Upload
meo-ku
View
2.777
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Chương 3Chương 3
PHÂN TÍCH DỮ LIỆU PHÂN TÍCH DỮ LIỆU
VÀVÀ
LỰA CHỌN MÔ HÌNHLỰA CHỌN MÔ HÌNH
I. MỤC TIÊU HỌC TẬPI. MỤC TIÊU HỌC TẬP
Xác định nguồn dữ liệu đáng tin cậy Hiểu các thành phần cơ bản trong chuỗi thời
gian Khảo sát dữ liệu bằng phân tích tự tương
quan Hiểu rõ bản chất một chuỗi dữ liệu có tính
dừng Biết được các tiêu chí lựa chọn mô hình dự
báo thích hợp
II. CHẤT LƯỢNG DỮ LIỆUII. CHẤT LƯỢNG DỮ LIỆU
Dữ liệu phải tin cậy và chính xác Dữ liệu phải phù hợp Dữ liệu phải nhất quán Dữ liệu phải kịp thời
III. CÁC THÀNH PHẦN CỦA MỘT III. CÁC THÀNH PHẦN CỦA MỘT CHUỖI THỜI GIANCHUỖI THỜI GIAN
Dữ liệu dừng Dữ liệu có tính xu thế Dữ liệu có yếu tố mùa vụ Dữ liệu có tính chu kỳ
IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ GIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUANGIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUAN
Hệ số tự tương quan
Hệ số tự tương quan mẫu
)(
),(
)(
))((
1
2
1
t
kttn
tt
n
ktktt
k YVar
YYCov
YY
YYYYp
n
tt
n
ktktt
k
YY
YYYYr
1
2
1
)(
))((
IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ GIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUANGIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUAN
GIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUAN
IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ IV. TỰ TƯƠNG QUAN VÀ GIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUANGIẢN ĐỒ TỰ TƯƠNG QUAN
KIỂM ĐỊNH HỆ SỐ TỰ TƯƠNG QUAN Thống kê tThống kê t Kiểm định dựa vào khoảng tin cậyKiểm định dựa vào khoảng tin cậy Kiểm định mức ý nghĩaKiểm định mức ý nghĩa Thống kê QThống kê Q
Thống kê tThống kê t
Kiểm định dựa vào khoảng tin cậyKiểm định dựa vào khoảng tin cậy
B1: Giả thuyết
B2: Tính
B3: Xây dựng khoảng tin cậy 95% (α=5%)
B4: Bác bỏ nếu:
0:
0:
11
10
pH
pH
)()( 1
1
1
11
rse
r
rse
prt
)( 1rse
]*)(*)([Pr 2/1112/11 trserptrserob
0H
Kiểm định mức ý nghĩaKiểm định mức ý nghĩa
B1: Giả thuyết
B2: Tính sai số chuẩn B3: Tính giá trị t
B4: So sánh t tính toán với t phê phán
0:
0:
11
10
pH
pH
)( 1rse
)()( 1
1
1
11
rse
r
rse
prt
Thống kê QThống kê Q
Giả thuyết
Tính giá trị thống kê Q
Tính tính toán ở mức ý nghĩa α=5% với
phê phán
m
kkpnQ
1
2
:
0:
1
210
H
ppH
Ít nhất một hệ số khác không
22
V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ NHẬN DẠNG DỮ LIỆUNHẬN DẠNG DỮ LIỆU
CHUỖI DỮ LIỆU NGẪU NHIÊN
V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ NHẬN DẠNG DỮ LIỆUNHẬN DẠNG DỮ LIỆU
CHUỖI DỮ LIỆU DỪNG Thể hiện xu hướng trở lại trạng thái trung bình Phương sai xác định, không đổi theo thời gian Giản đồ tự tương quan với các hệ số tự tương quan sẽ giảm
dần khi độ trễ tăng
)( tYE
22)()( tt YEYVar
))((),( kttkktt YYEYYCov
V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ NHẬN DẠNG DỮ LIỆUNHẬN DẠNG DỮ LIỆU
CHUỖI DỮ LIỆU CÓ XU THẾCHUỖI DỮ LIỆU CÓ XU THẾ Các giá trị liên tiếp có mối quan hệ ý nghĩa Hệ số tương quan của các độ trễ đần tiên rất lớn
và giảm dần về không khi độ trễ tăng lên Chuỗi không dừng
V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ V. HỆ SỐ TƯƠNG QUAN VÀ NHẬN DẠNG DỮ LIỆUNHẬN DẠNG DỮ LIỆU
CHUỖI DỮ LIỆU CÓ YẾU TỐ MÙA Dữ liệu lặp đi lặp lại trong khoảng thời gian nhất
định Các quan sát trong các “ mùa” giống nhau, có xu
hướng tương quan với nhau
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
Cần trả lời các câu hỏi: Tại sao cần thực hiện dự báo này? Ai sẽ là người sử dụng kết quả dự báo? Các đặc điểm sẵn có là gì? Thời đoạn dự báo là gì? Dữ liệu tối thiểu đòi hỏi phải có là bao nhiêu? Mức độ chính xác mong muốn là bao nhiêu? Chi phí thực hiện là bao nhiêu?
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
Cần đáp ứng các yêu cầu sau: Xác định bản chất vấn đề Giải thích bản chất dữ liệu Mô tả khả năng & hạn chế của các kỹ thuật dự
báo Xây dựng các tiêu chí đánh giá độ chính xác các
mô hình dự báo
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
4 yếu tố quan trọng nhất quyết định trong việc lựa chọn kĩ thuật dự báo thích hợp: Dạng dữ liệu quá khứ Thời đoạn dự báo Loại mô hình dự báo Dữ liệu tối thiểu cần thiết
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
CÁC KỸ THUẬT DỰ BÁO VỚI DỮ LIỆU DỪNG Các nhân tố tạo nên chuỗi dữ liệu có tính ổn định và môi
trường trong đó chuỗi dữ liệu tồn tại tương đối không đổi Một mô hình dự báo đơn giản nhất được sử dụng bởi vì
thiếu dữ liệu hoặc nhằm giải thích kết quả dự báo hoặc dễ thực hiện việc dự báo
Có thể đạt được sự ổn định bằng các điều chỉnh giản đơn các yếu tố
Chuỗi dữ liệu có thể chuyển hóa sang một chuỗi có tính ổn định hơn
Dữ liệu là tập hợp các sai số dự báo từ kĩ thuật dự báo nào đó cũng được xem như có tính ổn định
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
CÁC KỸ THUẬT DỰ BÁO VỚI DỮ LIỆU XU THẾ Tăng năng suất hay thay đổi công nghệ dẫn đến
thay đổi lối sống Gia tăng dân số tăng nhu cầu hàng hóa, dịch
vụ Sức mua của một đồng tiền ảnh hưởng đến nhiều
chỉ báo kinh tế do yếu tố lạm phát Sự chấp nhận của thị trường gia tăng
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
CÁC KỸ THUẬT DỰ BÁO VỚI DỮ LIỆU MÙA Thời tiết, văn hóa, lễ hội ảnh hưởng đến biến số
cần dự báo Niên lịch ảnh hưởng đến biến số cần dự báo
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
CÁC KỸ THUẬT DỰ BÁO VỚI DỮ LIỆU CHU KỲ Chu kỳ kinh doanh ảnh hưởng đến biến cần dự
báo Xảy ra các xu hướng dịch chuyển trong sở thích
người tiêu dùng Xảy ra các chuyển dịch trong dân số Xảy ra các dịch chuyển trong vòng đời sản phẩm
VI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁOVI. LỰA CHỌN MÔ HÌNH DỰ BÁO
CÁC YẾU TỐ KHÁC ẢNH HƯỞNG VIỆC CHỌN KỸ THUẬT DỰ BÁO
VII. XÁC ĐỊNH ĐỘ CHÍNH XÁC CỦA VII. XÁC ĐỊNH ĐỘ CHÍNH XÁC CỦA KĨ THUẬT DỰ BÁOKĨ THUẬT DỰ BÁO