Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
CITY OF PEOPLE –VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORGOMGEVINGSANALYSE – ITERATIE II – MEI 2018
IMEC.LIVINGLABS
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
ACHTERGROND
Caseselectie PoP Cocreatie Validation
SotA
Thema
Cocreatie
Codesign
Inventarisatie
Selectie
Ownership
Lead: imec Lead: UGent
Lead: imec
Lead: UGent
Prototype-
ontwikkeling
Lab testing
Iteraties
Field trial in smart
space
Lead: imec
DEZE OMGEVINGSANALYSE (SOTA) GAAT EEN CO-CREATIE VOORAF
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
ACHTERGROND
▪ Tijdens de voorafgaande workshop werden 2 use cases gedefinieerd die het startpunt
vormen voor het pijnpuntenonderzoek en de omgevingsanalyse.
1. Use case I: de minder mobiele oudere buurtbewoner van Muide-Meulestede
▪ Probleem met mobiliteit
▪ Gebrek aan toegankelijke dienstverlening
2. Use case II: de sociaal geïsoleerde oudere buurtbewoner van Muide-Meulestede
▪ Wil graag in contact komen met andere mensen, maar wordt hierin gehinderd.
▪ Gebrek aan toegankelijke infrastructuur
3
FOCUS OP DE MINDER MOBIELE EN SOCIAAL GEÏSOLEERDE OUDEREN
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
OVERVIEW
4
EEN KADER OM LEARNINGSVAN VORIGE PROJECTEN & OPLOSSINGEN TE MAPPEN
1
2
3
De problematiek kent een
persoonlijke, interpersoonlijke
& infrastructuurscomponent
(socio-ecologisch model)
Digitale oplossingen zijn vaak
te hoogdrempelig
Lokale & vrijwilligers-
ondersteuning zijn cruciaal
De pains en gains van
elke oplossing situeren
zich op deze 3 niveaus
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
Voor duurzame
gedragsverandering werkt
men best in op 3 niveaus
LEARNINGS
LEARNINGS
Sterke focus op mobiliteits-
verhogende oplossingen
Wel digitale tools, geen ‘smart’
technologische oplossingen
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
LEARNINGS
THEORETISCH KADER
5
PROBLEEM & OPLOSSING VANUIT SOCIO-ECOLOGISCH MODEL
1
2
3
De problematiek kent een
persoonlijke, interpersoonlijke
& infrastructuurscomponent
(socio-ecologisch model)
De pains en gains van
elke oplossing situeren
zich op deze 3 niveaus
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
Voor duurzame
gedragsverandering werkt
men best in op 3 niveaus
Digitale oplossingen zijn vaak
te hoogdrempelig
Lokale & vrijwilligers-
ondersteuning zijn cruciaal
Sterke focus op mobiliteits-
verhogende oplossingen
Wel digitale tools, geen ‘smart’
technologische oplossingen
LEARNINGS
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
THEORETISCH KADER
▪ De centrale problematiek kent een aantal deelaspecten op 3 verschillende niveaus:
6
ONDERSCHEID PERSOONLIJK, INTERPERSOONLIJK EN INFRASTRUCTUURSVLAK
PERSOONLIJK INTERPERSOONLIJK INFRASTRUCTUUR
▪ Fysieke beperkingen
▪ (Psycho-)sociale beperkingen
▪ Gebrek aan financiële middelen
▪ Gebrek aan vaardigheden
▪ Gebrek aan kennis
▪ Middelenverslaving
▪ Te weinig / infrequente sociale
activiteiten
▪ Ontoegankelijke sociale
activiteiten
▪ Beperkt sociaal netwerk
▪ Drempels vrijwilligerswerk
▪ Te weinig / infrequent OV
▪ Hoge kosten voor verplaatsing
▪ Te weinig lokale voorzieningen
(cfr., winkels, centra...)
▪ Woning, wijk, en buurt niet
mobiliteitsvriendelijk
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
THEORETISCH KADER
▪ De centrale problematiek kent een aantal deelaspecten op 3 verschillende niveaus:
7
DE PROBLEMATIEK SITUEERT ZICH OP DEZE 3 NIVEAUS
PERSOONLIJK INTERPERSOONLIJK INFRASTRUCTUUR
▪ Ik ben slecht te been
▪ Ik durf moeilijk contact te maken
▪ Een taxi is zo duur
▪ Ik heb nooit leren autorijden
▪ Ik kan niet werken met een tablet
▪ Ik ga elke dag om bier
▪ Er worden zo weinig activiteiten
georganiseerd
▪ Ik geraak niet tot bij het LDC
▪ Ik ken maar weinig mensen
▪ Er zijn een aantal barrières voor
vrijwilligerswerk
▪ Er stopt geen bus in de buurt
▪ Er is geen goedkoop vervoer
▪ Alle winkels liggen ver van de
woning
▪ Er is geen lift in het gebouw, en
geen breed voetpad op straat
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
THEORETISCH KADER
▪ De deelaspecten van de problematiek zijn vaakonderling gelinkt.
▪ Oplossingen voor een probleem op het eneniveau kunnen (indirect) ook een effect sorterenop de problemen op de overige niveaus.
▪ Vanuit dit socio-ecologisch model zalgedragsverandering het meest waarschijnlijk zijnindien er op alle 3 de niveaus wordt ingewerkt.(cfr., Kerr et al., Contemporary Clinical Trials, 2012)
8
EEN OPLOSSING WERKT IDEALITER OP 3 NIVEAUS IN
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
LEARNINGS
Digitale oplossingen zijn vaak
te hoogdrempelig
Lokale & vrijwilligers-
ondersteuning zijn cruciaal
Sterke focus op mobiliteits-
verhogende oplossingen
Wel digitale tools, geen ‘smart’
technologische oplossingen
LEARNINGS
VOORGAANDE ZORGPROEFTUINPROJECTEN
9
LEARNINGS
1
2
3
De problematiek kent een
persoonlijke, interpersoonlijke
& infrastructuurscomponent
(socio-ecologisch model)
De pains en gains van
elke oplossing situeren
zich op deze 3 niveaus
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
Voor duurzame
gedragsverandering werkt
men best in op 3 niveaus
v
v
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORGAANDE ZORGPROEFTUINPROJECTEN
10
BELANGRIJKE INZICHTEN UIT DE VORIGE TRAJECTEN
▪ Enkele belangrijke leerpunten uit voorgaande zorgproeftuinprojecten:
▪ Onder (hulpbehoevende) senioren heerst lage digitale geletterdheid.
▪ Digitale oplossingen zijn daarom vaak hoogdrempelig. Zo liep de implementatie van een online tool omsenioren in contact te brengen met openbare diensten (Cubigo) stroef.
▪ Vertrouwen is een cruciale factor om een (digitale/technologische) oplossing voldoende draagvlak te geven.
▪ Vrijwilligers vinden gaat niet vanzelf. Vrijwilligerswerk vraagt om het juiste profiel, alsook voldoendeopleiding en ondersteuning.
▪ Na afloop van het project blijven oplossingen enkel succesvol mits lokale ondersteuning: actieve deelnamevan buurtbewoners & lokale organisaties die diensten aanbieden.
▪ Proeftuinprojecten zijn succesvoller wanneer op alle 3 de niveaus wordt ingewerkt (cfr., socio-ecologischmodel).
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD ZORGPROEFTUINPROJECT
▪ Wat? Een screening van zowel de infrastructuur als de
totale dienstverlening van het stadsbestuur met het oog op
de ontwikkeling van een methodiek om de openbare ruimte
en publieke dienstverlening goed toegankelijk, duidelijk
begrijpbaar en aantrekkelijk te maken voor ouderen.
▪ Waar? Stad Aalst
▪ Hoe? Survey bij 65-plussers
11
INGREEP OP INFRASTRUCTUURSNIVEAUINFRASTRUCTUUR
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD ZORGPROEFTUINPROJECT
▪ Wat? Een methodiek om de zorgnetwerken van ouderen
in kwetsbare posities te versterken opdat deze zo lang
mogelijk kwaliteitsvol en zelfstandig thuis kunnen wonen
door het versterken van de wederzijdse dienstverlening en
steun tussen bewoners in een wijk of buurt.
▪ Waar? Turnhout (stedelijk) en Kasterlee (landelijk)
▪ Hoe? Co-creatie met de lokale stakeholders
12
INGREEP OP INTERPERSOONLIJK NIVEAUINTERPERSOONLIJK
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD ZORGPROEFTUINPROJECT
▪ Wat? Kwetsbare senioren bij wie het aan kennis en
financiële middelen ontbreekt intensief begeleiden om met
een tablet te leren werken en zo meer contact te hebben
met familie en peers.
▪ Waar? Brugge en Oostende
▪ Hoe? Groepsbijeenkomsten, ICT-ondersteuning en co-
creatie
13
INGREEP OP PERSOONLIJK NIVEAUPERSOONLIJK
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD ZORGPROEFTUINPROJECT
▪ Wat? Zorgmunt voor ouderen. Systeem waarbij ouderen
en hun mantelzorgers credits kunnen verdienen. Naast het
activeren en incentiveren van de oudere (persoonlijk niveau),
stimuleert het initiatief contact met buurtbewoners en
actieve sociale participatie (interpersoonlijk niveau)..
▪ Waar? Kempen
▪ Hoe? Behoeftenonderzoek bij en co-creatie met de lokale
stakeholders.
14
INGREEP OP (INTER)PERSOONLIJK NIVEAUPERSOONLIJK
INTERPERSOONLIJK
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD ZORGPROEFTUINPROJECT
▪ Wat? Faciliteren en stimuleren van burenhulp op basis van
vraag en aanbod.
▪ Waar? Kwetsbare wijk in Zeebrugge en Oostende.
▪ Hoe? Een combinatie van oplossingen op infrastructuurs-
niveau (boodschappendienst van buurtwinkels), inter-
persoonlijk niveau (aanstellen van superburen als promotor)
en persoonlijk niveau (laagdrempelige initiatieven om de
vraagverlegenheid te overbruggen).
15
IDEALITER EEN INGREEP OP ALLE 3 DE NIVEAUS
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
Digitale oplossingen zijn vaak
te hoogdrempelig
Lokale & vrijwilligers-
ondersteuning zijn cruciaal
Sterke focus op mobiliteits-
verhogende oplossingen
Wel digitale tools, geen ‘smart’
technologische oplossingen
LEARNINGS
OMGEVINGSANALYSE
16
OVERZICHT EN ANALYSE PAINS & GAINSVAN BESTAANDE OPLOSSINGEN
1
2
3
De problematiek kent een
persoonlijke, interpersoonlijke
& infrastructuurscomponent
(socio-ecologisch model)
De pains en gains van
elke oplossing situeren
zich op deze 3 niveaus
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
Voor duurzame
gedragsverandering werkt
men best in op 3 niveausv
vLEARNINGS
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
CONTEXT
17
OMGEVINGSANALYSE = HET CURRENT PRACTICES LUIK VAN INNOVATRIX
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
OMGEVINGSANALYSE – STAP 1
▪ In kaart brengen van de bestaande initiatieven die een antwoord bieden op deze vragen:
▪ Hoe kunnen we de mobiliteit van senioren stimuleren en faciliteren?
▪ Hoe kunnen we onderling contact tussen senioren stimuleren en faciliteren?
▪ Methode: desk research
18
WELKE OPLOSSINGEN BESTAAN VANDAAG?
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Bestaande oplossingen werden samengevat in een database met volgende structuur:
DATABASE
Naam Topic Categorie Vrijwilliger Niveau Doelwit Beschrijving Prijszetting Land
Naam
current
practice
Activiteiten
Boodschappen
Contact
Financiële steun
Mobiliteit
Navigatie
Stadsvernieuwing
Vervoer
Vrijwilligerswerving
Applicatie
Dienst
Initiatief
Platform
Product
Project
Publicatie
Technologie
Ja/nee Persoonlijk
Inter-
persoonlijk
Infrastructuur
Zorg-
behoevende
Zorg-
verstrekker
Beiden
Beschrijving
current practice
Prijsmodel dat
gehanteerd
wordt (indien
info
voorhanden)
Globaal/EU/
Land/Lokaal/
Hyperlokaal
19
EEN LIJST VAN 80 BESTAANDE OPLOSSINGEN
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Bestaande oplossingen zijn vooral diensten, platformen, producten, apps of initiatieven,
en weinig smart-technologisch van aard.
▪ Een minderheid van deze oplossingen vereist de inzet van vrijwilligers:
CATEGORISATIE
20
ER ZIJN WEINIG ‘SMART’ TECHNOLOGISCHE OPLOSSINGEN
Categorie Beschrijving categorie Aantal Betrokkenheid vrijwilligers
Dienst Een dienst uitgevoerd door een dienstverlener 19 8
Platform Een platform dat meerdere communities verbindt door matchmaking functies 17 5
Product Een fysiek, tastbaar product 14 0
Applicatie Een applicatie op smartphone 12 0
Initiatief Een initiatief, meestal geïnitieerd door vzw of ngo 12 5
Publicatie Een publicatie als mogelijke uitkomst van een project 3 0
Project Een project met doel tot product of dienst te komen (e.g. EU) 2 0
Technologie Oplossing is technologisch van aard (kan kenmerkend onderdeel zijn van product, e.g. sensor) 1 0
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Bestaande oplossingen mikken hoofdzakelijk op de minder mobiele senior:
TOPICS
21
DE OPLOSSINGEN RICHTEN ZICH VOORAL OP VERHOGEN VAN MOBILITEIT
Topic Omschrijving van de oplossing Persoonlijk Interpersoonlijk Infrastructuur
Vervoer Biedt de senior een vervoersoplossing aan 13 8 1
Mobiliteit Zorgt dat senior zich beter/makkelijker kan verplaatsen 10 0 4
Navigatie Zorgt dat senior beter/makkelijker een toegankelijke route vindt 9 0 0
Contact Faciliteert contact met anderen 5 10 0
Boodschappen Helpt senioren met hun boodschappen 2 3 0
Vrijwilligerswerving Zoekt vrijwilligers voor dienstverlening 0 5 0
Activiteiten Zet senioren aan om activiteiten te doen 1 3 0
Financiële steun Reikt senioren financiële middelen/korting aan 3 0 0
Stadsvernieuwing Implementeert veranderingen in de stadsinfrastructuur 0 0 3
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
MOBILITEIT BIJ OUDERENER ZIJN BARRIÈRES MOGELIJK OP VERSCHILLENDE LEEFRUIMTENIVEAUS
I
N
D
I
V
I
D
U
Link naar stad
Omliggende omgeving
Lokale dienstverlening (shops)
Buurt
Directe omgeving huis/appartement
Huis/appartement
Woonruimte
Bron: Webber, S. C., Porter, M. M., & Menec, V. H. (2010). Mobility in older
adults: a comprehensive framework. The Gerontologist, 50(4), 443-450.
▪ Er zijn verschillende leefruimteniveaus waar de oudere
zijn/haar weg kan doorheen banen. Mobiliteitsproblemen
kunnen zich op elk van deze niveaus situeren.
▪ Naarmate men zich verder weg begeeft van de
woonruimte, daalt de gebruiksintensiteit en stijgt de
complexiteit van de leefruimte.
▪ Barrières die de ouderen in hun mobiliteit belemmeren
kunnen zich op elk van deze leefruimteniveaus
voordoen.
▪ Het heeft echter weinig nut om (infrastructurele)
oplossingen te creëren voor een bovenliggend niveau
wanneer onderliggend nog barrières aanwezig zijn.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
OMGEVINGSANALYSE – STAP 2
▪ Analyse van deze initiatieven op de volgende vlakken:
▪ Voor welk (deel)aspect van de problematiek biedt dit initiatief een oplossing?
▪ Wat zijn de voordelen (gains) en barrières (pains) voor de doelgroep van deze oplossing?
▪ De pains & gains situeren zich op 1 van de volgende 3 niveaus:
23
WAT ZIJN POSITIEVE EN NEGATIEVE ASPECTEN VAN BESTAANDE OPLOSSINGEN?
PERSOONLIJK INTERPERSOONLIJK INFRASTRUCTUUR
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
BESTAANDE OPLOSSINGEN
24
BELANGRIJKE INZICHTEN UIT DE OMGEVINGSANALYSE
▪ Enkele belangrijke leerpunten uit de omgevingsanalyse:
▪ Door lage digitale geletterdheid van de doelgroep zijn digitale oplossingen vaak te hoogdrempelig.
▪ Voor digitale oplossingen is daarom langdurige (blijvende) ondersteuning nodig.
▪ Vertrouwenspersoon is cruciaal om de digitale argwaan te overkomen.
▪ Gebrek aan financiële middelen beperkt de range aan mogelijke oplossingen.
▪ Mobiliteitsoplossingen blijven vaak beperkt tot een deel van het traject.
▪ Lage awareness van en aversie voor stigmatisering door oplossing zijn sterke barrières.
▪ Oplossingen die zelfstandigheid promoten > oplossingen waardoor men terugvalt op derden.
▪ Matchmakingplatformen vereisen toegewijde vrijwilligers, voldoende promotie en incentivering.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Deur-tot-deur vervoer voor mindermobielen, al dan niet met medewerking
van vrijwilligers – voor medische afspraken, boodschappen of ontspanning.
B-mobiel, Paletwelzijn, Regiotaxi, SilverRide, Solmobiel, Sthep, 2tact, buurttaxi, MMCs, la locomobile, Valys, Cityzin ...
VERVOER: DEUR-TOT-DEUR DIENSTEN
25
VERHOOGT DE MOBILITEIT, NIET DE ZELFSTANDIGHEID
▪ Verhoogt de mobiliteit van de
senior.
▪ Brengt de senior in contact met
vrijwilligers.
▪ Laat deelname toe aan sociale
activiteiten.
GAINS PAINS
▪ Zet niet in op empowerment: de
senior is afhankelijk van derden
▪ Heeft soms een hoge kostprijs.
▪ Vereist geplande (i.p.v. spontane)
sociale activiteiten.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Platform dat hulpbehoevenden in contact brengt met derden voor een
verplaatsing.
Mon co-pilote, Spedsta, Freedom in Motion, Lift Hero, Lyft for Business, Faciligo...
VERVOER: MATCHMAKING PLATFORMEN VOOR VERPLAATSING
26
VERHOOGT DE MOBILITEIT, MAAR IS STERK AFHANKELIJK VAN BESCHIKBAARHEID
▪ Verhoogt de mobiliteit van de
senior.
▪ Brengt de senior in contact met
anderen.
▪ Laat deelname toe aan sociale
activiteiten.
GAINS PAINS
▪ Zet niet in op empowerment: de
senior is afhankelijk van derden.
▪ Vraagt soms een bepaalde digitale
geletterdheid.
▪ Is sterk afhankelijk van de
beschikbaarheid van derden.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Elektrische wandelbussen die een vast traject doorheen het autovrije
centrum rijden om minder mobiele mensen een lift te bieden.
Wandelbus
VERVOER: ELEKTRISCHE WANDELBUS
27
VERHOOGT DE MOBILITEIT, MAAR SLECHTS BINNEN BEPERKT GEBIED
▪ Verhoogt de mobiliteit van de
senior binnen het stadscentrum.
GAINS PAINS
▪ Is beperkt tot het domein
waarbinnen de bus opereert.
▪ De route naar het stadsgebied blijft
een obstakel.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Zelfrijdende bus die autonoom vaste trajecten aflegt binnen domein om daar
de mobiliteit te verhogen. Reservatie via app mogelijk.
Auro
VERVOER: ZELFRIJDENDE SHUTTLEBUS
28
VERHOOGT DE MOBILITEIT, MAAR IS STERK LOCATIEGEBONDEN EN PRIJZIG
▪ Verhoogt de mobiliteit van de
senior binnen het domein.
GAINS PAINS
▪ Is beperkt tot het domein
waarbinnen de bus opereert.
▪ Mikt vooral op de bemiddelde
senior in luxueuze residenties
▪ Bijhorende app vereist een
bepaalde digitale geletterdheid
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Traplift en trapklimmer helpen de minder mobiele senior de trap op.
Hiro lift, Stairclimber
MOBILITEIT: PRODUCTEN DIE TRAPGEBRUIK FACILITEREN
29
HELPEN SENIOR BINNEN HET GEBOUW, MAAR NIET ERBUITEN
▪ Verkleint de kans op ongevallen
bij het nemen van de trap.
▪ Senior geraakt makkelijker het
appartement uit en zal hierdoor
meer geneigd zijn naar buiten te
gaan.
GAINS PAINS
▪ De oplossing blijft beperkt tot het
eigen gebouw.
▪ Kosten voor installatie en
onderhoud.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Scooter / walker op maat van senioren die beperkt zijn in hun mobiliteit.
Hemi-walker, Mobility Aids, Quingo, ROVA, movement...
MOBILITEIT: PRODUCTEN DIE VERPLAATSINGEN FACILITEREN
30
HELPEN SENIOR BUITEN OP STRAAT, MAAR NIET BINNEN GEBOUW
▪ Stimuleert wandelen bij minder
mobiele ouderen.
▪ Verhoogt de zelfstandigheid.
GAINS PAINS
▪ Biedt geen oplossing binnen het
gebouw (vb., trappen).
▪ Hoge kostprijs van de producten.
▪ Stigmatiserende aspect kan drempel
zijn.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Met behulp van sensortechnologie het valrisico bij ouderen detecteren.
Fall Risk Scale
MOBILITEIT: VALPREVENTIE DOOR TECHNOLOGIE
31
VERHOGEN GEMOEDSRUST BIJ SENIOREN, VEREISEN AWARENESS
▪ Ondersteunt en stimuleert
zelfstandigheid.
▪ Vermijdt valpartijen.
GAINS PAINS
▪ Vereist inzicht en awareness bij
senior rond valrisico.
▪ Kostprijs.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Navigatiesysteem/routeplanner voor personen met beperkte mobiliteit, al
dan niet via social network functionaliteit.
AXS map, NavChair, Accessibility Plus, It’s Accessible, Mob Ramp, Wheelmate, Streetco, SIMON, wheelmap...
NAVIGATIE: APPS VOOR ROUTEPLANNING OP MAAT
32
WIJZEN SENIOREN OP TOEGANKELIJKE OPTIES, MITS ZE DIGITAAL GELETTERD ZIJN
▪ Faciliteert mobiliteit bij
rolstoelgebruikers.
▪ Promoot onafhankelijkheid.
GAINS PAINS
▪ Vraagt een bepaalde digitale
geletterdheid.
▪ Vraagt een zekere effort langs de
kant van de gebruiker.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ App die aan de hand van fotomateriaal senioren (in woonzorgcentra) helpt
een goeie babbel te hebben
Prisma
▪ Promoot sociaal contact.
▪ Helpt zorgverleners om warme
en persoonlijke zorg te
voorzien.
CONTACT: APP DIE GESPREKSTOF GENEREERT
33
STIMULEERT CONTACT, GAAT GEHEUGENVERLIES TEGEN
GAINS PAINS
▪ Vereist inspanningen van derden
(zorgeverleners).
▪ Richt zich vooral op zorgcentra
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Sociale (netwerk)sites om de (mensen in de) buurt beter te leren kennen en
in contact te treden met andere ouderen.
Mobalib, Hoplr, Vicinia, PlaceCal
▪ Promoot sociaal contact met de
(bewoners van de) buurt.
▪ Stimuleert sociale participatie.
CONTACT: PLATFORMEN OM MENSEN BIJEEN TE BRENGEN
34
LEREN SENIOREN DE BUURT KENNEN, MITS ZE DIGITAAL GELETTERD ZIJN
GAINS PAINS
▪ Vraagt een bepaalde digitale
geletterdheid / digitale toestellen.
▪ Vraagt een zekere effort langs de
kant van de gebruiker.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Digitale platformen om hulp te vragen en/of bieden aan mensen die in de
buurt wonen, en belonen aan de hand van erkenningsmedailles.
PLEASE, Gentlestudent
▪ Biedt een forum om hulp te
vragen
▪ Promoot sociaal contact met de
(bewoners van de) buurt.
▪ Stimuleert sociale participatie.
CONTACT: PLATFORM OM HULP TE VRAGEN/BIEDEN
35
LATEN SENIOREN TOE HULP TE ZOEKEN, MITS ZE DIGITAAL GELETTERD ZIJN
GAINS PAINS
▪ Vraagt een bepaalde digitale
geletterdheid / digitale toestellen.
▪ Vraagt een zekere effort langs de
kant van de gebruikers.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Muntsysteem dat wijk-/buurtbewoners beloont die zich inzetten voor sociale
en/of duurzame klussen in een vraag- en aanbodsysteem.
Torekes, Troeven, Pluimkes.
▪ Versterkt sociale cohesie.
▪ Stimuleert onderlinge
solidariteit.
▪ Stimuleert actief ouder worden.
CONTACT: INITIATIEVEN MET SOCIALE (ZORG)MUNT
36
STIMULEREN ACTIEF OUDER WORDEN EN SOCIALE COHESIE
GAINS PAINS
▪ Awareness van het muntsysteem.
▪ Vereist facilitatie door vertrouwens-
persoon om doelgroep te bereiken.
▪ Vereist ondersteuning/push vanuit
organisatie / gemeente / stad
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Aanbod van computers met internetverbinding en lessen voor digitale
beginners die gratis toegankelijk zijn voor iedereen.
Digitaal Talent Punt Gent, Digicafé.
▪ Biedt senior meer
contactmogelijkheden aan.
▪ Versterkt digitale gelettterdheid
en e-inclusie.
CONTACT: DIENST VOOR GRATIS INTERNETGEBRUIK
37
BIEDT SENIOREN DIGITALE TOEGANG, MITS ZE VOLDOENDE MOBIEL ZIJN
GAINS PAINS
▪ Is moeilijker bereikbaar en minder
toegankelijk voor minder mobiele
senioren.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Faciliteert gebruik van nieuwe
technologieën.
▪ Promoot sociaal contact met
eigen sociaal netwerk.
▪ Gaat sociale isolatie tegen.
▪ Aangepaste telefoons en touchscreens helpen de senior om op
gebruiksvriendelijke manier contact te (blijven) houden met de eigen kring.
Doro smartphones, Compaan, versatile user interface,...
CONTACT: PRODUCTEN OP MAAT VAN DE SENIOR
38
STIMULEREN CONTACT, TEGEN EEN KOSTPRIJS
GAINS PAINS
▪ Vereist een aanwezige sociale kring.
▪ Ontwikkelingskost & nood aan
aangepaste applicaties.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Diensten helpen minder mobiele senioren met de bestelling en/of levering
van hun boodschappen.
Seniorama, sociale boodschappendienst LDC, online bestelling & levering bij Colruyt, Delhaize...
BOODSCHAPPEN: DIENST VOOR BESTELLING & LEVERING
39
PROMOTEN ZELFSTANDIGHEID, TEGEN EEN KOSTPRIJS
▪ Promoot en verlengt het
zelfstandig thuis wonen.
GAINS PAINS
▪ Zet niet in op empowerment: de
senior is afhankelijk van derden.
▪ Zijn vaak private (niet-sociale)
initiatieven, waardoor kostprijs
stijgt.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ App waarmee minder mobielen boodschappenlijstjes kunnen delen, die door
een buurtbewoner gekocht en geleverd worden.
Apporto
▪ Promoot en verlengt het
zelfstandig thuis wonen.
▪ Stimuleert contact met
buurtbewoners
BOODSCHAPPEN: APP VOOR BESTELLING
40
BIEDEN HULP AAN MINDER MOBIELE SENIOREN, MITS ZE DIGITAAL GELETTERD ZIJN
GAINS PAINS
▪ Zet niet in op empowerment: de
senior is afhankelijk van derden.
▪ Vereist digitale geletterdheid +
toegang tot app
▪ Vereist effort van buurtbewoners
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Platformen die vrijwilligers in contact brengen met organisaties die voor hun
dienstverlening aan ouderen op vrijwilligerswerk beroep doen.
Kras vzw, vrijwilligerswerk.be, Give a Day, Refu Interim, Helpr...
VRIJWILLIGERSWERVING: PLATFORM VOOR MATCHMAKING
41
MAKEN DIENSTVERLENING MOGELIJK, MAAR VRAGEN VEEL EFFORT
▪ Maakt sociale dienstverlening
mogelijk.
▪ Bevordert sociale cohesie en
verzekert contact tussen
ouderen en vrijwilligers.
GAINS PAINS
▪ Vaak niet laagdrempelig (vrijwilligers
dienen te voldoen aan criteria of
brevet te behalen).
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Initiatieven waarbij fysieke activiteiten (om mobiel te blijven) en sociale
activiteiten (om niet te vereenzamen) worden georganiseerd.Bewegingslessen, sociale activiteiten binnen LDC
▪ Versterkt de fysieke en mentale gezondheid.
▪ Verhoogt de mobiliteit van de senior.
▪ Gaat de vereenzaming tegen.
ACTIVITEITEN: INITIATIEVEN VOOR (SOCIALE) ACTIVITEIT
42
PROMOTEN GEZONDHEID & SOCIALE COHESIE, MITS BEREIKBAAR
GAINS PAINS
▪ Is niet voor iedereen makkelijk
toegankelijk/beschikbaar.
▪ Sociale angst kan remmende factor
zijn.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Producten op maat van de senior, met een ingebouwde personal trainer
functie die aanspoort tot bewegen.FriWalk (met FriTablet)
▪ Versterkt de fysieke gezondheid.
▪ Verhoogt de mobiliteit van de
senior
ACTIVITEITEN: PRODUCTEN DIE ACTIVITEIT STIMULEREN
43
PROMOTEN GEZONDHEID, TEGEN EEN KOSTPRIJS
GAINS PAINS
▪ Vereist een hoge mate van effort en
motivatie.
▪ Kostprijs.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Initiatieven die dienstverlening (vb., vervoer) en producten (vb., pc’s)
toegankelijker (want betaalbaarder) maken.Taxicheques, ouderenvervoer CM, sociale formules...
▪ Toegankelijker (betaalbaarder)
vervoer verhoogt mobiliteit.
▪ Toegankelijkere (betaalbaardere)
multimedia werkt
drempelverlagend.
FINANCIËLE STEUN: INITIATIEVEN DIE KORTING BIEDEN
44
KOMEN TEGEMOET IN VERVOERS- EN ANDERE KOSTEN
GAINS PAINS
▪ Vereist meer awareness en
duidelijkheid rond de
aankoopkanalen.
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
▪ Publicaties over toegankelijkheidsonderzoek en urban planning.Ouderen in vervoering, improving mobility for urban elderly
▪ Creëren een meer toegankelijke
publieke ruimte.
▪ Faciliteren verplaatsingen door
en voor senioren.
STADSVERNIEUWING: PUBLICATIES ROND URBAN PLANNING
45
BEOGEN EEN TOEGANKELIJKERE, SENIORVRIENDELIJKE PUBLIEKE RUIMTE
GAINS PAINS
▪ Bieden geen oplossingen voor
mogelijke barrières in de
leefruimtes dichter bij de senior
(kamer, appartement).
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
CONCLUSIE
46
LEARNINGS UIT BESTAANDE PROJECTEN EN OPLOSSINGEN
1
2
3
De problematiek kent een
persoonlijke, interpersoonlijke
& infrastructuurscomponent
(socio-ecologisch model)
Digitale oplossingen zijn vaak
te hoogdrempelig
Lokale & vrijwilligers-
ondersteuning zijn cruciaal
De pains en gains van
elke oplossing situeren
zich op deze 3 niveaus
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
Sterke focus op mobiliteits-
verhogende oplossingen
Wel digitale tools, geen ‘smart’
technologische oplossingen
Voor duurzame
gedragsverandering werkt
men best in op 3 niveaus
LEARNINGS
LEARNINGS
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
AANBEVELINGEN
47
HANDVATENVOOR EEN SUCCESVOLLE OPLOSSING
1
2
3
Zoek naar een oplossing
(op 1 niveau) dat tevens
een (indirect) effect op de
overige niveaus sorteert
Vermijd hoge (digitale) effort
bij de gebruiker
Verzeker dat de oplossing
door buurt en bewoners
gedragen wordt
Verzeker dat de oplossing
voldoende gains bewerkstelligt,
en zo min mogelijk nieuwe
barrières installeert
THEORETISCH
KADER
VOORGAANDE ZORG-
PROEFTUINPROJECTEN
BESTAANDE
OPLOSSINGEN
De oplossing dient bestaande
barrières weg te nemen op het
laagst mogelijke leefruimteniveau
Er is ruimte voor (maar weinig
best practices rond) een smart-
technologische oplossing
Installeer geen nieuwe
oplossing in een vacuüm, maar
zorg voor een synergie tussen
de verschillende niveaus
RECO’S
RECO’S
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE
VOORBEELD OP BASIS VAN DE AANBEVELINGEN
48
SMART APARTMENT
▪ Oplossing op infrastructuursniveau: sensoren + display met beperkt aantal knoppen in gemeenschappelijke en private ruimtes
▪ Trigger: vrijwillige hulpvraag (o.b.v. fysieke knop) en automatische alerting (o.b.v. valdetectie)
▪ Actie: geëngageerde medebewoner schiet te hulp
▪ Direct effect op interpersoonlijk niveau:
▪ Contact tussen bewoners binnen appartement
▪ Potentieel sterkere sociale cohesie
▪ Indirect effect op persoonlijk niveau:
▪ Verhoogde gemoedsrust
▪ Potentieel verhoogde zelfstandigheid/mobiliteit
▪ Potentieel verlaagde sociale isolatie
Concept: integratie van (slimme) technologie binnen bestaande structuur
CONFIDENTIAL – INTERNAL USE49