Co sprawdzano w części matematyczno-przyrodniczej · Geografia fizyczna Polski, Warszawa 1988. Zasolenie Morza Bałtyckiego 6. Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie. Egzamin

Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie. Egzamin gimnazjalny 2007

Co sprawdzano w czci matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego w kwietniu 2007 roku?

Prezentujemy zadania z arkusza egzaminacyjnego, ktre obejmoway wiadomoci i umiejtnoci z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych: matematyki, biologii, geografii, chemii, fizyki i astronomii oraz cieek edukacyjnych zwizanych z tymi przedmiotami.

W przedstawionym materiale zadania zostay pogrupowane w innej kolejnoci ni w arkuszu egzaminacyjnym. Ukad ten jest zgodny z zapisami w standardach wymaga egzaminacyjnych i obejmuje nastpujce obszary standardw: obszar I umiejtne stosowanie terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw

matematyczno-przyrodniczych niezbdnych w praktyce yciowej i dalszym ksztaceniu obszar II wyszukiwanie i stosowanie informacji obszar III wskazywanie i opisywanie faktw, zwizkw i zalenoci, w szczeglnoci

przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych obszar IV stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejtnoci do rozwizywania

problemw. Pen list standardw mona znale w Informatorze o egzaminie gimnazjalnym. W zadaniach zamknitych wyboru wielokrotnego zaznaczono prawidow odpowied

a pod zadaniami otwartymi podano przykady poprawnych rozwiza. Przy wszystkich zadaniach zapisano liczb punktw moliwych do uzyskania za ich rozwizanie i wskazano sprawdzane za pomoc tych zada umiejtnoci.

Obszar I Umiejtne stosowanie terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych niezbdnych w praktyce yciowej i dalszym ksztaceniu (15 punktw) Standard Ucze wykonuje obliczenia w rnych sytuacjach praktycznych Zadanie 7. (0-1) Sprawdzano, czy umieszDugo trasy na mapie w skali 1 : 10 000 000 jest rwna 7,7 cm. W rzeczywistoci trasa ta ma dugo A. 7,7 km B. 77 km C. 770 km D. 7700 km

obliczy rzeczywist dugo trasy, posugujc si skal mapy

1


Zadanie 8. (0-1) Sprawdzano, czy umieszUczniowie mieli otrzyma 5-procentowy wodny roztwr soli. Pracowali w czterech zespoach. W tabeli podano masy skadnikw wykorzystanych przez kady z zespow.

Zesp Masa soli Masa wody

I 1 g 20 g II 1 g 19 g III 5 g 100 g IV 5 g 95 g

Ktry zesp prawidowo dobra masy skadnikw? A. Tylko zesp III. B. Tylko zesp IV. C. Zesp I i zesp III. D. Zesp II i zesp IV.

oceni poprawno doboru mas poszczeglnych skadnikw do otrzymania roztworu o zadanym steniu

Informacje do zadania 11. Powanym problemem s zanieczyszczenia Batyku substancjami biogennymi. Diagramy przedstawiaj procentowy udzia pastw nadbatyckich w zanieczyszczeniu Morza Batyckiego zwizkami azotu (diagram a) i zwizkami fosforu (diagram b) w 1995 roku.

Zadanie 11. (0-1) Sprawdzano, czy umieszProcentowy udzia Polski w zanieczyszczeniu Batyku zwizkami azotu w 1995 r. by taki, jak cznie krajw A. Szwecji i Rosji. B. Rosji i otwy. C. Danii i Finlandii. D. Rosji i Finlandii.

porwna wielkoci wyraone w procentach

2


Informacje do zada 17. i 18. Rysunki przedstawiaj wskazania wodomierza w dniach 1 wrzenia i 1 padziernika.

Zadanie 17. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz obliczy, zaokrglajc do caoci, rnic odczytw wskaza wodomierza

Oblicz, zaokrglajc do caoci, ile metrw szeciennych wody zuyto od 1 wrzenia do 1 padziernika. A. 16 m3 B. 17 m3 C. 18 m3 D. 22 m3 Zadanie 18. (0-1) Sprawdzano, czy umieszPierwszego padziernika wodomierz wskazywa 126,205 m3. Jakie bdzie wskazanie tego wodomierza po zuyciu kolejnych 10 litrw wody? A. 136,205 m3 B. 127,205 m3 C. 126,305 m3 D. 126,215 m3

przeliczy jednostki objtoci

Zadanie 30. (0-4) Sprawdzano, czy umieszW cigu 30 dni w czajniku o mocy 1600 W podgrzewano wod rednio przez 15 minut dziennie. Oblicz koszt energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu tych 30 dni. Przyjmij, e cena 1 kWh energii wynosi 32 gr. Zapisz obliczenia.

obliczy koszt zuytej energii elektrycznej: a) obliczy prac prdu

przepywajcego przez urzdzenie elektryczne

b) zamieni jednostki mocy, energii, czasu

c) obliczy koszt energii zuytej przez urzdzenie elektryczne w okrelonym czasie

d) wykona obliczenia i poda odpowied

Przykady poprawnych rozwiza zadania 30. Przykad 1. Obliczenie pracy prdu (w kWh) przepywajcego przez czajnik w cigu 30 dni. W = P t P = 1600 W = 1,6 kW

t = 15 min = 41 h

W = 1,6 kW 41 h 30 = 12 kWh

Obliczenie kosztu energii elektrycznej zuytej przez czajnik. 12 32 gr = 384 gr = 3,84 z Odp. Koszt zuytej energii elektrycznej wynosi 3,84 z.

3


Przykad 2. Obliczenie pracy prdu (w kWh) przepywajcego przez czajnik w cigu jednego dnia.

W = 1,6 kW 41 h = 0,4 kWh

Obliczenie kosztu energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu jednego dnia a nastpnie w cigu 30 dni. 0,4 32 gr = 12,8 gr 12,8 gr 30 = 384 gr = 3,84 z Odp. Koszt zuytej energii elektrycznej wynosi 3,84 z. Przykad 3. Obliczenie czasu pracy prdu elektrycznego przepywajcego przez spiral czajnika w cigu 30 dni. t = 15 min 30 = 450 min = 7,5 h Obliczenie energii elektrycznej (w kWh) zuytej przez czajnik w cigu 30 dni a nastpnie jej kosztu. W = 1,6 7,5 = 12 (kWh) 12 0,32 z = 3,84 z Odp. Koszt zuytej energii elektrycznej wynosi 3,84 z. Przykad 4. Obliczenie energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu 30 dni i przeliczenie tej wartoci na kilowatogodziny. W = 1600 15 30 = 720000 W = 720000 : 1000 : 60 = 12 (kWh) Obliczenie kosztu energii elektrycznej zuytej przez czajnik. 12 0,32 = 3,84 (z) Odp. Koszt energii elektrycznej zuytej przez czajnik wynosi 3,84 z. Przykad 5. Obliczenie energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu jednego dnia i przeliczenie tej wartoci na kilowatogodziny. W = 1600 15 = 24000 W = 24000 : 1000 : 60 = 0,4 (kWh) Obliczenie kosztu energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu 30 dni. 0,4 32 gr 30 = 384 gr Odp. Koszt zuytej energii elektrycznej wynosi 384 gr. Przykad 6. Obliczenie czasu pracy prdu elektrycznego przepywajcego przez spiral czajnika w cigu 30 dni. t = 15 min 30 = 450 min = 7,5 h Obliczenie energii elektrycznej zuytej przez czajnik w cigu 30 dni a nastpnie wyraenie jej w kWh. W = 1600 7,5 = 12000 12000 : 1000 = 12 (kWh) Obliczenie kosztu zuytej energii elektrycznej. 12 0,32 = 3,84 (z) Odp. Koszt zuytej przez czajnik energii elektrycznej wynosi 3,84 z.

4


Standard Ucze posuguje si wasnociami figur Informacje do zada 9. i 10.

I II III IV

Na rysunkach przedstawiono flagi sygnaowe Midzynarodowego Kodu Sygnaowego, uywanego do porozumiewania si na morzu.

Zadanie 9. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Ktry z przedstawionych rysunkw flag ma 4 osie symetrii? A. I B. II C. III D. IV

wybra figur o okrelonej liczbie osi symetrii

Zadanie 10. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Ktry z przedstawionych rysunkw flag nie ma rodka symetrii? A. I B. II C. III D. IV

wybra figur nie posiadajc rodka symetrii

Informacje do zadania 33. Przekrj poprzeczny ziemnego wau przeciwpowodziowego ma mie ksztat rwnoramiennego trapezu o podstawach dugoci 6 m i 16 m oraz wysokoci 12 m. Trzeba jednak usypa wyszy wa, bo przez dwa lata ziemia osidzie i wysoko wau zmniejszy si o 20% (szeroko wau u podna i na szczycie nie zmienia si). Zadanie 33. (0-4) Sprawdzano, czy umiesz

obliczy pole powierzchni zbocza wau przeciwpowodziowego:

Po zakoczeniu osiadania ziemi, w celu zmniejszenia przesikania, na zboczu wau od strony wody zostanie uoona warstwa gliny. Oblicz pole powierzchni, ktr trzeba bdzie wyoy glin na 100-metrowym odcinku tego wau (wa ma ksztat graniastosupa prostego). Zapisz obliczenia. Wynik podaj z jednostk.

a) stosowa wasnoci trapezu rwnoramiennego

b) stosowa twierdzenie Pitagorasa

c) obliczy pole prostokta zgodnie z warunkami zadania

d) wykona obliczenia i zapisa wynik z odpowiedni jednostk

5


Przykad poprawnego rozwizania zadania 33.

12 x

c

Obliczenie dugoci odcinka c korzystajc z wasnoci trapezu rwnoramiennego

c = 21 (16 6) = 5

c = 5 m Obliczenie dugoci ramienia trapezu x z twierdzenia Pitagorasa x2 = 122 + 52 x2 = 169 x = 13 (m) Powierzchnia zbocza wau, ktr naley wyoy glin ma ksztat prostokta. Pole powierzchni prostokta P = 13 m 100 m = 1300 m2Odp. Trzeba wyoy glin 1300 m2 powierzchni wau. Obszar II Wyszukiwanie i stosowanie informacji (12 punktw)

Standard Ucze odczytuje informacje

N

Informacje do zada 1. i 5. Zasolenie morza okrela si jako ilo gramw soli rozpuszczonych w jednym

kilogramie wody morskiej i podaje w promilach (). Przecitnie w jednym kilogramie wody morskiej znajduje si 34,5 g rnych rozpuszczonych w niej soli (czyli przecitne zasolenie wody morskiej jest rwne 34,5).

Zasolenie Batyku (rednio 7,8) jest znacznie mniejsze od zasolenia oceanw, co tumaczy si wielkoci zlewiska (duy dopyw wd rzecznych), warunkami klimatycznymi (mae parowanie) oraz utrudnion wymian wd z oceanem.

Na podstawie: J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, Warszawa 1988.

Zasolenie Morza Batyckiego

6


Zadanie 1. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Pokonujc tras z Kopenhagi do Oulu, statek pynie przez wody Morza Batyckiego o zasoleniu A. coraz mniejszym. B. coraz wikszym. C. staym. D. pocztkowo rosncym, a potem malejcym.

odczyta zmiany zasolenia wody (na podstawie odpowiednich izolinii)

Zadanie 5. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Zasolenie zmieniajce si od 2 do ponad 20 maj wody wzdu wybrzea pastwa, ktre na rysunku oznaczono liczb A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

odczyta informacje z rysunku

Informacje do zadania 26. Na schemacie zilustrowano zmiany wielkoci produkcji fitoplanktonu oraz iloci wiata docierajcego do Morza Batyckiego w kolejnych porach roku.

Na podstawie: www.naszbaltyk.pl Zadanie 26. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz W ktrej porze roku do wd Morza Batyckiego dociera najwicej wiata? Odpowied: .................................................................

odczyta informacje ze schematu

W ktrej porze roku produkcja fitoplanktonu w Morzu Batyckim jest najwiksza? Odpowied: .................................................................

7


Poprawne rozwizanie zadania 26. Najwicej wiata do Morza Batyckiego dociera latem. Produkcja fitoplanktonu w Morzu Batyckim jest najwiksza wiosn. Standard Ucze operuje informacj Informacje do zada 2., 3., 4. i 6.

Zasolenie morza okrela si jako ilo gramw soli rozpuszczonych w jednym kilogramie wody morskiej i podaje w promilach (). Przecitnie w jednym kilogramie wody morskiej znajduje si 34,5 g rnych rozpuszczonych w niej soli (czyli przecitne zasolenie wody morskiej jest rwne 34,5).

Zasolenie Batyku (rednio 7,8) jest znacznie mniejsze od zasolenia oceanw, co tumaczy si wielkoci zlewiska (duy dopyw wd rzecznych), warunkami klimatycznymi (mae parowanie) oraz utrudnion wymian wd z oceanem.

N

Zadanie 2. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Statek, ktry przepyn z Kopenhagi do Oulu, przemieci si w kierunku A. poudniowo-wschodnim. B. poudniowo-zachodnim.

Zasolenie Morza Batyckiego

okreli kierunek geograficzny

C. pnocno-zachodnim. D. pnocno-wschodnim.

Na podstawie: J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, Warszawa 1988.

8


Zadanie 3. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Na stosunkowo due zasolenie w cieninach duskich (od 10 do 30) decydujcy wpyw ma A. opad atmosferyczny w postaci niegu. B. duy dopyw wd rzecznych. C. mae parowanie. D. stay dopyw wd oceanicznych.

interpretowa informacje zawarte w tekcie dotyczce zasolenia Batyku

Zadanie 4. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Jedna tona rednio zasolonej wody z Morza Batyckiego zawiera okoo A. 0,078 kg soli. B. 0,78 kg soli. C. 7,8 kg soli. D. 78 kg soli.

przetworzy informacje zawarte w tekcie dotyczce zasolenia Batyku

Zadanie 6. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Wybierz zestaw, w ktrym liczbom z rysunku prawidowo przyporzdkowano nazwy pastw. A. 1-Finlandia, 2-Szwecja, 3-Estonia, 4-Dania B. 1-Szwecja, 2-Norwegia, 3-Litwa, 4-Niemcy C. 1-Szwecja, 2-Finlandia, 3-Litwa, 4-Dania D. 1-Norwegia, 2-Szwecja, 3-Estonia, 4-Dania

wybra zestaw, w ktrym prawidowo przyporzdkowano nazwy pastw oznaczonych na rysunku liczbami

Informacje do zadania 27. Na schemacie zilustrowano zmiany wielkoci produkcji fitoplanktonu oraz iloci wiata docierajcego do Morza Batyckiego w kolejnych porach roku.

Na podstawie: www.naszbaltyk.pl Zadanie 27. (0-2) Sprawdzano, czy umiesz W tabeli podano cztery hipotezy. Wpisz obok kadej z nich odpowiednio: tak jeli analiza schematu potwierdza hipotez, nie jeli jej nie potwierdza.

interpretowa informacje przedstawione na schemacie

9


Lp. Hipoteza tak / nie

1. Produkcja fitoplanktonu w Morzu Batyckim jest najwiksza wtedy, gdy dociera do niego najwiksza ilo wiata.

2. Produkcja fitoplanktonu maleje zawsze wtedy, gdy maleje ilo wiata docierajcego do Morza Batyckiego.

3. Produkcja fitoplanktonu w Morzu Batyckim jest najmniejsza wtedy, gdy dociera do niego najmniejsza ilo wiata.

4. Spadek produkcji fitoplanktonu moe by spowodowany zarwno du, jak i ma iloci wiata docierajcego do Morza Batyckiego.

Poprawne rozwizanie zadania 27. 1. nie 2. nie 3. tak 4. tak Informacje do zadania 31. Na wykresach przedstawiono zaleno rozpuszczalnoci wybranych substancji w wodzie od temperatury. rozpuszczalno soli

KNO3

CuSO4

NaNO3

0 50

100 150 200 250 300

0 20 40 60 80 100temperatura (C)

rozp

uszc

zaln

o

(g/1

00g

wod

y)

rozpuszczalno gazw

SO2 NH3 HCl

0

30

60

90

120

150

180

0 20 40 60 80 100 temperatura (C)

rozp

uszc

zaln

o

(g/1

00g

wod

y)

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2003. Zadanie 31. (0-3) Sprawdzano, czy umiesz Korzystajc z wykresw, uzupenij zdania. Ze wzrostem temperatury rozpuszczalno soli ..........................,

a gazw .............................. .

wnioskowa o charakterze zalenoci rozpuszczalnoci cia staych i gazw od temperatury na podstawie wykresu

ronie / maleje

ronie / maleje

10


W 100 g wody o temperaturze 50C mona rozpuci co

najwyej ............... g NH3.

Aby w 50 g wody mona byo rozpuci 75 g NaNO3, trzeba

ogrza wod do temperatury co najmniej .................. C.

odczyta rozpuszczalno wskazanej substancji w danej temperaturze przetworzy informacje dotyczce rozpuszczalnoci cia staych

Poprawne rozwizanie zadania 31. Ze wzrostem temperatury rozpuszczalno soli ronie, a gazw maleje. W 100 g wody o temperaturze 50C mona rozpuci co najwyej 30 g NH3. Aby w 50 g wody mona byo rozpuci 75 g NaNO3, trzeba ogrza wod do temperatury co najmniej 80C. Obszar III Wskazywanie i opisywanie faktw, zwizkw i zalenoci, w szczeglnoci przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych (15 punktw) Standard Ucze wskazuje prawidowoci w procesach, w funkcjonowaniu ukadw i systemw Zadanie 13. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz

wykorzysta prawo staoci skadu zwizku chemicznego

Wybierz zdanie, ktre jest prawdziwe dla wody jako zwizku chemicznego. A. Woda naley do wglowodanw. B. Skad chemiczny wody mona zmieni. C. Skadu chemicznego wody nie mona zmieni. D. Woda naley do wodorotlenkw.

Zadanie 14. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Ile atomw tworzy czsteczk wody i ile pierwiastkw wchodzi w jej skad? A. Dwa atomy, trzy pierwiastki. B. Trzy atomy, dwa pierwiastki. C. Trzy atomy, jeden pierwiastek. D. Dwa atomy, dwa pierwiastki.

okreli skad czsteczki wody

Zadanie 15. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Ile gramw wodoru i ile gramw tlenu znajduje si w 72 g wody? (Masy atomowe: MH = 1 u, MO = 16 u) A. wodoru 8 g, tlenu 64 g B. wodoru 2 g, tlenu 16 g C. wodoru 48 g, tlenu 24 g D. wodoru 64 g, tlenu 8 g

okreli masy poszczeglnych skadnikw w podanej iloci wody

11


1 2

3 4

promie wiata powietrze

woda

Zadanie 21. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Ktra strzaka poprawnie ilustruje bieg promienia wiata po przejciu z powietrza do wody?

wybra

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

odpowiedni ilustracj biegu promienia wiata

Zadanie 23. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Wody rzeki rzebi jej brzegi, powodujc czasami powstanie starorzecza. Wybierz prawidow kolejno poniszych rysunkw ilustrujcych ten proces.

ustali

A. 1-2-3 B. 3-2-1 C. 3-1-2 D. 1-3-2

kolejno etapw powstawania starorzecza

Zadanie 24. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz W ekosystemie wodnym fitoplankton (plankton rolinny) peni rol A. producentw. B. destruentw. C. konsumentw I rzdu. D. konsumentw wyszych rzdw.

okreli rol fitoplanktonu w ekosystemie

Zadanie 25. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz ywych form fitoplanktonu nie spotyka si na duych gbokociach w morzach i oceanach przede wszystkim dlatego, e

wyst

A. panuje tam za niska temperatura. B. dociera tam za mao wiata. C. panuje tam za wysokie cinienie. D. jest tam za mao pokarmu.

wskaza przyczyn braku powania fitoplanktonu na

duych gbokociach

1 2 3

12


Standard Ucze posuguje si jzykiem symboli i wyrae algebraicznych Zadanie 19. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Objto (V) cieczy przepywajcej przez rur o polu przekroju S oblicza si wedug wzoru V = Svc t, gdzie vc oznacza prdko przepywu cieczy, t czas przepywu. Ktry wzr na prdko cieczy przepywajcej przez rur jest rezultatem poprawnego przeksztacenia podanego wzoru?

A. vc = StV B. vc = V

St

C. vc = VSt D. vc = VtS

przeksztaci wzr algebraiczny

Zadanie 20. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Rodzice Jacka kupili 36 butelek wody mineralnej o pojemnociach 0,5 litra i 1,5 litra. W sumie zakupili 42 litry wody. Przyjmij, e x oznacza liczb butelek o pojemnoci 0,5 litra, y liczb butelek o pojemnoci 1,5 litra. Ktry ukad rwna umoliwi obliczenie, ile zakupiono mniejszych butelek wody mineralnej, a ile wikszych?

A. B.

=+=+

365,15,042

yxyx

=+=

425,15,036

yxyx

wybra ukad rwna odpowiedni do opisanej sytuacji

C. D.

=++=+

42)5,15,0)((36

yxyx

=+=

365,15,042

xyyx

Zadanie 29. (0-2) Sprawdzano, czy umiesz W wiadrze jest x litrw wody, a w garnku y litrw wody. Ile litrw wody bdzie w wiadrze, a ile w garnku, jeli:

1. z wiadra przelejemy do garnka 1,5 litra wody; 2. przelejemy poow wody z garnka do wiadra?

zapisa wyraenia algebraiczne zgodne z treci zadania

Wpisz do tabeli odpowiednie wyraenia algebraiczne.

13


Ilo wody (w litrach)

w wiadrze w garnku

Pocztkowo x y 1. Po przelaniu z wiadra do

garnka 1,5 litra wody.

Pocztkowo x y 2.

Po przelaniu poowy wody z garnka do wiadra.

Przykad prawidowego rozwizania zadania 29.

Ilo wody (w litrach) w wiadrze w garnku

Pocztkowo x y 1. Po przelaniu z wiadra do garnka

1,5 litra wody. x 1,5 y + 1,5

Pocztkowo x y 2. Po przelaniu poowy wody z garnka

do wiadra. x + 0,5y 0,5y

Standard Ucze stosuje zintegrowan wiedz do objaniania zjawisk przyrodniczych Informacje do zadania 16. Ciepo waciwe substancji to ilo energii, ktr naley dostarczy, aby ogrza 1 kg substancji o 1C. W tabeli podano ciepa waciwe wybranych cieczy o temperaturze 20C.

Ciecz Ciepo waciwe

Ckg

J

Kwas octowy 2050 Olej lniany 1840 Olej parafinowy 2200 Woda 4180

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice fizyczno-astronomiczne, Warszawa 2002.

14


Zadanie 16. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Do czterech jednakowych naczy wlano po 200 gramw: kwasu octowego, oleju lnianego, oleju parafinowego i wody (do kadego naczynia inn ciecz). Temperatura pocztkowa kadej cieczy wynosia 20C. Do wszystkich naczy dostarczono tak sam ilo energii. Najbardziej wzrosa temperatura A. kwasu octowego. B. oleju lnianego. C. oleju parafinowego. D. wody.

korzystajc z podanych wartoci ciepa waciwego substancji, porwna zmian temperatury cieczy podczas ich ogrzewania

Zadanie 34. (0-3) Sprawdzano, czy umiesz Uzupenij zdania pod rysunkiem, wpisujc w wykropkowane miejsca odpowiednie wyrazy spord podanych.

wskaza konsekwencje ruchu obrotowego Ziemi

Gdy w Krynicy Morskiej Soce gruje, to

w Midzyzdrojach ................................. growao.

Jeeli w Midzyzdrojach jest godzina 12.00 czasu

miejscowego (sonecznego), to w Krynicy Morskiej

poudnie soneczne ............................................................. .

W Krynicy Morskiej i w innych miejscowociach

pooonych na poudniku 1930E Soce gruje

.......................................... .

ju / jeszcze nie

byo wczeniej / bdzie pniej

jednoczenie / niejednoczenie

15


Poprawne rozwizanie zadania 34. Gdy w Krynicy Morskiej Soce gruje, to w Midzyzdrojach jeszcze nie growao.

Jeeli w Midzyzdrojach jest godzina 12.00 czasu miejscowego (sonecznego), to w Krynicy

Morskiej poudnie soneczne byo wczeniej.

W Krynicy Morskiej i w innych miejscowociach pooonych na poudniku 1930E Soce

gruje jednoczenie.

Obszar IV Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejtnoci do rozwizywania problemw (8 punktw) Standard Ucze stosuje techniki twrczego rozwizywania problemw Informacje do zadania 12. Powanym problemem s zanieczyszczenia Batyku substancjami biogennymi. Diagramy przedstawiaj procentowy udzia pastw nadbatyckich w zanieczyszczeniu Morza Batyckiego zwizkami azotu (diagram a) i zwizkami fosforu (diagram b) w 1995 roku.

16


Zadanie 12. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Czworo uczniw podjo prb ustalenia na podstawie diagramw, czy w 1995 roku do Batyku trafio z obszaru Polski wicej ton zwizkw azotu czy zwizkw fosforu. Oto ich odpowiedzi: Bartek Trafio wicej ton zwizkw fosforu. Ewa Trafio wicej ton zwizkw azotu. Tomek Do Batyku trafio tyle samo ton zwizkw

azotu co fosforu. Hania Nie mona obliczy, bo brakuje danych

o masie zanieczyszcze poszczeglnymi zwizkami.

Kto odpowiedzia poprawnie? A. Ewa B. Tomek C. Bartek D. Hania

sprawdzi zgodno podanych stwierdze z warunkami zadania

Zadanie 22. (0-1) Sprawdzano, czy umiesz Kropla wody spadajca z chmury poruszaa si pocztkowo ruchem przyspieszonym, a pniej ruchem jednostajnym. Wybierz rysunki, na ktrych poprawnie przedstawiono siy dziaajce na kropl wody w pocztkowej i w kocowej fazie spadania ( oF

oznacza si oporu powietrza, gF

si cikoci).

A. Faza pocztkowa rysunek II, kocowa rysunek III B. Faza pocztkowa rysunek I, kocowa rysunek III C. Faza pocztkowa rysunek II, kocowa rysunek IV D. Faza pocztkowa rysunek IV, kocowa rysunek I

kojarzy rnorodne fakty i wyciga wnioski dotyczce si dziaajcych na ciao poruszajce si ze zmienn i sta prdkoci

gF

oF

gF

oF

oF

gF

gF

I II III IV

17


Standard Ucze tworzy modele sytuacji problemowej Zadanie 28. (0-2) Sprawdzano, czy umiesz Do pocztkowo pustych wazonw, takich jak przedstawione na rysunkach, jednakowym i rwnomiernym strumieniem wpywaa woda. Na wykresach I IV przedstawiono schematycznie charakter zalenoci wysokoci poziomu wody w wazonie od czasu jego napeniania. Pod kadym wazonem wpisz numer odpowiedniego wykresu.

dobra wykresy ilustrujce charakter zalenoci wysokoci poziomu wlewanej do naczy wody od czasu

Poprawne rozwizanie zadania 28.

II IV I

18


Standard Ucze tworzy i realizuje plan rozwizania Standard Ucze opracowuje wyniki Informacje do zadania 32. Przekrj poprzeczny ziemnego wau przeciwpowodziowego ma mie ksztat rwnoramiennego trapezu o podstawach dugoci 6 m i 16 m oraz wysokoci 12 m. Trzeba jednak usypa wyszy wa, bo przez dwa lata ziemia osidzie i wysoko wau zmniejszy si o 20% (szeroko wau u podna i na szczycie nie zmienia si). Zadanie 32. (0-4) Sprawdzano, czy umiesz

obliczy objto ziemi potrzebnej do usypania wau przeciwpowodziowego:

Oblicz, ile metrw szeciennych ziemi trzeba przywie na usypanie 100-metrowego odcinka ziemnego wau przeciwpowodziowego (w ksztacie graniastosupa prostego) opisanego w informacjach. Zapisz obliczenia. a) obliczy liczb majc dany

procent tej liczby b) obliczy objto

graniastosupa zgodnie z warunkami zadania

c) obliczy pole trapezu zgodnie z warunkami zadania

d) przedstawi wyniki

19


Przykady poprawnych rozwiza zadania 32. Przykad 1. Obliczenie wysokoci H wieo usypanego wau. H 20%H = 12 80%H = 12 H = 12 : 0,80 H = 15 m Obliczenie pola powierzchni przekroju Pt wau przed jego osiadaniem (pola powierzchni trapezu).

21P (a + b) H = t

21P = (6 + 16) 15 = 11 15 = 165 t

= 165 m2Pt Obliczenie objtoci 100-metrowego odcinka wieo usypanego wau (objtoci graniastosupa prostego). V = P 100 tV = 165 m2 100 m = 16 500 m3 Odp. Na usypanie wau trzeba przywie 16 500 m3 ziemi. Przykad 2. Obliczenie objtoci docelowego odcinka wau. V objto 100-metrowego odcinka wau po zakoczeniu osiadania ziemi 1P pole przekroju docelowego odcinka wau 1h wysoko wau po zakoczeniu osiadania ziemi

= PV1 1 100 Obliczenie pola powierzchni P1 trapezu bdcego przekrojem docelowego odcinka wau.

21P (a + b) h = 1

21P = (6 + 16) 12 = 11 12 = 132 1

P = 132 m21V = 132 100 = 13 200 (m3) 1 Obliczenie objtoci (V) 100-metrowego odcinka wau przed jego osiadaniem.

= 80%V V1V = V : 0,8 1V = 13 200 m3 : 0,8 = 16 500 m3 Odp. Trzeba przywie 16 500 m3 ziemi.

20


Przykad 3. Obliczenie pola powierzchni P1 trapezu bdcego przekrojem docelowego odcinka wau.

21P (a + b) h = 1

21P = (6 + 16) 12 = 11 12 = 132 1

P = 132 m2 1

wau przed jego osiadaniem. Obliczenie pola powierzchni przekroju Pt = 80%PP1 t

P = P : 0,8 t 1Pt = 132 m2: 0,8 = 165 m2 Obliczenie objtoci 100-metrowego odcinka wau przed jego osiadaniem. V = 165 m2 100 m = 16 500 m3 Odp. Na usypanie wau trzeba przywie 16 500 m3 ziemi.

21

Obszar I Ucze wykonuje obliczenia w rnych sytuacjach praktycznych Zadanie 7. (0-1)

Zadanie 8. (0-1)Sprawdzano, czy umiesz

A. Tylko zesp III. B. Tylko zesp IV. C. Zesp I i zesp III. Zesp II i zesp IV. Sprawdzano, czy umiesz


A. I B. II C. III D. IV Sprawdzano, czy umiesz

A. I B. II C. III D. IV wybra figur nie posiadajc rodka symetrii Sprawdzano, czy umiesz

d) wykona obliczenia i zapisa wynik z odpowiedni jednostkPrzykad poprawnego rozwizania zadania 33.

Obszar II Wyszukiwanie i stosowanie informacji (12 punktw) Zadanie 1. (0-1)

Zadanie 5. (0-1)

A. 1 Informacje do zadania 26. Sprawdzano, czy umiesz


Sprawdzano, czy umiesz

Informacje do zadania 27. Sprawdzano, czy umiesz


Ile atomw tworzy czsteczk wody i ile pierwiastkw wchodzi w jej skad? Sprawdzano, czy umieszokreli masy poszczeglnych skadnikw w podanej iloci wodyKtra strzaka poprawnie ilustruje bieg promienia wiata po przejciu z powietrza do wody?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Sprawdzano, czy umieszSprawdzano, czy umiesz

W ekosystemie wodnym fitoplankton (plankton rolinny) peni rol producentw. okreli rol fitoplanktonu wekosystemie


Ilo wody (w litrach)

1.PocztkowoPo przelaniu z wiadra do garnka 1,5litra wody.2.PocztkowoPo przelaniu poowy wody zgarnka do wiadra.Ilo wody (w litrach)

1.PocztkowoPo przelaniu z wiadra do garnka 1,5litra wody.y + 1,5

2.PocztkowoPo przelaniu poowy wody z garnka do wiadra.Ciecz Poprawne rozwizanie zadania 34.

Tomek Do Batyku trafio tyle samo ton zwizkw azotu co fosforu. Kto odpowiedzia poprawnie?

Poprawne rozwizanie zadania 28. Przykady poprawnych rozwiza zadania 32.

H = 12 : 0,80

Documents

Co sprawdzano w części matematyczno-przyrodniczej · Geografia fizyczna Polski, Warszawa 1988. Zasolenie Morza Bałtyckiego 6. Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie. Egzamin