Buski Kwartalnik W obiektywie: EDUKACYJNY„Kogo Kocham, … · BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY 1 W numerze: Marta Nowak FINAŁ VIII „MAŁEGO” POWIATOWEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO

Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 34/2011 kwiecień, maj, czerwiec

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

Przedszkole nr 2 w Pińczowie

W obiektywie:

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

VIII „Mały” Powiatowy Konkurs Recytatorski

„Kogo Kocham, Kogo Lubię…”

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Przedszkole nr 2 w PińczowieVIII „Mały” Powiatowy Konkurs Recytatorski


1BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY

W numerze:

Marta NowakFINAŁ VIII „MAŁEGO” POWIATOWEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO „KOGO KOCHAM, KOGO LUBIĘ…”

Anna Masłowska, Ewa Charczuk„CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE…”

Jadwiga KubickaSPOTKANIE NA OLIMPIE – POWIATOWY KONKURS MITOLOGICZNY

Elżbieta DąbrowskaTEORIA KULTURY FIZYCZNEJ W PRAKTYCE

Anna Śledzik, Marzena MoczulskaNIEŚMIAŁOŚĆ

Jadwiga Kwiatkowska„TO NIE TAKIE TRUDNE…” – REALIZACJA PROJEKTU EDUKACYJNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W CHMIELNIKU W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI

Agnieszka JasińskaJAN PAWEŁ II (1920–2005) – ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE

Barbara ŻurekZ ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE

Jan Chruśliński KONSTYTUCJA 3 MAJA

Halina Gębka, Agata GórakPRZEDSZKOLE NR 2 W PIŃCZOWIE

Koleżanki i Koledzy!

W marcu br. odbył się w Krakowie Kongres Kadry Kierowniczej Oświaty, na którym osoby zaproszone i prelegenci zaprezentowali ciekawe wystąpienia. Moją szczególną uwagę zwróciło wystąpienie dr Jacka Pyżal-skiego z Instytutu Medycyny Pracy, który z wielka pasją popartą badaniami i współpracą z zagranicz-nymi uczelniami mówił na temat:

psychospołecznych warunków pracy w szkole, •przemocy w relacjach nauczyciel-uczeń, •mobbingu, •niewłaściwego zachowania uczniów na lekcjach. •Prelegent przedstawił śmiałą tezę, którą udo-

wodnił, iż najskuteczniejsze okazują się proste me-tody pracy z dziećmi. W swoim wystąpieniu odniósł się m.in. do ustalenia klarownych reguł dotyczących korzystania w szkole przez uczniów z telefonów ko-mórkowych. Dr Jacek Pyżalski podkreślił także waż-ny aspekt pracy z uczniami jakim jest komunikacja interpersonalna. Ma ona ogromne znaczenie w usta-leniu różnorodnych zasad w relacjach nauczyciel-uczeń w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Uczeń znając powyższe reguły wie na co nauczyciel mu pozwoli. Wówczas zdecydowanie łatwiej dosto-sowuje się do norm panujących w szkole i klasie.

Kolejnym ciekawym wystąpieniem był wykład Andrzeja Jasińskiego z Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie na temat zmian w szkolnictwie po-nadgimnazjalnym, które przytoczę za serwisem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowni-czej Oświaty:

dla uczniów, którzy wybiorą kształcenie w za- •kresie rozszerzonym z przedmiotów mate-matyczno-przyrodniczych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniający historia i społeczeństwo,

Wydaje: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia NauczycieliRedaktor naczelny: Teresa WójcikZespół redakcyjny: Jolanta Maślicha, Teresa Wójcik, Marta Nowak, Dorota Kubala, Anna Bątkowska, Ewa Guździoł.Adres redakcji: 28-100 Busko-Zdrój, Al. Mickiewicza 21, tel. (41) 378 18 56www.podidn.busko-zdroj.com.ple-mail: [email protected]ład i druk: Kazimierska Agencja Drukarska, ul. Przemysłowa 9, 28-500 Kazimierza Wielka, tel. 41 350 2002,

www.drukarniakw.pl, e-mail: [email protected] nie zwraca materiałów i nie wprowadza merytorycznych zmian w opublikowanych artykułach.

2 BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY 3BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY

dla uczniów, którzy wybiorą kształcenie w zakre- •sie rozszerzonym z przedmiotów humanistycz-nych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniający przyroda,obowiązkowe przedmioty ogólnokształcące uję- •te w podstawie programowej w zakresie pod-stawowym będą realizowane w klasie I liceum ogólnokształcącego i liceum pro� lowanego (a w tych typach szkół dla dorosłych – w dwóch pierwszych semestrach) lub w klasach I i II tech-nikum (a technikum dla dorosłych – w czterech pierwszych semestrach),uczeń liceum ogólnokształcącego wybiera od •2 do 4 przedmiotów, a liceum pro� lowanego wybiera 2 przedmioty, spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, przy czym co najmniej jednym z tych przedmiotów musi być: historia, biologia, geogra� a, � zyka lub chemia,

uczeń technikum wybiera 2 przedmioty spośród •proponowanych przez szkołę przedmiotów uję-tych w podstawie programowej w zakresie roz-szerzonym, związanych z kształceniem w okre-ślonym zawodzie. Jednym z tych przedmiotów musi być biologia, geogra� a, � zyka, chemia lub matematyka, uczeń liceum ogólnokształcącego i liceum pro- •� lowanego z oddziału (grupy oddziałowej lub międzyoddziałowej), w którym nie jest realizo-wana w zakresie rozszerzonym historia, obowią-zany jest realizować dodatkowo przedmiot uzu-pełniający historia i społeczeństwo.

Stosowne dokumenty i rozporządzenia czeka-ją na podpisy i wejście w życie, choć pewnie będą w nich także jeszcze korekty.

Pozdrawiam wakacyjnie – Teresa Wójcik

13 kwietnia 2011 roku w sali kameralnej Bu-skiego Samorządowego Centrum Kultury w Bu-sku-Zdroju w ciekawej scenerii odbył się � nał VIII „Małego’’ Powiatowego Konkursu Recytatorskie-go, który w bieżącym roku nosił nazwę „Kogo ko-cham, kogo lubię…”

Trzeci – ostatni etap zakończył zmagania mło-dych artystów z klas 0–III szkół podstawowych i przedszkoli, którego organizatorem był Powiato-wy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku Zdroju. Do � nału przystąpiło 38 uczniów klas „0”–I oraz 40 uczniów z klas II–III. Z nazwy „Mały”, a organizacyjnie „Wielki” ponieważ w bie-żącym roku swym zasięgiem objął 58 placówek z 11 gmin:

Busko-Zdrój, •Chmielnik, •Gnojno, •Kazimierza Wielka, •Opatowiec, •

Pacanów, •Pińczów, •Solec-Zdrój, •Stopnica, •Tuczępy, •Wiślica. •

Celem konkursu było rozwijanie u dzieci zainte-resowania poezją oraz uwrażliwianie ich na piękno, rozwijanie wrażliwości estetycznej, wyrabianie od-wagi, śmiałości, a także integrowanie dzieci z róż-nych szkół oraz respektowanie reguł konkursu.

Bohaterów w tym dniu wspierali nauczyciele, dyrektorzy placówek, najbliższa rodzina oraz przy-jaciele.

Wśród zaproszonych gości należy wymienić: Jerzy Służalski – Sekretarz Starostwa Powiatowe-go w Busku-Zdroju,

Marta NowakAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej w Chmielniku • oraz nauczycielem konsultantem w PODiDN w Busku-Zdroju

FINAŁ VIII „MAŁEGO” POWIATOWEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO „KOGO KOCHAM, KOGO LUBIĘ…”

Andrzej Żądło – Dyrektor Buskiego Samorządo-wego Centrum Kultury w Busku-Zdroju,Jolanta Maślicha – Dyrektor Powiatowego Ośrod-ka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju.

Dorośli z przyjemnością, a niekiedy ze wzru-szeniem słuchali wierszy prezentowanych przez najmłodszych artystów, których tematyka w bie-żącym roku to uczucie miłości nie tylko do najbliż-szych, ale do tego co najbardziej lubią oraz radość z tego, gdzie i z kim lubią przebywać. Mali artyści mogli skorzystać z szerokiego wachlarza poezji dla dzieci i młodzieży.

Spośród recytatorskich talentów zwycięzców wyłoniło jury w składzie:Teresa Wójcik – polonista, doradca metodyczny Powiatowym Ośrodku Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju, a zarazem dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Stopnicy;Agnieszka Mierzwińska-Mrugała – nauczyciel polonista z Zespołu Szkół Specjalnych w Busku-Zdroju;Mariola Żak – pracownik artystyczny z Buskiego Sa-morządowego Centrum Kultury w Busku-Zdroju;Krzysztof Kuchnecki – nauczyciel edukacji wcze-snoszkolnej ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Kazi-mierzy Wielkiej.

W przerwie konkursu swoje umiejętności ta-neczne zaprezentowały dzieci z Przedszkola Sa-morządowego w Pacanowie. Maluchy pod opieką nauczycieli: Haliny Schabowskiej, Lucyny Bartu-siak, Ewy Kapusty, Barbary Żurek oraz Dyrektora Pani Zdzisławy Belon zatańczyły poloneza, słynne „biedroneczki’’ oraz disco blu. Najmłodsi zostali na-grodzeni gromkimi brawami.

WYNIKI POWIATOWYCH ELIMINACJIPRZEDSTAWIAJĄ SIĘ NASTĘPUJĄCO:

Kategoria wiekowa: klasy 0–II miejsceKatarzyna Jędruch z klasy I z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w StopnicyNauczyciel dziecka: Mirosława WireckaAutor i tytuł wiersza: Autor nieznany: „Kocham ma-musię”.

II miejsceMarcin Wirecki z klasy „0” z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Stopnicy Nauczyciel dziecka: Ewa BanachAutor i tytuł wiersza: Tadeusz Kubiak: „Piosenka o naszej Pani”.

III miejsceJulia Czekaj z klasy I ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Małgorzata JarzombekAutor i tytuł wiersza: Jan Brzechwa: „Kłamczucha”.

WYRÓŻNIENIA:Maja Kowalska z klasy „0” ze Szkoły Podstawowej w Krzczonowie Nauczyciel dziecka: Wanda Migasińska Autor i tytuł wiersza: Dorota Głośnicka: „Moja mama”.

Amelia Kuchnecka z klasy „0” z Samorządowej Szkoły Podstawowej nr 3 w Kazimierzy Wielkiej Nauczyciel dziecka: Beata Jurołajć Autor i tytuł wiersza: Tadeusz Kubiak: „Kocham go”.

Katarzyna Ostrowska z klasy „0” z Publicznego Przedszkola nr 2 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Lidia KumorAutor i tytuł wiersza: Jan Brzechwa: „Żuraw i czapla”.


dla uczniów, którzy wybiorą kształcenie w zakre- •sie rozszerzonym z przedmiotów humanistycz-nych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniający przyroda,obowiązkowe przedmioty ogólnokształcące uję- •te w podstawie programowej w zakresie pod-stawowym będą realizowane w klasie I liceum ogólnokształcącego i liceum pro� lowanego (a w tych typach szkół dla dorosłych – w dwóch pierwszych semestrach) lub w klasach I i II tech-nikum (a technikum dla dorosłych – w czterech pierwszych semestrach),uczeń liceum ogólnokształcącego wybiera od •2 do 4 przedmiotów, a liceum pro� lowanego wybiera 2 przedmioty, spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, przy czym co najmniej jednym z tych przedmiotów musi być: historia, biologia, geogra� a, � zyka lub chemia,

uczeń technikum wybiera 2 przedmioty spośród •proponowanych przez szkołę przedmiotów uję-tych w podstawie programowej w zakresie roz-szerzonym, związanych z kształceniem w okre-ślonym zawodzie. Jednym z tych przedmiotów musi być biologia, geogra� a, � zyka, chemia lub matematyka, uczeń liceum ogólnokształcącego i liceum pro- •� lowanego z oddziału (grupy oddziałowej lub międzyoddziałowej), w którym nie jest realizo-wana w zakresie rozszerzonym historia, obowią-zany jest realizować dodatkowo przedmiot uzu-pełniający historia i społeczeństwo.

Stosowne dokumenty i rozporządzenia czeka-ją na podpisy i wejście w życie, choć pewnie będą w nich także jeszcze korekty.

Pozdrawiam wakacyjnie – Teresa Wójcik

13 kwietnia 2011 roku w sali kameralnej Bu-skiego Samorządowego Centrum Kultury w Bu-sku-Zdroju w ciekawej scenerii odbył się � nał VIII „Małego’’ Powiatowego Konkursu Recytatorskie-go, który w bieżącym roku nosił nazwę „Kogo ko-cham, kogo lubię…”

Trzeci – ostatni etap zakończył zmagania mło-dych artystów z klas 0–III szkół podstawowych i przedszkoli, którego organizatorem był Powiato-wy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku Zdroju. Do � nału przystąpiło 38 uczniów klas „0”–I oraz 40 uczniów z klas II–III. Z nazwy „Mały”, a organizacyjnie „Wielki” ponieważ w bie-żącym roku swym zasięgiem objął 58 placówek z 11 gmin:

Busko-Zdrój, •Chmielnik, •Gnojno, •Kazimierza Wielka, •Opatowiec, •

Pacanów, •Pińczów, •Solec-Zdrój, •Stopnica, •Tuczępy, •Wiślica. •

Celem konkursu było rozwijanie u dzieci zainte-resowania poezją oraz uwrażliwianie ich na piękno, rozwijanie wrażliwości estetycznej, wyrabianie od-wagi, śmiałości, a także integrowanie dzieci z róż-nych szkół oraz respektowanie reguł konkursu.

Bohaterów w tym dniu wspierali nauczyciele, dyrektorzy placówek, najbliższa rodzina oraz przy-jaciele.

Wśród zaproszonych gości należy wymienić: Jerzy Służalski – Sekretarz Starostwa Powiatowe-go w Busku-Zdroju,

Marta NowakAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej w Chmielniku • oraz nauczycielem konsultantem w PODiDN w Busku-Zdroju

FINAŁ VIII „MAŁEGO” POWIATOWEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO „KOGO KOCHAM, KOGO LUBIĘ…”

Andrzej Żądło – Dyrektor Buskiego Samorządo-wego Centrum Kultury w Busku-Zdroju,Jolanta Maślicha – Dyrektor Powiatowego Ośrod-ka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju.

Dorośli z przyjemnością, a niekiedy ze wzru-szeniem słuchali wierszy prezentowanych przez najmłodszych artystów, których tematyka w bie-żącym roku to uczucie miłości nie tylko do najbliż-szych, ale do tego co najbardziej lubią oraz radość z tego, gdzie i z kim lubią przebywać. Mali artyści mogli skorzystać z szerokiego wachlarza poezji dla dzieci i młodzieży.

Spośród recytatorskich talentów zwycięzców wyłoniło jury w składzie:Teresa Wójcik – polonista, doradca metodyczny Powiatowym Ośrodku Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju, a zarazem dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Stopnicy;Agnieszka Mierzwińska-Mrugała – nauczyciel polonista z Zespołu Szkół Specjalnych w Busku-Zdroju;Mariola Żak – pracownik artystyczny z Buskiego Sa-morządowego Centrum Kultury w Busku-Zdroju;Krzysztof Kuchnecki – nauczyciel edukacji wcze-snoszkolnej ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Kazi-mierzy Wielkiej.

W przerwie konkursu swoje umiejętności ta-neczne zaprezentowały dzieci z Przedszkola Sa-morządowego w Pacanowie. Maluchy pod opieką nauczycieli: Haliny Schabowskiej, Lucyny Bartu-siak, Ewy Kapusty, Barbary Żurek oraz Dyrektora Pani Zdzisławy Belon zatańczyły poloneza, słynne „biedroneczki’’ oraz disco blu. Najmłodsi zostali na-grodzeni gromkimi brawami.

WYNIKI POWIATOWYCH ELIMINACJIPRZEDSTAWIAJĄ SIĘ NASTĘPUJĄCO:

Kategoria wiekowa: klasy 0–II miejsceKatarzyna Jędruch z klasy I z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w StopnicyNauczyciel dziecka: Mirosława WireckaAutor i tytuł wiersza: Autor nieznany: „Kocham ma-musię”.

II miejsceMarcin Wirecki z klasy „0” z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Stopnicy Nauczyciel dziecka: Ewa BanachAutor i tytuł wiersza: Tadeusz Kubiak: „Piosenka o naszej Pani”.

III miejsceJulia Czekaj z klasy I ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Małgorzata JarzombekAutor i tytuł wiersza: Jan Brzechwa: „Kłamczucha”.

WYRÓŻNIENIA:Maja Kowalska z klasy „0” ze Szkoły Podstawowej w Krzczonowie Nauczyciel dziecka: Wanda Migasińska Autor i tytuł wiersza: Dorota Głośnicka: „Moja mama”.

Amelia Kuchnecka z klasy „0” z Samorządowej Szkoły Podstawowej nr 3 w Kazimierzy Wielkiej Nauczyciel dziecka: Beata Jurołajć Autor i tytuł wiersza: Tadeusz Kubiak: „Kocham go”.

Katarzyna Ostrowska z klasy „0” z Publicznego Przedszkola nr 2 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Lidia KumorAutor i tytuł wiersza: Jan Brzechwa: „Żuraw i czapla”.


Kategoria wiekowa: klasy II–IIII miejsceAleksandra Wyrazik z klasy III z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Stopnicy Nauczyciel dziecka: Anna Majcher Autor i tytuł wiersza: D. Gellner: „Brat”.

II miejscePaweł Kwaśniewski z klasy II ze Szkoły Podstawo-wej w Zbludowicach Nauczyciel dziecka: Jadwiga PasekAutor i tytuł wiersza: Adam Mickiewicz: „Przyjaciele”.

III miejsceMiłosz Krawczyk z klasy III ze Szkoły Podstawowej w Opatowcu Nauczyciel dziecka: Kinga MajAutor i tytuł wiersza: Adam Mickiewicz: „Przyjaciele”.

WYRÓŻNIENIA:Maja Majko z klasy II ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Pińczowie Nauczyciel dziecka: Urszula KosteckaAutor i tytuł wiersza: Julian Tuwim: „Spóźniony słowik”.

Zuza Marszałek z klasy III z Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Beata Olszewska Autor i tytuł wiersza: B. Lewandowska: „Świat pełen koleżanek”.

Katarzyna Siemieniec z klasy III ze Szkoły Podsta-wowej nr 3 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Bożena PietrzykAutor i tytuł wiersza: Jan Gałkowski: „Album ro-dzinny”.

Przygotowania do konkursu trwały kilka miesię-cy, nauczyciele i rodzice z ogromną troską zadbali o to, aby każdy młody artysta zaprezentował się jak najlepiej. Za ten ogromny wkład pracy w przygoto-wanie dzieci do konkursu, za ciepło i bezpieczeń-stwo jakim milusińscy otoczeni byli przez cały czas, wszystkim Państwu i każdemu osobno serdecznie dziękuję. Podziękowania przekazuję także dla ko-ordynatorów z poszczególnych gmin, dzięki któ-rym przedsięwzięcie przebiegło sprawnie i bez zakłóceń:

Busko-Zdrój – Renata Sztuk, Dorota Olszowa, •Anetta Okraj i Ewa Skrzeszewska;

Chmielnik – Joanna Ślusarczyk; •Gnojno – Elżbieta Ciechanowska; •Kazimierza Wielka – Anna Bijak; •Opatowiec – Teresa Plucińska; •Pacanów – Jolanta Rogala; •Pińczów – Maria Latocha; •Solec Zdrój – Dorota Ślusarska i Dorota Dalach; •Stopnica – Anna Majcher i Renata Cesarz; •Tuczępy – Wioletta Kaczmarek; •Wiślica – Beata Szalbirak i Barbara Rogala. •Serdecznie dziękuję Pani Annie Olesińskiej ze

Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Chmielniku, która zadbała o wystrój sali kame-ralnej BSCK.

Jestem przekonana i głęboko wierzę w to, że konkurs wpisze się na stałe w kalendarz uroczysto-ści ze strony przedszkoli, szkół i będzie organizo-wany i kontynuowany przez nasz Ośrodek.

Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali za udział dyplomy, upominki i słodycze ufundowane przez Dyrektora Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Do-skonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Laureaci i wyróżnione w konkursie dzieci otrzymały dodat-kowo nagrody ufundowane przez wydawnictwa

„Nowa Era” oraz „Mac Edukacja”. Patronat medialny objął „Buski Kwartalnik Edukacyjny”, tygodnik „Kor-so”, „Ponidzie” i „Echo Dnia”.

W imieniu Dyrektora PODiDN – Pani Jolanty Ma-ślichy oraz własnym serdecznie dziękuję i gratuluję wszystkim dzieciom, nauczycielom, rodzicom i już dziś zapraszam do wzięcia udziału w IX edycji „Ma-łego’’ Powiatowego Konkursu Recytatorskiego.

Do zobaczenia i usłyszenia za rok.

Wakacje, wakacje – czas laby, wypoczynku i po-dróży. Gdzie wyruszyć, co zobaczyć – to pytania, które zadaje sobie każdy z nas. Najczęściej wybór pada na wojaże gdzieś daleko za granicami nasze-go kraju, bo tam można „coś ciekawego” zobaczyć. A czy znamy nasz region? Czy wiemy co skrywa nasza Ponidziańska ziemia, jakie ciekawe zakątki można tu zobaczyć? Często wyruszamy w dale-ką podróż zapominając o najbliższym otoczeniu. A przecież „nigdzie nie jest tak pięknie, jak na tej ziemi w południe”. Tu znajdziemy przepiękne wąwozy stworzone ręką przyrody, cudowną unika-tową roślinność, która uwodzi każdego strudzonego wędrow-ca i bogatą faunę różnorodnych ekosystemów. To tu wśród pól czerwonych od maków, stoją białe kamienne świątki, a w śród nich dominuje Chrystus Fraso-bliwy, zaś nad strumieniami do-stojny Jan Nepomucen. Każda część tej ziemi pamięta dawne czasy: Wiślica – dom Długosza, Grochowiska – Powstanie Stycz-niowe, Żerniki Górne – kurhan – mogiłka, Chroberz – panowanie Wielopolskich, Pińczów – Ariań-skie Ateny. Takich miejsc jest

wiele, nie sposób wymienić wszystkie, ale warto swą wakacyjną wyprawę rozpocząć od ziemi na-szych przodków, zobaczyć to co mamy najcenniej-sze na Ponidziu.

Konkurs wiedzy regionalnej „Moje Ponidzie” jest organizowany od lat przez Powiatowy Ośro-dek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Bu-sku-Zdroju. Uczestnicy konkursu, uczniowie szko-ły podstawowej, przystępując do zmagań muszą wykazać się nie lada wiedzą dotyczącą historii,

architektury, � ory, fauny oraz form ochrony przyrody na Po-nidziu. Jest to doskonała lekcja historii, na której w nietuzin-kowy sposób kształtowane są postawy patriotyczne, a przede wszystkim zamiłowanie do dziedzictwa naszego regionu.

Tegoroczny konkurs dotyczył Szlaku ariańskiego. Uczniowie (3 osobowe drużyny) wyłonieni w I etapie konkursu przystąpili do � nałowych zmagań w dniu 19 maja 2011 r. w Zespole Placó-wek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju. Tematyka zadań była róż-norodna, drużyny uczniowskie rozwiązywały karty pracy do-tyczące historii miast Ponidzia,

Anna MasłowskaWicedyrektor Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju • oraz doradca metodyczny w PODiDN w Busku-Zdroju

Ewa CharczukNauczycielka w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących • w Busku-Zdroju oraz nauczyciel doradca metodyczny w PODiDN w Busku-Zdroju

„CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE…”


Kategoria wiekowa: klasy II–IIII miejsceAleksandra Wyrazik z klasy III z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Stopnicy Nauczyciel dziecka: Anna Majcher Autor i tytuł wiersza: D. Gellner: „Brat”.

II miejscePaweł Kwaśniewski z klasy II ze Szkoły Podstawo-wej w Zbludowicach Nauczyciel dziecka: Jadwiga PasekAutor i tytuł wiersza: Adam Mickiewicz: „Przyjaciele”.

III miejsceMiłosz Krawczyk z klasy III ze Szkoły Podstawowej w Opatowcu Nauczyciel dziecka: Kinga MajAutor i tytuł wiersza: Adam Mickiewicz: „Przyjaciele”.

WYRÓŻNIENIA:Maja Majko z klasy II ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Pińczowie Nauczyciel dziecka: Urszula KosteckaAutor i tytuł wiersza: Julian Tuwim: „Spóźniony słowik”.

Zuza Marszałek z klasy III z Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Beata Olszewska Autor i tytuł wiersza: B. Lewandowska: „Świat pełen koleżanek”.

Katarzyna Siemieniec z klasy III ze Szkoły Podsta-wowej nr 3 w Busku-ZdrojuNauczyciel dziecka: Bożena PietrzykAutor i tytuł wiersza: Jan Gałkowski: „Album ro-dzinny”.

Przygotowania do konkursu trwały kilka miesię-cy, nauczyciele i rodzice z ogromną troską zadbali o to, aby każdy młody artysta zaprezentował się jak najlepiej. Za ten ogromny wkład pracy w przygoto-wanie dzieci do konkursu, za ciepło i bezpieczeń-stwo jakim milusińscy otoczeni byli przez cały czas, wszystkim Państwu i każdemu osobno serdecznie dziękuję. Podziękowania przekazuję także dla ko-ordynatorów z poszczególnych gmin, dzięki któ-rym przedsięwzięcie przebiegło sprawnie i bez zakłóceń:

Busko-Zdrój – Renata Sztuk, Dorota Olszowa, •Anetta Okraj i Ewa Skrzeszewska;

Chmielnik – Joanna Ślusarczyk; •Gnojno – Elżbieta Ciechanowska; •Kazimierza Wielka – Anna Bijak; •Opatowiec – Teresa Plucińska; •Pacanów – Jolanta Rogala; •Pińczów – Maria Latocha; •Solec Zdrój – Dorota Ślusarska i Dorota Dalach; •Stopnica – Anna Majcher i Renata Cesarz; •Tuczępy – Wioletta Kaczmarek; •Wiślica – Beata Szalbirak i Barbara Rogala. •Serdecznie dziękuję Pani Annie Olesińskiej ze

Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Chmielniku, która zadbała o wystrój sali kame-ralnej BSCK.

Jestem przekonana i głęboko wierzę w to, że konkurs wpisze się na stałe w kalendarz uroczysto-ści ze strony przedszkoli, szkół i będzie organizo-wany i kontynuowany przez nasz Ośrodek.

Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali za udział dyplomy, upominki i słodycze ufundowane przez Dyrektora Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Do-skonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Laureaci i wyróżnione w konkursie dzieci otrzymały dodat-kowo nagrody ufundowane przez wydawnictwa

„Nowa Era” oraz „Mac Edukacja”. Patronat medialny objął „Buski Kwartalnik Edukacyjny”, tygodnik „Kor-so”, „Ponidzie” i „Echo Dnia”.

W imieniu Dyrektora PODiDN – Pani Jolanty Ma-ślichy oraz własnym serdecznie dziękuję i gratuluję wszystkim dzieciom, nauczycielom, rodzicom i już dziś zapraszam do wzięcia udziału w IX edycji „Ma-łego’’ Powiatowego Konkursu Recytatorskiego.

Do zobaczenia i usłyszenia za rok.

Wakacje, wakacje – czas laby, wypoczynku i po-dróży. Gdzie wyruszyć, co zobaczyć – to pytania, które zadaje sobie każdy z nas. Najczęściej wybór pada na wojaże gdzieś daleko za granicami nasze-go kraju, bo tam można „coś ciekawego” zobaczyć. A czy znamy nasz region? Czy wiemy co skrywa nasza Ponidziańska ziemia, jakie ciekawe zakątki można tu zobaczyć? Często wyruszamy w dale-ką podróż zapominając o najbliższym otoczeniu. A przecież „nigdzie nie jest tak pięknie, jak na tej ziemi w południe”. Tu znajdziemy przepiękne wąwozy stworzone ręką przyrody, cudowną unika-tową roślinność, która uwodzi każdego strudzonego wędrow-ca i bogatą faunę różnorodnych ekosystemów. To tu wśród pól czerwonych od maków, stoją białe kamienne świątki, a w śród nich dominuje Chrystus Fraso-bliwy, zaś nad strumieniami do-stojny Jan Nepomucen. Każda część tej ziemi pamięta dawne czasy: Wiślica – dom Długosza, Grochowiska – Powstanie Stycz-niowe, Żerniki Górne – kurhan – mogiłka, Chroberz – panowanie Wielopolskich, Pińczów – Ariań-skie Ateny. Takich miejsc jest

wiele, nie sposób wymienić wszystkie, ale warto swą wakacyjną wyprawę rozpocząć od ziemi na-szych przodków, zobaczyć to co mamy najcenniej-sze na Ponidziu.

Konkurs wiedzy regionalnej „Moje Ponidzie” jest organizowany od lat przez Powiatowy Ośro-dek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Bu-sku-Zdroju. Uczestnicy konkursu, uczniowie szko-ły podstawowej, przystępując do zmagań muszą wykazać się nie lada wiedzą dotyczącą historii,

architektury, � ory, fauny oraz form ochrony przyrody na Po-nidziu. Jest to doskonała lekcja historii, na której w nietuzin-kowy sposób kształtowane są postawy patriotyczne, a przede wszystkim zamiłowanie do dziedzictwa naszego regionu.

Tegoroczny konkurs dotyczył Szlaku ariańskiego. Uczniowie (3 osobowe drużyny) wyłonieni w I etapie konkursu przystąpili do � nałowych zmagań w dniu 19 maja 2011 r. w Zespole Placó-wek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju. Tematyka zadań była róż-norodna, drużyny uczniowskie rozwiązywały karty pracy do-tyczące historii miast Ponidzia,

Anna MasłowskaWicedyrektor Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju • oraz doradca metodyczny w PODiDN w Busku-Zdroju

Ewa CharczukNauczycielka w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących • w Busku-Zdroju oraz nauczyciel doradca metodyczny w PODiDN w Busku-Zdroju

„CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE…”


legend Buska, form ochrony przyrody. Pojawiły się postacie: król Stanisław August Poniatowski, prze-orysza Agnieszka, książę Dersław, w które wcielili się uczniowie ZPO nr 1 w Busku-Zdroju, przypomi-nając najważniejsze wydarzenia naszego regionu. Przy dźwiękach piosenki „Nuta z Ponidzia” zjawiła się kolejna postać związana z historią Buska-Zdroju – Wojciech Belon – słynny pieśniarz i poeta.

Ocenie podlegały nie tylko zadania rozwią-zywane w trakcie konkursu, ale również praca plastyczna dotycząca świątków, kapliczek poni-dziańskich. W trakcie obrad jury, salę gimnastycz-ną opanowały czarownice i biesy świętokrzyskie, które piekielnym tańcem i czarami przeniosły uczestników w świat baśni i guseł. Przepiękne czarownice, straszne biesy – członkowie zespołu Zlepce – w niesamowitym widowisku zaprezento-wały swój kunszt aktorski.

Dla uczestników konkursu przygotowany został smakowity poczęstunek oraz atrakcyjne nagrody. Sponsorami nagród i poczęstunku był Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Gościem honorowym była Pani Renata Krzemień – Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury i Kultury Fizycznej Starostwa Powiatowego w Busku-Zdroju.

KLASYFIKACJA PUNKTOWA FINAŁU VIII POWIATOWEGO KONKURSU

WIEDZY REGIONALNEJ „MOJE PONIDZIE”I miejsceSzkoła Podstawowa nr 2 w Busku-Zdroju – 21 pII miejsceSzkoła Podstawowa w Dobrowodzie – 20 pIII miejsceSzkoła Podstawowa w Krzczonowie – 19,5 pIII miejsceSzkoła Podstawowa w Zbludowicach – 19,5 pIV miejsceSzkoła Podstawowa w Słabkowicach – 18,5 pV miejsceSzkoła Podstawowa nr 3 w Busku-Zdroju – 18 pV miejsceSzkoła Podstawowa w Skotnikach Dolnych – 18 pVI miejsceSzkoła Podstawowa nr 1 w Busku-Zdroju – 17,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Kamieńczycach – 11,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Ostrowcach – 16,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Nowym Korczynie – 15,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Szańcu – 11,5 p

W dniu 12 maja 2011 roku w Szkole Podstawo-wej nr 2 w Busku-Zdroju odbył się Powiatowy Etap Konkursu Mitologicznego, który był podsumo-waniem całorocznych zmagań uczniów szkół pod-stawowych naszego regionu z mitologią grecką.

Konkurs Mitologiczny ma w Szkole Podstawo-wej nr 2 w Busku-Zdroju już kilkuletnią tradycję. Od kilku lat nauczyciele języka polskiego z powo-dzeniem realizowali w placówce Gminny Konkurs Mitologiczny. Ponieważ cieszył się on dużym za-interesowaniem wśród uczniów szkół gminy Bu-sko-Zdrój, organizatorzy rozpropagowali go także w innych gminach naszego powiatu. Opracowany przez nich regulamin Powiatowego Konkursu Mi-tologicznego zyskał aprobatę Pani Jolanty Maśli-chy – dyrektora Powiatowego Ośrodka Doradztwa

i Doskonalenia Nauczycieli w Bu-sku-Zdroju, która wsparła szkołę w organizacji za-mierzonego przedsięwzięcia fundując nagrody książkowe dla laureatów. Konkurs poprzez Mito-logię Jana Parandowskiego wprowadził uczniów w tradycję kultury europejskiej. Biorąc w nim udział uczniowie mieli okazję wykazać się znajomością treści mitów greckich, poznać interesujące zjawiska kultury duchowej i życia mieszkańców starożytnej Hellady, uświadomić sobie rolę związków między mitologią grecką, a współczesnym językiem, wziąć udział w zdrowej rywalizacji międzyszkolnej.

Konkurs zarówno na etapie gminnym jak i po-wiatowym miał formę pisemną. Zadania różniły się jednak skalą trudności. Zostały tak przygoto-wane, aby uczniowie mogli się wykazać zarówno

Jadwiga KubickaAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 2 w Busku-Zdroju•

SPOTKANIE NA OLIMPIE – POWIATOWY KONKURS MITOLOGICZNY

swą wiedzą humanistyczną, jak i umiejętnościami kluczowymi.

Konkurs Mitologiczny pozwolił dzieciom prze-nieść się do innego świata. Powędrowały w czasie i przestrzeni do starożytnej Grecji, by ją poznać i spróbować zrozumieć.

Ułatwiło im to również przedstawienie o grec-kich bogach i ich życiu pt. „Demeter i Kora”, które z tej okazji przygotowali uczniowie klasy VI A SP nr 2 w Busku-Zdroju. Swoją obecnością spotkanie uświetnili zarówno Pan Dariusz Kumor, dyrektor SP nr 2 w Busku-Zdroju jak i współorganizatorka konkursu Pani Jolanta Maślicha, dyrektor Powiato-wego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczy-cieli w Busku-Zdroju, zaś Samorząd Szkolny zadbał o słodki poczęstunek dla uczestników konkursu.

Cieszymy się, że tak wielu nauczycieli języka polskiego ze szkół powiatu buskiego udało nam się zainteresować naszym konkursem i zachęcić ich, aby wraz ze swoimi uczniami zmierzyli się z tak wdzięcznym w naszym odczuciu materiałem lite-rackim i kulturowym.

Do konkursu zgłosiło się 73 uczniów z 21 szkół z 6 gmin powiatu buskiego. Do III, czyli Powiatowe-go Etapu Konkursu zostało zakwali� kowanych aż 38 uczniów, którzy zgodnie z regulaminem uzyskali ponad 60% poprawnych odpowiedzi z zadań przy-gotowanych na etap gminny. Natomiast laureata-

mi Powiatowego Etapu Konkursu Mitologiczne-go zostało 15 uczniów. Największym sukcesem może się pochwalić gmina Nowy Korczyn, z któ-rej aż 8 uczniów uzyskało tytuł laureata.

Oto wyniki Powiatowego Konkursu Mitolo-gicznego:

gmina Nowy Korczyn – 8 laureatów ▪pani B. Bonar – 7 laureatów (SP Nowy Kor- •czyn, SP Ostrowce):

Bernadetta Broda (66 pkt.) –Paweł Błach (63 pkt.) –Milena Fortuna (60,5 pkt.) –Katarzyna Kanicka (57,5 pkt.) –Ewelina Parlak (52 pkt.) –Marcelina Półtorak (48,5 pkt.) –Aleksandra Brzezińska (47,5 pkt.) –

pani I. Sadowska – 1 laureat (SP Brzostków): •Aleksandra Chaczyk (57 pkt.) –

gmina Pacanów – 3 laureatów ▪pani Z. Wieczorek – 1 laureat: •

Natalia Kuźnia (52,5 pkt.) –pani B. Wojtyś – 1 laureat: •

Bartłomiej Niewrzał (48 pkt.) –pani J. Legawiec – 1 laureat; •

Aleksandra Gierczak (47 pkt.) –

gmina Busko-Zdrój – 2 laureatów ▪pani K. Cmoch – 1 laureat (SP nr 3 Busko- •Zdrój):

Maciej Żurek (53,5 pkt.) –pani A. Zawadzka-Musiał – 1 laureat (SP •Siesławice):

Bartosz Cholewa (47 pkt.) –gmina Stopnica – 1 laureat ▪

pan A. Ambroży – 1 laureat (SP Stopnica): •Magdalena Marzec (48 pkt.) –


legend Buska, form ochrony przyrody. Pojawiły się postacie: król Stanisław August Poniatowski, prze-orysza Agnieszka, książę Dersław, w które wcielili się uczniowie ZPO nr 1 w Busku-Zdroju, przypomi-nając najważniejsze wydarzenia naszego regionu. Przy dźwiękach piosenki „Nuta z Ponidzia” zjawiła się kolejna postać związana z historią Buska-Zdroju – Wojciech Belon – słynny pieśniarz i poeta.

Ocenie podlegały nie tylko zadania rozwią-zywane w trakcie konkursu, ale również praca plastyczna dotycząca świątków, kapliczek poni-dziańskich. W trakcie obrad jury, salę gimnastycz-ną opanowały czarownice i biesy świętokrzyskie, które piekielnym tańcem i czarami przeniosły uczestników w świat baśni i guseł. Przepiękne czarownice, straszne biesy – członkowie zespołu Zlepce – w niesamowitym widowisku zaprezento-wały swój kunszt aktorski.

Dla uczestników konkursu przygotowany został smakowity poczęstunek oraz atrakcyjne nagrody. Sponsorami nagród i poczęstunku był Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Gościem honorowym była Pani Renata Krzemień – Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury i Kultury Fizycznej Starostwa Powiatowego w Busku-Zdroju.

KLASYFIKACJA PUNKTOWA FINAŁU VIII POWIATOWEGO KONKURSU

WIEDZY REGIONALNEJ „MOJE PONIDZIE”I miejsceSzkoła Podstawowa nr 2 w Busku-Zdroju – 21 pII miejsceSzkoła Podstawowa w Dobrowodzie – 20 pIII miejsceSzkoła Podstawowa w Krzczonowie – 19,5 pIII miejsceSzkoła Podstawowa w Zbludowicach – 19,5 pIV miejsceSzkoła Podstawowa w Słabkowicach – 18,5 pV miejsceSzkoła Podstawowa nr 3 w Busku-Zdroju – 18 pV miejsceSzkoła Podstawowa w Skotnikach Dolnych – 18 pVI miejsceSzkoła Podstawowa nr 1 w Busku-Zdroju – 17,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Kamieńczycach – 11,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Ostrowcach – 16,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Nowym Korczynie – 15,5 pVII miejsceSzkoła Podstawowa w Szańcu – 11,5 p

W dniu 12 maja 2011 roku w Szkole Podstawo-wej nr 2 w Busku-Zdroju odbył się Powiatowy Etap Konkursu Mitologicznego, który był podsumo-waniem całorocznych zmagań uczniów szkół pod-stawowych naszego regionu z mitologią grecką.

Konkurs Mitologiczny ma w Szkole Podstawo-wej nr 2 w Busku-Zdroju już kilkuletnią tradycję. Od kilku lat nauczyciele języka polskiego z powo-dzeniem realizowali w placówce Gminny Konkurs Mitologiczny. Ponieważ cieszył się on dużym za-interesowaniem wśród uczniów szkół gminy Bu-sko-Zdrój, organizatorzy rozpropagowali go także w innych gminach naszego powiatu. Opracowany przez nich regulamin Powiatowego Konkursu Mi-tologicznego zyskał aprobatę Pani Jolanty Maśli-chy – dyrektora Powiatowego Ośrodka Doradztwa

i Doskonalenia Nauczycieli w Bu-sku-Zdroju, która wsparła szkołę w organizacji za-mierzonego przedsięwzięcia fundując nagrody książkowe dla laureatów. Konkurs poprzez Mito-logię Jana Parandowskiego wprowadził uczniów w tradycję kultury europejskiej. Biorąc w nim udział uczniowie mieli okazję wykazać się znajomością treści mitów greckich, poznać interesujące zjawiska kultury duchowej i życia mieszkańców starożytnej Hellady, uświadomić sobie rolę związków między mitologią grecką, a współczesnym językiem, wziąć udział w zdrowej rywalizacji międzyszkolnej.

Konkurs zarówno na etapie gminnym jak i po-wiatowym miał formę pisemną. Zadania różniły się jednak skalą trudności. Zostały tak przygoto-wane, aby uczniowie mogli się wykazać zarówno

Jadwiga KubickaAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 2 w Busku-Zdroju•

SPOTKANIE NA OLIMPIE – POWIATOWY KONKURS MITOLOGICZNY

swą wiedzą humanistyczną, jak i umiejętnościami kluczowymi.

Konkurs Mitologiczny pozwolił dzieciom prze-nieść się do innego świata. Powędrowały w czasie i przestrzeni do starożytnej Grecji, by ją poznać i spróbować zrozumieć.

Ułatwiło im to również przedstawienie o grec-kich bogach i ich życiu pt. „Demeter i Kora”, które z tej okazji przygotowali uczniowie klasy VI A SP nr 2 w Busku-Zdroju. Swoją obecnością spotkanie uświetnili zarówno Pan Dariusz Kumor, dyrektor SP nr 2 w Busku-Zdroju jak i współorganizatorka konkursu Pani Jolanta Maślicha, dyrektor Powiato-wego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczy-cieli w Busku-Zdroju, zaś Samorząd Szkolny zadbał o słodki poczęstunek dla uczestników konkursu.

Cieszymy się, że tak wielu nauczycieli języka polskiego ze szkół powiatu buskiego udało nam się zainteresować naszym konkursem i zachęcić ich, aby wraz ze swoimi uczniami zmierzyli się z tak wdzięcznym w naszym odczuciu materiałem lite-rackim i kulturowym.

Do konkursu zgłosiło się 73 uczniów z 21 szkół z 6 gmin powiatu buskiego. Do III, czyli Powiatowe-go Etapu Konkursu zostało zakwali� kowanych aż 38 uczniów, którzy zgodnie z regulaminem uzyskali ponad 60% poprawnych odpowiedzi z zadań przy-gotowanych na etap gminny. Natomiast laureata-

mi Powiatowego Etapu Konkursu Mitologiczne-go zostało 15 uczniów. Największym sukcesem może się pochwalić gmina Nowy Korczyn, z któ-rej aż 8 uczniów uzyskało tytuł laureata.

Oto wyniki Powiatowego Konkursu Mitolo-gicznego:

gmina Nowy Korczyn – 8 laureatów ▪pani B. Bonar – 7 laureatów (SP Nowy Kor- •czyn, SP Ostrowce):

Bernadetta Broda (66 pkt.) –Paweł Błach (63 pkt.) –Milena Fortuna (60,5 pkt.) –Katarzyna Kanicka (57,5 pkt.) –Ewelina Parlak (52 pkt.) –Marcelina Półtorak (48,5 pkt.) –Aleksandra Brzezińska (47,5 pkt.) –

pani I. Sadowska – 1 laureat (SP Brzostków): •Aleksandra Chaczyk (57 pkt.) –

gmina Pacanów – 3 laureatów ▪pani Z. Wieczorek – 1 laureat: •

Natalia Kuźnia (52,5 pkt.) –pani B. Wojtyś – 1 laureat: •

Bartłomiej Niewrzał (48 pkt.) –pani J. Legawiec – 1 laureat; •

Aleksandra Gierczak (47 pkt.) –

gmina Busko-Zdrój – 2 laureatów ▪pani K. Cmoch – 1 laureat (SP nr 3 Busko- •Zdrój):

Maciej Żurek (53,5 pkt.) –pani A. Zawadzka-Musiał – 1 laureat (SP •Siesławice):

Bartosz Cholewa (47 pkt.) –gmina Stopnica – 1 laureat ▪

pan A. Ambroży – 1 laureat (SP Stopnica): •Magdalena Marzec (48 pkt.) –


gmina Gnojno – 1 laureat ▪pani B. Jastrzębska-Gierczak – 1 laureat (SP •Raczyce):

Sebastian Zasucha (51,5 pkt.) –

Cieszymy się, że tak wielu nauczycieli języka polskiego ze szkół powiatu buskiego udało się za-interesować naszym konkursem. Zachęcamy ich, aby wraz ze swoimi uczniami zmierzyli się z tak wdzięcznym w naszym odczuciu materiałem lite-rackim i kulturowym również w następnym roku.

Kultura � zyczna to „troska psychiki o ciało” – taką najprostszą, a zarazem wyczerpującą de� -nicję przedstawia Władysław Tatarkiewicz (jeden z najwybitniejszych polskich � lozofów). Zjawisko kultury � zycznej przedstawione w ww. de� nicji jest nagminnie deformowane. Przykładem może być hasło znane wszystkim i nieodłącznie koja-rzone z kulturą � zyczną: „W zdrowym ciele zdrowy duch”. Od razu przychodzą mi na myśl tryskające zdrowiem sylwetki „kiboli” na stadionach piłki noż-nej. Z drugiej strony myślę o imponującym dorob-ku paraolimpijczyków. Tu przychodzi mi do głowy kolejne hasło „szybciej, wyżej, dalej”, które ściśle utożsamiane jest z kulturą � zyczną. Tymczasem osoby, które kojarzą to hasło z wynikiem, a nie sa-modoskonaleniem, nie widzą w kulturze � zycznej miejsca dla siebie. Trzeba tu przypomnieć, że ruch w odpowiedniej dawce jest niezbędnym środkiem konserwacji i doskonalenia ciała, a każde przechy-lenie szali w jedną lub drugą stronę nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, a może prowadzić do rozczarowania i zniechęcenia.

Ktoś powie, że kultura � zyczna to mało wiary-godna dziedzina aktywności ludzkiej oparta na fał-szywych przesłankach. Tym czasem zdeformowane opinie wcielone w czyn psują opinię kulturze � zycz-nej. Przykładem takiej zdeformowanej funkcji jest sport. Sport, który (coraz częściej i niejednokrotnie już na poziomie sportu dzieci) pełni rolę zastępczą, usiłuje zastąpić różne ludzkie potrzeby, a nie wspie-ra kulturę � zyczną. Przykładem substytutu kultury � zycznej na naszym buskim terenie może być pa-miętna III liga piłki nożnej, tak lobbowana przez

ówczesne władze. „Oczywiście żad-na władza nie przyzna się, że bardziej interesują ją doraźne, jednostkowe sukcesy aniżeli praca, której efekt, ze względu na odroczenie w czasie, trudno będzie sobie przypisać” (1) np. (rzeczywista kultura � zyczna mieszkańców Buska).

Kult sukcesu tak charakteryzujący dzisiejsze cza-sy przypomina mi koncepcję Pierre’a de Coubertina (twórcy nowożytnych igrzysk), która wydaje się być błędnie stosowana do dziś w interpretacji działań sportowych. Koncepcja ta zakłada, że rekordowe wyniki sportowe są odzwierciedleniem poziomu kultury � zycznej społeczeństwa. W rzeczywistości tak przedstawiane informacje w gazetach, stronach internetowych odciągają uwagę od rzeczywistych problemów kultury � zycznej, z którymi trzeba się zmierzyć. Trzeba pamiętać, że w praktyce sprawdza się zależność odwrotna: masowy udział w kulturze � zycznej może przyczynić się do wyłonienia lide-rów sportu. Idąc tym tokiem myślenia przychodzi mi na myśl masa ludzi kibicująca Adamowi Mały-szowi. Fantastyczny sportowiec, który spopularyzo-wał skoki narciarskie wśród kibiców. Obserwując to zjawisko przytaczam odkrycie psychologów o pra-widłowości, według której „zbyt duża rozbieżność między szczytowymi osiągnięciami w jakiejś dzie-dzinie, a możliwościami przeciętnego człowieka w tym względzie, nie tylko nie zachęca do naśla-dowania mistrzów, ale wręcz zniechęca do pójścia w ich ślady” (2). Czyż nie zasadne jest więc promo-wanie realnych zalet i działań w kierunku powszech-nej aktywności � zycznej, a w dalszej konsekwencji cieszenie się sukcesami sportowców?

Elżbieta DąbrowskaAutorka jest trenerem pływania oraz nauczycielką • w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju

TEORIA KULTURY FIZYCZNEJ W PRAKTYCE

Tymczasem pojęcie kultury � zycznej jest po-wszechnie zdeformowane, co przyczynia się do fał-szywego wyobrażenia o wychowaniu � zycznym.

Wychowanie � zyczne każdy miał w szkole. Jest to przedmiot pozbawiony całkowicie teore-tycznego zaplecza, co powoduje brak minimalnej wiedzy, która jest niezbędna do swego rodzaju społecznej kontroli. Nie chodzi o to, że absolwen-ci AWF nie wiedzą na czym polega wychowanie do uczestnictwa w kulturze � zycznej. Problem polega na tym, że nikt od nich tego nie wymaga, a nawet nie oczekuje. Wieloletni proces wycho-wania � zycznego satysfakcjonuje dostarczaniem co jakiś czas dyplomów z rozgrywek sportowych oraz końcowym efektem w postaci uczniów jakoś wyćwiczonych. I tak „o wychowaniu � zycznym można napisać każde głupstwo, ponieważ każdy, kto kiedyś kopał piłkę uważa, że się na nim zna, zaś ci, którzy nie kopali, nie ośmielają się temu zaprzeczyć” (3). Tymczasem chodzi o patrzenie w jednym kierunku, ustalenie celu do którego mają dążyć jednakowo rodzice i nauczyciele, ro-dzice i trenerzy. Rodzic nie będzie kierował nauką pływania, grą w piłkę, czy decydował jak kształ-tować szybkość u swojego dziecka. Musi jednak posiadać minimum wiedzy na temat tego, czemu ta działalność ma służyć. Tym czasem powszech-na niewiedza wpływa w sposób bezpośredni, ne-gatywnie na działalność nauczycieli wychowania � zycznego i trenerów. Niewiedza w tej dziedzinie będzie „zawsze groziła wypaczeniem zwłaszcza, gdy ze strony również różnych ośrodków decy-zyjnych zgłaszane są pod adresem tej działalno-ści różne, niejednokrotnie absurdalne oczekiwa-nia” (4). Potrzebna jest więc praca u podstaw. Co to jest kultura � zyczna dokładniej i gdzie jej miej-sce na polu wielu oddziaływań?

Termin kultura rozumiemy jako: uprawę, pielę-gnowanie, uszlachetnianie, ogładę, cześć, uwiel-bienie. Kultura w swym podmiotowym odłamie, którego motywem i rezultatem jest dostosowanie człowieka do wymogów otoczenia, ma miejsce dla kultury � zycznej. Człowiek od zawsze traktował swoje ciało jako narzędzie pracy, obrony czy źró-dła doznań estetycznych i w tym celu doskonalił ciało. Rozwój cywilizacji zmienił niejako kierunek działań kultury � zycznej z przygotowania do pra-cy, na rzecz usuwania jej negatywnych skutków. Nasiliła się również rola kultury � zycznej w zapo-bieganiu i leczeniu chorób wynikających z niedo-statku ruchu takich jak: otyłość, nadciśnienie, bóle

kręgosłupa itp. Są również ludzie, którzy doskonalą swoje ciało z samej przyjemności aktywnego spę-dzania czasu wolnego i jest to jedyny i wystarcza-jący powód ich działania.

Już po obszarze i motywach działania widać, że „kultura � zyczna to ogół uznawanych war-tości, utrwalonych zachowań i ich rezultatów dotyczących przymiotów ludzkiego ciała” (5). Teraz należy przekazać wartości i wzory zachowań dotyczące ciała z pokolenia na pokolenie i to rola edukacji � zycznej. W ramach edukacji kultury � -zycznej kształcimy i wychowujemy. „Kształcąc � -zycznie przekazujemy w sposób intencjonalny wzory zachowań dotyczących ciała” (6). Tu jest szerokie pole działania specjalistycznego dla nauki pływania, gry w siatkówkę, koszykówkę, tańca itd. Mamy więc człowieka wyposażonego w pewne umiejętności i wiedzę. Co zrobić, aby ów człowiek poszedł pograć w tenisa, popływać czy spotkać się ze znajomymi i pograć w piłkę. Równocześnie z procesem kształcenia � zycznego musi zachodzić proces „� zycznego wychowania tj. intencjo-nalny przekaz wzorów wartości dotyczących ciała” (7), rozwijanie świadomości, czym należy się kierować w swoim postępowaniu lub inaczej, przygotowanie psychiki do dbałości o ciało przez całe życie. Wychowując � zycznie trzeba również pamiętać o motywach działania, które mają zna-czenie dla jednostki lub społeczeństwa i ulegają ewaluacji. „W czasach współczesnych, jak wynika z badań, do najczęściej społecznie akceptowanych (co nie oznacza, że równie często realizowanych) należą wartości ciała jako nośnika zdrowia, warun-ku wydajności pracy, atrybutu urody, środka rywa-lizacji sportowej i źródła przyjemności” (8).

Znajomość tych podstawowych terminów z za-kresu kultury � zycznej i ich mechanizmów, od-niesienie ich do rzeczywistości przyniesie efekt w postaci zaufania do nauczycieli wychowania � zycznego, instruktorów, trenerów i wsparcia ich działań. Tymczasem ich działania są niejednokrot-nie spłycone lub wręcz wypaczone, źle ocenione. Wpływa to niejednokrotnie na jakość pracy na lek-cjach wychowania � zycznego czy w klubach spor-towych.

Bibliogra� a:Henryk Grabowski „Co koniecznie trzeba wie-

dzieć o wychowaniu � zycznym” (1) i (2) s 17, (3) i (4) s 19, (5) s 30, (6) s 38, (7) i (8) s 40 Kraków 2000 r.


gmina Gnojno – 1 laureat ▪pani B. Jastrzębska-Gierczak – 1 laureat (SP •Raczyce):

Sebastian Zasucha (51,5 pkt.) –

Cieszymy się, że tak wielu nauczycieli języka polskiego ze szkół powiatu buskiego udało się za-interesować naszym konkursem. Zachęcamy ich, aby wraz ze swoimi uczniami zmierzyli się z tak wdzięcznym w naszym odczuciu materiałem lite-rackim i kulturowym również w następnym roku.

Kultura � zyczna to „troska psychiki o ciało” – taką najprostszą, a zarazem wyczerpującą de� -nicję przedstawia Władysław Tatarkiewicz (jeden z najwybitniejszych polskich � lozofów). Zjawisko kultury � zycznej przedstawione w ww. de� nicji jest nagminnie deformowane. Przykładem może być hasło znane wszystkim i nieodłącznie koja-rzone z kulturą � zyczną: „W zdrowym ciele zdrowy duch”. Od razu przychodzą mi na myśl tryskające zdrowiem sylwetki „kiboli” na stadionach piłki noż-nej. Z drugiej strony myślę o imponującym dorob-ku paraolimpijczyków. Tu przychodzi mi do głowy kolejne hasło „szybciej, wyżej, dalej”, które ściśle utożsamiane jest z kulturą � zyczną. Tymczasem osoby, które kojarzą to hasło z wynikiem, a nie sa-modoskonaleniem, nie widzą w kulturze � zycznej miejsca dla siebie. Trzeba tu przypomnieć, że ruch w odpowiedniej dawce jest niezbędnym środkiem konserwacji i doskonalenia ciała, a każde przechy-lenie szali w jedną lub drugą stronę nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, a może prowadzić do rozczarowania i zniechęcenia.

Ktoś powie, że kultura � zyczna to mało wiary-godna dziedzina aktywności ludzkiej oparta na fał-szywych przesłankach. Tym czasem zdeformowane opinie wcielone w czyn psują opinię kulturze � zycz-nej. Przykładem takiej zdeformowanej funkcji jest sport. Sport, który (coraz częściej i niejednokrotnie już na poziomie sportu dzieci) pełni rolę zastępczą, usiłuje zastąpić różne ludzkie potrzeby, a nie wspie-ra kulturę � zyczną. Przykładem substytutu kultury � zycznej na naszym buskim terenie może być pa-miętna III liga piłki nożnej, tak lobbowana przez

ówczesne władze. „Oczywiście żad-na władza nie przyzna się, że bardziej interesują ją doraźne, jednostkowe sukcesy aniżeli praca, której efekt, ze względu na odroczenie w czasie, trudno będzie sobie przypisać” (1) np. (rzeczywista kultura � zyczna mieszkańców Buska).

Kult sukcesu tak charakteryzujący dzisiejsze cza-sy przypomina mi koncepcję Pierre’a de Coubertina (twórcy nowożytnych igrzysk), która wydaje się być błędnie stosowana do dziś w interpretacji działań sportowych. Koncepcja ta zakłada, że rekordowe wyniki sportowe są odzwierciedleniem poziomu kultury � zycznej społeczeństwa. W rzeczywistości tak przedstawiane informacje w gazetach, stronach internetowych odciągają uwagę od rzeczywistych problemów kultury � zycznej, z którymi trzeba się zmierzyć. Trzeba pamiętać, że w praktyce sprawdza się zależność odwrotna: masowy udział w kulturze � zycznej może przyczynić się do wyłonienia lide-rów sportu. Idąc tym tokiem myślenia przychodzi mi na myśl masa ludzi kibicująca Adamowi Mały-szowi. Fantastyczny sportowiec, który spopularyzo-wał skoki narciarskie wśród kibiców. Obserwując to zjawisko przytaczam odkrycie psychologów o pra-widłowości, według której „zbyt duża rozbieżność między szczytowymi osiągnięciami w jakiejś dzie-dzinie, a możliwościami przeciętnego człowieka w tym względzie, nie tylko nie zachęca do naśla-dowania mistrzów, ale wręcz zniechęca do pójścia w ich ślady” (2). Czyż nie zasadne jest więc promo-wanie realnych zalet i działań w kierunku powszech-nej aktywności � zycznej, a w dalszej konsekwencji cieszenie się sukcesami sportowców?

Elżbieta DąbrowskaAutorka jest trenerem pływania oraz nauczycielką • w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju

TEORIA KULTURY FIZYCZNEJ W PRAKTYCE

Tymczasem pojęcie kultury � zycznej jest po-wszechnie zdeformowane, co przyczynia się do fał-szywego wyobrażenia o wychowaniu � zycznym.

Wychowanie � zyczne każdy miał w szkole. Jest to przedmiot pozbawiony całkowicie teore-tycznego zaplecza, co powoduje brak minimalnej wiedzy, która jest niezbędna do swego rodzaju społecznej kontroli. Nie chodzi o to, że absolwen-ci AWF nie wiedzą na czym polega wychowanie do uczestnictwa w kulturze � zycznej. Problem polega na tym, że nikt od nich tego nie wymaga, a nawet nie oczekuje. Wieloletni proces wycho-wania � zycznego satysfakcjonuje dostarczaniem co jakiś czas dyplomów z rozgrywek sportowych oraz końcowym efektem w postaci uczniów jakoś wyćwiczonych. I tak „o wychowaniu � zycznym można napisać każde głupstwo, ponieważ każdy, kto kiedyś kopał piłkę uważa, że się na nim zna, zaś ci, którzy nie kopali, nie ośmielają się temu zaprzeczyć” (3). Tymczasem chodzi o patrzenie w jednym kierunku, ustalenie celu do którego mają dążyć jednakowo rodzice i nauczyciele, ro-dzice i trenerzy. Rodzic nie będzie kierował nauką pływania, grą w piłkę, czy decydował jak kształ-tować szybkość u swojego dziecka. Musi jednak posiadać minimum wiedzy na temat tego, czemu ta działalność ma służyć. Tym czasem powszech-na niewiedza wpływa w sposób bezpośredni, ne-gatywnie na działalność nauczycieli wychowania � zycznego i trenerów. Niewiedza w tej dziedzinie będzie „zawsze groziła wypaczeniem zwłaszcza, gdy ze strony również różnych ośrodków decy-zyjnych zgłaszane są pod adresem tej działalno-ści różne, niejednokrotnie absurdalne oczekiwa-nia” (4). Potrzebna jest więc praca u podstaw. Co to jest kultura � zyczna dokładniej i gdzie jej miej-sce na polu wielu oddziaływań?

Termin kultura rozumiemy jako: uprawę, pielę-gnowanie, uszlachetnianie, ogładę, cześć, uwiel-bienie. Kultura w swym podmiotowym odłamie, którego motywem i rezultatem jest dostosowanie człowieka do wymogów otoczenia, ma miejsce dla kultury � zycznej. Człowiek od zawsze traktował swoje ciało jako narzędzie pracy, obrony czy źró-dła doznań estetycznych i w tym celu doskonalił ciało. Rozwój cywilizacji zmienił niejako kierunek działań kultury � zycznej z przygotowania do pra-cy, na rzecz usuwania jej negatywnych skutków. Nasiliła się również rola kultury � zycznej w zapo-bieganiu i leczeniu chorób wynikających z niedo-statku ruchu takich jak: otyłość, nadciśnienie, bóle

kręgosłupa itp. Są również ludzie, którzy doskonalą swoje ciało z samej przyjemności aktywnego spę-dzania czasu wolnego i jest to jedyny i wystarcza-jący powód ich działania.

Już po obszarze i motywach działania widać, że „kultura � zyczna to ogół uznawanych war-tości, utrwalonych zachowań i ich rezultatów dotyczących przymiotów ludzkiego ciała” (5). Teraz należy przekazać wartości i wzory zachowań dotyczące ciała z pokolenia na pokolenie i to rola edukacji � zycznej. W ramach edukacji kultury � -zycznej kształcimy i wychowujemy. „Kształcąc � -zycznie przekazujemy w sposób intencjonalny wzory zachowań dotyczących ciała” (6). Tu jest szerokie pole działania specjalistycznego dla nauki pływania, gry w siatkówkę, koszykówkę, tańca itd. Mamy więc człowieka wyposażonego w pewne umiejętności i wiedzę. Co zrobić, aby ów człowiek poszedł pograć w tenisa, popływać czy spotkać się ze znajomymi i pograć w piłkę. Równocześnie z procesem kształcenia � zycznego musi zachodzić proces „� zycznego wychowania tj. intencjo-nalny przekaz wzorów wartości dotyczących ciała” (7), rozwijanie świadomości, czym należy się kierować w swoim postępowaniu lub inaczej, przygotowanie psychiki do dbałości o ciało przez całe życie. Wychowując � zycznie trzeba również pamiętać o motywach działania, które mają zna-czenie dla jednostki lub społeczeństwa i ulegają ewaluacji. „W czasach współczesnych, jak wynika z badań, do najczęściej społecznie akceptowanych (co nie oznacza, że równie często realizowanych) należą wartości ciała jako nośnika zdrowia, warun-ku wydajności pracy, atrybutu urody, środka rywa-lizacji sportowej i źródła przyjemności” (8).

Znajomość tych podstawowych terminów z za-kresu kultury � zycznej i ich mechanizmów, od-niesienie ich do rzeczywistości przyniesie efekt w postaci zaufania do nauczycieli wychowania � zycznego, instruktorów, trenerów i wsparcia ich działań. Tymczasem ich działania są niejednokrot-nie spłycone lub wręcz wypaczone, źle ocenione. Wpływa to niejednokrotnie na jakość pracy na lek-cjach wychowania � zycznego czy w klubach spor-towych.

Bibliogra� a:Henryk Grabowski „Co koniecznie trzeba wie-

dzieć o wychowaniu � zycznym” (1) i (2) s 17, (3) i (4) s 19, (5) s 30, (6) s 38, (7) i (8) s 40 Kraków 2000 r.


Problem nieśmiałości dotyczy wielu ludzi, a zwłaszcza dzieci i młodzieży. Utrudnia ona wie-lokrotnie życie, gdyż ma znaczący wpływ na kon-takty interpersonalne.

„Być nieśmiałym” to znaczy być nieufnym. Osoba nieśmiała jest ostrożna i niechętna w kon-taktach z innymi. Ostrożna w działaniu, stroniąca od okazywania pewności siebie, przewrażliwiona i bojaźliwa.

H. Hamer uważa, że nieśmiałość przypomina psychiczny paraliż. Jest rodzajem postawy składa-jącej się z zespołu przykrych uczuć, obezwładnia-jących myśli na swój temat i gotowości do wycofy-wania się z trudnych sytuacji.

Według P.G. Zimbardo nieśmiałość jest to lęk przed negatywną samooceną i negatywną oceną innych. Osoba nieśmiała odróżnia się bezczynno-ścią, gdy inni są aktywni, odizolowaniem, gdy inni łączą się ze sobą. Nieśmiałość utrudnia poznawa-nie nowych ludzi, zawieranie przyjaźni i odczuwa-nie radości.

Według różnych badań najtrudniejszym do po-konania problemem w przezwyciężeniu nieśmia-łości jest to, że większość jej objawów (np. kontakt wzrokowy, postawa ciała, zachowania wskazują-ce na pewność siebie lub jej brak, lęk, „motylki” w brzuchu itp.) jest kontrolowana głównie przez układ nerwowy, a tylko w niewielkim stopniu przez świadomość.

Szukając przyczyn nieśmiałości należy wskazać m.in. na:

dziedziczność • (uwarunkowania genetyczne);behawioryści • sadzą, że osoby nieśmiałe po pro-stu nie przyswoiły sobie umiejętności społecz-nych, niezbędnych w kontaktach z innymi;psycholodzy społeczni • sugerują, że dzieci, któ-re nie czują bliskiego związku emocjonalnego z rodzicami oraz dzieci doświadczające niekon-sekwencji w wychowaniu mogą być pełne nie-pokoju oraz skłonne do nieśmiałości. Nadopie-kuńczy rodzice mogą wpływać na zahamowanie

i lęk u dzieci, szczególnie w nowych dla niech sy-tuacjach. Warto w tym miejscu dodać, że w ge-nezie nieśmiałości dominującą rolę odgrywa wy-chowanie w rodzinie. Na ogół wymienia się dwa niekorzystne wpływy środowiska rodzinnego, które sprzyjają temu zjawisku:

rodzina ciepła – ograniczająca, która bezwa- •runkowo aprobuje dziecko, tłumi wszelką jego samodzielność. Tacy rodzice rzadko stosują kary � zyczne, natomiast często pochwałę;rodzina nieprzychylna dziecku – charaktery- •zuje się wrogością, brakiem akceptacji dziecka oraz zbyt wysokimi wymaganiami i surowymi karami.

Nie ulega wątpliwości, że silne oparcie w rodzi-cach chroni dziecko przed wszelkimi negatywny-mi emocjami. Natomiast brak oparcia z ich strony powoduje, że dzieci wzrastają z pewnym defektem polegającym m.in. na niezdolności, także w doro-słym życiu do nawiązywania bliskich kontaktów z innymi ludźmi.

brak relacji, doświadczeń społecznych • – dzie-ci, które były izolowane od innych, szczególnie w pierwszych latach życia mogą nie mieć umie-jętności społecznych, które umożliwiałyby im ła-twe nawiązywanie relacji z nieznanymi osobami. Psycholodzy uważają również, że komponentem nieśmiałości jest także niskie poczucie własnej wartości. Oznacza to, że im mniejsza pewność siebie – tym większe są obawy w nawiązywa-niu społecznych interakcji. Wzmacnianie wiary w siebie i podwyższanie poczucia własnej war-tości przez dziecko odbywać się powinno zarów-no w domu rodzinnym, jak i w szkole w atmosfe-rze pełnej akceptacji i emocjonalnego wsparcia duchowego. Najważniejsze jest też to, aby do-starczać dzieciom nieśmiałym jak najwięcej po-zytywnych doznań i doświadczeń z możliwością zmierzenia tego, co już potra� ą i tego, czego po-winny się nauczyć, aby uwierzyć w siebie.

Anna Śledzik Autorka jest wychowawcą w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym • dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju

Marzena MoczulskaAutorka jest wychowawcą w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym • dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju oraz pedagogiem szkolnym w Szkole Podstawowej w Zbludowicach

NIEŚMIAŁOŚĆ

ostry krytycyzm • – dzieci, które doświadczają znęcania się nad nimi, dręczenia przez znaczą-ce dla nich osoby (rodziców, rodzeństwo) mogą mieć tendencję do nieśmiałości. Ponadto zbyt wysokie lub zbyt niskie wymagania stawiane przez rodziców dziecku mają znaczący wpływ na kształtowania się u dziecka nieśmiałości. Czynnikiem wpływającym na kształtowanie się nieśmiałości dziecka mogą być także ogranicze-nia w postaci licznych nakazów i zakazów, doty-czące wykonywania przez dziecko określonych czynności. Doświadczenia tego typu mogą być źródłem pojawienia się bierności, uległości, po-czucia zależności od innych osób.

Warto zwrócić także uwagę na objawy związa-ne z problematyką nieśmiałości. Można je usyste-matyzować w następujący sposób:

Postawa Stan emocjonalny Zachowanie Objawy � zjologiczne

Negatywne myślenie o sobie lub o sy-tuacji i o innych

Zażenowanie i bolesna samoświadomość Zahamowanie i bierność Znacznie przyspieszone bi-

cie serca

Strach przed negatywną oceną innych Wstydliwość Lęk przed spojrzeniami in-nych Suchość w ustach

Obwinianie samego siebie, szczegól-nie w kontaktach z innymi

Smutek i poczucie od-rzucenia

Niższy niż normalnie tim-bre głosu Pocenie się

Poczucie słabości własnej i potęgi in-nych (często podświadomie) Poczucie samotności

Drobne, niekontrolowane ruchy ciała, nadmierne po-takiwanie lub śmiech

Uczucie bliskiego omdle-nia, ściskanie w żołądku

Negatywne uprzedzenia w ocenie sa-mego siebie, np. „Jestem niedopaso-wany, niekochany, nieatrakcyjny”

Depresja Jąkanie się lub inne kłopo-ty z mową

Mdłości, ścisk żołądka, moż-liwe nerwice narządowe

Nieumiejętność właściwego ocenia-nia sytuacji Odczuwanie przykrości

Nerwowe zachowania, ta-kie jak: dotykanie włosów, twarzy, kręcenie guzików

Pocenie się, drżenie rąk

Zamartwianie się i rozmyślanie nad sytuacjami, perfekcjonizm Niska samoocena Unikanie stresujących sy-

tuacji Drżenie lub trzęsienie się

Biorąc pod uwagę przedstawione aspekty nie-śmiałości wśród dzieci i młodzieży, aby im pomóc należy w pracy edukacyjno-wychowawczej reali-zować tematy wzmacniające pozytywne cechy osobowościowe, gwarantujące siłę i moc charak-teru, umożliwiać uczniom przełamywanie lęków, pokonywanie trudności i umiejętnie wprowadzać młodzież w nowe środowisko. W trosce o dzieci nie-śmiałe należy zwrócić uwagę na realizację nastę-pujących celów wzmacniających: samodzielność w wykonywaniu różnych zadań, poczucie bezpie-czeństwa, eliminowanie reakcji paniki i lęków, po-

czucie zaufania do nauczycieli – wychowawców. Pedagodzy powinni ukierunkowywać uczniów tak aby nie tracili oni wiary w swoje możliwości, by mieli świadomość istnienia słabych i mocnych stron charakteru.

Ponadto do pracy nad przeciwdziałaniem nie-śmiałości potrzebne jest min.:

tworzenie atmosfery poczucia bezpieczeństwa •i akceptacji,nawiązanie z dziećmi nieśmiałymi serdecznych •kontaktów,wspieranie dzieci w samodzielnych działaniach •w każdym obszarze edukacyjnym,stwarzanie sytuacji, w których dziecko nieśmiałe •pokona strach przed wypowiadaniem własnych odczuć,kształcenie umiejętności rozpoznawania stanów •emocjonalnych,

zachęcanie dzieci do uczestnictwa w zabawach •i zajęciach wspierających rozwój procesów po-znawczych, w zabawach dydaktycznych, grach i zajęciach przy stoliku. Ważna jest także pomoc nieśmiałym dzieciom

w przełamywaniu bariery lęku przed czymś, co w ich mniemaniu może być nieudane. Należy przede wszystkim stworzyć dziecku atmosferę całkowitej akceptacji i uodpornić go na reakcje in-nych, jakiekolwiek by one były.

Konsekwencje braku wsparcia edukacyjno-wy-chowawczego dzieci nieśmiałych mogą mieć nie-


Problem nieśmiałości dotyczy wielu ludzi, a zwłaszcza dzieci i młodzieży. Utrudnia ona wie-lokrotnie życie, gdyż ma znaczący wpływ na kon-takty interpersonalne.

„Być nieśmiałym” to znaczy być nieufnym. Osoba nieśmiała jest ostrożna i niechętna w kon-taktach z innymi. Ostrożna w działaniu, stroniąca od okazywania pewności siebie, przewrażliwiona i bojaźliwa.

H. Hamer uważa, że nieśmiałość przypomina psychiczny paraliż. Jest rodzajem postawy składa-jącej się z zespołu przykrych uczuć, obezwładnia-jących myśli na swój temat i gotowości do wycofy-wania się z trudnych sytuacji.

Według P.G. Zimbardo nieśmiałość jest to lęk przed negatywną samooceną i negatywną oceną innych. Osoba nieśmiała odróżnia się bezczynno-ścią, gdy inni są aktywni, odizolowaniem, gdy inni łączą się ze sobą. Nieśmiałość utrudnia poznawa-nie nowych ludzi, zawieranie przyjaźni i odczuwa-nie radości.

Według różnych badań najtrudniejszym do po-konania problemem w przezwyciężeniu nieśmia-łości jest to, że większość jej objawów (np. kontakt wzrokowy, postawa ciała, zachowania wskazują-ce na pewność siebie lub jej brak, lęk, „motylki” w brzuchu itp.) jest kontrolowana głównie przez układ nerwowy, a tylko w niewielkim stopniu przez świadomość.

Szukając przyczyn nieśmiałości należy wskazać m.in. na:

dziedziczność • (uwarunkowania genetyczne);behawioryści • sadzą, że osoby nieśmiałe po pro-stu nie przyswoiły sobie umiejętności społecz-nych, niezbędnych w kontaktach z innymi;psycholodzy społeczni • sugerują, że dzieci, któ-re nie czują bliskiego związku emocjonalnego z rodzicami oraz dzieci doświadczające niekon-sekwencji w wychowaniu mogą być pełne nie-pokoju oraz skłonne do nieśmiałości. Nadopie-kuńczy rodzice mogą wpływać na zahamowanie

i lęk u dzieci, szczególnie w nowych dla niech sy-tuacjach. Warto w tym miejscu dodać, że w ge-nezie nieśmiałości dominującą rolę odgrywa wy-chowanie w rodzinie. Na ogół wymienia się dwa niekorzystne wpływy środowiska rodzinnego, które sprzyjają temu zjawisku:

rodzina ciepła – ograniczająca, która bezwa- •runkowo aprobuje dziecko, tłumi wszelką jego samodzielność. Tacy rodzice rzadko stosują kary � zyczne, natomiast często pochwałę;rodzina nieprzychylna dziecku – charaktery- •zuje się wrogością, brakiem akceptacji dziecka oraz zbyt wysokimi wymaganiami i surowymi karami.

Nie ulega wątpliwości, że silne oparcie w rodzi-cach chroni dziecko przed wszelkimi negatywny-mi emocjami. Natomiast brak oparcia z ich strony powoduje, że dzieci wzrastają z pewnym defektem polegającym m.in. na niezdolności, także w doro-słym życiu do nawiązywania bliskich kontaktów z innymi ludźmi.

brak relacji, doświadczeń społecznych • – dzie-ci, które były izolowane od innych, szczególnie w pierwszych latach życia mogą nie mieć umie-jętności społecznych, które umożliwiałyby im ła-twe nawiązywanie relacji z nieznanymi osobami. Psycholodzy uważają również, że komponentem nieśmiałości jest także niskie poczucie własnej wartości. Oznacza to, że im mniejsza pewność siebie – tym większe są obawy w nawiązywa-niu społecznych interakcji. Wzmacnianie wiary w siebie i podwyższanie poczucia własnej war-tości przez dziecko odbywać się powinno zarów-no w domu rodzinnym, jak i w szkole w atmosfe-rze pełnej akceptacji i emocjonalnego wsparcia duchowego. Najważniejsze jest też to, aby do-starczać dzieciom nieśmiałym jak najwięcej po-zytywnych doznań i doświadczeń z możliwością zmierzenia tego, co już potra� ą i tego, czego po-winny się nauczyć, aby uwierzyć w siebie.

Anna Śledzik Autorka jest wychowawcą w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym • dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju

Marzena MoczulskaAutorka jest wychowawcą w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym • dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju oraz pedagogiem szkolnym w Szkole Podstawowej w Zbludowicach

NIEŚMIAŁOŚĆ

ostry krytycyzm • – dzieci, które doświadczają znęcania się nad nimi, dręczenia przez znaczą-ce dla nich osoby (rodziców, rodzeństwo) mogą mieć tendencję do nieśmiałości. Ponadto zbyt wysokie lub zbyt niskie wymagania stawiane przez rodziców dziecku mają znaczący wpływ na kształtowania się u dziecka nieśmiałości. Czynnikiem wpływającym na kształtowanie się nieśmiałości dziecka mogą być także ogranicze-nia w postaci licznych nakazów i zakazów, doty-czące wykonywania przez dziecko określonych czynności. Doświadczenia tego typu mogą być źródłem pojawienia się bierności, uległości, po-czucia zależności od innych osób.

Warto zwrócić także uwagę na objawy związa-ne z problematyką nieśmiałości. Można je usyste-matyzować w następujący sposób:

Postawa Stan emocjonalny Zachowanie Objawy � zjologiczne

Negatywne myślenie o sobie lub o sy-tuacji i o innych

Zażenowanie i bolesna samoświadomość Zahamowanie i bierność Znacznie przyspieszone bi-

cie serca

Strach przed negatywną oceną innych Wstydliwość Lęk przed spojrzeniami in-nych Suchość w ustach

Obwinianie samego siebie, szczegól-nie w kontaktach z innymi

Smutek i poczucie od-rzucenia

Niższy niż normalnie tim-bre głosu Pocenie się

Poczucie słabości własnej i potęgi in-nych (często podświadomie) Poczucie samotności

Drobne, niekontrolowane ruchy ciała, nadmierne po-takiwanie lub śmiech

Uczucie bliskiego omdle-nia, ściskanie w żołądku

Negatywne uprzedzenia w ocenie sa-mego siebie, np. „Jestem niedopaso-wany, niekochany, nieatrakcyjny”

Depresja Jąkanie się lub inne kłopo-ty z mową

Mdłości, ścisk żołądka, moż-liwe nerwice narządowe

Nieumiejętność właściwego ocenia-nia sytuacji Odczuwanie przykrości

Nerwowe zachowania, ta-kie jak: dotykanie włosów, twarzy, kręcenie guzików

Pocenie się, drżenie rąk

Zamartwianie się i rozmyślanie nad sytuacjami, perfekcjonizm Niska samoocena Unikanie stresujących sy-

tuacji Drżenie lub trzęsienie się

Biorąc pod uwagę przedstawione aspekty nie-śmiałości wśród dzieci i młodzieży, aby im pomóc należy w pracy edukacyjno-wychowawczej reali-zować tematy wzmacniające pozytywne cechy osobowościowe, gwarantujące siłę i moc charak-teru, umożliwiać uczniom przełamywanie lęków, pokonywanie trudności i umiejętnie wprowadzać młodzież w nowe środowisko. W trosce o dzieci nie-śmiałe należy zwrócić uwagę na realizację nastę-pujących celów wzmacniających: samodzielność w wykonywaniu różnych zadań, poczucie bezpie-czeństwa, eliminowanie reakcji paniki i lęków, po-

czucie zaufania do nauczycieli – wychowawców. Pedagodzy powinni ukierunkowywać uczniów tak aby nie tracili oni wiary w swoje możliwości, by mieli świadomość istnienia słabych i mocnych stron charakteru.

Ponadto do pracy nad przeciwdziałaniem nie-śmiałości potrzebne jest min.:

tworzenie atmosfery poczucia bezpieczeństwa •i akceptacji,nawiązanie z dziećmi nieśmiałymi serdecznych •kontaktów,wspieranie dzieci w samodzielnych działaniach •w każdym obszarze edukacyjnym,stwarzanie sytuacji, w których dziecko nieśmiałe •pokona strach przed wypowiadaniem własnych odczuć,kształcenie umiejętności rozpoznawania stanów •emocjonalnych,

zachęcanie dzieci do uczestnictwa w zabawach •i zajęciach wspierających rozwój procesów po-znawczych, w zabawach dydaktycznych, grach i zajęciach przy stoliku. Ważna jest także pomoc nieśmiałym dzieciom

w przełamywaniu bariery lęku przed czymś, co w ich mniemaniu może być nieudane. Należy przede wszystkim stworzyć dziecku atmosferę całkowitej akceptacji i uodpornić go na reakcje in-nych, jakiekolwiek by one były.

Konsekwencje braku wsparcia edukacyjno-wy-chowawczego dzieci nieśmiałych mogą mieć nie-


odwracalne skutki w postaci zamknięcia się ich w stre� e bezpieczeństwa i nie wychodzenia poza nią. Grozi to niemocą zaistnienia w różnych sfe-rach życia społecznego. Krytykowane, nieakcepto-wane dzieci nieśmiałe mogą wyrastać w poczuciu nieudaczników i samotników. Taki stan rzeczy po jakimś czasie może przeistoczyć się również w za-chowanie skrajnej niemocy do agresywności. Z li-teratury wiadomo, że poczucie własnej wartości i pewności siebie nie są darami natury. Rozwijają

się one stopniowo od dzieciństwa. Kto od dziecka doświadczył własnej wartości, był bezwarunkowo kochany, cieszył się zaufaniem, kto jest uznawany i akceptowany, ten staje się silny i pewny siebie.

Literatura: Łamek A: Nieśmiałość – jak się jej pozbyć? Zimbardo P.G.: Nieśmiałość co to jest? Jak sobie z nią radzić? Hamer H.: Oswoić nieśmiałość – lekcje wychowawcze.

Nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Chmielniku posiadają kilkuletnie doświadczenie w pozyskiwaniu środków unijnych na rzecz swojej placówki. Łączna wartość zdoby-tych funduszy w ciągu ostatnich czterech lat wy-nosi około 700 tys. zł. W dniu 25 sierpnia 2010 r. podpisaliśmy umowę ze Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach o do� nansowa-nie projektu „To nie takie trudne – kształcenie umiejętności matematyczno-przyrodniczych uczniów” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Poddziałanie 9.1.2. Wy-równywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do eduka-cji oraz zmniejszanie różnic w jako-ści usług edukacyjnych. Projekt jest współ� nansowany przez Unię Euro-pejską w ramach Europejskiego Fun-duszu Społecznego. Jego autorkami są nauczycielki Jadwiga Kwiatkow-ska i Ewa Ćwiek, które obecnie sta-nowią zespół projektowy.

Na realizację tego przedsięwzięcia otrzymaliśmy 412 087,00 zł.

Celem ogólnym jest rozwój edu-kacyjny uczniów klas IV–VI w zakre-sie nauk matematyczno-przyrodni-czych oraz wsparcie psychologiczne uczniów klas szóstych przystępują-cych do sprawdzianu końcowego.

W ciągu dwóch lat zaplanowaliśmy działania dla minimum 160 uczniów, którzy będą brali udział w za-jęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych. 5 paździer-nika 2010 r. odbyło się uroczyste otwarcie projektu. W uroczystości uczestniczyli ówczesny wicemar-szałek województwa Zdzisław Wrzałka, burmistrz Chmielnika Jarosław Zatorski, przedstawiciele urzę-du gminy, dyrekcja szkoły, uczniowie i uczennice oraz nauczycielki i nauczyciele realizujący projekt. Wszyscy uczniowie otrzymali listy gratulacyjne dla rodziców oraz bezpłatne materiały dydaktyczne i piśmiennicze (książki, testy, ćwiczeniówki, zeszyty itp.). Każdorazowo w dniu zajęć dzieci dostają posił-ki – obiady w stołówce szkolnej.

Jadwiga KwiatkowskaAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej w Chmielniku•

„TO NIE TAKIE TRUDNE…” – REALIZACJA PROJEKTU EDUKACYJNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W CHMIELNIKU W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI

Realizujemy następujące zadania:ZARZĄDZANIE PROJEKTEMI. – projekt reali-zowany jest według zasad określonych w do-kumentach programowych, wytycznych dla PO KL, wniosku aplikacyjnego. To rekrutacja bene� cjentów, działania promocyjno-infor-macyjne skierowane do środowiska, etapowe rozliczanie wykonanych prac, pozyskiwanie kolejnych transz do� nansowania, współpraca ze Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regional-nego. Ważnym elementem są wszelkie inicja-tywy równościowe; priorytetem projektu jest zwiększenie szans dzieci mieszkających na wsi, a także dziewczynek w dalszej Edukacji. Na bu-dynku szkoły umieściliśmy tablicę informacyj-ną, oznaczone zostały sale lekcyjne, zakupiony sprzęt. Rodzice uczniów są na bieżąco informo-wani o działaniach.WARSZTATY PRZYGOTOWUJĄCE UCZNIÓW II. DO SPRAWDZIANU ZEWNĘTRZNEGO Z MA-TEMATYKI I PRZYRODY – do tej pory zreali-zowaliśmy 256 godzin takich zajęć. Uczniowie rozwijali umiejętności określone w standardach egzaminacyjnych. Z dużym zaangażowaniem rozwiązywali matematyczne zadania z „Kalen-darza szóstoklasisty”, arkusze egzaminacyjne z poprzednich lat, testy z Internetu. Rozwija-li możliwości poznawcze zgodnie ze swoimi indywidualnymi predyspozycjami, budowa-li wiarę we własne siły, motywację do nauki, ćwiczyli umiejętność pracy w zespole, kształ-towali poczucie odpowiedzialności za wyniki w nauce, radzili sobie z trudnościami. Program warsztatów przyrodniczych integrował wiedzę ze wszystkich nauk przyrodniczych (biologii, geogra� i, � zyki, chemii) tak, aby każdy uczeń znalazł coś ciekawego dla siebie.

WARSZTATY WYRÓWNAWCZE Z MATEMATY-III. KI I PRZYRODY DLA UCZNIÓW KLAS CZWAR-TYCH I PIĄTYCH – 448 godzin w bieżącym roku szkolnym. Po przeprowadzonej diagnozie opracowano programy nauczania tak, aby każ-dy z uczniów miał szansę na wyrównanie i udo-skonalenie treści, które sprawiają im najwięcej trudności. Zajęcia mają na celu pobudzenie uczniów do twórczego myślenia. Na warszta-tach wykorzystywane są metody aktywizujące: ćwiczenia, pokazy, praca z tekstem, pomoce wizualne, gry dydaktyczne podsumowujące zdobytą wiedzę.WARSZTATY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGO-IV. GICZNE – na zajęciach z psychologiem i peda-gogiem uczniowie zostali zapoznani z pojęciem motywacji oraz sposobami jej zwiększania. Rozwijali umiejętności uczenia się, poznawali sposoby optymalizacji inteligencji. Przepro-wadzone zostały ćwiczenia służące lepszemu poznaniu siebie, zwłaszcza mocnych i słabych stron oraz ćwiczenia służące podniesieniu wia-ry we własne siły. Przeprowadzona została krót-ka relaksacja oraz eksperyment imaginacyjny.

WYJAZDY EDUKACYJNE –V. bardzo oczekiwa-na przez dzieci forma realizacji zajęć. W bie-żącym roku 45 bene� cjentów wyjechało do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podziwiali tam górskie krajobrazy, wjechali kolejką linową na Gubałówkę, zjechali wyciągiem krzesełko-wym z Butorowego Wierchu. Przemierzyli Do-linę Kościeliską, przeszli przez Wąwóz Kraków, „podeptali” troszkę po Krupówkach, dotarli do najpiękniejszego jeziora w Tatrach – Morskie-go Oka. Nie obyło się też i bez przekroczenia granicy polsko-słowackiej i podziwiania krajo-


odwracalne skutki w postaci zamknięcia się ich w stre� e bezpieczeństwa i nie wychodzenia poza nią. Grozi to niemocą zaistnienia w różnych sfe-rach życia społecznego. Krytykowane, nieakcepto-wane dzieci nieśmiałe mogą wyrastać w poczuciu nieudaczników i samotników. Taki stan rzeczy po jakimś czasie może przeistoczyć się również w za-chowanie skrajnej niemocy do agresywności. Z li-teratury wiadomo, że poczucie własnej wartości i pewności siebie nie są darami natury. Rozwijają

się one stopniowo od dzieciństwa. Kto od dziecka doświadczył własnej wartości, był bezwarunkowo kochany, cieszył się zaufaniem, kto jest uznawany i akceptowany, ten staje się silny i pewny siebie.

Literatura: Łamek A: Nieśmiałość – jak się jej pozbyć? Zimbardo P.G.: Nieśmiałość co to jest? Jak sobie z nią radzić? Hamer H.: Oswoić nieśmiałość – lekcje wychowawcze.

Nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Chmielniku posiadają kilkuletnie doświadczenie w pozyskiwaniu środków unijnych na rzecz swojej placówki. Łączna wartość zdoby-tych funduszy w ciągu ostatnich czterech lat wy-nosi około 700 tys. zł. W dniu 25 sierpnia 2010 r. podpisaliśmy umowę ze Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach o do� nansowa-nie projektu „To nie takie trudne – kształcenie umiejętności matematyczno-przyrodniczych uczniów” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Poddziałanie 9.1.2. Wy-równywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do eduka-cji oraz zmniejszanie różnic w jako-ści usług edukacyjnych. Projekt jest współ� nansowany przez Unię Euro-pejską w ramach Europejskiego Fun-duszu Społecznego. Jego autorkami są nauczycielki Jadwiga Kwiatkow-ska i Ewa Ćwiek, które obecnie sta-nowią zespół projektowy.

Na realizację tego przedsięwzięcia otrzymaliśmy 412 087,00 zł.

Celem ogólnym jest rozwój edu-kacyjny uczniów klas IV–VI w zakre-sie nauk matematyczno-przyrodni-czych oraz wsparcie psychologiczne uczniów klas szóstych przystępują-cych do sprawdzianu końcowego.

W ciągu dwóch lat zaplanowaliśmy działania dla minimum 160 uczniów, którzy będą brali udział w za-jęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych. 5 paździer-nika 2010 r. odbyło się uroczyste otwarcie projektu. W uroczystości uczestniczyli ówczesny wicemar-szałek województwa Zdzisław Wrzałka, burmistrz Chmielnika Jarosław Zatorski, przedstawiciele urzę-du gminy, dyrekcja szkoły, uczniowie i uczennice oraz nauczycielki i nauczyciele realizujący projekt. Wszyscy uczniowie otrzymali listy gratulacyjne dla rodziców oraz bezpłatne materiały dydaktyczne i piśmiennicze (książki, testy, ćwiczeniówki, zeszyty itp.). Każdorazowo w dniu zajęć dzieci dostają posił-ki – obiady w stołówce szkolnej.

Jadwiga KwiatkowskaAutorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej w Chmielniku•

„TO NIE TAKIE TRUDNE…” – REALIZACJA PROJEKTU EDUKACYJNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W CHMIELNIKU W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI

Realizujemy następujące zadania:ZARZĄDZANIE PROJEKTEMI. – projekt reali-zowany jest według zasad określonych w do-kumentach programowych, wytycznych dla PO KL, wniosku aplikacyjnego. To rekrutacja bene� cjentów, działania promocyjno-infor-macyjne skierowane do środowiska, etapowe rozliczanie wykonanych prac, pozyskiwanie kolejnych transz do� nansowania, współpraca ze Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regional-nego. Ważnym elementem są wszelkie inicja-tywy równościowe; priorytetem projektu jest zwiększenie szans dzieci mieszkających na wsi, a także dziewczynek w dalszej Edukacji. Na bu-dynku szkoły umieściliśmy tablicę informacyj-ną, oznaczone zostały sale lekcyjne, zakupiony sprzęt. Rodzice uczniów są na bieżąco informo-wani o działaniach.WARSZTATY PRZYGOTOWUJĄCE UCZNIÓW II. DO SPRAWDZIANU ZEWNĘTRZNEGO Z MA-TEMATYKI I PRZYRODY – do tej pory zreali-zowaliśmy 256 godzin takich zajęć. Uczniowie rozwijali umiejętności określone w standardach egzaminacyjnych. Z dużym zaangażowaniem rozwiązywali matematyczne zadania z „Kalen-darza szóstoklasisty”, arkusze egzaminacyjne z poprzednich lat, testy z Internetu. Rozwija-li możliwości poznawcze zgodnie ze swoimi indywidualnymi predyspozycjami, budowa-li wiarę we własne siły, motywację do nauki, ćwiczyli umiejętność pracy w zespole, kształ-towali poczucie odpowiedzialności za wyniki w nauce, radzili sobie z trudnościami. Program warsztatów przyrodniczych integrował wiedzę ze wszystkich nauk przyrodniczych (biologii, geogra� i, � zyki, chemii) tak, aby każdy uczeń znalazł coś ciekawego dla siebie.

WARSZTATY WYRÓWNAWCZE Z MATEMATY-III. KI I PRZYRODY DLA UCZNIÓW KLAS CZWAR-TYCH I PIĄTYCH – 448 godzin w bieżącym roku szkolnym. Po przeprowadzonej diagnozie opracowano programy nauczania tak, aby każ-dy z uczniów miał szansę na wyrównanie i udo-skonalenie treści, które sprawiają im najwięcej trudności. Zajęcia mają na celu pobudzenie uczniów do twórczego myślenia. Na warszta-tach wykorzystywane są metody aktywizujące: ćwiczenia, pokazy, praca z tekstem, pomoce wizualne, gry dydaktyczne podsumowujące zdobytą wiedzę.WARSZTATY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGO-IV. GICZNE – na zajęciach z psychologiem i peda-gogiem uczniowie zostali zapoznani z pojęciem motywacji oraz sposobami jej zwiększania. Rozwijali umiejętności uczenia się, poznawali sposoby optymalizacji inteligencji. Przepro-wadzone zostały ćwiczenia służące lepszemu poznaniu siebie, zwłaszcza mocnych i słabych stron oraz ćwiczenia służące podniesieniu wia-ry we własne siły. Przeprowadzona została krót-ka relaksacja oraz eksperyment imaginacyjny.

WYJAZDY EDUKACYJNE –V. bardzo oczekiwa-na przez dzieci forma realizacji zajęć. W bie-żącym roku 45 bene� cjentów wyjechało do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podziwiali tam górskie krajobrazy, wjechali kolejką linową na Gubałówkę, zjechali wyciągiem krzesełko-wym z Butorowego Wierchu. Przemierzyli Do-linę Kościeliską, przeszli przez Wąwóz Kraków, „podeptali” troszkę po Krupówkach, dotarli do najpiękniejszego jeziora w Tatrach – Morskie-go Oka. Nie obyło się też i bez przekroczenia granicy polsko-słowackiej i podziwiania krajo-


brazu Tatr Wysokich, Szczyrbskiego Jeziora, Ja-skini Bielańskiej oraz wjazdu kolejką linową na Hrabienok. Nauczyciele przeprowadzili w TPN 64 godzin zajęć terenowych, które pozwoliły uczniom pogłębić wiedzę na temat środowi-ska przyrodniczego, rozwijać własne pomysły, podejmować ważne decyzje oraz dyskutować. W procesie tym nauczyciele byli doradcami, ob-serwatorami, słuchaczami i partnerami ucznia. Obserwacja, działanie, aktywizacja i słowo – to metody i formy pracy zajęć terenowych. W bie-żącym roku szkolnym byłam jednym z opieku-nów dzieci i mogłam się osobiście przekonać, ile radości sprawiło dzieciom wspólne, kilku-dniowe przebywanie z koleżankami i kolega-

mi z klasy w pięknym ośrodku w Zakopanem. Wspomnienia wspólnie przeżytych przygód na długo pozostaną w pamięci piąto, szóstoklasi-stów i ich opiekunów! W przyszłym roku zapla-nowaliśmy następny taki wyjazd.

Olbrzymią korzyścią dla szkoły wynikającą z re-alizowania projektu jest możliwość zakupu pomo-cy dydaktycznych oraz środków trwałych wzboga-cających placówkę w ramach tzw. cross � nancingu. Dziś nasza szkoła może się pochwalić nowoczesną pracownią matematyczną urządzoną w 100% ze środków unijnych. Pracownia wyposażona jest w tablicę interaktywną współpracującą z projekto-rem, laptopy, specjalistyczne oprogramowanie do pracy z uczniami, drukarkę, kserokopiarkę, nowe meble, pojedyncze stoliki i krzesełka uczniowskie, rolety zaciemniające. Kupiliśmy mnóstwo pomocy dydaktycznych, które uatrakcyjniły proces naucza-nia: bryły geometryczne, plansze, gry dydaktyczne, mapy, zestawy do mikroskopowania, kompasy, ba-rometr, higrometr itp.

Dzięki temu dziś nasze dzieci mają możliwość uczenia się w sposób nowoczesny, odpowiadający wysokim standardom nauczania współczesnego świata.

Podczas lekcji z tablicą nauczyciele wykorzy-stują specjalistyczne oprogramowanie, a także ćwiczenia interaktywne i prezentacje opracowane samodzielnie.

Zajęcia z wykorzystaniem tablicy interaktywnej cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Reakcje naszych uczniów potwierdzają trafność spostrze-żeń prof. Hanny Gulińskiej dokonanych wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjal-nych, gdzie wykorzystywana była tablica na lekcji, „…które pozwalają twierdzić, że jej użycie uak-tywnia uczenie się przez obserwacje, działanie, odczuwanie i myślenie. Badani uczniowie wyka-zują duże zaangażowanie we wszystkie działa-nia proponowane na lekcji, a po jej zakończeniu wysoki stopień zapamiętania poznanych wiado-mości uczniów umiejętności”.

Wypowiedź uczennicy: „…Dzięki tablicy inte-raktywnej nauka to zabawa. Na początku trochę się bałam, ale okazało się, że jest łatwa w obsłudze. Wolę nowoczesne lekcje niż te tradycyjne”.

Nasze działania, których nie byłoby bez wspar-cia unijnego, doskonale tra� ły w zapotrzebowanie środowiska. Dzieci bardzo chętnie uczestniczyły w zajęciach (frekwencja w b.r. szkolnym była bar-dzo wysoka); rodzice byli zadowoleni, że ich po-ciechy zdobywały nową wiedzę i umiejętności, że miały zapewnioną fachową opiekę po zajęciach szkolnych.

Jan Paweł II, pierwszy papież – Słowianin, nie-zmordowany pielgrzym. Odbył 247 podróży, od-wiedził 135 krajów. Wydał 14 encyklik, 15 adhor-tacji apostolskich, 13 konstytucji apostolskich i 45 listów apostolskich. Podczas swojego długiego, 27-letniego ponty� katu wyniósł na ołtarze 1345 błogosławionych, a 482 osoby ogłosił świętymi. W powszechnej opinii przyczynił się do obalenia systemu komunistycznego. Wprowadził Kościół katolicki w trzecie tysiąclecie, przewodnicząc uro-czystościom jubileuszowym. Zmarł po heroicznym zmaganiu się z chorobą, a jego ostatnie dni i śmierć stały się wielką katechezą dla całego świata. 28 czerwca rozpoczął się jego proces beaty� kacyjny, który zakończy się w dniu 1 maja 2011 roku ogło-szeniem go błogosławionym.

(Tekst w oparciu o wydawnictwo: Poczet papieży: od św. Pio-

tra do Benedykta XVI, Warszawa: Edipresse Polska, 2006).

Poniższe zestawienie bibliogra� czne powsta-ło w oparciu o zbiory Biblioteki Pedagogicznej w Busku-Zdroju. Zawiera opisy wydawnictw zwar-tych i publikacji prasowych. Adresowane jest do uczniów, studentów oraz nauczycieli-katechetów.

TWÓRCZOŚĆ:Jan, Paweł II: 1. Cały Twój: modlitwy i rozważania Maryjne Jana Pawła II / wybór i opracowanie Andrzej Polkowski. – Warszawa: Instytut Wy-dawniczy „Pax”, 1983; nr inw. 38595 wyp.Jan, Paweł Il: 2. Encyklika Ojca Świętego Jana Paw-ła II o pracy ludzkiej Laborem exercens, w której zwraca się do czcigodnych braci w biskupstwie, do kapłanów, do rodzin zakonnych, do drogich synów i córek Kościoła oraz do wszystkich ludzi dobrej woli / Jan Paweł II. – [Watykan]: Drukar-nia Watykańska, [b.r.w.]; nr inw. 36870 wyp.

Agnieszka JasińskaAutorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Kielcach, • Filia w Busku-Zdroju

JAN PAWEŁ II (1920–2005) – ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE


brazu Tatr Wysokich, Szczyrbskiego Jeziora, Ja-skini Bielańskiej oraz wjazdu kolejką linową na Hrabienok. Nauczyciele przeprowadzili w TPN 64 godzin zajęć terenowych, które pozwoliły uczniom pogłębić wiedzę na temat środowi-ska przyrodniczego, rozwijać własne pomysły, podejmować ważne decyzje oraz dyskutować. W procesie tym nauczyciele byli doradcami, ob-serwatorami, słuchaczami i partnerami ucznia. Obserwacja, działanie, aktywizacja i słowo – to metody i formy pracy zajęć terenowych. W bie-żącym roku szkolnym byłam jednym z opieku-nów dzieci i mogłam się osobiście przekonać, ile radości sprawiło dzieciom wspólne, kilku-dniowe przebywanie z koleżankami i kolega-

mi z klasy w pięknym ośrodku w Zakopanem. Wspomnienia wspólnie przeżytych przygód na długo pozostaną w pamięci piąto, szóstoklasi-stów i ich opiekunów! W przyszłym roku zapla-nowaliśmy następny taki wyjazd.

Olbrzymią korzyścią dla szkoły wynikającą z re-alizowania projektu jest możliwość zakupu pomo-cy dydaktycznych oraz środków trwałych wzboga-cających placówkę w ramach tzw. cross � nancingu. Dziś nasza szkoła może się pochwalić nowoczesną pracownią matematyczną urządzoną w 100% ze środków unijnych. Pracownia wyposażona jest w tablicę interaktywną współpracującą z projekto-rem, laptopy, specjalistyczne oprogramowanie do pracy z uczniami, drukarkę, kserokopiarkę, nowe meble, pojedyncze stoliki i krzesełka uczniowskie, rolety zaciemniające. Kupiliśmy mnóstwo pomocy dydaktycznych, które uatrakcyjniły proces naucza-nia: bryły geometryczne, plansze, gry dydaktyczne, mapy, zestawy do mikroskopowania, kompasy, ba-rometr, higrometr itp.

Dzięki temu dziś nasze dzieci mają możliwość uczenia się w sposób nowoczesny, odpowiadający wysokim standardom nauczania współczesnego świata.

Podczas lekcji z tablicą nauczyciele wykorzy-stują specjalistyczne oprogramowanie, a także ćwiczenia interaktywne i prezentacje opracowane samodzielnie.

Zajęcia z wykorzystaniem tablicy interaktywnej cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Reakcje naszych uczniów potwierdzają trafność spostrze-żeń prof. Hanny Gulińskiej dokonanych wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjal-nych, gdzie wykorzystywana była tablica na lekcji, „…które pozwalają twierdzić, że jej użycie uak-tywnia uczenie się przez obserwacje, działanie, odczuwanie i myślenie. Badani uczniowie wyka-zują duże zaangażowanie we wszystkie działa-nia proponowane na lekcji, a po jej zakończeniu wysoki stopień zapamiętania poznanych wiado-mości uczniów umiejętności”.

Wypowiedź uczennicy: „…Dzięki tablicy inte-raktywnej nauka to zabawa. Na początku trochę się bałam, ale okazało się, że jest łatwa w obsłudze. Wolę nowoczesne lekcje niż te tradycyjne”.

Nasze działania, których nie byłoby bez wspar-cia unijnego, doskonale tra� ły w zapotrzebowanie środowiska. Dzieci bardzo chętnie uczestniczyły w zajęciach (frekwencja w b.r. szkolnym była bar-dzo wysoka); rodzice byli zadowoleni, że ich po-ciechy zdobywały nową wiedzę i umiejętności, że miały zapewnioną fachową opiekę po zajęciach szkolnych.

Jan Paweł II, pierwszy papież – Słowianin, nie-zmordowany pielgrzym. Odbył 247 podróży, od-wiedził 135 krajów. Wydał 14 encyklik, 15 adhor-tacji apostolskich, 13 konstytucji apostolskich i 45 listów apostolskich. Podczas swojego długiego, 27-letniego ponty� katu wyniósł na ołtarze 1345 błogosławionych, a 482 osoby ogłosił świętymi. W powszechnej opinii przyczynił się do obalenia systemu komunistycznego. Wprowadził Kościół katolicki w trzecie tysiąclecie, przewodnicząc uro-czystościom jubileuszowym. Zmarł po heroicznym zmaganiu się z chorobą, a jego ostatnie dni i śmierć stały się wielką katechezą dla całego świata. 28 czerwca rozpoczął się jego proces beaty� kacyjny, który zakończy się w dniu 1 maja 2011 roku ogło-szeniem go błogosławionym.

(Tekst w oparciu o wydawnictwo: Poczet papieży: od św. Pio-

tra do Benedykta XVI, Warszawa: Edipresse Polska, 2006).

Poniższe zestawienie bibliogra� czne powsta-ło w oparciu o zbiory Biblioteki Pedagogicznej w Busku-Zdroju. Zawiera opisy wydawnictw zwar-tych i publikacji prasowych. Adresowane jest do uczniów, studentów oraz nauczycieli-katechetów.

TWÓRCZOŚĆ:Jan, Paweł II: 1. Cały Twój: modlitwy i rozważania Maryjne Jana Pawła II / wybór i opracowanie Andrzej Polkowski. – Warszawa: Instytut Wy-dawniczy „Pax”, 1983; nr inw. 38595 wyp.Jan, Paweł Il: 2. Encyklika Ojca Świętego Jana Paw-ła II o pracy ludzkiej Laborem exercens, w której zwraca się do czcigodnych braci w biskupstwie, do kapłanów, do rodzin zakonnych, do drogich synów i córek Kościoła oraz do wszystkich ludzi dobrej woli / Jan Paweł II. – [Watykan]: Drukar-nia Watykańska, [b.r.w.]; nr inw. 36870 wyp.

Agnieszka JasińskaAutorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Kielcach, • Filia w Busku-Zdroju

JAN PAWEŁ II (1920–2005) – ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE


Jan, Paweł Il: 3. Encykliki i adhortacje 1979–1981 / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1983; nr inw. 27166 wyp.Jan, Paweł II: 4. Jan Paweł Il na Dalekim Wschodzie: 2 V 1984: homilie i przemówienia: rys historycz-ny Kościoła w krajach Dalekiego Wschodu / wy-bór Adam Wieczorek. – Warszawa: „Pax”, 1988; nr inw. 32956 wyp.Jan, Paweł II: 5. Jan Paweł Il o małżeństwie i rodzi-nie: 1978–1982 / wybór Adam Wieczorek. – War-szawa: „Pax”, 1983; nr inw. 27168 wyp.Jan, Paweł II: 6. Jan Paweł Il w Ameryce Środkowej: przemówienia i homilie / oprac. Jarmila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1987; nr inw. 31243 wyp.Jan, Paweł II: 7. Jan Paweł II w Austrii 10.IX.1983 – 13.IX.1983 i Szwajcarii 12.VI.1984 – 17.VI.1984, 15.VI.1982: przemówienia i homilie / oprac. Jar-mila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1988; nr inw. 32955 wyp.Jan, Paweł II: 8. Jan Paweł II w krajach Beneluksu 11.V.1985 – 21.V.1985 i w Lichtensteinie 8.IX.1985: przemówienia i homilie / oprac. Jarmila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1987; nr inw. 31931 wyp.Jan, Paweł II: 9. Jan Paweł II w Polsce 1979–1983: homilie i przemówienia / Jan Paweł II. – Warsza-wa: „Pax”, 1986; nr inw. 30123 wyp.Jan, Paweł II: 10. Jan Paweł II w Portugalii, Hiszpanii i Lourdes: przemówienia i homilie / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1986; nr inw. 31046 wyp.Jan, Paweł II: 11. Nauczanie społeczne. T.3 / Jan Pa-weł II. – Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Stu-diów Społecznych, 1982; nr inw. 29035 wyp.Jan, Paweł II: 12. Nauczanie społeczne. T.4 / Jan Pa-weł II. – Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Stu-diów Społecznych, 1982; nr inw. 29036 wyp.Jan, Paweł II: 13. Odwagi! Ja jestem, nie bójcie się: III podróż apostolska do Polski (8–14.VI.1987) / Jan Paweł II. – Poznań: „W Drodze”, 1987; nr inw. 35053 wyp.Jan, Paweł II: 14. Pokój Tobie, Polsko: druga piel-grzymka Jana Pawła II do Ojczyzny: homilie i przemówienia / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1984; nr inw. 28722 wyp.Jan, Paweł II: 15. Testament / Jan Paweł II. – Kraków: FOGRA O� cyna Wydawnicza, 2005; nr inw. 38767 wyp.Jan, Paweł II: 16. Tryptyk Rzymski: medytacje / Jan Paweł II. – Kraków: Wydawnictwo św. Stanisła-wa BM; nr inw. S/662 wyp.Wojtyła, Karol: 17. Elementarz etyczny / Karol Woj-tyła. – Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolic-

kiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999; nr inw. 37698 czyt.Wojtyła, Karol: 18. Poezje wybrane / Karol Wojtyła. – Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984; nr inw. 28440; 28645 wyp.

WOKÓŁ TWÓRCZOŚCI I DZIAŁALNOŚCI:Bartnikowski, Maciej: 1. Jan Paweł II – Papież dzie-ci / Maciej Bartnikowski // Wychowanie na co Dzień. – 2005, nr 4/5, s. 32–34Bilicki, Tomasz: 2. Dziecko i wychowanie w pedago-gii Jana Pawła II na podstawie encyklik, adhorta-cji, wybranych listów i przemówień / Tomasz Bi-licki. – Kraków: O� cyna Wydawnicza „Impuls”, 2000; nr inw. S/335 czyt.Boniecki, Adam: 3. Kalendarium życia Karola Woj-tyły / Adam Boniecki. – Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2000; nr inw. 38072 wyp.Borczak, Małgorzata: 4. Dar Brata, świadomość siostry / Małgorzata Borczak // „Nowe Książki”. – 2009, nr 6, s. 21–22Zawiera rec. książki: Beskidzkie rekolekcje: 5. dzieje przyjaźni księdza Karola Wojtyły z rodzi-ną Półtawskich / Wanda Półtawska. – Często-chowa, 2009.Borgosz, Józef: 6. Drogi i bezdroża � lozo� i pokoju (od Homera do Jana Pawła II) / Józef Borgosz. – Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989; nr inw. 32973 wyp.Chrząstowska, Bożena: 7. „Pieśni przeczucia” – mło-dzieńcze poezje Karola Wojtyły / Bożena Chrzą-stowska // „Polonistyka”. – 2009, nr 9, s. 30–35Ćwiek, Przemysław Jan: 8. Dzielić się tym co dobre / Przemysław J. Ćwiek // „Nowe Książki”. – 2004, nr 10, s. 26–27Zawiera rec. książki: Wstańcie, chodźmy! / Jan 9. Paweł II (papież). – Kraków, 2004.Dybciak, Krzysztof: 10. Droga do jasności: rozwój umiejętności komunikacyjnych w pisarstwie Ka-rola Wojtyły/Jana Pawła II / Krzysztof Dybciak // „Polonistyka”. – 2009, nr 9, s. 6–10Guz, Eugeniusz: 11. Zamach na papieża / Eugeniusz Guz. – Warszawa: Krajowa Agencja Wydawni-cza, 1983; nr inw. 36100 wyp.Iwański, Piotr: 12. Prolegomena czyli wprowadzenie do encyklik Jana Pawła II / Piotr Iwański [i in.]. – Busko-Zdrój: Eudajmonia-Zdrój, 2008; nr inw. 40503 wyp.Kozłowska, Anna: 13. Język poetycki Karola Wojtyły wobec tradycji romantyków / Anna Kozłowska. // Polonistyka – 2009, nr 9, s. 20–25

Lasota, Marek: 14. Donos na Wojtyłę / Marek Laso-ta. – Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006; nr inw. S/1319 wyp.Latasiewicz, Marek: 15. Śladami Jana Pawła II. 104 pielgrzymki 1978–2005 / Marek Latasiewicz. – Kraków: Dom Wydawniczy Rafael, 2005; nr inw. 38776 czyt.Łastawski, Kazimierz: 16. Oni zmienili świat / Kazi-mierz Łastawski // „Nowe Książki”. – 2008, nr 1, s. 16–17Zawiera rec. książki: Prezydent, papież, premier: 17. oni zmienili świat / John O’Sullivan. – Warsza-wa, 2007.Maliński, Mieczysław: 18. Ponty� kat Jana Pawła II. Cz. 2 / Mieczysław Maliński. – Warszawa/Struga – Kraków: Wydawnictwo Michalineum, 1987; nr inw. 32308 wyp.Morawski, Piotr: 19. Z palącą troską… / Piotr Mo-rawski // „Nowe Książki”. – 2008, nr 6, s. 66–67Zawiera rec. książki: Wolność, równość, katoli-20. cyzm / Tadeusz Bartoś. – Warszawa, 2007. Za-wiera rec. książki: Jan Paweł II: analiza krytyczna / Tadeusz Bartoś. – Warszawa, 2008.Muzeum Wspomnień o Janie Pawle II: wzrusza-21. jące świadectwa naszych czytelników / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Pol-ska, [2006]; nr inw. S/1448 f wyp.Mysłek, Wiesław: 22. Jan Paweł II wobec kwestii społecznej / Wiesław Mysłek. – Warszawa: Wyż-sza Szkoła Pedagogiczna TWP, 2008; nr inw. S/1817 wyp.Najnowsza historia Kościoła: katolicy i kościoły 23. chrześcijańskie w czasie ponty� katu Jana Paw-ła II (1978–2005) / pod red. Elio Guerriero i Mar-co Impagliazzo. – Kraków: Wydawnictwo M, 2006; nr inw. S/2179 czyt.Nowak, Marian: 24. Wymiary teorii i praktyki w peda-gogice w ujęciu Karola Wojtyły / Marian Nowak // „Wychowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 10–13Ołdakowska-Ku� owa, Mirosława: 25. …słowa Cie-bie wynoszą z ukrycia: o słowie i Słowie w literac-kiej twórczości Karola Wojtyły – Jana Pawła II / Mirosława Ołdakowska-Ku� owa // „Polonisty-ka”. – 2009, nr 9, s. 12–15Ożóg, Kazimierz: 26. Retoryka tekstów Karola Wojty-ły – Jana Pawła II / Kazimierz Ożóg // „Polonisty-ka”. – 2009, nr 9, s. 43–49Poczet papieży: od św. Piotra do Benedykta XVI27. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse Polska, [2006]; nr inw. S/1446 f wyp.

Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-28. grzymek. Tom 1: 1979–1984 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1450 f wyp.Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-29. grzymek. Tom 2: 1984–1989 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1451 f wyp.Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-30. grzymek. Tom 5: 1999–2004 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1452 f wyp.Rochowicz, Feliks: 31. Zdrowotne walory ruchu na łonie natury – od Jędrzeja Śniadeckiego do Ka-rola Wojtyły / Feliks Rochowicz // „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne”. – 2007, nr 10, s. 9–12Skibiński, Paweł: 32. SB przeciw krakowskiemu Ko-ściołowi / Paweł Skibiński // „Nowe Książki”. – 2007, nr 5, s. 19–21Szostkiewicz, Adam: 33. Papież praw człowieka / Adam Szostkiewicz // „Nowe Książki”. – 2006, nr 6, s. 26–27Zawiera rec. książki: Pasterz / Bernard Lecomte. 34. – Kraków, 2006.Szostkiewicz, Adam: 35. Prywatne listy Jana Pawła II / Adam Szostkiewicz // „Nowe Książki”. – 2006, nr 1, s. 62Zawiera rec. książki: Pozdrawiam i błogosławię: 36. listy prywatne papieża / Jan Paweł II (papież). – Warszawa, 2005.Śliwiński, Krzysztof: 37. Czy jesteśmy na progu re-wolucji ducha? / Krzysztof Śliwiński // „Nowe Książki”. – 2007, nr 11, s. 22Zawiera rec. książki: Rewolucja ducha: doktry-38. na społeczna Kościoła widziana oczyma kard. Karola Wojtyły: nieznany wywiad-rzeka prze-prowadzony w roku 1978 tuż przed historycz-nym konklawe / Jan Paweł II (papież), Vittorio Possenti. – Warszawa, 2007.Święci Jana Pawła II39. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1445 f wyp.Taborski, Bolesław: 40. Karola Wojtyły dramaturgia wnętrza / Bolesław Taborski. – Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego, 1989; nr inw. 33439 wyp.Tabulski, Mariusz: 41. Uczestnictwo a pedagogika: edukacyjna perspektywa kategorii „uczestnic-twa” u Karola Wojtyły / Mariusz Tabulski // „Wy-chowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 47–51


Jan, Paweł Il: 3. Encykliki i adhortacje 1979–1981 / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1983; nr inw. 27166 wyp.Jan, Paweł II: 4. Jan Paweł Il na Dalekim Wschodzie: 2 V 1984: homilie i przemówienia: rys historycz-ny Kościoła w krajach Dalekiego Wschodu / wy-bór Adam Wieczorek. – Warszawa: „Pax”, 1988; nr inw. 32956 wyp.Jan, Paweł II: 5. Jan Paweł Il o małżeństwie i rodzi-nie: 1978–1982 / wybór Adam Wieczorek. – War-szawa: „Pax”, 1983; nr inw. 27168 wyp.Jan, Paweł II: 6. Jan Paweł Il w Ameryce Środkowej: przemówienia i homilie / oprac. Jarmila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1987; nr inw. 31243 wyp.Jan, Paweł II: 7. Jan Paweł II w Austrii 10.IX.1983 – 13.IX.1983 i Szwajcarii 12.VI.1984 – 17.VI.1984, 15.VI.1982: przemówienia i homilie / oprac. Jar-mila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1988; nr inw. 32955 wyp.Jan, Paweł II: 8. Jan Paweł II w krajach Beneluksu 11.V.1985 – 21.V.1985 i w Lichtensteinie 8.IX.1985: przemówienia i homilie / oprac. Jarmila Sobiepan. – Warszawa: „Pax”, 1987; nr inw. 31931 wyp.Jan, Paweł II: 9. Jan Paweł II w Polsce 1979–1983: homilie i przemówienia / Jan Paweł II. – Warsza-wa: „Pax”, 1986; nr inw. 30123 wyp.Jan, Paweł II: 10. Jan Paweł II w Portugalii, Hiszpanii i Lourdes: przemówienia i homilie / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1986; nr inw. 31046 wyp.Jan, Paweł II: 11. Nauczanie społeczne. T.3 / Jan Pa-weł II. – Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Stu-diów Społecznych, 1982; nr inw. 29035 wyp.Jan, Paweł II: 12. Nauczanie społeczne. T.4 / Jan Pa-weł II. – Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Stu-diów Społecznych, 1982; nr inw. 29036 wyp.Jan, Paweł II: 13. Odwagi! Ja jestem, nie bójcie się: III podróż apostolska do Polski (8–14.VI.1987) / Jan Paweł II. – Poznań: „W Drodze”, 1987; nr inw. 35053 wyp.Jan, Paweł II: 14. Pokój Tobie, Polsko: druga piel-grzymka Jana Pawła II do Ojczyzny: homilie i przemówienia / Jan Paweł II. – Warszawa: „Pax”, 1984; nr inw. 28722 wyp.Jan, Paweł II: 15. Testament / Jan Paweł II. – Kraków: FOGRA O� cyna Wydawnicza, 2005; nr inw. 38767 wyp.Jan, Paweł II: 16. Tryptyk Rzymski: medytacje / Jan Paweł II. – Kraków: Wydawnictwo św. Stanisła-wa BM; nr inw. S/662 wyp.Wojtyła, Karol: 17. Elementarz etyczny / Karol Woj-tyła. – Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolic-

kiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999; nr inw. 37698 czyt.Wojtyła, Karol: 18. Poezje wybrane / Karol Wojtyła. – Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984; nr inw. 28440; 28645 wyp.

WOKÓŁ TWÓRCZOŚCI I DZIAŁALNOŚCI:Bartnikowski, Maciej: 1. Jan Paweł II – Papież dzie-ci / Maciej Bartnikowski // Wychowanie na co Dzień. – 2005, nr 4/5, s. 32–34Bilicki, Tomasz: 2. Dziecko i wychowanie w pedago-gii Jana Pawła II na podstawie encyklik, adhorta-cji, wybranych listów i przemówień / Tomasz Bi-licki. – Kraków: O� cyna Wydawnicza „Impuls”, 2000; nr inw. S/335 czyt.Boniecki, Adam: 3. Kalendarium życia Karola Woj-tyły / Adam Boniecki. – Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2000; nr inw. 38072 wyp.Borczak, Małgorzata: 4. Dar Brata, świadomość siostry / Małgorzata Borczak // „Nowe Książki”. – 2009, nr 6, s. 21–22Zawiera rec. książki: Beskidzkie rekolekcje: 5. dzieje przyjaźni księdza Karola Wojtyły z rodzi-ną Półtawskich / Wanda Półtawska. – Często-chowa, 2009.Borgosz, Józef: 6. Drogi i bezdroża � lozo� i pokoju (od Homera do Jana Pawła II) / Józef Borgosz. – Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989; nr inw. 32973 wyp.Chrząstowska, Bożena: 7. „Pieśni przeczucia” – mło-dzieńcze poezje Karola Wojtyły / Bożena Chrzą-stowska // „Polonistyka”. – 2009, nr 9, s. 30–35Ćwiek, Przemysław Jan: 8. Dzielić się tym co dobre / Przemysław J. Ćwiek // „Nowe Książki”. – 2004, nr 10, s. 26–27Zawiera rec. książki: Wstańcie, chodźmy! / Jan 9. Paweł II (papież). – Kraków, 2004.Dybciak, Krzysztof: 10. Droga do jasności: rozwój umiejętności komunikacyjnych w pisarstwie Ka-rola Wojtyły/Jana Pawła II / Krzysztof Dybciak // „Polonistyka”. – 2009, nr 9, s. 6–10Guz, Eugeniusz: 11. Zamach na papieża / Eugeniusz Guz. – Warszawa: Krajowa Agencja Wydawni-cza, 1983; nr inw. 36100 wyp.Iwański, Piotr: 12. Prolegomena czyli wprowadzenie do encyklik Jana Pawła II / Piotr Iwański [i in.]. – Busko-Zdrój: Eudajmonia-Zdrój, 2008; nr inw. 40503 wyp.Kozłowska, Anna: 13. Język poetycki Karola Wojtyły wobec tradycji romantyków / Anna Kozłowska. // Polonistyka – 2009, nr 9, s. 20–25

Lasota, Marek: 14. Donos na Wojtyłę / Marek Laso-ta. – Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006; nr inw. S/1319 wyp.Latasiewicz, Marek: 15. Śladami Jana Pawła II. 104 pielgrzymki 1978–2005 / Marek Latasiewicz. – Kraków: Dom Wydawniczy Rafael, 2005; nr inw. 38776 czyt.Łastawski, Kazimierz: 16. Oni zmienili świat / Kazi-mierz Łastawski // „Nowe Książki”. – 2008, nr 1, s. 16–17Zawiera rec. książki: Prezydent, papież, premier: 17. oni zmienili świat / John O’Sullivan. – Warsza-wa, 2007.Maliński, Mieczysław: 18. Ponty� kat Jana Pawła II. Cz. 2 / Mieczysław Maliński. – Warszawa/Struga – Kraków: Wydawnictwo Michalineum, 1987; nr inw. 32308 wyp.Morawski, Piotr: 19. Z palącą troską… / Piotr Mo-rawski // „Nowe Książki”. – 2008, nr 6, s. 66–67Zawiera rec. książki: Wolność, równość, katoli-20. cyzm / Tadeusz Bartoś. – Warszawa, 2007. Za-wiera rec. książki: Jan Paweł II: analiza krytyczna / Tadeusz Bartoś. – Warszawa, 2008.Muzeum Wspomnień o Janie Pawle II: wzrusza-21. jące świadectwa naszych czytelników / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Pol-ska, [2006]; nr inw. S/1448 f wyp.Mysłek, Wiesław: 22. Jan Paweł II wobec kwestii społecznej / Wiesław Mysłek. – Warszawa: Wyż-sza Szkoła Pedagogiczna TWP, 2008; nr inw. S/1817 wyp.Najnowsza historia Kościoła: katolicy i kościoły 23. chrześcijańskie w czasie ponty� katu Jana Paw-ła II (1978–2005) / pod red. Elio Guerriero i Mar-co Impagliazzo. – Kraków: Wydawnictwo M, 2006; nr inw. S/2179 czyt.Nowak, Marian: 24. Wymiary teorii i praktyki w peda-gogice w ujęciu Karola Wojtyły / Marian Nowak // „Wychowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 10–13Ołdakowska-Ku� owa, Mirosława: 25. …słowa Cie-bie wynoszą z ukrycia: o słowie i Słowie w literac-kiej twórczości Karola Wojtyły – Jana Pawła II / Mirosława Ołdakowska-Ku� owa // „Polonisty-ka”. – 2009, nr 9, s. 12–15Ożóg, Kazimierz: 26. Retoryka tekstów Karola Wojty-ły – Jana Pawła II / Kazimierz Ożóg // „Polonisty-ka”. – 2009, nr 9, s. 43–49Poczet papieży: od św. Piotra do Benedykta XVI27. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse Polska, [2006]; nr inw. S/1446 f wyp.

Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-28. grzymek. Tom 1: 1979–1984 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1450 f wyp.Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-29. grzymek. Tom 2: 1984–1989 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1451 f wyp.Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika piel-30. grzymek. Tom 5: 1999–2004 / pod red. Grze-gorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1452 f wyp.Rochowicz, Feliks: 31. Zdrowotne walory ruchu na łonie natury – od Jędrzeja Śniadeckiego do Ka-rola Wojtyły / Feliks Rochowicz // „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne”. – 2007, nr 10, s. 9–12Skibiński, Paweł: 32. SB przeciw krakowskiemu Ko-ściołowi / Paweł Skibiński // „Nowe Książki”. – 2007, nr 5, s. 19–21Szostkiewicz, Adam: 33. Papież praw człowieka / Adam Szostkiewicz // „Nowe Książki”. – 2006, nr 6, s. 26–27Zawiera rec. książki: Pasterz / Bernard Lecomte. 34. – Kraków, 2006.Szostkiewicz, Adam: 35. Prywatne listy Jana Pawła II / Adam Szostkiewicz // „Nowe Książki”. – 2006, nr 1, s. 62Zawiera rec. książki: Pozdrawiam i błogosławię: 36. listy prywatne papieża / Jan Paweł II (papież). – Warszawa, 2005.Śliwiński, Krzysztof: 37. Czy jesteśmy na progu re-wolucji ducha? / Krzysztof Śliwiński // „Nowe Książki”. – 2007, nr 11, s. 22Zawiera rec. książki: Rewolucja ducha: doktry-38. na społeczna Kościoła widziana oczyma kard. Karola Wojtyły: nieznany wywiad-rzeka prze-prowadzony w roku 1978 tuż przed historycz-nym konklawe / Jan Paweł II (papież), Vittorio Possenti. – Warszawa, 2007.Święci Jana Pawła II39. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1445 f wyp.Taborski, Bolesław: 40. Karola Wojtyły dramaturgia wnętrza / Bolesław Taborski. – Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego, 1989; nr inw. 33439 wyp.Tabulski, Mariusz: 41. Uczestnictwo a pedagogika: edukacyjna perspektywa kategorii „uczestnic-twa” u Karola Wojtyły / Mariusz Tabulski // „Wy-chowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 47–51


Tornielli, Andrea: 42. Cuda Papieża Wojtyły / Andrea Tornielli. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1447 f wyp.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 1: A–C43. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38858 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 2: D–H44. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38978 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 3: H–K45. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38899 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 4: K–N46. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 39093 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 5: N–S47. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 39205 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 6: S–Ż48. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 40234 f czyt.

Wielowieyski, Andrzej: 49. Z głębi serca / Andrzej Wielowieyski // „Nowe Książki”. – 2005, nr 5, s. 9–10 Zawiera rec. książki: Pamięć i tożsamość: roz-50. mowy na przełomie tysiącleci / Jan Paweł II (papież). – Kraków, 2005.Wojciechowski, Andrzej: 51. Umarł Papież / Andrzej Wojciechowski // „Wychowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 34–36Wolter, Edyta: 52. Jana Pawła II rozważania o pa-mięci i tożsamości / Edyta Wolter // „Wychowa-nie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 58–59 Zawie-ra rec. książki: Pamięć i tożsamość: rozmowy na przełomie tysiącleci / Jan Paweł II (papież). – Kraków, 2005.Zuchniewicz, Paweł: 53. Wujek Karol. Kapłańskie lata Papieża / Paweł Zuchniewicz. – Warszawa: Prószyński i S-ka, 2007; nr inw. S/1653 wyp.

„Święto dziewczynek – dużych i małych!”8 Marca – Międzynarodowy Dzień Kobiet – świę-

to kiedyś obchodzone hucznie, a dziś jakby trochę zapomniane. Mimo to, w przedszkolu nadal dzień ten jest bardzo lubiany przez dzieci. To właśnie w tym dniu świętują nie tylko panie, ale wszystkie dziewczynki, nawet te malutkie. Chłopcy odświęt-nie ubrani, wręczają „małym kobietkom” cukierki

i lizaki. Ten dzień to pretekst do rozmów z dziećmi na temat roli kobiet w naszym życiu. Przedszkola-ki chętnie opowiadają o najważniejszych dla nich kobietach: mamie, babci, cioci czy siostrze. W tym dniu wszyscy są bardzo mili, życzliwi, nie dokucza-ją i uśmiechają się przez cały dzień. Może te dobre zachowania z 8 marca staną się codziennością. Nie będzie to chyba trudne po tak pięknych słowach

Barbara ŻurekAutorka jest nauczycielką w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie•

Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE

i życzeniach jakie usłyszeliśmy w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie właśnie 8 marca. Uroczy-stość przygotowały grupy: „Krasnoludki” i „Żabki” z wychowawczyniami. W montażu słowno-mu-zycznym pt. „Dziś dla każdej Pani mamy kwiatek” znalazły się nie tylko wiersze i piosenki, ale też su-per fajne i śmieszne scenki takie jak: odcinek tele-noweli pt.: „On i Ona”, występ zespołu „Ich Troje” czy znana piosenka „Być kobietą” – w zupełnie nowym wykonaniu oczywiście przez małą „kobietkę” z jed-noczesnym pokazem szyku i elegancji, w pięknym stroju i modnym kapeluszu na głowie. Mali artyści swój występ zakończyli kolorowym krakowiakiem. Dopełnieniem uroczystości było wręczenie przez „małych dżentelmenów” każdej pani pięknych ró-życzek w pantofelku, a także słodki poczęstunek.

Zebranym gościom, pani dyrektor Zdzisławie Belon, paniom pracującym w przedszkolu i wszyst-kim dziewczynkom tym dużym i małym, występ „Krasnoludków” i „Żabek” bardzo się podobał. Wszystkim kobietom, wszystkim dziewczynkom życzono najpiękniejszych dni przepełnionych słoń-cem i ciepłym uśmiechem.

„Witaj Wiosno kochana, przez nas oczekiwana…”

Początek kalendarzowej wiosny kojarzy nam się ze zwyczajem topienia Marzanny – słomianej kukły, uosobienia zimy. Zgodnie z nowoczesnym hasłem: „Z ekologią żyjąc w zgodzie nieś Marzannę

– nie top w wodzie” przedszkolaki z Samorządowe-go Przedszkola w Pacanowie wybrały inny sposób powitania Wiosny.

W dniu jej przybycia odbył się konkurs pio-senki wiosennej pt. „Wiosno, wiosno ach to ty!”. W konkursie zorganizowanym przez nauczycielki – G. Czechowską i E. Kapustę przedszkolaki śpie-wały piosenki grupowo i indywidualnie o tema-tyce wiosennej. Występowały „żabki”, „bociany”, ”biedronka” oraz inne postacie demonstrując swe umiejętności wokalne i piękne stroje tak, aby jak najbardziej przypodobać się Wiośnie. Jury ocenia-jąc występy miało problem z wyborem i dlatego przyznało ex aequo: I miejsce – Kuba Stochliński i Kasia Górnicz, II miejsce – Weronika Kumoń i duet Kornelia Nurek z Olą Głowniak, III miejsce – Natasza Dziekan i Bartuś Wojtyś. Zwycięzcy otrzymali na-grody, a pozostali uczestnicy: S. Sekuła, K. Kapusta, U. Biegacz, D. Chrabąszcz, B. Dereń i M. Grochow-ski – pamiątkowe dyplomy. Wyróżnienie otrzymała też najmłodsza grupa „Krasnoludków” za przygoto-waną inscenizację piosenki pt: „Na wiosennej łące”. Pierwszy dzień wiosny w naszym przedszkolu był znakomitą okazją do integracji wszystkich dzie-ci przedszkolnych. Powitaliśmy wiosnę radośnie i uroczyście!


Tornielli, Andrea: 42. Cuda Papieża Wojtyły / Andrea Tornielli. – Warszawa: Edipresse Polska, [2006]; nr inw. S/1447 f wyp.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 1: A–C43. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38858 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 2: D–H44. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38978 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 3: H–K45. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 38899 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 4: K–N46. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 39093 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 5: N–S47. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 39205 f czyt.Wielka Encyklopedia Jana Pawła II. Tom. 6: S–Ż48. / pod red. Grzegorza Polaka. – Warszawa: Edi-presse, 2005; nr inw. 40234 f czyt.

Wielowieyski, Andrzej: 49. Z głębi serca / Andrzej Wielowieyski // „Nowe Książki”. – 2005, nr 5, s. 9–10 Zawiera rec. książki: Pamięć i tożsamość: roz-50. mowy na przełomie tysiącleci / Jan Paweł II (papież). – Kraków, 2005.Wojciechowski, Andrzej: 51. Umarł Papież / Andrzej Wojciechowski // „Wychowanie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 34–36Wolter, Edyta: 52. Jana Pawła II rozważania o pa-mięci i tożsamości / Edyta Wolter // „Wychowa-nie na co Dzień”. – 2005, nr 4/5, s. 58–59 Zawie-ra rec. książki: Pamięć i tożsamość: rozmowy na przełomie tysiącleci / Jan Paweł II (papież). – Kraków, 2005.Zuchniewicz, Paweł: 53. Wujek Karol. Kapłańskie lata Papieża / Paweł Zuchniewicz. – Warszawa: Prószyński i S-ka, 2007; nr inw. S/1653 wyp.

„Święto dziewczynek – dużych i małych!”8 Marca – Międzynarodowy Dzień Kobiet – świę-

to kiedyś obchodzone hucznie, a dziś jakby trochę zapomniane. Mimo to, w przedszkolu nadal dzień ten jest bardzo lubiany przez dzieci. To właśnie w tym dniu świętują nie tylko panie, ale wszystkie dziewczynki, nawet te malutkie. Chłopcy odświęt-nie ubrani, wręczają „małym kobietkom” cukierki

i lizaki. Ten dzień to pretekst do rozmów z dziećmi na temat roli kobiet w naszym życiu. Przedszkola-ki chętnie opowiadają o najważniejszych dla nich kobietach: mamie, babci, cioci czy siostrze. W tym dniu wszyscy są bardzo mili, życzliwi, nie dokucza-ją i uśmiechają się przez cały dzień. Może te dobre zachowania z 8 marca staną się codziennością. Nie będzie to chyba trudne po tak pięknych słowach

Barbara ŻurekAutorka jest nauczycielką w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie•

Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE

i życzeniach jakie usłyszeliśmy w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie właśnie 8 marca. Uroczy-stość przygotowały grupy: „Krasnoludki” i „Żabki” z wychowawczyniami. W montażu słowno-mu-zycznym pt. „Dziś dla każdej Pani mamy kwiatek” znalazły się nie tylko wiersze i piosenki, ale też su-per fajne i śmieszne scenki takie jak: odcinek tele-noweli pt.: „On i Ona”, występ zespołu „Ich Troje” czy znana piosenka „Być kobietą” – w zupełnie nowym wykonaniu oczywiście przez małą „kobietkę” z jed-noczesnym pokazem szyku i elegancji, w pięknym stroju i modnym kapeluszu na głowie. Mali artyści swój występ zakończyli kolorowym krakowiakiem. Dopełnieniem uroczystości było wręczenie przez „małych dżentelmenów” każdej pani pięknych ró-życzek w pantofelku, a także słodki poczęstunek.

Zebranym gościom, pani dyrektor Zdzisławie Belon, paniom pracującym w przedszkolu i wszyst-kim dziewczynkom tym dużym i małym, występ „Krasnoludków” i „Żabek” bardzo się podobał. Wszystkim kobietom, wszystkim dziewczynkom życzono najpiękniejszych dni przepełnionych słoń-cem i ciepłym uśmiechem.

„Witaj Wiosno kochana, przez nas oczekiwana…”

Początek kalendarzowej wiosny kojarzy nam się ze zwyczajem topienia Marzanny – słomianej kukły, uosobienia zimy. Zgodnie z nowoczesnym hasłem: „Z ekologią żyjąc w zgodzie nieś Marzannę

– nie top w wodzie” przedszkolaki z Samorządowe-go Przedszkola w Pacanowie wybrały inny sposób powitania Wiosny.

W dniu jej przybycia odbył się konkurs pio-senki wiosennej pt. „Wiosno, wiosno ach to ty!”. W konkursie zorganizowanym przez nauczycielki – G. Czechowską i E. Kapustę przedszkolaki śpie-wały piosenki grupowo i indywidualnie o tema-tyce wiosennej. Występowały „żabki”, „bociany”, ”biedronka” oraz inne postacie demonstrując swe umiejętności wokalne i piękne stroje tak, aby jak najbardziej przypodobać się Wiośnie. Jury ocenia-jąc występy miało problem z wyborem i dlatego przyznało ex aequo: I miejsce – Kuba Stochliński i Kasia Górnicz, II miejsce – Weronika Kumoń i duet Kornelia Nurek z Olą Głowniak, III miejsce – Natasza Dziekan i Bartuś Wojtyś. Zwycięzcy otrzymali na-grody, a pozostali uczestnicy: S. Sekuła, K. Kapusta, U. Biegacz, D. Chrabąszcz, B. Dereń i M. Grochow-ski – pamiątkowe dyplomy. Wyróżnienie otrzymała też najmłodsza grupa „Krasnoludków” za przygoto-waną inscenizację piosenki pt: „Na wiosennej łące”. Pierwszy dzień wiosny w naszym przedszkolu był znakomitą okazją do integracji wszystkich dzie-ci przedszkolnych. Powitaliśmy wiosnę radośnie i uroczyście!


„Cała polska czyta dzieciom!”Kampania CPCD zachęca rodziców, wycho-

wawców i innych dorosłych do codziennego, co najmniej 20-minutowego czytania dzieciom. Co-dzienne czytanie dziecku, poświęcanie mu czasu, nauczanie odróżniania dobra od zła – to ważna powinność dorosłych. Rzetelne wywiązywanie się z tych obowiązków jest warunkiem wychowania dobrych i szczęśliwych ludzi. Cele ogólnopolskiej kampanii „Cała Polska czyta dzieciom” realizowa-ne są od wielu lat w Samorządowym Przedszkolu

w Pacanowie. Tu odbywają się konkursy, zabawy i spotkania promujące czytanie. W przedszkolu czytają nie tylko nauczycielki i rodzice, ale i zapra-szani goście. Codzienne głośne czytanie to trwały element w naszej pracy dydaktycznej. Dzieci lubią książki, chętnie słuchają wierszy, bajek, opowiadań, mają swoje ulubione utwory oraz ulubionych bo-haterów. Podsumowaniem corocznej akcji jest wy-stawienie bajki przez przedszkolne kółko teatralne prowadzone przez nauczycielkę Lucynę Bartusiak, a także konkurs plastyczny oraz czytanie dzie-ciom bajek przez gości zapraszanych na taką uro-czystość. W tym roku Samorządowe Przedszkole w Pacanowie przy współpracy z Europejskim Cen-trum Bajki włączyło się w ogólnopolską akcję „Cała Polska czyta dzieciom”. W programie tej imprezy był polonez, który rozpoczął występy przedszko-laków, taniec „Biedroneczki” przygotowany przez nauczycielkę Halinę Schabowską, spektakl „Cali-neczka” w wykonaniu kółka teatralnego, do które-go scenariusz, muzykę i dekoracje przygotowała Lucyna Bartusiak, taniec „Disco blue” w wykona-niu najmłodszych przedszkolaków przygotowany przez nauczyciela rytmiki Marka Łupińskiego przy współpracy Ewy Kapusty i Barbary Żurek oraz ta-niec „Czacharaka” w wykonaniu wszystkich przed-szkolnych artystów. W tym dniu rozstrzygnięto wewnątrzprzedszkolny konkurs pt. „Moja ulubiona postać z bajki”. Nagrody książkowe ufundowane przez sponsorów wręczali zaproszeni goście. Zwy-cięzcami I miejsca ex aequo zostali: Kinga Lewińska i Karol Dziekan, II miejsce zajęli: Klaudia Prasałek i Olaf Sasiela, a III Mateusz Adamczyk i Dawid Kule-sza. Po występach i wręczeniu nagród dla wszyst-kich zebranych bajki czytali zaproszeni goście: Mo-nika Stelmasiuk – koordynator akcji „Cała Polska czyta dzieciom” na region świętokrzyski, Marzena Okła-Drewnowicz – Posłanka na sejm RP, Jarosław Rusiecki – Poseł na sejm RP, Beata Oczkowicz – Wi-

cewojewoda Świętokrzyski, Barbara Grzegorczyk – nauczyciel konsultant z Świętokrzyskiego Cen-trum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach, Marta Nowak – nauczyciel konsultant z Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju, Małgorzata Stańczyk – dyrektor Szkoły Podstawowej w Pacanowie, Ewa Klimczak – dyrektor Szkoły Podstawowej w Komorowie oraz Stanisław Dziekan. Na zakończenie tej miłej uro-czystości dyrektor Europejskiego Centrum Bajki w Pacanowie – Karolina Kępczyk i dyrektor Samo-rządowego Przedszkola w Pacanowie – Zdzisława Belon złożyły podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania i uświetnienia tego spotkania oraz złożyły świąteczne życzenia.

Przedszkolaki za wspaniały występ otrzymały sło-dycze, a goście wielkanocne pisanki przygotowa-ne przez przedszkolaków. Przedstawiciele Rady Rodziców przy Samorządowym Przedszkolu w Pa-canowie zaprosili gości i wszystkich zebranych na słodki poczęstunek.

Dziękujemy wszystkim za przybycie i mile spę-dzony czas. Życzymy, aby głośne czytanie kształto-wało w dziecku na całe życie nawyk czytania ksią-żek i zdobywania wiedzy.

„Jodła Papieska”

„Patriotyzm oznacza umiłowanie tego, co ojczy-ste: umiłowanie historii, tradycji, języka czy same-go krajobrazu ojczystego” Jan Paweł II

Posadzenie „Jodły Papieskiej” w dniu 29 kwiet-nia 2011 r. to udział Samorządowego Przedszkola w Pacanowie w projekcie edukacyjnym Święto-krzyskiego Kuratora Oświaty „Żywe pomniki be-aty� kacji Jana Pawła II”.

Celem projektu jest upamiętnienie beaty� kacji Ojca Świętego Jana Pawła II i zaznaczenie ponad-czasowych wartości wypływających z Jego nauk. Zasadzenie „Jodły Papieskiej”, która stanie się ży-wym pomnikiem upamiętniającym ten szczególny dzień naszego stulecia poprzedziła uroczystość przedszkolna pt: „Kwiat świętości – Lolek w przed-szkolu, czyli historia życia Sługi Bożego Umiłowa-nego Ojca Świętego Jana Pawła II”, przygotowana przez dzieci z grup starszych wraz z siostrą kate-chetką Stefanią Maksymów CSS. Przedszkolaki po-przez recytowane wiersze i cytaty z nauczania Ojca Świętego, przedstawiły Go jako „Kwiat Świętości”. Na tle pięknego portretu Ojca Świętego przypinały kolejno płatki kwiatka ukazujące cechy charakteru Karola Wojtyły. Wspólnie zaśpiewana „Ballada o Ka-rolu” i ulubiona piosenka polskiego Papieża „Barka”


„Cała polska czyta dzieciom!”Kampania CPCD zachęca rodziców, wycho-

wawców i innych dorosłych do codziennego, co najmniej 20-minutowego czytania dzieciom. Co-dzienne czytanie dziecku, poświęcanie mu czasu, nauczanie odróżniania dobra od zła – to ważna powinność dorosłych. Rzetelne wywiązywanie się z tych obowiązków jest warunkiem wychowania dobrych i szczęśliwych ludzi. Cele ogólnopolskiej kampanii „Cała Polska czyta dzieciom” realizowa-ne są od wielu lat w Samorządowym Przedszkolu

w Pacanowie. Tu odbywają się konkursy, zabawy i spotkania promujące czytanie. W przedszkolu czytają nie tylko nauczycielki i rodzice, ale i zapra-szani goście. Codzienne głośne czytanie to trwały element w naszej pracy dydaktycznej. Dzieci lubią książki, chętnie słuchają wierszy, bajek, opowiadań, mają swoje ulubione utwory oraz ulubionych bo-haterów. Podsumowaniem corocznej akcji jest wy-stawienie bajki przez przedszkolne kółko teatralne prowadzone przez nauczycielkę Lucynę Bartusiak, a także konkurs plastyczny oraz czytanie dzie-ciom bajek przez gości zapraszanych na taką uro-czystość. W tym roku Samorządowe Przedszkole w Pacanowie przy współpracy z Europejskim Cen-trum Bajki włączyło się w ogólnopolską akcję „Cała Polska czyta dzieciom”. W programie tej imprezy był polonez, który rozpoczął występy przedszko-laków, taniec „Biedroneczki” przygotowany przez nauczycielkę Halinę Schabowską, spektakl „Cali-neczka” w wykonaniu kółka teatralnego, do które-go scenariusz, muzykę i dekoracje przygotowała Lucyna Bartusiak, taniec „Disco blue” w wykona-niu najmłodszych przedszkolaków przygotowany przez nauczyciela rytmiki Marka Łupińskiego przy współpracy Ewy Kapusty i Barbary Żurek oraz ta-niec „Czacharaka” w wykonaniu wszystkich przed-szkolnych artystów. W tym dniu rozstrzygnięto wewnątrzprzedszkolny konkurs pt. „Moja ulubiona postać z bajki”. Nagrody książkowe ufundowane przez sponsorów wręczali zaproszeni goście. Zwy-cięzcami I miejsca ex aequo zostali: Kinga Lewińska i Karol Dziekan, II miejsce zajęli: Klaudia Prasałek i Olaf Sasiela, a III Mateusz Adamczyk i Dawid Kule-sza. Po występach i wręczeniu nagród dla wszyst-kich zebranych bajki czytali zaproszeni goście: Mo-nika Stelmasiuk – koordynator akcji „Cała Polska czyta dzieciom” na region świętokrzyski, Marzena Okła-Drewnowicz – Posłanka na sejm RP, Jarosław Rusiecki – Poseł na sejm RP, Beata Oczkowicz – Wi-

cewojewoda Świętokrzyski, Barbara Grzegorczyk – nauczyciel konsultant z Świętokrzyskiego Cen-trum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach, Marta Nowak – nauczyciel konsultant z Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju, Małgorzata Stańczyk – dyrektor Szkoły Podstawowej w Pacanowie, Ewa Klimczak – dyrektor Szkoły Podstawowej w Komorowie oraz Stanisław Dziekan. Na zakończenie tej miłej uro-czystości dyrektor Europejskiego Centrum Bajki w Pacanowie – Karolina Kępczyk i dyrektor Samo-rządowego Przedszkola w Pacanowie – Zdzisława Belon złożyły podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania i uświetnienia tego spotkania oraz złożyły świąteczne życzenia.

Przedszkolaki za wspaniały występ otrzymały sło-dycze, a goście wielkanocne pisanki przygotowa-ne przez przedszkolaków. Przedstawiciele Rady Rodziców przy Samorządowym Przedszkolu w Pa-canowie zaprosili gości i wszystkich zebranych na słodki poczęstunek.

Dziękujemy wszystkim za przybycie i mile spę-dzony czas. Życzymy, aby głośne czytanie kształto-wało w dziecku na całe życie nawyk czytania ksią-żek i zdobywania wiedzy.

„Jodła Papieska”

„Patriotyzm oznacza umiłowanie tego, co ojczy-ste: umiłowanie historii, tradycji, języka czy same-go krajobrazu ojczystego” Jan Paweł II

Posadzenie „Jodły Papieskiej” w dniu 29 kwiet-nia 2011 r. to udział Samorządowego Przedszkola w Pacanowie w projekcie edukacyjnym Święto-krzyskiego Kuratora Oświaty „Żywe pomniki be-aty� kacji Jana Pawła II”.

Celem projektu jest upamiętnienie beaty� kacji Ojca Świętego Jana Pawła II i zaznaczenie ponad-czasowych wartości wypływających z Jego nauk. Zasadzenie „Jodły Papieskiej”, która stanie się ży-wym pomnikiem upamiętniającym ten szczególny dzień naszego stulecia poprzedziła uroczystość przedszkolna pt: „Kwiat świętości – Lolek w przed-szkolu, czyli historia życia Sługi Bożego Umiłowa-nego Ojca Świętego Jana Pawła II”, przygotowana przez dzieci z grup starszych wraz z siostrą kate-chetką Stefanią Maksymów CSS. Przedszkolaki po-przez recytowane wiersze i cytaty z nauczania Ojca Świętego, przedstawiły Go jako „Kwiat Świętości”. Na tle pięknego portretu Ojca Świętego przypinały kolejno płatki kwiatka ukazujące cechy charakteru Karola Wojtyły. Wspólnie zaśpiewana „Ballada o Ka-rolu” i ulubiona piosenka polskiego Papieża „Barka”


zakończyła wzruszające „spotkanie” z Ojcem Świę-tym. Dalszy ciąg ceremonii odbył się przed budyn-kiem, gdzie przedszkolaki wspólnie z panią dyrek-tor Zdzisławą Belon zasadziły jodłę. Przy drzewku

zamontowano tabliczkę z napisem: „Dzieci są na-dzieją, która rozkwita na nowo, projektem, który nieustannie urzeczywistnia, przyszłością, która pozostaje zawsze otwarta” – Jan Paweł II.

W uroczystości tej udział wzięły wszystkie gru-py przedszkolne z wychowawczyniami, a także

studentki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodo-wej z Chełma, które w tym dniu gościły w naszym przedszkolu realizując cel swojej wizyty: „Placów-ka przedszkolna w środowisku lokalnym”. To małe posadzone drzewko – jodła nawiązuje w swojej symbolice do Puszczy Jodłowej oraz do umiło-wania przyrody przez naszego Wielkiego Polaka. Teraz wszyscy jesteśmy zobowiązani do opieki i dbania o jego wzrost i do pamięci o Osobie, którą upamiętnia. To właśnie „Żywy pomnik” beaty� kacji Jana Pawła II. Te podniosłe i jedyne w swoim rodza-ju chwile, pozostaną na zawsze w naszych sercach i umysłach, a wzrastająca przed przedszkolem jo-dła będzie przypominać Wielkiego Rodaka.

„Dla Mamy i Taty”

Tylko jeden jest dzień tej wiosny!Dzień ciepły, słoneczny, czuły i radosny,bo przecież jednych rodziców mamyi najmocniej ich kochamy!

Dzień Matki obchodzony jest 26 maja, Dzień Ojca 23 czerwca. Z okazji tych dwóch połączonych świąt przedszkolaki z Samorządowego Przedszko-la w Pacanowie przygotowały dla swych rodzi-ców program artystyczny, by wyrazić swą miłość, szacunek i podziękowanie. Spotkanie to odbyło się w Europejskim Centrum Bajki 26 maja 2011 r. Przedszkolaki tańczyły, śpiewały i recytowały ciepłe słowa w stronę jakże wyjątkowej publiczności. Ma-musie i tatusiowie nie szczędzili dla swych pociech braw i podziękowań chociaż w tak ważnym dniu nie brawa, ale obecność i bliskość rodziców były tą najwspanialszą nagrodą dla dzieci. Przedszkola-ki z grup starszych: „Biedronki” i „Żabki” zaprezen-towały montaż słowno-muzyczny pt. „Spotkanie z królową bajek”, w którym postacie bajkowe skła-dały życzenia rodzicom. Kolejnym punktem wystę-pów były ludowe tańce: meksykański i kurpiowski fafur. Kolorowo zrobiło się na scenie, kiedy pojawi-ły się dwie najmłodsze grupy: „Krasnoludki” i „Mu-chomorki”. Po wykonaniu piosenek dla mamusi i dla tatusia oraz złożeniu życzeń zaprezentowały mix tańców disco w sposób tak wesoły i doskonały, że serdeczne uśmiechy i gromkie brawa pojawiły się na widowni. Taneczne pokazy zakończyły gru-py starszaków przy rytmicznym utworze „Ciapa la galeina”. Ostatnią częścią uroczystości był pokaz multimedialny pt. „Cudownych rodziców mam…” w trakcie którego wszystkie przedszkolaki wręczy-

ły rodzicom upominki wcześniej przygotowane w przedszkolu. Był to moment pełen wzruszeń, łez, radości, ogromnej dawki miłości, słodkich ca-łusków i mocnych uścisków. Wspólna biesiada w przedszkolnym ogrodzie przy stołach zasta-wionych słodkościami zakończyła ten szczególny dzień w życiu przedszkolaków i ich rodziców. Sło-wa podziękowania kierujemy do wszystkich, którzy przybyli i uświetnili tę uroczystość: pani dyrektor Zdzisławie Belon za ciepłe słowa i życzenia, pani

Karolinie Kępczyk – dyrektor ECB za możliwość wy-stępu małych artystów na wielkiej scenie, Radzie Rodziców i rodzicom za zorganizowanie „słodkich stolików” oraz wychowawczyniom: G. Czechow-skiej, E. Kapuście, H. Schabowskiej, B. Żurek, L. Bar-tusiak oraz panu M. Łupieskiemu za przygotowa-nie części artystycznej.

„Strażacy w przedszkolu”Przedszkole w Pacanowie jest placówką zaprzy-

jaźnioną z miejscową jednostką Ochotniczej Straży Pożarnej. Z okazji Dnia strażaka przedszkolaki co roku odwiedzają OSP by złożyć im życzenia oraz dowiedzieć się i nauczyć wiele ciekawych rzeczy o trudnej i niebezpiecznej pracy strażaków. Daw-niej praca strażaków – ochotników polegała wy-łącznie na gaszeniu pożarów. Dziś strażackie samo-chody ratownicze wyjeżdżają także do wszystkich tragicznych zdarzeń: wypadków drogowych, po-wodzi, katastrof. Aby praca strażaków była bardziej bezpieczna wyposażani są oni w coraz bardziej no-woczesny sprzęt, a sami szkolą się w ratownictwie sanitarnym, udzielaniu poszkodowanym pierwszej pomocy. Tym razem przedszkolaki zaprosiły stra-żaków do siebie. Na placu przedszkolnym mogły obejrzeć samochód gaśniczy, samochód ratownic-twa technicznego, zestaw OSP R-1, a naczelnik OSP Artur Morel opowiadał o wyposażeniu strażaków oraz zademonstrował w jaki sposób pracuje radio-stacja i sygnały.

Przedszkolaki chętnie oglądały węże, prądowni-ce i inne elementy wyposażenia wozów, przymie-rzały strażackie hełmy. To spotkanie z pewnością na długo pozostanie w pamięci dzieci. Być może kiedyś niektórzy z nich zasilą strażackie szeregi, by nieść pomoc innym ludziom. Z okazji święta stra-żaków życzyliśmy im, aby mieli jak najmniej pra-


zakończyła wzruszające „spotkanie” z Ojcem Świę-tym. Dalszy ciąg ceremonii odbył się przed budyn-kiem, gdzie przedszkolaki wspólnie z panią dyrek-tor Zdzisławą Belon zasadziły jodłę. Przy drzewku

zamontowano tabliczkę z napisem: „Dzieci są na-dzieją, która rozkwita na nowo, projektem, który nieustannie urzeczywistnia, przyszłością, która pozostaje zawsze otwarta” – Jan Paweł II.

W uroczystości tej udział wzięły wszystkie gru-py przedszkolne z wychowawczyniami, a także

studentki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodo-wej z Chełma, które w tym dniu gościły w naszym przedszkolu realizując cel swojej wizyty: „Placów-ka przedszkolna w środowisku lokalnym”. To małe posadzone drzewko – jodła nawiązuje w swojej symbolice do Puszczy Jodłowej oraz do umiło-wania przyrody przez naszego Wielkiego Polaka. Teraz wszyscy jesteśmy zobowiązani do opieki i dbania o jego wzrost i do pamięci o Osobie, którą upamiętnia. To właśnie „Żywy pomnik” beaty� kacji Jana Pawła II. Te podniosłe i jedyne w swoim rodza-ju chwile, pozostaną na zawsze w naszych sercach i umysłach, a wzrastająca przed przedszkolem jo-dła będzie przypominać Wielkiego Rodaka.

„Dla Mamy i Taty”

Tylko jeden jest dzień tej wiosny!Dzień ciepły, słoneczny, czuły i radosny,bo przecież jednych rodziców mamyi najmocniej ich kochamy!

Dzień Matki obchodzony jest 26 maja, Dzień Ojca 23 czerwca. Z okazji tych dwóch połączonych świąt przedszkolaki z Samorządowego Przedszko-la w Pacanowie przygotowały dla swych rodzi-ców program artystyczny, by wyrazić swą miłość, szacunek i podziękowanie. Spotkanie to odbyło się w Europejskim Centrum Bajki 26 maja 2011 r. Przedszkolaki tańczyły, śpiewały i recytowały ciepłe słowa w stronę jakże wyjątkowej publiczności. Ma-musie i tatusiowie nie szczędzili dla swych pociech braw i podziękowań chociaż w tak ważnym dniu nie brawa, ale obecność i bliskość rodziców były tą najwspanialszą nagrodą dla dzieci. Przedszkola-ki z grup starszych: „Biedronki” i „Żabki” zaprezen-towały montaż słowno-muzyczny pt. „Spotkanie z królową bajek”, w którym postacie bajkowe skła-dały życzenia rodzicom. Kolejnym punktem wystę-pów były ludowe tańce: meksykański i kurpiowski fafur. Kolorowo zrobiło się na scenie, kiedy pojawi-ły się dwie najmłodsze grupy: „Krasnoludki” i „Mu-chomorki”. Po wykonaniu piosenek dla mamusi i dla tatusia oraz złożeniu życzeń zaprezentowały mix tańców disco w sposób tak wesoły i doskonały, że serdeczne uśmiechy i gromkie brawa pojawiły się na widowni. Taneczne pokazy zakończyły gru-py starszaków przy rytmicznym utworze „Ciapa la galeina”. Ostatnią częścią uroczystości był pokaz multimedialny pt. „Cudownych rodziców mam…” w trakcie którego wszystkie przedszkolaki wręczy-

ły rodzicom upominki wcześniej przygotowane w przedszkolu. Był to moment pełen wzruszeń, łez, radości, ogromnej dawki miłości, słodkich ca-łusków i mocnych uścisków. Wspólna biesiada w przedszkolnym ogrodzie przy stołach zasta-wionych słodkościami zakończyła ten szczególny dzień w życiu przedszkolaków i ich rodziców. Sło-wa podziękowania kierujemy do wszystkich, którzy przybyli i uświetnili tę uroczystość: pani dyrektor Zdzisławie Belon za ciepłe słowa i życzenia, pani

Karolinie Kępczyk – dyrektor ECB za możliwość wy-stępu małych artystów na wielkiej scenie, Radzie Rodziców i rodzicom za zorganizowanie „słodkich stolików” oraz wychowawczyniom: G. Czechow-skiej, E. Kapuście, H. Schabowskiej, B. Żurek, L. Bar-tusiak oraz panu M. Łupieskiemu za przygotowa-nie części artystycznej.

„Strażacy w przedszkolu”Przedszkole w Pacanowie jest placówką zaprzy-

jaźnioną z miejscową jednostką Ochotniczej Straży Pożarnej. Z okazji Dnia strażaka przedszkolaki co roku odwiedzają OSP by złożyć im życzenia oraz dowiedzieć się i nauczyć wiele ciekawych rzeczy o trudnej i niebezpiecznej pracy strażaków. Daw-niej praca strażaków – ochotników polegała wy-łącznie na gaszeniu pożarów. Dziś strażackie samo-chody ratownicze wyjeżdżają także do wszystkich tragicznych zdarzeń: wypadków drogowych, po-wodzi, katastrof. Aby praca strażaków była bardziej bezpieczna wyposażani są oni w coraz bardziej no-woczesny sprzęt, a sami szkolą się w ratownictwie sanitarnym, udzielaniu poszkodowanym pierwszej pomocy. Tym razem przedszkolaki zaprosiły stra-żaków do siebie. Na placu przedszkolnym mogły obejrzeć samochód gaśniczy, samochód ratownic-twa technicznego, zestaw OSP R-1, a naczelnik OSP Artur Morel opowiadał o wyposażeniu strażaków oraz zademonstrował w jaki sposób pracuje radio-stacja i sygnały.

Przedszkolaki chętnie oglądały węże, prądowni-ce i inne elementy wyposażenia wozów, przymie-rzały strażackie hełmy. To spotkanie z pewnością na długo pozostanie w pamięci dzieci. Być może kiedyś niektórzy z nich zasilą strażackie szeregi, by nieść pomoc innym ludziom. Z okazji święta stra-żaków życzyliśmy im, aby mieli jak najmniej pra-


cy, aby pełniona społecznie powinność przynosiła satysfakcję z dobrze wypełnionych obowiązków i ludzką wdzięczność. Życzyliśmy im opieki św. Floriana w każdym dniu służby i poza nią. Szcze-gólne podziękowania składamy naczelnikowi OSP Arturowi Morelowi i młodym dzielnym strażakom: Grzegorzowi Malinowskiemu, Jackowi Pyrciako-wi i Adrianowi Poniewierskiemu za przybycie do przedszkola oraz przekazaną wiedzę.

Dzięki temu spotkaniu przedszkolaki mogły przekonać się, że być strażakiem to bardzo odpo-wiedzialna funkcja. Dziękujemy im za poświęce-nie dla ratowania życia i zdrowia ludzi, ich mienia, a także ochronę środowiska. Życzymy szczęśliwych powrotów z wszystkich akcji.

W tym roku mija okrągła 220 rocznica uchwale-nia Konstytucji 3 maja, jest to dobrym powodem, aby na łamach Kwartalnika przypomnieć to wielkie wydarzenie w historii Polski.

W początkach października 1788 roku zebrał się w Warszawie sejm, który odegrać miał w dziejach naszego narodu – choć niestety za późno – wiel-ką rolę. Marszałkiem obrany został Stanisław Ma-łachowski, przedstawiciel postępowego odłamu magnaterii. W sejmie panował nastrój gotowości do reform, ale stosunek sił nie od razu ukształtował się na korzyść reformatorów.

W pierwszym okresie sejmu można rozróżnić trzy obozy:

– W stronnictwie hetmańskim (konserwa-tywnym) znajdowali się m.in. Seweryn Rzewuski i Szczęsny Potocki, którzy byli przeciwni reformom oraz domagali się utrzymania zasad „złotej wolno-ści” szlacheckiej, liberum veto i wolnej elekcji;

– W drugim ugrupowaniu (królewskim), Stani-sław August Poniatowski i marszałek sejmu Stani-sław Małachowski dążyli do przeprowadzenia re-form w państwie oraz chcieli wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia armii;

– Podobnie do takich reform dążyli Hugo Koł-łątaj, Stanisław Staszic, Adam Czartoryski, Ignacy Potocki i Józef Wybicki, którzy należeli do obozu patriotycznego. Ich program działania opierał się głównie na wzmocnieniu władzy królewskiej, znie-

sienia liberum veto i wolnej elekcji oraz podniesieniu znaczenia poli-tycznego miast.

W burzliwej atmosferze, jaka towarzyszyła ob-radom, sejm powziął wiele radykalnych postano-wień. Uchwalono powołanie stutysięcznej armii. Skasowano Radę Nieustającą. Przedłużając swą kadencję na czas nieograniczony, sejm zaczął sam sprawować władzę w Rzeczypospolitej. Już w mar-cu 1789 roku zdecydowano – choć nie bez oporów – zgłosić „o� arę wieczystą prowincjałów obojga narodów na powiększenie sił krajowych”, czyli po-bór „dziesiątego grosza”. W marcu 1791 roku sejm uchwalił prawo wykluczające od udziału w sejmi-kach szlachtę – gołotę, która stanowiła narzędzie w rękach magnatów. W miesiąc po tym, 18 kwiet-nia 1791 roku wydane zostało – pod wrażeniem niedawnych wystąpień mieszczan, a także słyn-nej, kierowanej przez burmistrza Starej Warszawy, Jana Dekerta, czarnej procesji z 1789 roku – prawo o miastach. W manifestacji wzięło udział 269 de-putowanych, ze 141 miast królewskich Rzeczypo-spolitej. Warto odnotować, że zabrakło wśród nich reprezentantów podupadłego bardzo Krakowa. Deputaci spisali na ratuszu staromiejskim w War-szawie „akt zjednoczenia miast”, po czym udali się na Zamek, gdzie niemal bez słowa wręczyli królo-wi prośbę o przywrócenie i rozszerzenie starych przywilejów. Wydane w rezultacie tego i innych wydarzeń prawo o miastach wywołało oburzenie

Jan ChruślińskiPułkownik w stanie spoczynku, historyk•

KONSTYTUCJA 3 MAJA

w kołach konserwatywnych. Mieszczanie uzyskali prawo nabywania dóbr ziemskich, dostęp do urzę-dów cywilnych i godności wojskowych. W sejmie zasiadać mieli ich plenipotenci, ale tylko z głosem doradczym.

Główne prace sejmowe skupiały się wokół re-formy władz państwowych. Od września 1789 roku obradowała nad tym specjalna deputacja. Rezul-tatem jej pracy, hamowanej zresztą przez partię hetmańską, powtarzającą wciąż o „wolnościach narodowych”, było ogłoszenie Zasad do poprawy formy rządu. Proponowały one sejm „gotowy”, czyli taki, którego kadencja trwałaby nie 6 tygodni, lecz 2 lata, decydowanie większością głosów, powierze-nie władzy wykonawczej królowi i wybranej przez sejm Straży. Projekty te spowodowały zaostrze-nie tarć na forum sejmowym, zwłaszcza projekt odebrania głosu nieposesjonatom budził zaciekłe opory pewnych grup. Zainteresowanie opinii pu-blicznej wzbudzała także kwestia dziedziczności tronu. Spory toczyły się nie tylko w sejmie, brała w nich udział także prasa i publicystyka.

Na jesieni 1790 roku przystąpiono wreszcie do prac nad zasadniczą ustawą, która ostatecznie ure-gulować miała ustrój państwa. Staszic naglił do pośpiechu. „Blisko dwa lata radzimy – pisał w Prze-strogach dla Polski – a jeszcześmy nie dokonali ani jednej z tych głównych ustaw, które tylko mogą nasz kraj postawić na drodze pewnej i ugrunto-wać jej trwałość.” Projekty przygotowywane były w tajemnicy przez zamknięte grono, zbierające się, u marszałka Małachowskiego. Najczynniejszy udział w tej pracy brali Ignacy Potocki i Hugo Koł-łątaj. Później do tajnych narad wciągnięty został także Stanisław August.

Przewlekanie się narad i dyskusji było niesłycha-nie niebezpieczne. Nad sejmującą Rzeczypospolitą zbierały się groźne chmury. Tymczasem uchwała o stu tysięcznej armii pozostawała na papierze.

Zaniechanie sprawy zorganizowania armii w egoizmie i skąpstwie szlacheckim stawiało Rze-czypospolitą w niezwykle trudnej i niebezpiecznej sytuacji. Układ stosunków międzynarodowych, który w latach poprzednich sprzyjał stronnictwu patriotycznemu uległ niepomyślnym przeobra-żeniom. Jeszcze latem 1790 roku, wydawało się, że wojna między państwami zaborczymi jest nie-unikniona. Król pruski skoncentrował wielkie siły na Śląsku i gotował się do wkroczenia na ziemię Habsburgów. Sprzymierzeni z nim Polacy mieli zaatakować Galicję. Niespodzianie jednak nowy

władca Austrii Leopold II przyjął twarde warunki Prus: rezygnację ze wszystkich zdobyczy na Turcji i wycofanie się z wojny rosyjsko – tureckiej. Pru-sacy mogli teraz przestać kokietować Polskę. Jed-nocześnie Szwecja zawarła pokój z Rosją. Zbliżało się nowe, zgubne dla naszego kraju porozumienie prusko-rosyjskie.

Zwolennikom reform, pozbawionym oparcia za granicą, paliła się ziemia pod stopami, także w samej Rzeczypospolitej. Wrogie wobec sejmu stanowisko coraz jawniej manifestowała reakcyjna magnateria. Jej przywódcy – Stanisław Szczęsny Potocki i hetman Seweryn Rzewuski – przebywali wprawdzie w Wiedniu, ale nie przeszkadzało im to w kierowaniu agitacją w Polsce.

W tych warunkach patrioci musieli się spieszyć z wprowadzeniem w życie projektowanych zmian. Postanowili zaskoczyć opozycję i postawić ją przed faktem dokonanym.

Na Wielkanoc 1791 roku jak zwykle większość posłów rozjechała się do domów. Wykorzystano to, by przeprowadzić swego rodzaju zamach stanu. W nocy z 2 na 3 maja osiemdziesięciu kilku posłów zebranych w pałacu Radziwiłłowskim podpisało zobowiązanie, iż będą popierać przygotowany projekt „ustawy rządowej”. O świcie 3 maja okoli-ce Zamku obstawione zostały wojskiem. Kuźnica Kołłątajowska zmobilizowała pospólstwo, które wyległo na plac Zamkowy i pobliskie ulice. Wielu mieszczan dostało się także na salę obrad sejmo-wych. Sesję, w obecności 182 posłów i senatorów (a więc 1/3 ogólnej liczby), rozpoczęto odczyta-niem s� ngowanych, dramatycznych depesz od polskich przedstawicieli za granicą. Wynikało z nich, że krajowi grozi nowy rozbiór. Jedynym ra-tunkiem – oświadczył zapytany o zdanie król – jest wzmocnienie rządu. Odczytany tekst projektu w tej sprawie większość obecnych posłów przyjęła z za-pałem. Protestów grupy reakcjonistów nie wzięto pod uwagę. Tak została uchwalona – a właściwie narzucona niezbyt legalną drogą – słynna „Ustawa rządowa 3 maja.”

Jej początkowe zdania świadczą najlepiej o nastroju patriotów, którzy ów akt przeforsowa-li. „Uznając – czytamy – iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji naro-dowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem po-znawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samych sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy na-


cy, aby pełniona społecznie powinność przynosiła satysfakcję z dobrze wypełnionych obowiązków i ludzką wdzięczność. Życzyliśmy im opieki św. Floriana w każdym dniu służby i poza nią. Szcze-gólne podziękowania składamy naczelnikowi OSP Arturowi Morelowi i młodym dzielnym strażakom: Grzegorzowi Malinowskiemu, Jackowi Pyrciako-wi i Adrianowi Poniewierskiemu za przybycie do przedszkola oraz przekazaną wiedzę.

Dzięki temu spotkaniu przedszkolaki mogły przekonać się, że być strażakiem to bardzo odpo-wiedzialna funkcja. Dziękujemy im za poświęce-nie dla ratowania życia i zdrowia ludzi, ich mienia, a także ochronę środowiska. Życzymy szczęśliwych powrotów z wszystkich akcji.

W tym roku mija okrągła 220 rocznica uchwale-nia Konstytucji 3 maja, jest to dobrym powodem, aby na łamach Kwartalnika przypomnieć to wielkie wydarzenie w historii Polski.

W początkach października 1788 roku zebrał się w Warszawie sejm, który odegrać miał w dziejach naszego narodu – choć niestety za późno – wiel-ką rolę. Marszałkiem obrany został Stanisław Ma-łachowski, przedstawiciel postępowego odłamu magnaterii. W sejmie panował nastrój gotowości do reform, ale stosunek sił nie od razu ukształtował się na korzyść reformatorów.

W pierwszym okresie sejmu można rozróżnić trzy obozy:

– W stronnictwie hetmańskim (konserwa-tywnym) znajdowali się m.in. Seweryn Rzewuski i Szczęsny Potocki, którzy byli przeciwni reformom oraz domagali się utrzymania zasad „złotej wolno-ści” szlacheckiej, liberum veto i wolnej elekcji;

– W drugim ugrupowaniu (królewskim), Stani-sław August Poniatowski i marszałek sejmu Stani-sław Małachowski dążyli do przeprowadzenia re-form w państwie oraz chcieli wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia armii;

– Podobnie do takich reform dążyli Hugo Koł-łątaj, Stanisław Staszic, Adam Czartoryski, Ignacy Potocki i Józef Wybicki, którzy należeli do obozu patriotycznego. Ich program działania opierał się głównie na wzmocnieniu władzy królewskiej, znie-

sienia liberum veto i wolnej elekcji oraz podniesieniu znaczenia poli-tycznego miast.

W burzliwej atmosferze, jaka towarzyszyła ob-radom, sejm powziął wiele radykalnych postano-wień. Uchwalono powołanie stutysięcznej armii. Skasowano Radę Nieustającą. Przedłużając swą kadencję na czas nieograniczony, sejm zaczął sam sprawować władzę w Rzeczypospolitej. Już w mar-cu 1789 roku zdecydowano – choć nie bez oporów – zgłosić „o� arę wieczystą prowincjałów obojga narodów na powiększenie sił krajowych”, czyli po-bór „dziesiątego grosza”. W marcu 1791 roku sejm uchwalił prawo wykluczające od udziału w sejmi-kach szlachtę – gołotę, która stanowiła narzędzie w rękach magnatów. W miesiąc po tym, 18 kwiet-nia 1791 roku wydane zostało – pod wrażeniem niedawnych wystąpień mieszczan, a także słyn-nej, kierowanej przez burmistrza Starej Warszawy, Jana Dekerta, czarnej procesji z 1789 roku – prawo o miastach. W manifestacji wzięło udział 269 de-putowanych, ze 141 miast królewskich Rzeczypo-spolitej. Warto odnotować, że zabrakło wśród nich reprezentantów podupadłego bardzo Krakowa. Deputaci spisali na ratuszu staromiejskim w War-szawie „akt zjednoczenia miast”, po czym udali się na Zamek, gdzie niemal bez słowa wręczyli królo-wi prośbę o przywrócenie i rozszerzenie starych przywilejów. Wydane w rezultacie tego i innych wydarzeń prawo o miastach wywołało oburzenie

Jan ChruślińskiPułkownik w stanie spoczynku, historyk•

KONSTYTUCJA 3 MAJA

w kołach konserwatywnych. Mieszczanie uzyskali prawo nabywania dóbr ziemskich, dostęp do urzę-dów cywilnych i godności wojskowych. W sejmie zasiadać mieli ich plenipotenci, ale tylko z głosem doradczym.

Główne prace sejmowe skupiały się wokół re-formy władz państwowych. Od września 1789 roku obradowała nad tym specjalna deputacja. Rezul-tatem jej pracy, hamowanej zresztą przez partię hetmańską, powtarzającą wciąż o „wolnościach narodowych”, było ogłoszenie Zasad do poprawy formy rządu. Proponowały one sejm „gotowy”, czyli taki, którego kadencja trwałaby nie 6 tygodni, lecz 2 lata, decydowanie większością głosów, powierze-nie władzy wykonawczej królowi i wybranej przez sejm Straży. Projekty te spowodowały zaostrze-nie tarć na forum sejmowym, zwłaszcza projekt odebrania głosu nieposesjonatom budził zaciekłe opory pewnych grup. Zainteresowanie opinii pu-blicznej wzbudzała także kwestia dziedziczności tronu. Spory toczyły się nie tylko w sejmie, brała w nich udział także prasa i publicystyka.

Na jesieni 1790 roku przystąpiono wreszcie do prac nad zasadniczą ustawą, która ostatecznie ure-gulować miała ustrój państwa. Staszic naglił do pośpiechu. „Blisko dwa lata radzimy – pisał w Prze-strogach dla Polski – a jeszcześmy nie dokonali ani jednej z tych głównych ustaw, które tylko mogą nasz kraj postawić na drodze pewnej i ugrunto-wać jej trwałość.” Projekty przygotowywane były w tajemnicy przez zamknięte grono, zbierające się, u marszałka Małachowskiego. Najczynniejszy udział w tej pracy brali Ignacy Potocki i Hugo Koł-łątaj. Później do tajnych narad wciągnięty został także Stanisław August.

Przewlekanie się narad i dyskusji było niesłycha-nie niebezpieczne. Nad sejmującą Rzeczypospolitą zbierały się groźne chmury. Tymczasem uchwała o stu tysięcznej armii pozostawała na papierze.

Zaniechanie sprawy zorganizowania armii w egoizmie i skąpstwie szlacheckim stawiało Rze-czypospolitą w niezwykle trudnej i niebezpiecznej sytuacji. Układ stosunków międzynarodowych, który w latach poprzednich sprzyjał stronnictwu patriotycznemu uległ niepomyślnym przeobra-żeniom. Jeszcze latem 1790 roku, wydawało się, że wojna między państwami zaborczymi jest nie-unikniona. Król pruski skoncentrował wielkie siły na Śląsku i gotował się do wkroczenia na ziemię Habsburgów. Sprzymierzeni z nim Polacy mieli zaatakować Galicję. Niespodzianie jednak nowy

władca Austrii Leopold II przyjął twarde warunki Prus: rezygnację ze wszystkich zdobyczy na Turcji i wycofanie się z wojny rosyjsko – tureckiej. Pru-sacy mogli teraz przestać kokietować Polskę. Jed-nocześnie Szwecja zawarła pokój z Rosją. Zbliżało się nowe, zgubne dla naszego kraju porozumienie prusko-rosyjskie.

Zwolennikom reform, pozbawionym oparcia za granicą, paliła się ziemia pod stopami, także w samej Rzeczypospolitej. Wrogie wobec sejmu stanowisko coraz jawniej manifestowała reakcyjna magnateria. Jej przywódcy – Stanisław Szczęsny Potocki i hetman Seweryn Rzewuski – przebywali wprawdzie w Wiedniu, ale nie przeszkadzało im to w kierowaniu agitacją w Polsce.

W tych warunkach patrioci musieli się spieszyć z wprowadzeniem w życie projektowanych zmian. Postanowili zaskoczyć opozycję i postawić ją przed faktem dokonanym.

Na Wielkanoc 1791 roku jak zwykle większość posłów rozjechała się do domów. Wykorzystano to, by przeprowadzić swego rodzaju zamach stanu. W nocy z 2 na 3 maja osiemdziesięciu kilku posłów zebranych w pałacu Radziwiłłowskim podpisało zobowiązanie, iż będą popierać przygotowany projekt „ustawy rządowej”. O świcie 3 maja okoli-ce Zamku obstawione zostały wojskiem. Kuźnica Kołłątajowska zmobilizowała pospólstwo, które wyległo na plac Zamkowy i pobliskie ulice. Wielu mieszczan dostało się także na salę obrad sejmo-wych. Sesję, w obecności 182 posłów i senatorów (a więc 1/3 ogólnej liczby), rozpoczęto odczyta-niem s� ngowanych, dramatycznych depesz od polskich przedstawicieli za granicą. Wynikało z nich, że krajowi grozi nowy rozbiór. Jedynym ra-tunkiem – oświadczył zapytany o zdanie król – jest wzmocnienie rządu. Odczytany tekst projektu w tej sprawie większość obecnych posłów przyjęła z za-pałem. Protestów grupy reakcjonistów nie wzięto pod uwagę. Tak została uchwalona – a właściwie narzucona niezbyt legalną drogą – słynna „Ustawa rządowa 3 maja.”

Jej początkowe zdania świadczą najlepiej o nastroju patriotów, którzy ów akt przeforsowa-li. „Uznając – czytamy – iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji naro-dowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem po-znawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samych sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy na-


kazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą, egzystencje polityczną (…) dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy (…)”.

Przepojona szczerym patriotyzmem i wolą ra-towania upadającej Rzeczypospolitej, ustawa z 3 maja regulowała podstawowe prawa i obo-wiązki ogółu mieszkańców kraju oraz zasady orga-nizacji władzy państwowej w sposób, który świad-czył o przesiąkaniu do Polski idei burżuazyjnego konstytucjonalizmu. Nie znaczy to oczywiście, że 3 maja 1791 roku obalono u nas ustrój feudalny. Tak daleko twórcy konstytucji nie mogli nie chcieli się posunąć. Ich dzieło otwierało jednak przed spo-łeczeństwem polskim szeroką drogę reform i waż-nych przemian.

Na wstępie „Ustawa rządowa 3 maja” określa cele zasadnicze zreformowanego państwa. Miały nimi być: „całość państwa”, a więc nienaruszalność jego terytorium i całkowita suwerenność, dalej „wol-ność obywatelska”, dotycząca już nie tylko ducho-wieństwa i szlachty, ale także mieszczan i wreszcie „porządek społeczny”, a więc ustępstwa w ramach ustroju feudalnego w interesie mieszkańców miast i na rzecz poprawy położenia chłopów.

Główny nacisk twórcy ustawy konstytucyjnej położyli na reformę ustroju politycznego Rzeczy-pospolitej. Tutaj też spotykamy najbardziej rady-kalne sformułowania i pociągnięcia. „Wszelka wła-dza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu – czytamy w odpowiednim rozdziale konstytucji. – Aby więc całość państwa, wolność obywatelska i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rządu narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, tj. władza naj-wyższa prawodawcza w sejmie, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży i władza sądownicza w jurysdykcjach (sądach) (…) ustanowionych lub ustanowić się mających.”

Konstytucja 3 maja zniosła wolną elekcję, po śmierci Stanisława Augusta tron miał być dziedzi-czony, tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową elekcję. Władzę wy-konawczą sprawować miał król wraz z mianowa-nym przez siebie rządem: pięcioosobowa Straż Praw. Organami władzy wykonawczej były komisje rządowe: edukacji, spraw wewnętrznych, wojska, skarbu i spraw zagranicznych. Sejm „gotowy wy-bierany miał być co dwa lata. Liberum veto i kon-federacje zostały zniesione. Ważne postanowienia

dotyczyły także sądownictwa, które w myśl bur-żuazyjnych teorii podziału władz miało być wyod-rębnione. „Władza sądownicza nie może być wyko-nywana ani przez władzę prawodawczą, ani przez króla, lecz przez magistratury – czytamy – w akcie – w tym celu ustanowione i wybierane. Powinna zaś być tak do miejsca przywiązana, żeby każdy człowiek bliską dla siebie znalazł sprawiedliwość, żeby przestępny widział wszędzie groźną nad sobą rękę krajowego rządu (…)”

W zakresie stosunków społecznych sformuło-wania były ostrożniejsze.

Artykuł drugi głosił: „(…) szanując pamięć przod-ków naszych, jako fundatorów rządu wolnego, sta-nowi szlacheckiemu wszystkie swobody, wolności i prerogatywy, pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym najuroczyściej zapewniamy”. Pozo-stawiono więc szlachcie jej przywileje. Ograniczo-no się do włączenia do konstytucji wydanego nie-dawno prawa o miastach. W oddzielnym artykule poświęconym chłopom powiedziano, iż „lud rolni-czy, spod którego ręki płynie najob� tsze bogactw krajowych źródło, który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność”, będzie wzięty po opiekę prawa. Ta obietnica nie przyniosła konkretnej poprawy doli chłopa, nie uwzględniała postulatów wysuwa-nych przez ówczesną postępową publicystykę. Za-machowcy z dnia 3 maja zatrzymali się w połowie drogi – być może w nadziei, że ta powściągliwość ugłaszcze reakcyjną szlachtę, że ułatwi wprowadze-nie w życie reform, które – choć nie pełne – mogły odegrać kolosalną rolę w przebudowie polskiego państwa i społeczeństwa. Niewątpliwie traktowali oni ustawę z 3 maja jako pierwszy krok, zmierza-jący głównie do uzdrowienia stosunków politycz-nych w państwie; za nim przyjść miały następne reformy, w dziedzinie stosunków gospodarczych i społecznych.

Ważkie są punkty dotyczące sprawy obronności kraju. „Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszy-scy przeto obywatele są obrońcami całości i swo-bód narodowych. Wojsko nic innego nie jest, tylko wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły narodu”. Po raz pierwszy w o� cjalnym, państwo-wym akcie użyto słowa „naród” w znaczeniu szer-szym niż dotychczasowe, odnoszone wyłącznie do szlachty.

Konstytucja 3 maja miała dźwignąć nasz kraj z chaosu i upadku, kładła bowiem kres anarchii degenerującej państwo od wewnątrz, tej anarchii,

która czyniła z Polski bezsilne państwo na arenie międzynarodowej. Miała świadczyć o pozytyw-nym potencjale Polaków i Polski, Polaków, którzy w godzinie próby potra� li wykrzesać z siebie refor-matorską, ozdrowieńczą siłę.

Przeciwnicy konstytucji nie rozumieli potrze-by reformowania, modernizowania polskiego państwa. W jego modernizacji widzieli wyłącznie zagrożenie, a naród potrzebował tego unowocze-śnienia jak powietrza, jak tlenu, aby funkcjonować i rozwijać się dalej. Naród potrzebował wielkiej zmiany, aby nie nastąpiła katastrofa.

Wszystkie reformy i plany przyszły jednak zbyt późno. Wielkie dzieło Sejmu Czteroletniego czeka-ła nieuchronna katastrofa, gdyż wrogom Konstytu-cji 3 maja, wspartym przez wroga zewnętrznego,

udało się obalić to wielkie dzieło polskiej mądro-ści i nowoczesności. Nowoczesny, oświecony pa-triotyzm polski przegrał wtedy batalię o rozwój, o przyszłość kraju. Ostatnim akcentem były bo-wiem rozbiory i bardzo długie lata niewoli.

Znaczenie „Ustawy rządowej 3 maja” było jed-nak ogromne, wywołała też żywe echa, bowiem był to drugi na świecie akt tego typu, po ustawie konstytucyjnej Stanów Zjednoczonych Ameryki z 1787 roku. Polska znalazła się więc w czołówce postępowej myśli politycznej epoki, wyprzedzając znacznie inne kraje Europy, a nawet dystansując rewolucyjną Francję – ostateczny tekst konstytucji francuskiej został uchwalony tego samego roku w kilka miesięcy później.

Nasza placówka znajduje się w centrum miasta, przy ulicy Armii Krajowej 9, w Pińczowie. Jest to budynek wolnostojący, jednopiętrowy. Znajduje się w pięknym starym ogrodzie, który daje moż-liwość bezpiecznej zabawy i ćwiczeń ruchowych nawet w upalne dni.

W przedszkolu codziennie spędza czas 120 dzieci w wieku od 18 miesięcy do 6 roku życia. W placówce funkcjonuje pięć oddziałów. Bazę przedszkola sta-nowi pięć kolorowych sal zabaw z przylegającymi do nich estetycznymi i funkcjonalnymi łazienkami. Na dolnym holu mieści się przestronna szatnia umoż-liwiająca swobodne przebieranie się dzieci. Rodzice na holu mogą podziwiać wystawy prac plastycznych oraz oglądać fotogra� czny reportaż „z życia przed-szkola”. Jesteśmy jedyną placówką w mieście, w któ-rej znajduje się oddział żłobkowy. Przyjmujemy do niego dzieci od 18 miesiąca życia do 3 lat. Dziećmi w grupie najmłodszej zajmuje się wykwali� kowana pielęgniarka. Maluszki mają do dyspozycji osobną jadalnię, salę zabaw i salę z leżaczkami. Przedszkole wyposażone jest w kompletne zaplecze kuchenne spełniające wysokie wymagania higieniczne syste-mu HACCP. Placówka jest dostępna dla dzieci od po-niedziałku do piątku w godzinach od 600 do 1630.

Kadrę pedagogiczną przedszkola stanowi dzie-więć wysoko wykwali� kowanych nauczycieli.

Wszyscy posiadają wykształcenie wyższe magi-sterskie z przygotowaniem pedagogicznym. Są to nauczyciele ciągle doskonalący się zawodowo.

W przedszkolu zatrudniony jest personel admi-nistracyjno-obsługowy. Wszyscy pracownicy naszej placówki współdziałają ze sobą, tworząc przyjazną atmosferę, dzięki której dzieci czują się akceptowa-ne i bezpieczne. Wszyscy lubimy swoją pracę.

Wychowankowie mają w nauczycielach wspar-cie, każdemu dziecku zapewnione jest podmioto-we traktowanie i troska o jego wszechstronny roz-wój. Nauczyciele znają potrzeby i zainteresowania dzieci. Prowadzą atrakcyjne zajęcia. Konstruują ciekawe i bogate oferty zabaw i zadań. Są dobrze przygotowani merytorycznie i metodycznie. Po-szukują innowacyjnych rozwiązań, pracują z pasją ciągle doskonaląc swoje umiejętności.

Każde nowo przyjęte dziecko jest objęte pro-gramem adaptacyjnym, aby w sposób bezstreso-wy i z uśmiechem na twarzy rozpocząć nowy etap w życiu i stać się prawdziwym przedszkolakiem.

Praca dydaktyczna odbywa się zgodnie z prze-pisami prawa oświatowego. Staramy się naszych wychowanków objąć opieką w taki sposób, aby zaspakajać ich indywidualne potrzeby edukacyjne, starannie przygotować do podjęcia nauki w szko-le, wspierać ich talenty i zdolności oraz wyrówny-

Halina GębkaDyrektor Przedszkola nr 2 w Pińczowie•

Agata GórakNauczycielka w Przedszkolu nr 2 w Pińczowie•

PRZEDSZKOLE NR 2 W PIŃCZOWIE


kazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą, egzystencje polityczną (…) dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy (…)”.

Przepojona szczerym patriotyzmem i wolą ra-towania upadającej Rzeczypospolitej, ustawa z 3 maja regulowała podstawowe prawa i obo-wiązki ogółu mieszkańców kraju oraz zasady orga-nizacji władzy państwowej w sposób, który świad-czył o przesiąkaniu do Polski idei burżuazyjnego konstytucjonalizmu. Nie znaczy to oczywiście, że 3 maja 1791 roku obalono u nas ustrój feudalny. Tak daleko twórcy konstytucji nie mogli nie chcieli się posunąć. Ich dzieło otwierało jednak przed spo-łeczeństwem polskim szeroką drogę reform i waż-nych przemian.

Na wstępie „Ustawa rządowa 3 maja” określa cele zasadnicze zreformowanego państwa. Miały nimi być: „całość państwa”, a więc nienaruszalność jego terytorium i całkowita suwerenność, dalej „wol-ność obywatelska”, dotycząca już nie tylko ducho-wieństwa i szlachty, ale także mieszczan i wreszcie „porządek społeczny”, a więc ustępstwa w ramach ustroju feudalnego w interesie mieszkańców miast i na rzecz poprawy położenia chłopów.

Główny nacisk twórcy ustawy konstytucyjnej położyli na reformę ustroju politycznego Rzeczy-pospolitej. Tutaj też spotykamy najbardziej rady-kalne sformułowania i pociągnięcia. „Wszelka wła-dza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu – czytamy w odpowiednim rozdziale konstytucji. – Aby więc całość państwa, wolność obywatelska i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rządu narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, tj. władza naj-wyższa prawodawcza w sejmie, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży i władza sądownicza w jurysdykcjach (sądach) (…) ustanowionych lub ustanowić się mających.”

Konstytucja 3 maja zniosła wolną elekcję, po śmierci Stanisława Augusta tron miał być dziedzi-czony, tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową elekcję. Władzę wy-konawczą sprawować miał król wraz z mianowa-nym przez siebie rządem: pięcioosobowa Straż Praw. Organami władzy wykonawczej były komisje rządowe: edukacji, spraw wewnętrznych, wojska, skarbu i spraw zagranicznych. Sejm „gotowy wy-bierany miał być co dwa lata. Liberum veto i kon-federacje zostały zniesione. Ważne postanowienia

dotyczyły także sądownictwa, które w myśl bur-żuazyjnych teorii podziału władz miało być wyod-rębnione. „Władza sądownicza nie może być wyko-nywana ani przez władzę prawodawczą, ani przez króla, lecz przez magistratury – czytamy – w akcie – w tym celu ustanowione i wybierane. Powinna zaś być tak do miejsca przywiązana, żeby każdy człowiek bliską dla siebie znalazł sprawiedliwość, żeby przestępny widział wszędzie groźną nad sobą rękę krajowego rządu (…)”

W zakresie stosunków społecznych sformuło-wania były ostrożniejsze.

Artykuł drugi głosił: „(…) szanując pamięć przod-ków naszych, jako fundatorów rządu wolnego, sta-nowi szlacheckiemu wszystkie swobody, wolności i prerogatywy, pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym najuroczyściej zapewniamy”. Pozo-stawiono więc szlachcie jej przywileje. Ograniczo-no się do włączenia do konstytucji wydanego nie-dawno prawa o miastach. W oddzielnym artykule poświęconym chłopom powiedziano, iż „lud rolni-czy, spod którego ręki płynie najob� tsze bogactw krajowych źródło, który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność”, będzie wzięty po opiekę prawa. Ta obietnica nie przyniosła konkretnej poprawy doli chłopa, nie uwzględniała postulatów wysuwa-nych przez ówczesną postępową publicystykę. Za-machowcy z dnia 3 maja zatrzymali się w połowie drogi – być może w nadziei, że ta powściągliwość ugłaszcze reakcyjną szlachtę, że ułatwi wprowadze-nie w życie reform, które – choć nie pełne – mogły odegrać kolosalną rolę w przebudowie polskiego państwa i społeczeństwa. Niewątpliwie traktowali oni ustawę z 3 maja jako pierwszy krok, zmierza-jący głównie do uzdrowienia stosunków politycz-nych w państwie; za nim przyjść miały następne reformy, w dziedzinie stosunków gospodarczych i społecznych.

Ważkie są punkty dotyczące sprawy obronności kraju. „Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszy-scy przeto obywatele są obrońcami całości i swo-bód narodowych. Wojsko nic innego nie jest, tylko wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły narodu”. Po raz pierwszy w o� cjalnym, państwo-wym akcie użyto słowa „naród” w znaczeniu szer-szym niż dotychczasowe, odnoszone wyłącznie do szlachty.

Konstytucja 3 maja miała dźwignąć nasz kraj z chaosu i upadku, kładła bowiem kres anarchii degenerującej państwo od wewnątrz, tej anarchii,

która czyniła z Polski bezsilne państwo na arenie międzynarodowej. Miała świadczyć o pozytyw-nym potencjale Polaków i Polski, Polaków, którzy w godzinie próby potra� li wykrzesać z siebie refor-matorską, ozdrowieńczą siłę.

Przeciwnicy konstytucji nie rozumieli potrze-by reformowania, modernizowania polskiego państwa. W jego modernizacji widzieli wyłącznie zagrożenie, a naród potrzebował tego unowocze-śnienia jak powietrza, jak tlenu, aby funkcjonować i rozwijać się dalej. Naród potrzebował wielkiej zmiany, aby nie nastąpiła katastrofa.

Wszystkie reformy i plany przyszły jednak zbyt późno. Wielkie dzieło Sejmu Czteroletniego czeka-ła nieuchronna katastrofa, gdyż wrogom Konstytu-cji 3 maja, wspartym przez wroga zewnętrznego,

udało się obalić to wielkie dzieło polskiej mądro-ści i nowoczesności. Nowoczesny, oświecony pa-triotyzm polski przegrał wtedy batalię o rozwój, o przyszłość kraju. Ostatnim akcentem były bo-wiem rozbiory i bardzo długie lata niewoli.

Znaczenie „Ustawy rządowej 3 maja” było jed-nak ogromne, wywołała też żywe echa, bowiem był to drugi na świecie akt tego typu, po ustawie konstytucyjnej Stanów Zjednoczonych Ameryki z 1787 roku. Polska znalazła się więc w czołówce postępowej myśli politycznej epoki, wyprzedzając znacznie inne kraje Europy, a nawet dystansując rewolucyjną Francję – ostateczny tekst konstytucji francuskiej został uchwalony tego samego roku w kilka miesięcy później.

Nasza placówka znajduje się w centrum miasta, przy ulicy Armii Krajowej 9, w Pińczowie. Jest to budynek wolnostojący, jednopiętrowy. Znajduje się w pięknym starym ogrodzie, który daje moż-liwość bezpiecznej zabawy i ćwiczeń ruchowych nawet w upalne dni.

W przedszkolu codziennie spędza czas 120 dzieci w wieku od 18 miesięcy do 6 roku życia. W placówce funkcjonuje pięć oddziałów. Bazę przedszkola sta-nowi pięć kolorowych sal zabaw z przylegającymi do nich estetycznymi i funkcjonalnymi łazienkami. Na dolnym holu mieści się przestronna szatnia umoż-liwiająca swobodne przebieranie się dzieci. Rodzice na holu mogą podziwiać wystawy prac plastycznych oraz oglądać fotogra� czny reportaż „z życia przed-szkola”. Jesteśmy jedyną placówką w mieście, w któ-rej znajduje się oddział żłobkowy. Przyjmujemy do niego dzieci od 18 miesiąca życia do 3 lat. Dziećmi w grupie najmłodszej zajmuje się wykwali� kowana pielęgniarka. Maluszki mają do dyspozycji osobną jadalnię, salę zabaw i salę z leżaczkami. Przedszkole wyposażone jest w kompletne zaplecze kuchenne spełniające wysokie wymagania higieniczne syste-mu HACCP. Placówka jest dostępna dla dzieci od po-niedziałku do piątku w godzinach od 600 do 1630.

Kadrę pedagogiczną przedszkola stanowi dzie-więć wysoko wykwali� kowanych nauczycieli.

Wszyscy posiadają wykształcenie wyższe magi-sterskie z przygotowaniem pedagogicznym. Są to nauczyciele ciągle doskonalący się zawodowo.

W przedszkolu zatrudniony jest personel admi-nistracyjno-obsługowy. Wszyscy pracownicy naszej placówki współdziałają ze sobą, tworząc przyjazną atmosferę, dzięki której dzieci czują się akceptowa-ne i bezpieczne. Wszyscy lubimy swoją pracę.

Wychowankowie mają w nauczycielach wspar-cie, każdemu dziecku zapewnione jest podmioto-we traktowanie i troska o jego wszechstronny roz-wój. Nauczyciele znają potrzeby i zainteresowania dzieci. Prowadzą atrakcyjne zajęcia. Konstruują ciekawe i bogate oferty zabaw i zadań. Są dobrze przygotowani merytorycznie i metodycznie. Po-szukują innowacyjnych rozwiązań, pracują z pasją ciągle doskonaląc swoje umiejętności.

Każde nowo przyjęte dziecko jest objęte pro-gramem adaptacyjnym, aby w sposób bezstreso-wy i z uśmiechem na twarzy rozpocząć nowy etap w życiu i stać się prawdziwym przedszkolakiem.

Praca dydaktyczna odbywa się zgodnie z prze-pisami prawa oświatowego. Staramy się naszych wychowanków objąć opieką w taki sposób, aby zaspakajać ich indywidualne potrzeby edukacyjne, starannie przygotować do podjęcia nauki w szko-le, wspierać ich talenty i zdolności oraz wyrówny-

Halina GębkaDyrektor Przedszkola nr 2 w Pińczowie•

Agata GórakNauczycielka w Przedszkolu nr 2 w Pińczowie•

PRZEDSZKOLE NR 2 W PIŃCZOWIE

28 BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY

wać niedoskonałości podczas pracy indywidualnej i w zajęciach grupowych.

Wychodząc naprzeciw rosnącym problemom w wychowaniu dziecka we współczesnym świecie, przedszkole organizuje w miarę możliwości spo-tkania z różnego rodzaju specjalistami: logope-dą, lekarzem, psychologiem, pedagogiem, którzy podczas prelekcji poruszają zagadnienia nurtujące rodziców.

W naszym przedszkolu odbywają się również zajęcia dodatkowe, do których należą:

wczesne wspomaganie rozwoju; •nauka języka angielskiego; •rytmika; •gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna; •treningi karate. •

Przedszkolaki uczestniczą w comiesięcznych przedstawieniach teatralnych organizowanych na terenie placówki.

Często biorą udział w wycieczkach „bliskich i da-lekich”. Chętnie prezentują swoje umiejętności ar-tystyczne podczas wielu imprez odbywających się w przedszkolu i na terenie miasta:

Jesienne spotkania teatralne; •Wigilia; •Choinka noworoczna; •„Pożegnanie zimy, powitanie wiosny”; •„Z ekologią na ty”; •Dzień Matki; •Festyn Rodzinny. •

Już od wielu lat przedszkolaki biorą udział w ak-cjach charytatywnych połączonych z prezentacja-mi artystycznymi organizowanymi przez Szkołę Podstawową nr 1 w Pińczowie „Ulica Śnieżynko-wa” oraz „Dzieci dzieciom” na rzecz Domu Dziecka w Pacanowie. Swoje umiejętności plastyczne dzie-ci prezentują na wystawkach prac plastycznych

w przedszkolu oraz na wystawach organizowa-nych przez Pińczowskie Samorządowe Centrum Kultury. Nasi wychowankowie są laureatami wielu konkursów plastycznych, recytatorskich, Olimpia-dy Języka Angielskiego oraz Olimpiady sportowej „Przedszkolaki na start”.

Placówka cieszy się dużym uznaniem w środo-wisku lokalnym o czym świadczy pełny coroczny nabór do naszego przedszkola.

Nasze przedszkole – to placówka otwarta na potrzeby dzieci i rodziców. Wychowujemy dzieci szczęśliwe z odpowiednią wiedzą i umiejętnościa-mi. Rodzice zaś, to współautorzy sukcesów swoich dzieci i życia przedszkolnego.

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Przedszkole nr 2 w PińczowieVIII „Mały” Powiatowy Konkurs Recytatorski


Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 34/2011 kwiecień, maj, czerwiec

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

Przedszkole nr 2 w Pińczowie

W obiektywie:

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

VIII „Mały” Powiatowy Konkurs Recytatorski


Documents

Buski Kwartalnik W obiektywie: EDUKACYJNY„Kogo Kocham, … · BUSKI KWARTALNIK EDUKACYJNY 1 W numerze: Marta Nowak FINAŁ VIII „MAŁEGO” POWIATOWEGO KONKURSU RECYTATORSKIEGO