ÇOCUKLARLA İLETİŞİMÇOCUKLARLA İLETİŞİM

ÇOCUKLA İLETİŞİM İÇİN ÖNERİLERÇOCUKLA İLETİŞİM İÇİN ÖNERİLER • ÇOCUK YETİŞTİRMENİN KURALLARIÇOCUK YETİŞTİRMENİN KURALLARI• •  •  Çocuklarınızı dinleyin Çocuklarınızı dinleyin • Meşgulseniz, başınız ağrıyorsa ya da aklınız başka bir şeyle Meşgulseniz, başınız ağrıyorsa ya da aklınız başka bir şeyle

meşgulse bunu çocuğunuza ifade edin, onu dinliyor gibi meşgulse bunu çocuğunuza ifade edin, onu dinliyor gibi yapmayın. Ona, ‘'Şimdi meşgulüm ama biraz sonra seni yapmayın. Ona, ‘'Şimdi meşgulüm ama biraz sonra seni dinleyeceğim deyin. Dinlediğinizi göstermek için mutlaka dinleyeceğim deyin. Dinlediğinizi göstermek için mutlaka göz teması kurun, baş sallayın, soru sorun ve fikrinizi göz teması kurun, baş sallayın, soru sorun ve fikrinizi belirtinizbelirtiniz. .

• •  •  Sorunlarını kendi kendine çözmesi konusunda teşvik Sorunlarını kendi kendine çözmesi konusunda teşvik edin edin

• Çocuğunuzun bağımsız bir birey olabilmesi için, kendini Çocuğunuzun bağımsız bir birey olabilmesi için, kendini eğlendirmesine, sakinleştirebilmesine, üzüntüyle baş etmesine, eğlendirmesine, sakinleştirebilmesine, üzüntüyle baş etmesine, sıkıntısını gidermesine izin verin. Bütün bunları siz, onun için sıkıntısını gidermesine izin verin. Bütün bunları siz, onun için yaparsanız, bu duygularla baş etmeyi öğrenemez ve ömür boyu yaparsanız, bu duygularla baş etmeyi öğrenemez ve ömür boyu başka insanlarla bağımlı kalır. Sorumluluğunu alması konusunda başka insanlarla bağımlı kalır. Sorumluluğunu alması konusunda teşvik edin. teşvik edin.

• •  •  Duygularını dinlemesini, tanımasını öğretin Duygularını dinlemesini, tanımasını öğretin • Ona, duyguların zenginliğini anlatın. Duygularını tanımasına Ona, duyguların zenginliğini anlatın. Duygularını tanımasına

yardımcı olun. Öfke, kıskançlık, yetersizlik, hayal kırıklığı, özlem yardımcı olun. Öfke, kıskançlık, yetersizlik, hayal kırıklığı, özlem gibi duygular; heyecan, sevinç, sevgi, aşk, gurur gibi duygular gibi duygular; heyecan, sevinç, sevgi, aşk, gurur gibi duygular yaşanabileceğini anlatın. Başkalarının duygularına değer vermesini yaşanabileceğini anlatın. Başkalarının duygularına değer vermesini öğretin. Hayattan ne istediğini bilen bir birey olması konusunda öğretin. Hayattan ne istediğini bilen bir birey olması konusunda onu yetiştirin. Gerektiğinde ağlayabilsin ve çıkış yolunu o bulsun. onu yetiştirin. Gerektiğinde ağlayabilsin ve çıkış yolunu o bulsun. Bu aşamada yanında olduğunuzu hissettirin. Bu aşamada yanında olduğunuzu hissettirin.

• •  •  Pozitif disiplini kullanın Pozitif disiplini kullanın • Davranışlarını değiştirmek için ceza sisteminden çok ödül Davranışlarını değiştirmek için ceza sisteminden çok ödül

sistemini kullanın. Cezalandırılmış çocuklar, cesareti kırılmış, sistemini kullanın. Cezalandırılmış çocuklar, cesareti kırılmış, kendilerine güvenmeyen çocuklardır. Ceza verilmesi gereken kendilerine güvenmeyen çocuklardır. Ceza verilmesi gereken durumlar da olabilir. Ama bunu, çocuğunuzun gururunu durumlar da olabilir. Ama bunu, çocuğunuzun gururunu kırmadan yapın, başkalarının yanında eleştirmemeye özen kırmadan yapın, başkalarının yanında eleştirmemeye özen gösterin, doğru güzel yaptığı davranışları gördüğünüzü gösterin, doğru güzel yaptığı davranışları gördüğünüzü beğendiğinizi ona anlatın.beğendiğinizi ona anlatın.

• •  •  Olumlu davranışlarını görün Olumlu davranışlarını görün • Çocuğunuzun başarılarını, olumlu davranışlarını gördüğünüzü Çocuğunuzun başarılarını, olumlu davranışlarını gördüğünüzü

gösterin. Örneğin, bir çocuk ağladığında annesinden ilgi gösterin. Örneğin, bir çocuk ağladığında annesinden ilgi görüyorsa, bu yöntemi kullanmaya devam edebilir. Aynı şekilde, görüyorsa, bu yöntemi kullanmaya devam edebilir. Aynı şekilde, okuldan geldiğinde elini yıkadığı zaman annesi bu davranışını okuldan geldiğinde elini yıkadığı zaman annesi bu davranışını övüyorsa, ilgiyi sürdürmek için bu olumlu davranışa devam övüyorsa, ilgiyi sürdürmek için bu olumlu davranışa devam edecektir. Olumlu davranışlarını görürseniz ve gördüğünüzü ona edecektir. Olumlu davranışlarını görürseniz ve gördüğünüzü ona gösterir veya hissettirirseniz bu davranışları yeniden yapacaktırgösterir veya hissettirirseniz bu davranışları yeniden yapacaktır

• •  •  Kurallarınızda ve ilişkilerinizde devamlılık gösterin Kurallarınızda ve ilişkilerinizde devamlılık gösterin • Gerekli olduğuna inandığınız bir kısıtlamayı, çoucuğunuzun Gerekli olduğuna inandığınız bir kısıtlamayı, çoucuğunuzun

‘yalvarmalarıyla' değiştirmeyin. Kuralların devamlılığı ‘yalvarmalarıyla' değiştirmeyin. Kuralların devamlılığı olmalıdır, yoksa çocuğunuz kurallarınızı hiç ciddiye almaz. olmalıdır, yoksa çocuğunuz kurallarınızı hiç ciddiye almaz. Gerektiği durumlarda siz kendi koyduğunuz kuralları Gerektiği durumlarda siz kendi koyduğunuz kuralları çocuğunuzla konuşarak değiştirebilirsiniz, kendi çocuğunuzla konuşarak değiştirebilirsiniz, kendi koyduğunuz kuralların esiri olmayın. Gerektiğinde değiştirin. koyduğunuz kuralların esiri olmayın. Gerektiğinde değiştirin. Bu durumun neden gerektiğini ona açıklayın.Bu durumun neden gerektiğini ona açıklayın.

• •  •  Yaşamını planlayın Yaşamını planlayın • Çocuk gün içinde ne yapacağını bilsin. Çocuk ne zaman Çocuk gün içinde ne yapacağını bilsin. Çocuk ne zaman

yemek yiyeceğini, ne kadar TV seyretmeye izinli olduğunu, yemek yiyeceğini, ne kadar TV seyretmeye izinli olduğunu, ne zaman yatması gerektiğini bilsin. Bu programı birlikte ne zaman yatması gerektiğini bilsin. Bu programı birlikte hazırlayın.hazırlayın.

• •  •  Birlikte olduğunuz zamanı kaliteli hale getirin Birlikte olduğunuz zamanı kaliteli hale getirin • Çocuklarınızla zaman geçirin,onlarla oynayın, konuşun, spor Çocuklarınızla zaman geçirin,onlarla oynayın, konuşun, spor

yapın, yemek yiyin. Unutmayın, çocuklar sizinle zaman yapın, yemek yiyin. Unutmayın, çocuklar sizinle zaman harcarken, sizi örnek alarak, yeni ve doğru davranışlar harcarken, sizi örnek alarak, yeni ve doğru davranışlar öğreneceklerdir.öğreneceklerdir.

• Yemek pişirmek: Yemek hazırlığı hem çocuğunuzla Yemek pişirmek: Yemek hazırlığı hem çocuğunuzla keyifli zaman geçirdiğiniz hem de yeni bilgi ve keyifli zaman geçirdiğiniz hem de yeni bilgi ve becerilerin öğrenildiği bir etkinliğe dönüşebilir. becerilerin öğrenildiği bir etkinliğe dönüşebilir. Yemek pişirirken önce hangi yemeğin yapılacağına Yemek pişirirken önce hangi yemeğin yapılacağına karar vermek, sonra gereken malzemeleri listelemek karar vermek, sonra gereken malzemeleri listelemek ve gerekli miktarları ayarlamak daha sonra ise tarife ve gerekli miktarları ayarlamak daha sonra ise tarife göre yemeği hazırlamak için planlama organizasyon göre yemeği hazırlamak için planlama organizasyon becerilerine ihtiyaç vardır. Bunun yanı sıra yemek becerilerine ihtiyaç vardır. Bunun yanı sıra yemek yapmak için kullanılacak malzemelerin miktarlarını yapmak için kullanılacak malzemelerin miktarlarını ayarlamak okulda öğrenilen ölçü birimlerini ayarlamak okulda öğrenilen ölçü birimlerini tekrarlamak ve pekiştirmek için de güzel bir fırsattır.tekrarlamak ve pekiştirmek için de güzel bir fırsattır.kaç tane 1 lira var gibi).kaç tane 1 lira var gibi).

• Kazandırdığı beceriler: Planlama, olayları sıralama Kazandırdığı beceriler: Planlama, olayları sıralama (önce-sonra kavramı), ölçülerin kullanımı, ince motor (önce-sonra kavramı), ölçülerin kullanımı, ince motor becerileri (basit şeyleri doğramak, karıştırmak, hamura becerileri (basit şeyleri doğramak, karıştırmak, hamura şekil vermek vb.).şekil vermek vb.).Alışveriş oyunu: Evde çocuğunuzla birlikte marketlerin Alışveriş oyunu: Evde çocuğunuzla birlikte marketlerin alışveriş kataloglarını kullanarak alışveriş oyunu alışveriş kataloglarını kullanarak alışveriş oyunu oynamak para kavramının öğrenilmesinde yardımcı oynamak para kavramının öğrenilmesinde yardımcı olur. Gerçek paraları oyuna katıp listeden alınacakları olur. Gerçek paraları oyuna katıp listeden alınacakları seçip “bakalım bunlar ne kadar tuttu ve paramız yetiyor seçip “bakalım bunlar ne kadar tuttu ve paramız yetiyor mu, ya da bunları aldıktan sonra ne kadar para üstü mu, ya da bunları aldıktan sonra ne kadar para üstü almamız gerekir” gibi hesaplamaları yapabilirsiniz. almamız gerekir” gibi hesaplamaları yapabilirsiniz. Evdeki pratiklerden sonra oyunu markete gidip gerçek Evdeki pratiklerden sonra oyunu markete gidip gerçek hayata geçirebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem basit hayata geçirebilirsiniz. Böylece çocuğunuzun hem basit matematik hesaplamaları yapmasına hem para matematik hesaplamaları yapmasına hem para kavramını öğrenmesine hem de bilinçli tüketim kavramını öğrenmesine hem de bilinçli tüketim hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilirsiniz.hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilirsiniz.Kazandırdığı beceriler: Zihinden işlem yapma, para Kazandırdığı beceriler: Zihinden işlem yapma, para kavramı (5 lira içindekavramı (5 lira içinde

• Birlikte Çalışmak:Birlikte Çalışmak:Ailece yapılacak işlerin bir listesini çıkarıp, o günün Ailece yapılacak işlerin bir listesini çıkarıp, o günün projesini seçin; “dolapların düzenlenmesi, eski projesini seçin; “dolapların düzenlenmesi, eski eşyaların ayrılması” gibi. İşin nasıl yapılacağını eşyaların ayrılması” gibi. İşin nasıl yapılacağını birlikte adım adım planlayın. İhtiyaç duyulan birlikte adım adım planlayın. İhtiyaç duyulan malzemeler (temizlik için deterjan, bez, eski eşyaları malzemeler (temizlik için deterjan, bez, eski eşyaları koymak için kutu vb), herkesin yapacağı işi belirleyin koymak için kutu vb), herkesin yapacağı işi belirleyin (anne rafları silecek, hep birlikte eskiler ile yeniler (anne rafları silecek, hep birlikte eskiler ile yeniler ayrılacak, baba kalacak eşyaları yerleştirecek, ayrılacak, baba kalacak eşyaları yerleştirecek, çocuklar eskileri kutulara koyacak). İşleri planlamak çocuklar eskileri kutulara koyacak). İşleri planlamak ve sorumluluğu paylaşmak çocuğun bu becerileri ve sorumluluğu paylaşmak çocuğun bu becerileri günlük hayatında kullanmasına yardımcı olacaktır.günlük hayatında kullanmasına yardımcı olacaktır.

• Kazandırdığı Beceriler: Kazandırdığı Beceriler: Sorumluluk almak, planlama-organizasyon (bir işi Sorumluluk almak, planlama-organizasyon (bir işi basamaklara ayırma), yardımlaşma.basamaklara ayırma), yardımlaşma.

• Aile Albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir Aile Albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir albümde düzenli olarak durmuyorsa ya da albümde düzenli olarak durmuyorsa ya da tekrar düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece tekrar düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece yapmak eğlenceli olabilir. Fotoğraflardaki aile yapmak eğlenceli olabilir. Fotoğraflardaki aile üyeleri hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), üyeleri hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), fotoğrafları kronolojik sıraya dizmek, ailece fotoğrafları kronolojik sıraya dizmek, ailece eski günleri hatırlamak sizin için de anlamlı eski günleri hatırlamak sizin için de anlamlı olacaktır.olacaktır.Kazanılan Beceriler: Olayları sıraya dizmek, Kazanılan Beceriler: Olayları sıraya dizmek, planlama ve organizasyon, akrabaları tanımak.planlama ve organizasyon, akrabaları tanımak.

• Akşam yemeği sohbetleri:Akşam yemeği sohbetleri:Özellikle yoğun günlük hayat temposunda akşam yemekleri Özellikle yoğun günlük hayat temposunda akşam yemekleri tüm ailenin bir arada olduğu nadir zamanlardan biridir. tüm ailenin bir arada olduğu nadir zamanlardan biridir. Akşam yemeklerini sohbet etmek, günün olaylarını Akşam yemeklerini sohbet etmek, günün olaylarını paylaşmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. O paylaşmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. O gün işte yaptıklarınızı, sizi mutlu eden ya da kızdıran gün işte yaptıklarınızı, sizi mutlu eden ya da kızdıran olayları anlatarak çocuğunuza ilk önce model olabilirsiniz. olayları anlatarak çocuğunuza ilk önce model olabilirsiniz. Bu sayede çocuklar hem başlarından geçen bir olayı sıralı Bu sayede çocuklar hem başlarından geçen bir olayı sıralı olarak anlatabilme hem de duygularını ifade edebilme olarak anlatabilme hem de duygularını ifade edebilme becerilerini geliştirme imkânı bulurlar. Bazen olayları becerilerini geliştirme imkânı bulurlar. Bazen olayları hatırlamak ya da anlatmak çocuklar için zor olabilir. Böyle hatırlamak ya da anlatmak çocuklar için zor olabilir. Böyle durumlarda “Herkes sırayla bugün en çok hoşuna giden durumlarda “Herkes sırayla bugün en çok hoşuna giden olayı anlatsın (günün mutlu olayı, günün üzgün olayı ya da olayı anlatsın (günün mutlu olayı, günün üzgün olayı ya da günün kızgın olayı gibi tanımlamalar da yapabilirsiniz)” günün kızgın olayı gibi tanımlamalar da yapabilirsiniz)” diyerek ilk sözü siz alıp sırayla devam etmelerini diyerek ilk sözü siz alıp sırayla devam etmelerini isteyebilirsiniz. Bunu aile yemeklerinin bir parçası haline isteyebilirsiniz. Bunu aile yemeklerinin bir parçası haline getirebilirsiniz.getirebilirsiniz.Kazandırdığı Beceriler: Kazandırdığı Beceriler: Sözel ifade, neden- sonuç ilişkisi kurma (olayları sıralı Sözel ifade, neden- sonuç ilişkisi kurma (olayları sıralı anlatmak), duygu ifadesi.anlatmak), duygu ifadesi.

Ailece Oynanabilecek Ailece Oynanabilecek OyunlarOyunlar• Çizelim Anlatalım: Oyuncakçılarda “Çiziktirme-Çizelim Anlatalım: Oyuncakçılarda “Çiziktirme-

Pictionary” adı ile bulabileceğiniz bir oyunu evde Pictionary” adı ile bulabileceğiniz bir oyunu evde kendiniz de yapabilirsiniz. Bu oyun için kalem ve bol kendiniz de yapabilirsiniz. Bu oyun için kalem ve bol miktarda kâğıda ihtiyaç var. Kâğıt yerine ayaklı beyaz miktarda kâğıda ihtiyaç var. Kâğıt yerine ayaklı beyaz tahtaları da kullanabilirsiniz. Oyuna başlamadan önce tahtaları da kullanabilirsiniz. Oyuna başlamadan önce küçük kartlara farklı kelimeler yazın (eşya, hayvan, küçük kartlara farklı kelimeler yazın (eşya, hayvan, meslek, taşıt vb). daha sonra bu kelimeleri meslek, taşıt vb). daha sonra bu kelimeleri konuşmadan çizerek birbirinize anlatmaya çalışın, tabi konuşmadan çizerek birbirinize anlatmaya çalışın, tabi belirlenen zaman diliminde. İki grup ayrı grup olarak belirlenen zaman diliminde. İki grup ayrı grup olarak oynanırsa daha çok kelimeyi bilen grup oyunun galibi oynanırsa daha çok kelimeyi bilen grup oyunun galibi olur. Çocuklarının yaşlarına göre kelimelerin olur. Çocuklarının yaşlarına göre kelimelerin zorluluğunu ayarlayabilirsiniz.zorluluğunu ayarlayabilirsiniz.Kazanılan beceriler: Problem çözme (kelimeyi hangi Kazanılan beceriler: Problem çözme (kelimeyi hangi yoldan en kısa anlatabileceğini düşünmek), ince- yoldan en kısa anlatabileceğini düşünmek), ince- motor becerileri, tatmin etme akıl yürütmek, zaman motor becerileri, tatmin etme akıl yürütmek, zaman kavramı (sınırlı bir zamanda gereken işi bitirmek).kavramı (sınırlı bir zamanda gereken işi bitirmek).

• Aile Albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir albümde Aile Albümü: Eğer aile fotoğraflarınız bir albümde düzenli olarak durmuyorsa ya da tekrar düzenli olarak durmuyorsa ya da tekrar düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece yapmak düzenlenilmesi gerekiyorsa bunu ailece yapmak eğlenceli olabilir. Fotoğraflardaki aile üyeleri eğlenceli olabilir. Fotoğraflardaki aile üyeleri hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), fotoğrafları hakkında sohbet etmek (kim kimdir?), fotoğrafları kronolojik sıraya dizmek, ailece eski günleri kronolojik sıraya dizmek, ailece eski günleri hatırlamak sizin için de anlamlı olacaktır.hatırlamak sizin için de anlamlı olacaktır.

Kazanılan Beceriler: Olayları sıraya dizmek, planlama Kazanılan Beceriler: Olayları sıraya dizmek, planlama ve organizasyon, akrabaları tanımak.ve organizasyon, akrabaları tanımak.

• •  •  Sorumluluk verin Sorumluluk verin • Yaşına uygun görevler verin onların sorumlulukları olsun. Yaşına uygun görevler verin onların sorumlulukları olsun.

Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk ödevlerini zamanında Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk ödevlerini zamanında yapabilmeli, yatağını toplayabilmeli, sofranın toplanmasına yapabilmeli, yatağını toplayabilmeli, sofranın toplanmasına evin temizlenmesine yardım edebilmelidir. Diş fırçalamak, evin temizlenmesine yardım edebilmelidir. Diş fırçalamak, el yıkamak, çantasını hazırlamak ve son kontrollerini el yıkamak, çantasını hazırlamak ve son kontrollerini yapmak onun görevleridir.yapmak onun görevleridir.

• •  •  Ahlaki kuralları öğretin Ahlaki kuralları öğretin • Dürüstlük, saygı, nezaket gibi kavramları aile ortamında Dürüstlük, saygı, nezaket gibi kavramları aile ortamında

kullanarak, örnekler vererek, hikayeler anlatarak öğretin. Bu kullanarak, örnekler vererek, hikayeler anlatarak öğretin. Bu kavramları, tutarlılık ve devamlılıkla pekiştirin. Örneğin, yalan kavramları, tutarlılık ve devamlılıkla pekiştirin. Örneğin, yalan söylemenin yanlış olduğunu öğretmek istiyorsanız, onarlın yanında söylemenin yanlış olduğunu öğretmek istiyorsanız, onarlın yanında yalan söylemeyin. Unutmayın, ahlaklı insan olmanın tohumları yalan söylemeyin. Unutmayın, ahlaklı insan olmanın tohumları önce aile ortamında atılır. Onun yanında yalan söylemek zorunda önce aile ortamında atılır. Onun yanında yalan söylemek zorunda kaldı iseniz bu durumun ne anlama geldiğini ona açıklayın.kaldı iseniz bu durumun ne anlama geldiğini ona açıklayın.

• •  •  İlgi ve sevgi göstermekten kaçınmayın İlgi ve sevgi göstermekten kaçınmayın • Sevginizi söylemekten ve göstermekten kaçınmayın. Araştırmalara Sevginizi söylemekten ve göstermekten kaçınmayın. Araştırmalara

göre, her gün sevgi gören çocuklar daha az stres hormonu göre, her gün sevgi gören çocuklar daha az stres hormonu salgılıyor ve huzursuz olduklarında, stres reaksiyonları ile daha salgılıyor ve huzursuz olduklarında, stres reaksiyonları ile daha kolay baş edebiliyorlar. kolay baş edebiliyorlar.

• •  •  Güven verin Güven verin • Size güvenebileceğini bilsin. Sözlerinizi tutun, tutamayacağınız sözler Size güvenebileceğini bilsin. Sözlerinizi tutun, tutamayacağınız sözler

vermeyin. Onu koşulsuz sevdiğinizi anlatırsanız, çaresiz kaldığında, vermeyin. Onu koşulsuz sevdiğinizi anlatırsanız, çaresiz kaldığında, hata yaptığında, kendisini yalnız hissettiğinde güveneceği kişinin anne-hata yaptığında, kendisini yalnız hissettiğinde güveneceği kişinin anne-babası olduğunu anlatın, sizinde ona güvendiğinizi gösterin. Tatsız babası olduğunu anlatın, sizinde ona güvendiğinizi gösterin. Tatsız durumları da size anlatmaktan kaçınmamasını sağlayın, hoşgörü durumları da size anlatmaktan kaçınmamasını sağlayın, hoşgörü gösterin, espri yapın. Hoşgorüyü ve espriyi ilişkilerinizde kullanın gösterin, espri yapın. Hoşgorüyü ve espriyi ilişkilerinizde kullanın

• •  •  Meraklı olmasını teşvik edin Meraklı olmasını teşvik edin • Okumanın, merakın onun için ne kadar faydalı olduğunu tahmin Okumanın, merakın onun için ne kadar faydalı olduğunu tahmin

edemezsiniz. Birlikte kaliteli zaman geçirmeye özen gösterin, fıkralar edemezsiniz. Birlikte kaliteli zaman geçirmeye özen gösterin, fıkralar anlatın, şiir yazın, yarışmalar yapın, oyunlar oynayınanlatın, şiir yazın, yarışmalar yapın, oyunlar oynayın..

• •  •  Kendinize değer verin Kendinize değer verin • İyi anne-baba olabilmek için sizin de huzurlu ve mutlu olmanız şarttır. İyi anne-baba olabilmek için sizin de huzurlu ve mutlu olmanız şarttır.

Mutlu yetişkinler çocuklarına, iyi örnek olurlar. Hobilerinize zaman Mutlu yetişkinler çocuklarına, iyi örnek olurlar. Hobilerinize zaman ayırın, birbirinize değer verdiğinizi, sevgi ve saygınızı gördüklerinde ayırın, birbirinize değer verdiğinizi, sevgi ve saygınızı gördüklerinde onlar da size mutlu olacak ve ileriki yaşlarında ise sizi taklit onlar da size mutlu olacak ve ileriki yaşlarında ise sizi taklit edeceklerdir. edeceklerdir.

ÇOCUKLAR NE İSTER ?

• 1-Sevgi ister: 1-Sevgi ister: Sevildiklerini bilmek isterler. Bunu Sevildiklerini bilmek isterler. Bunu her fırsatta söyleyin ve anlatın. Çocuklar yakın her fırsatta söyleyin ve anlatın. Çocuklar yakın çevrelerinden ve ebeveynlerinden uyum içinde çevrelerinden ve ebeveynlerinden uyum içinde olmalarını isterler. Siz yetişkin kişiler olarak eşinizle olmalarını isterler. Siz yetişkin kişiler olarak eşinizle anlaşamayabilirsiniz. Çocuklar ailede uyum olmazsa anlaşamayabilirsiniz. Çocuklar ailede uyum olmazsa yaşamlarını devam ettiremeyeceklerini, aç yaşamlarını devam ettiremeyeceklerini, aç kalacaklarını düşünürler. Çocuklar hiçbir durumda kalacaklarını düşünürler. Çocuklar hiçbir durumda ailelerinin uyumsuzluk yaşamasını istemezler. Böyle ailelerinin uyumsuzluk yaşamasını istemezler. Böyle bir duruma katlanamazlar. bir duruma katlanamazlar.

• Aileler çocuklarının yanında hiçbir şekilde Aileler çocuklarının yanında hiçbir şekilde tartışmamalıdırlar. Uyum problemleri çektiklerini tartışmamalıdırlar. Uyum problemleri çektiklerini çocuklarına belli etmemelidirler. Uyum problemlerini çocuklarına belli etmemelidirler. Uyum problemlerini öncelikle çözmelidirler. Bu tür problemleri çözmek, öncelikle çözmelidirler. Bu tür problemleri çözmek, onların sorumluluğundadır. onların sorumluluğundadır.

• 2-Eşitlik isterler: 2-Eşitlik isterler: Çocuklar ailedeki herkesin eşit hakları Çocuklar ailedeki herkesin eşit hakları olsun isterler.Çocuklar aile içinde kendilerinde söz sahibi olsun isterler.Çocuklar aile içinde kendilerinde söz sahibi olmalarını isterler. Kardeşler arasında eşitlik isterler. Kız ve olmalarını isterler. Kardeşler arasında eşitlik isterler. Kız ve erkek çocukları arasında değer farklılıkları olmasın isterler. erkek çocukları arasında değer farklılıkları olmasın isterler. Her çocuğun yetenekleri farklı farklıdır. Her çocuğun farklı Her çocuğun yetenekleri farklı farklıdır. Her çocuğun farklı bir yeteneği vardır, her çocuktan her şeyi en iyi yapması bir yeteneği vardır, her çocuktan her şeyi en iyi yapması beklenmemelidir. beklenmemelidir.

• 3-Cevap ister: 3-Cevap ister: Sordukları soruları Sordukları soruları atlamayın. Vereceğiniz her bir cevap onlar atlamayın. Vereceğiniz her bir cevap onlar için çok önemlidir. için çok önemlidir.

• 4-Kabul görmek ister: 4-Kabul görmek ister: Çocuklar Çocuklar annelerinden ve babalarından onların var annelerinden ve babalarından onların var olmalarından dolayı mutlu olduklarını olmalarından dolayı mutlu olduklarını görmek isterler. Değerli olduklarının görmek isterler. Değerli olduklarının hissettirilmesini isterler. hissettirilmesini isterler.

• 5- Çocuklar anlayış ister: 5- Çocuklar anlayış ister: Anne babaları Anne babaları onları anlamayı çalışmalıdırlar. Bir hata onları anlamayı çalışmalıdırlar. Bir hata yaptıklarında mutlaka önce yaptıklarının yaptıklarında mutlaka önce yaptıklarının nedenlerini düşünmelidirler. Öncelikle onları nedenlerini düşünmelidirler. Öncelikle onları dinlemelidirler. dinlemelidirler.

• 6- Çocuklar arkadaşlık ister: 6- Çocuklar arkadaşlık ister: Gerektiği zaman Gerektiği zaman anne babasıyla arkadaş olmak ister. Anne baba anne babasıyla arkadaş olmak ister. Anne baba sadece çocuklarıyla değil onların arkadaşlarıyla da sadece çocuklarıyla değil onların arkadaşlarıyla da ilişki içinde olmalıdırlar. Onları tanımalı ve yakın ilişki içinde olmalıdırlar. Onları tanımalı ve yakın olabilmelidirler. olabilmelidirler.

• 7- Çocuklar yakınlık ister: 7- Çocuklar yakınlık ister: Sıkıntılarını sizlerle Sıkıntılarını sizlerle paylaşmaları, yanlışlarını bile sizlerle paylaşmaları, yanlışlarını bile sizlerle konuşabilmeleri, tamamen sizin onlara göstereceğini konuşabilmeleri, tamamen sizin onlara göstereceğini yakınlık sonucu mümkün olur. yakınlık sonucu mümkün olur.

• 9- Çocuklar ciddiye alınmak ister: 9- Çocuklar ciddiye alınmak ister: Özellikle Özellikle başkalarının yanında onu susturmayınbaşkalarının yanında onu susturmayın anlattıklarını dinleyin. anlattıklarını dinleyin.

• 10- Çocuklar önemsenmek ister: 10- Çocuklar önemsenmek ister: Başkalarının Başkalarının yanında onu onore edin, beğendiğiniz yanında onu onore edin, beğendiğiniz davranışlarını fark ettiğinizi, beğendiğinizi anlatın. davranışlarını fark ettiğinizi, beğendiğinizi anlatın.

• 11- Çocuklar destek ister: 11- Çocuklar destek ister: Sizlerden yaptıkları Sizlerden yaptıkları olumsuz şeylerin şikayetini değil,olumlu olumsuz şeylerin şikayetini değil,olumlu davranışlarının övülmesini isterler. davranışlarının övülmesini isterler.

• 12- Çocuklar tutarlılık ister: 12- Çocuklar tutarlılık ister: Onların ruh hali Onların ruh hali sık sık değişen, neye ne tepki göstereceği belli sık sık değişen, neye ne tepki göstereceği belli olmayan değil, tavırları ve doğrularıolmayan değil, tavırları ve doğruları belli olan belli olan anne babalara ihtiyaçları vardır. anne babalara ihtiyaçları vardır.

• ETKİLİ YÖNERGE VERME ETKİLİ YÖNERGE VERME

Biz birçok sorunlu çocukla ilgilenirken anne babanın Biz birçok sorunlu çocukla ilgilenirken anne babanın yönerge verme biçimlerine dikkat ettiklerinde çocukların yönerge verme biçimlerine dikkat ettiklerinde çocukların uyumunda çok belirgin düzelmeler elde ettiklerini uyumunda çok belirgin düzelmeler elde ettiklerini gözlemliyoruz. Bu nedenle çocuğunuzdan bir şey gözlemliyoruz. Bu nedenle çocuğunuzdan bir şey istediğinizde bu kurallara uymanız yararlı olacağını istediğinizde bu kurallara uymanız yararlı olacağını düşünüyoruz. · Gerçekte yapılmasını ve bitirilmesini düşünüyoruz. · Gerçekte yapılmasını ve bitirilmesini istediğiniz bir şey için istekte bulunun. · Cümleleriniz basit istediğiniz bir şey için istekte bulunun. · Cümleleriniz basit ve anlaşılır olmalı. Yalvarma veya kızma biçiminde ve anlaşılır olmalı. Yalvarma veya kızma biçiminde olmamalı. · Yönergenin yerine getirilmesi için yeterli süre olmamalı. · Yönergenin yerine getirilmesi için yeterli süre verilmeli. · Çocukla göz kontağı kurulmalı. · Çocuğun verilmeli. · Çocukla göz kontağı kurulmalı. · Çocuğun dikkatini dağıtabilecek etkenle kaldırılmalıdır. · Gerekirse ne dikkatini dağıtabilecek etkenle kaldırılmalıdır. · Gerekirse ne istediğinizi tekrarlatarak çocuğunun sizi anladığından emin istediğinizi tekrarlatarak çocuğunun sizi anladığından emin olun. · Gerekirse görev kartları yapılabilir.olun. · Gerekirse görev kartları yapılabilir.

• EV PUAN SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ EV PUAN SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ

4-7 Yaş arası markaları kullanmanızı öneriyoruz. 8-11 4-7 Yaş arası markaları kullanmanızı öneriyoruz. 8-11 Yaş arası puanlama sistemini kullanmanızı öneriyoruz. Yaş arası puanlama sistemini kullanmanızı öneriyoruz. 1.Hafta sadece ödüllendirme için kullanılır. 1.Hafta sadece ödüllendirme için kullanılır. Amaçlar Amaçlar

• Çocuğun ödüllendirilmesinin sistemli bir şekle Çocuğun ödüllendirilmesinin sistemli bir şekle getirilmesi bu amaçla puanlama ve markaların getirilmesi bu amaçla puanlama ve markaların kullanımı kullanımı

• Çocuğun uyumuna ve sosyalÇocuğun uyumuna ve sosyal davranışına anne davranışına anne babanın ilgisinin artırılması babanın ilgisinin artırılması

• Puanlama sisteminin amaçları Puanlama sisteminin amaçları • Etkili bir ödüllendirme yöntemi Etkili bir ödüllendirme yöntemi • Esnek ve uygulanabilir sistem Esnek ve uygulanabilir sistem • Etkinliği uzun süre devam eder. Çocuk Etkinliği uzun süre devam eder. Çocuk

ödülü alıp doyuma ulaştıktan sonra olumlu ödülü alıp doyuma ulaştıktan sonra olumlu davranmayı sona erdirmez. davranmayı sona erdirmez.

• Sistematik ve planlı bir yöntem Sistematik ve planlı bir yöntem • Anne babaların çocuklarının olumlu Anne babaların çocuklarının olumlu

davranışlarına ilgileri artar. davranışlarına ilgileri artar. • Çocukta ''iyi bir şey yaparsam iyi bir Çocukta ''iyi bir şey yaparsam iyi bir

karşılık alırım.'' Düşüncesinin yerleşmesini karşılık alırım.'' Düşüncesinin yerleşmesini sağlar. Böylece çocuğun sosyal yaşama sağlar. Böylece çocuğun sosyal yaşama hazırlanmasında yararlı olur. hazırlanmasında yararlı olur.

EV PUAN SİSTEMİNİN UYGULANMASIEV PUAN SİSTEMİNİN UYGULANMASI

• Bazı durumlarda çocuğun davranış sorunları ile başa çıkmada ve olumlu Bazı durumlarda çocuğun davranış sorunları ile başa çıkmada ve olumlu davranışları yöneltmede övgü yeterli olmayabilir. Bu durumda daha etkin davranışları yöneltmede övgü yeterli olmayabilir. Bu durumda daha etkin yöntemlere gerek duyulabilir. Bu yöntemlerden birisi ''ev puan sistemidir.'' yöntemlere gerek duyulabilir. Bu yöntemlerden birisi ''ev puan sistemidir.''

• Puanlama sistemi için çocuğunuzun yaşına uygun düzeneği hazırlayın. Puanlama sistemi için çocuğunuzun yaşına uygun düzeneği hazırlayın. • Çocuğunuza bu yöntemi açıklayın. Onu yaptığı olumlu davranışlar için Çocuğunuza bu yöntemi açıklayın. Onu yaptığı olumlu davranışlar için

yeterince düzenli bir biçimde ödüllendirmediğinizi ve yeni bir sistemle bu yeterince düzenli bir biçimde ödüllendirmediğinizi ve yeni bir sistemle bu sorunu çözebileceğinizi düşündüğünüzü anlatın. sorunu çözebileceğinizi düşündüğünüzü anlatın.

• Puanlama veya marka sistemi için bir kumbara veya çizelge hazırlayın. Puanlama veya marka sistemi için bir kumbara veya çizelge hazırlayın. • Kazanılacak puanların karşılığı olan ödül ve izinlerin eş değerlerini gösteren Kazanılacak puanların karşılığı olan ödül ve izinlerin eş değerlerini gösteren

bir liste hazırlayın. Bu listede en az 10-15 madde içermektedir. bir liste hazırlayın. Bu listede en az 10-15 madde içermektedir. • Çocuğun ev işlerine katkı ve diğer bazı görevleri yapması sonucu elde Çocuğun ev işlerine katkı ve diğer bazı görevleri yapması sonucu elde

edeceği puanları listeleyin. Günlük haftalık aylık ödülleri belirleyin. edeceği puanları listeleyin. Günlük haftalık aylık ödülleri belirleyin. • Belirtilmeyen veya çok olumlu davranışlar için sürpriz puanlar Belirtilmeyen veya çok olumlu davranışlar için sürpriz puanlar

verebileceğinizi belirtin. verebileceğinizi belirtin. • Puanların veya markaların ancak olumlu davranışların sonunda Puanların veya markaların ancak olumlu davranışların sonunda

verilebileceğini belirtin. verilebileceğini belirtin. • Başlangıçta küçük olumlu davranışları ödüllendirerek bu sisteme başlayın. Başlangıçta küçük olumlu davranışları ödüllendirerek bu sisteme başlayın.

Çocuğun sisteme ısınmasını sağlayın. İlk hafta ceza puanı uygulamayın. Çocuğun sisteme ısınmasını sağlayın. İlk hafta ceza puanı uygulamayın.

•Babaların Çocuklarıyla Babaların Çocuklarıyla İletişimlerinde Dikkat İletişimlerinde Dikkat Etmeleri Gereken Etmeleri Gereken HususlarHususlar

• • • Hamilelik döneminde eşinize Hamilelik döneminde eşinize hoşgörü, anlayış ve özel ilgi gösterin.hoşgörü, anlayış ve özel ilgi gösterin.• Bebeklik döneminde bakımında • Bebeklik döneminde bakımında görev alın. görev alın. • Çocuğunuz üzerinde korkuya dayalı • Çocuğunuz üzerinde korkuya dayalı bir disiplin uygulamayın. bir disiplin uygulamayın. • Babaların çocuklarını her koşulda • Babaların çocuklarını her koşulda (başarılarında da başarısızlıklarında (başarılarında da başarısızlıklarında da) sevdiklerini hissettirmeleri, da) sevdiklerini hissettirmeleri, çocuklarının kendi hayatlarındaki çocuklarının kendi hayatlarındaki önemini çocuklarına ifade etmeleri, önemini çocuklarına ifade etmeleri, sağlıklı bir güven gelişimi için çok sağlıklı bir güven gelişimi için çok önemlidirönemlidir

• • • Yoğun iş temposu nedeniyle çocuklarıyla daha az Yoğun iş temposu nedeniyle çocuklarıyla daha az vakit geçirmek zorunda kalan babaların da vakit geçirmek zorunda kalan babaların da çocuklarıyla sağlıklı iletişim geliştirebilmeleri ve çocuklarıyla sağlıklı iletişim geliştirebilmeleri ve çocuklarına yeterli ilgiyi gösterebilmeleri çocuklarına yeterli ilgiyi gösterebilmeleri mümkündür. Önemli olan kısa da olsa çocuklarla özel mümkündür. Önemli olan kısa da olsa çocuklarla özel zaman geçirmek ve bu zaman diliminde çocuğun zaman geçirmek ve bu zaman diliminde çocuğun psikolojik ihtiyaçlarıyla ilgilenebilmektir. psikolojik ihtiyaçlarıyla ilgilenebilmektir. • Birden fazla çocuğu olanlar çocuklarını birbiriyle • Birden fazla çocuğu olanlar çocuklarını birbiriyle karşılaştırdıklarında değil kişisel olarak karşılaştırdıklarında değil kişisel olarak gelişmeleriyle ölçtüklerinde ve ödüllendirdiklerinde gelişmeleriyle ölçtüklerinde ve ödüllendirdiklerinde çocuklarını mücadeleden koparmazlar.çocuklarını mücadeleden koparmazlar.

• • • Çocukların babalarının özel ilgilerine ihtiyaç Çocukların babalarının özel ilgilerine ihtiyaç duydukları ve bu ilginin çocukların hem zihinsel hem duydukları ve bu ilginin çocukların hem zihinsel hem de psiko-seksüel gelişimleri açısından çok gerekli de psiko-seksüel gelişimleri açısından çok gerekli olduğu unutulmamalıdır.olduğu unutulmamalıdır.• Çocuklarından ayrı olan ya da boşanmış babalar, • Çocuklarından ayrı olan ya da boşanmış babalar, sadece doğum günü ve özel günlerde değil düzenli sadece doğum günü ve özel günlerde değil düzenli olarak mektup gönderip arayarak çocuğunuzun onu olarak mektup gönderip arayarak çocuğunuzun onu sevmeye ve onunla ilgilenmeye devam sevmeye ve onunla ilgilenmeye devam edeceğinizden emin olmasına yardımcı olabilirsiniz. edeceğinizden emin olmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca bu iletişimlerinizden bazılarının bir kopyasını Ayrıca bu iletişimlerinizden bazılarının bir kopyasını saklamak ilerde onunla paylaşabileceğiniz kişisel bir saklamak ilerde onunla paylaşabileceğiniz kişisel bir günlüğe dönüştürmenize olanak sağlar.günlüğe dönüştürmenize olanak sağlar.