CFRD

Harold de ValkFerdinand Teding van Berkhout

Workshop cfrd 31 oktober 2008

Overleving in verschillende cohorten van patienten met CF, geboren tussen 1950-1994

Overleving met CFin Nederland

Slieker et al, Chest 2005

CF foundation data base 2007

CFRDcystic fibrosis related diabetes

Mediane overleving van CF patienten neemt toe

Hoe vaak komt CFRD bij uw patienten voor?

CFRDfrequentie

• “Oude” literatuur : 20 %

• Toename met de leeftijd

(oudere cohorten > 50 %!!)

CFRDkliniek

Bij welke symptomen dient te worden gedacht aan CFRD?

CFRD kliniek

• Gewichtsverlies

• Toename frequentie lwi

• Onbegrepen daling longfunctie

• Zelden: polyurie, polydipsie

(geen ketoacidosis)

CFRDcomplicaties

• Welke complicaties zijn te verwachten op

termijn?

CFRD complicaties

• Microvasculair: retinopathie, nephropathie

• Macrovasculair: niet bij CF

• Mortaliteit > (bij vrouwen)

CFRDepidemiologie

Epidemiology Study of CF 1998

• 204 CF centra USA

• 8247 adolescenten, volwassenen

• CFRD: insuline of orale antidiabetica

Marshall et al. J Pediatr 2005

CFRDprevalentie

deltaF508

Marshall et al. J Pediatr 2005

CFRDprevalentie

Moran et al, J Pediatr 1998 Minnesota annual OGTT

Cfrd 4

Cfrd 3

IGT

NGT

CFRD

• Longitudinale Deense studie bij 191 non diabetic CF-patienten (2 jr- 40 jr)

• 1989-93: jaarlijks OGTT, HbA1C

• Symptomen CFRD: polyurie, polydipsie, gewichtsverlies.

Lanng S et al. BMJ 1995

CFRDresultaten studie van Lanng et al.

Cohorten:• 2-10 jr: 2 patientjes CFRD met duidelijke

sympt.• 10-19 jr: 7/75 CFRD• > 20 jr: 16/35 CFRD

Prevalentie en incidentie stijgt met de leeftijd!

n= 191

Lanng et al

CFRD Epidemiologie

Analyse van een subgroep

volwassen CF patienten UMCU

CFRD

• UMCU: 148 volwassen CF (excl dltx-cf)

• 54 CF bij ftvb onder controle

• 49 CF jaarcontrole + OGTT

• Leeftijd: gem. 31,5 jr (19-53)

• CFRD: n = 19 (38%)

CFRD & PI

49 CF 20 vrouwen (40,8%)

29 mannen (59,2%)

Gem. Leeftijd

31,5 jr 29,75 jr (21-45) 32,5 jr (19-53)

CFRD

19 (38%) 10 (50%) 9 (31%)

Pancreasinsuff.

42 (86%) 16 (80%) 26 (89,6%)

Glucose tolerantie in CFen leeftijd

0

10

20

30

40

50

60

NGT

IGT

CFRD

19-29 yr 29-39 yr > 40 yr

n 23 n 16 n 10

percent

year

CFRD

Alle patienten met CFRD zijn Pancreasinsufficient.

Glucosetolerantie bij pancreasinsufficientie en leeftijd

0

10

20

30

40

50

60

NGT

IGT

CFRD

percent

19-29 yr n = 20

29-39 yr n = 14

39 yr n = 8PI

Survival met CFRD

Milla et al.Diabetes Care 2005

Med survival man zonder cfrd: 49,5 yrMed survival man met cfrd : 47,4 yrMed surv. vrouw zonder cfrd : 47 yrMed surv. vrouw met cfrd : 30,7 yr

CFRDepidemiologie

Conclusies:

• CFRD: prevalentie + incidentie neemt toe met leeftijd.

• CFRD meestal bij PI

• CFRD meer bij vrouwen, prognose < (?)

• CFRD “symptoomloos”, n-glucose, HbA1C niet sensitief

• Jaarlijks OGTT vanaf 10 jaar.

CFRDpathogenese

CFRD pathogenesehyperglycemicclamp

N-NGT

CF-NGTCF-IGT

Austin et al.J Clin Endocrin Metab 1984

CFRD pathogenese

cfrdcf-ngt

cf-igtYung et al. Diab Med 2002

CFRD pathogenese

• CF NGT, IGT, CFRD toenemende insulinopenie

• Insulineresistentie wisselend aanwezig.