presyo sa mga eryangtinubdan sa dagkung bolyum.

Mas grabe pa, gigamit sa ahen-sya ang kanihit sa suplay aron ib-welo ang importasyon dili lamang sakarneng baboy, apan lakip na usabsa karneng manok ug baka. Niad-tong milabayng tuig, nag-import angnasud og 895 milyong kilo nga kar-ne, kadaghanan (45%) karneng ma-nok. Kumpara sa 2019, misaka og18% ang bolyum sa giangkat ngamanok sa 2020. Misaka usab ang sakarneng baka (45%) ug karneng ka-baw (10%). Kadaghan sa importednga karne ang ginagamit sapagprodyus sa mga giprosesongproduktong karne sama sa delata,hotdog, corned beef ug uban pa ngamitaas ang demand sa panahon sapandemya. Pinakadakung bahin samga giimport naggikan sa US.

Sama sa nangagi, dugang im-portasyon ang tubag sa DA sa kani-hit sa suplay sa karneng baboy. Pla-no niining triplehon ang iimport ngakarneng baboy sa 2021, luyo sagrabe ka mahal nga presyo niini sapangkalibutang merkado.

Nagpasidaan na usab ang mgamangingisda ug mga negosyante samanukan sa posibleng pagsaka sapresyo sa ilang mga produkto tu-ngod sa pagpaling karon sa mgakonsyumer sa isda ug karneng ma-nok.

Sityo Nahigit, Barangay Bulonay,Impasug-ong, Bukidnon niadtongEnero 16. Sa wala pa kini nahagsa,num ka beses nga nagtuyok-tuyokang maong helikopter nga nagmoni-tor sa palibot ug nagdeliber og sup-lay sa nag-operasyong mga sundalosa mga utlanan sa Misamis Oriental,Agusan del Sur ug Bukidnon. Tungodniini, gimando sa Departmet of Na-tional Defense ang temporaryongpagpahunong sa paggamit sa mgaHuey nga helikopter.

Enero 21 , 2021 ANG BAYAN8

MIKABAT SA KAPIN tulo ka semana ayha gihatag sa pamilya ang pa-tayng lawas ni Vilma Salabao, unyonistang lakip sa gimasaker sa pulis ugmga ginsakpan sa 2nd ID sa usa ka manggahan sa Sityo Malalim, Bara-ngay San Jose, Baras, Rizal niadtong Disyembre 17, 2020.

Lakip usab sa mga biktima sa maong masaker silang Carlito Zonio,bininlan ug nangulong upisyal sa seguridad sa manggahan; manag-ig-agaw nga silang Jonathan ug Niño Alberga, mga gwardya; ug si WesleyObmerga. Adunay tuberkulosis ug sakit sa kidni si Obmerga, samtangadunay kanser si Salabao. Giila ang mga biktima isip Baras 5.

Sa imbestigasyon sa Karapatan-Southern Tagalog, adunay mga ti-mailhan sa grabeng tortyur ang mga patayng lawas sa mga biktima.

Human ang mangilngig nga krimen, nagtanum og mga ebidensyangpusil ug eksplusibo ang mga pasista aron pagawasong mga myembrosila sa Bagong Hukbong Bayan (BHB). Unang gibalita sa 2nd ID sa pag-pangulo ni Lt. Gen. Antonio Parlade, Jr. nga mga kolektor kuno sa re-bolusyonaryong buhis ang mga biktima, ug napatay dihang misukol.Human ang pipila ka semana, gisulti usab ni Sec. Eduardo Año sa De-partment of Local and Interior Government nga mga partisano kunoang mga biktima.

Pagpamatay. Gipatay sa Philippine National Police (PNP)-CamarinesSur si Aldren Lagdaan Enriquez, aktibong myembro sa Camarines SurPeople's Organization nga gipasanginlang myembro sa BHB niadtongEnero 6 sa Barangay Sagrada, Iriga City. Gisulod sa 30 ka pulis ang iyangbalay ug walay kaluoy siyang gipusil atubangan sa iyang duha ka batanganak.

Gipatay usab sa PNP-Region 5 si Eddie Barcoma Belludo sa Sityo Ca-menorial, Barangay Banquerohan, Legazpi City niadtong Enero 11. Gia-kusahan siyang myembro sa hukbong bayan ug gitamnan og ebidensyangpusil ug eksplusibo.

Pagpamig-ot. Gipasakahan sa gama-gamang kasong pagpatay siWindel Bolinget, lider sa Cordillera Peoples Alliance (CPA) subay sa pa-sangil sa usa ka pulis sa Tagum City, Davao Del Norte. Giakusahan siyaug ang siyam pang indibidwal sa pagpatay kang Garito Tiklonay Maliba-to, myembro sa grupong Lumad nga Karadyawan, niadtong Marso 2018.Gipatay si Malibato sa paramilitar nga Alamara.

Iligal nga pag-aresto. Giaresto silang Ruel Custodio ug RubenEstocado, parehong mag-uuma sa kalubihan nga myembro sa Coco LevyFunds Ibalik Sa Amin, sa giusang pwersa sa mga pulis ug sundalo sa201st IBde sa Barangay Zone 3, Poblacion, Atimonan, Quezon niadtongDisyembre 26. Giakusahan silang mga myembro sa BHB ug gitamnan ogmga pusil ug eksplusibo. Wala sila gitugutang maduaw sa ilang mga pa-milya.

Pagdagit. Wala pa gihapon gipakita ang mag-uumang si AnselmaGarde, 31, sukad nga gidagit siya sa 62nd IB niadtong Enero 17 sa Sit-yo Batong-Buang, Barangay Trinidad, Guihulngan City, Negros Orien-tal.

Sa parehong adlaw, gikanyon ug gibomba sa militar ang bukirongbahin sa mga barangay sa Sandayao, Trinidad, Binobohan, Imelda ugTacpao sa parehong lungsod. Nagresulta kini sa pagbakwit sa 100 ka pa-milya.

Patayng lawas sa unyonista,

gihikaw sa pamilya

Panay. Niadtong Enero 7, pugosnga gipabalik ni Meyor Roberto Palomar sa Tapaz, Capiz ang 500 ka pamilyang Tumandok nga nagbakwit humangiaresto ug gipatay sa mga pulis angilang mga lider niadtong Disyembre 30,2020. Sa inisyal nga taho mikabat na sa300 ang pugos nga gipasurender sa AFPsa Tapaz.

Caloocan City. Gatusan ka mgaresidente sa Caloocan ang miangal human maganunsyo ang DSWD nga kanselado ang proseso sa beripikasyon saikaduhang pagpanghatag sa SocialAmelioration Program sa lugar niadtongEnero 13. Gireklamo usab nila angonline nga sistema sa pagrehistro saDSWD nga Starpay tungod kay daghankaayo kinig ginapangayo nga rekisito ugwalay klaro kung unsaon pagkuha angayuda.

Navotas. Aron hatagag dalan angproyektong reklamasyon sa San Miguelsa Tanza, Navotas, 30 ka pamilyangmangingisda ang gipalayas niadtongEnero 15 sa mga ginsakpan sa San Miguel Corporation tungod kay magsugodna ang konstruksyon sa lugar. Reklamosa mga residente, ginabaha ug delikadoang lugar sa ilang relokasyon. Gibawalan usab sila nga mangisda sa dagat.

Negros. Kapin 7,000 ka pamilyaang apektado sa duha ka magkasunodnga kalit nga pagbaha sa mga lungsodsa Talisay, Silay, Victorias ug EB Magalona sa Negros Occidental niadtongEnero 1 ug Enero 9. Mikabat sa ₱16.5milyon ang kantidad sa naguba ngakabtangan ug panginabuhian.

Cebu City. Nagdeploy ang militarog mga tangke ug mga sundalo sa mgabarangay sa Pasil, Sawang Calero, Suba ug Ermita sa Cebu City niadtongEnero 15. Kahadlok ug kabalaka anggibunga sa daw martial law sa lugar.Tulo ka adlaw nga mipundo ang mgasundalo dinhi.

ANG BAYAN Enero 21 , 2021 9

niini maresolba ang kanihit sa sup-lay ug posibleng magresulta pa sapagsaka sa presyo sa mga eryangtinubdan sa dagkung bolyum.

Mas grabe pa, gigamit sa ahen-sya ang kanihit sa suplay aron ib-welo ang importasyon dili lamang sakarneng baboy, apan lakip na usabsa karneng manok ug baka. Niad-tong milabayng tuig, nag-import angnasud og 895 milyong kilo nga kar-ne, kadaghanan (45%) karneng ma-nok. Kumpara sa 2019, misaka og18% ang bolyum sa giangkat ngamanok sa 2020. Misaka usab ang sakarneng baka (45%) ug karneng ka-baw (10%). Kadaghan sa importednga karne ang ginagamit sapagprodyus sa mga giprosesongproduktong karne sama sa delata,hotdog, corned beef ug uban pa ngamitaas ang demand sa panahon sapandemya. Pinakadakung bahin samga giimport naggikan sa US.

Sama sa nangagi, dugang im-portasyon ang tubag sa DA sa kani-hit sa suplay sa karneng baboy. Pla-no niining triplehon ang iimport ngakarneng baboy sa 2021, luyo sagrabe ka mahal nga presyo niini sapangkalibutang merkado.

Nagpasidaan na usab ang mgamangingisda ug mga negosyante samanukan sa posibleng pagsaka sapresyo sa ilang mga produkto tu-ngod sa pagpaling karon sa mgakonsyumer sa isda ug karneng ma-nok.

Enero 21 , 2021 ANG BAYAN10

Sa ikaduhang higayon, gi-impeach si President Donald Trump sa US sa bo-tohan sa Kongreso niadtong Enero 12, walo ka adlaw ayha siya gipulihanni Joseph Biden sa White House. Si Trump ang pinakaunang presidente sa USnga duha ka beses na-impeach.

Nag-unang unod sa kasong im-peachment batok kang Trump angincitement to insurrection o pagpang-hulhog og insureksyon. Sigon kini sapipila ka semana na niyang pagpakay-lap og mga bakak kalabot sa eleksyonsa Nobyembre 2020 ug sa iyangpamahayag sa usa ka rali niadtongEnero 6 nga nagresulta sa mga “ba-ngis, magun-ubon ug pagpanghulhognga batukan ang estado o awtori-dad).” Ginapunting dinhi ang pakyasnga pag-atake sa mga grupong maki-Trump sa nakalingkod nga Kongresosa US kung asa lima ang napatay ugdaghan ang nasamdan.

Gawas sa nahisgutan nga pa-mahayag, unod usab sa impeachmentang pagsulay ni Trump nga balikta-ron ang resulta sa lokal nga eleksyonsa Georgia. Una nang gipasakahanog impeachment si Trump niadtongDisyembre 2019, apan giabswelto si-ya sa Senado niadtong Enero 2020.

Ang impeachment mipungkaytungod sa krisis sa pulitika ug eko-nomiya sa US nga nagkinaiya sa usasa pinakagrabeng krisis sa pangla-was, paggrabe sa krisis sa pangina-buhian sa katawhang Amerikano ugpaggrabe sa ilang disgusto sakontra-imigrante, rasista ug pasis-tang administrasyon ni Trump.

Pag-atake sa Capitol HillNiadtong Enero 6, giatake sa ka-

pin 2,000 ka tigsuporta ni Trump angseremonyal nga pag-ihap sa mga botonga ginapahigayon sa mga kongresis-ta ug senador sa Capitol Hill (tawagsa mga bilding kung asa ginalunsadang mga sesyon sa Taas ug Ubos ngaKatiguman sa Kongreso sa US). Angpag-ihap sa boto ang ulahing lakangaron madeklara nang midaug si Jo-seph Biden isip presidente sa US.

Kulminasyon ang pag-atake saKongreso sa kapin duha ka bulan ngadili pagdawat ni Trump sa iyang pag-kapildi sa eleksyon. Pasubli-subli angiyang walay basehan nga deklarasyonnga “landslide” ang iyang pagkadaugbisan og layo kaayo ang nahimong re-sulta sa piniliay. Labaw si Biden kani-ya og 7 milyong boto sa kinatibuk-angeleksyon. Layo usab ang pagkadaug niBiden sa botong elektoral—306 saiyang 232.

Pipila ka oras ayha nila sudlonang Kongreso, gihulhogan ni Trumpang iyang mga tigsuporta nga “mag-martsa padulong sa Kongreso” aron“ihunong ang pagpanlimbong” saeleksyon. Pipila kanila ang armado ugnagplano nga "dakpon" ang maabtannilang gipanganlan ni Trump nga mga"traydor sa demokrasya."

Pagtataw sa krisis sa pulitikasa ulahing mga adlaw ni Trump

Sulod sa Kongreso, 100 ka kong-resista ug 13 ka senador ang nagpla-no nga kwestyunon ang mga resultasa boto. Giimbestigahan karon sa USang nahimong papel sa mga kapartidoni Trump nga senador ug kongresistasa planado nga pag-atake.

Palagputon sa unsamang pamaagiGipadayon ang pag-impeach

kang Trump sa Kongreso humanmibalibad si Vice President Pencenga tangtangon siya sa pwesto ga-mit ang Amendment 25 sa Konsti-tusyong US. Ginatugutan sa maongprobisyon nga tangtangon sa mgamyembro sa gabinete ang nakaling-kod nga presidente, sa tabang saKongreso, ug pulihan siya sa iyangbise.

Matud sa mga Democrat, mahi-nungdanong ma-impeach si Trumparon magsilbi kining pananglitanalang sa mosunod nga mga kaso ugaron bawalan siyang modagan sa2024 sa unsamang pwesto sa gub-yerno. Ginadebatehan pa kung paga-taralon ba ang kaso batok kangTrump sa bag-ong molingkod nga se-nado.

Sa katapusan sa iyang termino,isa-isa nang midistansya ang mgaupisyal, negosyante ug uba pang mgakapartido ni Trump sa iyang admi-nistrasyon. Daghan nang myembrosa iyang gabinete ang nagluwat sapwesto.

Daghan nang mga kumpanyaang miatras sa ilang mga donasyonsa partidong Republican. Ayha paniini, gipapha na sa mga higantengkumpanyang social media (Facebo-ok, Twitter ug Instagram) ang mgaaccount ni Trump nga dugay na ni-yang ginagamit aron sulsulan angiyang mga tigsuporta ug magpa-kaylap og disimpormasyon.

Niadtong buntag sa Enero 20,kaadlawon sa Pilipinas, nanumpa naisip ika-46 nga presidente sa US siBiden, ug nahuman na ang pagharini Trump.