Upload
diep-nguyen
View
22
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Hoa Nghiêm Kim sư tử chương
Citation preview
2 | M c lc
Mc lc
Phn dn nhp ...................................................................................................... 4
Hoa Nghim Kim S T Chng ................................................................... 4
Kinh i Tin Phc t, sa mn Php Tng thut ......................................... 5
1. Minh duyn khi ............................................................................................. 7
1- Nghip cm duyn khi .............................................................................. 9
2- A li gia duyn khi ................................................................................... 10
3- Chn nh duyn khi ................................................................................ 10
4- Php gii duyn khi ................................................................................. 10
n li chng mt .......................................................................................... 11
2. Bin sc khng ................................................................................................ 14
n li chng hai............................................................................................ 18
3. c tam tnh .................................................................................................... 24
1- T tnh bin k ............................................................................................ 25
2- T tnh y tha khi ....................................................................................... 26
3- T tnh vin thnh ...................................................................................... 26
n li chng ba ............................................................................................. 26
Tam v tnh ......................................................................................................... 27
4. Hin v tng ................................................................................................. 29
5. Thuyt v sinh ................................................................................................ 31
6. Lun v tc ....................................................................................................... 33
7. Lc thp huyn ................................................................................................ 34
Cnh ca th nht: ng thi c tc tng ng mn .............................. 34
Cnh ca th hai: Ch tng thun tp c c mn................................... 40
Qung Hip T Ti V Ngi ............................................................................ 42
Cnh ca th ba: Nht a Tng Dung Bt ng Mn ........................... 45
Cnh ca th t: Ch Php Tng Tc T Ti Mn ................................ 48
Cnh ca th nm: B Mt n Hin Cu Thnh Mn ............................... 50
Cnh ca th su: Vi T Tng Dung An Lp Mn .................................. 54
Cnh ca th by: Nhn La Vng Cnh Gii Mn .............................. 59
Cnh ca th tm: Thc S Hin Php Sinh Gii Mn ............................. 62
Cnh ca th chn: Thp Th Cch Php D Thnh Mn ......................... 67
Cnh ca th mi: Duy Tm Hi Chuyn Thin Thnh Mn .................... 71
3 | M c lc
Ch Bn Vin Minh C c Mn ................................................................... 72
8. Qut lc tng ................................................................................................ 74
9. Thnh B ................................................................................................... 77
10. Nhp Nit Bn .............................................................................................. 80
11. Hnh tam qun ............................................................................................. 82
Chn Khng qun ........................................................................................... 82
L s v ngi qun ......................................................................................... 83
Chu bin hm dung qun ............................................................................ 84
12. Lun ng gio ............................................................................................... 86
Gio th nht: Ngu php thanh vn gio.................................................... 86
Gio th hai: i tha th gio ...................................................................... 88
Gio th ba: i tha chung gio ................................................................. 89
Gio th t: i tha n gio ..................................................................... 91
Gio th nm: Nht tha vin gio .............................................................. 93
Mi gio ca tng Hoa Nghim .................................................................... 96
1. Ng php cu hu ...................................................................................... 96
a. Thn thnh ha Bt ..................................................................................... 102
b. i tm mt ci ng ....................................................................................... 104
2. Ng v php hu ...................................................................................... 107
3. Php v kh lai ......................................................................................... 122
4. Hin thng gi tht ................................................................................... 122
5. Tc vng chn tht ................................................................................... 127
6. Ch php n danh .................................................................................. 130
7. Nht thit giai khng ................................................................................ 140
8. Chn c bt khng ................................................................................. 140
9. Tng tng cu tuyt............................................................................. 141
10. Vin minh c c .................................................................................... 143
Lun bn v nm gio ..................................................................................... 144
Gio th nht ................................................................................................. 144
Gio th hai ................................................................................................... 144
Gio th ba .................................................................................................... 144
Gio th t ..................................................................................................... 146
Gio th nm ................................................................................................. 148
4 | P h n d n nh p
Phn dn nhp
Hoa Nghim Kim S T Chng
Kim S T Chng l mt tc phm rt ngn ca thy Php Tng
nhng bao hm c gio l ca Kinh Hoa Nghim. Trung Quc c
khong mi tng phi Pht gio, trong c tng Hoa Nghim. Tt
c chng ta u phi nn tm hiu ni dung ca mi tng phi .
Tng phi Hoa Nghim c thnh lp da trn gio l ca kinh Hoa
Nghim, mt kinh i Tha v tng ny xin dng gio l duyn
khi ti mc trn y.
Thy Php Tng l t th ba ca tng Hoa Nghim, Php Tng c
ngha l kho tng ca chnh php. T th hai l thy Tr Nghim.
Trn thy Tr Nghim l thy Thun, s t ca tng Hoa Nghim.
Sau t Php Tng c t Trng Qun v sau t Trng Qun c t Tng
Mt. l nm v t ca tng Hoa Nghim gi l Hoa Nghim Ng
T. Tng Hoa Nghim tha hng nhiu gio l ca cc ngi M
Minh v Long Th nn c khi ngi ta nhn hai ngi ny l hai v t
u tin, trc thy Thun. Nhng k tht tng Hoa Nghim ch
c nm v t.
Cc thy ngy xa rt gii. Thy Ngha Tnh i n v v c vua
ng khuyn khch lp mt trung tm dch thut kinh in t ting
Phn ra ch Hn. Thy Huyn Trang cng vy. Sau chuyn i n
v hai thy u c vit hi k v thnh lp nhng trung tm dch
thut dch kinh t ting Phn sang ch Hn. Thy Php Tng c
tham gia vo trung tm dch thut ca thy Ngha Tnh. Thy Php
Tng dch rt nhiu kinh ra ch Hn nh kinh Hoa Nghim, kinh
Lng Gi v hng chc b kinh khc.
Thy Php Tng cng l ngi gc Khng C (Sogdian) nh thy
Tng Hi. Cha ng t nc Khng C di c qua Trung Quc. C th
gi thy l Khng Php Tng nh ta gi thy Tng Hi l Khng
Tng Hi vy. Thy bit ting Ty Tng, ting Phn v cc th ting
khc. Thy rt thng minh.
5 | P h n d n nh p
Thy Php Tng sinh nm 643 v tch nm 712. Thy sng n 70 tui.
Thy nh hn thy Huyn Trang 41 tui. Thy Huyn Trang sinh
nm 602 v tch nm 664. Nm thy Huyn Trang tch thy Php
Tng mi c 21 tui, lc thy cha i xut gia nhng theo hc
vi thy Tr Nghim. Ti nm 28 tui, c l khng c duyn c trc
tip lm t thy Tr Nghim nn khi xut gia th thy Php Tng
lm t thy Bt Trn.
Tuy l t th ba nhng phi ni l thy Php Tng c cng nhiu nht
trong s nghip thnh lp Tng Hoa Nghim. Thy h thng ha
gio l Hoa Nghim mt cch rt thng minh. Thy ging kinh
Hoa Nghim ti ba mi ln.
Mt hm hong hu V Tc Thin mi thy vo cung, b rt thch
nghe thy thuyt php. Hm thy ging v kinh Hoa Nghim.
Thy trong cung c mt con s t bng vng, thy cm ln v ly n
lm v d ging v gio l Hoa Nghim cho hong hu nghe. Sau
bui ging thy v cha v ghi chp li nhng iu mnh ging. V
l tc phm m mnh s hc hm nay: Hoa Nghim Kim S T
Chng.
Kinh i Tin Phc t, sa mn Php Tng thut
Kinh y l kinh Trng An i ng. i Tin Phc t l ni
c tr ca thy Php Tng v thy cng tch ti y. Sa mn l
ting gi nhng v tu s. Ngy xa ngi ta gi c Thch Ca l sa
mn Gautama. Sa mn, ting Phn l sramana, c ngha l bn tng,
mt ng thy tu khim nhng.
Thut c ngha l k li. Thut l mt ch rt l khim nhng. Thut
khc vi tc. Tc c ngha l sng tc. Ngi xa rt l khim nhng,
s khim nhng c din t bng cu: thut nhi bt tc. Cu
c ngha l thy sng tc rt nhiu nhng thy ch ni y l ca
Bt, ca t, ca thy mnh, cn thy ch lp li ch khng t lm ra.
l tnh khim nhng ca nhng nh tr thc ngy xa. Tc gi l
ngi to ra, cn thut gi l ngi k li. Thy Php Tng dng
6 | P h n d n nh p
cu sa mn Php Tng thut, ch sa mn l mt danh t khim nhng
m ch thut cng l danh t khim nhng. Khi nghe ngi no ni
ging khim nhng th ta bit ngi gii. Cn khi nghe ngi
no ni kiu ba hoa ta bit ngi cha gii. Ba hoa l khoe khoang.
Trong i Tng Hn c hai nh ch gii, mt trong hai v l Vn
Gian (c ngha l trong my). Bn ch gii ca thy Vn Gian mang s
1180 trong i Tng. y chng ta khng s dng bn ch gii ca
hai thy i trc. Chng ta i trc tip vo nguyn vn.
7 | 1 . M in h d u yn kh i
1. Minh duyn khi (Lm sng t l duyn khi)
Minh duyn khi
V kim v t tnh, ty cng xo
tng duyn, toi hu s t
tng khi; khi n th duyn,
c danh duyn khi.
Lm sng t l duyn khi
Vng khng c t tnh, nh c th
kho m tng s t sinh khi. S
sinh khi y s d c c l do
nhn duyn nn gi n l duyn
khi.
Chng ta c bn dch bng ting anh ca ng Wing-Tsit Chan, mt
hc gi ngi Trung Quc. Bn ting Anh ny c tn l A source book
in Chinese philosophy do Princeton University Press xut bn nm 1963.
Gio s Chan tng l gio s trit hc ti Chatham College
Pittsburg, tiu bang Pennsylvania v l gio s v vn ho v trit hc
Trung quc Darmouth College, Hannover, New Hampshire. Trc
ng tt nghip ti i hc Lnh Nam Trung quc v c bng
tin s ti Harvard University. ng bt u ging dy M nm 1929.
ng tch ri.
Duyn khi l s sinh khi ca cc php ty trn iu kin. Duyn
ting Anh dch l condition, khi l sinh khi, cng c th dch l birth
hay production. Trong bn ting Anh ca gio s Chan, duyn khi
c dch l things arise through causation. Nu dch ra ting Php
th c th dng ch la gense conditionne, lapparition conditionne
hay la gnration conditionne.
V d nh mt bng hoa, nh ht ging, nh ma, nh nng, nh
t... m bng hoa sinh khi ra. Nh c nhng iu kin m sinh khi
th gi l conditioned arising (nh duyn m khi). Chng ta c th
dng mt ch khc hay hn thay cho ch sinh khi nh ch biu
hin (manifestation, la manifestation conditionne).
Vng khng c t tnh, nh c iu kin l th kho m c tng s t sinh
khi. Chng ta nn bit rng con s t thy Php Tng cm trn tay
8 | 1 . M in h d u yn kh i
thuyt php l mt v d thi. Thy dng hai hnh nh ni chuyn
l vng v s t, thm vo l ng th. Trong s lin h gia vng
v s t c ng th chen v trong . Nu khng c ng th th vng
khng bao gi thnh s t.
Vng chnh n khng c t tnh, nh iu kin c th gii mi c
tng s t hin ra. S c mt ca s t ch do duyn m thi, khng
duyn th khng c s t. gi l duyn khi.
Trong on ny, chnh nh ng th nn tng s t mi hin. Nh
qun st nn chng ta mi thy vng trong tng s t. Nu khng
c s t th lm sao thy c vng. Khng thy sng th lm sao
thy nc? Ni ti duyn sinh ta thy c hai loi: ng th l duyn
khi, vng l tnh khi. Tnh cng l mt loi duyn.
By gi chng ta dng mt v d khc l nc v sng. Gia nc v
sng cng c mt lin h nh l gia vng v s t. S lin h l
anh chng gi. Nu gi khng can thip vo th lm g c sng ni ln
cho chng ta thy. y cng vy, nu khng c ng th kho th
lm sao c c con s t. Qua , chng ta thy c ba iu kin:
1. Vng tng trng cho bn th, nn tng ca nhng hin tng
(base ontologique, ontological ground). Cng nh nc l nn
tng ca sng th vng l nn tng ca s t. Nu khng biu
hin ra s t th vng biu hin ra ci g? N c th biu hin ra
i bng tai, chic vng hoc dy chuyn.
Vng cng nh chn nh, nh bn th, l nn tng cho nhng
hin tng pht khi. Nu khng c s can thip ca ng th th
chng ta khng thy c s t, i bng tai..., khng thy
c vng, cng nh nu khng c s can thip ca gi th
khng thy c s lin h gia nc v sng.
2. S t tng trng cho th gii hin tng (phenomenal world),
hin tng gii. Trong khi hc bi ny ta phi bit con s t
vng thy Php Tng cm trn tay ch l mt v d. Chng ta
ng nn kt vo v d.
9 | 1 . M in h d u yn kh i
Vng khng c t tnh, nhng con s t th c c, c khng, c
p, c xu. t sng th c xung, c ln, c cao, c thp,
nhng nc th khng c tnh . S t, bng tai, dy chuyn...,
c ln, c nh, c p, c xu. Nhng vng th vt thot nhng
ci , khng nh, khng to, khng p, khng xu. Chng ta
khng th ni g v vng v vng l v tnh. Nh khng c t
tnh nn mi c ra c nhng hin tng trn th gii (th gii
hin tng). Hin tng l phenomena.
3. ng th tng trng cho duyn, cho iu kin. Nh c iu kin
th kho m c tng s t sinh khi.
Chng ta c th ni n bn gio l v duyn khi:
1- Nghip cm duyn khi
(conditioned arising from Karma)
Nghip l hnh ng, nhng hnh ng thin, c, p, xu ca mnh.
Chnh nhng hnh ng a ti s c mt ca mnh v ca hon
cnh ca mnh. Nghip cm duyn khi l conditioned arising from
Karma. Nghip cm duyn khi a ti chnh bo v y bo. Chnh
bo l con ngi, l ng un ca mnh. Y bo l hon cnh ca mnh.
l li gii thch ca cc tng phi Tiu tha.
Sau khi Bt nhp dit khong 140 nm th c nhng tng phi khc
nhau ra i. Thi gian gi l thi gian o Bt B phi. Trc
c o Bt Nguyn th v sau l o Bt i tha. o Bt
Nguyn th a ti o Bt B phi ri o Bt B phi a ti o
Bt i tha. C tin trnh, c s pht trin ca s tm ti, s hc hi,
ging nh trong khoa hc vy.
i vi o Bt B phi, nh phi Hu b, th duyn khi quan
trng nht l nghip cm. Do nghip cm a ti qu bo gi l
Nghip cm duyn khi.
10 | 1 . M in h d u yn kh i
2- A li gia duyn khi
(conditioned arising from the store of conciousness).
Khi bt u i sang o Bt i tha th Php tng tng dy v
Duy Thc hay Duy Biu, ch trng :
T A li gia thc ht ging chn mui v biu hin ra thnh chnh bo
v y bo. Chng ta c th thy c s tip tc v khng tri chng
nhau ca Nghip cm duyn khi n A li gia duyn khi. A li
gia duyn khi chng ta c mt ci nhn khc rng hn, vy thi. V A
li gia cng l nghip, A li gia c nhng ht ging (chng t), ri ty
theo nhng ht ging pht trin, c ti tm nh th no m
chng ta c nghip. Duyn khi cn c trn A li gia, trn nghip m
pht khi ra chnh bo v y bo.
3- Chn nh duyn khi
(conditioned arising from suchness)
Chn nh l thc ti cn bn, l nn tng, l bn th (ontological
ground). Cng nh nc l nn tng ca sng hay vng l nn tng
ca s t. Chn nh l thc ti t thn. Chng ta khng th ni nc
cao hay thp, ln hay nh, c hay khng, cn hay mt c. Cng
nh cc t sng sinh khi t nc, th gii hin tng pht khi t
chn nh. Bt u chng ta c nim v tnh khi tc l, t bn th
(ontological ground) pht khi ra hin tng (phenomena).
4- Php gii duyn khi
(conditioned arising from the realm of the Dharma)
Php gii duyn khi hon ton ng trn phng din hin tng
m ni. Php gii, ting Anh l the realm of Phenomena, tc l th gii
ca cc php. Cc php nng vo nhau m c.
Tm li, duyn khi c t nht l bn loi: Nghip cm duyn khi, A
li gia duyn khi, Tnh duyn khi v Php gii duyn khi.
11 | 1 . M in h d u yn kh i
Tt c cc ci hp thnh mt ci v mt ci cha ng tt c cc ci.
l gio l ca kinh Hoa Nghim. Trong gio l Hoa Nghim,
ngi ta phn bit ra L v S. L l th gii ca bn th (bn th gii)
v S l th gii ca hin tng (hin tng gii).
Chng ta thy u tin l quan nim v nghip khi, th hai l thc
khi, th ba l tnh khi v th t l php gii duyn khi. l qu
trnh pht trin ca t tng Pht gio.
n li chng mt
Trc ht mnh phi nh s t vng l mt v d. Mt v d th lun
lun c khuyt im. C v d ny hay hn v d kia ch ny nhng
d hn v d kia ch khc. Thay v dng s t vng th ti dng v
d m my, hi nc. Trong khi nghe ging v m my s gip
cho qu v hiu r hn v con s t vng.
Vng tng trng cho l, ting Anh l principle. Nhng chng ta
cng c th dch l l nn tng, l bn th (ontological ground). Vng
tng trng cho th tnh (nature, substance), cho bn mn (ultimate
dimension) hay chn nh (suchness). C khi gi l l tnh. L y l
l nhn duyn hay l duyn khi (principle of conditioned arising).
Khi ni n tnh, chng ta c cm tng l mt cht liu cn bn.
Nhng y tnh c ngha l nguyn tc cn bn. L nhn duyn l
mt nguyn tc cn bn ch khng phi l mt cht liu.
Khi ni ti vng chng ta ngh l mt cht liu, k tht vng l mt
ci l, l mt cn bn trn pht hin ra s t. Vng y i din
cho khng, nhng khng phi l khng i vi c. Khng ny l khng
trong Tm Kinh Bt Nh, l ci vt ra ngoi ci c v ci khng.
S t i din cho ng v php tc l nhng hin tng chng ta c
th tip xc c nh m my, bng hoa, con s t, con ngi, ng
Nguyn vn A, b Trn th B (les hommes, les choses).
Th kho l mt trong nhng duyn (iu kin). Vng cng l mt
loi duyn, v t th vng m sinh ra s t. T nc m dy sng l
12 | 1 . M in h d u yn kh i
duyn theo chiu ng (vertical). Nc tng trng cho th. l s
lin h Tnh - Tng. Sng l tng, nc l tnh, loi duyn khi
gi l tnh khi (arising from nature, arising from suchness, arising
from the ultimate dimension). Tng ng vi vng l nc. Da
trn nc m c sng nh da trn vng m c s t. Nc ch cho
php thi, chnh gi thi lm cho sng biu hin. Gi l mt iu kin
chiu ngang. Nu c vng m khng c ng th kho th lm g c con
s t? Nu nc m khng c gi th lm g c sng? Sng cng l
mt loi duyn. Sng ny x lm thnh sng khc. Chnh s x y
nhau ca cc sng lm ra sng, l lin h chiu ngang. cng l
duyn khi, chng ta tm gi l tng khi.
Tnh l th tnh (numena), tng l hin tng (phenomena). Chng
ta c hai cch i ti vn : mt l tnh khi (numenal approach),
hai l tng khi (phenomenal approach). Cc sng x y nhau,
gip nhau sinh khi, l tng khi. ng phng din hin
tng (tch mn) th ci ny gip lm ra ci kia, l lin h chiu
ngang hay lin h mt phng. Nc u c nh lm ra sng, ch c
sng ny lm ra sng kia. Th kho l mt duyn lm thnh s t
nhng vng cng l mt duyn lm ra s t. Duyn vng thuc v
tnh, duyn th thuc v tng.
Chng ta c hai loi duyn: Tnh khi (une approche ontologique) v
tng khi (une approche phnomnologique). Con s t l sng,
vng l nc. Th kho v gi l nhng duyn chiu ngang trn mt
tch mn gip nhau m sinh khi (tng khi). Nc v vng l loi
duyn lm ch ta c sinh khi (tnh khi). Mt bn l chiu
ngang, vn vt nng nhau m lm thnh nhau. Mt bn l chiu dc
tc l vn vt c mt nn tng, nn tng tm ngay trong vn vt,
khng th tm c ngoi vn vt. Cng nh trong v d nc vi
sng, phi nhn vo sng mi thy nc, vt sng i th khng th
thy c nc. Nn tng ca sng nm trong sng m khng nm
ngoi sng. Tuy nc l nn tng ca sng nhng tm nc ngoi
sng khng c cng nh chng ta khng th tm c tm bn
mn ngoi tch mn.
13 | 1 . M in h d u yn kh i
Ti vit li cu ny, cng nhng cu trc khc cho d hiu hn:
Lm sng t l duyn khi
Nh duyn th kho m tng s t xut hin t vng. l duyn khi.
S t khng c mt ngoi vng cng nh vng khng c mt ngoi s t.
S t khng c t tnh ring bit, vng cng khng c t tnh ring bit.
Chng ta thy r rng c hai duyn: duyn th kho v duyn vng.
Duyn th kho l iu kin chiu ngang, cn duyn vng l iu
kin chiu dc. Duyn th kho ng v mt hin tng, duyn vng
ng v mt bn th, mt bn l tng khi cn mt bn l tnh khi.
Vy th duyn c hai chiu: tng khi v tnh khi. Khng c tng
khi th khng thnh m thiu tnh khi cng khng thnh. Khng c
gi th khng c sng m khng c nc cng khng c sng. S t
khng c mt ngoi vng m vng cng khng c mt ngoi s t.
y l ch ngha mi, v trong nguyn vn thy Php Tng vit: V
kim v t tnh (bi v vng khng c t tnh), th qu trit hc, kh
hiu, v c danh t chuyn mn. Chng ta ni: Vng khng c s c
mt ring (gold does not have a separated existence). Nh vy th d
hiu hn l ni vng khng c t tnh.
Trong v d bng hoa, chng ta thy c nhng iu kin lm thnh
bng hoa nh nng, ma, phn bn, mt tri. Hoa c mt ch
khng phi khng c mt, nhng hoa khng phi c mt ring bit
ngoi nhng iu kin lm ra n. Nguyn vn ch Hn vit Kim v t
tnh (vng khng c t tnh ring bit), trong vn mi chng ta ni:
Vng khng c mt ngoi s t. Nu vng khng c mt ngoi s t th
s t cng khng c mt ngoi vng. Nu nc khng c mt ngoi
sng th sng cng khng c mt ngoi nc. gi l khng c t
tnh. Ti dch l khng c mt ring bit ngoi nhng iu kin. Hoa
khng c mt ring bit ngoi nhng iu kin lm ra hoa. V hoa
khng c t tnh nn ni n l khng. Khng khng c ngha l khng
c m l khng c t tnh ring bit, khng c mt ring bit (no
separate existence), (pas dexistence spare). Khng l c nhng
khng c ring ngoi nhng iu kin.
14 | 2 . B in sc kh n g
2. Bin sc khng (Bin minh v sc khng)
Bin sc khng
V s t tng h, duy th chn
kim. S t bt hu, kim th bt
v, c danh sc khng. Hu
phc khng v t tng, c
sc d minh, bt ngi huyn
hu, danh vi sc khng.
Bin minh v sc khng
Tng s t l h vng, ch c vng
l tht. S t l bt hu, cn vng
l bt v cho nn gi l sc khng.
Khng l khng c t tnh, nh sc
m c thy r, khng b ngn
ngi bi huyn hu ca sc nn gi
l sc khng.
y chng ta bt u thy gio l v tng. Ch sc khng y nn
dch l Form is Emptiness. C hai nim dung thng: c v khng.
Nu khng qun chiu th ta s b kt vo hai nim c v khng
y, rt ngy th, rt bun ci. Nu qun chiu th ta s c ci nhn
v c v khng rt khc. C l c gi v khng cng l khng gi. Khi
ta thy c ci c gi v ci khng gi th ta cng thy c ci c tht
v ci khng tht. Ci c gi gi l huyn hu v ci khng gi gi l on
khng, tc l ci khng ngc li vi ci c. Ci c tht gi l diu hu
v ci khng tht gi l chn khng. Ta khng b ci khng (ngc vi
ci c) ngy th giam hm na.
V d nh khi coi TV, chng ta thy r l c ngi, c ng tc, c
khc, c ci, v chng ta c th ci v khc theo ngi trn mn
hnh TV. Nhng ngi, nhng ng tc trn mn hnh l c nhng c
mt cch o. Chng ta ti bt tay nhng ngi khng c, mi
nhng ngi ung nc khng c. N c nhng l c o (une
existence virtuelle). Ni Lng Hng a ch: "Meyrac, Loubs-
Bernac, France", th l mt a ch c tht. Chng ta li xe theo ch
dn trn bn th c th ti a ch c. Nhng mun li xe ti
www.plumvillage.org th khng bao gi ti c, v y l mt a
ch o.
15 | 2 . B in sc kh n g
Vy th ci ta hay danh t hoa cng vy. Khi ht ging, m my, mt
tri, i a ti vi nhau lm pht hin ra hoa th hoa l mt ci
g o, l mt tn gi. Ngoi nhng duyn ti vi nhau lm biu
hin ra hoa th khng tm c mt bng hoa ring bit. S c mt
ca hoa nm ngoi nhng iu kin, l mt ci o khng th c
c. Vy th nhng ci m ta gi l hoa, l my hay l gi u l
nhng ci o, khng th nm bt c. Khng nm bt c, trong
o Pht gi l bt kh c. i khi chng ta tng l nm bt c
nhng tht ra l khng nm bt c. V vy bn cht ca cc php l
khng nn gi l sc tc th khng.
Sc tc th khng c ngha l nhng ci mnh tin l c tht, tht ra n l
gi, l huyn hu, l khng. Khng y vt thot ci khng
thng nn gi l chn khng. Chn khng lm nn tng cho huyn
hu cng nh vng lm nn tng cho s t. Vng khng phi l
khng c.
Khng l khng c t tnh, nh sc m thy c r, khng b ngn
ngi bi ci huyn hu ca sc nn gi l sc khng. Chnh nh quan
st sc m ta thy c khng, i tm khng ngoi sc th khng c.
Cng nh nh c sng m ta nhn din c s c mt ca nc.
Nu khng c sng th i tm nc lm sao c? Tuy sng l huyn
hu, l gi hu, nhng nh sng m ta nhn din ra c s c mt
ca nc. Ngoi th gii hin tng ta khng th no thy c th
gii bn th. Vt b tch mn th ta khng th no tm thy bn mn.
Con s t thy Php Tng ang cm trn tay l con s t vng, nu
s t khng c th lm g ta thy c vng? Nh hin tng gii
m ta thy bn th gii. Nh nhng t sng m ta thy nc. Nc
khng c t tnh, nh c sng m ta thy c nc. Vng khng c
t tnh, nh con s t m ta thy c vng.
Trong on th hai chng ta thy c ngha ca on th nht. Nh
hin tng gii h o m ta bit bn th gii c . Nh c tng s
t h vng m ta thy c cht vng. Nh c sc (form) m ta bit
c khng (emptiness). Nu khng c sc lm sao ta bit c khng?
16 | 2 . B in sc kh n g
Khng y l Nit Bn, l thc ti ti hu vt ra ngoi nim c v
khng.
Trong truyn thng C c gio ngi ta dng ch Thng . C
nhng nh thn hc ni: Thng l nn tng ca hin hu (God is
the ground of everything). H ni n mt ci g rt tng t vi ci
khng, nn tng ca tt c ci hu. Khng khng c ngha l khng c
mt ca hin hu nhng tt c u c mt mt cch o. Khng l
khng c cng khng khng. N khng c cng khng khng nn mi
tht l khng, gi l chn khng. Ci ngc li vi ci c khng phi
l chn khng. Chn khng l nn tng ca vn php, n vt thot
nim c v khng thng thng.
i ti mc cao nht th Thng khng phi c cng khng phi
khng. Ni Thng c cng sai m ni Thng khng cng sai.
Nu hiu nh vy th Thng l Nit Bn, l nn tng ca mi
hin tng. Nit Bn l khng c cng khng khng, khng sinh cng
khng dit, khng ti cng khng i. Nit Bn l nn tng ca tt c
cc ci m ta cho l c sinh c dit, c ti c i, c c c khng.
nim chn khng v diu hu gip cho chng ta nhiu lm. Ci c ny
(diu hu) khng phi l ci c m ta thng ni ti tc l gi hu.
Ci khng ny (chn khng) khng phi l ci khng m ta thng
ni ti tc l on khng.
Tng s t l h vng, ch c vng l tht. S t l ci c h vng,
vng l ci khng chn tht. S t l bt hu cn kim th l bt v.
Hin tng gii l h o trong khi bn th gii l c tht.
Khoa hc c ni ti mt cht gi l H2O. Trong khng kh ta th c
hi nc m ta khng thy c. Khi hi nc trong khng kh va
chm vi nhng lung kh lnh th t nhin ta thy c n di
hnh thc ca nhng m sng m hay nhng m my. m my
trn tri nhiu khi cng bin thnh hi nc tr li. m my c
lm bng nhng git nc rt nh, ch ln 0,02 mm. C khi my
c lm bng nhng ht nc rt nh. Khi c s vn ng trong
m my th nhng git nc va chm nhau thnh nhng ht ln
17 | 2 . B in sc kh n g
hn v rt xung. Nu khi rt xung m gp phi hi nng th ht
nc tr thnh hi nc tr li, c i xung i ln nh vy. Nu c
iu kin thun li th hi nc tr thnh ma, ma hay tuyt.
Hi nc, sng m, m my, tuyt hay ma l hin tng gii.
Nhng th l huyn hu, ci tht l H2O.
Lm sao ta bit c vng? Bit c vng l ti nh ta nhn con s
t. Lm sao ta bit c H2O? Ti v quan st hi nc, my m v
tuyt cho nn ta bit c H2O. H2O khng phi l c hay khng, nh
hay nng, cng hay mm. Nc th cng, nc lng th mm, my
th nh, nc th nng. H2O khng c nhng c tnh . Nhng
t H2O sinh ra nhng ci c c tnh nh mm, cng, cao, thp, c,
khng.
H2O v m my, nc v sng, vng v con s t... l lin h gia
hin tng gii v bn th gii l nh vy.
Ci khng y tng ng vi H2O. H2O khng phi l sng m,
hi nc, my, ma hay tuyt. Nhng nu khng c hi nc, sng
m, my, ma hay tuyt th lm sao nhn din c s c mt ca
H2O. Nn tng khng c t tnh, nh hin tng gii (sc) m ta bit
c n c . Nhng ci o c mt di nhiu hnh thc nhng n
khng ngn cn ta thy c nn tng ca tt c hin hu, cho nn
gi l sc khng.
Hi nc l H2O, H2O l hi nc. My l H2O, H2O l my. Sc tc
th khng, khng tc th sc. Tuy rng m my khng phi l H2O
nhng hai ci l nhau. Tng s t l h vng, ch c vng l tht. Tt
c nhng g mnh thy trong th gii hin tng u l o, khng c
tht (une existence virtuelle). Nhn cho su, cho k, mnh thy c
bn cht, thy c t tnh m t ci o c pht hin ra. Nn
tng c gi l khng. Nhng khng y khng c ngha l s
khng c mt (on khng) hay s ngc li ca ci o. Ci khng y,
nn tng ca nhng ci o, ta s khng nhn din c nu ta khng
qun st nhng ci o. Tuy nhn y cng thy nhng ci o nhng
18 | 2 . B in sc kh n g
chng khng lm chng ngi cho ci khng, cho nn qun st ci o
su sc th ta thy c ci khng.
Lng Mai hay ni n bn mn v tch mn. Nhn vo tch mn mnh
nhn din s c mt ca bn mn. Nu ling tch mn i th bn mn
khng cn na. Nu ni con s t l huyn, ling n i th s khng
cn vng na. Chnh nh con s t m ta thy vng. Con s t l
huyn hu. i sang on th ba th chng ta s hiu thm na.
n li chng hai
Tng s t l h vng, ci c tht l vng. S t khng tht c (bt
hu), cht vng khng phi l khng (bt v). Bt hu i vi bt v,
khng phi ngc vi bt v. ng v phng din hin tng n l
bt hu nhng v phng din bn th n l bt v.
Thm na, khng khng c t tnh ring bit. Chnh nh sc m mnh
thy khng. Nh th gii hin tng m mnh thy th gii bn th,
nh c sinh dit m mnh thy c Nit Bn. Nu khng nhn sinh
dit th khng thy c Nit Bn. Ngoi my m, sng, tuyt th
lm g c H2O.
Bt ngi huyn hu danh vi sc khng c ngha l: Nhng ci o (sc)
khng che du s c mt ca ci khng, khng phi l i lp vi
khng. S c mt ca hin tng khng phi l s khng c mt ca
bn th. S c mt ca my khng phi l s khng c mt ca H2O.
My l H2O, H2O l my. Th gii hin tng tc l th gii bn th.
Nh th gii hin tng m ta thy c th gii bn th cho nn sc
tc l khng v khng tc l sc. Khi thy c tnh h o ca sc th ta
thy c bn cht ca sc. Khi thy c bn cht ca sc ri th ta
vt thot c nim c khng thng thng.
Theo tc (according to the conventional truth) th tng s t l
c, nhng theo chn th tng s t l khng, bi v s t khng
th c mt c lp ngoi vng. Cho nn khng y l khng c t
tnh ring bit, khng th c mt mt cch c lp. Nu hiu c
ch khng nh vy l hay lm ri.
19 | 2 . B in sc kh n g
Chng ta cng nhn s t l c nhng ci c l gi hu (fictive,
virtuel), l c mt cch o. V d nh mu hng trong bng hoa ny,
ta tng t tnh ca n l mu hng, ta khng nhn th mu hng
cng . Ta tin rng mu hng c mt thc s nh mt thc ti
khch quan.
Nhng theo khoa hc th n khng phi nh vy, ting Phn l neti
(na-iti). Khi nh sng chiu vo bng hoa th c nhng lung nh sng
c ht vo hoa v c nhng lung nh sng b phn chiu li. V
vy ta thy vng, xanh, trng, trong hoa ch tht ra hoa khng
phi vng, xanh, nh vy. nh sng c by mu, by mu c
thu ht phn no, phn cn li b phn chiu tr li cho ta c cm
tng l hoa mu vng, mu xanh, mu trng hay mu . Vng,
xanh, trng, khng phi l s tht khch quan c lp.
Chng ta c cm tng nh hoa c mt ngoi nhng yu t lm ra
hoa, nhng tht s khng phi nh vy. Hoa khng c mt ngoi
nhng iu kin lm ra bng hoa. Bn cht ca hoa chng qua ch l
duyn khi. Hoa c lm bng nhng yu t khng phi hoa. Hoa
c ngha l khng hoa (flower is made only of non-flower elements).
Bn cht ca n l khng. Hoa khng phi l hoa, cho nn hoa mi l
tht l hoa.
Khng khng phi l s khng c mt ca s t m li l th tnh ca
s c mt y. Con s t y vng nhng trng rng s c mt ring
bit ca n. Ngoi vng lm sao c s t c, cho nn khng l nn
tng ca s c mt ca s t. Vy th khng l nn tng, l bn th (la
base ontologique) ca hin tng. y khng phi l on khng
(ngoan khng) m l chn khng. Ci khng m ngi ta thng kt
vo l on khng, tc l ci khng i lp vi ci c. y, con
s t l khng trong khi n ang c mt. Hoa ang khng ch khng
phi khi ho tn ri mi khng, v hoa ang c nhng l c trn nn
tng ca duyn khi, n khng th c mt ring bit c. N c m
ang khng, khng ngay by gi, ting Hn-Vit l ng hu tc
khng.
20 | 2 . B in sc kh n g
Danh t gi hu dng cha bnh cho ngi kt vo ci c, danh t
chn khng dng cha bnh cho ngi chp vo ci khng (ngoan
khng). Chn khng cng khng th c mt ngoi gi hu. Chnh nh
vo gi hu m ta thy c s c mt ca chn khng. Nh vo
tng ca s t m ta thy c s c mt ca vng. Tng s t
khng phi l chng ngi cho vng, do ta ni sc tc th khng.
Thy Long Th c mt cu rt ni ting trong Trung Lun: D hu
khng ngha c, nht thit php c thnh. C ngha l nh c khng lm
nn tng, cho nn cc php mi c th c mt c. Thnh ra khng
khng phi l chng ngi cho s c mt ca vn php m l nn
tng cho tt c cc php. Tuy tng s t h o nhng nh tng h
o (gi hu) m ta thy c khng, tc l bn cht ca vng.
gi l tng tng nhp tnh.
Hu phc Khng v t tng, c Sc d minh. Ting Vit dch l Khng
l khng c t tnh, nh sc m c thy r. Khng v t tng c ngha
l chn khng khng c t tnh, khng c s c mt ring bit ngoi
nhng hin tng. Vng khng th c mt ngoi con s t. Vng
tng trng cho chn khng, khng th c mt ngoi ci gi hu ca
con s t. c sc d minh c ngha l nhn vo hnh dng, sc tng
ca s t m chng ta thy c vng.
Bt ngi huyn hu tc l tng s t khng phi l chng ngi cho
vng. Nhng ci khng tng trng bi vng khng c ngha l s
khng c mt ca s t m chnh l th tnh ca s c mt y. N
khng phi l on khng m l chn khng. Vy s t l vng, vng
l s t. Sc tc l khng, khng tc l sc. Khng l nn tng ca sc,
sc l s biu hin ca khng. S c mt ca sc khng l chng ngi
cho ci khng. Tri li nhn vo sc ta thy c khng, hiu c
khng ri th ta nhn sc l huyn hu.
S t l vng, sng l nc. Vng l s t, nc l sng. By gi
chng ta ni mt cht v m my. Hi nc c trong khng kh
nhng ta khng nhn thy. Khng thy m my nhng ta bit l hi
nc c . Hi nc l mt loi kh ta khng thy c. Sng m,
21 | 2 . B in sc kh n g
my, ma, tuyt, nc th ta nhn thy c. Cht hi c th bin
thnh cht c, cht c c th bin thnh cht lng, cht lng c th
bin thnh hi. Hi nc c th mang hnh thi ca my, sng,
tuyt. Tt c u nng vo mt ci gi l H2O c mt. Nhng
ng mong i tm H2O ngoi nhng ci . H2O khng c s c mt
ring r ngoi nhng yu t k trn. Phn t H2O c hai nguyn t
hydrogne v mt nguyn t oxygne. Mun i tm nhng nguyn t
, ta phi i tm trong nc , hi nc, my, ma, sng, tuyt
cng nh mun i tm vng th ta phi tm trong con s t, trong hoa
tai hay king vng. i tm H2O ngoi sng m, my, ma, tuyt,
nc th khng c.
Trong bi lun ni "vng khng c t tnh" (kim v t tnh) th H2O
cng khng c t tnh, khng c s c mt ring. Mun tm bn mn
ta phi tm ni tch mn, ta phi tm Nit Bn trong sinh t. B sinh t
chy i tm Nit Bn th khng bao gi c c. Cng vy b my,
ma, hi nc v.v i tm H2O th khng bao gi c c.
Khi hi nc hin thnh sng m th ta thy c. Khi l hi nc,
n l H2O; khi l sng m, n cng l H2O. Sng m b nng lm
tr li thnh hi nc, tuy l khng c sng m nhng H2O vn cn
khng mt. Chng ta i n chng ti l v tng. V tng l
khng b kt vo tng, hoc l tng hi nc, hoc tng sng
m hay l tng my. H2O hay vng tng trng cho khng. Tt c
sng m, my, ma, tuyt, nc , s t, bng tai v.v l tng
h vng. Khi khng nhn thy tng na th ta ng ni n l
khng c. Khi nhn k vo, ta s thy H2O. Nhng tng khng c
mt ring bit ngoi H2O nn gi n l khng.
Chng ngi ca on vn ny l nhng danh t bt hu, bt v. V
cch xy dng nn tr thnh kh, tht ra th khng c g kh. Nu
chng ta nm c nhng danh t th nhng ci sau ny rt d.
Khi i thin hnh chng ta ni theo bi k:
Bt l th, Bt l i
Mnh l th, mnh l i [1]
22 | 2 . B in sc kh n g
Khi c Th Tn th th phm cht ca hi th rt cao. Hi th rt
nh, c nim v nh. Ngoi c Th Tn lm g c mt hi th nh
vy? Nu khng c c Th Tn th lm g c mt hi th c phm
cht nh vy? Chnh qua hi th ta thy c s c mt ca c
Th Tn. Nu khng c hi th th lm sao thy c c Th tn.
Tm c Th Tn ngoi hi th l tm mt ci o.
Khi bc i th bc chn ca c Th Tn c phm cht rt cao, c
nhiu vng chi, thnh thi, hnh phc, t do. Chnh trong bc chn
ta nhn din c s c mt ca c Th Tn. i tm c Th Tn
ngoi bc chn, ngoi hi th, ngoi tr tu, t bi th lm g c. c
Th Tn l o. Khi ta ni Bt l th, Bt l i th ta phi thy
c c Th Tn trong hi th, trong bc chn.
Khi ni mnh l th, mnh l i th ta phi qun chiu nh vy. Lm
g c ci mnh ring bit c? Ta c khi thp, c khi cao. Khi thp th
bc chn ca ta khng vng, hp tp, vt chc, hi th ca ta hn
hn; khi cao th bc chn ca ta nh nhng, hi th ca ta du dng.
V vy khi nhn vo bc chn, nhn vo hi th, ta thy c mnh.
Ngoi bc chn, ngoi hi th th lm g c mt ci mnh ring bit,
cho nn ni mnh l th, mnh l i. i tm bn thn ngoi hi th,
ngoi bc chn th lm g c? Gi tr ca mnh l gi tr ca hi th,
ca bc chn. Hi th cng nh nhng, bc chn cng vng chi th
gi tr ca mnh cng cao. Ngoi bc chn, ngoi hi th, ngoi
nhng iu kin th khng c mt ci mnh ring bit. Chng ta i
ti bi k tip:
Ch c th, ch c i
Khng ngi th, khng ngi i
Nu ta tng tng ra mt c Th Tn ngoi nm un , ngoi s
gio ha, ngoi tr tu t bi th khng th c c, l mt ci o.
Bi k thin hnh trn l qun chiu ch khng phi ch c an
lc trong khi i m thi.
23 | 2 . B in sc kh n g
[1]. y l ton vn bi k:
Bt th
Bt i
Mnh khi th
Mnh khi i
Bt ang th
Bt ang i
Mnh c th
Mnh c i
Bt l th
Bt l i
Mnh l th
Mnh l i
Ch c th
Ch c i
Khng ngi th
Khng ngi i
An khi th
Lc khi i
An l th
Lc l i.
24 | 3 . c t am t n h
3. c tam tnh (Lc thut v ba tnh)
c tam tnh
S t tnh hu, danh vi bin k.
S t t hu, danh vit y tha.
Kim tnh bt bin, c hiu vin
thnh.
Lc thut v ba tnh
S t c v nhn thc vng tnh
ca ta, gi l bin k. S t dng
nh c, gi l y tha. Bn cht ca
vng l bt bin, gi l vin thnh.
Tnh hu c ngha l nng vo vng tnh, nng vo nhng yu
ght, bun kh, tham m, si m ca chng ta m c. S t tnh hu
danh vi bin k l con s t c mt v nhn thc y dy sai lm
(vng tnh), yu ght ca ta, bi vy cho nn bn cht ca s t l
bin k. Bin l cng khp, k l so o, phn bit. Bin k, ting Anh
dch l mental construction. Chng ta tng tng ra nh vy, v n
l hu qu ca nhng tng tng ca ta. Nhn thc ca ta c nhiu
sai lm, phin no, v minh nn thy nh vy, ta tin c tht nh vy.
K tht nhng ci u l bin k (mental construction).
Khi nhn mt bng hoa, chng ta phi cn thn, bng hoa c th l
mt bin k. Khi nhn nhng hnh trn mn nh, ta bit nhng hnh
trn mn nh l o m ta vn khc, vn bun, vn gin nh thng.
gi l vng tnh. Khi yu hay ght ai cng vy. Ta to ra mt hnh
nh, ri ta yu, ght hay gin hnh nh . V sng vi ngi vi
nm th bit l lu nay ta to dng mt hnh nh rt l xa l vi
ngi . l bin k (mental construction).
S t tnh hu, danh vi bin k. S c mt ca con s t l kt qu ca
s o lng ca tm sai lm ca ta. l tnh cht u tin ca thc
hu, tnh cht bin k. Khi thy c nh vy th ta khng cn b
nhng ci gi la gt na.
25 | 3 . c t am t n h
S t t hu, s c mt ca s t l mt s c mt tm b (une
existence virtuelle) v ta nm bt khng c. Khi yu ai th ta tm
cch nm bt ngi , v cng nm bt th n cng tut ra khi tm
tay ca ta ti v hnh nh ca ngi ta yu l do ta sng to ra. S t t
hu, danh vit y tha. S t khng t mnh c c, n nng vo
nhng iu kin m c cho nn gi l y tha. Thy c tnh y tha ca
s t l ta bt u xa c tnh bin k chp.
Y l nng vo, tha l nhng ci khc. Bng hoa nng vo nhng
yu t khng phi l hoa m pht khi (The flower arises from non-
flower elements). Ngoi nhng yu t khng phi bng hoa m i tm
bng hoa th khng nm bt c. Ta bt u thy c s tht l y
tha. ng mong tm bng hoa ngoi nhng yu t lm ra bng hoa.
Tm mt bng hoa ngoi nhng yu t lm ra bng hoa l chy theo
mt hnh bng khng c tht, mt gi hu.
Ni nh vy khng c ngha l bng hoa khng c . Bng hoa c
nhng c trn c bn ca nhng duyn khi ra bng hoa cho nn n
l y tha, l huyn hu, l t hu.
Khi i ti bn th gii, ti chn nh, ti khng, ti nn tng th ta thy
ta vt thot c ci o. Khi vt thot nhng hnh tng nh
hi nc, my ma ri th ta mi tip xc c vi H2O. Ci l bt
bin, l vin thnh.
Trong ting Phn, bin k l parikalpita, y tha l paratantra, vin thnh
l parinispanna. l tam t tnh (the three self-nature).
1- T tnh bin k
Ta cho hoa l c tht, c hoi nh l mt thc ti ring bit khng
dnh g ti mt tri, m my, ma, i a, ngi lm vn... Ci
thy gi l ci thy bin k. Ta tng bng hoa l mt ci g c
tht, c lp ngoi nhng iu kin lm thnh bng hoa, l t tnh
bin k chp ca bng hoa. T tnh vn khng c, ta chp vo cho
n. Nu qun st th ta thy bng hoa c lm bng nhng yu t
26 | 3 . c t am t n h
khng bng hoa nh m my, mt tri, ht ging. Lc ta bt u
thy t tnh th hai.
2- T tnh y tha khi
Y tha khi l duyn khi. Khi thy c t tnh y tha khi th t t ta
la c t tnh th nht l bin k s chp. Khi i su vo t tnh y
tha khi ri th ta thy n l khng. Ta la tnh o, thy c tnh khng
ca bng hoa. Trong bin k ca ta th bng hoa c tht, c lp, c t
tnh. By gi ta thy bng hoa c nh mt ci g o, do duyn sinh.
Ti mc su nht th ta thy bng hoa l khng v t tnh ca n l
vin thnh.
3- T tnh vin thnh
N khng sinh khng dit, khng c, khng khng, lc ta thy
c bng hoa tht. Vin thnh l Nit Bn, l ci vt thot c,
khng, cn, mt.
n li chng ba
S t tnh hu, danh vi bin k c ngha l s c mt ca s t qua nhn
thc vng v, sai lm ca ta chng qua ch l bin k, l to tc ca
tm m thi. Hoa kia, ni kia, ngi m ta tip xc hng ngy v
nhng bun, vui, lo lng, s hi hay ganh t ca ta u l nhng to
tc ca tm . Ta khng thy c s tht. l tnh bin k s chp
do nhn thc sai lc ca ta to ra.
S t t hu, danh vit y tha c ngha l s c mt ca s t cng nh
s c mt ca bng hoa ch l mt s c mt o m thi. Ngoi nhng
nhn duyn lm cho n biu hin th khng c s c mt ring bit
ca n. Ta bt u thy c tnh duyn khi, tnh y tha ca s vt v
ta xa la t t ci o tng, ci to tc ca tm . Khi thu sut, i ti
cng mc ca y tha ri th ta i ti ci khng sinh khng dit. Ta thy
bn cht khng sinh khng dit ca bng hoa, ca bn thn ta. Ta
thy m my khng sinh khng dit, khng c cng khng khng, ta
27 | 3 . c t am t n h
tip xc c vi t tnh th ba, l t tnh vin thnh. l Nit
Bn, l thc ti.
Tam v tnh
V dng ch tam t tnh cho bin k, y tha v vin thnh, s ngi ta
hiu lm l t tnh c tht nn ch t t ra tam v t tnh hay vn
tt l tam v tnh. V tnh c t ra lt ch tnh, mnh ng
kt vo ch tnh. Tam v tnh l:
1- Tng v tnh: Khi thy bng hoa hay s t, th ta vng vo,
gi l tnh bin k. Tuy gi l tnh bin k, nhng tnh bin
k cng l h vng, tht ra n khng phi l tnh, n l v tnh,
gi l tng v tnh.
2- Sinh v tnh: Bng hoa hay s t nng nh nhng hin tng
khc m biu l, tc l do duyn sinh. Tng l gi th tng
sinh hay tng dit cng l gi. V vy n cng l v tnh nn
gi l sinh v tnh.
3- Thng ngha v tnh: Thng ngha tc l chn l tuyt i. Khi
tip xc c vi tnh y tha v duyn khi th t t bin k tan
r, ngha l ta thy hoa hay s t kia khng c cng khng
khng, khng sinh cng khng dit. Lc ta t c tnh
vin thnh tc l thc ti ti hu (ultimate reality). Nhng nu
ngh rng thc ti ti hu l mt ci g chc tht, c t tnh
ring bit th ta vn cn kt. Tip xc c vi thc ti ti hu
th vt thot nim c v khng. Kt vo n nh l mt ci
tnh th cng sai. y thm vo mt v tnh th ba l thng
ngha v tnh.
Cc t cn trng nh vy. Cc Ngi bit khi ni ra ci g th ta c th
nu v ci , cho nn sau khi dy tam tnh th cc ngi dy tam v
tnh ta ng b kt.
C nhng nh thn hc ni: Thng l nn tng ca hin hu
(hu th), ti t cu hi l: Nu Thng l nn tng ca hu
28 | 3 . c t am t n h
th (God is the ground of being) th ci g l nn tng ca v th?
Thng l thc ti ti hu, l vin thnh tht, l parinisvanna. Nu
din t tnh vin thnh tht l hu th th cha phi l vin thnh
tht, ti v vin thnh tht thot ra khi hu v v, c v khng. Ni
Thng l c, l nn tng ca hu th, th cha phi l Thng
, ti v n vn cn kt vo ci c. Nu Thng l nn tng ca
hu th th ai l nn tng ca v th? Khi cc nh thn hc ci nhau v
c hay khng c Thng th h nh mt rt nhiu th gi. Thc
ti ti hu vt thot c ci c v ci khng. Ni Thng c l sai
m ni Thng l khng cng sai. V vy ni Thng l nn
tng ca ci c l khng ng, v t tnh vin thnh l Nit Bn, l
thc ti ti hu vt thot nim c v khng.
Khi nghe ging v tam tnh th ta cho tnh vin thnh l ci chc tht
cn tt c th khc u l gi. Nu ta c khuynh hng cho tnh vin
thnh thuc v ci c th ta cha nm c tnh vin thnh. T tnh
vin thnh lm sao nm c? N vt ra khi c v khng.
Ci hay ca tc phm ny l cng i su vo th chng ta cng thy d
hiu. c on u chng ta cha hiu c; c on th hai,
chng ta hiu c on u mt cht; c on th ba chng ta
hiu on u thm mt cht na. Chng ta ng mong c cu no
th hiu cu lin lp tc. Nu c cm tng mnh cha hiu th
khng sao, t t s hiu, cng i su cng hiu.
29 | 4 . H i n v t n g
4. Hin v tng (Hin by l v tng)
Hin v tng
V d kim thu s t tn, kim
ngoi cnh v s t tng kh
c, c danh v tng.
Hin by l v tng
Ton thn ca s t l vng. Ngoi
vng y khng tm ra c hnh
tng s t, nn gi l v tng.
Ton thn s t ch l vng, ngoi vng lm g c s t, cho nn gi l
v tng. Ngoi vng khng c s t, s t khng c mt s c mt
ring bit.
Ngoi s t cng khng c vng. Vng v s t bnh ng vi nhau.
i tm mt s c mt ring bit khng c, i tm s c mt ca
tng ngoi tnh khng c. t sng khng th c mt ring ngoi
nc, m my khng th c mt ngoi H2O.
Cc tng ti-i, sinh-dit ca s t ch l to tc ca tm . Ch c vng l
tht, cn cc tng l o, nn gi l v tng.
Nu ni n tng th phi ni tng g? Tng khng v tng c,
tng p v tng xu, tng ti v tng i, l tng ca s t.
Nhng tng l o. Tng my tr thnh tng ma, tng ma
tr thnh tng tuyt, tng tuyt tr thnh tng nc . Nhn b
ngoi, nhng tng y nh l c, khng, cn, mt. Nhng bn trong,
H2O khng c c, khng, cn, mt. Bn cht ca my l v tng, bn
cht ca ma, ca sng l v tng. Nhng tng c, khng, sinh,
dit, cn, mt ca s t l nhng to tc ca tm . S t tht ra l v
tng.
Khi ngi thng mt i ri th chng ta b kt vo tng mt, ti v
ngy xa ta kt vo tng cn. By gi chng ta kt vo tng mt v
chng ta kh. Ngi thng ca chng ta cng vy, bn cht ca h
l v tng. Thy c tnh cht v tng ca ngi thng th ta
khng kh na. Ngi thng khng cn-mt, c-khng, ngi
30 | 4 . H i n v t n g
thng l v tng. Nu thng c ngi thng mt cch v
tng th rt kho.
on trn c th ct ngha nh th ny: Nhng tng nh c-khng,
sinh-dit ca s t l nhng to tc ca tm , thc cht ch c vng
cho nn ta ni s t l v tng (signless). T v tng ta i ti v
sinh. khng c tng sinh, tng dit th i ti v sinh rt d.
31 | 5 . Th u yt v s inh
5. Thuyt v sinh (Ni v l v sinh)
Thuyt v sinh
V chnh kin s t sinh thi,
n th kim sinh, kim ngoi
cnh v nht vt. S t tuy sinh
hu dit, kim th vn v tng
gim, c vit v sinh.
Ni v l v sinh
Khi thy tng s t sinh khi,
tht ra ch l vng sinh khi. Ngoi
vng khng cn vt g khc. S t
tuy c sinh dit nhng bn cht ca
vng vn khng thm bt, cho nn
gi l v sinh.
Phn v sinh c lin h vi phn v tng. V tng tc l v sinh.
V sinh l mc ch ca ngi tu. Tu l phi t ti v sinh. Ca v
sinh m ri. V sinh cng c ngha l bt dit. Khi thy v tng ri th
ta chng c v sinh v v sinh l khng sinh, khng dit.
V chnh kin s t sinh thi c ngha l khi ta chng kin s sinh khi
ca s t th nhn cho k ta ch thy vng sinh khi (n th kim sinh).
Khng c s t sinh khi ti v ngoi vng ra khng c vt g khc
na (kim ngoi cnh v nht vt). Ni ngoi vng cn c vt g khc na
l v l ti v s t cng ch l vng thi. S t tuy c sinh dit nhng
bn cht ca n l vng, l khng thm khng bt (kim th vn v tng
gim) nn gi l v sinh.
y chng ta thy kinh Bt Nh r rng. B ngoi ta thy nh l c
sinh nhng bn trong l v sinh. Chng ta hc my chc nm nay
l m my khng c sinh. Sinh l t khng m tr thnh c. m
my c bao gi sinh ra u? Trc khi l m my th n l hi
nc ri. Hi nc i ra thnh m my, tng ny i sang tng
khc. Thy c tng v sinh ca m my khng kh. Chng ta
bit l hi nc thnh ra m my, m my khng phi t khng
m tr thnh c. ng v l lun thi th cng chng minh c
v sinh ri. l v sinh cng l bt dit. Khi khng l m my na
th m my tr thnh hi nc, tr thnh ma. m my l nh
32 | 5 . Th u yt v s inh
vy! Con s t cng vy, chng ta hay ngi yu ca ta cng vy! Ta
l v sinh bt dit, nhng ti v ta khng thy nn ta mi kh.
Chng ta thm vo mt chng na l chng v tc.
33 | 6 . Lu n v t c
6. Lun v tc (Lun bn v v tc)
Lun v v tc
Ton thn s t l vng th s t khng cn phi lao ao i tm vng
ngoi bn thn ca mnh na, cho nn gi l v tc.
Chng ta hy tng tng t sng i tm nc th tht l bun ci,
ti v bn cht ca sng l nc ri. Chng ta i tm Bt cng vy,
cng rt l bun ci, ti v bn cht ca ta l v sinh bt dit. Bt
lun lun c , chng ta mun nm tay Bt i thin hnh lc no
cng c. Vy m ta c i tm hoi, i ht cha ny n cha khc.
Bt c trong ta m ta c i tm lao ao, ln n. Tng tng mt
t sng i tm nc, tht l bun ci. Chng ta l ci m ta
mun i tm ri. We are all what we want to become. l v tc.
Tng Hoa Nghim ch trng Nm gio, chia gio l ca Bt lm nm
thi k, nm trng phi. Thi k th nht n s, thi k th hai i
su hn, thi k th ba su hn na, thi k th t su hn na, thi
k th nm l cao nht v cao nht l Hoa Nghim.
Ti Lng Mai, chng ta hc D B Tng Lun Lun, i qua gio l ca
20 tng phi. Cui cng chng ta cng a ra nhng nh gio l
Lng Mai. Ci thy ca chng ta cn c trn ci thy v ta a ra
cc php mn tng ng. Ta khng ni rng nhng nh gio l
Lng Mai l ng nht, l hay nht.
Tng Hoa Nghim, ngoi Nm gio, cn c ch trng Mi tng.
Khi hc v nm gio th chng ta cng phi hc mi tng. Ch
trng ca Tng Hoa Nghim c mc ch phn tch a ti kt
lun: gio l Hoa Nghim l cao nht, su nht, trn nht, y
nht!
By gi ta i sang chng khc v s tr v Nm gio v Mi tng
sau, ta s hiu r hn khi tr v li.
34 | 7 . Lc th p h u yn
7. Lc thp huyn (Nm vng c mi huyn)
Hc xong Mi huyn ri ta tr v Nm gio rt d. Trong Lm T
Lc, t c ni mnh i qu lm mn ht giy dp, sau ny phi tr tin
giy dp. Mnh i tm lao ao, ln n ht ch ny n ch khc.
Huyn l ci mu nhim. Mi cnh ca mu nhim gi l Thp
huyn mn (the ten mysterious gates). Ch huyn v ch mn c gc
gc trong Lo gio (Taoism). Trong Lo gio c cu: Huyn chi hu
huyn, chng diu chi mn. C ngha l: huyn li cn huyn thm
na, l cnh ca m ra tt c s mu nhim. Thy Php Tng
dng ch huyn trong o c Kinh (Daode Jing).
Cnh ca th nht: ng thi c tc tng ng mn
ng thi c tc tng ng
mn
Nht, kim d s t ng thi
thnh lp, vin mn c tc, danh
ng thi c tc tng ng
mn.
Cnh ca th nht: ng thi c tc
tng ng mn
Vng v s t ng thi thnh lp.
C hai u trn y v khng thiu
thn. Ci ny gi l ng thi c tc
tng ng mn.
ng thi c ngha l cng mt lc (simultaneous). C tc l y ,
khng thiu mt ci no ht. Tng ng l p ng vi nhau, mt gi
ngn tha. Trong mt chng gii th c mt gi ngn tha, c s
hng ng nhau.
Khi ni n s t vng th chng ta phn bit hai ci, s t v vng.
Nu khng c s t th lm sao gi l s t vng? Nu khng c vng
th cng khng th gi l s t vng. V vy khi ni s t vng l va
c vng va c s t. Nhng ci no c trc, ci no c sau? Thng
thng th chng ta b kt vo v d l c vng trc ri mi lm ra
s t sau. Ci d ca v d ny l ch . Nhng chng ta phi
vt thi gian, chng ta ni trong giy pht hin ti l c con s t
35 | 7 . Lc th p h u yn
vng. S t da vo vng m c v vng da vo s t m c. Khng
c s t th khng c vng, khng c vng th khng c s t.
Cy vit ny, nu ng th chng ta thy c trn, c di v trn
di ng thi thnh lp, khng phi trn c trc ri di c sau.
Nu cy vit ngang li, chng ta thy c tri, c phi. Tri vi phi
ng thi thnh lp vi nhau, khng phi tri c trc ri phi c
sau. ng thi l nh vy. Trong kinh c mt hnh nh hi xa c
Th Tn hay dng, l hnh nh giao l. Giao l l nhng cy sy
da vo nhau. L l cy sy.
c Th Tn thy ba cy sy chm li th ng vng khng ng
xung c. Nu ly i mt cy th hai cy kia rt xung. Ly i bt
c cy no trong ba cy th hai cy cn li s rt xung. S ng vng
ca cy ny to thnh s ng vng ca hai cy kia. Chng ta khng
th ni cy ny ng vng c ri th mi ti cy kia. Khng c s
vng chi ca cng lau ny trc ri mi c s vng chi ca cng
lau kia sau. S vng chi ca my cy lau xy ra ng thi.
Cng ging nh mt tam gic ABC. Khi vch mt ng thng t A
xung H chng ta c hai tam gic nh T v S. Khng th ni tam gic
S c trc ri tam gic T c sau hay T c trc ri S c sau. Hai tam
gic T v S ng thi cu khi v c mt cng mt lc gi l ng
thi c tc tng ng. Tng ng l hng ng vi nhau cng c
mt lc.
Nhn qu trong o Bt dng qun chiu tm ch khng phi
qun chiu vt. Vt c l do tm. Hin by gi khoa hc lng t
bt u thy c, nhn trong in t th thy tm rt nhiu. Lng
t, in t trc ht l i tng ca tm . i u cng tm thy
tm.
Trong kha tu neuro-science nm ngoi, ti c c mt on trong
Winnie-the-Pooh. Sng hm Pooh mi Piglet i chi trn tuyt mi
ri. i mt vng th Pooh thy du chn ca ai trn tuyt. Nguy
him qu! C con th no rt nguy him, mnh phi cn thn lm! v
n theo du chn i tm. i mt hi th n thy du chn hai con, hai
36 | 7 . Lc th p h u yn
con vt nguy him. N ht hong ln! Rt cuc th Christopher Robin
ni: Ch! My tc ci lm! l du chn ca chnh my. My i
mt vng ti thy du chn ca my, my tng c mt con vt no.
l du chn ca my !
Khi nghin cu mt i tng, chng ta tng i tng l mt
ci g ngoi ta nhng k tht n l to tc ca tm ta. N chnh l
du chn ca chng ta. Thc ti m ta ang nghin cu nh b c ca
ta, nh in t, quang t hay lng t u khng phi l thc ti
khch quan c lp khi tm . Trc ht n l mt to tc ca tm .
Vt chn Pooh thy khng phi l vt chn ca con th no khc m
chnh l vt chn ca n, ca Pooh bear, con gu con.
Chng ta bit o Bt l mt loi khoa hc, nhng thay v tm xt
thin nhin m ta cho l c ngoi th ta xt ci tm ca ta trc. Tm
l gc ca tt c mi hin tng. Phng php ca Pht hc l s
dng tm qun chiu. Tm l cng c qun chiu. Cc nh khoa
hc c dng c qun st v h nng vo dng c rt nhiu. H
cng nng vo tm nhng h tin vo dng c nhiu hn.
Trong o Bt, ngi thin qun s dng tm ca mnh. Khi tm
khng c chng ngi do phin no v s tri th n sng chi v thy
r hn. Cc nh khoa hc tuy c my mc tinh xo nhng nu tm
ca h vn cn phin no chng v s tri chng th h cng vn
kt. Ci kt nht trong khoa hc, o Bt gi l nh kin. Nh kin hay
nh th (double grasping) l ci kt cho l c mt nhn thc ch quan
v mt thc ti khch quan v hai ci khng c dnh lu g vi
nhau ht. Cu hi m cc nh khoa hc a ra l: Ci m ta nhn thc
c phi l mt thc ti ngoi khng? V vy h vn cn c nim
lng nguyn gia ch th v i tng. Ch th quan st v i
tng c quan st l hai ci ring bit. o Bt ni ci thy l
nh th (double grasping). S qun chiu ca o Bt cho thy rng,
i tng m ta ngh c ngoi nhn thc chng qua ch l nhn thc
thi. l ci m khoa hc bt u h thy c.
37 | 7 . Lc th p h u yn
Qun chiu y khng phi l qun chiu i tng bn ngoi m l
qun chiu tm. i tng nhn thc v ch th nhn thc ng thi
nng vo nhau m lm thnh nhn thc. Khng phi l i tng c
trc hay ch th c trc, hoc ch th i tm i tng, hoc i
tng i tm ch th. Khng c hai ci ring bit nhau ri xp li vi
nhau m c hai ng thi cu khi v c y tt c. gi l ng
thi c tc tng ng.
Kim d s t ng thi thnh lp vin mn c tc. ng thi thnh lp vin
mn c tc ngha l ng thi khng thiu g ht, tt c u c mt.
Ting Anh c ngha l: The simultaneous arising of all things together.
All things together l c tc, simultaneous l ng thi, arising l
tng ng sinh khi. Chng ta c th dch l: All thing
simultaneously arise and respond to each other. Tng ng l
responding to each other.
Indonsie c rt nhiu om m. Khi tri bt u chng vng th c
vi con om m bay n u trn cy v chp chp. Ti mt lc no
t nhin chng cng chp mt ln. Ri ton th hng triu con
cng chp mt ln, ng thi tng ng. Ngi ta rt ly lm ngc
nhin. N i theo mt nhp iu rt tuyt ho. Trong khoa sinh vt
hc cng c nhng khm ph nh vy.
C nhng t bo gi l pace-making, c trch v to ra nhp p
chung. Trong tri tim hay trong c c nhng t bo nh th, gi l
pace-making cells. Khi c s cn thit, c nhu yu, th t nhin c mt
t bo bt u lnh o ri cc t bo khc p ng li v to ra nhp
p ca tim rt l u. Chnh cc t bo quyt nh nhp p ca
tim, nhp p p ng c yu cu ca c th. Trong no b hay
trong tim cng vy, n ng thi tng ng. Ting Vit gi l ng b,
c ngha l tt c cng lm vi nhau mt ln. Ting Anh l
synchronisation.
Nu trong chng ca mnh c chnh nim, thc c nhng g
ang xy ra th chng ta cng lm c nh nhng con om m, rt
38 | 7 . Lc th p h u yn
l nhp nhng, khng ai b ai, tt c i vo ng b v tr nn mt ci
g rt p, rt hng trng.
nh sng laser cng vy, rt ng b. Khi nhng nguyn t b kch
thch th nh ra quang t (photons). Nhng quang t ng thi cu
khi, ng thi c tc tng ng. N i vo phase v hng triu
quang t hnh x nh mt quang t. Trong kinh gi l d khu ng
m.
Khi b tt Kim Cang Tng ging xong kinh Hoa Nghim th tt c
hng h sa s cc v Bt trn th gii u a cnh tay ra xoa u
khen ngi b tt m khng c cnh tay no chm vo cnh tay no
ht.
Khi bc i mt bc vng chi th chng ta thy c hng triu t
tin trong qu kh cng bc i vi mnh m khng bc chn no
vng vo bc chn no ht. ng b tc l khi ta bc th tt c t
tin cng bc. Gio l Hoa Nghim khng phi l l thuyt. Tt c t
tin ang c mt trong ta. Khi ta bc mt bc th tt c t tin
cng bc, ta c vng chi th t tin ta vng chi, ta c thnh thi th
t tin ta thnh thi.
Hi sng ta ngi thin, ta v th ba trong ta cng v. Cho nn
chng ta thc tp cho tt c. Tt c u ng b, u ng thi c tc
tng ng. l ci thy rt su sc ca duyn khi. All things
simultaneously arise and respond to each other (i vo pha). Khi mt
chng tng m hnh x c nh vy th s ha hp rt l ln.
Cng ging nh nhng quang t trong tia laser. Tia laser mnh lm,
n c kh nng khot thng st v ch ti v n ng b, n cng vo
mt pha. Mun ngn quang t m hnh x nh mt quang t, mun
ngi hnh x nh mt ngi. Khi m trong chng mi ngi nht
tm cng lm ging nh nhau th nng lng rt ln. Nng lng
chuyn ho c mi ngi trong chng. Mi ngi u th chung,
i thin hnh chung, ng thi c tc tng ng to ra mt sc mnh
rt ln. Cn ng trn phng din c nhn m lm th d chng ta
c ti ba cch my cng khng lm c.
39 | 7 . Lc th p h u yn
Cc nh khoa hc quan st thy nhng hin tng c tht trong s
sng nh l hng triu con m m cng chp mt ln, hng triu t
bo cng p chung mt nhp, n i vo pha. Tia laser cng vy, s d
tia laser mnh nh vy l v n c tnh cch ng b
(synchronisation). Tt c hnh x nh mt, rt l hay!
40 | 7 . Lc th p h u yn
Cnh ca th hai: Ch tng thun tp c c mn
Ch tng thun tp c c mn
Nh, nhc s t nhn thu s
t tn, tc nht thit thun th
nhn. Nhc nh thu s t tn,
tc nht thit thun th nh. Ch
cn ng thi tng thu, tt
giai c tc. Tc nht nht giai
tp, nht nht giai thun, vi vin
mn tng, danh Ch Tng
Thun Tp C c Mn.
Cnh ca th hai: Ch tng thun
tp c c mn
Nu mt ca s t thu nhip ton
thn ca s t th ton thn s t
tr thnh mt ca s t. Nu tai s
t thu nhip ton thn s t th ton
thn s t tr thnh tai s t. Nu
cc cn s t ng thi thu nhip
c nhau (ton thn ca s t) th
cn no cng c y trong t
thn, v v vy ci no cng l
chung (tp) v l ring (thun) cng
mt lt, v ci no cng tr thnh
mt kho tng vin mn. Ci ny gi
l ch tng thun tp c c mn.
Thun l ci t thn, ci ring, tp l ci ha ng, ci chung. Tng l
nhng nhm (store), nhng m (tissue).
Tt c cc nhm hin hu c y tt c cc tnh thun v tp ca
n cng mt lc. Nh thin ng ny chng hn, chng ta nhn
thin ng nh mt tng th. Nhng nhn k th thy tng th ny
c lm bng nhng yu t ring bit nh tm vn, vin ngi, v.v..
C ci tng v c ci bit. Khi nhn vin gch nh l vin gch th ta
thy tnh cht thun, t thn ring t ca n. Nhn k, ta thy vin
gch i vo trong ci nh mt cch v ngi v n thnh ci nh. Vin
gch kia va l ci nh va l vin gch. Vin gch khng th c
ngoi ci nh, ci nh khng th c ngoi vin gch. Trong thun c
tp v trong tp c thun, c ring v c chung.
Chng ta thy c ci nh trong vin gch v vin gch trong ci
nh. Trong ci nh ny, vin gch khng ch l vin gch na, n tuy
l vin gch nhng cng thnh ci nh ri. Gia ci nh v vin
41 | 7 . Lc th p h u yn
gch c s lin h rt mt thit, ly nh ra th khng c vin gch, ly
vin gch ra th khng c ci nh.
Con s t c su cn: mt, tai, mi, li, thn v . S t c tai v tai
s t thu nhip tt c ton thn s t, ti v tai ny l tai s t ch
khng phi tai ca ai khc. Tai s t thu nhip ton thn s t. N
khng phi l tai b hay tai ngi, n l tai s t. l tai s t ri
th n thu nhip ton thn s t. Ci mt cha ci tt c. Nu tai s t
thu nhip ton thn s t th ton thn s t tr thnh tai s t. Ci tt c
nm trong ci mt. The all is in the one and the one is in the all. Nht
thit tc nht, nht tc nht thit. Ci mt l ci tt c, ci tt c l ci mt.
Cnh ca b mt ny rt quan trng, n cho ta thy c s tht l ci
mt c th thy trong ci tt c v ci tt c c th thy trong ci mt.
Hin nay ngi ta c th lm thnh nhng hnh ton vn ba chiu
(three dimensional image) gi l hologram. Hologram l nhng hnh
thy ba chiu ch khng phi hai chiu nh nhng nh thng.
Chng ta c th chp c hnh ba chiu vi iu kin phi dng nh
sng laser. Trc ht, ta tm hnh nh trong nh sng laser. Sau khi
c tm trong nh sng laser th hnh phn chiu ra ngoi, v ta
thy vt di nh sng ca laser. Ngi ta dng mt ngun nh
sng laser th hai phn chiu li. Khi h chp ra thnh phim th
chng ta nhn khng thy r rng g ht. Nhng khi chiu nh sng
laser v th thy c vt kia ba chiu ch khng phi hai chiu. iu
l hn ht l sau khi ct phim ra lm hai, ri chiu laser v th cng
thy nguyn tt c vt ch khng phi ch thy c phn na. Nu ct
phim ra thnh mt phn t, khi chiu laser v th mnh cng thy
ton thn vt . Hnh hologram (ton nh) l mt v d chng
minh ci mt c th cha ng c ci tt c. Nu ct phim ra lm
ngn phn ri ly mt mnh ra m chiu ln th cng thy ton th
vt c chp ch khng phi ch thy c mt phn ngn.
Ly v d con xc xc gip cho ta hiu thm c ca ci mt
nm trong ci tt c. Con xc xc c su mt: nht, nh, tam, t, ng,
lc. Nu nh th ny th ta ch thy mt lc thi nhng tht ra
ng sau n c c mt nn tng, m nu khng c th lm g c mt
42 | 7 . Lc th p h u yn
lc ny. Nhn th thy mt mt hin, nhng mt n pha sau th ta
khng thy c. Hy tng tng nu nm mt kia khng c th
mt ny c hay khng? Ly nm mt kia i th mt ny cng tiu
lun. Chng ta bit rng ci mt cha ng ci tt c. Chng ta tng
l mt nhng nhn cho su th ci mt cha ci tt c.
Cc cn ca con s t cng vy. Chng ta tng ch l con mt ca
s t thi. Nhng nu con mt m khng c ton thn s t ng sau
lm lng ta th con mt lm sao c c? Mt lc ca con xc
xc m khng c nm mt kia ng sau lng ym tr th lm sao m
c c? Mt lc cha nm mt kia v mi mt kia cng nh vy,
mi mt ny cha nm mt khc. V vy nhn vo ci mt ta thy ci
tt c. Ci mt cha c ci tt c. The whole is found in the one.
Ban u mnh thy mt trn khng phi l mt di, mt tri khng
phi l mt phi. Nhng mt trn lm g c nu khng c mt di?
Mt di lm g c nu khng c mt trn? Mt ci cha ng tt c
cc ci. Mi ci c y thun v tp, gi l ch tng thun tp
c c.
y l li din t ca huyn mn c (cu huyn mn) ca t th nht
tng Hoa Nghim l thy Thun. Sau ny thy Php Tng, t th
ba, c sa li cho hay hn. Huyn mn mi (tn huyn mn) ca thy
Php Tng l:
Qung Hip T Ti V Ngi
Qung l rng, hip l hp. Ci rng cha ci hp m ci hp cng
cha ci rng mt cch rt t do, khng h c s ngn ngi no.
Chng ta c tng ci ln cha ci nh, ai ng ci nh cng cha
c ci ln. Con mt s t chng ta tng n nh, ai ng con mt s
t thu cha c ton thn s t. Nu khng c ton thn s t ng
sau lng th khng c con mt . Con mt s t nh nhng cha
c ton thn s t. Mt ht bi cng vy, mt thin s i L
ni:
Cn khn tn th mao u thng
43 | 7 . Lc th p h u yn
Nht nguyt bao hm gii t trung
C ngha l tri t c th t gn ln u mt si tc. Cn khn l
tri t. Mao l si lng, mao u l u si lng. em ht tt c tri
t t ln u mt si lng. chng t rng ci mt cha ng ci
tt c (the whole is in the one).
Nht nguyt bao hm gii t trung c ngha l mt tri v mt trng c
th c nht gn vo trong mt ht ci. Ht ci rt nh nhng n
bao trm c c th gii. Ci mt bao trm ci tt c.
Chng ta nhn ra cnh ca th nht (ng thi c tc tng ng
mn) v cnh ca th hai (Ch tng thun tp c c mn) c khc
nhau.
Trong cnh ca th nht, thy Php Tng ni vng v s t ng thi
m pht khi, p ng li vi nhau. Vng l s t, s t l vng. Lin
h ny l lin h gia tnh v tng, lin h gia bn th v hin tng
(relationship between numena and phenomena). l lin h gia
H2O v m my, gia nc v sng, gia l v s. S l th gii ca
hin tng (con s t, sng, m my). L l th gii ca bn cht,
ca bn th (vng, nc, H2O).
i ti cnh ca th hai, chng ta ni n s lin h gia nhng hin
tng vi nhau, gi l lin h hin tng. Bn ngoi ta thy c thn, tai,
mt, mi, li ring, nhng khi nhn k ta thy trong tai c mt, mi,
li, thn; trong mi c tai, mt, li, thn v.v Mt cn cha ng
tt c cc cn. l ng trn phng din hin tng m ni. Hin
tng ny cha ng tt c cc hin tng khc.
Cnh ca th nht ni v hin tng cha ng bn th, gi l L php
gii. Cnh ca th hai ni v hin tng cha ng hin tng, gi l S
php gii. Trong Hoa Nghim c ni ti bn php gii. Php gii (the
realm of dharma) l th gii ca s hin hu (the realm of being):
1- L php gii (reality as numena). Php gii c th c dch l
thc ti (reality) hay bn th.
44 | 7 . Lc th p h u yn
2- S php gii (reality as phenomena). y khng cn l vng, l
nc na; y l s t, l sng. Sng v sng c lin h vi
nhau.
3- L s v ngi php gii (reality in the relationship between
numena and phenomena). l thc ti trong s lin h gia l
v s, gia tnh v tng.
4- S s v ngi php gii (reality in the relationship between
phenomena and phenomena). l thc ti nhn qua s lin h
gia tng v tng (sng v sng, m my v sng m).
l bn php gii. n y ta thy c bn thc ti: thc ti c
nhn qua pha tnh, thc ti c nhn qua pha tng, thc ti c
nhn qua s lin h gia tnh v tng, v thc ti c nhn qua s
lin h gia tng vi nhau.
ng thi c tc tng ng mn ni v lin h tnh-tng, lin h bn
th-hin tng. Vng thu nhip s t, s t thu nhip vng. l l
s v ngi.
Ch tng thun tp c c mn ni v lin h tng-tng hay lin h
gia nhng hin tng vi nhau. Mt, tai, mi, li ca s t tuy
ring nhng thu nhip nhau. l s s v ngi.
Danh t php gii c ngha l lnh vc hin hu (domaine de
lexistence). Php gii c dch l dharma realm. Nhng ch
dharma realm cng kh hiu, n mang tnh cht chuyn mn hi
nhiu. Ting Phn l dharmadhtu, dharma tc l cc php. Chng ta c
th dng ch lnh vc, hay th gii (le monde) cng c.
L php gii (th gii bn th), ting Anh l the world of numena, ting
Php l le monde de la nomne. Th gii ca hin tng hay S php
gii l the world of phenomena (the phenomenal world), le monde
des phnomnes.
L s v ngi php gii c ngha l th gii ca s lin h gia bn th
v hin tng (the world on the relationship between numena and
45 | 7 . Lc th p h u yn
phenomena), (le monde dans la corrlation entre la nomne et les
phnomnes).
S s v ngi php gii l th gii ca s lin h gia cc hin tng
vi nhau (the world of interphenomena), (le monde
interphnumenal).
Cnh ca th ba: Nht a Tng Dung Bt ng Mn
Nht a Tng Dung Bt ng
Mn
Tam, kim d s t tng dung,
thnh lp nht a v ngi.
trung l s cc cc bt ng.
Hoc nht hoc a, cc tr t v,
danh Nht a Tng Dung Bt
ng Mn.
Cnh ca th ba: Nht a Tng
Dung Bt ng Mn
Vng v s t dung nhip nhau lm
thnh mt th mt nhiu v ngi
(nht a v ngi: ci mt v ci
nhiu khng lm tr ngi nhau).
y l v s (bn th v hin
tng) c phn bit r rng, d l
mt hay l hai (nhiu) th mi ci
cng an tr trong v tr ca chnh
mnh! y gi l Nht a Tng
Dung Bt ng Mn.
Mt bn l ci mt v mt bn l ci nhiu, mt bn c sameness v
mt bn c otherness, mt bn l nht cn mt bn l nht thit,
nhng hai ci khng hn l chng nhau. l v ngi (no
obstacle). Chng ta thy ci mt c th dung cha ci tt c v ci tt
c c th c tm thy trong ci mt (The whole is integrated into
every part and all the part is integrated into the whole).
V d trong c th ca chng ta c hng t t bo nhng mt t bo c
th i din cho tt c cc t bo khc ti v ci mt l ci tt c. Hin
nay chng ta c mt k thut gi l sinh sn v tnh (cloning). Ngi
ta ch cn ly ra mt t bo thi v tm cch lm thnh mt c th mi
gi l cloning. T mt t bo thi, t bo no cng c (t bo rut,
gan) ngi ta ly ra ri nui thnh mt con ngi ton vn. K thut
46 | 7 . Lc th p h u yn
cloning chng t: Trong ci mt c ci tt c. Trong mt t bo c y
nhng gen, tc gia sn di truyn.
Nhn vo t bo, ta thy trong c nhng nhim th (gen) do t tin,
ng b, cha m li. Nhng kh au, nhng kinh nghim, nhng
hn gin, hnh phc, nhng c m ca t tin ng b, ang c mt
trong tng t bo c th ta. Ch cn bit cch nhn vo trong mt t
bo th ta thy c t liu (information) v t tin, ng b, cha m
nhiu th h. Mnh hay ni t tin c mt trong mi t bo c th l
nh vy. Ta ngh rng: y l ta!. Nhng k tht y khng phi l
ta v n cha ng ht tt c th h t tin. Ci mt cha ng ci tt
c m khng h lng tng, cht chi. N rt thoi mi. Nu mun
thy ci mt th ci mt hin ra. Nu mun thy ci tt c th ci tt c
hin ra cho ta thy. Ci mt v ci tt c i chung vi nhau m khng
chng i nhau gi l nht a tng dung.
Nht a tng dung: Ci mt l ci tt c, ci tt c l ci mt. Nhng
ci mt vn cn l ci mt, ci tt c vn cn l ci tt c, khng ci
no hy dit ci no ht.
L v s c phn bit r rng d l mt hay l hai th mi ci cng
an tr trong v tr ca mnh. Chng ta c th gi vng v s t l hai
ci, n c th ng ring ra thnh hai ci ring bit. Nhng chng ta
gi vng v s t l mt cng c v hai ci ti vi nhau lm thnh
mt ci m khng h c tr ngi. gi l nht a tng dung (the
one and the many are implicated in each other).
Kim d s t tng dung: Vng v s t dung cha nhau (gold and
lion content each other).
Thnh lp nht a v ngi: They produce the situation of non-obstacle
between the one and the many.
trung l s cc cc bt ng: Trong , bn th v hin tng, mi ci
vn l n, n c th khc nhau.
Hoc nht hoc a: C th gi n l mt, c th gi n l nhiu. Hai ci
c th l mt, c th l hai.
47 | 7 . Lc th p h u yn
Cc tr t v: Mi ci ng vo trong v tr ca chnh mnh.
Ci mt v ci nhiu va l nhau, va l khc nhau. C mt thi s
ngi Anh rt ni ting tn l William Blake, khng bit ng c c
kinh Hoa Nghim khng m th ng vit ra c hng v ca Hoa
Nghim. Thi s sinh nm 1757 v tch nm 1827, ng vit:
To see the world in a grain of sand
And the heaven in a wild flower
To hold infinity in the palm of your hand
And eternity in just an hour
C th thy php gii trong mt ht ct v c khung tri trong mt bng hoa
di. m ly ci v bin trong lng bn tay ca anh v t c thi gian v
cng vo trong ch mt gi ng h. l mt thi s ngi Anh. Cc thi
s, cc nh t tng ln c mt trc gic. Tuy khng c kinh Hoa
Nghim nhng vi trc gic h thy ci tt c nm trong ci mt. C
th thi s William Blake cha bao gi c kinh Hoa Nghim nhng
trong i sng hng ngy ng c mn cm v thy c ci bng
trc gic. Ci quan trng l chng ta c kinh nghim, c trc gic
thy c nh vy hay khng?
Thin qun gip cho ta thy c iu . Nhn vo c th ca mnh,
ta thy cha m, ng b, t tin trong , ta thy th gii, t nc
mnh trong . Chng ta khng nh u, chng ta rt rng ln. C
mt thi s ngi M , tn l Walt Whitman ni trong tc phm L c
ca ng l: I am large, I content multitudes. (Ti rt rng ln, ti cha
hng h sa s th gii. Je suis grand, je contiens des multitudes). Walt
Whitman (1819-1892) thuc th h sau sau thi s William Blake.
48 | 7 . Lc th p h u yn
Cnh ca th t: Ch Php Tng Tc T Ti Mn
Ch Php Tng Tc T Ti
Mn
T, s t cn, nht nht trit
bin s t nhn. Nhn tc nh,
nh tc t, t tc thit, thit tc
thn t ti thnh lp, v chng
v ngi danh Ch Php Tng
Tc T Ti Mn.
Cnh ca th t: Ch Php Tng
Tc T Ti Mn
Cc gic quan v mi u si lng
s t u do vng m thu nhip
c ton thn s t.
Cho nn ci g trong s t cng trit
thu nhip mt ca s t. Mt l
tai, tai l mi, mi l li, li l
thn, mi cn u c thnh lp,
khng c g lm chng ngi. Ci
ny gi l Ch Php Tng Tc T
Ti Mn.
Ci ny l ci kia, ci kia l ci ny. Nc l sng, sng l nc. Vng
l s t, s t l vng. Cc nh hc gi hay dch ch tng tc l
mutual identification. Ti dch l interbeing. Ci ny l ci kia, chng
ta l nhau. We interare, water and wave interare.
Cc gic quan v mi u lng s t u do vng m thu nhip ton
thn s t, cho nn ci g trong s t cng trit thu nhip mt ca
s t. V d nh s t c su cn: mt, tai, mi, li, thn v . Nhn
con mt th chng ta thy y l mt ca s t. Nhng nhn t pha
khc th ta thy tai ca s t. Nu ch nhn mt cn th ta khng thy
cc cn khc. Nhng nu cc cn khc khng c th lm g c cn
ny. Nu nm mt kia khng c th mt ny cng khng th no c
c. S c mt ca mt s t chng t l ng thi mi, li, tai,
thn, s t cng c . Mt ci thu nhip tt c cc ci. S c mt
ca mt ci chng t s c mt ca tt c cc ci. Phi nhn lm sao
khi thy mt mt, chng ta ng tng rng ch c mt ny c m
chng ta phi thy c cc mt khc ang cng c mt ln v lm
nn tng cho mt ny. Nu khng thy nh vy th cha thy c
mt ny.
49 | 7 . Lc th p h u yn
Chng nhng trong su cn m trong mi si lng s t cng vy,
mi si lng s t chng t l ton thn s t c . Nu ton thn s
t khng c th lm sao c si lng c. Cho nn ci tt c nm
trong ci mt. Ci mt chng t l ci tt c c .
Ta i b v trong cuc i, ta tng ta c n lm. K thc, tt c t
tin, ng b, cha m, t nc, dn tc ca ta u c mt trong ta.
Ta cm thy c n ti v ta cha bit ta l ai. Nu ta nhn vo ta th ta
thy c dn tc, t nc, t tin, qu hng trong ta ht. Khi ta i
mt bc thnh thi th tt c dn tc, t nc, dng h, t tin ta
c thnh thi. Ta phi thy c iu ! Ci mt cha ng ci
tt c, ci tt c phi c thy trong ci mt.
Cc gic quan s t cng vy m mi u lng s t cng vy, ti v
n l vng nn thu nhip c ton thn s t. Nhn mt ca s t th
thy trong c y nm cn khc ca s t, tt c si lng v
ton th con s t. l ci thy tng tc, ci ny tc l ci kia
(interbeing). Chng ta c th t tn:
- Cnh ca th nht l Tng ng (simultaneously). ng thi c
tc tng ng mn l cng mt lc ti vi nhau. Ta c th tm
dch l inter-responding (corresponding, responding to each
other), cng mt lt ti vi nhau v lm thnh nhau
(synchronization).
- Cnh ca th hai l Tng Thu hay Tng Nhip
(interimplication). C mt nh vt l ngi Anh l David Bohm
qun st thy rng mt in t khng c s c mt l loi. Mt
in t c lm thnh bi tt c cc in t. One electron is
made of all electrons. Ci mt cha ng ci tt c. Trong sch,
ng ni: Nhn b ngoi th thy cc vt nm ngoi nhau nhng
nhn cho su th thy s vt nm trong nhau. Nhn khi khi th
thy cha ngoi con v con ngoi cha. Nhng nhn cho su th
thy cha trong con v con trong cha. Nhn b ngoi l nhn
theo mt trt t gi l the explicated order, tc l ta thy nh
sng nm ngoi mt tri, bng hoa nm ngoi mt tri, v hai
50 | 7 . Lc th p h u yn
ci khng dnh lu g ti nhau ht. l trt t ngoi nhip.
Nhn cho k th ta thy cc ci nm trong mt ci, trong con c
cha, trong cha c con. l trt t ni nhip (the implicated
order).
- Cnh ca th ba l Tng Nhp hay Tng Dung. y l danh t
ca cc nh vt l hc c hng v ca Hoa Nghim. Ci mt
cha ng ci tt c. Nht a tng dung bt ng mn
(intercontentment). Ci mt cha ng ci tt c, ci tt c cha
ng ci mt.
- Cnh ca th t l Tng Tc. Ch php t ti tng tc mn
(interbeing), (intertre).
Cnh ca th nm: B Mt n Hin Cu Thnh Mn
B Mt n Hin Cu Thnh
Mn
Ng, nhc khn s t duy s
t v kim, tc s t hin, kim
n. Nhc khn kim duy kim v
s t, tc kim hin s t n.
Nhc lng x khn, cu n
cu hin. n tc b mt, hin tc
hin trc, danh B Mt n
Hin Cu Thnh Mn.
Cnh ca th nm: B Mt n
Hin Cu Thnh Mn
Khi nhn s t th ch thy s t m
khng thy vng, s t hin cn
vng n. Khi nhn vng ch thy
vng m khng thy s t ngha l
vng hin cn s t n.
Nu nhn c hai mt lt th c hai
u n v hin ng thi. n l b
mt, hin l t r (hin trc). Ci
ny gi l B Mt n Hin Cu
Thnh Mn.
Khi nhn s t ch thy s t m khng thy vng, trong trng hp ny
s t hin ra, vng th n du i. Khi nhn vng ch thy vng m khng
thy s t, trong trng hp ny vng biu hin cn s t n i. Nu
bit nhn hai ci mt lt th c th thy c tt c u n hay tt c
u biu hin. n ngha l b mt, l du i; hin ngha l biu hin
ra, l hin trc. gi l b mt n hin cu thnh mn.
51 | 7 . Lc th p h u yn
V d khi ta nhn chnh ta vi t cch ca mt a con th ta ch thy
ta l con m khng thy cha ta trong ta. Nhng cha ta c trong ta.
Nu nhn k th ta thy ta l s tip ni ca cha. Cha ta c trong ta
v ta thy c cha. Ty theo cch nhn, theo cch ny th ta nhn
thy con, theo cch kia th ta nhn thy cha. Nhng c cch nhn
thy c hai cha con cng mt lc, chng ta c th gi l tng
biu. Biu l biu hin ra, khi biu hin ra th mnh thy, khi khng
biu hin ra th mnh khng thy. C khi biu, c khi v biu nhng
v biu khng c ngha l khng c .
V d bn tay ny y c th thnh chung c nhng chng ta
khng thy n thnh chung. Kh nng thnh chung nm trong bn
tay ny m ta khng thy. Nhng khi bn tay cm di chung ln
thnh th chng ta thy bn tay c th thnh chung c. Ci hin th
ta thy c cn ci n th ta khng thy c. Mt l biu (thy
c), hai l v biu (khng thy c), chng ta c th dch l
intermanifestation.
Nhn vo ta, ta c th thy ta vi t cch l mt chng sinh c tham,
sn, si. Ta khng thy c mt kia ca ta. Mt kia l Bt v ta cng c
ht ging v tham, v sn, v si v ht ging t bi. Ht ging Bt b
n, ht ging chng sanh hin. Nhng nhn cho k th thy c Bt
trong ta. Ta c th lm nh th no Bt hin ra v chng sanh n
i. V d khi ta tp th, tp thin hnh th ta lm cho Bt hin ra v
chng sanh n i. Bt cng hin lu chng no th ta cng c
hng chng . Bt khng ngoi ta, Bt trong ta.
Khi vo cha, ta chp tay ly Bt. Ta thy c ngi ly (tc l ta) v
ngi c ly (tc l Bt) ang ngi trn bn th. C hai ci r rng
ng ngoi nhau: ta y v Bt trn bn th, hai ngi hon ton
khc nhau. l trt t ngoi nhip. Ta ngoi Bt v Bt ngoi ta.
Nhng nu qun chiu th ta thy Bt trong ta v ta trong Bt.
Trong kinh Mi nguyn Ph Hin ta c th qun chiu c c ta
trong Bt, u c Bt l c ta.
52 | 7 . Lc th p h u yn
Trc khi ly xung, ta phi qun chiu theo gio l Hoa Nghim, c
ngha l phi thy Bt trong ta ch khng phi Bt ngi trn bn
th: "Bch c Th Tn, con qun chiu rng, Ngi khng phi
ngoi con, Ngi trong con v con c th tip xc c vi Ngi ngay
trong con. u c con l c Ngi, u c Ngi l c
con." Thy c th mi nn ly xung. Ngi ly v ngi c ly
khng phi l hai thc th ring bit. Nh vy, ta mi tip xc c
vi Bt tht. Nu khng, ta ch tip xc c vi ci tng Bt m
thi.
Ly Bt khng phi l mt s cu nguyn, mt s cu xin hay mt
hnh ng tn m (act of devotion) m l mt s qun chiu.
Nng l s l tnh khng tch
Cm ng o giao nan t ngh
Thc tp cho su sc, ci ly s tr thnh phng php thin qun
qun chiu s tip xc vi Bt trong t thn ch khng phi l s cu
xin, tn m na. Ta thy c s tng tc gia ta v Bt (interbeing
between the Buddha and yourself). Ta khng c mc cm ta l con s
khng, ta ch l kh au, cn Bt l tt c. C nh vy th s thc tp
mi thnh cng, ta khng cn mc cm thua st, au kh na.
Hc gio l Hoa Nghim, ta phi bit qun chiu khi nhn vo hnh
hi ca mnh. Chng ta thy s lin h ca bn yu t (t, nc, gi
v la) trong ni thn v ngoi thn. i su hn na ta thy khng
kh ta th khng phi l trong ni thn ch to ra. Chnh rng cy
ngoi lm ra dng kh cho ta th. Ta th v sng c l nh khng
kh ngoi thn. V vy thn ca ta khng phi ch l hnh hi ny, n
l ngoi kia na. Thi H i S c vit mt bi th trong c
cu: Thn ngoi phi thn khc th thn. Ci khng phi thn, ngoi
thn mi chnh l thn ca mnh. The non-body elements out there
is your true body.
l qun thn trong thn. Chng ta thy thn ca mnh ln nh
vy. Ngay trong o Bt nguyn th, qun thn l tip xc c vi
hnh hi ca mnh. Tip xc cho su sc th ta thy hnh hi ta cng l
53 | 7 . Lc th p h u yn
hnh hi ca t tin, ca t nc, ca dng h. V vy ci tt c c
trong ci mt.
Trong nh sng ca Hoa Nghim th khi nhn vo thn, ta phi thy
c nhng yu t khng thn lm ra thn ca ta. Ta tip xc c
vi ci hin m cng tip xc c vi ci n. Ta tip xc c vi t
tin, qu hng, dng h trong thn th ny.
Nhn vo mt mt ta ch thy mt thi. Thnh ra thc tp l
nhn vo mt mt thy c tt c cc mt cn li. Tt c u hin
hoc tt c u n, v ta thy c s tng tc gia n v hin: ci
ny n th ci kia hin, ci ny hin th ci kia n. C nh vy th s
thc tp i ti mt mc rt cao. Khi chng ta th vo th tt c t tin,
ng b, con chu u th theo. Thy c nh vy th chng ta khng
b giam vo nim ta ch l hnh hi ny, cm th ny, tri gic ny, t
chng ta bung b c tt c cc mc cm, thy c ta l mt v
Bt v bo thn ca ta c th bao trm c th gii. Cho nn s an vui
ca ta c lin h n s an vui ca c th gii.
Nhc khn s t duy s t v kim (khi nhn vo s t, ch thy s t
m khng thy vng) tc s t hin kim n (lc s t hin m vng
n). Nhc khn kim, duy kim v s t (nu nhn vng ch thy vng m
khng thy s t), kim hin s t n (vng hin m s t n). Nhc
lng x khn cu n cu hin (nu bit nhn c hai mt th ta thy c
hai u hin hay c hai u n mt lt). n tc b mt, hin tc hin
trc, danh b mt n hin cu thnh mn: Khi n n th gi l b mt, khi
n hin th gi l r rng. Ci gi l B Mt n Hin Cu Thnh Mn.
The mutual arising of both the hiding and the manifesting.
54 | 7 . Lc th p h u yn
Cnh ca th su: Vi T Tng Dung An Lp Mn
Vi T Tng Dung An Lp
Mn
Lc, kim d s t hoc n hoc
hin, hoc nht hoc a, nh
thun nh tp, hu lc v lc,
tc th tc b, ch bn giao huy,
l s t hin, giai tt tng dung
bt ngi an lp vi t thnh bin,
danh Vi T Tng Dung An Lp
Mn.
Cnh ca th su: Vi T Tng
Dung An Lp Mn
Vng v s t hoc n hoc hin,
hoc mt hoc nhiu, hoc thun
hoc tp, hoc hu lc hoc v lc,
hoc ny hoc kia, th ch v bn
chiu sng cho nhau, l (bn th) v
s (hin tng) u (ng thi) biu
hin, tt c u dung nhip nhau.
Chng c an lp m khng lm
chng ngi nhau cho ti ln mc vi
t nht. Ci ny gi l Vi T Tng
Dung An Lp Mn.
Thy Php Tng nu ra tm cp: vng v s t, n v hin, mt v
nhiu, thun v tp, hu lc v v lc, ci ny (th) v ci kia (b),
ch v bn, l v s. Nhng cp chng i nhau u trong mt s
thc l n dung nhip nhau, cha ng nhau.
Vng v s t: Vng m ly s t v s t m ly vng. Ci n m ly
ci hin v ci hin m ly ci n m khng h c chng ngi t mc
v m (macroscopic) cho ti mc vi m (microscopic), t ci ln nht
nh tinh h (galaxy) cho ti ci nh nht nh ht s ng (elementary
particle).
Nhn s t, chng ta khng thy vng; nhn vng, chng ta khng
thy s t. Nhng khi nhn vi con mt qun chiu th ta thy s t l
vng, vng l s t, ta nhn thy c hai.
n v hin: nhn con, ta khng thy cha, nhng k thc th cha np
trong con. Nhn k, ta thy cha trong con, v khi nhn cha, ta thy con
trong cha. Con c trong cha m v cha m c trong con. C mt bi
tng rt hay: Con c Bt c T, Bt T c trong con. Nhn cho k con
thy c con trong Bt, trong T. Nhn mt bng hoa, ta thy bng hoa
55 | 7 . Lc th p h u yn
m khng thy mt tri, m my. Mt tri, m my np trong bng
hoa, chng n n cn bng hoa hin. Nhng ci n v ci hin m ly
nhau, khng chng i nhau. S em v s ch cng vy, hai ngi m
ly nhau. Trong s em c s ch, trong s ch c s em, khng c s
chng i.
Mt v nhiu: Chng ta c nhiu ngi nhng khi ta ln tng kinh th
ngi ta ch thy mt chng thi, mt chng ha hp, mt chng
nhng k thc c nhiu ngi trong . Ci mt v ci nhiu khng
c chng i nhau. Ci mt m ly ci nhiu v ci nhiu m ly ci
mt.
Thun v tp: Nhn vo bng hoa, chng ta thy c m my, c mt
tri, i a. Nhng nhng th ti, ha hp, m ly nhau lm
thnh bng hoa. Tt c u tr thnh bng hoa nhng mi ci vn l
n, mt tri vn l mt tri, m my vn l m my. N va l
thun, va l tp. m my va l bng hoa va cn l m my.
l hoc thun hoc tp.
Hu lc v v lc: Hu lc (active) l hin tng nng lng. i khi n
khng hin tng nng lng, n v lc (not active) nhng n c mt
cho ta thnh cng. Ch hu lc v v lc pht xut t quan nim
v su nhn (the six causes), trong nhn u tin l nng tc nhn.
Nng tc nhn c ngha l iu kin a ti kt qu (active cause,
empowering cause). V d nh con mt l mt nng tc nhn v mt
a ti nhn thc, a ti ci thy. Nu khng c con mt th khng
c ci thy. Con mt c thn kinh th gic, c phng tin lm
ny sinh ra ci thy. Con mt l mt nng tc nhn. Khi mnh gieo ht
la vo t th ht la l mt nng tc nhn.
Nng tc nhn c hai loi: loi hu lc v loi v lc. Nng tc nhn
hu lc l loi c sc, c nng lng a ti kt qu nh ht la, nh
con mt. Ht la a ti cy la, con mt a ti ci thy. Nng tc
nhn v lc khng tht s ng gp sc nhng khng lm chng
ngi, khng ngn cn. cng l nhn nhng l nhn v lc.
56 | 7 . Lc th p h u yn
Trong Trai n Chn T Vit Nam c rt nhiu ngi mun gip
chng ta. Cc thy, cc o hu, cc v c s ym tr ta cho Trai
n c thnh tu. Cc v l nng tc nhn hu lc. C nhng
ngi tuy khng ym tr ta nhng cng khng gy kh khn, khng
lm chng ngi g. H l nng tc nhn v lc.
Trong chng cng vy. Mi ngi trong chng l mt ci cy ang
mun ln ln, mun tr thnh php kh. Ta l s ch, s em, s anh, ta
c th lm nng tc nhn hu lc tc l gip cho ngi i ln hay
t nht ta cng lm nng tc nhn v lc l ng ngn cn ngi .
Tt c vn php u c th l nng tc nhn, c khi l hu lc, c khi
l v lc.
Th b c ngha l ci ny ci kia. Ci ny c th ti vi ci kia c th
lm nng tc nhn cho ci kia. Ci ny c th m ly ci kia. Hai ci c
th m ly nhau lm biu hin ra mt ci khc nh mt tri v
m my m ly nhau lm biu hin ra bng hoa. Mt tri vn l
mt tri, m my vn l m my, nhng mt tri v m my c
th m ly nhau, tng dung nhau.
Ch v bn: Hm nay s anh ni php thoi. n phin s anh ni
php thoi th ta ng vai tr nghe php thoi, s anh l ch, ta l
bn. Ngy mai n phin ta ni php thoi th s anh ngi nghe trong
chng, ta l ch, s anh l bn. N p i lun phin nhau. Khi th ta
l ch, khi th ta l bn, ch v bn khng chng i nhau. Ta khng
hi ti sao khng