Chapter 1 Physics

  • Upload
    pradeep

  • View
    222

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

this sinhala epage useful for school student.

Citation preview

  • 1fkd,fha fnod u i|yd h'

    ;rx. yd tAjdfha fh1

    fuu mdvu yeoEfuka miq j Tng"

    ;rx. W;amdokh" m%pdrKh yd ;rx.hl .=K"

    m%Odk ;rx. wdldr" O ;rx. j." tuska we;s jk n,mE"

    jks ;rx. m%pdrKh" jksfha ,dlaI l .=K iy O ix.S;

    NdKav iqir lsu yd tys Nd;hka ms

  • fkd,fha fnod u i|yd h'2

    1'1 ;rx. W;ma dokh" mp% drKh yd ;rx.hl .K=

    l%shdldrlu 1'2

    oHd.drfha we;s ia,skalshla iu;, mDIAGhla u; ;nkak' tys tla

    fl

  • 3fkd,fha fnod u i|yd h'

    fuys jd; wxY=

  • fkd,fha fnod u i|yd h'4

    1'5 rEmh - ;Shla ;rx.hla ksrEmKh lrk wdldrh

    lmkh ksid B

  • 5fkd,fha fnod u i|yd h'

    ;rx. wdhduh (wave length)

    tl u msysu yd p,s; Ydj olajk wkqhd; wxY= foll mr;rh

    wdhduh k f' fuh ;rx.hl imQK pl%hla ksrEmKh lrhs' ;rx.hla hkq

    fujeks pl% .Kkdjlska iuka; jQjls' ;rx.hl ;rx. wdhduh ^,evd&

    j,ska ykajkq ,ef' th uksk tAllh g (m) f'

    ia;drh (amplitude)

    uOHkH msysf isg wxY=jl is jk Wmrsu ia:dmkh tys ia;drh k

    f' th uksk iu; tAllh o g (m) f'

    ixLHd;h (frequency)

    ;;amrhl we;s jk lmk .Kk fyda ;;amr tll we;s jk mQK

    pl% ixLHdj tu p,s;fha ixLHd;h (f) k f' ixLHd;h uksk tAllh yia h

    (Hz). tla lmkhla we;s f tla mQK pl%hla we;s f'

    ;rx.hl f.h (speed of a wave)

    ;rx.hla tla ;;amrhl tys f.h hs ;rx.hl ;rx.

    wdhduh ( " ixLHd;h yd f.h w;r inkaO;djh my;

    ilrKfhka fokq ,ef'

    V = f

    fuh ;rx.hl f.h i|yd ilrKh hs'-1

    f.h ukskq ,nk tAllh m s f'

    i ksoiqk(

    iu (- iriqf,a ixLHd;h = 512 Hz

    ;rx. wdhduh = 0.65 m

    V = f

    -1

    = 512 0.65 = 332.8 m s

    1-2 ;rx. j.

    wdf,dalh" jksh jek s fndfyd a Yl;a s fYIa mp% drKh jkfa k a ;rx. wdldrfhk a

    nj wm s k a okus 'q jk s ;rx. mp% drKhg udOHhl a wjYH jjq o iQ hhd yd

    ;drldj,ks a kls ;= a lrk wdf,dla yd ;dm Yl;a kS a m:fhk a f;dr wjldYh yryd

    ;rx. wdldrfhk a mDhg

  • fkd,fha fnod u i|yd h'6

    1' hdka;%sl ;rx.

    2' oHq;a pqnl ;rx.

    ;rx.

    hdka;%sl ;rx.^m%pdrKhg udOHhla wjYH f& ^m%pdrKhg udOHhla wjYH fkdf'&

    wkajdhdu ;rx.

    oHq;a pqnl ;rx.

    ;Shla ;rx.

    ;rx. m%pdrKh jk udOH wkqj wm wjg mirfha we;s ;rx. m%Odk f,i

    j. follg fnh yelsh'

    hdka;s%l ;rx.

    ;rx.hla m%pdrKh u i|yd m:uh udOHhla wjYH jk ;rx. hdka;%sl

    ;rx. .Khg wh;a f' tA wkqj jks ;rx." N+ lmk ;rx. iy c, ;rx."

    hdka;%sl ;rx. .Khg wh;a f'

    jks ;rx.

    ksiqkaf.a lgy~" i;=kaf.a kdo" r:jdykj, k

  • 7fkd,fha fnod u i|yd h'

    N+ lmk" .sks l msms" kdh hE" uqyqo hg w;ay ne,S ksid we;s jk

    msms yd W,aldmd; wdh iqkd ;;a;ajhka we;s ug fya;= f'

    oHq;a pqnl ;rx. (electro - magnetic waves)

    c, ;rx.

    ksi, c, nklg .,a leghla uQ g ;rx. we;s jk nj ka wms oksuq'

    fjd c, wxY= lmkh jk Ydjg ,nl j .uka lrk ;Shla ;rx. f'

    fkd.eUqre c, ;rx.

    c, ;rx.hla fjr

  • ksrEmKh

    1'7 rEmh - oHq;a pqnl ;rx.

    Y

    Z

    E

    E

    B

    B B B

    X

    fkd,fha fnod u i|yd h'8

    X,Y,Z tlfklg wNs,n ;,

    B - pqnl lafIa;%h

    E - oHq;a lafIa;%h

    oHq;a pqnl ;rx.j,g O ixLHd; mrdi yd ;rx. wdhdu we;' ta

    wkqj tAjd O .=Kj,ska hqla; f' kj ;dlaIKfoh Wmfhda.S lrf.k

    ksmojk O fuj, Nd;fha oHq;a pqnl ;rx. nyq,j Wmfhda.S lr.kS'

    ffhda yd rEmjdyskS" iQCIu ;rx. Wka" wfOdarla; ;rx. Nd; jk leurd"

    wNHjldY hdkd" ffjoH WmlrK ta i|yd ksoiqka lsysmhls'

    O-X ;rx.h m%pdrKh jk Ydj

    oHq;a pqnl ;rx.j,g fmd ,dlaIKsl .=K iuyrla my; laf'

    ffhda yd rEmjdyskS ;rx.

    fjd oH;q a pq nl ;rx. w;k a Yd,;u ;rx. wdhduh iy;s ;rx. f' fuu ;rx.

    .j= k a , s rEmjdyks S lgh;q = iy cx.u rl:k lgh;q = i|yd fhd .k'S kHz mrdifh a

    ;rx. AM ^i;a dr uQ Pk& ffhd a ;rx. f' MHz mrdifh a ;rx. FM ^ixLHd;

    uQPk& ffhda ;rx. f' rEmjdyskS ldY ;rx. o MHz mrdifha tAjd h'

    iQlaIau ;rx. (micro waves)

    oHq;a pqnl jKdj,sfha .=jka ,s iy rEmjdyskS ;rx. ixLHd; mrdihg jvd

    by< ixLHd;hla we;s ;rx. iQlaIau ;rx. f' fjd ikaksfok yd fvd

    WmlrKj, Nd; f' b;d uE; ld,Sk j fuu iQlaIau ;rx. Nd; jkafka

    Wkaj, h ' tys iQlaIau ;rx. u`.ska wdydrh

    ;=< u ;dmh ksmojk ksid msis j" tfuka u fmdaIl ydksh wvq fkdjk m

    ldhlaIu j wdydr msi.; yels h'

    ! ifm%aIKhg udOHhla wjYH ke;'

    ! tla ia:dkhl isg ;j;a ia:dkhlg Yla;sh ifm%aIKh lrhs'

    ! ;Shla ;rx. f'8 -1

    ! la;fha 3 10 m s f.hlska ir, fh j .uka lrhs'

    ! oHq;a yd pqnl .=K we;'

    ! mrdj;k yd j;k kshuj,g tl`. f'

    ! wdfrdamKhla rys;h'

    iQlaIau ;rx. (microwave ovens)

    O

    (m)

    1'8 rEmh - .= ;rx. wdhdu yd fl ixLHd; mrdij, isg fl ;rx. wdhdu iy je

    ixLHd; mrdi olajd jk oHq;a pqnl ;rx.

  • 9fkd,fha fnod u i|yd h'

    wfOdarla; lsrK (Infrared rays)

    ilQ Ia ua ;rx.j, ixLHd;hg jvd by< ixLHd;hlks a h;q a wfOdra l;a lrs K ;dm

    lrs lj, we; s mO% dk lrs K j.h f' ;dmh ydk s f fuu lrs K mgs f' hul a

    WKiq q f fuu lrs K thg wjfYdIa Kh f' iQ h ;dmfhk ajH r; a f wfOdra l;a lrs K tu jH u`.ks a wjfYdIa Kh lr.k'S wfOdra l;a ixf

    leurdj," ri:a md,lj, yd ffjoH oHdf fuu lrs K mf% hdca khg .k'S

    jksh .uka lrkafka wkajdhdu ;rx. f,i nj o" jksh we;s ug

    lmkhla we;s h hq;= nj o" fuhg by; wms bf.k .;suq'

    jeis iys; kj, wyi .s.=re fok y~ weiSug iaj,am fudfyd;lg

    fmr ,s t

  • fkd,fha fnod u i|yd h'10

    'mejreu 1

    jeis iys; fkl ,s flu yd f.ru we;s lrk j,dl=KGa d

    irdj

    la; fmdmh

    ,s iemhqu

  • 11fkd,fha fnod u i|yd h'

    fodaxldrh'

    uqyqfoa .eUqr uekSug" uqyq n;a jQ kej, iqkanqka fidhd.ekSug " h hg u;aiH

    ?ka fidhd.ekSug" h hg hk iueka hd;%dj,g ke .,amr yd fjk;a ndOl

    u`. yeug" f;,a ks wkdjrKh lr.ekSug fodaxldrh Wmfhda.S lr.efkhs'

    jks ;rx. mrdj;kh

    l%shdldrlu 1'4

    ldfnda ng fyda PVC ng folla fyda imhd

    .kak' tAjd rEmfha lafjk m iudk

    wdk;shlska ;sfnk fia iu;, mDIaGhla u;

    ;nkak' Bg ,nl j ;j;a ;srhla (C)

    ;nkak' A ys jhska lrk w;a Trf,daiqjla

    ;nd Byss nghg lk ;nd th iSre udre lrka

    ijka fokak' tla wjia:djl Trf,daiqf

    la la y~ fydka wefia' fuhg fya;=j A ys

    Trf,daiqfjka ksl=;a jQ y~ re mDIaGfhka mrdj;kh B lrd me uhs'

    .,a mj;hla fyda l.eghla fyda fj;g f.dia Bg ;rula wE;ska isg yQ

    y`vla ke`.+ g" tu y`v ksl=;a iq fudfyd;lg miqj tu y`v kej; wefik

    wdldrh Tn w;al ;sfnkakg mqjk' fuu ixisoah fodaxldrh (echo) f,i

    yekaf' fodaxldrhg fya;=j jrla weiqKq Yoh wE;ska msys ndOlhl .e

    mrdj;kh kej;;a wdmiq wmf.a lk fj; meKSuhs'

    h Yohla wmg weiqKq g th wmf.a lk ;=< ;;amr 1$10 l muKl

    ld,hla / mj;S' tuksid fodaxldrhla we;s ug k uq,a Yoh iy tys

    mrdj;kh w;r ld,h ;;amr 1$10 lg jvd jeh hq;= h'

    -1

    jd;fha jks m%f.h } 330 m s k

    ;;amrhla ^1 s& ;=< jd;h ;=< jksh .uka lrk r } 330 m

    1 $10 s ;=< jd;h ;=< jksh .uka lrk r } 330 1$10 = 33 m

    f wkqj fmfkkafka fodaxldrh weiSug k mrdj;kh jQ jksh wm lrd

    meKsh hq;af;a g 33 l .uklg miqj njhs'

    tu ksid m%Njfha isg mrdj;k mDIaGhg

    ;sh hq;= wju r

    uq,a Yofha ixfokh uelS hdug m%:u tys mrdj;s; Yoh wfma lk

    fj; meKSfuka tlu Yoh lk ;=< > f,djla / ;sfnkakd fia fka'

    fuu ixios a h m;% ks doh ^reverberation& f,i yekfa '

    iuq g mDIGa j,ks a jkhs tla dldrj mrdj;kh jk w;r r mDIGa u.ks a tla dldrj

    mrdj;kh fkdf' tnek aYd,djl ;;a s r ls fuk afodxa ldrh wv qlr .; yel s h'

    ksia lk ixfjk jks ;rx.j, ixLHd; mrdih 20 Hz - 20"000 Hz

    f' 20"000 Hz g jvd by< ixLHd;hla we;s ;rx. ksidg fkd weiqk o

    iqkLhka jeks i;=kag wefia'20"000 Hz ixLHd;hg by< jks ;rx. w;sjks

    ;rx.(ulta sound) f,i yekaf'

    33

    2

    =

    .16 5

    =

    17 m ^wdikakj&

    =

    BA C

    1'10 - rEmh'

    fodaxldrh m%fhdackhg .ekSu

  • fkd,fha fnod u i|yd h'12

    f i|yd k

    WmlrKhla Nd; lrhs' thska w;sjks

    ;rx. ksl=;a l< g tAjd w< jia;=j u;

    m;s; mrdj;k tk ;rx.h wdhlh

    k WmlrKhl iajhxl%Sh j igyka f'

    c,h ;=< jksfha f.h okakd neka

    fodaxldrhg .; jQ ld,h uek .ekSfuka

    kef isg jia;=jjg we;s r fih yels h

    ^rEmh 1'11&'

    m%;sjksudkh (Echosounder)

    jks ,dCIl

    wm wjg mirfhka wefik y~ O h' wyi .=.=rk y~ ier h'

    flu isyska y~ls' ms lgy~ r h' .eyekq lgy~ uD h' ix.S; iajr Wia

    yd my;a h' f ish foa jksfha ,dlaI l .=K ksid we;s f'

    jksfha m%Odk ,dCIl .=K ;=kls'

    1' ;dr;dj (pitch)

    2' yf ier (loudness)

    3' jks .K= h (quality of sound)

    f ,dlaI l .=K .ek wms uid n,uq'

    ;dr;dj

    mejreu 3

    iskudYd,d iy kdgHYd,d ;=< fodaxldrh we;s u je

  • 13fkd,fha fnod u i|yd h'

    jks m%Njhlska ksl=;a jk y~" wE;g h;a u weiSu wvq f' thg fya;=j jks

    ;rx.h .uka lrk r je jk g l%ufhka ;rx.fha ;SjDr;dj wvq u hs' yf

    ier jks ;rx.fha ia;drh u; r|d mj;S' ia;drh je g yf ier o je

    f'

    jks .=Kh

    1'14 rEmh - O jks ;rx. rgd

    iriq,

    jh,kS h

    mhs dfkdja

    yf ier

    fnrhlg fiuka ;gq lrkak' kej; tu jdr .Kk u ;ka ;gq

    lrkak' uq,a y~g jvd fojeks jr y~ ier h' lk fj; jks ;rx. u.ska f.k

    tk Yla;s m%udKh u; yf ier r|d mj;S'

    we we;s ;ka;=jla ;ka fmE g bka ksl=;a jk y~ ier h' ;ka

    fm

  • fkd,fha fnod u i|yd h'14

    ix.;S NdKva

    ksid muKla fkd j i;=ka mjd ix.S;hg we lrk nj Tn okS' we;e glr= e,,a kfa .a kdoh mjd ix.;S hla fuka wmg wefik g th fl;r wdija dockl

    o@ jdokfha lkg ys iajr rgdjla we;s l< yels O NdKav ksmoug

    ksid iu;a we;' tAjd ix.S; NdKav k f'

    1' lmkh jk jdhq l`oka iys;

    2' lmkh jk ;ka;= iys;

    3' lmkh jk mg, iys;

    lmkh jk jdhq l`oka iys; ix.S; NdKav

    "

    '

    ;;a iys; NdKav

    jh,Skh" uekav,Skh" nekafcdaj" is;drh" .sgdrh jeks ix.S; NdKav f i|yd

    ksoiqka f'

    f iEu NdKva hl u ;k= S oejfhka

    ;ekQ fmhla jekakla we;' th jks

    fmaldj ^ sound box & k f' ;;a

    fm

  • 15fkd,fha fnod u i|yd h'

    ix.S; NdKav iqir lsu

    ix.;S NdKva hl a jdokh i|yd ija r kis s m kls ;= a jk wdldrhg tu

    NdKavh ilia lsu 'iqir lsu' (tuning) k f' fuu iqir lsu tla tla

    NdKavh wkqj fjkia f'

    ;;a NdKav iqir lssf tys we;s lj,ska kef`.k iajrfha ,dlaI l fjkia

    lsfuka iqir lrkq ,ef' O iajrj, ;dr;d ix.S;{hskaf.a lkg yqre h' tA

    ksid Tjqyq Y%jK ixfokhg wkqj ix.S; NdKavh iqir lr;s'

    ;;l ;dr;dj

    1' ;f;ys yrialv j.M,h ^>klu&

    2' lmkh jk fldgfiys . ^ iM, .&

    3' wd;;sh hk lreKq u; r|d mj;S'

    ;;l IalNh je k ;dr;dj wvq h' wd;;sh je g ;dr;dj by< h'

    . je g ;dr;dj wvq h' fujeks ;;a NdKavj, we;s ;;a O f,dayj,ska

    ksujd we;' tfuka u tAjdfhys ;;a lsysmhla u fhd we;s w;r tu tla tla

    ;f;ys IalNh tlsfklg fjkia h' lmkh jk mg, iys; NdKav iqir

    lrk whqre Tn l ;sf o@ .no m%foaYj, ux.,H W;aij wdfha ;a wjqre

    ld,fha ;a rnka jhkq Tn l we;' tfuka u ` .dhkd lrkakka l=vd rndkla

    jhk whqre o Tn l we;'

    rndkl we;s mg,h fndfyda g t iuls' jdokhg fmr rndk

    r;a lrkq ,ef' r;a lrk g mg,h he

  • fkd,fha fnod u i|yd h'16

    wNHdi

    1' Tnf.a mirfha isjk p,k idudkH p,k yd lmk f,i

    ,ehsia;= .; lrkak'

    2' my; i|yka m%ldY y k ,l=K o je/ k ,l=K o fhdokak'

    i. ksidg kE u ixLHd;hl Yo ;rx. wefia'

    ii. w;sjks ;rx.j,ska ksid m%fhdack .kS'

    ii. ffhda ;rx.j, oHq;a yd pqnl .=K we;'

    iv. .eUqre uqyqfoa iqkd ;rx.j, ia;drh

    wvq jk w;r fjr