Upload
chilinhtran
View
228
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
1/81
NHAÄP MOÂN
COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC(INTRODUCTION TO BIOTECHNOLOGY)
Á Ù ÁTIET LY THUYET
•1
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
2/81
•2
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
3/81
Taøi lieäu tham khaûo• CHUÛ YEÁU :• 1. Phaïm Thaønh Hoå. Nhaäp moân Coâng
n he sinh hoc. NXB Giaùo duc. 2013. ï ï
• CAÙC TAØI LIEÄU KHAÙC :. . , ,
edition, Cambridge University Press, 2009
• . cro a o ec no ogy: un amen a s oApplied Microbiology, Alexander N. Glazer, Hiroshi
, ,
•3
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
4/81
ÀÑE N M N HỌC
•4
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
5/81
1. T m quan trọng, sự ứ ng dụng rộng lớ n và tính đa ngànhcủa Công nghệ sinh học trong đờ i sống thự c tiễn và trong
oa ọc.
•1.1. Lịch sử phát triển của CNSH - CNSH đóng một vai trò
r ất quan tr ọng đối vớ i đớ i sống con ngườ i.
•1.2. CNSH bao g m nhi u l ĩ nh vực ứng dụng, từ đơ n giản,
cổ điển đến các k ỹ thuật sinh học phân tử hiện đại để tạo ra
các sản phẩm trong y dượ c, lươ ng thực thực phẩm, năng
ượ ng, a c , v u m , n ng m ngư ng p v o vmôi sinh.
•1.3. Tính liên ngành của CNSH. •5
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
6/81
•2. K ỹ thuật t á i tổ hợ p DNA
• . . n c ự n n c a ợ p g a c c s n
vật xảy ra trong tự nhiên.
• K ỹ thuật tái tổ hợ p DNA
• 2.2. Ứ ng dụng của k ỹ thuật tái tổ hợ p DNA trong việc sản
xuất các sản hẩm có iá tr cao ho c các sản hẩm khôn thể
đượ c tạo r a bằng phươ ng pháp sinh học thông thườ ng
• 2.3. Các bướ c căn bản và các công cụ của phươ ng pháp
•6
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
7/81
3. CNSH protein và enzyme• 3.1. Bản chất của protein và enzyme
• – , , , ,
pháp sản xuất và ứng dụng• 3.3. Các enz me côn n hi – khái ni m hươ n há sản xuất và ứng dụng
• 3.4. Sự cố định enz me và tế bào• 3.5. Cảm biến sinh học – khái niệm, các thành phần,nguyên tắc và ứng dụng
•7
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
8/81
4. Các đối tượ ng nghiên cứ u trong công nghệ sinh
học (Experimental organisms in Biotechnology):
• Công nghệ sinh học vi sinh vật
• Công nghệ sinh học thực vật
• ng ng s n ọc ng v
•8
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
9/81
. c n vự c ng ụng c a v cơ s oahọc của chúng
• 5.1. CNSH Y dượ c• 5.2. CNSH thực phẩm
• 5.3. CNSH năng lượ ng
. .
• 5.5. CNSH nông nghiệ p
• 5.6. CNSH môi tr ườ ng
•9
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
10/81
6. Hai khía c nh xã h i chính của CNSH: đ o lsinh học và an toàn sinh học
• . .
sinh học• . .
• 6.3. Hiểu đượ c tầm quan tr ọng của công tácquản ý các ứng ụng của công ng ệ gen
•10
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
11/81
•11
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
12/81
• Coâng ngheä sinh hoïc - coâng ngheä söû duïng ù ù û ù á ø ï
vaät, ñoäng vaät vaø thöïc vaät taïo ra thöông phaåm ø ï ï ï .
•12
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
13/81
ng c en v ï ac cua n oïctheá kæ XX
•13
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
14/81
History of the Cell
•Janet Plowe, 1931
(cell membrane – physical structure & function)
•Theodor Schwann, 1839
,
•Matthias Schleiden, 1838
•Anton von Leeuwenhoek, 1674
•Robert Hooke, 1665 •14
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
15/81
Robert Hooke (1635 – 1703)
• OBE T
HOOKE: looked at
microscope andsaw e
structures he
called “cells”
•15
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
16/81
Anton van Leeuwenhoek1632-1723
•LEEUWENHOEK:
oo e a wa er
with a microscopeand saw tiny
living organisms
(microorganisms)
•16
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
17/81
Cell Theory
•Matthias
Schleiden
•Theodore
Schwann
•Rudolf Virchow
•all cells came
made of cells made of cells -cells (1855)
• Cell Theory •17
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
18/81
Cell Theory
• all living things are made up of cells• cells are the basic units of structure and function inan organism
• new cells are produced from existing cells
•18
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
19/81
•- , ar es arw n publishes On the Origin of
pec es.
•19
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
20/81
-1860, Louis Pasteur experiment refuted the notion
of s ontaneous eneration.
•20
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
21/81
1865, Gregor Mendel neâu ra caùc quy luaät di truyeàn vaø khaùi nieäm nhaân toá di truyeàn, maø sau naøy goïi laø gen.
•21
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
22/81
•22
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
23/81
•Hugo Marie de Vries (Dutch,
•the concept of genes, rediscovering the
laws of heredit in the 1890s•introducing the term "mutation“
•
•23
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
24/81
William Bateson
ng s genet c st
•- use e erm gene cs o escr e
the study of heredity and biological
n er ance
•populariser of the ideas of Gregor Mendel following their rediscovery in
1900 by Hugo de Vries and Carl
Correns.
•24
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
25/81
•1910, Thomas Hunt Morgan (1866-
theory of heredity
•25
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
26/81
1927, Hermann J. Muller (1890- y
induce mutations.
•26
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
27/81
•27
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
28/81
•Johann Friedrich Miescher
• -
substance in puspus (June 15,- , .
•
… the substance was
derived from the nucleus of
the cell. ence, we call itnuclein .
•28
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
29/81
Frederick Griffith-1928
Griffith discoveredrans orma on n
bacteria
•29
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
30/81
Oswald Avery-1944
Avery and his colleagues repeated
’ ,
extract from the heat-killed bacteria.They treated the extract with enzymes→
discovered that DNA was the
transforming factor.
•30
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
31/81
Linus Pauling & Robert Corey-
1951
Together, Paulingand Corey
discovered that a
helix is the structureof a class of proteins.
•31
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
32/81
Rosalind Franklin-1952
Franklin studied the
structure of DNA using
x-ray ract on.
•32
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
33/81
James Watson & Francis Crick-
1953
continuing her research,Watson and Crick wereu ng - mo e s o
DNA out of cardboard and
wire. Their models werenot correct or successfuluntil they saw Franklin’s x-
.were able to build acorrect model of DNAw c s a ou e e x.
•33
1960 Th
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
34/81
-1960, The
discover of
messenger RNA
mRNA b
Sydney Brenner1927- , Francis Francis Crick
Crick (1916-
2004 , Francois
Jacques Monod
Jacob (1920-2013)
and Jac ues
Monod (1910-1976).
Sydney Brenner •Francois Jacob •34
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
35/81
Walter Gilbert-1977
Gilbert, Frederick
Sanger, and Allan
axam scovere
methods that
read the sequence of
DNA.
•35
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
36/81
Human Genome Project-2000
This project was inprogress for thirteen
years. It was an
attempt to sequenceall human DNA. It
was completed in
2003.
•36
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
37/81
•37
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
38/81
• Pre – 1800: Early applications and speculation
• 1800- 1900: Significant advances in basic
• 1900 – 1953: Genetics
• 1953 – 1976: DNA research
• 1977 – present: modern biotechnology •38
Old t f f bi t h l
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
39/81
Oldest form of biotechnology
•39
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
40/81
• Application of
ermentation in
production ofwine and other
alcoholic
beverages is also abiotechnological
technique
•40
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
41/81
gradually became more
sophisticated.
•41
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
42/81
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
43/81
manipulation
ssue
culture
rote n
engineering
Biotechnology
Protoplast
fusionImmobilized
enzymes
Cell
catalysis
•43
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
44/81
•Biotechnology led to production of many
human welfare. •44
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
45/81
Recombinant DNA technolo
(k ỹ thuật tái tổ hợ p DNA)
•45
Recombination of DNA molecules in nature
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
46/81
Recombination of DNA molecules in nature
•Corynebacterium diphtheriae only produces
diphtheria toxin when lysogenized by betap age.
•
prophage do not produce diphtheria toxin
and do not cause the disease diphtheria.
•46
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
47/81
•47
Recombination of DNA molecules in nature
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
48/81
Recombination of DNA molecules in nature
•The Beta phagethat encodes the tox
gene for thediphtheria toxin. Corynebacterium diphtheriae only
•48
lysogenized by beta phage.
Recombination of DNA molecules in nature
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
49/81
Recombination of DNA molecules in nature
•A similar phenomenon to lysogenic conversion exists in the
re at ons p etween an an ma tumor v rus an ts ost ce .
•Some human cancers may be caused by viruses which
esta s a state n uman ce s ana ogous to ysogeny n
bacteria.
•49
Recombination DNA Technology
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
50/81
Recombination DNA Technology
•50
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
51/81
•51
Overview of rDNA technology
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
52/81
Overview of rDNA technology• ac er a ce
•DNA containinggene of interest
•Bacterial•c romosome
•Isolate Plasmid•Gene of interest
•Enzymatically cleaveDNA into fragments.
•Isolate fragment with the
•gene of interest.
•Insert gene into plasmid.
•Insert plasmid and gene intobacterium.
•Culture bacteria.
•52
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
53/81
mRNA → cDNA
•53
Cell
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
54/81
•54•54
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
55/81
•55
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
56/81
to
•56
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
57/81
•57
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
58/81
•58
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
59/81
•59
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
60/81
•DNA transformation is a naturally occuring but rare event in whichDNA can be transferred into bacteria. In 1970, Morton Mandel and
Akiko Hi a discovered a wa to make E. coli more "com etent" for
•60
transforming foreign DNA. Their calcium chloride method is widely
used today to obtain high-efficiency transforming cells
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
61/81
•61•61
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
62/81
•62
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
63/81
•63
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
64/81
•64
•X-gal is
an analog of lactose, and
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
65/81
an analog of lactose, and
therefore may be hydrolyzed by the β-
cleaves the β-glycosidic-
•X-gal, when cleaved by β-
alactosidase ieldsgalactose and 5-bromo-4-
chloro-3-hydroxyindole.
•This easy identification of an active enzyme allows thegene for β-galactosidase (the lacZ gene) to be used as
•65
a reporter gene in various applications.
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
66/81
•66
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
67/81
•67
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
68/81
•68
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
69/81
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
70/81
•70
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
71/81
•71
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
72/81
•72
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
73/81
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
74/81
•74
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
75/81
•75
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
76/81
•76
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
77/81
•77
Các giai đoạn phát triển của Công nghệ sinh học ở Việt
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
78/81
Giai đ oạn khở i đầu
• m , ou s as eur quy n n p c n n
viện Pasteur tại Sài Gòn - Việt Nam; giao trách nhiệm cho- .
• -1891- 1893: Sản xuất vaccin đậu mùa và chống dại trong
r ượ u nế p, tẩy sạch nướ c uống cho thành phố, huyết thanhchống nọc r ắn hổ mang; sáng chế ra vacxin phòng chống lao.
•78
•Vào năm 1893, Calmette ốm nặng phải r ờ i bỏ Sài Gòn và
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
79/81
ngườ i thay th ông ti p quản Viện nghiên cứu Parteur Sài gònlà Alexandre Yersin.
•Alexandre Yersin phát hiện ra vi khu n dịch hạch và là ngườ i
thành lậ p nên một loạt các viện Parteur ở Nha Trang (1894),,
khác ở Đông Dươ ng.
•chỉ đạo của Viện Parteur Paris và do vậy các công trình khoahọc đều đượ c đảm bảo về u tín và chất lượ n .
•79
•Giai đ oạn 1945 - 1954
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
80/81
•-1949, BS. Nguyễn Văn Hưở ng đã sản xu t hàng loạt các
vacxin chốn đậu mùa, tả, thươ n hàn
•-1950, GS.BS. Đặng Văn Ngữ và GS. BS. Đặng Ngọc Thạchđã thử nghiệm thành công nuôi cấy nấm Penicilium để làm
thuốc r ửa vết thươ n tr c tiế sản xuất d ch thô enicillin ở chiến khu Việt Bắc).
•80
• · Giai đ oạn 1955 t ớ i nay
•Sau 1955 các côn trình l l i của các n hiên cứu nướ c
8/18/2019 Chuong 1- Nhap Mon CNSH
81/81
ngoài.
•- Côn n hiệ vacxin: là l ĩ nh vực đạt hiệu uả cao nhất.Các công ty vacxin trong nướ c đã sản xuất đủ lượ ng để đáp
ứng nhu cầu phòng bệnh hàng năm ở nướ c ta, như: vacxinviêm gan B, vacxin viêm não Nhật Bản, vacxin tả, vacxin dại,vacxin thươ ng hàn, ho gà, uốn ván
• ng ng p r ượ u a, t ngọt•Từ những năm 1995 – nay , các k ỹ thuật CNSH hiện đại đãượ c u ng n c u ạ c c v n v c c r ư ng ạ ọc:
chẩn đoán phân tử, chuyển gen động và thực vật, vi sinh vật
•81
, ...