18
© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair បវតិសេងបរបស់ រ ះ ម បនស សកកេណ តៈ េខត ៃពែវង នពគរៈ េ ករ តវបធម៌ៈ បរ បតន់ខស់ ហ វត ងគណេនយ ស័ពៈ 017 4567 26 / 070 8 587 បទព ធន៍បេងនៈ - : បេងនវគ មអងរេ នឯកជន ( េពញ ) ដ ូចៈ នែប តនអនរត ,BMEC

Chapter 01

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�បវត�ិសេង�បរបស់���� �រ�

េ�� ះ �ម ប៊ុន�សមី

�ស�កកំេណតៈ េខត� ៃ�ពែវង

�� ន�ព�គ��រៈ េ�ល វី

កំរតិវប�ធមៈ៌ បរិ�� ប�ត�នខ់�ស់ ហ ិរ�� វត� ុនិងគណេនយ�

ទូ រស័ព�ៈ 017 4567 26 / 070 888 587

បទពេិ�ធនប៍េ�ង�នៈ

២០០៦ - ២០០៨ : បេ�ង�នវគ�ខ�ី េ��មអង��រេ�� រ�� ភ ិ�

ល វ ិទ��� នឯកជន ( �ជ�ន ីភ�ំេពញ ) ដូ ច�ៈ វិទ��� នែប៊

លតុនអន�រ�តិ អង��រ�សុ អី ឺរ ៉ុ ប , BMEC

Page 2: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�បវត�ិសេង�បរបស់���� �រ� (ត)

២០០៨ - ២០០៩ : បេ�ង�នវគ�ជំ�ញឯកេទស ( ១ �� )ំ

េ��មវ ិទ��� ន ន ិងអង��រេ��រ�� ភ ិ�ល ( �ជ�ន ី

ភ�ំេពញ ) ដូ ច�ៈ វ ិទ��� នែប ល៊តនុអន�រ�តិ ,BMEC

២០០៩ - បច� បុ�ន�ៈ បេ�ង�ន�� កប់រិ�� ប�ត េ��ម

វិទ��� ន ន ិង�កលវិទ�ល័ យ ( �ជ �ន ីភ�ំេពញ និង

េខត�) ដូ ច� �កលវ ិទ�ល័ យ�សុ អី ឺរ ៉ុ ប �កលវិទ�

ល័ យេមគ�ងកម� �ុ �កលវ ិទ�ល័ យឯ កេទសកម�ុ�

វិទ��� នពហុ បេច�កេទសេខត�កំពត ...ល។

Page 3: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�បវត�ិសេង�បរបស់���� �រ� (ត)

បទពេិ�ធន៍�រ�រៈ

២០០៦ - ២០០៨ : គណេនយ�ករ�ក�មហ៊ ុនផលិតេ�គ�ង

ឧបេ�គបរេិ�គ ( �ជ�ន ីភ�ំេពញ )

២០០៨ - ២០០៩ : គណេនយ�ករ�ក�មហ៊ ុនេ�គ�ងប��ស់ម៉ូ

តូ ( �ជ�ន ីភ�ំេពញ )

២០០៩ - បច� បុ�ន�ៈ �យករង ទទួលបន� កុ ហ ិរ��វត� ុអង��រ

អភ វិឌ�វស័ិយអប់រ ំ ( �ជ�ន ីភ�ំេពញ ) និង�ស�ជ ិក AA++

Tax Consultant.

២០១១ - បច� បុ�ន�ៈ ��គ�បេច�កេទស គណេនយ� េ�វ ិទ�

�� នពហុ បេច�កេទសភូ�គេខត��ែកវ

Page 4: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

េមេរ�នទ១ី: �របេង��តរដ� និងលិខតិបទ�� ន

១-�របេង��តរដ�

ក/ �របេង�តរដ�

រដ� េកតេឡង��ស័យេល�រួមរស់ េ�យមនុស�

ែដល�នៈ

��

ទំេន�មទំ�ប់

វប�ធម៌ សុជវីធម៌ នងិរបបេសដ�កចិ�ពលរដ�ដូច�� ។

Page 5: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

ក/ �របេង��តរដ�(ត)

រដ��នលក�ណៈពរី�៉ ងគៈឺ

រដ�មនិ�ន់�ននេ��យ�មួយ�នលក�ណៈ

�ន�ប�ពលរដ�រស់េ�

�នទឹកដី

�នរ�� ភ�ិលដឹក�ំ

Page 6: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

រដ��នលក�ណៈពីរ�៉ង(ត)

រដ��នេ�បរបបនេ��យ�ត�វ�នលក�ណៈដូចតេ�ៈ

�ន�ពំែដនស�ីៃនទឹកដី

�នពលរដ�រស់េ��អចៃិ�ន�យ៍

ែបងែចកស�� តទិុក��ប��តិ

�ប�ពលរដ�បង់ពន�ជូនរដ�

�នរច�សម�័ន��គប់�គងរដ�

�នរដ�ធម�នុ�� ច�ប់ នងិបទប�� ត�េិផ�ងៗ

�នេ�បទង់�ត ិស�� �តិ និងេភ�ង�តិ

�នអត�ស�� ណ�តិ និងរ�� ភ�ិលដឹក�ំ

�នធិបេតយ��ពេពញេលញ(�រទទួល�� ល់េ�យអន�រ�តិ)

Page 7: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

ខ/ អំ�ចកំពូលរបស់រដ�

អំ�ចនីតិប�� ត�(ិេចញពីរដ�ស� និង

�ពឹទ�ស�)

អំ�ចនីតិ�បតិបត�ិ (េចញពីរ�� ភ�ិល)

អំ�ចតុ��រ (េចញពីតុ��រឯក�ជ��គប់

�ន់�� ក់)

�� បន�ត�ិំងបីេនះ េធ��រទំ�ក់ទំនង�� �មរ

យៈលិខិតបទ�� នេ�វញិេ�មកគឺពី��បនមួយ

េ��� បនមួយ ព�ីកសួងមួយេ��កសួងមួយ។

Page 8: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

គ/ �បេភទៃនអំ�ចែបងែចក

�គប់រដ�នមីួយៗ េដម�ីបង�ឲ��ន�ព�យ�ស�ល

ក�ុង�រ�គប់�គង នងិអនុវត�ន៍�រ��ន�បសិទ�

�ពេ�ះេគ�ត�វែបងែចកអំ�ច�បៈី

អំ�ចក�� ល

�អំ�ចមួយែដលរ�� ភ�ិល�ន�បគល់ឲ��កសួង

ម�ៃផ�េដម�ី�គប់�គងេល�ប�ពលរដ� នងិម�ន��ីជ�រ

ែដលរស់េ�ក�ងុរដ��ំងមូល។

Page 9: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

គ/ �បេភទៃនអំ�ចែបងែចក(ត)

អំ�ចែបងែចក

�អំ�ចមួយែដលរ�� ភ�ិល�បគល់ឲ��គប់�កសួង

�ំងអស់េលកែលង�កសួងម�ៃផ� សំ�ប់�គប់�គង

�ម�កសួងនមីួយៗរបស់ខ�នួ។

អំ�ច�� ច់មុខ

អំ�ចេនះអនុវត�េ�សហរដ��េមរកិសព�ៃថ� ែត

�បេទសកម��ុេយងមិន�នអនុវត�េទ។

Page 10: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

២. លិខិតបទ�� ន

លខិិតបទ�� ន គ�ឺអត�បទច�ប់ បទប�� លិខិត

�� មែដល�នេចញេ�យ�� បនរដ� ឬ�កសួង�ន

សមត�កចិ�ក�ងុ�រ�គប់�គង នងិទំ�ក់ទំនង�� ក�ងុ

ផល�បេ�ជន៍��រណៈ ឲ��នសន�សិុខ

សុខុ�ល�ពពលរដ� ទំ�ក់ទំនង�រទូត និង

�រ�រ�តិ។

Page 11: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�បេភទលិខិតបទ�� ន

លខិិតបទ�� នែចកេចញ�ប�ីបេភទគៈឺ

លខិិតគតិយុត�ិ

លខិិតរដ��ល

លខិិតឯកជន

េតលខិិតគតិយុត��ិអ�ី?

លខិិតគតិយុត��ិ លខិិតែដលកំណត់�ក�នួច�ប់ �ន

អនុ�ពគតយិុត�ិ�ប់បង�ឲំ�អនុវត�ក�ងុ�រ�គប់�គងសង�ម

�គប់�គងរដ�េល�គប់វសិ័យ�ន នេ��យ េសដ�កិច� វប�

ធម៌.. ល។

Page 12: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�បេភទលិខិតគ�យុត�ិ

លខិិតគតិយុត��ិនពីរ�បេភទគ ឺលខិិត�នលក�ណៈ

�បទប�� នងិលិខិតឯកត�ភូត ។

លខិិត�នលក�ណៈ�បទប�� �នអនុ�ពទូេ�សំ

�ប់បេង�ត និងប�� ត�េិ�ល�រណ៍ ក�ងុ�រអនុវត�ន៍

លខិិតឯកត�ភូត �លខិិតសំ�ប់�រែតង�ំង �រតំ

េឡង�� ក់ �រ�� ស់ប�រូ �រប��ប់ដល់ម�ន� ីម�ន��ីន់

ខ�ស់ ឬវរីៈជន�ន់ខ�ស់��។

Page 13: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

លំ�ប់�� ក់ ៃនលិខិតគ�យុត�ិ

លខិិតគតិយុត� ិេរ�បចំ�ក់ែតងេឡងេ�យែផ�កេលរដ� ធម�នុ��

�េ�ល និង�ន�មលំ�ប់�� ក់ពខី�ស់េ� �បដូចតេ�ៈ

ច�ប់

�ពះ�ជ�កម

�ពះ�ជ�កតិ

អនុ�កតិ�

�ប�ស

េសចក�សីំេរច

��ចរ

ដី�រ.. ។

Page 14: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�� បន�នសមត�កិច�េចញលិខិតគ�យុត�ិ

�ពះម�ក��ត

�ពះ�ជ�កម �ច�ប់�ំង�យ�ែដល�ន�រអនុម័ត

េ�យរដ�ស� នងិ�ត�តពនិិត�េផ��ង�� ត់េ�យ�ពឹទ�ស�ពរួច

មក �នប��នួមក�ជរ�� ភ�ិលេដម�ី េរ�បចំ�ពះ�ជ�ប�ស

ឲ�េ�ប��ស់ច�ប់េនះ។

�ពះ�ជ�កតិ�ៈ �ម�រទូល�� យេស�សុំរបស់�យករដ� ម�ន� ី

�ពះម�ក��ត�ទង់�យ�ពះហស�េល�េល�ពះ�ជ �កតិ�

េដម�ីបេង�ត�� បន ែតង�ំង ឬ�� ស់ប�រូម�ន��ីន់ខ�ស់ ឬវរីៈជន

�ន់ខ�ស់របស់�ត។ិ

Page 15: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�� បននី�ប�� ត�ិ

រដ�ស�ៈ ពិនិត�ពិ�ក� អនុម័តេលេសចក��ី�ង ច�ប់របស់

�ជរ�� ភ�ិល�នេស� និងេសចក�េីស� ច�ប់របស់ស�ជកិ

ស��នេស�េឡង។

�ពឹទ�ស�ៈ ពិនិត�េផ��ង�� ត់េឡងវិញនវូអត�បទច�ប់ ែដលរដ�

ស��នអនុម័តរួចេហយ ។ ក�ុងករណីមិន�ន�រយល់�ពម

េល����មួយេ�ះ�ត�វេផ�រ�តឡប់េ�រដ�ស�ពិនិត�េឡង

វិញ ។ ករណីអង��បជុ�ំពឹទ�ស�ឯក�ពយល់�ពម�ំង�ស�ង

�ត�វប��នួអត�បទច�ប់េ�ះ�តឡប់មក�ជរ��ភិ�លវិញ េដម�ី

េរ�បចំ��ង�ពះ�ជ�កម�ក់�� យ�ពះម�ក��ត�យ�ពះហស�

េល��ប�សឲ�េ�ប��ស់ច�ប់េនះ។

Page 16: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

�� បននី��ប�បត�ិ

�ជរ�� ភ�ិលៈ�នមុខ�ទអីនុវត�ច�ប់ែដលអនុម័ត េ�យរដ�

ស� និង�ពឹទ�ស�។ �ជរ�� ភ�ិល �នសិទ�ិេចញលិខិត

បទ�� នេ��មច�ប់ដូ�ៈ អនុ�កតិ� �ប�ស ��ចរ េសចក�សីំេរច

ក�ុង�របេង�ត និងែតង�ំងក�ងុ�រ�គប់�គង�បេទស�តិ។

�កសួងៈ ចំណុ ះឲ�រ�� ភ�ិល ក�ុង�រ�គប់�គងេ�េល ែផ�កជ�ំញ

និងបេច�កេទស។ រ�� ភ�ិលេផ�រសទិ�ិអំ �ចឲ��កសួងេចញនូវ

�ប�ស ��ចរ េសចក�សីំេរចក�ងុ�របេង�ត ឬែតង�ំង។

��� ធរែដនដៈី គឺសំេ�េល ��� ធរ េខត�/�ក�ង �ស�ក/ខ័ណ� និង

ឃុំ /ស�� ត់ែដល�នសទិ�ិេចញដី� និងេសចក�សីំេរចក�ងុ�របេង�ត

និងែតង�ំងក�ងុែដនសមត�កចិ�របស់ខ�នួ ។

Page 17: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

លិខិតរដ��ល

លខិិតរដ��ល គ�ឺលខិិតមួយេចញេ�យនីតិបុគ�ល

ក�ុង�រទំ�ក់ទំនង ក�ងុ និងេ����បន ឬអង��ពក�ងុ

�រ�គប់�គង នងិដំេណរ�ររដ��លរបស់ខ�នួ។ េហយ

លខិិតរដ��លរួម�នៈ

លខិិតេ�បផ�ូវ�រធម��, ដី�ប��ួន/ដី��ត�វេឆ�យតប,

លខិិតអេ��ញ,រ�យ�រណ៍,កចិ�សន�, លខិិតប��

េបសកកម�, កំណត់េហតុ,លខិិតប�� ប់�រ នងិ េសចក�ជីូន

ដំណ ងឹ.. ល។

Page 18: Chapter 01

© 2002 Prentice Hall Business Publishing Principles of Economics, 6/e Karl Case, Ray Fair

លិខិតឯកជន

លខិិតឯកជន គឺ�លខិិត�� មែដលេគេ�ប��ស់សំ

�ប់កិច��រ �� ល់ខ�នួ រួចសរេសរេ��ន់បុគ�ល ឬ

�� បនែដល�នទំ�ក់ ទំនងនងិខ�ួន។ េហយលខិិត

ឯកជនរួម�នៈ

�ក�សុំបំេរ�រ�រ, �ក�សុំច�ប់ឈប់សំ�ក,�ក�បណ� ងឹ

ទូេ�, លខិិតសួរសុខទុក�, លខិិតជូនពរ, លខិិតចូលរួមមរ

ណៈទុក�, លខិិតសរេសរ, លខិិតអបអរ�ទរ, លខិិតេឆ�យ

តបវិញ, លខិិតជូនពរបុណ�ខួបកំេណត.. ល។