CK Enerji Yatırım A.Ş. yayınıdır. SAYI: 6

İSTANBUL İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRÜ LEVENT YAZICI:ENERJIYI VERIMLI KULLANMADA HERKESE SORUMLULUK DÜŞÜYOR

KIVANÇ AKYILDIZ:Elektrik

ticaretinde EFET

sözleşmeleri

HAKAN EREK:Enerji arz güvenliği ve rekabet

SAVAŞ ERGEN:Dünyanın dijital

dönüşüme bakışı ve enerji

sektörüne etkisi

EDİTÖRDEN

Merhaba;

Enerji kaynakları kıt olunca artık dünya genelinde enerji verimliliği ve tasarrufa yönelik politikalar öne çıkıyor. Bu konu bizim gibi enerji kaynakları açısından zengin olmayan ülkeler için ise çok daha büyük bir öneme sahip. Enerji sektöründe faaliyet gösteren Türkiye’nin en büyük gruplarından olan CK Enerji’nin; tüketicilere, ülke ekonomisine destek olmak üzere devreye aldığı ‘Enerji Okuryazarlığı’ Projesi bu anlamda son dönemde dikkat çeken projelerden biri. Elektrik tüketimini hesaplamadan faturaları doğru okumaya kadar birçok konuda tüketiciye destek olan CK Enerji, bu yıl projeyi bir adım daha yukarı taşıdı ve 2020’yi Enerji Okuryazarlığı Yılı ilan etti. Biz de bu sayımızda CK Enerji Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü Halit Bakal ile bir araya geldik. Bakal, Türkiye’nin geleceğine büyük katkı sağlayacak Enerji Okuryazarlığı Projesi’nin yanı sıra tüketicilerin hayatını kolaylaştıran uygulamalarını bizimle paylaştı.Enerji Okuryazarlığı denilince bir diğer konuğumuz İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Levent Yazıcı oldu. CK Enerji Boğaziçi Elektrik ile yapılan protokol çerçevesinde 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı’nda İstanbul Avrupa Yakası’ndaki tüm ilkokullarda Enerji Okuryazarlığı eğitimleri başladı. “Ülkemizin enerjisini verimli kullanmada hepimize sorumluluk düştüğünün farkındayız” diyen Yazıcı, bu sayımıza ilham veren yolculuğu ile eşlik etti.CK Enerji’nin sayfalarında turizmle ilgili dikkat çekici bir rapor da sizi bekliyor. Türkiye turizm sektörü için dijitalleşmenin yol haritasını anlatan bu rapor Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Türkiye Bilişim Vakfı ve EY tarafından hazırlanmış. Turizmcilerin dijitalleşme yönünde attığı adımlar, dünyadaki gelişmeler enerji sektörü için de çok önemli. Çünkü sektörün en önemli paydaşlarından biri de turizm. Bu nedenle dosya konumuz ‘turizm sektörünü etkileyen dijital trendler’ oldu. CK Enerji Rekabet Uyum Müdürü Hakan Erek, “Enerji arz güvenliği ve rekabet’, CK Enerji Ticaret Müdürü Kıvanç Akyıldız ‘Elektrik ticaretinde EFET sözleşmelerini’, CK Enerji Bilgi Teknolojileri Altyapı ve Operasyon Direktörü Savaş Ergen de “Dünyanın dijital dönüşüme bakışı ve enerji sektörüne etkisi’ konusunu bizim için kaleme aldı. İçimizdeki Sesler bölümünde ise CK Enerji Boğaziçi Elektrik, CK Enerji Akdeniz Elektrik ve CK Enerji Çamlıbel Elektrik çalışanları bizimleydi. Keyifli okumalar dileğiyle.

ARAMIZA YENİ KATILANLAR

BURCU ATASOYCK ENERJI

KURUMSAL ILETIŞIM KIDEMLI MÜDÜRÜ

RANA KONAL - Yasal Takip AvukatıALI SERCAN DOĞAN

Bütçe ve Raporlama YönetmeniYASEMIN BAŞAR KASAP

Müşteri Çözüm Merkezi Yönetmeni

ARIF HAKAN DUMAN Saha Operasyonları Yönetmeni

ULAŞ URAL Pazarlama ve Kurumsal

İletişim Yöneticisi

HAKAN KENAVLI Tarifeler ve Regülasyon

Müdürü

1

İMTİYAZ SAHİBİ:UTKU GURUŞÇU

YAYIN KURULU:HALİT BAKALEROL DEĞERLİİBRAHİM YALÇIN TEKİNBURCU ATASOYPELİN GEZER

FOTOĞRAF VE ARŞİV SORUMLULARI:TOLGA MERİÇ

İLETİŞİM:CK BOĞAZIÇI ELEKTRIK PERAKENDE SATIŞ A.Ş.HÜRRİYET MAHALLESİ DR. CEMİL BENGÜ CAD. NO:1 KAĞITHANE / İSTANBULT: 0 212 311 8000F: 0 212 311 8011

YAYINA HAZIRLAYAN

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜTUGAY SOYKAN

GENEL YAYIN YÖNETMENİHACER GEMİCİhacer@origamimedya.com

EDİTÖRPELİN GEZERpelin.gezer@ckenerji.com.tr

GÖRSEL YÖNETMENMURAT CERİT

YAYIN ADRESİMECİDİYEKÖY MAH. ATAKAN SOK. NO: 6/7 ŞİŞLİ / İSTANBULT: 0 212 252 8776-77F: 0 212 211 4070www.origamimedya.com

BASKI VE CİLTAPA UNIPRINTUNIPRINT BASIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ÖMERLİ KÖYÜ, HADIMKÖY - İSTANBUL CADDESİ, NO:159 34555 / İSTANBULT: 0 212 798 2840 pbxwww.apa.com.tr

4 HABER ‘ENERJI ILETIŞIMCILERI, ZIRVEDE BULUŞTU

5 DOSYA DIJITALLEŞMENIN YOL HARITASI ÇIKARILDI: TURIZM X.0

8 HABER YENI TEŞVIKLER TÜRKIYE’NIN ÇATILARINI AYDINLATIYOR: GÜNEŞ 2 YILDA DÖNECEK

10 KÖŞE ENERJI ARZ GÜVENLIĞI VE REKABET

12 KAPAK CK ENERJI BOĞAZIÇI ELEKTRIK GENEL MÜDÜRÜ HALIT BAKAL: TÜRKIYE’NIN ENERJISI ‘OKURYAZARLIK’LA ARTACAK

18 HABER IDC ENERJI ZIRVESI’NDEN CK ENERJI’YE 6 ÖDÜL BIRDEN

20 RÖPORTAJ ISTANBUL IL MILLI EĞITIM MÜDÜRÜ LEVENT YAZICI: EĞITIM BIR PROBLEM DEĞIL ÇÖZÜM ALANI

25 HABER ‘ENERJIMIZ DOSTLARIMIZ IÇIN’ PROJESI 70 SOKAK HAYVANINI YAŞAMA DÖNDÜRDÜ

26 KÖŞE DÜNYANIN DIJITAL DÖNÜŞÜME BAKIŞI VE ENERJI SEKTÖRÜNE ETKISI

27 HABER DÜNYA BOLLUK DÖNEMINDE

27 HABER VERIMLILIĞI IZLEYECEK KURUL KURULDU

28 KÖŞE ELEKTRIK TICARETINDE EFET SÖZLEŞMELERI

29 HABER CK ENERJI ÇAMLIBEL ELEKTRIK’TEN ‘KORSAN BAYILERE DIKKAT’ UYARISI

30 İÇİMİZDEKİSESLER

İÇİNDEKİLER

5

18

12

8

2

Enerji sektöründe iletişim ve eğitim alanında faaliyet gösteren kamu

ve özel sektör iletişim departmanlarından tem-silcilerin katılımıyla oluşan Enerji İletişim Grubu (EİG) tarafından düzenlenen Enerji İletişim Zirvesi’nin ilki 4 Aralık 2019’da Ankara’da yapıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen zirvede bir araya gelen iletişim, insan kaynakları ve müşteri deneyimi profesyonelleri, tüketicilerin bilinçlendiril-mesinden kurumsal sosyal sorumluluk projelerine, kriz yönetiminden sağlıklı iletişim kanallarına kadar bir dizi konuyu masaya yatırdı.Zirvenin açılış konuşma-sını yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez; EPDK, ELDER, GAZBİR, PETDER ile birlikte kamu ve özel sektör paydaş-larının girişimiyle kurulan EİG’in bir yıllık yolculuğuna değindi. İletişim faaliyetle-rinin bir zorunluluk değil sorumluluk olduğuna dikkat çeken Bakan Dönmez, “İletişimi, yaptığınız işin daha iyi anlaşılması, toplumun sizleri daha iyi anlaması açı-sından bir ayna olarak gö-rün. O aynaya ne yansıtırsa-nız hedef kitleniz onu görür. Algıyı, tutumları, farkındalık ve bilinç düzeylerini sürekli ölçmek ve değerlendirmek zorundayız. Araştırmayı ya da günlük hayatta tabir-le halkın nabzını tutmayı işimizin merkezine koymak zorundayız” dedi.

‘BİNLERCE ÇALIŞANIMIZ VAR’Sektörün doğru anlaşılma-sına da vurgu yapan Bakan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü: “7 gün 24 saat, kar, kış de-meden, bazen bayram gün-lerinde bile mesai yapan, en özel anlarında ailesinin yanında olamayan, anne babasının yanına gidemeyip arıza bakım nöbetlerine

kalan binlerce çalışanı-mız var. Biz bu ülkenin en fedakâr, en çok ülkesini seven çalışanlarına sahibiz. Sektörümüzün belkemiğini oluşturan bu emek yoğun yapıyı doğru bir şekilde anlatmalıyız. Enerjinin evi-mize hangi koşullar altında geldiğini, arkasındaki emeği vatandaşlarımıza anlatma-lıyız. İşte o zaman enerjinin hayatlarımıza kattığı anlam

daha iyi anlaşılacaktır.”Bakan Dönmez’in konuş-masıyla başlayan zirvede; iletişimde dijitalleşme, kriz yönetimi, müşteri ve çalışan deneyimi, müşteri memnu-niyetinin ve kurumsal itibarın ölçümlenmesine ilişkin örnekler, şirketlerin sürdürü-lebilirliği ve kurumsal sosyal sorumluluk projelerinin rolü ile kurumsal iletişimin önemi gibi konulara değinil-di. İletişimin tüm hatlarıyla ele alındığı zirvede yer alan panellerin konuşmacıları ise şu isimlerden oluştu: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Bülent Kaya, Sosyal İnovasyon Merkezi Kurucusu Suat Özçağdaş, ERA Research Yönetici Ortağı Elvan Oktar, Engin Baran Danışmanlık Yönetici Ortağı Dr. Engin Baran, 4129Grey CEO’su Alemşah Öztürk ve Kurumsal İletişimciler Derneği Başkanı Şule Yücebıyık.

EnerjiiletişimcilerizirvedebuluştuEnerji İletişim Grubu (EİG) tarafından ilki düzenlenen Enerji İletişim Zirvesi, 4 Aralık 2019’da Ankara'da gerçekleştirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yaptığı açılış konuşmasında enerji sektöründe iletişimin önemine değinerek “İletişimi, yaptığınız işin daha iyi anlaşılması, toplumun sizleri daha iyi anlaması açısından bir ayna olarak görün” dedi.

HABER

4

TurizmX.0DİJİTALLEŞMENİN YOL HARİTASI ÇIKARILDI

DOSYA

Dijitalleşme ile birlikte turizmde oyunun kuralları değişirken Türkiye turizm sektörü kendine yeni bir yol haritası çizdi. ‘Seyahat Acentaları Dijital Dönüşüm Raporu’nda turizmde yeni trendlerden akıllı turizme kadar birçok konu ele alınırken turizmde X.0 tanımı ortaya atılıyor.

Turizmde X.0; nesnelerin interneti, artırılmış ve sanal gerçeklik, yapay zeka, robotik, blockchain gibi yeni teknolojilerin turizm sektörünü destekleyecek şekilde kullanılması ile sürekli gelişim ve ulaşılacak seviyeyi ifade ediyor.

5

DOSYA

Son yıllarda rekordan rekora koşan ve 2019’u 50 milyon turist ile kapatmayı hedefleyen turizm, ‘enerji’ sektörünün en

önemli paydaşları arasında yer alıyor. Birçok sektörde olduğu gibi dijital-leşme ile turizmde de oyunun kural-ları değişirken ‘Turizm Sektörünün Dijitalleşme Yol Haritası’ çıkarıldı. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) ve Uluslararası Danışmanlık şirketi EY tarafından hazırlanan Seyahat Acentaları Dijital Dönüşüm Raporu’nu CK Enerji Dergisi için özetledik.Yeni nesil turizm stratejileri başta olmak üzere birçok konu başlığının bulunduğu raporda yeni bir tanımın da altı çiziliyor. Raporda, bu tanımla ilgili “Teknolojik altyapı ve gelişmekte olan teknolojilerle desteklenmiş turizm stratejileri Turizm X.0 tanımını ortaya çıkarmıştır. Turizm X.0, nesnelerin

interneti, artırılmış ve sanal gerçeklik, yapay zeka, robotik, blockchain gibi yeni teknolojilerin turizm sektörünü destekleyecek şekilde kullanılması ve sürekli gelişim ile ulaşılacak seviye-yi ifade etmektedir” görüşlerine yer verildi.

YÜZDE 36’SI DAHA FAZLA ÖDEME YAPMAYA HAZIRRaporda turistlerin farklı kanallardan kişiselleştirilmiş deneyim yaşamak istediği ve bu deneyim içerisinde gelişen teknolojinin kullanımını da talep ettiğinin altı çizilerek “Amedeus

KişiselleştirmeOmnichannel

Müşteri Deneyimi

Veri Odaklı Yaklaşım

Mobil Entegrasyon

ve Bağlı Olmak

Gerçek Zamanlı

Pazarlama

Yapay Zeka

OrtakEkonomiler ve Platform

Yapıları

Veri Güvenliği ve Gizlilik

Mesajlaşma Platformları ve

Chatbotlar

Nesnelerin İnterneti

Artırılmış veSanal

GerçeklikBlockchain

TURİZM SEKTÖRÜNÜ ETKİLEYEN DİJİTAL TRENDLER NELER?

Raporda turizm sektörüne özel bazı trendler de ele alındı. Işte yeni dö-nemde öne çıkan trendler:

YENİ KUŞAK KARAR VERMEDE ETKİLİ: Yeni kuşaklar (Y ve Z) desti-nasyon kararında etkili rol oynamak-ta. Trendleri takip ederek seyahat planlarını yaparlarken seçeneklerin uygun şekilde sunulmasını talep ediyorlar. Seyahatlerini ve turlarını çevrimiçi araştırmalar ile planlıyorlar.

BÜYÜK ŞEHİRLERE BENZER DESTİNASYONLAR ÖNE ÇIKIYOR: Turistler, büyük şehirlere benzer ancak daha az kalabalık ve daha az pahalı olan destinasyonları tercih etmekte. Örneğin; Barselona yerine Sevilla ve Valensiya gibi etkileyici kültürel tekliflere sahip şehirler tu-ristlerin listesinde yer almaya başladı.

ÇOK KUŞAKLI SEYAHAT: Ebeveynler, çocuklar ve üst kuşaklar dahil olmak

üzere her yaştan aile fertleri, yeni anıları yeniden bir araya getirmek ve yeniden yaratmak için birlikte seyahat etmeyi tercih ediyor. Her yaş için seçenek sunmak, ister seyahat isterse de faaliyet olsun, acentalar için bir zorunluluk olacak gibi görünüyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM: Daha fazla gezgin deneyimlerinin yarattığı ekolojik etkinin farkında olup sonuç olarak seyahatlerinde sürdürülebilir önlemleri tercih etmekte. Modern gez-ginler, karbon ayak izlerini azaltmak için evlerine daha yakın yerlere seya-hat etmeyi veya daha çevreci ulaşım alternatiflerini tercih ediyor.

MACERA GEZİLERİ: Turistler, bir hedefe ulaşmak veya daha önce hiç yapmadıkları bir aktiviteyi başarmak amaçlı yolculuk deneyimi (örneğin ilk kez bir maratonda yer almak, Avustralya'da balina köpekbalıkla-rıyla yüzmek ya da Isviçre Alplerini

gezmek) yaşamayı istiyorlar.

OTANTİK GASTRONOMİ TURİZMİ: Gastronomi turizmi, gezginler ara-sında yeni bir trend haline geldi. Turistler pahalı yemeklerden daha çok otantik yemek deneyimlerine yönelmekte. Yerel pazarları ziyaret edecekleri ve yerlileriyle birlikte ye-mek yiyerek zaman geçirebilecekleri destinasyonlar arıyorlar.

KADIN GEZGİNLER: Seyahat karar-larının yüzde 80'ini kadınlar veriyor. Nerede tatil yapacaklarına, nasıl ula-şacaklarına kendileri karar vermekte ve kadınların birçoğunun tatili yalnız geçirmeyi tercih ettiği belirtilmekte.

İŞ VE EĞLENCE SEYAHATİ ENTEGRASYONU: Günümüzde çalışanlar, kişisel seyahatler için profesyonel iş konaklamalarını birkaç gün veya birkaç hafta uzatma eğilimindeler.

DESTİNASYON KARARINI Y VE Z KUŞAĞI VERİYOR

6

tarafından 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre seyahat edenlerin yüzde 57’si, markaların bilgilerini kişisel tercihlere veya geçmişteki dav-ranışlara göre uyarlaması gerektiğini düşünüyor. Bir seyahat acentası, veri odaklı yaklaşım ile elde ettiği seyahat edenin bilgilerini ve kişisel seyahat deneyimlerini, kişisel tercihlere veya geçmiş davranışlara göre şekillendir-mişse seyahat edenlerin yüzde 36'sı bu acentaların sunacakları hizmetlere daha fazla ödeme yapabileceğini belir-tiyor. Teknolojik gelişmeler, gezgin-lerin tercihlerine dayalı olarak arama sonuçlarının optimize edilmesine imkan sağlamakta. Müşteri deneyimi içerisinde mobil teknolojilerin önemi gün geçtikçe artıyor. Tur ve etkinlikler

için yapılan rezervasyonların 2015’ten 2020’ye yüzde 75 artacağı ve çevrim içi opsiyonların büyük bir çoğunluğunun mobil arayüzler için optimize edileceği düşünülmekte” denildi. Raporda son dönemdeki uygulamalar da şöyle sıralandı:✔ Mesajlaşma platformlarının kul-

lanımının giderek arttığı dünyada yapay zeka robotları ile mesajlaşma trendi de giderek artmakta. Birçok teknoloji devi bu konuda yatırımları-nı yapmakta.

✔ Turizm sektörü içerisinde chat botların kullanımı genel olarak başlangıç seviyesinde olsa da sektör oyuncuları bu teknolojik gelişmenin operasyonlarda maliyet düşürme ve yeni satış kanalı olarak konumlandırılması ile satışları artırma gibi potansiyelleri olduğunu görmekteler.

✔ Google tarafından yapılan bir araş-tırmaya göre seyahat edenlerin

yaklaşık 3’te 1’i uçuş, otel, gidile-cek noktada yapılacakları araş-tırma ve rezervasyon konularında dijital asistanları kullanmaya ilgili olduğunu ve hatta kullandığını belirtti.

✔ Dijitalleşmenin ve çevrimiçi ekosis-temin evrimi, paylaşım ekonomisin-de ve platform yapılarında önemli bir artışa neden oldu. Paylaşım ekonomisi, örneğin araba paylaşımı gibi diğer seyahat tarzlarını kapsa-yacak şekilde genişlemekte.

✔ Dijitalleşme ile birlikte veri güvenli-ği ve veri gizliliği tüm sektörler için kritik önem taşımakta. 2017 yılında siber güvenlik konusunda 90 milyar ABD Doları'na yakın harcama yapılmıştır ve bu harcamanın yıllar içerisinde artması beklenmekte.

✔ Öte yandan turizm sektöründe nes-nelerin interneti, artırılmış ve sanal gerçeklik ile blockchain uygulama-ları giderek önem kazanmakta.

Raporda görüşlerine yer verilen TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, mobil rezervasyonların yüze 40’lara ulaştığına işaret ede-rek “Sesli aramalar yüzde 25’in üzerine çıktı. Artık çok hızlı bir değişim yaşanıyor. Reklamların yerini arkadaş tavsiyeleri, influ-encer ve blogger yorumları alıyor. Yapılan araştırmalar dijitalleşen şirketlerin kârlılıklarının sektör ortalamasının yüzde 25 üzeri-ne çıktığını gösteriyor. Biz de TÜRSAB olarak üyelerimizin gelirlerini artıracak, çağın gerek ve koşullarına ayak uydurmasını sağlayacak projeler geliştirmek için çaba gösteriyoruz” dedi.

Rezervasyonların yüzde 40’ı mobil

FIRUZ BAĞLIKAYATÜRSAB BAŞKANI

AKILLI TURİZM KONSEPTİ DOĞDUBilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte bağlı olma, veri alışverişi ve veriden çıkarım yapıl-ması gibi kavramların tanımları da değişiyor. Bu kavramların yeni tanım-larının turizm sektörüne uygulanma-sı ile birlikte akıllı turizm konsepti doğmakta. Temelde teknoloji ve veriyi kullanarak sektördeki bütün paydaş-lara yüksek değer sağlayan inovatif hizmet ve ürünlerin sunulması ile turizmde akıllılık gerçekleşiyor. Web tabanlı teknolojiler, sosyal medya gibi mobil erişim sağlayan platformlarla birlikte elektronik ortama geçen sektörde mobilite artıyor. Avrupa ve Uzak Doğu’da devlet destekli olarak hayata geçirilen akıllı şehir projeleri ile birlikte turistlerin yaşadıkları seyahat deneyimle-rinin iyileştirilmesi hedefleniyor. Raporda bu konuyla ilgili Güney Kore örnek gösteriliyor. Güney Kore, turizminde önemli bir destinas-yon olan Jeju Adası’nı akıllı turizm merkezi olarak

konumlandırarak ziyaretçilerine ino-vatif içerikler sunmayı ve ülkedeki diğer turizm şirketleri için eğitim merkezi olmayı hedefliyor. Akıllı şehirlerin altyapısı ile turistler ve turistin etkileşimde olduğu oyun-culardan büyük veri elde ediliyor. Raporda, “Akıllı şehirler, mobil uygu-lamalar, sosyal medya, web siteleri ve benzeri sayısız kaynaktan elde edilen verilerin turiste ve turizm sektöründeki işletmelere fayda sağ-layacak ticari çözümlere dönüştürül-mesinde veri kullanımının hukuki boyutu dünyada ve Türkiye’de öne çıkan unsurlardan biri. Avrupa’da uygulamaya alınan GDPR, Türkiye’de ise kullanılan Kişisel Verilerin Kullanılması Kanunu ile regülatif organlar, bireylerin şahsi verileri-nin ticari amaçlı olarak kullanımını hesap verilebilir hale getirmekte. Bu sebeple verinin regülatif normlar

dahilinde işlenebilir hale getiril-mesi sektörün gündeminde

bulunmakta” deniliyor.

7

GÜNEŞ2YILDADÖNECEK

YENİTEŞVİKLERTÜRKİYE’NİNÇATILARINIAYDINLATIYOR

IEEFA tarafından hazırlanan ‘Yeni Teşvikler Türkiye’nin Çatı Tipi Güneş Enerjisi Sektörünü Aydınlatıyor’ konulu rapora göre yeni destekler

uygulandığında çatı tipi güneş enerjisi yatırımlarında geri ödeme süresi 2 yıla kadar düşebilecek.

HABER

8

ABD merkezli Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü’nün (IEEFA) Türkiye’nin çatı tipi güneş

enerjisi pazarının potansiyelini inceleyen özel raporu aralık ortasında yayınlandı. ‘Yeni Teşvikler Türkiye’nin Çatı Tipi Güneş Enerjisi Sektörünü Aydınlatıyor’ başlıklı raporda Türkiye’deki 4 kW güce sahip ko-nut tipi bir güneş enerjisi yatırımının hali hazırda 11 yıl olan geri ödeme süresinin 2025'te 7 yıla, 2030’da ise 2 yıla kadar inebileceğine dikkat çekildi.Raporda kullanılan modellemede Türkiye’deki enerji fiyatları enflasyonu, güneş enerjisi sistem maliyetlerindeki ge-rileme temel alınırken ayrıca bu yatırımla-ra yönelik olarak diğer dünya ülkelerinde yürürlükte olanlara benzer destekler ve alım fiyatları artışları göz önüne alındı. Çalışmadaki hesaplamalara göre 2019 yılı başında geri ödeme süreleri 16 yıl olan konut tipi güneş enerjisi kurulum maliyet-leri, yıl içinde devreye giren düzenlemele-rin ardından 11 yıla gerilemiş durumda. 2030’DA 2 YILA İNEBİLİRMevcut düzenlemeler değişmediği ve yeni destekler uygulanmadığı takdirde ise yal-nızca sistem fiyatlarındaki gerilemelerin etkisi ile bu süreler 2025’de 7, 2030’da ise 4,5 yıla gerileyebilecek. Bununla birlikte bazı destek uygulamalarının devreye gir-mesi halinde geri ödeme süreleri mevcut durumda 6,6 yıla, 2030’da ise yalnızca 2 yıla düşebilir. Çalışmada destek uygula-maları ve tespitler şöyle sıralanıyor:• Güneş enerjisi kurulumlarına uygula-

nan yüzde 18’lik KDV ile yaklaşık 5 bin TL olan sabit idari maliyetlerin kaldırıl-ması, yakın dönemdeki yüksek enflas-yon ekonomisinde yüzde 12 olan kredi faizlerinin bu kurulumlar için yüzde 5 olarak uygulanması ve mahsuplaşma desteği seviyesinin Almanya’da uygu-lanan satın alım garantisi seviyelerine çıkarılması.

• Almanya’ya denk bir satın alım garanti-si. Bu da iki ülke arasındaki satın alma gücü paritesine göre yapılan hesaplama sonrasında, mahsuplaşma bedelinin 0,36 TL’den 0,68 TL/kWh’ye yükseltil-mesi anlamına geliyor.

• Türkiye’deki güneş paneli fiyatlarının rekabetçi ülkelerin yüzde 25 altında olduğu belirtilirken yerli güneş enerjisi modülleri imalat sanayiini teşvik ede-rek veya modülleri daha rekabetçi bir fiyatla ithal ederek maliyetleri düşüre-bileceği de savunuluyor.

Türkiye'de çatı üstü güneş uygulamaları için geri ödeme süresinin kısaltılması

Önerilen ek teşvikler sonrası geri ödeme süresi ve yatırım getirisi

9

U luslararası Enerji Ajansı’nın tanımına göre; enerji arz güven-liği; “Enerji kaynaklarının satın alınabilir bir fiyattan kesintisiz

bir şekilde ulaşılabilirliği” anlamına gel-mekte. Enerji kaynakları konusunda Türkiye gibi büyük ölçüde dış kaynaklara bağlı olan Uzakdoğu ülkeleri bakımından ise enerji arz güvenliği; “Makul bir fiyat seviyesinde diğer amaçlar ile birlikte insanların yaşamlarını, ekonomik, sosyal ve savunma aktiviteleri için gereken miktardaki enerjinin güvenlik altına alınması” olarak tanımlanıyor1. Söz konusu tanımların yanında enerji arz güvenliği, ilgili enerji piyasasına göre farklılıklar içerebiliyor. Örneğin elektrik piyasası bakımından arz güvenliği; doğal-gaz, kömür ve uranyum gibi temel enerji kaynaklarına erişme, yeteri seviyede üretim kapasitesinin bulunması, iletim ve dağıtım altyapısının sağlam olması, sistem oturması durumunda devreye gi-rebilecek acil durum sistemlerinin bulun-ması şeklinde değerlendiriliyor. Doğalgaz piyasaları bakımından arz güvenliği ise doğalgaz arzının kısa ve uzun dönemde temin edilmesi, tedarikçi ülkelerin ve tedarik rotalarının çeşitlendirilmesi ve LNG terminallerine, depolama ve boru hatlarına erişimin sağlanması şeklinde değerlendirilmekte2. Dolayısıyla, enerji arz güvenliği, içinde çok fazla ve farklı dinamik bulunan karmaşık bir durumu ifade etmekte. Bu denli çeşitli ve fazla riskin yönetilme-si için en etkin yöntemin rekabetçi bir piyasa tasarımı olduğu belirtiliyor3. Öyle ki, rekabetçi bir yapıda oluşacak “rekabet” sayesinde;

• Daha fazla piyasa oyuncusunun, var olan tedarik bölgelerinin ötesindeki fırsatlarla ilgilenmeye başlayacağı,

• Yeni yatırımların ve altyapıların çeşit-lenmesinin sağlanacağı,

• Doğru yatırım ve fiyat sinyallerinin olu-şacağı belirtiliyor4.

Avrupa Birliği’nin doğalgaz piyasasına ilişkin müdahaleleri yukarıda bahsedilen ilkelere paralel seyrediyor. Avrupa Komisyonu’nun Gazprom kararında üye ülkelerin birbirle-rinden izole hale gelmesinin engellenmesi Gazprom’a ait iletim altyapısının üye ülkeler arasında yapılacak ticaret için kullanılması-nın sağlanması ve Gazprom’un fiyatlaması-nın Avrupa’daki “gaz hub”larıyla ilintili hale getirilmesi temelde arz güvenliğine katkı sağlamak için yapılmış hususlar olarak karşımıza çıkmakta.Türkiye’ye bakıldığında ise, özellikle elektrik piyasasında son 4-5 yılda piyasa-nın daha rekabetçi hale getirilmesi için ciddi adımlar atıldığı görülmekte. Özellikle elektrik borsası sayesinde yatırımları doğru kaynağa yönlendirebilecek referans fiyatın (Piyasa Takas Fiyatı-PTF) oluşması kritik. 2020 yılının sonuna doğru Türkiye elektrik piyasasının üzerindeki uzun vadeli kontrat yükünü oluşturan yap-işlet ve yap-işlet-devret santrallerinin kontratla-rının bitmesiyle PTF’nin daha da sağlıklı oluşacağı görüşü hakim.Elektrikte olduğu gibi doğalgaz piyasa-sında da, rekabetçi yapının arz güvenliği sorunlarının yönetilmesinde bir araç kul-lanılmasıyla LNG yatırımlarının ve ithalatı-nın, depolama kapasitelerinin kullanımının ülkemizin gaz arz güvenliğine çok daha fazla katkı sağlayacağı düşünülmekte.

ENERJI ARZ GÜVENLIĞI VE REKABET

HAKAN EREKCK ENERJI

REKABET UYUM MÜDÜRÜ

1 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3823812 https://www.eeinstitute.org/european-review-of-energy-market/EREM%205_Article%20Herbert%20Ungerer.pdf 3,4 A.g.k.

10

KÖŞE

KAPAK

CKENERJİBOĞAZİÇİELEKTRİKGENELMÜDÜRÜHALİTBAKAL:

‘OKURYAZARLIK’LAARTACAK

TÜRKİYE’NİNENERJİSİ

12

Enerjiye olan talep her geçen gün artarken kıt enerji kay-naklarının verimli kullanımı hemen hemen tüm dünya

ülkelerinin gündeminde. Yenilenebilir enerji, sıfır atık, geri dönüşüm gibi kavramlar artık hayatımızın her ala-nında var. Kendini ‘tüketici ve çevre dostu’ bir şirket olarak konumlayan CK Enerji Boğaziçi Elektrik, enerji kaynaklarının doğru kullanımında da tüketicilere ve sektöre önderlik ediyor. Elektrik tüketicilerine yönelik olarak ‘şeffaf fatura, tüketim hesaplama butonu, tasarruf önerileri’ gibi uygu-lamaları başlatan CK Enerji Boğaziçi Elektrik, sektörde bir ilke daha imza

atarak 2020’yi ‘Enerji Okuryazarlığı Yılı’ ilan etti. Bu güzel haberi ilk kez dergimizle paylaşan CK Enerji Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü Halit Bakal, “Faaliyet gösterdiğimiz her alanda sorumluluklarımızın bilinciyle hareket ediyor, güvenilirliği ve kaliteli hizmeti esas alıyor, ekonomik hayatı ve yaşam kalitesini yükseltmek için projeler üre-tiyoruz. Türkiye’nin kıt enerji kaynak-larının verimli kullanılması konusunda toplumun her kesimine destek olmak istiyoruz” dedi. Sektörün duayen ismi Halit Bakal ile Enerji Okuryazarlığı Projesi çerçevesinde bugüne ka-dar atılan adımları, değişen tüketici davranışlarını ve merak edilen pek çok

konuyu konuştuk:

Elektrik dağıtım ve perakende hizmeti yaklaşık 6-7 yıl önce birbirinden ayrıldı. Ancak halen tüketicinin bazı noktalarda kafasının karıştığını görüyoruz. Perakende ve dağıtım şirketi arasındaki en belirgin fark ne?Türkiye’de elektrik dağıtım sektörün-de özelleştirme sürecinin tamamlan-masının ardından 2013 itibarıyla yeni bir dönem başladı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından alınan bir kararla daha önce aynı çatı altında yürütülen elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetleri tamamen ayrıldı. Mevcut şirketler dağıtım ve görevli tedarik şirketi diye ayrılırken piyasada elektrik satışı yapan yüzlerce şirket oluştu. Serbestleşen perakende elektrik pazarında tüketici lehine bir rekabet ortamı doğdu. Tüketicinin ayrışmayı algılayabilmesi için biz her platform üzerinden kendilerine ulaşarak bilgi verme çabası içindeyiz. Dağıtım ve perakende şirketlerinin görev alanlarını şöyle özetlemek mümkün; elektrik dağıtım şirketleri elektrik şebekesi altyapı yatırımları, elektrik şebekesinin işletilmesi ve bakımı, şebeke onarım çalışmaları, enerji müsaadesi, dağıtım bağlantı anlaşması, sayaç montajı ve değişimi, kaçak elektrik ile mücadele, sayaç

“Faaliyet gösterdiğimiz her alanda sorumluluklarımızın bilinciyle

hareket ediyoruz” diyen CK Enerji Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü Halit Bakal, 2020 boyunca Enerji

Okuryazarlığı Projesi’ni toplumun her kesimine ulaştırmayı hedeflediklerini

söyledi. Projenin içinde elektriği tasarruflu kullanmak da var, usulsüz abonelik ve korsan bayi konusunda bilinçlenmek de, elektrik faturasını

doğru okumak da.

13

KAPAK

okuma, elektrik kesme ve bağlama iş-lemleri olmak üzere tüm saha operas-yonlarını gerçekleştiriyor. Görevli te-darik şirketi olarak abonelik işlemleri, elektrik satış faaliyetleri, faturalama, fatura tahsilatı, abonelik iptali ya da fatura itirazı gibi perakende elektrik satışı ve satış sonrası faaliyetler bizim hizmet alanlarımız içinde.

Elektrik çok uzun zamandır hayatımızda olmasına karşın özel sektör, tüketici gbi kavramlar hayatımıza yeni girdi. Tüketici size, CK Enerji’ye, ne ifade ediyor?Artık abone kelimesi yerine biz müş-terilerimiz demeyi tercih ediyoruz. Müşterilerimizin memnuniyeti için

kendimizi devamlı geliştiriyoruz. Müşterilerimizin hakları konusunda bilinçlenmesi ve tüketimi konusunda farkındalığının da artması öncelikle-rimiz arasında yer alıyor. Bu kap-samda önce www.ckbogazici.com.tr web sitemizde tüketim hesaplama butonu uygulamasını hayata geçirdik. Bu uygulamadaki hedefimiz hangi ev aletinin ne kadar elektrik tükettiği konusunda tüketiciyi bilinçlendir-mekti. Bu butona basarak en çok kullandığınız ev aletlerini seçiyorsu-nuz ve bu elektrikli gereçlerin ayda ve yılda kaç TL’lik elektrik harca-dığını görebiliyorsunuz. Ardından bu uygulamayı bir adım daha öteye götürdük ve ‘Elektrikli ev aletlerini

doğru kullanarak ne kadar tasarruf sağlanabilir?” bunun üzerine özel bir çalışma yaptık. Buzdolabı, fırın, kli-ma gibi elektrikli ev aletlerini doğru kullanarak elektrik faturasını yüzde 30 düşürmenin mümkün olduğunu gösterdik. Yine elektrik faturasın-daki tüm kalemleri tek tek anlatan ‘şeffaf fatura’ uygulamasını başlattık. Böylece tüketiciler faturalarında hangi kalem için ne kadar ücret ödediklerini net olarak görmeye baş-ladılar. Bünyemizde oluşturduğumuz ‘enerji uzmanlarımız’ ile kurumlara elektrikte tasarruf yöntemleriyle ilgili destek olmak üzere projeler geliştirdik. Tasarruf, verimlilik, enerji sektöründeki ayrışma, mağ-duriyet yaşamamak için korsan bayi, usulsüz abonelik gibi kavramların tüketici tarafından doğru anlaşıl-ması için tüm bu çalışmalarımızı ‘Enerji Okuryazarlığı’ çatısı altında

Sosyal sorumluluk projelerinden söz etmişken sizin uzun bir süredir devam ettiğiniz Hayatı Aydınlat Konserleriniz de var. Bu proje ile engelli vatandaşlarımızın hayatına nasıl dokunuyor, neler yapıyorsu-nuz? Biraz da bu projeniz hakkında bilgi verir misiniz?CK Enerji çatısı alında yer alan 3 pera-kende elektrik satış şirketi tarafından yürütülen sosyal sorumluluk projesi ‘Hayatı Aydınlat’ ilk kez 2016 yılında başlatıldı. Çalışanlarımızdan gelen öneriler ışığında oluştu ve başından beri projenin odağında çalışanlar yer aldı. Bu projede hedefimiz engelli vatandaşlarımızın hayatın içinde yer almasına katkıda bulunmak. Sponsorlardan ve konserlerden elde edilen gelirle şu ana kadar Istanbul Avrupa Yakası’na 21 akülü sandalye şarj istasyonu kuruldu. Amacımız Istanbul Avrupa Yakası’na toplamda 39 akülü sandalye şarj istasyonu

kurmak. Vatandaşlarımızın akülü şarj istasyonlarından maksimum fayda sağlayabilmesi için güzergah-ları Istanbul Büyükşehir Belediyesi ile birlikte belirliyoruz. Istiyoruz ki engelli bir vatandaşlarımız akülü san-dalyesi ile yola çıktığında istediği nok-taya kadar enerji sıkıntısı yaşamadan gitsin ve evine rahatlıkla geri dönebil-sin. Akülü sandalyesindeki elektrik bittiğinde bizim istasyonlarımızdan ücretsiz olarak dolum yapıp yoluna devam edebilsin. Sözün özü hiçbir en-gel olmadan hayatı doya doya yaşasın istiyoruz. Şu ana kadar kurduğumuz akülü sandalye şarj istasyonları ile Istanbul’da metro ve metrobüs hattında toplam 125 kilometrelik bir alanda engelli vatandaşlarımız akülü şarj istasyonlarına ulaşabiliyorlar. CK Enerji Boğaziçi Elektrik olarak engelli vatandaşlarımızın enerjilerinin hiç bitmeyeceği güzergahlar oluşturmak istiyoruz.

14

toplamaya karar verdik. Daha çok insana ulaşmak ve sadece bölge-mizde değil Türkiye genelinde bir farkındalık yaratmak adına da 2020’yi Enerji Okuryazarlığı Yılı ilan etme kararı aldık.

Enerjiyi verimli kullanmanın enerji sektörüne yapılan en büyük yatırım olduğu ortada. Siz de tüketicilerin bu anlamda bilinçlenmesi için projeler yürütüyorsunuz. 2020’de Enerji Okuryazarlığı ile ilgili ne tür çalışmalar yapacaksınız? Bu alana nasıl dikkat çekmeyi planlıyorsunuz?Sizin de bildiğiniz gibi Türkiye’nin enerji anlamında kaynakları kıt. Bu nedenle enerjimizi verimli kullanmak, tasarruf etmek büyük önem taşıyor. Biz Enerji Okuryazarlığı ile toplumun her kesimine ulaşmayı hedefliyoruz. Enerji, bugünümüzü ve geleceğimizi belirliyor. Ama tabii ki geleceğimiz

dediğimizde ilk sırada çocuklarımız geliyor. Enerji Okuryazarlığı çerçe-vesinde 24 Eylül 2019’da İstanbul Valiliği, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve CK Enerji Boğaziçi Elektrik olarak bir protokole imza attık. 2019-2020 Eğitim-Öğretim Yılı’nda İstanbul Avrupa Yakası’ndaki tüm ilkokul ve ortaokul öğretmenlerine yöne-lik eğiticinin eğitimleri başlatıldı. Çocuklarda enerji okuryazarlığı kav-ramını oluşturabilmek adına uzman-larımız önce ilk ve ortaokul öğret-menlerine destek verdi. Öğretmenler de söz konusu bilgileri çocukların anlayacağı bir dille öğrencilere ak-tarmaya başladı. ‘Enerjiyi verimli ve güvenli kullanma, tasarruf alışkanlığı ile elektriğin tarihçesi, dünyadaki gelişimi’ gibi konuların işlendiği Enerji Okuryazarlığı eğitimlerinde CK Enerji Boğaziçi Elektrik’in uzmanlar eşliğinde hazırladığı görsel ve işitsel

hafızaya yönelik olarak bir boyama kitabı ve animasyon filmi de kullanı-lıyor. Eğitici eğitimlerinin ardından İstanbul Avrupa Yakası’nda belirlenen 50 pilot okulda doğrudan öğrencilere eğitim vereceğiz. Hedefimiz çocuk-ların bu konuda aldığı eğitimleri kendi aile hayatlarına, ebeveynlerine nasıl yansıttığını da ölçebilmek. Bu nedenle gönüllü öğrencilerin eğitim başlamadan önceki elektrik tüketim-leri ile yılsonundaki elektrik tüketim-lerini kilovatsaat olarak ölçümlemek üzere çalışmamız var. Bu sayede enerji tasarrufu eğitimi tüketime nasıl yansımış bunu görmemiz mümkün olacak. Bu arada 2020 yılı içinde gerek geleneksel gerek sosyal medyada Enerji Okuryazarlığı ile ilgili paylaşımlarımıza ağırlık vereceğiz. Vatandaşlarımızın doğru bilgilenmesi için kısa videolar hazırlamak da plan-larımız arasında.

2016 yılından bu yana ‘Gayrimenkulün Enerjisi’ adı altında özel bir rapor hazırlıyorsunuz. Bu çalışma neleri kapsıyor?CK Enerji Boğaziçi Elektrik olarak teknolojiye yaptığımız yatırımlarla müşterilerimizin hareketlerini anlık takip edebiliyoruz. Arkadaşlarımız bir çalışma yaptı ve yıl içinde ‘kaç müşteri taşınıyor, ne kadarı yeni, ne kadarı ikinci el konuta geçiyor, kentsel dönüşüm nedeniyle abone-liğini bitirenlerin sayısı nedir?’ gibi onlarca veriyi bir istatistik olarak hazırladı. Hatta daha da ilerisine gidildi ve müşterilerimizin yaş, mes-lek, cinsiyet, nüfusa kayıtlı olduğu il, milliyeti gibi veriler de hazırlandı. Biliyorsunuz günümüz dünyasında bilgi her şey. Verileri ortaya koyup, daha sonra da bunları doğru değer-lendirerek projelerimizi, yatırımları-mızı yapıyoruz. Örneğin bir bölgede yaşlı nüfus ağırlıkta ise müşteri iş-lem merkezlerimizin sayısını orada artırıyoruz. Çünkü yaşlı nüfus hala faturasını elden yatırmak istiyor. Genç nüfus varsa oraya yönelik özel projeler geliştiriyoruz. Bugün geldiğimiz nokta-da Gayrimenkulün Enerjisi

raporumuzun merakla beklenir ve takip edilir olduğunu görmek bizi mutlu ediyor. Gayrimenkul şirket-leri, perakendeciler hatta kamunun yapacağı yatırımlar için bile bizim verilerimiz bir gösterge niteliğini taşıyor.

Raporunuzda yabancı abone sayısı-nı da paylaşıyorsunuz. Kaç ülkeden aboneye hizmet veriyorsunuz?Dünyanın mega kentleri arasında yer alan Istanbul’un Avrupa Yakası her yıl milyonlarca turisti ağırlıyor. Ayrıca yaşamak için Istanbul’u tercih edenlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Hali hazırda biz, 142 ülkenin vatandaşına hizmet veriyoruz. Toplam yabancı abone sayımız Ekim 2019 itibarıyla 109 binler düzeyin-deydi. Öyle ülkelerden vatandaşlar var ki bazılarının adını bile duyma-mış olabilirsiniz.

‘Gayrimenkulün Enerjisi’ raporumuzbirçok sektör için yol gösterici oldu

15

KAPAK

USULSÜZ KULLANIM MAĞDURİYETLERE YOL AÇIYORElektrikte zaman zaman gündeme gelen ‘usulsüz kullanım’ konusu da var. Usulsüz kullanım nedir ve ne tür mağduriyetlere yol açıyor?Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri

Yönetmeliği’ne göre; kendi adına elektrik aboneliği bulunmayan; ev sahibi veya eski kullanıcı adına çıkan faturayı ödeyerek elektrik tüketenler usulsüz kullanım kapsamına giriyor diyebiliriz. Vefat eden tüketicilerin varislerinin vefat eden yakınları adına

kayıtlı abonelikleri devam ettirmesi de yine usulsüz kullanım demek. Düzenlemelere göre usulsüz kullanım yapan müşteri tespit edildiğine ilk olarak kendisine aboneliği üzeri-ne alması yönünde uyarı yapılıyor. Tüketiciye yükümlülüklerini yerine getirmesi için 15 gün süre verildiğini belirten bildirim bırakılıyor. Belirtilen süre içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmezse ne yazık ki enerjisi-nin kesilmesi söz konusu olabiliyor ve aboneliği üzerine alana kadar enerji verilmemesi gerekiyor.Abonelik kimin üzerinde ise borcun sahibi o görünüyor, gerçek mağdur da o oluyor. Örneğin evini kiraya verdiği halde elektrik aboneliğini kiracı-nın üzerine devretmeyen ev sahibi kiracının fatura ödememesi halinde ‘elektrik borcundan sorumlu’ oluyor. Yine bir evden taşınırken aboneliği-ni sonlandırmayan tüketici de eğer o konuta yeni taşınan kişi faturayı ödemezse kullanmadığı bir elektrik borcunu ödemek zorunda kalabiliyor. Tüm bunları yaşamamak için tüketici meskenden bir başka meskene veya bir ticarethaneden başka bir ticaret-haneye taşınıyorsa kesinlikle abone-liğini sonlandırmalı. Eğer abonelik sonlandırılmazsa ve başka bir tüketici o noktaya taşınırsa, doğal olarak yetkili şirket bu durumu bilmiyor ve sistemde kayıtlı olan eski tüketici adı-na fatura göndermeye devam ediyor. Yeni tüketici, eski tüketici adına gelen faturaları ödemediği takdirde oradan taşınan eski tüketici mağdur oluyor. Amacımız bilinçlendirerek bu mağdu-riyetin önüne geçmek.

Bu tür mağduriyetler yaşanıyorsa tüketiciler neden aboneliği üzerine almıyor, işlemler çok mu uzun sürüyor?Elektrik aboneliğinde borçla ilgili yan-lış bir algı mevcut. Birçok ev sahibi, kiracı evi boşalttığında sürpriz bir borçla karşı karşıya kalmamak adına elektrik aboneliğini devretmiyor. Ama asıl riskli olan durum bu. Aboneliği üzerine almayan kiracı evi boşalttığın-da elektrik borcu abonelik kimin üze-rinde ise ona ait görünüyor. Aboneliği kiracıya vermeyen bir ev sahibi, kiracısı evi boşaltıp gittiğinde eğer elektrik borcu varsa o bedeli ödemek zorunda kalıyor. Oysa elektrik aboneliğini üzerine almak oldukça

Teknoloji artık hayatın her yerinde. Sizin bu anlamda attığınız adımlar neler?CK Enerji Boğaziçi Elektrik, perakende elektrik sektöründe online aboneliği ilk başlatan şirket unvanına sahip. 2019’un başında da e-Devlet uygulaması ile entegras-yon sürecini tamamlayarak yeni bir hizmet kapısı daha açtık. Bu sayede müşterilerimiz; abonelik, abonelik iptali, borç ve başvuru sorgulama hizmetlerini çok daha kolay, daha hızlı ve güvenli bir şekilde kullan-maya başladı. Bu sistem üzerinden işlem süresi maksimum 2 dakika sürüyor. Yine müşterilerimizin daha hızlı işlem yapabilmesi için internet sitemizde ‘Tıkla Abone Ol’ sayfa-sı bulunuyor. Elektrik müşterileri bu uygulama sayesinde aboneliği üzerine alabilirken abone bilgileri eksik ya da eski olanlar da bilgileri-ni güncelleyebiliyor.

Elektrik tedarik hizmeti yanında müşterilerinize sağladığınız fayda-lar var mı?Müşterilerimize avantajlarla dolu ‘CKPLUS Fırsatlar Dünyası’nın kapı-larını açıyoruz. Konaklama hizmetin-den teknolojiye, eğitimden elektro-niğe birçok marka ile işbirliğimiz mevcut. Fırsatlar Dünyası’ndaki marka sayısını her geçen gün artırı-yoruz. Müşterilerimiz kampanyalar-dan ‘koşulsuz, ücretsiz ve taahhüt-süz’ olarak yararlanabiliyor.

Müşterilerinize hangi kanallar ara-cılığı ile hizmet veriyorsunuz?13 Müşteri Hizmet Merkezi (MÜHIM), 300’e yakın Müşteri Işlem Merkezi

(MIM) ile elektrik tüketicilerinin; abonelik işlemleri, güvenli fatura ödeme, avantajlı tarife ve özel kam-panyalara geçiş gibi taleplerine yanıt veriyoruz. Doğalgaz, su, telekom gibi faturaların da ödendiği bu mer-kezlerde müşterilerimiz abonelik başvurularını gerçekleştirebilirken güvenli olarak fatura ödemelerini yapıyor, avantajlı tarife ve kampan-yalardan yararlanabiliyor. Bu nokta-larda fatura ödemenin yanı sıra para transferi ve benzeri diğer işlemler tek çatı altında toplanıyor.

Müşteri memnuniyetinin önemi artık çok büyük. CK Enerji Boğaziçi Elektrik’in bu alanda neler yaptığını bize anlatır mısınız?Şirket olarak hedefimiz müşteri memnuniyetini en yüksek seviyeye çıkarmak. Bu anlamda da çok sayıda uygulama ve projeyi hayata geçir-dik. Örneğin 2018 yılında devreye aldığımız ‘Sesiniz Enerjimiz’ uygu-lamasıyla hizmet noktalarında işlem yapan müşterilerin deneyimlerini ölçüyoruz. MÜHIM’lerde masalara yerleştirdiğimiz ‘tablet’ler ile hizmet alan müşterilerin “işlem kolaylığı”, “müşteri memnuniyeti”, “çalışan yaklaşımı” gibi ana hizmet konula-rını değerlendirmesini sağlıyoruz. Olumsuz değerlendirme yapan müşterilerle görüşerek memnuni-yetsizlik nedenlerini detaylı analiz ediyoruz. Ayrıca sadece genel mem-nuniyet ölçümleri ile yetinmeyerek hem kanal hem de müşteri süreç-lerinde detaylı anketler için de özel bir ekip kurduk. Müşterilerimizle düzenli olarak detaylı telefon anket-leri gerçekleştiriyoruz.

e-Devlet ile 2 dakikada abonelik

16

kolay. Kimlik veya vergi numarası ile kolaylıkla abonelik işlemi başlatıla-biliyor. Yine Online İşlem Merkezi, e-Devlet, mobil uygulama, Müşteri Hizmet Merkezleri (MÜHİM) üzerin-den abonelik başvuruları yapılabiliyor. Özellikle Online İşlem Merkezi ve e-Devlet üzerinden sıra beklemeden, zaman kaybetmeden 2 dakikada abo-nelik işlemini tamamlamak mümkün.Çok bilinmeyen bir başka konu da şu; Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin tüketicilere tanıdı-ğı haklardan yararlanmak için de elektrik aboneliğinin kişilerin üze-rinde olması gerekiyor. Yönetmeliğe göre gerilim dalgalanmaları nedeniyle zarar gören elektronik eşyalarla ilgili tüketicinin tazminat hakkı bulunuyor. Ancak aboneliği üzerinde olmayan tüketici ne yazık ki bundan faydalana-mıyor. Yine fatura itirazı, sayaç arızası bildirimi gibi durumlarda da bilgile-rini güncelleyen tüketiciye daha hızlı hizmet vermek mümkün oluyor.

KORSAN ÖDEME NOKTALARIZaman zaman ‘korsan’ ödeme

noktaları ile ilgili de haberler duyuyoruz. Tüketici ödeme yaptığı noktalarda nelere dikkat etmeli, kendini nasıl korumaya almalı?CK Enerji Boğaziçi Elektrik tarafın-dan verilmiş yetki belgesi olmadan, mevzuata aykırı olarak yetkili şirket-lerin marka, isim ve logosunu dahi kullanarak fatura tahsilatı yapan noktalar korsan olarak nitelendiriliyor. Vatandaşların öncelikle ödeme yaptık-ları yerin CK Enerji Boğaziçi Elektrik tarafından verilmiş yetki belgesi olup olmadığını kontrol etmesi en doğrusu. Bazen adımız veya logomuzun izinsiz kullanımı da söz konusu oluyor. Bu nedenle tüketici şüpheye düşerse öde-me noktasının yetki belgelerini görmek isteyebilir. Ödeme yaptığı noktanın yetkili olup olmadığını web sitemizden kontrol edebilir ya da çağrı merke-zimizden konu ile ilgili bilgi alabilir. Elektrik faturası öderken yetkili ödeme noktaları fatura tutarı dışında hiçbir bedel almazken korsan olarak ifade edilenler işlem bedeli adı altında 2-3 TL gibi rakamlar istiyor. Bu da korsanı ayırmak için önemli bir detay.

CK Enerji Boğaziçi Elektrik olarak bugün toplam kaç müşteriye ulaşmış durumdasınız? Bize kendinizden söz eder misiniz?Istanbul’un Avrupa Yakası'nda Türkiye genelinin yüzde 8’ine denk gelen yaklaşık 4,5 milyon müşterimize ‘görevli tedarik şirketi’ sıfatıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından onaylanan perakende satış tarifeleri üzerinden hizmet veriyoruz. Ayrıca bölge sınırlaması olmaksızın serbest tüketici nite-liğine sahip tüketicilerle ikili an-laşma yaparak indirimli tarife ve fayda kampanyalarımızla elektrik enerjisi satışı da yapıyoruz. Eski dönem fatura tahsilat noktaları-nı kurumsal dönüşümle birlikte Müşteri Işlem Merkezleri’ne dönüştürmenin yanı sıra bu dönü-şümün başladığı 2015 yılının Mart ayından itibaren her üç günde bir mağaza açılışına imza atarak sektörümüzden bağımsız olarak ‘kapsama alanı en hızlı büyüyen perakende firmaları’ arasına girdik. 300'e yakın MIM noktamız ile Türkiye’nin en yaygın enerji perakende kanalına sahibiz.

4,5 milyon müşteriye hizmet veriyoruz

17

25Aralık Çarşamba günü gerçekleş-tirilen IDC Energy Summit 2019’da;

sektörün dijital inovasyon ve dönüşü-mü, bu alandaki güncel teknolojiler ele alındı. Bu yıl ilk kez düzenlenen ‘Enerji Sektörü Teknoloji Ödülleri Töreni’nde ise sektörün öncü şirketleri arasında yer alan CK Enerji, “veri tabanı, ku-rumsal dönüşüm, nesnelerin interneti, dağıtım ve kesinti sistemleri, mobilite ile güvenlik ve hile yönetimi” kategori-lerinde ödüle layık görüldü.Oldukça yoğun bir katılımla yapılan IDC Energy Summit 2019’un sonunda gerçekleştirilen ödül töreninde konu-şan Koloğlu Holding CEO’su Cantekin Dinçerler, geleceğin dağıtım şirketle-rinin bugünkü haliyle kalmayacağına işaret ederek “Müşterinin en kaliteli hizmeti; en hızlı ve çabasız alma ta-lebini karşılamak için mobilize, yapay zeka, robot ve operasyonel teknolojiler odaklı şirketlerin bilişim dönüşümü yapması gerekiyor” dedi.

‘SON 5 YILDIR CİDDİ BİR DİJİTAL DÖNÜŞÜM İÇERİSİNDEYİZ’Zirveden ödülle dönen CK Enerji adına bir konuşma yapan CK Enerji Bilgi Teknolojileri Grup Koordinatörü Serhan Özhan da “CK Enerji olarak son 5 yıldır ciddi dijital dönüşüm içerisinden geçiyo-ruz. Hemen hemen tüm alt yapılarımızı birbirine entegre olacak şekilde belli bir program dahilinde yenilemiş olduk. Şimdi dönüşümde 2’nci fazımız, bu var olan sistemleri ikinci bir entegrasyon sistemine taşımak; çok daha az kay-nakla çok daha iyi süreçlere ulaşmak şeklinde olacak” ifadesini kullandı.CK Enerji Bilgi Teknolojileri Altyapı ve Operasyon Direktörü Savaş Ergen ise “Enerjinin sürekliliğinin sağlanması çok önemli. CK Enerji olarak grup şirketlerinde SCADA stratejilerimizde, dijitalleşme yapılarımızda birinci önce-liğimiz güvenlik. Şirket olarak herhangi bir güvenlik sorunu yaşamamak için yeni teknoloji yatırımlarına büyük önem veriyor, düzenli olarak sistemi kontrol altında tutuyoruz” diye konuştu.

CK ENERJİ’DEN 8 İSİM ÖDÜL ALDIIDC Energy Summit çerçevesinde verilen “Enerji Sektörü Teknoloji Ödülleri’’nde CK Enerji’den katego-riler itibarıyla ödül alan isimler şöyle sıralandı:VERI TABANI: Bilgi Teknolojileri Grup Koordinatörü Serhan Özhan KURUMSAL DÖNÜŞÜM: CBS Yönetim Müdürü Hikmet AteşNESNELERIN INTERNETI: Bilgi Teknolojileri Ağ ve Güvenlik Müdürü Tolga Kormanlı, Dağıtım ve Kesinti Sistemleri Kıdemli Uzmanı Murat Yılmaz, Bilgi Teknolojileri Altyapı ve Operasyon Direktörü Savaş ErgenMOBILITE: Bilgi Teknolojileri Yazılım Geliştirme Kıdemli Uzmanı Mürsel Doğrusözlü, Varlık Yönetim ve Saha Uygulamaları Takım Lideri Ahmet İlker ErdeveGÜVENLIK VE HILE YÖNETIMI: Bilgi Teknolojileri Ağ ve Güvenlik Müdürü Tolga Kormanlı.

IDCEnerjiZirvesi’ndenCKEnerji’ye6ödülbirdenIDC Türkiye tarafından düzenlenen Enerji Zirvesi’nden CK Enerji ‘6 kategoride’ ödül ile döndü. ‘Enerji Sektörü Teknoloji Ödülleri’ alanında verilen, “veri tabanı, kurumsal dönüşüm, nesnelerin interneti, dağıtım ve kesinti sistemleri, mobilite ile güvenlik ve hile yönetimi” kategorilerinde CK Enerji’den 8 isim ödüle layık görüldü.

HABER

18

RÖPORTAJ

EĞİTİMBİRPROBLEMDEĞİL ÇÖZÜMALANI

İSTANBULİLMİLLİEĞİTİMMÜDÜRÜLEVENTYAZICI:

Eğitimi, ‘insanın anlam arayışındaki en heyecan verici yolculuklarından biri’ olarak tanımlayan İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Levent Yazıcı, birleştirici eğitimlerin ilham verici bir kapsayıcılığı olduğuna işaret ediyor.

CK Enerji Boğaziçi Elektrik ile Enerji Okuryazarlığı Projesi’nin, İstanbul Avrupa Yakası’ndaki tüm ilkokullarda başlatıldığına işaret eden Yazıcı, “Ülkemizde enerjinin verimli kullanımı için herkese sorumluluk düştüğünün farkındayız” diyor.

20

21

Burcu ATASOY

Işimi çok sevdim, seviyorum’ diyen bir isim İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Levent Yazıcı. Mesleğe sınıf öğretmeni olarak başlayan ve görev aldığı her noktada farkını

ortaya koyan Yazıcı, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü görevini üstlendikten sonra pek çok projeyi de hayata geçirdi. Enerji Okuryazarlığı Projesi de bunlardan biri. CK Enerji Boğaziçi Elektrik ile yapılan protokol çerçevesinde İstanbul Avrupa Yakası’ndaki 25 ilçedeki tüm ilkokullarda adeta bir Enerji Okuryazarlığı seferberliği başlatıldı. ‘Eğitimin bir problem alanı değil bir çözüm alanı şeklinde bütünlüklü bir tasarımla var olduğunu ortaya koyuyoruz” diyen Yazıcı ile ‘ilham veren yolculuğunu’, İstanbul’da uygula-maya konulan yeni projeleri konuştuk:

Eğitim sisteminin birçok kademesinde görev yapmış biri olarak bize eğitimden, ilham veren yolculuğunuzdan söz eder misiniz?Hayat sahnesi olarak eğitim, bütüncül bir yak-laşımla ele alındığında besleyici, ilham verici, düşündürücü, farkındalık yaratıcı bir uğraş. Meselesi çocuklarımız, gençlerimiz, velilerimiz, öğretmenlerimiz, değerlerimiz; bilgi, bilim,

Türkiye enerji kaynakları sınırlı bir ülke… Hem dünyanın hem de Türkiye’nin sınırlı kaynaklarını verimli kullanmak her zamankinden daha önemli hâle geliyor. İlköğretimin yanı sıra lise ve ortaokul seviyelerinde de ‘Enerji Okuryazarlığı’ eğitimlerinin verilmesi gündeme gelecek mi?Elbette, bizler bunun far-kındayız. Dünyanın yaşadığı dönüşümü dikkate alarak zamanın ruhunu yakalayan bir eğitim sistemi için hep birlikte çalışıyoruz. Bu sebeple “Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası” kapsamında yerli malı üretimi, kalitesi ve kaynakların etkili kullanımına dair bilin-cin küçük yaşlardan itibaren oluşturulması ve tasarruflu olmanın toplumun tümünde içselleştirilerek bir yaşam tarzı hâline getirilmesini hedefleyen etkinlikleri sadece bir haftayla

sınırlamıyoruz. Belirttiğiniz üzere sınırlı enerji kaynakları-nı doğru ve verimli kullanmayı, toplumda farkındalık oluştur-mayı hedefleyen çalışmalarımız çok yönlü bir şekilde devam ediyor. Hayat sahnesinin bir parçası olan eğitimin, yaşamın diğer alanlarıyla ilişkisini kur-mak çok önemli. Hiç şüphesiz ilkokullarımız yanında diğer okullarımızda da bu yönde çalışmalarımız var. Film, bel-gesel, animasyon gösterimleri, seminer, söyleşi, yarışma ve sergi gibi etkinliklerle öğren-cilerimizin kaynakları verimli bir şekilde kullanmaları için farkındalık oluşturuyoruz. Mesela kasım ayında Enerji Okuryazarlığı Projesi kap-samında Beşiktaş Korkmaz Yiğit Anadolu Lisesi'nde enerji eğitimi semineri verildi. Proje kapsamında belirlenen 50 pilot okul arasında da farklı seviye-lerden okullarımız bulunuyor.

Enerji Okuryazarlığı’nın kapsamı genişliyor

RÖPORTAJ

22

sanat, spor ve kültür kısacası her şey. Zaten ancak böylesine kapsamlı bir yaklaşım sayesinde herkese sorum-luluklarını hatırlatan bir anlam ifade edebiliyor. Ayrıca insanın varlığı; değerleri, davranışları, bilgi ve bece-rileri hakkında olduğu için zamanla, dönemle, farklılıklarla, beraberliklerle yakından ilişkili aslında. Her edim gibi eğitim adına yapılan her şeyin bir konumu, duruşu, bakışı vardır; temelinde ise insan psikolojisi. Bunu göz ardı ettiğinizde başarıyı yakalamak mümkün olmaz.Kendi hayatıma baktığımda şunu rahatlıkla söyleyebilirim; bir eğitimci olarak çocuğa dokunmak, katkı sağ-lamak emsalsiz, büyük bir mutluluk. Yapılan araştırmalar başka birinin mutlu olmasına katkı sağlayan kişinin, kendisini daha mutlu hissettiğini gösteriyor. Bu anlamda öğretmenlik en önemli mesleklerden biri. Birçok insana dokunabiliyorsunuz. Farklı problemlerle sınıfa gelen çocuğa katkı sağlayabiliyorsunuz. Elbette şunun farkında olunmalı; eğitimde bazı çalışmaların neticesi hemen ortaya çıkmaz. Yapıldığı zamandan ziyade yıl-lar, hatta on yıllar sonra belirginleşir. Bir projenin, çalışmanın değerini pek çok kıstas ve bileşen belirliyor. Zaten tam da bu nedenle eğitim, insanın anlam arayışındaki en heyecan verici yolculuklardan biri. Öğretmenliğin mesleki dönüşümü çocuğa bakışımızla doğrudan bağlantılı aslında… Çoğu zaman hatırlatırım; çocuklarımızı çok sevmeliyiz, sevdiğimizi hissettirmeliyiz onlara. İnanıyorum ki onları sevdiği-mizde, saygı gösterdiğimizde, kendi-lerini dinlemeye alıştığımızda, onlara gerçekten nitelikli zaman ayırdığımız-da çözemeyeceğimiz problem kalmaz. Bu çerçevede, birleştirici eğitim sü-reçlerinin ilham verici kapsayıcılığının hepimiz için büyük bir şans olduğunu düşünüyorum.

Istanbul’da uygulamaya koyduğunuz özel projeleriniz neler? Bizimle paylaşır mısınız?Millî Eğitim Bakanlığı’mızın 2023 Eğitim Vizyonu hedeflerine ulaşmak için zamanın ruhunu iyi okuyarak var olan değerlerimize yenilerini ekleyip, o değerleri kurum kültürümüze ve uygulamalarımıza dâhil etmek için ça-lışıyoruz. Bunun da ancak proje tabanlı çalışmalarla mümkün olabileceğini

düşünüyoruz. Bizler de projelerimiz başta olmak üzere geniş kapsamlı etkinliklerimizi, bizlere yeni bir bakış açısı sunan 2023 Eğitim Vizyonu doğ-rultusunda planladık. Eğitim ortam-larımızdaki projelerimizin her türünün iyi örnekleri bilişsel, harekete dayalı, ritmik, görsel, sözel ve/veya yazılı dilin duyguları, düşünceleri kavrayışları ve uygulamalarıyla ortaya çıkıyor. Başlattığımız ve sürdürdüğümüz her projeyi, sadece öğrencileri ve biz eğitimcileri değil, ülkenin geleceğini ve istikbalini kucaklayacak bir değişim hamlesinin adımı şeklinde görüyoruz. Uygulamalarımız zihnimizi açarken merakımızı sürekli besliyor; böylece

bir arada keyifle çalışmayı, verimli olmayı, millet ödevimiz eğitimin temel amaçlarına bağlılığı teşvik eden bir ortam teşekkül ediyor. “İstanbul’u Okuyorum, Umudum Öğretmenim, İstanbul Öğretmen Akademilerimiz, Fuat Sezgin’in İzinde, Okulumda Bir Ses İki Hareket, Öğretmeniyle Güzel İstanbul, Eğitimde İyi Örneklerden Özgün Uygulamalara, Ulusal Öğretmenler Arası Yenilikçi Öğretim Materyalleri Tasarım Yarışması, Veli Akademileri, İstanbul Masal Okulu, Bir Harf Bin İstanbul, Hârezmî Eğitim Modeli” gibi pek çok projemiz öğ-renmenin, öğretmenin, sanatın ve hayatın bin bir renginin ve farklılıklarla

Dijital bir dünyaya doğru gidiyoruz. Nesnelerin interneti, yapay zekâ, robotik kodlamaları konuştuğumuz bir dönemdeyiz. Eğitim sistemimiz kırılmaların yaşandığı dünyaya ne kadar hazır? Bu yönde farklı proje ve çalışmalarınız bulunuyor mu?Içinde bulunduğumuz yüzyıl, bili-şim ve veri etrafında şekilleniyor. Dijital mecraların çoğaldığı günü-müzde, bilgi bir göz açıp kapayınca-ya kadar yayılıyor ve sınır tanımıyor. Hiç şüphesiz bu süreçte öğretmen-lerimizin, eğitimdeki dijital dönüşü-mü kavrayıp öğrencileriyle etkili bir iletişim kurması; ders tasarımların-da teknolojiye yer vermesi öğrenme sürecini olumlu yönde etkiliyor. Öğretim faaliyetinin dört duvar ara-sından çıkarılıp hayatla buluşması, öğretmenlerin etkin bir iletişim ağı oluşturması ve sürekli iş birliği içinde olması gerekmekte.Millî Eğitim Bakanlığı’mızın 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi bileşen-leri içerisinde bulunan öğrenme süreçlerinde dijital içerik ve beceri destekli dönüşüm hedefleri iki fark-lı tema altında toplam 11 hedeften oluşuyor. Her türlü bilginin bir anda dünyanın en uç noktalarına kadar ulaştığı bu çağın farkında olarak Istanbul Öğretmen Akademileri bünyesinde teknoloji akademisi, ya-pay zekâ atölyesi gibi uygulamaları-mız öğretmenlerimizin donanımla-rını artırıyor. Zira bu çalışmalarımız öğretmenlerimizin ihtiyaç duyduğu dijital eğitim-öğretim materyalini kendi ihtiyaçlarına göre oluştur-maları ve düzenlemelerini, çağın sunduğu yeni yaklaşım ve imkânları

eğitim-öğretim faaliyetleriyle bütün-leştirmelerini hedefliyor.Çocuklarımıza belli yetkinlikleri kazandırmak için dijital dönüşüm sürecinde etkin şekilde yer almak gerekiyor. 2023 Eğitim Vizyonu’nda işaret edildiği üzere eğitimde dijital dönüşümü sağlamayı, ve-riye dayalı çalışmayı, teknolojiyi etkili ve verimli bir araç olarak kullanmayı amaçlayan Teknoloji Akademisi, uzmanlık ve deneyim sahibi isimlerle öğretmenlerimizi buluşturuyor. Yenilikçi cihazların kullanım, tasarım ve gelişim ilkeleri temel alınarak öğrenme ortamlarını zenginleştirmeye yönelik eğitimler veriliyor. Ayrıca öğretmenlerimizin öğrenme/öğretme faaliyetlerini daha da zenginleştirmek amacıyla seminer dizileri, atölyeler, farkında-lık eğitimleri, webinarlar, sektör-deki önemli merkezlere ziyaretler gerçekleştiriyoruz.Öğretmenlerimize dijital içerik oluş-turma, geliştirme ve değerlendirme, dijital içerikleri öğretim programları ile bütünleştirme konularında bece-ri kazandırmak için bir dizi çalışma yürütüyoruz. Teknoloji Akademisi bünyesinde yapay zekâ, raspberry pi ve single board computer, ardu-ino ve mikrodenetleyici unity ile artırılmış gerçeklik, 3D yazıcı temel tasarım, 3D tasarım, unplugged kod-lama mobil uygulama, dijital eğitim materyali geliştirme atölyeleri kade-meli bir şekilde hayata geçiriliyor. Zaten öğretmenlerimiz her daim yeniliğin ve yaratıcılığın peşindeler; öğrenmeye açıklar, yenilenmeyi kabul etmiş durumdalar.

Teknoloji Akademisi kademeli bir şekilde hayata geçiyor

23

RÖPORTAJ

zenginliğin göstergesi oldu. Böylelikle eğitimin bir problem alanı değil bir çözüm alanı şeklinde bütünlüklü bir tasarımla var olduğunu da orta-ya koymuş oluyoruz. Hiç şüphesiz projeler koro gibi bir ses verebiliyorsa ve o ses duyuluyorsa; bulunduğu yer kadar ilgilendiği meseleyi, eğitimde dünü, bugünü ve geçmişi anlamışsa ve anlatabiliyorsa; birebir değil, bir başka hisle, zekâyla gösterebiliyorsa; tek ba-şına değil bir beraberlikler dünyasının parçası olabilmişse amacına ulaşmış demektir.

CK Enerji Boğaziçi Elektrik ile yapılan protokol çerçevesinde Enerji Okuryazarlığı eğitimleri başladı. Bu proje sürecinde neler olacak?Hepimiz elektrik tüketiyoruz ama bu konuda ne kadar bilinçli olduğumuz, üzerinde düşünülmeye değer bir konu. Uzmanlar sadece elektrikli ev aletlerini doğru kullanarak elektrik faturalarında yaklaşık yüzde 30’a varan düşüşün mümkün olacağına dikkati çekiyor. İl Millî Eğitim Müdürlüğü'müz Enerji Okuryazarlığı altyapısı oluş-turmak ve bilinçli tüketime destek

olmak hedefiyle CK Enerji Boğaziçi Elektrik ile birlikte Enerji Okuryazarlığı Projesi'ni hayata geçirdi. Zira ülke-mizde enerjinin verimli kullanımı için herkese sorumluluk düştüğünün farkındayız.Millî Eğitim Bakanlığı'mızın 2023 Vizyon Belgesi'nde okullarımız bir yaşam alanı şeklinde tanımlanıyor. Bu çerçevede okullarımızı, çocuk-larımızın değerine değer, mutlu-luğuna mutluluk katan; evrensel, millî ve manevi erdemlerle birlikte yaşam becerilerinin içselleştirildiği mekânlar şeklinde görüyoruz. Zaten yeni yüzyılda zamanın ruhunu önem-seyen okul anlayışı eğitimle ilgili tüm aktör ve kuruluşlarla iş birliği içinde olmayı gerekli kılıyor. Bu kapsamda Avrupa Yakası’ndaki 25 ilçemizdeki tüm ilkokulların öğretmenlerine yönelik eğiticinin eğitimleri başladı. Daha sonra değişik tür ve seviye-den belirlenen 50 pilot okulumuz-da doğrudan öğrencilere yönelik Enerji Okuryazarlığı odaklı eğitimler başlayacak.Enerji Okuryazarlığı eğitimi, eğitim verilen okulların genelinde bir farkın-dalık yaratacaktır.

Okullarımızda enerjinin verimli kullanılması yönünde bir yansıması olacak mıdır?Tabii ki. Öğrencilerimizin enerji verimliliği, enerji tasarrufu ve bilinç-li tüketim konularında farkındalık kazanmasını sağlamak için Enerji Okuryazarlığı Projesi kapsamın-da ilköğretim çağındaki öğrenci ve öğretmenlerimiz elektriğin mahiyeti, üretimi, güvenli elektrik kullanımı ve nihayetinde enerji verimliliği konu-sunda bilinçlenerek evde ve okulda nasıl enerji tasarrufu yapabileceklerini etkin bir şekilde öğrenmeye başladı. Projemiz, basit yöntemlerle tüketim alışkanlıklarını değiştirerek çevreyi korurken diğer yandan dışa bağımlılığı azaltarak ekonomiye destek olmak için enerjinin doğru kullanımı konu-sunda farkındalık yaratmaya başladı bile. Tüketicilerin bilinçlendirilmesi, elektriği verimli kullanarak hem fa-turalarını azaltmaları hem de kaynak israfını önlemeleri için eğitim çalış-maları yapıldığı dikkate alınırsa Enerji Okuryazarlığı Projesi’nin enerjinin verimli kullanılması yönünde çok etkili bir yansıması olacaktır.

24

HABER

Perakende elektrik sektörünün öncü şirketlerinden CK Enerji Akdeniz

Elektrik, doğa ve hayvan dostu bir şirket olarak sos-yal sorumluluk projelerine öncelik veriyor. Bu amaçla hayvan hakları konusuna dikkat çekmek üzere adım-lar atan CK Enerji Akdeniz Elektrik, özellikle hizmet verdiği Antalya, Burdur ve Isparta’da tedaviye muhtaç sokak hayvanlarının eski sağlığına kavuşması için kaynak oluşturdu. Sokak hayvanlarının yaşam hakkı-na destek olmayı ve bu an-lamda toplumsal farkındalık oluşturmayı hedefleyen CK Enerji Akdeniz Elektrik’in 2017 yılında Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) ile başlattığı işbirliği ikinci yılını doldururken 70 sokak hayvanı yaşama döndürüldü. ‘Enerjimiz Dostlarımız İçin’ sloganı ile çıkılan yolda, HAYTAP’a gelen ihbarlardan hareket ederek Antalya, Burdur ve Isparta’da bulu-nan sahipsiz, yardıma muh-taç, hasta ve kötü muamele gören çok sayıda sokak hayvanının bakım ve tedavi masrafları üstlenildi.

40 HAYVAN SAHİPLENDİRİLDİBugüne kadar 30’un üze-rinde sokak hayvanı tedavi ettirilip doğal yaşama geri kazandırılırken 40’ın üzerinde sokak hayvanı-nın da sahiplendirildiğini söyleyen CK Enerji Akdeniz

Elektrik Genel Müdürü Erol Değerli, “İki yıl önce uzun soluklu bir yola çıktık. Bu sırada dokunduğumuz hayatlar bize ne kadar doğ-ru bir yolda olduğumuzu gösterdi. Yardıma ihtiyaç duyan sokak hayvanlarımı-zın tüm bakım ve teda-vileri HAYTAP’ın işbirliği ve gözetimindeki uzman veterinerlerce yapılıyor. Tedavilerin tamamlanma-sının ardından da sokak hayvanlarının doğal yaşa-ma kazandırılması veya bakım yetisi olan duyarlı bireylerce sahiplenilmesi konusunda da HAYTAP ile iletişim halinde hareket ediyoruz” dedi.

ÇALIŞANLAR GÖNÜLLÜ KULÜBÜ KURDUCK Enerji Akdeniz Elektrik

çalışanlarının da projeye büyük destek verdiğini anla-tan Değerli sözlerine şöyle devam etti:“Şirketimiz çalışanları kendi aralarında bir de Gönüllülük Kulübü kur-du. Sokak hayvanları için düzenli olarak sokaklara mama ve su bırakıyorlar. Şirket kampüsüne gelen yavru ve yaralı hayvanları da sahiplendiriyorlar. Özellikle hizmet verdiğimiz bölgede yaşayan sokak hayvan-larının haklarını gözetip onlara yardımcı olurken bölgemizdeki çocuklara ve yetişkinlere hayvan sevgisini aşılamayı da hedefliyoruz. Çalışanlarımız başta olmak üzere müşterilerimize ve HAYTAP’a projeye olan katkıları için teşekkürlerimi sunuyorum.”

ENERJİMİZ DOSTLARIMIZ İÇİN PROJESİNDEN KURTARMA ÖYKÜLERİİki yıldır devam eden ‘Enerjimiz Dostlarımız İçin’ projesi, birçok sokak hayvanı-nın yaşama tutunma öyküsü-ne destek oldu. Su kuyusuna düşen bir kartal, ağır yaralı halde sokakta bulunan minik bir köpek yavrusu, erken doğum nedeniyle hareket edemeyen tekir kedi bunlar-dan sadece bir kaçı. CK Enerji Akdeniz Elektrik ve HAYTAP’ın işbirliği ile yeniden hayata dönen sokak hayvanlarından bazıları şöyle:• Burdur’un Bucak ilçesin-

de kaza geçiren ve gelen ihbar üzerine bulunarak sağlığına kavuşması için Antalya’ya transfer edilen yaşlı bir köpek mucize eseri kurtarıldı. Omurga ve kalça arasında tam kırık, vücudunda birçok yarası bulunan yaşlı kö-pek, ameliyatın ve bir aylık yoğun bakımın ardından herkesi şaşırtarak hayata ve doğal yaşama geri döndü.

• Ağır yaralı olarak sokakta bulunan minik bir köpe-ğin uzun süre yürümesi imkânsız görünüyordu. Tedaviye çok hızlı yanıt ve-ren minik köpek, kısa süre-de ayağa kalktı. Sahiplenen ailesi de bu kadar çabuk ayağa kalkmasından dolayı ona İngilizce ‘uyanmak’ anlamına gelen ‘Wake’ adını verdi.

‘EnerjimizDostlarımızİçin’Projesi70sokakhayvanınıyaşamadöndürdü

CKENERJİAKDENİZELEKTRİKVEHAYTAPİŞBİRLİĞİSOKAKHAYVANLARINACANOLDU

Antalya, Burdur ve Isparta’da sahipsiz, yardıma muhtaç, hasta ve kötü muamele gören sokak hayvanlarının bakım ve tedavileri için HAYTAP ile yola çıkan CK Enerji Akdeniz Elektrik, bugüne kadar 70’in üzerinde sokak hayvanının yaşama dönmesine destek oldu. Bu sırada 40’a yakın sokak hayvanı da sahiplendirildi.

EROL DEĞERLICK ENERJI AKDENIZ ELEKTRIK GENEL MÜDÜRÜ

25

Iş yapış şekillerimiz, dijital dönüşüm-den ziyade dijital evrim karşısında kaçınılmaz bir kimliğe bürünecek. 4. Sanayi Devrimi ve dijitalleşmenin

yarattığı kelebek etkisini iyi analiz etmek gerekir. İşleyişe önem veren Japonya’ya etkisi verimlilik ve kalite artışı olurken ABD, yeni ürün ve hizmet yolları yaratıyor. Ülkemizde ise dijitalleşme kullanım olarak üst seviyelerde, üretim anlamında ise gelişmiş ülkelerin gerisinde.Klaus Schwab’ın “4. Sanayi Devrimini Şekillendirmek” kitabında da bahsettiği gibi Sanayi Devrimi ile hayatımızda beş kritik değişim yaşandı. İlki etik anlamda teknolojilere yönelik önyargıların ve ezberlerin sorgulanması. 2017’de Google Deep Mind‘ın teknolojinin toplum üzerindeki etkisini araştırmak amacıyla Etik ve Toplum Birimi kurma-sı, New York Üniversitesi’nin önyargıları ortadan kaldırmak amacıyla Yapa Zeka Enstitüsü kurması gibi. İkinci kritik değişim ise kripto çılgınlık diye-bileceğimiz bitcoin ve blockchain kavram-larının hayatımıza hızlıca girmesi ve bunun tetiklediği fiziki yatırım kaynaklarının sanal para birimlerine kayması. Enerji sektörünün önümüzdeki dönemde etik ve güvenli bir ya-pıda, kripto yapı olarak nitelendirilen sanal para birimlerine entegre; online platform ekonomileri sayesinde mobilize, yapay zeka ve robot teknolojileri odağında dönüşümünü

devam ettireceği düşüncesindeyim.Üçüncüsü ise 2017’den sonra yenilikçilik haritalarının merkezinin batıdan doğuya kayması. Başta şebekelerimizi merkezi bir noktadan izlemek ve uzaktan müdahale edebilmeyi hedeflerken artık müşterileri-mizin konforunu nasıl artırabiliriz diye plan yapıyoruz. SCADA ağımızı her yıl %20-30 seviyelerinde büyüterek bu amaca katkı sağlıyoruz. Online platform ekonomilerinin, sanayi devriminin verdiği hız ile aşırı yaygınlaş-ması ardından 2017’de korumacı politi-kaların da etkisiyle dirençle karşılaşmaya başlaması; istihdam ve vergi gelirlerine yönelik kaygılar nedeniyle birçok ülkenin bu oluşumların karşısına engeller çıkar-ması da dördüncü değişim ayağı oldu. Müşterilerimizin, yapay zeka ve robot tek-nolojileri sayesinde ofislerimize gelmeden abonelik yapması, doğru bilgi paylaşımı, fatura ödemeleri-itirazları, proje başvuru-ları-kabulleri gibi kolaylıkları mobil dönü-şüm sayesinde yaşayacağını biliyoruz. Beşinci değişim, Kuzey Kore merkezli geniş çaplı ve beklenmedik siber saldırıla-rın siber güvenlik açısından dönüm noktası olacak sonuçlar ortaya çıkarması. Siber güvenliğin sadece kişisel verileri değil ülkelerin sağlık, finans ve enerji sistemle-rini de tehdit ettiği gerçeği ile güvenlik için ayırdığımız kaynağımız, gider bütçemizin neredeyse %30’una tekabül ediyor.

DÜNYANIN DIJITAL DÖNÜŞÜME BAKIŞI VE ENERJI SEKTÖRÜNE ETKISI

SAVAŞ ERGENCK ENERJI

BILGI TEKNOLOJILERI ALTYAPI VE OPERASYON DIREKTÖRÜ

KÖŞE

26

Verimliliğiizleyecekkurulkuruldu

Resmî Gazete’nin 7 Aralık 2019 ta-rihli sayısında

yayınlanan 2019/27 sa-yılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı İzleme ve Yönlendirme Kurulu kuruldu.Genelgeye göre kurula

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı başkanlık yapacak ve kurul yılda en azından bir kere topla-nacak.Kurulun kuruluş amacını ise kamu kesimi ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşları-nın katılımcı bir yaklaşımla ve işbirliği çerçevesinde

hareket etmesini gerekli kılan enerji verimliliği ça-lışmalarının ülke genelinde tüm sorumlu ve ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde etkin olarak yürütülmesi, ulusal düzeyde enerji verimliliği stratejilerinin belirlenmesi, eylem plan ve programla-rının hazırlanması, Ulusal

Enerji Verimliliği Eylem Planı da dahil olmak üzere gerçekleşme düzeylerinin takip edilmesi, etkin bir biçimde uygulanabilme-si için koordinasyonun sağlanması, sonuçlarının izlenmesi, gerektiğinde değiştirilmesi ve güncellen-mesi oluşturuyor.

U luslararası Enerji Ajansı (UEA) Başkanı Fatih Birol Bloomberg HT'ye yaptığı açıklamalarda dünyada

enerjide bir bolluk dönemine giril-diğini, bu nedenle dünyadaki enerji fiyatlarının son derece makul seviye-lerde olduğunu belirtti. Birol "petrolde, doğalgazda, güneşte çok fazla yeni arz piyasaya geliyor. Petrolde ABD'den Kanada'dan, Brezilya'dan hızlı bir şe-kilde petrol piyasaya akacak. ABD'den Rusya'dan, Katar'dan Avustralya'dan çok fazla doğalgaz piyasaya akacak. Bunun neticesinde dünyadaki enerji fiyatları son derece makul seviyeler-de. Mesela doğalgaz fiyatları dünyada 4 - 5 sene öncesine göre yarı yarıya düşmüş vaziyette. Petrol fiyatları Suudi Arabistan'a terörist saldırı, Venezüela'nın üretiminin düşmesi gibi gelişmelere rağmen yıl boyunca 60 do-lar civarında seyretti. Bu da bizim gibi ithalatçı ülkeler için son derece güzel

bir haber" ifadelerini kullandı.Petrol arzının talepten fazla olduğu-nu, bu nedenle de fiyatların çok fazla

yükselmediğini belirten Birol "Eğer Ortadoğu'daki gelişmeler, İran, Suudi Arabistan, Libya'daki gelişmeler geçmişte olsa fiyatlar yukarı zıplardı." şeklinde konuştu. Birol, OPEC dışı ülkelerin üretimdeki payının artmasıy-la birlikte OPEC'in dünyaya petrol fiyatı dikte etme kabiliyetlerinde de ciddi düşüş olduğunu ifade etti. Mevcut durumda petrol fiyatlarının makul seviyelerde seyredeceğini ön-gören Birol, "Dünya ekonomisi kırılgan bir dönemden geçiyor. Çin gibi ülkeler düşük büyüme gösteriyor, buna rağmen petrol fiyatlarının son derece düşük olması iyi bir haber" dedi.Birol, 2020'de yenilenebilir enerjinin daha fazla gündeme geleceğini belirtti. Türkiye'nin yenilenebilir enerjide şanslı olduğunu ifade eden Birol, yenilenebilir enerji endüstrisine daha fazla destek verilmesi gerektiğini, ge-rekli düzenlemeler yapılırsa sektörün önünün açılacağını ifade etti.

DünyabollukdönemindeUEA Başkanı Fatih Birol, petrol arzının talepten fazla olduğuna işaret ederek bu nedenle fiyatların yükselmediğine dikkat çekti. Birol, dünyada enerjide bir bolluk dönemine girildiğini söyledi.

FATIH BIROLULUSLARARASI ENERJI AJANSI (UEA) BAŞKANI

27

Türkiye’deki elektrik ticaretinde EFET sözleşmelerinden önce EFET’in yapısını anlatmak doğru olacak. EFET-European

Federation of Energy Traders, Türkçe is-miyle Avrupa Enerji Tacirleri Federasyonu, Avrupa enerji tüccarlarının toptan elek-trik, gaz ve emisyon piyasalarında faaliyet gösteren bir dernek. 1999 yılında Avrupa Birliği içindeki elektrik ve gaz piyasala-rının serbestleşmesiyle birlikte kuruldu. Derneğin kuruluş amaçları kısaca tüm enerji ürünleri ve ilgili ürün, hizmetlerde-ki toptan satış piyasalarının rekabete ve aracılığa açık olması, piyasaların şeffaf bir şekilde yürütülmesi ve enerji piyasaların-daki güveni ve öngörülebilirliği artırmak olarak sıralanabilir.Dernek, bu amaçlarına uygun olarak elek-trik ve gaz piyasalarında; tarafları maruz kalabilecekleri risklerden koruyabilecek, ticari şartlara göre şekillendirilebilecek, daha güvenilir ve evrensel bir sözleşme hazırlamış ve bu sözleşmenin Avrupa enerji piyasasında bir standart sözleşme olmasını hedeflemiştir. EFET sözleşmesi temel olarak bir çerçeve sözleşme ve ona bağlı bir seçim listesinden oluşmakta. Taraflar seçim listesi üzerinde müzakere ederek kendi aralarında en uygun metin üzerinde uzlaşırlar. Bu bağlamda çerçeve sözleşme üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması; ilgili tüm değişikliklerin, eklemelerin ve opsiyonların seçim listesi üzerinde yapılması sözleşmenin takibini kolaylaştırmakta, firmaların hakimiyetini ve hızını da artırmakta. Türkiye elektrik piyasasında ise EFET elektrik sözleşmesi 2011 yılından beri kullanılmakta. EFET sözleşmesinin eski tip sözleşmeler-den farkları kısaca şu başlıklar altında özetlenebilir:Fesih bedelinin hesaplanması: Eski tip sözleşmelerde anlaşma fiyatının belli bir katına oranlanan fesih bedeli piyasa şart-larında öngörülemeyen fiyat değişimlerine karşı yeterli esnekliği sağlamamakta; bu gibi durumlarda bir tarafın kontratın feshi sebebiyle uğrayacağı doğrudan ve dolaylı zararları yeterince karşılayamamaktaydı. EFET sözleşmesinde ise fesih bedeli an-laşmanın sabit ya da herhangi bir endekse

bağlı olmaksızın mağdur olan tarafın doğabilecek zararını karşılamaya yönelik tasarlanabilmekte.Vergi: Sözleşmede vergi konuları yü-rürlükteki mevzuatlara göre evrensel ve detaylı bir şekilde ele alınırken olası deği-şikliklerde sözleşmenin devamı ya da feshi konusu detaylandırılmakta.Değişken fiyatlar ve piyasanın bozulma-sı halinde yeni fiyat belirleme yöntemi: Çerçeve sözleşmede piyasanın bozulması olayı şüpheye mahal bırakmayacak şekilde tasarlanıp bu olayın gerçekleşmesi neti-cesinde izlenecek yol “yeni fiyat belirleme yöntemi” adıyla sıralanıyor.Ifa teminatı: Taraflardan birinin ifa gücünü kaybetmesi ya da ifa gücünün azalması durumlarını detaylı bir şekilde ele alan çerçeve sözleşme, metinde kredi destek belgesi adıyla anılan teminat ya da garanti mektubu gibi teminatların sunulması, kredibilitesinin ölçülmesi gibi konuları ele almakta ve tarafların ifa gücünü sözleşme süresi boyunca ölçüp sözleşmenin sağlıklı bir şekilde devamını temin etmekte. Uygulanacak hukuk ve tahkim: EFET çer-çeve sözleşmesinde zorunlu olmamakla birlikte, elektrik piyasasında uyuşmazlıkla-rın çözümünde tahkim yolu önemli bir al-ternatif olarak gündeme geliyor. Daha kısa sürede çözüme gidilmesini hedefleyen, enerji konusunda uzmanlaşmış tahkim merkezleri piyasa katılımcıları arasında sözleşmede yargı mercii olarak tercih edilmeye başlandı. Bu şekliyle caydırıcı-lığın daha fazla olması ve sözleşmelerin uyuşmazlıkla sonuçlanması ihtimalinin azaltılması hedeflenmekte.Sonuç olarak, elektrik piyasasındaki yaşanan olumsuz tecrübeler neticesin-de taraflar arasında güveni tesis etmek ve değişen koşullara uyumlu, güvenilir ve adil sözleşmeler tasarlamak adına EFET elektrik sözleşmeleri önemli bir rol oynayacaktır. Bununla birlikte imzalanan sözleşmelerin ne kadar sağlam altyapısı olursa olsun piyasa katılımcılarının uyuş-mazlıklarının çözümünde başvuracakları yargı merciinin teknik hakimiyeti ve uyuş-mazlığı çözme hızı da ticaretin gelişimi açısından önemli bir unsur olarak göze çarpmakta.

ELEKTRIK TICARETINDE EFET SÖZLEŞMELERI

KIVANÇ AKYILDIZCK ENERJI

TICARET MÜDÜRÜ

KÖŞE

28

HABER

Korsan olarak adlandırılan ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan (BDDK) izni olmadığı halde

yetkisiz olarak elektrik, su, doğalgaz ve telefon faturası tahsil eden ödeme noktaları, vatandaşları mağdur etmeye devam ediyor. Elektrik abonelerini korsan noktalara karşı dikkatli olmaya çağıran CK Enerji Çamlıbel Elektrik Genel Müdürü İbrahim Yalçın Tekin, “Tüketiciler, elektrik faturalarını yatırdıkları noktaların tahsilat yetki-si olup olmadığını mutlaka kontrol etmeli. Korsan olarak ifade edilen bu yerler vatandaşın parasını alıp ortadan kaybolabiliyor. Tüketiciler yetkisi olmayan bu yerlerde ödeme yaptıkları zaman 2-3 lira gibi işlem ücreti adı altında fazladan para veriyorlar. Daha da önemlisi, yaptıkları ödemelerin şirkete ulaşmaması nedeniyle elektrik borçları da kapanmıyor” dedi.

KREDİ KARTI BİLGİLERİNE ULAŞABİLİYORLARKorsan tahsilatçıların vatandaşların parasını alıp hiç ödeme yapmadıklarını ya da geç ödeyerek tüketicileri mağdur ettiğini ifade eden Tekin, tahsilat esna-sında kredi kartı ve kimlik bilgileri gibi kişisel verilerin yetkisiz kişilerin eline geçme tehlikesi doğduğuna da dikkat çekti. Türkiye genelinde söz konusu korsan noktalar nedeniyle tüketicilerin dönem dönem mağduriyetler yaşadığını

söyleyen Tekin, “Korsan ödeme nokta-sına fatura bedelini yatıran vatandaş, elektrik faturasını ödediğini sanırken bir masa, bir sandalye olarak ifade edilen bu kurumlar tüketicilerin fatura bedellerini toplayıp ortadan kayboluyor. Vatandaş faturasını ödediğini düşünür-ken borç ödenmediği için faiz işliyor ve tüketici durumdan haberdar olmazsa borcundan dolayı elektriği kesiliyor” ifadesini kullandı.

MAĞDURİYET YAŞAMAMAK İÇİN ŞUNLARA DİKKAT ETMELİTürkiye genelinde söz konusu korsan

noktalar nedeniyle tüketicilerin dönem dönem mağduriyetler yaşadığını anımsatan Tekin, ortaya çıkan mağ-duriyetleri ve dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle özetledi:• Korsan ödeme noktalarının tahsilat

yetkisi olmadığı gibi, mevzuata aykırı olarak yetkili şirketlerin marka, isim ve logosunu da kul-lanarak fatura tahsilatı yapıyorlar. Bu nedenle vatandaşların öncelikle ödeme yaptıkları yerin yetki belgesi olup olmadığını kontrol etmesi büyük önem taşıyor. Şüpheye düşen tüketicinin ödeme noktasının yetki belgesini görmeyi talep etme hakkı bulunuyor.

• CK Enerji Çamlıbel Elektrik, fatura-sını ödemek isteyen tüketiciler için ödeme yaptıkları noktanın yetkili olup olmadığını www.ckcamlibel.com.tr web sitesinden kontrol imkânı sağlıyor. Tüketiciler şirke-tin internet sitesinden kendilerine en yakın yetkili ödeme merke-zinin adres ve telefon bilgilerini görebiliyor.

CKEnerjiÇamlıbelElektrik’ten‘korsanbayileredikkat’uyarısı

Elektrik abonelerini korsan ödeme noktaları konusunda uyaran CK Enerji Çamlıbel Elektrik Genel Müdürü İbrahim Yalçın Tekin, “Tüketiciler, elektrik faturalarını yatırdıkları noktaların tahsilat yetkisi olup olmadığını mutlaka kontrol etmeli. Korsan olarak ifade edilen bu yerler vatandaşın parasını alıp ortadan kaybolabiliyor” dedi.

IBRAHIM YALÇIN TEKINCK ENERJI ÇAMLIBEL ELEKTRIK

GENEL MÜDÜRÜ

29

İÇİMİZDEKİ SESLER

CK ENERJI BOĞAZIÇI ELEKTRIK SATIŞ PLANLAMA UZMANI

CEYDA BAYIR:

EN ÇOK SORULAN KONULARDAN BIRI INDIRIMLI ELEKTRIKElektrik tüketicilerinin en çok merak ettiği konuları dağıtım ve perakende ayrımı, fatura kalemleri, indirimli elektrik nasıl kullanılır diye sıralayan CK Enerji Boğaziçi Elektrik Satış Pazarlama Uzmanı Ceyda Bayır, tek ve üç zamanlı tarife ayrımına dikkat çekiyor.

Perakende elektrik sek-törünün öncü şirketi CK Enerji Boğaziçi Elektrik’te Satış Planlama Uzmanı olarak görev yapan Ceyda Bayır, Marmara Üniversitesi Ekonometri Bölümü’nden mezun. Yüksek lisansını yine Marmara Üniversite’nde Global Pazarlama alanında yapan Bayır, elektrik kullanı-cılarının kendilerine en çok ne sorduğunu CK Enerji’ye anlattı:

Elektrik satış planlama uzmanın görev alanlarına neler giriyor?Görev alanımızı satışın merkezi işlem birimi olarak yorumlayabiliriz. Bu nedenle hem satış öncesi hem de satış sonrası geniş bir görev alanımız bulunuyor. Şöyle ki, satış öncesinde proje bazlı müşteri analiz çalışmaları ile başlayıp satış kapsamında teklif ve sözleşme süreçle-rinin yönetimi, ikili anlaşma sağlanan müşterilerin EPİAŞ taleplerinin yönetimi, kamu ve özel sektör ihalelerinin takibi, hazırlığı, katılımı, satış sonrasında müşteri

faturalama süreçlerinin koordinasyonu, müşteri taleplerinin saha ve merkez ekipler arasında yönetimi, satış ekiplerinin performans yönetimi, KPI (temel perfor-mans göstergesi) çalışmaları, kârlılık analizleri gibi satışla ilgili tüm süreçlerde görev alıyoruz.

Elektrik kullanıcıları size en çok hangi soru ile geliyorlar? Genellikle dağıtım ve pera-kende şirketlerinin ayrımını merak ediyorlar, fatura kalemleri ile ilgili sorular da geliyor. Elektriği nasıl satın alıp tüketiciyle buluşturdu-ğumuz merak ediliyor. Yine hangi şartlar dahilinde indi-rimli elektrik alabileceklerini soruyorlar. Özellikle mesken tek zamanlı tarifede olan

kullanıcılardan; ‘çamaşır, bulaşık makinesini gece ça-lıştırıyoruz daha ucuza elek-trik tüketiyoruz değil mi?’ gibi bir soru geliyor. Onlara hep şunu söylüyorum; tarifede tek zaman-üç zaman ayrımı var, tek zaman değil de puant tarifede olan kullanıcılar ancak gece elektriği ucuza kullanabiliyor.

Kaç kişilik bir ekiple çalışıyorsunuz? Günlük çalışma rutininiz nedir?Yöneticimizle birlikte satış planlama departmanı olarak 6 kişiyiz. Satış direktörlüğü olarak kurumsal satış ve bayi kanalı ile ortak ça-lıştığımızdan 21 kişilik bir ekibimiz var ancak MÜHİM yöneticilerimizle de satış süreçlerinde çalıştığımız

için satış iş ailesi olarak yaklaşık 35 kişiye ulaşıyoruz diyebiliriz. Geniş bir çalışma ailesi ve görev alanımız olması nedeniyle günlük, haftalık ve aylık iş planları ile işlerimizi takip etmemiz çok önemli. Bu nedenle öncelikle her sabah, iş önceliklerine göre kendime bir check-list hazırlıyorum. Satış ekiplerimiz ve merkez birimler arasında yoğun bir bilgi akışı ve e-posta trafiği olduğu için gerekli iletişimleri sağlayıp varsa oradan gelen taleplerle ilgili aksiyonları çalışıyorum. Akabinde satış projelerimiz ile ilgili günlük üst yönetim raporlarımızı hazırlıyorum ve yöneticilerimize su-nuyorum. Rapor dışında ticari konular, sözleşme, faturalama, operasyon süreçleri ile ilgili çalışmaları yürütüyorum.

Elektrikte perakende satış şirketi seçerken nelere dikkat etmek gerek?Elektrik hayatımızın içerisin-deki güç demek ve elektrik tedariki için de güçlü, müş-terisine değer veren, değer katan şirketleri tercih etmenin önemli olduğunu düşünü-yorum. Bunların yanı sıra hizmet kanallarının çeşitliliği, hizmetin kalitesi, sürdürülebi-lirliği gibi kriterlere de dikkat etmek gerekiyor. CK Enerji Boğaziçi Elektrik, bu anlamda bakıldığında müşteri ile temas kurduğu tüm kanallarda ve süreçlerde müşteri memnu-niyetine önem veren, müşte-risini yarı yolda bırakmayacak çok güçlü bir şirket.

30

CK ENERJI AKDENIZ ELEKTRIK INSAN KAYNAKLARI VE IDARI IŞLER MÜDÜRÜ

SÜLEYMAN TÜRK:

36 YAŞ ORTALAMASIYLAOLDUKÇA GENÇ BIR ŞIRKETIZCK Enerji Akdeniz Elektrik’te çalışanların yüzde 37’sinin kadın, yüzde 63’ünün ise erkek olduğunu dile getiren Süleyman Türk, “Yaş ortalamamız ise 36. Bu enerji dolu genç çalışanlarımızın yüzde 57’si lisans ve lisansüstü eğitim düzeyine sahip” dedi.

Günümüz şirketlerinde insan kaynaklarının önemi giderek artıyor. CK Enerji Akdeniz Elektrik’te İnsan Kaynakları ve İdari İşler Müdürü olarak görev yapan Süleyman Türk de ‘her insa-nın farklı bir dünya’ olduğu-na dikkat çekiyor. Türk ile İnsan Kaynakları alanındaki yeni trendleri, CK Enerji Akdeniz Elektrik’in çalışan profilini konuştuk:

CK Enerji Akdeniz Elektrik çalışan profili ile ilgili neler söyleyebilirsiniz? Çalışanlarımızın yüzde 37’si kadın, yüzde 63’ü erkek. 36 olan yaş ortalamamız ile oldukça genç bir şirketiz. Bu enerji dolu genç çalışanla-rımızın yüzde 57’si lisans ve lisansüstü mezuniyet dere-cesine sahip. Bu oranı daha da yukarı çekmek için eğitim sürecine devam eden çalı-şanlarımıza destek oluyoruz. Kadın eli değen her şey güzelleşiyor. İş hayatında da bu katkılarını oldukça fazla görüyoruz. Bu nedenle kadın çalışan oranımızı daha da yukarılara taşımak istiyoruz.

Çalışan bağlılığı için ne tür projeler yürütüyorsunuz?Çalışan bağlılığının kapsamı oldukça geniş. İK’nın çalış-ma alanında yapılan her fa-aliyet buraya katkı sağlıyor. Şirketin seçme yerleştirme süreçleri, terfi süreçleri, eğitim-gelişim imkânları, sosyal sorumluluk projeleri ve iç iletişim etkinlikleri adı-na yaptığınız her şey çalışan bağlılığına katkı sunuyor. Bu kapsamda grup bünyesinde başlatılan ve şirketimiz-de de uygulanan Yetkinlik Modeli Projesi’nin uzun vadede çalışan bağlılığına katkı sağlayacağını biliyoruz. Bağlılığa etki eden en temel faktör çalışanın geleceğe güvenebilmesi. Yetenek

yönetimi, terfi süreçleri, eğitim süreçleri Yetkinlik Modeli’nden besleneceği için çalışanlarımızın kariyer planlarıyla ilgili soru işaret-leri de büyük ölçüde ortadan kalkmış olacak. Çalışanlarımızın gönüllülük esasıyla içerisinde yer aldığı sosyal sorumluluk projele-rimiz oldu ve devam edenler var. Bu faaliyetler sayesinde şirket ile çalışanlar arasında iş dışında bağ kurabiliyoruz. İşveren markasına birlikte katkı sağlamak bağlılıklarını daha da çok artırıyor. Son 3 yıldır konusunda uzman araştırma şirketi tarafından ölçümlemelerini de ger-çekleştirerek bundan emin olabiliyoruz.

Bu nedenle, iç iletişim etkin-liklerinin çalışan bağlılığına kısa vadede katkı sağlayan en önemli enstrüman oldu-ğunu söyleyebilirim.

Son yıllarda Insan Kaynakları alanında ne tür trendler hakim?Elime geçen bir meslek dergisinde yer alan yazıda “Artık iş görüşmeleri robot-lar tarafından mı yapılacak?” gibi bir soru cümlesi vardı. Açıkçası bu noktaya varmak için epey bir zamanımızın olduğunu düşünmekle bir-likte teknolojik gelişmelerin birçok iş kolunda olduğu gibi İK alanındaki yansımalarını da hep birlikte tecrübe et-meye başladık. Artık çalışan analitiklerinin değerli hale geldiği, bu verileri işlemek için ciddi bütçelerin ayrıldığı bir dönemdeyiz. Bu anali-tikleri doğru kullandığımız takdirde doğru maliyet analizleri, gelecek yatırım-ları, doğabilecek risklerin önceden tespit edilebilmesi gibi işletmelerin geleceğini yakından ilgilendiren konu-larda net kararlar alabiliyo-ruz. Uygun yeteneği bulma, yeteneği elde tutma, eğitim ve gelişim kararları da yine bu analitikler sayesinde alınabiliyor.Hepsi birbirinden beslen-mekle birlikte, yeteneği elde tutma, İK süreçlerinde teknolojiden maksimum derecede faydalanılması, ça-lışan lehine esnek çalışma imkânları, verimi artırma gibi konular son dönemde İK dünyasında daha çok bahsi geçen konular.

31

İÇİMİZDEKİ SESLER

CK ENERJI ÇAMLIBEL ELEKTRIK KURUMSAL ILETIŞIM VE SATIN ALMA YÖNETICISI

OKTAY YILMAZ:

2020’DEKI BÖLGE ŞAMPIYONUSIVASSPOR ILE MAÇ YAPACAKSivas, Tokat ve Yozgat’ta yardımseverler ile ihtiyaç sahiplerini buluşturan Askıda Ekmek Projesi, futbol turnuvası ile çok daha fazla insana ulaşmış durumda. Bu süreçte yer alan isimlerden biri olan Oktay Yılmaz, 2020 yılında Askıda Ekmek Kurumlararası Futbol Turnuvası bölge şampiyonunun Sivasspor ile karşılaşma yapacağını söylüyor. CK Enerji Çamlıbel Elektrik’te yaklaşık 4 yıldır Kurumsal İletişim ve Satın Alma Yöneticisi olarak görev yapan Oktay Yılmaz, özellikle şirketin yürüttüğü sosyal sorumluluk projelerinde aktif olarak yer alıyor. Bu projelerden bölgede en çok ses getireni ise kuşkusuz Sivas, Tokat ve Yozgat’ta kamu ve özel kurumların da destek verdiği Askıda Ekmek Kurumlararası Futbol Turnuvası. Yılmaz, yardım-laşma şölenine dönüşen turnuvayı ve 2020’de bu anlamda neler yapacaklarını dergimiz ile paylaştı:

CK Enerji Çamlıbel Elektrik'te özellikle üst-lendiğiniz projeler var mı?CK Enerji Kurumsal İletişim ekibi olarak üzerinde ça-lıştığımız birçok proje var. Bunları Enerji Okuryazarlığı, Hayatı Aydınlat ve bölgesel olarak sürdürdüğümüz

Askıda Ekmek ile bu projeye bağlı olan Kurumlararası Futbol Turnuvası, okullar arasında düzenlenecek zeka oyunları olarak sıralayabiliriz.

Bölgenizde büyük ses getiren Askıda Ekmek Projesi nasıl doğdu?Askıda Ekmek aslında Türk adet ve gelenekleri arasında ve temelinde ‘paylaşmak’ olan bir proje. Sivas, Tokat ve Yozgat valilikleri, be-lediyeler, müftülükler, il milli eğitim müdürlükleri ve Sivasspor’dan destek alarak projeyi sürekli gündemde tutmak amacıyla çalış-ma ortaklarımızı artırdık. Hatta bizden bağımsız olarak bölgemizde bulunan birçok kreş, öğrencilerine yardımlaşma ve dayanış-mayı öğretmek amacıyla fırın, market ve bakkallara astığımız panolara bağış-larda bulundu. Projenin

görünürlüğünü ve insanla-rın katılımını artırmak için Askıda Ekmek bağış panoları tasarladık. Eski usul askıda ekmek sisteminde ekmekler dışarıya asılmakta ve dışarda duran ekmek alınmaması durumunda bayatlayarak çöpe gitmekteydi.

Askıda Ekmek uygulamasının daha da yayılması için Kurumlararası Futbol Turnuvası da düzenliyorsunuz. Bu sene de turnuva olacak mı? Askıda Ekmek Kurumlararası Futbol Turnuvası’nı ilk olarak 2018 yılında Sivas Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü ile iş birliği yaparak sadece Sivas ilinde düzenledik. İlk yıl turnuvayı 27 kurum, 540 sporcu ve Türkiye Futbol Federasyonu’na (TFF) bağlı 25 hakemin katılı-mı ile tamamladık. 2019

yılında ise turnuvayı hizmet bölgemiz olan Sivas, Tokat ve Yozgat’ta valiliklerin koordinasyonunda bu illerde yer alan spor müdürlük-leri ile birlikte sürdürdük. Turnuvaya 3 il toplamında 79 resmi kurum, 1.580 sporcu ve TFF’ye bağlı 60 hakem katıldı. Turnuva sonunda üç il şampiyonlarının karşılaş-ması ile bölge şampiyonu belirlendi.2020 yılında ise turnuvaya 3 ilde ortalama 90 resmi kurumun 1.800 sporcu ile katılımını hedefliyoruz. Turnuvaya katılan kurumlar bölgelerindeki bakkal ve fırınlara 1.000’er ekmek bağışlayacak. 2020 yılında projemize destek veren Sivas Spor Kulübü ile iş birliğimizi bir adım daha ileriye taşıyoruz. Bölge şampiyonu olan takımın Sivasspor ile maç yapma-sı ve tüm gelirin Askıda Ekmek Projesi kapsamında ihtiyaç sahiplerine ulaşma-sını planlıyoruz.

Askıda Ekmek Projesi'nde bugüne kadar kaç ekmek askıya bırakıldı, turnuvaların ardından bağışlarda ciddi bir artış oldu mu?Projemize katılan market, bakkal ve fırın sayısı bölge-mizde 500’ü aşarken bugüne kadar askıya bırakılan ekmek sayısı 1 milyon 150 bini aştı. 2018-2019 yılında düzenlediğimiz turnuvaların bu rakamdaki payı oldukça yüksek, 2020 yılı sonunda bu sayının 1 milyon 750 bini aşmasını bekliyoruz.

32