C Bilgi Güvenliği Sigortası - tsb.org.tr±-35.pdf · gelişmesine neden oldu. Bilişim ve iletişim çağı, elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı

OCAK-MART 2014 SAYI: 35

’ten

Gelişen teknoloji, sigorta sektörünün güvence sağlaması beklenen risklerin de gelişmesine neden oldu. Bilişim ve iletişim çağı, elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı dönem olarak değerlendirilebilir. Bu bilgilerin korunması için önce ‘firewall’lar, sonrasında ise Bilgi Güvenliği (Cyber Risk) Sigortası gelişti. Sigorta sektörünün bu en yeni ürünü için, Bilgi ve İletişim Sigortası ifadesini de kullanabiliriz.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Bes 10yil 210x297.pdf 1 17.02.2014 11:18

BilgiGüvenliği Sigortası

OCAK-MART 2014 SAYI: 35

’ten

Gelişen teknoloji, sigorta sektörünün güvence sağlaması beklenen risklerin de gelişmesine neden oldu. Bilişim ve iletişim çağı, elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı dönem olarak değerlendirilebilir. Bu bilgilerin korunması için önce ‘firewall’lar, sonrasında ise Bilgi Güvenliği (Cyber Risk) Sigortası gelişti. Sigorta sektörünün bu en yeni ürünü için, Bilgi ve İletişim Sigortası ifadesini de kullanabiliriz.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Bes 10yil 210x297.pdf 1 17.02.2014 11:18

BilgiGüvenliği Sigortası

3 ayda bir yayınlanırPara ile satılmazISSN: 13057839

Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği yayınıdır

‹mtiyaz Sahibi

Türkiye Sigorta, Reasürans ve

Emeklilik Şirketleri Birliği Ad›na

Ramazan ÜLGER

Genel Yay›n Yönetmeni

Mehmet KALKAVAN

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü

Füsun DEDEHAYIR

Yay›n Kurulu

Mehmet KALKAVAN

Zihni METEZADE

Atilla OKSAY

Füsun DEDEHAYIR

Müge SOYSAL

Yay›n Dan›şman›

Noyan DO⁄AN

Yardımcı Editör

Serap GÜNSAV

Görsel Dan›şman

Sertaç BALA

Çizer

Serdar GÜNB‹LEN

Yönetim Yeri

Türkiye Sigorta Reasürans ve

Emeklilik Şirketleri Birliği

Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/1–2 34394 Levent / ‹STANBULTel: 0212 324 19 50Faks: 0212 325 61 08E-posta: [email protected]

B‹RL‹K’ten dergisinde yay›mlanan yaz› ve fotoğraflar›n tüm haklar› Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği’ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan›labilir.

Dergide yeralan k şe yaz›lar›ndan doğabilecek hukuki sorumluluk, yazarlar›n kendisine aittir.

Bask›

Ömür Matbaac›l›k A.Ş.

Haramidere

Beysan Sanayi SitesiBirlik Cad. No: 20 34524

Beylikduzu - ‹[email protected]

Başkan’ dan

Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü

1

8

Avrupa’yı daha fazla kuraklık bekliyor

Afetlerde sigortasız kayıp yükselişte

İngiltere’de emlak fiyatları etkilendi

ABI, kötü havanın faturasını açıkladı

2013 dünyada sel yılı

WEF’den Küresel Riskler Raporu

İran petrolüne sigorta yasağı kalkıyor

İspanya’da zorunlu sigortalar sorunu

İngiltere’de finansal suiistimal artıyor

Avrupa Parlamentosu, 2030 hedeflerini belirledi

Hindistan, afetleri telefondan uyaracak

Malezya, Kamboçya işbirliği

ABI, suiistimal ile mücadeleye devam dedi

AB’den İsviçre’deki halk oylamasına tepki

Fitch Ratings, İsviçre’yi mercek altına aldı

686869696970707071717171727272

GÜVENCE HESABI

S‹GORTA TAHK‹M KOM‹SYONU

S‹GORTA B‹LG‹ VE GÖZET‹M MERKEZ‹

AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA

TSEV

SEGEM

DASK

TARS‹M

3539

435154586164

“Bakış” programı Habertürk’te konukları ağırlıyor

Tunuslu sektör temsilcilerini ağırladık

Finansın Geleceği: Emeklilik Tasarrufları paneli gerçekleştirildi

Bologna Uzmanları toplantısındaydık...

Insurance Europe Sorumluluk Komitesi

Euromoney Sigorta ve Reasürans Konferansı

“Zaman aşımı ilanı” yayınlandı

BES yönetmelik değişikliği toplantısı yapıldı

3

43

55567

7

39

70

’ten

Oto sigortaları projesi

Kapak Konusu: Bilgi Güvenliği Sigortası

Mevzuat Sorunlar ve Yargı Kararları

Sigorta ‹statistikleri

Uzman Gözüyle

101821263318

GÖRÜS

DIS BASIN

BİRLİK’TEN HABERLER

İNCELEME-ARASTIRMA

HABERLER

-

3 ayda bir yayınlanırPara ile satılmazISSN: 13057839

Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği yayınıdır

‹mtiyaz Sahibi

Türkiye Sigorta, Reasürans ve

Emeklilik Şirketleri Birliği Ad›na

Ramazan ÜLGER

Genel Yay›n Yönetmeni

Mehmet KALKAVAN

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü

Füsun DEDEHAYIR

Yay›n Kurulu

Mehmet KALKAVAN

Zihni METEZADE

Atilla OKSAY

Füsun DEDEHAYIR

Müge SOYSAL

Yay›n Dan›şman›

Noyan DO⁄AN

Yardımcı Editör

Serap GÜNSAV

Görsel Dan›şman

Sertaç BALA

Çizer

Serdar GÜNB‹LEN

Yönetim Yeri

Türkiye Sigorta Reasürans ve

Emeklilik Şirketleri Birliği

Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/1–2 34394 Levent / ‹STANBULTel: 0212 324 19 50Faks: 0212 325 61 08E-posta: [email protected]

B‹RL‹K’ten dergisinde yay›mlanan yaz› ve fotoğraflar›n tüm haklar› Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği’ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan›labilir.

Dergide yeralan k şe yaz›lar›ndan doğabilecek hukuki sorumluluk, yazarlar›n kendisine aittir.

Bask›

Ömür Matbaac›l›k A.Ş.

Haramidere

Beysan Sanayi SitesiBirlik Cad. No: 20 34524

Beylikduzu - ‹[email protected]

Başkan’ dan

Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü

1

8

Avrupa’yı daha fazla kuraklık bekliyor

Afetlerde sigortasız kayıp yükselişte



2013 dünyada sel yılı


İran petrolüne sigorta yasağı kalkıyor






ABI, suiistimal ile mücadeleye devam dedi

AB’den İsviçre’deki halk oylamasına tepki


686869696970707071717171727272

GÜVENCE HESABI

S‹GORTA TAHK‹M KOM‹SYONU

S‹GORTA B‹LG‹ VE GÖZET‹M MERKEZ‹

AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA

TSEV

SEGEM

DASK

TARS‹M

3539

435154586164



Finansın Geleceği: Emeklilik Tasarrufları paneli gerçekleştirildi

Bologna Uzmanları toplantısındaydık...



“Zaman aşımı ilanı” yayınlandı

BES yönetmelik değişikliği toplantısı yapıldı

3

43

55567

7

39

70

’ten

Oto sigortaları projesi

Kapak Konusu: Bilgi Güvenliği Sigortası

Mevzuat Sorunlar ve Yargı Kararları

Sigorta ‹statistikleri

Uzman Gözüyle

101821263318

GÖRÜS

DIS BASIN

BİRLİK’TEN HABERLER

İNCELEME-ARASTIRMA

HABERLER

-

SevgiliMeslektaşlar›mveDeğerliBirlik’tenOkurlar›,

Türkiye Sigorta Birliği’nin yeni yönetimi adına sizleri dergimiz aracılığıyla bir kez daha selamlıyorum. Yeni dönemin başta Birliğimiz olmak üzere sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum. Birlik yönetimi olarak, tüm çalışma arkadaşlarımızla birlikte görev aldığımız dönem süresince sektörümüzün ülkemizde daha yay-gın ve güçlü bir konuma ulaşabilmesi yönündeki çalışmalara devam edeceğiz.

2014 yılının ilk çeyreğini geride bıraktığımız bu dönem-de de, gerek sigortalı ve gerekse de sigorta şirketleri için faydalı olacak düzenlemeler üretme ve uygulamaya yönelik faaliyetlerimizi devam ettirmekteyiz.

Bildiğiniz üzere bu yıl gündemimizdeki en önemli çalışma Oto Sigortaları Projesi’dir. Bu projeyle amacı-mız; uluslararası sigorta piyasalarındaki en iyi uygula-ma örneklerini, yerel koşullarımızı dikkate alarak ülkemize uyarlamak ve çözüm önerileri geliştirmektir. Böylece ulaşmak istediğimiz nokta söz konusu branş-taki sorunları çözüme kavuşturmak ve daha sağlıklı bir işleyiş sağlamaktır.

Doğrudan Tazmin Sistemi, Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplanmasında Standardizasyon, Sigorta Suiistimalleri ile Mücadele ve Yedek Parça-Tamirhane Sertifikasyonu gibi oldukça önemli konu başlıkları yer alan proje kapsamındaki çalışmalarda önemli bir yol kat edilmiştir. Projenin ikinci faz çalış-maları başlamış olup Kasım 2014 tarihinde projenin sonuçlanması hedeflenmiştir.

2014 yılında sektörümüz için önemli katkısı olacağı-na inandığımız Oto Sigortaları Projesi’nin yanı sıra Sigortacılıkta Dönüşüm Projesi ve Kalkınma Planı hedefleriyle ilgili çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Tabii ki her zaman olduğu gibi hem yurtiçi hem de yurtdı-şında olmak üzere kurumlar nezdindeki çalışmaları-mız ve planlı faaliyetlerimiz de devam edecek.

Geride bıraktığımız 2013 yılı sonuçlarını değerlendir-diğimizde prim üretiminde hayat dışı sigorta şirketle-rinin % 22, hayat sigorta şirketlerinin ise % 25 ora-nında artış sağladığını görüyoruz. Bireysel emeklilikte ise ödenen katkı payları % 48 oranında artış göster-miştir. Hayat dışı şirketler 2013 yılını 835 milyon TL teknik kârla kapatırken, hayat ve emeklilik şirketleri sigortacılık iş ve işlemlerinden 473 milyon TL teknik kâr elde etmişlerdir. Buna karşın, emeklilik şirketleri, 2013 yılında bireysel emeklilik faaliyetlerinden 175 milyon TL zarar etmişlerdir.

Sektör olarak trafik sigortalarında ciddi bir zararla karşı karşıya olduğumuz bir gerçek. Özellikle bedeni

BAŞKAN’dan

02

hasar maliyetlerindeki artışın devam etmesi ve bu konuda yasal düzenle-melerin yapılamamış olması en önemli etken. Bu yıl trafikte tam serbest tarifeye geçildi. Serbest tari-fe ile birlikte sürücü bilgileri analiz-leri çerçevesinde bazı sürücülerin primlerinde düşme oldu. Maliyetlerin artmaya devam ettiği bir dönemde primlerin azalması sonuçları olumsuz etkileyecektir.

2013 yılında kasko branşındaki karlılığın 2014 yılında da devam ettirilmesi bugünkü konjonktürde kolay gözükmüyor. Kaskoda ortaya çıkan karlılıkla beraber primlerin yeniden düşmeye başladığını, döviz-de yaşanan artış ile hasar maliyetle-rinin arttığını görüyoruz.

Yangın branşında, 2012 yılında basına yansıyan 100’ün üzerinde büyük yangın hasarı oldu. 2013 yılında sigortalı tesislerde sahip olun-ması gereken standartlar konusunda daha sıkı riziko analizleri yapılmaya başlandı. Hasar sayılarındaki azalma ve riziko analizlerinin güçlendirilme-sinin de etkisi ile yangın branşı, 2013 yılını başarılı tamamlayan branşlardan biri olmuştur.

Bireysel emeklilik sisteminde şirket-lerinin 7-8 sene gibi bir süre sonun-da normal bir büyümeyle başa baş-noktasını yakalayıp kâra geçmeye yönelik öngörüsü vardı. 2013 yılın-

da kesintilerle ilgili önemli düzenle-meler yapıldı ve şirketlerin gelirleri önemli ölçüde azaldı. Bu düzenleme sonucu şirketlerin zararları önemli ölçüde arttı. Bunun yanında siste-min hızlı büyümesini sağlayacak Devlet Katkısı modeline geçildi. Devlet katkısının etkisi ile 2013 yılında katılımcı sayısında ve fon büyüklüğünde önemli artışlar sağ-landı. Tasarrufların artmasının ülke-miz için taşıdığı ekonomik ve strate-jik önem ile üyemiz emeklilik şirket-leri için taşıdığı önem dolayısıyla bireysel emeklilik sisteminde büyü-meyi teşvik edecek modeller üzerin-de çalışmalar devam ediyor. Bu kapsamda çalışanların bir işyerinde işe başladıklarında otomatik olarak bir emeklilik planına dâhil edilmesi ve ilgili kişilere belirli bir süre içinde isterlerse plandan çıkma imkânı verilmesi olarak tanımlayabileceği-miz “otomatik katılım” ve perfor-mans kesintisi ile ilgili çalışmaları düzenleyici otoriteler ile birlikte yürütülmektedir.

Sonuç olarak, 2013 yılında önceki senelere göre daha iyi bir yıl geçiren sektörümüzün, bu yılı da başarılı şekilde geçireceğine inanıyorum. Tüm sektör paydaşlarımıza çabaları için teşekkürlerimi sunarım.

Say g› la r›m la,RamazanÜLGERBaşkan

BAŞKAN’dan

BİRLİK’TENHABERLER

03

Kasım 2013 tarihinde başlayan progra-mı Noyan Doğan hazırlayıp sunuyor.

Programda pazartesi günleri hayat ve hayat-dışı sigortalar, salı günleri ise Bireysel Emeklilik Sistemi ele alınıyor. Programa bugüne kadar TSB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kemal Olgaç, TSB Genel Sekreter V. Mehmet Kalkavan, TSB Yönetim Kurulu Başkanı Recep Koçak, TSB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mete Uğurlu, Anadolu Sigorta Genel Müdürü Musa Ülken, Asya Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Türker Gürsoy, Demir Hayat Sigorta Genel Müdürü Ali Ersoy, Cigna Finans Emeklilik ve Hayat Genel Müdür V. Ajlan Sözütek, Eureko Sigorta Genel Müdürü Okan Utkueri, TSB Genel Sekreter Yardımcısı Atilla Oksay, Euler Hermes Genel Müdürü Özlem Özüner, TSB Genel Sekreter Yardımcısı Kerem Özdağ, Liberty

Sigorta Genel Müdürü Ragıp Yergin, Ziraat Hayat Emeklilik Genel Müdürü Şeref Aksaç, Güvence Hesabı Müdürü Kadir Küçük, MetLife Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Deniz Yurtseven, Ergo Türkiye İcra Kurulu Üyesi Yıldırım Türe, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi Müdürü Aydın Satıcı, Ak Sigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, BNP Paribas Cardif Emeklilik Genel Müdürü Cemal Kişmir, Zurich Sigorta Genel Müdürü Yılmaz Yıldız, ING Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı İhsan Çevik, Groupama Emeklilik Genel Müdürü Ramazan Ülger, TARSİM Genel Müdürü Bülent Bora, Generali Sigorta Genel Müdürü Mine Ayhan, Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, Türk P&I Sigorta Genel Müdürü Remzi Ufuk Teker ve Koru Sigorta Genel Müdür V. Hüsamettin Doğramacı konuk oldu.

11

Ocak 2014 tarihinde Tunus sigorta sek-töründen bir heyet Birliğe çalışma ziya-

reti gerçekleştirdi. Tunus Sigorta Birliği, Sigorta Denetleme Kurulu ve bazı sigorta şirketi temsil-cilerinin katıldığı toplantıda Birlik, Genel Sekreter Yardımcısı Atilla Oksay ile Uluslararası İlişkiler

Uzmanı Müge Soysal tarafından temsil edildi. Toplantıda, Birlik tarafından Birlik ve gerçekleş-tirdiği çalışmalar, Türk sigorta sektörü ve motor-lu taşıt sigortalarına ilişkin gerçekleştirilen sunu-mun ardından Tunus heyeti tarafından yönelti-len sorular yanıtlandırıldı.



Birlik sponsorluğunda yayınlanan “Bakış” programı her Pazartesi ve Salı, saat 09.30’da HaberTürk TV’de ekrana geliyor.

24

04


irlik ve CFA Society of Istanbul işbirliğiyle 28 Ocak 2014 tarihinde İstanbul Sabancı

Center’da “Future of Finance: Emeklilik Tasarrufları” konulu bir panel gerçekleştirildi. Finansın geleceğini konuşmak ve emeklilik tasar-rufları konusunda yatırımcıların davranışsal eği-limlerini daha iyi anlamak amacıyla düzenlenen panele, yurtdışında finans danışmanlarına dav-ranışsal finans konusunda danışmanlık yapan Santa Clara Üniversitesi Finans Profesörü Meir Statman ve CFA Enstitüsü Asya-Pasifik Bölgesi Genel Müdürü Dr. Ashvin Vibhakar katıldı.

Panelin açılış konuşması CFA Istanbul Başkanı Ertunç Tümen tarafından gerçekleştirildi. Panelde ilk konuşmacı olarak yer alan Birlik Yönetim Kurulu Üyesi Meral Eredenk, Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminin gösterdiği gelişimi ve tasarruf açığı konularını ele aldı.

Panele yurtdışından konuşmacı olarak katılan CFA Enstitüsü Asya-Pasifik Bölgesi Genel

Müdürü Dr. Ashvin Vibhakar ise “Finansın Geleceği ve Emeklilik Tasarrufları” konusundaki deneyimlerini aktardı.

Finans danışmanlarına, yatırım davranışları konusunda danışmanlık yapan Santa Clara Üniversitesi Finans Profesörü Meir Statman ise panelde “Yatırımcılar gerçekte ne ister: Zorunlu emeklilik hakkında davranışsal finans dersleri” konulu bir sunum gerçekleştirdi.

Finansın Geleceği: Emeklilik Tasarrufları paneli gerçekleştirildiB

05

irlik, Avrupa Komisyonu tarafından des-teklenen ve Yükseköğretim Kurulu

Başkanlığı koordinasyonunda yürütülen 2011-2013 Dönemi Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi kapsamında Bologna Uzmanları, YÖK temsilcileri ve ilgili paydaş kurumların katılımıyla 13 Ocak 2014 tarihinde Dedeman Otel’de ger-çekleştirilen Paydaş Toplantısı’na katıldı.

Toplantının ilk oturumunda Bologna Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Durman tarafından Bologna süreci kapsamında Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmalar ve diğer ülkelerle kıyaslamalı duru-ma ilişkin olarak bir sunum gerçekleştirildi.

Toplantının ikinci oturumunda ise Ulusal Ajans Erasmus Koordinatörü İlyas Ülgür tarafından Erasmus Programı Hareketlilik Faaliyetleri ile ilgili bilgilendirme yapıldı.

Toplantı sonunda Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) ile ilgili yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verilmesinin ardın-dan paydaş (üniversite, meslek odaları vs.) temsilcileri tarafından özellikle mesleki yeterlilik kriterlerinin hangi kurumlar tarafından tayin edilmesi gerektiği konusunda görüş alışverişin-de bulunularak bu konuda Avrupa’daki örnek-ler paylaşıldı.

Bologna Uzmanları toplantısındaydık...KATILDIĞIMIZ TOPLANTILAR

2011-2013 Dönemi Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi Paydaş Toplantısına katıldık.


irlik, üyesi olduğu Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu Insurance Europe’un 28 Ocak 2014

tarihinde Brüksel’de düzenlenen sorumluluk komitesi toplan-tısına katıldı. Birliğin Koordinatör Alper Tan tarafından temsil edildiği toplantıda; tıbbi cihazlar için ürün sorumluluk sigor-tası, havayolu firmalarının iflas sorumluluğu, paket tur sigor-tası, bina kusur ve tamamlama sigortası konuları ele alındı.

irlik, 4-5 Şubat 2014 tarihlerinde 2’ncisi

düzenlenen Euromoney Sigorta ve Reasürans Konferansı'na katıldı. Uluslararası reasürans piya-salarından katılımcıların Türk sigorta sektöründen temsilcilerle buluştuğu konferansta sigorta ve reasürans piyasasındaki güncel gelişmeler, geride kalan yenileme dönemi ve Türk sigorta sektörünün kârlılık sorunu ele alındı.


B

B

B

06


numara ve 08.10.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Özel Hukuk

Hükümlerine Tabi Sigortalar Kapsamında Hak Sahiplerince Aranmayan Paralar Hakkında Yönetmelik’ uyarınca, unvan ve

web adreslerinin kullanılmasına izin veren şir-ketlerin yer aldığı ‘zaman aşımı ilanı’ Hürriyet ve Sabah Gazetelerinde 13 Şubat 2014 Perşembe ve 14 Şubat 2014 Cuma günleri yayınlandı.

“Zaman aşımı ilanı” yayınlandı28789

07

irliğin ev sahipliğinde 18 Mart 2014 tari-hinde Kozyatağı Byotell’de gerçekleşti-

rilen toplantıda, ‘Bireysel Emeklilik Sistemi hak-kında yönetmelik değişikliği yapılmasına dair yönetmelik taslağı’ konunun taraflarınca ele

alındı. Hazine Müsteşarlığı, SPK, Takasbank yet-kililerinin kamu tarafını temsil ettiği toplantıya 18 emeklilik şirketi ve EGM üst düzey yöneticile-rinin yanı sıra portföy yönetim şirketleri temsilci-leri de katıldı.

BES yönetmelik değişikliği toplantısı yapıldıB

08

ilindiği üzere, Sigorta Acenteleri Yönetmeliği 22.04.2014 tarihli ve 28980

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yeni Yönetmelik ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’yla getirilen yeni sistemin gerektirdiği düzenlemelerin yanı sıra önceki yıllarda uygu-lamada mevzuat boşluğundan kaynaklanan sorunların giderilebilmesine yönelik düzenle-meleri de içeren 14.08.2008 tarihli Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Sigorta Acenteleri Yönetmeliği değişikliği çalış-malarında, düzenleme ihtiyacının tespit edildi-ği alanların kalıcı olarak mevzuata işlenmesi, vatandaş şikayetleri ile çeşitli kanallardan inti-kal eden sorunların giderilmesi ve uluslararası uygulamalar göz önünde bulundurularak sis-temin daha iyi bir noktaya getirilmesi amaç-lanmıştır.

Bu çerçevede, sigorta acenteliği faaliyetinin sigortacılık sektörüne olan güveni artırıcı biçim-de sürdürülmesini ve sözleşme taraflarının hak ve menfaatlerinin korunmasını teminen acen-telik sisteminin kurumsallaşmasının sağlanması için acentelik faaliyetlerinin çerçevesi ile bu faaliyetlere ilişkin temel ilkeler yeni Yönetmelik ile belirlenmiştir.

Öte yandan, getirilen yenilikler itibarıyla acen-te ve şirketlerin durumlarını Yönetmeliğe uygun hale getirmeleri hususunda da, Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren, altı aylık bir süre tanınmıştır. Bu kapsamda, Yönetmelik hüküm-lerine uyum için en son tarih 22 Ekim 2014’tür. Tek Düzen Hesap Planı ise, hesap yılının başın-da 01.01.2015’te uygulanmaya başlanacaktır.

Bahsedilen hususlar ışığında, Yeni Yönetmelik ile getirilen düzenlemelere aşağıda yer veril-mektedir.

MESLEĞE GİRİŞ KOŞULLARINA İLİŞKİN HUSUSLAR

“Gerçek kişi acenteler”, “Tüzel kişi acenteler”, “Ortaklar ve yetkililer” ayrı maddelerde düzen-lenmiş, bahsedilen başlıklar altında detaylı düzenleme yapılmıştır.

Tüzel kişi sigorta acentelerinde kurumsallaşma-sının sağlanmasını teminen müdür dışında en az bir teknik personel istihdam edilmesi gerekti-ği düzenlenmiştir.

Teknik personel ve sigorta acentesi olabilmek için aranan öğrenim düzeyleri ile mesleki deneyim süreleri basamaklı bir yapıda düzenlenmiş, böyle-ce sektöre girişin kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, gerçek kişi acentelik için aranan diğer şartlar korunmuş, 2 yıllık sigortacılık tecrübe-si süresi, dört yıllık yüksek öğrenim görenler için 1,5 yıla indirilmiş, sigortacılıkla ilgili 4 yıllık yüksek öğre-nim görenler için bu süre tamamen kaldırılmıştır. Teknik personel için aranan 2 yıllık deneyim süresi ise, 1 yıla indirilmiştir. Bu süreler; müfredatında sigortacılık bulunan liseler ile iki yıllık yüksekokullar ve kamu istihdam projeleri için 6 aya indirilmiş, iki yıllık sigortacılıkla ilgili yüksekokullar ve dört yıllık yüksekokullar için tamamen kaldırılmıştır.

İflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olma şartı hem tüzel hem gerçek kişi acentelikte kal-dırılmıştır.

Teknik personel ve sigorta acentesi olabilmek için uluslararası uygulamalarda da aranan iti-

Yeni Sigorta Acenteleri Yönetmeliği

HAZİNEMÜSTEŞARLIĞISİGORTACILIKGENELMÜDÜRLÜĞÜ

B

09

bar şartının uzantısı olan belirli suçlardan hüküm giymemiş ve/veya ceza almamış olma koşulu yeniden düzenlenmiştir.

Asgari ödenmiş sermaye ile beyan edilecek malvarlıklarının nakde kolay dönüşebilir yatırım araçlarından oluşması gereği düzenlenmiştir.

Acentelerin, mesleki faaliyetleri nedeniyle vere-bilecekleri zararlardan sorumlu olduğu düzen-lenmiş, anılan sorumluluğun karşılanmasını temi-nen sigorta veya benzeri teminat şartı aramaya Müsteşarlığa yetki verilmiştir.

ACENTELİK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR

Kendi bölümleri ile personeli ayrı olmak koşuluy-la, birden fazla acentenin aynı mekanda faali-yet gösterebilmesine imkan tanınmıştır.

Teşkilatlanma ve şube ile ilgili hükümler daha açık ve net hale getirilmiş, şubenin merkezle aynı yeterlik şartlarına sahip olması hükme bağ-lanmıştır. Şubelerin başka bir acente ile mekan paylaşımı yasaklanmıştır.

Acente türleri itibarıyla eşit koşullar sağlanmaya çalışılmış, bankalar ve özel kanunlarına istina-den acentelik yapan kurumlar için, diğer sigor-ta acentelerine paralel şekilde aracılılık edilen sigorta şirketleri ve yetkilerinin kapsamına ilişkin hususlar ile acentelik faaliyeti yürütülen birimler-le teknik personele ilişkin bilgileri belirterek TOBB’a bildirimde bulunma şartı getirilmiştir. Bankalar ve özel kanunlarına istinaden acente-lik yapan kurumlar için TOBB tarafından kayıt numarası verilmesi öngörülmüştür.

Bankalar ve özel kanunlarına istinaden acentelik yapan kurumlarda çalışan personel sayısı ve sir-külasyonu göz önünde bulundurularak bu kurum ve kuruluşlar için teknik personel kimliğinin TOBB tarafından verileceği hüküm altına alınmıştır.

Tüketicinin korunması amacıyla, acentelerin kullanacakları bilgi işlem altyapılarını statik inter-net protokol adresi uygulamasına uyumlu hale getirmeleri öngörülmüştür.

Tüketicinin korunmasına yönelik mevcut koru-ma önlemleri, acente sayısının fazlalığı ve acen-telerin sermayelerinin takibindeki sorunlar da göz önünde bulundurularak, aracılık edilen prim tutarlarının bildirilmesi ve ilave sermaye ihtiyacı-nın tamamlanması hükümleri çıkarılmıştır.

Teknik personelin işlemleri nedeniyle verecekle-ri zararlardan yalnızca acenteler değil, teknik personel de sorumlu tutulmuştur.

Acentelik sözleşmelerinde tarafların hak ve menfaatlerinin eşit oranda korunabilmesini teminen, sözleşmelerde yer alması gereken asgari unsurlar başlıklar halinde belirlenmiştir.

Üç aylık dönemler itibariyle dönemi takip eden bir ay içerisinde hesap mutakabat zorunluluğu getirilmiştir.

Acentelerin hesap ve mali tablolarının tek düze ve şeffaf şekilde takip edilebilmesi için Tek Düzen Hesap Planı getirilmiş, söz konusu planın 01.01.2015 tarihinde uygulamaya girmesi hükme bağlanmıştır.

Sigortalıların hak ve menfaatlerinin halele uğra-tılması, sektörün itibarını zedeleyici tutum ve davranışların sergilendiğinin tespit edilmesi hal-lerinde Müsteşarlığımızca gerekli tedbirlerin alınmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Yetkileri iptal edilen acentelerin, mevcut port-föyleri ile ilgili olarak, hak sahipleri ve acentele-rin menfaatlerinin korunması için sigorta şirketle-rince tedbir alınması hükmü getirilmiştir. m

10

İNCELEME-ARAŞTIRMA

Atilla OKSAYTSB Ge nel Sek re ter Yar d›m c› s›

GİRİŞ1954 yılından bugüne geçen süreçte

ülkemizin ekonomik büyümesine paralel ola-rak otomotiv sektörü de büyümüş ve araç sayısı her yıl artmıştır. Ancak bu gelişim hızının altyapı faaliyetlerinde karşılığının olmamasının bir sonucu olarak trafik kazalarında da artış yaşanmış, trafik ülkemiz için önemli bir sorun haline gelmiştir. Araç sayısındaki artış, buna karşılık altyapı ve trafik kültürü ve sigorta bilin-cindeki yetersizlikler, fiyatlama ve hasar süre-cinde yaşanan gelişmeler oto sigortalarında birtakım sorunların ortaya çıkmasına yol açmıştır.

Özellikle Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’nda son yedi yıllık sürece baktığımızda bu sigorta ürününde şir-ketlerin her dönem zarar açıkladığı görülmek-tedir. Birlik Yönetim Kurulu tarafından yaşanan sorunların çözümüne yönelik bir yol haritasının çıkartılmasını teminen konunun fiyatlama pro-sedürlerini, hasar süreçlerini, kamu ile ilişkileri, tanıtım ve bilinçlendirmeyi kapsayacak şekil-de bir bütün olarak ele alınması ve projelendi-rilmesi gereğinden hareketle Birlik bünyesinde bir proje yürütülmesi kararı alınmıştır.

2. PROJENİN KAPSAM VE AMACI

Sigorta, sosyal ve ekonomik hayatı destekle-yen önemli enstrümanlar arasındadır. Bu çer-çevede toplumsal fayda görülen alanlarda üçüncü şahısları korumak amacıyla kanun koyucu tarafından zorunlu sigortalar ihdas edil-

mektedir. Nitekim otomobil kullanımının yoğun-laşması ile birlikte artan trafik kazaları nedeniy-le üçüncü kişilerin uğradıkları zararları tazmin etme sürecinde yaşanan sorunların çözülebil-mesi amacıyla Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ihdas edilmiştir.

Oto sigortaları başlığı altında yer alan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Kara Araçları Kasko Sigortası hayat dışı toplam prim üretiminde yaklaşık % 48'lik, toplam prim üretiminde ise % 41’lik bir paya sahiptir.

Oto sigortaları projesi ile gerek uluslararası sigorta piyasalarında uygulanan en iyi uygu-lama örneklerinin ülkemiz koşulları dikkate alı-narak adapte edilmesi, gerekse çözüm öneri-leri geliştirilerek branşta yaşanan sorunların çözülmesi suretiyle branşın daha sağlıklı bir şekilde işlemesi amaçlanmıştır. Bu amaca ula-şabilmek için aşağıda belirtilen konu başlıkları bazında çalışmalar yürütülmektedir.

a) Doğrudan Tazmin Sistemi

b) Yedek Parça ve Özel Servis Sertifikasyonu

c) Sigorta Suiistimali ile Mücadele Modeli

d) Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Oto sigortaları projesiOto sigortaları projesi ile uluslararası sigorta piyasalarında uygulanan en iyi uygulama örneklerinin ülkemiz koşulları dikkate alınarak adapte edilmesi amaçlanıyor.1.

11

1. Kusurlu ve kusursuz sigortalılar, kaza tespit tutanağındaki ilgili tüm alanları belirtilen şekilde doldurmakta ve kusursuz sigortalı kendi sigorta şirketini arayarak kaza hak-kında bilgilendirme yapmaktadır.

2. Şirketler, kaza tutanağı ve varsa fotoğrafla-rı ve kendi sorumluluk değerlendirmelerini paylaşmaktadır.

3. Kusursuz sigortalı, aracını kendi sigorta şirke-tinin yönlendirdiği servise teslim etmektedir.

4. Kusursuz sigortalının sigorta şirketi, gerekli belgeleri ve yaptığı ödemeyi Takas Odası’na bildirmektedir.

5. Takas Odası sektör ortalama tutarını kusurlu taraf sigorta şirketine borç; kusursuz taraf sigorta şirketine alacak olarak kaydetmek-te ve taraflara gerekli bilgilendirmeleri yap-maktadır.

6. Kusurlu sigortalının sigorta şirketi Takas Odası’na anlaşmada belirlenen sürede ortalama tutardan borç ödemesini yap-maktadır.

7. Takas Odası sektör ortalama tutarını, kusur-suz sigortalının sigorta şirketinin hesabına yatırmaktadır.

Sistemin uygulandığı ülkelerde gerek sigortalı ve mağdurların gerekse sektörün yararına bir takım sonuçların ortaya çıktığı görülmektedir. Sistemin uygulandığı ülkeler incelendiğinde, öncelikle uygulamanın başlangıç dönemle-rinde maddi tazminat ödemesi gerektiren hasarların kapsam dahilinde olduğu, zaman içerisinde bedeni tazminatların da belirli kıs-taslar çerçevesinde sisteme dahil edildiği görülmektedir. Ayrıca başlangıçta sadece iki aracın karıştığı hasarlarda sistem devreye girerken, günümüzde bazı ülke uygulamala-rında pilot uygulama olarak ikiden fazla ara-cın karıştığı kazalarda da sistemin uygulandığı görülmektedir.

Bu çerçevede, proje kapsamında, dünyadaki çeşitli uygulama örnekleri ve modelin gelişim süreci ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Birlik Yönetim Kurulu tarafından ülkemizde uygulanması kararı alınan sistemin ana hatları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

Tablo 1. Doğrudan Tazmin Sisteminin İşleyişi

Kusursuz Sigortalı

Kusursuz TarafSigorta Şirketi

Tamirhane

Kusurlu TarafSigorta ŞirketiTakas

Odası

3. DOĞRUDAN TAZMİN SİSTEMİ

Doğrudan Tazmin Sistemi, sisteme dahil olan sigorta şirketinin, trafik sigortası ile teminat sağ-ladığı sigortalısının, trafik kazasında uğradığı zararı sorumlu sigorta şirketi hesabına, anlaş-ma şartlarına göre tazminat limiti dahilinde

tazmin etmesini içermektedir. Diğer bir deyişle, bu sistemde trafik kazasında zarar gören araç sahibi kendisine zarar veren aracın sigortacısı-na değil, kendi sigortacısına başvuracaktır. Sistemin amacı, trafik sigortasında gerçekle-şen tazminat taleplerini ve ödemelerini kolay-laştırmak ve hızlandırmaktır.

12


• Sistemin yönetim, planlama ve aktüerya operasyonlarının TSB, Takas Odası operas-yonunun SBM bünyesinde kurulması,

• Sisteme üyeliğin prensip olarak ihtiyari olması,

• Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi olan iki ara-cın karıştığı kazalarda sistemin geçerli olma-sı, ancak kaskodan yapılan rücuların da bu sistemde tasfiye edilmesi,

• Sadece maddi hasarlı kazalarda sistemin geçerli olması,

• Kaza Tespit Tutanağı’ndaki kusur oranına göre ödeme yapılması,

• Ortalama hasar tutarında çoklu rassal orta-lama hasar sisteminin kullanılması,

• Ortalama hasarın başlangıçta aylık, sonra-sında üçer aylık, altışar aylık ya da yıllık dönemlerde hesaplanması,

• Tüm araç gruplarının sisteme dahil olması,

• Doğrudan Tazmin Sistemi’ne konu alt ve üst limit olması, bu limitler haricindeki hasarlar mevcut prosedür izlenerek tasfiye edilmesi,

Doğrudan Tazmin Sistemi incelendiğinde siste-min dört ana unsurunun olduğu görülmekte-dir. Ülkemizdeki uygulamanın da bu dört ana unsur üzerinde çalışması planlanmaktadır.

3.1. KAZA TESPİT TUTANAĞI

Ülkemizde de 01.04.2008 tarihinden itibaren uygulanan ve maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında taraflarca düzenlenen kaza tespit tutanağı, sigorta şirketlerinin kusur tespi-ti yapabilmeleri amacıyla doğrudan tazmi-nat sisteminde talep edilen belgeler arasında yer almaktadır. Proje kapsamında Kaza Tespit Tutanağı’nda geliştirilmesi gereken alanlar da belirlenmiş olup, konu Birlik bünyesinde faaliyet gösteren komiteler tarafından da incelenmiş ve öneriler Birlik Yönetim Kurulu’nda görüşülerek son haline getirilmiştir. Bu çerçe-vede oluşturulan öneriler Hazine Müsteşarlığı ile paylaşılacaktır. Kaza Tespit Tutanağı için yapılacak öneriler aşağıda özetlenmektedir.

Doğrudan Tazmin Sistemi

Sigortalı

Kendisigortaşirketindenhizmet

almasısebebiylemüşteri

memnuniyetiartması

Hasarhizmetininhızlanması

AnlaşmalıServisHizmetiile

HasarTazmini

Hasartasfiyesürecininhızlanması

İhtilaflıdurumlarınasgariye

indirgenmesi

Ortalamatutarıödemesiilehasar

maliyetlerininkontrolü

Hizmetçeşitliliğive

Çapraz/Yukarısatışfırsatı

Hızlımuallakdönüşüveetkin

karşılıkyöntemi

Suistimalriskininazalması

Hasarödemeyetkinliğiile

kamuoyuvetüketicilerönünde

sigortasektörüimajınınve

değerininyükselmesi

Sigorta Şirketleri Sigorta Sektörü

13

• İngilizce Kaza Tespit Tutanağı’nın mevcut olmadığı, artan turist sayısı ve yabancı sürü-cüler dikkate alındığında tutanağın İngilizce versiyonu hazırlanması önerilmektedir.

• Tutanağın akıllı telefonlardan doldurulabi-lecek şekilde mobil uygulamasının hayata geçirilebileceği düşünülmektedir. Şu an sadece bir şirket mobil KTT uygulamasını hayata geçirmiş olmakla birlikte mobil KTT uygulaması için SBM nezdinde bir çalışma yürütülmektedir.

• Tutanağın “Açıklamalar” bölümüne Doğrudan Tazmin Sistemi ile ilgili bir bilgi-lendirme ve yönlendirme bölümü eklen-mesi önerilecektir.

• Araç dışında meydana gelen diğer maddi hasarlar alanı eklenmesi önerilecektir.

• “Görülür Hasar” bilgisinin girileceği bir alan eklenmesi önerilecektir.

• Kazaya karışanların e-postalarının girileceği bir alan eklenmesi önerilecektir.

• Sürücünün işleten ile yakınlık derecesinin girileceği bir alan eklenmesi önerilecektir.

3.2. ORTALAMA HASAR TUTARININ HESAPLANMASI

Sistemin esasını sigorta şirketinin kendi sigortalısının hasarını ödemesi, sonrasında hesaplanan ortalama hasar tutarını kusurlu tarafın sigorta şirketinden tahsil etmesi teşkil etmektedir. Bu çerçevede hasara ilişkin veri-ler ya kurulan merkezlere ya da Takas Odası'na aktarılmakta ve oluşturulan bu bilgi üzerinden, bir formülasyon ya da kurulan bir komite vasıtasıyla ortalama hasar tutarı hesaplanmaktadır. Ortalama hasar tutarının hesaplanma periyodu da ülkeden ülkeye farklılık arz etmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere ülkemiz uygulaması için çoklu rassal ortalama hasar sisteminin kullanılması yönün-de karar alınmış olup gerek modelin kurgu-lanması gerekse sistemin uygulanacağı alt ve üst limitlerin belirlenmesi için Aktüerya Komitesi üyelerinden oluşan bir çalışma grubu kurulmuş olup çalışmanın Nisan ayı ortasında sonuçlandırılması hedeflen-mektedir.

14


3.3. TAKAS ODASI

Şirketler arasındaki mutabakatı sağlamak üzere Takas Odası kurulmaktadır. Bazı ülke uygulama-larında Takas Odaları mutabakatı sağlama yanında ortalama hasar tutarının hesaplanması işlevini de yerine getirmektedir. Ülkemizde uygu-lanması planlanan modelde Takas Odası ope-rasyonunun SBM bünyesinde kurulması yönünde karar alınmıştır. Ocak 2014 itibariyle Takas Odası yazılımı ve kurgusunun oluşturulması amacıyla SBM bünyesinde çalışmalar başlamıştır. Çalışmaların Mayıs 2014’te sonuçlanması ve Haziran 2014’te şirketlere test ortamında açıl-ması planlanmaktadır.

3.4. ANLAŞMA VE EL KİTABI

Sistemin işleyişi, uygulanacak kurallar, anlaş-mazlık durumunda izlenecek prosedürler, belir-lenen kurallara uymama durumunda uygula-nacak yaptırımlar hazırlanan anlaşmada yer almaktadır. Sisteme dahil olmak isteyen sigor-ta şirketleri anlaşmayı imzalamak suretiyle sis-teme dahil olmaktadırlar. Bu kapsamda İspanya, İtalya ve Yunanistan’da kullanılan anlaşmalar incelenerek Birlik bünyesinde faali-yet gösteren ilgili komite üyelerinden oluşturu-lan çalışma grubu ile birlikte taslak metin hazır-lanmıştır. Ortalama hasar ile ilgili çalışmalar sonuçlandığında sektör ile paylaşılması plan-lanmaktadır.

3.5. UYGULAMAYA ALMA

Oto sigortaları projesinin ilk fazı sonrasında karar verilen modellerin hayata geçirilmesi için ikinci faz çalışmaları başlamıştır. Bu çerçevede Doğrudan Tazmin Sistemi’nin ikinci faz çalışma-larının Birlik bünyesinde yürütülmesine karar verilmiştir. Bu karar çerçevesinde yukarıda belirtilen çalışmalar yürütülmektedir. Takas Odası’nın bir aylık test sürecinden sonra siste-min Temmuz 2014 tarihinden itibaren sanal olarak çalıştırılması, 6 aylık bir test sürecinden sonra 01.01.2015 tarihinde sistemin hayata geçirilmesi planlanmaktadır.

4. YEDEK PARÇA VE ÖZEL SERVİS SERTİFİKASYONU

Yedek Parça ve Servis Sertifikasyonu Modellemesi projesi ile sigorta kapsamındaki

hasar sonucu aracı onarılan sigortalıların tamir-hane ve kullanılan eşdeğer parçadan kaynak-lı şikayetlerinin önüne geçilmesi hedeflenmek-tedir. Sertifikasyon uygulamalarının yetersiz kal-ması eşdeğer parçaların düşük kaliteli parça olarak algılanmasına ve sektör paydaşlarının olumsuz yönde etkilenmesine sebebiyet ver-mektedir. Diğer taraftan kurumsal olmayan küçük ve dağınık onarım servislerinin varlığı ve sertifikasyon sisteminin bulunmaması eleştirilere ve müşteri memnuniyetsizliğine yol açmakta-dır. Yapılan çalışmada dünyadaki çeşitli uygu-lama örnekleri ve modelin gelişim süreci ayrın-tılı olarak irdelenmiştir. Tamirhane ve eşdeğer parça standartlarının belirlenerek sigorta kap-samındaki hasarlardaki sertifikalı tamirhane ve eşdeğer parça kullanımı ile maliyet kontrolü, hizmet kalitesinde artış sağlanması ile sigorta sektörüne duyulan güvenin artması beklen-mektedir. Bu kapsamda ülkemizde uygulan-ması planlanan modelin ana hatları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

a) Yedek Parça Sertifikasyonu için;• CZ, Cappa, Thatcham gibi sertifikasyon

kuruluşlarının vermiş olduğu sertifikaların kabul edilmesi, ancak bu kuruluşların verdiği sertifikalardan hangilerinin kabul edileceğinin Birlik tarafından kurulacak bağımsız yapı tarafından tespit edilmesi,

• Sertifikası olmayan parçaların belgelen-dirilmesi için TÜRKAK akreditasyonu olan Türk Loydu Vakfı ile işbirliğine gidilmesi.

b) Özel Servis Sertifikasyonu için;• TS13168 özel servis ve TS 8986 Tamirhane

standartlarına göre kurulan bağımsız yapı tarafından sertifika verilmesi, ancak bu standartların TSE ile iletişime geçilerek revize edilmesi,

• Sertifikasyon faaliyetinin TÜRKAK akredi-tasyonu olan Türk Loydu Vakfı ile yürü-tülmesi.

Sistemin kurgulanmasında ve hayata geçiril-mesinde parça ve belgelendirme prosedürle-rinin belirlenmesi gibi teknik konular olduğun-dan ikinci faz çalışmaların sürdürülmesi için danışmanlık hizmeti alınmasına karar verilmiştir. Bu alanda yapılacak çalışmalar 26 hafta süre-cek olup 14.04.2014 tarihinde ikinci faz çalış-malara başlanacaktır.

15

5. SİGORTA SUİİSTİMALİ İLE MÜCADELE MODELİ

Sigorta suiistimali; haksız kazanç elde etmek amacıyla, sigorta şirketinin kararını değiştire-cek önemli bir gerçeğin gizlenmesi ya da ger-çek dışı bir beyan yoluyla sigortacının, sigortalı tarafından bilerek, kasıtlı olarak aldatılmasıdır.

Sigorta suiistimalleri birçok ülkede vergi kaçak-çılığından sonra en yaygın ekonomik suç ola-rak kabul edilmektedir. Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA) verilerine göre sigorta şirketleri yaşanan suiistimallerin sadece % 5-10’luk kısmını saptayabilmektedir. Suiisti-mallerin gerek uluslararası sigorta endüstrilerine gerekse ülkemiz sigorta endüstrisine gerekse sigortalılara ağır bedeller ödettiği açıktır. Uluslararası uygulamalar suiistimallerin tama-men ortadan kaldırılamadığını hatta çok az bir

bölümünün ortaya çıkartılabildiğini ortaya koy-maktadır. Bu çerçevede sigorta suiistimallerinin en aza indirilmesi için sektörün tüm paydaşları-nın ortak çözümler etrafında toplanması büyük önem arz etmektedir.

Suiistimal Yönetim Modeli ile sigorta suiistimal-lerinin tespiti yoluyla caydırıcılığın sağlanması sonucu sigorta şirketlerinin teknik sonuçlarının iyileşmesi ve sigorta primlerinin düşmesi ile daha geniş kesimlerin sigorta ile tanışması hedeflenmektedir. Kurulacak bilgi işlem altya-pısı ile poliçe tanzimi ve hasar ihbarı esnasında sigorta şirketlerinin suiistimal ihtimaline ilişkin uyarılması ve organize suç örgütleri tarafından gerçekleştirilen suiistimallerin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Bu çerçevede ülkemizde kurulması öngörülen modelin ana hatları aşa-ğıda yer almaktadır.

Sigorta Suiistimal Bürosu

İnceleme ve Raporlama

Analitik

Strateji

Operasyon

Bilgi Hattı

Hal

kla

İlişk

iler

veİle

tişi

m

Payd

aş Y

ön

etim

ive

R

esm

i İliş

kile

r

Hukuk ve Uyum

Denetim Eğitim

16

Sigorta suiistimali ile mücadele kapsamında Sigorta Suiistimal Bürosu kurulmasına, büronun hibrit bir yapı altında kurulup analitik skorlama ile ilgili çalışmaların SBM, yönetişim, strateji ve operasyon çalışmalarının da Birlik çatısı altında kurulacak yeni birimler ve geliştirilecek yetkin-liklerle yürütülmesine karar verilmiştir. Bu mode-lin kurgulanması ve hayata geçirilmesi kapsa-mında yürütülecek çalışmalar da danışmanlık hizmeti alınmak suretiyle yürütülmekte olup sertifikasyon modelinde olduğu gibi çalışma 26 hafta sürecektir.

6. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

Zorunlu Trafik Sigortası’nda bedeni tazminat-lar, zarar verilen kişinin vefatı halinde geride kalanlara; tamamen veya belirli bir oranda çalışamaz duruma gelmesi halinde ise kendisi-ne yapılacak tazminat ödemelerini kapsa-makta olup tazminat hesaplamalarının aktü-eryal tekniklere uygun olarak yapılması esastır.

Geride kalanlar için destekten yoksun kalma tazminatı hesaplaması, vefat eden ve destek-ten yoksun kalan kişilerin yaşları, beklenen ömrü, gelir seviyesi ve enflasyon gibi birçok kriter dik-kate alınarak gerçekleştirilmektedir. Daimi maluliyet durumunda ise yine aynı kriterler, maluliyet oranı ile birlikte değerlendirilmektedir.

Vefat durumunda hesaplama, vefat eden kişi eğer yaşasaydı geride kalanlara sağlaya-cağı maddi desteğin süresi ve tutarı temel alınarak gerçekleştirilmektedir. Maddi deste-ğin süresi, kişinin beklenen ömrüne bağlı ola-rak aktüer tarafından belirlenmektedir. Gelir seviyesi ise belgelendirilen ve son kazanılan ücret temel alınarak hesaplamaya dahil edil-mektedir. Daimi maluliyet durumunda ise yine kişinin beklenen ömrü aktüer tarafından belirlenmekte, kişinin maluliyet oranı ve gelir seviyesi göz önünde bulundurularak tazminat tutarı hesaplanmaktadır.

Uygulamada sigorta şirketleri destekten yok-sun kalma hesaplamaları ile ilgili olarak aktüer-lerle çalışmaktadır. Aktüerler, Hazine Müsteşarlığı’nın 2010 yılında yayımladığı 2010/4 Sayılı Genelge’de belirtilen esasları dikkate alarak hesaplama yapmaktadır. Ancak yargı-ya taşınan dosyalarda hesaplamaları aktüer-ler değil, mahkeme tarafından atanan bilirkişi-ler yapmaktadır. Bu kapsamda farklı hesapla-

ma modellerinin kullanılması farklı sonuçlara ulaşılmasına yol açmakta, bu durum da aracı kurumların ortaya çıkarak hesaplanan tazmi-natın büyük bir oranının mağdurlar yerine bu aracı kurumlara gitmesine yol açmaktadır.

Bu durum mağdurların hak kayıpları yanında sigorta şirketlerinin de ileride ödeyecekleri taz-minatları doğru tahmin etmesi imkanını orta-dan kaldırmaktadır. Geldiğimiz noktada des-tekten yoksun kalma tazminat taleplerinin neredeyse tamamı söz konusu aracı kurumlar marifetiyle sigorta şirketine başvuruda bulu-nulmadan direkt yargıya başvurulması suretiy-le yapılmaktadır.

Yurt dışı uygulamalar incelendiğinde başka ülkelerde de benzer sorunların yaşandığı, ancak farklı yöntemler geliştirilerek bu sorunla-rın aşıldığı görülmektedir. Örneğin İspanya'da destekten mahrum kalma tazminatının hesap-lamasında tüm ilgili tarafların kullandığı bir hesaplama modeli benimsenmiştir. Model, hem sigorta şirketleri hem de mahkemeler tarafından kullanılmakta, bu sayede hesapla-mada farklı metodların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan sorunlarla karşılaşılmamaktadır. Bu çerçevede Birliğimizce destekten yoksun kalma tazminatının hesaplama modelinin standartlaştırılmasına yönelik bir çalışma baş-latılmış ve bir danışmanlık şirketinden destek alınarak uluslararası başarılı uygulama model-leri incelenmiştir.

Yapılan çalışma ile destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamasında kullanılan mortalite tablosu, teknik faiz oranı gibi ödenecek tazmi-nat tutarına etki eden faktörlerde en uygun varsayımların belirlenmesi suretiyle sektörel standardın oluşturulması yönünde öneriler geliştirilmiştir. Uluslararası uygulamalarda da rastlanan hesaplamada standardizayonun sağlanması ile mevcut uygulamanın sigorta primlerinin hesaplanmasını zorlaştırıcı etkinin giderilmesi, mağdurların aracılara hak ettikleri tazminatın bir bölümünü aracılara vermeden, hak ettikleri tazminatın tamamını almaları sağ-lanmış olacaktır.

Bu konuda Birliğimiz tarafından gerçekleştirilen kapsamlı çalışmaya ilişkin olarak hazırlanan rapor Hazine Müsteşarlığı’na sunulmuştur. Ayrıca mevzuat çalışmalarında da hesapla-malarda standardizasyonun sağlanması


17

yönünde önerilerimiz Hazine Müsteşarlığı ile paylaşılmış olup gerekli mevzuat düzenlemele-rinin hayata geçirilmesi beklenmektedir.

7. SONUÇ

Teknolojide ve tüketici memnuniyetinin artırıl-masına yönelik yıllar içerisinde yaşanan gelişme ve değişiklikler, tüketicilerin hizmeti en kısa süre-de ve en yüksek müşteri memnuniyeti sağla-mak suretiyle almak istemeleri, bunun karşılığın-da şirketlerin geleneksel yöntemlerle bu amaç-ları gerçekleştirmede karşılaştıkları sorunlar, süreçlerin gözden geçirilmesini ve iyileştirilmesi-ni gerektirmektedir. Sigorta şirketleri de oto sigortalarında hasar tasfiye süreçlerini iyileştirir-

ken, aynı zamanda maliyetleri etkin bir şekilde yönetebilmek amacıyla çeşitli yöntemler geliş-tirmektedir. Oto sigortaları projesi ile uluslararası sigorta piyasalarında uygulanan en iyi uygula-ma örneklerinin ülkemiz koşulları dikkate alına-rak adapte edilmesi amaçlanmaktadır.

Oto sigortalarının sigorta sektöründeki payı, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’nın toplumsal işlevi dikkate alındığında bu alanda yaşanan sorunların ive-dilikle çözümü büyük önem taşımaktadır. Proje çıktılarına göre geliştirilen çözüm önerilerinin oto sigortalarında yaşanan sorunların çözül-mesi suretiyle branşın daha sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlayacağı düşünülmektedir. m

18

KAPAKKONUSU

Alper TANTürkiye Sigorta Birliği / Koordinatör

rkeolojik veriler insan ırkının evrim süre-cinin yaklaşık 2,5 milyon yıllık bir öykü-

sü olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sürecin ilk yapı taşı yaklaşık 10.000 yıl öncesine daya-nan Cilalı Taş Devri’dir. O güne kadar mağa-ra resimleri ve günümüze kadar kalan taş aletler ile tanıdığımız atalarımız bu dönemde hayvancılık ve tarıma başlamıştır. M.Ö. 5000’li yıllarda Bakır Çağı ile taş aletlerin yanı sıra bakırı da kullanmaya başlayan insanoğlu M.Ö. 3500‘lü yıllarda yazının bulunmasıyla İlk Çağ’a adımını atmıştır. 476 yılında Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ile başlayıp 1453 yılında İstanbul’un fethi ile son bulan Orta Çağ’ı, Rönesans ve 17. Yüzyıl’da yaşanan Aydınlanma Dönemi takip eder.

1789 Fransız devrimi sonrasında sanayi toplu-muna uygun siyasi yapılanmanın temellerinin atılması ile birlikte 18 ve 19. yüzyıla buhar gücü ile çalışan makinaların bulunması ile Sanayi Devrimi damgasını vurur. Bilgisayarın icadı ile yeni bir döneme girildiği 1950’lerin sonlarında tartışılmaya başlansa da 1980’lerde internet kullanımının yaygınlaşma-sı yeni dönemin, “Bilişim Çağı”nın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. 2000’li yıllarda sosyal medyanın hayatımızın bir parçası halini alma-ya başlaması ile birlikte Bilişim Çağı’nın yerini “İletişim Çağı”na bıraktığı tartışılmaya baş-lanmıştır. Bilgisayarın Bilişim Çağı’nda iş haya-tında, İletişim Çağı’nda ise sosyal yaşamda devrim yarattığı söylenmektedir.

CYBER RISK

Gelişen teknoloji, sigorta sektörünün güven-ce sağlaması beklenen risklerin de evrim

geçirerek gelişmesine neden olmuştur. İçerisinde bulunduğumuz Bilişim ve İletişim Çağı elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı dönem olarak değerlen-dirilebilir. Bu bilgilerin korunması için ilk önce “firewall”lar geliştirildi, sonrasında ise “Bilgi Güvenliği” (cyber risk) Sigortası gelişti. Bu açı-dan bakıldığında sigorta sektörünün bu en yeni ürünü için “Bilgi ve İletişim Sigortası” ifa-desini de kullanabiliriz. İlk başlarda bu riskin varlığı ve sigorta ihtiyacı soyut bir kavram olarak görünüyordu.

ABD’nin Kaliforniya eyaletinde 2003 yılında kişisel bilgilerin korunması ile ilgili yasanın onay-lanması ve artan “hacker” faaliyetleri Bilgi Güvenliği Sigortası’nın yaygınlaşmasına önce-lik etti. Bu gelişmeyi dünyanın çeşitli bölgelerin-deki benzer yasal düzenlemeler ve Bilgi Güvenliği Sigortası piyasasının oluşması takip etti. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki artan talebi öncelikle Londra marketi karşılarken bugün kıta Avrupası’nda pek çok sigorta şirke-ti bu teminatı sunmakta ve olay başı teminat limiti için 100 milyon Euro’larla ifade edilen reasürans kapasitesinden söz edilebilmektedir.

Bilgi Güvenliği Sigortası

A

İçinde bulunduğumuz Bilişim ve İletişim Çağı elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı dönem olarak değerlendirilebilir. Bu bilgilerin korunması için ilk önce “firewall”lar geliştirildi, sonrasında ise “Bilgi Güvenliği” (cyber risk) Sigortası gelişti.

1919

YASAL DÜZENLEME

Ülkemizde kişisel bilgilerin korunması ile ilgili yasal düzenleme çalışmaları tüm dünyadaki gelişmelerle eş zamanlı olarak 2003 yılında başlamasına karşın henüz sonuçlanmamıştır. Konuya ilişkin yasal düzenleme hiç kuşkusuz Bilgi Güvenliği Sigortası’nın ülkemizde de en çok konuşulacak ürünler arasında yer alması-na neden olacaktır.

Bilgi Güvenliği Sigortası, gizliliği bulunan her türlü bilginin istenmeyen şekilde açığa çık-ması ve başkalarının eline geçmesi durumun-da ortaya çıkacak masraf ve tazminat talep-lerine karşı güvence sağlayan bir sigorta poliçesidir. Bu çerçevede gerek sigortalının uğradığı finansal kayıpları gerekse de 3. kişile-rin talep ettiği tazminat taleplerine karşı güvence sağlayan Bilgi Güvenliği Sigortası, finansal kayıplar sigortası branşı altında (759

muhasebe kodu) diğer finansal kayıplar ben-dine bağlı olarak düzenlenebilir. Bu nedenle finansal kayıplar sigortası branşında ürün geliştirme faaliyetlerine ışık tutacak bir genel şartın hazırlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Bilgi Güvenliği Sigortası teminat içeriği ve kapsamı bu ürüne ilişkin teminat sunan sigor-ta şirketi tarafından belirlenmektedir. Örneğin, “şirket itibarı” ifadesini bir sigorta şirketi Bilgi Güvenliği Sigortası özel şartlarında poliçe kapsamındaki bir olay sonrasında şirket itiba-rının korunması için yapılacak halkla ilişkiler masrafları olarak tanımlamışken, bir başka sigorta şirketi aynı terimi bir olay sonrasında bozulan şirket itibarı ile cirodaki düşüşten kay-naklanan kâr kayıpları için kullanmıştır. Bu durum da Bilgi Güvenliği Sigortası ile ilgili standart bir teminat içeriği bulunmadığını ortaya koyarak bir genel şart hazırlanması ihtiyacını ortaya koymaktadır.

20

KAPAKKONUSU

BİLGİ GÜVENLİĞİ SİGORTASI;

• Hata ve ihmal• Altyapı ve bilgisayar sistemindeki arızalar• Siber terör• “Hacker” saldırısı• Personelin kasıtlı veya kötü niyetli eylemleri

sonucu ticari sır ve kişisel bilgilerin güvenliği-nin ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan ve aşağıda maddeler halinde sıralan masraf ve tazminat taleplerine karşı güvence sağlar.

• Kişisel bilgilerin güvenliğinde yaşanılan sorun ile ilgili gerekli bildirimlerin yapılması ile ilgili masraflar

• Kaybedilen elektronik verilerin yeniden temin edilmesi, onarılması ve yüklenmesi ile ilgili masraflar

• Veri güvenliğinin ihlali ile ilgili olarak 3. şahıslardan ileri sürdüğü tazminat talepleri

• Yasal savunma, mahkeme ve avukat mas-rafları

• Bilgi işlem sistemine verilen yazılımsal ve donanımsal hasarların onarım masrafları

• Kötü niyetli yazılımların tespit edilerek bilgi işlem sisteminden temizlenmesi ile ilgili masraflar

• Çalınan verilerin iadesi için kötü niyetli kişi-ler tarafından şantaj yapılması durumun-da talep edilen fidye ödemeleri

• Kötü niyetli yazılımlarla hatalı/ayıplı üretim yapılmasına neden olunursa kusurlu ürü-nün maliyeti ve bu üründen kaynaklanan sorumluluklar

• Sigortalının iş durması ve kâr kayıpları• İdari para cezaları• İtibarın yeniden sağlanması ile ilgili harca-

malar…

Bilgi Güvenliği Sigortası poliçesinin düzenlene-bilmesi için basit bir soru formunun doldurulma-sından daha fazlasını gerektirmektedir. İlk önce, sigortacı ile sigortalının karşılıklı görüşmesi sonu-cu sigortalı adayının risk ve kriz yönetimi ile bilgi-sayar donanımı, korunma önlemleri, sadece bilgi güvenliğinin sağlanmasından sorumlu per-sonel olup olmadığı ve bu personel ve sistemin uluslararası geçerliliği olan sertifikalarının bulu-nup bulunmadığı ile rutin güvenlik testleri değer-lendirilmektedir. Faaliyet konusuna bağlı olarak değişen riskler göz önünde bulundurularak, tespit edilen risklere karşı yukarıda sayılan temi-natların tamamı ya da bir bölümü için güvence sağlanırken her biri için farklı istisna, muafiyet ve limitler belirlenebilmektedir. m

Zih ni ME TE ZA DETSB Yö ne tim Ku ru lu Mü şa vi ri

Kasım 2013 tarihli, 28835 sayılı Resmi Gazete’de, 6502 sayılı Tüketicinin

Korunması Hakkında Kanun yayımlandı. Kanun ile bir evvelki 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un yürürlükten kaldırılması öngö-rülürken; 6502 sayılı kanunun yayını tarihinden itiba-ren altı ay sonra, yürürlüğe gireceği belirtildi.

Yeni kanun, tüketicinin korunması hukukunun son senelerde önemli gelişmeler arz etmesi bu hususta Avrupa Birliği (AB) mevzuatı ile tam uyumun sağlanmasında duyulan ihtiyaç, AB’nin son dönemlerde çıkardığı bazı yeni düzenlemelerin hukukumuza aktarılması gibi nedenler göz önüne alınarak hazırlandı.

Kanun ile tüketiciyi korumaya yönelik birçok yeni hüküm getirildi. Bunlar ilerideki yazımızlar da zaman zaman ve gelişen olaylara göre değerlendirilecektir.

Bu yazımızda, sigortacının en önemli edimlerin-den biri olan tazminat ödemesinden doğan hizmet yükümlülüğü nedeniyle, 6502 sayılı kanunun ayıplı mal ve ayıplı hizmete dair hükümlerine değinilmiştir.

TÜKETİCİ İŞLEMLER

Öncelikle şu hususu belirtelim ki, 6502 sayılı kanun, 4077 sayılı kanun gibi tüketici işlemine

uygulanacaktır. Kanun kapsamının belirlendiği ikinci madde de, tüketici işlemlerinin ve uygula-maların kapsam dahilinde olduğu vurgulanmış-tır. Bu suretle, kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla veya onun adına hareket eden gerçek veya tüzel kişilerin, tüketicilerle sözleşme imzalanmadan önce, sözleşmenin kurulması esnasında ve sözleşme imzalandıktan sonra yaptıkları uygulamalar da kanun kapsamında değerlendirilecektir.

Kanuna göre tüketici, ticari veya mesleki olma-yan araçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişidir. Bu tanıma göre tacir niteliğindeki tüzel kişilerin tüketici olarak kabul edilmemesi gerekir.

Kanunun 2’nci maddesinde tüketici işlemine değinilmiş; 3’üncü maddesinin (l) fıkrasında da bunun tanımı yapılmıştır. Bu fıkra hükmüne göre tüketici işlemi, “Mal ve hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlar-la hareket eden veya onun adına ya da hesa-bına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan eser, taşıma, sim-

Oto sigortaları ayıplı mal ve hizmet

"Sigorta şirketlerinin sağlayıcı olarak yaptığı ayıplı hizmetlerden sigorta acentesi sorumlu değildir" hükmündeki düzenleme, yeni Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’la da açık bir suretle desteklenmiştir.

21

MEVZUAT-SORUNLAR-YARGIKARARLARI

28

22

sarlık, sigorta, vekalet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dahil olmak üzere her türlü söz-leşme ve hukuki işlem olarak tanımlanmıştır.

Madde hükmünde açıkça belirtildiği üzere sigorta sözleşmeleri ve buna ilişkin işlemler, 4077 sayılı kanunda olmayan bir şekilde vurgu-lanmak suretiyle kanuna ve Tüketici Koruma Hukuku’na tabi tutulmuştur. Bu suretle 5684 sayılı kanunun 23’üncü maddesinin 9’uncu fık-rasında yer alan “23.02.1995 tarihli 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 4/A maddesinin üçüncü fıkrası hükmü sigorta acenteleri için sadece acentelik faaliyeti dola-yısıyla sunulan hizmetlerde uygulanır. Sigorta şirketlerinin sağlayıcı olarak yaptığı ayıplı hiz-metlerden sigorta acentesi sorumlu değildir” hükmündeki düzenleme, yeni Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’la da açık bir suretle desteklenmiştir.

TAZMİNAT ÖDEME BORCU

Sigortacının, sigorta sözleşmesinden doğan karşı tarafa yönelik yükümlülüklerinden en önemlisi tazminat ödeme borcudur. TTK’nın 1427’nci maddesine göre sigorta tazminatı nakden ödenebileceği gibi tazmine ilişkin aynen ödeme sözleşmesi de yapılabilir. Bir diğer ifade ile zarar gören malın, emtianın, aracın, makinenin ve benzeri şeylerin aynen ve bir deyimle, aynının temini suretiyle tazmin yükümlülüğü yerine getirilebilir. Bu durum yay-gın şekli ile daha ziyade oto sigortalarında görülür. Bu nedenle, bilhassa parça temini ve diğer tamir işlerinde Tüketici Mevzuatı’nın ayıp-lı mal ve hizmete ilişkin hükümleri önem kazan-maktadır. Sigorta sektörünün bir hizmet sektörü olduğu göz önüne alındığında durum daha da önem taşır. Sözleşme konusu mal ve hizmete göre Tüketici Mevzuatı’nın ayıplı mal ve hizmet hükümleri uygulanır.

6502 sayılı kanunun 8’inci maddesi mucibince, ayıplı mal, tüketiciye teslim anında taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle söz-leşmeye aykırı olan maldır.

Aynı madde hükmüne göre tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.

AYIPLI HİZMET

Sözleşmeye konu olan malın sözleşmede karar-laştırılan süre içinde teslim edilmemesi veya montajın satıcı tarafından veya onun sorumlu-luğu altında gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı ifa olarak değerlendirilir.

Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığı-nın ispatı satıcıya aittir. Bu karine malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyorsa uygulanmaz.

Ayıplı hizmetin ne olduğu 6502 sayılı kanunun 13’üncü maddesinde tanımlanmıştır. Sözleşme-de belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.

Hizmet sağlayıcı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı

MEV ZU AT - SO RUN LAR - YAR GI KA RAR LA RI

Sigortacının, sigorta sözleşmesinden doğan karşı tarafa yönelik yükümlülüklerinden en önemlisi tazminat ödeme borcudur. TTK’nın 1427’nci maddesine göre sigorta tazminatı nakden ödenebileceği gibi tazmine ilişkin aynen ödeme sözleşmesi de yapılabilir.

23

bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuk veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.

Sağlayıcının, hizmeti, sözleşmeye uygun olarak ifa etmekle yükümlü olduğunu belirten 14’üncü madde hükmüne göre, sağlayıcı kendisinden kaynaklanmayan reklam yoluyla yapılan açıkla-malardan haberdar olmadığını ve haberdar olmasının da kendisinden beklenemeyeceği veya yapılan açıklamanın içeriğinin hizmet söz-leşmesinin kurulduğu tarihte düzeltilmiş olduğunu veya sözleşmesinin kurulması kararının bu açıkla-ma ile nedensellik bağı içermediğini ispatladığı takdirde bu açıklamanın içeriği ile bağlı olmaz.

TÜKETİCİNİN SEÇİM HAKKI

Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketicinin seçimlik hakları vardır. Bu haklar; sözleşmeden dönmek, satış ücretinden indirim, aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde bütün masraflar satıcıya ait olmak üzere malın ücret-siz onarımını istemek, imkan varsa, malın ayıpsız bir misli ile değiştirmektir. Tüketici, bu haklardan birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Onarım veya malın ayıpsız misli de değiştirilmesi-nin satıcı için orantısız güçlükleri beraber getire-cek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında fiyattan indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlilik

haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.

Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da isteyebilir.

Ayıplı hizmetlerde, tüketici hizmetin yeniden görülmesini, hizmet sonucu ortaya çıkan duru-mun ücretsiz onarımını, ayıp oranında indirimi veya sözleşmeden dönme haklarından birini kullanabilir. Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminat isteyebilir.

Gerek ayıplı mal da gerek ayıplı hizmette zaman aşımı süresi iki yıldır. Bu süre ayıplı malda, malın teslim tarihinden itibaren ayıplı hizmette ise hizmetin ifa tarihinden itibaren başlar.

AYIBIN GÖRÜNÜR OLMASI

Yalnız önemli bir husus; ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zaman aşımı hükümleri uygu-lanamaz.

Sözleşmeye konu olan malın sözleşmede kararlaştırılan süre içinde teslim edilmemesi veya montajın satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı ifa olarak değerlendirilir.

24

MEV ZU AT - SO RUN LAR - YAR GI KA RAR LA RI

Bir başka husus da ayıbın gizli veya görünür olmasıdır. Gizli ayıp sözleşmenin oluşmasında veya hizmetin ifasında tüketicinin bilmediği ve satılan mal veya hizmette alışılmış dikkat sarf etse de bilemeyeceği noksanlıklardır. Satıcı veya hizmet veren ayıbın gizli olması halinde sorumluluktan kurtulamaz. Açık ayıplar ise gizli ayıp olmayan, tüketicinin etraflı bir muayenesi-ne ihtiyaç kalmadan, bir başka deyişle ilk bakış-ta yasal bir tüketici tarafından görülür nitelikteki noksanlıklardır. Benzeri bu hükümler Borçlar Kanunu’nun 219 ve müteakip maddelerinde de yer almaktadır.

Satıcı satış sözleşmesinin kurulduğu sırada alıcı tarafından bilinen ayıplardan sorumlu değildir. Tüketici sözleşmenin kurulduğu tarihte ayıptan haberdar olduğu veya haberdar olmasının kendisinden beklendiği durumlarda ayıp söz konusu olmaz.

Alıcı, malın durumunu, işlerin olağan akışına göre imkan bulunur bulunmaz gözden geçir-mek ve satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse buna uygun bir süre içinde bildir-mek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bil-dirimde bulunmayı ihmal ederse satılanı kabul etmiş sayılır. Gizli ayıplarda tüketici ayıba karşı zaman aşımı süresi içinde başvurabilir.

KASKO SİGORTASI

Yazımızın başında sigortada nakdi tazminatın esas olduğuna, özellikle oto sigortaları gibi bazı sigortalarda ayni tazmin gibi ödemelerin de olduğuna değinmiştik. Nitekim Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın Tazminat ve Giderlerinin Ödenmesine ilişkin B-2 maddesin-de “Hasar halinde, hasar gören parça onarımı mümkün değilse veya eşdeğer parça ile değiş-tirilme imkanı yok ise yenisi ile değiştirilebilir. Bu durumda taşıtta bir kıymet artışı meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indiril-mez” hükmüne yer verilmiştir.

Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları’nın aynı konudaki 3.3.1’inci maddesi “Hasar tazmi-

ninin ne şekilde yapılacağı poliçede açıkça belirtilir. Onarım yapılacak olması halinde poli-çede onarımın şirketçe belirlenecek servislerde veya sigortalı tarafından belirlenecek servisler-den hangisinde yapılacağı hususu açıkça yer alır. Ayrıca hasarın tazmininde orijinal parça veya eşdeğer gibi parça seçeneklerinden hangisinin kullanılacağı belirtilir. Bu yönde bir belirleme olmazsa sigortalının tercih ettiği taz-min yöntemi, servis ve parça esas alınır.”

Görülüyor ki, kasko sigortalarında tamirin yapıla-cağı serviste, parçanın seçiminde sigortalının ira-desi öncelik kazanmakta, trafik sigortasında ise, parçanın onarımı; onarım mümkün değilse veya eşdeğer parça ile değiştirilmesi; eşdeğer parça değiştirmesi imkanı yoksa orijinal parça kullanıl-ması sigortacının tasarrufunda kalmaktadır.

REKABET KURULU TEBLİĞİ

Rekabet Kurulu tarafından çıkarılan 2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği'nin 3’üncü maddesinde oriji-nal parça ve eşdeğer parça tanımı yapılmıştır. Buna göre:

Orijinal yedek parça, bir motorlu aracın üreti-minde veya montajında kullanılan parçalarla aynı kalitede olan ve söz konusu motorlu ara-cın üretiminde veya montajında kullanılan par-çaların veya yedek parçaların üretiminde sağ-layıcı tarafından getirilen spesifikasyonlara üre-tim standartlarına göre üretilmiş yedek parça-lar anlamına gelmektedir. Aracın parçaları ile aynı üretim bandında üretilen yedek parçalar da bu kapsamdadır. Bu parçaların söz konusu aracın montajında kullanılan parçalarla aynı

Kaza sonucu doğan maddi zararın karşılanmasında ilke, farkın karşılanması esasıdır. Bu esas zarar, mal varlığının zarar verici olaydan sonraki durumu ile zarar verici olay meydana gelmeseydi bulunacağı durum arasındaki farkı göz önüne alır.

25

kalitede olduğunun ve araç üreticisinin spesifi-kasyonlarına ve üretim standartlarına göre üretildiğinin parça üreticisi tarafından belge-lendirilmesi halinde aksi kanıtlanana kadar ori-jinal yedek parça olduğu varsayılır.

Eşdeğer kalitede yedek parça ise bir motorlu aracın montajında kullanılan parçalarla eşde-ğer kalitede olduğu varsa mevzuat gereği mec-buri standartlara uygunluğunun üreticisi tarafın-dan belgelendirilmesi gereken parçalardır.

SORUNLAR, ŞİKAYETLER

Konuyla ilgili olarak Hazine Müsteşarlığı’na ula-şan başvurularda hasarlı araçların tamirinde, orijinal ve eşdeğer parça uygulaması ile ilgili sorunlar ve şikayetler dile getirilmiştir.

Zira oto sigortalarında tazminatın ödenmesinde sigorta şirketlerin parça temin etmek suretiyle bilhassa bu parçaları anlaşmalı tedarikçilerden daha ucuza alarak hasar maliyetlerini düşürdük-leri ve tamirlerde kullandıkları; tamirhaneler tara-fından da doğrudan temin edilen ve oto tami-rinde kullanılan parçalarla ilgili sorunlar yaşandı-ğı bilinmektedir. Trafik sigortalarında, hasarlarda, mağdurların zarar görmesine neden uygulama, tamirlerde yan sanayi düşük kaliteli parçaların eşdeğer parça adı altında kullanılması yolunda şikayetlerdir. Çıkma veya sökme parçaların da zarar görenlerin rızası dışında, kullanılması da bu şikayetler arasındadır.

Müsteşarlık, yaptığı sektör duyurusunda da, bu çerçevede sigortalıların ve hak sahiplerinin mağdur edilmemesini teminen parça tedarik uygulamasında Rekabet Kurulu tebliğine uygun hareket edilmesi gereğine değinmiştir.

Bu konuda, yukarıda da değindiğimiz genel şartlar hükümleri de öncelikle dikkate alınacak-tır. Bu yazımızda üzerinde durduğumuz husus

oto sigortalarında ayıplı hizmet veya mal konu-sunda sigortacının durumudur. Zira bu sigorta-larda trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemlerinde bir zarar doğmaktadır. Bu zarar kasko sigortalarında olduğu gibi sigor-talının veya aracı kullananın iradesi dışında olabileceği gibi, Trafik Kanunu’na göre işlete-nin sorumlu olduğu hallerde de olabilir.

Kaza sonucu doğan maddi zararın karşılanma-sında ilke, farkın karşılanması esasıdır. Bu esas zarar, mal varlığının zarar verici olaydan sonra-ki durumu ile zarar verici olay meydana gelme-seydi, bulunacağı durum arasındaki farkı göz önüne alır. Zararın hesaplanmasında olayın zarar görenin malvarlığı üzerindeki olumsuz etkileri yanında olumlu etkileri de göz önünde tutulur ve yararla zarar denkleştirilerek gerçek zararın bulunması ve tazmini yoluna gidilir.

ÖZEL TAMİRHANELER

Oto sigortalarında, zarar görenin aracının sigor-ta şirketinin anlaşmalı oldukları özel tamirhane veya servislerde, kaza sonrası yapılan tamirin-de ilgili genel şart hükümlerine göre orijinal parça veya eşdeğer parça kullanılmaması veya bazı aksamanın tamir edilmemesi halin-de, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un yukarıda değinilen gizli ayıba ilişkin hükümlere uygulanabilecektir.

Hele zarar görenin rızası olmadan hasarlanan parçanın ikinci el çıkma parça ile değişimi hiç tecviz edilemeyecektir. Süresinde dava açan zarar görenin, ayıplı durumu kabule zorlanmaya-cağı açıktır. Bu yolda alınmış ibra belgesi varsa Karayolları Trafik Kanunu’nun 111’inci maddesi-ne göre, bu belgenin de dava sırasında iptali istenebileceği gibi, ibra tarihinden itibaren 2 yıl içinde, ibra hükümlerinin kabul edilmediğine dair bir irade açıklaması da yeterlidir. Yargı kararları-nın da bu yolda gelişeceğini düşünüyoruz. m

26

SİGORTAİSTATİSTİKLERİ

u sayımızda geride bıraktığımız 2013 yılı sonuçlarını bir önceki yılla mukayeseli

olarak ele alacağız. Sektörün sonuçları üzerin-de genel bir değerlendirme yapacak olursak, hayat dışı sigorta şirketleri prim üretimini % 22 oranında artırırken, hayat sigorta şirketleri prim üretimini % 25 oranında artırmışlardır. Bireysel emeklilik alanında ise ödenen katkı payları % 48 oranında artış göstermiştir. Hayat dışı şir-ketler 2013 yılını 835 milyon TL teknik kârla kapa-tırken, hayat ve emeklilik şirketleri sigortacılık iş

ve işlemlerinden 473 milyon TL teknik kâr elde etmişlerdir. Buna karşın, emeklilik şirketleri, 2013 yılında bireysel emeklilik faaliyetlerinden 175 milyon TL zarar etmişlerdir.

Sektörün 2013 yılı sonuçları

Ak tif te ki Ak tif te ki 2013-12 Pa y› (%) 2012-12 Pa y› (%) De ği şim (%) Cari Varlıklar 21.833.614.269 89,80 16.691.464.378 88,06 30,81 Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar 9.206.154.715 37,86 7.293.873.633 38,48 26,22 Fin. Varl. İle Riski Sigort. Ait Fin.Yat. 5.819.243.659 23,93 3.429.764.089 18,09 69,67 Esas Faaliyetlerden Alacaklar 4.949.389.129 20,36 4.447.670.273 23,47 11,28 İlişkili Taraflardan Alacaklar 12.907.750 0,05 5.979.998 0,03 115,85 Diğer Alacaklar 147.526.960 0,61 58.045.302 0,31 154,16 Gelecek Aylara Ait Giderler 1.614.485.942 6,64 1.384.962.565 7,31 16,57 Diğer Cari Varlıklar 83.906.114 0,35 71.168.518 0,38 17,90 Cari Olmayan Varlıklar 2.481.285.431 10,20 2.262.849.104 11,94 9,65 Esas Faaliyetlerden Alacaklar 50.303.378 0,21 13.096.357 0,07 284,10 İlişkili Taraflardan Alacaklar 186.326 0,00 4.407 0,00 4.128,34 Diğer Alacaklar 15.203.235 0,06 2.063.100 0,01 636,91 Finansal Varlıklar 857.886.751 3,53 843.558.623 4,45 1,70 Maddi Varlıklar 600.142.685 2,47 579.293.192 3,06 3,60 Maddi Olmayan Varlıklar 612.309.247 2,52 518.811.371 2,74 18,02 Gelecek Yıllara Ait Giderler 42.746.394 0,18 19.153.203 0,10 123,18 Diğer Cari Olmayan Varlıklar 302.507.415 1,24 286.868.851 1,51 5,45 AKTİF TOPLAMI 24.314.899.700 100,00 18.954.313.481 100,00 28,28

I- HA YAT DI ŞI Ş‹R KET LERA- B‹ LAN ÇO1- Ak tif

Meh met KAL KA VANTSB Ge nel Sek re ter V.

B

Hayat dışı sigorta şirketleri prim üretimi % 22 oranında artarken, hayat sigorta şirketleri prim üretimi % 25 oranında arttı. Bireysel emeklilik alanında ise ödenen katkı payları % 48 oranında artış gösterdi. 2013 yılında kasko branşındaki olumlu gelişim dikkati çekti…

27

Pa sif te ki Pa sif te ki

2013-12 Pa y› (%) 2012-12 Pa y› (%) De ği şim (%)

Kısa Vadeli Yükümlülükler 16.718.964.896 68,76 13.277.604.335 70,05 25,92

Finansal Borçlar 178.601.680 0,73 105.848.924 0,56 68,73

Esas Faaliyetlerden Borçlar 1.650.798.680 6,79 1.167.535.947 6,16 41,39

İlişkili Taraflardan Borçlar 27.435.589 0,11 25.614.768 0,14 7,11

Diğer Borçlar 521.696.970 2,15 461.892.184 2,44 12,95

Sigortacılık Teknik Karşılıkları 13.439.925.727 55,27 10.773.398.235 56,84 24,75

Ödenecek Vergi Vb. Yüküm. 251.118.224 1,03 217.268.592 1,15 15,58

Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar 154.158.689 0,63 110.160.069 0,58 39,94

Gelecek Aylara Ait Gelirler 488.470.925 2,01 405.681.160 2,14 20,41

Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 6.758.412 0,03 10.204.456 0,05 -33,77

Uzun Vadeli Yükümlülükler 665.383.960 2,74 612.711.959 3,23 8,60

Finansal Borçlar 10.538 0,00 205.135 0,00 -94,86

Esas Faaliyetlerden Borçlar 31.894.434 0,13 6.058.599 0,03 426,43

İlişkili Taraflara Borçlar 6.877.172 0,03 6.523.221 0,03 5,43

Diğer Borçlar 29.243.433 0,12 180.011.349 0,95 -83,75

Sigortacılık Teknik Karşılıkları 501.091.902 2,06 341.226.872 1,80 46,85

Diğer Yükümlülükler ve Karşılıklar 2.921.564 0,01 2.186.314 0,01 33,63

Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar 76.262.195 0,31 72.848.260 0,38 4,69

Gelecek Yıllara Ait Gelir ve Gider Tahakk. 10.951.802 0,05 5.778.772 0,03 89,52

Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler 6.130.919 0,03 -2.126.563 -0,01 -388,30

Özsermaye 6.930.550.843 28,50 5.063.997.187 26,72 36,86

Ödenmiş Sermaye 5.485.097.447 22,56 4.486.471.809 23,67 22,26

Sermaye Yedekleri 560.557.899 2,31 535.748.724 2,83 4,63

Kâr Yedekleri 1.812.016.417 7,45 1.741.914.948 9,19 4,02

Geçmiş Yıllar Kârları 59.827.966 0,25 -129.238.305 -0,68 -146,29

Geçmiş Yıllar Zararları(-) -1.755.278.218 -7,22 -913.131.318 -4,82 92,23

Dönem Net Kârı 768.329.333 3,16 -657.768.672 -3,47 -216,81

PASİF TOPLAMI 24.314.899.700 100,00 18.954.313.481 100,00 28,28

2- Pa sif

Hayat dışı branşlarda faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin Aktif Toplamı geçen yılın aynı dönemine göre % 28 oranında bir artış göste-rerek 24.315 milyon TL’ye yükselmiştir. “Cari Varlıklar”da % 31 oranında, “Cari Olmayan Varlıklar”da ise % 10 oranında bir artış gerçek-leşmiştir. 2013 yılsonu bilançosunun aktifindeki en büyük pay % 38 ile “Nakit ve Nakit Benzeri Varlıklar” kalemine aittir.

“Finansal Varlıklar ile Riski Sigortalılara Ait

Finansal Yatırımlar”da ortaya çıkan 2.389 mil-yon TL tutarındaki artış ile “Nakit ve Nakit Benzeri Varlıklar”da ortaya çıkan 1.912 milyon TL tutarındaki artış aktif toplamındaki değişimin temel belirleyicisi olmuştur. 9.206 milyon TL tuta-rındaki “Nakit ve Nakit Benzeri Varlıklar” kalemi-nin 7.109 milyon TL’si “Bankalar” hesabı altın-daki “Vadeli Mevduat”ta yer alırken, vadeli hesaplardaki bu tutarın da 6.656 milyon TL’si Türk Lirası, bakiye 453 milyon TL ise yabancı para mevduatında toplanmıştır.

28

YA ZI LAN PR‹M LER TEK N‹K KÂR 2013-12 2012-12 De ği şim (%) 2013-12 2012-12 De ği şim (%)

KAZA 703.250.431 540.388.783 30,14 208.969.999 143.341.924 45,78 HASTALIK/SAĞLIK 2.125.193.516 1.939.745.463 9,56 100.342.996 150.187.900 -33,19 KARA ARAÇLARI 5.026.029.417 4.533.999.441 10,85 702.040.720 -61.122.531 -1.248,58 RAYLI ARAÇLAR 5.286 256.942 -97,94 -64.854 514.550 -112,60 HAVA ARAÇLARI 41.755.850 50.337.119 -17,05 -21.655.656 4.180.909 -617,97 SU ARAÇLARI 139.916.316 133.166.492 5,07 -4.172.727 17.417.502 -123,96 NAKLİYAT 415.936.501 377.880.681 10,07 89.128.515 125.338.052 -28,89 YANGIN VE DOĞAL AFETLER 3.324.958.239 2.645.854.020 25,67 218.835.413 47.543.960 360,28 GENEL ZARARLAR 2.186.745.913 1.743.774.657 25,40 130.572.765 165.978.660 -21,33 KARA ARAÇLARI SORUMLULUK 5.385.176.364 3.937.870.268 36,75 -479.816.052 -1.100.551.143 -56,40 HAVA ARAÇLARI SORUMLULUK 69.721.107 78.766.957 -11,48 -426.901 -53.161 703,03 SU ARAÇLARI SORUMLULUK 1.675.496 438.040 282,50 156.396 14.196 1.001,65 GENEL SORUMLULUK 508.127.774 420.117.860 20,95 -143.090.187 -139.692.295 2,43 KREDİ 106.601.438 74.072.355 43,92 -19.164.832 -10.372.734 84,76 EMNİYETİ SUİİSTİMAL 23.969.106 18.029.656 32,94 -496.892 4.668.771 -110,64 FİNANSAL KAYIPLAR 171.420.460 135.648.995 26,37 18.565.778 26.008.903 -28,62 HUKUKSAL KORUMA 66.718.127 57.661.814 15,71 33.870.293 37.265.447 -9,11 DESTEK 7.482.251 3.739.251 100,10 916.578 218.511 319,46 HAYAT DIŞI TOPLAM 20.304.683.591 16.691.748.795 21,65 834.511.352 -589.112.578 -241,66 HAYAT BRANŞINDAN GELEN 38.160 58.607 -34,89 30.793 106.239 -71,01 TOPLAM 20.304.721.751 16.691.807.402 21,64 834.542.145 -589.006.339 -241,69 TRAFİK 4.965.999.144 3.600.105.988 37,94 -654.443.795 -1.285.396.510 -49,09 İHTİYARİ MALİ SORUML. SİG. 344.330.031 295.778.632 16,41 183.274.239 193.597.972 -5,33

B- KÂR/ZA RAR HE SA BI1- Tek nik So nuç lar

Hayat dışı şirketlerce yazılan primlerde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 22 oranında bir artış sağlanmış ve prim tutarı 20.305 milyon TL’ye yükselmiştir. Hayat dışı sigorta şirketlerinin

teknik sonuçları ise 2012 yılını 589 milyon TL zararla kapanırken, bu yılın aynı döneminde gerçekleştirilen faaliyetlerden 935 milyon TL kâr elde edilmiştir.

Hayat dışı sigorta şirketlerinin pasif toplamı son bir yıl içerisinde % 28 oranında artarak 24.315 milyon TL’ye yükselmiştir. Bu artışın en önemli nedeni, kısa vadeli yükümlülükler altında yer alan “Sigortacılık Teknik Karşılıkları” hesabının 2.667 milyon TL artmış olmasıdır.

“Kısa Vadeli Yükümlülükler”in pasif toplamı içe-risindeki payı bir önceki döneme göre 1 puanlık azalışla % 69’a, toplam teknik karşılıkların pasif toplamı içindeki payı ise 2 puanlık azalışla % 57’ye gerilemiştir. Hayat dışı dallarda faaliyet gösteren sigorta şirketleri, 2012 yılsonu bilanço dip toplamında 658 milyon TL zarar görürken, 2013 yılsonunda 768 milyon TL kâr elde edebil-mişlerdir.

“Kısa Vadeli Yükümlülükler” içindeki 1.651 milyon TL tutarındaki “Esas Faaliyetlerden Borçlar” kale-mi içerisindeki en büyük pay, 1.252 milyon TL tutarındaki “Sigortacılık Faaliyetinden Borçlar” hesabına aittir. Bu kalemin 787 milyon TL’si reasü-rörlere ilişkin iken, aracılara ilişkin borç tutarı 294 milyon TL, sigorta şirketlerine borçlar ise 176 mil-yon TL’dir. Bu bölümde yer alan 13.440 milyon TL tutarındaki “Sigortacılık Teknik Karşılıkları”nın 7.502 milyon TL’si “Kazanılmamış Primler Karşılığı”ndan, 5.705 milyon TL’si ise “Muallak Hasar ve Tazminat Karşılığı”ndan oluşmaktadır. “Kısa Vadeli Yükümlülükler” içerisinde yer alan 488 milyon TL tutarındaki “Gelecek Aylara Ait Gelir ve Gider Tahakkukları”nın 418 milyon TL’si “Ertelenmiş Komisyon Gelirleri”nden oluşmaktadır.


29

2013 yılında ortaya çıkan en dikkat çekici husus kasko branşındaki olumlu gelişimdir. 2012 yılında kasko branşını 61 milyon TL zararla kapatan sektör, 2013 yılını 702 milyon TL kârla kapatmıştır. İkinci olumlu gelişme ise 2012 yılın-da 1.285 milyon TL ile kapanan trafik sigorta-sındaki zararın 2013 yılında 654 milyon TL’ye gerilemesidir. Esasında 2012 yılı ile 2013 yılı arasındaki bu fark, bir sigorta şirketinin ilgili branş sonuçlarında ortaya çıkan dalgalan-madan kaynaklanmaktadır. Bu şirketin sonuç-

larını dışarıda bıraktığımızda, sektör trafik sigor-tasında önemli bir gelişim gösterememiştir.

Bir diğer kayda değer husus ise “Yangın ve Doğal Afetler” branşında elde edilen 219 mil-yon TL tutarındaki teknik kârdır. Bir önceki yıl 48 milyon teknik kâr ile kapatılan bu branşta risk değerlendirme süreçlerindeki iyileştirme-ler, doğru fiyatlama ve başarılı risk seleksiyo-nu ile teknik kârda % 360 oranında artış sağ-lanmıştır.

2013-12 2012-12 Değişim (%)

Yatırım Gelirleri 1.658.136.413 1.023.193.642 62,05 Fin. Yatırımlardan Elde Edilen Gelirler 677.373.689 662.237.690 2,29 Fin. Yat. Nakte Çevrilmesinden Elde Edilen Kârlar 62.151.944 66.713.808 -6,84 Finansal Yatırımların Değerlemesi 159.946.109 85.768.921 86,48 Kambiyo Karları 469.687.331 108.974.589 331,01 İştiraklerden Gelirler 55.027.683 55.348.972 -0,58 Bağlı Ort.ve Müşt.Yön.Tabi Teşeb.Gel. 146.245.421 1.608.935 8.989,58 Arazi, Arsa İle Bin.'dan Eld.Ed.Gel. 83.674.745 37.343.168 124,07 Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler 4.178.302 4.632.071 -9,80 Diğer Yatırımlar 251.453 565.488 -55,53 Hayat Teknik Bölümünden Aktarılan Yatırım Gel. -400.265 - -Yatırım Giderleri -1.417.017.361 -1.015.749.532 39,50 Yatırım Yönetim Giderleri (-) -26.731.224 -27.379.558 -2,37 Yatırımlar Değer Azalışları (-) -6.703.998 -15.386.273 -56,43 Yatırımların Nakte Çevrilmesinden Oluşan Zararlar (-) -103.198.992 -8.181.826 1.161,32 Hayat Dışı Teknik Böl. Aktarılan Yatırım Gelirleri (-) -886.016.277 -722.501.491 22,63 Türev Ürünler Son.Oluşan Zararlar (-) -4.657.221 -434.751 971,24 Kambiyo Zararları (-) -262.313.106 -136.513.784 92,15 Amortisman Giderleri (-) -111.709.234 -94.644.766 18,03 Diğer Yatırım Giderleri (-) -15.687.309 -10.707.083 46,51 Diğer Faal. Gelir & Giderler(+/-) -168.579.708 -13.704.942 1.130,07 Karşılıklar Hesabı (+/-) -249.293.549 -183.116.892 36,14 Reeskont Hesabı (+/-) -9.040.562 -2.490.952 262,94 Zorunlu Deprem Sigortası Hesabı (+/-) 905.079 758.302 19,36 Enflasyon Düzeltmesi Hesabı (+/-) - - -Ertelenmiş Vergi Varlığı Hesabı (+/-) -14.026.433 180.823.769 -107,76 Ert. Vergi Yükümlülüğü Gideri (-) -12.015.953 -6.112.868 96,57 Diğer Gelir Ve Kârlar 163.314.695 30.345.271 438,19 Diğer Gider Ve Zararlar (-) -49.261.296 -33.409.722 47,45 Önceki Yıl Gelir Ve Kârları 2.656.722 634.275 318,86 Önceki Yıl Gider Ve Zararları(-) -1.818.412 -1.136.125 60,05 Net Dönem Kârı Veya Zararı 72.539.343 -6.260.832 -1.258,62

2- Ma li So nuç lar

30

Ak ti fe ki Ak ti fe ki

2013-12 Pa y› (%) 2012-12 Pa y› (%) De ği şim (%)

Cari Varlıklar 25.067.123.262 65,75 21.826.383.224 68,43 14,85

Nakit Ve Nakit Benzeri Varlıklar 3.705.509.331 9,72 3.300.481.954 10,35 12,27

Fin.Varl. İle Riski Sigort.Ait Fin.Yat. 6.044.444.471 15,86 6.352.566.748 19,92 -4,85

Esas Faaliyetlerden Alacaklar 15.062.030.886 39,51 11.957.327.629 37,49 25,96

İlişkili Taraflardan Alacaklar 3.611.606 0,01 9.866.222 0,03 -63,39

Diğer Alacaklar 14.903.016 0,04 16.743.205 0,05 -10,99

Gelecek Aylara Ait Giderler 224.711.288 0,59 171.323.266 0,54 31,16

Diğer Cari Varlıklar 11.912.664 0,03 18.074.200 0,06 -34,09

Cari Olmayan Varlıklar 13.055.305.103 34,25 10.067.673.555 31,57 29,68

Esas Faaliyetlerden Alacaklar 11.935.267.420 31,31 9.022.522.337 28,29 32,28

İlişkili Taraflardan Alacaklar - 0,00 - 0,00 0,00

Diğer Alacaklar 218.824 0,00 198.191 0,00 10,41

Finansal Varlıklar 66.216.037 0,17 67.271.870 0,21 -1,57

Maddi Varlıklar 138.567.322 0,36 137.658.580 0,43 0,66

Maddi Olmayan Varlıklar 857.567.013 2,25 803.822.275 2,52 6,69

Gelecek Yıllara Ait Giderler 14.821.546 0,04 11.223.714 0,04 32,06

Diğer Cari Olmayan Varlıklar 42.646.942 0,11 24.976.591 0,08 70,75

AKTİF TOPLAMI 38.122.428.367 100,00 31.894.056.781 100,00 19,53

II- HA YAT - EMEK L‹ L‹K Ş‹R KET LE R‹A- B‹ LAN ÇO1- Ak tif

2013 yılında “Yatırım Gelirleri” % 62 oranında artarak 1.658 milyon TL’ye ulaşırken, “Yatırım Giderleri”nde % 40 oranında bir artış meydana gelmiş ve yatırım gelirleri yatırım giderlerinin 241 milyon TL üzerinde gerçekleşmiştir. “Diğer

Faaliyet Gelir ve Giderleri” hesabı 2012 yılında 14 milyon TL giderle kapanmışken, 2013 yılında 169 milyon TL giderle kapanmıştır. Bu gelişmeler çerçevesinde, 2013 yılında hayat dışı sigorta şirketleri 73 milyon TL mali gelir elde etmişlerdir.

Hayat ve emeklilik branşlarında faaliyet göste-ren sigorta şirketlerinin aktif toplamı geçen yıla oranla yaklaşık % 20 oranında bir artış göstere-rek 38.122 milyon TL’ye ulaşmıştır. “Cari Varlıklar”da % 15, “Cari Olmayan Varlıklar”da ise % 29,68 oranında artış meydana gelmiştir. “Cari Varlıklar” ile “Cari Olmayan Varlıklar”ın aktif içindeki payları sırasıyla % 66 ve % 34 ora-nında gerçekleşmiştir.

“Cari Varlıklar” altındaki 15.062 milyon TL tutarındaki “Esas Faaliyetlerden Alacaklar” tutarının 14.615 milyon TL’si; “Cari Olmayan Varlıklar” altında yer alan 11.935 milyon TL tutarındaki “Esas Faaliyetlerden Alacaklar” kaleminin 11.798 milyon TL’si de “Emeklilik Faaliyetinden Alacaklar” altındaki “Saklayıcı Şirketten Alacaklar” kaleminden oluşmak-tadır.


31

Pa sif te ki Pa sif te ki 2013-12 Pa y› (%) 2012-12 Pa y› (%) De ği şim (%) Kısa Vadeli Yükümlülükler 18.801.478.387 49,32 15.742.037.674 49,36 19,43 Finansal Borçlar 38.876.034 0,10 65.010.578 0,20 -40,20 Esas Faaliyetlerden Borçlar 15.179.511.404 39,82 12.004.524.139 37,64 26,45 İlişkili Taraflardan Borçlar 25.334.944 0,07 20.824.286 0,07 21,66 Diğer Borçlar 67.026.563 0,18 42.362.543 0,13 58,22 Sigortacılık Teknik Karşılıkları 3.261.690.660 8,56 3.402.198.583 10,67 -4,13 Ödenecek Vergi Vb. Yüküm. 66.874.951 0,18 77.861.270 0,24 -14,11 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar 102.031.476 0,27 74.769.216 0,23 36,46 Gelecek Aylara Ait Gelirler 47.605.528 0,12 40.831.300 0,13 16,59 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 12.526.827 0,03 13.655.760 0,04 -8,27 Uzun Vadeli Yükümlülükler 15.557.269.157 40,81 12.636.436.562 39,62 23,11 Finansal Borçlar - 0,00 - 0,00 0,00 Esas Faaliyetlerden Borçlar 11.796.883.444 30,94 8.878.309.048 27,84 32,87 İlişkili Taraflara Borçlar 128.598 0,00 166.035 0,00 0,00 Diğer Borçlar 556.061 0,00 419.071 0,00 32,69 Sigortacılık Teknik Karşılıkları 3.634.180.740 9,53 3.629.495.781 11,38 0,13 Diğer Yükümlülükler ve Karşılıklar 6.466.255 0,02 5.153.850 0,02 25,46 Diğer Risklere İlişkin Karşılıklar 26.349.937 0,07 22.738.812 0,07 15,88 Gelecek Yıllara Ait Gelir ve Gider Tah. 640.451 0,00 100.128 0,00 539,63 Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler 92.063.670 0,24 100.053.837 0,31 -7,99 Özsermaye 3.763.680.823 9,87 3.515.582.546 11,02 7,06 Ödenmiş Sermaye 2.335.141.571 6,13 2.325.500.153 7,29 0,41 Sermaye Yedekleri 137.600.107 0,36 135.753.778 0,43 1,36 Kâr Yedekleri 895.873.058 2,35 819.430.828 2,57 9,33 Geçmiş Yıllar Kârları 108.765.963 0,29 100.643.860 0,32 8,07 Geçmiş Yıllar Zararları(-) -175.835.448 -0,46 -302.824.575 -0,95 -41,93 Dönem Net Kârı 462.135.572 1,21 437.078.501 1,37 5,73 PASİF TOPLAMI 38.122.428.367 100,00 31.894.056.781 100,00 19,53

2- Pa sif

Hayat ve emeklilik şirketlerinin özsermayeleri 2012 yılına kıyasla % 7 oranında artış göstererek 3.764 milyon TL’ye yükselmiştir. Özsermayenin Pasif Toplamı içindeki payı bu dönem % 1 azala-rak % 10’a gerilemiştir.

Sektörün kısa vadeli yükümlülükleri 2013 yılı için-de % 19 oranında artış göstererek 18.801 milyon TL’ye yükselirken, uzun vadeli yükümlülükleri % 23 oranında artarak 15.557 milyon TL’ye yükselmiş-tir. Bir önceki yıl “Kısa ve Uzun Vadeli Sigortacılık Teknik Karşılıkları”nın toplam pasif içerisindeki payı % 22 iken, 2013 yılında % 4 gerileyerek % 18 olarak gerçekleşmiştir.

2013 yılında hayat sigorta şirketleri ve emeklilik şirketleri, 2012 yılında elde ettikleri karı % 6 oranın-da artırmışlardır. Pasifte yer alan kalemlere dikkat ettiğimizde, kısa ve uzun vadeli yükümlükler ara-sında yer alan ve pasif tarafın büyüklük anlamın-da ilk iki kalemini oluşturan “Esas Faaliyetlerden Borçlar” kalemlerinin tamamına yakını “Emeklilik Faaliyetlerinden Borçlar” kalemi altındaki “Katılımcılara Borçlar”dan meydana gelmekte-dir. 3.261 milyon TL tutarındaki kısa vadeli sigorta-cılık teknik karşılıklarının 2.106 milyon TL’si, 3.634 milyon TL tutarındaki uzun vadeli sigortacılık teknik karşılıklarının ise 3.527 milyon TL’si hayat matema-tik karşılıklarından oluşmaktadır.

32

2013-12 2012-12 Değişim (%) 2013-12 2012-12 De ği şim (%)

HAYAT 3.395.286.902 2.710.765.094 25,25 428.305.508 246.581.396 73,70 FERDİ KAZA 180.541.047 139.497.268 29,42 32.530.361 4.549.174 615,08 HASTALIK-SAĞLIK 347.180.525 287.417.287 20,79 12.277.346 17.512.520 -29,89 TOPLAM 3.923.008.474 3.137.679.650 25,03 473.113.215 268.643.090 76,11 BİREYSEL EMEKLİLİK 5.616.795.716 3.784.069.111 48,43 -174.796.137 12.330.132 -1.517,63

B- KÂR/ZA RAR HE SA BI1- Tek nik So nuç lar

YA ZI LAN PR‹M LER/KAT KI PA YI TEK N‹K KÂR

2013-12 2012-12 De ği şim (%)

Yatırım Gelirleri 512.149.154 461.926.737 10,87

Finansal Yatırımlardan Elde Edilen Gelirler 334.622.090 337.821.283 -0,95

Finansal Yatırımların Nakde Çevr. Elde Edilen Kârlar 40.744.418 19.055.573 113,82

Finansal Yatırımların Değerlemesi 74.105.846 66.818.680 10,91

Kambiyo Karları 37.827.170 11.151.304 239,22

İştiraklerden Gelirler 608.027 776.580 -21,70

Bağlı Ortak. Ve Müşterek Yönetime Tabi Teşeb. Gel. - 21.968 0,00

Arazi, Arsa İle Binalardan Elde Edilen Gelirler 6.020.189 5.778.789 4,18

Türev Ürünlerden Elde Edilen Gelirler 515.333 1.391.101 -62,96

Diğer Yatırımlar 2.904.300 7.631.449 -61,94

Hayat Teknik Bölümünden Aktarılan Yatırım Gel. 14.801.782 11.480.010 28,94

Yatırım Giderleri -159.825.374 -109.818.488 45,54

Yatırım Yönetim Giderleri (-) -8.273.526 -4.308.559 92,03

Yatırımlar Değer Azalışları (-) -33.524.063 -8.200.710 308,79

Yatırımların Nakte Çevr. Oluşan Zararlar (-) -10.262.514 -4.271.706 140,24

Hayat Dışı Teknik Böl. Aktarılan Yatırım Gelirleri (-) -8.643.198 -9.585.060 -9,83

Türev Ürünler Sonucunda Oluşan Zararlar (-) -304.448 -35.305 0,00

Kambiyo Zararları (-) -21.904.827 -17.393.022 25,94

Amortisman Giderleri (-) -73.002.880 -62.451.345 16,90

Diğer Yatırım Giderleri (-) -3.909.918 -3.572.780 9,44

Diğer Faaliyetlerden Gelir &Giderler(+/-) -27.036.656 -28.356.539 -4,65

Karşılıklar Hesabı (+/-) -31.938.936 -34.202.856 -6,62

Reeskont Hesabı (+/-) -1.135.393 46.030 -2.566,64

Zorunlu Deprem Sigortası Hesabı (+/-) - - 0,00

Enflasyon Düzeltmesi Hesabı (+/-) - - 0,00

Ertelenmiş Vergi Varlığı Hesabı (+/-) 4.957.270 14.368.857 -65,50

Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Gideri (-) -3.892.214 -174.706 2.127,86

Diğer Gelir Ve Kârlar 25.937.907 11.745.809 120,83

Diğer Gider Ve Zararlar (-) -22.148.364 -21.016.170 5,39

Önceki Yıl Gelir Ve Kârları 2.284.795 1.072.036 113,13

Önceki Yıl Gider Ve Zararları(-) -1.101.721 -195.539 463,43

Net Dönem Kârı Veya Zararı 325.287.125 323.751.710 0,47

1- Ma li So nuç lar Hayat ve emeklilik şirketlerinin hayat branşı prim üretiminde bir önceki yıla göre % 25 oranında bir artış gerçekleşmiş ve prim üretimi 3.395 milyon TL olarak gerçekleş-miştir. Buna karşılık hayat branşı teknik kârı % 74 oranında artarak 428 milyon TL’ye yükselmiştir. Emeklilik branşında ise bir önceki yıl gerçekleşen 12 milyon TL tutarın-daki kâr, bu dönem 175 milyon TL zarara dönüşmüştür.

Hayat ve emeklilik şirketlerinin hayat dışı branşlarda gerçekleştir-diği prim üretimi kaza branşında % 29 oranında artarak 181 milyon TL’ye yükselmiştir. Hastalık/sağlık branşında ise hayat şirketlerinin üretimi % 21 oranında artarak 347 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Hayat ve emeklilik şirketleri, ferdi kaza sigortasında 33 milyon TL, sağlık branşında ise 12 milyon TL teknik kâr elde etmişlerdir.

Hayat ve emeklilik şirketleri 512 mil-yon TL yatırım gelirlerine karşılık 160 milyon TL yatırım gideri yapmış ve 27 milyon TL tutarında diğer faali-yetlerden kaynaklanan giderlerin de eklenmesiyle, 2013 yılını 325 mil-yon TL mali kâr ile kapatmışlardır. Bu kapsamda yatırım gelirleri % 11, yatırım giderleri % 46 artış gös-terirken; diğer faaliyetlerden gelir ve giderler % 5 oranında azalmış ve net dönem mali kârı 325 milyon TL tutarında gerçekleşmiştir. m


UZMANGÖZÜYLE

33

Merve Nur AKTAŞTürkiye Sigorta Birliği / Uzman

GİRİŞGünümüzde gelişen ticari ilişkiler ve

diğer ülkelerle imzalanan kapsamlı sözleşme-ler, beraberinde borç yükümlülüğünün yeri-ne getirilmemesi halinde ne olacak sorusunu akla getirmektedir. İlişkilerin artması taraflar arasında güven temelinin kuvvetli bir biçim-de inşa edilmesi ihtiyacını doğururken, özel-likle yurtdışı bazlı sözleşmesel ilişkilerde finan-sal olarak güçlü olan; ancak gerçekleştirdiği projelerin büyüklükleri sebebi ile bankalar-dan yeteri tutarda teminat mektubu bula-mayan şirketlerin garanti ihtiyaçlarına çözüm bulamama sorununu ortaya çıkarmakta; üçüncü şahıs bir garantörün varlığına ihtiyaç duyulmaktadır. Kefalet sigortası, anılan ihti-yaçlardan doğmuş olup borç yükümlülüğü-nün bulunduğu ilişkilerde, sigorta şirketleri veya dolaylı kefalet aktörlerinin rol alması amaçlanmıştır.

2-TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDA KEFALET

En kısa haliyle başka bir kimsenin borcunun ödenmesini sağlama olarak tanımlanan kefalet, insanlık tarihinin en eski hukuksal işlemlerinden birini teşkil etmektedir. Bu sebeple eski hukuk sistemlerinin hemen hep-sinde kefalet ilişkisi karşımıza çıkmaktadır.

Türk Borçlar Kanunu’nun 581’inci maddesine göre: “Kefalet sözleşmesi, kefilin alacaklıya karşı, borçlunun borcunu ifa etmemesinin sonuçlarından kişisel olarak sorumlu olmayı üstlendiği sözleşmedir.” Bu noktada üzerinde durulacak husus şudur ki; kefil, kefalet ilişkisin-de, borçlunun borcunu ödemesini temin etmeyi taahhüt etmez; borçlunun borcunu

ödememesi halinde bundan kişisel olarak sorumlu olmayı taahhüt eder.

Borç altına giren kimseye kefil, kefilin kendisi lehine borç altına girdiği kimseye alacaklı denir; asıl borçlu kefalet sözleşmesinde taraf değildir. Bu tanım dikkate alındığında kefalet bir ödeme, bir ifa garantisi gibi ortaya çık-maktadır. Bu ödeme asıl sözleşmede borçlu olmayan üçünü bir şahıs tarafından gerçek-leştirilecek; kefil başkasının borcu için devre-ye girecektir.

Kefalet sözleşmesi ile alacaklı ile asıl borçlu arasındaki hukuksal ilişkiden kaynaklanan borçlar güvence altına alınır. Güvence altı-na alınan borç haksız eylem, haksız iktisap, kanun veya başka bir borç kaynağından doğabilecektir.

3-KEFALET SİGORTASI GENEL ŞARTLARI

Türkiye’de de tüketicilerden ve şirketlerden gelen talepler doğrultusunda 01.02.2014 tari-hinde yürürlüğe giren Kefalet Sigortası Genel Şartları yayımlanmış; kefalet sigortası ürünleri-nin şirketler tarafından sunulması düzenlen-miş bulunmaktadır.

Kefalet sigortası genel şartları

1

Kefalet sigortasının özellikle dış ticaret kulvarında büyük öneme sahip olduğu göze çarpmaktadır. Kefalet sigortasının Amerika’da yaygın uygulamasının olduğu; Avrupa ülkelerinde de kefalet sigortasına yönelik talebin son yıllarda artış gösterdiği dikkat çekmektedir.

34

UZMANGÖZÜYLE

Kefalet Sigortası Genel Şartları’nın “A.2-Teminat Türleri ve Tanımlar” başlıklı maddesi uyarınca sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, kefalet sigor-tası kapsamında sunulan teminatlar;

• Avans Ödeme Teminatı• İmalat/Bakım/Onarım Teminatı• Emniyeti Suiistimal Teminatı• Gümrük ve Mahkeme Teminatı• İhaleye Katılım (Geçici Teminat) Teminatı• Ödeme Teminatı• Performans Teminatı• Sözleşme Teminatı’dır.

Borçlar Kanunu’ndaki tanıma paralel bir şekil-de kefalet sigortası, sözleşmenin bir tarafının diğer tarafa karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmemesi ya da borçlunun alacaklı tarafa borcunu ödeyememesi halinde kefilin sözleş-mede öngörülmüş olan miktarı, alacaklı tara-fa ödeyeceğini garanti eden yasal sözleşme-lerdir. Kefalet sigortası ile üstlenicinin üstlendi-ği işi iflas, mali bünye zafiyeti, yetersiz teknik kapasite nedeni ile yerine getirilememesi halinde alacaklıya güvence sağlanmaktadır. Dünya genelindeki uygulamalara bakıldığın-da, kefalet sigortası işlemlerinin genellikle sigorta şirketleri veya sigorta şirketlerinin işti-rakleri tarafından gerçekleştirildiği ve söz konusu işlemlerin sigortacılıkla ilgili düzenleyi-ci kurumlar tarafından denetlendiği görül-mektedir. Kefalet sigortası işlemleri kapsamın-

da üstlenici, kefalet sağlayan kurum tarafın-dan tecrübe ve teknik kapasite ile finansal yeterlilik konularında bir değerlendirmeye tutulmaktadır.

Kefalet sigortasının özellikle dış ticaret kulvarın-da büyük öneme sahip olduğu göze çarp-maktadır. Kefalet sigortasının Amerika’da yay-gın uygulamasının olduğu; Avrupa ülkelerinde de kefalet sigortasına yönelik talebin son yıl-larda artış gösterdiği dikkat çekmektedir. Kefalet sigortasının özellikle kreditörler, proje sahipleri, alacaklılar, konsorsiyum ortakları ve taşeronları gibi geniş bir kesimi güvence altına aldığı yurtdışı örneklerinde görülmektedir.

Bu çerçevede yerli inşaat firmalarının ulusla-rarası pazarlarda yüksek kapasite gerektiren işler üstlenmesine olanak sağlanması; yurt dışındaki proje sahiplerine verilen teminat mektuplarının haksız yere çağırılmasının önlenmesi; Türk bankalarının teminat mek-tuplarını kabul etmeyen yabancı ülkelerde iş alınmasının kolaylaşması; yabancı üstlenicile-rin yerel firmalarla konsorsiyum ya da taşe-ronluk ilişkisi kurulması aşamasında işverene güvence sağlanması; banka teminat mek-tuplarına rekabetçi fiyatlama olanağı yaratıl-ması; üstlenicinin yükümlülüklerini yerine getir-me kapasitesinin arttırılmasına imkan verilme-si kefalet bonolarının sağladığı faydalar ara-sında yer almaktadır. m

GÜVENCEHESABI

35

A. Ka dir KÜ ÇÜKGü ven ce He sa b› Mü dü rü

sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85’inci maddesiyle bir motorlu aracın

işletilmesinden dolayı doğan zararlar için işlete-nin ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumlulukları olduğu açıklanmış ve aynı Kanunun 91’inci maddesiyle işletenlerin bu sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) yaptırılması zorunlu tutulmuştur.

Trafik sigortası dahil, kapsamında bulunan zorunlu sigortaların sağladığı güvencelerden yoksun kalınması nedeniyle kişilerin uğrayacak-ları bedeni zararların giderilmesi amacıyla kurulmuş olan Güvence Hesabı aşağıdaki hal-lerde teminat sağlamaktadır:

- Zarar veren aracın, dolayısıyla sigortası tes-pit edilemeyen aracın vermiş olduğu bede-ni zararlar,

- Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli teminat tutarları dahilinde sigortası bulun-mayan araçların vermiş oldukları bedeni zararlar,

- Çalınmış ve gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazalarda işletenin sorumlu tutulmadığı, dolayısıyla sigorta teminatının geçerli olma-dığı durumlarda kişiye vermiş oldukları bedeni zararlar,

Kaza anında geçerli olan teminatlar çerçeve-sinde Güvence Hesabı tarafından karşılan-maktadır.

Güvence Hesabı’nın kapsamında, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası), Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası, Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası ve Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası gibi branşların olmasına karşın bunların içerisinde en etkin ve en faal olan branş Trafik Sigortası’dır.

Ülke bazında kapsamı en yaygın olan Trafik Sigortası, Güvence Hesabı’nda da payı en yüksek olan sigorta branşıdır. Trafik Sigortası’nın Güvence Hesabı’ndaki payı yüzde 90’lara varırken, Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yüzde 10 civarında ve Zorunlu Taşımacılık yüzde 1 oranında pay almaktadır.

31 Aralık 2013 itibariyle sigorta branşlarının Güvence Hesabı’ndaki dağılımları şöyledir:

Sigortasız araç sayısı artıyor mu?..

Son zamanlarda trafik sigortası primlerinde artışlar gözlenmekle birlikte sigortasızlık oranlarının da arttığı gözlemlenmektedir. Trafiğe çıkan her beş araçtan birinin sigortası bulunmamaktadır…

2918

36

GÜVENCEHESABI

Trafik Sigortası Güvence Hesabı’nın yaptığı ödemeler içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle Trafik Sigortası’nda yapılan her türlü değişiklik Güvence Hesabı’nı yakından etkilemektedir. Örneğin Trafik Sigortası primle-rinde yapılan artışlar, aynı paralelde Güvence Hesabı’na aktarılacak katkı paylarını etkile-mekte ve Hesabın gelirlerinin artmasına yol açmaktadır. Buna karşın bu sigorta branşında sigortasızlık oranının artması da yine aynı para-lelde Güvence Hesabı ödemlerinin artmasına yol açacaktır.

Son zamanlarda trafik sigortası primlerinde artışlar gözlenmekle birlikte sigortasızlık oranları-nın da arttığı gözlemlenmektedir.

TUİK verilerine göre son 5 yıl içerisinde Türkiye’deki araç sayısının yüzde 33,5 artmak suretiyle 31.12.2013 tarihinde 17,9 milyona ulaş-tığı görülmektedir.

Bu karşılık 2008 yıllarında yüzde 24 civarında olan sigortasızlık oranı 2010 ve 2011 yıllarında yüzde 23, 22 ve hatta 21 oranına gerilediği, ancak 2013 yılında tekrar yükselişe geçtiği ve 31.12.2013 itibariyle sigortasızlık oranının yüzde 22,54 olduğu gözlemlenmektedir.

Türkiye çapında yüzde 22,5 gibi bir sigortasızlık oranının çok yüksek bir oran olduğunun kabulü gerekir. Bu verilere göre trafiğe çıkan her beş araçtan birinin sigortası bulunmamaktadır. Ancak sigortasız araçların kendi içerisindeki dağılımına bakıldığında, sigortasızlık oranının yüksek olmasının sebebinin daha ziyade moto-siklet ve traktör gibi araçlardan kaynaklandığı görülecektir.

NİÇİN BU ARAÇLARDA SİGORTASIZLIK ORANI YÜKSEKTİR?

Öncelikle traktörlerde oranın yüksek olması, bu araçların kırsal kesimlerde kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Kırsal alanlarda kullanılan bu tür araçlar için sigorta yaptırma bilinci oldukça düşüktür. Kırsal alanda yaşayan kişiler sigortanın sağladığı imkanları bilmediğinden genellikle ve büyük bir çoğunlukla traktör veya tarımda kullanılan diğer araçlar için sigorta yaptırma ihtiyacı duymamaktadırlar.

Motosiklet gurubunda sigortasızlık oranının yük-sek olmasının en önemli sebebi ise çıkarılmış

Güvence Hesabı Ödemeler 31.12.2013

ÖdemeBranşlar Adet TutarTrafik 45.394 255.021.327 % 89,2Ferdi Kaza Koltuk 289 26.584.349 % 9,3Taşımacılık 85 2.900.835 % 1Tehlikeli Maddeler 25 1.398.974 % 0,5Tüpgaz 3 90.675 % 0,03Toplam 45.796 285.996.160 % 100

Yıllara Göre Sigortasızlık Oranı

Yürürlükteki Sigortasız SigortasızlıkTarih Poliçe Sayısı Araç Sayısı Araç Sayısı Oranı30.09.2008 10.179.782 13.436.961 3.257.179 %24,2430.04.2010 11.016.227 14.425.594 3.409.367 %23,6331.12.2010 11.625.613 15.095.603 3.469.990 %22,9931.10.2011 12.431.522 15.812.460 3.380.938 %21,3830.04.2012 12.714.857 16.200.876 3.486.019 %21,5230.04.2013 13.378.543 17.350.448 3.971.905 %22,8931.12.2013 13.895.547 17.939.447 4.043.900 %22,54

Sigortasız Araçların Dağılımı (31.12.2013)

Yürürlükteki Sigortasız SigortasızlıkAraç Cinsi Poliçe Sayısı Araç Sayısı Araç Sayısı OranıOtomobil 8.476.513 9.283.923 807.410 % 8.70Minibüs 327.126 421.848 94.722 % 22.45Otobüs 197.138 219.885 22.747 % 10.34Kamyonet 2.564.854 2.933.050 368.196 % 12.55Kamyon 600.962 755.950 154.988 % 20.50Traktör 704.030 1.565.817 862.787 % 55.10Motosiklet 1.005.126 2.722.826 1.717.700 % 63.09Diğer 20.798 36.148 15.350 % 42.46TOPLAM 13.895.547 17.939.447 4.043.900 % 22.54

Trafik Sigortası Payı

Trafik% 89

Ferdi KazaKoltuk

% 9

Taşımacılık% 1

37

olan kanun ve mevzuatlardır. Uygulamayla ilgili Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 3’üncü maddesinde de motorlu bisiklet, silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen motorlu araç olarak tanımlanmış, Karayolları Trafik Kanunu’nun 103’üncü maddesinde motorlu bisiklet sürücülerinin hukuki sorumluluklarının genel hükümlere tabi olacağı açıklamıştır. Kanun ve yönetmelikte yapılan bu düzenleme-lerden yola çıkılarak motor hacmi 50 santimet-re küpü geçmeyen motorlu bisikletlerin hukuki sorumluluklarının genel hükümlere tabi olacağı ve dolayısıyla bu tür araçların kanundan kay-naklanan Trafik Sigortası yaptırma zorunluluğu bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Sırf bu istisnadan yararlanmak amacıyla motor hacmi 49 santimetre küp olan araçlar imal edilmekte-dir. Motorlu bisikletler için getirilen bu istisna uygulaması motosiklet gurubunu yakından etkilemiş ve bu araç gurubunun tamamında

sigortasızlık oranın artmasında önemli rol oyna-mıştır. Zaten sigorta yaptırma eğiliminin düşük olduğu ülkemizde yapılan bu tür düzenlemele-rin sigortasızlığı ne kadar etkilediği sonuçlardan görülmektedir.

Sigortasız olarak trafik kazasına karışan araçların neden olduğu bedeni zararlar bir şekilde Güvence Hesabı tarafından karşılanmakta ve zarar görenlerin mağduriyetleri kısmen de olsa giderilmektedir. Ancak unutmamak lazım ki Güvence Hesabı yaptığı ödemelerden sonra, sigortayı yaptırmayan sorumlulara rücu etmekte-dir. Rücu sonrası sigorta yaptırmayanların maddi açıdan, zarar görenlerden ve hatta onlardan daha fazla mağdur olacakları kaçınılmazdır.

Temennimiz kanun ve mevzuatlarla yapılan bu yanlışlığın bir an önce düzeltilmesi ve trafiğe çıkan motorlu araçların hiçbir ayırıma tabi olmak-sızın sigorta yaptırmalarının sağlanmasıdır. m

38

GÜNCEL

Ana teması “Rekabet politikası ve sivil toplum kuruluşları/teşebbüs birlikleri ilişkisi” olan mektup, sivil toplum kuruluşları olan bütün oda, dernek, birlik, sendika ve bunların üst organlarına ithafen yazıldı.

Bir piyasada faaliyet gösteren gerçek ya da tüzel kişi tüm ekonomik aktörlerin oluşturduğu her türlü “vakıf, oda, dernek, birlik, federasyon ya da konfederasyon” gibi yapıların, Rekabet Kanunu çerçevesinde teşebbüs birliği olduğu belirtilen Rekabet Kurumu mektubunda, kamu kurumu niteliğindeki meslek teşekkülleri ve diğer gönüllü-lük esaslı sivil toplum örgütlerinin, “kamu yöneti-minin demokratikleşmesi”, “katılımcı demokrasi” ve “yönetime katılmanın kurumsallaşması” gibi çağdaş eğilim ve değerler bakımından stratejik bir görev ve sorumluluk ifa ettiklerini vurgulanıyor ve bu kuruluşların “rekabetçi yaklaşımın gerektir-diği oyun kurallarına ya da rekabet hukukuna uyum” konusuna ağırlık vermelerinin ve özen göstermelerinin önemine değiniliyor.

Mektupta, Rekabet Kanunu çerçevesinde, bir “teşebbüs birliği/meslek örgütü”nün, hem kendi-sinin hem de üyelerinin yapması gerekenleri üç başlık altında toplanıyor:

“Teşebbüs birlikleri, Rekabet Kurumu’nun incele-me ve yaptırımlarına maruz kalmamak için piya-salarda rekabeti bozma veya kısıtlama amacı ya da etkisi olan karar ve uygulamalardan uzak durmalıdır.

Yöneticiler, teşebbüslerin aralarındaki rekabeti bozucu anlaşma yapma konusunda vakıf, oda, dernek ve birliklerin bir platform olarak kullanıl-masına müsaade etmemelidir.

Vakıf, oda, dernek ve birliklerin yönetim ve yöneticileri, rekabet kurallarına uyum konusun-da üyelerini bilgilendirmeli, gerekirse onlara danışmanlık yapmalıdır.”

Ayrıca; Rekabet Kurumu’nun, teşebbüs birlikleri-ni rekabetçi anlayışın yerleşmesi konusunda paydaşı olarak görmekte olduğunun altı çiziliyor ve yapılacak tüm çalışmalarda teşebbüs birlikle-rine gereken katkıların sağlanacağı ifade edili-yor. Teşebbüs birliklerinden Kurum tarafından yapılan düzenlemelere ilişkin katkı ve görüş bek-lendiği de belirtiliyor.

2014 Rekabet Kurumu Mektubu’na www.guven-celiyasam.com adresinden ulaşabilirsiniz. m

2014 Rekabet Mektubu yayımlandı…

Üniversiteler Mahallesi 1597. Cadde No: 9

06800 Bilkent-Çankaya/ANKARA

Tel: (0.312) 291 44 44 • Fax: (0.312) 266 79 20

Rekabet Kurumu Başkanı

Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI’nın

2014REKABET

MEKTUBU

Rekabet Kurumu’nun 6. Rekabet mektubu, Kurum Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı’nın imzasıyla yayımlandı.

39

SİGORTATAHKİMKOMİSYONU

İbrahim TAŞBAŞISigorta Tahkim Komisyonu Müdürü

yuşmazlık başvurularını kabul etmeye 2009 yılı sonlarında başlayan Komisyon

için, 2013 yılı sigorta uyuşmazlıklarının çözümün-de tamamlanan dördüncü takvim yılı olmuştur. 2013 yılında da Komisyon’a yapılan başvuru adedi önceki yıllarda olduğu gibi artış göster-miş, ayrıca başvurular daha büyük bir çeşitlilik arz etmiştir.

2013 yılında ayrıca 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu maddesinin 12’nci fıkra-sında yapılan değişiklik ile beş bin Türk Lirası ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı kararın Komisyon’ca ilgiliye bildiriminden itibaren on gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere Komisyon nezdin-de itiraz yolu açılmıştır. Söz konusu yasal deği-şiklik çerçevesinde Hazine Müsteşarlığı’nca hazırlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 24 Temmuz 2013 tarih ve 28717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, Yönetmelik kapsamında itiraz usulünün işleyişi-ne ilişkin düzenlemelerin yanında sigorta ve iti-raz hakemliğine kabul şartlarına ilişkin de yeni düzenlemeler getirilmiştir. İtiraz talebi münhası-ran bu talepleri incelemek üzere Komisyon tarafından teşkil edilen hakem heyetlerince incelendiğinden, itiraz başvurularını incelemek üzere sürekli ve geçici itiraz hakemleri, görevle-rine başlamışlardır.

Sigorta Tahkim Komisyonunun 2013 yılındaki faaliyetlerine ilişkin bilgiler ana başlıklar halinde aşağıda sunulmuştur.

SİGORTA HAKEMLERİ

Bilindiği üzere Komisyon’a yapılan başvuruların esası hakkında karar verme yetkisi 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu maddesi uya-rınca Komisyon tarafından tutulan Sigorta hakemleri listesine kayıtlı bulunan sigorta hakemlerine tanınmıştır.

Sigorta hakemleri listesine kayıtlı 124 sigorta hakeminin, 76’sı sigorta hukukçusu, 31’i sigorta-cı (eski sektör çalışanı), 17’si ise Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu’nda görev yapan sigorta denetleme uzmanları ve sigorta denetleme aktüerleridir. Sigorta hakem listesi, Komisyon internet sitesinde de güncel olarak kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır. Hayat dışı branşlarda 110, hayat branşında 14 olmak üzere sigorta hakemliği listesine kayıtlı toplamda 124 sigorta hakeminin branş ve il bazında dağılımı bir sonraki sayfadaki tabloda verilmiştir.

2013’de Sigorta Tahkim Komisyonu

Komisyona yapılan başvuru adedi 2011 yılında 1.857, 2012 yılında ise 2.353 olurken, 2013 yılında yapılan başvurular 2011 yılına göre yüzde 132,74, 2012 yılına göre ise yüzde 83,68’lik bir artışla 4.322’ye yükselmiştir.

U

40


Branşlar İstanbul Ankara İzmir Adana Bursa Erzincan Sakarya Samsun Antalya Malatya Uşak ToplamHayat Dışı 69 14 11 6 3 1 1 1 2 1 1 110Hayat 10 3 - - - - 1 - - - - 14Toplam 79 17 10 6 3 1 2 1 2 1 1 124

İTİRAZ HAKEMLERİ

2013 yılında 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu maddesinin 12’nci fıkrasında yapılan değişiklik ile beş bin Türk Lirası ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararla-rına karşı Komisyon nezdinde itiraz yolu açılmış-tır. İtiraz talebi münhasıran bu talepleri incele-mek üzere Komisyon tarafından teşkil edilen itiraz hakem heyetlerince incelenmektedir.

İtiraz başvurularını incelemek üzere 37 itiraz hakemi görevlerine başlamış olup, söz konusu hakemlerden 31’i, daha önce sigorta hakemi olarak görev yapanlar arasından 6’sı ise doğ-rudan itiraz hakemi olarak belirlenmiştir.

2013’DA YAPILAN BAŞVURULAR

Sigorta Tahkim Komisyonu uyuşmazlık başvuru-larını kabul etmeye Ağustos 2009’da başlamış olup, tahkim sisteminin kamuoyunca daha fazla tanınmasına bağlı olarak başvurular her geçen yıl bir önceki yıla göre önemli oranlarda artış göstermektedir. Bu çerçevede, Komisyona yapılan başvuru adedi 2011 yılında 1.857, 2012 yılında ise 2.353 olurken, 2013 yılında yapılan başvurular 2011 yılına göre % 132,74, 2012 yılına göre ise % 83,68’lik bir artışla 4.322’ye yüksel-miştir. 2013 yılındaki 4.322 başvurunun 4.045’i (% 93,59) hayat dışı branşlardan, 277 (% 6,41) ise hayat branşından yapılmıştır.

Poliçe türleri bazında Komisyon’a yapılan baş-vurulara bakıldığında, başvuruların % 78’lik kıs-mının, sektörün prim üretimiyle de paralel ola-rak kara araçları ve kara araçları sorumluluk (Trafik % 49, Kasko % 29) sigortalarından doğan uyuşmazlıklara ilişkin olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 2012 yılında trafik poliçelerin-den doğan uyuşmazlıklara ilişkin başvuruların tüm başvurular içindeki payı % 38 iken 2013 yılında 11 puanlık bir artışla % 49 olmuştur. Kasko sigortalarına ilişkin yapılan başvuruların payı ise 2012 yılında % 34 iken 2013 yılında 5 puanlık bir düşüş göstererek % 29 olmuştur.

Bilindiği üzere, tahkim sistemine üyelik 5684 sayılı Kanunun 30’uncu maddesi uyarınca sigortacılık yapan kuruluşlar bakımından ihtiyari olup, söz konusu kuruluşlar, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 15’inci maddesi çerçeve-sinde Hazine Müsteşarlığı’nca belirlenen sabit katılım payını ödemek ve üyelik sözleşmesini imzalamak suretiyle tahkim sistemine üye olmaktadırlar. Zorunlu sigortalar dışındaki sigortalarda ancak üyelik tarihinden sonraki uyuşmazlıklar için Komisyon’a başvurulabilmektedir.

Tahkim sistemine ilk üyelikler Temmuz 2009’da gerçekleşmiş olup, 2009 yılı sonu itibariyle 40, 2010 yılı sonu itibariyle 46, 2011 yılı sonu itibariyle 48, 2012 yılı sonu itibariyle 50 olan üye sayısı, 2013 yılında 4 sigorta şirketinin daha katılımı ile 54’e ulaşmıştır. Öte yandan, tahkim sistemine katılım 2014 yılının ilk üç aylık diliminde de devam etmiş, 1 sigorta kuruluşunun daha katılımıy-la birlikte üye sayısı 55’e yükselmiştir.

Bu çerçevede, tahkime üye kuruluşların sektördeki pazar payları toplamı 2012 yılında % 96,21 iken 2013 yılı sonunda % 96,72 olmuştur.

Üye şirket sayısı 55’e yükseldi

Başvuruların 2011 yılında yüzde 59’unu, 2012 yılında yüzde 52’sini 5 bin TL’nin altındaki uyuşmazlıklar oluştururken, 2013 yılında 5 bin TL’nin altındaki uyuşmazlıkların oranı yüzde 48 olarak gerçekleşmiştir.

41

Trafik ve kasko poliçelerine ilişkin başvuruları, bir önceki yılda da olduğu gibi, yaklaşık % 7 ile yangın branşına ilişkin başvurular takip etmiştir.

Komisyona 2013 yılında yapılan başvuruların poliçe türü bazında dağılımı aşağıdaki grafikte verilmiştir.

Uyuşmazlık miktarı bazında dağılıma bakıldığın-da, başvuruların 2011 yılında % 59’unu, 2012

yılında % 52’sini 5.000 TL’nin altındaki uyuşmazlık-lar oluştururken, 2013 yılında 5.000 TL’nin altın-daki uyuşmazlıkların oranı % 48 olarak gerçek-leşmiştir. 5.000 TL ila 15.000 TL arasındaki uyuş-mazlıkların oranı bir önceki yıla göre yaklaşık 1 puan düşerek % 22 olmuştur.

15.000 TL ila 40.000 TL aralığındaki başvuruların oranı 2012 yılında % 15 iken bu oran 2013 yılında % 14 olmuş, 40.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlık-ların oranı ise bir önceki yıla göre 6 puan artarak % 16’ya ulaşmıştır. Komisyona yüksek miktarlı uyuşmazlıklar hakkında yapılan başvurulardaki artış, Komisyon’un bir ihtisas kurumu olarak ken-dini kabul ettirmeye başladığını ve sağladığı süre ve maliyet avantajları nedeniyle yüksek tutarlı uyuşmazlıkların çözümü bakımından da tercih edildiğini göstermektedir.

2013 yılındaki başvuruların uyuşmazlık miktarına göre dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Başvuruların coğrafi dağılımına bakıldığında, 2013 yılında bir önceki yıla göre % 1,48’lik bir düşüş göstermekle birlikte Marmara Bölgesi'nden yapılan başvuruların genel başvurular içinde yarıya yakın paya sahip olmaya devam ettiği, buna karşın Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi dışındaki diğer bölgelerin başvurular içindeki payının arttığı görülmektedir. Başvuru oranında 2012 yılına göre en yüksek artış göste-ren bölge % 14,51'le Ege Bölgesi olmuştur.

1,251,41

1,552,15

6,94

28,99

48,662013

TRAF‹K

HIRSIZLIK

KASKO

SAĞLIK

YANGIN

DİĞER

KREDİ

16,17

13,67

21,66

48,502013

0-5000

15001-40000

5000-15000

40001-

42


2013 yılındaki başvuruların coğrafi bölgelere göre dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

Komisyon’a 2013 yılında toplam 77 farklı ilden başvuru yapılmış olup, 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da başvurular içinde en büyük payı % 33,27 ile İstanbul’dan gelen başvurular oluşturmuştur. 3 büyük ilden (İstanbul, Ankara, İzmir) gelen başvurular 2012 yılında toplam başvuruların % 47,94’ünü oluştururken, 2013 yılında bu oran % 49,14’e yükselmiştir.

2013 yılındaki başvuruların illere göre dağılımı aşağıdaki grafikte verilmiştir. m

2013 yılında, sigorta hakemlerince kara-ra bağlanan dosya sayısı, bir önceki yılda karara bağlanan 1.530 dosyaya göre % 80 oranında artarak 2.762’ye ulaşmıştır. Sigorta hakemlerince karara bağlanan 743 adet dosyada (% 27) başvuruda belirtilen tazminat talebinin tamamı kabul edilmişken, 1.051 adet dosyada (% 38) başvuru sahiplerinin taleplerinin kısmen kabul edildiği, 968 dosyada (% 35) ise talep edilen tazmi-nat tutarının reddedildiği görülmektedir.

Hakemlerce karara bağlanan dosyalar-da yaşanan artışa karşın, dosyaların karara bağlanma sürelerinde önemli bir artış meydana gelmemiş olup, uyuş-mazlıkların hakemlerce karara bağlan-ma süresi 2012 yılında ortalama 62 gün iken 2013 yılında 63 gün olarak gerçek-leşmiştir.

2013 yılında verilen 2.762 hakem kararı-nın, kararlarda verilen hüküm bazında dağılımına ilişkin grafik aşağıda sunul-muştur.

Hakem kararlarının dağılımı

40,5633,27

9,902,82

3,61 3,86 5,97

2013

İSTANBUL

BURSA

ANKARA

KOCAELİ

İZMİR

DİĞER

İÇEL

3,754,58

5,53

10,41

14,51

15,41

45,802013

MARMARA BÖLGESİ

EGE BÖLGESİ

KARADENİZ BÖLGESİ

GÜNEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

AKDENİZ BÖLGESİ

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

35,0526,90

38,05

2013

BAŞVURUDA BELİRTİLEN TALEBİN KABULÜ

BAŞVURUDA BELİRTİLEN TALEBİN KISMEN KABULÜ

BAŞVURUDA BELİRTİLEN TALEBİN REDDİ

43

SİGORTABİLGİVEGÖZETİMMERKEZİ

igorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM), 2013 yılı çalışmalarının değerlendirildi-

ği, 2014 projelerinin paylaşıldığı genel bir değerlendirme toplantısı düzenledi. 19 Mart tarihinde gerçekleşen toplantıya, T.C. Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nden Genel Müdür Ahmet Genç ve Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Karasu katılırken, SBM Yönetim Komitesi Başkanı Ragıp Yergin ve sigorta sektörünün üst düzey yöneticileri salon-da hazır bulundu.

Toplantı Ahmet Genç’in SBM’nin sektördeki yeri ve önemine vurgu yapan konuşması ile açıldı. Ahmet Genç’in ardından sözü alan SBM Yönetim Komitesi Başkanı Ragıp Yergin “Vizyon” konuşması ile SBM ve sektör üzerine değerlen-dirmelerde bulundu.

“SBM ile Başarı” konseptinde bir araya gelinen toplantıda SBM Merkez Müdürü Aydın Satıcı’nın

SBM’de yürütülen çalışmalar ve yenilikleri pay-laştığı sunumu ilgiyle izlendi. Sunumunda, 2013’te tamamlanan ve her biri ayrı bir başarı hikayesi olan SBM projelerini ayrıntılı bir şekilde aktaran Aydın Satıcı, 2014 yılı için belirlenen strateji ve hedefleri de katılımcılarla paylaştı.

Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi genel değerlendirme toplantısı başarıyla gerçekleştirildi

SBM ile Başarı...Ay d›n SA TI CI

Si gor ta Bil gi ve Gö ze tim Mer ke zi Mü dü rü

S

Aydın SATICI SBM Merkez Müdürü

44


BM ile Başarı” toplantısında SBM’nin sektöre sunduğu üç önemli proje de

tanıtıldı. Fuaye alanına kurulan stantlarda top-lantı esnasında ve molalarda tanıtılan projeler-den biri; sektör yöneticilerine tüm sektörü ana-liz edebilecekleri ekranları sunan “dashboard”

uygulaması “KOKPİT” oldu. KOKPİT anlık, hızlı ve kolay sektör analizi yapılabilmeye olanak sağ-layan, sektörle ilgili çeşitli verilerin özet istatistik-ler şeklinde ekrana yansıtıldığı bir uygulama. Tüm web browser’lar, mobil tablet ve telefon-lar üzerinden kolaylıkla kullanılabilen KOKPİT ile sigorta şirketlerinin sektör istatistiklerini yorumla-malarına olanak sağlanarak doğru ürün ve uygulamaları hayata geçirmeleri hedefleniyor.

BM, son yıllarda yaptığı atılımlar çerçe-vesinde yeni projeler üretmeye ve yeni-

likçi teknolojilere geçiş yapmaya devam ediyor. Bu kapsamda yenilenen projelerden biri de sigorta sektörünün birleşme noktası sayılabilecek “sbm.org.tr” web sitesi.

SBM’nin dışa açılan penceresi olacak site TRAMER, HAYMER, SAGMER, HATMER gibi daha önceden farklı noktalardan ulaşılan önemli sistemlere tek bir merkezden erişimi

sağlıyor. Trafik poliçesi sorgulama, hayat poli-çesi sorgulama, kaza tespit tutanağı sorgula-ma gibi sıklıkla kullanılan ve herkese açık uygulamaları içerisinde barındıran sitede sigorta sektörü için önemli sayılabilecek bir-çok yeni uygulama da bizleri bekliyor.

SAYFALARIN İÇERİKLERİ

Projenin sunduğu en dikkat çekici özellik ise tüm sektörün faydalanabileceği forum ve

SBM KOKPİT

Özel forum ve blog uygulamaları ile iletişim güçleniyor

Sektörü bir araya getirecek proje: Web PortIL

SBM’DEN 2014’ÜN YILDIZ PROJELERİ

"S

SBMobil KTTSBM Portaliğer bir önemli proje Kaza Tespit Tutanağı (KTT) Mobil uygulaması. KTT

Mobil uygulama, Kaza Tespit Tutanağı formu-nu kağıt kalem kullanmadan akıllı telefonlar aracılığı ile doldurmayı sağlayan, hem sektöre hem de kamuya büyük kolaylıklar getirecek yıldız bir proje. “SBMobil KTT” ismi ile kullanıma açılacak uygulama; tutanağın daha hızlı ve etkin tutulması, ekrandan yapılan yönlendir-melerle yaşanan trafik sıkışıklığının önlenmesi, kaza istatistiklerinin tutulabilmesi gibi birçok avantajı da beraberinde getirecek.

ektöre yeni bir pencere aça-cak olan başka bir proje de

yeni “SBM Web Portal” uygulaması. SBM web portalde dikkatleri en çok çeken özellik ise sektörün karşılıklı işbirliği ve iletişimini artıracak olan forum ve blog uygulamaları www.sbm.org.tr adresinden ulaşılan portalde tüm yetki-li kullanıcılar kullanıcı adı ve şifreleri ile forum ve blog sayfalarına ulaşarak etkin iletişim ve bilgilendirme platfor-munda sektörün nabzını tutabilecekler.

DS

S

45

igorta Bilgi ve Gözetim Merkezi tarafın-dan, Hekim Sorumluluk Sigortası kapsa-

mında, sağlık mağdurlarının, ilgili sağlık çalışanı-nın poliçesinin mevcudiyetini öğrenmeleri ama-cıyla “Hekim Poliçe Sorgulama Uygulaması” geliştirilmiştir. Bu uygulamayla;

- Hasar İhbar Tarihi,- Hekim Tescil Numarası,

ile sorgulama yapılarak hekimin poliçesinin var olup olmadığı ve poliçe mevcut ise sigorta şir-keti bilgisi görüntülenebilecek.

Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 1219 sayılı Kanunun Ek 12’nci maddesi çerçevesinde, rizi-konun gerçekleşmesi “Sigorta sözleşmesinin konusuna ilişkin olarak sigortalının kendisine taz-minat talebinde bulunulduğunu öğrendiği ya da zarar görenin doğrudan doğruya sigortacıya başvurduğu anda” şeklinde tanımlanmaktadır.

Bu açıklama doğrultusunda, sağlık mağduriyeti olan vatandaşlar SBM tarafından geliştirilen Hekim Poliçesi Sorgulama uygulamasında, “hasar ihbar tarihi” alanına zararın gerçekleştiği tarihi değil, zararı öğrendikten sonra zarar göre-nin doğrudan doğruya sigortacıya başvurduğu tarih bilgisini girerek sorgulama yapmalıdır.

SBM tarafından hayata geçirilen bu uygulama ile ilgili hekimin söz konusu poliçe bilgilerine eriş-me imkanı sağlanarak tazminat taleplerinde “doğru” sigorta şirketine kolaylıkla ulaşabilmesi sağlanmıştır.

“Hekim Poliçesi Sorgulama” uygulamasıS

blog uygulamaları. “sbm.org.tr” adresinden ulaşılacak forum ve bloglarda sektör bir araya gelme fırsatı yakalarken etkileşimin daha da güçlenmesi sağlanıyor. Forum ve blog sayfa-larının içerik ve kullanımı ise şu şekilde olacak:

Hem blog hem de forum uygulamalarında tamamen sektör odaklı bilgiler paylaşılacak. Tüm şirketer, acenteler kendilerine özel olarak tanımlanmış kullanıcıları ve şifreleri ile bu alanla-ra giriş yaparak hem bilgi paylaşımı yapabilecek hem de mevcut bilgilerden faydalabilecekler.

Blog uygulamaları kayıtlı tüm kullanıcılara açık şekilde gelecek, tüm paylaşımlar herkes tara-fından görülecek ve yoruma açık olacak.

ÖZELLEŞMİŞ YAPI

Forum uygulamalarında ise daha özelleşmiş

bir yapı sunuluyor. Her kullanıcının şirket tipine özel olarak forumlar erişelebilir olacak. Kullanıcı kendine uygun forum varsa oraya giriş yaparak sadece kendi grubu ile ilgili bilgi-lere ulaşabilecek. Böylelikle bir kullanıcı kendi-sini ilgilendirmeyen bilgi kümeleri arasında boğulmayacak. Kullanıcılar bilgi almak iste-dikleri konularda forumlarda arama yaparak istediği bilgiye kolaylıkla ulaşabilecek. Eğer konusu ile bağlantılı daha önce açılmış bir forum yoksa kendisi açarak bilgi edinme şan-sını bulacak.

Bu uygulamalarımız sayesinde sektör hakkın-daki haber, bilgi, etkinlik gibi içeriklere kolay-ca erişilebilecek. Bilgiye ihtiyaç sürekli oldu-ğundan buradaki bilgiler her ihtiyaç duyuldu-ğunda ulaşılabilir olacak. Sektör doğru ve güncel bilgiye en yetkili portal üzerinden eri-şim imkanı bulacak.

46

BM müşteri memnuniyetini artırmak ve daha hızlı hizmet verebilmek adına

geliştirdiği “SBM Destek Uygulaması”na, “SMS Hasar İtiraz (Otokontrol 5664)” uygulamasını entegre etti. 1 Ocak 2014 itibariyle kullanıma açılan uygulama sayesinde sorgulamasını yaptığınız hasar kayıtlarına, gerek duyduğu-nuzda itiraz edebileceksiniz.

Hedef en hızlı çözümü en kolay şekilde sunabil-mek. Uygulama sorunun kaynağına hızlı bir şekilde ulaşılacak şekilde yapılandırılarak “Talepte bulunan -> SBM -> Sigorta Şirketleri” arasında ilerlemektedir. Bu sayede iş yükü azal-tılmış ve sorunun çözümü kolaylaştırılmıştır.

Uygulamayı kullanacak kişi öncelikle sorun yaşadığı araç ve sorguladığı cep telefonu gibi bilgiler ile sisteme giriş yapar. Sistem, giriş yapıl-masının ardından otomatik olarak sorunun

kaynağını bulmaya çalışır. Örneğin, sorun yaşanan Hasar Tarih Bilgisi sisteme girildiğinde ilgili sigorta şirket ya da şirketleri bulunur ve sorunun direkt ilgili sigorta şirketi ya da şirketle-rinin uygulama ekranına düşmesi sağlanır. Aynı zamanda sigorta şirketlerine e-posta yoluyla da bildirim yapılır. Sigorta şirketleri sorunun kay-nağını tespit ederek hatalı bir durum söz konu-su ise çözüm sağlar ve kişiye bu durum e-posta ile bildirilir.

Bu uygulama ile hedeflenen, kullanıcılara yaşadıkları sorunlarda mümkün olan en hızlı çözümü sunabilmektir.

Otokontrol 5664 uygulamasında itiraz dönemiS Otokontrol 5664 uygulaması ile

sorgulama yaptığınız hasar kayıtlarınıza itiraz edebilme dönemi başlıyor.


47

er araç sahibi, trafik sigortasını sigorta süresi sona ermeden uzatmakla yüküm-

lüdür. Sigortasının yaptırılmadığı tespit edilen araçlar trafiğe çıkamazlar. Trafik sigortası, sigortalının karşı tarafa verdiği zararı aracın kusuru oranında ve sigorta limitleri kadar karşı-lamaktadır.

Trafik kazasına sebep olan sürücü, üçüncü kişi-ye verdiği zarardan ötürü otomobil araç türün-de 2 milyon 733 bin 600 TL'ye kadar tazminat ödemek zorunda kalabilmektedir. Bu ağır maddi külfete ve trafik sigortasının zorunlu olmasına rağmen bu konuya yeterli önem gös-terilmemektedir.

Trafik kazalarında karşı tarafa verilen zararlar-dan dolayı mağduriyet yaşamamak için her araç sahibinin trafik sigortasını yaptırması gerekmektedir.

TÜİK verilerine göre trafikte Aralık 2013 itibariyle 17 milyon 939 bin 447 araç bulunmaktadır. 2013 yılı kayıtlarımıza göre, trafiğe çıkan 17 mil-yon 939 bin 447 araçtan, 4 milyon 43 bin 786'sı (% 22,54) trafik sigortası yaptırmamaktadır.

En düşük sigortalı araca sahip olan Afyon’daki 178 bin motorlu taşıtın % 39’u sigortasız trafiğe çıkmaktadır. Araç sigortası konusunda en başarılı il ise % 9 gibi düşük bir sigortasızlık oranı-na sahip olan İstanbul.

En fazla sigortasız araç türünde ise motosiklet-ler göze çarpmaktadır. Trafikte sayı olarak en yüksek oranda bulunan otomobiller % 91 sigor-talılık oranıyla türünün bu alanda en başarılısı durumunda.

TÜİK verilerine göre trafikte, 9 milyon 283 bin 923 otomobil bulunmaktadır. Sigortasızlık bakı-mından ilk sırada % 63’le motosiklet ilk sırada

yer almaktadır. Motosikleti % 55 ile traktör ve % 42 ile özel amaçlı kullanılan taşıtlar takip ediyor. Sigortalılık sıralamasında ise ilk sırada % 91’le otomobil yer alıyor.

Günde 55 bin trafik poliçesi

H

14 milyon araç trafik sigortalı. Trafik sigortası, trafiğe çıkan her aracın yaptırmak zorunda olduğu bir sigortadır.

48

Nisan 2008 tarihinden itibaren yalnızca maddi hasar ile sonuçlanan kaza bilgi-

leri, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi bünyesin-de tutulmaktadır.

Merkezimiz bünyesindeki verilere göre ülkemiz-de 2012 yılında 962 bin kaza gerçekleşmiş iken, 2013 yılında bu sayı 854 bine düştü. 2013 yılı kaza sayıları 2012 verilerine göre değerlendirildiğinde % 11,3’ lük bir düşüş olduğu gözlemleniyor.

2013 yılında en çok kazanın gerçekleştiği il, önceki yıllarda olduğu gibi yine İstanbul oldu. 2013 yılında gerçekleşen 854 bin kazanın % 34’ü İstanbul il sınırları içerisinde gerçekleşir-

ken, İstanbul’u sırasıyla Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Kocaeli izledi. 2013 yılında en az kaza ise Ardahan’da gerçekleşti. Ardahan’da geçen sene yalnızca 221 kaza gerçekleşirken, en az kazanın gerçekleştiği diğer iller sırasıyla Tunceli, Hakkari, Kilis ve Bayburt oldu.

Kaza sayısı azalıyor1 Merkezimiz bünyesindeki verilere

göre ülkemizde 2012 yılında 962 bin kaza gerçekleşmiş iken, 2013 yılında bu sayı 854 bine düştü. 2013 yılı kaza sayıları 2012 verilerine göre değerlendirildiğinde % 11,3’ lük bir düşüş olduğu gözlemleniyor.

ÜMRANİYE 1. SIRADA 2013 yılında en çok kazanın gerçekleştiği İstanbul’da ilçe detayına inildiğinde en çok kazanın % 6’lık oran ile Ümraniye ilçesinde ger-çekleştiğini görmekteyiz. Bağcılar, Kadıköy, Küçükçekmece, Bahçelievler ve Ataşehir de kazaların sık yaşandığı diğer ilçeler olarak göze çarpıyor.

Trafikteki araç sayıları dikkate alındığında ise kaza yoğunluğu en yüksek il % 9,15’lik oranıyla İstanbul’u geçen Kocaeli oldu. Kocaeli’ni % 9,14 oranla İstanbul, % 6,43’lük oranla Bursa, % 6,22’lik oranla Ankara izledi. Hasar yoğunlu-ğu en düşük il ise yalnızca % 0,73’lük hasar sıklı-ğına sahip Kilis oldu. Kilis’in ardından hasar yoğunluğu en düşük iller ise sırasıyla Burdur, Şanlıurfa, Ardahan ve Niğde oldu.


Türkiye Kaza Yoğunluk Haritası 2013 KTT %% 35% 28% 21% 14% 7% 0

49

Türkiye Kaza Yoğunluk Haritası 2013

Not: Yoğunluk = KTT Adedi / TÜİK Araç Adedi (En Son)

Kaza sayısı ve araç adedine göre Türkiye Kaza Yoğunluk Haritası aşağıda yer almaktadır.

PAZARTESİ 12:00-12:59 SAATLERİNDE SBM verilerine göre en çok maddi hasarlı kaza, Pazartesi günleri gerçekleşiyor. Pazartesi gününden sonra en çok kazanın gerçekleştiği gün ise Cuma olarak görülüyor.

En çok kazanın gerçekleştiği saat dilimi ise 12:00 – 12:59 olarak göze çarpıyor. Yine 14:00– 14:59 saat aralığı da yoğun kazaların yaşandığı saat dilimi olarak dikkat çekiyor.

2013 verilerine göre İstanbul’da en çok kaza 12:00 – 12:59 saatleri arasında gerçekle-şiyor. Bu saat dilimi dışında en çok kaza sıra-sıyla 14:00 – 14:59 ve 15:00 – 15:59 arasında yaşanıyor. İstanbul’da en az kaza ise gece yarısı gerçekleşiyor. Her bin kazanın yalnızca 7’si 03:00 – 05:59 saat aralığında yaşanıyor.

31-35 YAŞ DAHA ÇOK KAZA YAPIYOR

2013 yılı KTT istatistiklerine göre 31-35 yaş ara-sındaki sürücülerin, diğer yaş gruplarına göre daha çok kazaya karıştığı görülüyor. 26-30 ve 36-40 yaş aralığındaki sürücüler ise kaza sayı-sında 31-35 yaş aralığındaki sürücüleri takip ediyor. En az kazayı ise 56 ve üstü sürücüler yapıyor.

PARK EDEMİYORUZ

Kaza Tespit Tutanağı verilerine göre en çok karşılaşılan kaza senaryosu park halindeki araç-larla yapılıyor. İstatistikler her 100 kazadan 21’inin park halinde gerçekleştiğini gösteriyor. Önündeki araca arkadan çarpma ise % 15’lik bir oran ile en sık karşılaşan ikinci kaza senaryo-su. Tali yoldan ana yola çıkan araçların neden olduğu kazalar da % 9’luk oran ile en çok yapı-lan kaza senaryosu olarak dikkat çekiyor.

ŞİRKETLER KUSUR ORANINDA MUTABIK

Bilindiği üzere kazaya karışan kusur oranları taraf sigorta şirketleri tarafından belirlenmekte; anlaş-mazlık durumunda ise komisyon tarafından sonuçlanmaktadır. 2013 kaza yılı istatistiklerine göre tutanakların komisyon tarafından sonuçlan-ma oranı % 11,89 olarak gerçekleşirken, kazaların % 88,11’inde sigorta şirketleri mutabık kalmıştır. 2012’de bu oran % 88,85 olarak gerçekleşmiştir.

İŞ GÜNLERİNDE DAHA ÇOK KAZA

İş günlerinde tatil günlerine oranla daha fazla kaza gerçekleşiyor. 2013 verilerine göre iş gün-lerinde günlük ortalama 2.468 kaza meydana gelirken, tatil günlerinde ortalamada 2.039 kaza gerçekleşti.

Hasar Yoğunluğu% 7% 6% 4% 3% 2% 1

50


ireysel Kredi Bağlantılı Sigortalarda, bankaların müşterilerine sigorta yaptı-

rarak hem tüzel kişiliklerini hem de müşterilerini güvence altına aldıklarını biliyor muydunuz?

Bireysel Kredi Bağlantılı Sigortaların (BKBS) ista-tistikleri 2013 yılı son değerlendirmelerine göre poliçelerde bir önceki seneye göre %10'luk bir artış gözlenmiştir. 2012 yılında 18 milyon olan poliçe adedi, 2013 yılında yaklaşık 20 milyon adettir. BKBS poliçelerinde 2013 yılında; Hayat % 82, Konut % 8, Ferdi Kaza % 6 ve Kasko % 4 lük paya sahiptir. Bireysel kredilerle bağlantılı olarak yapılan hayat sigortaları, krediyi kulla-nan kişinin vefatı halinde mirasçılarını, maluli-yeti halinde ise kendisini kredi borcu yükünden kurtarmaktadır. Bu bağlamda 2013 yılı sigorta

türü bazında BKBS poliçe adedi dağılım oran-larına bakıldığında poliçelerden beşte dördü-nün hayat sigortaları olduğu görülmektedir. m

Bireysel Kredi Bağlantılı Sigortaların 2013 değeri 20 milyon TLB

KONUT% 8

HAYAT% 82

FKS% 6

KASKO% 4

HAYAT KONUT FKS KASKO

1. DÖNEM 2. DÖNEM 3. DÖNEM 4. DÖNEM

2011

2012

2013

25.000.000

20.000.000

15.000.000

10.000.000

5.000.000

0

18.1

59.4

13

14.5

61.0

27

10.9

89.6

79

16.2

57.0

76

12.8

58.2

55

9.96

6.59

610.1

78.7

66

7.52

7.96

0

6.58

4.81

2

20.4

32.9

49

17.2

26.3

85

13.8

08.6

11

FKS HAYAT KONUT KASKO

2011

2012

2013

% 50

% 40

% 30

% 20

% 10

% 0

% 33% 34%

39

% 32

% 29

% 22

% 34

% 44

% 32%

37

% 35

% 29

2013 Yılı Sigorta Türü Bazında BKBS Poliçe Adedi Dağılımı

2011 - 2012 - 2013 Yılı Dönemlere Göre BKBS Poliçe Adedi Dağılımı

2011 - 2012 - 2013 Yılı Sigorta Türü Bazında BKBS Poliçe Adedi Dağılımı

*BKBS: Bireysel Kredi Bağlantılı Sigortalar

51

AVRUPABİRLİĞİVESİGORTA

Mü ge SOY SALTSB Av ru pa Bir li ği ve Ulus la ra ra s› ‹liş ki ler Uz man›

İGORTA YATIRIM PORTFÖYÜ Sigortacıların varlık portföylerinin gelişi-

mi, sektöre prim akışını ve sonuçta yatırımlara dönüşen fonların akışını sağlayan ekonomik gelişmelerle yakından bağlantılıdır. Buna ek olarak, finansal piyasalardaki gelişmelerde de sigortacıların halihazırdaki varlık portföylerinin performansını etkilemektedir.

2012 yılında Avrupalı sigortacıların toplam var-lıkları finansal piyasaların olumlu performans göstermesi ile birlikte % 8,6 oranında artarak 7,6 trilyon Euro’dan 8,4 trilyon Euro’ya ulaşmıştır.

Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya toplam varlık-ların % 60’ından (5,2 trilyon Euro) fazlasını oluş-turmaktadır.

2012 yılı sonunda bu üç ülkedeki (Birleşik Krallık % 7,7, Fransa % 11,6 ve Almanya % 10,8) varlık-lar oldukça önemli artış göstermiştir. Bu piyasa-lardaki gelişme Avrupa’daki olumlu trendin bir

yansıması olmakla beraber yerel sermaye piyasalarının iyi performansı ile desteklenmiştir.Avrupa’daki toplam varlıklar içinde % 6,3 paya sahip İtalya’daki varlık portföyü ise 2012 yılında % 3 artış göstermiştir. Bu artış, prim gelirlerindeki % 4,6’lık azalmaya karşın tahvil portföyünün güçlü performansı ve sermaye piyasalarındaki olumlu gelişmeler ile desteklenmiştir.

AB’de sigortanın ekonomideki konumu

Sigortacılar sağladıkları uzun dönemli finansman taahhüdü ile birlikte piyasaların stresli olduğu dönemlerde konjonktür karşıtı bir rol üstlenmektedir. Bu durum sürekli prim akışı ile mümkün kılınmaktadır.

S

Avrupa’da Sigortacıların Yatırım Portföyü2003–2012 (Milyon Euro)

€ m

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

9 000

8 000

7 000

6 000

5 000

4 000

3 000

2 000

1 000

0

52

AVRUPABİRLİĞİVESİGORTA

Sigortacılara Ait Tahvil ve Hisseler2002-2011 (Milyar Euro)

Yatırım Portföyünün Yapısı 2002–2011

YATIRIM PORTFÖYÜNÜN YAPISI

Avrupa’da sigortacılar portföylerinin büyük bir kısmını sabit getirili varlıklara yatırmaktadır.

Borçlanma senetlerinin ağırlığı ise geçtiğimiz yıllarda sabit kalmıştır. Zorlu ekonomik koşullar ve sabit getirili varlık ortamı Avrupalı sigortacı-ların yatırımlarını sabit getirili varlıklara yönlen-dirmeye devam etmelerine teşvik etmiştir.

SİGORTA VE EKONOMİ

Sigortacılar prim gelirleri ve gelişen yatırım gelirlerinden kaynaklanan ve yatırıma hazır nakit akışına sahip bulunmaktadır. Bu sürekli

Milyar Euro

20032002 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

6 000

5 000

4 000

3 000

2 000

1 000

0

Borçlanma senetleri / Sabit getirili varlıklar

Hisse / değişken getirili varlıklar

%100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

020032002 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Diğer

Mevduat

‹krazlar

Borçlanma senetleri / Diğer sabit getirili varl›klar

Hisse ve değişken getirili varlıklar

Bağl› şirketlerdeki yat›r›mlar

Bina ve arazi

53

Yatırım Portföyünün GSYİH’ye Oranı 2011–2012

yatırım kabiliyeti ve ihtiyacı sigortacıları devlet ve iş alanları için düzenli bir fon sağlayıcı konu-muna taşımaktadır.

Sigortacılar genellikle sermaye piyasaları aracı-lığıyla uzun dönemli finansman sağlamaktadır. Sigortacıların varlıklarının % 50’inden fazlasını devlet ve şirket tahvilleri oluşturmaktadır. Buna ek olarak sigortacılar varlıklarının % 18’ini kamu sermayesinde tutmaktadır. Bu yatırımlar aracılı-ğıyla sigortacılar devlet ve iş çevrelerinin finans-man ihtiyacında önemli rol oynamaktadır.

Sigortacılar ayrıca altyapıya yatırım yaparak büyük kamu projelerine finansman sağlamak-tadır. Uzun dönemli finansman taahhütleri, devlet ve iş çevrelerinin tamamlanması yıllar süren büyük projeleri genişletmesi ve projelerin kârlı hale gelmesine olanak sağlaması ile birlik-te ekonomi açısından önem taşımaktadır. Zira

kısa dönemli finansman, projelerin hayata geçirilebilirliğini engellemektedir.

Sigortacılar sağladıkları uzun dönemli finans-man taahhüdü ile birlikte piyasaların stresli olduğu dönemlerde konjonktür karşıtı bir rol üstlenmektedir. Bu durum sürekli prim akışı ile mümkün kılınmaktadır.

2012 yılında birçok Avrupa ülkesinde sigortacı-ların yatırım portföyleri GSYİH’deki büyümeye kıyasla daha üstün performans göstermiştir. 2011 yılında yatırım portföyünün GSYİH’ye olan ortalama oranı % 55 iken 2012’de bu oran küçük bir artışla % 58’e yükselmiştir. Yatırım port-föylerindeki olumlu performansın GSYİH’deki olumsuz performansa denk gelmesi ile birçok ülkede yatırım portföyünün GSYİH’ ye oranı Fransa (% 8) ve Belçika (% 6,9) başta olmak üzere artış göstermiştir. m

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

538 238533 263

%

2010 2011

LI LU DK UK FR SE CH FIBE NL DE MT NO PTIT AT ES SI CY PL EECZ HU GRHR IS BG LV TRIE

Averag

e

Kaynak: Insurance Europe, “European Insurance in Figures- Statistics no.48”

54

TSEV

Prof Dr. Su na ÖZ YÜK SELTürk Si gor ta Ens ti tü sü Va k›f Mü dü rü

ir akademik yıl süren ve iki dönemden oluşan Temel Sigortacılık Eğitim

Programı’nın sigortacılık mesleğine ilişkin genel konularda eğitim verildiği birinci dönemi 15 Ocak'ta tamamlandı. Programın 24 Şubat'ta başlayan ikinci yarıyılında, şirketlerden gelen talepler üzerine ara dönem branş kayıtları da alındı ve öğrenciler uzmanlık alanlarına göre seçtikleri branşlarda eğitim almaya başladı.

Programa ikinci dönem itibarıyla dahil olan ve sınavlarda başarı gösteren öğrenciler, Temel Sigortacılık Eğitim Programı’nın sadece ilgili branşından mezun olduklarını gösteren bir ser-tifika almaya hak kazanacaklar.

YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI BAHAR YARIYILI BAŞLADI

Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı ve İstanbul Ticaret Üniversitesi arasında sigortacılık alanında imza-lanan protokol çerçevesinde "Sigorta ve Risk Yönetimi" ve "Sigortacılık" Yüksek Lisans Programları 2013-2014 akademik yılına ait bahar yarıyılı eğitimleri İstanbul Ticaret Üniversitesi Eminönü Kampüsü’nde 24 Şubat'ta başladı.

TSEV tarafından 43 yıldır devam eden “Temel Sigortacılık Eğitim Programı”ndan faydalanıla-rak oluşturulmuş içeriğiyle sigorta sektörünün

eğitim ihtiyaçlarını yansıtan "Sigortacılık" yüksek lisans programının yanı sıra, Solvency II direkti-finde yer alan piyasa riskleri, operasyonel riskler ve teknik riskler dikkate alınarak hazırlanan "Sigorta ve Risk Yönetimi" yüksek lisans progra-mı da üniversitenin akademik kadrosunun ve sigorta sektörünün üst düzey yöneticilerinin katılımıyla devam ediyor.

İKİNCİ ÜÇ AYLIK KISA SÜRELİ EĞİTİM PROGRAMLARI

Kısa Süreli Eğitim Programları ile sektörün gün-demindeki konuların yanı sıra branşlar bazında teknik eğitimlere yer veren TSEV, 3’er aylık dönemlerde sektöre duyurduğu eğitim prog-ramlarının ocak-şubat-mart dönemini sektör-den 190 kişinin katılımı ile tamamladı.

TSEV tarafından ikinci 3 aylık dönemi duyurulan Kısa Süreli Eğitim Programları birbirinden farklı 60 konu başlığını içeriyor. Nisan-mayıs-haziran ayla-rını kapsayan ikinci üç aylık eğitim programları kapsamında, Sigortacılık Denetleme Kurulu Başkan Yardımcısı Dr. Metin Sarıaslan’ın “Sigorta Şirketlerinde İç Denetim” ve “Teknik Karşılıklar ve Temel Sigorta Muhasebesi (Hayat-Dışı)” konulu eğitim programları yer alıyor. Teknik Branşlara yönelik olarak “Mal Sigortaları”,“P&I Sorumluluk Sigortaları”, “Deniz Nakliyat Sigortaları” konu başlıklı eğitimlerinin yanı sıra pazarlama alınana yönelik olarak "Segmentasyon ve CRM Uygulamaları" ve "Müşteri Yaşam Döngüsü Odaklı Pazarlama” konularını içeren eğitim prog-ramları da yer alıyor.

"Temel Sigortacılık Eğitim Programı" ikinci yarıyılı başladı

B

Tüm eğitim programları ile ilgili bilgi için www.tsev.org.tr sayfasını ziyaret edilebilirsiniz.

55

Sudan’da sigortacılık eğitimleri...

Etiyopya Finansal Araştırmalar Enstitüsü'ne danışmanlık hizmeti...

ürk Sigorta Enstitüsü Vakfı tarafından, 2-5 Mart 2014 tarihleri arasında Sudan'ın

başkenti Hartum'da; sigortacılık, bankacılık, devlet birimleri ve diğer sanayi, tarım ve ticaret sektörlerinden toplam 80 üst düzey yöneticinin katılımıyla, “Property All Risk” ve “Underwriting & Risk Assestment” konulu 4 günlük eğitim programı gerçekleştirildi. Programda, Vakfın öğretim elemanlarından Risk Yönetimi Danışmanı, Dr. Süheyl Akil Becan görev aldı.

SEV, yurt içi ve yurt dışındaki çok sayıda kuruma sunduğu danışmanlık hizmeti

kapsamında, Etiyopya Ulusal Merkez Bankası ve Sigorta Birliği yöneticileriyle, Vakıf merkezin-de iki günlük bir toplantı gerçekleştirdi.

Ulusal Etiyopya Merkez Bankası Finansal Araştırmalar Direktörü, Kurumsal Hizmetler Vali Yardımcısı, Sigorta Denetleme Direktörü ve Etiyopya Sigorta Birliği CEO’sunun katıldığı toplantıda TSEV, Etiyopya’da verilen sigorta eğitimlerinin kalitesinin ve kapsamının arttırıl-masıve gelişen dünya dinamiklerine ayak uydurmasının sağlanması konusunda danış-manlık hizmeti verdi.

T

T

56

TSEV

TSEV Eğitim ve İK Patformu gerçekleşti

Aktüer adaylarına yönelik eğitim programları…

TSEV - F.A.I.R. işbirliği

SEV, her yıl Vakfın güncel faaliyetleri hakkında bilgi vermek, sektörün ihti-

yaç ve beklentilerini tespit edebilmek ve Vakfın çalışmaları hakkında görüş ve öneriler almak amacı ile düzenli olarak gerçekleştir-diği Eğitim ve İK Platformu’nun 2014 yılına ait ilk toplantısını Mart ayında gerçekleştirdi.

Sigorta ve Emeklilik şirketlerinin eğitim ve İK Yöneticilerinin katıldığı toplantıda Vakıf

Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, TSEV ve İstanbul Ticaret Üniversitesi işbirliği ile yürüt-tükleri “Sigortacılık” ve “Sigorta ve Risk Yönetimi” yüksek lisans programları ile Vakfın diğer eğitim programları ve faaliyetleri ile ilgili bilgi verdi. Toplantıda aynı zamanda sektörün eğitimden ve insan kaynaklarından sorumlu yöneticileri de, Vakfın mevcut ve beklenen eğitimleri ve faaliyetleri hakkındaki görüşlerini paylaştılar.

zmanlık Eğitim Programları" çerçevesin-de verilen Aktüer Adaylarına Yönelik

Eğitim Programlarından “Matematik" ve "Finansal Matematik" eğitim programlarının tamamlan-masının ardından 24 Mart'ta başlayan ve halen

devam eden “İstatistik ve Olasılık” eğitim progra-mı, "Olasılık Aksiyomları, Koşullu Olasılık, Bağımsızlık ve Bayes Teoremi, Tahmin Yöntemleri, Hipotez Testleri, Varyans Analizi, Regresyon, Korelasyon" konu başlıkları ile 26 Mayıs'ta tamamlanacak.

ürk Sigorta Enstitüsü Vakfı, Afrika ve Asya kıtalarında yer alan sigortacı ve

reasürörler arasında bilgi ve uzmanlık payla-şımını ve iş ilişkilerini geliştirmek amacıyla kurulan Federation of Afro-Asian Insurers and Reinsurers’ın (F.A.I.R.) Eğitim Komitesi’nde yer almaktadır.

Bu çerçevede, TSEV ve F.A.I.R.'in işbirliği ile İstanbul’da 3-4 Nisan tarihlerinde “Insurance

Marketing and Selling Dynamics in Emerging Markets" konulu bir uluslararası eğitim semi-neri gerçekleştirilecek.

Sektörün üst düzey yöneticileri ve profesyo-nellerinin bilgi ve deneyimlerini paylaşacağı seminerde Türk ve Avrupa sigorta piyasasının geleneksel, dijital ve sosyal boyutlarına dayanarak gelişmekte olan piyasalardaki sigorta sektörü üzerinde durulacak.

. . . TSEV’DEN KISA KISA . . .

T

T

"U

57

Sigorta sektörü 6. bowling ligi

Zorunlu acente eğitimleri TSEV'de...

Samsun acente ve eksperlerine eğitim

ürk Sigorta Enstitüsü Vakfı’nın sigorta sektörünün gelişimini destekleyen

çalışmalarının yanı sıra kültür-sanat ve diğer sosyal faaliyetlerle de sektör çalışanlarını bir araya getirmek, iş ortamının dışında da birlik-teliği sağlamak ve sporun tatlı rekabetini farklı şirketlerin çalışanları arasında iletişim aracı olarak kullanmak amacıyla 2009 yılın-da başlattığı TSEV Türk Sigorta Sektörü Bowling Ligi 2014 yılı oyunları sektörden 14 şirketin katılımı ile 5 Mart tarihinde başladı.

Profesyonel lig örneklenerek hazırlanan kurallar çerçevesinde, bu yıl altıncısı düzen-lenen TSEV Türk Sigorta Sektörü Bowling Ligi, düzenli olarak 2 hafta aralıklarla oynanan oyunlar ve Sigortacılık Haftası’ndaki final gecesi ile son bulacak.

Her yıl sektördeki şirketlerin ve kurumların büyük bir kısmının takımlarıyla temsil edildiği ve büyük bir coşku içinde geçen Bowling Ligi’nin sonunda dereceye giren katılımcıla-ra sürpriz ödüller verilecek.

igorta Acenteleri Yönetmeliği ile zorun-lu hale getirilen ve Hazine Müsteşarlığı

tarafından desteklenen “Acente Teknik Personel Zorunlu Eğitimi” TSEV’in organizasyo-nu ile İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır, Trabzon ve Antalya illerinde olmak üzere 7 eğitim merkezinde toplam 4.309 acente tem-silcisinin katılımı ile Şubat ayında başladı.

ürk Sigorta Enstitüsü Vakfı, Samsun Ticaret ve Sanayi Odası işbirliği ile

sigorta acentelerine ve eksperlerine yönelik olarak “Sigorta Poliçe Bilgilerinin Hasara Etkisi - Doğru Poliçe Düzenleme” başlıklı eğitim programı düzenlendi. Eğitim programında Türk Ticaret Kanunu kapsamında bir sigorta poliçesinde bulunması gereken zorunlu bilgi-ler, poliçe düzenlenmesi esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar ele alındı.

T

T

S

58

SEGEM

Tu ran ÖZSE GEM / Mü dür

KADEMİ EĞİTİMLERİ MOBİL PLATFORMDA

SEGEM’in e-öğrenme platformu olan ve kullanıcı-lara daha iyi hizmet verebilmek için sürekli yenile-nen SEGEM Akademi bilgi, eğitim ve gelişim por-talı, sektörel eğitimde bir ilke daha imza attı. SEGEM Akademi portalı, kullanıcıların gelişimine daha fazla katkı sağlamak amacıyla mobil eğitimlerle zen-ginleştirildi.

Bilindiği gibi SEGEM, 2012 yılından bu yana eğitim-lerinin bir bölümünü SEGEM Akademi üzerinden e-öğrenme yöntemiy-le vermeye başlamış ve bugüne kadar acente, eksper, sigorta şirketi, banka ve özel kurum çalışa-nı olmak üzere 60 binin üzerinde kişiye e-öğrenme yöntemiyle eğitim hizmeti sağlamıştı.

Teknolojik gelişmeleri ve çağdaş eğitim yöntemle-rini takip eden ve çalışmalarını bu yönde her geçen gün geliştiren SEGEM, e-öğrenme eğitimle-rini mobil platforma taşıyarak Türkiye’nin dört bir yanında faaliyet gösteren sigorta sektörü çalışan-larına verdiği eğitimleri Mart 2014 itibarıyla iOS ve Android mobil cihazları üzerinden de erişime açtı.

AppStore veya Google PlayStore’dan tablet veya akıllı telefonlara indirebilecek olan SEGEM Akademi uygulaması çalıştırıldığında var olan kullanıcı, adı ve şifresiyle sisteme giriş yaptıktan sonra kendisine atanmış mobil eğitimlerin listesini görebiliyor. Kolayca erişebilecek bu eğitimler özellikle kullanıcı-lar için mobil eğitime özel bir şekilde hazırlandı.

Alınmak istenen eğitim seçildiğinde eğitimlerle ilgili konu listesi görüntülenebiliyor ve bu eğitim tıklandığında izlenmeye hazır hale geliyor. İzlenen eğitim tamamlandı olarak işaretleniyor ve bu sayede eksik derslerin daha sonra kolayca

tamamlanması sağlanıyor. Eğitimler, SEGEM Akademi üzerinde webden ve mobil uygulamadan izlenebiliyor. Tüm izleme kayıtları ortak ola-

SEGEM’den 2014 yenilikleri

A

Sigortacılık alanındaki eğitim ve sınav faaliyetlerinin standartlarını oluşturarak sektörde nitelikli eleman istihdamını artırmak, sektörün hizmet kalitesini yükseltmek ve gelişimine katkıda bulunarak uluslararası düzeye getirmek amacıyla 2008 yılından bu yana faaliyet gösteren SEGEM, Türk sigorta sektörüne daha iyi hizmet verebilmek için çalışmalarını sürdürüyor. Bu çerçevede SEGEM, 2014 yılını bir dizi yenilikle karşıladı. SEGEM Akademi üzerinden sunulan eğitimler mobil platforma taşınırken on binlerce okura ulaşan SEGEM e-bülteni de teknolojik gelişmeler paralelinde yenilendi. SEGEM tarafından hazırlanan 2014 yılı eğitim ve sınav takvimi de işlemeye başladı.

59

“e-SEGEM” yenilendiurulduğu günden bu yana faaliyet ve duyurularını gerek kendi internet sitesi

gerekse bağlı bulunduğu kurumların internet siteleri üzerinden sektörle paylaşan SEGEM, Eylül 2011'den itibaren SEGEM e-bülteni aracılığıyla da Türkçe ve İngilizce olarak eğitim ve sınav hizmetleri ile etkinliklerini sektör temsilcileriyle paylaşmaya başlamıştı. SEGEM e-bülteni "e-SEGEM", Mart 2014 tarihi itibarıyla yenilendi. Daha farklı ve kolay kullanılabilen bülten forma-tı ile sektör temsilcilerinin karşısına çıkan

"e-SEGEM" zenginleşen görsel yapısı ve yeni eklenen video izlenebilme özelliği ile daha kap-samlı ve özellikli bir yapıya sahip oldu.

K

2014 eğitimleri başladı

EGEM tarafından Türkiye genelinde farklı illerde her yıl iki dönemde gerçek-

leştirilen Acente Teknik Personel Eğitimleri'nin ilk dönemi başladı. Ankara, Antalya, Diyarbakır, İstanbul Avrupa, İstanbul Anadolu, İzmir ve Trabzon il merkezlerinde gerçekleştirilen ve 4.300’ün üzerinde adayın katılacağı eğitimler, 8 Şubat 2014 tarihinde başladı ve 28 Nisan 2014 tarihinde sona erecek. 2 gün sürecek ve yüz yüze gerçekleştirilecek olan eğitimi tamamla-yan adaylar 24 Mayıs 2014 Cumartesi günü yapılacak olan merkezi sınava katılacaklar. Sınavda başarılı olan adaylar, Acente Teknik Personel Sertifikası almaya hak kazanacak ve sigorta acentelerinde teknik personel olarak görev alabilecek.

Bunun yanı sıra, 2011 yılında düzenlenen Acente Teknik Personel Eğitimlerine katılan kişi-ler ile 2009 yılında düzenlenen Acente Teknik Personel Eğitimlerine katılan ancak 2012 yılında katılması gereken yenileme eğitimine çeşitli nedenlerle başvuru yapamayan, yenileme eğitiminde başarısız olan veya eğitimi süresi içinde tamamlamayan kişiler için e-öğrenme yöntemiyle yenileme eğitimi düzenleniyor. 3 Mart 2014 tarihinde başlayan yenileme eğitimi başvuruları 28 Nisan 2014 tarihinde sona erdi. Adayların, SEGEM Akademi üzerinden, e-öğrenme formatındaki eğitimi 10 Mart – 30 Haziran 2014 tarihleri arasında tamamlamaları gerekiyor. SEGEM Akademi üzerinden yenile-me eğitimine katılan acentelere, mesleki bilgi-

S

SEGEM'in 2014 yılı eğitim takvimi de işlemeye başladı. Bu çerçevede acente teknik personeli, banka teknik personeli ve eksperlere yönelik eğitimler sürüyor.

rak depolanıyor ve kullanıcılar her iki tarafta da eğitime kaldıkları yerden devam edilebiliyor.

Tüm eğitim atama işlemleri SEGEM Akademi tara-fından yönetiliyor ve yine izleme bilgileri SEGEM Akademi'ye kaydediliyor. Eğitim videoları arasında otomatik geçiş özelliği yöntemi tercih edildiğinden

kullanıcılar eğitime her iki şekilde de kaldıkları yer-den kolayca devam edebiliyorlar. Mobil eğitim uygulamalarının, çok yakında eklenecek yeni modüllerle çok daha zenginleşmesi planlanıyor. Yeni uygulamaların da eklenmesiyle SEGEM, sigor-ta sektöründeki en geniş kapsamlı eğitim hizmetle-rini sunmayı sürdürecek.

60

SEGEM

lerini arttırmak ve kişisel gelişimlerine katkı sağ-lamak üzere ayrıca isteğe bağlı (seçmeli) 10 farklı eğitim sunuluyor. Bu eğitimler için ayrıca bir ücret ödemek gerekmiyor.

Dileyen acenteler, AppStore ya da Google PlayStore’dan “SEGEM Akademi” uygulamasını indirerek, eğitimlerini mobil platformda da alabi-lecekler. Mobil ortamdaki eğitimler, bilgisayarlar üzerinden alınan e-öğrenme eğitimleri ile senkronize olarak çalıştığından, acenteler eği-timlerini gerek bilgisayardan gerek mobil cihaz-lardan aynı paralelde sürdürebilme olanağına sahip olacaklar.

Diğer yandan, SEGEM tarafından banka ve özel kurumlara yönelik olarak hazırlanan “Eğiticinin Eğitimi Programı”nın 6-7-8 Şubat 2014 tarihlerinde gerçekleştirilmesinin ardından sertifika almaya hak kazanan eğitimciler, 10 Şubat- 31 Mart 2014 tarihleri arasında kendi kurumlarında sigortacılık işlemi yapan 3.200'ün üzerinde çalışana teknik personel eğitimi verdiler. Eğitimi tamamlayan adaylar, 26 Nisan 2014 tarihinde Antalya, Ankara, Diyarbakır, İstanbul, İzmir ve Trabzon illerinde düzenlenecek olan merkezi sınava katılacaklar. Sınavda başarılı olan adaylar, Teknik Personel Sertifikası almaya hak kazanacak ve kurumların-da teknik personel olarak görev alabilecek. Acente ve banka teknik personel eğitimlerinin yanı sıra sigorta eksperlerine yönelik yenileme eğitimleri de devam ediyor. Bilindiği gibi, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na dayanılarak hazırla-nan Sigorta Eksperleri Yönetmeliği’nin 12. mad-desinin birinci fıkrası uyarınca sigorta eksperleri-nin SEGEM tarafından beş yılda bir düzenlene-cek eğitimlere katılması gerekiyor. Bu kapsamda SEGEM, 1 Ocak 2009 öncesinde ruhsat almış sigorta eksperlerinden levhaya kayıtlı olarak faa-liyette bulunanlar için eğitim düzenliyor. Bu amaçla, e-öğrenme yöntemiyle hazırlanıp Eylül ayı itibariyle başlayan ve eksperlerden gelen yoğun talep üzerine uzatılan “Temel Eğitim” ve “Yangın, Doğal Afet, Kaza ve Hırsızlık” branşı ile "Mühendislik" branşı eğitimleri 28 Şubat 2014 tari-hinde sona erdi. Diğer branşlar için gerçekleştiri-lecek eğitimlerin duyurusu önümüzdeki dönem-de yapılacak.

Bununla birlikte, 2013 yılı içerisinde SEGEM tara-fından sigorta eksperlerine yönelik olarak düzenlenen “Risk Mühendisliği ve Riziko Teftiş Eğitimi" de gelen yoğun talep üzerine, mazereti nedeniyle daha önce eğitime katılamayan ve eğitime yeni katılacak sigorta eksperleri için 8 Mart 2014 Cumartesi günü İstanbul’da tekrarlandı.

Bu eğitimlerin yanı sıra SEGEM, Türk Hava Yolları Sigorta Müdürlüğü personeline yönelik olarak ilki 31 Ekim - 1 Kasım 2013 tarihlerinde düzenle-nen Temel Sigortacılık Eğitimi'nin ikincisini 16-17 Ocak 2014 tarihlerinde gerçekleştirdi. Eğitimi başarıyla tamamlayan personel sınava tabi tutuldu ve sınavda başarılı olan personel SEGEM'den sertifika almaya hak kazandı.

Yurt içi eğitimlerin yanı sıra, yurt dışı eğitimlerin geliştirilmesi amacıyla gerçekleştirilen çalışma-lar kapsamında Kosova Merkez Bankası Finansal Denetim Başkan Yardımcısı Fehmi Mehmeti, Finansal Sektör Lisanslama ve Standardizasyon Direktörü Suzan Dervari ve Sigorta Denetimi Direktörü Nexhat Miftari, 7 Mart 2014 tarihinde SEGEM’e bir çalışma ziyaretinde bulundular.

Hatırlanacağı gibi, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü ve SEGEM Yönetim Komitesi Başkanı Dr. Ahmet Genç, SEGEM Müdürü Turan Öz ve Müdür Yardımcısı Dr. Berna Özşar Kumcu’nun 9-11 Mayıs 2013 tarihleri arasında Priştine'de gerçek-leştirdikleri ziyarette her iki ülke kurumları arasın-daki işbirliğinin geliştirilmesi hususu kararlaştırılmış ve SEGEM’in 30 Eylül - 1 Ekim 2013 tarihlerinde Kosova'nın başkenti Priştine'de Kosova sigorta sektörü temsilcilerine yönelik olarak düzenlediği iki günlük "Hasar ve Hasar Yönetimi Eğitimi" ile bu işbirliği devam etmişti.

Kosova Merkez Bankası yetkilileri, Türkiye’deki temasları çerçevesinde ilk olarak 6 Mart 2014 tarihinde Ankara’da T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’ne bir çalışma ziyaretinde bulundular. Yetkililer, 7 Mart 2014 tarihinde de İstanbul’da SEGEM yetkilileri ile bir araya gelerek eğitimde işbirliği olanakları-nı görüştüler.

61

DASK

“Zorunlu Misafirlik” uygulaması serisinin sonuncusu yayına girdi

oğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), deprem risk algısı ve zorunlu deprem

sigortası bilincini artırmak için “Zorunlu Misafirlik” konseptiyle düzenlediği sosyal medya kam-panyalarına bir yenisini daha ekledi. DASK’ın Facebook sayfasında (www.facebook.com/dask) yayına giren “Zorunlu Misafir” uygulaması ile olası bir depremden sonra başka bir evde uzun süreli misafir olmanın yaratabileceği sıkın-tılı durumlara dikkat çekiliyor.

“Zorunlu Misafir” uygulamasının, “Depremde eviniz hasar görürse kime misafir olacaksınız?” sloganlı iletişim kampanyasının bir parçası oldu-ğunu belirten DASK Koordinatörü İsmet Güngör şunları ifade etti:

“Depremde evleri hasar gören vatandaşları-mız, zorunlu deprem sigortaları yoksa akrabalarının ya da arka-daşlarının yanında uzun süre misafir olmak zorunda kalıyor. Bu sebeple “Zorunlu Misafirlik” döne-minde yaşanabileceklere Facebook uygulamamızla dikkat çekmeyi amaçlıyoruz. Takipçi-lerimize “Zorunlu Misafirlik” dene-yimleri yaşatarak depremden sonra misafirliğin sürdürülebilir ve uzun vadeli bir çözüm olmaya-cağını aktarıyoruz.”

İLETİŞİM STRATEJİSİ

Kamuoyu araştırmalarımızın sonuçlarından yola çıkarak iletişim

stratejisinin zorunlu misafirlik konsepti etrafında oluşturulduğunu belirten Güngör “Konseptimiz doğrultusunda depremin olası olumsuz etkileri-ni senaryo ederek misafirlik kavramı ile güvenli yaşam, sağlam binalar ve depreme hazır aile-ler olgusunu hatırlatmayı hedefliyoruz. Son uygulamamızla Facebook takipçilerimize zorunlu misafirliği dijital ortamda deneyimleme imkanı sunuyoruz. Böylece, depreme karşı hazırlıklı olmazlarsa neler yaşayabileceklerini anlatıyoruz. Bütün sigorta sektörü mensuplarını ve acenteleri uygulamamızı kullanmaya davet ediyoruz” dedi.

Güngör, Zorunlu Deprem Sigortası ile depre-min konutlara verebileceği hasara karşı hazır-lıklı olunması gerektiğini de vurguladı ve sözle-

rini şöyle tamamladı:

“Zorunlu Deprem Sigortası’yla konut sahipleri depremden sonra maddi hasarlarını tazmin edip yeniden bir düzen kurabilir ve uzun süreli zorunlu misafirlik-ten kurtulabilirler ”

DASK, “Zorunlu Misafirlik” serisi kapsamında daha önce “Bir Oda da Benden”, “Misafirliğe Geldim” uygulamalarını hayata geçirmişti. Serinin son uygula-ması “Zorunlu Misafir” ise 30 Nisan’a kadar devam etti. Uygulamayı kullananlar DASK Deprem Çantası kazanma fır-satı yakaladı. m

D

DASK Koordinatörü İsmet Güngör, kamuoyu araştırmaları sonuçlarından yola çıkarak iletişim stratejisini zorunlu misafirlik konsepti etrafında

oluşturulduğunu belirterek, “Depremin olası olumsuz etkilerini senaryo ederek misafirlik kavramı ile güvenli yaşam, sağlam binalar ve depreme

hazır aileler olgusunu hatırlatmayı hedefliyoruz” dedi.

62

DASK

Zorunlu Deprem Sigortası dünyada ilgi odağı

epremlerin konutlarda neden olabile-ceği maddi zararları sigortacılık ilkeleri

çerçevesinde teminat altına almak için 1999 Marmara depreminden sonra kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Zorunlu Deprem Sigortası’yla ilgili yenilikçi uygulamaları ve sağ-ladığı başarılarıyla tüm dünyada örnek alınıyor. DASK, bugüne kadar aralarında Yunanistan, İtalya, Filipinler, Çin, İran, Güney Kore, Meksika,

Makedonya, Arnavutluk, Endonezya, Romanya, Pakistan, Kuveyt, Yemen, Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakistan’ın bulunduğu ülkele-re Zorunlu Deprem Sigortası’nı anlattı. Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar da afet sigor-talarının geliştirilmesinde Türkiye’yi en iyi uygula-ma örnekleri arasında gösteriyor ve özellikle gelişmekte olan ülkelere bu deneyimden yarar-lanmalarını öneriyor.

D

The Economist dergisinin Londra’da düzenlediği Sigorta Zirvesi’ne davet edilen DASK, geniş kitlelere düşük fiyatla deprem sigortası sağlamadaki

deneyimlerini paylaştı. DASK Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, “Bugüne kadar İtalya’dan Çin’e, İran’dan Meksika’ya kadar 20’ye yakın

ülkeyle afet sigortası konusundaki deneyimlerimizi paylaştık” dedi.

63

YAZICI: GURUR VERİCİ

Kurumun uluslararası bilinirliğini ve itibarını değerlendiren DASK Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, şunları ifade etti:

“DASK, afet sigortaları konusunda uluslararası alanda oldukça bilinen ve ilgi ile takip edilen bir kurum. Afet hasarlarının son 30 yılda tüm dünyada önemli bir artış gösterdiği düşünüldü-ğünde, başarılı bir uygulamaya ilgi duyulmasını olağan karşılamak gerekir. Doğal afetlerin yıkıcı etkilerine maruz kalan bazı ülkeler, kendi sistem-

lerini geliştirmek için Zorunlu Deprem Sigortası’ndaki deneyimlerimizden yararlan-mak istiyor. Biz de tecrübelerimizi severek pay-laşıyoruz. DASK özellikle, afet zararlarının finans-manındaki rolü, sigortacılığın göreceli olarak çok gelişmemiş olduğu bir piyasada sigortalılık oranlarındaki başarısı, düşük fiyatlarla sigorta teminatı sunabilmesi, reasüransı ve afet bono-sunu da içeren yüksek hasar ödeme kapasitesi ve kamu-özel sektör işbirliğini içeren başarılı iş modeli ile dikkat çekiyor. Bu ilgi hem ülkemiz hem de kurumumuz açısından son derece gurur verici.”

DASK, son olarak The Economist dergisinin düzenlediği Sigorta Zirvesi 2014’e davet edil-di. Dünyanın en önemli sigorta merkezlerin-den biri olan Londra’da yapılan ve sigorta-cılık sektöründen 200’e yakın yönetici ve profesyonelin katıldığı toplantıda, DASK Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, Zorunlu Deprem Sigortası uygulamasını örnek vaka olarak anlattı.

Yazıcı konuşmasında, Zorunlu Deprem Sigortası örneği üzerinden, geniş kitlelere uygun fiyatlı afet sigortası sunmanın zorlukla-rına ve başarı için gerekli koşullara değindi, Türkiye’deki sigortalılık bilinci ve risk algısının artırılmasının önündeki bariyerleri ve bu bari-yerlerin nasıl aşıldığına ilişkin tecrübelerini aktardı.

Afet zararlarının dışında, küresel değişimlere uyum sağlama, sigortacılığı gelecek için hazırlama, dijital tüketici ile iş yapma, yeni teknolojilerden yararlanarak sigorta tüketici-sine ulaşma ve mikro sigorta gibi konuların da konuşulduğu zirvede, DASK’ın Zorunlu Deprem Sigortası’nın yaygınlaştırılmasına ve sürdürülmesine ilişkin deneyimleri ilgi çekti.

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Birliği’nin sekiz ülkeden yaklaşık 500 delegenin katılımı ile Nisan ayında Pakistan’da düzenleyeceği sigorta konferansına da davet edilen DASK, bu toplantıda da tecrübelerini geniş bir katı-lımcı grubu ile paylaşma imkanı bulacak. Birliğin üyeleri arasında Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, Afganistan ve Maldivler bulunuyor. m

Londra’dan sonra sıra Pakistan’da

DASK Yönetim Kurulu Başkan› Selamet Yaz›c›

64

TARSİM

Devlet destekli arıcılık sigortasıRICILIĞIN TARİHİArıcılığın tarihçesi insanların mağara

hayatı yaşadığı on binlerce yıl öncesine kadar gitmektedir. M.Ö. 7000 yıllarına ait mağaralara çizilen resimler, çok eski tarihlere ait arı fosilleri ve benzeri tarihi buluntular bu görüşü doğrula-maktadır.

Arıların gen merkezlerinin Ortadoğu ülkeleri olduğundan arıcılığın ortaya çıkması bu ülkeler-de olmuştur. Bununla birlikte M.Ö. 1300 yıllarına ait olduğu sanılan ve Hititler devrinden kalma Boğazköy'deki taş yazıtlarda arılardan bahse-dilmesi arıcılığın Anadolu'da da çok eski tarihle-re dayandığını göstermektedir.

ARICILIĞIN GELİŞMESİ

Son birkaç yüzyıl öncesine kadar çok uzun süre ilkel olarak yapılan arıcılık, birçok bilimsel buluş ve gelişmelerin ışığında günümüz arıcılığına kadar gelişme süreci yaşamıştır.

Günümüz arıcılığına gelinmesinde; 1787 yılında ana arının havada çiftleştiğinin tespiti, 1845 yılın-

da arı üreme biyolojisinin izahı, 1851 yılında çer-çeveli fenni kovanın keşfi, 1857 yılında temel petek kalıplarının bulunuşu, 1865 yılında bal süzme makinesinin icadı, 1882 yılında larva trans-fer yöntemiyle ana arı yetiştirme tekniğinin keşfi ve 1926 yılında ana arılarda yapay döllenmenin bulunuşu gibi icatlar katkıda bulunmuştur.

DÜNYADA ARICILIK SİGORTALARI

Günümüzde arıcılık, tüm dünyada yapılan en yaygın tarımsal faaliyetlerden birisidir. Bugün dünyada 56 milyon dolayında arı kovanı bulun-makta ve bunlardan 1,2 milyon ton dolayında bal üretilmektedir. Üretilen balın yaklaşık 1/4'ü

A Türkiye sahip olduğu 5,5 milyon dolayındaki kovan varlığı ve 83 bin ton dolayındaki bal üretimi ile dünyada 2. sırada yer alarak; hem kovan varlığı hem de bal üretimi bakımından dünyanın en önemli ülkeleri arasındadır.

65

ticarete konu olmakta ve dış satımın % 90'ı 20 dolayındaki bal üreticisi ülkeden yapılmaktadır. Dünyanın en çok kovan varlığına (65 milyon) sahip ve bal üreten (368 bin ton) ülkesi Çin'dir.

Kovan başına ortalama dünya bal üretimi 20 kg dolayında olup bu rakam Çin'de 33, Arjantin'de 40, Meksika'da 27, Kanada'da 64, Avustralya'da 55, Macaristan'da 40 ve Türkiye'de 16 kg dolayındadır. Bu ülkeler aynı zamanda dünyanın en çok bal ihraç eden ülkeleridir. Dünyada en çok bal ithal eden ülke-ler ise; Almanya, ABD, Japonya, İngiltere, İtalya, İsviçre, Fransa, Avusturya ve diğer Avrupa ülke-leridir. Bu ülkelerden Almanya yalnız başına Türkiye'nin bal üretiminden daha fazla bal ithal etmektedir.

Diğer yandan bal, propolis, arı zehiri, arı sütü gibi arı ürünleri pek çok ülkede "Arı Ürünleri ile Tedavi" anlamına gelen "Apiterapi "de kullanıl-maktadır.

Dünyada uygulanan kapsamlı bir arı hayat sigortası yoktur ancak arıcılık ile ilgili aşağıda sayılan ülkelerde dolaylı sigorta örnekleri bulun-maktadır; - İngiltere - Kanada / Arı Kışlatma Sigortası - Avusturalya / Sorumluluk Sigortası - Amerika / Sorumluluk Sigortası - Kanada / Sorumluluk Sigortası - İspanya

TÜRKİYE’DE ARICILIK VE SİGORTASI

Türkiye sahip olduğu 5,5 milyon dolayındaki kovan varlığı ve 83 bin ton dolayındaki bal üreti-mi ile dünyada 2. sırada yer alarak; hem kovan varlığı hem de bal üretimi bakımından dünyanın en önemli ülkeleri arasındadır. Ancak bu önemli gelişmeye karşın, ülkemizde kovan başına orta-lama bal üretimi 16 kg dolayında olup dünya ortalaması olan 20 kilogramın altındadır.

2008 Yılı FAO Verilerine Göre Dünya Koloni Varlığı Ülke Sıralaması (adet)

Sıra Ülke Koloni Sayısı 1 Çin 8.771.200 2 Türkiye 4.888.960 3 Etiyopya 4.800.000 4 İran 3.500.000 5 Rusya 3.131.468 6 Arjantin 2.970.000 7 Tanzanya 2.700.000 8 Kenya 2.500.000 9 İspanya 2.500.00010 ABD 2.400.00011 Güney Kore 1.889.51412 Meksika 1.800.00013 Polonya 1.450.00014 Orta Afrika C. 1.400.00015 Yunanistan 1.315.000 Dünya Toplam 64.463.016

2008 Yılı FAO Verilerine Göre Dünya Bal Üretimi Ülke Sıralaması (ton)

Sıra Ülke Koloni Sayısı 1 Çin 367.219 2 Türkiye 81.364 3 Arjantin 81.000 4 Ukrayna 74.900 5 ABD 72.965 6 Rusya 57.440 7 Meksika 55.271 8 Hindistan 52.000 9 Etiyopya 44.00010 İran 36.00011 Brezilya 34.74712 İspanya 31.25013 Kanada 28.11214 Tanzanya 27.00015 Güney Kore 26.488 Dünya Toplam 1.496.416

Kaynak; TÜİK, FAO

2014 yılı itibarıyla teminat kapsamına alınan Arıcılık (Arılı Kovan) Sigortası, arı üreticileri tarafından büyük ilgi ile karşılanmıştır. Yılın ilk üç ayında, yurt genelinde 275 bin adedin üzerinde arı kovanı sigortalanmıştır.

66

TARSİM

Ülkemizin her yerinde arıcılık yapılabilirken sıra-sıyla Ege, Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri gerek kovan varlığı gerekse üretim payı bakımından arıcılık için en önemli bölgelerimizdir. Ayrıca, ülkemiz hiçbir ülkede olmayan arı genetik çeşitliliğine sahiptir.

TÜRKİYE’DE ARICILIK SİGORTALARI

Türkiye’de, bir sigorta şirketi tarafından uygula-nan Arı Nakliyat Sigortası’nda - Arıcılık Kayıt Sistemi’ne (AKS) kayıtlı arıcıların aktif (arılı) ve plakalı kovanlarına, poliçe vadesi içerisinde yan-gın, yıldırım, infilak, fırtına ve sel/su baskını riskleri-ne karşı poliçede belirtilen şartlarla teminat veril-

mektedir. Yılda ortalama 4 seferi kapsayacak şekilde arı kovanlarının bir yerden başka bir yere sevkiyatı esnasında aracın kaza yapması (çarpma, çarpışma, devrilme, yanma) veya doğal afetler (ateş, yıldırım, seylâp, dere taş-ması, çığ, toprak ve dağ heyelanı, köprü yıkıl-ması, yolların çökmesi) sonucu oluşabilecek hasarlar teminat altına alınmaktadır.

DEVLET DESTEKLİ ARICILIK SİGORTASI

Bu sigorta ile 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu’nun 12’nci maddesine istinaden, Bakanlar Kurulu kararı ile kapsama alınan aktif (içinde arı olan), plakalı, modern kovan niteli-

Kaynak: TÜİK

69.5

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye Geneli Bal Üretimi2002-2010

73.9

82.3 83.8

73.981.3 82 81.1

74.5

Bin

Ton

80

60

40

20

0

Kaynak: TÜİK

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye Geneli Arıcılık ile Uğraşan Köy Sayısı2002-2010

22.4

23

22.1

10

22.1

33

22.5

50

22.3

05

21.5

60

21.0

93

21.4

69

20.8

45

25.000

20.000

15.000

10.000

5.0000

0

Kaynak: TÜİK

190.5

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye Geneli Eski Kovan Sayısı2002-2010

162.6157

146.9135.3 137.9

128.7137

180.2

Bin

200

150

100

50

0

Kaynak: TÜİK

4.09

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye Geneli Yeni Kovan Sayısı2002-2010

4.23 4.434.70 4.69 4.75

5.215.45

3.98

Mily

on

6

4

2

0

ğindeki kovanlarda aşağıda belirtilen haller nedeniyle, meydana gelen zararlar, belirli esas ve şartlara göre karşılanır.

TEMİNAT VE KAYIPLAR

Bu sigorta, aktif (içinde arı olan) kovanların;- Fırtına

- Hortum - Yangın - Heyelan - Deprem - Taşıt Çarpması- Sel ve Su Baskını- Kovanların nakliyesi esnasında; çarpma, çarpışma, devrilme, yanma vb.

67

Sabit Arıcılıkta, kovanların nakliyesi sırasında meydana gelebilecek her türlü zararlar teminat dışıdır.

Devlet Destekli Arıcılık (Arılı Kovan) Sigortası Prim Fiyatları Muafiyet Oranı (Her Bir Hasar Olayında Arıcılık Türü Teminat Konusu Teminat Kapsamındaki Riskler Prim Fiyatı Toplam Sigorta Bedelinin) (%)Sabit Arıcılık Kovan ve Kovanın içindeki Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem, 0,9 10 Arı Kolonisi Taşıt Çarpması, Sel ve Su Baskını

Gezginci Arıcılık Kovan ve Kovanın içindeki Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem, 1,4 10 Arı Kolonisi Taşıt Çarpması, Sel ve Su Baskını, Kovanların Nakliyesi esnasında meydana gelebilecek hasarlar

nedenler sonucu doğrudan doğruya uğradığı zararı temin eder.

Sigorta kapsamında üreticinin ödemesi gereken primin yarısı, diğer tüm tarım sigortası branşların-da olduğu gibi devlet tarafından karşılanmakta-dır. Üreticiler, Veteriner Bilgi Sistemi’ne (TÜRKVET) ve Arıcılık Kayıt Sistemi’ne (AKS) başvurarak, işletmelerini kayıt ettirebilmekte ya da işletme

kayıtlarını güncelleyebilmektedir. Sonrasında ise, yetkili sigorta şirketlerinin acenteleri aracılığıyla kolaylıkla sigorta yaptırılabilmektedir.

2014 yılı itibarıyla teminat kapsamına alınan Arıcılık (Arılı Kovan) Sigortası, arı üreticileri tara-fından büyük ilgi ile karşılanmıştır. Yılın ilk üç ayında, yurt genelinde 275 bin adedin üzerinde arı kovanı sigortalanmıştır. m

68

DIŞBASIN

vrupa Birliği Ortak Araştırma Merkezi ile Almanya’daki Kassel Üniversitesi tara-

fından hazırlanan çalışmaya göre, Avrupa 21. yüzyılda daha fazla kuraklıkla karşı karşıya kala-cak. Çalışma; İspanya, Portekiz ile Güney Fransa ve İtalya’daki nehirlerin akışlarının % 40 oranında azalacağını ortaya koyuyor.

Ortak Araştırma Merkezi, geçtiğimiz 30 yıl içeri-sinde Avrupa’da meydana gelen kuraklığın 100 milyon Euro’dan fazla maliyete neden olduğu-

nu belirtiyor. Merkez, iklim değişikliği nedeniyle Avrupa’da aşırı kuraklık sıklığının artmasından dolayı endişe duyulduğunu ifade ediyor.

Çalışmada 2100 yılı itibariyle ortalama sıcaklı-ğın 3,4 derece artması bekleniyor. İklim değişik-liği nedeniyle birçok nehir yatağının aşırı su baskınlarına maruz kalacağı da ifade ediliyor. Çalışmaya göre 21. yüzyılda aşırı kuraklıktan en fazla etkilenen bölge Güney Avrupa olacak. (Kaynak: Insurance Journal, 15 Ocak 2014)

Avrupa’yı daha fazla kuraklık bekliyorA

wiss Re, doğal afetler nedeniyle oluşan maliyet ve sigortasız kayıp miktarının

giderek arttığını belirtiyor. Dünyanın ikinci büyük reasürans şirketi Swiss Re, meydana gelen doğal afetlerin eskiye kıyasla şehirleşme ve bağlantısızlık nedeniyle daha ciddi sonuçlara neden olduğuna da dikkat çekiyor.

Swiss Re’nin tahminlerine göre, geçtiğimiz yıl

doğal afetler nedeniyle ortaya çıkan kayıp miktarı 130 milyar dolara ulaştı. Ancak bu kayıp miktarı içerisinde sadece 44 milyar dolarlık miktar sigorta kapsamında bulunuyor.

Swiss Re, 1980-2012 yılları arasında doğal afet-lerin boyutunun ekonomiden daha fazla büyüme oranı kaydettiğine de dikkat çekiyor. (Kaynak: Insurance Journal, 15 Ocak 2014)

Afetlerde sigortasız kayıp yükselişteS

69


eçtiğimiz günlerde İngiltere tarihi-nin en yağışlı günlerini yaşadı.

Yağışlar nedeniyle ülkenin birçok şehrin-de yaklaşık 5.800 evi sel bastı. Ağır seller nedeniyle zengin bölgelerdeki emlak fiyatları da büyük düşüş gösterdi.

2000 yılında sigorta şirketleri ve hükümet arasında varılan anlaşma ile yüksek sel riski olan bölgelerdeki ev sahipleri her-hangi bir üst sınır olmadan sigorta yaptır-ma imkanına sahip olmuştu. Son seller nedeniyle ise sigorta şirketleri tarafından sigortalanamayacak evler için bir fon oluşturulması gündeme geldi. İngiliz hükü-meti ise selden etkilenen faaliyet alanları-na yardımcı olmak üzere 10 milyon sterlin değerinde bir destek programı açıkladı. (Kaynak: Insurance Journal, 19 Şubat 2014)

G


İngiliz Sigorta Birliği (ABI) geçtiği-miz aylarda kötü hava koşulları

nedeniyle Birleşik Krallık’ta meydana gelen tahmini sigortalı kayıp miktarının 1,1 milyar sterlin olduğunu açıkladı. ABI, geçtiğimiz Aralık-Şubat döneminde yal-nız seller nedeniyle oluşan kayıp miktarı-nın 446 milyon sterlin olduğunu belirterek bu miktarın fırtına hasarları ile 1 milyar sterline ulaştığını ifade ediyor. ABI verile-rine göre, söz konusu doğal afetler sonu-cunda sigorta şirketlerine 9.000'i ev sahipleri, 5.400’ü araç sahipleri ve 3.100’ü işyeri sahipleri tarafından olmak üzere toplam 17.500 sel hasarı talebinde bulunuldu. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 20 Mart 2014)

G isk ve reasürans uzmanı Guy Carpenter & Company şirketi tarafından hazırla-

nan “2013 Doğal Afetler” raporu, geçtiğimiz yıl meydana gelen doğal olayların faturasını mer-cek altına alıyor. Rapora göre 2013 yılında mey-dana gelen doğal afetler yaklaşık 40 Milyar dolar değerinde sigortalı hasara neden oldu. Buna karşın 2013 yılının faturası geçtiğimiz iki yılın ortalamasına göre düşük kaldı.

Guy Carpenter raporu, 2013 yılını Orta Avrupa, Kanada, Avustralya ve Amerika’da meydana gelen seller nedeniyle sel yılı olarak ilan etti. Raporda ayrıca Amerika ve Filipinler’de mey-dana gelen tayfun felaketlerinin de büyük kayıplara neden olduğuna yer veriliyor. (Kaynak: Insurance Journal, 13 Şubat 2014)

2013 dünyada sel yılıR

70

DIŞBASIN



ünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafın-dan hazırlanan “Küresel Riskler Raporu

2014” dünya ekonomisini olumsuz etkilemesi muhtemel görülen riskleri inceliyor. Küresel Riskler Raporuna göre önümüzdeki on yıllık dönemde küresel ekonomik sistemi olumsuz şekilde etkileyecek riskler arasında zengin ve fakir ülkeler arasındaki gelir farklılıkları ile mali krizler yer alıyor. Sanayi, hükümet ve akademi çevrelerinden 700 uzmanın görüşlerinin yer aldığı çalışmada gelecek on yıllık dönemde 31 riskin küresel ekonomiye etkileri değerlendirili-yor. Söz konusu riskler ekonomik, çevresel, tek-nolojik ve toplumsal riskler gibi başlıklar altında sınıflandırılıyor.

Son raporda geçen raporda olduğu gibi gelir farklılığı küresel düzeyde en fazla endişe teşkil eden risk olarak öne çıkıyor. Gelir farklılığını; aşırı hava olayları, işsizlik, iklim değişikliği ve siber saldırılar gibi riskler takip ediyor. Uzmanlar, mali krizlerin de ekonomi ve ülkeler üzerinde büyük etki yaratma potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekiyor. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 16 Ocak 2014)

spanya’da bir sigorta şirketi tara-fından gerçekleştirilen araştırma-

nın sonucuna göre, zorunlu sigortaların fazlalığı sektör için sorun yaratıyor. Araştırmada, İspanya’da merkezi hükümet tarafından toplam 324, yerel yönetimler tarafından ise 385 zorunlu teminat öngörül-düğü yer alıyor. Araştırmaya göre farklı otoriteler tarafından talep edilen teminat-lar birbiri ile benzerlik gösterse de kanunen farklı poliçelerin düzenlenmesi gerekiyor. Bu durum ise ek sigorta maliyetlerine yol açıyor.

İspanyol Sigorta Birliği (UNESPA) Başkanı Pilar González de Frutos, zorunlu sigortala-rın sektörün talebi karşılayacak ürünler çıkarma kabiliyetinin dikkate alınmadan piyasaya sürüldüğünü belirtiyor. İspanyol Sigorta Denetleme Kurumu’nun Başkanı Flavia Rodríguez-Ponga ise yeni ekonomik faaliyetlerin gelişmesi ile daha fazla zorun-lu sigortanın piyasada yer alabileceğini ifade ediyor.(Kaynak: Commercialriskeurope.com, 13 Mart 2014)

D İ

vrupa Birliği, İran’a yönelik yaptırımları

yumuşatmaya hazırlanıyor. 20 Ocak tarihinde yürürlüğe giren anlaşma ile Avrupa Birliği, İran petrolünün sigorta-lanması yasağını kaldıracak. 24 Kasım tarihinde sağlanan anlaşma doğrultusunda AB, İran petrolünün sigortalanması ve nakliyesi ile ülkenin petrokimya, altın ve diğer değerli metal ticaretini etkileyen yasağı 6 ay süreyle askıya alacak. Anlaşma, Uluslararası Atom Enerji Ajansı (IAEA) ile Birleşmiş Milletler Nükleer

Gözlemcisinin İran’ın nükleer programını sınırladığını teyit etmesi halinde yürürlüğe girecek.

Petrol piyasaları ise süreci dikkatle takip ediyor zira petrol tankerler ine Avrupa’daki P&I Kulüpleri

tarafından teminat sağlanıyor. Anlaşma ayrı-ca, üçüncü ülkelerin İran petrolü alımını mev-cut seviyelerde tutmasına olanak sağlarken daha fazla İran petrolü satışını öngörmüyor.(Kaynak: Insurance Journal, 13 Ocak 2014)

İran petrolüne sigorta yasağı kalkıyorA

71





irleşik Krallık’ta yapılan bir araştır-maya göre, 2012 yılında İngiliz

finans sektöründe 473 milyon sterlin ola-rak bildirilen suiistimal değeri geçtiğimiz yıl 532 milyon sterline yükseldi. Araştırmaya göre sektörler genelinde suiistimal suçları arasında para aklama suçunun maliyeti 2013 yılında % 309 artarak 288 milyon sterline ulaştı.

Finansal hizmet sunan şirketlerdeki suiisti-mal sayısındaki artışla birlikte sektördeki suiistimal vakası ise 2013 yılında 132’ye yükseldi. Uzmanlar, Birleşik Krallık’taki finans sektöründe artış gösteren suiistimal vakalarının nedeni olarak artan düzenle-me ve uyum sürecini gösteriyor. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 23 Ocak 2014)

int hükümeti beklenen doğal afet-ler hakkında vatandaşları uyarmak

üzere yeni bir teknoloji hazırlığı içerisine girdi. Buna göre hükümetin mobil telefon mesajı ile afet uyarı sistemini önümüzdeki Nisan ayında uygulamaya koyması bekleniyor.

Sağlık hizmeti sunan bir şirket tarafından geliştirilen teknoloji yaklaşan tayfun ve tsu-nami gibi afetler öncesinde şehirlerdeki nüfusun alarma geçirilmesini sağlayacak. Yeni teknoloji sayesinde milyonlarca kişinin hayatının kurtarılması hedefleniyor. Hint hükümeti tarafından desteklenen erken uyarı girişiminin bölgedeki diğer ülkeler tara-fından da uygulanması çağrısı yapılıyor. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 27 Şubat 2014)

vrupa Parlamentosu, 2030 yılı için iklim ve enerji alanlarında üç yeni

hedef için olumlu yönde oy kullandı. Avrupa Parlamentosu’ndaki oylama Mart ayında AB liderleri arasında enerji ve çevre politikası konusunda gerçekleştirilecek görüşmeler öncesinde tartışmalara son verdi. Oylama, iklim emisyonlarının azaltıl-ması, enerji etkinliğinin arttırılması ve yeni-lenebilir enerji kullanımının arttırılması konularında tamamen bağlayıcı hedefleri destekliyor. Avrupa Komisyonu ise 2030 yılı politikasına ilişkin Ocak ayında sunduğu görüşünde 2030 yılı itibariyle emisyonların % 40 oranında azaltılması ve yeşil enerji konusunda AB genelinde bir hedef belir-lenmesi çağrısında bulunmuştu.Çevreciler de AB Parlamentosu’ndaki oylamaya yönelik memnuniyetini ifade etti. (Kaynak: Insurance Journal, 6 Şubat 2014)

alezya Sigorta Enstitüsü (MII) ile Kamboçya Sigorta Birliği (IAC),

Kamboçya’daki sigorta sektörünün geliştiril-mesi çalışmaları kapsamında bilgi ve işgücü alanlarında ikili işbirliğinin arttırılması için bir mutabakat zaptı imzaladı.

Mutabakat zaptı çerçevesinde Malezya Sigorta Enstitüsü’nün Kamboçya sigorta sek-töründeki işgücüne eğitim programları ve profesyonel nitelikler kazandırılması konusun-da katkıda bulunması hedefleniyor. İki kurum arasındaki işbirliği 2005 yılından beri devam ediyor. (Kaynak: Insurance Journal, 3 Mart 2014)

B

H

A

M

72

DIŞBASIN

ngiliz Sigorta Birliği (ABI) sigorta suiisti-malleri ile mücadelede anahtar rol

üstlenen Sigorta Suiistimalleri Uygulama Departmanına (IFED) önümüzdeki üç yıl boyun-ca 11,7 milyon sterlin (19 milyon dolar) tutarın-da yatırım gerçekleştirecek. ABI, yatırımla birlik-te IFED’in faaliyetlerinin genişletilmesinin hedef-lendiğini açıkladı. IFED, geçtiğimiz üç yılda sigorta suiistimallerinde 430 tutuklama gerçek-

leştirerek 223 vakanın da adalet önüne çıkarıl-masını sağladı. ABI, sigorta suiistimali suçu ile mücadele ve dürüst sigortalıların korunmasına yönelik olarak sektörün kararlılıkla işbirliği yürüt-meye devam edeceğini belirtiyor. Bu bağ-lamda ABI üyeleri tarafından IFED’e yapılacak yatırım sektörün sigorta suiistimalleri konusun-daki hassasiyetini temsil ediyor. (Kaynak: Insurance Journal, 18 Mart 2014)

ABI, suiistimal ile mücadeleye devam dediİ

luslararası kredi derecelendirme kurulu-şu Fitch Ratings tarafından hazırlanan

rapora göre, İsviçre sigorta piyasasında rekabet oldukça yüksek olmakla birlikte piyasadaki katı-lımcılar sigortalama disiplinini muhafaza ediyor. Fitch raporu, şirketlerin sigortalama performan-sına odaklandıklarını ve başka ülkelerde olduğu gibi fiyat kırma yoluna gitmediklerini belirtiyor. Raporda bu durumun İsviçre ekonomisindeki istikrar ile mali ve ekonomik gelişmelerin tahmin edilebilirliği ile desteklendiği ifade ediliyor.

Fitch, İsviçre sigorta sektörünün diğer Euro böl-gesindeki piyasalara kıyasla daha düşük faiz oranları ile karşı karşıya olduğuna da dikkat çekiyor. (Kaynak: Commercialriskeurope.com, 20 Mart 2014)

U


AB’den İsviçre’deki halk oylamasına tepkieçtiğimiz günlerde İsviçre Avrupa Birliği’nden ülkeye giren göçü kısıtla-

mak üzere halk oylamasına gitti. Ülke nüfu-sunun çoğunluğunun ülkenin kültürel değer-lerinin gelen göçle erozyona uğradığı yönünde oy kullanması Avrupa Birliği’nde tepkilere neden oldu.

İsviçre’nin AB üyesi olmamasına karşın AB ile arasındaki anlaşma uyarınca İsviçre ve AB vatandaşları 2002 yılından beri serbestçe sınırın iki tarafında dolaşım ve çalışma hakkı-na sahip bulunuyor. AB yetkilileri ise kişilerin serbest dolaşımının AB’nin temel politikala-rından biri olduğunu belirterek İsviçre’nin AB’den gelen göçe ilişkin olumsuz tavrının kabul edilemeyeceğine ve bu tavrın AB ile İsviçre arasındaki diğer anlaşmalar üzerinde

etkili olacağına dikkat çekiyor. Zira iki taraf arasındaki anlaşmalar teknolojik işbirliği, tarım ticareti, havacılık, hava ve demiryolu trafiği ile diplomaların karşılıklı kabulü gibi alanları da kapsıyor. Bu kapsamda AB yetki-lileri İsviçre’nin referandum sonrası AB Tek Piyasası’na ayrıcalıklı erişiminin kaybedebi-leceği yönünde uyarıda bulunuyor. (Kaynak: Insurance Journal, 11 Şubat 2014)

G

Documents

C Bilgi Güvenliği Sigortası - tsb.org.tr±-35.pdf · gelişmesine neden oldu. Bilişim ve iletişim çağı, elektronik ortamda ticari sır ve kişisel bilgilerin saklandığı