Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MANUAL
Centrum Wsparcia BiznesowegoStudenta i Absolwentadla Akademickich Biur Karier MANUAL
Gdynia, 2018
Spis treści 1. O projekcie: ......................................................................................................................................... 6
2. Siły i środki – czyli czego potrzebujesz na starcie ................................................................................ 8
A. Zasoby ludzkie ............................................................................................................................. 8
B. Zaplecze biurowe ......................................................................................................................... 8
C. Sprzęt i wyposażenie ................................................................................................................... 8
D. Catering ....................................................................................................................................... 8
3. Preselekcja kandydatów - profil predyspozycji i osobowości (opracowanie: mgr Bogumiła
Janczewska) ............................................................................................................................................. 9
4. Warsztaty kreacji i motywacji (opracowanie: dr Radosław Tyślewicz, Akademia Marynarki
Wojennej) .............................................................................................................................................. 12
A. Temat ......................................................................................................................................... 12
B. Cel .............................................................................................................................................. 12
C. Oczekiwane efekty kształcenia .................................................................................................. 12
D. Ramowy program zajęć ............................................................................................................. 13
1. Wstęp do zajęć (0,5h): ........................................................................................................... 13
2. Teoretyczny wstęp do tworzenia projektów (0,5h) .............................................................. 13
3. Pomysł – przykłady dobrych pomysłów wdrożonych w życie jako projekty (1 h)................. 13
4. Projekt – wybór zakresu i zasad realizacji projektu (0,5 h) ................................................... 13
5. Procedury planowania zadania stosowane przez komandosów (0,5 h) ............................... 13
6. Rodzaje projektów w zależności od prowadzonej działalności rynkowej (0,5 h): ................. 13
7. Pozyskiwanie środków na realizację pomysłów na przykładzie konkursów celowych dla Rad
Dzielnic w Gdyni (5h): ............................................................................................................... 13
8. Zakończenie ćwiczenia (pracy w grupach) i przedstawienie wyników pracy (0,5 h)............. 14
E. Opis metody .............................................................................................................................. 14
F. Literatura ................................................................................................................................... 14
G. Pomoce i materiały .................................................................................................................... 14
5. Warsztaty Design Thinking (Opracowanie: mgr Joanna Kowalewska, Politechnika Gdańska) ......... 15
A. Spotkanie pierwsze .................................................................................................................... 15
1. Uwagi wstępne ...................................................................................................................... 15
2. Cele ogólne ............................................................................................................................ 15
3. Cele szczegółowe ................................................................................................................... 15
4. Metody i sposoby realizacji celów ......................................................................................... 15
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć ................................................................................. 16
6. Przebieg zajęć ........................................................................................................................ 16
7. Wstęp do Design Thinking ..................................................................................................... 17
8. Wprowadzenie do wyzwania projektowego ......................................................................... 17
9. Budowanie Zespołów – integracja ........................................................................................ 18
10. Wstęp do Empatii .............................................................................................................. 18
11. Mapa interesariuszy .......................................................................................................... 19
12. Persony hipotetyczne ........................................................................................................ 19
13. Mapa Empatii – wprowadzenie ......................................................................................... 19
14. Kwestionariusze – wprowadzenie i tworzenie .................................................................. 20
15. Zadanie domowe ............................................................................................................... 20
B. Spotkanie drugie ........................................................................................................................ 21
1. Uwagi wstępne ...................................................................................................................... 21
2. Cele ogólne ............................................................................................................................ 21
3. Cele szczegółowe ................................................................................................................... 21
4. Metody i sposoby realizacji celów ......................................................................................... 21
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć ................................................................................. 22
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć ............................................................................. 22
7. Przebieg zajęć ........................................................................................................................ 22
8. Wstęp do definiowania ......................................................................................................... 24
C. Spotkanie trzecie ........................................................................................................................... 25
1. Uwagi wstępne .......................................................................................................................... 25
2. Cele ogólne ................................................................................................................................ 25
3. Metody i sposoby realizacji celów ............................................................................................. 25
4. Wskazówki dla prowadzącego ................................................................................................... 25
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć ..................................................................................... 26
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć ................................................................................. 26
7. Przebieg zajęć ............................................................................................................................ 26
1. Wstęp do ideacji .................................................................................................................... 26
2. CO TO JEST? ........................................................................................................................... 26
3. DLACZEGO warto? ................................................................................................................. 26
4. JAK to przeprowadzić?........................................................................................................... 26
5. Zasady pracy na tym etapie: .................................................................................................. 27
6. Rozgrzewka twórcza .............................................................................................................. 27
7. Ideacja ................................................................................................................................... 27
8. Technika superpozycji: .......................................................................................................... 28
9. Odwrócona Burza Mózgów: .................................................................................................. 28
10. Superbohaterowie: ............................................................................................................ 28
D. Spotkanie czwarte ..................................................................................................................... 29
1. Uwagi wstępne ...................................................................................................................... 29
2. Cele ogólne ............................................................................................................................ 29
3. Cele szczegółowe ................................................................................................................... 29
4. Metody i sposoby realizacji celów ......................................................................................... 29
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć ................................................................................. 30
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć ............................................................................. 30
7. Przebieg zajęć ........................................................................................................................ 30
8. Selekcja rozwiązań ................................................................................................................. 31
9. Twórcza rozgrzewka .............................................................................................................. 31
10. Prototypowanie ................................................................................................................. 31
11. Wstęp do Testowania ........................................................................................................ 32
12. Testowanie ........................................................................................................................ 32
13. Prototypowanie ................................................................................................................. 32
14. Testowanie ........................................................................................................................ 32
15. Wybór rozwiązania ............................................................................................................ 32
E. Spotkanie piąte .............................................................................................................................. 33
1. Uwagi wstępne .......................................................................................................................... 33
2. Cele ogólne ................................................................................................................................ 33
3. Cele szczegółowe ....................................................................................................................... 33
4. Metody i sposoby realizacji celów ............................................................................................. 33
5. Wskazówki dla prowadzącego ................................................................................................... 33
6. Materiały potrzebne do realizacji zajęć ..................................................................................... 34
7. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć ................................................................................. 34
8. Przebieg zajęć ............................................................................................................................ 34
• Przypomnienie kolejnych etapów procesu Design Thinking ................................................. 34
• Wstęp do narzędzi projektowania/udoskonalania biznesu/usługi ....................................... 34
• Zadania aktywizujące ............................................................................................................ 34
• Value Proposition Canvas ...................................................................................................... 35
• Prezentacja projektów grupowych ........................................................................................ 35
• Podsumowanie cyklu warsztatów ......................................................................................... 35
H. Mentoring biznesowy .................................................................................................................... 36
1. Mentoring branżowy ................................................................................................................. 36
2. Opinie uczestników ................................................................................................................... 37
3. Opis podmiotów ........................................................................................................................ 38
4. Załączniki ................................................................................................................................... 39
1. O projekcie:
Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta to nowoczesny produkt dla akademickich biur
karier chcących poszerzyć swoją ofertę szkoleń dla studentów i absolwentów. CWBSA powstało jako
efekt innowacji społecznej zorganizowanej w ramach współpracy 3 podmiotów: Biura Projektów
Europejskich, Fundacji Wspierania Inicjatyw Rozwoju Lokalnego i Akademickiego Biura Karier
Akademii Marynarki Wojennej przy współfinansowaniu ze środków EFS w ramach programu
grantowego Akcja Inkubacja.
Projekt polegał na utworzeniu w ramach ABK punktu wsparcia dla studentów i absolwentów służącego
pomocą w rozpoczęciu działalności gospodarczej ale w odróżnieniu do często spotykanych na rynku
szkoleń dotyczących zagadnień czysto technicznych związanych z rejestracją działalności, ideą projektu
jest skoncentrowanie się na szkoleniu warsztatowym, doradztwie i mentoringu w zakresie „pomysłu
na własny biznes” i co się z tym wiąże przechodzenia od fazy idei przez określenie celu do realizacji
własnego pomysłu na zasadzie projektu.
Każdy uczestnik otrzymuje pakiet wsparcia wspierający proces zakładania własnej działalności
gospodarczej od pomysłu na własny biznes poprzez etap zakładania działalności gospodarczej, po okres
początkowej działalności mikro przedsiębiorstwa.
Uczestnik przechodzi szkolenie z myślenia biznesowo - projektowego metodą Design Thinking, nauczy
się realizacji i zarządzania projektem z wykorzystaniem metodologii stosowanej w formacjach wojsk
specjalnych, otrzyma obsługę logistyczną w zakresie zakładania firmy, a przede wszystkim zostanie
objęty wsparciem mentora (doświadczonego przedsiębiorcy), który będzie służył radą i wprowadzi go
w arkana poruszania się po realiach rynkowych danej branży (wybranej przez każdego z uczestników).
CWBSA składa się z 5 etapów, których pełna realizacja pozwala na zbudowanie kompetencji
potrzebnych do założenia i skutecznego utrzymania działalności gospodarczej we współczesnych
realiach rynkowych.
1. Preselekcja kandydatów- profil predyspozycji i osobowości
2. Warsztaty kreacji i motywacji – 2 dni
3. Warsztaty Design Thinking - 5 dni
4. Mentoring biznesowy
5. Mentoring branżowy
Efektem projektu w postaci produktu dla Akademickich Biur Karier są gotowe narzędzia i programy
zajęć do samodzielnej realizacji w postaci:
1. Platforma – elearningowa służąca pracownikom ABK jako narzędzie do samodzielnego przygotowania przygotowani studentów do prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
2. Instrukcja obsługi realizacji CSBSA wraz z programami zajęć oraz opisem wniosków z realizacji edycji pilotażowej
3. Seria 7 filmów ilustrujących sposób realizacji poszczególnych warsztatów
4. Strona internetowa zawierająca na bieżąco aktualizowane informacje o szkoleniu http://www.bpe.biz.pl/ai/category/multimedia/
Poniższy manual zawiera w sobie opisz wszystkich etapów realizacji szkolenia wraz z instruktarzowym
materiałem filmowym oraz wnioskami z przeprowadzonego pilotażu. Każdy ze zrealizowanych etapów
poza opisem, sylabusem, przykładowymi materiałami dydaktycznymi zawiera również autorskie
prezentacje i pomoce warsztatowe wykorzystywane podczas szkoleń. Na końcu każdego etapu
znajduje się link do krótkiego filmu obrazującego dane zajęcia w celu lepszej wizualizacji ich organizacji.
Życzymy pełnego sukcesów korzystania z opracowanego przez nas produktu szkoleniowego.
2. Siły i środki – czyli czego potrzebujesz na starcie
Elementami niezbędnymi do uruchomienia i realizacji warsztatów są odpowiednie zasoby ludzkie
i materialne. Produkt dedykowany jest dla akademickich biur karier, dlatego punktem wyjścia jest
pewien minimalny zasób kadry, infrastruktury i wyposażenia. Do efektywnego przeprowadzenia
warsztatów potrzebujecie:
A. Zasoby ludzkie W części zadania mogą wykonać etatowi pracownicy biura, będą to: opracowanie informacji
o szkoleniu, promocja i prowadzenie rekrutacji uczestników, prowadzenie ewidencji, planowanie
zajęć i opracowanie kalendarza warsztatów, sprawozdawczość, itp.
Drugą grupą niezbędnych osób są trenerzy z zakresu Design Thinking oraz kreacji i motywacji,
najlepiej praktycy z rynku komercyjnego, osoby ze środowiska zewnętrznego z sukcesami
zawodowymi
i jednocześnie łatwością komunikowania się obecnym pokoleniem młodych ludzi. W naszym
przypadku były to osoby zatrudniane na umowę zlecenie.
W celu poprawnego doboru uczestników warsztatów jak i osiągnięcia głównego ich celu –
uruchomienia przez uczestników działalności gospodarczej utrzymującej się na rynku, bardzo
ważnym elementem na samym początku jak i w końcowej fazie jest wykorzystanie
kwalifikowanego doradcy zawodowego oraz psychologa pracy.
Nie mniej ważnym dla całości projektu jest nawiązanie współpracy z mentorami branżowymi
i biznesowymi (dobranymi do obszarów wskazanych przez uczestników podczas realizacji
warsztatów).
Łącznie do realizacji całego przedsięwzięcia dla 2 grup o łącznej liczbie 20 uczestników zespół
etatowych i nie etatowych pracowników składał się z: obsługa biurowa – 1 os., doradca zawodowy
– 1 os., psycholog – 1 os., trenerzy – 2 os., mentorzy – 5 os.
B. Zaplecze biurowe Całość przedsięwzięć wymagało wykorzystania w okresie 3 tygodni 3 pomieszczeń: biura ABK, Sali
indywidualnych konsultacji z doradcą zawodowym i psychologiem, małej sali wykładowej
(warsztatowej) dla grupy 10-12 os.
C. Sprzęt i wyposażenie Na potrzeby zajęć i administrowania projektem potrzebowaliśmy następującego sprzętu:
komputer – 1 szt., Tablica typu White Board z 20 arkuszami papieru – 1 szt., rzutnik multimedialny
– 1 szt., głośniki do komputera – 1 kpl., taśma klejąca, klej, spinacze, flamastry i kolorowe kartki
i nożyczki – 1 kpl.,
D. Catering Standardem mile widzianym jest zapewnienie uczestnikom posiłku (obiad) przed każdymi
zajęciami warsztatowymi.
3. Preselekcja kandydatów - profil predyspozycji i osobowości
(opracowanie: mgr Bogumiła Janczewska)
Określenie profilu predyspozycji i osobowości ma na celu taki dobór uczestników warsztatów
aby zapewnić osiągnięcie głównego celu projektu – uruchomienia przez uczestników działalności
gospodarczej utrzymującej się na rynku.
Wyłonienie kandydatów realizowane jest dwustopniowo.
W pierwszej kolejności trzydziestu kandydatów wykorzystuje narzędzie on-line dostosowane do osób
młodych stojących przed wyborem drogi zawodowej. Każda z osób otrzymuje adres strony
internetowej na której dostępny jest formularz „samobadania”. Samodzielnie wypełnienia ankietę.
Wynik dostępny jest kandydatowi oraz doradcy zawodowemu.
Link do podstrony z formularzem:
http://www.bpe.biz.pl/ai/kwestionariusz-kompetencji/
Kolejny etap to diagnoza uczestników przez doradcę zawodowego. Godzinne spotkanie z doradcą
zawodowym, który na podstawie wyników testu oraz wywiadu doradczego dokonuje identyfikacji
pożądanych postaw przedsiębiorczych. Ważne jest aby osoba badana miała możliwość
przeanalizowania badania wspólnie z doradcą zawodowym, który dokona analizy i syntezy nasilenia
cech. Efektem współpracy jest wykonany przez doradcę opis wyników testów oraz wyłonienie 20 osób,
których udział najlepiej gwarantuje osiągnięcie głównego celu projektu.
Opis arkusza preselekcji Uczestników projektu
Młody człowiek stojący na rozdrożu wyboru ścieżki zawodowej zmierzy się z dylematem, która
z możliwości jest dla niego najlepsza. Obrana droga kariery powinna nie tylko zaspokajać oczekiwania
finansowe, ale również dawać satysfakcję, poczucie samorealizacji i przebiegać w możliwie jak najmniej
stresującej atmosferze.
Ważnym aspektem staje się więc określenie własnych kompetencji. Kompetencje osobiste zapewniają
sprawne zarządzanie własną osobą. Umiejętne ich określenie istotne jest zarówno ze względu na
potencjał jaki posiada dana jednostka jak i deficyt, który może stać się barierą w drodze do sukcesu.
Rzetelne zdiagnozowanie pozwala na aktywną pracę nad nimi, co z kolei prowadzi do ich uzupełnienia
a rozwijanie kluczowych kompetencji miękkich może kompensować deficyty w innych wymiarach.
Sprawne zarządzanie nimi pozwoli na jak najlepsze wykorzystanie potencjału osobowościowego.
Wykorzystanie kompetencji jednego typu może być kluczem do pozytywnego odróżnienia się od
innych.
Określenie własnych atutów i słabości sprzyja samoocenie. Osoby o chwiejnej samoocenie zwykle nie
są dobrymi liderami czy szefami firm, ponieważ zróżnicowany poziom samooceny paraliżuje ich
decyzyjność i dążenie do wyznaczonych celów. Stabilny poziom samooceny wspomaga
ukierunkowanie działań, zdolności do zarządzania pracą zespołu, a także podejmowanie ryzyka –
włączając w to podjęcie działalności gospodarczej.
Podejmując działalność gospodarczą należy bezsprzecznie dokonać bilansu kompetencji. Wskazać
obszary które należy poprawić oraz słabości, których przezwyciężenie jest niemożliwe, a związane
z nimi działania będzie trzeba oddelegować na inne osoby. Kierowanie firmą wiąże się z sytuacją w
której niemal codziennie pojawiają się wyzwania, zadania i okoliczności, których nie da się do końca
zaplanować. Warto zatem właściwie ocenić możliwości powodzenia, czy zadania są adekwatnie do
posiadanych umiejętności, kompetencji i cech. Dalej warto zastanowić się jakie cechy charakteru są
szczególnie istotne pod względem przedsiębiorczości.
Dzięki coraz szerzej upowszechnianemu doradztwu zawodowemu każdy kto przeszedł badania
kompetencyjne jest w stanie orientacyjnie odpowiedzieć sobie napytanie, czy nadaje się do
prowadzenia własnego przedsiębiorstwa. W sytuacji, której diagnozowano w testach cechy takie jak
uległość, konformizm, introwertyczność, motywacja nastawiona na grupę, osoba powinna szukać
raczej zatrudnienia w innej firmie, niż inwestować we własną działalność. W przypadku, gdy testy
wykazały wysoki poziom miękkich kompetencji w zakresie przywództwa, zadaniowego nastawienia,
umiejętność pracy w grupie, asertywności i efektywną pracę pod presją czasu mamy cechy
psychospołeczne niezwykle istotne w przypadku rozpoczęcia własnej działalności. Do cech, które
według znanych teorii powinien odznaczać się przedsiębiorca zaliczyć ponadto należy potrzeby.
Cechy ułatwiające Kryteria ogólne Cechy utrudniające
Tendencja do dominowania, skłonność do posiadania, dążenie do własności i autonomii, orientacja na osiągnięcia
Potrzeby psychiczne Liczenie na opiekę i oparcie innych, uległość, odrzucenie i izolacja
Tendencja do dominowania, dążenie do własności i autonomii, tendencja do powiększania stanu posiadania, orientacja na osiągnięcia i sukces
Motywacje Różnego rodzaju lęki, chęć utrzymania tego, co się posiada, a nie chęć pomnażania
Zdecydowanie, konsekwencja, decyzje adekwatne do sytuacji
Decyzje Trudności w podejmowaniu decyzji, chwiejność, „Wyuczona bezradność”
Traktowanie sytuacji ryzykownych, jako wyzwanie, szansę na sukces, podejmowanie decyzji obciążonych ryzykiem
Ryzyko Unikanie sytuacji i decyzji obciążonych ryzykiem
Odporność psychiczna, wysoki próg stresu i frustracji, umiejętność działania w sytuacjach trudnych
Sukces i niepowodzenie Brak odporności psychicznej, niski próg stresu i frustracji
Postawa pioniera, zdolności twórcze, intuicja
Innowacyjność i twórczość Postawa zachowawcza, konformizm, brak zdolności twórczych
Ekstrawersja, zdolności przywódcze, twórcze kierowanie, zaufanie u ludzi, umiejętność negocjacji i mobilizowania innych
Współpraca Introwersja, trudności w kontaktach i współpracy z innymi, brak zdolności przywódczych
Optymizm i aktywność, znajomość siebie
Bariery Lęki i obawy, lenistwo, pesymizm
Sangwinik, Duża energia i zrównoważenie
Temperament Melancholia
Cechy przedsiębiorcy. Piecuch T. (2013), Przedsiębiorczość. Podstawy teoretyczne, C.H. Beck, Warszawa
Podobnie jak cechy osobowości, potrzeby stanowią jeden z podstawowych czynników
determinujących zachowanie człowieka. To w nich upatruje się źródła natężenia i kierunku działania.
W przeciwieństwie do cech, potrzeby są zwykle rzadziej diagnozowane przez doradców zawodowych
stąd przypuszczenie, że uczestnik projektu nie był raczej badany pod tym kątem. Co za tym idzie
posiadając wstępną diagnozę zawodową w postaci określonych kompetencji osobowościowych
badanie pod kątem potrzeb da szerokie spektrum do analizy kandydata pod kątem motywacji.
Jedną z bardziej klarownych i dobrze zweryfikowanych naukowo teorii jest koncepcja Davida
McClellana. Ponadto, na podstawie wielu badań, teoria ta znalazła swoje zastosowanie i uzasadnienie
w zakresie zawodowego funkcjonowania człowieka.
McClelland wyodrębnił trzy podstawowe potrzeby człowieka: osiągnięć, przynależności i władzy.
W następstwie rozwoju i rozbudowy do teorii włączona została potrzeba autonomii, jako pragnienie
takiej pracy która daje pracownikowi kontrolę nad jego zadaniami. W efekcie powstała technika
mierząca cztery podstawowe potrzeby zaczerpnięte z teorii potrzeb: potrzebę osiągnięć, afiliacji,
autonomii oraz dominacji. Technika ta była w kolejnych latach badana i rozwijana oraz adaptowana na
polskie warunki.
Prezentowane narzędzie na niej oparte zostało dostosowane do osób młodych stojących przed
wyborem drogi zawodowej. Koncentruje się na mocnych stronach osoby badanej, jej potrzebach
i motywacjach związanych z pełnieniem ról zawodowych.
Samodzielne wypełnieni ankiety dostarczy badanemu wiedzy o jego atrybutach. Przyczyni się do
lepszego samopoznania i podniesienia samoświadomości. W ręku doradcy zawodowego jest pomocne
w identyfikacji pożądanych postaw przedsiębiorczych jak: tendencja do dominowania, dążenie do
autonomii, orientacja na osiągnięcia, umiarkowana potrzeba afiliacji. Wskazane jest aby po
samodzielnym wypełnieniu kwestionariusza i zapoznaniu się z wynikiem, osoba badana miała
możliwość przeanalizowania badania wspólnie z doradcą zawodowych, który dokona analizy i syntezy
nasilenia cech. Dokona identyfikacji z rolami zawodowymi zaspakajającymi owe potrzeby, pozwoli na
pokierowanie kandydata w stronę środowiska zawodowego wyrażającego zapotrzebowanie na
określony rodzaj motywacji.
4. Warsztaty kreacji i motywacji (opracowanie: dr Radosław
Tyślewicz, Akademia Marynarki Wojennej)
Warsztaty realizowane w wymiarze 10 godzin łącznie, podzielonych na dwa spotkania 5 godzin
lekcyjnych każde.
A. Temat Od pomysłu do projektu – sztuka materializowania myśli w przedsięwzięcia organizacyjne
z wykorzystaniem skutecznego planowania komandosów
B. Cel Celem szkolenia jest rozwój umiejętności generowania własnych pomysłów na przyszłe projekty,
sztucznego ich inicjowania i planowania w czasie oraz przekładanie ich na projekty realizowane
według najbardziej efektywnych metod stosowanych w oddziałach specjalnych.
C. Oczekiwane efekty kształcenia 1. Rozwój i pobudzenie kreatywności
2. Zwiększenie wiedzy w zakresie formułowania i operacjonalizacji celów i zakładanych efektów
realizacji planowanych przedsięwzięć
3. Zwiększenie umiejętności przedsiębiorczości.
4. Rozwój umiejętności współpracy w mieszanych zespołach
5. Zbudowanie świadomości znaczenia doboru stylu kierowania ludźmi w zależności od rodzaju
prowadzonej działalności.
6. Rozwój umiejętności związanych z komunikacją zadaniową.
7. Zwiększenie świadomości potrzeby wykorzystywania i wdrażania standardowych procedur
działania podczas realizacji projektu.
D. Ramowy program zajęć
1. Wstęp do zajęć (0,5h): Przedstawienie się prowadzącego zajęcia oraz uczestników szkolenia. Zapoznanie z celem
zajęć, zasadami uczestnictwa oraz organizacji poszczególnych części zajęć.
2. Teoretyczny wstęp do tworzenia projektów (0,5h) Różnice pomiędzy pomysłem a projektem – wnioski wypracowuje grupa w formie dyskusji
moderowanej
3. Pomysł – przykłady dobrych pomysłów wdrożonych w życie jako projekty (1 h) zobrazowanie ludzkiej kreatywności na przykładzie 2 pomysłów przełożonych na projekty,
które następnie przekształciły się w wydarzenia cykliczne. Pokaz 2 filmów dot.
projektów mieszkańców miasta Gdynia połączone z omówieniem i dyskusją.
4. Projekt – wybór zakresu i zasad realizacji projektu (0,5 h) przedstawienie 4 konkursów z różnych obszarów życia społecznego celem wyboru przed
grupy ćwiczeniowe jako puntu wyjścia do wygenerowania pomysłu na projekt.
5. Procedury planowania zadania stosowane przez komandosów (0,5 h) • Zapoznanie uczestników szkolenia z pierwowzorem metodyk zarządzania
projektami na przykładzie taktycznych procedur dowodzenia sekcji wojsk
specjalnych NATO:
• Przyjęcie rozkazu bojowego
• Postawienie wstępnego rozkazu bojowego
• Tworzenie wstępnego planu działania
• Inicjowanie przegrupowania zespołu
• Realizacja rozpoznania/gromadzenie informacji rozpoznawczej
• Uzupełnienie planu działania/Przygotowanie koncepcji operacji
• Wydanie/postawienie rozkazu bojowego
• Nadzór i doskonalenie
6. Rodzaje projektów w zależności od prowadzonej działalności rynkowej (0,5 h): Działalność rynkowa mikro firm oraz NGO’s
7. Pozyskiwanie środków na realizację pomysłów na przykładzie konkursów celowych
dla Rad Dzielnic w Gdyni (5h): Przygotowanie wniosku grantowego na jeden z wybranych z pośród 4 konkursów (Gdynia
po godzinach, Piękna Dzielnica, Bezpieczna Dzielnica i Kultura w Dzielnicy) - praca w
zespołach
8. Zakończenie ćwiczenia (pracy w grupach) i przedstawienie wyników pracy (0,5 h) • Omówienie i ocena przygotowanego wniosku konkursowego
• Podsumowanie i zakończenie szkolenia (1h)
• Omówienie głównych zagadnień z odniesieniem się do opracowanych w grupach
wniosków konkursowych na pozyskanie środków w ramach wybranego przez
grupę konkursu zielnicowego. Wskazanie silnych stron metod wykorzystywanych
przez komandosów i wyjaśnienie różnic w wykorzystywanej terminologii.
E. Opis metody Zespół uczestników zostaje podzielony na podgrupy które w nawiązaniu do przedstawionych
w pierwszej części zajęć treści mają za zadanie wygenerować pomysł klasyfikujący się na
finansowanie z gminy w określonym obszarze społecznym. Podgrupy samodzielnie planują sposób
realizacji wcześniej sprecyzowanego pomysłu w postaci projektu a następnie dostosowują jego
realizację do zasad konkursu grantowego z zastosowaniem metodyki planowania realizacji zadania
stosowanego w operacjach wojsk specjalnych (zrozumienie zadania, opracowanie wstępnego
planu realizacji zadania, podział zadań po między członków zespołu, defragmentacja zadania
całościowego na części, przyporządkowanie realizacji poszczególnych części (etapów) w czasie,
opracowanie harmonogramu realizacji zadania (celu), ocena wykonania zadania). W końcowym
efekcie powstaje gotowy wniosek konkursowy. Podsumowaniem zajęć jest ocena wniosku.
F. Literatura Daniel Goleman, Richard Boyatzis, Annie McKee, Naturalne przywództwo. Jacek Santorski -
Wydawnictwa Biznesowe, 2002,
San Tzu, Sztuka Wojny, Helion, 2000,
Mariusz Kapusta, Zarządzanie projektem krok po kroku, Samo Sedno, 2016
Guy Kawasaki, Sztuka rozpoczynania 2.0 – przygotuj się ….. i zaczynaj, 2017
Richard Koch, Menadżer 80/20 – pracuj mniej, osiągaj więcej, mt bizness, 2017
Robert T. Kiyosaki, Biznes XXI wieku, Rich & Dad, 2017
Diana Kander, Start UP – postaw wszystko na jedną firmę, studio Emka, 2017
G. Pomoce i materiały Regulaminy konkursów dla rad dzielnic w Gdyni: Piękna Dzielnica, Gdynia po godzinach,
Bezpieczeństwo w dzielnicy, Kulturalna Gdynia,
Prezentacja Power Point
Film nr 1. dot. realizacji projektu „Rogatywka – powrót narodowej czapki Polaków”
https://www.youtube.com/watch?v=4m6b3lmJUvo
Film nr 2. dot. realizacji wycieczki rowerowej rady dzielnicy Cisowa
https://vimeo.com/44678003
Zestaw czapek/demonstratorów konkursu „Rogatywka – powrót narodowej czapki Polaków”
(opcjonalnie)
Film z relacją z zajęć warsztatowych:
https://youtu.be/QszPjnII35Y
https://youtu.be/C_Sg1G1O0IQ
5. Warsztaty Design Thinking (Opracowanie: mgr Joanna
Kowalewska, Politechnika Gdańska)
A. Spotkanie pierwsze Scenariusze zajęć z metodyki Design Thinking prowadzonych dla Akademickich Biur Karier
w ramach „Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta” stworzone i testowane
w ramach projektu grantowego „Akcja Inkubacja”.
1. Uwagi wstępne Scenariusze zajęć nie powinny być dostępne dla uczestników przed udziałem w zajęciach.
Nieodzownym elementem zajęć z metodyki Design Thinking są ćwiczenia integracyjne
i rozbudzające kreatywność, dla których powodzenia istotny jest element zaskoczenia.
2. Cele ogólne
poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu myślenia projektowego
zbudowanie zespołów projektowych
3. Cele szczegółowe
przekazanie informacji na temat metodyki Design Thinking i jej etapów
rozpoczęcie pracy nad etapem Empatii
zapoznanie uczestników
integracja całej grupy
integracja w ramach każdego z zespołów projektowych
4. Metody i sposoby realizacji celów
prezentacja zawierająca podstawowe hasła tłumaczące główne założenia metodyki
Design Thinking uzupełniona przez wiedzę osoby prowadzącej zajęcia przeplatana
zadaniami aktywizującymi
wprowadzenie konkretnych narzędzi projektowych takich jak mapa interesariuszy,
persony, mapa empatii i kwestionariusze wraz ze szczegółowymi instrukcjami do ich
wykonania w grupach podczas zajęć oraz w ramach pracy domowej
przeprowadzenia ćwiczeń zapoznawczych oraz rozdanie / wypełnienie / zebranie /
analiza ankiet
przeprowadzenie ćwiczeń integracyjnych z elementami rywalizacji
Wskazówki dla prowadzącego
staraj się aby atmosfera podczas warsztatów była jak najbardziej swobodna – sprzyja
to pracy twórczej
wcześniej przygotuj zestawy materiałów do realizacji poszczególnych zadań –
integracyjnych jak i kolejnych elementów procesu DT
swoją prezentację przeplataj zadaniami aktywizującymi – większość uczestników
będzie zapamiętywać i zrozumie poszczególne zagadnienia jeśli będą mieli możliwość
działania
jedne zajęcia przewidziane są na 5 godzin, pilnuj aby co mniej-więcej półtorej godziny
odbyła się przerwa trwająca 10-15 minut – pozwoli to uczestnikom na powrót do pracy
ze „świeżym spojrzeniem”, przerwy (szczególnie cateringowe) są też możliwością na
zapoznanie się uczestników
nie rezygnuj z wprowadzania ćwiczeń aktywizujący i integracyjnych nawet jeśli wydają
się być infantylne – ich realizacja w dużym stopniu wpływa na zaangażowanie
uczestników, przyjazną atmosferę na zajęciach i przede wszystkim na kreatywność
przy realizacji zadań
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć
duże arkusza papieru – przynajmniej 4 na każdy zespół projektowy
markery w różnych kolorach – przynajmniej po 2 różne na zespół
mazaki
kolorowe karteczki samoprzylepne w różnych kolorach
kartki A4
długopisy
masa mocująca
tabliczka czekolady – bądź inna nagroda do zwycięskiego zespołu
materiały do zadania spontanicznego – przykładowy zestaw dla każdego zespołu: 3
kubeczki plastikowe, 8 słomek do napoi, 10 wykałaczek, 5 spinaczy do papieru, 3 gumki
recepturki, rolka plasteliny, kartka A4, kawałek taśmy samoprzylepnej długości 15 cm,
papierowy talerzyk.
Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć
Zajęcia powinny być prowadzone w „elastycznej” przestrzeni dostosowanej do ilości
uczestników warsztatów. Sala nie powinna być ani za duża ani za mała. Musi być
możliwość swobodnego poruszania się po sali podczas ćwiczeń integracyjnych
i aktywizujących, możliwość ustawienia kręgu z krzeseł dla wszystkich uczestników
jednocześnie ale także stołów w ilości odpowiadającej ilości grup projektowych oraz
miejsce do ekspozycji materiałów stworzonych przez zespoły na dużych arkuszach
papieru. Niezbędnym wyposażeniem sali jest rzutnik multimedialny.
6. Przebieg zajęć
Zapoznanie uczestników
Dla prawidłowego przebiegu całości warsztatów istotna jest przyjazna atmosfera i możliwe
skrócenie dystansu uczestników do prowadzącego zajęcia, który w tym wypadku ma być
trenerem/moderatorem procesu, a nie wykładowcą. A dodatkowo biorąc pod uwagę fakt
iż zajęcia są nastawione na rozwijanie kreatywności uczestników - dobrze jest etap
zapoznawania się przeprowadzić w formie ćwiczenia/zabawy.
Propozycja ćwiczenia: Jestem Wojtek: Walnięty, Wysoki, Wesoły (Lewandowska-Walter,
A., Radziwiłowicz, W., & Srokowski, Ł. (2015). Więcej niż Książeczka Trenera. Gdańsk:
Odyssey of the Mind Polska.)
Uczestnicy siedzą w kręgu. Każdy przedstawia się, podając najpierw imię, a następnie trzy
przymiotniki opisujące go, rozpoczynające się na pierwszą literę imienia, np. „Jestem
Wojtek – walnięty, wysoki, wesoły”. W razie imion zaczynających się od głosek „Sz” bądź
„Cz” można także przymiotniki zaczynać od tej głoski. Rozpoczyna trener aby ośmielić
grupę.
Kiedy wypowiedzą się wszyscy, jest chwila czasu, podczas której wszyscy wstają i mają za
zadania przywitać z każdy uczestnikiem zajęć podając rękę i przedstawiając się imieniem
oraz podanymi wcześniej określeniami.
7. Wstęp do Design Thinking Wprowadzenie do metodyki Design Thinking powinno zawierać rozwinięcie następujących
zagadnień:
wyjaśnienie nazwy składającej się z połączenia dwóch słów – design (oryginalny
wygląd) i thinking (praktyczne rozwiązania) [w tym miejscu można przeprowadzić
pracę w grupach /grupy dobrane przypadkowo w drodze losowania lub odliczania/ –
każda grupa pracuje na dużym arkuszu papieru – w centrum arkusza zapisuje hasło
DESIGN lub THINKING, a później dookoła każdy zapisuje swoje z tym słowem
skojarzenia, 4 minuty na wykonanie zadania, po tym czasie grupy odczytują na forum
rezultat swojej pracy];
głębokie zrozumienie użytkownika (Human Centred Design);
rozwój idei myślenia projektowego;
rodzaj podejmowanych wyzwań – Wicked Problems;
przykłady firm stosujących metodykę Design Thinking;
społeczna odpowiedzialność w metodzie;
przykłady społecznych projektów;
zespoły projektowe – multidyscyplinarność, interdyscyplinarność,
transdyscyplinarność [w tym miejscu można przeprowadzić zadanie mające na celu
pokazanie siłą zespołu, np. wpierw każda osoba z grupy w czasie jednej minuty rysuje
wszystkie rzeczy które w jakiejś swojej
części składają się z koła, każdy zlicza swoje rozwiązania, potem grupy sprawdzają ile
jest różnych rozwiązań w ramach każdego zespołu];
kształtowanie osobowości typu T [prośba o wypełnienie ankiet aby na ich podstawie
dobrać uczestników w zespoły najbardziej zróżnicowane pod względem
specjalizacji/wieku/doświadczenia/charakteru/zainteresowań itp.];
zasady pracy;
etapy pracy – empatia, definiowanie, ideacja, prototypowanie, testowanie;
iteracyjność etapów;
konwergencyjność i dywergencyjność etapów (podwójny diament);
przykładowe narzędzia pracy stosowane w metodyce Design Thinking.
8. Wprowadzenie do wyzwania projektowego Wyzwaniem projektowym na tych zajęciach będzie stworzenie pomysłu na biznes. Dążymy
do wypracowania idei innowacyjnego produktu lub usługi, który będzie przynosił zysk.
POMYSŁ NA BIZNES (tak sformułowane wyzwanie powinno zostać zapisane w widocznym
miejscu lub wyświetlone na prezentacji)
Biorąc pod uwagę „społeczną odpowiedzialność” będącą elementem metodyki Design
Thinking dobrze byłoby gdyby wypracowane rozwiązania brały pod uwagę społeczną
odpowiedzialność biznesu. Kreowane rozwiązania mogą wprowadzać innowacje także na
tym polu. W tym miejscu powinna zaistnieć prezentacja/omówienie zagadnień dot.
Biznesu Odpowiedzialnego Społeczne (CSR) np. wolontariat pracowniczy, zero waste,
carbon footprint, recycling, upcycling, przedsiębiorstwo ekonomii społecznej itp.
Po prezentacji dotyczącej CSR jest dobry moment na to aby przymierzyć się do określenia
użytkowników dla których grupy będą projektować. Każdy z uczestników otrzymuje 3
samoprzylepne karteczki i na każdej z niech określa grupę docelową osób do których
chciałaby kierować swoje produkty/usługi. Należy dopilnować aby grupa ta była określona
w miarę dokładnie np. „osoby uczące się w wieku 19-25 lat” zamiast „osoby młode”. Potem
każdy podchodzi do wcześniej przygotowanego dużego arkusza powieszonego
w widocznym i łatwo dostępnym miejscu i przykleja swoje karteczki odczytując ich treść.
Wybór zostanie dokonany przez zespoły w dalszej części warsztatu.
9. Budowanie Zespołów – integracja Na podstawie ankiety wypełnionych przez uczestników prowadzący dzieli grupę na 5-7
osobowe zespoły. Należy zadbać aby w każdym zespole znalazły się osoby jak najbardziej
różnorodne biorąc pod uwagę takie czynniki jak wiek, zainteresowania, cechy
osobowościowe, kierunek studiów.
W tym miejscu należy zaaranżować sytuację, w której uczestnicy dobierają się we
wcześniej (podczas przerwy lub przed zajęciami – jeśli była możliwość otrzymania
wypełnionych ankiet wcześniej) ustalone zespoły, można do tego wykorzystać kolorowe
karteczki, lub zwyczajnie odczytać podział na zespoły w listy.
Gdy uczestnicy dobiorą się w zespoły wprowadzamy ćwiczenie integrujące z elementem
rywalizacji. Można przygotować małą nagrodę dla zwycięskiego zespołu np. tabliczkę
czekolady. Dobrymi zadaniami w tym przypadku są manualne problemy spontaniczne
programu edukacyjnego Odyseja Umysłu (Odyssey of the Mind) – zadaniem może być np.
zbudowanie jak najwyższej wieży.
10. Wstęp do Empatii Gdy są już stworzone zespoły projektowe, a uczestnicy wiedzą na czym ogólnie polega
metodyka Design Thinking można przystąpić do realizacji kolejnych etapów pracy. Przed
przejściem do kolejnego etapu należy zrobić wstęp opisujący dany etap i wprowadzający
konkretne narzędzia, które będą stosowane.
Empatia – Co to jest?
Proces rozumienia ludzi w kontekście wyzwania:
sposobów i powodów ich postępowania
ich potrzeb fizycznych i emocjonalnych
sposobów myślenia o świecie i wartościach
Dlaczego warto?
Problemy, które mamy rozwiązać, rzadko kiedy są naszymi własnymi problemami, dlatego,
by dobrze projektować, trzeba zrozumieć, dla kogo projektujemy i co jest ważne dla tej
osoby.
Jak to przeprowadzić?
Obserwuj użytkownika w jego środowisku, czasem to, co robi jest różne od tego,
co mówi
Zaangażuj się, przeprowadź rozmowy z użytkownikiem i zawsze zadawaj pytanie
„Dlaczego?”
Patrz i słuchaj, łącz obserwację i zaangażowanie, poproś użytkownika o wykonanie
czynności i opowiedzenie, co robi w tym czasie, co myśli i czuje
11. Mapa interesariuszy Pierwszym narzędziem wprowadzonym na etapie EMPATII będzie mapa interesariuszy.
Pokazuje ona zbiór osób/instytucji jaki wpływają na biznes i na które biznes ma wpływ.
W przypadku tych warsztatów skorzystanie w grupach z tego narzędzia ma na celu
pokazanie jak duża liczba osób/podmiotów ma wpływ na funkcjonowanie choćby
najmniejszej firmy.
W związku z faktem iż analiza na tym etapie jest bardzo ogólna – nie ma jeszcze
sprecyzowanego rodzaju biznesu klientów traktujemy jako jedną osobę. Grupy projektowe
tworzą mapy interesariuszy na dużych arkuszach papieru przyklejając kolorowe karteczki
samoprzylepne.
Najprostszym schematem mapy interesariuszy są trzy współśrodkowe okręgi. Im bliżej celu
– środka schematu, znajduje się dana osoba tym większy ma ona wpływ na nasz biznes.
Można także pokazać inne bardziej rozbudowane mapy interesariuszy, takie które
pozwalają na określenie mocy zależności między biznesem i daną osobą.
12. Persony hipotetyczne W tym miejscu grupy muszą zdecydować do kogo będzie skierowany produkt lub usługa
oferowana przez ich biznes. Każda z grup otrzymuje markery/flamastry w danym kolorze.
Każdy ma do dyspozycji 3 głosy i może rozdysponować je dowolnie na wcześniej wspólnie
opracowanym arkuszu zawierającym grupy potencjalnych klientów. Zespoły będą
projektować dla tej grupy klientów, która uzyska najwięcej punktów od członków danej
grupy projektowej.
Mając grupę docelową zespół tworzy PERSONĘ zgodnie z podanym przez prowadzącego
schematem. Zanim to nastąpi należy zrobić, krótkie wprowadzenie czym jest persona
i dlaczego biznes powinien skupiać się na konkretnym kliencie, a nie liczyć na to iż ich
produkty będą odpowiadać każdemu.
Persony hipotetyczne grupy tworzą na podstawie własnej wiedzy, doświadczeń, domysłów
i stereotypów.
13. Mapa Empatii – wprowadzenie Mając stworzoną personę na podstawie własnych poglądów na jej temat należy
przeprowadzić etap weryfikacji tejże. Narzędziem które pozwala „wejść w buty” naszego
klienta jest mapa empatii. Jest to arkusz na którym notujemy konkretne obserwacje
i odpowiedzi na ważne pytania co pozwoli nam poznać lepiej naszego najważniejszego
interesariusza.
Opracowaniem mapy empatii dla konkretnych osób grupy zajmą się na kolejnym spotkaniu
ale w tym miejscu konieczne jest wprowadzenie tego narzędzia aby w odpowiedni sposób
można było skonstruować kwestionariusze.
14. Kwestionariusze – wprowadzenie i tworzenie Celem etapu EMPATII jest głębokie zrozumienie klienta i poznanie jego potrzeb
i problemów. Aby to zrobić musimy „wyjść do ludzi” i z nimi porozmawiać. Zadaniem dla
grup jest stworzenie kwestionariusza (nie ankiety) na podstawie którego uda się
zweryfikować stworzoną przez zespół personę hipotetyczną.
Ostatnim zadaniem dla zespołów podczas pierwszych zajęć jest zapisanie pytań do
kwestionariusza – nie jest określona ich dokładna liczba ale powinny to być pytania
otwarte dające możliwość i zachęcające do dłuższych wypowiedzi. Kwestionariusz
powinien zawierać pytania wprowadzające oraz pytania „nie na temat” pozwalające na
poznanie każdej sfery życia naszego użytkownika.
15. Zadanie domowe Jedyne zadanie domowe w cyklu warsztatów Design Thinking jest konieczne dla
zrozumienia całego procesu. Do kolejnego spotkania każda z grup powinna, korzystając
z przygotowanych kwestionariuszy, przeprowadzić przynajmniej 3-5 wywiadów z osobami
najbardziej podobnymi do stworzonej przez zespół persony hipotetycznej. Głównymi
zasadami podczas prowadzenia rozmowy jest obserwacja, podążanie za rozmówcą i częste
pytania dlaczego.
Idealną sytuacją jest gdy rozmowa może być przeprowadzona osobiście i jednocześnie
przez dwie osoby z grupy – jest wtedy możliwość wychwycenia cennych obserwacji.
Ale w przypadku gdy jest to niewykonalne można prowadzić wywiady indywidualnie
robiąc odpowiednie notatki. Jeśli rozmówca się na to zgodzi można nagrywać wywiad na
dyktafon lub nawet nakręcić filmik – posłuży to całemu zespołowi przy tworzeniu map
empatii. Najmniej pożądaną ale akceptowalną sytuacją jest prowadzenie rozmów
telefonicznych. Prowadzący powinien zasugerować możliwe rozwiązania w zależności od
person wybranych przez zespoły – np. mogą ich szukać w gronie kolegów, rodziny czy
pracowników uczelni.
Zobacz: Film z relacją z zajęć warsztatowych - https://youtu.be/DrsItJvkJR8
B. Spotkanie drugie Scenariusze zajęć z metodyki Design Thinking prowadzonych dla Akademickich Biur Karier
w ramach „Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta” stworzone i testowane
w ramach projektu grantowego „Akcja Inkubacja”.
1. Uwagi wstępne Scenariusze zajęć nie powinny być dostępne dla uczestników przed udziałem w zajęciach.
Nieodzownym elementem zajęć z metodyki Design Thinking są ćwiczenia integracyjne
i rozbudzające kreatywność, dla których powodzenia istotny jest element zaskoczenia.
2. Cele ogólne
poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu metodyki Design Thinking
wzbudzenie w uczestnikach empatii w odniesieniu do użytkowników oferowanych
produktów
3. Cele szczegółowe
zakończenie etapu Empatii
przeprowadzenie etapu Definiowania
integracja w ramach każdego z zespołów projektowych
4. Metody i sposoby realizacji celów
prezentacja zawierająca podstawowe informacje dotyczące kolejnych etapów procesu
Design Thinking uzupełniona przez wiedzę osoby prowadzącej zajęcia przeplatana
zadaniami aktywizującymi
wprowadzenie konkretnych narzędzi projektowych takich jak mapa empatii, persony
rzeczywiste wraz ze szczegółowymi instrukcjami do ich wykonania w grupach podczas
zajęć
przeprowadzenie ćwiczeń integracyjnych i rozbudzających wyobraźnię
Wskazówki dla prowadzącego:
staraj się aby atmosfera podczas warsztatów była jak najbardziej swobodna –
sprzyja to pracy twórczej
wcześniej przygotuj zestawy materiałów do realizacji poszczególnych zadań –
integracyjnych jak i kolejnych elementów procesu DT
swoją prezentację przeplataj zadaniami aktywizującymi – większość
uczestników będzie zapamiętywać i zrozumie poszczególne zagadnienia jeśli
będą mieli możliwość działania
jedne zajęcia przewidziane są na 5 godzin, pilnuj aby co mniej-więcej półtorej
godziny odbyła się przerwa trwająca 10-15 minut – pozwoli to uczestnikom na
powrót do pracy ze „świeżym spojrzeniem”, przerwy (szczególnie
cateringowe) są też możliwością na zapoznanie się uczestników
nie rezygnuj z wprowadzania ćwiczeń aktywizujący i integracyjnych nawet jeśli
wydają się być infantylne – ich realizacja w dużym stopniu wpływa na
zaangażowanie uczestników, przyjazną atmosferę na zajęciach i przede
wszystkim na kreatywność przy realizacji zadań
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć
duże arkusza papieru – przynajmniej 4 na każdy zespół projektowy
markery w różnych kolorach – przynajmniej po 2 różne na zespół
mazaki
kolorowe karteczki samoprzylepne w różnych kolorach
małe kolorowe karteczki bez kleju
kartki A4
długopisy
masa mocująca
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć Zajęcia powinny być prowadzone w „elastycznej” przestrzeni dostosowanej do ilości
uczestników warsztatów. Sala nie powinna być ani za duża ani za mała. Musi być możliwość
swobodnego poruszania się po sali podczas ćwiczeń integracyjnych i aktywizujących,
możliwość ustawienia kręgu z krzeseł dla wszystkich uczestników jednocześnie ale także
stołów w ilości odpowiadającej ilości grup projektowych oraz miejsce do ekspozycji
materiałów stworzonych przez zespoły na dużych arkuszach papieru. Niezbędnym
wyposażeniem sali jest rzutnik multimedialny.
7. Przebieg zajęć
• Zadanie integracyjne/zapoznawcze
Warto zacząć spotkanie od zadania, które pozwoli uczestnikom lepiej się poznać
a jednocześnie trochę ich rozrusza.
Propozycja ćwiczenia: Nigdy – Często - Zawsze (Lewandowska-Walter, A.,
Radziwiłowicz, W., & Srokowski, Ł. (2015). Więcej niż Książeczka Trenera. Gdańsk:
Odyssey of the Mind Polska.)
Trener rozkłada na podłodze trzy kartki z napisanymi na nich słowami: „Nigdy”,
„Często” i „Zawsze”, a następnie podaje jakąś czynność. Zadaniem każdego
uczestnika jest ustawienie się koło kartki, która najlepiej opisuje to, jak często daną
czynność wykonuje. Kartki powinny być rozłożone na podłodze w odległości jakichś
2-3 metrów od siebie. Przykłady czynności: (1) spóźniam się, (2) opowiadam
dowcipy, (3) kłócę się ze znajomymi, (4) klnę, gdy się uderzę, (5) spędzam wakacje
tak jak lubię, (6) zarywam noce. Można wymyślić własne czynności – najlepiej jeśli
będą zabawne lub nietypowe.
• Analiza kwestionariuszy
Zadaniem domowym dla zespołów było przeprowadzenie kwestionariuszy
z osobami możliwie najbardziej podobnymi do stworzonej przez nich persony
hipotetycznej.
W tym miejscu jest czas na to aby zorientować się kto i ile wywiadów
przeprowadził i aby adekwatnie do sytuacji zorganizować dalszą pracę w grupach.
Jeżeli każda z grup ma przeprowadzoną podobną ilość wywiadów to będą one
pracować równolegle. Jeśli natomiast jedna z grup przeprowadziła 1 wywiad,
a druga 3 lub więcej wtedy po zakończeniu pracy nad własnym wywiadem
pierwsza grupa pomoże w analizie drugiej.
• Mapy Empatii
Gdy wiadomo już jaki materiał z przeprowadzonych wywiadów ma każda z grup
mogą one przystąpić do tworzenia mapy empatii dla każdego z rozmówców.
Najlepiej jeśli każda z grup przerysuje schemat mapy empatii na dużym arkuszu
papieru, a notować będzie na samoprzylepnych karteczkach w różnym kolorze dla
każdej z osób.
Tworząc mapy empatii należy odnosić się nie tylko do konkretnych wypowiedzi
danej osoby ale także do jej zachowania podczas rozmowy.
Najważniejszymi polami w mapie empatii z punktu widzenia dalszego
projektowania są pola „obawy” i „aspiracje” – na te dwa pola drużyny powinny
położyć szczególny nacisk.
Grupy powinny poświęcić nie mniej niż 15 minut na opracowanie mapy empatii
dla jednej osoby.
• Zadanie pozwalające spojrzeć z innej – nie własnej perspektywy
Zanim grupy podejmą się wyciągania wniosków ze stworzonych map empatii
dobrze aby każda w osób na chwilę wcieliła się w kogoś innego i postarała się
myśleć z innej niż jej własna perspektywa.
Propozycja ćwiczenia: Dom, jaki jest, każdy widzi (Lewandowska-Walter, A.,
Radziwiłowicz, W., & Srokowski, Ł. (2015). Więcej niż Książeczka Trenera. Gdańsk:
Odyssey of the Mind Polska.)
Znajdź rysunek lub fotografię tradycyjnego domu o spadzistym dachu. Ważne, aby
poza tym jednym domem na obrazku nie było zbyt wielu innych szczegółów oraz
żadnych innych budynków. Możesz także odpowiedni dom narysować sam.
Obrazek ustaw lub zawieś tak, żeby uczestnicy mogli na niego spoglądać przez cały
czas trwania zadania. Następnie rozlosuj wśród nich zapisane na karteczkach role
– do wyboru: śmieciarz, złodziej-włamywacz, sprzedawca nieruchomości, duch,
mała mysz, przybysz z kosmosu, bezdomny, kornik, domokrążca, pilot samolotu,
artysta malarz, majster budowlany.
Zadaniem uczestników jest opisanie domu z perspektywy swojej roli. Nie wolno im
powiedzieć, jaką postać wylosowali – pozostałe osoby powinny odgadnąć to
wyłącznie na podstawie opisu domu. Uczestnicy mogą opowiadać w dowolnej
kolejności. Zapisz na tablicy cztery pytania, na które powinni odpowiedzieć
w swojej opowieści: (1) Jakimi zmysłami postrzegam ten dom? (2) Jakie uczucia
wzbudza we mnie ten dom? (3) Jak widzę przestrzeń wewnątrz lub na zewnątrz
tego domu? (4) Czym jest dla mnie ten dom w jednym słowie?
• Persony rzeczywiste
Zadaniem zespołów jest weryfikacja stworzonych na poprzednim spotkaniu
person hipotetycznych. Dokonają jej na podstawie analizy stworzonych map
empatii. Możliwych jest kilka scenariusz:
Wszystkie osoby, z którymi grupa prowadziła wywiady są podobne do
siebie i jednocześnie do persony hipotetycznej – nie potrzebne są żadne
zmiany
Wszystkie osoby, z którymi grupa prowadziła wywiady są podobne do
siebie ale różna od persony hipotetycznej – należy dokonać zmian
w personie hipotetycznej lub stworzyć zupełnie nową
Osoby, z którymi grupa prowadziła wywiady nie są podobne do siebie –
należy dokonać zmian w personie hipotetycznej lub stworzyć zupełnie
nową oraz stworzyć kolejne persony dla przedstawicieli znacznie
różniących się grup respondentów
Jeśli grupa dokonuje zmian na arkuszu persony hipotetycznej dobrze jeśli wykona to
używając innego koloru markera aby zmiany te były widoczne na pierwszy rzut oka.
To ostatnie zadanie w ramach etapu empatii.
8. Wstęp do definiowania Kolejnym etapem jest definicje szczegółowego wyzwania projektowego.
• Co to jest?
Proces rozumienia i wyjaśniania wyzwania (etap syntezy), bazując na tym:
1. dla kogo projektujemy,
2. jakie jego potrzeby chcemy zrealizować,
3. jaki należy uwzględnić kontekst.
• Dlaczego warto?
Bazując na informacjach, które zebraliśmy potrzebujemy wskazać jasny cel
projektowania z punktu widzenia użytkownika („poin-of-view” POV). Trafne
zdefiniowanie problemu pozwala wykreować wiele rozwiązań o wysokiej jakości.
• Jak to przeprowadzić?
1. Scharakteryzuj typ osoby, dla której projektujesz (USER)
2. Wyszczególnij potrzeby użytkownika i spośród nich wybierz te, które są
istotne do spełnienia (NEEDS)
3. Daj jasny obraz, pogłębiaj rozumienie tego, czego się dowiedziałeś
(INSIGHTS)
4. Przedstaw punkt widzenia (POV) łącząc powyższe elementy
• Definicja wyzwania
Etap definicji wyzwania można sprowadzić do jednej na pozór bardzo łatwej
czynności – uzupełnienia luk w zadaniu:
……………………………… potrzebuje sposobu, żeby……………………………., ponieważ …………………………….
W lukach powinny znaleźć się kolejno: interesariusz (persona), konkretna potrzeba, głębokie
zrozumienie (z czego wynika powyższa potrzeba).
Każda z grup powinny zdefiniować po 5 wyzwań projektowych. Od grupy zależy czy będą to wyzwania
dotyczące tylko jednej persony czy kilku.
Zobacz: Film z relacją z zajęć warsztatowych https://youtu.be/7IX1uJjc7tc
C. Spotkanie trzecie Scenariusze zajęć z metodyki Design Thinking prowadzonych dla Akademickich Biur Karier w ramach
„Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta” stworzone i testowane w ramach projektu
grantowego „Akcja Inkubacja”.
1. Uwagi wstępne Scenariusze zajęć nie powinny być dostępne dla uczestników przed udziałem w zajęciach.
Nieodzownym elementem zajęć z metodyki Design Thinking są ćwiczenia integracyjne
i rozbudzające kreatywność, dla których powodzenia istotny jest element zaskoczenia.
2. Cele ogólne poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu metodyki Design Thinking
wygenerowanie pomysłów na rozwiązanie wyzwań projektowych
Cele szczegółowe
przeprowadzenie etapu Ideacji
rozbudzenie wyobraźni każdego z uczestników
integracja w ramach każdego z zespołów projektowych
3. Metody i sposoby realizacji celów prezentacja zawierająca podstawowe informacje dotyczące kolejnych etapów procesu Design
Thinking uzupełniona przez wiedzę osoby prowadzącej zajęcia przeplatana zadaniami
aktywizującymi
wprowadzenie konkretnych narzędzi projektowych takich jak mapa myśli, superpozycja,
odwrócona burza mózgów itp. wraz ze szczegółowymi instrukcjami do ich wykonania
w grupach podczas zajęć
przeprowadzenie ćwiczeń rozbudzających wyobraźnię
4. Wskazówki dla prowadzącego staraj się aby atmosfera podczas warsztatów była jak najbardziej swobodna – sprzyja to pracy
twórczej
wcześniej przygotuj zestawy materiałów do realizacji poszczególnych zadań – integracyjnych
jak i kolejnych elementów procesu DT
przed wprowadzeniem każdej techniki twórczego rozwiązywania problemów zaproponuj
zadanie rozgrzewające wyobraźnię
na te zajęcia przygotuj jakiś dodatkowy inspirujący element przestrzeni np. lampki choinkowe,
kula dyskotekowa, pufy itp.
jedne zajęcia przewidziane są na 5 godzin, pilnuj aby co mniej-więcej półtorej godziny odbyła
się przerwa trwająca 10-15 minut – pozwoli to uczestnikom na powrót do pracy ze „świeżym
spojrzeniem”, przerwy (szczególnie cateringowe) są też możliwością na zapoznanie się
uczestników
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć duże arkusza papieru – przynajmniej 6 na każdy zespół projektowy
markery w różnych kolorach – przynajmniej po 3 różne na zespół
mazaki
kartki A4
długopisy
masa mocująca
element przestrzenny – inspirujący np. kula dyskotekowa, pufy itp.
inspirujące przedmioty – minimum 3 na zespół
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć Zajęcia powinny być prowadzone w „elastycznej” przestrzeni dostosowanej do ilości uczestników
warsztatów. Sala nie powinna być ani za duża ani za mała. Musi być możliwość swobodnego
poruszania się po sali podczas ćwiczeń integracyjnych i aktywizujących, możliwość ustawienia
kręgu z krzeseł dla wszystkich uczestników jednocześnie ale także stołów w ilości odpowiadającej
ilości grup projektowych oraz miejsce do ekspozycji materiałów stworzonych przez zespoły na
dużych arkuszach papieru. Niezbędnym wyposażeniem sali jest rzutnik multimedialny.
7. Przebieg zajęć
1. Wstęp do ideacji Kolejnym etapem w metodyce Design Thinking jest ideacja czyli tworzenie rozwiązań.
2. CO TO JEST? Proces tworzenia dużej ilości rozwiązań. Staje się to punktem wyjścia i materiałem do
„obróbki” w późniejszej weryfikacji i wyborze najodpowiedniejszego rozwiązania do
prototypowania.
3. DLACZEGO warto? Rozumiejąc ludzi i sytuację, w jakiej przyszło nam projektować, potrzebujemy
wygenerować rozwiązania postawionego problemu. Ideacja pozwala nam wygenerować
wiele rozwiązań o różnej jakości. Stymuluje kreatywność na różnych poziomach. Na co
warto zwrócić uwagę, to że często najbardziej abstrakcyjne pomysły pozwalają spojrzeć na
problem od innej strony dając innowacyjne rozwiązania („think out of the box”).
4. JAK to przeprowadzić? • Wykorzystuj racjonalne myślenie oraz intuicję i spontaniczność,
• Buduj swoje pomysły na bazie skojarzeń i rozwiązań innych osób (synergia) za pomocą
burzy mózgów,
• Do podejmowania decyzji i tworzenia nowych rozwiązań wykorzystuj prototypy,
• Innymi technikami mogą być mapy myśli, szkicowanie, superpozycja itd.
5. Zasady pracy na tym etapie: • 1 osoba mówi na raz
• promuj szalone pomysły
• buduj na pomysłach innych
• nie krytykuj
• „tak i”, nie „tak, ale”
• słowa zakazane: „bez sensu”, „to nie zadziała”
Na etapie ideacji ważne jest otoczenie, w którym grupa ma tworzyć kreatywne
rozwiązania. Dobór techniki zależy od wyzwań projektowych oraz dostępnego czasu.
6. Rozgrzewka twórcza Zanim grupa podejmie działania twórcze należy jej pomóc wprowadzając zadanie
rozgrzewające wyobraźnię. Zadanie rozgrzewkowe wprowadzaj przed każdą kolejną
techniką twórczego rozwiązywania problemów.
Propozycja ćwiczenia: Gazetowe inspiracje (Lewandowska-Walter, A., Radziwiłowicz, W.,
& Srokowski, Ł. (2015). Więcej niż Książeczka Trenera. Gdańsk: Odyssey of the Mind
Polska.)
Uczestnicy siadają w kręgu, wokół stosiku gazetowych arkuszy. Pierwsza osoba
(ktokolwiek) powinna wstać, podejść do stosu gazet, wziąć jeden z arkuszy
i zaimprowizować coś przy jego użyciu – udając że nie jest to gazeta, tylko cokolwiek innego
(np. fartuch). Improwizacji nie należy przerywać. Następny uczestnik powinien podejść do
kolegi na środku (przypomnijmy – w „fartuchu”), wziąć gazetę i włączyć się do scenki
(np. robiąc z gazety rulon-chochlę i udając, że pomaga poprzednikowi zamieszać
w wyimaginowanym garnku). Osoba w fartuchu może wówczas usiąść na swoje miejsce,
a do uczestnika z rulonem-chochlą podchodzi kolejna osoba i przejmuje inicjatywę
(np. robiąc z gazety rulon-szablę i rozpoczynając pojedynek szermierczy). I tak dalej –
uczestnicy w dowolnej kolejności wychodzą na „scenę” pośrodku i demonstrują swoje
pomysłu na to, czym mogą stać się gazety.
Inne proponowane zabawy to: kalambury (rysowane lub pokazywane), tworzenie
historyjki na podstawie kart DiXit, nadawanie tytułów dziwnym obrazkom itp.
7. Ideacja Celem tego etapu jest wygenerowanie możliwie dużej ilości rozwiązań dla wyzwań
projektowych zapisanych na poprzednim spotkaniu. Należy pamiętać, że oprócz
zaspokojenia potrzeby lub rozwiązania problemu persony mają one stanowić pomysł na
biznes potencjalnie prowadzony przez uczestników warsztatów.
W toku zajęć polecam zastosowanie 3 technik w każdej z grup, z których każda zakończy
się wygenerowaniem 15 pomysłów. Jest to graniczna ilość technik dla jednego ciągu zajęć,
potem następuje zbytnie zmęczenie u uczestników. Zastosowanym technikami mogą być
m.in. Superpozycja, odwrócona Burza Mózgów, Mapa Myśli, Burza Mózgów z analogią lub
ograniczeniami, Superbohaterowie, Kwiat Lotosu itp.
8. Technika superpozycji: Punktem wyjścia dla tej techniki są skojarzenia grupy do trzech „dziwnych” przedmiotów.
Grupa losuje je po kolei z worka. Tymi przedmiotami może być cokolwiek np. zabawki dla
niemowląt, śmieszne nakrycia głowy, sprzęty kuchenne itp. Po stworzeniu bazy różnych
wyrazów i określeń w trzech kategoriach grupa losuje bądź dobiera po trzy wyrażenia
i zainspirowana ich ustawieniem przekształca je w odpowiedź na wyzwanie projektowe.
Należy tego dokonać minimum 15 razy.
9. Odwrócona Burza Mózgów: W tej technice punktem wyjścia jest wyzwanie zdefiniowane odwrotnie do faktycznego.
Na przykład jeśli wyzwaniem jest „znalezienie pracy” to pytaniem w tym wypadku będzie
„co zrobić aby pracy nie znaleźć”. Zgodnie z zasadami Burzy Mózgów należy wygenerować
jak najwięcej odpowiedzi na tak postawione pytanie (minimum 30). Następnie wybrać te
które są najbardziej nietypowe i mogą być inspirujące (minimum 15). Traktując je jako
inspirację sprowadzić z powrotem do wyzwania wyjściowego.
10. Superbohaterowie: W tej technice w rozwiązaniu problemów person pomogą Superbohaterowie (postaci
z komiksu, filmów, książek) przy użyciu swoich super-zdolności. Te rozwiązania staną się
następnie inspiracją dla faktycznego rozwiązania problemów przez projektowany biznes.
Na koniec tych zajęć każda z grup powinna mieć minimum 45 pomysłów będących
odpowiedzią na wyzwania projektowe odpowiednie dla ich persony, będących
jednocześnie pomysłem na produkty lub usługi jakie może oferować personie biznes
prowadzony przez uczestników warsztatów.
Zobacz: Film z relacją z zajęć warsztatowych https://youtu.be/eXtI--bHrCs
D. Spotkanie czwarte Scenariusze zajęć z metodyki Design Thinking prowadzonych dla Akademickich Biur Karier
w ramach „Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta” stworzone i testowane
w ramach projektu grantowego „Akcja Inkubacja”.
1. Uwagi wstępne Scenariusze zajęć nie powinny być dostępne dla uczestników przed udziałem w zajęciach.
Nieodzownym elementem zajęć z metodyki Design Thinking są ćwiczenia integracyjne
i rozbudzające kreatywność, dla których powodzenia istotny jest element zaskoczenia.
2. Cele ogólne
poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu metodyki Design Thinking
prezentacja najlepszych pomysłów
3. Cele szczegółowe
przeprowadzenie selekcji rozwiązań wygenerowanych na etapie Ideacji
przeprowadzenie etapu Prototypowania
przeprowadzenie etapu Testowania
wybór rozwiązań do dalszej pracy
4. Metody i sposoby realizacji celów
prezentacja zawierająca podstawowe informacje dotyczące kolejnych etapów procesu
Design Thinking uzupełniona przez wiedzę osoby prowadzącej zajęcia przeplatana
zadaniami aktywizującymi
wprowadzenie konkretnych narzędzi projektowych takich jak kapelusze myślowe
Edwarda de Bono, QBD, prototypy itp. wraz ze szczegółowymi instrukcjami do ich
wykonania w grupach podczas zajęć
przeprowadzenie ćwiczeń rozbudzających wyobraźnię
Wskazówki dla prowadzącego
staraj się aby atmosfera podczas warsztatów była jak najbardziej swobodna – sprzyja
to pracy twórczej
wcześniej przygotuj zestawy materiałów do prototypowania
przed rozpoczęciem prototypowania zaproponuj zadanie rozgrzewające wyobraźnię
jedne zajęcia przewidziane są na 5 godzin, pilnuj aby co mniej-więcej półtorej godziny
odbyła się przerwa trwająca 10-15 minut – pozwoli to uczestnikom na powrót do pracy
ze „świeżym spojrzeniem”, przerwy (szczególnie cateringowe) są też możliwością na
zapoznanie się uczestników
5. Materiały potrzebne do realizacji zajęć
duże arkusza papieru – przynajmniej 2 na każdy zespół projektowy
markery w różnych kolorach – przynajmniej po 3 (czarny, czerwony, żółty) na zespół
mazaki
kartki A4
długopisy
masa mocująca
materiały do prototypowania: kleje, taśmy klejące, nożyczki, butelki plastikowe, papier
kolorowy, kartony, styropian i dowolne inne „śmieci”
6. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć Zajęcia powinny być prowadzone w „elastycznej” przestrzeni dostosowanej do ilości
uczestników warsztatów. Sala nie powinna być ani za duża ani za mała. Musi być możliwość
swobodnego poruszania się po sali podczas ćwiczeń integracyjnych i aktywizujących,
możliwość ustawienia kręgu z krzeseł dla wszystkich uczestników jednocześnie ale także
stołów w ilości odpowiadającej ilości grup projektowych oraz miejsce do ekspozycji
materiałów stworzonych przez zespoły na dużych arkuszach papieru. Niezbędnym
wyposażeniem sali jest rzutnik multimedialny.
Te zajęcia dobrze przeprowadzić w miejscu które łatwo posprzątać – proces
Prototypowania generuje dużo bałaganu przede wszystkim na podłodze.
7. Przebieg zajęć
• Wstęp do etapu Prototypowania
Na poprzednim spotkaniu grupy wygenerowały przynajmniej 45 różnych
rozwiązań. Aby móc zdecydować, które z nich będą realizowane uczestnicy muszą
dowiedzieć się co będą z nimi dalej robić stąd warto zacząć od wytłumaczenia czym
jest Prototypowanie.
• Co to jest?
Proces tworzenia fizycznego „szkicu”, modelu, prototypu rozwiązania, który jak
najszybciej powinien zostać zweryfikowany. Prototypowanie pozwala pogłębić
wiedzę o rozwiązaniu – można zadawać pytania coraz głębiej weryfikujące
trafność pomysłu.
• Dlaczego warto? Jest to:
narzędzie do komunikowania się (zamiast tysięcy słów – jeden model),
Początek rozmowy z użytkownikiem
Tani i szybki sposób na weryfikację trafności rozwiązań (rapid testing, ok
2 fail)
Sposób na doprecyzowanie rozwiązań
Pozwala na dzielenie/ łamanie dużych problemów na mniejsze
Naczelną zasadą jest „buduj, żeby myśleć” (w przeciwieństwie do „myśl,
żeby zbudować”).
• JAK to przeprowadzić?
Zacznij budować
Nie spędzaj za dużo czasu nad jednym prototypem
Weryfikacja adekwatności rozwiązań do postawionego problemu
Buduj prototyp mając w myślach użytkownika
8. Selekcja rozwiązań Gdy wiadomo już w jakim celu będzie dokonywana selekcja rozwiązań można ją
przeprowadzić. Należy pamiętać iż szukamy pomysłu na biznes którego produkty lub usługi
będą skierowane do zdefiniowanej przez zespół grupy docelowej – persony.
Aby pomóc w rzetelnym wybraniu najlepszych rozwiązań można zastosować technikę
kapeluszy myślowych Edwarda de Bono – gdzie zakładając kolejny kapelusz
myślimy/oceniamy rozwiązania w konkretny sposób. Nakładając kapelusz czerwony do
głosu dochodzą emocje – uczestnicy zaznaczają pomysły które im się podobają, ulubione
pomysły ale także te których
nienawidzą. Zakładając żółty kapelusz grupy poszukują pomysłów które mają najwięcej
mocnych stron, są atrakcyjne i możliwe do zrealizowania. Nakładając czarny kapelusz
zespoły szukają rozwiązań z największą ilością wad, nieciekawych bądź niemożliwych do
realizacji.
Innym narzędziem selekcji może być metoda QBD (Quick, Breakthrough, Delight) – każdy
z członków zespołu ma do dyspozycji po dwa znaczniki każdego rodzaju (łącznie 6)
i przydziela je do wybranych przez siebie rozwiązań. Znacznik Q dla pomysłu jest wpływowy
ale jednocześnie szybki w realizacji, znacznik B dla pomysłu mało prawdopodobnego ale
przełomowego jakby udało się go wprowadzić w życie i znacznik D dla pomysłu który
najprawdopodobniej zachwyci osoby do których jest skierowany. Grupa wybiera
ostatecznie do realizacji te pomysły które uzyskały najwięcej znaczników.
Na końcu każdy z zespołów powinien mieć 5 pomysłów gotowych do prototypowania
i zapisać je wyraźnie na dużym arkuszu papieru.
9. Twórcza rozgrzewka Zanim zespoły przystąpią do pracy twórczej dobrze jest ich trochę „rozruszać”. Proponuję
zadanie konstrukcyjne wzorowane na manualnym problemie spontanicznym Odysei
Umysłu.
Z dostępnych materiałów (dowolnych ale takich samych dla wszystkich zespołów)
zbudujcie jak najwięcej mostów łączących 2 stoły (rozsunięte na 30 cm). 5 minut czas start
10. Prototypowanie Następnie zespoły przystępują do etapu prototypowania. Za pomocą dostępnych
materiałów, w przygotowanej przestrzeni tworzą fizyczne szkice swoich rozwiązań. Należy
zachęcić uczestników aby były to prototypy co najmniej trójwymiarowe lub scenki.
Prototypowanie powinno odbywać się bardzo szybko – 5 prototypów w 10 minut.
11. Wstęp do Testowania
• Co to jest?
Proces pozyskiwania informacji zwrotnej na temat prototypu od użytkowników,
dla których przygotowywane jest rozwiązanie.
• Dlaczego warto?
Jest to czas na:
• Redefiniowanie prototypu i rozwiązań
• Uczenia się nowych rzeczy o swoim użytkowniku
• Zredefiniowanie POV (Point-of-view)
JAK to przeprowadzić?
• Bardziej pokazuj a nie opowiadaj
• Twórz doświadczenia
• Proś użytkownika o porównania dając mu także różne prototypy do sprawdzenia
12. Testowanie Każdy z zespołów zaprezentuje swoje prototypy – naczelna zasada to im mniej słów tym
lepiej. Prototypy powinny same się tłumaczyć. Po prezentacji danej grupy obserwatorzy
dokonują wstępnej oceny zaprezentowanych rozwiązań wskazując rozwiązanie najlepsze,
najgorsze, elementy które wywołały zachwyt oraz zadają pytania, które zespół
skrupulatnie notuje nie odpowiadając na nie.
13. Prototypowanie Na podstawie informacji zwrotnej udzielonej na etapie pierwszego testowania każdy
zespół wybiera 3 prototypy do udoskonalenia. Tym razem prototypowanie może trwać
dłużej na przykład 20 minut na 3 prototypy.
14. Testowanie Na kolejne testowane dobrze jest zaprosić osoby z zewnątrz – inne niż uczestnicy
warsztatów. Najlepiej jakby mogli to być przedstawiciele grupy użytkowników do których
kierowane są rozwiązania zespołów.
Każdy z zespołów zaprezentuje swoje prototypy – naczelna zasada to im mniej słów tym
lepiej. Prototypy powinny same się tłumaczyć. Po prezentacji danej grupy obserwatorzy
dokonują oceny zaprezentowanych rozwiązań wskazując rozwiązanie najlepsze, najgorsze,
elementy które wywołały zachwyt oraz zadają pytania, które zespół skrupulatnie notuje
nie odpowiadając na nie.
15. Wybór rozwiązania Na podstawie informacji uzyskanych od użytkowników każdy zespół dokonuje wyboru
jednego rozwiązania – pomysłu na biznes, nad którym będzie pracować na kolejnym
spotkaniu.
Zobacz: Film z relacją z zajęć warsztatowych https://youtu.be/XbobDsxhJWM
E. Spotkanie piąte Scenariusze zajęć z metodyki Design Thinking prowadzonych dla Akademickich Biur Karier w ramach
„Centrum Wsparcia Biznesowego Studenta i Absolwenta” stworzone i testowane w ramach projektu
grantowego „Akcja Inkubacja”.
1. Uwagi wstępne Scenariusze zajęć nie powinny być dostępne dla uczestników przed udziałem w zajęciach.
Nieodzownym elementem zajęć z metodyki Design Thinking są ćwiczenia integracyjne
i rozbudzające kreatywność, dla których powodzenia istotny jest element zaskoczenia.
2. Cele ogólne poszerzenie wiedzy uczestników z zakresu Service Design
podsumowanie cyklu warsztatów
3. Cele szczegółowe dopracowanie wybranych pomysłów na własny biznes
uzyskanie informacji zwrotnej od uczestników warsztatów
4. Metody i sposoby realizacji celów prezentacja zawierająca informacje dotyczące współczesnych narzędzi Service
Design, przykłady firm je stosujących, przeplatana zadaniami aktywizującymi
wprowadzenie konkretnych narzędzi projektowych takich jak Business Model
Canvas i Value Proposition Cancvas wraz ze szczegółowymi instrukcjami do ich
wykonania w grupach podczas zajęć
przeprowadzenie ćwiczeń aktywizujących
przeprowadzenie rundy podsumowującej zajęcia, podczas której każdy
z uczestników może się wypowiedzieć
5. Wskazówki dla prowadzącego dopilnuj aby na zajęciach były wszystkie dotychczas wypracowane przez
uczestników materiały – mogą się do nich odnosić na każdym etapie pracy
staraj się aby atmosfera podczas warsztatów była jak najbardziej swobodna –
sprzyja to pracy twórczej
przed rozpoczęciem pracy nad konkretnym narzędziem zaproponuj zadanie
aktywizujące
zajęcia przewidziane są na 5 godzin, pilnuj aby co mniej-więcej półtorej godziny
odbyła się przerwa trwająca 10-15 minut – pozwoli to uczestnikom na powrót do
pracy ze „świeżym spojrzeniem”, przerwy (szczególnie cateringowe) są też
możliwością na zapoznanie się uczestników
6. Materiały potrzebne do realizacji zajęć duże arkusza papieru – przynajmniej 3 na każdy zespół projektowy
markery w różnych kolorach – przynajmniej po 2 na zespół
mazaki nie przebijające na drugą stronę zwykłej kartki papieru
karteczki samoprzylepne w różnych kolorach
kartki A4
długopisy
masa mocująca
taśma malarska
7. Przygotowanie miejsca do realizacji zajęć Zajęcia powinny być prowadzone w „elastycznej” przestrzeni dostosowanej do ilości
uczestników warsztatów. Sala nie powinna być ani za duża ani za mała. Musi być możliwość
swobodnego poruszania się po sali podczas ćwiczeń integracyjnych i aktywizujących,
możliwość ustawienia kręgu z krzeseł dla wszystkich uczestników jednocześnie ale także
stołów w ilości odpowiadającej ilości grup projektowych oraz miejsce do ekspozycji
materiałów stworzonych przez zespoły na dużych arkuszach papieru. Niezbędnym
wyposażeniem sali jest rzutnik multimedialny.
8. Przebieg zajęć
• Przypomnienie kolejnych etapów procesu Design Thinking Podczas ostatniego spotkania w cyklu warsztatów dobrze jest przypomnieć
wszystkie etapy procesu Design Thinking oraz co się podczas ich wykonywania
działo. Ostatnie zajęcia będą poświęcone rozpracowaniu modelu biznesowego dla
pomysłu wybranego przez grupy.
• Wstęp do narzędzi projektowania/udoskonalania biznesu/usługi W tym miejscu należy przygotować prezentację zawierającą informacje na temat
powstania i możliwych zastosowań takich narzędzi jak Business Model Canvas
(BMC), Lean Canvas (LC), Value Proposition Canvas, Customer Journey Map.
W sieci można znaleźć wiele ciekawych przykładów zastosowania tych narzędzi
także przez firmy, które stosują metodykę Design Thinking – zbiór tych firm
znajduje się na jednym ze slajdów prezentacji dołączonej do scenariusza
pierwszego spotkania.
Pomocne i mocno obrazowe mogą okazać się także materiały filmowe
proponowane przez twórców poszczególnych narzędzi.
• Zadania aktywizujące Propozycja ćwiczenia: Plotka Rysunkowa (Lewandowska-Walter, A.,
Radziwiłowicz, W., & Srokowski, Ł. (2015). Więcej niż Książeczka Trenera.
Gdańsk: Odyssey of the Mind Polska.)
Uczestnicy siadają „po turecku” jeden za drugim – w szeregu („gęsiego”) lub
ewentualnie w półokręgu. Każdy powinien widzieć przed sobą plecy kolejnej
osoby. Pierwszy zawodnik otrzymuje od trenera wzór nieskomplikowanego
obrazka na kartce formatu A4 – jego zadanie polega na narysowaniu takiego
samego obrazka na kartce przyłożonej do pleców osoby siedzącej przed nim.
Osoba ta powinna następnie spróbować narysować na kartce położonej na
plecach kolegi siedzącego z przodu to samo, co wydawało jej się, że narysowano
na jej własnych plecach. I tak dalej. Nikomu nie wolno się obracać ani powiedzieć,
co przedstawia obrazek – uczestnicy mają tylko odrysować to, co poczuli
uprzednio na swoich plecach. Kiedy „plotka” dojdzie do końca szeregu, ostatnia
osoba rysuje, kładąc kartkę na krześle lub podłodze. Po zakończeniu tego
rysunkowego łańcuszka, trener zbiera wszystkie kartki i układa je tak, aby wszyscy
mogli prześledzić ewolucję obrazka.
• Value Proposition Canvas Kolejne narzędzie jakim jest Value Proposition Canvas pozwala przyjrzeć się bliżej
dwóm polom wypełnionym wcześniej w Business Model Canvas – mianowicie
„propozycji wartości” oraz „segmentom klientów”.
Czytelny szablon VPC można znaleźć tu: https://productvision.pl/value-
proposition-canvas-szablon/
Daj zespołom około 45 minut na pracę nad tym narzędziem – ponowne na dużych
arkuszach papieru przy użyciu różnokolorowych karteczek samoprzylepnych.
• Prezentacja projektów grupowych Gdy grupy mają już gotowy Model Biznesowy oraz Propozycję Wartości poproś
wszystkie zespoły o zaprezentowanie pozostałym wyników ich pracy.
• Podsumowanie cyklu warsztatów Na koniec ostatniego spotkania zaproś każdego z uczestników do krótkiej
wypowiedzi. Niech odpowiedzą na dwa pytania.
1. Co najlepiej zapamiętałeś z cyklu warsztatów dotyczących metodyki
Design Thinking?
2. Który z elementów warsztatów najbardziej Ci się podobał?
Zobacz: Film z relacją z zajęć warsztatowych https://youtu.be/jfEHEKc0WpM
H. Mentoring biznesowy W ramach tego działania uczestnicy projektu, którzy zdecydują się na przełożenie swoich pomysłów na
projekt biznesowy do zrealizowania w ramach własnej działalności gospodarczej otrzymają wsparcie
w zakresie profesjonalnego doradztwa dotyczącego tworzenia własnej firmy pod względem
administracyjnym, finansowym i prawnym oraz w zakresie spraw związanych z analizą rynku i otoczenia
biznesowego. Do tego etapu szkolenia kieruje się maksymalnie do 6 chętnych. Podstawą do
wytypowania ww. osób jest wola rozpoczęcia przez daną osobę własnej działalności gospodarczej,
rozmowa oraz ocena instruktora wynikająca z aktywności podczas zajęć warsztatowych. Mentoring
biznesowy obejmuje następujące działania:
Konsultacje na temat stworzenia planu otwarcia i rozwoju działalności gospodarczej
Omówienie kwestii administracyjnych i możliwości finansowania działalności
gospodarczej w danym obszarze działalności
Przygotowanie do mentoringu branżowego.
Okres prowadzenia mentoringu powinien trwać od 1 – 3 tygodni.
1. Mentoring branżowy W ramach szkolenia uczestnicy projektu zostają objęci opieką doświadczonego przedsiębiorcy
z branży, w której chcieliby rozwinąć swój własny biznes. Zadanie to jest kluczowym elementem
projektu i spina w całość wdrożeniową część innowacji społecznej. Nabycie doświadczenia
i znalezienie klientów to klucz do sukcesu nowo powstałej firmy w pierwszej fazie jej istnienia. Ideą
doboru mentora jest stworzenie dla nowo powstającego podmiotu gospodarczego warunków do
funkcjonowania poprzez wprowadzenie go w branżę oraz stworzenie warunków do nawiązania
pierwszych kontaktów biznesowych poprzez podzlecanie ich przez mentora uczestnikowi projektu,
który do niego trafia pod opiekę. Harmonogram, częstotliwość spotkań oraz zasady pracy mentor-
student określa się indywidualnie na pierwszym spotkaniu. W ramach tego etapu realizowane są
następujące zadania:
Ustalenie na podstawie wyników działań projektowych grupy osób zdecydowanych rozpocząć
działalność gospodarczą, posiadających własny pomysł na biznes i sprecyzowaną branżę
w której będą chcieli działać
Pozyskanie opiekunów branżowych (mentorów) przy zastosowaniu metody biznes mixer
Realizacja Mentoring branżowego dla 6 wybranych (osób, forma i plan do ustalenia
indywidualnego z mentorem)
Raport z przeprowadzonego mentoringu
2. Opinie uczestników W tym punkcie przedstawiamy kilka odnotowanych w ankietach ewolucyjnych opinii o pilotażowym
szkoleniu uczestników projektu (studentów). W naszej opinii kluczem do powodzenia tego działania
jest nastawienie pracowników ABK odpowiedzialnych za jego realizację, ale przeczytajcie sami:
Super kontakt z doradcą, ciekawe wnioski, dały motywacje do dalszego rozwijania własnej osoby,
pozdrawiam serdecznie :)
Dowiedziałam się jakim typem człowieka jestem i w czym dobrze będę się czuła - sprawdza się! Jestem
zastępcą kierownika.
Konsultacje pomogły być świadomym siebie
Personel w ABK jest bardzo dobrze przygotowany do pomocy nam studentom. Projekty realizowane
pozwalają nam dowiedzieć się o nas samych czegoś nowego lub potwierdzić to co już wiemy ale nie
jesteśmy tego pewni.
Podczas studiów w AMW, korzystałam z pomocy Akademickiego Biura Karier w formie doradztwa
zawodowego. Jasno i rzeczowo zostały przedstawione wyniki wszystkich testów. Wszystkie dokumenty
były przygotowane bardzo dokładnie i rzetelnie. W ramach doradztwa zawodowego uczestniczyłam w
programie mentoringu. Zostałam poinformowana o takiej możliwości, zostały dostarczone do mnie
wszystkie dokumenty, co było bardzo dużym udogodnieniem. Nie spotkałam się z żadną
niedogodnością podczas realizowania tego projektu.
W zależności od moich potrzeb doradca był do dyspozycji. Zostały zrobione liczne testy, które
umożliwiły zdefiniowanie profilu zawodowego.
Wsparcie dotyczyło otrzymaniu kilku wskazówek w zakresie założenia działalności gospodarczej
i okazało się pomocne.
Pani która mi doradzała oraz robiła ze mną badania była bardzo pomocna.
Wsparcie oceniam bardzo wysoko, ponieważ mogłam sprawdzić swoje kompetencje i predyspozycje
wobec pracy, którą podjęłam.
Dzięki testom predyspozycji zawodowych, dowiedziałam się przydatnych rzeczy o swoim charakterze.
Uważam, że Biuro Karier ma dość sporo ofert pracy/staży i stąd wysoka ocena
Zawsze otrzymałam pomoc i radę kiedy tego potrzebowałam
Pracownicy biura karier są bardzo zaangażowani w swoją pracę a także w pomoc studentom.
Są kompetentni, posiadają szeroką wiedzę i ogromnym plusem jest to, że zawsze kiedy potrzeba są
dyspozycyjni dla studentów. Wszyscy są mili i życzliwi, chętnie wszystko tłumaczą i zawsze służą
pomocą. Są bardzo kontaktowi - odpowiadają na maile i telefony, a także bezpośredni kontakt nigdy
nie sprawia problemu. To ludzie z pasją i wspaniałymi osobowościami. Gdyby dziekanat pracował tak
jak biuro karier wszystkim żyło by się lepiej :)
Zawsze otrzymywałam pomoc, o którą poprosiłam. Biuro Karier było zawsze otwarte dla studentów
Osoba prowadząca biuro karier, to osoba bardzo kompetentna, otwarta na prośby i problemy
studentów, wspomaga i zachęca studenta do każdego przedsięwzięcia (mniejszego i większego).
Zaangażowanie Pani Bogusi zarówna w trakcie trwania projektu, jak również po jego zakończeniu.
3. Opis podmiotów Akademickie Biuro Karier Akademii Marynarki Wojennej ma na celu rozwijanie i propagowanie
inicjatyw, postaw i działań ułatwiających studentom i absolwentom szkół wyższych start zawodowy.
ABK ma za zadanie stworzenie dobrze funkcjonującego połączenia pomiędzy pracodawcą
a absolwentem AMW. ABK dostarcza informacji dotyczących taki kwestii jak: procedury rekrutacyjne
w firmach, wymagane kompetencje na poszczególne stanowiska, kursy, szkolenia umożliwiające
podwyższanie kwalifikacje; oferty pracy zarówno w kraju i za granicą; monitoruje działania zawodowe
i osiągnięcia absolwentów na rynku pracy, a na podstawie zgromadzonych danych i statystyk informują
uczelnie wyższe o zaobserwowanych tendencjach na rynku pracy oraz potrzebach tworzenia
wymaganego na rynku profilu kształcenia; organizuje spotkania studentów i absolwentów
z pracodawcami tj. konferencje, seminaria, prezentacje firm na terenie uczelni, Targi Pracy. Aktualnie
AMW prowadzi również doradztwo zawodowe dal studentów i absolwentów uczelni. Ponadto biuro
i jego pracownicy są zaangażowani w szereg projektów podnoszących kwalifikacje studentów
poszczególnych kierunków studiów niezbędne na rynku pracy:
„Podnoszenie jakości kształcenia na kierunku Stosunki Międzynarodowe”- środki MNiSW na
wdrażanie systemów poprawy jakości kształcenia oraz KRK– od 2013 dodatkowe zajęcia dla
studentów z zakresu kompetencji związanych z pisaniem opracowań i analiz w środowisku
międzynarodowym, plus zajęcia dodatkowe rozwijające kompetencje językowe.
POWER 3.1:
„Rozwój kompetencji zawodowych, komunikacyjnych i analitycznych studentów stosunków
międzynarodowych AMW” –108BO, bilans kompetencji, warsztaty i szkol., zadania proj., wizyty
studyjne – 1 517 004,00zł (04.2016-08.2018)
„Rozwój kompetencji studentów informatyki, mechatroniki, automatyki i robotyki na AMW”–
108BO, bilans kompetencji., warsztaty i szkol., zadania proj., wizyty studyjne., 1 698 936zł
(04.2018-01.2019)
„ABK przyczółkiem do kariery !” Głównym celem projektu jest świadczenie wysokiej jakości usług
wspierających rozpoczęcie aktywności zawodowej uczestników projektu poprzez lepsze
przygotowanie 210 studentów do wejścia na rynek pracy. 423 923 zł (03.10.2016 do 30.09.2019)
„Rozwój kompetencji zawodowych, komunikacyjnych i analitycznych studentów kierunku
bezpieczeństwo wewnętrzne na AMW w Gdyni” Głównym celem projektu jest wzmocnienie
kompetencji zawodowych, komunikacyjnych i analitycznych 240 studentek i studentów 4 ostatnich
semestrów I i II stopnia studiów stacjonarnych i niestacjonarnych na kierunku bezpieczeństwo
wewnętrzne prowadzonego na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki
Wojennej. 2 500 159, 20 zł (02.01.2017 r. do 30.09.2019)
4. Załączniki Regulaminy konkursów dla rad dzielnic w Gdyni: Piękna Dzielnica, Gdynia po godzinach,
Bezpieczeństwo w dzielnicy, Kulturalna Gdynia,
Prezentacje Warsztaty Kreacji i Motywacji (1 i 2)
Arkusz samooceny
Prezentacje Warsztaty Design Thinking (1, 2, 3 i 4)
Ankieta DT – 1