344

BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI MENSHI NO MUPASHI?

Embed Size (px)

Citation preview

Page 2: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

www.nlmafghanistan.comwww.nlmafrikaans.comwww.nlmalbania.comwww.nlmamharic.comwww.nlmangola.comwww.nlmarabemirates.comwww.nlmarabic.comwww.nlmargentina.comwww.nlmarmenia.comwww.nlmaruba.comwww.nlmaustralia.comwww.nlmaustria.comwww.nlmbahamas.comwww.nlmbahrain.comwww.nlmbangladesh.comwww.nlmbelarus.comwww.nlmbelgium.comwww.nlmbengali.comwww.nlmbenin.comwww.nlmbhutan.comwww.nlmbolivia.com

www.nlmbotswana.comwww.nlmbrasil.comwww.nlmbriton.comwww.nlmbrunei.comwww.nlmbulgalia.comwww.nlmburkinafaso.comwww.nlmburundi.comwww.nlmcameroon.comwww.nlmcanada.comwww.nlmcebuano.comwww.nlmchichewa.comwww.nlmchile.comwww.nlmchin.comwww.nlmchina.comwww.nlmcolombia.comwww.nlmcongo.comwww.nlmcostarica.comwww.nlmcotedivoire.comwww.nlmcroatia.comwww.nlmczech.comwww.nlmdenmark.com

www.nlmdioula.comwww.nlmdominica.comwww.nlmdutch.comwww.nlmecuador.comwww.nlmegypt.comwww.nlmelsalvador.comwww.nlmequatorialguinea.comwww.nlmethiopia.comwww.nlmfinland.comwww.nlmfrance.comwww.nlmfrench.comwww.nlmgabon.comwww.nlmgeorgian.comwww.nlmgerman.comwww.nlmgermany.comwww.nlmghana.comwww.nlmgreek.comwww.nlmgrenada.comwww.nlmguatemala.com

A

B

C

D

E

F

G

Please find your vernacular websites below.

You can download Christian e-books and request Christian books for free.

Feel free to visit our websites below right now!

Please find your vernacular websites below.

You can download Christian e-books and request Christian books for free.

Feel free to visit our websites below right now!

Please find your vernacular websites below.

You can download Christian e-books and request Christian books for free.

Feel free to visit our websites below right now!

The Official Website of The New Life Mission

www.nlmission.comwww.nlmission.comor

www.bjnewlife.orgwww.bjnewlife.orgW

The New Life Mission

orldwide websites of

� Some of these websites may not work because they are still under construction.

◄ IFILIMO ►

Page 3: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

www.nlmgujarati.comwww.nlmhaiti.comwww.nlmhindi.comwww.nlmholland.comwww.nlmhonduras.comwww.nlmhungary.comwww.nlm-india.comwww.nlmindonesia.comwww.nlmiran.comwww.nlmiraq.comwww.nlmisrael.comwww.nlmitaly.comwww.nlmjamaica.comwww.nlmjapan.comwww.nlmjavanese.comwww.nlmkannada.comwww.nlmkazakhstan.comwww.nlmkenya.comwww.nlmkhmer.comwww.nlmkirghiz.comwww.nlmkirundi.comwww.nlmkorea.comwww.nlmlatvia.comwww.nlmluganda.comwww.nlmluo.comwww.nlmmadi.comwww.nlmmalagasy.comwww.nlmmalayalam.comwww.nlmmalaysia.comwww.nlmmarathi.com

www.nlmmauritius.comwww.nlmmexico.comwww.nlmmindat.comwww.nlmmizo.comwww.nlmmoldova.comwww.nlmmongolia.comwww.nlmmyanmar.comwww.nlmnepal.comwww.nlmnewzealand.comwww.nlmnigeria.comwww.nlmnorthkorea.comwww.nlmnorway.comwww.nlmpakistan.comwww.nlmpanama.comwww.nlmperu.comwww.nlmphilippines.comwww.nlmpoland.comwww.nlmportugal.comwww.nlmportuguese.comwww.nlmprcongo.comwww.nlmqatar.comwww.nlmromania.comwww.nlmrussia.comwww.nlmsaudiarabia.comwww.nlmserbian.comwww.nlmshona.comwww.nlmsingapore.comwww.nlmslovakia.comwww.nlmslovene.comwww.nlmsolomon.com

www.nlmsouthafrica.comwww.nlmspain.comwww.nlmspanish.comwww.nlmsrilanka.comwww.nlmsuriname.comwww.nlmswahili.comwww.nlmswaziland.comwww.nlmsweden.comwww.nlmswiss.comwww.nlmtagalog.comwww.nlmtaiwan.comwww.nlmtamil.comwww.nlmtanzania.comwww.nlmtelugu.comwww.nlmthailand.comwww.nlmtogo.comwww.nlmtonga.comwww.nlmturkey.comwww.nlmuganda.comwww.nlmukraine.comwww.nlmurdu.comwww.nlmusa.comwww.nlmvenezuela.comwww.nlmvietnam.comwww.nlmzambia.comwww.nlmzimbabwe.comwww.nlmzou.com

H

J

K

L

M

N

P

Q

R

S

U

V

Z

I

W The New Life Missionorldwide websites of

◄ IFILIMO ►

Page 4: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Ili libuku lyesu ilyantanshi munshita yesu ukubile ‘Mbilansuma ya Menshi no Mupashi’ ukulingana na

Malembo Mwebengi tamwaishibe mbilansuma ya ku fyalwa libili ku menshi no Mupashi.

Eico nalyesho ku konkomeshapo sana pa mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu kabili ne Capindama Cakwe mwisambilisho ilili lyonse.

Nga cakutila takwali ulubatisho lwa kwa Yesu, Icapindama Cakwe nga ta cakweto

bupilibulo kuli baifwe. Emulandu wine ndebwekeshapo mu kukonkomeshapo sana pa lubatisho.

Icalinga candi cakutila mwingo mfwikisha. Kanofye ilyo mwapalwa ne

mbilansuma ya menshi (ulubatisho lwa Kwa Yesu) kabili no Mupashi, nkalabwekeshapofye pa mulandu wa imwe.

Ndekabila Sana ukutila imwe bonse mwinga tetekela mu mbilansuma ya lubatisho

Lweakwe kabili ne Capindama ukutila mwinga pusushiwa ku membu. Kabili ndesubilo kutila aya amasambilisho ya kamitungulula mu kufyalwa libili.

Page 5: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

BUSHE MWALIFYALWA

LIBILI KU MENSHI NO MUPASHI?

PAUL C. JONG

Hephzibah Publishing House A Ministry of THE NEW LIFE MISSION

SEOUL, KOREA

Bushe walifyalwa libili ku menshi no Mupashi Copyright © 2008 na ba The New Life Mission Insambu shonse shali cingililwa. Tapafwile pabo lubali lwakusabankanyo ku ukufwile kwa fumishiwa, ukusungiwa munshila yimbi iyili yonse, nangula ukusabankanyishiwa munshila iyili yonse ukwabulo kupelwa ulusa kuli kalemba. ISBN 89-8314-686-9

Page 6: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Ukutasha Tulefwayo kupele pepo lya kutasha kuli shikulu

pakutupela amashiwi ye pusukilo ne palo lya mbilansuma ilya kufyalwa libili ku menshi na ku Mupashi.

Ukutasha nakabili ku ba bomfi bonse aba kwa Lesa, ukubikapo ba Rev. Samuel J. Kim nab a Rev. John k. Shin, abaipeleshe mu kubombo mulimo yu uwakusabankanya kwe buku ili; kuli ba Mrs. Jungpil Sul pa kulilule buku; kuli ba munyina ne nkanshi aba mu ŋanda ya kusabankanyilimo ya Hephzibha; na kuli Elaine Dawe uwa pe Sukulu Likalamba lya Calo Kangwon kabili na ba Ross Wallace aba ku KOREA TIMES. Bonsefye balibombeshe apakalamba pali ili buku. Ndemutotela bonse nakabili.

Ndesubila no kupepa ukutila ili buku na maseleti ayo ayalelundwapo yali no kwafwilishe mye ishingi ukufyalwa libili, kabili ndefwayo kutotela apakamba kuli abo ababombeshe pamo na ifwe.

Ndefwaisho kutila Shikulu wesu alatusuminisha ukusabankanyembilansuma iya kufyalwa libili ku menshi na ku Mupashi mu calo cones ukupitila muli abo abasumina muli Yesu.

Ne citetekelo icishifwa, ndetotela Lesa.

Paul C. Jong

Page 7: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

7 Ifyantanshi

Ifyantanshi

Tulingile ukufyalwa libili ku memnshi no Mupashi

Ilintu Lesa alengele imyulu ne sonde

pakutendeka, alengele ne sonde lya muyayaya, Kumulu na kugehena. Abumbile umuntu mucata cakwe, lelo, pamulandu umuntu uwa kubala Adamu, alibembwike pa cinso cakwa Lesa, abantu bonse balingile ukufwa umukumo. “Kabili ifyo calingilwa abantu ukufwa limo, ne cakonkapo kupingulwa” (Abena Hebere 9:27).

Imfwa ya mubili wesu ni nshila imo iya kuweo wa muyayaya. Ababulalo lubembu bakengila mu calo ca muyayaya ica kumulu no kuipakisha ukwabule mpela pakuba abana ba kwa Lesa, ilyo aba bembu bakaposwa “Bakaposwa mulibemba lya mulilo kabili ilya libwe lya mingu” (Ukusokolola 20:10) no kukandwa ubwaca no bwaila umuyayaya onse.

Page 8: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

8 Ifyantanshi

Eico, abantu bonse balingile ukufyalwa libili. Tulingile ukufyalwa libili ukupitila mucitetekelo cesu, nokulubulwa ukufuma kumembu no kuba abalungami. Nilyofye lyeka ilyo twingengila mu bufumu bwa mumulu umuyayaya. Icipingo ciletila “Ndekwebe cine cine nati ngo muntu tafyelwe ku menshi na ku Mupashi, tekuti e ngile mubufumu bwa kwa Lesa” (Yohane 3:5). “Ukufyalwa libili ku menshi na ku Mupashi” enshilafye twingengilila mu bufumu bwa kwa Lesa umuyayaya.

Cinshi, elyo, bushe ni ayo a menshi no Mupashi uletusuminisha ukufyalwa libili? Amenshi mu Cipingo yemininako lubatisho lwa kwa Yesu.

Mulandinshi Yesu, uuli ni Lesa, abatishiwe na Yohane Kabatisha? Bushe kwali ukulango kuicefya kwa kwe? Bushe kwali ukuilandilo mwine ukuti ni mesiya? Nakalya tacali ngefyo.

Yesu abatishiwe na Yohane Kabatisha munshila ya “kushimpa kwa maboko” (Ubwina Lebi 16:21),wali umulimo uwalungama uwa muntu umo” (Abena Roma 5:8) uwa sendele imembu shonse isha

bantunse. Mu Cipingo ca Kale, Lesa apele Israele amalango

ya kulubukwa. Ici cali ukutila pa bushiku bwa kukonsolwela, imembu sha bena Israele isha mwaka ulya shinga fumishiwapo ukupitila muli Shimapepo Mukalamba Aarone, pakushimpa amaboko yakwe pa mutwe wa kwa sawe no kubikapo imembu shonse pa mutwe wa kwa sawe.

Aya yali amashiwi ya busokololo, ayalandile kabela pe lambo lya cikonsolwelo ca muyayaya. Casokolwele icine cakutila imembu shonse isha bantunse shikabikwa pali Yesu umukufye umo, uwaishile mu mubili wa muntu, ukuyana no bufwayo bwa kwa Wishi. Kabili alibatishiwe na Yohane Kabatyisha uwali uwamukowa wa kwa Aarone kabili no mwiminishi wa bantunse.

Ilintu Yesu abatishiwe, atile kuli Yohane, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15).

Apa, ‘pantu e fyo’ cilepilibulo kutila pa kushimpa kwa maboko, pakubika imembu shonse ishe sonde

Page 9: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

9 Ifyantanshi

pali Yesu, ukutila ubulungami bonse bwinga fikilishiwa kuli few bonse. Ishiwi lyakutila ‘ubulungami’ ni ‘dikaiosune’ mu ciGiriki, kabili no bupilibulo bwaciko ni ‘ukubabwino’ nangu ‘ukuba bwino mu mbela nangula muficitwa ne fyakutumbukwamo mukubo mulungami nangula ukuyana.”

Yesu alifikilisho bulungami ku Bantu bonse ukupitila mu lubatisho lwakwe munshila iyayana kabili iyalinga. Pamulandu yesu alisendekle imembu shonse isha Bantu ukupitila mulubatisho, ubushiku bwakonkelepo, yohane Kabatisha abelo bunte, “Moneni, umwana wa mpanga wa kwa Lesa ulesenda ulubembu lwa pano isonde” (Yohane 1:29).

Ne membu shonse isha bantunse pa mabeya yakwe, Yesu apalamine pa Capindama. Mulubali lwesu alisendele ubupingushi bwa membu asendele ukupitila mulubatisho. Alifwile pa capindama, ati, “Nacipwa” (Yohane 19:30). Alisendele imembu shesu shonse no kupokela ubupingushi ubwapwililika palisho mulubali lwesu.

Amenshi, Ayalepilibulo Lubatisho lwa kwa Yesu Cipasho ce Pusukilo

Eico, ukwabule citetekelo mulubatisho lwa kwa Yesu, tatwingapusuka. E mulandu wine Umutumwa Petro alelanda pa menshi, ayalepilibulo lubatisho lwa kwa Yesu, ukubo “cipasho ca yako lubatisho icilepususha naimwe lelo” (1Petro 3:21).

Lelo, abantu abengi abasumina muli Yesu tabasumina mulubatisho lwa kwa Yesu, ‘amenshi’, lelo basuminafye mu mfwa yakwe pa capindama. Bushe icitetekelo camusangoyu cikapususha ababembu? Bushe tukapusushiwa pakusuminafye mu mulopa wakwa Yesu? Bushe kuti ca tupela ipusukilo?

Nakalya. Tatwingapusushiwa pa cinso ca kwa Lesa pakusuminafye mu mfwa ya kwa Yesu pa capindama.

Ilintu abana ba kwa Israele balepela amalambo aya cikonsolwelo panshita ya Cipingo ca Kale, tacali icayana ukwipaya ilambo ukwabulo kushimpapo

Page 10: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

10 Ifyantanshi

amaboko pa mutwe we lambo no kubikapo imembu shabo pali yene. E fyo, kuti cabe cilubo kabili icabule funde ukusuminafye mu capindama ca kwa Yesu ukwabulo kusumina mu lubatisho lwa kwa Lwakwe.

Eico, Umutumwa Petro atile, “cipasho ca yako lubatisho icilepususha naimwe lelo ukupitila mubututubuko bwa kwa Yesu Kristu” (1Petro 3:21).

Nga fintu abantu bamo abashasumina mu ‘menshi’ aya kalamba ‘mulamba’ panshita ya kwa Nowa balyonawilwe, abo abashisumina mu ‘menshi’, ‘ulubatisho lwa kwa Yesu’ mucishinkafye bakonaulwa.

Ictetekelo ica pwililika icitutungulula kwipusukilo lya cishinka citetekelo ca muli Yesu Kristu, “Wene ewaishile mu menshi no mulopa Yesu Kristu” 1Yohane 5:6). Tulingile ukusumina muli fyonse fibili ulubatisho ne Capindama ca kwa Yesu Kristu.

Umutumwa Yohane atile icitetekelo ca cine kusumina mu “Mupashi, na mu menshi no mulopa” (1Yohane 5:8).

Icipanga icitetekelo ca cine kusumina muliuyu musango. “Yesu ni Lesa umwine kabili alishile kumubili wa muntu na kumupashi ukupitila muli virjine Maliya, kabili alisendele imembu shonse ishe sonde pakubatishiwa mu Yordani na Yohane Kabatisha, umwiminishi wa bantunse bonse. Kabili na Yesu aliile ku capindama ne membu shonse ishe sonde, no kupokela ubupingushi mulubali lwesu. Eico, imbilansuma tayingaba iya pwililika ukwabulo ‘lubatisho lwa kwa Yesu’, ‘amenshi’, tepamulandu wakusumina bwino muli Yesu, tatwingafikapo pe pusukilo ilyapwililika ukwabulo kusuminamo.

Ifyo imbilansuma ya cine yalekelwe kulukuta

Mulandunshi shino inshiku, imbilansuma ya cine

iya menshi no Mupashi naicepa kabili imbilansuma ya bufi naisabankanyishiwa isonde lyonse?

Panuma lintu Yesu nattutubuka no kuya kumulu,

Page 11: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

11 Ifyantanshi

abatumwa balishimikile imbilansuma ya menshi no mulopa. Nga twabenge Cipingo Cipya bwino, kuti twamono kutila tebakalembafye aba Cipingo, ukusanshako na Paulo, Petro, na Yohane, lelo na batumwa bonse nab a bomfi ba filonganino fya kale, balishimikile bwino imbilansuma ya menshi no Mupashi.

Lelo, satana na shingwana mukubile mbila mukusashilamo no kufumyamo amaka ya mweo mu Lukuta. E fyo, ukufuma pa nshita ya Edict Milan uwa 313 A.D., Ulukuta lwa cina Kristu lwali ketwe mucuteyo cakwa satana. Amaka ya fikansa fya buteko bwa ciRoma, mukuti Ubwina Kristu bwingeshibiwa, balikwete ukwikalisha ifikansa mu buteko.

Pakulekanyefi, “Batisheni uuli onse uleingila mulukuta,” ubuteko bwa ciRoma bwali kwete ubwampano mu fyalo fintu baletungulula.

Wali umulandu waifi fintu ifyalengele ukutila ifipope fya Batumwa fingabikwa nge fisambililo fya bukapepa. Pamulandu waici, imbilansuma ukuyana

ne Cipingo, mu mashiwi yambi imbilansuma ya menshi no Mupashi−ukuletupela “Amaka, kabili Umupashi wa Mushilo kabili na mukusubilwa kwine kwine” (Abena Tesolonika 1:5). Yalishile ukufumishiwapo ne mbila ya bufi. Nge fintu satana apekenye imbila yabufi, ukukana suminisho muntu uuli onse ufyalwa libili, aishile unonka mwi sonde lyonse.

Ukucila pa myaka ikana, panuma Edict ya Milan, inshiku sha mfimfi isha bena Kristu sha ponene icalo conse ca Europe. Nelyo inkute shingi shali pangilwe mu fyalo ifingi, uku koselesha abantu ukubwelela ku ‘cebo, uluse, ne icitetekelo, tapali nangu umo pali bena uwasangile imbilansuma yacishinka, imbilansuma ya menshi no mulopa.

Imbilansuma ya cine yalisungwa iya mweo mu maboko yabanono abakonkele amashiwi ukutula panshiku sha batumwa. Nga fye akamulonga ka menshi akomine, akeletuntuka libili kulubali lumbi, yalitutubwike nakabili munshinku shakulekelesha ukusabankanishiwa isonde lyonse.

Page 12: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

12 Ifyantanshi

Ili libuku lyantanshi muli ino nkulo iya kushimikile mbilansuma ya kwa Yesu nga fintu calembwa mucipingo.

Ili libuku lyantanshi muli ino nkulo iya

kushimikile mbilansuma ya lubatisho no mulopa wa kwa Yesu nga fintu calembwa mu malembo. Imbilansuma ya cine ila twebo kutila alisendele imembu shonse ukupitila mulubatisho lwakwe no kusenda ubupingushi pa membu shesu shonse. Ndesubilo kutila takuli ibuku iyishikile ‘mbilansuma ya menshi no mulopa’ bwino bwino nge yi.

Mucalo ilelo, apalesangwa Internet mukufwailisha na pa kukwato bwishibilo, ninjesho kusanga aba bomfi abaishibe nkama ya lubatisho lwa kwa Yesu kabili balashimikile mbilansuma ya cine, ngefyo calembwa mu Cipingo, abaishiba no kushimikile nkama ya lubatisho lwa kwa Yesu mucitetekelo. Lelo nail filwa. Eico, ni njesho kusabankanya iyi buku mucingeleshi.

Ilyo mulamba aisule sonde lyonse, amenshi kuti

yaisule sonde lyonse, icakutila tapali nangu umo unga kwato kunwa. Munshila yimo yine, muli abengi sana abetwa ababomfi ba kwa Lesa aba shimikile mbilansuma ya Psedo, lelo tapali unga tupelo mweo uwa cishinka.

Namayo umwina samariya uwalenwa pa cishiba ca kwa Yakobo cilabushiku talepwishe cilaka caku mupashi, lelo linhtu anwine amenshi ya mweo ukufuma kuli Yesu, asangile ipusukilo na popene apwishishe icilaka umuyayaya.

Amenshi ya mweo ya kwa Yesu yalepongoloka muli iyi buku. Uyo onse uwanwako akapusushiwa ku lubembu umuyayaya. Umuntu takakakwe kulubembu nakabili, lelo, amenshi ya mweo yali no kupongoloka muli wene no kupwishe cilaka ca myeo sha bambi abamupalamine.

Page 13: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

13 Ifyantanshi

Natube ababomfi ba kwa Lesa, abakuwamya ifyaonaikwa.

Tuleikala munkulo ya kulekelesha iya kumpela

kwa calo. Iyi ni nshita ilyo imembu sha bantunse shafika pa cipimo calinga, kabili no bupingushi bwa lungama bwa kwa Lesa bulepalamina. Abasambilila bambi balyeseshe ukupange mpanga, kabili na Bantu balesumino kutila kuti kwapangwa abantu.

Ilelo, tulepango lupungu lwa Babel. Lintu umuntunse aeseshe ukucitefi, Lesa ali basalengenye mu calo cones pa kufulunganya indimi yabo. Nomba iyi ni nshita ilyo ukupakaswa ku kalamba, ubukali ubwa lungama bwa kwa Lesa, bukapongolwekela pa myeo yonse iya luba abashila fyalwa libili.

Eico, ndemilomba ukubenga ili buku. Ndepepo kutila mwinga fyalwa libili ku menshi no Mupashi. Ili buku li lashimikile mbilansuma ngefyo calembwa mu Cipingo. Eico, ngefvyo casoswa:

Ndesubilo kutila onse uyo uwabelenge yi buku takafilwe ukufyalwa libili. Yesu Shikulu wesu aletila,

“Nga imwe mwalikalilila mu cebo candi, muli basambi bandi cine cine; nakabili mukeshibe cine cikamilenga abantungwa” (Yohane 8:31-32). Musenge amashiwi ya cine muli ili buku kabili no ba abantungwa ku lubembu na kumfwa! Lubukweni no ku kwato mweo uwa muyayaya muli wene!

Natucite umulimo wakwa Tata bonse pakupusushe myeo isha luba pa kushimikile mbilansuma ya menshi no mulopa. Ndesubile cine cine ukutila imbilansuma ya cine yikabala isonde lyonse nakabili. Ndesubila imbilansuma ya cine yikamulenga ukuwamya ifyaonaikwa fya citetekelo ca bena Kristu ilelo na mashiwi ya cine.

“Abana abamuli iwe bakakule fibolya fya muyayaya, ifyakukulapo fya nkulo ne nkulo mukafimya; ukenikwa kacilika wa cipongolo uubweseshemo imisebo ku kwikalamo” (Esaya 58:12).

Abengi baimwe tamwakwato bwishibilo pa mbilansuma ya kufyalwa libili ku menshi no Mupashi. Eico, ni nkwato kukomailapo sana pa

Page 14: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

14 Ifyantanshi

mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama cakwe muli ili sambilisho.

Nga takwali ulubatisho lwa kwa Yesu, imfwa yakwe pa capindama nga tayakwete ubupilibulo kuli ifwe bonse. Emulandu wine nde bwekesha sana pa lubatisho lwakwe.

Ukufwaya kwandi kucilenga ukuti mucumfwikishe. Ukufikafye lintu mwapalwa bonse ku mbilansuma yaku menshi (no lubatisho lwa kwa Yesu) no Mupashi, ndefwayo kubwekeshapo kuli imwe.

Ndeshininkisha ukutila imwe bonse mwalasumina mu mbilansuma ya lubatisho lwakwe na mu mulopa pakuti mupyusushiwe ku lubembu. Ndesubila ukutila ili buku likamitungulula ku kufyalwa libili ku menshi na ku Mupaashi.

Page 15: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ cover page ►

IFILIMO Ulubali Lwantanshi-Amasambilisho 1. Tulingile ukwishibe Membu Shesu Pakuti

Tulubulwe (Marko 7:8-9, 20-23) 17

2. Abantu ba Fyalwa aba Bembu

(Marko 7:20-23) 32 3. Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti

Catupususha? (Luka 10:25-30) 43

4. Ukulubulwa kwa Muyayaya

(Yohane 8:1-12) 62

5. Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca

Membu (Mateo 3:13-17) 92

6. Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa,

kabili na ku Mupashi (1 Yohane 5:1-12) 141

7. Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku

ba Bembu (1 Petro 3:20-22) 175

8. Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

(Yohane 13:1-17) 192

Page 16: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ cover page ►

Ulubali lwa Cibili-Amashiwi ya Kulundapo 1. Ubunte bwe Pusukilo 256 2. Ukulondolola ukwa Kulundapo 275 3. Amepusho na Masuko 305

Page 17: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 1

Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti

Tulubulwe

Page 18: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

18 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti

Tulubulwe

< Marko 7:8-9 > “‘Imwe mwaleke funde lya kwa Lesa

nokubake ica cishilano ca Bantu-Kabili atile kulibene, mwandi, masule funde lya kwa Lesa, ukuti mubake ica cishilano cenu.’”

< Marko 7:20-23 >

“‘Kabili atile, icifuma mu muntu, ecikowesho muntu. Pantu mukati, mu mutima wa muntu, emufuma amatontontonkanyo yabipa, ubulale lale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, ukutumpa; ifya bubifi ifi fyonse fifuma mukati, efikowesha umuntu.’”

Icantanshi, ndefyayo kulondolola ifyo ulubembu lwaba. Kwalibo lubembu ululondololwa na Lesa kabili kwalibe membu ishilondololwa na bantu. Ishiwi lya lubembu, ‘hamartia’ mucigiriki cipilibula “Ukukana fikilisha ica lingwa.” Mu mashiwi yambi, kucite cibi. Lisambi ukukana umfwila Lesa. Natubale tulolekeshe ifyo umuntu amona ulubembu.

Bushe ulubembu cinshi?

Kukana ufwila Lesa Twishibo lubembu ukulingana naba kampingu

besu. Eico, imibele ya muntu ilaba ukulingana nefyo akula, imibele ya matontonkanyo, ne fyakucitika kabili naba kampingu.

Pamulandu uwu, ubulondoloshi bwa lubembu bula pusana pakati pa bantu aba lekana lekana. Imibele yimoyine kuti yaba limbi tayingabo lubembu ukulingana ne mibele ya muntu. Emulandu wine Lesa alitupela ifilundwa 613 ifye Funde lyakwe

Page 19: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

19 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

ukubomfishiwa ukulanga efyo lubembu lwaba. Icikope icili mushi cile langa imembu sha

muntunse.

Ifunde lya kwa Lesa

Kampingu wa muntu, imbela ne fya mafunde

Ifunde lya Calo, ne funde lya bantu

Tatulingile ukubika imibele ya lubembu pa ba

kampingu besu ayo ayaikala pamafunde ya kwampana.

Ulubembu lwa ba kampingu besu tafyampana nefyo Lesa alondolola ngo lubembu. Eico, tatulingile ukumfwa kuli ba kampingu besu, lelo tufwile ukubika imibele ya lubembu pa mafunde ya kwa Lesa.

Cila umo pali baifwe alikwato bwishibilo pa fyo lubembu lwaba. Bambi bacifika ukuba amampulu yabo ilyo bambi nge mibele iya bipa.

Nge cakumwenako, mu Korea, abantu bafimba inshshi sha bafyashi babo ne fyani kabili no kuyisendela pali bene ukuba sakamana ukufikafye ilyo bafwa. Lelo, umukowa umo uwututu ku Pupua New Guinea, balacindika abafyashi babo abafwa pakulya ifitumbi fyabo ne ndupwa shabo. (Nshingeshiba nga balepike fitumbi lintu taba lalya.) Ndesubila belesha ukucingilila ifitumbi ukana liwa ne mititi. Ishi intambi shilango kutila ubwikashi bwa muntunse ku lubembu lu la twalilila.

Umulimo usuma mu cipanda ulamoneka uwabula incito mu cipanda cimbi. Nangu cingabefyo, Icipingo cila tweba ukutila lubembu ukukana ufwila Lesa. ‘“Imwe mwaleke funde lya kwa Lesa nokubake ica cishilano ca Bantu-Kabili atile kulibene, mwandi, masule funde lya kwa Lesa, ukuti mubake ica cishilano cenu’” (Marko 7:8-9). Imimonekele yesu iya kumubili ta ya kwate ncito kuli Lesa pantu ena

Page 20: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

20 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

alolekesha mukati ka mitima yesu.

Ulutambi lwa muntu lubembu pa Cinso ca kwa Lesa

Bushe lubembu nshi ulwa bipisha?

Kusula ishiwi lwa kwa Lesa. Ukufilwa ukwikalilila mu bufwayo Bwakwe

lisambi pa cinso ca kwa Lesa. Cimo cine no kukana sumina mwishiwi Lyakwe. Lesa atile lisambi ukwikala nga Abafalisi, abakene amafunde ya kwa Lesa no kuisendela ma ifya cishilano fyabo ukuba ifya ncito. Yesu alibikile aba Farise ukuba ba bumbi munda.

“Ni Lesa nshi untu mwa suminamo? Bushe mu la mucindika no kumusumbula? Mu laitakisha peshina lyandi, bushe mu lantana?” Abantu ba monafye ku

mimonekele ya kunse no kusule shiwi Lyakwe. Ulubembu ilwa bipisha ku sula ishiwi Lyakwe. Bushe mwa lishibefi?

Imilimo ya mampuulu iyafuma ku buneke bwesu bupulumushi. Ifilubo tupanga ne fibi tucita pa mulandu wa kupelebela kwesu te membu shine shine, lelo filubo. Lesa apusanya imembu ku bupulumushi. Abo abasule shiwi Lyakwe ba bembu, nangufye ta benga kwata ifilubo. Ba bembu aba bipisha pa cinso nca kwa Lesa. Emulandu wine Yesu alakishe aba Farise.

Mu Pentateuch, ukufuma mu Kutendeka ukufika na mu Malango mwaliba amafunde aya tweba efyo tufwile ukucita ne fyo ta tufwile ukucita. Lishiwi lya kwa Lesa, ama Funde Yakwe. Tatwinga yasunga umupwilapo, lelo tulingile uku yeshiba nga ama funde Yakwe. Ali ya pela kuli ba ifwe ukufumafye kuku tendeka kabili tulingile uku ya sumina nga ama shiwi ya kwa Lesa.

“Mu kutendeka mwali Cebo, kabili Cebo ali pamo na Lesa, kabili Cebo ali ni Lesa.” Kabili atile,

Page 21: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

21 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

“Napabe ulubuto, e lyo pali ubuto.” Alengele fyonse. Napanuma abikilekwe funde.

“Kabili Cebo aishilebo buntunse, no kwiikala muli ifwe kabili e Cebo” (Johane 1:1, 14). Ninshi, nomba, ico Lesa isokolwele kuli ba ifwe? Ala ilanga umwine ukupitila mu mafunde pantu Lesa ni Cebo kabili Mupashi. Eico, tuciita shani iCipingo? Tula cita Cebo ca kwa Lesa.

Na cisoswa aciti, “Imwe mwaleke funde lya kwa Lesa nokubake ica cishilano ca Bantu.” Mwaliba ifilundwa mwi Funde Lyakwe. Citeni icii lelo mwi cita ico, cindikeni aba fyashi benu…etc. Mu Bwina Lebi, cilelanga ifyo abaume na banakashi ba fwile ukucita lintu icitekwa ca ponena mu cilindi…. Muli ifilundwa 613 mwi funde Lyakwe.

Apo te ma shiwi ya muntunse, tulingile uku ya tontonkanyapo kabili na kabili. Nangu line ta twingaba aba kusunge funde Lyakwe, tulingile twa lishiba no kumfwila Lesa.

Bushe mwa libako icilundwa mu Cebo ca kwa Lesa ici sha o loloka? AbaFarise balekele ifunde lya

kwa Lesa no kubake ica cishilano ca bantu ukucile funde Lyakwe. Ba finishe amashiwi ya ba kalamba babo ukucile cebo ca kwa Lesa. Lintu Yesu ali pa calo, ici eco a mwene, kabili ica mukalipe sana cali icakuti abantu ba sulile Icebo ca kwa Lesa.

Lesa ali pela ifilundwa 613 ifye funde ukuti twiluke imembu shesu no kutulango ukutila wa cishinka, Lesa wesu uwa shila. Apo tuli aba bembu pa cinso cakwe, tulingile ukwikala mu cicetekelo no kusumina muli Yesu, uwa tumike kuli ba ifwe ukufuma kuli Lesa pa mulandu wa citemwiko atu kwatila.

Abantu abaleka icebo ca Cakwe no kukana sumina ba bembu. Abo abashinga sunga icebo Cakwe nabo bene ba bembu, lelo uku kana icebo Cakwe e lubembu lumo ulwa bipisha. Abo abacita ulubembu lwa musango uyu ba kaya kugehena. Ukwabula uku cetekela mu cebo Cakwe e lubembu ulwa bipisha nganshi pa cinso Cakwe.

Page 22: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

22 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

Umulandu Lesa atupelele Ifunde

Cinshi Lesa atupelele Ifunde?

Ukutila twiluke no kwisha imembu shesu kabili no kupanikwa kwa shiko.

Mulandunshi Lesa atupelele ifunde? Cali ukutila

twishebe imembu shesu no kubwekela kuli wwene. Ali tupele ifilundwa 613 ifya mafunde ukutila twingeshiba imembu shesu no kulubulwa ukupitila muli Yesu Kristu. Emulandu wine Lesa atupelele ifunde.

Abena Roma 3:20 li letila “Pantu Amalango e yalengo eyalengo kwishibo lubembu.” Eico, twalishiba umulandu Lesa atupelele ifunde te pa kutupatikisha ukwikalilamo.

Elyo, manonshi tusanga ukupitila mwifunde? Nici fye twa liba aba nashiwa ukutila tungo mfwikisha ifunde umupwilapo no kutila tuli ba bembu aba bipisha pa cinso Cakwe. Finshi twilukapo

pa filundwa 613 fye funde Lyakwe? Tuleluka ukupelelwa kwesu ukwikalila mwi funde Lyakwe. Tuleshaba ukutila ifwe, ifibumbwa fya kwa Lesa, tuli abafye, pamo penefye aba bembu aba bipisha pa cinso cakwe. Tulingile bonse ukuya kugehena ukulingana ne funde Lyakwe.

Nga twa ishiba imembu shesu no ku pelelwa kwesu ukwikalila mwi funde Lyakwe, elyo cinshi twinge cita? Bushe tulisha ukuba ifibimbwa ifya pwililika? Iyo. Tufwile ukusumina ukutila tuli ba bembu, no kusumina muli Yesu, no kulubulwa ukupitila mwi pusukilo lya menshi no Mupashi no ku mutotela.

Umulandu atupelele ifunde wakwishiba imembu shesu no kwishiba ukupanikwa kwa membu isho. Eico, tufwile ukwishiba uku kosa kwe pusukilo lyesu ukufuma kugehena ukwabula Yesu. Nga twa sumina muli Yesu ngo umupusushi wesu, tuka lubulwa. Atupele ifunde ukutungulula ku mupusushi Yesu.

Lesa alengele ifunde ukutupanga twishibe ifyo tuli aba bembu umu pwilapo no ku tupususha imywo

Page 23: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

23 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

yesu kulubembu lwa musango uyu. Atupele ifunde no kutuma umwana wakwe uwa fyelwe eka, Yesu, ukutupususha pa kusenda imembu shesu shonse ukupuitila mu lubatisho lwakwe. Ukusumina muli wene kuti twa pusuka.

Tuli a ba bembu aba bula amaka aba lingile ukusumina muli Yesu uklutila benga lubulwa ku membu, no kuba abana bakwe no kubwekesha ubukata kuli Lesa.

Tulingile ukumfwikisha, no kutontonkanya no kupingula ukupitila mu cebo Cakwe pantu fyonse fyatendeke kuli wene. Tulingile na kabili ukwikata icishinka ca kulubulwa ukupitila mu cebo Cakwe. Ici eci shinka kabili icitetekelo ica cine.

Finshi fyaba mu Mutima wa Muntunse?

Cinshi twinge cita pa cinso ca kwa Lesa?

Tulingile ukusumina imembu shesu no

kwipusha Lesa ukutupususha.

Icitetekelo cilingile ukutampa ne Cebo ca kwa

Lesa kabili tulingile ukusumina muli wene ukupitila mu Cebo Cakwe. Nga teifyo, tukaponena mu kuloba. Ico kuti caba icilubo ne citetekelo ica bufi.

Lintu abaFarise na bakalemba ba mwene abasambi ba kwa Yesu ba lelya umukate na maboko ayalamba, nga ta baba talkie aba cimwena mu Cebo ca kwa Lesa. Icebo citweba ukuti ico cones icingila mu muntu ukufuma kunse ta cingamukowesha pantu cipita mumala na kufuma mu mubili, ukwabula ukwingila mu mutima.

Kabili cali soswa mu muli Marko 7:20-23,

Page 24: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

24 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

“Kabili atile icifuma mu muntu, ecikowesho muntu. Pantu mukati, mu mutima wa muntu, emufuma amatontonkanyo yabipa, ubulalelale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, ukutumpa; ifya bubifi ifi fyonse fifuma mukati efikowesho muntu.” Yesu atile abantu ba bembu pantu bafyalwa no lubembu.

Bushe na mumfwa efyo ici cilepilibula? Tufyalwa nga aba bembu pantu bonse tuli mukowa wa kwa Adamu. Lelo ta twinge mona icishinka pantu ta twasumina no kutetekela mu Cebo Cakwe conse. Eico, cinshi ca ba mukati ka mutima wa muntu?

Icipande ca pa mulu ciletila, “Pantu mukati, mu mutima wa muntu, emufuma amatontonkanyo yabipa, ubulalelale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, ukutumpa; ifya bubifi ifi fyonse fifuma mukati efikowesho muntu.” Yonse imisango ya bipa yifuma mu mitima ya bantu no ku bakowesha.

Calilembwa mu Malumbo, “Ilyo na lolesho mulu,

umulimo wa minwe yenu, umweshi ne ntanda nifyo mwa bumbile ntila wanshi umuntunse apo mwinga mwibukisha no mwana wa muntu apo mu mupempula?” (Amalumbo 8:3-4)

Cinshi Lesa umwine atupempwila? Alatupempula pantu ali tutemwa, alitubumbile kabili ala tubelelo luse ifwe few ba bembu. Ali fumishe imembu shesu shonse no ku tulenga abantu bakwe. “O Shikulu, mwwe shikulu wesu lya wama shani ishina lyenu icalo conse na mu mwilu!” Imfumu Davide aimbile aya amalumbo mu Cipingo ca Kale lintu aishibe ukutila Lesa akaba kapususha wa ba bembu.

Mu Cipingo Cipya, umu tumwa Paulo alapile amalumbo yamo yene. Cintu cimo ica ku papusha ukutila ifwe ifi bumbwa fya kwa Lesa kuti twaba abana ba kwa Kabumba. Kuti ca citwa ukupitilafye mu cikuku Cakwe. Uku ekutemwa kwa kwa Lesa.

Tulingile ukwishiba ukutila ukwesha umupwilapo ukwikalila mwi funde lya kwa Lesa kukana kwato mucinshi kuli wene. Kabili kushishita ukufuma ku bututu bwesu. Tacili ica yana ukwikala

Page 25: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

25 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

kunse kwa kutemwa kwakwe ilyo tulelwishanya ukunga ifunde pa lwesu no kupepela pa mweo wa musango uyu. Bufwayo bwa kwa Lesa ukutila twingayishiba nga aba bembu panshi ye funde no kusumina mu kulubulwa kwa menshi na ku Mulopa wa kwa Yesu.

Icebo Cakwe calilembwa muli Marko 7:20-23, “Kabili atile, icifuma mu muntu, ecikowesho muntu. Pantu mukati, mu mutima wa muntu, emufuma amatontontonkanyo yabipa, ubulale lale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, ukutumpa; ifya bubifi ifi fyonse fifuma mukati, efikowesha umuntu.”

Yesu atile conse icifuma mu muntu, imembu sha mukati, shilamukowesha. Ne cakulya conse ica kowela ico Lesa atupela tacingatukowesha. Ububumbo bonse bwa lisangululwa, kanofye ico conse icifuma mukati ka muntunse, ulu e lubembu, ulutukowesha. Bonse tuli mukowa uwa fyalwa kuli Adamu. Eico, nefyo tufyalwa na fyo? Tufyalwa ne

membu ikumi limo na fibili. Bushe te cishinka? Nomba, bushe kuti twa ikala ukwabula

ukubembuka? Tukatwalilila ukubembuka pantu twafyalwa no lubembu. Bushe kuti twaleko kubembuka pamulandu wakwishibe funde? Bushe kuti twaikalilila mu mafunde? Iyo.

Lilya twayesha ukwikalila mwi funde, elintu fikoselako. Tulingile ukwishiba imipaka yesu no kuleka ifyakale fyonse. Elyo, na matontonkanyo aya yicefya, kuti twasumina ulubatisho no Mulopa wa kwa Yesu, uwutupususha.

Ifilundwa fyonse 613 fisuma kabili ifya yana. Lelo abantu ba ba ababembu ukufuma panshita ba bemite mu munda ya bafyashi babo. Lintu twaishaba ukuti ifunde lya kwa Lesa lya cishinka, lelo pantu tufyalwa nga aba bembu abo abashingololoka pa lwesu, twisa mukwishiba ukutila tulekabila uluse lwakwe kabili no kulubulwa kuli Yesu mu Mbilansuma ya menshi, uMulopa no Mupashi. Lintu twaishiba imipaka yesu ukutila tatwingaba aba shila pa lwesu no kuya kugehena pa membu

Page 26: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

26 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

shesu―tatwinga cicita kanofye ukushintilila mu kulubukwa kwa kwa Yesu.

Kuti twapusuka. Tulingile ukwishiba ukutila tatwingaba aba ololoka nangu aba suma pa cinso ca kwa Lesa pa lwesu. Eico, tulingile ukusumina pa cinso ca kwa Lesa ukutila tuli ba bembu aba lingile ukuya kugehena kabili kuti twapepa pa cikuku Cakwe, “Lesa, napapata mpususheni ku membu shandi no kumbelelo luse.” Nomba, Leso icine cine akatukumanya mu Cebo Cakwe. Muli iyi nshila, kuti twapusushiwa.

Natumone pepo lya kwa Davide. “E ico mwalungika mu kusosa kwenu, muli bwino mukupingula kwenu” (Amalumbo 51:4).

Davide alishibe ukutila ali fininine no lubembu ukulingwa no kuposwa kugehena, lelo ali sumine muli Lesa, “Shikulu, nga mwanjita ngo mubembu, ndi mubembu. Nga mwanjita ngo mulungami, ndi mulungami. Nga mwampususha, nala pusushiwa; kabili nga mwantuma kugehena, ndi no kuya kugehena.”

Ici ecitetekelo ca cine ne nshila ya kupusukilamo. Ifri efyo tufwile ukuba nga tulesubila ukusumina mu kulubulwa kwa kwa Yesu.

Tulingile Ukwishibisha Ifyo Imembu Shesu Shaba

Epo bonse tuli mukowa wa kwa Adamu, bonse

twali kwata ulunkumbwa mu mitima yesu. Nangu cingabefyo, cinshi Lesa aletweba? Alatweba ukukana cita ubucende nanguline tunga kwata ubucende mukati ka mitima yesu. Twalikwata ukwipaya mu mitima yesu, lelo cinshi ico Lesa aletweba? Alatweba twilayipaya. Bonse tulapunwisha aba fyashi besu mu mitima yesu, lelo alatweba ukubacindika. Tulingile ukwishiba ukutila Icebo Cakwe ca cishinka kabili cisuma, lelo bonse twalikwata imembu mukati ka mitima shesu.

Bushe ici ca cishinka nangu iyo? Ca cishinka. Eico, cinshi twingacita pa cinso ca kwa Lesa?

Page 27: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

27 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

Tufwile twa sumina ukutila bonse twali finininwa no lubembu kabili nab a bembu aba pelebela. Tacili ica yana ukutontokanya ukutila twali abalungami ubushiku bwafumineko pantu tatwabembwike, lelo tuli aba bembu ubushiku bwelelo pantu na tubembuka ilelo.

Twalifyalwa aba bembu pamulandu wa ficitwa fyesu: pamo nga ukucito bucende, ukwipaya, ukwiba, ubulalelale… Lelo tuli ba bembu pantu twafyelwe aba bembu. Twafyelwe ne membu ikumi limo na shibili kabili pamulandu twafyalwa aba bembu pa cinso ca kwa Lesa, tatungaba aba suma ku maka yesu. Kuti twa itungafye ukuba aba suma.

Twafyalwa na matontonkanyo aya bembu, eico kuti twaba shani aba lungami nangu fye tatulecite shi membu? Tatungaba aba lungami palwesu pa cinso ca kwa Lesa. Nga twa itunga ukuba aba lungami, bu bumbi munda. Yesu a itile abaFarise nab a kalemba “ba bumbi munda.” Abantu ba fyalwa aba bembu kabili ba la bembuka pa cinso ca kwa Lesa mu myeo yabo yonse.

Uyo onse ule itunga ukutila tatala lwapo nangula ukuma u uli wonse nangu ukwiba nangulafye inshindano ku uli wonse mu mweo wakwe wonse wa bufi pantu umuntu wonse afyalwa ngo mu bembu. Uyo muntu wa bufi umu bembu kabili bumbi munda. Ifi efyo Lesa amumona.

Umuntu wonse mu bembu ukufumafye ku kufyalwa kwakwe. Nangufye ta wacitapo ulubembu uli lonse, uli no kuya kugehena. Nangulafye walisunge Funde na mafunde yonse, ucili fye umu bembu ulingile ukuya kugehena.

Nomba, cinshi tungacita ne mpoela sha musango uyu? Tulingile ukulomba icikuku ca kwa Lesa no kushintilila pali wene ukutila tupusushiwe ku membu shesu. Nga cakutila tatupuswishe, lyena tukaya kugehena. Empela yesu.

Ni abo beka aba sumina mu Cebo ca kwa Lesa no kusumina ukutila ba bembu. Balishibo ukutila balengwa aba lungami ukupitila mu citetekelo. Eico, balishibo ukutila ukusula no ukukana Icebo Cakwe ukwabula ukwishiba lubembu lumo ulwa bipisha.

Page 28: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

28 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

Abo aba sumina Icebo Cakwe ba lungami, nangu line bali aba bembu. Balifyelwe libili ku Cebo Cakwe muluse lwakwe kabili baliba aba palwa.

Abo Bonse Abesha Ukulubulwa Ukupitila mu Milimo Yabo Bacili aba Bembu

Aba bembu ni bani nelyo panuma basumina muli Yesu?

Abo bonse abesha ukulubulwa

ukupitila mu milimo yabo Natubelenge abena Galatiya 3:10 na 11. “Pantu

abo bonse abali ukubombe fisosa amalango bena citipu, pantu calembwa aciti natipwa onse ushaikalilila muli fyonse ifya lembwa mwi buku lya malango kuku ficita. Awe, calengwa ukuti takuli uwalungamikilwa kumalango ku menso ya kwa Lesa; eico, uwa lungama ni kukutetekela eko akekalila no

mweo.” Cali soswa, “…Uyo onse ushile twalilila muli

fyonse fya lembwa mwi buku lya malango alitipwa.” Abo aba tontonkanya ukutila balisumina muli Yesu, elyo besha ukuyilungamika ne milimo shabo balitipwa. Balikwisa abo aba fwayo kuyilungamika ku milimo yabo? Bali panshi ya citipu ca kwa Lesa.

Cinsi Lesa atupelele funde? Atupele funde ukutila twingeshiba imembu shesu (Abena Roma 3:20). Kabili alefwayisha ukutila twishibe ati tuli ba bembu aba pwililika abo abalingile ukuya kugehena.

Ukusumina mu lubatisho lwa kwa Yesu, umwana wa kwa Lesa, na kufyalwa libili ku menshi na ku Mupashi. Elyo, winga pusushiwa ku membu shobe, ukubo mulungami, uku kwato mwweo wa muyayaya no kuya kumulu. Kwateni icitetekelo mu mitima yenu.

Page 29: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

29 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

Lubembunshi Ulwa Bipisha mu Calo

Lubembunshi ulwa bipisha mu calo?

Kwesho kwikalila

mu malango Twaliba aba palwa pakukwate citetekelo mu

mapalo yakwe. Lesa apususha abo abakwate citetekelo mu Cebo Cakwe.

Nomba ilelo, pakati pa ba sumuna, mwaliba abena kristu abengi abafwayo kwikalila mwi funde. Cali suminishiwa ukwesho kwikalila mwi funde, nomba ca yanguka shani?

Tulingile ukwisho bupumbu caba ukwesho ukwikalila mu malango. Ubwingi twingesha, elyo cikoselako. Atile, “Icitetekelo cisa mukumfwa kabili ukumfwa icebo ca kwa Lesa.” Tufwile twa fumyapo ubupumbu bwesu pakutila tupusushiwe.

Tulingile Ukuleka Imibele yesu Pakuti Tupusushiwe

Finshi twinge cita pakuti tupusushiwe?

Kuleke mibele yesu

Bushe umuntu kuti apusuka shani? Cintu

ncayanguka ilyo asumina ukutila ndi mubembu. Bengi abo ashila lubulwa pantu tabaleke fibi fintu ba suminamo na ficitwa fyabo.

Lesa aletila ati abo abakambatile amalango balitipwa. Abo aba tetekelo kutila kuti baba abalungami panono panono pakwesho kwikalila mwi Funde panuma ya kusumina muli Yesu balitipwa. Basumina muli Lesa, lelo bacilli baletontonkanyo kutila bafwilo kwikalila mwi Funde pakuti ba pusuke.

Mwe batemwikwa banandi, bushe kuti twaba abalungami ukupitila mu milimo yesu? Tuba abalungami pakusuminafye mu Cebo ca kwa Yesu;

Page 30: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

30 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

kabili ni apopenefye twinge lubulwa. Ni pakubafye ne citetekelo mu lubatisho lwa kwa Yesu, umulopa Wakwe, na muli bu Lesa Bwakwe, elyo tulubulwa.

Emulandu wine Lesa ali pekanye funde lya citetekelo kuli baifwe ukube nshila iya kubilamo abalungami. Ukulubulwa kwa ku Menshi na ku Mupashi ta kwayiminina pa milimo ya bantu, lelo mu citetekelo mu Cebo ca kwa Lesa. Lesa alitupususha ukupitila mu citetekelo kabili efyo acipekenye no kufikilisha ipusukilo lyesu.

Mulandunshi eco abo aba sumine muli Yesu tabapuswike? Pantu tabasumine icebo ca kulubukwa ica menshi na ku Mupashi. Lelo ifwe, fwe ba pelebela nga bena, twalipusuka ukupitila mu fisumino fyesu mu Cebo ca kwa Lesa.

Nga cakutila abantu babili kuti ba bomba mu cigayo ca mabwe, uwashala kuti atwalilila ukubomba, nangula cingabo kutila umbi na sendwa. Uyu uwashala aleyimininako ushalubukwa. Mulandunshi umbi ali sendwa elyo umbi ashala?

Mulandu wakutila pantu umbi alwimfwile no

kusumina mu Cebo ca kwa Lesa, lelo umbi alibombeshe ukusungilile Funde kabili tapakokwele alisaposwa kugehena. Ulyo muntu aleyesho kwamfulila kuli Lesa, lelo Lesa ali musunka. Ngo muntu aleyesho kwamfulila kuli Lesa pa kwesho kusunge Funde, aka poswa kumbo.

Emulandu wine tulingilo kulubulwa pa ku kwate citetekelo mu menshi na ku Mupashi.

“Pantu abo bonse abali mukubombe fisosa amalango bena citipu; pantu calembwa aciti, natipwa onse uushaikalilila muli fyonse ifyalembwa mwi buku lya malango ukuficita. Awe calengwa ukuti takuli uwalungamikilwa ku malango ku menso ya kwa Lesa; ico uwalungama mukukutetekela e ko akekalilila no mweo, pantu ‘umulungami akekalila mucutetekelo’” (Abena Galatiya 3:10-11, Abena Roma 1:17).

Ukwabulo ukusumina mu Cebo ca kwa Lesa lubembu pacinso Cakwe. Mukulundapo, lubembu kabili ukukane Cebo ca kwa Lesa ukulingana ne mbela sha muntu umwine. Few bantunse

Page 31: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

31 Tulingile Ukwishibe Membu Shesu Pakuti Tulubulwe

tatungekalila mwi Funde Lyakwe pantu bonse twalifyalwa aba bembu no kutwalilila ukubembuka mu myeo shesu shonse. Tula bembuka apa panono, panono playa, na kulikonse tuleya. Tulingile ukwishibo ukutila tuli imibili kabili tatwingafwilisha kano kubembuka.

Umuntu aba nge icibesini ca mufundo. Nga tungesho kusenda, kuti file itauke nshila yonse. Efyo na ifwe twaba. Tule taisho lubembu konse uko twaya. Bushe kuti mwa celenganye ici?

Bushe kuti mwatwalilila ukwiitunga ukuba abashila? Nga cakutila mwali yishebe mwebene, kuti mwaleko kwesha apafye ukuba abashila no kusumina mu menshi na mu mulopa wa kwa Yesu.

Abo abasila fyalwa libili bafwile ba fumyapo bucintalika bwabo no kusumina ukutiola ba bembu ababipisha pa cinso ca kwa Lesa. Elyo, bafwile ba bwekela ku Cebo Cakwe no kusanga ifyo aba puswishe ku menshi na ku Mupashi.

Page 32: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 2

Abantu ba Fyalwa aba Bembu

Page 33: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

33 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

Abantu ba Fyalwa aba Bembu

< Marko 7: 20-23 > “Kabili atile, Icifuma mu muntu, ecikowesho

muntu. Pantu ukufuma mukati, kamitima ya Bantu, mufuma amatontonkanyo yabipa, ubucende, ubulalelale, ukwipaya, ukwiba, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, ilinso lyabubifi, imiponto, icilumba, ukutumpa, fyonse ifi fintu fi fuma mukati ka muntu no ku mukowesha.’”

Abantu balifulungana kabili bekala muku luba kwa ku cetekela kwabo

Bushe nani uo cili ica yangukila sana ukupusuka?

Uyo u itontonkanya ukuba

umubembu uwacilapo. I cakubalilapo, kuti natemwa uku kwipusha.

Bushe uyi mona shani we mwine? Bushe utontonkanya ukuti uli musuma nangu umubi? Utontonkanya shani?

Abantu bonse bekala mukulufiwa kwa matontonkanyo yabo. te kuti mube ababi nge fyo mutontonkanya nangu aba sumina nge fyo mutontonkanya.

Kanshi, nani ule tontonkanya engekala ubumi busuma bwa cicetekelo? Bushe kuti aba uyo u itontonkanya ukuti musuma? Nangula uyo u

Page 34: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

34 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

itontonkanya ukuti mubi? Ni uyo uwa kulekelesha. Lekeni mwipusheko Na

kabili. Bushe niani cili ica yangukila ukulubulwa-bushe ni uyo uwa cita imembu ishingi nangu uwa cita ishi nonofye? Ni uyo uwa sumina ukuti alicita imembu ishi shinga pendwa eo cili ica yangu kila uku lubulwa pantu ena na sumina ukuti mubembu sana. U muntu wa musango uyu kuti apokelela bwino icebo ca kulubulwa ica pekanishiwa na Yesu.

Mu cishinka nga twailolesha, ca cishinka ukuti tulifye aba isulamo imembu. Bushe abantu nse finshi? Umuntu ‘Lubuto fye lwa bubifi.’ Muli Esaya59, Cali lembwa ukuti umutima wa muntu waisulamo no lubembu. Lelo, ngatwalondolola ati abantu baisulamo ulubembu, abengi kuti batalika. Lelo, ukulondolola umuntu ‘ngo lubuto lwa bubifi’ eku londolola ukwa cishinka. Mu cishinka nga twailolesha fwe bene, cili fye ica bulamo no kutwishika ukuti tuli fi bumbwa fya bubifi. Ababa aba cishinka mu mwe yabo bali no kufika ku ku tontonkanya uku.

Lelo, cilemoneka ukuti abantu abengi balakana uku sumina ukuti icine cine ba isulamo ne membu. Na bengi bekala mutende pantu taba itungu ukuba aba bembu. Apo twaba baka cita wa bubi, twalipanga ubu yantanshi bwa lubembu. Nga ta cali ca cishinka kuti twaba sana ne nsoni muku cita ulubembu. Lelo, fwe bengi tatumfwa insoni muku cita ulubembu.

Lelo nangu cibe ifyo, baka mpingu wabo balishiba. Umuntu onse alikwata kampingu iyi mweba ukuti, “Ca nsoni.” Adam na Eva ba fiseme mu fimuti panuma yaku bembuka. Nalelo, aba bembu abengi ba fisama mu fishilano fya fye-I fishilano fya lubembu. Ba ifisa mwibumba lya ba bembu banabo ukuti benga leuka ku bupingushi bwakwa Lesa.

Abantu bala tumpikwa ne fyo ba suminamo. Batontonkanya ukuti imi citile yabo yali wama uku cila bambi. “Eico ilyo ba umfwa amshiwi ayabi, balila mwishiwi lyabukali,” Bushe umuntu kuti acita ifintu fya musango uyu?

“Bushe umwana kuti acita shani ica musango ifi ku bafyashi bakwe?” Bana, ba cetekela ukuti teti ba

Page 35: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

35 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

cite ifya musango uyu. Mwe ba temwikwa, caliba ica kosa uku ishiba we

mwine. Pakuti tu ishibe mucishinka, tulingile ica ntashi uku pokelela ukwelelwa kwa membu. Awe cila senda inshita iyi kalamba ifwe uku sanga ukwishiba Kwa cine pa buntunse bwesu, kabili abengi pali ifwe taba taba kasange ici mpaka no bushiku bwa kufwa kwabo.

Ishibe we mwine

Bushe aba shaishiba abene bekala shani?

Bekala muli bumumbimunda mukwesha

ukufisa imembu shabo. Ne nshita shimo tula kumanya abantu bamusano

uyu abashaishiba. Socrates atile, “Ishibe we mwine.”

Lelo, fwe bengi tatwa ishiba ifyaba mumitima yesu: Ukwipaya, ukwiba, ulunkumbwa, ububifi, ukutumpikwa ne linso lya bubifi….

No muntu u shaishiba akwata ubusungu bwa nsoka pa lulimi lwakwe, lelo asosa pa busuma. No mulandu nico uyu muntu taishiba ukuti afyelwe no lubembu ulu shinga senguka.

Kwaliba abengi mucalo aba shaishiba ici fyalilwa cabo ica cishinka. Bali ibepa abene na mukukulekelesha bekela ubumi ubwa fibwa mukuibepa kwabo. Taba kutuluka ukuti baleiposa kumbo pa mulandu wa kuitumpika.

Abantu ba sempaula ulubembu mu bumi bwa bonse

Ninshi baleila kumbo?

Nico tabaishiba abene.

Page 36: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

36 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

Natu loleshe muli Marko 7:2-23. “Pantu ukufuma mukati, kamitima ya Bantu, mufuma amatontonkanyo yabipa, ubucende, ubulalelale, ukwipaya, ukwiba, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, ilinso lya bubifi, imiponto, icilumba, ukutumpa. Fyonse ifi fintu fi fuma mukati ka muntu no ku mukowesha.” Imitima ya Bantu yi sulamo na matontonkanyo yabipa ukufuma pa bushiku bwa kwimitwa.

Na twelenganye ukuti umutima wa muntu wa pangwa ne ngilasi kabili no kwisushwa ukufika ku milomo ne fintu ifya menshi yafiko, ifili ni membu shesu. Bushe finshi finga citika nga cakuti ayenda ukuya kunuma elyo na kuntanshi? Ifili ifya menshi yafiko (ulubembu) mu cishinka kuti lwa itikila ponse. Elyo umuntu aleenda, ulubembu lukatwalilila uku sempauka muncende yonse.

Na ifwe, fwe ba isulamo ulubembu, twikala ubumi bwesu nge ifi fine. Tu sempaula ulubembu konse fye uko twaya. Tubembuka mubwikashi bwesu bonse pantu twa pangwa no lubembu.

Ubwafya bwa kuti tatu kutuluka ukuti twapangwa

no lubembu, nangumumashiwi yambi, imbuto sha lubembu. Twapangwa no lubembu kabili tukwata ulubembu mumitima yesu mu bushiku ku bwa kufyalwa kwesu.

Ubwingi bwa membu bwali ipekanya ukufuma. Lelo, abantu taba sumina ukuti mucishinka, bafyalwa aba bembu uku fuma kuba fyashi. Batontonkanya ukuti abantu bambi eba ba tungulula mulubembu eico te bena aba bipa.

Nelyo balepanga imembu, abantu batontonkanya ukuti icitu fye ici kabilwa ukutibenga isamba no kusangululwa nakabili ku lubembu kulufumyapo. Bena batwalilila uku ikumuna ilyo lyonse ba bembuka, ukulayeba abati temulandu wakuti tula isangulula few bene, bushe cilepilibula ukuti cili fye bwino uku twalilila ukusempaula ulubembu? Ninshi lyene tuli no kutwalilila uku kumuna kabili na kabili.

I ngilasi nga na lisulamo no lubembu, lukatwalilila uku sempauka ulubembu. Ta cili icikankala ulu lawanya kunse. Ta cilesakamika imu twa wamya kunse ne milimo iyi suma, awe cili ica

Page 37: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

37 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

fye, uilyo ingilasi li cili nalisulamo ulubembu. Tula fyalwa ne membu ishingi ica kutila imitima

yesu ta mwingapwa ulubembu; ta cilesakamika ubwingi bwa membu ishile sampaukila mu nshila. Eico, tucita imembu mu nshiku sha mweo wesu onse.

Nga cakuti umuntu ta kutulwike ukuti icine ena aisulamo fye no lubembu, akatwalilila uku fisa icifyalilwa cakwe ica lubembu. Ulubembu lwaikala mu mitima ya Bantu bonse kabili talufumapo ukupitila muku wamya kunse. Elyo mwa sempaula ulubembu lunono, twa kumuna ne nsalu nakabili ilyo twa sempaula, twa wamya ne cikolopo…itaulo ne cakonkapo cisalu…Tu twalilila ukusubila ukuti nga twa konkanyapo uku kumuna ifileitika muku bwekeshapo: Cili no kuba icasangululwa, lelo citwalilila ukwitaika kabili na kabili.

Bushe ni nshita nshi uletontonkanya ici cili no kusenda? Cili no kutwalilila mpaka no bushiku umuntu afwa. Abantu bacita ulubembu mpaka ne nshiku sha kufwa kwabo. E mulandu tufwile ukusumina muli Yesu ukuti twinga lubulwa. Pakuti

tulubulwe ica ntanshitulingile twaishiba fwe bene.

Bushe nian enga pokelela no ku totela uku temwa kwa kwa Yesu?

Ba bembu aba sumina ukuti bali

cita ifilubo ifingi. Natutile kuli abaume babili abenga pala

kanishiwa kuma ngilasi yabili ayaisulamo Na menshi yalamba. Ama ngilasi yonse yabili na yesulamo lubembu. Umo ailolesha elyo asosa ati, “Owe, ine ndi muntu wa lubembu nganshi.” Elyo, aifilwa aleka no kuya mukufwaya uwaku mwafwa.

Lelo uyu umbi atontonkanya ukuti mucishinka tali mubifi. Tekuti amone ubwingi bwa membu shakwe mu mutima kabili atontonkanya ukuti nakuba taba mubembu sana. Mu mweo wakwe onse, atwalilila fye uku kumuna ifile itika. Akumuna ulubali lumo, na kabili ulubali lumbi…kabili

Page 38: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

38 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

mukwangufyanya apilibukila kulubali lumbi…. Kwaliba abengi aba posako amino ku kwikala mu

bumi bwa, mukwesha namaka ukti benga kwata fye ulubembu ulunono ukutina ukusempaula ulubembu. Lelo apo bali no lubembu mu mitima yabo, basuma nshi ici ci cita? Ukuba aba posako amino ta kwingaba palamika nelyo panono kumulu. ‘Ukuba aba posako amino kwabo’ lelo kubabika munshila ya kumbo.

Mwe ba temwikwa, ‘ukuba aba posako amano’ kungula fye kumbo. Tulingile twasenda ili sambilisho mumitima. Ilyo abantu baisakamana, imembu shabo tekuti shile pona sana, lelo ba cilifye aba bembu.

Bushe cinshi caba mu mitima ya bantunse? Efyo! Amatontonkanyo ya bubifi? Efyo! Bushe mwaliba ubupupu? Efyo! Ukuitutumuna? Efyo!

Awe ta catwafwe lolo ku kusumina fye ku cishinka ukuti ifwe twaisulamo fye ulubembu, sana sana elyo twa mona ukuti imicitile yesu ya lubembu nakabili iya bubifi, ukwabula uku fundwa uku bembuka.

Te kuti cibe ica sokoloka sana ilyo tuli abaice.

Bushe ciba shani, ilyo tule kulilako? Ilyo twaya ku kumasukulu yapa mulu, college, na yamb nayambi twisa muku kutuluka ukuti ifya kala fye muli ifwe lubembu. Bushe ici ta cili cishinka? Mukulanda fye icishinka, cili ica yansha ukufisa imbela yesu iya lubembu. Bushe cishinka? Te kuti tuyafwe lelo kusempaula fye ulubemb. Elyo panuma twa lalilishika, “Nshifwile uku cita ifi?” Lelo nangu cibe ifi tu cisanga ica kosa uku cinja mucishinka. Bushe ninshi cabela ngefi? Nipa mulandu wa kuti umuntu onse afyalwa no lubembu.

Talu sanguluka pa mulandu wa kuba fye aba isakamana. Ico tulingile ukwishiba pakuti twinga lubulwa uku fikapo cakuti tufyalwa fye ne membu. Niabo fye aba bembu aba sumina ukulubulwa ukwa pe kanishiwa na Yesu abenga pusuka.

Abo aba tontonkanya ukuti, “Nshapanga ifilubo ifngi nangula uku bembuka sana, ta ba cetekela ukuti Yesu asendele imembu shabo shonse no kutila impela yabo iya pangwa nibo. Tufwile ukwishiba cila umo ukuti twaisulamo no lubembu pantu twa fyalwa

Page 39: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

39 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

no lubembu. Umo nga atontonkanya ukuti, “Nshapanga filubo

ifingi no kutila ati nga cakutila na lubulwa ku lubembu ulu ulunono.” Bushe lyene kuti aba uwa lubulwa ku lubembu? Awe tekuti cibe ifyo.

Umuntu uwinga lubulwa muntu waishiba ukuti aisulamo no lubembu. A cetekela ukuti Yesu icine asendele imembu shesu shonse ilyo abatishiwe mu mumana wa yodani no kuti alipile ama lipilo ya mpulumushi shesu ilyo atu fwilile.

Cibe twali lubulwa nangu ilyo, bonse twaliba aba shingwana no kwikala mu kuluba. Twaliba aba isushiwamo no lubembu. Efyo twaba. Kuti twa lubulwa fye ilyo twa cetekela ukuti Yesu asendele imembu shesu shonse.

Lesa talubwile abo aba kwata’ulubembu ulu nono’

Bushe nani uo cili ica yangukila?

Uyo u itontonkanya ukuba

umubembu uwacilapo. Lesa ta lubula abo aba kwatako fye ‘ulubembu

ulunono?’ Lesa ta lolesha na kuli abo aba sosa ukuti, “Lesa, na cita fye ulubembu ulunono.” Abo aba langa uluse ni abo abatila, “Lesa, ine na na isulamo fye ulubembu. Ndeya kumbo. Napapata mpususheni.” Na ba bembu abatila, “Mwe Lesa, kuti na pusuka fye nga mwa mpususha. Teti mpepele pa kulapila na kabili pantu ni njishiba ukuti ta ca ngafwe uku kana bembuka nakabili. Napapata mpususheni.”

Lesa apususha abo aba cetekela pali ena fye. Ine wine na lyesheshe ukupepa cila bushiku amapepo yaku lapila, lelo aya mapepo taya nkakwile ku

Page 40: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

40 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

lubembu. Elyo na fukeme no kupepa kuli Lesa, Lesa, napapata mbeleni uluseno ku mpususha ku membu shandi. Nabo aba pepa ngefi baka pusuka. Besa ku ku sumina ukulubula kwa kwa Lesa na mulubatisho Yesu abatishiwe kuli Yohane Kabatisha. Bena ba ka pusuka.

Lesa akakula fye abo aba ishiba ukut ba isulamo no lubembu, abana ba bubifi. Abo abatila, “na cita fye ulubembu ulunono sana, Napapata mbeleleni uluse pali ici,” bena bacilli ba bembu na Lesa teti ab pusushe. Lesa apususha fye abo aba sumina ukuti ba bembu.

Muli Esaya 59: 1-2 cali lembwa, moneni, “Ukuboko kwa kwa shikulu takwa ipipa ku kupususha, kabili ukutwi kwakwe ta kwa koma kuumfwa, Lelo amampulu yenu e ya patulanya pakati ka imwe na Lesa wenu: imembu shenu e shafisa icinso cakwe kuli imwe, ku kuleka abulo kuumfwa.”

Apo tufyalwa no lubembu Lesa te kuti atuloleshe. Te mulandu wa kutila ukuboko kwakwe kwali pipa, nangula amatwi yakwe ta yomfwa, nangu kuti teti

omfwe ilyo twalomba ubwelelo. Lesa atweba ati, “amampulu yenu e yapatulanya

imwe naine, ne membu shesu e shafisa icinso cakwe kuli ifwe, ku kuleka abule ukumfwa.” Apo twalikwata sana ulubembu mu mitima tekuti twingile mumulu nangula iminshi na isulwa.

Nga cakuti twale lomba ubwelelo lyonse lyo twabembuka, Lesa kuti atwalilila ukwipaya umwana wakwe. Lesa ta fwaya ukucita ifi. Atila mwilaisa kuli ine ne membu shenu cila bushiku. Nali mitumine unwana wandi uku milubula ku membu shonse. Ico mufwile ukwishiba cafyo asendele imembu no ku sumina ukuti cishinka. Elyo, cetekeleni mu mbila ya menshi no mupashi ku kupusuka. Uku e kutemwa ukwa cila uko namupela, mwe fibumbwa fyandi.

Ifi e fyo atweba, Cetekeleni mu mwana wandi no ku pokelela kwelelwa kwa membu shenu. Ine Lesa wenu natumine umwana wana wandi ukusenda imembu na mampulu yenu. Cetekeleni mu mwana no kupusuka. Abo abashaishiba ukuti baisulamo no lubembu ba lomba ukwelelwa kwa membu shabo

Page 41: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

41 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

ishinono. Bapalama kuliwene ukwabula ukwishiba ububi bwa lubembu lwabo no ku pepafye, “Napapata mbeleleni uluse pa kalubembu kandi; nsha kacite nakabili.”

Elyo besha uku mubepa na mapepo ya musango uyu. Ta tu bembuka umukumo, lelo tu twalilila uku bembuka mpaka twafwa. Kuti twa twalilila ukwipusha ubwelelo mpaka no bushiku bwa kulekeleshako, pantu tekuti tuleke uku bembuka iyo pantu no mubili wesu ubembela ifunde lwa lubembu mpaka twafwa.

Ukuba uwa e lelwa kulubembu ulunono teti ku pwishe ubwafya bwa lubembu pantu tupanga imembu imitapendwa cila bushiku. Eico inshila fye twinga lubwilwa ku lubembu kubika imembu shesu pali Yesu.

Bushe ubuntunse bwaba shani?

Umwisulo wa lubembu.

Baibele ipenda imembu sha Bantu, “Pantu indupi shenu shalitolele kumulopa, ne minwe yenu kuma mpulu; imilomo yenu isoso bufi, indimi shenu shilando bupondamishi: tapali uupinda aba mulandu mu bulungami, tapali no upingula mucishinka kano ukusubila muku lubulula kwa fye no kusoso bufi, ukwimita kucululusha no kupapa buna tatubi. Amani yamafolo eyo batota, no bwile bwa tanda bube ebo bapika: imilimoyabo ya bucit tubi, kabili ifya lufyengo fili muminwe yabo. Amakasa yabo yabutukila kuku cito bubi, bangu fyanya naku kusumyo mulopa wa kaele: amapange yabo ya bucita tubi, uku pumpunta no kutobaula fili muli ba cnkwete babo: Inshila ya mutende tabaishiba, tamuli bupingushi mu makuba yabo bapondamika bakumba babo, onse uwendamo taishiba taishiba mutende” (Esaya 59: 3-8).

Iminwe ya Bantu yali kowela na ma mpulu na conse ico bacita mu myeo yabo ca lubembu. Ne ndimi shesu ‘shalisosa ubufi.’ Fyonse ifintu fifuma mutunwa twesu fya bufi.

Page 42: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

42 Abantu ba Fyalwa aba Bembu

“Ilyo satana asosa ubufi, asosa ukufuma mububi bwakwe (Yohane 8:44).” Nabo abasha fyalwa libili bali temwa ukutila;ndekweba icishinka… Icine cine ndekweba. Ico ndelanda cishinka… Lelo nangu cibe ifyo, fyonse ifyo balesosa fyabufi. Caba no fyo calembwa. “Ilyo kasebanya asosa ubufi, asosa ukufuma mububi bwakwe.”

Abantu babika ici cetekelo cabo mu mashiwi yafye no ku sosa ubufi. Abantu bemita ubufi no kufyala ama mpulu. Amani yamafolo eyo batota, no bwile bwa tanda bube ebo bapika. Na Lesa asosa, “uulyako amani yabo alafwa, ne lyatobwa mutotwamo ifolo.” Atila mumitima yenu mwaba amani yama folo. Amani yama folo! Mwaliba ubumi mu mutima obe. E mulandu tulingile uku lubulwa ukupitila muku cetekela imbila nsuma ya menshi no mulopa.

Lyonse nga na yamba ukulanda pali Lesa, kwaliba abatila, “O, we mutemwikwa!” Naku papata wisosa kuli ine palwa kwa Lesa Inshita yonse ilyo naesha uku cita akantu ulubembu lula sempauka

ukufuma muli ine. Lwisula fye pa. Tekuti mpange no lutampulo lumo ukwabula ukusempaula ulubembu ncende yonse. Tekuti njafwilishe. Naisulamo no lubembu. Ndi uwabulamo kwena isubilo. Eico wila landa nakuli ine palwa kwa Lesa uwa mushilo.

Uuyu muntu alishiba mucishinka ukuti aisulamo no lubembu, lelo tashiba ukuti Lesa ali mupususha ukupitila mu mbila nsuma yaku temwa kwakwe. Ni abo fye aba ishiba ukuti ba isulamo no lubembu abenga pusuka.

Mucishinka, umuntu onse aba ngefi. Na onse umuntu atwalilila ukusempaula ulubembu konse uko aya. Ulubembu lupalala pamulu pantu abantu ba pangwa no lubembu. Inshila fye iyakuti twinga pusuka kuca musango uyu, kupitila mumaka ya kwa Lesa. Bushe tacili fye ica ku sekesha. Na bonse aba sempaula ulubembu ilyo lyonse ba fulwa, aba nsansa nangula abali bwino kuti bapilibuka ukupitila muli shikulu Yesu Kristu. Yesu aishile muku tupususha.

Ali fumyapo imembu shenu shonse. Sumina ukuti wapangwa no lubembu kabili ukupusuka.

Page 43: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 3

Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti

Catupususha?

Page 44: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

44 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti

Catupususha?

< Luka 10:25-30 > “Kabili moneni, uwa malango umo aliimine,

alemwesha, ati, ‘Mwekasambilisha, ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?’ Na o atile kuli wene, mu ‘Malango mwalembwa cinshi? Ubelengamo nshi?’ Nao alyaswike, ati, ‘Utemwe sokulu Lesa obe ku mutima obe onse, no mweo obe onse, na maka yobe yonse, na mano yobe yonse; uletemwa no mibiyo nga we mwine.’ Yesu atile kuli wene, ‘Walungiko nkwasuka; cite fyo, no kuba no mweo.’ Na o pakufwayo ukuilungamika, atile kuli Yesu, ‘Ngo munandi n’ ani?’ Yesu alyaswike, ati, ‘Umuntu umo afumine ku Yerusalemu, alatentemukila ku Yeriko; awile na mufipondo no kushingwa; ilyo fyamufula no

kumupume mpumo, fyafuminepo no kumushe mpondo.’”

Bushe ubwafya bukalamba bwa Bantu?

Bekala mu filubo fya fintu

Ifya bufi. Luka 10:28, “cite fyo, no kuba no mweo.” Abantu bekala mu filubo fya fintu ifya bufi. Ci

lemoneko kutila baliponena muli ci. Ba lemoneko kuba aba mano lelo bakwato kubepwa no kwikalo kwabulo kwishiba ububi bwa mbali shabo.Twali fyalwa ukwabulo ukuyishiba few bene, lelo twikala kwati bna limo twaliyishiba. Pamulandu wakutila abantu ta bayishiba abene, Icipingo cilatweba inshta yonse ukutila tuli ba bembu.

Abantu balalanda pa kubako kwe membu shabo. Cilemoneko kutila abantu ta bangacite cisuma, nangu

Page 45: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

45 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

cingabe fyo, ba layibiko kuba abasuma. Ba layufwa pa milimo shabo ishisuma no kuyilangisha, nangula balatila ati ba bembu no tunwa twabo.

Tabaishabo kutila taba kwato busuma muli bene nakalya nalimo amaka ya kucito busuma, lelo baleyesho kubepa aba nabo kabili limo balayibepa abene. “Iseni, tatwingaba ababipisha. Mufwilyo kubamo ubusuma mukati muli baifwe.”

Ukukonkanyapo, balamona abanabo no kuyeba abene, “Awe, nga tacitele filya. Nga cali nbwino ukukana cicita. Nga ali bwino nomba asose ngefi. Kuti caba bwino nga kuti ashimikila imbilansuma ngefi ne fi. Alubwilwe panthanshi yandi, eico afwilyo kuba ngo muntu uwa lubulwa. Na lubwilwe nombaline, lelo nga kuti na sambilile fingi, kuti na cita bwino ukumucila.”

Ba fule myele ishaba mu mitima shabo lyonse lintu bakalipwa. “Lolefye. Walamono kutila nshaba nga iwe. Ulemono kutila uli panthanshi yandi pali nomba, lelo ulolelefye. Cali lembwa mu Cipingo kutila abakulekelesha bakaba aba ntanshi. Ninjishibo

kutila ecili naine. Lolela kabili ndekulanga.” Abantu balaibepa abene.

Nangula anga cita kwati ali munshila yimo yine ya mubiye, acili ale mupingula. Nga ayiminina ku cipailo, aleisangafye ukula sabaila pantu abile amino ku fyakufwala afwele. Nga baipushiwa ngo kutila abantu balikwata amaka yakucito busuma, abantu abengi batila notunwa twabo ukutila tabengacita. Lelo mu mitima yabo, bali panshi pa kuloba ukutila abene na bakwata amaka. Eico, balesho kucito busuma ukufikila na pakufwa kwabo.

Batontonkanyo kutila balikwata ‘ubusuma’ mu mitima yabo kabili no kutila ba likwata amaka aya kucito busuma. Ba latetekela nakabili ukutila abene beka baliba bwino.Tacili na mulandu baikala muli bukapepa, sana sana pakati ka ba kwata ubuyantanshi mu mulimo wa kwa Lesa, batontonkanya ati, ‘Kuti na cita ici na cilya kuli Shikulu.’

Lelo nga fumyapo Shikulu ku myeo shesu, bushe kuti twacito busuma? Bushe mwalibo busuma mu muntunse? Bushe kuti twaikala ukulacita imilimo

Page 46: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

46 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

yisuma? Abantu ta bakwata amaka aya kucito busuma. Lyonse lintu ba esha ukucite fintu pa lwabo, elyo bacito lubembu. Bambi bala sunka Yesu kumbali panuma ya kusumina muli Wene kabili no kwesho kucito busuma palwabo. Bwabafye ububi bweka muli ifwe bonse, eico tucitafye ulubembu. Palwesufye (nangula balya aba pusuka), kuti twa bembukafye. Efyo bumubili bwesu bwaba.

Cinshi tucite lingi, ubusuma nangula?

Ububi

Mwibuku lyesu lya malumbo, ‘Lilumbwe ishina

lya kwa Yesu,’ mwaliba ulwimbo ulwenda ngefi, “♪Ukwabula Yesu kuti twaipununafye. Twaba ngo bwato ubuleya kwishilya ukwabula uwakubwenshya♪.” Ukwabula Yesu, kuti twa bembukafye pantu tuli mbifi sha bantu. Tukwata amaka aya kucita imilimo yalungama lilyafye nga

twa pusuka. Umutumwa Paulo atile, “Pantu icisuma ico

mfwaya, nshicicita; lelo icibi ico nshifwaya, e co ncita” (Abena Roma 7:19). Ngo muntu ali na Yesu, tacili na mulandu, lelo nga takwete ica kucita Nankwe, a leeshafye ukucita imilimo yisuma pa cinso ca kwa Lesa. Eico, lilya umuntu aleeshesha, elintu ale cito lubembu.

Ne Mfumu Davide akwete mbela yimo yine. Lintu icalo cakwe cali mu cibote kabili na mu bunonshi, ubushiku bumo icungulo, aile mukwisha pa mulu. Apo pene, amwene itunko lya cikope kabili alibembwike. Bushe ali pesa lintu alabile Yehoba? Ali icine cine imbifi. Acitile ubucende na Bethsheba no kwipaya Uriya, umwina mwakwe, lelo ta mwene ububi muli wene umwine. Lelo alyesesho kubutuka umulandu.

Lelo ubushiku bumo, kasesema Natani alishile kuli wene no kusosa ukuti, “Kwali abantu babili mu mushi umo; umo uwacindama, no munankwe mubusu. Uwacindama ali ne mikuni na ‘makombe ifingi

Page 47: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

47 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

nganshi; umubusu takwete nangu kamo, kano fye akakota ka mpanga kamo, ako ashitile no kulela; kakulile pamo, no mwine na’ bana bakwe; kalelyako akamokolwa kakwe, kalengwenako ku lukombo lwakwe, kalesendama na pa cifuba cakwe, no kuba kuliwene ngo mwana mwanakashi. Awe kwaishile umuyendo ku muntu wacindama, na o alangulwike ukubulapo impanga shakwe ne ŋombe shakwe kukutebeto mweni uwamufikilile; abulile akakota ka mpanga ka mubusu, no kutebeto muntu uwamufikilile” (1 Samwele 12:1-4).

Davide atile, “Afwile ukufwa umuntu uwacitile ici!” Ubukali bwakwe bwaimine icibi, eco atile, “Nakwate fingi ifyakwe; nga alisendelepo kamo. Lelo, asendele impanga yimo iya mubusu ukutebeta umweni wakwe. Afwile ukufwa!” Elyo, Natani atile kuli wene, “Uyo muntu ni mwe.” Nga tatulekonka Yesu no kuba Nankwe, nangula aba fyalwa libili kuti bacita ifibi fya musango uyu.

Cabafye cimo cine pa bantu bonse, na kuba cishinka bene. Tulapunuka lyonse no kucita ifibi

ukwabula Yesu. Eico tuletotela nakabili ilelo ukutila Yesu alitupususha, tacili namulandu ububi buntu bwaba muliifwe. “♪Ndefwayo kutusha munshi mwa cintelelwe ca Capindama ♪” Imitima yesu ilatusha mwisamba lya kulubukwa kwa kwa Kristu, lelo nga twaleka icintelelwe no kuilolesha fwe bene, ta tungatusha nakalya.

Lesa Atupele Icitetekelo ca Bulungami ilyo iFunde talilabako

Nicisa ica kutampila ukukonka, icitetekelo nangule Funde?

Icitetekelo

Umutumwa Paulo atile ukutila Lesa alitupela

ubulungami bwa citetekelo ukufumafye pa kutendeka. Abupele kuli Adamu na Eva, Kaini na Abel, Sete na Enoke, Nowa, Abrahamu, Isaki, na

Page 48: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

48 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

pakulekelesha kuli Yakobe na bana bakwe ikumi na babili. Nokwabule Funde, bali aba lungami pa cinso ca kwa Lesa ukupitila mu bulungami ubwa fumine ku citetekelo ca Cebo Cakwe.

Inshita yalipitile no lupwa lwa kwa Yakobe baikele mu Egpto nga abasha pa myaka 400 pamulandu wa kwa Joseph. Elyo, Lesa ali batungulwile ukupitila muli Mose ukuya mucalo ca Kenani. Eico, mu myaka 400 iya busha, bali labile ubulungami bwa citetekelo.

Na Lesa alibabwishe Ibembaa lya Kashika ukupitila mu cisungusho Cakwe no ku batungulwila mu ciswebebe. Lintu ba fikile mu ciswebebe ca Lubembu, Ali bapele Funde pa Lupili lwa Sinai. Ali bapele Funde, ilya kwete Amalango Ikumi ne filundwa 613. Lesa atile, “Nine Yehoba Lesa wenu, Lesa wa kwa Abrahamu, Lesa wa kwa Isaki, Lesa wa kwa Yakobe. Lekeni Mose ese palupili lwa Sinai, kabili ndi no kumupele funde.” Elyo, Apele Israel Ifunde.

Abapele Funde ukutila benge ‘shibo lubembu’

(Abena Roma 3:20). Kwali ukubeshibisha ifyo Atemwa nefyo Tatemwa no kusokolola ubulungami Bwakwe na bumushilo.

Abantu bonse aba kwa Israel abali mubusha mu Egipto pamyaka 400 baabwike Bemba Lyakashika. Tabatalile kumanyapo Lesa wa kwa Abrahamu, Lesa wa kwa Isaki na Lesa wa kwa Yakobo. Tabamwishibe Wene.

Lintu baleikala nga abasha pamyakesho 400, balilabile ubulungami bwa kwa Lesa. Panshite yo, tabakwete intungulushi. Yakobo na Josefe bali intungulushi shabo, lelo bali abayashi ikale. Cilemoneko kutila Yosefe alifililwe ukubike citetekelo na ku bana bakwe, Manasseh na Ephraim.

Eico, balekabila ukusanga Lesa na kabili no ku mukumanya pantu balilabile ubulungami Bwakwe. Tulingile ukwishibo kutila Lesa abapele ubulungami Bwakwe pakubala kabili panuma aishile bapele Funde, panuma yakulabe citetekelo. Abapele Funde ukutila ba bwwelele kuli Wene.

Pakuti apusushe Israel no kubapanga abantu

Page 49: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

49 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

Bakwe, abebele ukutila ba sembululwe. Icalinga Cakwe pakubeta cali ukubeshibisho

kutila Ekwaba pakwimike Funde kabili ica bubili, ukubeshibisha ukutila bali aba bembu pa cinso Cakwe. Lesa alefwayo kutila bengesa pa cinso Cakwe kabili no kuba abantu Bakwe pa kulubulwa ukupitila mu nshila ya fye Lambo fintu Abapele. Kabili ali balengo kuba abana Bakwe.

Abantu ba Israel ba lubwilwe ukupitila munshila yakupele lambo ice Funde pakusumina muli Mesiya uyo uwali no kwisa. Lelo ifya malambo fyalishima ukulingana ne nshita.natumone ifyo cali.

Muli Luka 10:25, uwamalango umbi uwayeseshe Yesu nalumbulwa. Umwina malango ali umu Falise. Aba Falise bali bamo abaleesho kwikalila mu cebo ca kwa Lesa. Baleesho kucingilile calo pakubala elyo panuma ukwikalila mwi Funde lya kwa Lesa. Elyo, kwali nakabili ama Zealote, abalesho kufikilishe cimonwa cabo ku maka, ubulubushi bwa kwa Israele ku buteko bwa ciRoma.

Ni banana abo Yesu alefwayo ku kumanya?

Aba bembu ababula

kacema Kwaliba bakapepa nga bena ilelo. Balatungula

amabumba ne calinga ngo kutila ‘ukupususha abatitikishiwa mu calo.’ Basumino kutila Yesu aishele mukupususha aba busu na batitikishiwa. Eico, panuma ya kusambilila ifya cipingo mu misonkano, balasendako lubali mufikansa fya calo, no kwesho ‘kulubula abafininwa’ mu ncende shonse.

Ebapampamino kutila, “Natwesho kwikalila mwi Funde ilyashila kabili ilya cikuku… ukwikalila mwi Funde, na Mashiwi yakwe.” Lelo tabeluka pa bupilibulo bwine bwe Funde. Balesho kwikalila mwi kalata ye Funde ukwabula ukwishibo busokololo bwe Funde.

Eico, kuti twatilo kutila ta kwali bakasesema, aba bomfi ba kwa Lesa, mu Israele pa myaka 400 lintu Kristu talaisa. Pamulandu waici, bali umukuni wa

Page 50: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

50 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

mpanga uwabula kacema. Taba kwete ne Funde nangula intungulushi

yacine. Lesa talefwayo kwisokolola umwine ukupitila mwi ntungulushi sha bumbi munda isha pali iyo nshita. Icalo calisabe cakutungululwa no buteko bwa ciRoma. Eico, Yesu atile ku Bantu ba kwa Israele abalemukonka mu matololo ukutila tababweshe ne nsala. Alyumfwile icikuku ku mukuni uwabula kacema pantu kwali abantu abengio abalecula pali yilye nshita.

Aba malango na bambi mufifulo fyamusangoyu ebakwetefye ishuko; abaFarise bali aba mukowa wa Yuda.bali abacilumba.

Uyu uwamalango alipwishe Yesu muli Luka 10:25, “Ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” Alemono kutila takwali umbi uwakumucila pakati ka Bantu ba kwa Israele. Eico uyu uwamalango (ushalubwilwe) ali mushinino kutila, “Ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?”

Umwina malangoyu cilangililo caifwe bene.

Alipwishe Yesu, “Ncite shani ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” Na Yesu alimwaswike ati, “Mu ‘Malango mwalembwa cinshi? Ubelengamo nshi?’”

Nao alyaswike, ati, “Utemwe sokulu Lesa obe ku mutima obe onse, no mweo obe onse, na maka yobe yonse, na mano yobe yonse; uletemwa no mibiyo nga we mwine.”

Yesu atile kuli wene, “Walungiko nkwasuka; cite fyo, no kuba no mweo.” Yesu atile kuli wene, “Walungiko nkwasuka; cite fyo, no kuba no mweo.”

Alishinine Yesu ukwabula ukuishibo mwino kutila mubembu, icilundwa ca lubembu ushingacito busuma. Eico Yesu alimwaswike ati, “Mu ‘Malango mwalembwa cinshi? Ubelengamo nshi?’”

Ubelengamo nshi mu Malango?

Tuli ba bembu abashinga sunga Amalango.

“Ubelengamo nshi?” na malembo aya, Yesu

Page 51: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

51 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

aleipusha ifyo umuntu, pamo nenu naine, aishiba no kumfwikisha Amalango.

Ngefyo abantu bacita nsino nshiku, uyu uwamalango atontonkenyo utila Lesa amupele Amalango ukutila engayasunga. Eico alimwaswike, “Utemwe sokulu Lesa obe ku mutima obe onse, no mweo obe onse, na maka yobe yonse, na mano yobe yonse; uletemwa no mibiyo nga we mwine.”

Amalango tayakwete cilubo. Atupele Amalango aya lungama. Atwebelo kutemwa Sokulu wesu ne mitima yesu yonse ne myeo yesu, na maka yesu yonse na matontonkanyo yesu yonse kabili no kutemwa abanesu nga fwebene.na ukutemwa Lesa ne mitima yesu yonse na maka yesu, lelo li Funde ilyashila ilishinga sungwa.

“Ulebelengamo nshi?” cilepilibulo kutila Ifunde lyaliyana kabili lyali lungama, lelo ulyumfwikisha ahani? Uwamalango atontonkenyo kutila Lesa amupelo kuti engasunga. Nangu cingabefyo, Amalango ya kwa Lesa yalipelwe kuli baifwe ukutila twingeshiba imembu shesu, pakulanga amampulu

yesu. “Nayubembuka. Na wipaya lintu na kwebele ukuti wiipaya. Cinshi taulengumfwila Ine.”

Amalango yatumbule membu mu mitima sha Bantu. Natwelenganyo kutila munshila pa kwisa kuno, na mwene ifinamunwa mwibala. Lesa alincenjesho kupitila mu Malango, “Wisenda ifyo finamunwa ukulya. Calandenge nsoni nga walya.” “Eya, Tata.” “Ibala lya ba nkantwa, eico, taufwile ukuswamo.” “Eya, Tata.”

Lintu twaumwe fyo ukutila tatufwile twaswamo, elintu tulekabila no kuswamo. Lintu twaesho kuilesha, elyo tuisanga ninshi natuswa kale. Efyo ne membu sha Bantu shaba.

Lesa alitwebo kukana cite mbela shabipa. Lesa kuti asose fyo pantu mulungami, kabili uwapwililika no kucita kuti acita. Kulubali lumbi, tatunga kanisha ‘ukukana’ bembuka kabili no ‘Kukana’ ba abasuma. ‘Tatwakwato’ busuma mu mitima yesu. Amalango yalikate shiwi lyakuti ‘ukukana’. Mulandunshi? Pantu abantu balikwato lunkumbwa mu mitima shabo. Tatungakwanisha kanofye ukucita

Page 52: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

52 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

ifyalunkumbwa lwesu. Tulacito bucende, pantu talikwato bucende mu mitima yesu.

Tulingile twa belenge cipingo bwino bwino. Lintu nayesesghe pakubala, nalilwike ku Cebo. Nalibelengo kutila Yesu alimfwilile pa capindama kabili talekele ukufume filamba. Nali umuntu uwabipisha kabili nokutila alifwile pa capindama pamulandu waine…. Umutima wandi walicenywa kabili nalisumine muli Wene. Elyo, nalitontonkenye ati, ‘nga cakutila nalasumina, ekuti mfwile ukusumina ukulingana ne Cebo.’

Lintu nabelengele Ukufuma 20, lyatile, “Wilaba na milungu imbi pacinso candi.” Nalipepele mukulapila ukulingana na mafunde yakwe. Nalyesesho kwibukisha nga nalikwete imilungu imbi pacinso cakwe. Nalibukisho kutila nalishinshimwine imilungu imbi inshite shuingi pakucite ntambi sha fikolwe fyesu. Nalicitile ulubembu ulwa kupepa imilungu imbi.

Eico nalipepele mukulapila, “Shikulu, ni mpepo tulubi. Ndingile ukupingwilwapo. Napapata njeleleni

imembu shandi. Shaka bwekeshepo libili.” Panuma, ulembu lumo lwamoneke kwati lwafumapo.

Nalyeseshe nomba ukwibukisha nga cakutila nalitilepo ishina lyakwe apafye. Elyo, nalibukisho kutila lintu natampile ukusumina muli Lesa, nalepeepa fwaka. Abanandi banjebele ati, “Bushe tauleleto musebanya kuli Lesa pa kupeepa fwaka? Bushe umwina Kristu umwina Kristu nalingo kupeepa fwaka?”

Cilifye cimo cine no kwite shina lya kwa Lesa apafye, bushe tefyo? Eico nalipepele libili, “Shikulu, nalitile ishina lyenu apafye. Napapata njeleleni. Nalaleko kupeepa fwaka.” Eico nalyesesho kuleka ukupeepa fwaka, lelo nshalekele, umwaka uuli onse. Cali icakosa, cali icakosa ukuleko kupeepa. Lelo pa mpela, nail kwanisho kuleka ukupeepa. Nalyumfwile ukutila ulubembu lumbi lwa lifuminepo.

Ulwakonkelepo lwali “ukusunge Sabata” Ici capilibwile ukutila nshalingile yukulacite fili fyonse pa bushiku bwa Sondo; ukubomba nangu ukufola…. Nefyo fine nalilekele.

Page 53: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

53 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

Elyo kwali, “Cindika Wiso na Noko”. Nalebacindikafye lintu ndi ukutali, lelo umutima walecenwa nga ndi mupepi. “Yangu we busuma, ni mbembuka pa cinso ca kwa Lesa. Napapata njeleleni.” Nalipepele mukulapila.

Lelo nshinga cindika abafyashi bandi pantu ba yashi ilelo. Cinshi ninga cita? “Shikulu napapata yeleleni uyu umubembu. Mwa mfwilile pa Capindama.” Nalim uwa kutotela!

Munshileyi, natontonkenyo kutila ni mfumyya imembu shandi lumo lumo. Kwali na Malango yambi kwati Ukwipaya, ukukana cito bucende, ulunkumbwa…. Ukufikafye ubushiku buntu naishebe ukutila nshatalile sungapo nangu lumo, nalipepele ubushiku bonse ukucesha. Lelo mwalishiba, ukupepepa mukulapila tecintu cisuma. Natulandepo.

Lintu natontonkenyepo pa kutanikwa kwa kwa Yesu, nalyumfwile ifyo cakalipwe. Kabili alifwilile ifwe abashakwanishe ukwikala ukulingana na mashiwi yakwe. Nail lilile ubushiku bonse ukutontonkanye fyoantemenwe no kumutotela

pakumpela insansa sha pwililika. Ubushikun bwandi ubwakutendeko kulukuta cali

ica yanguka lelo pamyakafye iyakonkelepo calisabe ca kunkosela ukulila mukulapila pantu nalingile ukutontonkanya sana pakutifye ifilamba fifume pamulandu nalecitefi cilanshita.

Nge filamba tafyafumine, lyonse naleya kumpili ukuya pepa no kufunga pa nshiku shitatu. Elyo ifilamba fyalefuma. Nalililile ifilamba, no kubwelela ku calo, no kulila mulukuta.

Abena mupalamano batile, “naushilisha na mapepo yobe aya kumpili.” Lelo ifilamba fyalikamina nakabili. Cali icankosela sana umwaka wacitatu. Naletontonkanya pa fibi nacitile ku fibusa nab a kristu banandi no kulila nakabili. Panuma ya myaka 4, ifilamba fyali kamine nakabili. Nalikwete ififumye filamba mu menso yandi, lelo fyali lekelo kubomba.

Panuma ya myaka 5, nalilekelo kulila, nangula ningesha shani. Amamina yandi yatampile ukufuma. Panuma ya myake yinono, nail nakile palwandi, eico

Page 54: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

54 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

Lesa andengelo kubwelela ku Cipingo nakabili.

Amalango Yabelako Ukwishibo Lubembu

Bwishibilo nshi twinge kwata pa Malango?

Tatwingasunga Amalango

Mu Bena Roma 3:20, tubelenga ati, “Pantu

Amalango e yalengo kwishibo lubembu.” Pakubala, nalesende yi limbo ukuba fye imbilansuma ya kwa Paulo no kwesha ukusumina mu mashiwi natemenwefye. Lelo panuma ifilamba fyandi fyakamine, shatwalilile mu citetekelo ca bukapepa pepafye.

Eico, nalibembwike libili no kusango kutila nail kwato lubembu mukati ka mutima wandi nokutila tacali icayanguka ukwikalila mu Malango.

Nshakwanishe ukucisenda, lelo shakwete ukusula amalango pantu nalisumine ukutila yalipelwe aya kumfwila. Kumpela, nalisaba ndubulwila nga balya abalumbulwa mu malembo. Calisabe cankosela ukutwalililo mweo wa citetekelo.

Nalikweto lubembu sana icakutila, lintu nalebelenga amalango, natampile ukwiluka isho imembu nacitile ilyo lyonse natobe Funde. Ukubembuka mu mutima nako lisambi, kabili nalisabo wakusumina mu malango.

Lintu nasungile amalango, nail uwatemwa. Lelo lintu nshalesunga amalango, nalesakamana, kabili uwabulanda. Napopene, nalisabo wakufwailisha ifi fyonse. Nga cali ica wamisha anjishiba ubwishibilo bwa Malango pa kutendeka, “Nakalya, kuli ubupilibulo bumbi ubwa malango. Cilelango kutila muli cilundwa ca lubembu; mwali temwe ndalama, abaume nangu abanakashi ne fintu ifimoneka bwino ukuloleshapo. Malikwate fintu mwatemwisha ukucila Lesa. Mulefwayo kukonke fintu fya pano isonde.amalango yalipelwam kuli baimwe,

Page 55: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

55 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

tekuyasunga, lelo ukuishiba we mwine ngo mubembu no bubi mu mutima wobe.”

Nga cakweba ati umo alimfundile icishinka lilya, nga nshaculile pa myaka ikumi. Eico, nalikela panshi ya malango pa myaka ikumi lintu nshilailuka kuli ifi.

Amalango ya lenga cine, ni “Akwibukisho bushiku bwe Sabata, ku kubushisha.” Ico cilepilibulo kutilatatulingile ukubomba pe Sabata. Balafundo kutila tufwile ukwenda, tekucofw njinga nga tuli pabulendo butali pa bushiku bwa Sondo. Nalicimweno kube cayana ukwenda kuncende naleshimikila. Panuma ya fyonse, kwa shelefye panono ukuti nshimikile pa Malango. E fyo, naumfwile ngo cite fyo naleshimikila. Cali ica nkosela ica kweba ati nail mupepi no kunenuka.

Ngefyo calembwa apa, “Ubelengamo nshi?” Nshaumfwikishe ili lipusho kabili naliculile pa myaka ikumi. Nao uwamalango taumfwikishe. Aletontonkanyo kutila nga aumfwila Amalango no kwikalilamo bwino bwino, ali nokupalwa pa cinso ca kwa Lesa.

Lelo Yesu alimwebele, “Ubelengamo nshi?” Nao lyaswike ukulingana ne citetekelo cakwe ica malango. Kabili elyo Atile kuli wene, “Naulungika; ulecisenda nge fyo calembwa. Esha no kuyasunga. Uli no kuba no mweo nga waciteci, lelo uli no kufwa nga taucitile. Icilambu ca lubembu ni mfwa. Uli no kufwa nga tawakwanishe.” (Bushe ulubali lumbi lwa mweo te mfwa?)

Lelo uwamalango takweto kumfwikisha. Uyu uwamalango ali kwati bonse ifwe, imwe na ine. Na someone ifya Cipingo pa myaka 10. Na lyeseshe fyonse, ukubelenga fyonse no kucita fyonse: ukufunga, no kukwata ukwelenganya, ukulanda mundimi…. Nalibelenge Icipingo pamyaka 10 nokulolelo ukufikilisha cimo. Lelo kumupashi, nail impofu.

Emulandu wine umubembu alingile ukukumana no muntu unga mwisula amenso yakwe, kabili noyo muntu ni Mfumu yesu Yesu. Elyo, umuntu engeluka ukutila “Aha! Tatunga kwanisha ukusunga Amalanngo. Nangula twingesha ukusunga Amalango,

Page 56: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

56 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

kuti twafwafye lintu tule esha esha. Lelo Yesu aishile mukutupususha na menshi no Mupashi! Hallelujah!” Amenshi no Mupashi kuti fyatulubula. Lusefye, icabupe ca kwa Lesa. Eico tulelumbe Mfumu.

Nali uwashuka pakupwisha amasambililo ya fya malango, lelo bambi balekala imyeo shabo shonse ukusoma ifya cipingo apafye ukwabula ukwishe cishinka ukufikafye na lintu bafwa. Abantu bambi balasumina pa myake ikumi limbi ukufuma pankulo yimbi ukufika na pankulo yimbi, ukwabula ukufyalwa libili.

Tulafumako mukuba ababembu lintu twaishibo kutila tatunga kwanisha ukusunga Amalango, elo mwiminine panthanshi ya kwa Yesu no kukutika ku mbilansuma ya menshi no Mupashi. Lintu twakumanya Yesu, tulafumako ku bupingushi bonse kabili na kubonaushi. Tuli ababembu bene bene, lelo tuba abalungami pantu Alitupususha na menshi no mulopa.

Yesu atwebele ukutila tatwakwanishe ukwikala mu bufwayo Bwakwe. Asoselefi ku wa malango, lelo

takwete ukumfwikisha. Eico Yesu amwebele umulumbe pakumwafwilisha ukumfwikisha.

Cinshi cilenga abantu ukupona mu mweo wa citetekelo?

Ulubembu

“Umuntu umo afumine ku Yerusalemu,

aletentemukila ku Yeriko; awilile na mufipondo no kumushingwa; ilyo fyamufula no kumupame mpumo, fyafuminepo no kumushe mpondo” (Luka 10:30). Yesu ayebele uwamalango uyu umulumbe ukumushibusha ukufuma kufishinka fintu aculile mu mweo wakwe wonse, kwati ngefifine umuntu uyu apuminwe kufipondo no kumushe mpondo.

Umuntu atentemukile ukufuma ku Yerusalemu ukuya ku Yeriko. Yeriko yimininako icalo elyo Yerusalemu aleimininako umusumba; umusumba wa citetekelo, uwaisula ne fya malango. Umulumbe uyu uletweba ukutila nga twasuminafye muli Kristu muli

Page 57: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

57 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

bukapepa pepafye, tuli nokonaika. “Umuntu umo afumine ku Yerusalemu,

aletentemukila ku Yeriko; awilile na mufipondo no kumushingwa; ilyo fyamufula no kumupame mpumo, fyafuminepo no kumushe mpondo.” Yerusalemu wali umusumba ukalamba na bantu abengi. Mwali na shimapepo mukalamba, umwine wa bashimapepo, aba Levi na bambi bakapepa emo bali. Mwali abengi abaishibe amalango bwino bwino. Mulya, balyeseshe ukwikalila mu malango, lelo mukwangufyanya balifililwe no kuya ku Yeriko. Bakonkenye ukuponena mwi sonde (Yeriko) kabili tabalekele uku kumanye fipondo.

Umuntu kabili akumenye ifipondo munshila yakufuma mu Yerusalemu ukuya ku Yeriko kabili fyamufula ne fyakufwala. ‘Ukumufula ifyakufwala’ cilepilibulo kutila alufishe ubulungami bwakwe. Cintu cakosa nganshi kuli baifwe ukwikaliola mu malango, ukwikala ukulingana ne Funde. Umutumwa Paulo atile mu Bena Roma 7:19-20, “Pantu icisuma eco mfwaya nshici cita; lelo icibi eco nshifwaya eco

ncita. Awe nga ncite co nshifwaya, kanshi teine ncita lelo lubembu ulwaikala muli ine.”

Ndesubila nga kuti na cite cisuma no kwikalilila mucebo Cakwe. Lelo mu mutima yamuntunse mwaba amatontonkanyo aya bipa, ubulalelale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, no kutumpa (Marko 7:21-23).

Pantu fyaba mukati ka mitima yesu no kufuma kabili elyo tucita ifyo tatufwilo kucita no kukana cita ifyo tufwile ukucita. Tulatwalilila ukubwekesha ifyabipa mu mitima yesu. Ifyo satana acita kutupelafye akalubuto kanono ukubembuka.

Imembu ishaba mu mutima wa Bantu bonse

Bushe kuti twaikala ne Funde?

Iyo

Page 58: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

58 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

Cali soswa mu Marko 7, “Conse ca ku nse iciingila mu muntu tacingamukowesha iyo; lelo icifuma mu muntu, e cikowesho muntu.”

Yesu aletwebo kutila mwaliba amatontonkanyo ya bipa, ubulalelale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, no kutumpa mu mutima wa muntu.

Bonse twalikwata ukwipaya mu mitima yesu. Takwingaba nangu umo ushiipaya. Banyinefwe batila ku bana babo, “Awe. Wiciteco. Nacikwebo kutila wiciteco, wecipubawe. Nalikweba inshita ne nshita ukukana citeco. Nkakwipaya lintu ukabwekeshapo. Natile wilaciteco.” Uko kwipaya. Ngamwalipaya abana benu na mashiwi yenu ayabulo kutontonkanyo.

Abana besu balingile ukuba aba mweo pantu balabutuka kulifwe; lelo ngatwalisumunishe ubukali bwesu pali bene nga twalibepaya. Inshita shimbi tulaitinya fwebene. “Oh mwe Lesa wandi! Mulandunshi na cicitefyo?” Tumona pafilonda fya

panuma ya kuma abana besu no kutontonkanyo kutila tatwacishiba ukucitefyo. Tatungaleka lelo ukucitafye muli uwo musango pantu twalikwato kwipaya mu mitima yesu.

Eico, ‘Ncita efyo shaciba no kucita’ cipilibulo kutila tucite fibi pantu tuli babi. Cintu cayanguka kuli shetani ukututunka kulubembu.

Natutile ukutila umuntu ushalubulwa aikala musakuta pa myaka 10, ukushinta amenso ku cibumba nga Sungchol, umuyashi wa ku Korea. Cimoneka bwino nga acili naikala ne cinso cakwe ku cibumba, lelo umuntu umbi e ulemuletele fyakulya no kumusendela icimbusu.

Kuti akumana no muntu u uliwonse. Tacingabo bwafya ukubo mwaume, lelo na tucelenganyo kutila cali umwanakashi umusuma. Nga cali ukutila amumona mwishukofye, inshita yonse yintu aikele kuti yaba apafye. Kuti atontonkanyo kutila, “Nshilingile ukucito bucende; Ni ncikwata mu nmutima wandi, lelo mfwilefye ukucifumya. Ndingilefye ukuciseshapo. Iyo! Fumamo mu

Page 59: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

59 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

matontonkanyo yandi!” Lelo ukwiminina kwakwe kuleseshawa pa

kashitafye lintu amona umwanakashi. Panuma umwanakashi aya, alelolekesha mu mutima wakwe. Imyaka 5 pa kuisunga kwakwe kulemoneka apafye, fyonse muli bucintala.

Cali yanguka kuli satana ukufumyapo ubulungami bwa muntu. Ico satana acitafye ku musunkafye panono. Lintu umuntu a esha esha ukukana bembuka ukwabulo kulubulwa, aleponenafye mulubembu cila nshita. Umuntu uyo kuti alepela ne cekumi sondo iyiliyonse, ukufunga inshiku 40, ukupepa amapepo pa nshiku 100…. lelo Satana alatunka no kumubepa ne fintu fisuma mu bumi.

“Ndefwayo ukukupela icifulo icikankala mu mwitujka lyandi, lelo uli umwina Kristu kabili teti ulebomba pa sondo, bushe kuti wacita? Cifulo cikalamba nganshi. Limbi kuti wabomba amasondo yatatu kabili nokuya kucilonganino kamofye mu mweshi. Elyo, unga ipakisha nganshi no ku kwata

indalama ishingi. Ingeci cili shani?” Pali ici, limbifye abantu 100 pabali 100 kuti bashitiwa.

Nga ico tacinga bomba, Satana alabomfya inshila yimbi ku Bantu abo aba sendwa bwangu mulunkumbwa lwa banakashi. Satana abiko mwanakashi pantanshi yakwe kabili alaponena mucitemwiko, no kulaba Lesa pakashitafye akanono. Efyo ubulungami bwa muntu bufumapo.

Ngatwaesho kwikalila mu Malango, ifyo tukwata pampela filonda fya lubembu, ukukalipwa no bubusu ku mupashi; tulapanya ubulungami bonse. “Aletentemukila ku Yeriko; awilile na mufipondo no kumushingwa; ilyo fyamufula no kumupame mpumo, fyafuminepo no kumushe mpondo.”

Ici cilepilibulo kutila nangula twingeshaukwikala mu Yerusalemu pakwikala mubufwayo bwakwa Lesa uwa Shila, tuli nokupunuka inshita ne nshita pamulandu wa bunake bwesu kabili tuli nokonaika nombaline.

Kuti mwatwalilila ukupepa mukulapila kuli Lesa. “Mwe Mfumu, ni mbembuka. Napapata njeleleni;

Page 60: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

60 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

nshakabwekeshepo libili. Ndelayo kutila iyi enshita yakulekelesha ukucite ci. Napapata kabili ndelomba ukutila munjeleko umuku walimo.”

Lelo tacipwa iyo. Abantu tabekalafye muno calo ukwabulo kubembuka. Kuti baesho kulesha pakashita, lelo tacayanguka ukukana bembuka libili. Eico, tatungaleka kanofye ukubembuka lyonse. “Mwe Mfumu, napapata njeleleni.” Nga ici catwalilila, balafumamo mulukuta na ku myeo shabo sha bukape. Balefumako kuli Lesa pamulandu wa membu shabo kabili ne mpela yabo ni kugehena.

Ukutentemukila ku Yeriko cilepilibulo kutila ukuponena mufye sonde; ukuba mupepi ne sonde kabili ukubokutili na Yerusalemu.Mukutendeka, Yerusalemu yibafye mupepi, lelo lintu ukubembuka no kulapila kulwebwekeshewapo, tulaisanga abaiminina mwisamba lya musumba wa Yeriko; abaponena mwi sonde.

Nani anga pusuka?

Balya abaleko kwiminiko bulungami

bwabo abene Ni nani umuntu akumenye lintu aletentemukila

ku Yeriko? Akumenye ifipondo. Umuntu ushaishiba kabili uwikalila mu Malango ekalo mweo uwapalanako kumbwa iyalekeleshiwa. Alanwa, alalala apali ponse kabili alasundila apali ponse. Iyi mbwa yilashibuka ubushiku bwa konkapo no kunwa nakabili. Imbwa iyalekeleshiwa yilalya amalushi yaiko. Emulandu wine umuntu wamusangwedfi etwa imbwa. Alishiba ukakana nwa, lelo alanwa no kulapa ubwaca, ukubwekeshapo fimo fine.

Cili ngo muntu uwa kumenye ifipondo pakutentemukila ku Yeriko. Na ba musha kunuma, uwacenwa kabili ukushale mpondo. Cilepilibulo kutila mwabafye ulubembu mu mutima wakwe. Efyo umuntu aba.

Abantu balasumina muli Yesu lintu baleesho

Page 61: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

61 Nga Tulecite Fintu ne Funde, Bushe kuti Catupususha?

kwikalila mu Malango ku Yerusalemu, icikaya ca bukapepa, lelo balashala kunuma ne membufye mu mitima shabo. Fyonse fintu balanga pa myeo shabo shabukapepa filonda fya lubembu. Abo abakwato lubembu mu mitima shabo baposwa mu gehena kumpela. Balicishibe ci, lelo tabaishiba ifyakucita. Bushe imwe na ine tatwatala bamo mu musumba uwaifi? Emukwai. Twalikelemo cimo cine.

Uwamalango ushaumfwikishe funde lya kwa Lesa aleesha esha umweo wakwe wonse, lelo bapelela ku gehena, abacenwa. Alifye kwati umo uwa baifwe, imwe na ine.

Ni Yesu fye eungatupususha. Kwaliba abantu aba mano sana pakati kesu kabili balasenda ifyo baishibafye. Bonse balesho ukuyelenganya ukwikala na Mafunde ya kwa Lesa kabili tabali abacishinka kubene beka. Tabeto lubembu fintu lwaba, lelo balakontama ifinso fyabo ukumoneka nga abacishinka.

Pakati kabo pali aba bembu ukutentemukila ku Yeriko, abo abapumwa ne fipondo no kubashe

mpondo. Tulingile ukwishiba ifyo twaba abashakosa pa cinso ca kwa Lesa.

Tulingile ukusuminaWene, “Mwe Mfumu, Ndi nokuya kugehena nga tamwampusushe. Napapata mpususheni. Ndi nokuya konse kuntu mulefwaya, nangula cibe ica kupumwa limbi cibe amabimbi, nga cakutila na umfwe mbilansuma iya cine. Nga mwalansha neka, ndi nokuya kugehena. Nde mupapata mpususheni.”

Balya abaishibo kutila balola kugehena kabili nokuleka ukwesha ukufwayo bulungami bwabo abene, lintu bekatililefye ku Mfumu, ebengapusukafye. Tatungapusuka pa ficitwa fyesu.

Tulingile ukumfwikisho kutila tuli ngo muntu uwaponene pakati ka fipondo.

Page 62: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 4

Ukulubulwa kwa Muyayaya

Page 63: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

63 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Ukulubulwa kwa Muyayaya

< Yohane 8:1-12 > “Lelo Yesu aile kulupili lwa Miolife.

Ulucelocelo abwelele kwi Tempele, na Bantu bonse baishile kuli wene; nao aikala ala basambilisha. Lelo bakalemba na BaFarise batwala kuli wene umwanakashi usangilishiwa alecito bucende; kabili ilyo bamushimpa mu lwalala, batile kuli Yesu, mwe kasambilisha, uyu mwanakashi asangilishiwa alecito bucende. Awe mu malango monse Mose atwebele ababefi ku bapola amabwe: inga kanshi imwe muleti shani? (Lelo pakusose ci balemwesha, ukuti babe na pakumishininina.) Awe Yesu ainama, alalemba panshi kumunwe. Lelo ilyo balatwalilila kumwipusha, alinweke,

atile kulibene, uushaba nalubembu pali imwe, abalilepo ukumupola ilibwe. Elyo ainama nakabili alalemba panshi. Nabo pakumfwa balafumapo bonse umo umo, ukutendeka ku mukalamba no kufika kuwa kulekelesha, asukile Yesu ashala eka, no mwanakashi naiminina mulwalala. Elyo Yesu pakwinuka atile kuli wene, we mwanakashi, balikwi? Bushe tapali uukusekele? Nao atile, takuli mwe shikulu. Na Yesu atile, nangu nine nshilekuseka; kabiye, wibembuka nakabili iyo. Eico Yesu asosele kuli bene, ati, nine lubuto lwa calo; uwunkonka ine takende mumfimfi lelo akaba no lubuto lwa mweo.”

Ni membu shinga shintu Yesu afumishe?

Imembu shonse

Yesu atupele ukulubulwa kwa muyayaya.

Page 64: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

64 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Takwingaba nangu umo muli cino calo ushingalubulwa nga cakutila cila umo umo asumina muli Yesu ngo mupusushi wakwe. Alitulubula tonse. Ngacakutila kwaliba umubembu ukolonganyike membu shakwe, ni pamulandu wakukana ishibo ifyo Yesu atupususha ku membu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe na Mukutanikwa.

Tufwile ukwioshiba bonse no kusumina munkama ye pusukilo. Yesu alisendele imembu shesu shonse no Lubatisho Lwakwe no kusenda ubupingushi bwa membu shesu pakufwa pa Capindama.

Tulingile ukusumina mwipusukilo lya menshi no Mupashi; ukulubulwa kwa muyayaya ukufuma kumembu shesu. Mufwile ukusumina mukutemwa kwakwe uku kalamba uko kuntu abika pali imwe mwe balungami. Ukusumina mufyo acita pe pusukilo lyenu mu mumana wa Yorodani na pa Capindama.

Yesu alishibe ne membu shesu shonse isha fisama. Abantu bambi tabakwata ubwishibilo pa lubembu. Batontonkanyo kutila tashingalubulwa

nakalya. Yesu ali lubula imembu shesu shonse, lumo lumo.

Takwingabo lubembu uli lonse luntu ashapo. Pantu alifumishe imembu shonse pali cino calo, icishinka cakutila takwaba aba bembu. Bushe muleiluko kutila imbilansuma yali lubula imembu shesu shonse, nangufye imembu shakuntanshi? Sumineni muli ici no kupusushiwa, kabili no kupela ululumbi kuli Lesa.

Umwanakashi Uwasangilishiwe Alecito Bucende

Bantu banga mucalo abacito bucende?

Bonse

Mu Yohane 8, muli ilyashi limo ilya mwanakashi

uwasangilishiwe alecito bucende kabili tulemona ifyo

Page 65: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

65 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Yesu amupuswishe. Tulefwayo ukusambilishanyako pa luse luntu umwanakashi apokelele. Tekucilamo pakulando kutila abantu bonse balacito bucende.

Ngatamutontonkanye fi, nipamulandu wakutila cicitika munshita no kumoneka kwati tatucicita. Mulandunshi? Twikala no bucende ubwingi mu myeo yesu.

Natumone pali namayo muli Yohane 8, Ndeingililamo nga cakutila kuti kwaba limbi iyo umuntu pakati kaifwe ushatala citapo ubucende. Takwaba nangula umo ushatala citapo ubucende. Takwaba ushatala citapo bucende, kwati ngo mwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende. Bonse ifwe twalibucitapo, lelo tulaitunga ukutila tatwacitapo.

Bushe muletontonkanyo kutila nindufyanya? Iyo, nshilufyenye. Lolekesheni bwino bwino mukati. Uwuli wonse pesamba lya calo alibucitapo. Balacito bucende pakulolesha namayo mu musebo, mu matontonkanyo yabo kabili na mufucitwa fyabo, inshta yonse, ukulikonse.

Tabelukafyo kutila balebucita. Bengi abantu abashishiba kanofye ubushiku bafwa ukutila balicito bucende inshiteshingi umweo wabo wonse. Tebalyafye abasangilishiwa, lelo naifwe fwe ba shasangilishiwa. Abantu bonse balabucita mu matontonkanyo yabo, kabili na muficitwa fyabo. Bushe ubu telubali lwa bwikalo bwesu?

Bushe mulekutika? Ici cishinka. Twikalafye tondolo pantu tulasebanyishiwa. Icishinka cakutila abantu shino nshiku balacito bucende inshita yonse, lelo tebeshibo kutiola balebucita.

Abantu balacito bucende na myeo shabo, fye. Ifwe, ababumbilwe na Lesa, twikala pano sonde ukwabulo ukwishibo kutila tulacito bucende kumupashi. Ukupepepa tulesa tumbi cimo cine no kucito bucende kumupashi pantu Yehoba eka Mulume wa bantu bonse.

Umwanakashi uwasangilishiwe ali umuntu kwatifye ifwe bonse, kabili apokelele ukusenaminwa kwa kwa Lesa, ngefyo ifwe fwe balubwilwe twacitile. Lelo ba bumbi bunda aba Farise bamulengelo

Page 66: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

66 Ukulubulwa kwa Muyayaya

kwiminina pakati kabo no kumusonte minwe kati bali bakapingula, mupepifye no kumupola amabwe. Bali mupepi ukumupingula kwati bena bali bali abashila, kabili abashatala citapo ubucende.

Mwebena Kristu banandi, balya abaishiba abene ukuba no lubembu tabapingula abanabo pacinso cakwa Lesa. Lelo, pakwishibo kutila, nabo, balacito bucende mu myeo shabo, balapokelela ukusenaminwa kwa kwa Lesa ukwatulubwile ifwe bonse. Ni abofye abaishibo kutila ba bembu abacitile ubucende ebanga lubulwa pa cinso ca kwa Lesa.

Ninani Apokelela Ukusenaminwa kwa kwa Lesa?

Ninani apokelela ukusenaminwa kwa kwa Lesa?

Ababembu

Bushe ulya uwikala uwashila ukwabulo kucito bucende alapokelela ukusenaminwa Kwakwe, nangula mu bembu ulya uwusumino ukuba umubembu uwupokelela ukusenaminwa Kwakwe? Ulya uwupokelela ukusenaminwa ni ulya uwupokelela ukusenaminwa ukwingi kwa bulubushi Bwakwe. Balya abashinga yafwilisha, abanaka, balapokelela ukulubulwa. Ebo ababa no kusenaminwa Kwakwe.

Balya abatontonkanyo kutila tabakwato lubembu teti balubulwe. Kuti bapokelela shani ukusenaminwa kwa kulubulwa Kwakwe lintu tapali icakulubula?

Bakalemba na baFarise batwele kuli wene umwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende kabili no kumushimpa pa lwalala nokutila kuli Wene, “Mwe Kasambilisha, uyu mwanakashi asangilishiwa alecito bucende.Nga kanshi imwe muleti shani?” Ninshi baletele umwanakashi uyu kuli Yesu no ku mwesha?

Nabo bene balicitile ubucende inshitafye ishingi, lelo balesho ukumupingula no kumwipaya ukupitila

Page 67: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

67 Ukulubulwa kwa Muyayaya

muli Yesu pakwesho kubika icilubo pali Wene. Yesu alishibe ifyali mu matontonkanyo yabo

kabili alishibe no mwanakashi. Eico atile, “Uushaba na lubembu pali imwe, abalilepo ukumupolamo ilibwe.” Elyo bakalemba na baFarise, ukutendeka kumukalamba no kufika ku wa kulekelesha balafumapo umu umo asukile Yesu ashala eka, no mwanakashi.

Abafuminepo bali bakalemba na baFarise, abakalamba ba lukuta. Bali mupepi ukupingula umwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende, kwati bena tabali aba bembu.

Yesu ashimikile ukutemwa Kwakwe mu calo ici. Ewali umwine wa kutemwa. Yesu apele abantu icakulya, abusishe abafwa, apele umweo ku mwana wa mukamfwilwa, apuputwile Lazalo wa ku Beteni, aposeshe abafyoni, kabili acitile ifya kupapushe fingi ku bapina. Asendele imembu shonse no kubapela ipusukilo.

Yesu alitutemwa. Ewa maka yonse Uwungacite fili fyonse, lelo abaFarise na bakalemba bam u

mwene ukubo mulwani. Emulandu wine batwele umwanakashi kuli Wene no ku Mwesha.

Batile, “Mwe kasambilisha, uyu mwanakashi asangilishiwa alecito bucende. Awe mu malango monse Mose atwebele ababefi ku bapola amabwe: inga kanshi imwe muleti shani?” Baletontonkanyo kutila alabebo kumupola amabwe. Mulandunshi? Nga cali uktila tupingule nefyo calembwa mu malango ya kwa Lesa, bonse abacito bucende kuti bapolwa amabwe ukwabulo kusala.

Bonse balingile ukupolwa amabwe kumfwa kabili bonse impela yabo ni kugehena. Icilambu ca lubembu ni mfwa. Eico, Yesu tabebele ukumupola amabwe. Lelo, Atile, “Uushaba nalubembu pali imwe, abalilepo ukumupola ilibwe.”

Page 68: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

68 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Mulandunshi Lesa atupele ifilundwa 613 ifya Malango?

Ukutila twishibe ukuti

tuli ba bembu

Amalango yaleto bukali. Lesa alishila kabili efyo na Malango Yakwe yaba. Ili Funde ilya Shila lyaishile kulifwe mufilundwa 613. Umulandu Lesa atupelele ifilundwa 613 ifye Funde kutulengo kwishiba ukutila tuli aba bembu; ukutila tuli fibumbwa ifishapwililika. Ciletusambulisho kutila tulingile ukukabila ukusenaminwa kwa kwa Lesa ukutila tulubulwe. Nga twatwaishibe ici kabili no kutontonkanya fye pafyo calembwa mwi Funde, nga twalipolwa amabwe kumfwa, kwatifye ulyo mwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende.

Bakalemba na baFarise abashaishibe icishinka ce Funde Lyakwe batontonkenyo kutila balapola amabwe ku mwanakashi kabili, na kulifwe. Lelo, ni

nani angesho ukupola amabwe ku mwanakashi ngafye umo wine umubembu? Nangulafye alisangilishiwe alecito bucende, takwingaba umo mwisonde unga mupola amabwe.

Ngo mwanakashi na umo onse uwaifwe alipingwilwe ukulinganafye ne Funde, ifwe, cimofye no mwanakashi, nga twalipokelele ubupingushi ubwabipisha. Lelo Ngo mwanakashi na umo onse uwaifwe alipingwilwe ukulinganafye ne Funde, ifwe, cimofye no mwanakashi, nga twalipokelele ubupingushi ubwabipisha. Lelo Yesu alitupususha, ifwe fwe ba bembu, ku membu shesu na ku bupingushi. Ne membu shesu shonse, nga cakutila Ifunde lya kwa Lesa kuti lya bomfishiwa mwikalata, ni nani pakati kaifwe unga kwato mweo? Bonsefye kuti twa pelela ku gehena.

Lelo bakalemba na baFarise balishe Ifunde ngafye ifyo calembelwe. Nge Funde Lyakwe lingabomfishiwa bwino, kuti labepaya ngefyo umo apingwilwe nabo. Mu cine, Ifunde lya kwa Lesa lyapelwe ku bantu ukutila bangeshiba imembu shabo,

Page 69: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

69 Ukulubulwa kwa Muyayaya

lelo balicula pantu tabaumfwikisha kabili ukukana libomfya bwino.

AbaFarise belelo, kwatifye abaFarise aba mu Cipingo, baishibafye Funde ngefyo lya lembwa. Balingile ukwishiba ukusenaminwa, ubupingshi, ne cishinka cakwa Lesa. Balingilwe ukusambilishiwa imbilansuma ya kulubulwa pakuti ba pusuke.

AbaFarise batile, “Awe mu malango monse Mose atwebele ababefi ku bapola amabwe: inga kanshi imwe muleti shani?” Balipwishe, abalola uku bekatilile amabwe. Batontonkenyo kutila Yesu takwate ukusosapo cimo. Balalolela Yesu ukusendamo lubali.

Nga Yesu apingwile ukulingana na ne Funde, nga nankwe balipolele amabwe. Icalinga cabo cali ukupola umwanakashi na Yesu. Nga Yesu atile bemupola amabwe umwanakashi, nga batile Yesu na tobe Funde lya kwa Lesa, no kumupola amabwe pamulandu uwu. Yali amapange aya bipa!

Lelo Yesu aineme no ku lalemba panshi ku munwe, kabili balitwalilile ukumupusha, “Inga

kanshi imwe muleti shani? Finshi mulelemba panshi? Twasukenifye. Inga imwe muleti shani?” Balesonte minwe shabo kuli Yesu no ku Musausha.

Elyo, Yesu ainwike no kubeba ukutila umo uushaba nalubembu pali bene, abalilepo ukumupola ilibwe. Nakabili alineme no kutwalilila ukulemba panshi. Balya abaumfwile ici, ukuba abashininwa na bakampingu babo, bafuminepo umo umo ukutendeka ku mukalamba no kufika kuwa kulekelesha. Asukile Yesu ashala eka, no mwanakashi naiminina mulwalala pa cinso Cakwe.

“Uushaba nalubembu pali imwe, abalilepo ukumupola ilibwe”

Bushe imembu shalembwa kwisa?

Pa fipampa fya mitima yesu kabili na mwi Buku lya Milimo.

Page 70: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

70 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Yesu alibebele, “Uushaba nalubembu pali imwe, abalilepo ukumupola ilibwe,” kabili atwalilile ukulemba panshi. Abakalamba abengi batampile ukufumapo. Umu Farise umukalamba, uwacitile imembu ishingi, afwile ewa balile ukufumapo. Abakulekelesha nabo balifuminepo. Natwelenganyo kutila Yesu ali pakati kaifwe, kabili twalishingulwike umwanakashi. Nga Yesu atile kulifwe ukutila umo muli baifwe abale amupole libwe, bushe kuti mwacita shani?

Cinshi Yesu alelemba panshi? Lesa, uwatubumbile, alalemba imembu shesu mu ncende shibili ishalekana.

Icakubala, Alalemba imembu shesu mu mitima shesu. “Ulubembu lwa kwa Yuda lwalembwa ku kalembelo ka cela, kunsongo ya daimonde, lwabaswa pa cipampa ca mitima yabo, na pa nsengo sha fipailo fyabo” (Yeremia 17:1).

Lesa alalanda kuli ifwe ukupitila muli Yuda, uuli uwakutwimininako. Imembu sha bantu shilalembwa nakalembelo ka cela, ku nsongo ya daimonde,

Shalilembwa pa fipampa fya mitima yesu. Yesu aineme no kulemba panshi ukutila abantu bonse ba bembu.

Lesa alishibo kutila tula bembuka kabili Ala lemba imembu pa cipampa ca mitima yesu. Icakubala, Ala lemba imilimo yesu, imembu ishicitwa, pantu twalipelebelwa pantanshi ye Funde. Ngefyo imembu shilembwa mu mitima yesu, tuleluko kutila tuli ba bembu lintu twalolesha pe Funde. Pamulandu wakutila alishilemba mu mitma yesu na muli bakampingu, tuleshibo kutila tuli ba bembu pa cinso Cakwe.

Yesu aineme umuku wacibili ukulemba panshi. Amalembo yaletila imembu shesu shonse shalilembwa mu ma Buku ya Milimo pa cinso ca kwa Lesa (Ukusokolola 20:12). Ishina lya mubembu uuliwonse ne membu shakwe shalilembwa mwi Buku. Shalilembwa nakabili pa cipampa ca mutima wa muntu. Imembu shesu shali lembwa monse mubili mwi Buku lya Milimo kabili na pa cipampa ca mitima yesu.

Page 71: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

71 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Imembu shalilembwa pa cipampa ca mutima wa muntu uuli wonse, umwaice no mukalamba. Emulandu wine tabakwete ica kusosa pa membu shabo pantanshi ya kwa Yesu. Balya, abeleesha ukupola amabwe umwanakashi, tabakwete na maka pantanshi ya mashiwi Yakwe.

Ni lisa lintu imembu shesu ishalembwa mu ncende

shibili shifutika?

Lintu twasumina ukulubulwa kwa menshi no mulopa wa kwa

Yesu mu mitima yesu. Eico, lintu twapokelela ipusukilo Lyakwe,

imembu shenu shonse ishaba mwi Buku lya Milimo shila futika kabili ne shina lyenu lilalembwa mwi Buku lya Mweo. Abo abakwata amashina yabo mwi Buku lya Mweo bali no kuya ku Mulu. Imilimo shabo shisuma, ifintu bakwato kucita muli cino calo

ku bufumu bwa kwa Lesa no bulungami Bwakwe nafyo fila lembwa mwi Buku lya Mweo. Filasuminishiwa ku Mulu. Abo aba pusushiwa ku membu shabo bali no kwingila ku ncende ya pe na pe.

Ibukisheni ukutila imembu shonse isha muntu shila lembwa mu ncende shibili, eico takuli unga bepa Lesa. Takwaba uushatala bembukapo nangula ukukana cito bucende mu mutima wakwe. Abantu bonse ba bembu kabili bali pelebela .

Abo abashasumina ubulubushi bwa kwa Yesu mu mitima yabo tabangekala lelo kucushiwa ne membu shabo. Tabali abalola. Balatina Lesa na Bantu bambi pamulandu wa membu shabo. Lelo lintu basumina imbilansuma ya kulubulwa na menshi no Mupashi mu mitima shabo, imembu shonse ishalembelwe pa cipampa ca mitima shabo na mwi Buku lya Milimo shila samfishiwa tutu. Bala pusuka ku membu shabo shonse.

Kwalibe Buku lya Mweo ku Mulu. Amashina ya bonse balya aba sumine mu bulubushi bwa menshi no Mupashi ya lembwa mwi Buku, eico bali no

Page 72: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

72 Ukulubulwa kwa Muyayaya

kwingila ku Mulu. Bengila ku Mulu tepamulandu wakutila taba bembukapo mwi sonde, lelo ni pamulandu balipusushiwa ku membu shabo shonse paku sumina mu kulubulwa na menshi no Mupashi. Ici ni ‘mbela ya citetekelo’ (Abena Roma 3:27).

Abena Kristu banandi, bakalemba na baFarise bali aba bembu, kwatifye ngo umwanakashi untu asangilishiwe alecito bucende ali.

Mu cine, bafwile balicitile imembu ishingi pamulandu baleibepa abene na Bantu bambi mukutila tabali aba bembu. Abakalamba balukuta bali ebali ifipondo na makalata aya kubasuminisha. Bali ifipondo fya myeo, mu mashiwi yambi, ifipondo fya bumi. Balefwaisho ukusambilisha abanabo kumaka, nangula abene beka bali tabalalubulwa.

Takuli nangula umo ushakwato lubembu ukulingana na Malango. Lelo umuntu kuti abo mulungami, te pamulandu tacito lubembu, lelo pamulandu wakutila alilubulwa ku membu shonse. Umuntu wamusangoyu alalembwa mwi Buku lya Mweo. Icintu cikankala cakutila nge shina lya muntu

lyali lembwa mwi Buku lya Mweo nangu iyo. Pamulandu abantu tabangekala ukwabulo kubembuka mu myeo shabo shonse, balingile ukulubulwa pe na pe ukutila ba lembwe mwi buku.

Pakupokelelwa ku Mulu caba nga mwli sumina mu mbilansuma ya cine nangukla iyo. Nangula limbi iyo mulapokelela ukusenaminwa kwa kwa Lesa ukulingana nelyo mwasumina mwi pusukilo lya kwa Yesu. Cinshi cacitike ku mwanakashi uwasangilishiwe? Afwile limbi aliiposa pankasa shakwe no shibata amenso pantu ilishiibe ukutila ali nokufwa. Alelila ku mwenso no kulapa. Abantu baba abacishinka kubene lintu bakumanye mfwa.

“Oh, mwe Lesa, nacilinga ukutila ningafwa. Napapata piokeleleni umweo wandi mu maboko Yenu, kabili mbeleleni uluse. Napapata mbeleleni uluse, mwe Yesu.” Alilombele kuli Yesu pa kutemwa kwa bulubushi. “Mwe Lesa, nga mwa la mpingula, na la pingulwa, kabili nga mwatila nshikweto lubembu, elo imembu shandi shalafutika. Cili kuli Imwe.” Alesosa limbi fyonse ifi. Limbi alandile

Page 73: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

73 Ukulubulwa kwa Muyayaya

ukutila fyonse kafishale mu maboko ya kwa Yesu. Umwanakashi untu batwele kuli Yesu talandile

ukuti, “Nali lufyenye, na papata njeleleni pa bucende bwandi.” Atile, “Napapata mpususheni ku membu shandi. Nga mwala lobule membu shandi, na lapusuka. Nga teifyo, nalaya ku gehena. Ndekabila ubulubushi bwenu. Ndekabila ukutemwa kwa kwa Lesa, kabili ndekabila Wene ukumbelelo luse.” Alishibete amenso yakwe no kulapa ububi bwakwe.

Kabili yesu alimwipwishe, “We mwanakashi, balikwi? Bushe tapali uukusekele?” Nao atile, “takuli mwe shikulu.”

Kabili Yesu atle kuli wene, “Nangu nine nshilekuseka.” Yesu tamusekele pantu alisendele kale imembu shakwe ukupitila mulubatisho mu mumana wa Yordani, kabili ali uwalubulwa akale. Nomba, Yesu, temwanakashi iyo, alingilwe ukupingulwa pa membu shakwe.

Na Yesu atile, “Nangu Nine Nshilekuseka.”

Bushe alisekelwe na Yesu?

Iyo Umwanakashi alipalwa ne pusukilo muli Yesu.

Ali lubwilwe ku membu shakwe shonse. Shikulu wesu Yesu aletwebo kutila alubwile imembu shesu shonse kabili nokutila bonse tuli balungami.

Aletwebefi mu Cipingo. Alifwile pa Capindama ukulipila pa membu shesu, isho asendele no lubatisho Lwakwe mu Mumana wa Yorodani. Aletweba bwino bwino ukutila alilubula bonse abo abasumina mu kulubulwa kwa lubatisho Lwakwe kabili no bupingushi bwa pa Capindama. Bonse tulekabila Icebo icalembwa cakwa Yesu no kwikatilile Cebo. Elyo, tuli no kupalwa bonse no bulubushi.

“Mwe Lesa, nshikwetepo ubusuma ubuli bonse pantanshi Yenu. Nshakato busuma mukati kandi. Nshikwete icakumilanga lelo fye imembu shandi.

Page 74: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

74 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Lelo ndesumino kutila Yesu ni Mfumu ya bulubushi bwandi. Alisendele imembu shandi shonse mu Libemba lya Yorodani kabili no kushikonsolwela pa Capindama. Alisendele imembu shandi shonse mu lubatisho Lwakwe no mulopa Wakwe. Ndesumina muli imwe, mwe Mfumu.”

Ifi efyo mwakwato kupusuka. Yesu ‘taletuseka.’ Alitupela amaka ayakuba abana ba kwa Lesa: Kuli abo abasumina mu kulubulwa kwa ku menshi no Mupashi, Ali fumyapo imembu shabo shonse no kubalenga abalungami.

Mweba temwikwa! Umwanakashi alilubulwa. Umwanakashi uwasanganishiwe alecito bucende aliipalwa no bulubushi bwa Mfumu Yesu. Kuti naifwe twapalwa muli uyu musango. Uwuli wonse uwaishiba imembu shakwe kabili no kulomba Lesa ukumubelelo luse, kabili no usumina mubulubushi bwa ku menshi no Mupashi muli Yesu alapokelela ipalo lya kulubulwa ukufuma kuli Lesa. Abo abasumina ububi bwabo pa cinso ca kwa Lesa kuti balubulwa, lelo abo abashishiba imembu shabo

tabanga palwa no kulubulwa. Yesu alisendele imembu sha calo (Yohane 1:29).

Umubembu uuli wonse mucalo kuti alubulwa nga asumina muli Yesu. Yesu atile ku mwanakashi, “Nangu nine nshilekuseka.” Atile ukutila tamusekele pantu imembu shakwe shonse shali bikilwe akale pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Alisendele imembu shesu shonse pali Wene, kabili alipingwilwe paisho mulubali lwesu.

Tulingile Ukulubulwa pa cinso ca kwa Yesu

Nicisa icacishapo, ukutemwa kwa kwa Lesa nangula ubupingushi

bwa kwa Lesa?

Ukutemwa kwa kwa Lesa

AbaFarise, na mabwe mu maboko yabo, pamo pene na bakalamba balukuta abelelo, belule Funde

Page 75: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

75 Ukulubulwa kwa Muyayaya

kwi kalata. Basumino kutila pamulandu Amalango yatwwebo kutila tatufwile ukucito bucende, uucite membu shamusango uyu alingile ukumupola amabwe kumfwa. Balakumbwa banamayo na menso yabo no kuyelenganya kwati tabacito bucende. Tabanga lubulwa nakalya nangula ukupusuka. AbaFarise na bakalemba ebali bakabaka bamalango muno calo. Tebo Bantu Yesu aitile. Aba Bantu tabalekutika kuli Wene, “Nangu nine nshilekuseka.”

Mwanakashifye ulya uwasanganishiwe mu bucende ewa umfwile amashiwi ayansansa. Nga muli abacishinka pa cinso Cakwe, kuti mwapalwa kwati uyu mwanakashi. “Mwe Lesa, nshingakwanisha lelo ukucitafye ubucende umweo wandi wonse. Ukutila nshaishiba lelo nipamulandu wakuti ndacita inshita libili libili. Ndacito lubembu ulo inshite shingi cilabushiku.”

Lintu twasumine Funde kabili ne cishinko kutila tuli ba bembu abalingile ukufwa no kumonana na Lesa mucishinka, ukuti, “Mwe Lesa ifi efyo naba. Napapata mpususheni,” Lesa ali nokutupala no

bulubushi Bwakwe. Ukutemwa kwa kwa yesu, imbilansuma ya

menshi no Mupashi fyali cimfya ubupingushi bwa kwa Lesa. “Nangu nine nshilekuseka.” Taletuseka iyo. Aleti, “Mwali lubulwa.” I Mfumu yesu Yesu Kristu ni Lesa uwa cikuku. Alitukakula ku membu shonse isha calo.

Lesa wesu ni Lesa uwa cishinka kabili ni Lesa uwa Kutemwa. Ukutemwa kwa menshi no Mupashi kwalicila na bupingushi Bwakwe.

Ukutemwa Kwakwe Kukalamba pa Bupingushi Bwakwe

Mulandunshi atulubwile ifwe?

Pantu ukutemwa kwakwe kukalamba pa bupingishi

Bwakwe.

Page 76: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

76 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Nga cakutila Lesa alipatikishe ubupingushi Bwakwe ukutila engafikilisha ubupingushi Bwakwe, nga apingwile aba bembu bonse no kubatuma ku gehena. Lelo pamulandu ukutemwa kwa kwa Yesu, ukuukukwato ukutupususha kubupingushi, kukalamba, Lesa atumine u Mwana Wakwe eka, Yesu. Yesu asendele imembu shesu shonse pali Wene kabili no kupokela ubupingushi mulubali lwesu bonse. Nomba, bonse abasumina muli Yesu ukutila Mupusushi wabo balaba abana Bakwe kabili abalungami. Pamulandu icitemwa Cakwe cikalamba pa bupingushi Bwakwe, alitulubwile ifwe bonse.

Tulingile ukutotela Lesa pakukana tupingula ifwe no bupingushi Bwakwe. Lintu Yesu ayebele bakalemba, abaFarise, na basambi babo, “Lelo kabiyeni no kusambililaifyo ici cipilibula: ‘ndekabilo luse tebupingushi iyo.’ Pantu nshaishile mukwita abalungami, lelo aba bembu, ku kulapila” (Mateo 9:13). Abantu bambi bacilli balepaye ŋombe nangula imbushi cila bushiku no kupela ilambo pacinso cakwa Lesa, ukupepa, “Mwe Lesa, njeleleni imembu

shandi cilabushiku.” Lesa tafwaya ifyabupe fyesu, lelo, icitetekelo cesu mu bulubushi bwa menshi no Mupashi. Alefwayo ukutila tulubulwe no kukakulwa. Alefwayo kupela ukutemwa Kwakwe no kupokelela ifisumino fyesu. Bushe mulefimona monse ifi? Yesu alitupela ipusukilo Lyakwe ilya fikapo.

Yesu alipato lubembu, lelo Alikwato kutemwa pa bantunse, aba bumbilwe mu cimpasho ca kwa Lesa. Alicipangile akufumafye pakutendeka ukutulengo kuba abana Bakwe, kabili alifutile imembu shesu shonse mu lubatisho Lwakwe no mulopa. Lesa atubumbile ukutila atulubule, ukutufwika muli Yesu, no kutulengo kuba abana Bakwe. Uku ekutemwa atukwatila, fwe bubumbo Bwakwe.

Nga Lesa alitupingwile ukulingana ne Funde Lyakwe, ifwe, aba bembu, twalingile ukufwa. Lelo alitukakula ukupitila mu lubatisho no bupingishi bwa Mwana Wakwe pa Capindama. Bushe mulesumina? Natushininkishe mu Cipingo ca Kale.

Page 77: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

77 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Aarone Aleshimpa Amaboko Yakwe pa Mutwe wa kwa Sawe

Ni nani alebike membu sha Israeli pali sawe uwa mweo ngo

uwakubemininako?

Shimapepo Mukalamba Imembu shonse isha calo shali fumishiwepo

ukupitila mucitetekelo ica mukwikalishe mu Cipingo ca Kale kabili no lubatisho lwa mu Cipingo Cipya. Mu Cipingo ca Kale, imembu shonse isha pa mwaka sha ba Israele shale konsolwela ukupitila muli Shimapepo Mukalamba, uwale shimpa amaboko yakwe pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo uwabula akalema.

“Elyo Aarone ashimpe amaboko yakwe yabili pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo, no kuyasa pali wene amampuulu yonse ya bana bakwa Israele, ne fya bupulumushi fyabo fyonse, ne membu shabo shonse;

afibike pa mutwe wa kwa sawe, no kumutumina mu minwe ya mwaume uusontlwe aya mu matololo” (Ubwina Lebi 16:21).

Ifi efyo bale konsolwela munshiku sha Cipingo ica Kale. Ukulubulwa ku membu isha cilabushiku, umo aleleta impanga nangula sawe iyabula kalema mwi hema no kupele lambo pacipailo. Alebika amaboko yakwe pamutwe uwa cebupe, kabili ne membu shakwe shalebikwa pe lambo. Elyo, ilambo ya leipaiwa kabili na Shimapepo Mukalamba alebiko mulopa pa nsengo sha pa cipailo.

Mwali insengo mumbali shonse shine isha pa cipailo. Ishi nsengo shaleimininako ama Buku ya Milimo aya lembwa Mukusokolola 20:12. umulopa we lambo uwaleshalako wale sanswa na panshi. Panshi paleimininako umutima wa muntu pantu umuntu abumbilwe kwi loba. Abantu balekonsolwela imembu shabo isha cila bushiku muli iyi inshila.

Eico, tabalepela ifye membu cilabushiku, eco, Lesa abasuminishe ukukonsolwela umukufye ummo mu mwaka pa membu shonse isha pa mwaka. Ici

Page 78: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

78 Ukulubulwa kwa Muyayaya

calecitika pabushiku bwalenga kumi mu mweshi walenga cine lubali, Ubushiku bwa ku Konsolwela. Pabushikubo, Shimapepo Mukalamba, uwakwimininako abena Israele bonse, aleleta ba sawe babili no kushimpa amaboko yakwe palibene ukubike membu sha Bantu palibene kabili no kushipelo bupe pantanshi ya kwa Lesa ukupanga Icikonsolwelo ku Bantu ba Israele.

“Elyo Aarone ashimpe amaboko yakwe yabili pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo, no kuyasa pali wene amampuulu yonse ya bana bakwa Israele, ne fya bupulumushi fyabo fyonse, ne membu shabo shonse; afibike pa mutwe wa kwa sawe.”

Lesa asontele Aarone, Shimapepo Mukalamba, ukuba umwiminishi. Mulubali lwa muntu uuli wonse ukushimpa amaboko yakwe peca bupe, Shimapepo Mukalamba, ngo mwiminishi wa Bantu bonse, aleshimpa amaboko yakwe pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo pa kwelelwa kwa membu isha pa mwaka.

Alelande membu sha Israele pacinso ca kwa Lesa, “Mwe Lesa, Abana benu ba Israele nab a bembuka.

Natupepo tulubi, natutoba ifilundwa fyonse ifye Funde Lyenu, na twite Shina Lyenu apafye, natupango tulubi tumbi no kututemwa ukucila Imwe. Tatwasungile Isabata ukube lyashila, tatwacindike aba fyashi besu, twalipaya, twalicito bucende kabili no kwiba… Twalicita akalumwa ne fyongo.”

Aletantamike membu shonse. “Mwe Lesa, te bantufye aba Israele beka lelo naine kumo twali filwa ukusunge Funde Lyenu. Ukulubulwa ku membu ishi shonse, Na shimpa amaboko yandi pa mutwe wa kwa sawe uyu no kubika pali wene imembu ishi shonse.” Shimapepo Mukalamba aleshimpa amaboko yakwe pe ca bupe ku Bantu bonse no kuyase imembu shonse pa mutwe wace bupe. Ukwikalisha, nangula ukushimpa kwa maboko cilepilibulo kutila ‘ukubika’ (Ubwina Lebi 1:1-4, 16:20-21).

Page 79: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

79 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Bushe ukukonsolelwa kwa

lefikilishiwa shani mu nshita sha Cipingo ca Kale?

Ukupitila mukushimpa kwa maboko

pa mutwe wa cebupe ca membu.

Lesa alipeele umuyano we lambo ku Bantu ba

Israele ukutila benga yase membu shabo shonse no kulubulwa. Asosele bwino bwino ukutila umuntu alingile apekanya icebupe ca membu icabula akalema kabili nokutila icebupe ca membu ciifwile ukufwa mulubali lwa muntu. Ukulubulwa kwa mubembu kwaleba ngefyo fine.

Eico, Pabushiku bwa Kukonsolwela, icebupe ca membu caleipaiwa no mulopa waciko wa lesendwa mu Cende iya Shila no kusanswa pa cipuna caluse imiku cine lubali. Efyo, abantu ba Israel bale konsolwela imembu sha pa mwaka pa bushiku bwalenga kumi mu mweshi walenga cine lubali.

Shimapepo Mukalamba aleingila Incende iya Shila eka ukupela ilambo, lelo abantu bale longana kunse no kukutika ku ma belo ya golide ku mungila wa cakufwala ca ephod ica Shimapepo Mukalamba. Ama belu ya golide ya lelila imiku cine lubali lintu umulopa wale sanswa pa cipuna caluse. Elyo, abantu bale temwa nganshi ukutila imembu shabo shonse shali konsolwewa. Ukulila kwa mabelu cilelanga ukumfwika kwa mbilansuma.

Tecacishinko kutila Yesu atemwa fye abantu abakusalafye kabili no kulubula bene. Yesu alifumyapo imembu shonse isha calo pa mukumo no lubatisho Lwakwe. Alefwaya ukutulubula pa mukumo. Imembu shesu tashalelubulwa cilabushiku, eico shali futikwa pa mukufye umo.

Mu Cipingo ca Kale, ukukonsolwela kwalipelwe ukupitila mu kwikalishiwa kabili no mulopa we cabupe. Aarone ashimpike amaboko yakwe pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo pantashi ya Bantu bonse no kutantamike membu shonse isho abantu bacitile mu mwaka. Aliyase membu pali sawe

Page 80: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

80 Ukulubulwa kwa Muyayaya

pantanshi ya bana Israele. Nikwisa kuntu imembu sha bantu shaleya panuma ya kushimpa kwa maboko ya Shimapepo Mukalamba pali sawe? Shale yaswa shonse pali sawe.

Elyo, sawe aletuminwa mu minwe ya mwaume “uusontelwe.” Sawe, ne membu shonse sha Israele pali wene, aletumwa mu matololo umushali amenshi nangula icani. Sawe, elyo, aleendauka mu matololo mukasuba aka koca kabili no kufwa. Sawe alefwa pamulandu wa membu sha bena Israel.

Ici ecitemwa ca kwa Lesa, ukutemwa kwa bulubushi. If efyo bale konsolwela pa membu sha pa mwaka munshiku isho. Lelo tuleikala munshita ya Cipingo Cipya. Caba nomba na pa myaka 2000 ukufuma lintu Yesu aishile panwe sonde. Aishile mukufikilishe cilayo ico apangene mu Cipingo ca Kale. Alishile no kulubule membu shesu shonse.

Ukutulubula Ifwe Bonse

Bushe Yesu cipilibule nshi?

Umupusushi uuli no kupususha abantu Bakwe ku

membu shabo. Natubelenge Mateo 1:20-21. “Lelo ilyo

aletontonkanye fi, mona, malaika wa kwa Shikulu amoneka kuli wenu mu ciloto, ati, We Yosefe, mwana Dabidi, witina ukubula Maria umukashi wobe; pantu icaimitwa muli wene cafuma ku Mupaashi wa Mushilo. Kabili akafyalo mwana mwaume, na iwe ukamwinike shina lyakwe Yesu; pantu wene eukapususha abantu bakwe ku membu shabo’” (Mateo 1:20-21).

Shifwe uwa Kumulu aashime umubili wakwa nacisungu Maria ukutumo mwana wakwe muno calo ukusamfye membu shonse isha calo. Atumine umungeli kuli Maria ukumwebo kuti, “Lelo, uli

Page 81: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

81 Ukulubulwa kwa Muyayaya

nokwimita munda mobe kabili uli no kufyalo mwana mwaume, na iwe ukamwinike shina lyakwe YESU.” Capiklibwilo kutila umwana uwaleishila muli Maria ali no kuba Umupusushi. Yesu Kristu cilepilibulo kutila uyo uuli no kwisa pususha abantu bakwe, mu mashiwi yambi, Kapususha.

Elyo, kanshi Yesu apuswishe shani bonse ifwe ku membu? Inshila intu Yesu asendelemo imembu shonse isha calo kupitila mu lubatisho lwakwe mu Libemba lya Yorodani. Lintu Yohane Kabatisha abatishe Yesu imembu shonse isha calo shali yasiswe pali Wene. Natubelenge Mateo 3:13-17.

“E lyo Yesu afumine ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, ‘ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, naimwe bushe mwaisa kuli ine?’ Lelo Yesu alyaswike, ati, Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Elyo amusuminishe. Na Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umulu wamucenamina, amona no Mupashi wa kwa Lesa

uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu mulu aliti, ‘Uyu e mwana wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.’”

Yesu aile kuli Yohane Kabatisha ukulubula ifwe bonse ku membu shesu. Alyendele pa menshi no kukontama umutwe pantanshi ya kwa Yohane. “Yohane, mbatisha nomba. E fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Nge fyo na lasenda membu shonse isha calo no kulubula aba bembu bonse ku membu shabo, ndingile ukushisenda imembu shabo ukupitila mu lubatisho. Mbatisha nomba! Cisuminishe!”

Efyo, nacilingo kufikilisho bulungami bonse. Yesu abatishiwe na Yohane Kabatisha mu Libemba lya Yordani kabili na panshita iyo yine, ubulungami bonse ubwa lubwile imembu shesu bwali fikilishiwe.

Ifi efyo asendele imembu shesu shonse. Imembu shenu shali yaswa pali Yesu. Bushe muleumfwikisheci?

Sumineni mu bulubushi bwa lubatisho lwa kwa Yesu kabili no Mupashi no kupusuka.

Page 82: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

82 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Bushe ubulungami bonse

bwa fikilishiwe shani?

Ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yesu

Lesa abalile alaya Israele ukutila imembu shonse

isha calo shikesa samfishiwa mu kushimpika kwa maboko kabili ne ne cakupele lambo ca membu. Eico, nge fyo cali ica kosa nganshi ku muntu uuli wonse ukushimpa amaboko pa mutwe wa kwa sawe pa lwakwe, Lesa alishisha Aarone ukuba Ashimapepo Mukalamba ukutila engalapela ililambo mulubali lwa Bantu bonse. Efyo, a yasishe imembu shonse isha pa mwaka pa mutwe wa cabupe ca membu pamukumo. Aya yali Amano Yakwe kabili na Maka ya bulubushi. Lesa wa mano kabili alapapusha.

Atumine u Mwana Wakwe Yesu ukupusushe calo conse. Eico, icakupela ca membu cali icapekanishiwa. Nomba, kwalingilo kuba umwiminishi wa Bantu bonse, uyo uuli no kushimpa amaboko yakwe pa

mutwe wa kwa Yesu no kuyase membu shonse isha calo pali Wene. Uyu umwiminishi ali ni Yohane Kabatisha. Cali lembwa mu Cipingo kutila Lesa atumine umwiminishi wa Bantu bonse pantanshi ya kwa Yesu.

Ali ni Yohane Kabatisha, shimapepo mukalamba wakulekelesha uwa bantu. Nge fyo calembwa muli Mateo 11:11, “Ndemwebe cine cine, nati, mu bafyalwa na banakashi tamwaimine uwacila pali Yohane Kabatisha.” Emwiminishi eka uwa Bantu. Atumine Yohane ukubo mwiminishi wa Bantu ukutila enga batisha Yesu no kuyase membu shonse isha calo pali Wene.

Nga cakutila abantu amabilyoni yasanu na limo pano calo baile kuli Yesu nomba kabili cila umo no kushimpa amaboko yakwe pali Yesu ukuyase membu shabo, cinshi cinga citika ku mutwe Wakwe? Nga cakutila abantu amabilyoni yasano na limo muno calo bali no kushimpa amaboko yabo pali Yesu, nga tacali ne mimonekele isuma. Abantu bambi nga baletitikisha sana icakutila ne mishishi Skakwe kuti

Page 83: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

83 Ukulubulwa kwa Muyayaya

shafuma. Eico, Lesa, mu mano Yakwe, asontele Yohane ukubo mwiminishi no kuyase membu shonse isha calo pali Yesu, umukumo.

Calilembwa muli Mateo 3:13, “E lyo Yesu afumine ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene.” Ici cacitike lintu Yesu akwete imyaka 30. Yesu ali sembululwa inshiku cine konse konse panuma ya kufyalwa, kabili finono ifyalembwa pali Wene ukufuma apo kano ukwisa fika lintu akwete imyaka 30.

Umulandu untu Yesu alolele kano aisa kwate myaka 30 wali uwakuba Shimapepo Mukalamba uwasuminishiwa kumulu, ukulingana ne Cipingo ca Kale. Mu Malango, Lesa aebele Mose ukutila shimapepo mukalamba afwile akwate myaka 30 lintu talapyunga muli bushimapepo. Yesu ali Shimapepo Mukalamba wa kumulu. Bushe mulesumine ci?

Mu Cipingo Cipya, muli Mateo 3:13-14, liletila, “E lyo Yesu afumine ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, ‘ine ndekabilo kubatishiwa kuli

imwe.’” Ni nani umnwiminishi wa Bantu? Yohane Kabatisha. Elyo, ni nani umwiminishi wa Kumulu? Ni Yesu Kristu. Abeminishi balikumene.elyo ni nani umukalamba? Nge fyo fine, umwiminishi wa Kumulu e mukalamba.

Eco Yohane Kabatisha, uwali uwa shipa ukushimikila bakalamba balukuta munshiku isho, “Mwe bufyashi bwa mafwafwa! Lapileni!” alisaicefya pa cinso ca kwa Yesu. “Ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, naimwe bushe mwaisa kuli ine?”

Paliyi nshita, Yesu atile, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse.” Yesu aishile pano sonde ukufisho bulungami bwa kwa Lesa, kabili bwali fikilishiwe lintu Abatishiwe na Yohane Kabatisha.

“Elyo amusuminishe. Na Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umulu wamucenamina, amona no Mupashi wa kwa Lesa uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu mulu aliti, ‘Uyu e mwana

Page 84: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

84 Ukulubulwa kwa Muyayaya

wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.’” Ici e cacitike lintu Abatishiwe. Impongolo sha

Kumulu shaliswike lintu Abatishiwe na Yohane Kabatisha kabili alisendele ne membu shonse isha calo.

“Ukufuma pa nshiku sha kwa Yohane Kabatisha ukufika pali nomba, ubufumu bwa mu mulu bwapatikishiwa, aba mupatikisha babupoka ku maka” (Mateo 11:12).

Baka sesema bonse kabili ne funde lya kwa Lesa fyaliseseme pali Yohane Kabatisha. “Ukufuma pa nshiku sha kwa Yohane Kabatisha ukufika pali nomba, ubufumu bwa mu mulu bwapatikishiwa, aba mupatikisha babupoka ku maka.” Uuli wonse uusumina mu lubatisho Lwakwe kuti aingila mu Bufumu bwa Kumulu ukwabulo kusalila.

“Nangu Nine Nshilekuseka”

Mulandunshi Yesu apingwilwe pa Capindama?

Pantu alisendele imembu

shesu shonse. Yesu alibatishiwe na Yohane Kabatisha kabili

alisendele imembu shonse isha calo. Panuma, Ayebele umwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende, “Nangu Nine Nshilekuseka.” Tamusekele umwanakashi pantu Alisendele imembu shonse isha calo mu Yordani kabili Umwine eka, te mwanakashi iyo, alipingwilwe palisho membu.

Yesu alifute membu shonse isha calo. Kuti twamona fintu akwete umwenso pa bukali buntu alingile ukushipikisha pa Capindama pantu ‘icilambu ca lubembu ni mfwa.’ Alipepele kuli Lesa imiku itatu palupili lwa Miolive ukutila engasendo bupingushi ukufuma ku Bantu, eco cali icakumfwikisha ukutila

Page 85: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

85 Ukulubulwa kwa Muyayaya

alikwete umwenso pa bukali. Yesu alisumine umulopa ukufikilisho bupingushi.

Kwati ngefyo icabupe ca lubembu mu Cipingo ica Kale calingile uku sumya umulopa ukulipila imembu, Alipelwe nge lambo pa Capindama. Ali nasenda kale imembu shonse isha calo kabili nomba alingile ukupelo mweo Wakwe pa bulubushi bwesu. Alishibo kutila ali no kupingulwa pa cinso ca kwa Lesa.

Yesu takwetepo lubembu mu mutima Wakwe, lelo lintu imembu shonse sha bikilwe pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe, Lesa alipingwile u Mwana Wakwe nomba. Elyo, mukubala, ubupingushi bwa ka Lesa bwalifikilishiwe kabili ica bubili, Alibwekeshepo ukutemwa Kwakwe pali few pe pusukilo lyesu. Eico, Yesu alipingwilwe pa Capindama.

“Nangu Nine Nshilekuseka, nangula uku kupingula.” Imembu shesu shonse, ishamufulo, nangula ishabulo kucitilo mufulo, ishaishibikwa nangula ishishaishibikwa, shali pingwilwe na Lesa.

Eico, Lesa tatupingwile. Lesa apingwile Yesu, uwa sendele imembu shesu shonse pali Wene eka mu lubatisho Lwakwe. Lesa talefwayo kupingula aba bembu pamulandu wa kutemwa kwa Kwe kabili ne cikuku Cakwe. Ulubatisho no mulopa pa Capindama cali icitemwa cakulubula kwa Kwe pali few. “Pantu Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya” (Yohane 3:16).

Ifi e fyo twishibo kutemwa kwa Kwe. Yesu tasekele umwanakashi uwasangilishiwe alecito bucende.

Alishibo kutilaali umu bembu apntu alisangilishiwe alicito bucende. Takwetefye ulubembu mu mutima wakwe, lelo ali lusendele mu mubili. Takwali inshila iya ku kaninamo ulebembu lwa kwe. Eico, pantu asumine ukutila Yesu alisendele imembu shakwe, alipusushiwa. Nga twasumina mu bulubushi bwa kwa Yesu, tuli no kupusuka. Cisumineni! Cabusuma bwenu.

Page 86: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

86 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Ni banani a bapalwisha?

Abashakwato lubembu Abantu bonse bala bembuka. Abantu bonse

balacito bucende. Lelo abantu bonse tabapingulwa pa membu shabo. Twali bembuka bonse, lelo abo abasumina mu bulubushi bwa kwa Yesu Kristu ta bakwato lubembu mu mitima shabo. Ulya uusumina mwi pusukilo lya kwa Yesu emuntu uwa nsansa. Abo aba kakulwa ku membu shonse e bapalwisha. Mu mashiwi yambi, balungami nomba muli Yesu.

Lesa atweba pa nsansa mu Bena Roma 4:7, “Balishuka abalekelelwe fya bupulumushi fyabo, ne membu shabo shalifimbwapo.” Tulabembuka bonse ukufika fye na pa bushiku bwa kufwa. Tuli mpulumushi kabili aba shapwililika pantanshi ya kwa Lesa. Tulatwalilila ukubembuka na panuma twaishe Funde lya Kwe. Tuli abatomposhiwa.

Lelo Lesa alitukakula mu lubatisho lwa Kwe no

mulopa wa Mwana Wakwe uwa fyalwa eka no kutweba, imwe na ine, ukutila tatuli aba bembu na kabili, kabili nokutila tuli nomba abalungami pantanshi Yakwe. Aletwebo kutila tuli abana Bakwe.

Imbilansuma ya menshi no Mupashi ni mbilansuma iya bulubushi bwa muyayaya. Bushe mulesumine ci? Kuli abo aba sumina, Alabeta abalungami, abalubulwa kabili abana Bakwe. Ni nani umuntu uwa nsansa muno isonde? Ni uyo usumina kabili ali kakulwa pakutetekela mu mbilansuma ya cine. Bushe mwali kakulwa?

Bushe Yesu aliculwike ukusende membu shenu? Iyo, Alisendele imembu shenu shonse mu lubatisho Lwakwe. Cisumineni ci. Sumineni kabili mulubulwe ku membu shenu shonse. Natubelenge Yohane 1:29.

Page 87: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

87 Ukulubulwa kwa Muyayaya

Kwatifye na Shipyangwa ne Cipyango

Ni membu shinga shintu Yesu asendele?

Imembu shonse isha calo

“Ubwakonkapo amwene Yesu aleisa kuli wene,

kabili atile, ‘Moneni! Umwana wa mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!’” (Yohane 1:29)

“Moneni! Umwana wa mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!”

Yohane Kabatisha alibikile imembu shonse ishe isonde pali Yesu mu Yordani. Ubwakonkapo, alipelo ubunte ukutila Yesu ali Umwana wa mpanga uwa sendele imembu shonse ishe sonde. Alishisendele pa mabeya Yakwe shonse imembu ishe sonde.

Imembu shonse isha calo eshile lange membu isho abantu bacita mwi sonde, ukufuma kukutendeka

nokufika kumpela. Pa myaka 2000, Yesu alisendele imembu shonse isha calo no kutulubula. Ngo Umwana wa mpanga wa kwa Lesa, Alisendele shonse imembu shesu kabili alipingwilwe pali fwe.

Ulubembu lonse luntu abantu bacita shali bikilwe pali Yesu. Alisabo Mwana wa mpanga wa kwa Lesa uwa sendele imembu shonse ishe sonde.

Yesu alishile pano isonde ngo muntu uwaicefya, ukubo wakupususha aba bembu bonse aba mwi sonde. Tulacito lubembu pantu twaliba abanaka, ababi, abatutu, kabili abashapwililika. Mu mashiwi yambi, tula bembuka pantu twalipyano lubembu ku ciikolwe wesu, Adamu. Ishi shonse membu shali pyangilwe no kubikwa pa mutwe wa kwa Yesu ukupitila mu lubatisho Lwakwe mu Yordani. Alishipwisha ne mfwa ya mubili Wakwe pa Capindama. Alishikwilwe, lelo Lesa alimubusha ku bafwa pa bushiku bwalenga citatu.

Ngo mupusushi, nga kacimfya, nga Kapingula, Aleikala nomba ku kuboko kwa kulyo kwa kwa Lesa. Tafwile atulubula libili libili. Ifyo tulingilo kucita

Page 88: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

88 Ukulubulwa kwa Muyayaya

kusumina muli Wene ukuti tupusuke. Umweo wa muyayaya ulelolela abo aba sumina, kabili no konaulwa kulelolela abo aba shisumina. Tapali ukusala kumbi.

Yesu alimipususha imwe bonse. Muli abantu abansansa pano isonde. Icine cine muli no kucite membu kuntanshi pamulandu wa kunaka kwenu, lelo nesho shine membu Alishisendele kumo.

Bushe kuli ulubembu ulwa shalako mu mutima wenu? —Iyo.—

Bushe Yesu alishisendele shonse? —Efyo! Alisendele.—

Abantu bonse baba cimo cine. Takwabo washila ukucilo mubiye. Lelo abantu abengi ni ba bumbi munda, basumino kutila te ba bembu, ilyo icine cine, ba bembu. Icalo cino libala ili kusho lubembu.

Lintu banamayo bafuma mu mayanda yabo, balakwato kusube milomo yabo, ne finso fyabo, no kuluke mishishi shabo, no kufwala ifyakufwale fisuma, no kufwala insapato ishitali…. Abaume nabo balaya mu kubeyeshe mishishi, ukuisakula, no

kufwala ifyakufwale fisuma, no kuwaminisha insapato shabo.

Lelo nangu banga moneko busaka nga abana ba mfumu kunse, lelo bali kowela mukati.

Bushe indalama shilapelo muntu insansa? Bushe ubumi busuma bulalengo muntu ukubo wansansa? Iyo. Kanofye ubulubushi bwa muyayaya, ukwelelwa kwa membu shonse, kulalenga abantu ukuba aba nsansa. Tacili na mulandu nangu umuntu abe uwa nsansa kunse, umuntu alaba uwabulo mutende nga ali no lubembu mu mutima wakwe. Umntu wamusango uyu alekala mu mwenso ku bupingushi.

Umuntu uwalubulwa alishipa nge nkalamu, nangufye mu masampwiti. Tamwabo lubembu mu mutima wakwe mu mutima wakwe. “Natasha mwe Mfumu, mwali puswishe umubembu nga ine. Mwalifute membu shandi shonse. Ni njishibo ukutila nshilingile ukupokelela ukutemwa Kwenu, lelo nde mitasha pakumpususha. Nail lubulwa umuyayaya ku membu shandi shonse. Ubukata kuli Lesa!”

Umuntu uwa lubulwa alabo wansansa. Umuntu

Page 89: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

89 Ukulubulwa kwa Muyayaya

uwa palwa no kusenaminwa kwa bulubushi Bwakwe alabo wansansa.

Pantu Yesu, ‘Umwana wa mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde,’ alisendele imembu shesu shonse, twaba aba bulo lubembu. Ali ‘pwisishe’ ipusukilo lyesu pa Capindama. Imembu shesu shonse, ukusanshako ishenu ne shandi, shali sanshiwako ku ‘ulubembu lwa pano isonde,’ kabili eico, twalipusuka bonse.

No bufwayo bwa kwa Lesa

Bushe twalikwato lubembu mu mitima yesu lintu

tuli muli Yesu Kristu?

Iyo, tatwakwata Mweba temwikwa, umwanakashi

uwasangilishiwe alecito bucende alitetekele mu

mashiwi ya kwa Yesu kabili alipusushiwa. Ilyashi lyakwe lya li lembwa mu Cipingo pantu alipalwa no bulubushi Bwakwe bwa muyayaya. Eico, bakalemba na baFarise babutwike ukufuma kuli Yesu.

Nga mwatetekela muli Yesu, Kumulu kule milolela, lelo nga mwasha Yesu, muli nokuya ku gehena. Nga mwatetekela mu ncito shakwe ishilungami, cilifye nga Kumulu, lelo nga tamutetekele mu ncito shakwe, cilifye nga ku gehena. Ubulubushi tebwa balya abene beka, lelo kwi pusukilo lya kwa Yesu.

Natubelenge Abahebere 10. “Pantu amalango, pakuba ne cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa, tecipasho cine icaifyo fintu, tayengalengo kuti babe abapwililila nakalya abapalaminako ku malambo yene ya mwaka no mwaka ayo batula pe. Acibulefi, bushe nga tayalekelwe ukutulwa; pantu aba pepa, apo basangululwa limo, teti babe no kukuntwa imitima kabili ku membu. Lelo muli yalya amalambo mwabo kwibukishe membu umwaka no mwaka (Pantu umulopa wa ŋombe ne mbushi te kuti usende

Page 90: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

90 Ukulubulwa kwa Muyayaya

imembu). Eico pakwisa pano isonde, atila, ‘Ilambo ne ca kuninika ta mwafifwaile, lelo umubili eo mwampekanisha; ifyaocewa ifituntulu, ne fya pa membu ta mwa fibekelwe. Elyo natile, moneni, naisa mu mufungilo we buku mwalembwa ubwa ine kukucita ukufwaya kwenu mwe Lesa.’ Pamulu apo atila, amalambo ne cakuninika ne fyaocewa ifituntulu ne fya pa membu ta mwafifwaile nangu ukufibekelwa (ifintu ifitulwa umwa bela amalango); elyo ati, Moneni, naisa kukucito kufwaya kwenu. Afumye icantanshi ukuti emike icalenmga fibili. Ni kukufwaya uku e ko twashishiwa, mukuti Yesu Kristu atulile umubili wakwe limo epela” (Abahebere 10:1-10).

“Pa bufwayo bwa kwa Lesa” Yesu aipele umweo wakwe ukusenda imembu shesu shonse umukumo, kabili alipingwilwe limo epela kabili no bushiwa ku bafwa.

Eico, twali shishiwa. ‘E ko twashishiwa,’ (Abahebere 10:10) cali lembwa mukusosa kwelelo. Cilepilibulo kutila ubulubushi bwesu bwali fikilishiwe, kabili tacilefwaikwa ukulandapo libili.

Mwali shishiwa. “Kabili shimapepo onse eminina akasuba na

kasuba aletula ilingi amalambo yamo yene, ayashingafumya imembu nakalya. Lelo wene, ilyo atulile ilambo limo ilya pa membu, aikalilila pe ku kwakulyo kwa kwa Lesa, alepemba bakasuke abalwani bakwe abacitwe icakubikapo amakasa yakwe. Pantu kucakuninika cimo alenga abashishiwa babe abapwililila ukupwililila kwa pe” (Abahebere 10:11-14).

Mwalishishiwa bonse umuyayaya. Nga mwa bembuka mailo, bushe muli noba aba bembu nakabili? Bushe Yesu tasendele kumo nesho membu? Alicitile. Alisendele kumo ne membu shakuntanshi.

“Awe no Mupashi wa Mushilo utushimikilo bunte; pantu ilyo watila, Efyo atila Shikulu, ati, Ici e cipingo nkapingana na bo, ilyo shilya nshiku shikapita: nkabike fipope fyandi mu mitima yabo, no kufilemba mu matontonkanyo yabo; e lyo alundako, ati, Ne membu shabo ne fya bupulumushi fyabo nshakafiibukishe kabili iyo. Awe uko ifi fyalekelelwa,

Page 91: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

91 Ukulubulwa kwa Muyayaya

takuli kabili ukutulile membu” (Abahebere 10:15-18). Ilembo ili ‘uko ifi fyalekelelwa’ cilepilibula ukuti

alifumyapo shonse imembu isha calo. Yesu Mupusushi wesu, bonse fye Umupusushi wandi no Mupusushi wenu. Ukusumina muli Yesu cali tupususha. Uku e kulubukwa kwa ba muli Yesu kabili no kusenaminwa kukalamba kabili ne ca bupe ukufuma kuli Lesa. Imwe na ine, aba lubulwa ku membu shonse, ni few few ba palwisha!

Page 92: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 5

Ulubatisho lwa kwa Yesu

ne Cikonsolwelo ca Membu

Page 93: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

93 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

< Mateo 3:13-17 > “E lyo Yesu afumine ku Galili, aile ku Yordani

kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, ‘ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, naimwe bushe mwaisa kuli ine?’ Lelo Yesu alyaswike, ati, ‘Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Elyo amusuminishe. Na Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umulu wamucenamina, amona no Mupashi wa kwa Lesa uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu mulu aliti, ‘Uyu e mwana wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.’”

Bushe Pali Umo Uucili Aleshupikwa no Lubembu?

Bushe bunkole bwesu ku lubembu bwa lipwa?

Efyo.

Shikulu Lesa wesu ali putula amakoli ya lubembu

ku Bantu bonse. Bonse abantu abakwatepo inshita yakosa panshi pa lubembu basha ku lubembu, lelo no bulubushi bwakwe, shikulu wesu alishiputwile. Alifumishepo imembu shesu shonse. Bushe palipo muntu uucili alecula no lubembu?

Tufwile ukumfwikisho kutila ubwulwi bwesu ku lubembu bwa lipwa. Tatwaka culepo libili ku lubembu. Bunkole bwesu ku lubembu bwali pwile lintu Yesu atulubwile mu lubatisho Lwakwe no mulopa. Shonse imembu shesu shalipwile apo pene. Umwana wa kwa Lesa ali fumyapo imembu shesu

Page 94: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

94 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

shonse. Lesa alilipila imembu shesu shonse ukupitila muli Yesu, Uwa tulengele abantungwa, umuyayaya.

Mwalishibo ubwingi bwa bantu aba cula ku membu shabo? Catendeke ukufuma panshita ya kwa Adamu na Eva. Umuntunse alacula ku membu shintu apyene kuli Adamu.

Lelo lesa wesu apangile icipangano ico calembwa Mukutendeka 3:15, kabili icipangano cali icakuti akalubula aba bembu bonse.atile abantu bali no kulubulwa ku membu shaboukupitila mu mwi lambo lya kwa Yesu Kristu ukupitila ku menshi no Mupashi. Lintu inshita yafikile, Lesa atumine Umupusushi, Yesu, ukwikala pakati kaifwe.

Alipangile no bulayo kutila akatuma Yohane Kabatisha pantanshi ya kwa Yesu kabili Alisungile ubulayo.

Marko 1:1-8 iletila, “Ukutendeka kwa mbilansuma ya kwa Yesu Kristu, Umwana wa kwa Lesa nge fyo calembwa muli Yesaya kasesema, aciti, Mona, ndetume nkombe yandi ikutangilile, e ikakuwamishisha; ishiwi lya ulebilikisha mu matololo,

aleti, Teyanyeni umwakupita Shikulu, lungamikeni inshila shakwe! Yohane alishile alebatisha mu matololo, no kubilo lubatisho lwa kulapila ukulekelelwa imembu. Kabili bafuma balaya kuli wene aba mu calo conse ica mu Yudeya, na bena Yerusalemu bonse, no kubatishiwa kuli wene mu mumana wa Yordani, baletumbule membu shabo. Yohane alefwale shamasako ya ngamali, ne lamba iya mpapa mu musana, kabili alelya makanta no buci bwa mu mpanga. Kabili alebila aleti, Aleisa nkonkapo uwancila amaka, uwo nshifwile ukwinama no ku kakule nshinda shandyato shakwe. Ine nde mubatisha ku menshi, lelo wene aka mubatisha ku Mupashi wa Mushilo.’”

Page 95: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

95 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Yohane Kabatisha, Kamboni kabili Uwantanshi ya Mbilansuma, Yohane Kabatisha

Bushe Yohane Kabatisha ni nani?

Shimapepo Mukalamba kabili no

mwiminishi wa bantu bonse. Ulubatisho mu cigiriki, ‘baptizo,’ cilepilibula

‘ukwibisha’, lelo ekutila ‘ukusamfishiwa, ukushikwa, ukwibishiwa, nangula ukubikapo.’ Lintu Yesu abatishiwe, ubulungami bwa kwa Lesa bwali fikilishiwa. ‘Ubulungami’ ni ‘dikaiosune’ mu cigiriki, ico icilepilibula ‘ukulungamikwa,’ kabili cilepilibulo kutila ‘icayana,’ ‘icalinga’ nangula ‘ubwikalo busuma’

Yesu ali batishiwe ukutila engaba Kapususha mu nshila ya linga kabili iyayana. Eico, abo aba tetekela

mu lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama balapokelela icabupe ca bulubushi ukufuma kuli Lesa.

Mu Cipingo Cipya, Yohane Kabatisha ni Shimapepo Mukalamba wakulekelesha mu Cipingo ca kale. Natuloleshe muli Mateo 11:10-11. amalembo yaletilo kuti Yohane Kabatisha mwiminishi wa Bantu kabili nga shimapepo Mukalamba mu nshita ya Cipingo Cipya, alibikile imembu shonse isha calo pali Yesu; eico ukutumikila muli bushimapepo Mukalamba bwa mu Cipingo ca Kale.

Yesu Umwine alebelo bunte Yohane Umwine. Atile, muli Mateo 11:13-14, “Pantu bakasesema bonse na Malango fyabusesemene ukufika pali Yohane; kabili nga mulefwayo kucumfwa, wene e Eliya uo batile akesa.” Eico, Yohane Kabatisha, uwa nbatishe Yesu, ali wa mulupwa lwa kwa Aarone Shimapepo Mukalamba kabili no wakulekelesha. Icipingo naco cilebelo bunte kuli Yohane pakuba uwa lupwa lwa kwa Aarone mu Cipingo ca Kale (Luka 1:5, 1Imilandu 24:10).

Lelo cinshi ico Yohane aleikalila mu matololo

Page 96: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

96 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

eka, ne fyakufwala ifya busako bwa ngamali? Kwali ukweshelela bushimapepo Mukalamba. Ngo mwiminishi wa Bantu bonse, Yohane Kabatisha taleikala pakati ka Bantu. Eco, ashimikile ku Bantu ukuti, “Lapileni, mwe bufyashi bwa mafwafwa” kabili no kubabatisha ku kutwale fisabo fyawamino kulapila ukutila mu bwelele kuli Yesu, ukasenda imembu shenu shonse. Icacishapo, Yohane Kabatisha alibikile imembu sha calo pali Yesu kwi pusukilo lyesu lintu ashimpile amaboko yakwe pa mutwe wa kwa Yesu.

Amalubatisho Yabili

Cinshi Yohane Kabatisha alebatishila abantu?

Ukutungulula abantu ku kulapile membu shabo

kabili no kusumina mu lubatisho lwa kwa Yesu pe pusukilo.

Yohane Kabatisha alebatisha abantu kabili alisa batisha na Yesu. Ulwa kubala lwali ‘ulubatisho lwa kulapila,’ ulwa leita aba bembu uku bwelela kuli Lesa. Abantu abengi abaleufwa amashiwi ya kwa Lesa ukupitila muli Yohane baleleka utulubi no ku bwelela kuli Wene.

Ulubatisho lwa cibili lwali ulubatisho lwa kwa Yesu, ulubatisho ulwa bikile imembu shonse isha calo pali Yesu. Yohane Kabatisha abatishe Yesu ukufikilisho bulungami bwa kwa Lesa. Mu mashiwi yambi, Yesu abatishiwe na Yohane Kabatisha ukuti apusushe abantu bonse ukufuma ku membu shabo (Mateo 3:15).

Cinshi Yohane alingile ukubatisha Yesu? Ukutila engafute membu sha calo, Lesa asuminishe Yohane ukubike membu shonse pali Yesu ukutila abantu abasumina muli Wene benga pusuka.

Yohane Kabatisha ali mubomfi wa kwa Lesa no mulimo wakwe wali uku bike membu shonse isha calo pali Yesu ukupitila mu lubatisho, no kubilo bunte kuli Yesu ukutila bonse abantunse benga lapila

Page 97: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

97 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kabili ukusambwa ku membu shabo shonse pa kusumina mu mbilansuma ya bulubushi. Eico, Yohane aleikala eka mu matololo. Munshita ya kwa Yohane Kabatisha, abantu ba Israele bali aba cipupu kabili aba onaika.

Eco Lesa atile mu Cipingo ca Kale, Malaki 4:5-6, “Moneni, nkatuma kuli imwe Eliya kasesema ku kutangililo kwisa kwa bushiku bwa kwa Yehoba, ubukulu kabiliubwa kutinya; na o akabweseshe mitima ya bashibo pa bana, ne mitima ya bana pali bashibo, epali naisaume calo ku citipu.”

Pa cinso ca kwa Lesa, abantu bonse ba Israele aba pepele Yehoba pakwamba bali ne cipupu. Tapali uwali umulungami pa cinso Cakwe. Abakalamba ba lukuta mwi tempele, kwati, bashimapepo, aba malango kabili na bakalemba ebali aba onaika. Abena Israele na bashimapepo babo taba pele ama lambo ukulingana ne funde lya kwa Lesa.

Bashimapepo bali lekele ifya kushimpa amaboko kabili no mwambo wa kupelo mulopa, uwo Lesa abapele pa ku konsolwelwa kwa membu shabo.

Calilembwa ukutila bashimapepo munshiku sha kwa Malaki balilekele umuyano wa malambo, ukushimpa kwa maboko no kupela kwa mulopa wa nama ye lambo.

Eico, Yohane Kabatisha ta leikala na bena. Aile ku matololo no kushimikila. Bushe atile shani?

Cali lembwa muli Marko 1:2-3, ukulumbula amashiwi ya kasesema Yesaya, “Mona, ndetume nkombe yandi ikutangilile, e ikakuwamishe nshila; ishiwi lya ulebilikishya mu matololo, aleti, ‘Teyanyeni umwa kupita Shikulu, lungamikeni inshila shakwe!’”

Ishiwi mu matololo lya le bilikisha ku Bantu pa lubatisho lwa kulapila. Bushe ‘ulubatisho lwa kulapila’ cinshi luntu Icipingo cilandapo? Lubatisho luntu Yohane Kabatisha alebilikishapo; ulubatisho ulwa leita abantu kuli Yesu ukutila benga Mutetekela, uwalingile ukusende membu sdhabo kabili no kupusuka. Ulubatisho lwa kulapila lwa lebatungulula kwipusukilo.

“Lapileni kabili mubatishiwe. Umupusushi wesu

Page 98: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

98 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Yesu ali no kwisa batishiwe cimo cine ukusende membu shenu shonse.” Ukubilikisha kwa kwa isonde kabili no kupingulwa pa Capindama ukupususha abantu bonse, ukutila bernga bwekela kuli Lesa.

“Ine kwena ndemubatisha ku menshi ku kulapila; lelo akamubatisha ku Mupashi wa Mushilo.” ‘Akamubatisha ku Mupashi wa Mushilo’ cilepilibula ukusamfye membu shenu shonse. Ukubatisha cilepilibula ‘ukusanfya.’ulubatisho lwa kwa Yesu mu mu mumana wa Yordani uletweba ukutila Umwana wa ka Lesa ali batishiwe ngefyo fine no kusende membu shesu shonse ukutupususha.

Eico, tufwile ukufumako ku mikalile ya lubembu kabili no ku musumina. Ena e Mwana wa mpanga uwa sendele imembu sha calo. Iyi ermbilansuma ya bulubushi buntu Yohane Kabatisha ebelo bunte.

Umulimo wa kwa Shimapepo Mukalamba pa ku Konsolwele Membu

Ni nani apekenye inshila ye Pusukilo?

Yohane Kabatisha

Kasesema Esaya ali seseme, “Landeni kuli

Yerusalemu mu mutima wakwe no kubila kuli wene ukuti naipwa inshita ya bubi bwakwe ukuti na yalekelelwa amampulu yakwe pantu na pokelela uku book kwa kwa Yehoba iciyene ca miku yibili pa membu shakwe shonse” (Esaya 40:2).

Yesu Kristu alisendele membu shesu shonse ukwabulo kusalila; imembu shaku pyana, imembu shelelo, ne membu shaku ntanshi shali samfishiwe ukupitila mu lubatisho lwaskwe. Ali tulubwile bonse. Tulingile bonse ukwishibo bulubushi bwa kwa Lesa.

Ukupusushiwa ku membu shonse shesu, tufwile ukusumina mu mbilansuma iyi lelando kutila Yohane

Page 99: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

99 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Kabatisha alibikile imembu shonse pali Yesu ukupitila mu lubatisho.

Tufwile ukuleka ukukana umfwikisha, uku tontonkanya, “Pantu Lesa kutemwa, kuti twaingila mu Bufumu bwa ku Mulu paku suminafye muli Yesu, nelyo tukwete imembu mu mitima yesu.”

Pakutila tulubulwe ku membu shesu shonse, tulingile ukusumina mu lubatisho lwakwe, muntu Yohane Kabatisho abikile imembu sha calo shonse pali Yesu ne Capindama. Ni mu ‘menshi’ ukutila Yohane Kabatisha abikile imembu shonse sha bantunse pali Yesu.

Icintu cakubala cintu Lesa acitile kwali ukutuma Yohane muli cino calo. Ngo mutumwa wa kwa Lesa, Yohane Kabatisha ali tuminwe ngo mwiminishi ku Mfumu, uwa bikile imembu shonse isha calo pali Yesu ukupitila mu lubatisho. Alishimikile bushimapepo bukalamba bwa Bantu bonse.

Lesa ali twebelo kutila ali tumine umutumwa wakwe, Yohane Kabatisha, kuli ifwe. “Ndetume nkombe yandi ikutangilile.” Pa cinso cobe

kulepilibula pa cinso ca kwa Yesu. Mulandunshi Lesa atumine Yohane ukutangilila Yesu? Kwali ukubike membu shonse sha cala pali Yesu, Umwana wa kwa Lesa ukupitila mu lubatisho. “E ikakuwamishe nshila pa cinso cobe.” Ifi efyo amalembo ya lepilibula.

Ni nani uyo uwa wamishe inshila ukutila twinge lubuka no kuya ku Mulu? Yohane Kabatisha. ‘Cobe’ cilepilibula Yesu kabili ‘yandi’ ilepilibula Lesa Umwine. Eico, lintu atile, “Ndetume nkombe yandi ikutangilile, e ikakuwamishe nshila,” cilepilibunshi?

Ni nani uungatuwamishe nshila ukutila tukengile ku Mulu? Yohane Kabatisha alibikile membu shesu shonse pali Yesu ukutila twinge tetekela ukuti ali shisamfishe shonse; umulimo wakawe wali wa ku yase membu pa kubatisha Yesu Kristu. Ali ni Yesu na Yohane aba cilengelo kuba icayanguka ifwe ukusumina mu cine kabili no kulubuka.

Ni pali cinshi epo ipusukilo lyesu lyashintilila? Lyashintilila nga tulasumina pa bulungami bwa kwa Yesu, Umwana wa kwa Lesa, ne cishinko kutila

Page 100: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

100 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

inkombe ya kwa Lesa, Yohane Kabatisha, ali bikile imembu shonse isha calo pali Wene. Tulingile bonse ukwishibe mbilansuma ya kwelelwa kwa membu. Lesa Shifwe atumine Nkombe yakwe ukutangilila, uwali no kubatisha Umwana wakwe, kabili amulengelo kuba umwiminishi wa Bantu bonse. Eco, afikilishe umulimo wa ku lubulwa kwesu.

Lesa atumine umu7sha wakwe Yohane Kabatisha uku batisho Mwana Wakwe ukutilaenga pekanye nshila iye pusukilo kuli abo abale sumina muli Yesu. Emulandu wine Yohane abatishe Yesu. Ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane kwali kufikilisha kwa bulubushi bwa kwa Lesa muntu imembu shonse isha bantunse shabikilwe pali Wene ukutila abantu bonse benga sumina muli Yesu no kuya ku Mulu.

Ne membu shakuntanshi isha Bantu shali bikilwe pali Yesu ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Yesu na Yohane Kabatisha bonse bapekenye inshila iya Ku Mulu kuli fwe bonse. Muli nshila, Lesa ali sokolwele inkama ya Kulubulwa kabili no kuya ku Mulu ukupitila muli Yohane Kabatisha.

Ngo mwiminishi wa bantu, Yohane abatishe Yesu ukutila twinge sumina mu bulubushi bwesu no kuya ku Mulu. Alibikile imembu shonse pali Yesu ukupitila mu lubatisho. Iyi ni mbila ya nsansa ya bulubushi, imbilansuma.

Mulandunshi Yohane Kabatisha afyalilwe?

Kupitila muli nani twinge tetekela muli Yesu?

Yohane Kabatisha

Muli Malaki 3:1, cali lembwa, “Moneni, nkatume

nkombe yandi, ku kukungule nshila ku ntanshi yandi.” Mufwile ukubenge Cipingo bwino bwino. Mulandunshi Lesa atumine nkombe yakwe ukutangilila Yesu? Mulandinshi Yohane Kabatisha afyalilwe imweshi 6 lintu Yesu tala fyalwa?

Page 101: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

101 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Tulingile ukmfwikisha ifyo Icipingo citila. Icipingo ca Kale cilanda pa mulimo wa Shimapepo Mukalamba Aarone. Aarone ali umukalamba wa kwa Mose. Lesa ali musubile kabili na bana bakwe nga bashimapepo. Bashimapepo bambi bale pyunga panshi pabo, ukuleta ifibombelo, ukusankanisha bata no mukate, lintu abana ba Aarone balepele lambo mukati ke hema lya shila.

Abana ba kwa Aarone balisubilwe ukwakana incito pakati kabo, lelo pa Bushiku bwa ku Konsolwela, ubushiku bwalenga kumi mu mweshi wa lenga cine lubali, Shimapepo Mukalamba eka ale pele lambo lya ku Konsolwele membu sha bantu isha pa mwaka.

Muli Luka 1:5, muli lyashi pa mukowa wa kwa Yohane Kabatisha. Tufwile ukumfwikisha bwino iyi nkombe ya kwa Lesa pakutila tumfwikishe bwino pali Yesu. Limo tulatontonkanye fingi pali Yesu, lelo tulasula pali Yohane Kabatisha, uwa tangilileko pali Wene. Ndefwayo kumyafwilisha ukuti mwingomfwikisha.

“Ukutendeka kwa mbilansuma ya kwa Yesu Kristu, Umwana wa kwa Lesa nge fyo calembwa muli Yesaya kasesema, aciti, Mona, ndetume nkombe yandi ikutangilile” (Marko 1:1-2). Imbilansuma yaku Mulu lyonse ilatendeka na Yohane Kabatisha.

Lintu twa sambilila sana pa nlwa kwa Yohane Kabatisha, kuti twaumfwikisha bwino no kusumina mu mbilansuma ya bulubushi bwa kwa Yesu. Ni cimo cinefye no kukutika kuli ba keminina ba calo aba salanganishiwa mu fyalo fyonse ukutila bengo mfwikisha imikalile ya fyalo fyonse. Lintu twaishiba ulwa kwa Yohane Kabatisha, kuti twaumfwikisha ubulubushi bwa kwa Lesa bwino bwino.

Ca nsoni sana, eico, ukutila abena Kristu abengi inshiku shino tab a mona ubukankala bwa kwa Yohane. Lesa tatumine Yohane Kabatisha pamulandu wakutila ali uwashipa no kutila takwete fimbi ifya kucita. Shonse imbilansu sha mabuku yane aya mu Cipingo Cipya yalanda pa lwa kwa Yohane Kabatishalintu ta yalalanda pa ubulubushi bwa kwa Yesu.

Page 102: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

102 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Lelo bakasabankanya belelo balamusula no kweba bantu ukutila ukutetekelafye muli Yesu epela cali linga ukupusuka. Batungulufye abantu ukwikala aba bembu mu myeo shabo shonse no kupelekeshela ku gehena.nga cakutila abena Kristu abengi bale suminafye muli Yesu epela ukwabula ukumfwikisha umulimo wa kwa Yohane Kabatisha, Ubwina Kristu kuti bwailuka buka pepa pepafye bwsa pano isonde. Bushe kuti mwa lubuka shani ku membu shenu nga tamwaishibe cishinka? Tacinga citika?

Imbilansuma ya bulubushi ta yaba iyayanguka nangula iya mupepi. Abantu abengi batontonkanyo kutila ubulubushi bwa shintilila pfisumino fyesu mu Capindama pamulandu Yesu alitufwilile pa Capindama. Eico, nga mule tetekelafye mukutanikwa kwa kwe ukwabulaukwishibe cishinka ca kuyase membu, icisumino ca musango uyu tacinga tungilila nangula cingabe cakosa icitetekelo mwa kwata.

Lesa atumine Yohane Kabatisha ukulenga abantu ukwishiba efyo ubulubushi bwali no kufikilishiwa nefyo Yesu ali no kwisa sende membu ishe sonde.

Kanofye twaishibe cishinka conse elyo twingeshibo kutila Yesu Mwana wa kwa Lesa, uwa sendele imembu shesu shonse pali Wene.

Yohane Kabatisha ale tweba pa lwa cishinka ca bulubushi. Aletweba efyo aishile mu kupelo bunte ukutila Yesu ali ni Lesa kabili no lubuto. Ali sosele bwino bwino ukutilatali ulubuto, lelo kamboni wa Lubuto.ali pelo buntu na kabili muli Yohane 1 ukutila ali ni ena uwa pekenye imbilansuma paku batisha Yesu Kristu.

Nga ta twakweto bunte pa bulubshi ukufuma kuli Yohane Kabatisha, nga twasumine shani muli Yesu? Ta twatala monapo Yesu, kabili lintu twafuma ku myambo ne mipepele sha pusana, kuti caba shani icayanguka ukusumina muli Yehoba Lesa wesu?

Ukukwate mipepele sha musangwefi mu calo conse, bushe nga twamwishibe shani Yesu Kristu? Nga twaishibe shani ukuti Yesu ali Mwana wa kwa Lesa, uwa tulubwile pa kusende membu shonse isha calo pali Wene Umwine.

Tufwile ukulolesha mu Cipingo ca Kale

Page 103: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

103 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

ukusangaamashiwi ya bulubushi ukufuma pa kutendeka no kwishibo ukutila Yesu Mupusushi wesu. Tulingile ukukwato kwishiba kwacishinka pa kukwate cishinka ica cine. Tapali ifyo twinge citaukwabulo ukwisha ukwa cine. Pakusumina muli Yesu no kupusuka, tufwile ukwishibe mbilansuma ya bulubushi ukutila Yohane Kabatishaali pelo bunte kabili no mulimo wakwe umo mwine. Ukukwate citetekelo capwililika muli Kristu, tulingile ukwishiba icishinka pa bulubushi.

Eico, ngefyo Yesu atile, “Kabili mukeshibe cine, ne cine cikamulenga abantungwa,” tufwile ukwishbe cine ca bulubushi muli Yesu.

Ifishinka mu Cipingo

Ni palubali nshi imbilansuma shine shitendeka?

Ukufuma pakwisa kwa kwa

Yohane Kabatisha.

Na tuye pantanshi ukulolekeshapo pa fishinka fya bulubushi mu Cipingo. Natufimbule ifyo Imbilansuma shine shilanda pali Yohane Kabatisha, pafyo ali umulandu ba lemwitilo kutila ‘umwiminishi wa bantunse’ limbi ‘Shimapepo Mukalamba uwa kulekelesha,’ ifyo imembu shonse sha calo shabikilwe pali Yesu ukupitila muli wene, kabili no kutila nga Yesu ali sendele membu shesu shonse pali Wene Umwine nangula iyo.

Tufwile ukukutika pa cishinka cakuti Imbilansuma shonse shine shitendeka na Yohane Kabatisha. Yohane 1:6 liletila pakubike membu shonse isha calo pali Yesu. “Kwaishile umuntu, uo

Page 104: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

104 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Lesa atumine, ishina lyakwe ni Yohane: wene aishileku kube nte, ukuti ashimike ubunte bwa lubuto ulu, mu kuti muli wene bonse batetekelele” (Yohane 1:6-7).

Liletila, “mu kuti muli wene bonse batetekelele,” kabili nokuti “ashimike ubunte bwa Lubuto ulu.” Ulubuto ni Yesu. Cilepilibulo kutila Yohane ali nku shimika ubunte pali Yesu mukuti muli wene bonse batetekele. Nomba, natulolekeshe bwino bwino pali Mateo 3.

Muli Mateo 3:13-17, “E lyo Yesu afumine ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, ‘ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, naimwe bushe mwaisa kuli ine?’ Lelo Yesu alyaswike, ati, ‘Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Elyo amusuminishe. Na Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umulu wamucenamina, amona no Mupashi wa kwa Lesa uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu mulu aliti,

‘Uyu e mwana wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.’”

Mulandunshi tulingile ukumfwikisha umu kowa wa

kwa Yohane Kabatisha?

Pantu Icipingo citwebo kutila Yohane ni Shimapepo Mukalamba

wa bantu bonse. Yohane Kabatisha abatishe Yesu ukufikilisha

ukwelelwa kwa membu shonse isha calo. Ulubatisho luntu Yesu apokelele ukufuma kuli Yohane wali uukankala pe pusukilo lyesu. Lelo ukumfwikisha no kusumina icishinka conse nukufikapo, tulingile ukusoma Yohane Kabatisha pakubala.

Muli Luka 1:1-14, “Apo abengi nabesha ukusobolola ulwa fyacitilwa muli ifwe, nge fyo fyapelwe kuli ifwe, ku bali nte kabili ababomfi ba

Page 105: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

105 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Cebo ukufuma pakutendeka, na ine pakupitamo muli fyonse no kufishikimika ukufuma pa kutendeka, natile, ‘nkulembelemfilondolole, we Teofile umukata wine wine, ukuti wishibe icishinka ca fyebo ifyo wasambilishiwe. Munshiku sha kwa Herode, imfumu ya Yudea, kwali shimapepo ishina lyakwe ni Sekaria, uwa mucakaniko ca Abiya; kabili ali no mukashi wa mu bana ba banakashi ba kwa Aarone, ishina lyakwe ni Elisabete. Awe bali abalungama bonse babili ku menso ya kwa Lesa, baleenda aba kaele mu mafunde yonse ne fipope fyonse fya kwa Lesa. Kabili tabakwete mwana, ico Elisabete ali ni ŋumba, na bonse babili bali abapilulule nshiku. Awe wene mu kubomba bushimapepo bwakwe mu bukonkani bwa cakaniko cakwe ku cinso ca kwa Lesa, ifyo lwaba lutambi lwa bushimapepo, apendwililwe ukwingila mwi tempele lya kwa Shikulu no koce fyanuke cisuma. Kabili icinabwingi conse ca bantu calepepela ku se ku nshita ya koce fyanunke cisuma. Awe malaika wa kwa Shikulu amoneke kuli wene, naiminina lubali lwa ku kulyo ku lufuba lwa kocelapo ifyanunke

cisuma. Kabili Sekaria pakumona alisakamikwe, no mwenso walimwikete. Lelo malaika atile kuli wene, ‘Witina Sekaria, pantu ukupapata kobe na kuumfwika; umukashi obe Elisabete akakufyalilo mwana mwaume, na iwe ukamwinike shina lyakwe Yohane. Kuli iwe kukabo kusekelela no kwanga; na bengi bakasekelelo kufyalwa kwakwe.’”

Apa, Luka, umusambi wa kwa Yesu, aletweba mukufikapo pa mukowa wa kwa Yohane. Luka, umusambi wa kwa Yesu, alelongosola no lupwa lwa kwa Yohane ukufumafye kukutendeka. Luka ali sambilishe mbilansuma ku muntu ishina lyakwe Teofile, uwa lefuma ku fye ntambi fimbi kabili taishibe pa lwa kwa Shikulu.

Eco, pakuti ba musambilishe pa lwa kwa yesu, Umupusushi wa ba bembu, Luka atontonkenyo kutila alekabila ukulondolola pa mukowa wa kwa Yohane Kabatisha mukufikapo. Ngefyo tuli aba mitundu ukufuma ukwa pusana pusana, ta twingomfwikishe pusukilo lya kwa Yesu nga tacilondololekwe ukufikapo, kwintampulo ne ntampulo. Na tulolekeshe

Page 106: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

106 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

ukufikapo fintu kuli. Muli Luka 1:5-9, aletila, “Munshiku sha kwa

Herode, imfumu ya Yudea, kwali shimapepo ishina lyakwe ni Sekaria, uwa mucakaniko ca Abiya; kabili ali no mukashi wa mu bana ba banakashi ba kwa Aarone, ishina lyakwe ni Elisabete. Awe bali abalungama bonse babili ku menso ya kwa Lesa, baleenda aba kaele mu mafunde yonse ne fipope fyonse fya kwa Lesa. Kabili tabakwete mwana, ico Elisabete ali ni ŋumba, na bonse babili bali abapilulule nshiku. Awe wene mu kubomba bushimapepo bwakwe mu bukonkani bwa cakaniko cakwe ku cinso ca kwa Lesa, ifyo lwaba lutambi lwa bushimapepo.”

Apa, cimo cali citike lintu Sekaria alebombela Lesa, ifyo lwaba luntambi lwa bushimapepo. Luka alipelo bunte ukutila Sekaria ali uwa lupwa lwa kwa Aarone. Elyo, bushe Sekaria ali wa kucakaniko cisa? Ici cisuma nganshi.

Ali londolwele, “Awe Yohane mu kubomba bushimapepo bwakwe mu bukonkani bwa cakaniko

cakwe ku cinso ca kwa Lesa.” Kuti twa mona ukutila Luka alishibe pa lwa kwa Sekaria bwino bwino ica kutila alondolole bwino imbilansuma ya kulubukwa pakulandapo bonse babili Sekaria na Elisabete.

Yohane Kabatisha ali fyelwe kuli Sekaria no mukashi wakwe Elisabete, uwali umo wa bana ba kwa Aarone. Nomba, natulolekeshe pa mukowa wa kwa Sekaria, wishi wa kwa Yohane.

Umukowa wa kwa Yohane Kabatisha

Mukowanshi untu Yohane Kabatisha abeleleko?

Aarone, Shimapepo

Mukalamba Ukumfwikisha pa mukowa wa kwa Yohane

Kabatisha, tulingile twa belenge Cipingo ca Kale, 1 Imilandu 24:1-19.

Page 107: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

107 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

“Abana baume ba kwa Aarone, ifyakaniko fyabo: abana baume ba kwa Aarone bali ni Nadabu, na Abihu, Eleasari na Itamari. Nadabu na Abihu balifwile batangilile shibo, kabili tabakwete bana baume; e ico Eleasari na Itamari e babombele bushimapepo. Kabili Dabidi, na Sadoke uwa mu bana baume ba kwa Eleasari, na Ahimeleke uwa mu bana baume ba kwa Itamari, babaakente umwabelele ukulingululwa kwabo mu bubomfi bwabo. Apo basangile ukuti abana baume ba kwa Eleasari bali fulilapo bakasomoukucila abana baume ba kwa Itamari aba ba ŋanda sha bashibo cinekonsekonse. Kabili baakanishiwe ku fipendwilo, aba pamo na aba; pantu kwali bacilolo ba mwashila na bacilolo ba kwa Lesa aba mu bana baume ba kwa Eleasari na bana baume ba kwa Itamari. Kabili Shemaya mwana Netanele kalemba (uwa mu bena lebi) abalembele ku cinso ca mfumu, nab a cilolo, na Sadoke shimapepo, na Ebimeleke mwana Abiatari, na bakasomo ba ŋanda sha bashibo bashimapepo nab a bena Lebi: aba ŋanda ya kwa shibo imo baikatilwe Eleasari, nab

a ŋanda ya kwa shibo ibiye baikatilwe Itamari. Icipendwilo ca ntanshi cafumine Yehoyaribu, ica cibili Yedaya, ica citatu Harimu, ica cine Seorimu, ica cisano Malkiya, ica mutanda Miyamini, ica cine lubali Hakose, ica cine konsekonse abiya, ica pabula Yeshua, ice kumi Shekania, ice kumi na cimo Eliashibu, ice kumi na fibili Yakimu, ice kumi, ice kumi na fitatu Hupa, ice kumi na fine Yeshebeabu, ice kumi na fisano Bilga, ice kumi na cine lubali Hesiri, ice kumi na cinekonsekonse Hapisese, ice kumi na pabula Petahia, ica makumi yabili Yeheskele, ica ma kumi yabili na cimo Yakini, ica maskumi yabili na fibili Gamuli, ica makumi yabili na fitatu Delaya, ica makumi yabili na fine Maasia. Uku ekukonkana kwabo ukwa kwisa mu ŋanda ya kwa Yehoba ku kucito bubomfi bwabo umwabelele ulutambi lwabo ulwa mu kuboko kwa kwa Aarone shibo ifyo Yehoba Lesa wa kwa Israele amwebele.”

Natubelenge libili pa 10. “Ica cine lubali Hakose, ica cine konsekonse abiya.” Mu nshiku sha kwa Mfumu Dabide, mwali bashimapepo abengi, eco

Page 108: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

108 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kwalefwaikwa ukubikwa ifipope fya mibombele. Eico, Dabide alyakanishe incito ku bana abaume ba kwa Aarone ukutile lambo lingau muyano. (Ngefyo mwaishiba, Aarone ali umukalamba wakwa Mose. Lesa asubile Mose ukuba uwa ku mwimininako, kabili na Aarone ukuba Shimapepo Mukalamba uwe Hema Lyashila pantanshi ya bantu ba Israele).

Aba Lebi bvonse ba bikilwe panshi ya bashimapepo kabili na Aarone na bashimapepo, abana baume bakwe, basendele ulubali mu kupele lambo pantanshi ya kwa Lesa. Lintu Dabide tala akanye ncito cila nshita cale lete cimfulunganya icikulu.

Eico, Dabide alipekenye umuyano pakubika ifyakaniko mukutantamikwa bwino. Kwali ifyakaniko 24 ifya tantamikwe, ukutendeka ku beshikulu ba kwa Aarone, kabili no lenga cinekonsekonse ali ni Abiya. Calisoswa, “Kwali shimapepo ishina lyakwe ni Sekaria, uwa mucakaniko ca Abiya.” Eco Sekaria ali shimapepo mu cakaniko ca kwa Abiya, kabili bonse bali aba

mukowa wa kwa Aarone Shimapepo Mukalamba. Ali ni Sekaria, shimapepo mu cakaniko ca kwa

Abiya, uwali wishi wa kwa Yohane Kabatisha. Twaslishiba ukufuma mu Cipingo ukutila ba leupana ukulingana ne ndupwa shabo.

Eco, Yakobo aupile umufyala wakwe kulubali lwa lupwa lwa banyina. Ni ku kulondolola uku kwa mukowa uuli uukankala. Calisoswa, ati, “Kwali Shimapepo ishina lyakwe ni Sekaria, uwa mu cakaniko ca kwa Abiya.”

Eico, ali uwa mukowa wa kwa Aarone. Nani? Sekaria, wishi wa kwa Yohane Kabatisha. Ici cishinka icikankala icilondolola pa bulubushi bwa kwa Yesu, no bupyungishi bwa kwa Yohane Kabatisha, kabili no kuyase membu she sonde pali Yesu.

Page 109: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

109 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Banafye Baume ba kwa Aarone Ebali Nokupyunga nga Bashimapepo

Ninani uwa lepyunga nga shimapepo mukalamba munshita

ya Cipingo ca Kale?

Aarone na basontwa aba lupwa lwakwe

Elyo, ni pesa mu Cipingo apatila abana baume ba

kwa Aarone ebalingile ukupyunga nga bashimapepo? Natuloleshepo.

Mu Mpendwa 20:22-29, “Awe batewike ku kadeshe balaya: kabili abana ba kwa Israele bafikile, ulukuta lonse, kulupili lwa Hore. Yehoba asosele kuli Mose na kuli Aarone mu lupili lwa Hore, pa mupaka wa calo ca kwa Edomu, ati, ‘Aarone ali nokulonganikilwa ku Bantu bakwe: pantu takengile mu calo icon a pele ku bana ba kwa Israele, pa kuti mwataleme ku cebo candi ku menshi ya Meriba. Bula

Aarone na Eleasari umwana wakwe umwaume, no kubaninika mu lupili lwa Hore kafule Aarone ifyakufwala fyakwe, no kufwikako Eleasari mwane: Nao Aarone akalonganikwa, no kufwila kulya. Awe Mose acitile ifyo Yehoba amwebele: baninine mu lupili lwa Hore ku menso ya lukuta lonse kabili Mose afulile Aarone ifyakufwala fyakwe, no kufwikako Eleasari mwane; na o Aarone afulile kulya pamulu wa lupili. Elyo Mose na Eleasari batentemwike ulupili, no lukuta lonse pakumono kuti na fwa Aarone, apakulosha Aarone inshiku amakumi yatatu, abana bonse ba kwa Israele.”

Mu Ukufuma, ifunde lya kwa Lesa lya lilembwa, ukutila abana ba kwa Aarone, Shimapepo Mukalamba, afwile asenda umulimo wa bushimapep, no mwana mwaume uwa sontwa ale sendo mulimo wa bushimapepo, nge fyo wishi acitile, lintu ba fikile pa munshinku wa 30.

Mu Ukufuma 28:1-5, “Nomba iwe upalamike Aarone munonko na bana bakwe abaume pamo nankwe aba mu bana ba kwa Israele ukubomba

Page 110: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

110 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

bushimapepo kuli ine Aarone na bana ba kwa Aarone abaume na Adabu na Abihu, Eleasari na Itamari. Ukucita ne fyakufwala fya mushilo ifya kwa Aarone munonko ifya bukata kabili ifya yemba. Nobe usose kuli bonse aba mitima ya mano abo naisushamo umutima wa mano nokuleka bacite ifyakufwala fya kwa Aarone ku kumushisha ukuleka abombe bushimapepo kuli ine. Kabili ifi efyakufwala bakacite: tumba wa pacifuba ne cinkutu na tambatamba no mwingila uwa pikulwa icitebo ne lamba. Efyo bakacite fyakufwala fya mushilo fya kwa Aarone munonko ne fya bana bakwe abaume, no kuleka abombe bushimapepo kuli ine. Nabo babule Golde, no bushishi bwakafifi, no bwakashikila, no bwakashika ce, ubwa kolokondwe.”

Lesa alitumine Aarone, munyina wa kwa Mose, muli bushimapepo bukalamba. Bushimapepo ta bwaleba ku muntu uwuli wonse. Lesa aebele Mose ukusuba Aarone nga Shimapepo Mukalamba, no kumubilile fyakufwala ifyalinga ukulingana nefyo Lesa alefwaya. Tatufwile ukulaba amashiwi ya kwa

Lesa. Kabili mu Kufuma 29:1-9, “Kabili ici ecintu ico

ukacite kuli bene ku kubashisha ku kuleka babombe bushimapepo kuli ine: ukabule iciponti cilume ca ŋombe cimo na basukusuku kabili kabili aba musuma, ne filyo ifishatutumukaifyasakanamo amafuta, ne fyabebuka ifishatutumuka ifyasubwako amafuta: kubunga ubwapeleka ubwa ngano e ko ukaficite. Kabili akafibike mu museke umo, no kufipalamikila mu museke pamo ne ciponti ca ŋombe na basukusuku kabili. Aarone na bana bakwe abaume ukabapalamike pa mwinshi we hema lya Kulaishanya, no kubasamba mu menshi. Elyo ukabule ifya kufwala, no kufwika Aarone umwingila, na tambatamba wa cinkutu, ne cinkutu, na tumba, no kufikaka kuli wene ku cikakilo ca cinkutu: ukabike ne citebo pa mutwe wakwe, no kubike cilongwe ca mushilo pa citebo. Elyo ukabule amafuta aya kusuba, uketile na pa mutwe wakwe, no ku musuba. Na bana bakwe abaume ukabapalamike, no kubafwike mingila. Kabili ukabakake amalamba, Aarone na bana bakwe

Page 111: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

111 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

abaume, no kukaka kuli bene utwamba: kabili kukabe kuli bene bushimapepo ku cipope ca muyayaya: efyo ukalashike Aarone na bana bakwe abaume.”

Kabili ukabakake amalamba, Aarone na bana bakwe abaume, no kukaka kuli bene utwamba…. Kabili kukabe kuli bene bushimapepo ku cipope ca muyayaya: efyo ukalashike Aarone na bana bakwe abaume…. Lesa alandilefyo kutila ni Aarone fye na bana bakwe abaume e balingile ukulashika ukupyunga muli bushimapepo nge cipope. Lintu alandile, ati, “ku cipope ca muyayaya,” cilepilibulo kutila bushimapepo bwali ubwafikulishiwa na panuma lintu Yesu aishile pano isonde.

Luka alondolola umupwilapo ukutila Sekariya ali uwa mukowa wa kwa Aarone Shimapepo Mukalamba. Lintu Sekariya alepyunga nga shimapepo pa cinso ca kwa Lesa mwi tempele lya kwa Yehoba, umungeli alimumonekele kabili no kumwebo kutila ipepo lyakwe nail pokelelwa; ukutila umwina mwakwe Elisabeta akemita no kufyala umwana umwaume.

Sekariya tatetekele ifi kabili atile, “Umukashi wandi nakota mu myaka, nomba bushe kuti akwata shani umwana umwaume?” Pamulandu no kutwishika kwakwe, Lesa alisamulengo kuba cibulu pakashita ilyo Alemulanga amashiwi Yakwe ukebe ya cishinka.

Munshita iya linga, umukashi wakwe alias imita kabili na panuma, Mariya, na o alias imita. Ifi fyonse fibili bwali ubupekanyo bwa mulimo wa kwa Les ape pusukilo lyesu. Pakuti apusushe umuntunse, atumine umubomfi wakwe Yohane kabili no Mwana Wakwe uwa fyelwe fye eka Yesu pano isonde.

Eico, Lesa akweto mwana Wakwe ukubatishiwa kuli Yohane ukuti enga yase membu shonse ishe sonde, ukutila bonse abatetekela muli Wene benga pusuka.

Page 112: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

112 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Icabupe Ca kwa Lesa!

Ni nani uwo Lesa apekenye ukutangilila Yesu pa mulimo

bulubushi Bwakwe?

Yohane Kabatisha Yesu Kristu ali Kapususha wa bantunse, uwa

fyelwe ku mubili wa kwa Mariya. Mariya alikobekelwe kuli Yosefe, uwali uwa mukowa wa kwa Yudase. Yesu afyelwe ukupitila mubeshikulu ba kwa Yudase ukufikileshe Cipingo ca kwa Lesa, ngefyo Yohane Kabatisha afyelwe muŋanda ya kwa Aarone, Shimapepo Mukalamba.

Lesa apekenye aba babili ukufyalwa pano isonde, mu muyano uyu. Yohane ukutangilila Yesu. Yohane alifyelwe ukutila engabatisha Yesu no kuyase membu shonse ishe sonde pali Wene. Umwishikulu wakwa Shimapepo Mukalamba alingile ukupele

lambo pa cikonsolwelo mukuti afikileshe Cipingo ca kwa Lesa, icapangilwe mu Cipingo ca Kale; vimbilansuma ya bulubushi bwa kwa Yesu bwalingilwe ukucitwa bwino bwino ukutila abantu bonse benga lubulwa.

Mukufuma, Lesa apele Israele Ifunde Lyakwe kabili ne Fipingo; amafunde ya kwa Lesa ne fya malambo ifye hema, kabili ne fya kufwala ifya bashimapepo, kabili no kupyaniwa kwa bushimapepo ku bana abaume aba kwa shimapepo. Lesa asalile Aarone na baŋanda yakwe muli bushimapepo ukube cipope.

Eico, bonse abeshikulu ba kwa Aarone bale pela amalambo kabili na bashimapepo bale fuma muŋanda ya kwa Aarone. Bushe na mumona ifyo cabelelefi?

Pakati ka beshikulu ba kwa Aarone, Lesa asalile shimapepo umo ishina lyakwe ni Sekariya kabili no mukashi wakwe Elisabeta. Alisosele ati, “Moneni, ndetume nte yandi ukukutangilila pa cinso cobe.” Lintu Lesa ayebele Sekariya ukutila akalenga

Page 113: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

113 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Elisabeta uku kwata umwana umwaume, kabili no kutila bekamwinike ishina lyakwe Yohane, apapile sana icakutila alisaba cibulu pe shiwi Lyakwe ukufika fye ilyo umwana afyelwe no kwinikwe shina.

Icine cine, umwana umwaume ilifyelwe muŋanda yakwe. Lintu inshita yafikile iya kwiniko mwana ishina ukulingana ne ntambi sha kwa Israele, umwana aleinikwa ishina lya ba wishi, nangula ilya umo balupwa.

“Awe kuli Elisabeta yalifishiwe inshita yakwe ya kupapa; kabili afyele umwana umwaume. Abena mupalamino na Bantu bakwe, ilyo baumfwile ukuti Shikulu akusishe uluse lwakwe kuli wene, basekelela pamo nankwe; kabili pa bushiku ubwalenga cinekonsekonse, baishile ku kusembululo mwana. kabili bapene bamwinike ishina lya ba wishi Sekariya, lelo nyina alyaswike, ati, Iyo, kuti ainikwa Yohane. Na bo batile kuli wene, Takuli uwa uwa mu Bantu bobe uwitwe shina ili. Awe bacewishe wishi ukuti beshibe ishina alefwayo kwiniko mwana; na o alombele ica kulembapo, alembele, ati, Ishina lyakwe

ni Yohane. Na bonse balisungwike. Awe apo pene akanwa kakwe kali cilwilwe; no lulimi lwalikakwilwe, kabili alalanda aletasha Lesa. No mwenso wa ponene bonse abenamupalamano; kabili ifi fintu fyonse fya lelandwa monse mu calo ca mpili ica Yudea. Na bonse abacumfwa balecilamina mu mitima yabo, abati, Nga kanshi akaba shani uyu mwana? Pantu ukuboko kwa kwa Shikulu kwali nankwe” (Luka 1:57-66).

Sekariya ali cibulu ilyo umwana wakwe afyelwe. Lintu yafikilishiwe inshita ya kwiniko mwana ishina, abacilupwa batontonkenyo kumwinike shina lya ba wishi Sekariya. Lelo nyina atile ishina lyakwe lifwile ukuba Yohane. Pali iyi nshita, abacilupwa batile takwali uweshina ili mu bacilupwa kabili nokutila umwana afwile ukwinikwa ishina lya ba wishi.

Lintu Elisabeta apampamine fyo kuti ba mwinike ishina Yohane, abacilupwa bacewishe wishi ukuti beshibe ishina alefwayo kwiniko mwana. Sekariya, pantu ali cibulu, alombele ica kulembapo, alembele, ati, ‘Johane’. Na bonse balisungwike pakusala

Page 114: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

114 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kweshina ili. Lelo panuma ya kwinike shina, akanwa ka kwa

Sekariya kali cilwilwe apo pene. Kabili alatasha Lesa kabili aliswile no Mupashi wa Mushilo no kusesema.

E fyo, Luka alanda pa kufyalwa kwa kwa Yohane Kabatisha muŋanda ya kwa Sekariya. “Kwali Shimapepo ishina lyakwe ni Sekariya, uwa cakaniko ca kwa Abiya.” Icabupe ca kwa Lesa, Yohane Kabatisha, umwiminishi wa bantunse alifyelwe kuli Sekariya, umwishikulu wa kwa Aarone.

Ukupitila muli Yohane Kabatisha na Yesu Kristu, Lesa alifikilishe ipusukilo lya bantunse. Twalipusushiwa ku membu shesu shonse pa kutetekela mu mulimo wa bulubushi, uwacitikwe ukupitila muli Yohane na Yesu Kristu.

Ulubatisho lwa kwa Yesu

Mulandunshi Yesu Abatishiwile kuli Yohane?

Ukusenda imembu shonse

ishe sonde Yohane Kabatisha alibelo bunte ukutila Yesu ali

Mwana wa kwa kabili Alisendele imembu shesu shonse. Ali ni Yohane Kabatisha, umubomfi wa kwa Lesa uwatuminwe ukubelo bunte kwi pusukilo lya kwa Lesa. Tacilepilibulo kutila Lesa talwetwebo Mwine ukuti ni kapususha wesu. Lesa Apyungila mu babomfi bakwe mulukuta, kabili ukupitila mutunwa twa Bantu Bakwe abapusushiwa.

Lesa aletila, “Landeni kuli Yerusalemu mu mutima wakwe, no kubila kuli wene, ukuti naipwa inshita ya bulwi bwakwe, ukuti nayalekelelwa amampulu yakwe; pantu napokelella ku kuboko kwa kwa Yehoba iciyene ca miku ibili pa membu shakwe

Page 115: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

115 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

shonse…umulemfwe uloma, iluba lilabonsa, lelo icebo ca kwa Lesa wesu caiminina umuyayaya” (Esaya 40:2, 8).

Lesa alilaile kabela pamyaka 700 ilintu Kristu tala fyalwa, “Tamuli ababembu libili. Nalikonsolwela pa membu shenu shonse kabili no bulwi na bupwa.” E fyo, ishiwi lya mbilansuma ya bulubushi yitwalilila ukubilikisha kuli ifwe. Iyi e yitwa imbilansuma iya teyanishiwa.

Lintu twaumfwikisha imilimo ya kwa Yohane Kabatisha kabili no kuumfwikisha ukuti imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Yesu ukupitila muli Yohane Kabatisha, kuti twakakulwa bonse ku membu shesu.

Imbilansuma shonse shine shitweba pa lwa kwa Yohane Kabatisha, na Malaki, kasesema uwa kulekelelsha mu Cipingo ca Kale na o alebelo bunte ukutila Yohane Kabatisha mu bomfi wa kwa Lesa uwateyanishiwa. Icipingo Cipya citampa no kufyalwa kwa kwa Yohane Kabatisha no kuyaswa kwa membu ukupitila muli wene.

Nomba mulandunshi tumwito kutila ni Yohane Kabatisha? Ni pamulandu wakutila alibatishe Yesu. Bushe kanshi ulubatisho cipilibulenshi? Cipilibula ‘ukuyasa, ukushikwa, ukusambwa’ —cimo cine fye no ‘kushimpa kwa maboko’ mu Cipingo ca Kale.

Mu Cipingo ca Kale, ngo muntu abembuka, aleyase membu shakwe pa nama iyabula akalema pa kushimpa amaboko yakwe pa mutwe wa ciko, kabili ne lambo lya lefwa ne membu isho. ‘Ukushimpa kwa maboko’ cilepilibula ‘ukuyasa.’ Eico, ‘ukushimpa kwa maboko’ no ‘lubatisho’ fyakwato bupilibulo bumo bwine, nangula fyali pusana.

Nomba, bushe ulubatisho lwa kwa Yesu lupilibulenshi? Ulubatisho Lwakwe yali enshila fye kuli ukupokelela ukulekelelwa kwa membu. Lesa Alifikilishe ifunde ukutila ulubembu kukukile pe lambo ukupitila ‘mukushimpa kwa maboko.’ E fyo, munshiku sha Cipingo ca Kale, ababembu baleshimpa ama book yabo pa mutwe wa ca lubembu mukutila bayase imembu shabo pa mutwe wa ciko. Panuma, paleputula umukoshi waciko kabili na

Page 116: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

116 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

shimapepo alesansa umulopa waciko pa nsengwa sha cipailo ca ca lubembu. Iyi yali inshila ya kukonsolwela pa membu sha cila bushiku.

Nomba, bushe balekonsolwela shani pa membu sha pa mwaka?

Pamulanduyu, Aarone Shimapepo Mukalamba alepela ilambo ku Bantu ba kwa Israele. Pantu Yohane Kabatisha afyalilwe muŋanda ya kwa Aarone, calilingile kuli wene ukuba Shimapepo mukalamba, kabili na Lesa Alimuteyanyishe ukuba Shimapepo Mukalamba uwa kulekelelsha, ukulingana no bulayo bwakwe ubwa bulubushi.

Yohane Kabatisha ali umwiminishi wa bantunse bonse kabili na shimapepo mukalamba uwa kulekelesha pantu Icipingo ca Kale capwile ilintu Yesu Kristu Afyelwe. Ni nani umbi kanofye Yohane Kabatisha ewalingile ukuyase membu shonse ishe sonde pali Yesu mu Cipingo Cipya, ngefyo Aarone alekonsolwela imembu sha Bantu bakwe mu Cipingo ca Kale? Nga Shimapepo mukalamba mu Cipingo ca Kale kabili no mwiminishi wa bantunse bonse,

Yohane Kabatisha alibikile imembu shonse ishe sonde pali Yesu lintu Amubatishe.

Pantu Yohane alibikile imembu shonse ishe sonde pali Yesu, ukutetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi kuti catulubula. Yesu Alisabo Mwana wa Mpanga ukuti engapususha ababembu bonse, e fyo asendele umulimo wa bulubushi. Yesu atwebelo kutila Yohane Kabatisha ali kasesema uwakulekelesha, shimapepo mukalamba uwa kulekelesha uwa bikile imembu shonse ishe sonde pali Wene.

Mulandunshi Yesu tacicitile palwakwe? Mulandunshi alefwaya Yohane Kabatisha? Kwali icalinga kuli Yohane Kabatisha ukufyalwa imya isanu na umo ukutangilila Yesu; cali ukufikilisha ifunde ilya mu Cipingo ca Kale ukufikilisha ubulayo bwaciko.

Yesu fyelwe kuli Mariya, kabili Yohane Kabatisha afyelwe ku cumba umukote uwe shina lyakwe ni Elisabeta.

Iyi yali imilimo ya kwa Lesa kabili

Page 117: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

117 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

alishiteyanyishe ukupususha ababembu. Ukutupususha ku bulwi bwa lubembu, pamo no bucushi bwa bubifi bwesu, Atumine umubomfi wakwe Yohane, kabili no Mwana Wakwe uwa fyalwa fye eka, Yesu. Yohane Kabatisha alituminwe ngo mwiminishi wa bantunse bonse, shimapepo mukalamba uwa kulekelesha.

Umuntu Umukalamba Uwafyalwa ku Banakashi

Ni nani uwali umuntu umukalamba pano calo?

Yohane Kabatisha

Natumone muli Mateo 11:7-14. “Awe balya ilyo

balebwelelamo, Yesu atendeke ukusosa ku mabumba ulwa kwa Yohane, ati, Cinshi mwaile ku kumona ku matololo? Bushe litete ilitenshiwa ku mwela? Lelo

cinshi mwaile ku kucimona? Bushe muntu uwafwale fya kufwala ifya kumbilika? Moneni, abafwale fyakumbilika bali mu mayanda ya shamfumu. Lelo cinshi mwailile? Bushe ni mu kukumona kasesema? Awe nde mweba, nati, Uwacila kasesema. Ulya e walembelwa, ukuti, Mona, Ndekutangishishe nkombe yandi, intu ika kuwamishe nshila kuntanshi yobe. Ndemweba icine cine, nati, Mu bafyalwa abanakashi tamwaimine uwacila pali Yohane Kabatisha; lelo uwacepesha mu bufumu bwa mu mulu mukalamba kuli wene. Ukufuma panshiku sha kwa Yohane Kabatisha ukufika na pali nomba ubufumu bwa mu mulu bwa patikishiwa, abamupatikisha ba bupoka kumaka. Pantu bakasesema bonse Na Malango fya busesemene ukufika Pali Yohane; kabili, nga mulefwayo kucumfwa, wene e Eliya uwo batile akesa.”

Abantu baile ku matololo mu ku kumona Yohane Kabatisha, uwalebilikisha, “Lapileni, Mwe bufyashi bwa mafwafwa!” Kabili Yesu Atile, “Lelo cinshi mwaile mu kumona? Bushe muntu uwafwale fya

Page 118: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

118 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kufwala ifya kumbilika? Moneni, abafwale fyakumbilika bali mu mayanda ya shamfumu.”

Yesu Umwine abelelo bunte ubukalamba bwa kwa Yohane. “bushe cinshi mwaile mu kumona? Muntu uwafwala ifya kufwala ifya kumbilika kabili nulebilikishe apakalamba nganshi? Afwile alefwala ifyakufwala ifya kumbilika. Bushe cinshi mwaile mu kumona? Bushe muntu uwafwale fya kufwala ifya kumbilika? Moneni, abafwale fyakumbilika bali mu mayanda ya shamfumu. Lelo mukalamba ukucila ishamfumu,” Yesu abelo bunte. “Moneni, abafwale fyakumbilika bali mu mayanda ya shamfumu. Lelo cinshi mwailile? Bushe ni mu kukumona kasesema? Awe nde mweba, nati, Uwacila kasesema.”

Munshiku sha kale, bakasesema balecila ishamfumu. Yohane Kabatisha alicilile pa shamfumu, kabili na pali bukasesema. Alicilile bakasesema bonse aba mu Cipingo ca Kale. Mucishinka, Yohane, shimapepo mukalamba kabili umwiminishi wa bantunse, ali uwafwaikwa ukucila na pali Aarone, Shimapepo Mukalamba uwakubalilapo. Yesu

Umwine abelo bunte ukutila Yohane e fyo ali. Ni nani umwiminishi wa bantunse? Ukufumyako

fye kristu Umwine, ni nani umuntu umukalamba pano calo? Yohane Kabatisha. “Awe nde mweba, nati, Uwacila kasesema. Ulya e walembelwa, ukuti, Mona, Ndekutangishishe nkombe yandi, intu ika kuwamishe nshila kuntanshi yobe.”

Yohane Kabatisha alibelo bunte ukutila ubulwi ubwa lubembu bwalipwa. “Moneni, Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano isonde!” Ali ni Yohane Kabatisha uwa belo bunte ukutila Yesu Alisendele imembu ishe sonde.

Muli Mateo 11:11, “Ndemweba icine cine, nati, Mu bafyalwa abanakashi tamwaimine uwacila pali Yohane Kabatisha.” Bushe kwalibako umuntu uwacila pali Yohane uwafyalwa ku banakashi?

Bushe cilepilibulenshi mu ‘bafyalwa abanakashi?’ cilepilibula abantu bonse. Ukufumyako Adamu na Eva, abantu bonse bafyalwa ku banakashi. E fyo, mu bafyalwa ku banakashi, takwaba umuntu uwacila pali Yohane Kabatisha. Eico, ni Shimapepo

Page 119: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

119 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Mukalamba uwa kulekelesha kabili umwiminishi wa bantunse. Yohane Kabatisha ali ni Shimapepo Mukalamba, kasesema kabili no mwiminishi wa bantunse bonse.

Mu Cipingo ca Kale, Aarone na bana bakwe abaume balisubilwe kuli Lesa ukupyungila mu cipope. Imembu shonse shalesambwa ukupitila muli Aarone na bana bakwe abaume. Caleba mufyo Lesa abebele.

Nga cakutila abena Lebi bambi balishile no kwesha ukwingila muli bushimapepo, nga balefwa. Ifyo balekwato kucita kuteme nkuni isha mulilo pa cipailo, ukufumya amafuta, no kusuka amatumbo no kuleta ifya mukati kunse kwa ca ku kumaninamo. Nga cakutila balyesesho kubomba umulimo wa bashimapepo, nga balefwa. Lifunde lya kwa Lesa. Tabaleciluka umushila.

Pano calo, tapabo muntu uwacila pali Yohane Kabatisha. Ali umukalamba pa Bantu bonse. “Ukufuma panshiku sha kwa Yohane Kabatisha ukufika na pali nomba ubufumu bwa mu mulu bwa

patikishiwa, abamupatikisha ba bupoka kumaka.” Ubulubushi bwa muntunse bwalifikilishiwe lintu

Yohane Kabatisha abatishe Yesu, kabili nabo abatetekela muli Yesu kutri baingile mu bufumu bwa kwa Kumulu pantu baba abalungami mu citetekelo.

Nomba, natumone ifyo ba wishi bakwa Yohane ba belo bunte ku mwana wabo.

Ubunte bwa kwa Sekariya, Wishi wa kwa Yohane

Bushe cinshi Sekariya aseseme pa mwana wakwe?

Yohane akapekanye nshila ya kwa Shikulu pa kwishibisha ipusukilo

ku Bantu Bakwe. Natubelenge Luka 1:67-80. “Kabili wishi

Sekariya aiswilemo Umupashi wa Mushilo, aliseseme,

Page 120: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

120 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

no kutila, Abe uwa palwa Lesa wa kwa Israele, pa kuti napempula abantu bakwe, no kubacitile cilubula; kabili atwimikilo lusengo lwe pusukilo mu ŋanda ya mubomfi wakwe Dabidi—ifyo alandile kale umuyayaya mu tunwa twa ba mushilo, balassema bakwe; ku kututula ku balwani besu, na ku maboko ya bonse abatupata; ku kucito luse ku fikolwe fyesu, no kwibukishe layano lyakwe lya mushilo, umulapo uo alapile kuli Abrahamu icikolwe cesu, ukuti pa kuba aba mupyungila ukwabula mwenso, mu mushilo na mu bulungami ku menso yakwe inshiku shesu shonse. Awe na iwe, we mwana, uketwa kasesema wa Wapulamo; pantu ukatangilila ku cinso ca kwa Shikulu ku kupekanye nshila shakwe, ku kulanga abantu bakwe ukwishibe pusukilo mu kulekelelwe membu shabo, pa mulandu wa luse lwa cikuku ulwa kwa Lesa wesu, umukesatupempwilo kuca kwa mu mulu uwapulamo, ku kubalikila ku baikala mu mfifi na mu cinshingwa ca mfwa, ku kutungulula amakasa yesu mu nshila ya mutende. Awe umwana alakula, kabili alakoshiwa mu mutima no kuba mu matololo

bwasuka bwaiso bushiku bwa kusokolola kwakwe kuli Israele.”

Sekariya aliseseme ifintu fibili. Aseseme ukutila Imfumu ya Bantu bonse ikesa. Ukubelenga pa 68 ukufika pa 73, aseseme ne nsansa ukuti Lesa talekeleshe ubulayo bwakwe kabili nkutila Yesu, ngefyo lesa alaile Abrahamu, alifyelwe kuli Mariya ukuti apusushe umukowa wakwe ku maboko ya balwani babo.

Ukufuma pa 74, “Ku kututula ku balwani besu, na ku maboko ya bonse abatupata, ukuti pa kuba aba mupyungila ukwabula mwenso.” Ici cibukisho ku bulayo bwa kwa Lesa kuli Abrahamu na bantu ba kwa Israele, kabili aliseseme, “ukuti pa kuba aba mupyungila ukwabula mwenso.”

Ukufuma pa 76, aseseme ku mwana wakwe. “Awe na iwe, we mwana, uketwa kasesema wa Wapulamo; pantu ukatangilila ku cinso ca kwa Shikulu ku kupekanye nshila shakwe, ku kulanga abantu bakwe ukwishibe pusukilo mu kulekelelwe membu shabo, pa mulandu wa luse lwa cikuku ulwa

Page 121: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

121 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kwa Lesa wesu, umukesatupempwilo kuca kwa mu mulu uwapulamo, ku kubalikila ku baikala mu mfifi na mu cinshingwa ca mfwa, ku kutungulula amakasa yesu mu nshila ya mutende.”

Apa atile, “Ku kulanga abantu bakwe ukwishibe pusukilo mu kulekelelwe membu shabo.” Ni kuli banana atile ukulanga abantu bakwe ukwishibe pusukilo? Yohane Kabatisha. Bushe bonse mulemone fi? Yohane Kabatisha, ukupitila mu mashiwi ya kwa Lesa, ali no kupela ifwe ubwishibilo ukutila Yesu Mwana wa kwa Lesa, uwasendele imembu shonse ishe sonde.

Nomba, natumone muli Marko 1. “Ukutendeka kwa mbila nsuma ya kwa Yesu Kristu, Umwana wa kwa Lesa. Nge fyo calembwa muli Esaya kasesema, aciti, Mona, ndetume nkombe yandi ikutangilile, e ikakuwamishe nshila; ishiwi lya ulebilikisha mu matololo, aleti, Teyanyeni umwa kupita Shikulu, lungamikeni inshila shakwe! Yohane aishile alebatisha mu matololo, no kubilo lubatisho lwa kulapila ulwa kulekelelwe membu. Kabili bafuma

balaya kuli wene aba mu calo conse ca Yudea, na bene Yerusalemu bonse, no kubatishiwa kuli wene mu mumana wa Yordani, baletumbule membu shabo” (Marko 1:1-5).

Lintu abena Israele baumfwile kuli Yohane Kabatisha, bali lapile mu kupepo tulubi kabili bali batishiwe kuli Yohane Kabatisha. Lelo Yohane abelo bunte, “Nde mubatisha na menshi mukulekelelwa kwa membu. Lelo Umwana wa kwa Lesa akesa no kubatishiwa kuli ine ukutila imembu shenu shonse shinga yaswa pali Wene munshila imo yine. Kabili nga cakutila muletetekela mu lubatisho Lwakwe nge fyo mu lebatishiwa kuli ine, imembu shenu shonse shika yaswa pali Wene, nge fyo imembu shale yaswa pa kushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale.” Ifi e fyo Yohane kabatisha abelelo bunte.

Icishinka cakutila Yesu alibatishiwe mu Yordani cipilibulo kutila alibatishiwe mu mumana wa mfwa. Tulemba pamalilo. “♪Mukumfwa bwino cilanshita, tukakumana pali ilya nshita. Tuka kumana pali ilya nshita.♪” Lintu twafwa, tukabuka umumana wa

Page 122: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

122 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Yordani. Umumana wa Yordani mu mana wamfwa. Yesu alibatishiwe muli uyu mumana wamfwa, pantu Alisendele imembu shonse ishe sonde kabili “Pantu icilambu ca lubembu ni mfwa.”

Ulubatisho Uluyase Membu

Bushe icipasho ca kushimpa kwa maboko cinshi mu Cipingo Cipya?

Ulubatisho lwa kwa Yesu

Muli Mateo 3:13-17, tubelenga, “E lyo Yesu

afumine ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kumubatisha kuli wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, ‘ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, naimwe bushe mwaisa kuli ine?’ Lelo Yesu alyaswike, ati, ‘Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Elyo amusuminishe. Na

Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umulu wamucenamina, amona no Mupashi wa kwa Lesa uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu mulu aliti, ‘Uyu e mwana wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.’”

Yesu aile ku Yordani kabili Alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha. Asuminishe Yehane, “Mbatisha” Yohane alyaswike, ati, “Lelo ndingile nukubatishiwa na imwe, nomba muleisa kuli ine?” Bashimapepo uwa kumulu no wa pano isonde bakumene capamo.

Nge fyo calembwa mu Bahebere, Yesu Kristu ni Shimapepo Mukalamba umuyayaya, ukulingana no muyano wa kwa Melikisedeki. Ici cilepilibulo kutila Yesu takwata intendekelo. Te mwishikulu wa kwa Aarone, nangu umuntu uuli onse pano isonde. Mwana wa kwa Lesa, Kabumba wesu. Aba e fyo Aba; eico, takwate ntendekelo. Yesu Aliposele ubukata bwa ku mulu no kwisa pano isonde mu kupususha abantu Bakwe.

Umulandu aishile pano isonde, wali ukwisa

Page 123: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

123 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

pususha ababembu bonse abalecushiwa na ciwa shetani. Mukulundapo, Alisendele imembu shesu shonse ishe sonde pa ku batishiwa kuli Yohane Kabatisha. “Yesu alyaswike, ati, ‘Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse. Elyo amusuminishe.”

“Leka cibe ifi nomba.” Leka cibe ifi nomba! Yesu alimwebele umwiminishi wa bantunse bonse no ku kontama umutwe Wakwe ukubatishiwa. Mu Cipingo ca Kale, lintu ilambo lya lepalamikwa kuli Lesa, umubembu nangu shimapepo aleshimpa amaboko yakwe pa mutwe waciko no kuyase membu. ‘Ukushimpa kwa maboko’ cipilibula ‘uku yasa’.

Yohane Kabatisha abatishe Yesu. Cali cimo cine ngo kushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale. ‘ukuyasa,’ ‘ukushikwa,’ ‘ukusambwa,’ kabili ‘ukupele lambo’ fyaba fye cimo cine. Icipingo Cipya cishinka ilyo Icipingo ca Kale cinshingwa ca ciko.

Lintu umubembu aleshimpa amaboko yakwe pe lambo mu Cipingo ca Kale, imembu shakwe shale yaswa pe lambo kabili ne lambo lya leipaiwa. Ilyo

ilambo lyafwa, lya leshikiwa. Imembu isha wale shimpa amaboko pe lambo shale bikwa pe lambo, eco ilambo lya leipaiwa pa mulandu wa membu. Nga cakutila imembu shayaswa pe lambo, bushe uwalepela ilambo aleba uwabula ulubembu? Efyo.

Natulande ukutila aka akatambala lubembu kabili ne ci ica kulandilako, ni mpanga. Nga na shimpa amaboko yandi pali ici ica kulandilako, ulu lubembu lu leyaswa pali yene, ilambo. Lesa Umwine alisalile ukutila cakulaba ifi fine. “Ukushimpa kwa maboko”. Pakuti balubulwe ku membu mu nshiku sham u Cipingo ca Kale, umuntu alingile ukushimpa amaboko pa mutwe wa ca lubembu. Na panuma, aleba uwabulo lubembu. Nge fifine, ulubatisho lwa kwa Yesu lwali ukusamba no kushika kabili no kuyase membu pali Wene. Ifi e fyo cipilibula.

Page 124: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

124 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Bushe ukufikilesho bulungami bonse cipilibulenshi?

Kusambe membu shonse pa ku yase

membu shonse pali Yesu. Eco, lintu Yesu Abatishiwe ukusende membu

shonse ishe sonde, bushe shonse shali bikilwe pali Wene? Imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Yesu kabili na Bantu bonse bali lubulwa. Cimo cine fye no ku yase membu pe lambo mu Cipingo ca Kale. Yesu aile ukufuma ku Galilea ku Yordani nokutila kuli Yohane, “Leka cibe ifi nomba, pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15).

Nomba, Yohane abatishe Yesu. Ayebele Yohane ukutila caliyene ukutila benga fikilisho bulungami bonse. ‘Ubulungami bonse’ cipilibula ‘Icayana kabili icili bwino’. ‘Pantu e fyo,’ mu mashiwi yambi, munshila ya lubatisho, ubulungami bonse bwali

fikilishiwe. Ici calepilibulo kutila cali ica yana kuli Yohane uku batisha Yesu, kabili na Yesu ukubatishiwa kuli Yohane, ukutila imembu shonse ishe sonde shinga yaswa pali Wene.

Lesa apela ubulubushi ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yesu, buli lambo Bwakwe pa Capindama kabili ne fitetekelo fyesu. “Abantu bonse bala cushiwa no lubembu kabili no kucushiwa apakalamba na ciwa pamulandu wa membu shabo. Eico, pakuti bapusushiwe no kuya ku Mulu, iwe, ngo mwiminishi wa bantunse kabili umwishikulu wa kwa Aarone, ufwile ukumbatisha ku Bantu bonse. Nalabatishiwa na iwe, Yohane. Elyo, umulimo wa bulubushi winga fikilishiwa.”

“Ndeumfwikisha,” Yohane alyaswike. Eco Yohane abatishe Yesu. Ashimpile amaboko

yakwe pa mutwe wa kwa Yesu no ku yase membu shonse ishe sonde pali Wene. Efyo, Yesu aba Kapususha uwa sambile imembu shesu shonse. Nomba, ukutetekela mu bulubushi Bwakwe kuti catupususha. Mushe muletetekela?

Page 125: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

125 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Panuma ya lubatisho Lwakwe mu Yordani, ukupitila mu maboko ya mwiminishi wa Bantu bonse, Yesu alimine no kubile mbila nsuma pa myaka itatu ne myeshi isanu na um one membu shonse ishe sonde mu mubili Wakwe.

Ayebele umwanakashi uwasangwilwe alecito bucende, “Nangu nine nshilekuseka.” Tamusekele umwanakashi pantu alisendele imembu shakwe pali Wene kabili ali mupepi no ku shifwila pa Capindama. Lintu alepepa pancende iyitwa Gesemani, apepele imiku itatu, ukupapatila Wishi ukuti iciko ca bupingushi bwa kwa Lesa cipite ukufuma pali Wene, lelo panuma alinaka no kutila, “Lelo tebufwayo bwandi, lelo ubufwayo bwenu ebo bucitwe.”

“Moneni! Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa Uulesendo Lubembu lwa ba Pano Isonde!”

Bushe Yesu Asendele imembu shinga?

Imembu shonse ishe

sonde Yohane 1:29 calilembwa, aciti, “Ubwakonkapo

amwene Yesu Aleisa kuli wene, kabili atile, Moneni, Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!” Yohane Kabatisha abatishe Yesu kabili no bwakonkapo, Yesu alishile kuli wene, eico ayebele abantu, “Moneni, Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!’” Ubu bwali ubunte bwakwe.

Umwana wa kwa Lesa Alishile pano isonde no kusende membu sha ciko. Yohane Kabatisha abelo bunte nakabili. Muli Yohane 1:35-36,

Page 126: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

126 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

“Ubwakonkapo kabili Yohane aliminine, na kabili aba mu basambi bakwe; na o pakulolesha Yesu aleenda, atile, Moneni Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa!’”

Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa cilepilibulo icishinka cakutila Yesu wacishinka kabili ilambo ilya lumbwilwe mu Cipingo ca Kale, ilya lefwa pa membu sha kwa Israele. Kuli imwe na ine, Umwana wa kwa Lesa kabili Kabumba wesu, Alishile pano isonde ukusende membu shesu shonse; imembu shonse ukutula ku bubumbo bwe sonde no kufika fye ilyo cikapwa, ukufuma ku lubembu lwa kutendeka ukufika fye na ku ma mpulu yesu yonse, ukufuma ku kupelebelwa kwesu ukufika na kufilubo fyesu. Alubwile ifwe bonse no lubatisho Lwakwe no mulopa pa Capindama.

Yesu Alisendele imembu shesu shonse no kupela, ifwe abatetekela, ubulubushi ubwa fikapo. Bushe muleumfwikisha ifi? “Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!”

Imyaka 2000 ishapita ilyo ifyelwe pano isonde

kabili mu 30 A.D., Yesu alisendele imembu shesu shonse. Umwaka 1 A.D. wali umwaka untu Yesu afyalilwemo. Twite nshita ilyo Kristu tala fyalwa: B.C. Imyaka nomba 2000 naipita ukufuma ilyo Yesu aishile pano isonde.

Mu 30 A.D., Yohane Kabatisha abatishe Yesu kabili no bushiku bwa konkapo, Yohane alibilikishe ku Bantu, “Moneni, Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!” “Moneni!” Ayebele abantu ukutetekela muli Yesu, uwa sendele imembu shabo shonse. Abelo bunte ukutila Yesu ali Mwana wa Mpanga wa kwa Lesa, Uyo uwa tupuswishe ku membu shesu shonse.

Yesu alisendele imembu shesu shonse kabili no kupwisha ubulwi bwa lubembu. Nomba tuli aba bulo lubembu pantu Umwana wa kwa Lesa Alishisendele. Yohane Kabatisha abelo bunte ukutila Yesu alisendele imembu shesu shonse, imembu shenu na ine. “Wene aishile ku kube nte, ukuti ashimike ubunte bwa lubuto ulo, mukuti muli wene bon se batetekele” (Yohane 1:7).

Page 127: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

127 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Ukwabulo bunte bwa kwa Yohane, bushe nga twaishibe shani ukuti Yesu alisendele imembu shesu shonse? Icpingo celatwebe nshite shingi ukutila Alitufwilile, lelo ni Yohane Kabatisha fye uwa belo bunte ukutila Alisendele imembu shesu shonse.

Bushe ni membu shinga imembu sha ba pano isonde?

Imembu sha bantunse bonse ukufuma

ku kutendeka no kufika ku mpela ye sonde.

Abengi bali belo bunte icishinka ca panuma ya

mfwa ya kwa Yesu, lelo ni Yohane fye uwa cibelo bunte ilyo ali no mweo. Nge fyo fine, abasambi ba kwa Yesu nabo ba belo bunte ku bulubushi bwa kwa Yesu. Ba belo bunte ukutila Yesu Alisendele imembu shesu shonse, ukutila ni Kapususha wesu.

Yesu Alisendele imembu she sonde. Nomba bakabelenga, tamulafika pa myaka 100 bushe

mwalifika? Yesu Alisendele imembu she sonde ilyo Ali ne myaka 30. Natulolekeshe icitunshi tunshi icily munshi umu.

Adamu Abrahamu Ulubatisho lwa kwa Yesu Ilelo Kumpela 400 B.C 2000 B.C 30 A.D 2002 A.D ? A.D

Imembu shonse ishe sonde Natusoso kutila cali imyaka 4000 ilintu Yesu

talaisa ilyo umuntu uwa kubalilapo abumbilwe. Kabili papitile fye imyaka 2000 ukufuma ilyo Yesu aishile. Ta twaishiba ilyo isonde likapwa, lelo impela ikesa. Aletila, “Nine Alifa kabili Omega, Uwa ntanshi kabili Uwa kulekelesha, icitendekelo kabili impela” (Ukusokolola 22:13).

Eco, ku kabe mpela. Nomba tuli panshita iyalangwa no mwaka wa 2002. Kristu Alisendele imembu shesu mu 30 A.D., kabili cali imyaka itatu ilintu talafwa pa Capindama.

“Moneni! Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa

Page 128: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

128 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Uulesendo lubembu lwa ba pano isonde.” Alisendele imembu she sonde, imembu shenu ne shandi. Twalitaluka ku myaka 2000 ilyo Yesu Afyaliwe kabili tulekala imyeo shesu mu myaka 2000 panuma lintu Yesu Asendele imembu shesu. Tucili tulabembuka cilabushiku, eico, Yesu Mwana wa Mpanga wa kwa Lesa Uwasendele kabela imembu she sonde.

Tulatendeka ukwikala no kubembuka pano isonde ukufuma fye lilya twafyalwa. Bushe bonse tulabembuka ukufuma lilya twafyalwa, nangula iyo? ―Tulabembuka.― Natupitulukemo monse. Ukufuma pa bushiku twafyalwa ukufika lilya twaba ne myaka 10, bushe tulabembuka, nangu iyo? ―Tulabembuka.― nomba, bushe isho membu shali bikilwe pali Yesu nangula iyo? ―Shalibikilwe.― Pantu imembu shonse shali bikilwe pali Yesu, Wene ni Kapususha wesu. Nga teifyo, bushe kuti aba shani Kapususha wesu? Imembu shonse shali bikilwe pali Yesu.

kufuma pa mushinku wa 11 ukufika na pa 20,

bushe tula bembuka nangula iyo? Tulabembuka mu mitima shesu kabili na mu micitile yesu…. Tulawaminishiwa nafyo. Twalisambilishiwa ukukana bembuka, lelo tulabembuka.

Lesa aletwebo kutila isho membu shonse shali bikilwe pali Yesu. Alishibe ifyo twali ababembu, eco asendele kabela isho membu.

Bushe twikala imiku inga pano isonde? Natusose ukutila twikala imyaka 70. Nga cakutila twali pendele capamo imembu tubembuka pa myake shi, kuti shaba ishafininwa nganshi? Nga cakutila twalishibikile mu motoka ikalamba iya traki, kuti twaisusha ama traki ayali 100.

Yesheni uku tontonkanyeni imembu isho twinge bembuka mu bumi bwesu bonse. Bushe isho ni membu ishe sonde, nangula iyo? Shaba shimo pa membu she sonde. Tulabembuka ukufuma lilya twa fyalwa, ukufika fye na pa mushinku wa 10, 10 ukufika pa 20, 20 ukufika pa 30…ukufika fye lilya twafwa, lelo isho shonse imembu shali sanshiwako ku membu she sonde isha bikilwe pali Yesu ukupitila

Page 129: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

129 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

mu lubatisho Lwakwe.

Kapususha wa Bantu, Yesu Kristu

Bushe Yesu afumishepo imembu shinga?

Imembu shonse isha fikolwe fyesu, ishesu ne

sha beshikulu besu ukufika na kumpela ye sonde

Yesu aletwebo kutila alishile mu mubili

ukusambe membu isho shonse. Lelo, Yesu takwanishe ukuibatisho Mwine, eco Lesa atumine inkombe Yakwe Yohane ukutangilila, umwiminishi uwa salwa uwa bantunse. Nge fyo calembwa, ‘Ishina Lyakwe liketwa lesa uwa maka yonse.’ Wene umwine, na mano Yakwe kabili no butungulushi bwakwe, atumine umwiminishi wa bantunse ukutangilila, kabili na Yesu Umwine, Umwana wa

kwa Lesa, alishile mu mubili ukiusenda imembu shonse ishe sonde. Bushe ili tepusukilo lisuma ilya bupekanyo bwa kwa Lesa?

Cisuma sana, te fyo fine? Eco, lilya fye pakubatishiwa kuli Yohane Kabatisha, Alisambile imembu shonse isha bantunse pe sonde lyonse no kulubula uuli onse ku lubembu pa ku tanikwa, umuku fye umo. Alitulubwile ifwe bonse. Tontonkanyeni po. Natulolekeshepo pa membu shenu shonse ukufuma pa mushiku wa 20 ukufika pa 30, pa 30 ukufika pa 40, pa 40 ukufika pa 60, pa 60 ukufika pa 70, no kufika pa 100, kabili na pa sha bana benu. Bushe tafutile isho imembu shonse, nangula iyo? E fyo, alifutile. Wene ni Yesu Kristu, Kapususha wa bantunse.

Pamulandu Yohane Kabatisha alibikile imembu shesu shonse pali Yesu, na pamulandu lesa aliteyenye ukube fyo, kuti twalubulwa pa kutetekela muli Wene. Bushe imwe na ine tuli babembu? Bushe imembu shesu shonse shali bikilwe pali Yesu nangula iyo? ―Tatuli babembu nakalya pantu imembu shesu shonse shali bikilwe pali Yesu

Page 130: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

130 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

kabela.― Ni nani ulelando kutila mucili ulubembu pano

isonde? Yesu alisendele imembu shonse ishe sonde. Alishibo kutila tukalabembuka, kabili efyp, asendele ne membu isha kuntanshi. Ifwe bambi tatulakumanya imyaka 50 kabili bambi tabalafika na pakati ka myeo shabo, lelo ifwe bambi tulailandila fwebene, na ine wine, kwati nalimo tukekalila umuyayaya.

Kwaliba fwebengi few baikala umweo uwa bonaushi. Lekeni ndondolole muli iyi nshila. Bushe lunshi ekala imiku inga? Ma ola fye ayali 12.

“Yangwe! Nangumenye ka mpanda kabili aliposele ubulushi bwa kashishi kuli ine! Nail mupepi no kufwa, kabili mwalishiba, nshatala kumanyapo umuntu wa musango yum u mweo wandi.” Caikele fye ama ola ayali 12 kabili tacalekele ukulanda. Lelo umweo waciko walifikile pakati.

Mucungulo bushiku, cilafika kumpela kwa bumi bwaciko, kabili na pa kashita kanono, kufwa. Tumbi tulekala ama ola ayali 20, kabili tumbi ayali 21, kabili tumbi tula kota ukufika pa ma ola 24. kuti

fyasosa pa fya bumi bwa fiko, lelo cimoneka shani kuli baifwe? Lilya twaikala ukufika pa mushinku wa 70, nangu 80, kuti twasosa, “Mwinsekesha.” Ifya bumi bwa fiko ta buli nangu cimo kuli ifwe.

Natubule ili panda kwisenge lyesu na Lesa. Lesa wa muyayaya. Alekala umuyayaya. Alapekanya ukutendeka kabil;I ne mpela ye sonde. Nge fyo Ekala umuyayaya, Alekalila mu muyayaya ukucila na munshita ya bako umuyayaya. Alatumona ifwe pa cifulo Cakwe ica muyayaya.

Panshita imbi, Alisendele imembu shonse ishe sonde, no kufwa pa Capindama, kabili alandilo kutila, “Nacipwa.” Alibukile ku bafwa pa bushiku bwalenga citatu no kuya ku Mulu. Nomba ekala mu muyayaya. Nomba, Alalolekesha umo uwaifwe?

Umuntu umbi kuti asosa, “Oh, we mutemwikwa, ni mbembuka sana. Nangu fye ni nkumanye myaka 20, ni mbembuka sana.” “Ni nkumanye myaka nomba 30 kabili ni mbembuka sana. Na cicilamo fye. Kuti naikala shani uwabule membu?”

Lelo Shikulwifwe mu muyayaya Wakwe kuti

Page 131: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

131 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

asosa, “Mwinsekesha. Nshalubulafye imembu shenu ukufika na nomba, lelo ne membu isha fikolwe fyenu ilyo ta mula fyalwa, kabili ne membu sha nkulo shonse sha beshikulu benu abakabako ilyo mwafwa.” Alesose fi pa nshita ya muyayaya. Bushe muletetekele fi? Tetekeleni no kupokelela icabupe ce pusukilo icapelwa kuli imwe ukwabula amalipilo. Ingileni mu Bufumu bwa ku Mulu.

Mwikakwa na matontonkanyo yenu, lelo tetekeleni mu mashiwi ya kwa Lesa. ‘Efyo catuyano kufisho bulungami bonse.’ Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa, uwasendele imembu shonse isha ba pano isonde. Bushe tasendele, nangula iyo? Alisendele.

Bushe Yesu Asosele cinshi ilyo talaleko mweo pa Capindama?

“Nacipwa.”

Yesu kristu Alisendele imembu shonse ishe

sonde ukupitila mu lubatisho Lwakwe, alipingwilwe

ku mfwa mu cilye ca kwa Pontiuse Pilato kabili alitanikwe pa Capindama.

“Awe babulile Yesu: na o asendele icapindama umwine no kuya ukwitwa Impanga ya cipanga, mu ciHebere ni Golgota; e ko bamutanike, na bambi babili pamo nakwe, umo lubali uku na umbili lubali uku, na Yesu pakati. Kabili Pilato alembele ne limbo, no kulibika pa capindama. Awe palembelwepo, YESU UMWINA NASARETI, IMFUMU YA BAYUDA. E ico abaYuda abengi babelengele ilembo ili, pantu uko Yesu atanikwe kwali mupepi na ku musumba; kabili lya lembelwe mu ciHebere, na mu ciRoma, na mu ciHela” (Yohane 19:17-20). Natulolekeshe pa fyacitike panuma ya atanikwe pa Capindama. “Panuma ya ici, Yesu pakwishibo kuti ifintu fyonse nafipwa, (ku kuleka ilembo lifishiwepo) atile, Ndi ne cilaka. Kulya kwatekelwe mulongwe uwaisulamo umwangashi uwakantuka, baitambike ku kanwa kakwe. E ico ilyo Yesu apokele umwangashi uwakantuka, atile, Nacipwa; ainuko mutwe, no kuleko mweo” (Yohane 19:28-30).

Page 132: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

132 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Panuma ilyo apokele umwangashi uwakantuka, atile, “Nacipwa!” kabili ainuko mutwe no kuleko mweo. Wene alifwile. Yesu Kristu alishibwike ku bafwa pa bushiku bwa lenga citatu no kuninika ku Mulu.

Natukupukule mu Abene Hebere 10:1-9. “Pantu amalango, pa kuba ne cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa, te cipasho cine ca ifyo fintu, tayengalengo kuti babe abapwililila nakalya abapalaminako ku malambo yene ya mwaka np mwaka ayo batula pe. Acibulabe fi, bushe nga nga tayalekelwe ukutulwa; pantu abapepa, apo basangululwa limo, te ti babe no kukuntwe mitima kabili ku membu. Lelo muli yalya malambo kwibukishe membu umwaka no mwaka (pantu umulopa wa ŋombe shilume ne mbushi te kuti usende imembu). Eico pa kwisa pano isonde, atile, Ilambo ne ca kuninika tamwafifwaile, lelo umubili e o mwapmpekanisha; ifyaocewa fituntulu ne fya pa membu tamwafibekelwe. Elyo natile, Moneni, naisa (mu mufungilo we buku mwalembwo lwa ine) ku kucito kufwaya kwenu, mwe Lesa. Pa mulu apo atila,

Amalambo ne ca kuninika ne fyaocewa fituntulu ne fya pa membu tamwaififwaile nangu kufibekelwa (ifintu ifitulwo mwalola Amalango); e lyo ati, Moneni naisa, naisa ku kucito kufwaya kwenu. Afumye ca ntanshi ukuti emike icalenga fibili.”

Ubulubushi bwa Muyayaya

Bushe kuti twapwisha shani ubwafya bwa membu sha cilabushiku

panuma ya kutetekela muli Yesu?

Pakushininkisho kutila Yesu Alifuta akale imembu shonse ukupitila mu

lubatisho Lwakwe. Amalango, mu mashiwi yambi, ica malambo,

fyali icinshingwa ca fintu fisuma ifili no kwisa. Ifya malambo mu Cipingo ca Kale, ifya mpanga ne mbushi, fyasokolwele kuli ifwe ukuti Yesu Kristu

Page 133: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

133 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

akesa no kusenda imembu shesu shonse mu nshila imo ine ukuti afumyepo imembu shesu shonse.

Abantu bonse aba mu Cipingo ca Kale, Davide, Abrahamu, kabili na bambipo, balishibe no kutetekela ifyo ifya malambo fya pilibwile kuli bene. Fyasokolwelo kuti Mesiya, Kristu (Kristu cipilibulo kutila ‘Imfumu iyasubwa’) akesa ubushiku bumbi ukwisa sambe membu shabo shonse. Batetekele mu bulubushi bwabo kabili balepusuka ku fitetekelo fyabo.

Amalango yali icinshingwa ca fintu fisuma ifikesa. Ukupela amalambo pa membu shabo cilabushiku, na cila mwaka ta fyalebalubula umupwilapo. E ico, Umo uwa pwililika kabili uwa muyayaya, Uwabula kalema, Umwana wa kwa Lesa, alishile pano calo.

Yesu atilo kutila alishili mu kucito kufwaya kwa kwa Wishi, nge fyo calembwa mwi Buku, ukwalembelwe kuli Wene. “E lyo ati, Moneni naisa, naisa ku kucito kufwaya kwenu. Afumye ca ntanshi ukuti emike icalenga fibili.” Twali lubulwa ku

membu shesu pantu Yesu Kristu alisendele imembu shesu, nge fyo calembwa mu Cipoingo ca Kale, kabili na pamulandu twalitetekela muli Wene.

Natuibelenge mu Bahebere 10:10. “Ni ku kufwaya uku e ko twashishiwa, mu kuti Yesu Kristu atulile umubili Wakwe limo epela.” No ku fyayo ku twali shishiwa ukupitila mu ca kuninika ca mubili wa kwa Yesu Kristu limo epela. Bushe twalishishiwa nangula iyo? ―Twalishishiwa.―

Bushe ici cilepilibulenshi? Lesa Shifwe atumine Umwana Wakwe kabili no kuyase membu shesu shonse pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Alipokelele kabili no ku mupingula limo epela pa Capindama. E fyo, alubwile ifwe bonse fwe balecucutika ku lubembu. Bwali ubufwayo bwa kwa Lesa.

Pakuti atulubule, Yesu aliipelo Mwine nge lambo lya muyayaya, limo epela, ukutila twingashishiwa. Twalishishiwa pantu Yesu Aliishishisho Mwine pa membu shesu shonse kabili no kutufwila ukutila twinge lekwo kupingulwa.

Page 134: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

134 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Amalambo yam u Cipingo ca Kale ya lepelwa cilabushiku pantu imembu shonse shacilabushiku shalekabilwa ica kuninika cimbi ukusambwa.

Ubupilibulo bwa ku Mupashi Pafyo Yesu Asambile Amakasa ya Kwa Petro

Bushe kwalibo lubembu lumbi ulo tufwile ukulapila?

Nakalya

Muli Joyane 13, muli ilyashi lya kwa Yesu ilyo

alesamba amakasa ya kwa Petro. Asambile amakasa ya kwa Petro ukuti amulange ukutila Petro akulabembuka na ku ntanshi kabili ukumusambilisha ukuti alimulubula akale ku membwi sho. Yesu alishibo kutila Petro akulabembuka na kuntanshi, e co aitwile amenshi mu musambilo no kusamba amakasa yakwe.

Petro alyesesho ku kana, lelo Yesu atile, “Ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi.” Ico aya malembo yalepilibula cakutila nici, ‘Ukalabembuka na ku ntanshi. Ukankana no ku bembuka panuma nga na ku sambe membu shobe shonse. Ukalabembuka na panuma nga naya ku Mulu. E ico, nde samba amakasa yobe ukucenjesha shetani ukutila aleke uku kwesha pantu ni nsenda akale ne membu shobe shonse isha ku ntanshi.’

Bushe muletontonkanyo kutila asambile amakasa ya kwa Petro ukuti atwebo kuti tufwile ukula lapila cilabushiku? Nakalya. Nga twalingile uku la lapila cilabushiku ukuti tulubulwe, ici cilepilibulo kuti Yesu tasendele imembu shesu shonse limo epela.

Lelo Yesu atile ukutila alitushisha limo epela. Nga twa le lapila cilabushiku, kuti twabwelela ku nshita ya Cipingo ca Kale. Nomba ni nani uwingabo mulungami? Ni nani uwinga lubulwa umupwilapo? Nangula twalitetekele muli Lesa, ni nani uwingekala ukwabulo lubembu?

Ni nani uwinga shishiwa no ku la lapila?

Page 135: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

135 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

Tulabembuka ukwabulo kuleka cilabushiku, eco kuti twalomba shani ubwelelo pa lubembu ululi lonse? Mulandunshi twakosesho mutima ukulamufwailisha cilabushiku pa bulubushi bwesu? Tulalaba imembu shintu tubembuka ulucelo pa kwingila kwa kasuba, kabiline membu sham u cungulo lilya bwaca. Cintu cakosa ukulalapila pa membu shesu shonse umupwilapo.

E ico, Yesu alibatishiwe umuku fye umo kabili no kuipelo Mwine pa Capindama limo epela ukutila twinge shishiwa pa muku fye umo. Bushe kuti mwaumfwikisha ifi? Twali lubwilwe ku membu shesu shonse limo epela. Ta tu lubulwa cila nshita twa lapila.

Twali pusushiwa ku membu shesu shonse pa ku tetekelo kutila Yesu Alisendele imembu shesu shonse, ishenu ne membu shandi.

“Kabili Shimapepo onse eminina akasuba na kasuba aletula ilingi amalambo yamo yene, ayashinga fumya membu nakalya. Lelo Wene, ilyo atulile ilambo limo ilya pa membu, aikalila pe ku

kwa kulyo kwa kwa Lesa, alepemba bakasuke abalwani bakwe abacitwe ca kubikapo amakasa yakwe. Pantu ku ca kuninika cimo alenga abashishiwa babe aba pwililila ukupwililila kwa pe. Awe no Mupashi wa Mushilo utushimikilo bunte; pantu ilyo watila, E fyo asosa Shikulu, ati, Ici e cipingo nkapingana nab o, ilyo shilya nshiku shikapita: Nkabike fipope fyandi mu mitima yabo, no kufilemba mu matontonkanyo yabo; e lyo alundako, ati, Ne membu shabo ne fya bupulumushi fyabo nshakafiibukishe kabili iyo. Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu” (Abahebere 10:11-18).

Bushe cilepilibulenshi, “Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu” ukubelenga pa 18 pamulu? Cilepilibulo kutila ulubembu lwine, ulubembu ululi lonse, lwali fumishiwepo umuyayaya, ukwabula ukusalila. Lesa alishifuta no ku twelela ifwe bonse. Bushe muletetekela ifi? “Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu.”

Natusondolwele fyonse. Nga cakutila Yohane Kabatisha ta shimpile amaboko yakwe pali Yesu, mu

Page 136: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

136 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

mashiwi yambi, nga cakutila tabatishe Yesu, bushe nga twalilubwilwe? Nakalya, Awe! Na tutontonkanye ku numa. Nga cakutila Yesu ta salile Yohane Kabatisha ngo mwiminishi wa bantunse kabili no kusende membu shonse ukupitila muli wene, bushe nga Alisambile imembu shesu shonse? Nga tasendele.

Ifunde lya kwa Lesa lyali lungama. Lisuma. Talandile fye ukutila Ali Kapususha wesu kabili no kutila alifumishepo imembu shesu shonse. Alingile ukusende membu shesu Umwine. Mulandunshi Yesu, Lesa, aishile kuli ifwe mu mubili? Alishile ukutila enga senda imembu sha bantunse shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Yesu Alishibo kutila imembu shamu mitima shesu na sha muli bumubili tashinga fumishiwa, kano fye Aisa mu mubili ukwisa pelwa nga lambo lya muyayaya.

Nga cakutila Yesu Kristu tabatishiwe, imembu shesu nga e ko shicili. Nga cakutila alitanikwe ukwabulo kusende membu shesu, imfwa Yakwe nga ta yakweto bupilibulo. Nga ta yakweto lubali na ifwe.

Nga yali iyabulo bupilibulo. Eco, lintu atampile ubupyungishi bwakwe ku

cintu bwingi pa mushinku wa 30, Aile kuli Yohane Kabatisha ku mu Mana wa Yordani uku batishiwa. Ubupyungishi Bwakwe ku cintu bwingi bwa tampile lintu akwete myaka 30 kabili apwisishe pa mushinku wa myaka 33. Lintu ali ne myaka 30, Aile kuli Yohane Kabatisha uku batishiwa. “Leka cibe ifi nomba, pantu e fyo catuyano ku cite fi ukuti abantu bonse benga pusuka no kuba abalungami. Cintu icatuyano kucita. Nomba, Mbatisha.” E fyo, Yesu Kristu Alibatishiwe pa bulubushi bwa Bantu bonse.

Pamulandu wakutila Yesu Alibatishiwe no kusende membu shesu shonse, kabili pantu imembu shesu shonse shali bikilwe pali Wene ukupitila mu maboko ya kwa Yohane Kabatisha, Lesa Umwine Afumisheko amenso Yakwe lintu Yesu Alefwa pa Capindama. Nangula Yesu Ali Umwana Wakwe uwa fyelwe eka, ali mupele bulilambo Umwana Wakwe.

Lesa kutemwa, lelo Alengelo Mwana Wakwe ukufwa. Eco, pa ma Ola yatatu, kwali imfifi pa

Page 137: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

137 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

ncende ilya. Yesu Alibilikishe ilintu talafwa, “Eli, Eli, Lama Sabaktani” ekutila, “Lesa wandi, Lesa wandi, cinshi ico mwandekelesesha?” Yesu Alisendele imembu shesu shonse kabili Alipokele ubupingushi pa Capindama pa mulandu wa ifwe. E fyo, Atupuswishe ifwe bonse. Ukwabulo lubatisho lwa kwa Yesu, imfwa Yakwe nga ta yakweto bupilibulo.

Bushe muli ba bembu nangulo muntu mulungami?

Umuntu mulungami uushakwato

lubembu mu mutima wandi.

Nga cakutila Yesu alifwile pa Capindama

ukwabulo kusenda imembu shesu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe, imfwa Yakwe nga ta yakweto kufikilisho bulubushi. Pakuti atulubule umupwilapo, Yesu alibatishiwe kuli Yohane, umwiminishi wa

bantunse, kabili alipokele ubupingushi pa Capindama ukutila bonse abo abatetekela muli Wene benga pusuka.

E ico, ukufuma panshiku sha kwa Yohane Kabatisha ukufika pali nomba, ubufumu bwa mu Mulu bwa patikishiwa. Pantu Yohane alibikile imembu shonse ishe sonde pali Yesu, imembu shesu shali konsolwewa. Imwe na ine kuti nomba twaita Lesa Shifwe kabili no kwingila mu bufumu bwa mu Mulu.

Mu Bahebere 10:18, “Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu.” Bushe mucili aba bembu? Nomba pantu Yesu Ali lipila akale imisha shenu, bushe mufwile ukulipila libili imisha shenu?

Kwali uwali cakolwa sana kabili alikweto kuponena mu misha ku Bantu abengi.. e lyo, ubushiku bumo, umwana wakwe alikwete shuko no kulipila imisha sha ba wishi shonse. Ba wishi nomba tabakwete imisha nakabili nangu cingabo kutila alikwete misha ishingi muŋande shingi.

Ifi efyo Yesu Atucitila. Ali lipile kabela ne

Page 138: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

138 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

membu shesu isha ku ntanshi. Te membu fye isha mu myeo shesu, lelo ne membu shonse ishe sonde. Shonse shali bikilwe pali Yesu lintu abatishiwe. Eco bushe mucili ababembu nomba? Nakalya, tamula ababembu.

Nga cakutila twalishibe iyi mbilansuma ya bulubushi ukufuma pa kutendeka, nga cali ica yanguka kuli ifwe ukutetekela muli Yesu. Lelo nge fyo caba, cimoneko kube cipya ica kutila abantu abengi balekwato kupapa.

Lelo ici te cintu icipya nakalya. Eko yali ukufuma fye mukutendeka kwa bwikashi bwa muntunse. Ta twakwete fye ukwiishiba. Imbilansuma ya menshi no Mupashi yali kwato kulembwa mu Malembo kabili eko yaba. Eko yaba inshita yonse fye. Eko yali mu Cipingo ilintu imwe na ine ta tulafyalwa. Eko yali ukufuma fye na pa kutetendeka kwa calo.

Imbilansuma ya Blubushi bwa Myayaya

Cinshi tulingile ukucita pa cinso ca kwa Lesa?

Tulingile ukutetekela imbilansuma ya

bulubshi bwa muyayaya. Yesu Kristu, uwasambile imembu shesu shonse,

alicicitile ilintu imwe na ine ta tulafyalwa. Alishifumishepo. Bushe mucili no lubembu? ―Nakalya― Nomba inga pa membu shintu mu kabembuka mailo? Shonse shali sanshiwako mu membu she sonde.

Natufumyeko imembu sha mailo nomba. Imembu shintu twabembuka ukufika na nomba shonse shali sanshiweko ku membu she sonde, bushe te fyo fine? Bushe shali bikilwe pali Yesu nangula iyo? E fyo, shali bikilwe pali Yesu.

Nomba, bushe imembu sha mailo nasho shali

Page 139: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

139 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

bikilwe pali Wene? E fyo, Alishisendele shonse, ukwabula ukusalila. Tashako nelyo lubembu lumo. Imbilansuma itwebo kutetekela no mutima onse ukutila Yesu Alisendele imembu shesu shonse, limo epela, kabili no kushilipilila shonse.

‘Ukutendeka Kwa mbila nsuma ya Kwa Yesu kristu, Umwana wa kwa Lesa.’ (Marko 1:1) Imbila nsuma yak u Mulu ni mbila iya nsansa. Alatwipusha, “Nalisendele imembu shenu shonse. Nine Kapususha wenu. Bushe mwali tetekela muli Ine?” Pakati ka minta mpendwa ya Bantu, bano no fye abasuka, ati, “E mukwai, ndatetekela. Ndatetekela nge fyo Mutweba. Cali icayanguka ukuti ngumfwikishe apo pene.” Abo abasumina ifitetekelo fyabo muli uyu musango balaba abalungami kwati fye Abrahamu.

Lelo bambi batila, “Nshinga tetekela. Cimoneke cipya kabili iceni kuli ine.”

Elo, Alepusha, “Njeba fye, bushe nalisendele imembu shobe shonse nangula iyo?”

“Nali sambilishiwe ukutila Mwalisendele ulubembu fye lwa cifyaliwa, lelo te membu shandi

isha cilabushiku.” “Ndemuno kutila muli no busaka sana

ukutetekela nge fyo mwaebwa. Mukaya ku gehena pamulandu nshikwete ifya kusosa kuli imwe.”

Ukutetekela mu bulubushi Bwakwe ubwa pwililika cali tupususha. Bonse abo abatila balikwata imembu bafwile ukuya ku gehena. Balipango busalo bwabo.

Imbilansuma ya bulubshi itendeka no bunte bwa kwa Yohane Kabatisha. Pantu yesu Alisamba imembu shesu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe kuli Yohane Kabatisha, tulaba abashishiwa lintu twa tetekela.

Umutumwa Paulo alilandile sana pa lubatisho lwa kwa yesu mu makalata yakwe. Mu Bena Galatiya 3:27, “Pantu imwe bonse ababatishiwa muli Kristu, namufwala Kristu.” ‘Ukubatishiwa muli Kristu’ cilepilibula ukutila twalisuntinkana na Kristu pa kutetekela mu lubatisho Lwakwe. Lintu Yesu Abatishiwe, imembu shesu shonse shali bikilwe pali Wene ukupitila muli Yohane Kabatisha, kabili shali

Page 140: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

140 Ulubatisho lwa kwa Yesu ne Cikonsolwelo ca Membu

fumishiwepo umupwilapo. Muli 1 Petro 3:21, “Ayo icipasho ca yako

lubatisho, cilepususha na imwe lelo (te kusamba fye ifiko ku mubili, lelo ukulomba kampingu musuma kuli Lesa) ku kubuka kwa kwa Yesu Kristu.”

Ni abo fye abatetekela mu bunte bwa kwa Yohane Kabatisha, mu lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wa pa Capindama balikwata ukusenaminwa kwa bulubushi ubwafuma ku mulu.

Pokeleni ulubatisho lwa kwa Yesu nge cipasho ce pusukilo mu mutima wenu kabili mu pusuke.

Page 141: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 6

Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Page 142: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

142 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

< 1 Yohane 5:1-12 > “Onse uutetekelo kutila Yesu Kristu, afyalwa

kuli Lesa; kabili onse uwatemwa uwafyele atemwa na bafyalwa kuli Wene. Emo twaishibilo kuti twatemwa abana ba kwa Lesa, pakutemwa Lesa no kunakila amafunde yakwe. Pantu uku e kutemwa Lesa, ukuti tunakile amafunde yakwe. Kabili amafunde yakwe tayayafisha; pantu cones ica fyalwa kuli Lesa ci cimfya ifya pano isonde. No kucimfya uklucimfya pano isonde ni uku, citetekelo cesu. Kabili uucimfya pano isonde n’ani, kano uutetekelo kutila Yesu Mwana wa kwa Lesa? Yesu Kristu, Wene e waishile mu menshi no mulopa; mu menshi yeka iyo, lelo mu menshi na mu mulopa. Umupashi eushimiko muntu, ico

Umupashi ecine. Inte shaba shitatu, Umupashi, na menshi no mulopa: nefi fitatu fya wila kumo. Nga tupokelelo bunte bwa Bantu, ubunte bwa kwa Lesa ubwa cilamo; ico ubunte bwa kwa Lesa ni ubu, ubwakuti nashimiko mwana wakwe ubunte. Uutetekelo mwana wa kwa Lesa akwete ubu bunte munda yakwe; uushitetekela Lesa na mulenga uwabufi, ico tatetekelo bunte ubo Lesa ashimike mwane. Kabili ubunte ni ubu, ubwakuti Lesa atupele umweo wa muyayaya, no mweo uyu uuli muli mwana. Uukwete umwana, akwate umweo. Uushikwete umwana wa kwa Lesa, tekwete umweo.”

Bushe Yesu aishile ku cinshi?

Amenshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Bushe Yesu aishile na menshi? Emukwai. Aishile

no Lubatisho lwakwe. Amenshi yemininako

Page 143: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

143 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane Kabatisha mu Mumana wa Yordani. Lwali ulubatisho lwa kulubulwa luntuasendelemo imembu shonse ishe sonde.

Bushe yesu aishile no Mulopa? Emukwai. Aishile mu mubili wa muntu kabili ali batishiwe pakuti asende imembu shonse ishe sonde, elyo, alipile icilambu ca lubembu pa kusumwa umulopa pa Capindama. Yesy aishile no Mulopa.

Bushe Yesu aishi; le no Mupashi? Emukwai. Yesu ali ni Lesa, lelo aishile ngo Mupashi mu mubili ukwisaba Kapususha wa ba bembu.

Abantu abengi tabasumino kutila Yesu aishile na Menshi, no Mulopa, kabili no Mupashi. Banonofye abasumino kutila Yesu ni Mfumu ya shamfumu kabili ni Lesa uwa ba lesa. Abantu abengi bacilli balapapa, ‘Bushe icine cine Yesu Mwana wa kwa Lesa, nangula umwana wa muntu?’ Kabili abengi, ukusanshakofye na bakasambilila ba Cipingo na bakapyunga, basumina Yesu ngo muntu ukucila ukuba ni Lesa, Kapususha kabili ukubo wa Pwililika.

Lelo Lesa atile uyo onse asumino kutilaYesu ni Mfumu ya shamfumu, Lesa uwacishinka kabili kapususha ali no kufyalwa muli Wene. Abo abatemwa Lesa balitemwa na Yesu kabili na abo abasumina muli Lesa basumina na muli Yesu cimo cine.

Abantu tabenga cimfye calo kanofye nga bvafyalwa libili. E fyo, Umutumwa Yohane atwebelo kutila bena Kristu fye aba cishinka ebenga cimfye sonde. Umulandu wine uwakuti abacishinka benga cimfishe sonde wakutila bali kwate citetekelo mu menshi, mu Mulopa, kabili no Mupashi. Amaka aya kucimfishe sonde tayengafuma ku kufwaya kwa muntu, muficitwa nangula mufyakukabila.

“Nga na landila mundimi isha Bantu ne sha bamalaika, lelo ukutemwa nshikwete, naba ica safwali icilelila. Napamo amalimba yanyenjele. Kabili nga na kwato kusesema, naishiba ne fyankama fyonse no kwishiba konse, kabili nga na kwate citetekelo cones icakuti ninga seseshako impili, lelo ukutemwa nshikwete, nshili cintu. Kabili nga nalisha

Page 144: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

144 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

aba busu fyonse ifyo nkwete, napela no mubili wandi ukocewa, lelo ukutemwa nshikwete, nshisandululamo cintu” (1 Abena Korinto 13:1-3).

‘Ukutemwa’ kuntu kusoselwe apa kupilibulo kutila Yesu aishile na Menshi, no Mulopa, kabili no Mupashi. Mu Cipingo, ishiwi lyakutila ‘ukutemwa’ lyonsefye lipilibula ‘ukutemwa kwa cine’ (2 Abena Korinto 2:10). Kabili, ukutemwa kwa kwa Lesa kwa sokolwelwe ukupitila mu Mwana wakwe uwafyalwa eka (1 Yohane 4:9).

Ni abofye abasumina mu Menshi kabili na mu Mulopa Ebenga Cimfye Sonde

Ni nani enga kwato kucimfye sonde?

Ni abo abasumina mu bulubushi bwa lubatisho

lwa kwa Yesu, umulopa Wakwe, kabili na mu Mupashi.

1 Yohane 5:5-6 litila, “Kabili uucimfya pano isonde n’an, kano uutetekelo kuti Yesu Mwana wa kwa Lesa? Yesu Kristu, wene e waishile mu menshi no mulopa; mu menshi yeka iyo lelo mu menshi na mu mulopa—Yesu Kristu.”

Mwe bena Kristu banandi, uyo uwacimfishe satana ne sonde ni Yesu Kristuabo abasumina mu cebo ca menshi, umulopa no Mupashi wa kwa Yesu nabo kuti ba cimfye sonde. Bushe Yesu acimfishe shani isonde? Ukupitila mubulubushi bwa menshi, umulopa kabili no Mupashi.

Mu Cipingo, ‘amenshi’ yapilibulo ‘ubatisho lwa kwa Yesu’ (1 Peter 3:21). Yesu aishile pano isonde mu mubili. Aishile mukupususha aba bembu aba pano isonde; Ali batishiwe ukuti asende imembu shonse isha ba bembu kabili alifwile pa Capindama uku konsolwele sho membu.

Umulopa wa pa Capindama wimininako icishinka cakutila alishile pano isonde mu mubili wa muntu. Aishile mu cipasho ca mubili uwalubembu ukupususha aba bembu kabili ali batishiwe na menshi.

Page 145: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

145 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Eico, Yesu alishile kuli baifwe na fyonse fibili amenshi no Mulopa. Mu mashiwi yambi, Alisendele imembu shonse ishe sonde na menshi ya lubatisho lwakwe kabili no mulopa wa mfwa Yakwe.

Bushe Satana atekele shani isonde? Satana alengele abantunse ukutwishike Cebo Ca kwa Lesa no byale mbuto ya bucintala mu mitima yabo. Satana alesho kupilibula abantu mukuba aba bomfi bakwe mukukana umfwile Cebo ca kwa Lesa.

Nangu cingabefyo, Yesu alishile pano isonde ukwisa fute membu shabo shonse na menshi ya lubatisho Lwakwe no mulopa Wakwe uwa pa Capindama: Alicimfishe Satana no kufute membu shonse ishe sonde.

Ici cali citike pantu Yesu Kristu ali Kapususha wa ba bembu. Alisaba Kapususha wesu pantu Aishile mu menshi no mulopa.

Yesu Kristu Asendele Imembu Shonse ishe Sonde ukupitila mu Bulubushi bwa Lubatisho Lwakwe.

Bushe cilepilibulenshi ukuti Yesu alicimfishe sonde?

Cilepilibulo kutila Alifumishepo

imembu shonse ishe sonde.

Pamulandu Yesu alibatishiwe ukutila engasende membu shonse ishe sonde kabili no kufwa ukushifumyapo, Alikwanishe ukutupususha ku membu shonse. Pantu Yesu Alibatishiwe mu Mumana wa Yordani na Yohane Kabatisha, umwiminishi wa Bantu bonse, imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Wene. Yesu Alipele umweo Wakwe pa Capindama pa cilambu ca membu. Alicimfishe amaka ya kwa Satana ukupitila mu mfwa Yakwe no kututubuka. Yesu Alilipila icilambu ca

Page 146: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

146 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

membu shesu shonse mu mfwa Yakwe.

Yesu Aishile ku Babembu ukupitila ku Menshi ya Lubatisho Lwakwe no Mulopa wa Pacapindama

Bushe Acimfishe shani amaka ya kwa Satana?

Ukupitila mu lubatisho Lwakwe,

umulopa kabili no Mupashi.

Umutumwa Yohane atile ukutila ubulubushi te ku

menshi fye yeka, lelo kuli fyonse fibili amenshi no mulopa. Eico, ngefyo Yesu Asendele imembu shonse no kushifumyapo imembu shesu umuyayaya, aba bembu bonse bali no kulapusushiwa ku lubembu pa kusumina muli Wene, kabili na pa kuba aba cishinka ku Mashiwi Yakwe.

Lintu Yesu aishile pe samba lyua calo, tasendelefye membu shesu, lelo Ali lishilipile pakusumwa umulopa kumfwa pa Capindama. Alisendele imembu shesu shonse ukupitila mulubatisho Lwakwe mu Yordani kabili ali lipile ne cilambu caishwe membu pa Capindama; Ali lipile pa membu shesu ne mfwa Yakwe. Ifunde lyashila lya kwa Lesa ilyatilo kutila ‘icilambu ca lubembu ni mfwa’ (Abena Roma 6:23) lyali fikilishiwe.

Bushe Yesu apilibwile nshi pa kucimfye sonde? Icitetekelo ici cimfye sonde citetekelo mu mbilansuma ya bulubushi, kuntu Yesu Apele kuli ifwe na menshi no mulopa. Alishile mu mubili kabili no kubelo bunte kwipusukilo no lubatisho lwa menshi kabili ne mfwa Yakwe pa Capindama.

Yesu alicimfishe sonde, uuleitwa Satana. Abasambi abalukuta ulwantanshi baliiminine na kumfwa ukwabula ukunakila ku buteko bwa coRoma nangula ku mesho yonse aya pano isonde.

Ici cali pamulandu wafyo basuminemo ukutila yesu aishile mu menshi (Alibatishiwe ukusende

Page 147: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

147 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

membu shesu shonse), kabili no mulopa Wakwe pa Capindama (Alipile icilambu ca membu shesu ne mfwa Yakwe).

Yesu aishile mu Mupashi (Aishile mu mubili wa muntu), no kusende membu sha ba bembu no lubatisho Lwakwe no mulopa Wakwe pa Capindama ukutil;a ifwe bonse fwe ba lubulwa twinga cimfye sonde.

Kwaliba Nakabili Icipasho ico Nomba cilatupususha, Icitwa Ulubatisho, Ukupitila Mukututubuka kwa kwa Yesu Kristu <1 Petro 3:21>

Bushe icipasho ce pusukilo cinshi?

Ulubatisho lwa kwa Yesu Calisoswa mu 1 Petro 3:21, “Ayo icipasho ca

yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo

(tekusambafye ifiko kumubili, lelo ukulomba kampingu musuma kuli Lesa) ku kubuka kwa kwa yesu Kristu.” Umutumwa Petro alebelo bunte ukutila yesu ali Kapususha kabili nokutila alishile ku menshi ya lubatisho no mulopa.

Pamulandu uyu, tulingile ukusumina muli Yesu, uwaishile ku menshi no mulopa. Tulingile nakabili ukwishibo kutila amenshi aya lubatisho lwa kwa Yesu cipasho ce Pusukilo lyesu. Umutumwa petro atwebelo kutila ‘Amenshi’ ya lubatisho, ‘umulopa’, no ‘Mupashi’ e ‘fishinkafye’ mubulubushi.

Abasambi ba kwa Yesu basumine mu mulopa wa pa Capindama ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yesu. Ukusuminafye mu mulopa ku kwatafye icipande ca citetekelo ca cishinka. Icitetekelo cashintilila pa cipandefye ca cishinka cilapwa pa kashita. Nangu cingabefyo, ifitetekelo fya abao abasumina mu mbilansuma ya menshi, no mulopa kabili no Mupashi fili no kukula mukushipa munshita.

Ishiwi ya mbilansuma iya mulopa wekafye yiletwalilila ukukula pano isonde nshino nshiku.

Page 148: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

148 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Mulandunshi cibelelefi? Abantu tabaishiba icebo ca cishinka, ubulubushi bwa menshi no Mupashi, eico tabenga fyalwa libili.

Panshita imo, inkuta shakubangeleshi shalisaponena mukuloba. Balemoneko kunonka pa kashita, lelo aba bomfi ba kwa Satana bayafwilishe ukupilibule fitetekelo fyabo mukuloba.

Ukuloba cilepilibulo kutila ukusumino kutila Satana ali no kufulumuka nga umo ashilo musalaba pe pepala nangu ukulubasa, nokutila Satana alafumishiwapo nga umo asumina icitetekelo cakwe mu mulopa wa kwa Yesu. Ukupitila muli ifi na fimbi ifya mukuloba, Satana alibepele abantu mukusumino kutila balingilefye ukusumina mu mulopa wa kwa Yesu. Satana alaitunga ukutino mulopa, ukutila icintufye Yesu acitile ku ba bembu cali ukusumwa umulopa pa Capindama.

Nangu cingabefyo, Petro na basambi banankwe babelo bunte imbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa pa Capindama. Lelo cinshi cintu abena Kristu belelo babelo bunte? Babelo buntefye

pa mulopa wa kwa Yesu. Tulingile ukusumina mu mashiwi yalembwa mu

Cipingo no ku kwate citetekelo mwipusukilo lya mu Mupashi, ilya lubatisho lwa kwa Yesu, kabili no mulopa Wakwe. Nga twasulo lubatisho lwa kwa Yesu no kubelafyo bunte kucishionka cakuti Yesu alitufwilile pa Capindama, ipusukilo lyesu talinga pwililika.

Amashi ‘Yabunte’ pe Pusukilo lya kwa Lesa ilya Menshi

Cishinkanshi icakutila

Lesa alitupususha?

Amenshi, umulopa, kabili no Mupashi

Muli 1 Yohane 5:8, Shikulu aletila, “Inte shaba

shitatu, Umupashi, amenshi, no mulopa.” Icakubala

Page 149: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

149 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Mupashi, icacibili menshi aya lubatisho lwa Yesu, kabili ica butatu mulopa Wakwe pa Capindama. Ifi fyonse fitatu fyaba fimo fine. Yesu aishile pano isonde ukwisa tupususha ku membu shonse. Yeka fye acitile ifi fyonse fitatu, ulubatisho, umulopa, no Mupashi.

‘Inte shaba shitatu.’ Kwali ifintu fitatu ifilango kutila Lesa alitupususha. Ifi fintu fitatu ifya kushininkisha menshi ya lubatisho lwa Yesu, umulopa Wakwe, no Mupashi. Ifi fintu fitatu e fintu Yesu atucitile pano isonde.

Nga cimo pali ifi fitatu cali fumishiwepo, ipusukilo talingabe lya pwililika. Kwali fitatu ifibelo bunte pano calo: Umupashi, amenshi, no mulopa.

Yesu Kristu, uwaishile kuli baifwe mu mubili, ni Lesa, Umupashi, kabili Umwana. Alishile pano isonde ngo Mupashi mu mubili wa muntu kabili Alibatishiwe mu menshi ukutila engasenda imembu shonse ishe sonde. Alisendele imembu shonse mu mubili Wakwe no kupususha ifwe fwe ba bembu pa sumwa umulopa kumfwa pa Capindama. Alilipile

umupwilapo pa mebu shesu shonse. Ni mbilansuma ya bulubushi ubwa pwililika ku menshi, umulopa, no Mupashi.

Nagula fye cimo califumishiwepo, kuti caba cimo cine no ku kane pusukilo lya kwa Lesa, ukwatupusha ku membu shesu shonse. Nga kuti twasuminishanya na cintu bwingi ica basumina lelo, kuti twasoso kutila ‘Kwaliba fibili ifibelo bunte pano calo: umulopa no Mupashi.’

Lelo umutumwa Yohane atile kwali fitatu ifibelo bunte: Amenshi ya lubatisho lwa kwa Yesu, umulopa pa Capindama, no Mupashi. Umutumwa Yohane ali uwalungika mu bunte bwakwe.

Icitetekelo cilubula umubembu citetekelo mu Mupashi, mu menshi, no Mulopa. Ctetekelonshi cilengo muntu ukucimfye sonde? Kabili nikwisa twinge cisanga? Caba umu mwine mu Cipingo. Kusumina muli Yesu, uwaishile mu menshi, mu mulopa, no Mupashi. Kwateni citetekelo muli fyene ukuti mupokelele ipusukilo no mweo wa muyayaya.

Page 150: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

150 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Bushe ipusukilo lya kwa Lesa lyali pwililika ukwabulo lubatisho

lwa kwa Yesu?

Nakalya

Kunumo ku, lintu nshilafyalwa libili, naine wine nail umwina Kristu uwasuminefye mu mulopa pa Capindama no Mupashi. Nalisumino kutila Alishile muli bumupashi kabili Alimfwilile pa Capindama ukumpususha ku membu shonse. Nalisuminefye muli ifi fintu fibili kabili nail uwaiteyanyo kufishimikila ku Bantu bonse.

Nali iteyenye ukusoma ifya Cipingo ukuba Minshoni pakubombela no kufwila shonse myeo isha luba, ngefyo Yesu Acitile. Naliteyenye ifintu ifingi.

Lelo pamulandu nasuminefye mufintu fibili, lyonse mwaleshalo lubembu mu mutima wandi. Pamulanduyu, nshalecifye sonde. Nshalekakulwa ku

lubembu. Lintu nalesumina mu mulopa no Mupashi, nali kweto lubembu mu mutima wandi.

Umulandu wine nakwatile ulubembu mu mutima wandi, nangula nalisumine muli Yesu, wali uwakutila nshali uwakwishiba pa menshi, ulubatisho lwa kwa Yesu. Ukukakulwa kwandi takwapwililike ukufikafye lintu nalubwilwe pa citetekelo capwililika mu menshi ya lubatisho, umulopa, no Mupashi.

Nshakwanishe ukucimfye membu shamu mubili wandi kabili na pamulandu wakutila nshaishibo bupilibulo bwa lubatisho lwa kwa Yesu. Nangu ilelo, abantu abengi basumina muli Yesu, lelo balacite membu ku mubili. Bacilli na bakwate membu mu mitima yabo no kwesha apafye ukututubula ukutemwa kwabo ukwa pa kubala kuntu ba kwete pali Yesu.

Tabenga tutubula ifya kukabila fyabo ifya pa kubala pantu tabasambwa ku membu shabo na menshi. Tabeluko kutila imembu shabo shonse shali bikilwe pali yesu lintu Abatishiwe, kabili tabengasange fitetekelo fyabo panuma ya kuwa.

Page 151: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

151 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Ndefwayo kucibika apabuta tutu kuli imwe bonse. Kuti twaikalila mu citetekelo no kucimfye sonde nga twasumina muli Yesu. Nangu cingabe fyo, no kupelebelwa kwesu, tacili na mulandu fintu tubembuka pano isonde, ngafye twasumina Yesu ngo mupusushi wesu, uwatulengele ababulo lubembu no lubatisho Lwakwe kabili no kusumwa kwa mulopa wakwe, kuti twaimininanga bakacimfya.

Nangucingabefyo, nga twasumina muli yesu ukwabula amenshi ya lubatisho Lwakwe, tatwinga lubulwa umupwilapo. Umutumwa Yohane atwebelo kutila Icitetekelo ici cimfye sonde citetekelo muli Yesu Kristu, uwaishile mu menshi ya lubatisho, umulopa no Mupashi.

Lesa atumine Umwana Wakwe uwafyelwe yeka ukulubula abo bonse abalesumina mu lubatisho na mu mulopa Wakwe. Yesu alisendele imembu shesu shonse no lubatisho Lwakwe. Yesu, Umwanafye wa kwa Lesa yeka, Alishile kuli baifwe muli bumupashi (mu mubili wa muntu). Elyo, Alisumwa pa Capindama ukulipila pa cilambu ca lubembu. E fyo,

Yesu Apuswishe abantu bonse ku membu. Icitetekelo icitutungulula ku kucimfye sonde

cifuma mukusumina mu cishinko kutila Yesu alishile kuli baifwe mu menshi, mu mulopa no Mupashi, ukutulenga abantungwa umupwilapo ku membu shesu.

Nga cakweba ati takwali amenshi ya lubatisho no mulopa pa capindama, tapengabe pusukilo lya cishinka. Ukwabula cimo ne cibiye pali ifi fitatu, ta pengabe pusukilo lya cishinka. Ipusukilo lya cishinka talingasangwa ukwabula amenshi, umulopa, no Mupashi. Eico, tulingile ukusumina mu menshi, umulopa, no Mupashi. Ishibeni ici kabili muli no ku kwate citetekelo ca cishinka.

Page 152: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

152 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Nde Mwebo Kutila Talingabe Pusukilo lya Cishinka Ukwabulo Bunte bwa Menshi, Umulopa, no Mupashi

Fintunshi fitatu ifibelo bunte pe kwipusukilo?

Amenshi, Umulopa,

no Mupashi

Umo kuti atontonkanyile lipusho ngeli pamulu. “Yesu Mupusushi wandi. Ndesumina mu mulopa wa pa Capindama kabili ndefwayo kufwila pa cishinka. Ndesumina muli Yesu nangufye nalikweto lubembu mu mutima wandi. Nalilapila bwino bwino no kubombesha ukutila ninga cite fisuma, mukwafwilisha cila bushiku. Nalipelo mweo wandi ne fintu fyandi fyonse ifya mucalo pamulandu wa imwe. Ndasala no kukana upa. Bushe Lesa kuti aleka shani ukukana njishiba? Yesu Alimfwilile pa

Capindama. Lesa wesu uwashila Alishile ngo muntu no kutufwila pa Capindama. Ndesumina muli imwe, ukuipelesha kuli imwe, no kucito mulimo wandi muli bucishinka kuli imwe. Nangula kuti naba uushalinga no kuba ne membu mu mutima wandi, bushe yesu kuti antuma kugehena pamulandu waici? Nakalya.

Kwaliba abantu abengi abatontonkanya muli iyi nshila. Tabasumino kutila yesu Alibatishiwe no kusende membu shonse ishe sonde. Lintu abena Kristu bamusango uyu, abasumina muli Yesu lelo bacilli na bakwato lubembu, balafwa, bushe baya kwi? Baya kugehena. Bacilli ba bembu!

Bena, abatontonkanyo kutila Lesa balatemuna no kwelenganyo kutila Lesa atontonkanya fimo fine, bakaya kugehena. Ilyo, bambi batilo kutila Yesu alifumishepo imembu lintu afwile pa capindama, tamwabo lubembu mwi sonde. Nangu cingabefyo, ifi kulandafye pa mulopa no Mupashi. Ici tecitetekelo icitungulwila abantu ku bulubushi ubwa pwililika.

Tulingile ukusumino kutila Yesu alisendele imembu shesu ukupitila mulubatisho lwakwe,

Page 153: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

153 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

alipingwilwe, alitufwilile pa Capindama, no kutila alitutubwike pa bushiku bwa lenga citatu panuma yamfwa Yakwe.

Ukwabule citetekelo ca musangoyu, ubulubushi ubwa pwililika talingabe lyayanguka. Yesu Kristu Alibatishiwe, alifwile pa Capindama, kabili alitutubwike. Yesu Kristu alishile kuli baifwe ku menshi, mu mulopa, no Mupashi. Alisendele imembu shonse ishe sonde.

Kwalibe fintu fitatu ifibelo bunte kwipusukilo Lyakwe pano calo: Umupashi, amenshi, no mulopa.

Icantanshi, Umupashi wa Mushilo Alabelo bunte ukutila Yesu ni Lesa no kutila alishile mu mubili wa muntu.

Icabubili ca ‘menshi’. Amenshi lubatisho lwa kwa Yesu mu Yordani kuli yohane kabatisha, muntu imembu shesu shabikilwe pali Yesu. Imembu shesu shonse shali bikilwe pali Wene lintu abatishiwe (Mateo 3:15).

Ubunte bwa citatu ‘mulopa’ uwimininako ukusumina kwa kwa Yesu pakusendo lubali ulwa

kupingwilwa pa membu shesu. Yesu Alifwile, alisumine ubupingushi bwa kwa Wishi kuli baifwe lintu atutubwike pabushiku bwa lenga citatu ukutgupela umyeo yipya.

Lesa Shifwe alatumo Mupashi mu mitima ya abo abasumina mu lubatisho no mulopa wa Mwana Wakwe ukutubelo bunte ku bulubushi bwesu.

Abo aba fyalwa libili balikwate Cebo, kuntu bacimfishako isonde. Abalubulwa bali no kucimfya Satana, ubufi bwa ba kasesema babufi, ne fipunwisho, na fyonse ifya pa calo ifi bakuma ukwabulo kuleka. Umulandu twakwatila aya maka wakutila twali kwate nte shitatu mu mitima yesu: amenshi ya kwa Yesu, umulopa Wakwe, no Mupashi.

Bushe kuti twacimfya shani isonde na Satana?

Pakusumina mu bunte butatu.

Page 154: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

154 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Kuti twacimfya Satana ne sonde pantu twasumina mu Mupashi, mu menshi, no mulopa. Abo abasumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu balakwanisho kucimfya ukuloba ukuli konse kwa bakasesema aba bufi. Icitetekelo cesu, na maka aya aya kucimfya kusangwa mu menshi, mu mulopa, kabili na mu Mupashi. Bushe mwalisumina mulici?

Tamungafyal; wa libili nangula ukucimfye sonde nga tamukwete ubulubushi ukupitila mulubatisho lwa kwa Yesu, umulopa wakwe, no kusumino kutila Yesu Mwana wa kwa Lesa kabili Kapususha wesu. Bushe mwalibe citetekelo ca musangoyu mu mutima wenu?

Bushe mwalikwato Mupashi na menshi mu mutima wenu? Bushe mwali sumino kutila imembu shesnu shali bikilwe pali Yesu? Bushe mwali kwato mulopa wa pa capindama mu mutima wenu?

Bushe kuti mwacimfye sonde nga mwali kwate citetekelo mu menshi no mulopa wa kwa Yesu mu mutima wenu. Nga mwalisumino kutila Yesu alifwile pa Capindama pamulandu wa imwe no kusendo

bupingushi pamulandu wenu, muli no kucimfya. Umutumwa Yohane alicimfishe isonde pantu

alikwete ifi fyonse fitatu mu mutima wakwe. Alilandile na pa bulubushi kuli bamunyina mu citetekelo abashipikishe ifipunwisho no kupakaswa mu mulimo wabo. Alibelo bunte, “Ifi e fyo munga cifinshe sonde. Yesu aishile mu Mupashi, mu menshi, na mu mulopa. Ngefyo acimfishe sonde, efyo na ba cishinka bakacimfye sonde. Iyi enshila yeka ku bacishinka ukucimfye sonde.”

Muli 1 Yohane 5:8, cali soswa, “Inte shaba shitatu, Umupashi, amenshi, no mulopa nwefi fitatu fyawila kumo.” Abengi bacilli balandafye pa mulopa no Mupashi uko balecilila amenshi ya lubatisho lwa kwa Yesu. Nga ba fumishepo ‘amenshi’, bacilli balebepwa na Satana. Bafwile ukufumako kunuma ya kubepwa kwabo no kulapila; balingile ukusumina mu ‘menshi’ ya lubatisho lwa kwa Yesu, aya kufyalwa libili.

Takukuli uungacimfye sonde ukwabula ukusumina mu menshi no mulopa wa kwa Yesu.

Page 155: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

155 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Ndetila kuli imwe nakabili, takuli nangu umo! Tulingile ukulwa ukubomfya amenshi no mulopa wa kwa Yesu nge fyanso fyesu ifya maka. Icebo cakwe lupanga lwa Mupashi, ulubuto.

Bacilli abengi abashisumina mulubatisho lwa kwa Yesu, ulwafumishepo imembu shesu shonse. Bacilli abengi nakabili abasuminafye muli fibili. Eico, lintu Yesu abebo ‘Kwima no kubalika’, tabenga balika. Bacilli no lubembu mu mitima yabo. Nangula balisumina muli Yesu, bali no kuya kugehena.

Imbilansuma ya Lubatisho no Mulopa wa kwa Yesu Fifwile fya Shimikilwa Ukutila Abantu Bengomfwa, Ukusumina, no Kupusushiwa

Bushe icitetekelo mulubatisho Lwakwe cabafye nga

amasambilisho ya Bantu?

Nakalya, temasambilisho ya Bantu. Cabe ca cishinka.

Lintu twabelo bunte ku mbilansuma, cifwile cabe

fyofine. Yesu aishile ku Mupashi, mu Lubatisho (ulwasendele imembu shesu shonse), kabili no mulopa (uwalipile pa membu shesu shonse). Tulingile ukusumina muli ifi fyonse fitatu.

Nga tatulecita, ekutila tatuleshimikile mbilansuma, lelo bukapepa pepafye. Abena Kristu abengi ilelo basenda ubwina Kristu bwelelo ngafye bukapepa pepafye, lelo ubwina Kristu tabwinga

Page 156: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

156 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

sendwa ngefyo. Citetekelo ca bulubushi icakulwa pa cishinka, icitetekelo ca kuloleshafye pali Lesa. Tacingaba bukapepa pepafye.

Bukapepa pepafye cintu calengwa na Bantu, ilyo icitetekelo kulolesha pe pusukilo lintu Lesa atupele. Ubu e bupusano. Nga mwasule cicishinka, ekutila mulesendo bwina Kristu ukuba bukapepa bumbi no kushimikila pa mafundisho ya Bantu.

Yesu Kristu taishile mukukula bukapepa muno calo. Tatalile kula bukapepa ubwitwa Ubwina Kristu. Mulandunshi mwasumino kutila ni bukapa? Nga cabafye cimo cine, ni nshi tulekela ukusumina muli Bubuda? Bushe muletonton kanyo kutila ni ndufyanya pakusosefi?

Abantu bambi basumina muli Yesu nge nshila ya bukapepa, no kulekeleshelo kutila, “Bushe bupusanonshi? Kumulu, Nirvana, Paradizo…. Fyabafye cimo cine, fya kwatafye amashina aya pusana. Nakuba bonse tuli no kulekeleshela ku ncende imo yine.”

Mwe bena Kristu bandi, tufwile ukwimanina

abakosa pa cishinka. Tulingile ‘ukwima no kubalika.’ Tulingile ukusose cishinka cakwe ukwabulo kuwayawaya.

Lintu umo atila, “Iyo taingabe nshila yeka iya Kumulu.” Mufwile mwasosa, “emukwai! Enshilafye. Kuti mwaya ku Mulu lilyafye mwasumina muli Yesu Kristu, uwaishile ku menshi, mu mulopa na mu Mupashi.” Tufwile ukubalika sana icakutila ne myeo shimbi ishile fwayo kumfwa ku Cebo ca bulubushi, ukufyalwa libili, no kuya Kumulu.

Page 157: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

157 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Kwateni Icitetekelo Icalungama: Abatemwa Yesu Abashaishibo Bulubushi bwa Lubatisho lwa kwa Yesu no Mulopa Wakwe Bakonaulwa

N’ibani abakonaulwa nangu line basumina muli Yesu?

Abo abashasumina mulubatisho

lwa kwa Yesu. Ukusosafyo kutila mwalisumina muli Yesu ku

kwata icitemwiko ca bufi kuli Yesu kabili ni nshila iyipi mukubo Mwina Kristu bwa pali bukapepa pepafye.

Icombo calibundile lintu caleyabuke bemba lya Pacific kabili na bapuswike bali abanono abashele pacakwelela pamenshi. Balitumine lamya wa SOS, lelo umupopoma wa mabimbi waleseshe ifyombo fimbi ukwisa bapususha. Elyo, indeke yaishile no kupose ntambo. Nga umo aikate ntambo na maboko

yakwe ukwabulo ukuishungushe ntambo mu mubili wakwe, kuti caba cimo cinefye no ku kwate citemwiko ca bufi kuli Yesu; ukusumina muli Lesa mufyo alefwayo mwine. Tali uwacingilishiwa lelo aletila, “Ndesumina. Mpususheni. Ndesumina, eico ndesubilo kutila nalapusushiwa”

Uyo uushile umfwikisha icishinka ca lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe asumino kutila kuti apusushiwa pakwikate ntambo.

Lelo lintu bale mutinta, amaboko yakwe yalepwa amaka mukwikatilile ntambo. Alakwato kwikatilila na makafye yakwe. Tacili icayanguka ukuti engekatilile ntambo ukufikafye na kumpela. Lintu amaka yakwe yapwa, akwato kuponena palibemba.

Ukukwate citemwiko ca bufi pali Yesu caba ngefyo fine. Abengi kuti basose kutila balisumina muli Yesu; ukuti balisumina muli Yesu, uwaishile mu Mupashi, lelo ici lubalifye ulwafyonse. Tabengasuminamo nangu ukwikalila mu mbilansuma iyapwililika. Eico balaipatikisha palwabo ukulasosa cilanshita ukutila ‘balisumina’ muli wene.

Page 158: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

158 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Ukusumina no kwesho kusumina tecintu cimo cine. Balando kutila bali no kukonka Yesu kumpela, lelo bakaposwa kunse pabushiku bwa mpela pamulandu wa membu shabo isha shala mumitima shabo. Batemwa Yesu ukwabulo kwishibo kutila Alishile no lubatisho lwakwe, umulopa, no Mupashi. Nga batemwafye Yesu pa mulopa wakwe, bakaya kugehna.

Kakeni imyeo shenu ne ntambo ya mbilansuma ya cishinka, imbilansuma ya menshi no mulopa. Lintu Yesu apose ntambo ye pusukilo, abo abaikaka na menshi, umulopam, no Mupashi bakapusushiwa.

Kapususha ukufuma mundeke alibilikishe ne cakulandilako, “Napapata kutikeni kuli ine, nga napose ntambo, ikakeni mucifuma cenu, mwisamba lya maboko. Elyo, mubefye ifyo fine muli. Mwipeluka na maboko. Muikakefye mucifuba cenu no kulolela. Elyo, muli nokupusuka.”

Uwakubalilapo uwakonkele amalamuno no kuikake ntambo, alipuswike. Lelo umbi atile, “Wisakamana, ndi uwakosa. Nalibomba mu

kabungwe ka fya bumi. Mona! Namumona babombwe? Kuti napelelapaknshite italic.” Elyo aliketi na mabko yakwe lintu intambo yaletintwa.

Bonse balili balitintilwe mukubala. Lelo ubupusano bwali ulya uwaumfwile amalamuno no kuikakentambo mwisamba lya cifuba alitintilwe ukwabulo bwafya. Nagufye alushile isubili, alitintilwe.

Lelo ulya uwakwete icilumba ku maka yakwe alipwile amaka. Alifwile pantu taumfwilile amalamuno.

Ukusango bulubushi ubwa pwililika, umo afwile ukusumina mubulubushi bwa menshi ubwa lubatisho bwakwe no mulopa uupusushe myeo shonse ku lubembu. Ipusukilo ekolytaba kuli bonse abo abasumina mu Cebo ne mitima shabo shonse: “Nalikupuswishe umupwilapo no lubatisho lwandi ku Yohane Kabatisha kabili no kusumwo mulopa wandi pa Capindama.”

Abo abasuminafye mu mulopa batila, “Mwisakamana, ndesumina. Nkabo wacishinka

Page 159: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

159 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

ukufikafye na kumpela pa mulopa wa kwa Yesu. Nkakonka Yesu ukufikafye na kumpela kabili ne citetekelo candi mu mulopa ulkandengo cimfye sonde ne membu shonse mu umweo wandi onse.”

Nangu cingabefyo, teici epela. Abo Lesa apokelela ebasumina mu nte shonse shitatu: ukutila Yesu aishile mu Mupashi, no kutila alibatishiwe (Yesu alisendele imembu shonse no lubatisho lwakwe mu Yordani), ukutila alifwile pa Capindama ukulipilile membu shonse, nokutila alitutubwike pa bushiku bwalenga citatu. Umupashi wisafye pali abofye abasumina mu nte shonse shitatu kuli bene. “Emukwai, ndi Kapususha wenu. Nalikupuswishe na menshi no mulopa. Ndi Lesa obe.”

Kuli abo abashasumina muli fyonse fitatu, Lesa tapele pusukila lyakwe. Nangufye cimo ecafumishiwapo, Lesa atila, “Nakalya, tauli uwapusushiwa. Abasambi bakwe bonse basumine muli fyonse fitatu. Yesu atilo kutila ulubatisho lwakwe cipasho ce pusukilo, kabili nokutila umulopa wakwe ebupingushi.

Umutumwa Paulo na Petro nabo Babelo Bunte Ulubatisho no Mulopa wa kwa Yesu

Bushe abasambi ba kwa Yesu babelo bunte cinshi?

Ulubatisho lwa kwa Yesdu no

mulopa Wakwe. Bushe umutumwa Paulo alindilepo pa lubatisho

lwa kwa Yesu? Natumone imiku alandilepo pa lubatisho lwa kwa Yesu. Atile mu Abena Roma 6:3 “Bushe tamwaishibo kutila ifwe bonse ababatishiwe muli Kristu Yesu twabatishiwe mumfwa yakwe?” Kabili mu 6:5, “Pantu nga twaba abalundwa kuli wene mu mipalamine ya mfwa yakwe, tukaba abalundwa kuli wene na mukubuka kwakwe.”

Kabili alisosele mu Bena Galatiya 3:27, “Pantu imwe bonse aba batishiwa muli Kristu na mufwala Kristu.” Abasambi ba kwa Yesu bonse balibelo bunte ku ‘menshi’ ulubatisho lwa kwa Yesu. “Ayo

Page 160: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

160 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

icipasho ca yako lubatisho, icilepususha na imwe lelo” (1 Petro 3:21).

Ipusukilo lya Bulubushi ilya kwa Shikulu Lyaishile na Menshi no Mulopa wa kwa Yesu

Bushe Lesa eta shani ubulungami?

Abo abashakwato lubembu ululi

lonse mu mitima shabo. Ubulubushi buntu Yesu apelo muntu lwa menshi

aya lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa uwa pa Capindama. Nobu ubulubushi, kuti twaima no kubalika. Munshilanshi? Pakubelo bunte kuli ifi fintu fitatu.

“Ima, balika, pantu lwaisa ulubuto lobe, ubukata

bwa kwa Yehoba bwaisa pali iwe” (Esaya 60:1). Lesa alilango lubuto pali ifwe no kutwebo kubalika. Tufwile ukumfwila uku ukukambisha.

Twaba abakushimikile mbilansuma na maka yonse. Nangu cingabefyo, abantu abengi tabomfwa. Sumina muli Yesu kabili uli no kupusuka. Ukabo mulungami. Nga cakutila ulubembu lucili mu mutima wabo, tauli umulungami. Taulacimfya ulubembu lwa pano isonde.

Taungafumyo lubembu mu mutima wobe nga taulesumina mu menshi ya kwa Yesu (ulubatisho lwa kwa Yesu). Taungafumako ku bupingushi bwa kwa Lesa nga taulesumina mu mulopa wa kwa Yesu. Taungapusuka nga taulesumina muli Yesu Kristu, uwaishile mu Mupashi. Taungabo mulungami umupwilapo kanofye nga wasumina mu nte ishi shitatu.

Ubulungami ubwapelebela bututungululafye ku ‘bulungami bwa bantu’. Nga umo acili alelando kutila acili nakwato lubembu, kabili aleitungo kubo mulungami, uyo muntu tali muli Yesu. Abantu bamo

Page 161: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

161 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

shino inshiku balesho kuba mu bulubushi ukupitila mu ‘bulungami bwa bantu’. Balilemba amalembo ayabule nshito pesambilisho ili.

Bushe Lesa aleto muntu ukubo wabula ulubembu nga acili no lubembu mu mutima wakwe? Tacite fyo. Alwita ngefyo alumona. Wamaka yonse, lelo tenga bepa. Abantu tabomfwikisha ubupilibulo wa bulungami bwa cishinka. Mwite cintu ukube ‘cabusaka’ lilyafye nga cili icabusaka. Tatusosa ukutila ‘ubulungami’ lilya kuli ulubembu.

Kuti mwatontonkanyo kutila mwalitwa abalungama na yesu nangula lilya mukwete ulubembu mu mutima wenu, lelo ico tacili icayana.

Yesu atwitafye abalungami lilya twasumina muli Wene nga uwaishile no Mupashi, mu menshi (ukutila alisendele imembu shesu shonse lintu abatishiwe), no mulopa (alishile mu mubili no kutufwila).

Mwebena Kristu bandi, ‘ubulungami bwa bantu’ tabwakwate fyakucita ne mbilansuma ya menshi no mulopa. Ublungami bwa Bantu nangula ukwitwa abalungami masambilisho aya pangilwe na Bantu.

Bushe Lesa alamwita abalungami lilya mu kweto lubembu mu mutimawenu? Lesa teto muntu ubulungami lintu akwete ulubembu mu mutima wakwe, tacili namulandu ifyo engasumina muli Yesu. Yesu tabepa.

Nomba, bushe mucili muletontonkanyo kutila Aleto muntu umulungami ilintu akwete ulubembu mu mutima wakwe? E fyo abantu batontonkanya, te Lesa iyo. Lesa alipata ubufi. Bushe kuti amita abalungami lilya mwasumina fye mu ‘Mupashi’ no ‘mulopa?’ Nakalya.

Kwalibafyo umuntu umo uyo Lesa eto kubo mulungami. Ni balya abashakwato lubembu mu mitima shabo. Esihibafye balya aba sumina muli fyonse fitatu: ukutila Yesu uyo uuli ni Lesa, Alishile muno calo mu mubili, Alibatishiwe mu Yordani, kabili Ali sumwine pa Capindama pakufumye membu shesu shonse.

Ni abo fye abasumina mwi landwe ebaishibiko kuba ubulungami bwa kwa Lesa. Ebakwate citetekelo ca cishinka. Balasumina umupwilapo mu fintu fyonse

Page 162: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

162 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

atucitile. Balasumino kutila Yesu Alishile, Alibatishiwe ukutila enga sende mebu shonse, Alisendele ubupingushi pa kufwa pa Capindama, kabili Alitutubwike ku bafwa.

Ifi fintu fyonse fyalicitike mu kutemwa kwa kwa Lesa. Yesu Alishile pano isonde ukufuma ku Mulu nokusosa ati, “Iseni kuli ine monse mwe bacucutika kabili abafininwa, naine nalamipelo kutusha” (Mateo 11:28). Alicitile ici pa kusende membu shesu.

Lesa teshiba balyafye abasumina mu mulopa wa kwa Yesu. Balya abasumina mu mulopa wa kwa Yesu fye bacilli na bakwate membu mu mitima shabo. N’ani untu Yesu aishibo kuba uwalubulwa?

Icisumino mu mulopa wa kwa Yesu, umulopa wakwe, ne cishinka cakutila ni Lesa na fyonse ifyakufwaikwa pe pusukilo. “Nalisendele imembu shenu lintu naishile pano isonde kabili nali batishiwe na Yohane Kabatisha. Nali belo bunte ukutila imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali ine. Nali lipilile membu pa Capindama. Nali kupuswishe ifyo fine.”

Kuli abo abasumina muli fyonse fitatu, Yesu aletila, “Efyo, walipusushiwa. Uli mulungami kabili umwana wa kwa Lesa.” Naiwe wine, kuti wapusushiwa nga wasumina mulubatisho lwa kwa Yesu, mu mulopa wakwe, na mu Mupashi fyonse pamo. Abo abasuminafye mu mulopa na mu Mupashi bacilli na bakwato lubembu mu mitima shabo.

Mu Bufu bwa kwa Lesa, mwalibafye cishinka cimo. Mwalibo mulinganya, bucishinka, ukutemwa, ne cikuku. Tamwabe nsoselo sha bufi. Ubufi tabusangwako Kumulu.

Ni nani uyo ‘uucita amampulu?’

Ni uyo ushasumina mulubatisho

lwa Kwa Yesu. “Abengi muli bulya bushiku bakatila kuli ine,

Mwe Shikulu, Mwe Shikulu, bushe tatwasesemene mwi shina lyenu? Bushe tatwafumishe ifiwa

Page 163: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

163 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

mwishina lyenu? Bushe tatwacitile ifya maka ifingi mwi shina lyenu?” (Mateo 7:22).

Lesa teshibe shwe ncito sha Bantu ukube shakusuminisha mu kwingilo Bufumu Bwakwe. “Kabili e lyo nkasosa kuli bene, nkatila, nshamwishiba nakalya; fumeni apa mwe bacita amampulu” (Mateo 7:23).

“Nalipele amayanda yabili kuli Imwe. Nalipele nakabili no mweo wandi kuli Imwe. Bushe tamulembona? Nshatalile mukanapo ukufikafye na kumpela ya mweo wandi. Bushe tamwa mbwene?”

“Eico, bushe mwali kwato lubembu mu mutima wenu?”

“E fyo, Shikulu. Ndacitako panono fye.” “E lyo, kanshi fumeni apa kuli Ine! Takuli

umubembu uwasuminishiwa ukwisa kuno.” “Lelo nali fwile pamulandu wa Imwe ku

citetekelo candi muli Imwe Shikulu!” “Bushe cinshi mulepilibula, pa kufwa pamulandu

wa Ine? Wafwilile pamulandu wa bucintala bobe. Bushe walishibe ulubatisho lwandi no mulopa?

Bushe nali belo bunte mu mutima wobe ukutila uli mwana Wandi? Tawasumina mulubatisho lwandi kabili nshabelo bunte ukutila uli mwana Wandi, lelo ucili walikatilila mufisumino fyobe no kufwilapo. Ni lilali ilyo na kubelelo bunte?Waitungilefye we mwine. Walitemenwe no ku kuyesesha we mwine pa bulubushi bobe. Uleumfwa? Nomba, fuma apa.”

Yesu alitwebelo kwima no kubalika. Abalubulwa kuti ba imanina panshi ya bena Kristu abafye na pali ba kasesema aba bufi, no kufilwa ukubalika sana! Lelo akamulilo kanono kuti katampa umulilo uukalamba.ngo muntu aimanina no kushipa kabili abelo bunte icishinka, isonde lyonse kuti lya balika.

Muli Esaya 60:1-2, “Ima, balika, pantu lwaisa ulubuto lobe, ubukata bwa kwa Yehoba bwaisa pali iwe. Pantu, mona, imfifi ikafimba pano isonde, ne kumbi ilya fitula pa Bantu na ’bantu, lelo Yehoba akesa pali iwe, ubukata bwakwe bukamonekela pali iwe.”

Lesa alatwebo kwima no kubalika pantu imfifi iya bufi, iyili, imbilansuma ya bufi, naifimba pano

Page 164: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

164 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

isonde lyonse. Ni abofye abasumina muli Yesu e benga Mutemwa. Abo abashalubulwa tabenga temwa Yesu. Kuti batemwa shani? Basosa fye pa kutemwa, lelo tabenga Mutemwa icine cine kanofye lilya basumina mu cishinka cones.

Kwalibe Fintu Fitatu Ifibelo Bunte kwi Pusukilo lya ba Bembu

Bushe nte ye pusukilo mu mutima wesu ninshi?

Ulubatisho lwa kwa Yesu

“Inte shaba shitatu, Umupashi, amenshi, no

mulopa nwefi fitatu fyawila kumo.” Yesu aishile pano isonde kabili alicitile Umulimo Wakwe na menshi no mulopa. Alicitile ifi no kutupususha.

Nga tupokelelo bunte bwa Bantu, ubunte bwa kwa Lesa bwacilamo; ico ubunte bwa kwa Lesa ni

ubu, ubwa kuti na shimiko Mwana wakwe ubunte. Uutetekelo Mwana wa kwa Lesa akweto ubu bunte mu nda yakwe; uushitetekela Lesa namulengo wabufi, ico tatetekelo bunte ubo Lesa ashimiko Mwane. Kabili ubunte ni ubu, ubwa kuti Lesa atupele wa muyayaya, no mweo uli muli Mwane. Uukwete Umwana, akwete umweo: uushikwete Mwana wa kwa Lesa, takwete mweo” (1 Yohane 5:9-12).

Abafyalwa-libili bapokelela ubunte bwa bantunse. Tuleshibikwa nga abalungami. Lintu abafyalwa-libili, abali abalubulwa, balanda icishinka pa bulubushi, abantu tabangatalika. Balacipokelela. Basosa ukutila natupokelela bwino bwino, ukutila twalibafye abayana mufitetekelo fyesu. Nga twabeba ifyo twafyelwe libili, takuli uwingemikana ne mbilansuma yintu twabelako ubunte. Batila ukutila bali lungika. Tulapokelela ubunte bwa Bantu.

Lelo aya ama limbo kabili yaletila, “Bunte bwa kwa Lesa bwacilamo; ico ubunte bwa kwa Lesa ni ubu.” Yaletila ubunte bwa kwa Lesa bwa kwa Mwane. Bushe tefyo? Bushe ubunte bwa Mwana

Page 165: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

165 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

wakwe cinshi? Ubunte bwakutila Lesa alitupususha bwa kutila Yesu alishile ku MUpashi, na ku menshi ya bulubushi, na ku mulopa pa Capindama. Lesa alebelo bunte ukutila iyi enshilafye atupuswishilemo, kabili nokutila tuli bana Bakwe pamulandu emo twasuminamo.

“Uutetekelo Mwana wa kwa Lesa akweto ubu bunte mu nda yakwe; uushitetekela Lesa namulengo wabufi, ico tatetekelo bunte ubo Lesa ashimiko Mwane.”

Aya amalembo yaletweba abo abalubulwa. Yaletila uyo uutetekela mu Mwana wa kwa Lesa akwato bunte mu nda yakwe. Bushe mwali kwato bunte mu mutima wenu? Waba muli ba imwe kabili waba na muli ine. Yesu aishilile ifwe pano isonde. (Aishilile mu mubili wa ukupitila mu mubila wa kwa Mariya ku Mupashi wa Mushilo). Lintu akwete myaka 30, Alibatishiwe ukutila enga sende mebu shesu shonse pali Wene. Kabili ne membu shesu shonse, Alipingwilwe pa Capindama. Alitutubwike pa bushiku bwa lenga citatu ukuti atupele umweo wa

muyayaya. E fyo Yesu Atupuswishe. Cinshi icali no kucitika nga cakutila tabushiwe ku

bafwa? Bushe nga abelele ine ubunte mulya mu nshishi? Emulandu wine ni Kapususha wandi. Ifi e fyo twatetekela.

Ngefyo atile, Alitupuswishe no lubatisho lwakwe kabili no mulopa. Kabili na pamulandu twali tetekela, imwe na ine twali pusushiwa. Ubunte bwa ba muli ine kabili bwaba na muli imwe. Abalubulwa tabangasula ‘amenshi’ ya lubatisho Lwakwe. Tatuleke fintu acitile pa kutupususha.

“Pantu e fyo catulinga ifwe ukufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15). Tatukano kutila Yesu alisendele imembu shesu shonse mu Yordani lintu Yohane Kabatisha Amubatishe. Abalubulwa tabenga kana ‘amenshi,’ ulubatisho lwa kwa Yesu.

Page 166: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

166 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Abo aba Tetekela, lelo Tabalubulwa, Balakana Ulubatisho lwa kwa Yesu ku Mpela

Ni n’ani uulenga Lesa ukuba uwa bufi?

Ni uyo ushatetekela mu lubatisho

lwa kwa Yesu Umutumwa Yohane ali uwalungika lintu asosele

ukuti, “Uushitetekela Lesa namulengo wabufi.” Ngha vcakutila Umutumwa Yohane aleoikala kuno kabili nomba, kuti atwebenshi, fwe bena Kristu belelo? Kuti aipusha nga cakutila ‘Yesu alisendele imembu shesu lintu Abatishiwe nangu iyo.’

Bushe na Yohane Kabatisha taberlo bunte ku mbilansuma ukutila Yesu alitulubwile no lubatisho lwakwe? “Bushe imembu shenu tashabikilwe pa mutwe wa kwa Yesu kabili bushe tashisendele ku numa Yakwe lintu Abatishiwe na ine?” e fyo,

alondolwele mukubelo bunte ukutila Yesu Alibatishiwe ukupususha ifwe bonse (Yohane 1:29, 1 Yohane 5:4-8).

Abo abashatetekela muli Lesa, mu mashiwi yambi, abashasumina muli fyonse ifyo acitile mukutupususha, balamulengo wabufi. Lintu twasosa ukutila Yesu alisendele imembu shesu shonse lintu Abatishiwe, batila, “Oh, ne watemwikwa! Nga tasendele imembu shandi shonse! Asendelefye ulubembu lwa cifyaliwa, eco imembu shesu shacila bushiku shicilifye”.

Eico, balepampamina ukutila bengala kwata amapepo yakulapila pa membu shabo shacila bushiku ukutila benga lubulwa. Ifi e fyo batetekela. Bushe naimwe bnonse e fyo mwa tetekela? Abo abashatetekelo kutila imembu shesu shonse shali sambilwe no lubatisho lwa kwa yesu balalenga Lesa ukubo wabufi.

Page 167: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

167 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Yesu Alitulubwile Umukufye Umo Lintu Abatishiwe Kabili Lilya Asuminwe Umulopa pa Capindama

Ni’nani ulebepo bufi?

Umuntu ushatetekela mulubatisho lwa kwa Yesu

Yesu Alibatishiwe kabili alisendele imembu

shonse umukufye umo. Lesa apususha abo abatetekela mulubatisho kabili na mu mulopa wa kwa Yesu, lelo Alekelesha abo abashitetekela. Balaya kugehena. Eico, nangu twalitetekela nangu iyo cabafye mufyo twatetekelamo. yesu alubwile sonde ku membu shonse. Abo abatetekela balapusushiwa, kabili na abo abashatetekela tabalapusushiwa pantu balenga Lesa ukubo wabufi.

Abantu tabakaye kugehena pamulandu wa bunake bwabo, lelo ni pakukana tetekela kwabo. “Ushitetekela Lesa namulengo wabufi” (Yohane

5:10). Abo abashatetekelo kutila imembu shabo shonse shalibikilwe pali Yesu bacilli no lubembu mu mitima shabo. Tabengasoso kutila tabakweto lubembu nakalya.

Lintu nakumenye deacon no kumwipusha ati, “Deacon, bushe imembu shobe shonse shalifuminepo lintu watetekele muli Yesu?”

“Emukwai shlifuminepo.” “Elyo, pamulandu Yesu alisendele imembu

shonse ishe sonde no kusosso kutila, ‘Nacipwa,’ mwali pusushiwa. Bushe tecishinka?”

“Efyo, nalipusushiwa.” “Kanshi ufwile wabo wabula ulubembu.” “Efyo, naliba.” “cinshi cicitika nga wabembuka libili?” “Tulifye abantunse. Bushe kuti twaleka shani

ukukana bembuka? Eico tulingile ukulalapa no kusambe membu shesu cilabushiku.”

Uyu deacon acili no lubembu mu mutima wakwe pantu talaishibe cishinka ca bulubushi ica pwililika.

Ifyakukabila fyakwe ifikana Lesa no kumulengo

Page 168: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

168 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

wabufi. Bushe Yesu, Uyo uuli ni Lesa, Afililwe ukufumyapo imembu shonse ishe sonde? Cakupapusha. Nga cakutila Yesu tafumishepo imembu shonse, kuti aba shani Lesa uwepusukilo? Inga ninshi Atwebelo kulatetekelo muli Wene? Bushe mwala mulengo kuba uwabufi? Nde mikansha ukukana citefyo!

Icipingo cilatwebo kukana mukana. Uku cilepilibula ukukana mulengo wabufi no kwesho kumubepa. Taba nga ifwe.

Umutumwa Yohane alatweba bwino pe mbilansuma ya bulubushi. Abantu abengi tabafwayo kutetekela mufintu ifyo Lesa atucitileicishinka cakutila Yesu Kristu aishile ku menshi, na ku mulopa, kabili na ku Mupashi.

Kwaliba amabumba yabili aya bena Kristu: abo abashatetekele fyo icipingo cilanda kabili no kusumina, “Ndi mubembu,” kabili na batetekela mufintu fyonse ifyo Lesa abacitila kabili no kusumina mu citetekelo, “Ndi mulungami.” Bushe libumba lisa ilyo muletontonkanya ukulande

cishinka? Abo abashatetekela mufintu fyonse ifyo Lesa

acitile, mu mashiwi yambi, abashasumina mu bunte bwa ku menshi, no mulopa, kabili no Mupashi, balebepa. Balikwate fitetekelo fya bufi. Abo abashatetekela balenga Lesa ukubo wabufi.

Mwi mulengo wabufi. Yesu aishile ku mu mana wa Yordani kabili nge fyo fine, (pakubatishiwa) alifikilisho bulungami bonse (Alisendele imembu she sonde).

Abashatetekela Balakana Ulubatisha lwa Kwa Yesu kabili Na Bumushilo Bwakwe

Bushe cinshi ico Satana na ciwa akana?

Ulubatisho lwa kwa Yesu

Uwatetekela mu Mwana wakwe alikwato bunte

Page 169: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

169 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

muli wene. Uwafyalwa libili atetekelo kutila imembu shakwe shali bikilwe pali Yesu ilintu abatishiwe, kabili no kutuila alilubwilwe ku menshi na ku mulopa wa kwa Yesu. Abena Kristu aba fyalwa libili batetekela ukutila yesu Alifyelwe pano isonde ukupitila mu mubili wa kwa Mariya, ukutila Alibatishiwe mu Yordani ilintu talafwa pa Capindama, kabili nokutila Alibukile ku bafwa.

Abalungami balikwato bunte mu mitima shabo. Ishininkisho lyepusukilo lyesu, citetekelo cesu muli Yesu, uwaishile ku menshi, na ku mulopa, kabili na ku Mupashi. Ubunte bwaba muli imwe. Ndemikansho ukutila munga kwato bunte muli mwebene. Ndesosa kuli imwe. Talingabe pusukilo nga tamuli ubunte, ishininkisho lye pusukilo, muli imwe.

Umutumwa Yohane atile, “Uutetekelo Mwana wa kwa Lesa akweto ubu bunte mu nda yakwe” (1 Yohane 5:10). Bushe ku kwatafye bunte pakutetekela mu mulopa wa pa Capindama? Nangu, ukutetekela fye mu menshi yeka? Mufwile mwa tetekela muli

fyonse fitatu pakuti mwishibikwe na Lesa. Elyofye Yesu engamibelo bunte ukutila ‘mwali

pusushiwa.’ Bushe mulesoso kutila muli no ku kwato bunte nga mwatetekela fye muli fibili fyeka? Kuti kwabo kutetekela Lesa munshila iyenu fye. Kuti kwabo ‘kuibelo bunte pa lwenu.’

Kwaliba abengi ababefi. Kwaliba abengi muno calo abatetekelafye muli ifi fibili ukucila fitatu. Balapelo bunte ukutila balipusuka kabili no kulemba amabuku pali ifi fine. Bushe balalungika! Cintu icamusemanya. Balaita abene ‘Bakashimikila.’ Balaitontonkanyo kutila tabalifye ‘Bakasabankanya,’ lelo nokutila ni ‘bakapepa.’ Tabatetekela mu ‘menshi,’ lelo baba ne cilumba pe pusukilo lyabo! Kuti bamoneko kuba ababololoke, lelo tabakwata ubu bunte ubwa kwa Lesa mu matontonkanyo yabo. Ni bu bumbi munda fye.

Kuti mwa kwita shani ukube pusukilo? Ni abofye abatetekela muli Yesu, uwaishile ku Mupashi, na ku menshi, kabili na ku mulopa, balikwato bunte bwa kwa Lesa na ku Bantu.

Page 170: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

170 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Umutumwa Paulo atile, “Ico imbilansuma yesu tayafikile kuli imwe mu nsoso yeka, lelo na mu maka, kabili mu Mupashi wa Mushilo, kabili mukusubila kwine kwine” (1 Abena Tesalonika 1:5). Satana alabekelwamo lintu abantu batetekelafye mu mulopa wa kwa Yesu. “Oh, mwe fipuba mwe, mulabepwa naine, aha-ha!” kwaliba abengi abasumino kutilalintu abantu balumba umulopa wa kwa Yesu, Satana alafulumuka. Batontonkanyo kutila Satana kuti atine Capindama. Lelo mufwile ukutontonkanyo kutila Satana aleilangafye. Tatufwile twatumpikwa neci.

Lintu ciwa aingilo muntu, kuti amoneko wafulunganishiwa no kufume mpofu ku kanwa. Tecintu cakosa kuli Satana pantu cali kwata amaka aya kulengo muntu ukucita ifilifyonse. Satana abomfyafye amino aya nonofye. Lesa apele Satana amaka yonse aya musango uuli onse, ukufumyafye amaka aya kwipaya. Satana kuti alengo muntu ukututuma nge fula, ukukuwa kabili no kufume mpofu ku kanwa.

Lintu ici cacitika, abena kutetekela balakuwa

“Fuma mwishina lya kwa Yesu! Fuma!” kabili lintu umuntu aisa kumano yakwe, balatila kuli wene ukutila wacibo mulopoa wa kwa Yesu uwacikwata amaka aya ku kupususha. Lelo ici temaka ya mulopa wakwe. Ni satana fye ‘uleilangafye’.

Satana alatina sana abo abatetekela muli Yesu, uwatusamba tutu no lubatisho lwakwe, uwatusendele ubupingushi no mulopa wakwe kabili no bushiku bwalenga citatu alibukile ku bafwa. Satana tengekala mupepi wa bunte wa lubatisho lwa kwa Yesu kabili na pe pusukilo lya mulopa.

Ngefyo mwaisha, bashikofu ba ku katolica limo limo balashimikila ifya kubuka kwa mipashi ya bafwa. Twalimona mu fitunshitunshi. Mu citunshitunshi, ‘Ba Omen,’ shikofu alekato musalaba wacimuti, lelo shikofu nao alafwa. Umuntu uwafyalwa libili tengacimfishiwa muli uyu musango.

Uwatetekela uwa fyalwa-libili alalanda no kushipa pa mulopa na menshi aya kwa Yesu. Lintu Satana esho kumucusha, ena kuti aipusha Satana, “Bushe walishibo kutila Yesu Alisendele imembu

Page 171: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

171 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

shandi shonse?” Satana elyo kuti afulumuka. Satana alapato kwikala mupepi wa ‘bafyalwa-libili.’ Nga cakuti ‘uwafyalwa- libili’ aikalafye apo pene, satana alaesho kubutuka. Calisoswa kutila abo abashatetekela muli Lesa balamulengo kubo wabufi. Tabatetekela mu bunte bwa Mwana wakwe, ubunte bwa menshi no mulopa.

Bushe ubunte bwa Mwana wa kwa Lesa ninshi?

Ulubatisho lwakwe, umulopa wakwe,

kabili no Mupashi.

Bushe ubunte bwa kwa Lesa ninshi? Bwakutila

Alishile ku Mupashi no kusende membu shesu na menshi. Alisendele imembu shonse ishe sonde pali Wene no kusumwa umulopapa Capindama pa mulandu wa ifwe bonse. Bushe ubu tebulubushi bwa ku menshi, na ku mulopa, kabili na ku Mupashi?

Abantu balasosso bufi pa cinso ca kwa Lesa pantu tabatetekela mu mbilansuma ya cishinka iya ku menshi na ku ku mulopa, imbilansuma ya bulubushi. Imbilansuma shimbi shonse teshacishinka. Ifisumino fyabo tefyacishinka, kabili balashimikila ishi mbilansuma sha bufi apafye.

Natubwelele muli 1 Yohane 5. umushila wa 11 uletila, “Kabili ubunte ni ubu, ubwa kuti Lesa atupele wa muyayaya, no mweo uli muli Mwane.” Yiletwebo kutila Lesa alitupela umweo wa muyayaya, kabili no u mweo usangwa muli uyo uupokelela. Kabili no u mweo waba mu Mwana Wakwe.

Abo abapokelelo mweo wa muyayaya eba kwato kulubulwa pa kutetekela mu lubatisho lwa kwaYesu kabili na mu mulopa wakwe. Abalubulwa balapokelela umweo wa muyayaya no kwikala pe na pe. Bushe mwali pokelela umweo wa muyayaya?

Mu mushila ya 12, “Uukwete Umwana, akwete umweo: uushikwete Mwana wa kwa Lesa, takwete mweo.” Mu mashiwi yambi, uyo uwatetekela mu fintu ifyo Umwana acitile pano caloUlubatisho

Page 172: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

172 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Lwakwe, Imfwa pa Capindama, kabili no kubuka kwakwe ku bafwabalikwato mweo wa muyayaya. Lelo uyo uulekako cimo pali ifi fitatu takakwate umweo wa muyayaya, nangu ukulubulwa.

Umutumwa Yohane alelekanya abantu ba kwa Lesa mu fisumino fyabo pa fintu Yesu acitile: amenshi, no mulopa, kabili no Mupashi. Ifi fintu filalango kutila mwalibe Cebo muli fyene nangu iyo. Aleshiba abalubulwa pa fisumino fyabo mu menshi ya lubatisho lwa kwa Yesu, mu mulopa Wakwe, na mu Mupashi.

Abo Abashilafyalwa Libli Tabenga Pusanye Mpanga ku Mbushi

Ni nani uwinga pusanya abalubulwa ku?

Ni uyo uwafyalwa libili.

Umutumwa Yohane alishibe mwino bwino abalungami abali abalubulwa. Umutumwa Paulo nao alicitile fimo fine. Bushe ababomfi ba kwa Lesa kuti pusanya shani impanga ku mbushi? Bushe bapusanya shani aba bomfi ba kwa Lesa kubaitungo kuba ababomfi ba kwa Lesa? Abao abalubulwa pakutetekela mu menshi na mu mulopa wa kwa Yesu balapokelela amaka aya kumona.

Tacili na mulandu ngo muntu ni Kapwinga, nangu Kasabankanya, nangu umukalamba wa lukuta, ngatangeshiba abalubulwa, nangu nga tangapusanye mpanga ku mbushi, ninshi talafyalwa libili, kabili takweto mweo munda yakwe. Lelo abo abafyalwa libili umupwilapo kuti bamona ubupusano. Abo abashakwato mweo tabenga mona ubupusano nangu ukwishiba.

Nangu tatwinga pusanya amalangi umufutile, icakatapa cakatapa ifyo fine kabili ne cabuta cali bute fyo fine. Lelo nga mwalisala amenso yenu, tamwinga mona nangu ukwishiba amalangi.

Page 173: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

173 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

Lelo abo abakwete amenso yabo ayaisulwa, kuti bamona ne langi ilya cepesha. Kuti bamona icakatapa ne cabuta. Cimo cine, kwalibo bupusano pakati ka balubulwa na bashili abalubulwa.

Tulingile ukushimikile mbilansuma ya bulubushi, imbilansuma ya menshi, no mulopa kabili no Mupashi. Tulingile ukwima no kubalika. Lintu twakolonganya abantu mukushimikile citetekelo ca cishinka, tatulanda ku mashiwi ya Bantu. Mu Cipingo, 1 Yohane 5 yilalondolola ubupilibulobwa yiko. Tulingile ukulondolola panono panono ukutila peba icimfulunganya.

Icebo cintu tushimikila, icily, Icebo ca menshi, ica mulopa, kabili ne ca Mupashi wa kwa Yesu lubuto lwa bulubushi. Pakul; enga ‘amenshi’ ya kwa Yesu ukwishibikwa ku Bantu, tulingile ukubalika sana. Ukulenga ‘mulopa’ wa kwa Yesu ukwishibikwa kubalika sana. Tulingile ucilenga apabuta tutu ukutila tapali umo pe sonde uushake shibe ici cishinka.

Nga abafyalwa libili tabalebalika, abantu abengi

bali nokufwa ukwabula ubulubushi kabili na Lesa takabe uwabekelwamo. Ali no kutwita ababomfi ababunaŋani. Tulingile ukusabankanye mbilansuma ya menshi no mulopa wa kwa Yesu.

Umulandu wine ndebwekeshapo imiku iyingi ni opamulandu ulubatisho lwa kwa Yesu lwaliba ulukankala pe pusukilo lyesu. Lintu twasosa kubana, tulingile ukulalondolola libili libili, ukupitulukamo muli fyonse ukutila twashininkisha ukutila baumfwikisha.

Nga twaleesho kusambilisha umuntu umututu, kuti twa tampa na aufabeti. Elyo, kuti twatampo kumusambilisha ifya kulemba ukubomfya iyi aufabeti. Nga atampo kubika amalembo capamo nga ‘icilango’, kuti twatampa ukumusambilisha ubupilibulo bwa mashiwi aya. Ifi e fyo tulingile ukulanda kubantu pa lwa kwa Yesu ukushininkisho kutila baumfwikisha.

Tulingile twalondolola bwino bwino palubatisho lwa kwa Yesu. Alishile pano isonde ku menshi, na ku mulopa, na ku Muashi. Ndepepo kutila muli no

Page 174: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

174 Yesu Kristu Aishile ku Menshi, na ku Mulopa, kabili na ku Mupashi

kutetekela muli Yesu ngo Mupusushi wenu kabili no kulubulwa.

Ubulubushi bwa ku menshi no Mupashi butendeka kutetekelo mulubatisho lwa kwa Yesu, mu mulopa wakwe pa Capindama, kabili na mucisumino ukutila Yesu ni Lesa, Kapususha wesu.

Page 175: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 7

Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo

ku ba Bembu

Page 176: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

176 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo

ku ba Bembu

< 1 Peter 3:20-22 > “Banono, ekutila cine konse konse, bapuswike

ku menshi; ayo icipasho ca yako lubgatisho, cilepususha na imwe lelo (tekusambafye ifiko ku mubili lelo ukulomba kampingu musuma kuli Lesa) ukubuka kwa kwa Yesu Kristu, u uli ku kwa kulyo kwa kwa Lesa; nao pakuya mu mulu, ba malayika, nab a lupaka, na bamaka balengelwe kulamba kuli Wene.”

Ni munshilanshi tunga bela

abalungammi?

Ukupitilafye mu luse lwa kwa Lesa

Lesa alitwibe libela lintu tatula fyalwa pano calo.

Ali twishebe ukutila tukafyalwa aba bembu no kutupususha ifwe bvonse few basumina mu lubatisho lwakwe, ulwa fumishepo imembu shonse shapano calo. Apuswishe bonse aba sumina no kubalengo kuba abantu Bakwe.

Ifi fyonse mulandu wa luse lwa kwa Lesa. Ngefyo ca soswa mu Malumbo 8:4, “Wanshi umuntunse apo mu mwibukisha?” Aba lubulwa abapusuko kufuma kumembu eba pokelela icitemwiko Cakwa. Kabili bana Bakwe.

Bushe twali kwi, aba sumune mu mulopa Wakwe na mu Mupashi ilyo tatulaba abana bakwe, ilya tatulaba abalungami twalipusushiwe no kupelwa

Page 177: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

177 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

insambu sha ku mwita Tata? Twali aba bembu, Aba bembu aba fyelwe nukwikala muno calo imyaka 70 nangu imyaka 80 nga tuli aba bumi.

Ilyo tatulasambwa ku membu shesu, na panuma tatulakwata icitetekelo mu mbila ya lubatisho lwa kwa Yesu na mu mulopa Wakwe twali aba bembu aba lingile ukonaulwa.

Umutumwa Paulo atile cali pelwe ku luse Lwakwe ukutila abe ifyo ali. Ngefi fine, cishinkafye ni kuluse Lwakwe ukutila tuli ngefyo tuli. Tulemutasha pa luse Lwakwe. Kabumba ishile pano calo mu kutupususha, mu kutupanga abana Bakwe, abantu Bakwe. Tuletasho luse Lwakwe pa bupususho bwa menshi no Mupashi.

Mulandunshi atusuminishishe ukuba abana Bakwe aba lungama? Bushe ni pamulandu uwakutili tuli aba suma mukumoneka? Bushe ni pamulandu wakuti na tulinga? Nangu ni pamulandu uwakutila na tuwama? Natutontonkanye pali ici no kupela amatotelo apalingile.

Umulandu wakutila Lesa atubumbile ukutulenga

abantu Bakwe no kutuleka ukwikala mu musumba wa mu mulu na wene. Lesa atupangile abantu Bakwe no kutusuminisha ukwikala Nakwe umu yayayaya. Emulandu wine Lesa atupalile no mweo wa muyayaya. Tatupangile ukuba abantu Bakwe pantu tule moneka bwino, abalinga, limbi abekala bwino ukucile fibumbwa fyonse ifya bubumbo Bwakwe. Mulandu wakutila ali tutemwa.

“Ayo icipasho ca yako lubgatisho, cilepususha na imwe lelo” (1 Peter 3:21). “Banono, ekutila cine konse konse, bapuswike ku menshi” (1 Peter 3:20).

Banonofye, umu mu musumba na babili mu lupwa aba pusushiwa. Eico, bushe natuwama ukucila bambi? Nakalya. Tatuli aba cindama, lelo twa pusushiwafye ukupitila mu citetekelo mu menshi na ku Mupashi.

Cisungusho pafisungusho ukutila twa lipusuka kabili cabupe cimo na mapalo ukufuma kuli Lesa ukutila kuti twa mwita Tata, Shikulu wesu. Teti tukane ici. Kuti twa mwita shani Tata nangu Shikulu nga cakutila tuli aba bembu?

Page 178: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

178 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Nga twatontonkanyapo pa cishinka cakutiola twalipusuka, na twishiba ukutila Lesa na tutemwa umupwilapo. Bushe teti tumutotele? Nga twalifyelwe no kufwa no nkwikale myeo sha kwi ilekelesha isha kutufisha kugehena. Nga tacali ukutemwa kwakwe na mapalo Yakwe. Tuletasha Lesa kabili na kabili amapalo Yakwe no kutemwa Kwakwe kutulenga abalinga ukuba abana Bakwe ku menso Yakwe.

Ipusukilo lya Wamisha ilya Pelwa kuli Baifwe Ukupitila mu Lubatisho lwa Kwa Yesu

Mulandunshi abantu panshita ya

kwa Nowa ba wonawililwe?

Pantu ta basumine mu Menshi (mulubatisho lwa kwa Yesu).

“Ayo icipasho ca yako lubgatisho, cilepususha na imwe lelo.” Cali lembwa muli 1 petro ukutila imyeo cine konse konse eshapuswike ukupitila ku menshi. Bantu banga bali mu nkulo ya kwa Nowa? Tatukwete inshila ya kwishibila abaliko, lelo na twelenganye ukutila bali ikana. Bantufye cine konse konse aba mu lupwa lwa kwa Nowa ukufuma pe kana bapusushiwe.

Umupimo kuti waba cimo cine ne lelo. Batila ati mwaliba abantu ukucila imyanda 6 pacalo ilelo. Bushe Bantu bangta aba sambwa ku membu shabo pali abo abasumina muli Yesu ilelo? Nga kuti twa lolesha pa musumba umo, kuti babafye aba mpendwa iyinono.

Mu musumba wandi, uwakwata abantu 250,000, ni banga aba lubulwa ku membu shabo? Nga cakutila 200? Ekutila, bushe icipimo kuti caba shani? Cilepilibula ukutila tekucila pali umo pa bantu umwanda umo eba pokelele palo lwe pusukilo

Calipimwa ukutila kwa liba abena kristu amakana 12 mu Korea, ukubikako nab a katolika. Pali aba, ni banga pali aba aba fyalwa libili ku menshi na Ku

Page 179: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

179 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Mupashi? Tufwile twacisunga mu mano uktila kwa lifye abantu cine konses konse aba pusushiwe pa Bantu bonse abaliko munshita ya kwa Nowa. Tufwile twa ishiba no kusumina ukutila Yesu ali samfya imembu shesu shonse kuli abo aba sumina mu lubatisho Lwakwe, ulo ulwa sendele imembu shesu shonse.

Tebengi aba sumina ukutila Yesu ali tulubula bonse no lubatisho Lwakwe na ku Mulopa pa Capindama. Natuloleshe pa cikope ica ishibika ica bututuko bwa kwa Yesu. Ni banga abantu aba bukile aba langilwe playa? Kuti mwabamona ukutentemuka ukufuma mu Yelusalemu ukuya kuli Yesu uwukwete amaboko yakwe aya isulwa kuli bene. Yelenganyeni ni banga pakati ka ba soma ifya cipingo nangula bakashimikila.

Ilelo, mintapendwa ya ba soma ifya cipingo mu calo, lelo tulesango ukutila banonofye aba ishiba no kusumina mu lubatisho lwa kwa Yesu nge cishinte ca cishinka cepusukilo. Bamo pa basoma batila ati umulandu Yesu abatishiwile ni pamulandu ali uwa

icefya, bambi batila abatishiwile npakuti abe nga ifwe few bantunse.

Lelo cali lembwa mu cipingo ukutila bonse abatumwa ukubikapofye Petro na Yohane, bapele ubente kuli lubatisho lwa kwa Yesu nge ica kusenda imembu shesu kuli Wene, na ifwe twali sumina.

Abatumwa balipele ubunte mu malembo ukutila imembu shesu shapelwe kuli Yesu ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Bunte bumo ubwa kusungusha kuluse lwa kwa Lesa ukutila kuti twa lubulwa mu kusuminafye muli ici.

Takwabo Kutila ‘Limbi’ pa lubatisho lwa Kulubuka

Nani apokelela ukutemwa kwa kwa Lesa?

Muntufye uwasumina mu lubatisho lwa kwa

Yesu na mu mulopa Wakwe

Page 180: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

180 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Abantu bamono kutila ukusuminafye muli Yesu ku katupususha. Inkuta shonse shasumina mwi pusukilo pafyo shatetekelamo, na Bantu abengi batontonkanyo kutila ulubatisho lwa kwa Yesu lisambilishofye lya cikaya ca bwina kristu. Lelo tecishinka. Pa mabuku na belenga, nshasangapo ibuku nangu limo ililanda umupwilapo pa kwampana pakati pe pusukilo mu lubatisho na mu Mulopa wa kwa Yesu ne Pusukilo lyakwa Lesa.

Bantufye cine konse konse aba puswike munshita ya kwa Nowa. Nshishibe ilelo nga ni banga abapuswike, lelo tebengi. Abo abapusushiwa ni abofye beak abasumina mu lubatisho na mu mulopa wa kwa Yesu. Ilyo nde tandalile filonganono ifingi, ndeshibe lingi ukutila banono abashimikile mbila iya lubatisho lwa kwa Yesu, iyili ni mbila iya cishinka.

Nga cakutila ta tusumine ku bupususho bwa lubatisho na mu Mulopa wa kwa Yesu, tuli aba bembu kabili aba shapusuka, te pamulandu ifyo muya kucilonganino. Mucishinkafye kuti tuleya kufilonganino mu myeo yesu yonse, lelo nga tuli aba

lubembu mu mitima yesu, tucili aba bembu. Nga cakutila twalisangwa mu filonganino pa

myaka 50, lelo tuli no lubembu mu mitima, ictetekelo cesu ica myaka 50 cafye kabili ica bufi. Cawamapo ukukwatafye ubushiku bumo ubwa citetekelo ica cishinka. Pali abo aba sumina muli Yesu, abofye abasumina cine cine mu bupilibuolo bwa lubatisho lwa kwa Yesu na mu Mulopa wakwe eba kengila mu Bufumu bwa mu Mulu.

Icitetekelo ca cishinka cishinka cakutila umwana wa kwa Lesa ali tentemwike pali cino calo no kubatishiwa no kusende membu shonse isha twa sumina ukutila Yesu asuminwe umulopa pa Capindama pa mulandu wa iwe na ine. Kabili tufwile twa ishibe ici munshila iya kutasha no kumupela ululumbi.

Nifwe bani? Tuli bana ba baume na banakashi abapusushiwe no lubatisho lwa kwa Yesu no Mulopa Wakwe. Cinshi tatunga mutashisha? Yesu ali batishiwe mu Yordani ilyo ali ne myaka 30 ukutila atupusushe. Palici, asendele imembu shesu shonse no

Page 181: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

181 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

kupokelelo bupingushi pa Capindama. Lintu tuletontonkanya palici, tatwingacicita lelo

ku yicefyafye no kumutasha. Tufwile twa yishibo kutila ifyo yesu acitile pali cino calo fye pusukilo lyesu. Icantanshi, iyishile pesamba lya calo. Ali batishiwe, atanikwe pa Capindama, abukile ku bafwa pa bushiku bwalenga citatu, na lelo aikala kiu kuboko kwa kulyo ukwa kwa Lesa.

Ipusukilo lya kwa Lesa lyabafye kuli cila umo umo ukwabulo kufumyako olo umo. Ipusukilo lya kwa Yesu lyaba kuli iwew na ine. Tupepa Lesa ku kutemwa kwakwe na mapalo yakwe.

Twalishiba imbila ya lwimbo iyo iyiya ngefi “♫Kwaliba umulumbe u nusuma.♫ Pakati pa Bantu abengi mucalo, ndi umo uwakwata icitemwiko caakwe ne pusukilo.♫ O ifyo ukutemwa kwakwe kwaba ukwa kupapusha!♫ Ukutemwa kwakwe pali ine, ukutemwa kwakwe pali ine. Kwaliba umulumbe u usuma.♫ Abantu abengi mucalo, nifwe few bapusuka, few baba abantu Bakwe. Natufwala ukutemwa kwakwe.♫ O ukutemwa kwa kwa Lesa, uluse lwa kwa

Lesa.♫ O wekutemwa kwa kwa Lesa ukwa kupapusha! Ukutemwa kwa kwe pali ine.♫”

Yesu a yishile pano calo ukwisa pususha iwe na ine, ne pusukilo lya lubatisho lyakwe na lyena lyesu. Imbilansuma te mulumbefye iyo; cishinka isumbula ifwe imyeo yesu iya kuyipakisha mu Bufumu bwa kwa Lesa ubwa wamisha. Mufwile mwa ishibeci mu mano ukutila icitetekelo ebwampano ubwaba pakati kia kwa Lesa na imwe.

Aishile pano pesamba lya calo mu kutupususha. Alibatishiwile no kupokelela ubupingshi pa Capindama mu kusambe membu shesu shonse.

Ifyo cabe palo lintu abatetekela bengeta Lesa Tata! Kuti twa sumina shani muli Yesu ngo umupusushi no kupusuka ku membu shesu ne citetekelo cesu? Cintufye ica yanguka pantu citemwiko Cakwe cintu akwata pali baifwe. Twapusushiwa pamulandu Wakwe pantu atutemenwe kale.

Page 182: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

182 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Yesu asmfinshe imembu shesu pa mukumo “Pakuti na Kristu kamo aculile imembu

umukumo uwa lungama aculile pa mulandu wa bas ha lungama, ukuti atu palamike kuli Lesa” (1 Petro 3:18). Yesu Kristu abatishiwile pe pusukilo lyesu no kufwa pa Capindama pamulandu wa kupususha iwena ine, abashalungama.

Bushe twalipusuka kamofye nangula panono panono?

Ni pamukumofye

Afwilefye umukumo pano calo ukuti anga

tupokolola kubupingushi bwa kwa Lesa. Ukutila tungengila mu Bufumu bwa mu Mulu no kwikala umuyayaya pa cinso ca kwa Lesa, aishile panwe samba lya calo mu mubili kabili no kusambe membu shesu shonse pa mukumo no lubatisho Lwakwe, imfwa yakwe pa Capindama no kubuka kwakwe.

Bushe mwalisumina ukutila Yesu Kristu alitupususha umupwilapo ku lubatisho Lwakwe na ku Mulopa. Nga cakutila ta mwasumina mu mbilansuma ya lubatisho Lwakwe na ku Mulopa, teti mupusushiwe. Pantu twaba abanaka, Ta tungafyalwa libili nga tatusumine ukutila Yesu asambile imembu shesu shonse umukufye umo no lubatisho Lwakwe no Mulopa.

Abatishiwile no kusende membu shesu shonse apingwilwe pa Capindama pa mulandu wa ifwe. Yesu asamfishe imembu shonse isha ba bembu pamukufye umo pe pusukilo lya lubatisho Lwakwe no Mulopa.

Kuti caba ica kosa kuli ifwe few bantunse ukulubulwa nga kuti twaba abakulapila ilyo lyonse twa bembuka, ukuba aba kucito busuma inshita yonse, no kupela ifya bupe ifingi ku cilonganino.

Eico, icisumino mu lubatisho lwa kwa Yesu na mu Mulopa wakwe wa pa Capindama ca kufwa yikwa pe pusukilo lyesu. Tufwile twa sumina mu menshi na mu Mulopa. Pakucitafye umulimo usuma

Page 183: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

183 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

cafye pakwelelwa imembu shesu. Tacingacite cintu icisuma kwipusukilo lyenu

ukushita icakufwala icakoso mutengo ku mupina nangu ukupekanisha ba ka kumba ifyakulya ifisuma. Yesu alapususha abofye abasumina mu lubatisho lwakwe na mu mulopa. Nga twa sumina ukutila Lesa alitupususha ukupitila muli Yesu no lubatisho lwakwe no mulopa wakwe pa mukufye umo, tukapusuka.

Bambi kuti batontonkanyo ukutila nangufye Lesa atile nangu cingabefyo, mu cipingo, balingile ukutontonkanyapo. Ici cili kulibena lelo tulingile ukusumina mu Cebo nga efyo calembwa.

Mu Abahebere 10:1-10, cali lembwa ukutila atupuswishe pa mukufye umo. Cishinko kutila Lesa apususha abo aba sumina mu lubatisho na mu mulopa wa kwa Yesu pa mukufye umo. Naifwe tulingile twa sumina mkuli ici. “♫Afwile umukumo, atupuswishe bonse pamukumo. O mwe ba munyinane, sumineni no kulubulwa. Bikeni ifisendo fyenu panshi pa lubatisho lwa kwa Yesu.♫” Yesu ali tupususha ku fibi ne membu shonse pamukumo pakubatishiwa

umukumo no kusumya umulopa umukumo. “Uwalungama ukuculila pamulandu

wabashalungama” (1 Petro 3:18). Yesu ni Lesa uwabulo lubembu, kabili tatala bembuka. Aishile kuli baifwe ku mubili ukupususha abantu ku membu shabo. Alibatishiwe no kusende membu shesu shonse. Alitupususha ku membu na kububi.

Imembu shonse ishabantu ukufumafye pakufyalwa kwabo ukufika na kumfwa shali bikilwe pali Yesu lintu abatishiwe, na bonse bali puswike kubupingushi lintu asumine umulopa no kufwa pa Capindama. Abatishiwile aba bembu no ku bafwila.

Uku ekulubulwa kwa lubatisho lwakwke. Yesu apuswishe bonse, abali aba bembu, umukufye umo. Efyo twaba no bunake! Yesu atulubwile ku membu shesu shonse ukufuma ku kufyalwa ukufika na kumfwa no kwiipela umwine eka ku bupingushi bwa pa Capindama. Ifwe few ba sumina muli Yesu tulingile ukusumino kutila atupuswishe umukufye umo ukupitila mu lubatisho Lwakwe no Mulopa.

Twaliba aba naka, lelo Yesu tefyo aba. Tatuli aba

Page 184: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

184 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

cishinka, lelo Yesu aliba. Lesa alatupuswishefye umukumo. “Pantu Lesa atemenwe abapanwesonde ukutemwa kwakuti apele umwana wakwe uwafyelwe eka ukuti onse umutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya” (Yohane 3:16). Lesa atupele umwana wakwe afyelwe eka. Alengelo mwana wakwe ukubatishiwa ukuti asende imembu sha calo conse ukuti engapokelela ubupingishi bwa muntunse.

Lipusukilo ilyakupapusha! Kabili kutemwa kwa kupapusha! Tuletasha Lesa pa kutemwa ne pusukilo lyakwe. Lesa apususha abo abasumina mu menshi na mu mulopa wa kwa Yesu: ulubapatisho no kusumwa kwa mulopa kwa kwa Yesu, ne cishinka cakutila Yesu mwana wa kwa Lesa.

Abo abasumina muli Yesu kuti bapusushiwa pakusumina mucishinka ca lubatisho no mulopa lwa kwa Yesu no kukwato mweo wa muyayaya nga abalungami. Tufwile bonse twasumina muli ici.

Nani atupususha? Bushe ni Lesa uwatupususha, nangu ni cimo ica bumbo cakwe ica tupususha? Ni Yesu, u uli ni Lesa, uwatupususha. Twalipusuka

pantu twasumina mwipusukilo lya kwa Lesa kabili ili epusukilo lya kulubukwa.

Yesu ni Mfumu Ye Pusukilo

Bushe Kristu cipilibulenshi?

Shimapepo, Imfumu na Kasesema Yesu Kristu ni Lesa. Yesu ciilibula Kapususha,

na Kristu cipilibula ‘Uwasubwa.’ Ngefyo Samuel asubile Sauli mu Cipingo ca Kale, Imfumu shalesubwa, ba Shimapepo balesubwa kabili nab a Kasesema pa kupwinga, alingilwe ukusubwa.

Yesu aishile panwe samba lya calo kabili ali subilwe nkuncito shitatu: iya bushimapepo, Imfumu na bu kaSesema nga shimapepo wa ku mulu, alibatishiwe ukufumyapo imembu shonse isha muntunse.

Page 185: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

185 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Ukumfwila ubufwayo bwa kwa wishi, aitulile umwine nge cakupela ca membu pacinso ca kwa wishi. “Ndi nshila, icine no mweo. Takuli nangu umo ungesa kuli Tata kanofye apitila muli ine.” Yesu apuswishe baifwe aba sumine muli wene pakusende membu shesu shonse ukupitila mu lubatisho lwakwe na pa kutanikwa.

“Pantu umweo wa ca mubili uli pa mulopa waciko” (Ubwina Lebi 17:11). Yesu asumine umulopaq pa Capindama panuma pa lubatisho Lwakwe: Pamulandu uwu, ukupelo mweo wakwe pa cinso ca kwa Lesa nge cilambu ca lubembu ukutila few basumina twingapusuka.

Ali tutubwike pa bushiku bwalenga citatu panuma ya kufwa pa lupanda no kushimikile mbilansuma ku mipashi ishakakilwe mwi cifungo. Abo abashila lubulwa, baba nga bafungwa ba ku mupashi mu cifungwa ca lubembu, nakuli bene Yesu aleshimikale mbilansuma ya cishinka, imbilansuma yak u menshi no mulopa. Lesa alitupele ilandwe lya ku menshi na ku Mupashi ukutupususha. Na uyo

onse uwa suminamo kuti afyalwa libili.

Ulubatisho no Mulopa wa kwa Yesu Filapususha aba Bembu

Kuti twa kwata shani kampingu musuma pa cinso ca kwa Lesa?

Pakukwate citetekelo mulubatisho

no mulopa wa kwa Yesu. Yesu Kristu mupusushi wesu, kabili cali pelwa

ubunte ukutila kuli 1 Petro 3:21, “ Ayo icipasho ca yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo Tekusamfye ifiko ku mubili lelo kukulomba kampingu musuma kuli Lesa.”

Amenshi ya lubatisho lwa kwa Yesu cakufwaika nganshi pe pusukilo lya mubembu. Yesu alisamfya imembu sha ba bembu shonse pa kusendeshi mem bu umwine ukupitila mulubatisho lwakwe. Bushe

Page 186: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

186 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

mwalisumina mu lubatisho lwa kwa Yesu? Bushe mwalisumino kutila imitima yesu yilasambwa tutu ukupitila mu lubatisho Lwakwe? Imitima shesu shali sambwa ku membu shonse, lelo imibili yesu icily yila bembuka.

Uku fyalwa libili ta cilepilibulo kutila umuntu ta kabembuke na kabili. Ifwe, few ba fyalwa libili, tucili tula bembuka, lelo imitima yesu yikala iya busaka ku lubembu pamulandu wacitetekelo cesu mu lubatisho Lwakwe. Pamulandu uwu, ama limbo yali pamulu yaletila, “Tekusamfye ifiko ku mubili lelo kukulomba kampingu musuma kuli Lesa” (1 Petro 3:21).

Apo Yesu ali sambe membu shesu napo Lesa ali sumina ubupingushi bwesu, cinshi ningakanina ukusumina muli wene? Pakwishibo kutila Yesu, u uli ni Lesa, alimpususha ukupitila mu lubatisho lwakwe na mu mulopa, cinshi ninga kanina ukusumina wene? Twapusushiwe pa cinso ca kwa Lesa no kwishiba ba kampingi besu ukuti ba busaka. Ta twinga landa na kabili pa cinso ca kwa Lesa ukutila Yesu ta samfishe imembu shesu shonse umupwilapo, ngefyo ntatwinga

soso kutila Lesa ta tutemwa. Bakampingu besu baleluka pakucito lubembu

panuma yakufyalwa libili kabili bala tweba ilyo lyonse twacite cibi. Ilyo ba kampingu besu bacushiwa na panonofye, tatwingaba aba ntungwa ku lubembu kianofye nga twaibukisha fwebene ku maka ya lubatisho lwa Yesu. Inshifye twinge kwata ba kampingu aba suma.

Nga baka mpingu besu batucusha, cilepilibulo kuti;la pali cimo icilubene. Amenshi ya lubatisho lwa kwa Yesu yala samfya ifiko fyonse fya lubembu. Yesu ali sendele imembu shesu shonse no lubatisho Lwakwe no ku tusamba tutu, nab a kampingu besu. Ilyo twasuminefi, ba kampingu besu kuti ba sangululwa. Bushe ba kampingu besu kuti basangululwa shani? Pakusumina mu lubatisho na mu mulopa wa kwa Yesu. Cila umo ali kwata kampingu umubi kabili uwafiko ukufumafye ku kufyalwa, lelo nga twasumina ukutile membu shesu shonse shali sendelwe na Yesu, kuti twafumyako uku kowela uku.

Page 187: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

187 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Ici ecitetekelo ca bafyalwa libili. Tecintu ungasuminafye na kampingu. Bushe kampingu wenu wa busaka? Wabusaka pantu mwalikalo bumi busuma, nangula ni pamulandu wakutila imembu shenu shalisendelwe na Yesu no kusumina muli wene? Bushe mu citetekelofye ici ceka emo munga kwatila kampingu wenu uwa busaka.

Kwaliba amashiwi aya mweo nay a shakwato mweo. Bushe bakampingu ba Bantu bonse kuti ba sangululwa shani? Inshilafye twingabelamo aba lungami no kukwata ba kampingu ba busaka kusumina mukulubulwa kwa kwa Yesu.

Pakusumina mu lubatisho lwakwe cilatusangulula, tacilepilibula ukutila ifiko fyaku mubili fyafumishiwapo, lelo ni pamulandu wakutila bakampingu besu bali aba busaka kuli Lesa. Palici, alishile, alibatishiwe, alifwile pa Capindama kabili ali bukile na ku bafwa kabili ilelo alikala ku kuboko kwa kulyo kwa kwa Lesa.

Elyo inshita ikafika, akesa na kabili pano calo. “Pakutulwa limo kukusende membu sha bengi aka

moneka libili ukwa bulo kusenda ulubembu kukupususha aba mulolela no kumufuluka” (Aba Hebere 9:28). Tulecetekelo kutila akesa tusenda, fwe ba Mulolela, kabili fwe ba shakwato lubembu pakusumina mu lubatisho Lwakwe no mulopa.

Isambilisho lye bumi bwa Citetekelo

Bushe kuti twa pusuka ukwabulo lubatisho lwa lwa kwa Yesu?

Nakalya

Twalikwete isambilisho lye bumi mu Lukuta

lwesu lwa ku Daejeon. Ba Rev. Park ba ku Lukuta lwa ku Daejeon ba

ebele aba ŋanda imo ukutila tamungabo lubembu ukwabula ukulando bnupilibulo bwa lubatisho lwa kwa Yesu. Shibantu ala lala lintu baleshimikila lintu ale sangwa mwinkuta pantu bashi mapepo

Page 188: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

188 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

baleshimikile mbilansuma uko baleleka ukulubukwa ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yesu, pamulandu uwu bale mupatikisha ukulapila cila bushiku.

Lelo kuno mu Lukuta lwa Taejon, alikutike ku bushimikilo na menso yakwe yali aya isuka pantu ali yebelwe ukutila imembu shakwe shonse shali bikilwe pali Yesu. Cali ica yanguka ku mwina mwakwe ukushinina umulume wakwe ukutampo kwisa ku Lukuta pamo nankwe.

Ubushiku bumo, alikele mu lukuta no kukutika mu Bena Roma 8:1. “Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu.” Elyo, ali tontonkenye apopene, ‘Ah, ngo muntu asumina muli Yesu, naine ndi uwabulo lubembu.’

Eico alitumine lamya ba bukwe bakwe nab a cibusa bakwe abangi umu umo no kutila, “Bushe wali kwato lubembu mu mutima obe? Ekutila icisumino cenu teca cine.” Palici, ba Rev. Park bali lushile. Umulume taishibe palwa lubatisho lwa kwa Yesu lelo ali shininkisho kutila takwato lubembu.

Elyo, abaŋanda batampile uku kwata amafya.

Umukashi alemoneka kapepa sana, lelo alikwete ulubembu mukati ka mutima wakwe ilyo umulume wakwe aletila takwato lubembu. Umulume aleya ku lukuta munshita ishinono, lelo ali uwabulo lubembu.

Umukashi alishininkishe ukutila bonse babili bali bacilli no lubembu mukati ka mitima shabo. Batampile ukutalikana palico. Umulume ali twalilile ukutila takwato lubembu pantu ‘Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu.’ Kabili umukashi ali talkie sano kutila nakwato lubembu mu mutima wakwe.

Kabili ubushiku bumo, umukashi wakwe cali mukalipe icakutila atontonkenyo kuyaipusha kuli ba Rev. Park ifyo ba bapilibwile pa kusoso kutila imembu shonse shali bikilwe pali Yesu.

Eico ubushiku bumo, lintu amapepo ya cungulo ya powile, a ebelo mulume wakwe ukuya kuŋanda kabili wene ashele kunuma ukwipusha ba Rev. Park ilipusho. Atile, “Ninjishibo kutila mulefwayo kunjebapo cimo, lelo ninjishibo kutila pali ulubali lumo ulwa fisama. Napapata njebeni.” Eico, ba Rev.

Page 189: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

189 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

Park bamwebvele pakufyalwa libili ku menshi na ku Mupashi.

Ailwike pamukumo umulandu ca lembelwe mu Bena Roma 8:1, “Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu.” Asumine pamukumo no kupusuka. Ailwike pa kulekelesha pamukumo ukutila imembu shesu shonse shabikilwe pali Yesu ukupitila mu lubatisho lwa kwe ukutila abo abali muli Kristu bengaloeko kusekwa.

Atampile ukufwikishe cebo. Na pakulekelesha aile isango kutila imfungulo ya kulubukwa yali ulubatisho lwa kwa Yesu kabili nakutila twingaba abalungami ukupitila mu kulubulwa kwa lubatisho lwakwe.

Mucishinka, umulume wakwe taile kuŋanda lelo alelolela wene kunse. Alwimfwile kubunte bwakwe ukutila imembu shakwe shalyelelwe, no kwipusha mukutekanya, “Nomba, naulubulwa?” Lelo panuma yakukutika ifyo ka kumba a ebele umukashi wakwe, alifulunganishiwa. Tatale umfwapo imbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu. Alishininkishe ukutila

takwetepo imembu mu mutima wakwe nangu line takwali ulubatisho lwa Yesu. Eico paŋanda balitalikene.

Paliyi nshita, imikalile yalisabwekela nga fintu bali pa kubala. Umukash alipwikishishe umulume nga cakutila alikweto lubembu mu mutima wakwe nangaula iyo. Umukashi alipwishe umwina mwakwe ifyo angekalo kwabulo lubembu lintu tatetekele mu lubatisho lwa kwa Yesu. Amwipwisho kulolekesha pali kampingu wakwe. Elyo, ailwike pakulolekesha pali kampingu wakwe ukutila ali no lubembu mu mutima wakwe.

Eico, aile kuli ba Rev. Park no kusumino kutila alikweto lubembu mu nmutima wakwe. Alipwishe, “Lintu bale shimpa amaboko pa mutwe wa kwa sawe, bushe cali lintu tabala mwipaya, nangula panuma ba mwipeye? Tatalile omfwapo imbilansuma ya menshi no Mupashi, eico alifulunganishiwe.

Lwali ulubali lwe sambilisho lya kumupashi. Yesu alingilwe ukubatishiwa pakutile membu shonse isha calo shi bikwe pali Wene. Epofye nomba

Page 190: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

190 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

alingilwe ukufwa pa Capindama pantu icilambu ca lubembu ni mfwa.

“Bushe balashimpa amaboko yabo pa mutwe wa camusangulo lintu tacilafwa, nangula panuma caipaiwa? Alipwishe ici pantu alifulungene ne ca kushimpa amaboko no lubatisho lwa kwa Yesu lintu fyalondolelwe kuli wene.

Pa bushikubo, umulume alwimfwile pa muku uwakubalilapo imbilansuma ya menshi no Mupashi kabili ali lubwilwe.

Ecali isambilisho lya kuleka ulubatisho lwa kwa Yesu.Kuti twa soso kutila ta twakwato lubembu, lelo tucili na tukwato ulubembu muli bakampingu besu ukwabulo lubatisho lwa kwa Yesu. Abantu ilingi batilo kutila Yesu ali samfishe ulubembu lonse pa kufwa pqa Capindama, lelo ni abofye aba sumina mu lubatisho no mulopa wa kwa Yesu abenga soso kutila tabakwato lubembu pa cinso ca kwa Lesa.

Ba Rev. Park ba shininkishe ukupitila muli aba ŋandeyi ukutila tatunga lubulwa ukufikapo ku membu shesu ukwabula ubulubushi ukupitila mu

citetekelo mu lubatisho lwa kwa Yesu.

Icipasho ce Pusukilo: lu Batisho lwa kwa Yesu

Bushe icipasho cepusukilo cinshi?

Lubatisho lwa kwa Yesu “Ayo icipasho ca yako lubgatisho, cilepususha na

imwe lelo.” Yesu aishile pesamba lya cino calo ukusamfye membu shesu shonse no kulenga ba kampingu besu aba buta tutu. Twaliba aba samfishiwa ku membu shonse pantu Yesu ali shisendele pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Alitupususha no lubatisho Lwakwe kabili no mulopa. Eico, ifibumbo Fyakwe fila mufukama pa cinso Cakwe.

Ukusumina muli Yesu kula tupususha. Tuba abana ba ka Lesa pakusumina muli Yesu. Tuli aba

Page 191: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

191 Ulubatisho lwa kwa Yesu Cipasho Cepusukilo ku ba Bembu

mukowa wa bushimapepo. Kuti twaita Lesa Tata. Twikala pano calo, lelo tuli mafumu.

Bushe icine cine mulasumino kutila Lesa apususha ifwe fwe basumina mu kulubuka kwa menshi no Mupashi? Ubulubushi bwesu ta bungafikapo ukwabulo lubatisho lwa kwa Yesu. Icitetekelo cintu Lesa na Yesu asumininisho kuba ica cine kusumina mu mbilansuma ya lubatisho Lwakwe, Icapindama Cakwe, no Mupashi, ifya tupususha ukufikapo. Ici ecitetekelo ica cine.

Imembu shesu shali samfishiwe lintu Yesu ashisendele no lubatisho Lwakwe kabili ne membu shesu shonse shali fumishiwepo lintu Asumine umulopa pa Capindama. Kristu Yesu atupuwishe na Menshi na ku Mupashi. Efyo! Tulesumina!

Page 192: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Isambilisho 8

Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Page 193: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

193 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

< Yohane 13:1-17 > “Awe ilyo taulaisa umutebeto wa ca kucilila,

Yesu aishile ukuti yaise nshita yakwe iya kuti afume pano isonde no kuya kuli Wishi. Pakutemwa abakwe abali pano isonde, abatemenwe na kumpela. Kabili ilyo bali pa mulalilo, ninshi kasebanya aposelemo mu mutima wa kwa Yuda Iskariote, mwana Simoni, ukuti amufutuke, na Yesu pakwishibo kuti Wishi na pela fyonse mu minwe yakwe, no kuti afumine kuli Lesa, kabili aleya kuli Lesa, aima pamulalilo, no kubika amalaya yakwe, elyo abulile icitambala, Akaka mu musana. Elyo aitile amenshi mu musambilo atendeke ukusamba amakasa ya basambi, no kuya futa ku citambala ico akakile mu musana. Awe aisa pali Simone Petro. Uyo atila

kuli wene, Mwe Shikulu, bushe imwe mulesamba amakasa yandi? Yesu alyaswike, Nokutila kuli wene, ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi. Petro atile kuli wene, tamwakalensamba amakasa pe! Yesu alimwaswike, ati, Nga nshikusambile, tauli ne senge na ine. Simone Petro atile kuli wene, Mwe Shikulu, mwinsamba amakasa yeka, lelo ne minwe no mutwe. Yesu atile kuli wena, uwaowa takabila ukusamba kanofye amakasa, lelo nasangululuka umubili onse. Na imwe mwalisangululuka, lelo te monse. (Pantu aishibe ulemufutuka, e ico atile, Tamuli abasanguluka bonse.) E ico ilyo asambile amakasa yabo, no kubula amalaya yakwe, no ku kubama kabili, atile kuli bene, Bushe, mwaishiba ico na cita kuli imwe? Imwe munjita kasambilisha kabili Shikulu: Cena mu lalunjika, pantu e fyo ndi. E ico ine, ne Shikulwi new kabili kasambilisha wenu, nga musambile amakasa, na imwe mufwile ukusambana amakasa. Pantu imupele ica

Page 194: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

194 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kumulanga, ukuti na imwe mucite ifyo na mucitila. Nde mwebe cine cine, nati, umusha tacilapo pali Shikulu wakwe, nangu ni nkombe tayacilapo pa waitumine. Nga mwaishibe fintu ifi, ninshi mwalishuka nga muleficita.’”

Mulandunshi Yesu asambile amakasa ya kwa

Petro ilyo taulaisa umutebeto wa cakucilila? Ilintu talasamba amakasa yakwe, Yesu atile, “Ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi.” Petro ali umusambi uwapulamo pa ba sambi ba kwa Yesu. Atetekelo kutila Yesu Ali Umwana wa kwa Lesa kabili alibelo bunte ukutila Yesu Ali ni Kristu. Ilyo Yesu Alemusamba amakasa, pafwile pali icalinga cine ica kucitila ifi. Lintu Petro asumine icitetekelo cakwe ukutila Yesu Ali ni Kristu, cilepilibulo kutila atetekele Yesu ukubo Mupusushi uukamupususha ku membu shakwe shonse.

Mulandunshi Yesu Asambile amakasa ya basambi Bakwe

ilintu talatanikwa?

Pantu Alefwayo kuti bengo mfwikishe pusukilo lyakwe

Mulandunshi Asambile amakasa ya Kwa Petro?

Yesu Alishibo kutila Petro akamukana imiku shitatu no kutila akatwalilila ukulabembuka kuntanshi.

Nga cakutila, panuma Yesu Aile ku Mulu, Petro Alikweto lubembu mu mutima wakwe, nga tali uwakwampana na Yesu. Lelo yesu Alishibe ubunake bwa basambi bakwe bonse. Alishibe ubunake bwa basambi Bakwe bonse kabili talefwaye membu shabo ukuba pakati kakwe na basambi. Eico, Alefwayo kubasambilisho kutila amampulu yabo yonse yalisambwa akale. Emulandu wine amampulu yali sambilwe kabela. Emulandu wine Asambile amakasa

Page 195: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

195 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ya basambi Bakwe. Yesu, ilyo talafwa no kubasha, Alefwayo kumono kutila bakeminine ndi mu mbilansuma ya lubatisho Lwakwe, kabili no kulekelelwa kwa membu shabo shonse.

Yohane 13 yilanda pe pusukilo ilafikapo ilyo Yesu Afikilishe ku basambi Bakwe. Lintu Alesamba amakasa yabo, Yesu Alibebela mano ya mbilansuma ya lubatisho Lwakwe umo abantu bonse bakasambwa ku mampulu yabo yonse.

“Mwibepwa na Ciwa kuntanshi. Nalisenda imembu shenu shonse ukupitila mu lubatisho Lwandi mu Yordani kabili ndi no kusendo bupingu bwaisho membu pa Capindama. E lyo, nkabushiwa ku bafwa no kufishe pusukilo lya ku fyalwa libili kuli ba imwe bonse. Pakumisambilisho kutila nali samba akale ne membu shenu isha kuntanshi, ukumisambilishe imbilansuma ya ntanshi iya kulekelelwa kwa membu, ndesamba amakasa yenu ilyo nshilatanikwa. Iyi ninkama iya lwa ku fyalwa libli. Mufwile monse mwa tetekela ici.”

Tufwile bonse twaumfwikisha umulandu Yesu

Asambile amakasa ya basambi Bakwe no kwishiba ico Alandile, ati, “Ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi.” Elyo fye twingeshiba mu mbilansuma ya ku fyalwa libili kabili no ku fyalwa libli few bene.

Atile muli Yohane 13:12

Bushe amampulu cinshi?

Ni membu isho tucita cilabushiku pamulandu wa bunake bwesu

Ilyo talafwa pa Capindama, Yesu Alikwete

umutebeto wa cakucilila na basambi Bakwe kabili Aliba shinine pa mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu pa kusamba amakasa yabo na maboko Yakwe.

“Yesu pakwishibo kuti Wishi na pela fyonse mu

Page 196: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

196 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

minwe yakwe, no kuti afumine kuli Lesa, kabili aleya kuli Lesa, aima pamulalilo, no kubika amalaya yakwe, elyo abulile icitambala, Akaka mu musana. Elyo aitile amenshi mu musambilo atendeke ukusamba amakasa ya basambi, no kuya futa ku citambala ico akakile mu musana. Awe aisa pali Simone Petro. Uyo atila kuli wene, Mwe Shikulu, bushe imwe mulesamba amakasa yandi? Yesu alyaswike, Nokutila kuli wene, ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi’” (Yohane 13:3-7).

Asambil;ishe abasambi Bakwe imbilansuma ya lubatisho kabili ne cikonsolwelo ca membu ukupitila mu menshi ya lubatisho Lwakwe.

Panshita, yakuba uwacishinka kuli Yesu, Petro ta kweto kumfwikisha umulandu wine Yesu Shikulu Asambile amakasa yakwe. Panuma Petro aumfwikishe ico Yesu acitile kuli wene, inshila atetekelemo kwalicinjishiwe. Yesu Alefwayo ku musambilisha pa kulekelelwa kwa membu, pa mbilansuma ya menshi ya lubatisho Lwakwe.

Alisakameno kutila Petro takabwekele kuli Wene

pamulandu wa membu shakwe isha kuntanshi. Mu mashiwi yambi, imembu sha mubili wakwe kuntanshi. Yesu Asambile amakasa yabo ukutila Ciwa tengasende citetekelo ca basambi Bakwe. Panuma, Petro alisaumfwikisha umulandu ba musambile amakasa.

Yesu Apekenye nshila ukutila onse uletetekela mu menshi ya lubatisho Lwakwe no mulopa enga lubulwa ku membu shakwe umuyayaya.

Muli Yohane 13, amashiwi alandile lintu Alesamba amakasa ya bambi Bakwe yali lembwa. Mashiwi yamo aya kankala sana iya ngo mfwikishiwa fye naba fyalwa libili.

Umulandu wine Yesu Asambile amakasa ya basambi Bakwe panuma ya mutebeto wa ca kucilila wali uku balenga ukuti bengeluko kutila Alisamba kabela ne membu sha mu mweo wabo onse. Yesu atile, “Ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi.” Aya mashiwi yali kwete icishinka ca bulubushi bwa muyayaya kuli Petro muli Wene.

Tuifwili bonse ukwishiba no kutetekela mu

Page 197: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

197 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

lubatisho lwa kwa Yesu ulwa samba imembu shesu shonse na mampulu. Ulubatisho lwa kwa Yesu mu Yordani lwali imbilansuma iya ku yase membu pa kushimpa amaboko. Tufwile bonse ukutetekela mu mashiwi ya kwa Yesu. Alisendele imembu shonse ishe sonde ukupitila mu lubatisho Lwakwe kabili Alifikilishe ukulekelelwa kwa membu pa kupingulwa no kutanikwa. Yesu Alibatishiwe ukutangilile membu sha Bantu bonse.

Ukulekelelwa Kwa Mampulu Shesu Shonse kwali Fikilishiwe Ukupitila mu Lubatisho no Mulopa wa Kwa Yesu

Bushe ‘iciteyo’ ca Kwa Ciwa ku balungami cinshi?

Satana alesho kubepa abalungami

ukutila enga balengo kuba aba bembu nakabili.

Yesu Alishibo bwino kutila, panuma ya kutanikwa, na pa ku bushiwa ku bafwa kabili na pa kuya ku Mulu, ciwa na baka shimikila ba citetekelo ca bufi bakesa ukwesho kubepa abasambi. Kuti twamono bunmte bwa kwa Petro, “Ni Mwe Kristu, Umwana wa kwa Lesa Uwa mweo,” ukutila atetekele muli Yesu. Lelo, Yesu Alefwayo kwibukisha Petro libili ukusunge mbilansuma iya kulekelelwa kwa membu. Imbilansuma yali ulubatisho lwa kwa Yesu, umo Asendele imembu shonse ishe sonde. Alefwayo kucisambilisha kuli Petro umuku wa cibili, abasambi kabili na ifwe fwe bakesa kuntanshi. “Ico ndecita taucishibe nomba, lelo ukushiba kuntanshi.”

Ilyo lyonse abasambi ba kwa Yesu bale bembuka, ciwa alebatunka no ku baseka ati, “Moneni! Nga mucili mulembuka, kuti mwasosa shani ati ta muli ababula ulubembu? Tamula pusushiwa. Mucili ababembu.” Ukucingilisha ici, Yesu Abebelo kutila ifitetekelo fyabo mu lubatisho lwa kwa Yesu kwali samba akale imembu sha mu myeo shabo shonseishakunuma, ne shalelo, kabili ne sha

Page 198: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

198 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kuntanshi. “Bonse mwalishibo kutila Nalibatishiwe!

Umulandu Nabatishiwe mu Yordani wali uwakutila ukusamba imembu sham u mweo wenu onse, pamo no lubembu lwa cifyaliwa ulwa bantunse. Bushe kuti mwaumfwikisha nomba umulandu Nabatishiwe, kabili nefyo Nalingilwe ukufwa pa Capindama?” Yesu Alisambile amakasa ya basambi Bakwe ukubalanga ukutila Alisendele imembu shabo isha cila bushuku ukupitila mu lubatisho Lwakwe, kabii nokutila no kusenda ubupingushi bwashiko pa Capindama.

Nomba, imwe na ine twali lubulwa ku membu shesu shonse ukupitila mu fitetekelo fyesu mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa, ukutulenga ifwe ukupokelela ukulekelelwa kwa membu shesu shonse. Yesu Alibatishiwe no kutanikwa pamulandu waifwe. Alisambe membu shesu shonse ukupitila mulubatisho Lwakwe no mulopa. Uyo onse uwaishiba no kutetekela mu mbilansuma ya cikonsolwelo ca membu kabili no

kusumina mu cishinka ali lubulwa ku membu shakwe. Nomba, cinshi ico abafyalwa libili bafwile

ukucita panuma bapusuka? Balingile ukusumine membu shabo isha cila bushiku no kutetekela mwipusukilo lya lubatisho no mulopa wa kwa Yesu, imbilansuma ya imbilansuma ya cikonsolwelo pa membu shabo shonse. Imbilansuma ya kulekelelwa kwa membu eyo ifwe, abafyalwa libili, tulingile ukubika pa matontontonkanyo Yesu.

Pamulandu wakutila mulabembuka libili, bushe ekutila cilepilibula ukuti muli babembu nakabili? Nakalya. Pakwishibo kutila Yesu alisendele imembu shesu shonse, bushe kuti twaba shani ababembu nakabili? Ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa Wakwe pa Capindama yali imbilansuma ya cikonsolwelo pa membu shesu shonse. Uyo onse uletetekela mu mbilansuma ya kutendeka iya kulekelelwa kwa membu kuti afyalwa libili, ukwabula ukusalila, ngo ‘muntu umulungami.’

Page 199: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

199 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Abalungami Tabengaba aba Bembu Nakabili

Mulandunshi abalungami ico tabengabila aba bembu nakabili?

Pantu Yesu Alikonsolwela akale pa membu

shabo shonse isha mu mweo wabo.

Ngacakutila muletetekela mu mbilansuma ya kwelelwa kwa membu, iya menshi na Mupashi, lelo mucili mulomfwa ukutila muli aba bembu pamulandu wa mampulu yenu aya cila bushiku, ekuti mufwile mwaya ku Yordani, kuntu Yesu Abatishiwile ukusenda imembu shenu shonse. nga mwali aba bembu libili panuma ya kupokelela ukulekelelwa kwa membu, Yesu alingilwe ukulabatishiwa lyonse. Mulingile uku kwate citetekelo mku kulekelelwa kwa membu shenu mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu. Mufwile

ukulatontonkanyapo kutila Yesu asendele imembu shenu umuku fye umo ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Mulingile uku kwate citetekelo ica shipa muli Yesu nga Kapususha wenu.

Ukutetekela Yesu nga Kapususha wenu cilepilibulo kutila mwalisumina mu lubatisho lwa kwa Yesu, ulwa sendele imembu sham u mweo wenu onse. nga cakutila mwalisumina mu lubatisho lwakwe, ne Capindama, ne mfwa, kabili no kubuka kwa kwa Yesu, ta mwingaba aba bembu libili, tacili na mulandu imembu shintu mucitile. Mwali lubulwa ku membu shenu shonse ukupitila mu citetekelo.

Yesu Kristu Alisambile kumo ne membu isha kuntanshi, ne membu shine tucita mubunake bwesu. Pamulandu Yesu Alekonkomeshapo sana pa bukankala bwa lubatisho Lwakwe, Alisambile amakasa ya basambi Bakwe na menshi ukwimininako imbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, uku ekuti, ulubatisho Lwakwe. Yesu Kristu Alibatishiwe, no kutanikwa, no kubushiwa ku bafwa, kabili no kuninika kumulu ukuya fikilisha ubufwayo

Page 200: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

200 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

bwa bulayo bwa kwa Lesa bwa bwingi bwa cikonsolwelo pa membu shonse ishe sonde kabili no kupususha abantunse bonse. Pamulandu waici, abasambi Bakwe bali kwanishe ukubile mbilansuma ya cikonsolwelo pa membu, ulubatisho lwa kwa Yesu, ne Capindama, kabili no kubushiwa kubafwa, ukufika fye na ku mpela sha myeo shabo.

Ubunake bwa Mubili wa kwa Petro

Mulandunshi Petro akene Yesu?

Pantu alikwete ubunake

Icipingo ciletwebo kutila lintu Petro bamwipwishe ku ba bomfi ba kwa Caiaphas, shimapepo mukalamba, kabili balimutungenyo kuba umo wa ba sambi ba kwa Yesu, alikene imiku itatu, ati, “Nakalya, Nshimwishibe uyu muntu.” Elyo, alitipile no kulapa umu wa citatu.

Natubelenge amalembo ukufuma muli Mateo 26:69. “Awe Petro Aikele ku nse mulubansa. Kabili kuli wene kwaishile umukashana, ati, Na iwe wali pamo na Yesu umwina Galili. Na o akananine ku cinso ca bonse, ati, Nshiishibe ico ulesosa. Nomba ilyo afumine k cipata, umukashana umbi alimumwene, nokutila kubali kulya, No yu ali pamo na Yesu umwina Nasarete. Na o alikene kabili no mulapo, ati, Nshiishibe umutu uyo. Awe pakupite nshite inono abaiminine batile kuli Petro, Cine cine na iwe uli mwina mwabo; pantu imisosele yobe yakulanga! E lyo atendeke ukutukana no kulapa, ati, Nshiishibe umuntu uyo. Na ‘po pene mukolwe alililile. E lyo Petro aibukishe icebo icasosele Yesu, ukutila, ilyo mukolwe talalila, ulenkana imiku itatu. Kabili afumine ku nse no kulilisha akalanda” (Mateo 26:69-75).

Petro icine cine alisumine muli Yesu no ku mukonka mucishinka. Alitetekelo kutila Shikulu Yesu ali ni Kapususha kabili ‘Kasesema’ uwali no kwisa. Lelo lintu Yesu asendelwe ku cilye camilandu

Page 201: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

201 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ica kwa Pilato kabibili cali icakosa kuli wene ukusokollola isenge lyakwe na Yesu ku bacilye, alikene no kulapa pa cinso cabo.

Petro taishibo kutila akakana Yesu, lelo Yesu Alishiibe. Yesu Alishibe ubunake bwa kwa Petro bwino bwino. Eico, Yesu Asambile amakasa ya kwa Petro no kubika imbilansuma ye pusukilo muli kampingu wakwe, nge fyo calembwa muli Yohane 13, “Ukabembuka kuntanshi, lelo ni nsamba akale ne membu shenu isha kuntanshi.”

Petro icine cine alikene Yesu lintu umweo wakwe wali mu bwafya, lelo cali ni pamulandu wa bunake bwa mubili wakwe ukwalengele wene ukucita ifi. Eico, pakupususha abasambi Bakwe ku membu isha kuntanshi, Yesu Alisambile amakasa yabo kabela.

“Nkafumyapo ne membu shenu isha kuntanshi. Ndi no kunakwa pantu nalibatishiwe no kusende membu shenu shonse, kabili ndi no kulipila ukuti mbe Kapususha uwa cine kuli imwe bonse. Ni ne Lesa wenu, Kapususha wenu. Ndi no kulipila umupwilapo pa membu shenu shonse, kabili ndi no

kuba Kacema wenu ukupitila mu lubatisho Lwandi no mulopa. Nine Kacema we pusukilo lyenu.”

Pakulimba ici icishinka mu mitima yabo, Yesu Alisambile amakasa yabo panuma wa mutebeto wa ca kucilila. Ici e cishinka ica mbilansuma.

Pamulandu imibili shesu shali kwato bunake na panuma lintu twafyalwa libili, tukalabembuka nakabili. Ngefyo, tatufwile ukulabembuka, lelo lintu twashingwana no bwafya nga Petro, tulabembuka ukwabula ukufwayo kubembu. Twikala mu mubili, eco inshita shimbi tulatungululwa ku bonaushi ne membu shesu. Umubili ukalabembu ilintu fye tucili pano isonde, lelo Yesu Alifumishepo imembu isho shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe no mulopa pa Capindama.

Tatulekano kutila Yesu te mupusushi wesu, lelo lintu tuleikala mu mubili, tulatwalilila ukubembukila ku ubufyoyo bwa kwa Lesa. Ni pamulandu twafyalwa ku mubili.

Yesu Alishibo kutila tukalabembuka lintu tuleikala mu mubili, eco Abelele Kapususha wesu

Page 202: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

202 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

pakufumyapo imembu shesu ukupitila mu lubatisho lwakwe no mulopa. Alifute membu sha bonse abo abatetekela mwipusukilo kabili na mukubushiwa Kwakwe.

Emulandu wine amabuku yonse yane aya mbilansuma yatendeka no lubatisho Lwakwe kuli Yohane. Icalinga ca mweo wakwe kumubili cali ukufikilisha imbilansuma ya kufyalwa libili, imbilansuma ye pusukilo.

Bushe tubembuka kanga ku mubili?

Tulabembuka lyonse ukufika fye ubushiku lilya twa bembuka.

Lintu Petro akene Yesu temuku umo, te miku

ibili, lelo imiku itatu lintu mukolwe talalila, cali ica kulapwa mu mutima! Cali kabili ica nsoni? Ifyo alapile kuli Yesu ukutila nshakamukane. Alibembwike pamulandu wa bunake bwa mubili

wakwe, lelo alyumfwile ububi sana lintu anakile umubili wakwe no ku kana Yesu te muku fye umo, lelo imiku itatu? Alyumfwile insoni sana lintu Yesu Amuloleshe ne cikuku libili?

Lelo Yesu Alishibe ifi fintu fyonse kabili na fimbi po. Eico, Atile, “Ninjishibo kutila mukalabembuka libili. Lelo ni nsenda akale imembu isho shonse ukupitila mu lubatisho Lwandi, libe imembu kuti shamilenga ukuipununa no kubwelela mukuba aba bembu, libe tamucisangile ica kosa ukubwelela kuli Ine. Nimba Kapususha wenu uwa pwililika pa ku batishiwa kabili no kupingulwa pa membu shenu. Nimba Lesa wenu, Kacema wenu. Tetekeleni mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu shenu. Nkatwalilila fye ukumitemwa nangu fye ilyo muletwalilila ukubembuka imembu sha ku mubili. Nalisamba akale amampulu yenu. Imbilansuma ya kulekelelwa kwa membu yalikwatisha amaka. Icitemwiko candi kuli imwe ca pe na pe.”

Yesu Ayebele Petro na basambi Bakwe, ati, “Nga

Page 203: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

203 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

nshilemisamba amakasa, tamukwete ulubali muli Ine.” Umulandu Alandile pa mbilansuma iyi muli Yohane 13 wali ukutilacali icikankala ku Bantu uku fyalwa libili ku menshi no Mupashi. Bushe muletetekela muli ifi?

Ukubelenga pa 9, “Simone Petro atile kuli Wene, ‘Mwe Shikulu mwinsamba amakasa yeka, lelo ne minwe no mutwei!’ Yesu atile kuli wene, ‘Uwaowa takabila kusamba kano fye amakasa, Lelo nasanguluka umubili onse.’”

Mwebatemwikwa, bushe mukalabembuka ‘kumubili’ kuntanshi, nangula tamwakulabembuka? Icine cine mukalabembuka. Lelo Yesu atile ukutila Alisambile akale kumo ne membu shenu isha kuntanshi, amampulu yonse aya mubili ukupitila mu lubatitisho Lwakwe no mulopa, kabili Aliyebele abasambi Bakwe bwino bwino icebo ca cishinka, ica mbilansuma ya kukonsolwela, ilintu talatanikwa.

Pamulandu twikala mu mubili no bunake bonse bwesu, tatunga kwanisha kano fye ukubembuka. Yesu Alisambile imembu shonse ishe sonde ukupitila

mu lubatisho Lwakwe. Tasamba fye imitwe shesu ne mibili lelo kumo na makasa, uku ekuti, imembu shesu shonse isha kuntanshi. Iyi embilansuma yak u fyalwa libili, ulubatisho lwa kwa Yesu.

Panuma lintu Yesu Abatishiwe, Yohane abelo bunte, “Moneni! Umwana wa mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano isonde!” (Yohane 1:22-29) Tulingile ukusumino kutila imembu shonse ishe sonde shalisambilwe pa kubikwa pali Yesu pa lubatisho Lwakwe.

Lintu tuleikala pano isonde ilya bubifi, tatungakwanisha lelo ukubembuka. Ici cishinka icaishibikwa. Ilyo lyonse ubunake bwesu ubwa ku mubili bwamonekela, tulingile ukuibukisho kutila Yesu Alisambile imembu shesu shonse kabili ne membu she sonde ukupitila mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu kabili no kushilipilila no mulopa Wakwe. Tufwile ukumutotela ukufuma panshi ya mitima shesu. Natusumine ne fitetekelo fyesu ukutila Yesu ni Kapususha kabili Lesa wesu. Shikulu Alumbwe.

Page 204: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

204 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Umuntu onse pano isonde tanga kwanisha kano fye ukubembuka ku mubili. Abantu balatwalilila ukubembuka ne mibili shabo kabili no kufwa ku membu sham u mweo wabo onse.

Amatontonkanyo Yabipa mu Mitima sha Bantu

Bushe cinshi icikowesho Muntu?

Imembu isha lekana lekana kabili na matontonkanyo ya bubifi

Yesu aletila muli Mateo 15:19-20. “Pantu mu

mutima e mufuma amatontonkanyo ya bubifi, isoka, ubucende, ubulalelale, ukwiba, ubunte bwa bufi, imiponto: e fikowesho muntu: lelo ukulila ku minwe iishasambwa takukowesho muntu iyo.” Pantu imembu isha lekana lekana mu mutima wa muntu e

shimukowesha, ali uushasangululwa. Umuntu Alingile Ukuishiba Ububi Bwakwe

Cinshi caba mu mutima wa muntu uuli onse?

Imembu ishili ikumi na shibili

(Marko 7:21-23)

Tulingile ukusosa, ati, “Isho imembu ikumi na shibili shaba mu mitima sha Bantu. Nalishikwata mu mutima wandi. Nalikwata imembu ishili ikumi na shibili muli ine ishalembwa mu Cipingo.” Lintu tatula fyalwa libili ku menshi no Mupashi, tulingile ukusumina ukutila imembu shaba mu mitima shesu. Tulingile ukuishbo kutila tuli babembu abapwililika pa cinso ca kwa Lesa, lelo tatucite fyo. Fwebengi tulapela ifibepesho pa membu shesu, ati,

Page 205: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

205 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

“Nshakwetepo ayo amatontonkanyo mu mutima wandi, nalikwata fye ukuponena mukuloba.”

Lelo bushe Yesu Asosele shani pa bantunse? Alandile ukutila icifuma mu mutima wa muntu e ‘cimukowesha.’ Atwebelo kutila abantu balikwata amatontonkanyo ya bubifi mukati kabo. Cinshi muletontonkanya? Bushe muli basuma nangu iyo? Bushe mwalishibo kutila umuntu onse alikwata amatontonkanyo ya bubifi? E fyo, amatontonkanyo ya muntu onse ya bubifi.

Imyaka shinono shapita kunumo ku, ituka likalamba ku Korea calisapona. Indupwa isha bayashi bali mubulanda ubukalamba, lelo abantu abengi balileko mukuya tamba.

Bambi batontonkenye ati, Ni banga abafwile? 200? Nakalya, yacepesha impendwa. 300? Limbi? Nga ca ciba bwino nga cakutila impendwa ya bayashi ya cibako ikana….? Imitima sha Bantu kuti sha ba isha bipa muli uyu musango. Tulingile ukusumina. Cali ica bulanda ku ndupwa sha bayashi! Bambi balikweto kubulisha mu fyuma.

Abakutamba bambi tabakwete cikuku. “Nga caliweme ukufwa abantu abengi! Kuti cabe cakutamba nganshi! Inga cakutila ubusanso bumo bwine bwali citike mu cibansa ca mupila? Amakana ya Bantu nga balifwile no kushikiwa pa mu cilindi cimo, te fyo fine? Oh, efyo! Kuti cabe cawamisha sana ukucila pali ci!” limbi bambi balikwete amatontonkanyo ngaya. Ubusanso bumo bwine bula citika ku ku myotoka. Balomfwe nsoni lilya basango kutila abafwa banono fye.

Bonse twalishibo kutila ifyo limo tuba ababifi. Icacine, tatwinga bilikisha ayo amatontonkanyo. Kuti twailanga pakanwa fye nalimo kwati tuli ne cikuku lilya twamono busanso, lelo kumbali, mu mitima shesu, tulakabila ukutambisha. Tulafwayo kumona ubusanso bukalamba, uko amakana na makana ya Bantu balefwa. Ifi efyo imitima sha Bantu shibomba. E fyo fwebengi twali ilyo ta tulafyalwa libili.

Page 206: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

206 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Ukwipaya mu Mitima wa Muntu Uuli Onse

Mulandunshi tubembukila?

Pantu twalikwata amatontonkanyo ya bubifi mu mitima shesu.

Lesa atwebelo kutila mwaliba ukwipaya mu

mitima sha Bantu bonse. Lelo abantu abengi balakana sana pa cinso ca kwa Lesa, ati, “kuti mwasosa shani ifyo! Nshakwata amatontonkanyo aya kwipaya mu mutima wandi! Kuti mwambona shani ukubo muntu wa musango yo!” Tabengasumina ukutila balikwata ukwipaya mu mutima wabo. Bamono kutila bakepaya nabo bakwate cifyaliwa cimbi.

“Kepaya ulya ufumine mwilyashi bulya bushiku, ubwingi bwa Bantu abaipaya kabili no koca abantu mu mayanda yabo aba kwata fye ukwipaya mu mitima shabo! Nshingaba kwati bena! Bena

babonaushi! Ni bakepaya!” Bekala capamo na bakepaya kabili no kupapa, ati, “Abo abafyalwa ne mbuto ishibi bafwile bafumishiwapo pesamba lya calo! Balingile ukupingulwa mu kwipaiwa!”

Umwa mupamba itontonkanyo lya kwipaya lyaba mukati ka mitima sha abo Bantu, kabili cimo cine na mu mitima sha bakepaya ne fipondo. Lesa aletwebo kutila mu mitima sha Bantu bonse, mwaliba ukwipaya. Tulingile ukusumine Cebo ca kwa Lesa, uumona ne fintu ifya fisama mukati ka matontonkanyo yesu. E fyo, tulingile ukusumina, “Ndi mubembu uwakwata amatontonkanyo ya kwipaya mu mutima wandi.”

E fyo, Lesa atwebelo kutila mwaliba amatontonkanyo ya bubifi, pamo no kwipaya, mukati ka mitima sha Bantu bonse. Natusumine Icebo ca kwa Lesa. Nge nkulo sha Bantu aba bubifi, ukuicingilisha konse ne fyanso fyonse fiba ifibombelo fya kwipaya. Uyu mulandu wa ukwaba mu mitima shesu. Kuti mwaipaya mu cipyu, nangu mu mwenso. Nshilelando kutila wonse uwa muli

Page 207: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

207 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ifwe akepaya bambi, lelo tutontonkanyapo fye mu mitima shesu.

Bonse twalifyalwa na matontonkanyo ya bubifi mu mitima shesu. Icine cine bambi balafika na mu kwipaya, tepamulandu ukuti bafyalwa nga bakepaya, lelo pantu ifwe bonse kuti twaba bakepaya. Lesa aletwebo kutilatwalikwata amatontonkanyo ya bubifi kabili no kwipaya mu mitima shesu. Ici cishinka. Takwaba nangu umo uwinga fumishiwako ku cishinka ici.

Eico, inshila iya yana kuli ifwe kusumina icebo ca kwa Lesa no kumfwila. Tulabembuka pano isonde pantu twalikwata amatontonkanyo ya bubifi mu mitima shesu. Ubucende mu Mitma Shesu

Lesa alando kutila mwaliba ubucende mu mutima

wa muntu uuli wonse. Bushe mulesuminisha? Bushe mulesumino kutila mwalikwata ubucende mu mutima

wenu? E fyo, mwaliba ubucende mu mutima wa muntu uuli wonse.

Emulanduwine bucilende ne membu shimbi isha bulalelale filatwalillila ukuya pantanshi. Enshila iya kupangilako indalama cilanshita mu bwikashi bwa Bantu. Amakwebo yambi kuti ya bwelela panshi, lelo ubucende tabubwelela panshi pantu mwaliba ubucende mu mutima wa muntu uuli wonse. Icisabo ca Babembu Lubembu

Bushe umuntunse apalakanyiwa kunshi?

Kucimuti ici twala fye ifisabo fya lubembu

Ngefyo ifimuti fya ma apo fitwala ama apo, ifya

pear ama pear, ifimuti fya ma date ama date, kabili

Page 208: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

208 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ne fimuti fya persimmoni ama persimmoni, na ifwe, aba fyalwa ne membu ikumi na shibili mu mitima shesu, tatunga kwanisha kano fye ukutwala ifisabo fya lubembu.

Yesu aletila ico cones icifuma mu mutima wa muntu e cimukowesha. Bushe mulesuminisha? Kuti fye twasumina ku mashiwi ya kwa Yesu no kutila, “E fyo, tuli abacifyaliwa ca bucitatubi. E fyo, Namulungika, Shikulu.” E fyo, tulingile ukusumina ububi bwesu. Tulingile ukusumina icishinka kuli fwe bene pa cinso ca kwa Lesa.

Nge fyo Yesu Anakile ubufwayo bwa kwa Lesa, tulingile ukusumina Icebo ca kwa Lesa no ku Munakila. Enshila fye iyo twingapusukilamo ku membu shesu shonse ukupitila mu menshi no Mupashi. Ifi fya bupe ifyafuma kuli Lesa.

Icalo candi cali palwa ne nshita shine ishisuma. Lintu inshita ileya pantanshi, ifimuti ifyalekana lekana filatwala ifisabo. Munshila imo yine, imembu ikumi na shibili ishaba mu mitima shesu shila twikatilila no kututungulula mu kubembuka. Ilelo,

kuti caba kwipaya kabili na mailo kuti caba ubucende. Elyo, ubushiku bwakonkapo, kuti caba

amatontonkanyo ya bubifi, elyo, ubulalelale, ukwiba, ubunte bwa bufi…kabili na fimbi po. Tulatwalilila ukubembuka umwaka onse, umweshi onse, cilabushiku, cilanshita. Tapapita ubushiku bumo ukwabula ukubembuka. Tulatwalilila ukulapa kuli fwebene ukutila ta twakabembukepo libili, lelo tatwinga kwanisha pantu e fyo twafyalwa ifi fine.

Bushe mwalitala monapo icimuti ca ma Apo ukukana ukutwala ama Apo pantu tacilefwayo kutwala? “Nshilefwayo kutwala ama Apo!” Nangu fye calisalile ukukana twale fisabo, bushe kuti cagfilwa shani ukutwala ama Apo? Amaluba kuti yatendeka munshita ya mpepo, kabili na ma Apo kuti yakula no kupya mulusuba, kabili ifisabo kuti fya teyanishiwa ukuswiwa no kuliwa mukulekelesha.

E fyo caba, kabili no mweo wa babembu ufwile uku konka ici icipope ca bubumbo. Ababembu tabenga kwanisha kanofye ukutwala ifisabo fya lubembu.

Page 209: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

209 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

‘Ulubatisho ne Capindama ca kwa Yesu’ Cali Ukukonsolwela pa Membu Shesu

Bushe cilepilibulenshi pa cikonsolwelo ca kwa Yesu?

Malipilo ya cilambu ca membu no lubatisho

lwa kwa Yesu (ukushimpa kwa maboko) kabili no mulopa Wakwe

pa Capindama. Natubelenge amalembo ukufuma mu Cipingo

ukusanga ifyo ababembu, abacifyaliwa ca bucitatubi, benga konsolwela pa membu shabo pa cinso ca kwa Lesa kabili no kwikala imyeo shabo munsansa. Iyi embilansuma ya cikonsolwelo pa membu.

Mu Ubwina Lebi 4, calisoswa, ati, “Kabili nga umo uwa mu Bantu abekala calo abembuka mukuluba, mukucita fimo ifya mufintu Ifyo Yehoba aebele ukuti te fya kucita, no kuba no mulandu; nga

lwalengwo kwishibwa kuli wene ulubembu ulo abembuka, e lyo alete ica kupalamika cakwe, imbushi, ikota iya musuma, pa lubembu lwakwe ulo abembuka; ashimpe ne minwe yakwe pa mutwe wa ca pa lubembu, no kukomene ca pa lubembu umuntu mwa ca kuninika. E lyo shimapepo abulepo umolopa wa ciko ku munwe wakwe, no kuushinga pa nsengo sha cipailo ca ca kuninika, no mulopa wa ciko onse uwashala apongolwele mwi shinte lya cipailo. Amafuta ya ciko yonse afumyeko, ifyo amafuta yafumiwa kwi lambo lya mutende; shimapepo aya futumwine pa cipailo ku kubo mununko wa katontolola kuli Yehoba. E lyo shimapepo amukonsolwele, na o alekelelweko” (Ubwina Lebi 4:27-3).

Munshiku sha Cipingo ca Kale, bushe abantu balekonsolwela shani pa membu shabo? Baleshimpa amaboko pa mutwe wa ca lubembu, kabili no kuyasapo imembu.

Cali lembwa mu Ubwina Lebi. “Ngo muntu abembuka mukuluba, ica muli fyonse mukucita fimo

Page 210: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

210 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ifya mufintu Ifyo Yehoba aebele ukuti te fya kucita, nga acitapo cimo pali ifyo: nga shimapepo uwasubwa abembuke ca kuletelela abantu umulandu, e lyo apalamike ulubembu lwakwe ulo abembuka ilume iteku ya mu ŋombe iya musuma kuli Yehoba ku kube ca pa lubembu. Alete iŋombe ilume iteku ku mwinshi we hema lya kulaishanya ku cinso ca kwa Yehoba.” (Ubwina Lebi 1:2-4).

Lintu umuntu uwaico icilubo aishibo lubembu lwa mu mutima wakwe, aleteyanya ica lubembu ica lebomfishiwa mu kumukonsolwela pa membu. Ale ‘shimpa amaboko yakwe’ pa mutwe wa ca lubembu ukusapo imembu isho acitile. Mukati ke hema ilya shila, kwali icipailo ica ca kuninika. Cali icikalamba ukucila itebulo lya kushimikilapo, kabili calikwete insengwa ku mbali shonse. Abantu ba kwa Israele balekonsolwela pa membu shabo pa kuyase membu shabo pa mutwe wa ca lubembu kabili no koce nama ya ciko pa cipailo ya ca kuninika. E lyo, ica mununko ica nama calepalamikwa kuli Lesa pa cikonsolwelo cabo. Ifi e fyo balekonsolwela imembu shabo isha

cila bushiku. Lesa atile mu Ubwina Lebi ku Bantu, ati,

“Acipalamike pa mwinshi we hema ilya shila pa cinso ca kwa Yehoba.” Imembu shabo shale yaswa pa ca lubembu lintu bale shimpa amaboko yabo pa mutwe wa ciko, kabili e lyo umubembu aleputula umukoshi wa ca kuninika no kubika umulopa wa ciko pa nsengwa sha pa cipailo ca ca kuninika.

Panuma ya ifi, umubili wa ca kuninika walesangululwa mu filundwa fya mukati, kabili ne nama ya ciko yaleputulwa mufilundwa no kocewa mu mito pa cipailo ya ca ca kuninika. E lyo, E lyo, ica mununko ica nama calepalamikwa kuli Lesa pa cikonsolwelo cabo. Ifi e fyo balekonsolwela imembu shabo isha cila bushiku.

Lesa ali suminishe ilambo limbi ilya cikonsolwelo pa membu isha cila mwaka. Calepusanako ku ca pa membu isha cila bushiku. Pali iyi, Shimapepo yeka aleshimpa amaboko yakwe pa ca lubembu mu kwimininako abantu ba kwa Israele no kushinga umulopa ku cipuna ca luse cine lubali.

Page 211: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

211 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Nakabili, ukushimpa kwa maboko pa mbushi ilume iteku kwalecitika pa cinso ca Bantu ba kwa Israele pa bushiku bwalenga kumi mu mweshi walenga cine lubali cila mwaka (Ubwina Lebi 16:5-27).

Ni nani uwimininako ica lubembu ca mu Cipingo ca Kale?

Yesu Kristu

Nomba, natumone mbale ifyo ica ma lambo

caishile cinjishiwa mu Cipingo Cipya kabili nefyo icipope ca kwa Lesa ica muyayaya ca kwato kwikala pa myaka ne myaka.

Mulandunshi Yesu alingile ukufwa pa Capindama? Cinshi ico Alufyenye icakula Lesa Alekelele umwana Wakwe ukufwa pa Capindama? Ni nani uwa mupatikishe ukufwa pa Capindama? Lintu aba bembu bonse aba pano isonde, ukupilibula ifwe bonse, twaponene mu lubembu, Yesu Aishile pano isonde ukutupususha.

Alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha mu mumana wa Yordani kabili Alisendele icilango ca pa Capindama pa membu shonse mu kwimininako abantunse bonse. Fintu Yesu Abatishiwe kabili ne fyo Asumishe umulopa pa Capindama cali fye cimo cine kwi lambo lya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale, ukushimpa kwa maboko pa ca lubembu kabili no kusumya umulopa wa ciko.

Ifi e fyo calecitika mu Cipingo ca Kale. Umubembu aleshimpa amaboko yakwe pa ca lubembu no kuyasa imembu shakwe, ati, “Shikulu, ni mbembuka. Ni njipaya kabili ni ncito bucende.” E lyo, imembu shakwe shale bikwa pa ca lubembu.

Nge fyo umubembu aleputula umukoshi wa ca lubembu no ku cipalamika pa cinso ca kwa Yehoba, Yesu Apalamikwe munshila imo yine mu kukonsolwela pa membu shesu shonse. Yesu Alibatishiwe kabili no kusumwa umulopa pa Capindama ukutupususha kabili no kutukonsolwela pa membu shesu shonse ukupitila mwi lambo Lyakwe.

Page 212: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

212 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Mucishinka fye, Yesu Alitufwilile. Lintu twatontonkanyapo, bushe bupilibulo nshi ubwalipo pa ku palamika ifya lubembu ifyo fyonse ishi sha kwete umulandu mukuba ilambo lya Bantu? Bushe isho inama shonse shali shibe ulubembu? Inama tashaishibo lubembu nakalya. Shalingile ishabula akalema.

Nge fyo isho inama shali ishabula akalema, e fyo, na Yesu Ali uwabula ulubembu. Wene ni Lesa uwa Shila, Umwana wa kwa Lesa, kabili tatalile bembukapo. Eco, Asendele imembu shesu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe mu mumana wa Yordani lintu akwete umushinku wa myaka 30.

Yesu Alifwile pa Capindama pamulandu wakusende membu shesu. Bwali ubupwingishi bwakwe pe pusukilo ukwasambile imembu sha bantunse.

Intendekelo ya Mbilansuma ya Cikonsolwelo pa Membu

Mulandunshi Yesu Abatishiwe na Yohane Kabatisha mu Yordani?

Ukufisho bulungami bonse

Cali lembwa muli Mateo 3, “E lyo Yesu afumine

ku Galili, aile ku Yordani kuli Yohane, ku kubatishiwa na wene. Lelo Yohane apana amukanye, ati, Ine ndekabilo kubatishiwa kuli imwe, na imwe bushe mwaisa kuli ine? Lelo Yesu Alyaswike, ati, Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse’” (Mateo 3:13-15).

Tulingile ukwishiba no kumfwikisha umulandu Yesu Abatishiwe lintu akwete imyaka 30. alibatishiwe ukutila enga konsolwela imembu sha Bantu bonse kabili no kufisho bulungami bonse ubwa kwa Lesa. Mukupususha abantu bonse ku membu shabo, Yesu Kristu, uushakwete akalema,

Page 213: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

213 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha. Pantu, Alisendele imembu she sonde no

kuipalamika umwine mu kukonsolwela imembu sha Bantu bonse. Pakuti tupusuke ku membu, tulingile ukwishibe cishinka conse no kusuminamo. Cashalila kuli ifwe ukusumina mwipusukilo Lyakwe no kupusuka.

Bushe ulubatrisho lwa kwa Yesu lupilibulenshi? Cabafye cimo cine no kushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale. Mu Cipingo ca Kale, imembu sha Bantu bonse sha le yaswa pa ca lubembu pa kushimpwa amaboko ya kwa Shimapepo. Cimo cine, mu Cipingo Cipya, Yesu Alisendele imembu she sonde pa kuipalamika umwine nge calubembu kabili pa kubatishiwa kuli Yohane Kabatisha.

Yohane Kabatisha ali umuntu umukalamba pa Bantu bonse, umwiminishi wa bantunse uwasubwilwe na Lesa. Ngo mwiminishi wa bantunse, Shimapepo Mukalamba uwa bantunse, ashimpile amaboko yakwe pali Yesu no kuyase membu she sonde pali Wene. ‘Ulubatisho’ cipilibula ‘ukuyasa,

ukushikwa, kabili ukusambwa.’ Bushe mwalishiba umulandu Yesu Aishile pano

isonde kabili ne fyo Abatishiwe kuli Yohane Kabatisha? Bushe mwalisumina muli Yesu, pakwishibo bupilibulo bwa lubatisho Lwakwe? Ulubatisho lwa kwa Yesu kwali ukusenda imembu shesu shonse, imembu shintu ifwe, bacitatubi, tubembuka ku mibili shesu mu myeo shesu shonse. Yohane Kabatisha abatishe Yesu ukufikilisha immbilansuma ya cine iya cikonsolwelo pa membu shesu shonse.

Muli Mateo 3:13-17, yiletendeko kutila ‘E lyo’ kabili cisosa panshita lintu Yesu Alebatishiwa, inshita lintu imembu shonse she sonde sha bikilwe pali Wene.

‘E lyo,’ Yesu Alisendele imembu shonse isha bantunse, no kufwa pa Capindama panuma ya myaka shitatu, kabili Alibukile ku bafwa pa bushiku bwalenga citatu. Pakusambe membu shonse ishe sonde, Alibatishiwe umuku fye umo, Alifwile pa Capindama umu fye umo, kabili Alibukile ku bafwa

Page 214: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

214 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

umuku fye umo. Kuli abo abalefwayo kulubulwa ku membu shabo pa cinso ca kwa Lesa, Alisendele imembu shonse ishe sonde kabili no ku bapususha umukufye umo.

Mulandunshi Yesu Alingile ukubatishiwa? Mulandunshi alingilwe ukufwikwa icisote ca mwinga ku mutwe kabili no kupingulwa ku cilye ca kwa Pilato kwati fye icipondo? Mulandunshi Alingilwe ukutanikwa pa Capindama no kusumwa umulopa ukufikafye na kumfwa? Nipamulandu wakutila Alisendele imembu she sonde shonse, imembu shenu na ine, pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Pamulandu wa membu shesu, calilingile Wene ukufwa pa Capindama.

Tulingile ukusumina mu cebo ce pusukilo ukuti Lesa Alitupususha kabili no kuba abakutotela kuli Wene. Ukwabula ulubatisho lwa kwa Yesu, ne Capindama Cakwe, kabili no kubushiwa Kwakwe ku bafwa, tapengabepusukilo kuli baifwe.

Lintu Yesu Abatishiwe kuli Yohane ukusende membu shonse ishe sonde, alisendele imembu shesu

kabili e fyo Atupusha fwe basumina mu mbilansuma Yakwe ye pusukilo. Kwaliba abantu abatontonkanya, ati, “Yesu asendelefye ulubembu ulwa cifyaliwa, bushe Tasendele?” Kwene babufi.

Alibatishiwe na Yohane Kabatisha mu mumana wa Yordani kabili Alisendele icilango ca pa Capindama pa membu shonse mu kwimininako abantunse bonse. Fintu Yesu Abatishiwe kabili ne fyo Asumishe umulopa pa Capindama cali fye cimo cine kwi lambo lya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale, ukushimpa kwa maboko pa ca lubembu kabili no kusumya umulopa wa ciko.

Ifi e fyo calecitika mu Cipingo ca Kale. Umubembu aleshimpa amaboko yakwe pa ca lubembu no kuyasa imembu shakwe, ati, “Shikulu, ni mbembuka. Ni njipaya kabili ni ncito bucende.” E lyo, imembu shakwe shale bikwa pa ca lubembu.

Page 215: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

215 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Ilambo lya Cikonsolwelo pa Membu sha Cila Mwaka ku bena israele Bonse

Bushe abena Israele baleshishiwa ukufye umo pa ca

lubembu ica pano calo?

Nakalya “E lyo Aarone apalamike ilume iteku iya mu

ŋombe e ca pa lubembu ica mwine, no kuikonsolwela umwine nab a ŋanda yakwe. Abule na basawe babili, no kubemika ku cinso ca kwa Yehoba, ku mwinshi we hema lya kulaishanya. E lyo Aarone apandule Pali basawe babili, icipendwilo cimo ca Kwa Yehoba, ne cipendulo cimo ca kwa Asasele. E lyo Aarone apalamike sawe uo kwawilapo icipendwilo ca kwa Yehoba, no kumucite ca pa lubembu; lelo sawe uo kwawilapo icipendwilo ca kwa Asasele, emike uwa mweo ku cinso ca kwa Yehoba, no kumucite ca pa lubembu; lelo sawe uo kwawilapo icipendwilo ca

kwa Asasele, emikwe uwa mweo ku cinso ca kwa Yehoba, ku kumukoinsolwelako, ku kumutuma kuli Asasele mu matololo” (Ubwina Lebi 16:6-10). Apa Aarone asendele basawe babili pa mwinshi we hema lya kulaishanyamo ku kukonsolwelako imembu sha pa mwaka isha bena Israele.

“E lyo Aarone apandule Pali basawe babili, icipendwilo cimo ca Kwa Yehoba, ne cipendulo cimo ca kwa Asasele.”

Pantu, Alisendele imembu she sonde no kuipalamika umwine mu kukonsolwela imembu sha Bantu bonse. Pakuti tupusuke ku membu, tulingile ukwishibe cishinka conse no kusuminamo. Cashalila kuli ifwe ukusumina mwipusukilo Lyakwe no kupusuka.

Mu Ubwina Lebi 16:29-31, calilembwa, “Ici cileba kuli imwe icipope ca muyayaya: mu mweshi wa cine lubali, mu bushiku bwe kumi ku mweshi, muleipetamika, mwilacitamo umulimo nangu umo, umwana calo no mulebeshi uulebela mu kati ka imwe; pantu mu bushiku ubu e mo mulekonsolwelwa

Page 216: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

216 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ku kumusangulula; ku membu shenu shonse mulesanguluka ku cinso ca kwa Yehoba. Bwene e Sabata lya kushikitalamo kuli imwe, e mo muleipetamika. Cipope ca muyayaya” (Ubwina Lebi 16:29-31).

Mu Cipingo ca Kale, abantu ba kwa Israele baleleta ica lubembu ku kukonsolwela pa membu sha cilabushiku no ku shibika pa mutwe wa ciko, ukuyasa, “Shikulu, ni mbembuka imembu ishi ne shi. Napapata njeleleni.” E lyo, aleputula umukoshi wa ca lubembu, no kupela umulopa kuli Shimapepo, no kuya ku ŋanda, ne subilo ukutila nakakulwa ku membu. E fyo, icalubembu calefwa pa mulandu wa mubembu, ne membu pa mutwe wa ciko. Ica lubembu ca leipaiwa mu kwimininako umubembu. Mu Cipingo ca Kale, ica lubembu ca lebe mbushi, impanga, iŋombe ilume iteku, ekuti, shali inama shimo ishasangulwilwe kuli Lesa.

Lesa mu luse Lwakwe, asuminishe umweo wa nama ukupelwa mu kwimininako umubembu ukufwa pa membu shakwe.

Muli iyi nshila mu Cipingo ca Kale, ababembu balekonsolwela pa membu shabo ukupitila mwi lambo lya cikonsolwelo. Amampulu ya mubembu yalebikwa pa ca lubembu pa ku shimpa amaboko, kabili no mulopa waciko wa lepelwa kuli shimapepo ukufumyapo imembu sha mubembu.

E ico, tacali ica yanguika ukukonsolwela pa membu sha cilabushiku. Pamulanduyu, Lesa asuminishe shimnapepo mukalamba ukufumya imembu isha mwaka onse, cila mwaka pa bushiku bwalenga kumi mu mweshi wa lenga cine lubali, mu kwimininako abantu bonse aba kwa Israele.

Elyo bushe umulimo wa kwa shimapepo mukalamba wali wisa pa Bushiku bwa Cikonsolwelo? Icantanshi, Aarone Shimapepo Mukalamba aleshimpa amaboko yakwe pa ca lubembu, ukuyase membu sha Bantu, “Shikulu, abantu ba kwa Israele na babembuka imembu ishi ne shi, ukwipaya, ubucende, ubulalelale, ukwiba, ubunte bwa bufi, imiponto….”

E lyo, aleputula umukoshi wa ca lubembu, no kusenda umulopa wa ciko, no kusansa uyo mulopa imiku cine lubali pa cipuna ca luse mu hema lya

Page 217: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

217 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Shila. (mu Cipingo, impendwa 7 ipilibula impendwa iya kumanina).

Wali umulimo wakwe ukuyase membu sha cila mwaka isha Bantu pa mutwe wa ca lubembu ukufwa mu kwimininako abantu, kabili ne ca lubembu ca leipawiwa mu lubali lwa bantunse.

Pamulandu Lesa ali lungama, ukupususha abantu bonse ku membu shabo, Asuminishe ica lubembu ukufwa mulubali lwa bantunse. Pantu Lesa wa cikuku, Asuminishe abantu ukupela umweo wa ca lubembu mu lubali lwabo. Shimapepo Mukalamba elyo alesansa umulopa pa cipuna ca luse kabili e fyo, akonsolwele imembu shonse isha Bantu pa mwaka uwapita pa Bushiku bwa Cikonsolwelo, pa bushiku bwalenga kumi mu mweshi walenga cine lubali.

Bushe kanshi Ilambo lya ca kuninika ukulingana ne Cipingo ca Kale?

Yesu Kristu uwabula akalema

Shimapepo mukalamba alepela imbushi shibili pa Bushiku bwa Cikonsolwelo pa Bantu bwa kwa Israele. Imo yaleitwa ya kwa Asasele, icilepilibula ‘ukufumya.’ Mu nshila imo ine, Sawe wa mu Cipingo Cipya ni Yesu Kristu. “Pantu Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya” (Yohane 3:16). Lesa atupelo Mwana wakwe uwafyalwa eka ukubo Mwana wa Mpanga. Ngo Mwana wa Mpanga ku Bantu bonse, Alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha kabili alisaba Kapususha, Mesiya we sonde. Yesu cipilibula ‘Kapususha’ kabili Kristu cipilibula ‘Imfumu iya subway,’ eco Yesu Kristu cipilibula ‘Umwana wa kwa Lesa uwaishile mu kutupususha ifwe bonse.’

Nge fyo imembu sha cila mwaka isha Bantu shale fumishiwapo pa Bushiku bwa Cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale, Yesu Kristu, imyaka fye ukufika pa 2000 isha pitapo, Alishile pano isonde mu kubatishiwa kabili no kusumwo mulopa ku mfwa ya pa Capindama ukufikilishe mbilansuma ya cikonsolwelo pa membu shesu shonse.

Page 218: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

218 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Pali iyi nshita, natubelenge mu Ubwina Lebi. “E lyo Aarone shimpe amaboko yakwe yabili pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo, no kukuyasa pali wene amampulu ya yonse ya bana ba kwa Israele, ne membu shabo shonse; afibike poa mutwe wa kwa sawe, no kumutumina mu minwe ya ya mwaume uusontelwe asende amampulu yabo yonse atwale ku calo ukushaba muntu, no ku lekwa aleya mu matololo” (Ubwina Lebi 16:21-22).

Cali lembwa ukutila imembu sha bana ba kwa Israele bonse shali bikilwe pa mutwe wa mbushi nge fyo calembwa mu Ubwina Lebi 1. ‘Ifya bupulumushi fyabo fyonse’ cipilibula ku membu shonse shintu bacitile mu mitima shabo kabili ne mibili shabo. Kabili ‘Ifya bupulumushi fyabo fyonse’ fyali bikilwe pa mutwe wa ca lubembu pa ku shimpa kwa maboko aya kwa Shimapepo Mukalamba.

Nefunde lya Kwa Lesa Tulingile Ukukwata Ubwishibilo bwa Membu Shesu Shonse.

Mulandunshi lesa atupelele amalango?

Ukutupela ubwishibilo

bwa membu. Amalango ya kwa lesa ya kwate filundwa fya

mafunde 613. Nakuba, elyo twatontonkanyapo, tulacita efyo ta twebelwe ukucita no kukana cita efyo atweba ukukana cita.

Eico, tuli ba bembu. Cali lembwa mu cipingo ukutila lesa alipele amafunde ukutila twingeluka membu shesu (Abena Roma 3:20). Ici cilepilibulo kutila alitupele Ifunde lya malango yakwe ukutusambiluisha ukutila tuli babembu. Tayapele kuli aifwe ukutila twingekalilamo, lelo ukutila twingeshiba imembu shesu.

Tatupele amafunde aya ukutila twinge yasunga.

Page 219: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

219 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Tamwinga cetekela imbwa ukwikala ngo muntu. Munshila yimo yine, tatwingekalila mu malango ya kwa Lesa, lelo kutifye twailuka imembu shesu ukupitila mwi Funde lya malango yakwe.

Lesa ayapele kuli baifwe pantu tuli filundwa fya lubembu, lelo tatwiluka. “Tuli bakepaya, abacende, bancitatubi,” Lesa alatweba umwa kupapusha ukupitila mu mafunde. Alitwebele ukukana ipaya, lelo tulepaya mu mitima shesu ne mibili shesu.

Nangucibefyo, pantu cali lembwa mu malango ukutil;a tatufwile twaipaya, twaslisho kutila tuli bakepaya, ukutila, “Aha, nail lufyenye. Ndi mubembu pantu nalicitile ifyo nshalingile ukucita. Nali bembuka.”

Pakupususha abena Israele ukufuma ku lubembu, Lesa asuminishe Aarone ukupela ilambo lya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale, kabili ali ni Aarone uwa lekonsolwela abantu umukumo pa mwaka.

Mu Cipingo ca Kale, amalambo ya membu yabili yalepelwa pa bushiku bwa cikonsolwelo. Yimo

yalepelwa pacinso ca kwa Lesa elyo yimo yale tumwa muciswebebe panuma ya kushimpapo amaboko, ukusenda imembu shonse isha Bantu isha pa mwaka. Lintu imbushi tailatumwa mu ciswebebe no kuboko kwa muntu uwalinga, Shimapepo mukalamba aleshimpa amaboko yakwe pa mutwe ya mbushi iya mweo no kuyase membu sha bena Israele. “Shikulu, abantu na bepaya, naba bembuka, na ba pepo tulubi…. Natubembuka pacinso cenu.”

Icalo ca Palestine matololo ya muciswebebe. Imbushi yaletumwa muciswebebe kabili nokufwa. Lintu yaletumwa, abantu ba Israelebaleilolesha ukufifye nelyo yaleko kumoneka akatalamukila, kabili no kusumino kutila imembu shabo shali sendelwe ne mbushi. Abantu balekwata umutende wa matontonkanyo, kabili ne mbushi yalefwa mu matololo pa membu sha pa mwaka sha Bantu bonse.

Muliuyu musango, Lesa akonsolwele imembu shesu shonse ukupitilas mu mwana wampanga wa kwa Lesa, Yesu Kristu. Imembu shesu shonse shali sambilwe akale ukupitila mulubatisho lwa kwa Yesu

Page 220: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

220 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

no mulopa wakwe pa Capindama. Yesu ni Lesa wesu kabili bno mupusushi. Mwana

wa kwa Lesa uwaisghikle ukwisa pususha abantunse ku membu. Nikabumba uwatubumbile mu cimpasho cakwe no kwisa pano calo ukutupususha ku membe.

Temembufye isho tucita cilabushiku ne mibili shesu isha sendelwe na Yesu, lelo ne membu shesu isha kuntanshi ne membu sha matontonkanyo kabili no mubili. Efyo, alingilwe ukubatishiwa na Yohane Kabatisha ukufikilisha ubulungami bonse bwa kwa Lesa, Icikonsolwelo ica fikapo pa membu shonse ishe sonde.

Imyaka yitatu lintu Yesu talatanikwa, lintu atampilefye umulimo wakwe wapalwalala, alisendele imembu shonse ishe sonde pakubatishiwa na Yohane Kabatisha mu mumana wa Yordani. Ipusukilo lya bantunse ukupitila mu kukonsolwela pa membu shesu shonse shatampile no lubatisho lwakwe.

Mu mumana wa Yordani, pancende iyalemoneka ukulepa, Yohane Kabatisha ashimpile amaboko yakwe pamutwe wa kwa Yesu kabili no kumwibisha

mu mu menshi. Ulubatisho lwakwe califye cimo cine kwati uku shimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale kabili no kukwata ubupilibulo bumo bwine ubwa ku yase membu shonse.

Ukwibishiwa mu menshi calepilibula imfwa, kabili no kwima ukufuma mu menshi cale pilibula ubututubuko. Efyo, pa kubatishiwa na Yohane Kabatisha, Yesu alifikilishe no kusokolola ifikomo fyonse fitatu fya mulimo wakwe: ukusenda imembu shonse, ukutanikwa, no kututubuka.

Kuti twapusuka nga twaumfwila icebo ico Yesu atupuswishe ku membu. Lesa alisalile ukutupususha ukupitilafye muli Yesu, kabili ne Cipangano cintu apangile mu Cipingo ca Kale ca fikilishiwe. Ukupitila mulici, Yesu aile kucapindama ne membu shesu shonse pa mutwe wakwe.

Page 221: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

221 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Mulimonshi uwatushalila apo Yesu alifuta imembu shesu shonse?

Ifyo tulingile ukucita ku kwata icitetekelo

mu cebo ca kwa Lesa Muli Yohane 1:29, cali lembwa ukutila,

“Ubwakonkapo amwene Tesu aleisa kuli wene, kabili atile, moneni umwana wa mpanga uwa kwa Lesa, ulesenda ulubembu ulwaba pano isonde!” Imembu shonse sha bantunse shali bikilwe pali yesu lintu abatishiwe mu Yordani. Sumineni ici! Elyo mwalapalwa ne cikonsolwelo ca membu shenu.

Tulingile ukukwata icitetekelo mucebo ca kwa Lesa. Tulingile ukubika pa mbali amatontonkanyo yesu na bucintala bwesu kabili no kumfwila icebo ca kwa Lesa ica lembwa. Tulingilefye ukusumina mu cine ukutila Yesu alisendele imembu shonse ishe sonde.

Ukusoso kutila Yesu alisendele imembu shonse ishe sonde, kabili no kusoso kutila alifikilishe ubulungami bonse ubwa kwa Lesa pa kukonsolwela pa membu shesu cintufye cimo cine. Ukushimpa kwa maboko kabili no lubatisho kabili fipilibula cimo cine.

Tacili na mulandu lintu twa sosa ati “conse” “ifilifyonse” “nafyonse” ubupilibulo ni bumo bwine. Ubupilibulo bwe shiwi, “ukushimpa kwa maboko” mu Cipingo ca Kale ca bafye cimo cine na mu Cipingo Cipya, ukufumyako ishiwi “Ulubatisho” lila bomfishiwa.

Ciletuleta ku cine ukutila yesu ali batishiwe kabili no kupingulwa pa Capindama ukukonsolwela pa membu shesu shonse. Kuti twapusuka nga twasumina muliyi mbilansuma ya cishinka.

Lintu Icipingo ciletwebo kutila Yesu alisendele imembu shonse ishe sonde (Yohane 1:29), bushe ulubembu lwe sonde cilepilibulenshi? Cilepilibulo kutila imembu shonse twafyelwe nasho, ishili, amatontonkanyo yabipa, bukabwalala, ubulale lale, ulunkumbwa, ububifi, imiponto, icilumba, no

Page 222: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

222 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kutumpa ukwikala mu matontonkanyo yesu. Kabili cilesanshako no bubi bonse kabili na mampulu tucita ne mibili kabili na mu mutima.

“Pantu icilambu ca lubembu ni mfwa, lelo icabupe ca kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Kristu Yesu Lesa wesu” (Abena Roma 6:23). “Kabili ukwabulo kusumo mulopa takuli ukulekelo lubembu!” (Abena Hebere 9:22). Ngafintu cisoselwe mu Cipingo, imembo shonse shilingile ukulipilwa. Yesu Kristu, pakupususha abantunse bonse ku membu shabo, alipele umweo wakwe kabili no kulipila icilambu ca lubembu kuli baifwe pa mukumo.

Eico, pakulengwa abantungwa ku membu shesu shonse, ifyo tulingile ukucita kusuminafye mu mbilansuma −Ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe, kabili na muli bumushilo bwakwe.

Ukukonsolwela Kwa membu shamailo

Bushe tulekabila ukupele lambo pa membu shesu

nakabili?

Nakalya Imembu shamailo, na bwa bulya bushiku, ne

membu shintu tucita ukufikafye nelyo twafwa shali sanshiwako ku ‘membu she sonde,’ ngefye imembu shelelo, no bushiku bwa fumineko, kabili na masoshi lyafumineko shonse shali sanshiwako ku membu ishe sonde. kabili no lubembu lwa muntu ukufuma ukufuma pa kufyalwa ukufika na kumfwa shonse lubali lwa ‘membu she sonde,’ kabili no lubembu lonse ulwe sonde lwa libikilwe pali Yesu ukupitila mulubatisho lwakwe. Kabili ne membu tucita ukufika nelyo twafwa shali fumishiwapo kabela kulibaifwe.

Tulingile ukusumina mu mbilansuma iyi, Icebo ca klwa Lesa ica lembwa, kabili nokumfwile cine

Page 223: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

223 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ukuti tupusuke. Tulingile ukubika pambali amatontonkanyo yesu ukuti tulubulwe ku membu shesu shonse. Kuti mwafwayo kwipusha, “Kuti asenda shani imembu shintu tatulacita?” Elyo, kuti namipusha naine, “Bushe Yesu kuti aleisa pano isonde cilanshita twa bembuka no kusumo mulopa libili libili?”

Mumbilansuma ya kufyalwa libili, mwalibe funde ilya kukonsolwele membu shesu. “Kabili ukwabulo kusumo mulopa takuli ukulekelo lubembu!” (Abena Hebere 9:22). Lintu umunrtu alekabila ukulubulwa ku membu shakwe mu nshiku sha Cipingo ca Kale, alingile ukuyase membu shakwe pa ku shimpa amaboko yakwe pa lambo lya lubembu, kabili ilambo lya le fwa mulubali lwakwe.

Munshila yimo yine, umwana wakwa Lesa alishile pano isonde ukwisa pususha umutundu wa muntunse. Alibatishiwe pakusenda imembu shesu, alisuminwe pa capindama ukulipila icilambu ca lubembu, kabili alifwile pa capindama, atile, “Nacipwa.” Alibukile ku bafwa pa bushiku

bwalenga citatu kabili aikala ku kucipuna ca ku kuboko kwa kulyo kwa kwa Lesa. Efyo, aliba mupusushi wesu umuyayaya.

Pakwelelwa imembu shesu shonse umupwilapo, tulingile ukuposa amatontonkanyo yesu no kukane fipope fya bukapepa ifitweba ukuilubula fwebene ku membu shesu isha cilabushiku ukupitila mu mapepo ya kulapila cilabushiku. Pakuti imembu sha bantunse shi fumishiwepo, ilambo lya malango lya lipelwe pamukumo. Lesa wakumulu alibikile imembu shonse ishe sonde mu mwana wakwe ukupitila mulubatisho lwakwe kabili amulengele ukutanikwa pa mulandu waifwe. No bututubuko bwakwe ku bafwa, ipusukilo lyesu lyali pwililike.

“Lelo alashilwe pa fya bupulumushi fyesu, kabili afyantilwe pa mampulu yesu; ukulimuna ukwa kutumwenamo ubutuntulu kwaponene pali wene… Nao Yehoba aponeshe pali wene amampulu yafwe bonse.” Esaya 53, cali soswa ukutila amampulu ya fya bipa fye sonde, fya Bantu bonse fyali bikilwe pali Krist Yesu.

Page 224: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

224 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Mucipingo Cipya, mu bena Efeso 1:4, cali lembwa ati, “Ngefyo atusalile muli wene ilyo pano isonde tap ala lengwa,” Ici letwebaukutila alitusalile ilyo isonde tali labumbwa. Lintu ne calo tacila bumbwa, Lesa muli Kristu. Ico cones twatontonkanyapo, tulingile ukusumina no kumfwila icebo ca kwa Lesa, icebo ca menshi, umulopa kabili no Mupashi.

Lesa atwebele ukutila umwana wa mpanga wakwe, Yesu Kristu, alisendele imembu shonse ishe sonde kabili ali konsolwele pa bantunse bonse. Mu bena Hebere 10, cali lembwa, “Pantu amalango pakuba ne cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa, tecipasho cine ica ifyo fintu, tayengalenga ukuti babe abapwililika nakalya abapalamilako ku malambo yene ya mwaka no mwaka ayo batula pe” (Abena Hebere 10:1).

Apa, cilesoso kutila ilambo limo line, lintu balepela cila mwaka, tayenga balenga ukuba abapwililika. Amalango cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa, tecipasho cine. Yesu Kristu, Mesiya uwali no

kwisa, no kutulenga abapwililika pamukumo (ngefyo imembu sha cila mwaka isha bena Israele shale konsolwewa pamukufye umo) pakubatishiwa no kutanikwa ukukonsolwela pa membu shesu shonse.

Eico, Yesu atile mu bena Hebere 10, “Elyo nati, moneni naisa kukucito kufwaya kwenu. Ukufumya icantanshi kuti emike icalenga fibili. Nikukufwaya uku eko twashishiwa, mukuti Yesu Kristu atulile umubili wakwe limo epela. Kabili Shimapepo onse eminina akasuba na kasuba aletula ilingi amalambo yamo yene, ayashingafumya imembu nakalya. Lelo wene, ilyo atulile ilambo limo ilya pa membu, aikalilila pe ku kwakulyo kwa kwa Lesa, alepemba basuke abalwani bakwe abacitwe icakubikapo amakasa yakwe. Pantu kucakuninika cimo alenga abashishiwa babe abapwililila ukupwililila kwa pe. Awe no Mupashi wa Mushilo utushimikila ubunte: pantu ilyo watila, Efyo asosa Shikulu, ati, Ici ecipingo ngapingana nabo ilyo shilya nshiku shikapita; nkabike fipope fyandi mu mitima yabo no kufilemba mu matontonkanyo yabo: Elyo alundako,

Page 225: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

225 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ati, Ne membu shabo ne fyabupulumushi fyabo nshakafibukishe nakalya iyo. Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu” (Abena Hebere 10:9-18).

Tulesumino kutila Yesu alitupususha ku membu shonse ishe sonde ukupitila mulubatisho lwakwe no mulopa pa capindama.

Ipusukilo lya ku fyalwa libili ilya menshi kabili no Mupashi ukwa lembwa mu mitima yesu na mu matontonkanyo yesu.

Bushe tule balungami pamulandu wakuti tatubembuka?

Nakalya. Tuli balungami pantu Yesu alisendele imembu shesu shonse no

kusumina muli wene. Bushe bonse mwalisumina mwipusukilo lyakwe?

−Amen− Bushe mulomfwila mucitetekelo icebo ca kwa Lesa ukutila Yesu Kristu umwine alibatishiwile no kusumwa pa capindama pakutupususha? Tulingile ukukwata icitetekelo mu cebo cakwe ukuti tufyalwe libili. Kuti twapusuka nga twasumino kuti Yesu Kristu, ukupitila mu mbilansuma ya kwelelwa, alisambile imembu shesu shonse, pamo pene ne membu ishe sonde.

Tatwingaba ababulo lubembu pakumfwila amalango ya kwa Lesa, lelo kuti twaba abapwililika ukupitila mu citetekelo cesu mu milimo yakwe. Yesu Kristu alisendele imembu shesu shonse ukupitila mulubatisho lweakwe mu Yordani, aculile ubupingushi kabili alipanikwe pa membu shesu shonse pa capindama. Pakusumina mu mbilansuma yakwe nen mitima yersu yonse, kuti twalubulwa ku membu shesu shonse no kuba abalungami. Bushe mulesumineci?

Ulubatisho lwa kwa Yesu, ukutanikwa kwakwe no kututubuka kwakwe fya kwelelwa kwa membu shonse isha bantunse kabili ne funde lye pusukilo

Page 226: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

226 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ilya bula ukusalila kwa kutemwa kwa kwa Lesa ukwa pe na pe. Lesa alitutemwa ngefyo twaba kabili wa mulinganya, eco abalile ukutulenga abalungami. Alitulengele abalungami pa kuyase membu pali Yesu ukupitila mulubatisho lwakwe.

Ukusamba imembu shesu shonse, alitumine umwana wakwe eka Yesu pano isonde kuli baifwe. Asuminishe Yesu ukusenda imembu she sonde ukupitila mulubatisho lwakwe kabili no kubika ubupingushi pa mwana wakwe pa membu shesu shonse. Atulengele abana bakwe abalungami ukupitila mwipusukilo lya menshi kabili no mulopa, ukutemwa kwa kwa Lesa.

Cali lembwa mu bena Hebere 10:16, “Nkabike fipope fyandi mu mitima yabo no kufilemba mu matontonkanyo yabo.”

Mu mitima yesu na mu matontonkanyo yesu, bushe tuli ba bembu pa cinso cva kwa Lesa nangula tuli abalungami? Nga cakutila twalikwata icitetekelo mu cebo ca kwa Lesa, tuli balungami. Yesu Kristu alisendele imembu shesu shonse kabili

alipingwililepo palisho. Yesu Kristu mupusushi wesu. Kuti twatontonkanya, “Pantu tulabembuka cilabushiku, kuti twaba shani abalungami? Icishinkafye Tuli ba bembu.” Lelo lintu twasumina mu cebo ca kwa Lesa, ngefyo Yesu Kristu aumfwilile wishi, tulaba abalungami.

Icine cine, ngefyo nsosele kunuma, twalikwete imembu mu mitima yesu lintu ta tulafyalwa libili. Panuma ya kusenda imbilansuma ya kwelelwa kwa membu mu mitma yesu, twalipuswike ku membu shesu shonse. Lintu ta twaishibe imbilansuma, twali aba bembu. Lelo twayalwike abalungami lintu twatampile ukusumina mwipusukilo lya kwa Yesu, kabili no kuba abana abalungami aba kwa Lesa. Ici ecitetekelo icakuba abalungami cintu Mutumwa Paulo alandilepo. Icitetekelo mu mbilansuma ya kwelelwa catulengele abalungami.

Nangula mutumwa Paulo, nangu Abrahamu, nangu ifikolwe fya citetekelo tabali abalungami kumilimo shabo, lelo ni pa kukwate citetekelo mu cebo ca kwa Lesa, amashiwi ya mapalo yakwe aya

Page 227: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

227 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kwelelwa imembu. Mu bena Hebere 10:18, “Awe uko ifi fyalekelelwa,

takuli kabili ukutulile membu.” Ngafintu calembwa, Lesa alitupuswishe ukutila tatufwile ukufwa pa membu shesu. Bushe mulesuminaci? −Amen.−

Mu bena Filipi 2, “Muli imwe mube ukwangwa ukwali muli Kristu Yesu. Wene, pakuba mucipasho ca kwa Lesa, tatontonkenye ukuti ukulingana na Lesa cintu cakusompola; lelo aisangwile uwafye, pakubule cipasho ca busha, pakufyalwa mucipasho ca buntunse. No kusangwa mu mibele ya buntunse, aipetamikeno kubo wakunakila ukufika na kumfwa, awe ukufika na kumfwa iya pa capindama. Eico na Lesa amusansabike, no kumupele shina ilya cila amashina yonse: ukuti kwishina lya kwa Yesu ikufi lyonse likafukame, ilya mumulu ne lyapanonse ne lya panshi lya calo, no lulimi lonse lukasose, ukuti, YesuKristu e Shikulu; kube ubukata kuli Lesa Shifwe” (Abena Filipi 2:5-11).

Yesu Kristu, kubengashima kwa bukata bwakwe kabili mwiminishi uwapwililika mufyo aba (Abena

Hebere 1:3), aibikile uwafye. Nakuba, aliisendele umwine ngo musha, alishile mucipasho ca muntunse. Aipetamikeno kubo wakunakila ukufika na kumfwa ukutupususha.

Eico, tulemulumbanya Yesu, “Ni Lesa wesu, umupusushi kabili ne Mfumu.” Umulandu untu tulecindamika no kulumbanya Yesu wakuti Yesu alyumfwilile ubufwayo bwa kwa wishi ukufikafye na kumpela. Nga taumfwilile, nga tatucindamika umwana wa kwa Lesa. Lelo pantu umwana wa kwa Lesa alyumfwilile ubufwayo bwa kwa Wishi ukufikafye na kumfwa, ifibumbwa fyonse na Bantu bonse pano isonde pala mucindamika, kabili bali nokuciteci umuyayaya.

Yesu Kristu ali Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa uwa sendele imembu she sonde, kabili cali lemwa ukutila alishisendele ukupitila mulubatisho lwakwe. Nomba, pa myaka 2000 yapita apo asendele imembu she sonde. Imwe na ine twalikala pano isonde ufuma kucifyaliwa, kabili ne membu shesu shonse shali sanshiwako ku membu she sonde.

Page 228: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

228 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Bushe tukaba ababembu na kabili nga twa bembukia mailo?

Nakalya, pantu Yesu Alisendele imembu shesu

shonse isha kale ne shalelo, ne sha mailo, kabili ne sha kuntanshi.

Ukwabula ukulekanya ulubembu lwa kutendeka

ku mampulu yesu, bushe tatwabembukapo ukufuma lintu twa fyelwe? −Cishinka, twalibembuka.−

Yesu alishibo kutila tukabembuka ukufumafye ubushiku twa fyelwe no kufikafye ilintu tukafwa, eico alisendele kabela imembu shesu shonse. Bushe kuti mwacimona nomba? Nga cakutila kuti twaikala ukufika na 70, imembu shesu kuti shaisula imyotoka shikalamba ifyapala amatraki. Lelo Yesu alisendele imembu shesu shonse pamukumo no lubatisho lwakwe kabili shasendelwe pa capindama na wene.

Nga Yesu asendelefye imembu shakutendeka, nga twalifwile na kuya kugehena. Nangula nga

twalyumfwile ukuti ta sendele imembu shesu shonse, tacinga cinjishiwa icishinka cakutila Yesu alifutile imembu shesu shonse.

Ni membu shinga isho twinge cita muno calo? Imembu shonse shintu tucita shali sanshiwako ku membu she sonde.

Lintu Yersu ayebele Yohane ukumubatisha, efyo fye apilibwile. Yesu alipele ubunte umwine ukutila alisendele imembu shonse. Lesa alitumine umusha wakwe libe yesu talaisa kabili amulengele uku batishiwa na wene. Pakubatishiwa na Yohane, umwiminishi wa bantunse, pakubwesha umutwe wakwe ukuti enga batishiwa, Yesu alisendele imembu shonse isha bantunse.

Imembu shesu shonse ukufuma pa mushinku wa 20 ukufika na 30, ukufuma pa 30 ukufika na 40, na fimbipo; ne membu isha bana besu nasho shali sanshiwepo ku membu she sonde, shintu Yesu asendele ukupitila mulubatisho lwakwe.

Nani engalando kutila mwalishalamo ulubembu muno calo? Yesu alisendele imembu shonse ishe

Page 229: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

229 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

sonde, kabili kuti bonse twakwato kupusuka lintu twasumina mu mitima yesu, ukwabulo kutwishika ukuli konse, muli fyonse fintu Yesu acitile uku konsolwela pa membu shesu: ulubatisho lwakwe no kusumwa kwa mulopa wakwe.

Abantu abengi balekala imyeo sha kwilekelesha isha sendwa na matontonkanyo yabo, babule myeo shabo kwati naklalimo shaliba ishikankala. Lelo kwali abengi abaikala ne myeo sha kosa. Abantu abengi balikala imyeo isha kuyilekelesha. Naine wine nalikele mu musango umo wine ilintu nshila fyalwa libili.kuti mwakana shani ukumfwikisha nangula ukusumina imbilansuma ya kwelelwa, iya lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe?

Ipusukilo lya ba bembu lya lipwililika

Mulandunshi Yesu asambile amakasa ya kwa Petro?

Pantu alefwaya Petro ukukwata icitetekelo ica

kosa mucishinka cakuti alimusambile akale imembu shakwe shonse isha kuntanshi

ukupitila mulubatisho lwakwe.

Natubelenge muli yohane 19. “Nao asendele

icapindama umwine, nokuya kukwitwa impanga ya cipanga, muciHebere Ni Golgota; uko ba mutanike, Na bambi babili pamo nankwe, umo lubali uku Na umbi lubali uku, na yesu pakati. Kabili Pilato alembele ne limbo, no kulibika pa capindama. Awe palembelwepo, YESU UMWINA NASARETI IMFUMU YA BA YUDA. Eico aba yuda abengi babelengele ilembo Ili, pantu uko Yesu atanikwe kwali mupepi Na kumusumba; kabili lya lembelwe

Page 230: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

230 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

mucHebere, Na muciRoma, na muciHela” (Yohane 19:17-20).

Mwebatemwikwa, Yesu Kristu alisendele imembu shonse ishe sonde kabili alipingwilwe ukuya tanikwa mucilye ca kwa Pilato. Nomba natutontonkanyepo palici capamo.

Ukufuma pa vesi ya 28, “Panuma yaici, Yesu pakwishibo kuti ifintu fyonse nafipwa, (ukuleka ilembo lifishiwepo) atile, Ndi necilaka. Kulya kwatekelweumuyongwe uwaisulamo umwanganshi uwankantuka; eico ilyo ba somwene pali husope umwepu uwaisulamo umwanganshi uwakantuka, bautambike ku kanwa kakwe. Eico ilyo Yesu apokele umwangashi uwa kantuka, atile, Nacipwa; ainiko mutwe, no kuleko mweo” (Yohane 19:28-30).

Yesu atile, “Nacipwa!” no kufwa pa capindama. Panuma ya nshiku shitatu, alitutubwike ku bafwa no kuya kumulu.

Ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane Kabatisha ne mfwa yakwe pa capindama fyalyampana, cimo tacingekala ukwabule cibiye. Eico, natulumbanye

Shikulu Yesu pakutupususha ne mbilansuma yakwe iya kwelelwa.

Umubili wa buntunse ukonkanka lyonse ifyo ulekabilo mubili, eico tatunga kwanisha kanofye ukubembuka. Yesdu Kristu alitupele ulubatisho lwakwe kabili no mulopa wakwe ukutupususha ku membu sha mubili. Alitupuswishe ku membu sha mubili ukupitila mu mbilansuma yakwe.

Abo abakwata ukwelelwa kwa membu ukwapwililika abangengila mu Bufumu bwa kumulu panshita iyili yonse pakusumina muli Yesu, uwafyaliwe mu Bethelehemu, alibatishiwile mu yordani, alifwile pa capindama kabili alityututbwike pa bushiku bwalenga citatu. Tulelumbanye Mfumu no kucindamike Shina lyakwe umuyayaya.

Mwibuku lyakulekelesha muli Yohane, Yesu aile ku Galileya panuma ya kututubuka ku bafwa. Aile kuli Petro nokutila kabili Petro amwaswike, “E Shikulu; mwali shibo kutila nalimitemwa.” Kabili Yesu alimwebelo ukutila, “Cemo twana twa mpanga twandi.”

Page 231: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

231 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Petro alishibe fyonse, imbilansuma ya lubatisho iya kwa Yesu no mulopa wakwe, iya kwelelwa kwa membu. Nomba, ukusumina mu mbilansuma ya menshi no mulopa uweapele ukwelelwa Kwa membu kabili no kukutumluka ifyo Yesu asambile amakasa yakwe, icitetekelo cakwe muli Yesu Cali sabe cakosa.

Natubelenge muli Yohane 21:15 nakabili. “Awe ilyo baikwile, Yesu atila kuli Simoni Petro, Simoni, mwana Yona, bushe wali ntemwa ukucisha aba? Atila kuli wene E Shikulu, imwe mwalishibo kutila nail mutemwa. Amweba ati Cemo twana twa mpanga twandi.” Alipelo twana twa mpanga kuli Petro pantu ali umusambi wakwe, uwapuswike umupwilapo, kabili pamulandu Petro alisabo mubomfi uwa fikapo.

Nga cakutila Petro alisabo mubembu pamulandu wa membu shakwe isha cilabushiku, Yesu nga tamwebelo kushimikile mbilansuma ya cikonsolwelo ca membu, pantu wene, pamo na basambi babiye, tabakwanishe kanofye ukulabembuka kumubili. Eico, Yesu amwebele ukulashimikila imbilansuma iya futile imembu shabo shonse pantu balisumine mu

lubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe pacapindama, imbilansuma ya cikonsolwelo ca membu.

Shikulu, mwalishibo kutila nail mutemwa

Bushe kuti mwaba “aba bembu” libili nga mwa

bembuka libili?

Nakalya. Yesu alisenda kabela imembu shandi ishakuntyanshi

pa Yordani. Natutontonkanye pa mashi yantu Yesu ayebele

Petro. “Petro, Simoni, mwana Yona, bushe wali ntemwa ukucisha aba? Atila kuli wene E Shikulu, imwe mwalishibo kutila nail mutemwa.” Ukusumina kwa kwe ukwa kutemwa kwali ukwa cishinka, ukufuma nga icitetekelo ica mu mbilansuma ya

Page 232: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

232 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kukonsolwela pa membu shonse. Nga cakutila Yesu tasambilishe Petro pamo na

basambi babiye pa lwa mbilansuma kwelelwa kwa membu pa kusamba amakasa yabo, nga tabasumune ukutemwa kwabo muliyonshila.

Nakuba, lintu Yesu aishile kuli bene no kwipusha, “Buishe wali ntemwa ukucisha aba?” Petro nga atile, “Shikulu, ndifye umuntu ushapwililika. Ndi mubembu iushinga mutemwa ukucisha aba. Napapata ndekeni neka.” Na Petro nga alibutwike, ukufisama umwine kuli Yesu.

Lelo natutontonkanye pa bwasukop bwa kwa Petro. Ali uwapalwa ne mbilansuma ya kwelelwa kwa membu, ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe uupususha abantunse.

Eico, nga alisosele ukutila, “E Shikulu mwalishibo kutila nali mutemwa.” Ukusumina kwa kwe ukwa citetekelo kwafumine citetekelo ca mbilansuma ya kwelelwa kwa kwa Yesu. Petro alisumine mu mbilansuma ya kwelelwa Kwa membu, kuntu Yesu asendele imembu she sonde lyonse. Uku

kulesanshako ne membu sha kuntanshi, kuntu abantu alingile ukulacita pamulandu wa bunake bwa mibili shabo.

Petro alisumine mu mbilansuma ya kwelelwa Kwa membu, kabili alisumine ukutila Yesu ali umwana wa mpanga wa kwa Lesa, aleyasuka Shikulu ukwabulo kucelwa. Ipusukilo lya kwa yesu kwaishile mu mbilansuma ya kwelelwa imembu, kabili eco, Petro apuswike ku membu shakwe isha cilabushiku. Petro alisumine mwipusukilo ukupitila mbilansuma ya kwelelwa imembu shonse ishe sonde.

Bushe nenu muli kwati Petro? Bushe kuti mwa kwato kutemwa no kucetekela Yesu uwasendele imembu shenu shonse ukupitila mu mbilansuma ya kwelelwa no lubatisho lwakwe kabili no mulopa? Kuti mwakana shani ukusumina no kumutemwa? Tacingabefyo.

Nga Yesu asendelefye imembu shakale nangu isha nomba, no kutulekela imembu isha kuntanshi, tatungakwato kulumbanya nge fyo tucita nomba. Mukusanshako kulici, nga twaliya bonse kugehena.

Page 233: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

233 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Eico, tulingile bonse ukusumina ukutila ukucetekelo mu mbilansuma ya kwelelwa Kwa membu kwali tupususha.

Umubili walibo wanaka ukubembuka, eico tulabembuka lyonse. Eico, tulingile ukusumina ukutila ukucetekelo mu mbilansuma ya bwingi bwa ku konsolwela kwa membu kuntu Yesu atupele, imbilansuma ya lubatisho no mulopa wa kwa Yesu, kwali tupususha.

Nga twasumine mu mbilansuma ya cikonsolwelo ca membu, uko lubatisho no mulopa wa kwa Yesu, takuli na wasumina ungapusushiwa ukufuma ku membu shakwe. Mukusanshako, nga twalipuswike ku membu shesu shonse, pakusumina no kulapa lyonse, nga tulaba abanaŋani ukwikalila abalungami kabili nga twali ne membu mu mitima yesu.

Ngacalifi, kuti twayaluka aba bembu abashinga fwaya Yesu akupalamina kuli bene. Elyo, nga twasumine mwipusukilo lya Kwa Yesu no kumukonka ukufikafye na kumpela ya myeo yesu.

Yesu atupele imbilansuma ya kwelelwa Kwa

membu no kupususha abo abenga sumina. Mupusushi wesu uwafikapo kabili alisamba amampulu yesu ayacilabushiku ukutila twinge kwato kumutemwa mucishinka.

Fwebasumina tatunga kwanisha lelo kutemwafye imbilansuma ya lubatisho no mulopa wa kwa yesu, ukwelelwa kwa membu shesu. Abasumina bonse kuti batemwa Yesu umuyayaya no kuba abasha ba kutemwa, ipusukilo ukuptila mu mbilansuma ya kwelelwa kwa membu kuntu Yesu atupela.

Mwebatemwikwa! Nga Yesu alishileko akalubembu akanono kunuma, nga tamwingasumina muli Yesu, nangula ukuba bakamboni ba mbilansuma ya kwelelwa Kwa membu. Nga tamwinga kwanisha ukubomba nga abasha ba Kwa Lesa.

Lelo, nga mwalisumina mu mbilansuma ya kwelelwa Kwa membu, kuti mwapusushiwa ku membu shesnu shonse. Alamisuminisha ukupusuka ku membu shenu shonse lintu mwailuka imbilansuma yine yine iya kwelelwa Kwa membu, iya lembwa mu cebo ca kwa Yesu.

Page 234: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

234 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

“Bushe wali ntemwa ukucisha aba?”

Cinshi catulenga ukutemwa Yesu ukucisha pa fintu fimbi?

Ukutemwa kwakwe palifwe ukupitila mulubatisho,

ukwasambile imembu shesu shonse, kumo ne membu shesu isha

kuntanshi. Lesa apele utwana twa mpanga twakwe ku ba

bomfi bakwe, abasumine mu mbilansuma ya kwelelwa kwa membu. Yesu alipwishe imiku yitatu, “Petro, Simoni, mwana Yona, bushe wali ntemwa ukucisha aba?” kabili Petro aleyasuka cilanshita, “E Shikulu, imwe mwalishibo kutila nali mutemwa.” Nomba natutontonkanye amasuko ya kwa Petro. Kuti twamono kutila uku takwali ukwasuka Kwa kufwaya kwakwe, lelo icitetekelo cakwe mu mbilansuma ya kwelelwa kwa membu.

Lintu twatemwa umuntu, kabili nge co icitemwa

cishintilile mu kutemwa kwesu, kuti kwafilikwa lilya twanashiwa. Lelo ngo kokutemwa kwashintilile mu maka ya kwa kutemwa kwa kwa Lesa, elyo kungatwalilila umuyayaya. Ukutemwa kwa kwa Lesa, ukuli, mu bwingi bwa kukonsolwela pa membu shesu, ipusukilo lya menshi ilya lubatisho lwa kwa Yesu kabili no mupashi uli ifyo fine.

Ictetekelo cesu mu mbilansuma ya kwelelwa kwa membu kufwile kwa ba ulufuba lwa citemwiko cesu ne milimo ya kwa shikulu. Nga twamutemenwefye no kufwaya kwesu, kuti twapunuka ulwa mailo no kupatana few bene pamulandu wa bubi bwesu. Eico, Yesu alisambile imembu shesu: imembu shakutendeka, imembu sha cilabushiku isha pita, imembu ishe lelo na mailo, ne membu shonse isha mu myeo shesu. Tashileko ulubembu ululi lonse mwipusukilo lyakwe.

Ifi fyonse fishinka. Nga icitemwiko cesu ne citetekelo fyashintilile mukutemwa kwesu, kuti twafilwa icitetekelo cesu. Lelo pantu ukutemwa kwesu ne citetekelo cesu fyashintilile mu

Page 235: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

235 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

mbilansuma ya kwelelwa kwa membu kuntu Yesu atupele, tuli abana ba kwa Lesa, abalungami. Pamulandu twasumina mwipusukilo lya menshi no Mupashi, tuli ababulo lubembu.

Pacishinka cakuti ipusukilo lyaishile, te mucipasho ca bu lesa muli baifwe, lelo ukufuma ku kutemwa kwa kwa Lesa mwi Funde lyakwe lye pusukilo lya cishinka ilya kwelelwa imembu shesu, tuli aba lungami te pamulandu tatuli abapwililika nangui aba naka mu myeo yesu. Tukengila mu Bufumu bwa kumulu no kulumbanya Lesa umuyayaya. Bushe mulesumineci?

1 Yohane 4:10 liletila, “E muli ukutemwa, temukuti ifwe twatemenwe Lesa, lelo nimukuti wene atemenwe ifwe, no kutuma mwane icikonsolwelo ca pa membu shesu.” Yesu atupuswishe na menshi no Mupashi, eico tufwile ukukwata icitetekelo mum b ilansuma ya kwelelwa, ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe. Nga Lesa tatupuswishe mu mbilansduma ya kwelelwa imembu, nga tatwapusuka, nangu twingasumina shani. Lelo Yesu alisambile

imembu shonse shintu tucita mu mitima yesu kabili ne mibili yesu.

Pakuti ifwe tube abalungami, tufwile twaishibe pusukilo lyesu ukupitila mukutetekela mu mashiwi ya menshi kabili no Mupashi, imbilansuma ya cikonsolwelo. Imbilansuma ya kwelelwa kwa membu shonse ishe sonde kwalipangwa no lubatisho lwa kwa Yesu kabili no mulopa wakwe. Imbilansuma ya kwelelwa lishintililo lya citetekelo ca cishinka, ulufuba lwacishinka lwe pusukilo, kabili imfungulo ya kwingilila kumulu.

Page 236: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

236 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Tufwile ukukana icitetekelo ca kufwaya kwesu

Bushe icitetekelo ca cine cafumine kwi?

Cafumine ku kutemwa Kwa Kwa Lesa,

uwasambile kabela imembu shesu isha kuntanshi.

Icitetekelo nangu ukutemwa ukwafuma

mukutemwa kwesu tacili icitetekelo ca cishinka nangula ukutemwa kwa cishinka. Bengi muno calo abasumine Yesu pakubala no kukabila ukusuma, elo na panuma balekele ifitetekelo fyabo pamulandu wa lubembu mu mitima shabo.

Lelo tulingile ukwiluko kutila Yesu asambile imembu she sonde lyonse: temampulufye ayashimoneka, lelo ne membu shikalamba shintu twacitile mu kukanaishiba.

Muli Yohane 13, ukuti asambilishe abasambi

bakwe ifyo ipusukilo lyakwe lya kwata amaka, Yesu alonganike abasambi bakwe libe talatanikwa. Ilyo balekwata icakulya ca mulalilo na basambi bakwe, alimine no kusamba amakasa yabo ukulemba icishinka ce pusukilo lyakwe mu mitima yabo. Tulingile bonse ukwishiba no kusumina mu mbilansuma ya kwelelwa, iyo Yesu asambilishe abasambi bakwe pa kubasamba amakasa.

Lelo Petro alikene pakubala ukutila Yesu engamusamba amakasa yakwe. “Tamwingasamba amakasa yandi!” Uku ekwali ukukabila kwa citetekelo ukwafumine mubufwayo bwakwe. Lelo Yesu alimwebele, “Ifyo ndecita tawingafishiba, lelo ukeshiba kuntanshi.”

Nomba, ne mbilansuma ya menshi no Mupashi, kuti twaumfwikisha amashiwi ya mucipingo ayacilile amatontonkanyo yesu. Cebo ica cishinka; imbilansuma ya menshi no Mupashi, ukwelelwa kwa membu, ukulenga umubembu ukubo mulungami pakusumina no mutima wakwe onse.

Petro aile ukuya lobe sabi na basambi banankwe,

Page 237: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

237 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

nge fyo balecita ilintu tabalakumanya Yesu. Elyo, Yesu amoneke kuli bene no kubeta. Yesu alipekenye umwikulo kuli bene, kabili ilintu baleikula, Petro alilwike ubupilibulo bwa mashiwi yantu Yesu asosele kuli bena. “Ico ndecita tamwingeshiba nomba, lelo mukeshiba kuntanshi.” Alisangile kumpela ukutila fintu Yesu apilibwile pakumusamba amakasa yakwe kabela.

“Shikulu alisambe membu shandi shonse. Imembu shonse ncita pamulandu wa bunake bwandi, ukusanshako ne membu shintu ndi no kucita kuntanshi.” Petro alipele icitetekelo cakwe icafyalwa ku kufwaya kwa kwe, kabili no kutampa ukwimanina pa lubatisho no mulopa wa kwa Yesu, ne mbilansuma ya kwelelwa kwa membu.

Panuma ya mwikulo, Yesu alipwishe Petro, “Bushe wali ntemwa ukucisha aba?” Nomba, ukwimani ne citetekelo mukutemwa kwa kwa Yesu, Petro alisumine. “E Shikulu, imwe mwalishibo kutila nail mutemwa.” Petro alyaswike pantu alishibe ifyo Yesu apilibwile fintu alandile, “Ukeshiba

kuntanshi.” Ali kwanishe ukusumina icitetekelo cakwe ica cine, icitetekelo mu lubatisho no mulopa wa kwa Yesu, imbilansuma ya kwelelwa kwa membu.

Panuma, alisaba umubomfi wa kwa Lesa uwa cishinka

Panuma yaifi, Petro na basambi bambi

bashimikile imbilansuma ukufikafye na kumfwa. Nangula Paulo, uwapakese abena Kristu, apele ubunte mu mbilansuma munshite shakosa mu buteko bwa ciRoma.

Kuti waba shani umubomfi wa kwa Lesa uwa cishinka?

Pakusumina mu kukonsolwela kwa kwe

ukwa muyayaya ukwa membu shandi shonse.

Page 238: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

238 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Pakati ka basambi ba kwa Yesu abali ikumi na babili, Yudas alishitishe Yesu panuma no kuikulika. Mutumwa Paulo uwa sendele ulubali lwakwe. Asbasambi basalile Matiyase kuli bene, leolo ali ni Paulo umtu Lesa asalile, eico Paulo ali umutumwa wa kwa Yesu uwashimikile imbilansuma ya kwelelwe membu na basambi banankwe.

Abengi abasambi ba kwa Yesu bafwile nga Matiyase. Nangula lintu batinishiwe ne mfwa, tabakene icitetekelo cabo kabili balitwalilile ukubikle mbilansuma yine yine.

Limbi balebila ngefi; “Yesu Kristu alisambile imembu shenu shonse no lubatisho kabili no mulopa, pamo nge mbilansuma iya kwelelwe membu. Yesu alisendele imembu shenu shonse no lubatisho lwakwe mu Yordani kabili alisendele no bupingushi pa capindama. Sumineni mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu kabili no mulpa wakwe pa capindama, no kupusushiwa.”

Ukumfwa imbilansuma yine yine kabili no kusuminamo cishinkafye abengi bali pusuka. Maka

ya citetekelo mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu, umulopa wakwe, kabili no Mupashi.

Abasambi bashimikile imbnilansuma ya menshi no Mupashi, ati, “Yesu ni Lesa kabili umupusushi.” Nipamulandu bali belo bunte ku mbilansuma ya menshi no Mupashi ukutila imwe na ine nomba tumfwikishe imbilansuma ya luhbatisho no mulopa wa kwa Yesu nge pusukilo lyesu, no kupusushiwa ukufuma kulubembu pantu kutemwa ukwa kwa Lesa na Yesu, ipusukilo ilya pwililika, bonse tuli abasambi ba kwa Yesu.

Bushe imwe bonse muletetekela? Yesu Alitutemenwe sana icakutila Alitupele imbilansuma ya menshi no Mupashi, ukulekelelwa kwa membu, kabili nomba tuli abasambi ba kwa Lesa abali abalungami. Pakuti tusambilishe imbilansuma ya ya cine iya kulekelelwa kwa membu, Yesu Alisambile amakasa ya basambi Bakwe.

Yesu Alisambile amakasa ya basambi Bakwe ukubasambilisha kabili na ifwe ukutila imembu shonseshe sonde, ukulundako ne membu shintu tucita

Page 239: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

239 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

mu myeo shesu shonse, shali fumishiwepo umupwilapo lintu abatishiwe kabili no kusumwa umulopa pa Capindama. Tuletasha Yesu pa citemwiko Cakwe kabili na pa mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu.

Yesu Alitusambilishe fintu fibili pa kusamba amakasa ya basambi Bakwe. Icantanshi, kwali ukubasambilisha, nge fyo atile, “Ico ndecita taucishebe nomba, lelo ukeshiba kuntanshi,” ukutila imembu shesu shonse shali sambilwe ne mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa Wakwe.

Isambilisho lya bubili lyali ilyakutila nge fyo Yesu Aicefyeshe ukupususha ababembu no kubalenga abalungami, ifwe, abafyalwa libili, tulingile ukupyungila bambi pa kubile mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu. Caliyana kuli ifwe fwe batangilileko, ukupyungila abakulekelesha.

Ifintu fibili ifya lengele Yesu ukusamba amakasa ya basambi Bakwe pa bushiku bnwa mutebeto wa ca Kucilila fyali monekela bwino bwino kabili eko ficili

mu lukuta Lwakwe. Umusambi tengacila kasambilisha wakwe. Eico,

tulabile mbilansuma kwi sonde no kupyungila wene kwati fye tulepyungila Yesu. Ifwe, fwe bapusuka nomba, tulingile ukupyungila balya abaleisa kunuma shesu. Ukusambilisha ifi, Yesu Alisambile amakasa ya basambi Bakwe. Mukulundapo, pakusamba amakasa ya kwa Petro, Atulangilo kutila Wene ni Kapususha uwapwililika ukutila twinga leka ukubepwa na ciwa libili.

Imwe bonse kuti mwapusuka pa kutetekela mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, iya menshi no Mupashi. Yesu Alisambile imembu shesu shonse no lubatisho Lwakwe, kabili no kutanikwa Kwakwe, kabili no kubushiwa Kwakwe ku bafwa. Ni abofye abatetekela mu mbilansuma Yakwe kuti bapusuka ku membu she sonde umuyayaya.

Page 240: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

240 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Kwateni Icitetekelo mu Mbilansuma Iya Sambile Imembu Shesu Shonse Isha Cilabushiku

Kuti twaputula ukubepwa konse ukwa kwa ciwa

pa kutetekela mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, amashiwi ya menshi no Mupashi. Abantu bala bepwa bwangu bwangu kuli ciwa kabili ciwa alatwalilila ukutepelesha mu matwi yabo. Pakwishibo kutila umubili wa Bantu ulabembuka ukwabula ukuleka pano isonde, nomba bushe kuti baba shani ababulo lubembu? Abantu bonse ba bembu.

Eico, twalishiba ubwasuko. “Ukwishibo kutila Yesu Alisendele imembu shonse isha muli bumubili wesu no lubatisho Lwakwe, nomba bushe uwatetekela kuti aba shani no lubembu? Yesu Alilipile umupwilapo pa cilambu ca lubembu, eco cilambunshi ica shalako kuli ifwe ukulipila?”

Nga cakutila tatuletetekela mu mbilansuma ya menshi no mulopa, amashiwi ya kwa ciwa yesa

mukumoneka kwati nalimo ya mano. Lelo, nga twakwata imbilansuma kulubali lwesu, kuti twakwata ifitetekelo ifya shipa mu cishinka ca Cebo ca kwa Lesa.

Tulingile uku kwate citetekelo mu mbilansuma ya kufyalwa libili ku menshi no mulopa. Icitetekelo ca cishinka kutetekela mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu, no mulopa Wakwe pa Capindama, kabili ne Mfwa Yakwe no kubushiwa Kwakwe ku bafwa.

Bushe mwalitala monapo icitunshi tunshi ce hema ilya shila? Li hema fye ilya kayanda akanono. Akayanda kalyakanika mu mbali shibili, ulubali lwakunse e lubali lwa ncende iya shila kabili no lubali lwa mukati e lubali Ulwa Shilisha, muntu musangwa icipuna ca luse.

Mwaliba ishintililo 60 ishaiminina kun se kwe hema ilya shila, kabili incende iya shila yakwata yakwata imbali 48. tulingile ukwelenganya ihema ilya shila mu matontonkanyo yesu ukuti twingomfwikisha ubupilibulo bwa mashiwi ya kwa Lesa.

Page 241: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

241 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Bushe Impongolo ye Hema Yapangwa Nenshi?

Bushe impongolo ye hema

yapangwa nenshi?

Neshinte ya fikomo ifya bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, no bwa kashika ce,

kabili ne nsalu sha kolokondwe. Impongolo ye hema ya lilondololwa mu Kufuma

27:16, “Kabili ku mpongolo yamu lubansa kukabe ica kucingila ca mikono amakumi yabili ica ya kafifi ne ya kashikila, ne ya kashika ce, iya kolokondwe uwakoswa, umulimo wa kwa kapikula; ne fyaimikwa fya fiko fine, na mashinte ya fiko yane.” Ifyakupangila fya mpongolo ifya lubansa lwe hema fyali ifya kafifi, ifya kashikila, ne fya kashika ce, kabili ne fya nsalu iya kolokondwe.

Lesa ayebele Mose ukushinta ifiko yane pa mpongolo no bwa kafifi, no bwa kashikila, no bwa

kashika ce ukutila cingabe cayanguka ku muntu onse ukusanga pa mwinshi. Impongolo iya shinte lya kafifi, no bwa kashikila, no bwa kashika ce, kabili no bwa nsalu sha kolokondwe bwalepelela pa shinte ishili shine.

Ifyakupangila ifi ifili fine fimininako ipusukilo lya kwa Lesa, ilyo apususha abo bonse abatetekela mu Mwana Wakwe, ukupitila mu lubatisho Lwakwe kabili no mulopa wa kwa Yesu, kabili na muli bu Lesa Bwakwe.

Conse muli ifi icalebomfishiwa ukupange hema ilya shila cali kwata ubupilibulo kabili no kwimininako Icebo ca kwa Lesa na mapange Yakwe ukupususha abantunse ukupitila muli Yesu.

Nomba, nifinga ifya lebomfishiwa pa mpongolo she hema ilya shila? Ishili shine e shale bomfishiwa; isha kafifi, isha kashikila, ne sha kashika ce, kabili ne sha nsalu isha kolokondwe. Ifi fine fikankala sana mukwafwilisha ifwe mukukoselesha ifitetekelo fyesu mu mbilansuma ya kufyalwa libili. Nga cakutila ta fyali ifikankala, tekuti cibe no bulondoloshi ubu mu

Page 242: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

242 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Cipingo. Ifibombelo fyonse ifyale bomfishiwa pa

mpongolo ya lubansa ulwe hema ilya shila cimininako ubupilibulo kwi pusukilo lyesu. Eico, Lesa Asokolwele ifi fintu kuli Mose no kumweba ukuficita ngefyo ayebelwe.

Bushe Ubwa Kafifi, ubwa Kashikila, no bwa Kashika ce Cipilibulenshi mu Mbilansuma ya kwa Lesa?

Bushe ifibombelo fyonse pe hema fyale imininako nshi?

Ipusukilo lya kwa Yesu ukupitila mu

lubatisho Lwakwe no mulopa.

Mukati ke hema ilya shila, ubwa kafifi, no bwa

kashikila, no bwa kashika ce, kabili ne nsalu iya

kolokondwe fyale bomfishiwa kabili na pansalu iya kucinga iyale pelela pakati ka ncende iya shila ne Ncende iya Shilisha. Ifibombelo fimofine fyalebomfishiwa ku mwingila wa kwa Shimapepo Mukalamba, uwaleingila mukati ka Ncende iya Shilisha umukumo pa mwaka.

Ubwa kafifi bwimininako ulubatisho lwa kwa Yesu. Muli 1 Petro 3:21, calisoswa ukutila, “Ayo icipasho ca yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo.” Petro alishininkishe ulubatisho lwa kwa Yesu, umo Yesu Asendele imembu shonse ishe sonde muli aya amalembo, ukube cipasho ce pusukilo pa cikonsolwelo. Imembu shesu shonse shali bikilwe pali yesu ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Eico, ubushishi ubwa kafifi, ulubatisho lwa kwa Yesu, e cintu cimo icily icikankala mu Cebo ce pusukilo.

Ubushishi ubwa kashikila bwimininako bu Lesa Bwakwe―kabili na Yesu ukube Mfumu na Lesa, kabili no bwa kashika ce bwi mininako umulopa wa kwa Yesu. Ifi fyonse fitatu ifya bushishi fyali ifikankala pa fitetekelo fyesu muli yesu kabili na

Page 243: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

243 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

mwi pusukilo Lyakwe. Umwingila uwa kwa Shimapepo Mukalamba

waleitwa Efodi, kabili no mwingila wa efodi na o wali uwa kafifi. Shimapepo Mukalamba alefwala ingala ku mutwe wakwe iya golide apalembelwe, ‘BUMUSHILO KULI YEHOBA.’ Ingala yalekakwa no bushishi ubwa kafifi.

Icishinka Ica Imininwako no Bushishi Ubwa Kafifi

Bushe ubushishi bwa kafifi bwimininakwe nshi?

Ulubatisho lwa kwa Yesu

Nalilolekeshe pa bupilibulo bwa bushishi ubwa

kafifi mu Cipingo. Bushe Icipingo cilandapo shani pa bwa kafifi? Tulingile ukumfwikisha ubushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, no bwa kashika ce.

Ubushishi ubwa kafifi bwimininako ‘amenshi,’ ayali ulubatisho lwa kwa Yesu. Yesu Kristu alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha ukusenda imembu shonse ishe sonde (Mateo 3:15).

Nga cakutila Yesu tasendele imembu shonse ishe sonde no lubatisho Lwakwe, nga ta twasangululwa pa cinso ca kwa Lesa. Eico, Yesu Kristu alingile ukwisa pano isonde no kubatishiwa kuli Yohane Kabatisha mu mumana wa Yordani ukufumyapo imembu shonse isha pano isonde.

Umulandu palebela ubushishi ubwa kafifi pa mpongolo iya lubansa pe hema ilya shila wali pantu ta twingaba abasangululwa ukwabula ulubatisho lwa kwa Yesu.

Ubushishi ubwa kashika ce bwimininako umulopa Wakwe, imfwa ya kwa Yesu. Ubushishi ubwa kashikila bwimininako Bulesa bwa kwa Yesu, e fyo Yesu aba, “Uko akalanga mu nshita sha kuko, uwa maka uwe shuko eka, Imfumu ya shamfumu kabili Shikulu wa bashikulu” (1 Timote 6:15).

Icishinka cakutila ubushishi ubwa kashika ce,

Page 244: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

244 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

bwimininako umulopa wa kwa Kristu, uwa sumine umulopa pa Capindama ukulipila ifilambu fya lubembu pa bantu bonse. Yesu Kristu aishile pano isonde mu mubili ukusenda imembu sha bantunse pali Wene ukupitila mu lubatisho Lwakwe, kabili alishilipilile ifilambu fya lubembu pa kuipelesho Mwine pa Capindama. Ulubatisho no mulopa wa kwa Yesu e mbilansuma ya cishinka iya kulekelelwa kwa membu ukwa sesemenwe ukupitila mu mimonekele ya bushishi ubwa le bomfishiwa pe hema ilya shila mu Cipingo ca Kale.

Ishintililo she hema shalepangwa ne fimuti fya mushita, kabili ne fya pamulu fyali ifya mukuba, kabili fyale cingilishiwa na siliva.

Ababembu bonse balepingulwa pa membu shabo pantu icilambu ca lubembu ni mfwa. Ilyo umuntu talapalwa na Lesa ukupokelela umweo uupya, alingile ukupele lambo pa membu shakwe mu nshita sha Cipingo ca Kale.

Eico, ulubatisho lwa kwa Yesu mu Cipingo Cipya, ulwimininako no bushishi ubwa kafifi ubwa

mwi hema ilya shila, lwali sendele imembu shesu shonse. Yesu alisendele imembu shesu pa Capindama, no kusumwo mulopa kabili no kupingulwa palisho kabili na pa kucite fyo, alipuswishe ifwe bonse abakwata icitetekelo mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu. Ni Mfumu ya bashamfumu kabili Lesa uwa Shila.

Mwebena Kristu abatemwikwa, ulubatisho lwa kwa Yesu lwali ipusukilo lya kwa Yesu, uwatupuswishe pa kusenda imembu shesu shonse. Yesu, uuli ni Lesa, alishile pano isonde mu mubili (ubushishi ubwa kashikila); Alibatishiwe ukusenda imembu shonse ishe sonde (ubushishi ubwa kafifi); Alitanikwe no kusumwo mulopa pa Capindama ukusumina ubupingushi mulubali lwesu (ubushishi ubwa kashika ce). Ulubatisho lwa kwa Yesu ukwabula ukutwishika lutusambilisho kutila Aliba Kapususha wa cishinka ku Bantu bonse.

Kuti twamona libili mu mimonekele ya bushishi ubwale bomfishiwa pa mpongolo isha pe hema ilya shila.

Page 245: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

245 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Pakupomba insalu ya pa mpongolo no bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, no bwa kashika ce mu nsalu iya kolokondwe cali ukutweba pe pusukilo lya kwa Lesa. Insalu ya kolokondwe apa ipilibulo kutila Alitupususha bonse ukwabula ukusalila ku membu shesu. Cali icikankala kwi pusukilo lya pa cikonsolwelo.

Kuti twamono ukufuma fye pa fibombelo fimo fine ifya lebomfishiwa pa mpongolo ya pe hema ilya shila ukutila Yesu ta tupuswishe aba bembu mukupumikisha, ukwabula ubupekanyo. Wene, pakunakila ubupekanyo bwa kwa Lesa, Alibatishiwe, no kutanikwa kabili no kubushiwa ku bafwa ukufikilisha ipusukilo lya kwa bantunse. No bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce, ifibimbelo fya mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, Yesu Alipususha bonse abatetekela mwipusukilo Lyakwe.

Umusambilo wa Mukuba Mu Cipingo ca Kale Kali Icinshingwa ca Lubatisho lwa mu Cipingo Cipya

Mulandunshi bashimapepo balesamba ama book yabo na makasa ilintu

tabalaingila mu ncende iya shila?

Pantu balingile ukwiminina pa cinso ca kwa Lesa ukwabula ulubembu ululi lonse.

Umusambilo walepangwa no mukuba. Umukuba

wimininako ubupingushi ubo Yesu aponenemo pamulandu wa ifwe. Umusambilo wa menshi wimininako icebo ca mbilansuma, icitwebo kutila amampulu yesu yonse yali sambilwe.

Citulanga ifyo ukusamba kwa membu sha cila bushiku sha fumishiwepo. Imembu sha cila bushiku isha bantunse kuti sha sambwa ukupitila mu citetekelo mu mashiwi ya lubatisho lwa kwa Yesu.

Page 246: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

246 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Icipailo ca calubembu cimininako ubupingushi. Amenshi ya kwa Yesu, ayali aya kafifi, ni mbilansuma ya cikonsolwelo pa membu, mu mashiwi yambi, ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane Kabatisha (Mateo 3:15, 1 Johane 1:5-10). Cebo ca bunte pa mbilansuma ye pusukilo ukupitila mu cikonsolwelo.

Muli 1Yohane 5, cali lembwa, ati, “kabili uku e kucimfya ukucimfishe isonde—icitetekelo cesu. Kabili ne nte shaba shitatu ishi shimika pano isonde: Umupashi, amenshi, no mulopa; nefi fitatu fyawila kumo.” Kabili aletwebo kutila kabili uo uutetekela mu Mwana wa kwa Lesa alikwata ubunte bwa menshi, no mulopa, kabili no Mupashi muli wene.

Lesa atusuminishe ukushishiwa ukupitila mu citetekelo mu mbilansuma ya cikonsolwelo kabili no kwingila mu cihema ica shila. Eico, kuti twaikala nomba mu citetekelo, no kulishiwa amashiwi ya kwa Lesa, no kupalwa kuli Wene, kabili no kwikalila umweo wa balungami. Pakuba abantu ba kwa Lesa cipilibula ukupusushiwa ukupitila mu citetekelo mu

mbilansuma ya cikonsolwelo kabili no kwikalila mukati ke hema ilya shila.

Abantu abengi ilelo batila caliyana pa kusumina fye ukwabula ukutontonkanya pa bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce ubwa pa mpongolo ya pe hema ilya shila. Nga umo atetekela muli Yesu ukwabula ukwishiba ifi fintu, icitetekelo cakwe tacingabe ca cishinka pantu acili na kwata ulubembu mu mutima wakwe. Umuntu wamusangoyu ali nokuba no lubembu mu mutima wakwe pamulandu wa kukana tetekela mu cishinka ca kufaylwa libili ukupitila mu mbilansuma ya cikonsolwelo, ica menshi, no mulopa, kabili no Mupashi.

Nga cakutila umo alipwishiwe ukulolekeshapo pa muntu uwo taishiba bwino bwino, kabili na pa kutemuna komfwa, kuti asosa, ati, “E fyo, ndecetekela uyu muntu. Emukwai, nshatala mukumanyapo, lelo ndemucetekela.” Bushe mulemona kwati komfwa kuti atemunwa ka kumfwa ifi? Limbi imwe bambi kuti mwacita muli uyu

Page 247: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

247 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

musango, lelo uku tekucetekela kuntu Lesa Alefwaya kuli ifwe.

Lesa Alefwaya ifwe ukutetekela mu mbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, ipusukilo lya kwa Yesu ukupitila mu bushishi ubwa kafifi (ulubatisho lwa kwa Yesu), no bwa Kashikila (Bulesa bwa kwa Yesu), kabili no bwa kashika ce (umulopa wa kwa Yesu). Tulingile ukwishiba, ilintu tatula kwata icitetekelo muli Yesu, ifyo atupuswishe ku membu shonse.

Ilintu twatetekela muli Yesu, tulingile ukwishiba ifyo Atupuswishe ku membu shesu shonse ukupitila mu menshi (ulubatisho lwa kwa Yesu), no mulopa (imfwa Yakwe), kabili no Mupashi (Yesu ukuba Lesa).

Lintu twaumfwikisha mucishinka, kuti twasanga icitetekelo ica cishinka kabili ica pwililika. Ifitetekelo fyesu tafingaba ifya pwililika ukwabula ukwishibe cishinka ici. Icishinka cisafye lilya twaumfwikisha ubunte bwe pusukilo lya kwa Yesu, imbilansuma ya kulekelelwa kwa membu, kabili na Yesu pa kuba

Kapususha wa cine ku bantunse. Bushe, nomba, kuti caba shani icitetekelo icikana

Yesu? Natumone.

Icitetekelo Icikana Yesu

Bushe cinshi cifwaikwa pa citetekelo?

Ubwishiblo pa lubatisho lwa kwa Yesu

Mulingile ukwishibo kutila ukutetekela muli

Yesu pakanwafye cipilibula ukuMukana. Nga muletontonkanya, “Ndacisange cakosa ukutetekela, lelo nge fyo aba Lesa kabili no Mwana wa kwa Lesa, nalamusumina fye ifili fyonse,” e kuti muleMukana Yesu. Nga cakutila icine cine mulefwayo kufyalwa libili, mulingile ukutetekela mu lubatisho no mulopa a kwa Yesu, imbilansuma ya cikonsolwelo.

Ukutetekela muli Yesu ukwabula ukwishiba

Page 248: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

248 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

imbilansuma ya cikonsolwelo calibipishapo ukucila ukukana tetekela muli Yesu. Ukubila fye imbilansuma ya mulopa wa kwa Yesu ku bomba apa fye ukwabula ukwishibe cishinka.

Yesu talefwaya uuli onse ukubila pa kutetekela pa kanwa, nangu uku kwate citetekelo muli Wene ukwabulo mulandu. Alefwaya ifwe ukutetekela muli Wene ukupitila mu mbilansuma ya cikonsolwelo.

Lintu twa tetekela muli Yesu, tulingile ukusumino kutila imbilansuma ya cikonsolwelo lubatisho no mulopa wa kwa Yesu. Lintu twa tetekela muli Yesu, tulingile ukumfwikisha imbilansuma ya cikonsolwelo ukupitila mu Cebo Cakwe kabili no kwishiba sana sana ifyo Asambile imembu shesu shonse.

Tulingile nakabili ukwishibo ifyo ubushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce pa mpongolo ye hema ilya shila bupilibula. E lyo, twinge kwate citetekelo ca cishinka icingekala umuyayaya.

Ta Twingafyalwa Libili Ukwabulo Ukutetekela muli Yesu, Na Mubwishibilo bwa bushishi bwa kafifi no bwa Kasikila no bwa kashika Ce, ne nsalu sha Kolokondwe

Bushe cinshi ico ba Shimapepo balecita ilintu ta balaingila

mu ncende iyashilisha?

Balesamba amaboko yabo na makasa kumenshi aya mukabeseni.

Shikulu wesu Yesu Alitupususha. Tulelumbafye

Shikulu lilya fye twamono kutila Alitupususha umupwilapo. Tulingile ukulolesha pe Hema ilya shila. Alitupele amashiwi ya mbilansuma iya cikonsolwelo ukupitila mu bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, no bwa kshika ce ne nsalu sha kolokondwe isha Cihema kabili Alitupususha ukupitila muli fyene. Tuletasha no kulumbanya

Page 249: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

249 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Shikulu. Ababembu tabaleingila incende iya shila

ukwabula ukupita mubupingushi. Bushe umuntu aleingila shani incende iya shila ukwabula ukupingulwa pa membu shakwe? Ici tacalebe cayanguka. Ngo muntu uwamusango yu aingila muncende iya kanyishiwa, aleipaiwa apopene pali iyo ncende. Kwalibo kusekwa ukwapulamo. Umubembu taleingila mu ncende iya shila no kuba no mweo.

Shikulu wesu alitupuswishe ukupitila munkama aya fisama pa cipata ce hema ilya shila. No bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce no bwa nsalu isha kolokondwe, Alitupuswishe. Alitwebele inkama ye pusukilo Lyakwe ukupitila muli ifi fintu.

Bushe imwe na ine twalipuswike mli iyi nshila? Nga cakutila tatulesumina mu mashiwi ya bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika, tapengabe pusukilo ukupitila mu mbilansuma ya cikonsolwelo. Imimonekele ya kafifi ta yimininako

Lesa; yimininako ulubatisho lwa kwa Yesu. Lubatisho lwa kwa Yesu ulwa sendele imembu shesu shonse.

Umuntu kuti aingila pa cipailo ukwabula ukutetekela mu bushishi bwa kafifi. Lelo, tengengila muncende iya shila uko Lesa ekala.

Eico, ilyo tatulaingila pa cipata ce hema ilya shila, tulingile ukutetekela mu bushishi ubwa kafifi (ulubatisho lwa kwa Yesu), ubwa kashikila (umulopa Wakwe pa Capindama), kabili no bwa kashika ce (Yesu mukuba Lesa kabili no Mwana wa kwa Lesa). Ni lilya fye twasumina elyo twinge pokelelwa na Lesa kabili no kusuminishiwa ukwingila mu Ncende iya Shilisha.

Bambi bengila mulubansa ulwa kunse ulwa cihema kabili no kutontonkanyo kutila bali mukati. Lelo ili tepusukilo nakalya. Bushe cinshi tulingile ukucita ukuti tupusuke? Tulingile ukwingila incende iya Shilisha.

Pakuti twingile mu ncende iya Shilisha, tufwile ukupita pa kabesini. Aka aka besini kemininako

Page 250: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

250 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

ulubatisho lwa kwa Yesu, kabili tulingile ukusamba imembu shesu isha cilabushiku no lubatisho lwa kwa Yesu kabili no kushishiwa ukuti twingile mu ncende iya shila.

Mu Cipingo ca Kale, ba shimapepo balesamba ilintu tabalaingila, kabili na mu Cipingo Cipya, Yesu Asambile amakasa ya basambi bakwe ukupilibulo k,usamba kwa membu shabo shonse isha mu bumi bwabo.

Ifunde lya kwa Lesa litila, “Pantu icilambu lubembu ni mfwa, lelo ica bupe ca kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu Shikulwifwe” (Abena Roma 6:23). Lesa Alapingula imembu sha muntu ukwabula ukusalila, lelo Alishibikile pa Mwana Wakwe no kumupingula. Uku e kutemwa kwa kwa Lesa, ipusukilo Lyakwe. Ipusukilo ilya cine lisangwa fye ilyo twasumina mu mbilansuma ya ya cikonsolwelo ilisangwa no lubatisho, no mulopa, ne mfwa, kabili no kushibuka ku bafwa kwa kwa Yesu.

Pakuti Tufyalwe Libili, ta Tufwile uku Kane Cishinka ca Cipingo, Imbilansuma iya Cikonsolwelo ca Membu

Bushi cintu nci icisheleko ifwe ukucita?

Kutetekela mu mbilansuma, amashiwi

aya lembwa aya kwa Lesa. Nshikana abantu bambi. Ngo muntu alelande

cintu ico nshaishiba, nda mwipusha bwino bwino ukundondolwela. Lelo lintu naipwishe pa cihema ica shila, takwali umuntu uwakunjeba.

Elyo, cinshi nalingile ukucita? Nalibwelele ku Cipingo. Mu Cipingo, ni pesa apo ici hema ica shila calandwapo? Cali londololwa mu Kufuma. Nga umo alebelenge Cipingo bwino bwino, umo kuti aumfwikisha ubupilibulo bwa ciko ukupitila mu mashiwi aya lembwa aya kwa Lesa.

Mwe batemwikwa, tamwinga pusuka pa

Page 251: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

251 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kusumina fye muli Yesu pa kanwa. Tamwinga Fyalwa libili pakulaya fye kucilnganino. Twalishiba ico Yesu Ayebele Nikodemo. “Yesu Alyaswike, ati, ‘Ndekwebe cine cine, nati, ngo muntu tafyelwe ku menshi na ku Mupashi, te kuti engile mu bufumu bwa kwa Lesa…Bushe ni ‘we kasambilisha wa bena Israele, ne fintu ifi tawishibe?” (Yohane 3:5, 10)

Abo bonse abatetekela muli Yesu bafwile ukutetekela mu bushishi ubwa kafifi (imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Yesu lintu abatishiwe), ubushishi ubwa kashikila (Yesu ni kapususha, Lesa, kabili Mwana wa kwa Lesa), kabili no bushishi ubwa kashika ce (imfwa ya kwa Yesu pa membu shesu shonse).

Tulingile ukutetekela ukutila Yesu ni Kapususha wa babembu bonse pano isonde. Ukwabule ci icitetekelo, umuntu tenga fyalwa libili, nangula umuntu ukwingila mu ncende iya shila iya bufumu bwa kwa Lesa. Umuntu tengekala na mubucishinka pano isonde ukwabule ci.

Bushe tacingabe cayanguka ngo muntu kuti

afyalwa libili paku kwatefye citetekelo muli Yesu? ―Efyo.― “♫ Mwalipusushiwa. Nalipusushiwa. Bonse twalipusushiwa.♫” Cisuma nganshi! Lelo kwaliba abengi abasumina muli Yesu ukwabula ‘ukufyalwa libili’ icine cine.

Tulingile ukwishe cishinka mu Cipingo pamo pene no ku kwate citetekelo muli Yesu. Tulingile ukumfwikisha imbilansuma ya kulekelelwa kwa membu mu Cipingo kabili no bupilibulo bwa bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce pakuti twingile mu cihema ica shila no kuba na Lesa mu lubali lwa citetekelo. Mukati ka cihema ca citetekelo, kuti twa ikala aba nsansa ukufikafye ilyo Yesu Akesa libili ukutusendela mu bufumu Bwakwe. Cintu cimo icikankala ifwe ukutetekela muli Yesu munshila iya yana.

Page 252: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

252 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

Imbilansuma iya Kutendeka Yipela Ukushishiwa no Bushishi ubwa Kafifi

Cintunshi cimbi pe pusukilo lyesu kulubali lwa Capindama ca kwa Yesu?

Ulubatisho lwa kwa Yesu.

Abantu pa kutontonkanyo kutila kuti baikala

bwino bwino ukwabula ukupange filubo. Eico, ilyo baleesha ukucita ifisuma, elintu baleishiba ukupelelwa kwabo. Abantunse tabapwililika, eico tacayanguka kli bene ukwikala ukwabula ukubembuka. Eico, pantu Yesu Alitupususha no bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce, imbilansuma ya cikonsolwelo, kuti twashishiwa no kwingila mu ncende iya shila iya kwa Lesa.

Nga cakutila Lesa tatupuswishe no bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce, nga tatwakwanishe ukwingila mu ncende iya shila pa

lwesu. Bushe ninshi cabele fi? Nga cakutila ni abo fye abekala ukufikapo ne mibili shabo pabili no ku kwanisho kwingila mu ncende iya shila, tapengaba uwalinga. Nga muntu asumina muli Yesu ukwabula ukwishibe mbilansuma iya cine, umuntu ekutila aleilundilako fye imembu mu mutima wakwe.

Yesu Alitupuswishe bwino bwino no bupekanyo bwe pusukilo Lyakwe; ipusukilo lya bushishi ubwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce, kabili ne nsalu sha kolokondwa. Alisambile imembu shesu shonse. Bushe mulesumine fi? ―Emukwai.― Bushe mwalikwate cishinka mu mbilansuma iya kulekelelwa mu mutima wenu kabili no kubelo bunte kuli wene? ―Emukwai.―

Ni lilyafye mwa belo bunte ku mbilansuma elyo munga kwate ngala iyitila ‘BUMUSHILO KULI SHIKULU’ kabili no kusuntinkana no luko lwa ‘bushimapepo’ (1 Petro 2:9). Elyo fye munge minina panthanshi ya Bantu no kutila aba bomfi ba kwa Lesa, abalebomba nga shimapepo.

Umungila wa kwa Shimapepo Mukalamba lwali

Page 253: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

253 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

kwata imbale ya golide kabili ne mbale yilakakwa ne nthambo ya kafifi. Mulandunshi akafifi? Pantu Yesu alitupususha ne mbilansuma iya kulekelelwa, alisendele imembu shesu shonse no kutupanga ababulo lubembu ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Ulubatisho mu Cipingo Cipya caliyana fye no kushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale.

Tacili na mulandu ifyo twatetekela muli Yesu, tatwinga pokelela ingala iya lembwa ‘BUMUSHILO KULI SHIKULU, ukwabula ukwishiba inkama ya mashiwi aya bushshi bwa kafifi, no bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce.

Bushe cali shani pakuti tube abalungami? Cali lembwa muli Mateo 3:15, “Pantu e fyo catulinga ukufisho bulungami bonse.” Yesu Alibatishiwe kabili no kutupususha ku membu shonse ishe sonde. Ukupitila mu lubatisho Lwakwe, Alisendele imembu shesu shonse, kabili naifwe abena kutetekela twaliba abalungami.

Buse kuti twasosa shani ukutila tatuli na lubembu nga tapali ulubatisho lwa kwa Yesu? Nangu nga

twalisumine muli Yesu no kulila, ukutontonkanya pa mfwa yakwe pa Capindama, ifilamba fyonse ifya pesonde lino tafinga sambe membu shesu shonse. Nakalya. Nangu twalililile no kulapila, imembu shesu nga shali kalilile muli ifwe.

‘BUMUSHILO KULI SHIKULU.’ Pamulandu alisendele imembu shesu shonse no lubatisho Lwakwe kabili no mulopa, Shikulu alisuminisha imembu shesu shonse few babembu ukubikwa pali Yesu, pantu ishiwi lye pusukilo lyali lembwa mu Cipingo, twaliba abalungami ukupitila mu fitetekelo fyesu, nelyo tuli na mampulu no bunake.

Eico, kuti twaiminina nomba pa cinso ca kwa Lesa. Kuti nomba twaikala nga abalungami no kubile mbilansuma kwi sonde. “♪Mwalipusushiwa. Nalipusushiwa. Bonse twalipusushiwa.♪” twalipusushiwa ukulingana ne cikuku ca mapange ya kwa Lesa.

Ukwabule shiwi lya mbilansuma ilya cikonsolwelo mu mutima wenu , tapabe pusukilo, nangu mungesha umusango uuli onse. Cabafye cimo

Page 254: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

254 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

cine no lwimbo lwa ku Korea ulwaishibikwa sana ululanda pa citemwiko icishifilwa. “♫Oh, umutima wandi ulakulukunta apabulo mulandu ilyo lyonse na mumona umukashana, cilanshita nga ndi mupepi nankwe. Mfwile ndi mucitemwiko nankwe.♫” umutima wandi ulakulukunta, lelo wene tefyo omfwa. Icitemwiko candi tacibwekeshiwa. Umwa mupamba, abena Kristu abengi bali kwate citemwiko ca musango yu kuli Lesa.

Abantu batontonkanyo kutila ipusukilo lisa munshila ishingi ishapusana pusana ku Bantu abapusana pusa. Balepusha, “Mulandunshi cishilafye mu mbilansuma ya lubatisho?” lelo tayingabe mbilansuma iya pwililika ukwabula ulubatisho lwa kwa Yesu. Enshila fye iyo twingabela abalungami pa cinso ca kwa Lesa pantu enshila fye twingasangululwa umupwilapo ku membu shesu shonse.

Bushe Lipusukilonshi Ilya Bushishi ubwa Kafifi Ilyo Yesu Atupele?

Ipusukilo ukupitila mu bushishi ubwa kafifi, no

bwa kashikila, kabili no bwa kashika ce ca bupe ica kwa Lesa ku Bantu bonse. Ici ca bupe calitulenga ukwingila mu cihema ica shila kabili no kwikala mu mutende. Calitulenga ukuba abalungami, no kutulenga ukwikalilila mu lukuta no kusambilishiwa ku Malembo aya Shila ukupitila mu lukuta.

Ilyo lyonse twaya pa cinso ca kwa Lesa mukupepa, imbilansuma ilatupala ne citemwiko Cakwe. Emulandu wine ipusukilo lyaliba ilikankala sana kuli ifwe. Yesu aletwebo kukula iŋanda ya citetekelo ‘pe libwe.’ Ili libwe ni mbilansuma iya lubatisho lwakwe. Tulingile bonse twapusuka, no kwikala ne pusukilo, no kuya ku Mulu, no kuya pokelela umweo wa muyayaya, no kuba abana ba kwa Lesa.

Mwebatemwikwa, pamulandu wa mbilansuma ya cikonsolwelo, twalilingwa ukwingila mu cihema ica

Page 255: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

255 Imbilansuma ya Bwingi bwa Cikonsolwelo

shila ne citetekelo. Pamulandu wa kusambe membu shesu shonse (ulubatisho lwa kwa Yesu) kabili no bupingushi pa Capindama, twalipusushiwa pa ku kwate citetekelo mu mbilansuma iya lubatisho lwa kwa Yesu.

Icikonsolwelo ca muyayaya pa membu shesu shonse, ulubatisho no mulopa uwa kwa Yesu, embilansuma iya sambile imembu shesu shonse. Bushe mulesumine fi? Imbilansuma iya cine ni mbilansuma iya kumulu iya cikonsolwelo iya sambile imembu shesu shonse umupwilapo.

Twalifyalwa libili pa kutetekela mu mbilansuma iya cikonsolwelo. Yesu Alitupela imbilansuma iya cikonsolwelo, iya sambile imembu shesu shonse isha cilabushiku kabili ne membu isha kuntanshi. Shikulu Acindikwe. Hallelujah!

Imbilansuma menshi no Mupashi (imbilansuma iya menshi no mulopa) ni mbilansuma iya fikilishiwe no kubilwa na Yesu Kristu. Ili buku lyali lembelwe ukusokolola inkama ya mbilansuma ya kwa Yesu, imbilansuma iya menshi no Mupashi. Pantu abantu

abengi batetekela muli Yesu ukwabula ukwishiba icine ica pwililika, nomba baitungafye ukuba bashinka manyela aba masambililo ya bwina kristu pano isonde; mukwipikisha, bekala muli bubumbi munda na mucimfulunganya. Eico, tulingile ukubwelela no kutetekela mu mbilansuma iya cine. Inshita eko icili.

Nkalondolola sana mwi buku ilya la konkapo kuli abo abali na mepusho pa mbilansuma iya ku fyalwa libili ku menshi no Mupashi.

Page 256: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Amashiwi ya Kulundapo 1

Ubunte bwe Pusukilo

Page 257: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

257 Ubunte bwe Pusukilo

Ubunte bwe Pusukilo

Naliculile pa membu shandi

Munyina Jae-dong Park, Korea “Lelo Yesu alyaswike ati, leka cibe ifi nomba;

pantu efyo catuyana ukufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15).

Uwalingile ukuya kugehena napusushiwa ku membu shakwe. Ubukata bube kuli Lesa!

“Shi iminina mu fya buyeye fyobe na mukufula kwa malele yobe” (Esaya 47:12). Nalicitile nge fyo fine.

Nafyelwe mulupwa ulunono kuli bamayo abatetekele muli Bubuda. Lintu nalekula, naibimbile mukulongana kwa buBuda no kusungila amalembo ya ciBuda no kulaya kwi tempele cilanshita. Nafimwene ifyabulo bupilibulo iftya bubuda fintu

banamayo abengi bakonkele, no kwesho ukufwayako fimbi ifinga pelo bupilibulo ku bumi bwandi. Lelo cimo cine nalyumfwile ukufininwa kwa lubembu mu mutima wandi, kabili nalyeseshe ukuwaminisha imibele yandi, ukutashiwa ku Bantu abanshingulwike.

Lintu naleya ku masambili aya pamulu ku Musumba wa Sokcho, na kumenye umunandi uwali umwina Kristu. Uku e kwali ukupilibuka mu mweo wandi. Lesa aliteyenye uku ukulongana. Panuma nasangilo kutila umunandi, ngefyo nalecita, aliitumpile mu fyabukapepa lelo tasangile ukufikapo muli mu mweo wakwe; camulengele ukubo wansoni. Mu cilonganino, nailwiko kutila imibele yandi iya kuyipatikisha lwali lubembu.

“Mu mutima wamuntu e mufuma amatontonkanyo yabipa, ubulale lale, ukwiba, imisoka, ubucende, ulunkumbwa, ububifi, ubucenjeshi, bucilende, umupusulo, imiponto, imiya, ukutumpa” (Marko 7:21-22).

Nalilwiko kutila nshaletwala ubusuma bwine pantu amatontonkanyo yandi yaiswile ne fintu fya

Page 258: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

258 Ubunte bwe Pusukilo

bipa, kabili no bwafya bwandi no lubembu tabwafumineko. Nale ya kugehena. Ukufuma apo nalicushishiwe ku membu shandi no kufwaya ukwipusha ba Rv. Samuel Kim ubwafwilisho. Nasambilile kuli wene ukutila Yesu e umo “Uwasendele imembu she sonde” (Yohane 1:29). Kabili nokutila alisendele imembu shandi shonse no kushilipila. Candengelo muntungwa apakalamba nga nshi, kabili namatontonkanyo yandi yabipa yalikwete ubutusho ubwakufuma kumulu.

Panuma nakumenye ba Rev. Paul Jong no kusambilila ifyo Yesu afumishepo imembu shesu shonse ne fyo abantu ba Israele balepela amalambo mu Cipingo ca Kale. Mukulundapo, nalilwike na kabili umulandu Yesu uwaimitwe no mupashi wa Mushilo (Mateo 1:20), atipilwe no ku kulikwa kucimuti (Bagalatiya 3:13). “Leka cibe ifi nomba; pantu efyo catuyana ukufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15). Yohane Kabatisha, nga Shimapepo Mukalamba uwakulekelesha, abatishe no kuyase membu pali Yesu, umwana wa mpanga wa kwa Lesa

ubula akalema. Elyo Yesu alipile ifilambu fya membu shesu shonse pa capindama. Iyi yali ni mbilansuma yine iya nshibwishe no kundengo mulungami. Ine, uwali umubembu, nabo mulungami.

“Eico ngo muntu ali muli Kristu, abe cibumbwa cipya ifakale na fiya” (2 Abena Korinti 5:17). Cali cimo cine naine. Nail lapile imweo wandi (Imilimo ya Batumwa 11:18) kabili nail batishiwe muli Kristu kabili takuli ukusekwa kuli ine (Abena Roma 8:1). Ndesefya muluse lwakwe kabili ndetotela Lesa pakumpususha. Bonse abo abele cucutika ku lubembu no kufwaya Yesu basenge imbilansuma ye pusukilo muli wene! Halelluya.

Page 259: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

259 Ubunte bwe Pusukilo

Ukufuma ku kwelenganya No kutetekela Lesa mucishinka

Nkanshi Sung-neo Kim, Korea

Naupilwe pa myaka 19, kabili no lupwa lwa balume bandi lwa ulupina. Ukufuma apo nshali uwakukabilwa, nangula uwatemwikwa ku balume bandi. Nalekumbwa l;yonse banamayo abaatemwikilwe ku balume babo no kuipakisha mu fyuma. Ulupwa lwa balume bandi basumine muli tulesa twa mumpili, kabili na batatafyala bale buka. Abalume bandi balitamfishiwe mu bushilika panuma ya kupana inshiku shitatu, kabili mulamu wandi umwaume apenene ne myaka 22. Nakabili, ba mayo fyala bapofwile ilintu bafikile myaka 50. Isho nshinku shali isha kosa nga nshi kuli ine.

Pamulandu nali uwabula amasambililo ne mimonekele iyisuma nangula amatontonkanyo ayashikatala, naletontonkenyo kutila nkekalilila filya

fine mu mweo wandi onse. Ba maya fyala balekabila ukubombelwapo, lelo nshabatwele kucipatala nangulo kusakamana ukubashitile miti. Nalesubilafyo kutila bakalwale no kufwa mukwangufyanya.

Nomba ndi ne myaka 54 kabili ba mayo fyala bafwile imyaka shibili ishapita. Kwalibe nsoselo kutila lishamo ukubike cakusaminako caufwile mumbokoshi, lelo nsha cishibe pali ilye nshita kabili na bashikile ne cakusaminako cabo.

Ukufumapo lyonse balamonekela mufiloto fyandi, kabili neyebelela ukutila nalibikile icakusaminako mu mbokoshi yabo nokutila nail uwabukali kuli bene lintu bali no mweo. Abantu bambi balamoneka bwino ku bena buko babo, lelo nshaleleka ukubapata. Nalicushiwe ne filoto kabili namuli kampingu.

Nalikwata umwana umwaume na bakashana bane, kabili naletino kutila cimo icibi kuti cacitika ku mwana wandi umwame ekafye. Lintu nabebele pa filoto fyandi, abena mupalamano bandi bali mpeleko amano ukutila umupashi wabipa ufwile wabukishiwa. Nalitandalile Shamans kabili no ku ya kwi tempele

Page 260: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

260 Ubunte bwe Pusukilo

ukuya fukama no kupapatila ukutila ningabo muntungwa lelo tacakweto bwafwilisho. Kabili nalyumfwile nge mpela ya mweo wandi ukubutuka kuli bakampingu bandi.

Nga nshasangile Yesu nangula ukukana lubulwa, nga nshili uwa mweo lelo. Ubushiku bumo na butwike ukufuma ku ŋanda yandi ukuya kuŋanda ya mwana wandi umwana kashi mukwesha mukutusha no kunwako umuti. Elintu Lesa andangile inshila ya mweo. Umo pa bana bandi abana kashi mwina Kristu uwa fyalwa libili kabili alitile bana kakumba bakwe kuli ine. Alishile na banamayo bambi ukwisa landa naine.

Nshaishibepo icily cones pali Lesa. Lelo ilintu banjebele ukutila Yesu alisendele imembu shandi shonse, nalisalile ukusumina mu cebo cakwe. Naletemwa ukweba abana bandi ukukanaya kucilonganino pantu natontonkenyo kutila kuti calete shamo ukukwata tulesa tubili muŋanda imo. Lelo nalitontonkenye ukutila ifintu tafyabipishe ukucila pa kabili nshalefwaya ukufwa ngo mubembu.

Banakakumba banjebelo kutila abantu bonse bafyalwa aba bembu lelo kutila Lesa alisendele imembu shesu shonse ukupitila muli Yesu kabili tatwakabe aba bembu nakabili nga twasumina muli Yesu. Eico nail tampile ukuya kucilonganino no kwesha uku kutika kucebo, lelo nshaleumfwikisha pafyo fyalesoswa. Lelo mukuya kwa nshita, amashiwi yakwe yonse yalitampile ukupanga amino muli ine. Nalilwike ukutila nalifyelwe ngo mubembu kabili nshinga kwanisha ngo mubembu pamulandu wa lubembu ulwakubala. Nalisangile nakabili ukutila amatontonkanyo yabipa muli ine yali lubembu pa cinso ca kwa Lesa.

Ukupela amalambo mu Cipingo ca Kale yali ni nshila yakwe ukutulange fintu fisuma ifikesa. Kabili na Yesu, ngefyo calecitwa pa kushimpa amaboko pa mutwe ye lambo mu Cipingo ca Kale, alibatishiwe na Yohane kabili ne membu shandi shose shali bikilwe pali wene mu Yordani. Alisendele imembu shandi shonse no kusumwa pa capindama ukushilipila.

Pakulekelesha nail shininwe ukutila nail ubulo

Page 261: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

261 Ubunte bwe Pusukilo

lubembu kabili tapali uwakunseka. Kabili nale lala uwa mutende ukufuma palya pene.

“Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu” (AbenaRoma 8:1). Naliculile sana nolubembu mu mutima wandi kabili nomba ulubembu naluya. Nshikwata nomba ifiloto ifibi.

Nshingalemba bwino nomba pafyo ngumfwa pantu nshaishiba ukubelenga bwino lelo kuti nalanda ku uli onse ifyo Yesu afumishe imembu shonse mu mutima wandi. Ndepepo kutila Yesu akapususha abalume bandi na bambi aba lupwa ngefyo apususha ine. Kabili ndesubilo kutila ubu bunte buli no kwafwilisha bambi ukusanga ipusukilo muli Yesu.

Ndetotela lesa pa kumpususha kabili ndi uwansansa ukusabankanya imbilansuma ku Bantu abengi. Nomba nshikumbwa ifyuma nangula abantu abamoneka bwino nakabili.

Ne mbilansuma iyashimikilwe ku Moscow

Nkanshi Belova Lyssa Moscow, Russia

Ndefwayo kusengela aba pwingishi bonse aba ku

Korea mwishina lya kwa Yesu no kwakana ica nsansa ica cinjisho mweo wandi.

Mu musonkano uwabelele ku Moscow pa myaka yapita kunuma, naumfwile amashiwi ayakupapusha aya kwa Lesa. Lintu naibimbile mu musonkano wa kusambilila ku Korea mu mwaka wa konkelepo, namfwile ukusambilisho kwingi pa cebo ca kwa Lesa, maka maka pa kufyalwa libili ku menshi no Mupashi. Cili icansansa sana pakumona ukutila nalibo wakakulwa ku membu shandi shonse!

Papite myaka mutanda ukutula lintu na sumine muli Yesu. Natangililwe no ‘kufyalwa libili’, nalyebelwe ukutila nali umubembu umukalamba kabili nokutila nalingilwe ukulalapila lyonse.

Page 262: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

262 Ubunte bwe Pusukilo

Nalepepa no kulalapila cilanshita. Nalipokelele ulubatisho lwa menshi, lelo nshali uwafyalwa libili. Nalishibo kutila nali umubembu nokutila nalikwete membu ishingi mu mutima wandi. Naletwalilila ukulombo bwelelo bwa kwa Lesa. Nalecushiwa ne membu shandi. Lelo nalisumino kutila takandekeleshe mubulanda kabili ali kumpususha kumpela.

Lelo antungulwile ku mubomfi uwafyelwe libili. Ukupitila muli wene nali kwete ukumfwikisha imbilansuma iyawamisha pano isonde, imbilansu fye yeka ye pusukilo. Nalisambililo kutila Yesu alifumishepo imembu shandi shonse no lubatisho lwakwe kabili no capindama kabili nomba nali uwabulo lubembu.

Nomba nshili mubembu nakabili, no mutima wandi walisula ne nsansa. Nomba, mulubali lwa mapepo ya kulapila, ndapelo kutotela apakalamba kuli Lesa cilabushiku, kabili no mweo wandi uli uwamutende. Nalishiba nombo kutila tapabe mbilansuma yimbi, nangula icitetekelo ca cishinka

ngeci. Ndepepafyo kutila icitetekelo candi cingabe cashipa. Ndapela amalumbo kuli Lesa inshiku shonse nokusubilo kutila takwabe citetekelo cimbi icawamisha ngeci.

Ndi mumutende pakwishuibo kutila nkengila mu Bufumu bwa Kumulu lintu umweo wandi wafika kumpela. Nomba mbombela Lesa no kubile mbilansuma kubena mupalamino bandi. Njikala munsansa ishapwililika, ukwana ukutemwa kwa Lesa ku Bantu bonse aba pano isonde.

Page 263: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

263 Ubunte bwe Pusukilo

Nomba, ninkwate citetekelo icashipa muli Kristu

Peter Chris, Teenagers For Christ, Nigeria Ico ndeumfwikisha mwibuku ili, icily

ukumfwikisha ukwacine ukwa bulungami bwa kwa Lesa, kwakutila ulubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama cakwe. Fyonse fibili fyendela capamo kukuleta ifyakufwaika fyonse ifye pusukilo lyesu. Ulubatisho lwa kwa Yesu (amenshi) ulwapokelelwe ukufuma kuli yohane Kabatisha uwaiminineko abantu bonse, alisendele imembu shonse isha bantunse pa mutwe wakwe pa kupita mulubatisho (mukushimpa kwa maboko), no kushisendela ku Capindama no kupokelo bupingushi pamulandu waisho apopene abulile ulubembu alubika pali Wene. Eico nga nshipokelele ulubatisho lwakwe, ulwamutungulwile ku capindama, ipusukilo talingabe lyapwililika, tacili namulandu ukucuimfya kwa kwa

Yesu pa capindama kwingaba. Ndabembuka nangu cingabo kutila nalipokelela

Kristu, lelo nshili mubembu pamulandu wa kwa Kristu ushaishebo lubembu alisabo mubembu ukutila twingabo bulungami bwa kwa Lesa. Ukufuma mwibuku lyenu, nomba ninkwate citetekelo icashipa mu milimo ye pusukilo ya kwa Kristu ukupitila mulubatisho lwakwe ne Capindama cakwe (amenshi no mulopa), ayafumishepo ulubembu ulwakale, no lwa nomba no lwa kuntanshi. Lesa alitusambe membu shonse kabili alishipingwilile ukupitila muli Kristu.

Ngo mwina Kristu uwafyalwa libili, ndefwayo kucita fyonse ninga kwanisha ukutila twinge talusha fyonse ifinga tutungulula kulubembu. Tufwile ukwishibo kutila Kristu alilipilile membu shesu shonse ukutila tatwakabekelwe mulubembu pantu nga twacita ninshi tulepango mufulo ku luse lwakwe ulwa kupususha.

Page 264: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

264 Ubunte bwe Pusukilo

Yesu alisendele imembu shandi pali Wene

Shimapepo Timothy Katola, Kenya

Lesa apale ba Rev. Paul C. Jong pakulete

mbilansuma yacine apabuta tutu ku balebelenge buku lyakwe, “Bushe mwali fyalwa libili ku menshi no Mupashi.” Panuma nabelenge ili buku pa milungu iyinono yapita, imbila ya kulubulwa ukupitila mu mfwa ya Kapususha wesu Yesu Kristu yalisabe yabupuilibulo mu mweo wandi. Icinshinka ca lubatisho lwakwe, ica bikile imembu shonse pali Yesu na Yohane Kabatisha mu mumana wa yordani, kulapela umuntu onse icishininkisho ukutila ifisendo fya lubembu fyali fumishiwe mu myeo yesu, lintu twasumine mbilansu.

Yohane Kabatisha ali cipasho ca kwa Aaron Shimapepo mukalamba uwa mu Cipingo ca Kale, uwapele amalambo pa membu shonse isha bena Israele. Aaron alepela amalambo kuli Lesa

ukupapatila ubwelelo bwa membu ishalecitwa na bena Israele. Alibikile imembu shonse sha bena Israele pali Sawe pa kushimpa amaboko yakwe pa mutwe wakwe. Ngefyo fine, Yesu pa lubatisho lwakwe alisendele imembu shesu shonse lintu Yohane Kabatisha ashimpile amaboko yakwe pali Yesu. Shimapepo Mukalamba alepela sawe cila mwaka, “Lelo muli yalya amalambo mwabo kwibukishe membu umwaka no mwaka (Pantu umulopa wa ŋombe ishilume ne mbushi tekuti usende imembu” (Abenahebere 10:3-4). Nangu cibefyo, Yesu Kristu alicicitile pamukufye umo ukucitila umuntunse onse. Lintu twasumina mu Mfumu Yesu Kristu, tupokelelo bwelelo pas membu shesu shonse pamukufye umo.

Paul C. Jong aletulanga bwino bwino efyo imembu shesu shabikilwe pali Yesu nokutila ulubembu lwibo bwafya mu myeo shesu nakabili. Nshili mubembu nomba nakabili pantu naliyelelwa panuma YESU ASENDELE IMEMBU SHANDI PALI WENE ukupitila mulubatisho lwakwe

Page 265: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

265 Ubunte bwe Pusukilo

nakufwila mulubali lwandi. Ubwafya bwa muntu uuli onse ilelo buntungwa

ku mbela yakwe ya lubembu. Ili buku liletulanga e fyo twingekalo mweo uwabulo lubembu no kusekwa lintu tulesumina mu mbilansuma ya kwa Yesu. Ndetotela Lesa pa busokololo bwakwe pa mubomfi wakwe Paul C. Jong.

WOW! Icakupapusha!

Minshoni Brucilla Johnson, USA Ndemusengela mwishina lya kwa Shikulu

Kapususha wesu Yesu Kristu. Uku kubwekesha kwa lipusho lintu mwanjipwishe inshiku shapita kunuma: “Mulandunshi Yohane Kabatisha ashimpile amaboko pali Yesu mu mumana wa Yordan?”

Lyali ifunde lya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale (OT). Lyali ikambisho lya kwa Lesa kuli Mose pakusuba munyina Aaron, Shimapepo Mukalamba uwakubala, ukushimpa amaboko pa mutwe wa nama ye celambo (Imbushi), no kuyase membu sha bana ba kwa Israele na mampulu yabo. (Esaya 53:3-5). Panuma, imbushi yalesendo bubi bonse ne membu sha bena Israele paliyo no kuituma no kuboko kwa muntu uulingile uwali no kutungulwile mbushi mumatololo. (Ubwina Lebi 16:21-22).

Yohane Kabatisha ashimpile amaboko yakwe pa

Page 266: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

266 Ubunte bwe Pusukilo

mutwe wa kwa Yesu munshila yimo yinefye lintu talatampa ubupwingishi bwakwe ubwa pa lwalala. Pakuti Yesu asende imembu shonse na mampulu ye sonde, ali uwaipelesha kabili uwaicefya ukubatishiwa na Yohane muli uyu musango.

Alisendele imembu shesu shonse na mampulu pa mutwe wakwe na pamabeya (Shimapepo Mukalamba na Lesa; Esaya 53:3-5, Mateo 3:13-17).

Ulubatisho (ukwibishiwa kwa mu menshi), nyuku, Yesu alisendele imembu shonse ishe sonse pali Wene kabili nomba ali nokukandwa, asangulwile, alisambile no kushisha ukupitila mulutambi lwa lubatisho (Yohane 1:29).

Icipingo ciletilafi. “Tulawa panshi, kabili tulema” (Amalumbo 37:23-24), “Pantu bonse na bembu, kabili bakapelebela kubukata bwa kwa Lesa” (Abena Roma 3:23). “Engefyo calembwa aciti Takuli uwalungama nangu umo” (Abena Roma 3:10-12).

Oh! Lesa alumbwe, Hallelujah! Ubukata kuli Lesa, “Pantu ni ku kusenamina mwapusukila pakutetekela” (Abena Efeso 2:8, 1 Yohane 1:9).

Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa alisendele icilambu calubembu pano isonde pali wene ukupitila mulubatisho ne mfwa yakwe pa Capindama (1 Yohane 1:29).

Ndi uwabulo lubembu pakupusushiwa no luse lwa kwa Yesu Kristu ukupitila mukutetekela ukwasambwa no kusangululwa na Yesu Kristu, ukupitila muli fyonse fibili ulubatisho no mulopa wa wa Mwana wa Mpanga wa kwa Lesa.

Nomba, tulingile “Ukubwelela ku mbilansuma ya menshi no Mupashi.” Ukubwelela ku mbilansuma ya menshi no Mupashi, cilepilibulo ukwisa no mupashi uwaicefya no mutima uwafuka no kusumina kwa pakanwa. Kabili ne Mfumu Yesu yikatwelele membu shesu no kutundapa ku kulwala konse, na ku malwele na ku kukana lungama (1 Yohane 1:9, 2 Imilandu 7:14, 3 Yohane2) ne mbilansuma iya menshi no Mupashi. Ukubwelela ku mbilansuma ya menshi no Myupashi kabili cipilibulo kutila ukusumino lubembu ukwa cine no kulengwa abapya pa kucinjishiwa kwa matontonkanyo no Mupashi wa

Page 267: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

267 Ubunte bwe Pusukilo

kwa Lesa kabili uku “ukubatishiwa” no Mupashi wa Mushilo (Imilimo ya Batumwa 1:5).

Ndi uwansansa pama limbo aya muli ili buku ukwa ndenga ukuba uwakumfwikisha mu mashiwi yakwe. Ifi fikomo fya maka fyalimpela ubwishibilo kabili ne shiwi lintu nshaishibe. OH! Icakupapusha!

Nali umubembu uwapwililika

Mrs. Alderman, USA Icantanshi, Lesa atumine umubomfi wakwe

Yohane Kabatisha ukubatisho mwana wakwe ukutila Yohane enga wamye nshila ye pusukilo. Yohane Kabatisha ashimpile amaboko yakwe pa mutwe wa kwa Yesu mu mumana wa Yordan. Wali umulimo uwamuntu uwa lungama, uwasendele imembu shonse isha bantunse. Yesu alisendele imembu shonse she sonde pakubatishiwa. Yesu apekle umweo wakwe pacapindama pacilambu ca lubembu. Alipile icilambu ca lubembu ne mfwa yakwe pacapindama.

Imembu shesu shali buikilwe pali yesu nokutila alipingwilwe mulubali lwesu pakutifye apusushe umuntunse. Yesu alingile ukusende membu shesu no kufwa pamulandu waisho. Umuntu ali mulubembu nga tasumina mulubatisho lwa kwa Yesu ne capindama. Eifyo lisambi ukukana sumina icebo

Page 268: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

268 Ubunte bwe Pusukilo

cakwe kabili nokufuma ku masambilisho ya bufi. Lisambi nga cakutilo muntu tasumina mu cebo calembwa ukutila Yesu alibatishiwe no kufwa pacapindama kabili alitutubwike ukutulenga abantungwa.

Pakulapila no kuishiba fwebene ukutila tuli ba bembu abapwililika no kusumino kutila Yesu mwana wa kwa Lesa, ngo Mupusushi wesu uwatupuswishe ku membu shesu shonse, kuti twalengwa abantungwa umupwilapo. Eico, tulingile ukusumina mu lubatisho no mulopa wa kwa Yesu ukwatusangulwile ku membu shesu shonse.

Nali umubembu uwapwililika ilyo nshila sumina muli lubatisho lwa kwa Yesu! Nga Yesu tabatishiwe na Yohane Kabatisha, kuti nabelelo mubembu kabili uwaluba.

Kuti naiminina nomba pa cinso ca kwa Lesa

Shimapepo Steven Icke, England Mu Cipingo ca Kale Shimapepo Mukalamba

aleshimpa amaboko pa mutwe wa calubembu pakuyase membu (Ubwina Lebi 16:3-4). Ukushimpa kwa maboko lwali ulubalibali ulwali ulukankala pa bushiku bwa cikonsolwelo. Nga tacacitike, ifyabupe ne fye lambo nga tafyasendelwe pamulandu wa ku konsolwele membu nga ta kwali ukwa pwililika ukwabulo kushimpa kwa maboko, e fyo ukuyase membu sha pa mwaka isha bena Israele pa calubembu kwali.

Mu bwina Lebi 16:21, “Elyo Aarone ashimpe amaboko yakwe yabili pamutwe wa kwa sawe uwa mweo, no kuyasa pali wene amampulu yonse ya bana ba kwa Israele ne fya bupulumushi fyabo, ne membu shabo shonse; afibike pa mutwe wa kwa Sawe, no

Page 269: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

269 Ubunte bwe Pusukilo

kumutumina ku minwe ya mwaume uusontelwe aye mu matololo.”

Alesenda imbushi shibili nge fya lubembu ne mpanga nge ca kuninika ku Bantu. Elyo alipalamike imbushi shibili pa cinso ca kwa Lesa pa mwinshi we hema no kupendula ukusala aya kwa shikulu kabili yimbi ukuba sawe. Iyakwa Shikulu yalepelwa nge calubembu, kabili na sawe uwa mweo alepelwa kuli Shikulu paku konsolwele membu isha bana ba kwa Israele kabili no kumutuma mu matololo (Ubwina Lebi 16:7-10).

Imembu sha bena Israele shale bikwa pa mutwe wa kwa sawe pa kushimpa amaboko. Elyo sawe, uwalesende membu shonse sha bena Israele, aletumwa mu matololo pa mutende ukuba pakati ka Lesa na Bantu. E fyo imembu sha pa mwaka isha bana ba kwa Israele shale fumishiwapo. Munshila yimo yine mu Cipingo Cipya, Yesu Kristu alibatishiwe (ukushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale) na Yohane Kabatisha uwali ngo mukowa uwakulekeleshako muli Shimapepo Mukalamba

Aarone, uwasendele imembu shonse isha Bantu nge mpanga ye lambo ukufikilishe pusukilo lya kwa Lesa (Ubwina Lebi 20:22, Mateo 3:15, Yohane 1:29-36).

Mu Cipingi ca Kale, ilintu tabala pendula, Aarone aleipaye ŋombe nge ca kuninika ca kwe naba ŋanda yakwe (Ubwina Lebi 16:11). Elyo abule ne cifutumwino icaisulamo ne misolilo ya mulilo iyafuma pa cipailo ku cinso ca kwa Yehoba no mwisulo wa ndupi shakwe ishacushi cefungo ishaonaulwa no kucileta mukati ka cipembe; abike ne ca cushi cefungo pamulilo wa cinso ca kwa Yehoba, no kuleke ntumba ya cushi ce fungo afimbe pa cakukonsolwela ica pa cishimiko, ukuti efwa. Abulepo no mulopa wa ŋombe iyilume iyiteku, no ku kumbawila ku munwe wakwe pa cinso ca cakukonsolwelapo lubali ku kabanga; na ku cinso ca ca kukonsolwelapo akupawilepo umulopa ku munwe wakwe imiku cine lubali. (Ubwina Lebi 16:12-19).

Pabushiku bwa kukonsolwela, ukushimpa kwa maboko ya kwa Aarone ta kwalekwa. Aarone aleshimpa amaboko pa mbushi no kuyasa imembu

Page 270: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

270 Ubunte bwe Pusukilo

shonse ne fya bupulumusho fyonse ifya bena Israele pa mutwe wakwe. Elyo muntu uusontelwe aletuma sawe mu matololo. Sawe alelulumba mu matololo ne membu sha bena Israele no ku shifwila ku mpela. Ici e cali icelambo ica ku konsolwela mu Cipingo ca Kale.

Cilifye cimo cinefye na mu Cipingo Cipya cipusenekofyo kutuila Yesu ewaishileba nga sawe, uwasendele imembu shonse ishe sonde ukupitila mulubatisho lwakwe no kusumwa kabili no kufwa pa capindama.

Eico nomba, ipusukilo ku membu shonse talingeso kwabula ulubatisho no kutanikwa kwa kwa Shimapepo Mukalamba uwa kumulu, Yesu Kristu. Uku ekufikilishiwa kwe pusukilo lya kufyalwa libili ku menshi no Mupashi.

Yesu ewali “uwasendele imembu she sonde lyonse” (1 Yohane 1:29) ukutila alisendele imembu shandi no kushilipilia. Yesu alisendele imembu shesu shonse ngefyo abena Israele balepela ilambo mu Cipingi ca Kale. Emulandu wine Yesu uwaimitwe no

Mupashi wa Mushilo (Mateo 1:20), alitipilwe no ku kulikwa ku cimuti (Abena Galatiya 3:13). “Lelo Yesu alyaswike, ati, Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15).

Yohane Kabatisha, nga Shimapepo Mukalamba uwa kulekeleshako, alibatishe no kuyase membu shonse pali Yesu, Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa uwabula akalema. Elyo Yesu alipilile imembu pa capindama. Iyi embilansuma iyanshibwishe no kundengo mulungami. Ine, uwali umubembu pa bushiku bumo, nimbo mulungami.

“Eico ngo muntu ali muli Kristu, abe cibumbwa cipya: ifya kale nafiya” (2 Abena Korinti 5:17). Nali lapile pa mweo wandi (Imilimo ya Batumwa 11:18) nali batishiwe muli Kristu, kabili tapali ukusekwa kuli ine nakabili (Abena Roma 8:1). Ndesefya muluse lwakwe kabili ndetotela Lesa pakumpususha. Eico nangula ninga bembuka kuti na bwelela kulubatisho lwa kwa Yesu pantu nalishiba libela ukutila Yesu alilipile umutengo kabili ukupitila muluse lwakwe na mucikuku cakwe ndapokelelo

Page 271: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

271 Ubunte bwe Pusukilo

bwelelo. LESA ALUMBWE! Nomba nshili mubembu, nangula nshinga

kwanisha no kubembuka mu mweo wandi wacilabushiku. Cali lembwa, “Icilambu ca lubembu ni mfwa” (Abena Roma 6:23). Nalilwike ukutila nshingeminina pa cinso ca kwa Lesa ne membu shandi shonse, elyo no mutima wandi uwafina, nangu cibefyo, Lesa ALINTEMWA. Alitumine umwana wakwe ukwisandubula. “Moneni umwana wa mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano isonde!” (Yohane 1:29). Nalilwiko kutila ulubembu lwe sonde ca lepilibule membu shonse, ukusanshako ne shandi. Tasendelefye imembu shamailo bwa fumineko, na lelo, lelo ne membu sha kuntanshi. Yesu alisendele imembu shonse ishe sonde lintu abatishiwe.

“Lelo Yesu alyaswike ati, Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyana ukufisho bulungami bonse. E lyo amusuminishe” (Mateo 3:15).

Nilisumine pakulekelesha ukutila imembu shandi shonse shabikilwe palim Yesu lintu abatishiwe na

Yohane Kabatisha nokutila imembu shandi shali lipililwe ilintu afwile pa capindama. “Pantu umweo wa ca mubili uuli mu mulopa waciko; kabili ine naupela kuli imwe pacipailo ku kukonsolwela imweo yenu: pantu umulopa eukonsolwela ku mweo uumo” (Ubwina Lebi 17:1). Yesu tafwilefye lelo ali sosello kutila, “nacipwa!” (Yohane 19:30). Imbafu yakwe yali lashilwe kabili napopene umulopa na menshi fyali fumine (Yohane 19:34), ukuponye fibumba fya lubembu ifilekanya Lesa no muntunse. Kuti naiminina nomba pa cinso ca kwa Lesa ukutila icine cine nalilubulwa mucishinka.

Page 272: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

272 Ubunte bwe Pusukilo

Nomba ni nsumina umupwilapo imbilansuma ya Menshi no Mulopa

Munyina Goodson, India Mu Cipingo ica shila kuti twasanga ukulondolola

ukwa cishinka pa lubatisho lwa kwa Yesu. Yohane 3:5 iletila “Yesu alyaswike ati, Ndekwebe cine cine ati, Ngo muntu tafyelwe ku menshi na ku Mupashi, tekuti engile mubufumu bwa kwa Lesa.” Amenshi yantu yalumbwilwe apa lubatisho lwa kwa Yesu, kabili na limbo lya pamulu li lelanga inshilafye twingengilila mu Bufumu bwa kwa Lesa. Eico, ukukana kwate citetekelo mu lubatisho lwa kwa Yesu, tatwingapusuka. No Mutumwa Petro aletila, “Ayo cipasho ca yako lubatisho” (1 Petro 3:21).

Tatwingalubulwa pa cinso ca kwa Lesa pakusuminafye mu mfwa ya kwa Yesu pa capindama. Mu Cipingo ca Kale nga cakutila abena Israele balepela amalambo ukwabulo kushimpapo amaboko,

nga tacali ica lungama. Kabili munshila yimo yine Yohane Kabatisha, ngo mwiminishi wa Bantu bonse, ashimpile amaboko yakwe lintu alebatisha Yesu, icilepange langulushi ukutila imembu shali bikilwe pali Yesu.

Nomba cili apabuta tutu ukutila Yesu alifikilisho bulungami bwa kwa Lesa ku Bantu bonse ukupitila mulubatuisho lwakwe ukulingana no kuyana. Eico, Yohane Kabatisha apelo bunte ubushiku bwa konkelepo lintu abatishe Yesu, “Moneni umwana wa mpanga ulesendo lubembu lwa pano isonde” (Yohane 1:29). Ne membu shonse isha Bantunse pa mabeya yakwe aile nayena pa capindama no kusendo bupingushi ubwa membu shonse isha bikilwe pali wene ukupitila mulubatisho lwakwe. Elyo afwile pa capindama, atile, “Nacipwa!” (Yohane 19:30).

Yesu Kristu asendele imembu shesu shonse libefye tatulafyalwa. Alifumishepo shonse. Imembu tuli no kucita ubushiku bwamailo shonse shali sanshiwe pa membu she sonde. Ne membu she sonde shonse shabikilwe pali Yesu pa myaka 2000 ishapita.

Page 273: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

273 Ubunte bwe Pusukilo

Tashileko ulubembu ululi lonse kunuma. Imbilansuma yitwebo kutila tulingile ukusumina ne mitima yesu yonso kutila Yesu alisendele imembu shonse kabili no kushilipilila pamukufye umo.

“Pantu imwe bonse aba batishiwa muli Kristu, na mufwala Kristu” (Abena Galatiya 3:27). Pakubatishiwa muli Kristu cilepilibulo kutila twalyampana na Kristu. Lintu Yesu abatishiwe, imembu shesu shonse shali buikilwe muli wene ukupitila muli Yohane Kabatisha kabili ne membuu shesu shali fumishiwepo, mu mashiwi yambi, ttuli ababulo lubembu nomba. Twalengelwe abalungami ukufumafye panshita twapokelele ulubatisho lwa kwa Yesu mu mitima yesu.

Shino inshiku, abantu abengi tabaishiba nga cakutile membu shabo shalyelelwa nangu iyo. Abantu abengi balikalilila muli uyu wine musango. Nangu cibefyo, nga twaipelesha ku mbilansuma ya cine, kuti twasoso kutila tatuli no lubembu nomba.

Yesu atile alitushishishe ifwe bonse. Nga tulelapila cilabushiku, kuti twa bwelela kunshita ya

Cipingo ca Kale. Elyo tatwingaba abalungami. Nangula tusumine muli Lesa, tatwingekala ukwabulo kubembuka. Kabili pali iyi nshita, tatwingashishiwa mukulapila. Tulabembu ukwabulo kuleka cilabushiku. Eico, tacili icayanguka kuli ifwe ukulapila umupwilapo ku membu shesu shonse.

Mu buku lya Abenahebere, kuti twasango kutila imisha shesu shali fumishiwepo umukufye umo. Eico Yesu alibatishiwe pamukufye umo no kuipela pa capindama ukufye umo pakutila twingashishiwa bonsefye pamukumo. Tatulubuka ilyo lyonse twalapila, lelo twalubwilwe ku membu shesu pamukufye umo. “Ni ku kufwayo ku eko twashishiwa, mukuti Yesu Kristu atulile umubili wakwe limo epela” (Abenahebere 10:10). Kabili mukulekelesha, ifintu tulingile ukucita ku suminafye mulubatisho lwakwe no kutanikwa kwakwe.

Nomba ndesumino kutila im, bilansuma ya menshi no Mupashi, yintu nasumina ukutila embilansuma yacine. Ndelayo kubombe milimo mucishinka intu mwampela pantu nali temwa Yesu

Page 274: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

274 Ubunte bwe Pusukilo

ukucila pafintu fyonse kabili ici ecintufye ninga mucitila.

Page 275: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Amashiwi ya Kulundapo 2

Ukulondolola ukwa Kulundapo

Page 276: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

276 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Ukulondolola ukwa Kulundapo

Amalipilo Ukulekelako icipe nangula umuntu panuma ya

kulipila umutengo ulefwaukwa. Umutengo nangula ukulipila kwa lupiya ulwapingulwa nangula ishalipilwa pa kulekelwako uku. Cilabomfishiwa ilingi ukube cilangililo ca bulubushi (ex: Ukufuma 21:30, ‘ulupiya’; Impendwa 35:31-32, Esaya 43:3, ‘amalipilo’). Mu Cipingo Cipya, Mateo 20:28 na Marko 10:45 yalondolola amalipilo ngo “ukulipilwa kwa lupiya.”

Ukukonsolwela, Icikonsolwelo Ulutambi lwa kuyase membu sha Bantunse pali

Yesu. Mu Cipingo ca Kale, icikonsolwelo kwali ukuyase membu pe lambo pa kushimpa amaboko pa mutwe waciko. Mu Cipingo Cipya, cilepilibula ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane Kabatisha. Mu ciHebere na muciGiriki, ili shiwi lipilibula ukuyase pali Yesu Kristu Ukutila aba bembu bengengila mwisenge lisuma na Lesa. Icipingo Cipya cilange lambo lya cikonsolwelo bwino bwino: ulubatisho lwa kwa Yesu kabili ne mfwa yakwe pa Capindama.

Mu Cipingo ca Kale: Ishiwi ‘icikonsolwelo’ lilabomfishiwa imiku 100 mu Cipingo ca Kale kabili cilalangwa nga (ex. Ubwina Lebi 23:27, 25:9, Impendwa 5:8) ‘kaphar’ mu ciHebere (ilingi cali lembwa nga ‘ukupanga icikonsolwelo’). Icikonsolwelo kwilulwa kwe shiwi lya mu ciHebere ukpilibula ukuyase membu pa kushimpa amaboko pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo no kuasa pali wene amampulu yonse aya bana ba kwa Israele (Ubwina Lebi 16:20).

Mu Cipingo Cipya: Icikonsolwelo cali palana ku ciAramaiki ‘kpr’ icipilibula ukufimba. Ici cilepilibulo

Page 277: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

277 Ukulondolola ukwa Kulundapo

kutila ulubatisho lwa bulubushi bwa kwa Yesu mu Cipingo Cipya. Yesu aishile pano isonde kabili alibatishiwe lintu afikile pa mushinku wa 30 ukutila engafikilish\e pusukilo lya bantunse bonse.

Icikonsolwelo ca mu Cipingo A. Mu Cipingo ca Kale, icikonsolwelo ca lepelwa

ukupitila mu nama ye lambo (ex. Ukufuma 30:10, Ubwina Lebi 1:3-5, 4:20-21, 16:6-22).

B. Mu Cipingo Cipya, isambilisho lye lambo lya cikonsolwelo lya mu Cipingo ca Kale lya lecitwa lyanse, lelo ukulubulwa kwa bantunse bonse kwali fikilishiwe pa kupelafye umubili wa kwa Yesu Kristu, umwana wa kwa Lesa. Umutumwa Paulo atile Yesu afwilile pa membu shesu (1 Abena Korinti 15:3).

Ishiwi icikonsolwelo talyale bomfishiwafye pakulanda pa mfwa ya kwa Kristu pakufumyapo ulubembu ulwakubala, lelo pakufumyapo imembu shonse isha Bantu. Panuma ya lubatisho umo

imembu she sonde sha bikilwe pali Yesu (Mateo 3:15), Alipuswishe abantunse pa kusumwa umulopa pa Capindama (Ubwina Lebi 1:1-5, Yohane 19:30).

Umutumwa Paulo alelondolola muli 2Abena Korinti 5:14 ukutila ‘umo afwilile bonse,’ elyo, pa mushila wa 21, atile cali ‘kuli ifwe,’ kabili mu bena Galatiya 3:13, ‘pakutubele citipu.’ Mishilafye iyinono mu Cipingo Cipya iyi landa pali Yesu nge Lambo (ex. Abena Efese 5:2): Yohane 1:29, 36 (‘Ilambo’−Yohane Kabatisha) kabili na 1Abena Korinti 5:7 (ukupita kwesu’ Umutumwa Paulo).

Eico, Paulo atilo kutila ulubatisho lwa kwa Yesu mu Yordani kwali ukukonsolwela pa membu shonse ishe sonde. Alelondolola muli Abena Roma 6 ukutila imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Yesu ukupitila mulubatisho lwakwe kuli Yohane Kabatisha.

Aletwalilila ukulondololo kutila ukutanikwa kwa kwa Yesu bwali ubupingushikabili icilambu ca lubembu, no kutila ilambo lya cikonsolwelo lyali pelwe pa myeo sha Bantu bonse.

Imfwa ya kwa Yesu cali icibukisho ca bufwayo

Page 278: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

278 Ukulondolola ukwa Kulundapo

bwa kwa Lesa, icalemoneka mwi lambo lya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale. Ukushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale kabili no lubatisho lwa kwa Yesu mu Cipingo Cipya fyali yana ne Funde lya kwa Lesa (Esaya 53:10, Mateo 3:13-17, Abena Hebere 7:1-10, 18, 1 Petro 3:21).

Icipingo Cipya tacilekelesha no lubatisho lwa kwa Yesu kabili ne mfwa yakwe, lelo cilatwalililo kutwebo kutila ukufikilishiwa kwe pusukiloni lilya twa batishiwa muli Kristu, ukulenga ubuntu bwesu ubwa kale ukufwa pamo nankwe (Abena Roma 6:3-7, Abena Galatiya 2:19-20).

Cilatwebo kutila Yohane Kabatisha abatishe Yesu mukuti asende imembu shonse ishe sonde, lelo nakabili alitupususha kumaka ya kwa shetani no kutubwesesha ku maka ya kwa Lesa pakusumine cilango kabili no kushipikisho bukali mulubali lwa bantunse.

Eico, ubulubushi bwa kwa Yesu bwali fumishepo ubwafya bwa lubembu ubwale cinga abantu mukuba mupepi na Lesa. Uku kwa bwekeseshepo umutende

pakati ka Bantu na Lesa, ukulete pusukilo, insansa (Abena Roma 5:11), umweo (Abena Roma 5:17), ubulubushi (Mateo 3:15, Yohane 1:29, Abena Hebere 10:1-20, Abena Efese 1:7, Abebna Kolose 1:14) panshita yimo yine.

Ubushiku bwa kukonsolwela Mu ciHebere, ili sambilisho lipilibulo bushiku

bwa ‘kufimba,’ nangula ‘ikwikishanya.’ Ubushiku ubwali ubukankala ku ba Yuda bwali Ubushiku bwa Kukonsolwela pa bushiku bwalenge kumi mu mweshi walenga cine lubali (Ubwina Lebi 23:27, 25:9). Kuti twamona mu Bwina Lebi 16 ukutila nangu fye Shimapepo Mukalamba taleingila mu Ncende iya Shilisha kanofye pantambi ishakucitwa palyubo shiku.

Incende iya Shilisha yale kabilwa icikonsolwelo ngafye abana ba kwa Israele; efyo, Shimapepo Mukalamba alingile ukupele lambo mukuti enga yase

Page 279: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

279 Ukulondolola ukwa Kulundapo

membu pa kushimpa amaboko yakwe pa mutwe we lambo. Abena Isralele baletontonkanya pa bulungami bwa kwa Lesa kabili na pa membu shabo pa Bushiku bwa Kukonsolwela.

Paliyi nshita, amalambo ukufikafye 15 (ukusanshako na sawe), 12 amalambo ya koca kabili na malambo yatatu iya cikonsolwelo fyalepelwa kuli Lesa (Ubwina Lebi16:5-29, Impendwa 29:7-11). Nga twa panda ‘amalambo yambi’aya lumbulwa mu Mpendwa 28:8, muli amalambo ya koca 13 na malambo 4 aya cikonsolwelo.

Ubushiku abena Israele balekonsolwela pa membu isha pa mwaka bwali bushiku bwa lenga kumi mu mweshi walenga cine lubali. Munshila yimo yine, Ubushiku bwa Kukonsolwele sonde lyonse bwali bushiku Yesu abatishiwilemo kuli Yohane Kabatisha. Bwali bushiku bwa kukonsolwela abantunse bonse. Bwali bushiku Lesa asambile imembu shonse ishe sonde (Mateo 3:13-17). Bwali bushiku bwa cikonsolwelo umo Lesa “e fyo…afikilisho bulungami bonse”.

Ilambo lya Cikonsolwelo Mu Cipingo ca Kale: ngefyo caleba ku malambo

yambi, ilambo lya kushisha pa bena Israele bonse lya lepelwa mukati ke hema. Shimapepo Mukalamba aleiwamyo mwine no kufwalo umwingila wa kolokondwa uwamushilo mulubali lwa fyakufwala ifya cilanshita pa ntambi, alesala ilume iteku iya mu ŋombe ku kube ca lubembu na sukusuku ku kube ca kuninika pali wene na ba ŋanda yakwe (Ubwina Lebi 16:3-4). Shimapepo Mukalamba aleshipa amaboko yakwe pa mutwe we lambo ukuyase membu sha pa mwakaisha Bantu bakwe.

Ukushimpa kwa maboko lwali lubali lumo ulwali ulukankala pa Bushiku bwa Cikonsolwelo. Nga cakutila tacalecitika, ukupele lambo nga takwa lecitika pantu ukukonsolwele membu ta kwa lefikilishiwafye ukwabulo kushimpa amaboko, efyo kwali ukuyase membu sha pa mwaka ku bana ba kwa Israele pa ca lubembu.

Mu Bwina Lebi 16:21, “E lyo Aarone ashimpe

Page 280: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

280 Ukulondolola ukwa Kulundapo

amaboko yakwe yabili pa mutwe wa kwa sawe uwa mweo, no kuyasa pali wene amampulu yonse aya bana ba kwa Israele,ne fya bupulumushi fyabo fyonse, ne membu shabo shonse; afibike pa mutwe wa kwa sawe, no kumutumina mu minwe ya mwaume uusontelwe aye mu matololo.”

Alesende basawe babili nge ca lubembu na sukusuku nge ca kuninika ukufuma ku Bantu (Ubwina Lebi 16:5). Elyo, emike basawe babili pa cinso ca kwa Lesa pa mwinshi we hema lyakulaishanya kabili apendule pali basawe babili, icipendwilo cimo ca kwa ‘Yehoba’ ne cipendwilo cimo ca kwa ‘Asasele.’

Icipendwilo ca kwa Yehoba ca lepelwa ukube ca lubembu, kabili nay a kwa Asasele yalepelwa iya mweo pa cinso ca kwa Yehoba ukukonsolwela pa membu sha pa mwaka isha Bantu ba kwa Israele no kutumwa mu matololo (Ubwina Lebi 16:7-10).

Imembu sha kwa Israele shalebikwa pali sawe mukushimpa amaboko ya Shimapepo Mukalamba. Elyo, Asasele, iyasendele pali yene imembu shonse

sha kwa Israele, yali lekelwe mu matololo mu kwikishanya pakati ka Bantu na Lesa. Efyo, imembu sha pa mwaka shale fumishiwapo.

Mu Cipingo Cipya: munshila yimo yine, Yesu Kristu alibatishiwe na Yohane Kabatisha (mukushimpa kwa maboko mu Cipingo ca Kale) no kusende membu shonse ishe sonde nge lambo lya Mpanga ukufikilishe pusukilo lya kwa Lesa (Ubwina Lebi 20:22, Mateo 3:15, Yohane 1:29, 36).

Mu Cipingo ca Kale, lintu tabalapendula, Aarone aleipaya iŋombe ilume iteku ukube ca lubembu kuli wene na ba ŋanda yakwe (Ubwina Lebi 16:11). Elyo, abulile ne cifutumwino icaisulamo imisolilo ya mulilo iyafuma pacipailo ku cinso ca kwa Yehoba no mwisulo wandupi shakwee ica cushi ce fungo ica shonaulwa no kucileta ku kati ka cipembe; abike ica cushi ce fungo pa mulilo ku cinso ca kwa Yehoba, no kuleke ntumba ya cushi ce fungo ifimbe pa ca kukonsolwelapo ica pa cishimiko, ukuti efwa. Abulepo no mulopa wa ŋombe ilume iteku, no kuukupawila ku munwe wakwepa cinso ca ca

Page 281: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

281 Ukulondolola ukwa Kulundapo

kukonsolwelapo lubali ku kabanga; na kucinso ca ca kukonsolwelapo akupawilepo umulopa cinelubali. (Ubwina Lebi 16:12-19).

Pabushiku bwa kukonsolwela, ukushimpa kwa maboko ya kwa Aarone pa mutwe wa lambo ta kwa lelekwa. Aarone aleshimpa amaboko pa mutwe wa kwa sawe no kubike membu shonse na mampulu yonse ya bena Israele pa mutwe wa kwa sawe. Elyo, umwaume uusontelwe alesenda sawe mu matololo no kulekwa. Sawe alelulumba mu matololone membu sha kwa Israele no kushifwila kumpela. Iyi eyali lambo ya cikonsolwelo mu Cipingo ca Kale.

Ni cimo cine fye na mu Cipingo Cipya ukufumyakofye sawe iya fumishiwepo na Yesu Kristu, uwasendele imembu shonse she sonde pali wene ukupitila mulubatisho lwakwe, alisumwa umulopa no kutufwila bonse pa Capindama.

Eico nomba, ipusukilo ku membu shonse ta kwingesa ukwabulo lubatisho no kutanikwa kwa kwa Yesu Kristu, Shimapepo Mukalamba uwakumulu. Uku e kufikilishiwa kwe pusukilo lya ku fyalwa libili

ku memnshi no Mupashi.

Ukushimpa kwa maboko, ukusubwa Iyi yali ni nshila iyapelwe na Lesa pa kuyase

membu pa ca lubembu mu Cipingo ca Kale (Ubwina Lebi 4:29, 16:21). Munshiku sha Cipingo ca Kale, Lesa asuminishe abantu ukula konsolwele membu shabo pa kushimpa amaboko pa mitwe ya fya lubembu mukati ke hema. Kwali ukusokolola ulubatisho lwa kwa Yesu ulwali no kwisa mu Cipingo Cipya.

Ulubatisho Ulubatisho cipilibula (1) ukusambwa (2)

ukushikwa (ukwibishiwa) kabili no bupilibulo bwa ku mupashi, (3) ukuyase membu pa kushimpa amaboko, ngefyo cale pwingishiwa mu

Page 282: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

282 Ukulondolola ukwa Kulundapo

nshiku sha Cipingo ca Kale. Mu Cipingo Cipya, ulubatisho lwa kwa Yesu kuli

Yohane Kabatisha kwali ukusambe membu shonse she sonde. ‘Ulubatisho lwa kwa Yesu’ lwakwato bupilibulo bwa kusende imembu shonse sha bantunse, ukusambe membu she sonde.

Yesu abatishiwe na Yohane Kabatisha, umwiminishi wa Bantu bonse kabili Shimapepo Mukalamba uwa mu mukowa wa kwa Aarone, kabili alisendele imembu shonse pali Wene. Ici e cali icalinga ca lubatisho Lwakwe.

Ubupilibulo bwa ku mupashi bwe shiwi ‘ulubatisho’ ni ‘kuyase, ukushikwa.’ Eico, “ulubatisho lwa kwa Yesu” cilepilibulo kutila imembu shonse shali bikilwe pali Yesu nokutila alipingwilwe mulubali lwesu. Mukuti apusushe abantunse, Yesu alingile ukusende membu shesu shonse no lubatisho lwakwe no kushifwila.

Efyo, imfwa yakwe ni mfwa yenu na ine, aba bembu bonse aba pano isonde, kabili no kututubuka kwa kwe kututubuka kwa Bantu bonse. Ilambo

lyakwe lipusukilo lya babembu, kabili no lubatisho lwakwe e kamboni ukusambe membu shonse sha bantunse.

Icipingo ciletweba ati, “Ayo icipasho ca yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo” (1 Petro 3:21). Ulubatisho lwa kwa Yesu ni nshila yimo iyalungama iya kupusushilamo abantunse paku sambe membu shesu.

Ulubembu Cones ico icitalikana na Lesa lubembu. Ici

cilekumya ku membu shonse, ukusanshako no lubembu ulwa kubala kabili na mampulu yonse yantu tucita lyonse mu mweo shesu.

Ulubembu ni ‘hamartia’ mu ciGiriki. kabili cisoswo kutila ‘hamartano,’icilepilibulo kutila ‘ukuloba.’ Lelo, ulubembu ulwabipisha kukana sumina bwino muli Yesu, kabili ecilenga ukubulisha amaka ya kupusushiwa. Ukukana ishiba nangula

Page 283: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

283 Ukulondolola ukwa Kulundapo

ukusumina mucine kucito lubembu lwa kukana kwate cumfwila kabili no kupontela Lesa.

Nga icine cine tatulefwaya ukucito lubembu lwa musango yu pa cinso ca kwa Lesa, tulingile ukumfwikisha amashiwi yak we bwino bwino no kwishibe cine ukutila Yesu e mupusushi wesu.

Tulingile ukusumina mulubatisdho lwa kwa Yesu ne capindama cakwe ukupitila mu mashiwi ya kwa Lesa. Lubembu ukukana sumina mu cebo ca kwa Lesa, ukufuma munshila ya cine, no kusumina mufisambilisho ifyabufi.

Icipingo ciletwebo kutila ulubembu ulwabipisha, lubembu ulutwala kumfwa (1 Yohane 5:16), tesuminafye ukweba ati Lesa alifumishepo imembu shonse ishe sonde. Tulingile ukusumina mukufyalwa kwa kwa Yesu, mukusamba kwa kwe kwa membu ukupitila mulubatisho, na mukutupelo mweo ukupitila mu muloipa wa pa capindama. Lubembu nga cakutila umo tasumina mu mashiwi ya kwa Lesa aya lengwa ukutila Yesu alibatishiwa, alifwile pa capindama kabili alitutubwike ukutulubula ku

membu shesu shonse.

Ukulapila Ilyo ulyo umuntu uwafuma opacinso ca kwa Lesa

aishibe mebu shakwe no kutasha Yesu pakushisamba no ku bwelela kuli Lesa, uku kwitwo Ukulapila.

Ifwe bonse tuli filundwa fya lubembu. Ukulapila kwa cine kusumine cishinke ci: ukutila tuli ba bembu pa cinso ca kwa Lesa, kabili nokutila tatungakwanisha kanofye ukubembuka umweo wesu onse no kuya kugehena lintu twafwa; ukutila tulingile twapokelela Yesu ngo mupusushi wesu pakusumino kutilaAlishile pano isonde ukupususha aba bembu nga ifwe, nokutila alisendele imembu shonse (ukupitila mulubatisho Lwakwe), alifwile kabili alitutubwike ukutupususha.ukulapila ukwacine kuleka amatontonkanyo ayesu no kubwelela kuli Lesa (Imilimo ya Batumwa 2:38).

Ukulapila kusumina imembu shesu no kubwelela

Page 284: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

284 Ukulondolola ukwa Kulundapo

ku cebo ca kwa Lesa, ukusumine pusukilo ilya menshi no mulopa ne mitima yesu yonse (1 Yohane 5:6).

Ukulapilo kwacishinka kuisuminisha ngo mubembu uwapwililika no kusumina muli Yesu, umwana wa kwa Lesa, ngo mupusushi wesu uwatupususha kumembu shesu shonse. Pakutila tupusushiwe no kusambwa ku membu shesu shonse, tulingilo kuleka ukwesho kuitunga ukubo washishiwa ukupitila mu milimo yesu, kabili no kusumino kutila tuli aba bembu abapwililika pacinso ca kwa Lesa na malango yakwe. Ifwe nomba tufwile ukusumina icishinka cepusukilo lyakwe, imbilansuma ya menshi no Mupashi, lintu Yesu atupele ukupitila mulubatisho lwakwe no Mulopa.

Umubembu afwile aleka amatontonkanyo yakwe yonse no bufwayo bwakwe kabili no kubwelela kuli Yesu umupwilapo. Tuli no kup[usushiwa lintu twasumino kutila ulubatisho lwa kwa Yesu kwali ukusenda imembu shesu shonse pali Wene.

Mumashiwi yambi, ulubatisho lwa kwa Yesu,

ukutanikwa kwakwe, kabili nokututubuka kwakwe kwalifikilishe ubulungami bwa kwa Lesa, ipusukilo lyakwe ku babem,bu bonse. Yesu alishile muli bumubili, alibatishiwe kabili no kutanikwa ukuti asambe imembu shesu shonse. Ukukwate citetekelo ca pwililika muli ifi fyonse no kusumino kutila Yesu alitututubwike ukubo mupusushi kuli abo bonse abamusumina ne cilapilo ca cishinka ne citetekelo ca cine.

Ipusukilo Ipusukilo mu bwina Kristu cipilibula ukulubulwa

ukufuma kumaka ya lubembu. ‘Tupokela ipusukilo luintu twasumino kutila tatwinga kwanisha kanofye ukuya kugehena pamulandu wa membu shesu no kusumino kutila Yesu alitupuswishe ku membu shesu shonse ukupitila ku kufyalwa kwakwe, ulubatisho na ku mulopa pa capindama.

Abo bonse abasangwa ababulo lubembu

Page 285: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

285 Ukulondolola ukwa Kulundapo

pakusumina mwipusukilo lya kwa Yesu, ulubatisho no Mulopa wa kwa Yesu, betwa ‘Abapusushiwa, abafyalwa libili, kabili abalungami.’

Kuti twabomfya ishiwi ‘ipusukilo’ kuli abo abapusushiwa pakufuma kumembu shabo, ukusanshako no lubembu ulwakubala ne membu shabo ishacilabushiku, pakusumina muli Yesu. Ngefyo umuntu ulenwina apusushiwa, uyo ulenwina no lubembu ulwe sonde kuti apusushiwa pakusuminafye muli Yesu ngo mupusushi wakwe, pakusumina mulubatisho no mulopa wakwe, amashiwi ya cishinka ca kumupashi.

Ukufyalwa libili Cilepilibulo kutila ‘ukufyalwa umuku wacibili.’

Umubembu alafyalwa libili nokubo mulungami lintu apusushiwa kumupashi pakusumina mulubatisho lwa kwa Yesu kabili na pa capindama cakwe.

Kuti twafyalwa libili kumupashi pakusumina

mulubatisho na mu Mulopa wakwa Yesu. Abafyalwa libili ni balya abasambwa ku membu shabo shonse kabili “Akamoneka libili, ukwabulo kusendo lubembu, ukupususha abamulolela no kufuluka” (Abahebere 9:28).

Ukwelelwa kwa Membu Ici cikomo icikankala calishibikwa kabili ukutila

ukwelelwa kwa membu. Imembu shilelelwa ilyo lyonse nga twasangululwa ku membu shonse pakumo ukupitila mumbilansuma ya menshi no Mupashi. Icitetekelo caba mumbilansuma ya menshi no Mupashi kusumina mufishinka fyakonkana: Bumushilo bwa kwa Yesu, ukufyalwa kwa Mwana wa kwa Lesa, ulubatisho lwakwe no kutanikwa kwakwe pe pusukilo lyesu bonse, kabili no kututubuka kwakwe.

Ipusukilo lintu Yesu atupele ukube lyesu ukupitila mucitetekelo mu lubatisho lwakwe no

Page 286: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

286 Ukulondolola ukwa Kulundapo

mulopa wakwe. Ngefyo casesemwe mu Cipingo ca Kale, Yesu umwine alipuswishe abantu bonse ku membu. Ipusukilo lya mucipingo lilesontelela pakusambwa kwa membu ukupitila mucitetekelo muluvbatisho lwa kwa Yesu no mulopa wakwe. Imembu shonse shali bikilwe pali Yesu, eico nomba tamwingabo lubembu ululi lonse mu mitima ya bantunse.

Kuti twayito kuba abalubuka kabili abalungami lilyafye twayase membu pali Yesu ukup[itila mucitetekelo ca mulubatisho lwakwe.

Yesu Kristu YESU: ‘Umupusushi uwapususha abantu bonse

ukufuma ku membu shabo kabili ne cilango ca membu.’ Yesu ekutila Kapususha, uwapususha abantu kumembu shabo.

KRISTU: ‘Uwasubwa.’ Kwali imitundu itatu iya buntunse mubutungulushi abalingilwe ukusubwa

pacinso ca kwa Lesa: (1) Ishamfumu (2) Bakasesema kabili na (3) Bashimapepo. Yesu alifikileshe fyonse.

Yesu Kristu ali ifi fyonse. Alicitile imilimo ya fyonse ifi. Tufwile ukusumina muli Yesu nge Mfumu, nga Kasesema, kabili nga Shimapepo uwatuletele ubulubushi ne pusukilo. E fyo, tulamwita ‘Yesu Kristu’. Ali ni Shimapepo Mukalamba uwa kumulu uwatupuswishe ku membu shonse ishe sonde no lubatisho lwakwe kabili no mulopa.

Eico, ni Mfumu kuli abo bonse abamusumina. Atulengo kwishibe membu shesu ilyo lyonse twisa kucinso cakwe. Atusambilisho kutila tuli babembu ukutulafye panshita ya fikolwe fyesu; ngo mukowa wa membu, twafyelwe ababembu, kabili epamulandu, tuli pesamba lya bupingushi bwa kwa Lesa.

Alitusambilishe nakabili ukutila twalisambwa ku membu shesu ukupitila mulubatisho lwakwe no mulopa wakwe. Acitile imilimo ishi shonse kuli ifwe ababembu.

Page 287: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

287 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Mulandunshi Umwana wa kwa Lesa aishileba umuntunse?

Aishileba umuntunse ukuti abe Kapususha no

kupususha ababembu bonse ku membu na kubupingushi bwa mulilo wa kugehena.

Bushe Yesu ni nani? Ngefyo calembwa Mukutendeka 1:3 na Yohane

1:1-3, ni kabumba, Lesa uwacine, Lesa uwa mulwelele monse uwapuswishe aba bembu bonse ku membu she sonde (Abena Filipi 2:6 “wene pakuba mucipasho ca kwa Lesa,” Yohane 1:2-3 wene ali mukutendeka ali pamo na Lesa: ifintu fyonse fyalengelwe kuli wene, kabili ukwabula wene takwalengelwe cintu nangu cimo ica lengelwe.”) Yesu ni Lesa uwa fibumbwa fyonse, umwine we sonde.

Nangu cingabefyo, abantu abengi balafilwa

uklupusushiwa pakukana sumina mukutemwa kwepusukilo lya kwa Yesu, uwaishile pano isonde muli bumubili. Lelo abengi bambi bali pokelele pusukilo, ukuba abantu ba kwa Lesa, no ku kwata umweo wa muyayaya pakusumina muli wene. Baliba abalungama.

Malangonshi aya bikwa na Lesa? Lesa ni kalenga, Lesa fye uwacishinka, kabili

uwabako umupwilapo. Eico, alibikile amalango mucalo pamilimo ngeshi:

1). Alipele aba bembu amafunde yakwe na malango ukubapususha ku membu shabo. “Amalango eyalengo kwishibo lubembu” (Abena Roma 3:20).

2). Ifunde lyacibili lifunde lya citetekelo ilipususha aba bembu. Lifunde lya ‘Mweo wa kumupashi’ (Abena Roma 8:2) ukutupele pusukilo ukupitila mukutetekelo muli Yesu Kristu,

Page 288: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

288 Ukulondolola ukwa Kulundapo

umupusushi wesu (Abena Roma 5:1-2). Yesu aishile pano isonde ukufikilisha ili funde. Alibatishiwe, alisuminwe pa capindama kabili alitutubwike. yesu alibikile ifunde lye pusukilo ukupususha aba bembu bonse aba pano isonde.

Lesa alibikile Ifunde lya Citetekelo kuli abo bonse abasumina mwipusukilo lya ku menshi no Mupasi. Uyo onse ulefwaya ukupusushiwa no kuba umwana wa kwa Lesa alingile asumina mwi funde lya citetekelo lintu Lesa abika. Enshilafye iye pusukilo. E fyo, asuminishe inshila ya kuya kumulu kuli abo abasumina mwipusukilo lya ku mupashi ilya cishinka ukulingana ne funde ili.

Amalango ya kwa Lesa, Mafunde Ikumi Maliba ifilundwa 613 ifya malango mwi Funde

lya kwa Lesa ukulingana no bumi bwacila bushiku. Lelo ubukankala bwafiiko mafunde ikumi, yantu tulingile ukusunga pa cinso ca kwa Lesa. Mwaliba

ifya kukonka ne fyakanishiwa pamo ngefi “Citeci” kabili “Wiciteco.” Ubu e butungulushi bwa kwikalilamo, kabili na mafunde ya kwa Lesa yapelwe kuli baifwe ukutila twingeshiba imembu shesu. Yukupitila mu mafunde ya kwa Lesa aya lembwa, kuti twaishiba fintu tatumumfwila (Abena Roma 3:19-20).

Umulandu Lesa atupelele amafunde kwali ukutulenga twishibe imembu shesu. Tatungasunga amafunde yakwe yonse, eico tufwile twasumina icishinka cakuti tuli babembu ilintu tatulasumina muli Yesu. Bonse tuli babembu kabili na Lesa alishibo kutila tatwingekala ukulingana ne funde lyakwe.Eico, alishile pano isonde ngo muntu, alibatishiwe no kupingulwa pa capindama. Ukwesho kwikalila mu mafunde yakwe lubembu lwa bucintala. Tatulingile twacitefyo.

Ifunde lilatulanga efyo Lesa abo washila, cimo cine nefyo few Bantu twaba abanashiwa. Mu mashiwi yambi, bumushilo no kupwililika kwa kwa Lesa kwalisokololwa mu Mafunde ya kwa Lesa.

Page 289: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

289 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Bushe tulingile twasumina muli Yesu? Efyo natulinga, pantu ni Shikulu wesu,

uwashilisha kabili pantu bufwayo bwakwe. “Ne pusukilo talili namuli umbi nakalya, nangu lishina limbi tamuli mwisamba lya muluilya pelwa ku Bantu umo tuli no kupusukila” (Imilimo ya Batumwa 4:12). Takwabo mupusushi naumbi. Yesu e mupusushi fye wesu eka. Kuti twalubulwa no kufyalwa libili ilyo yeka twasumina muli wene. Pantu kuti twaingilafye kumulu no kwikala umuyayaya pakusumina muli wene, tulingile ukukwate citetekelo muli wene.

Bushe ifwe abena Kristu kuti twaba ababembu?

Nakalya. Umutumwa Paulo atile muli 1 Timote

1:15 ukutila nali umo “Uwa babembu, abo uwapulamo nine,” ukwibukishe nshiku ilintu talakumanya Yesu. Mutubungwe twabwina Kristu

ilelo, mwaliba abengi abatontonkanyo kutila babembu nelyo basumina muli Yesu. Lelo, tecishinka.

Bonse tuli babembu libe tatulasumina muli Yesu. Eico, lintu twasumina muli yesu bwino bwino ukulingana ne cebo cakwe tuleba abalungami. Umutumwa Paulo aibukishe inshita lintu talaishiba Yesu no kusumino kutila ali umubembu uwapulamo.

Paulo, lintu aleitwa Saulo, akumenye Yesu munshila iyakuya ku Damascus no kwiluko kutila Yesu ali Kapususha wakwe, eico alisumine muli wene no kumutasha. Elyo, umweo wakwe onse, ali belo bunte ukutila ubulungami bwa kwa Lesa, ulubatisho lwa kwa Yesu, fyalifumishepo imembu she sonde kabili alingio kufwa pakufute membu she sonde.

Mumashiwi yambi, ali umusha wa kwa Lesa no kushimikile mbilansuma ya Menshi no Mupashi. Eico, abena Kristu abengi batontonkanyo kutila umutumwa Paulo ali umubembu nangufye ilyo akumenye Yesu. Tabomfwikishe ci mu mimwene ya bena Kristu ababembu, abashafyalwa libili.

Page 290: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

290 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Icishinka, nangucibefyo, cakutila tali umubembu panuma ya kukumanya Yesu, lelo umo uwali no ku kumanya Yesu ilyo lyonse alefwaya. Apeleshe umweo wakwe ku kushimikile mbilansuma ye pusukilo, ubulubushi bwa lubatisho no mulopa wa kwa Yesu. Nangu lintu afwile, amakalata yakwe yalishilwe kuli baifwe mu Cipingo, ukubelo bunte ukutila imbilansuma ya menshi no Mupashi yali ni mbilansuma ya cishinka ku lukuta ulwa kubalilapo. Eco, ukusumina kwa mutumwa Paulo mu 1 Timote 1:15 kwali ukukolonganya kwa nshiku shakwe ishakunuma no kutotela kuli Lesa.

Bushe ali umubembu panuma asumine muli Yesu? Nakalya. Ali umubembu ilintu talafyalwa libuili. Panshita asumine muli Yesu nga Kapususha wakwe, ilintu aishibo kutila imembu she sonde shali bikilwe pali Yesu ukupitila mulubatisho lwakwe, ilintu asumine mu molopa wacikonsolwelo wakwe uwa pa capindama, alisabo mulungami.

Umulandu ayitilo kutila umubembu uwapulamo wali ukutila aibukishe inshita alepakasa abelekonka

Yesu kabili atasishe Lesa pakumupususha, umubembu uwapwililika.

Ni nani unga mwita libili umubembu? Ni nani uungeto mubiye umubembu panuma yakubo mulungami pakusumina mulubatisho na mu mulopa wa kwa Yesu nge pusukilo lyakwe? Ni abofye abashaishibe cishinka ca cishinka ica kulubulwa kwa kwa Yesu ebengacitefyo.

Umutumwa Paulo alisabo mulungami pakusumina mwipusukilo ukupitila muli Yesu kabili nokufuma pali ilye nshita, ngo umubomfi wa kwa Lesa, alishimikile mbilansuma yakubo mulungami pakusumina muli Yesu Kristu ku mujntu uuli onse, Umwana wa kwa Lesa ngo mupusushi. Ukufumapo, Umutumwa Paulo tali umubembu, lelo umubomfi wa kwa Lesa umulungami, umubomfi wacishinka uwashimikile mbilansuma ku babembu mwi sonde lyonse.

Bushe umubembu kuti ashimikila kuli bambi? Tacingabomba. Bushe umuntu kuti ashimikila shani kuli bambi ifyo umwine takwete! Ngo muntu

Page 291: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

291 Ukulondolola ukwa Kulundapo

talapusushiwa, kuti umuntu apususha shani bambi! Ngo muntu uwalenwina kabili aleyafwako bambi

ukunwina abamupalamine, bonse kuti basangwa panshi ya menshi. Bushe umubembu kuti apususha shani bambi? Kuti abasendela fye kugehena. Bushe umulwele kuti asakamana shani umulwele munankwe? Bushe umuntu uwabepwa na satana kuti apususha bambi?

Umutumwa Paulo ali umubembu, lelo alisabo mulungami ilintu asumine mulubatisho na mu mulopa wa kwa Yesu kabili alipusushiwe ku lubembu. Eico, kuti abo mubomfi wa kwa Lesa no kushimikilembilansuma ku babembu ba pano isonde. Apuswishe abantu abengi no bulungami bwa kwa Lesa. Umwine tali umubembu ukufuma lilya line.

Alifyelwe libili kabili taikalile mu bulungami bwa malango, lelo mu bulungami bwa kwa Lesa. Alissabo mubomfi kabili kashimikila uwa bulungami bwa kwa Lesa, kabili anonkele imintapendwa ya myeo kuli Lesa. Tali kashimikila palwakwe nangula pabulungami bwa malango, lelo ubulungami bwa

kwa Lesa. Bushe alisabo mubembu kumpela? Nakalya. Ali

umulungami ngo muntu uwalungama, alisabo Mutumwa wacishinka uwa kwa Lesa. Mwi mwito mubembu pantu kuti cabo lusele kuli Lesa cimo cinefye ngo kukana umfwikishe cishinka. Ali umulungami. Tatumfwile ukumutuka nangula Yesu mu matontonkanyo yambi.

Nga twatila ali umubembu panuma yak u kumanya Yesu, kwita Yesu uwabufi. Yesu amulengele umulungami, kabili ali ni Yesu uwamulengele ukubo mubomfi wa bulungami bwakwe.

Bushe amapepo ya kulapila kuti ya fumyapo imembu shesu?

Amapepo ya kulapila tayangasambe membu

shesu pantu ubulubushi tabwingesa ukupitila mu milimo yesu. Lelo, pakuti twingasamfiwa

Page 292: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

292 Ukulondolola ukwa Kulundapo

umupwilapo ku membu shesu, tulingile ukusumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu, nokutila Yesu ni Lesa. Ubulubushi bwine bwine bupelwa kuli abo abasumina muli Yesu ukutila alisambile imembu shabo shonse pakubatishiwa no kusumya umulopa pa capindama pakutupele myeo iyipya.

Elyo, kuti twasambe membu isha cilabushiku pakupela amapepo ayacilapilo? Nakalya. Imembu sonse shintu tucita shalisambilwe akale ukufumafye pamyaka 2000 ishapita, lintu Yesu ashisendele no lubatisho lwakwe. Twali sambilwe umupwilapo ku membu shesu shonse no lubatisho lwakwa Yesu no kusumya kwa mulopa wakwe pa capindama. Alipelwe nge lambo kuli ifwe few basumina, alisambile imembu shesu shonse, kabili nokushilipila shonse no lubatisho lwakwe kabili no mulopa pa capindama.

Ne membu shintu tucita panuma ya kusumina muli Yesu shilasambwa mucitetekelo mu Mupashi we pusukilo lyalubatisho, icine ca kulubulwa; Yesu aliba kale kapususha wesu kabili alisendele imembu

shonse tucita ukushintafye lintu twafwa. Yesu aishile pano isonde kabili alibatishiwe “Pantu efyo” (MKateo 3:15), ukufisho bulungami bonse pakusende membu shesu. Umwana wa kwa Lesa alisendele imembu shesu pakubatishiwa.

Ulubatisho lwa kwa Yesu lwa likwato bupilibulo “ukusambwa.” Pantu imembu shesu shonse shali bikilwe pali Yesu ilintu abatishiwe, twalisambwa umupwilapo kabili cali tulenga abantungwa.

Ulubatisho kabili cipilibulo ‘ukwibishiwa’, ‘ukushikwa.’ Pamulandu imembu shesu shonse shali bikilowe pali Yesu, alitufwilile ifwe ababembu. Abo abatetekelo kutila imembu shonse shali bikilwe pali Yesu ukupitila mulubatisho lwakwe balaba ababulo lubembu umuyayaya.

Icitetekelo ca cishinka kusumina ne mitima yesu yonse ukutila imembu shesu shonse kumo ne membu tucita nomba na kuntanshi, shali bikilwe pali Yesu pa myaka 2000 ishapita kunuma, lintu apokelele ulubatisho kuli Yohane, ‘pantu e fyo’ afikilishe ubulungami bonse bwa kwa Lesa.

Page 293: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

293 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Nga cakutila tasambile kabela imembu shesu pacitantali no lubatisho lwakwe, tapengabe nshila yimbi iyakusambilamo imembu fwebene. Ibukusheni ukutila Yesu alisambile imembu shesu shonse akale.

Icitetekelo ca cishinka ne pusukilo lya ku Mupashi cipilibula ukulete membu shesu pacinso ca kwa Yesu pakushininkisho kutila shali fumushiwepo kabela, ukutila, ‘Mwali samba neshi membu, tefyo fine?’ Kabili cipilibulo kutila ukutetekela muli wene no kumutotela. Emulandu wine aishile pano isonde, alibatishiwe, alifwile pacapindama kabili alitutubwike pabushiku bwalenga citatu; e fyo aba Kapususha wesu.

Balipalwa abo abasambwa imembu shabo ukusumina mulubatisho lwa kwa Yesu, ulwa sambile imembu shesu. Ici e cishinka cakusambwa kwa membu sha cilabushiku. Icitetekelo ca cishinka kusumina muli Yesu, uwasendele imembu shonse ishe sonde lyonse ukupitila mulubatisho lwakwe.

Abena Roma 8:30 litila, “Na abo alingile libela, bene abetile no kwita; na abo aitile, bene abalungamike no kulungamika; na abo alungamike, bene abacindamike no kucindamika.” Elyo, bushe aya amalembo yalesuminishe sambilisho lya kuilungamika?

Aya amalembo tayalesambilisha pa kuilungamika.

Abasambilia abengi na bakashimikila ba bufi balasambilisha, “Abo abasumina muli Yesu balacinja panono panono kabili bali no kushishiwa kumubili na ku mupashi,” kabili abengi balicisumina.

Lelo mucishinkafye, abena kristu abasila fyalwa libili balaisango kuba bacintala. Ulubembu lwa mu mitima shabo lukula lilya balekula. Bushe ukushishiwa kwesu kuti kwashintilila shani pa nshita? Amashiwi ‘ukuilungamika’ e fyo Lesa apatisha kabili na shetani e fyo atemwisha ukubomfya.

Kuti twaba fye abalungami lilya fye tatukwete

Page 294: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

294 Ukulondolola ukwa Kulundapo

nshila iyakufumina kulubembu pa lwesu. Pantu Yesu alisambile imembu shesu shonse no lubatisho lwakwe kabili aliipelesho mwine ukushilipila, twalikwata ubulungami kulubatisho lwa kwa Yesu na kumulopa wa kwa Yesu. Tulaba abalungami ukup[itila mucitetekelo mucishinka cakutila Yesu alisendele imembu shesu shonse pali Wene.

Ishiwi ‘ukushishiwa’ lilepilibula ‘ukubo wamushilo’. Ukwesho kuishisha palobe tekusumina mucishinka, lelo ukusendwa no bunasha bwa mubili.

Ukusubila mu kushishiwa kwa panono panono nako kufuma ku kukabila kwa mupashi wesu. Bukapepa bonse bwaliikwatila ishiwi lya kushishiwa, lelo ifwe few basumina muli Yesu tatufwile ukubikapo ubukankala bwe shiwi.

Tatushishiwa panono panono pakusumina muli Yesu; ukuba abalungami pamukumo pakusumina mulubatisho no mulop[a wa kwa Yesu, imbilansuma ya kusembululwa kwa ku mupashi. Abalungami bacishinka ni abo abafyalwa kucitetekelo ca mbilansuma ya lubatisho no mulopa wa kwa Yesu.

Bushe ukusumina imembu shesu kuti calenga shafumishiwapo?

Nakalya. Imembu tashifumishiwapo no kusumina,

lelo necitetekelo mu mbilansuma ya menshi no Mupashi. Imembu shesu kuti shafumishiwapo lilyafye twasumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu, uwatusangulwile ku membu shesu shonse. Iyi e mbilansuma ye pusukilo lya ku Myupashi ya kwa Yesu, uwasambile imembu shesu shonse no lubatisho lwakwe mu Yordani.

Ukusumina imembu e cishininkisho fye ca muntu ukwishibe funde lya kwa Lesa, lelo ukulubulwa kulapelwa kuli baifwe lilya twasumina mulubatisho no musalaba wa kwa Yesu.

Amenshi ya lubatisho lwakwe no mulopa wa kwa Kristu icishinka ca kumulu ukwapuswishe abantu bonse ku lubembu, ipusukilo lyesu talyashintilila pa kusumina kwa lubembu, lelo pa kusuminao kutila Yesu aliserndele imembu ukufuma ku Bantu bonse no lubatisho lwakwe. Ukutanikwa kwa kwa Yesu cali

Page 295: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

295 Ukulondolola ukwa Kulundapo

icilango ca membu isho asendele kuli fwe aba bembu. Eico, ipusukilo lyesu ilya cishinka lyaba

mulubatisho mu Yordani no mulopa pa capindama. Umulandu twasangulwilwe ku membu shesu shonse ni pamulandu twasumina muli Yesu, uwasambile imembu shesu shonse.

Abo abashimikilo kutila kuti twalubulwa pakusumina imembu shesu balelabo mumbo ipusukilo lyakwa Lesa ilyacishinka.

Ishibeni ukutila imembu shesu shikatutwala kugehna, lelo ukusumina muli Yesu, ulubatisho lwakwe no mulopa, ifitulubula no kutulenga ukuba abalungami pacinso ca kwa Lesa, kuti fyafumyapo imembu shesu. E nshilafye imo twingapusukilamo kumembu shesu shonse.natube bonse abailuka ukutila twalisambwa ku membu shesu shonse pamukumo pakusumina mu mashiwi yacishinka, amenshi no mulopa wa kwa Yesu (1 Yohane 5:4-8).

Imembu tashifumishiwapo inshita yonse twasumina. Nga twatwalilila ukulasumina, tuli no kuya kugehena. Natusumine mu mbilansuma ukutila

imembu mu mitima yesu shinga sambwa. Sumineni ne mitima yenu, te mutwefye wenu, kabili mube abantungwa ku membu shesu umuyayaya.

Bushe imbilansuma ya cine cinshi? Imbilansuma yacishinka ni ilya yitulenga ukuba

abantungwa kumembu umupwilapo, pamuku fye umo lilya twasuminamo. Amaka ya mbilansuma ya kwa Lesa ni yalya aya kapata.

Imbilansuma ya memnshi kutila, “Yesu alipile imisha iya wa nkangole (umubembu), ushinga lipila imisha yakwe.” Umulandu wakwite mbilansuma iyi ukuba ‘kapata’ ni pamulandu wakuti lilya twalingile ukufwa palubembu lwesu no kuya kugehena ukuiya pingulwa, umwana wa kwa Lesa alisabe Calubembu kuli ifwe ukutila e ngafute membu shesu shonse.

Alishile pano isonde no kubula imembu she sonde lyonse ukupitila mulubatisho lwakwe mu Yordani kabili asambile ne membu shesu shonse

Page 296: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

296 Ukulondolola ukwa Kulundapo

umuyayaya. Alipile icilambo ca lubembu no kusende membu

shesu shonse no lubatisho lwakwe mu Yordani na pa kufwa pa capindama. Yesu aputile imembu shonse ishe sonde nga fye akapata no lubatisho lwakwe no mulopa. Iyi e mbilansuma iyacishinka.

Imbilansuma yakutila Yesu alishile pano isonde no kubatishiwa no kusumwa pa capindama, apuswishe bonse abo abasumina muli Wene.

Ngefyo calembwa muli 1 Yohane 5:6, “Yesu Kristu,Wene e waishile ku menshi no mulopa; kumenshi yeka iyo, lelo mu menshi na mu mulopa. Umupashi e ushimiko bunte ico umupashi e cine ca nte ishaba shitatu Umupashi na Menshi no Mulopa.”

Mulandunshi Yesu aipelele umwine pa Capindama?

Ukuipela kwa kwa Yesu kwali pa mulandu wa

membu shesu ishasendelwe ukupitila mulubatisho

lwakwe. Alitupele umubili wakwe ukulipila pa membu shesu ukutila twingalengwa abantungwa pa membu shesu.

Ico tufwile ukwishiba cakutila Yesu alibatishiwe mu Yordani ukutila engasenda imembu shesu shonse. Tufwile ukusumino kutila Yesu alifwile pa Capindama pa calinga.

Nga cakwebati yesu tabatishiwe libe talatanikwa, kabili nga cakwebati tafwile pa Capindama, imembu shesu nga shali shele. Eico, tufwile ukusumina muli fyonse fibili Ulubatisho no Mulopa wa kwa Yesu. Pantu Yesu Mwana wa kwa Lesa, Impanga ye Lambo, alipelwe pakufumye membu shesu shonse.

Bonse tufwile ukusumino kutila Yesu Mwana wa kwa Lesa, uwabatishiwe ukutila engasenda imembu she sonde, kabili alitanikwe pamulandu wa membu shesu. Yesu alibatishiwe ukutila engasenda imembu shesu shonse, kabili alitanikwe ukutila ifwe ababembu, twingapusushiwa kumembu shesu shonse no kuba abantungwa.

Page 297: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

297 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Bushe Yohane Kabatisha ni nani uwa batishe Yesu?

Lesa apele Israele Amafunde yakwe ukupitila

muli Mose cimo cine ne nshila yakupelelamo amalambo ukutila benga kwata icikonsolwelo pa membu shabo na mampulu yabo. Alisubile Aaron, umukalamba wa kwa Mose, nga Shimapepo Mukalamba kabili no kumulenga ukupela ilambo lya cikonsolwelo pa bushiku bwalenga ikumi mu mweshi walenga cine lubali, ubushiku bwa cikonsolwelo, ukutila imembu sha bena Israele isha pa mwaka shijnga fumishiwapo (Ubwina Lebi 16).

Lesa alekenyo kutila ilambo lya pa bushiku bwa pa cikonsolwelo kwalepelwa fye na Aaron eka kabili na Shimapepo Mukalamba uwa kupyana mu mukowa wakwe. Lesa aiswile inshila ku bena Israele ukukonsolwela pa membu shabo shonse ukupitila mu kushimpa kwa maboko ya kwa Aaron pa mutwe wa kwa sawe. Aya Malango ya cikonsolwelo yantu Lesa abapele.

Ne cinshingwa ici, acilengele ukuba icaishibikwa bwino bwino ukutila Yesu ni Kapususha wa bantunse. Munkulo ya Cipingo Cipya, Lesa atumine Yohane Kabatisha, uwamukowa wa kwa Aaron (1 Imilandu 24:10, Luka 1:5) kabili na Shimapepo Mukalamba uwakulekelesha mu Cipingo ca Kale (Mateo 11:11-13). Yohane Kabatisha, nga Ksesema untu Lesa atumine, umwiminishi wa kabili nga Shimapepo Mukalamba uwa bantunse, alibatishe Yesu ukutila enga yase membu isha bantunse pali Wene, Umwana wa kwa Lesa, uwaishile mukupususha aba bembu.

Abantu bonse bali abapalwa cine cine paku bike membu shabo pali Yesu ukupitila muli Yohane Kabatisha. Umulimo wa kwa Yohane wali ukuba Shimapepo Mukalamba uwaiminineko abantunse kabili ngo umubomfi wa kwa Lesa uwabikile imembu shesu shonse pali Yesu.

Yohane Kabatisha ali umwiminishi kabili Shimapepo Mukalamba uwa bantunse uwatuminwe na Lesa, kabili nga kabilo uwatuminwe pa myeshi mutanda ukutangila Yesu. Kulubali lumbi, Yesu ali

Page 298: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

298 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa uwasendele imembu shonse ishe sonde ilyo Yohane Kabatisha ali ni Shimapepo Mukalamba uwakulekelesha uwabuikile imembu she sonde pali Yesu ukupitila mulubatisho. Yohane Kabatisha ali umubomfi wa kwa Lesa.

Umumana wa Yordani, muntu Yesu abatishiwile

Umumana wa Yordani upongolwela mu libemba

lwa mfwa. Ubukulu bwa libemba lya mfwa buli 400 ukucila ukucila ubutali. Eico, amenshi ya mulibemba lya mfwa tayapongolwelwa ukuli konse; yali komenenwa mwi bemba lya mfwa.

Umukuku wa libemba lya mfwa wali cila babemba bambi ikumi, kabili tamusangwa ifya mweo. E fyo, litwa bemba lwa mfwa. Yesu alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha mu mumana wa mfwa (Mumumana wa Yordani). Ici cileimininako ukutila

abantu bonse, ukufumyakofye abo abali ababula ulubembu mu mitima shabo, bakakandwa pa lubembu lwabo kumpela.

Eico, umumana wa Yordani mu mana wakusambe membu, umumana muntu ababembu bafwila. Mubwipi, mumana wa bulubushi muntu imembu shonse ishe sonde shafumishiwepoukupitila mulubatisho lwakwe, ukuyasa kwa membu pali Yesu.

Bushe icikonsolwelo ce lambo ca membu ishacilabushiku mu Cipingo ca Kale cali cinshi?

Kwali ilambo lya cikonsolwelo pa membu sha

cilabushiku. Pakukonsolwela imembu shacilabushiku, umuntu alingile ukuleta akana ka mpanga, impanga, iŋombe nangula inkunda mu hema no kushimpapo amaboko yakwe pa mutwe wa calubembu ukuyase membu pa celambo. Iyi yali li lambo lya cikonsolwelo pa membu shacilabushiku ngefyo

Page 299: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

299 Ukulondolola ukwa Kulundapo

capelwe pe funde lya kwa Lesa (Ubwina Lebi 3:1-11).

Bushe icikonsolwelo ce lambo ca membu ishacilamwaka mu Cipingo ca Kale cali cinshi?

Cali ilambo lya cikonsolwelo ca pa mwaka

ukuyana pa membu sha bena Israele pamukumo. Shimapepo Mukalamba aleshimpa amaboko yakwe pa mutwe wa kwa sawe no kuyase pali wene imembu shacila mwaka isha bena Israele pamukumo (Ubwina Lebi 16:1-34).

Yesu Kristu alipwishishe amalambo ya pa membu shacilabushiku na pa membu shacila mwaka lintu aishile ba Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ukusenda imembu shonse pamutwe kwa kwe ukupitila mulubatisho lwakwe.

Bushe icelambo ca cikonsolwelo ca muyayaya cinshi?

Cali icikonsolwelo ca membu shonse ishe sonde

pamufye umo pakusumina muli Yesu. Pantu Yesu Mwana wa kwa Lesa, kabili Imfumu yesu uwabako umuyayaya, kuti asenda imembu shonse she sonde umuyayaya. Bushe asendele shani imembu shesu shonse umuyayaya?

Alicicitile 1). Pakufyalwa mu mubili wa muntunse 2). Pakubatishiwa na Yohane Kabatisha mu

Yordani, 3). Pakutanikwa pa Capindama ukusenda

ubupingushi bonse mulubali lwesu, Umwana wa kwa Lesa alishile pano isonde mu

mubili wa muntunse kabili alibatishiwe ukuti enga senda imembu shonse ishe sonde ukupitila muli Yohane Kabatisha. Kabili alisuminwe pa Capindama ukupususha umuntunse ku membu shabo umuyayaya (Ubwina Lebi 16:6-22, Mateo 3:13-17, Yohane 1:29,

Page 300: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

300 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Abahebere 9:12, 10:1-18).

Bushe ukwelelwa kwa membu kwapelwe pamukumo nangula panono panono?

Cilapelwa umukufye umo pantu Yesu alisendele

imembu shesu umukufye umo pa kubatishiwa umukumo kabili apokelele ubupingushi ukumo. Atile, ngefyo calembwa muli Mateo 3:15, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyana ukufikisho bulungami bonse.”

Muli Yohane 1:29, “Moneni Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ulesando lubembu lwa pano isonde!” kabili Yohane 19:30, Yesu atile, “Nacipwa.”

Mu Benahebere 10:9-18, “E lyo ati, moneni, naisa kukucita u kufwaya kwenu. Afumye icantanshi ukuti e mike icalenga fibili. Ni kukufwaya uku eko twashishiwa, mukuti Yesu Kristu atulile umubili wakwe epela kabili shimapepo onse eminina akasuba

na kasuba aletula ilingi amalambo yamo yene ayashingafumye membu nakalya. Lelo wene, ilyo atulile ilambo limo ilya pa membu, aikalilila pe ku kwakulyo kwa kwa Lesa, alepemba bakasuke abalwani bakwe abacitwe icakubikapo amakasa yakwe. Pantu kucakuninika cimo alenga abashishiwa babe abapwililila ukupwililila kwa pe. Awe no Mupashi wa Mushilo ushimikilo bunte; pantu ilyo watila, e fyo asosa Shuiklulu, ati Ici e Cipingo nkapingana nabo, no kufilemba mumatontonkanyo yabo; elyo alundapo ati Ne membu shabo ne fyabupulushi fyabo shakafibukishe kabili iyo. Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu.”

Ulubatisho no mulopa wa kwa Yesu fyalifutile imembu shesu shonse umukufye umo.

Bushe icilambu ca lubembu cinshi? Icilambu ca lubembu ni mfwa. Tacili namulandu

fintu cili, umubenmbu onse afwile apingulwa pa

Page 301: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

301 Ukulondolola ukwa Kulundapo

cinso ca kwa Lesa, kabili no bupingushi bwa lubembu ululi lonse ni mfwa. Pakukonsolwele membu, abantu ba Israele bale pele mpanga ayabula akalema pa cinso ca kwa Lesa. Lelo amalambo yamusango uyu tayengasangulula imembu shabo umuyayaya, “Pantu umulopa wa ŋombe ne mbushi tekuti usende imembu” (Abahebere 10:4).

Eico, Lesa alipekenye Mpanga pakulubula abantu bonse ku membu shabo. Inama ye lambo yalingile ukushimpiwapo amaboko ukuti yingasenda imembu shonse no kufwa mulubali lwabo.

Mu Cipingo Cipya, Yesu alisendele imembu shesu shonse ukupitila mulubatisho lwakwe mu Yordani ngo Mwana wa kwa Lesa kabili no kutufwila. “Pantu icilambu ca lubembu ni mfwa; lelo icabupe ca kwa Lesa mweo wamuyayaya muli Yesu Kristu Shikulwifwe” (Abena Roma 6:23).

Icilambu ca lubembu ni mfwa, lelo Yesu alangile ukutemwa kwa kwe pakufwa mulubali lwesu kabili pakupange cabupe ca mweo wamuyayayaku babembu bonse aba pano isonde.

Mulandunshi Yesu afwilile pa Capindama?

Imfwa ya kwa Yesu yali amalipilo ya membu

shonse ishe sonde ishasendelwe ukupitila mulubatisho lwakwe. Abantu balingile ukukumanye mfwa ya muyayaya iya mulilo wa kugehena pamulandu wa membu shabo, lelo pantu Yesu alitutemwa, alisumine ulubatisho, ulwabikile imembu shesu shonse pali Wene, kabili alifwile pa Capindama pakuti atupusushe.

Alipelesho mwine pakuti atupusushe ku membu na kucitipu ca gehena. Imfwa yakwe yali amalipilo ya membu sha muntunse. Alibatishiwe ukutila engasenda imembu shonse ishe sonde no kuipelo mwine kubupingushi pa Capindama ukutila engatupususha ifwe bonse kulubembu, imfwa, ubupingushi, kabili na ku kukandwa.

Imfwa ya kwa Yesu yali pamulandu wa membu she sonde shintu asendele umwine mu yordani ukutila enga pokelela ubupingushi pa membu sha

Page 302: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

302 Ukulondolola ukwa Kulundapo

bantunse. Alifwile pa Capindama kabili alitututbwike ukutulenga ukuti twikale nga abalungami.

Cinshi tusenda nga twasumina muli Yesu?

1). Tupokele ubwelelo ku membu shesu shonse

no kuba abalungami (Abena Roma 8:1-2). 2). Tupokelela Umupashi wakwe no mweo

wamuyayaya (Imilimo ya Batumwa 2:38, 1Yohane 5:11-12).

3). Tupokelela insambu ishakuba abana ba kwa Lesa (1Yohane 1:12).

4). Tupokelele shuko lya kwingila mu bufumu bwa kwa Lesa, Ubufumu bwa Kumulu (Ubusokololo 21:22).

5). Tupokelela amapalo ya kwa Lesa (Abena Efeso 1:3-23).

Mulandunshi tulingile ukusumina muli Yesu?

Tulingile ukusumina muli Yesu; 1). Ukufikilisho bufwayo bwa kwa Lesa. 2). Ukupusushiwa ku membu shesu shonse. 3). Ukwingila mu bufumu bwa kumulu ukutila

twingekala umuyayaya na Shikulu. Bonse tuli aba bembu abalingile ukupionena

mugehena ukwabule citetekelo muli Yesu, Kapususha wesu. Ni Yesu fye e Kapususha wesu uwingatupususha kugehena. Tulingile ukusumina muli Yesu pantu ekafye ekapususha wacine.

Bushe nikwisa kuntu baya abantu abasumina muli Yesu nabo abalubulwa ku membu shabo? −Kumulu.−

Bushe nikwisa bengaya abo abashasumuna muli Yesu nangu abashalubulwa? −Kugehena pa membu shabo; ibemba, ulupya ne mingu ya mililo (Ubusokololo 21:8).−

Bushe ni bani abali impanga sha kwa Lesa?

Page 303: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

303 Ukulondolola ukwa Kulundapo

−Abo abapokela ukwelelwa kwa membu pa kusumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu.−

Kabili “Kabili impanga shimbi ndi nasho” (Yohane 10:16). Ni mbushi pantu basumina mufyo bomfwikisha pa lwabo, pantu bacilli aba bembu ilyo abo abasumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu balapusushiwa pamukufye umo no kuba impanga sha kwa Lesa.

Bushe ulukuta lwa kwa Lesa ulwa cine ni lwisa?

Ukuta lwa kwa Lesa nwuko abalungami,

abalubulwa no kushishiwa muli Kristu pakusumina mulubatisho no mulopa wa kwa Yesu, bakolongana capamo no kushinshimuna Lesa (1 Abena Korinti 1:2). Ukuta lwa kwa Lesa ulwa cine, lwa lilembwa mu Bena Efeso 4:5, ni ncende kuntu bonse abasumina muli “Shikulu umo, ukutetekela kumo, Ulubatisho lumo, Lesa umo, Shibo wa bonse.”

Bushe bumbi munda mu Cipingo ni nani?

Bumbi munda ni ulya uwakwata ulubembu mu

mutima wakwe nangu line asumina muli Yesu. Muli Tito 3:11, liletila, “Pakwishibo kuti uwabefi alisanguka no kubembuka ninshi aiseka.”

Yesu alisendele imembu shesu shonse no lubatisho lwakwe lelo bumbi munda tasumina mu mbilansuma iyi iya ku menshi (ulubatisho lwa kwa Yesu, ulubatisho lwa bulubushi), ululi icabupe ca kwa Lesa, lelo alaiseko mwine ngo mubembu ilintu alekane pusukilo ilyapwililika.

Icipingo cilondolola abantu bamusango uyu nga “Ba bumbi munda”, abasumina muli Yesu kabili no kuiseka abene ukuba aba bembu (Tito 3:11). Mufwile ukulanguluka nga imwe mwe bene muli ba bumbi munda nangula iyo. Nga mulesumina muli Yesu, kabili muleita aba bembu, ekutila tamwaishibe mbilansuma ya cine iya ku mupashi iya Menshi no Mupashi.

Page 304: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

304 Ukulondolola ukwa Kulundapo

Nga mwalisumina muli Yesu, lelo mulaitunga ukuba aba bembu, ekutila muli ba bumbi munda. Cilepilibulo kutila mutontonkanyo kutila imbilansuma ya Menshi no Mupashi tayinga fumyapo imembu shenu shonse no kumilengo kuba abana Bakwe. Nga cakutila muli bamo abamuli abo abantu, kubetwa, ba bumbi munda abasumina imembu shabo cilabushiku pacinso ca kwa Lesa ukuti bengelelwa kabili no kusumino kutila mucili aba bembu, lyena mufwile mwatontonkanyapo pa citetekelo cenu.

Kuti mwaba shani aba bembu ilintu yesu alisendele akale imembu shenu shonse? Mulandunshi mufwayo kuilipilila imisha yenu libe Yesu aliipele nge cabuope kuli baimwe? Nga mwakoselela ukuti mwingailipile misha yesu, muli ba bumbi munda pantu icitetekelo cenu na cipusana kuco Lesa apela. Umwina Kristu uuli onse uwasumina muli Yesu, lelo tafyalwa libili, ni bumbi munda. Mulingile ukwishibe cine. Lesa alisendele imembu shonse ishe sonde, kabili nga mwasule pusukilo lyakwe, muli ba bumbi

munda. Bumbi munda ni ulya uyito kutila mubembu, mu

mashiwi yambi, uyiseko mwine. Bushe muletontonkanyo kutila cili icayanguka ukutila Lesa uwashila kuti apokelela umubembu ukubo mwana wakwe? Nga cakutila muleyita ukuba aba bembu ilintu mulesumina muli Lesa, muli ba bumbi munda. Pakutila mwiba ba bumbi munda, mulingile ukusumina mulifyonse fibili ulubatisho lwa kwa Yesu no mulopa wa pa Capindama nge cishinka ica bikwa.

Kuti mwapusushiwa lilyafye mwasumina mulifyonse fibili panshita yimo yine: ulubatisho lwa kwa Yesu no Mulopa wakwe.

Page 305: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

Amashiwi ya Kulundapo 3

Amepusho Na Masuko

Page 306: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

306 Amepusho Na Masuko

Amepusho Na Masuko Ilipusho 1: Ndabelenga amabuku yantu mwa

lemba ayo muntuminako kabili no kusango kutila ifikomo fimo pa lubatisho ukubefisuma. Bushe kuti mwanjebako ifyo musambilisha pesenge ya ba pa lubatisho lwesu no lubatisho, imfwa, no kubuka kwa kwa Yesu Kristu kubafwa?

Ubwasuko: Icantanshi, tulingile ukukutika ku

Cipingo, kwaliba amalubatisho yatatu aya pusana pusana; ulubatisho lwa kwa Yohane Kabatisha kukulapila, ulubatisho luntu Yesu Apokelele kuli Yohane Kabatisha, kabili no lubatisho lwa menshi ngo lutambi.

Ulubatisho luntu tupokelela cisumino ca citetekelo cesu mulubatisho lwa kwa Yesu. Uku kulando kutila, tulabatishiwa mukutila tusumine icitetekelo ukutila tuletetekela Yesu Alibatishiwe ukusenda imembu shesu shonse kabili Alifwile pa

Capindama ukushikonsolwela. Nomba mwaumfwikusha Mateo 3:15 epo ilelanda, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse.” Apa, “Pantu e fyo” cilepilibulo kutila Yesu umwine Alisendele imembu shonse ishe sonde pakubatishiwa na Yohane Kabatisha, umwiminishi wa bantu bonse.

Bwali ubupekanyo bwa kwa Lesa ukutupususha ku citeyo ca lubembu. Shikulu Lesa “aponeshe pali wene amampulu ya fwe bonse” (Esaya 53:6) kabili natupela ubulungami bwakwe. “Ubulungami” apa cilepilibulo kutila “dikaiosune” mu ciGiriki, kabili icilepilibula “ukuyana nangu umulinganya.” Ciletwebo kutilaYesu alisendele amampulu ya Bantu bonse munshila iya yana kabili iya mulinganya” pakubatishiwa munshila ya kushimpa amaboko.

Twalipusushiwa pamulandu wa fitetekelo fyesu ifyashipa mulubatisho, na mumfwa pa Capindama, kabili na mukubuka kwa kwa Yesu ku bafwa. Amaka ya kusembululwa kwa ku mupashi (Abena Roma 2:29) ukwa lubatisho lwakwe, ukwa putwile imembu

Page 307: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

307 Amepusho Na Masuko

shesu shonse mu mitima yesu, kwalisambe membu mu mitima yesu. Eico, umutumwa Petro atile ku Bantu, “Lapileni nokubatishiwa onse wa muli imwe mwi Shina lya kwa Yesu Kristu ku kulekelelwe membu shesnu, e lyo mukapokelele ca bupe Umupashi wa Mushilo” (Imilimo ya Batumwa 2:38) pa bushiku bwa Pentecost.

Ababembu bonse bala pokelela ubwelelo ku membu shaba mu mitima shabo pa kutetekela mwi shina lya kwa Yesu. Bushe ubupilibulo bwe Shina Lyakwe cinshi? “Ukamwinike shina lyakwe YESU, pantu Akapususha abantu Bakwe ku membu shabo” (Mateyo 1:21). Ishina Yesu lipilibula ‘Kapususha’ uupususha abantu Bakwe ku membu shabo shonse. Bushe Atupuswishe shani ku membu shesu shonse? Yesu Alitupususha ku membu shesu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe na pa mfwa Yakwe pa Capindama.

Lintu abatumwa bwa kwa Yesu Kristu bashimikile mbilansuma, baleshininkisha bwino bwino ukumfwikisha pa lubatisho lwa kwa Yesu ne

Capindama, eco balifundile imbilansuma ya cishinka, kabili no kubatisha balya abaletetekelamo. Ukwayana, tulabatishiwa ukusumina kunse ukutila twalitetekela mulubatisho lwa kwa Yesu ne mfwa ya kwa Yesu mu matontonkanyo yesu. Lintu twabatishiwa, tulasumina, “Natotela, Shikulu. Mwalisendele imembu shandi shonse ukupitila mu lubatisho Lwenu, mwali mfwilile kabili mwali bukile ku bafwa ukumpususha. Ndetetekela mu mbilansuma Yesu.” Tulabatishiwa mu menshi kuli bakakumba ukube cilangililo ku citetekelo cesu mulubatisho lwa kwa Yesu na mu mfwa Yakwe pa Capindama, ngefyo Abatishiwe kuli Yohane Kabatisha. E fyo, abatetekela mu lukuta lwa kubala balabatishiwa ukube cilangililo kufitetekelo fyabo, panuma yakusumina ifitetekelo fyabo mu mbilansumakabili na mubulubushi, ukwelelwa kwa membu.

Ulutambi lwa lubatisho tecikomo ca kupusukilamo. Nangufye caliber cikankala mukulekanye fitetekelo fyesu, ulubatisho lwesu lwa menshi ta lwakwato lubali kwi pusukilo lyesu. Kuti

Page 308: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

308 Amepusho Na Masuko

twapusukafye lilyafye twatetekela mu mbilansuma yak u menshi no mulopa. Icipingo ciletila tulabatishiwa muli Yesu Kristu (Abena Roma 6:3, Abena Galatiya 3:27) lintu twatetekela mulubatisho lwakwe.

Elyo, bushe kuti twaba shani “ababaytishiwa muli Wene?” Cili icayanguka lilyafye nga twasumina mulubatisho Lwakwe pantu umubili, ubuntu bwesu bwa kale, kuti bwaisuntinkanya na Yesu no kutanikwa nankwe mu fitetekelofye fyesu. Ngefyo fine, pantu yesu alisendele imembu shesu shonse no lubatisho lwakwe, imfwa yakwe yali ubupingushi pa mampulu yesu. Eico, twalifwile nankwe pa Capindama. Mu mashi yambi, imibili yesu, ishi shinga kwanisha kanofye ukucito lubembu mpaka ukufwa kwesu, twalifwile kulubembu kabili twalipusushiwa ku mampulu yesu mukwampana capamo na Yesu ukupitila mulubatisho Lwakwe.

Abo abasuntinkana na Yesu ukupitila mulubatisho Lwakwe na ku mfwa kuti basuntinkananakwe na mukubuka Kwakwe. Ukubuka

kwakwe ku bafwa te kubukafye ukubuka kwesu ku mfwa ya lubembu, lelo cilatusuminisho kufyalwa libili nga abana ba kwa Lesa kabili naba shishiwa, ababulo lubembu pa cinso ca kwa Lesa.

Nga cakutila tatwabikile membu shesu pali Wene, pakukana ulubatisho lwakwe, imfwa Yakwe nga yali iyabulo bupilibulo, ukwabulo lubali pe pusukilo lyesu. Abo aba bike membu pali Wene mu citetekelo kabili balisuntinkana mu mfwa yakwe pa Capindama, ukubasuminisho kufyalwa libili nga abalungami. Nangu cingabefyo, abo abashila bike membu shabo pali Wene, pakuleko kutetekela mu lubatisho Lwakwe, tabakwate senge ne mfwa yakwe kabili no kubuka kwakwe ku bafwa.

Ulubatisho lwa bakutetekela lwabafye ngefyo tusuminisho mwaume no mwanakashi ukuba umo pa bwinga. Ulubatisho lwa bena Kristu cilangililo fye pa kutetekela. Lintu twashimikila icitetekelo cesu mu lubatisho lwakwe kabili ne Capindama pa cinso ca kwa Lesa, abena Kristu, kabili ne sonde, icitetekelo cesu cilabe cakumoneka.

Page 309: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

309 Amepusho Na Masuko

Pakukana kwato kumfwikisha pa bupilibulo bwa lubatisho kuntu Yesu apokelele kuli Yohane Kabatisha, tatufwile ukutetekelo kutila tuli no kupusushiwa nga tatuletetekela mu lubatisho kabili no bupilibulo bwa yako. Ici citeyofye ca kwa Satana. Kuti twapokelela ukwelelwa kwa membu kabili no kupokelelwa ku Mulu pakusuminafye mucishinka mu lubatisho lwa Kwa Yesu mu mitima yesu ukucila ukusumina mun malubatisho yesu.

Ilipusho 2: Bushe kuti twasosa shani, “Ndi

mulungami” lintu mbembuka shilabushiku? Ubwasuko: Ifwe nga abantu, tulabembu

ukutulafye lintu twa fyalwa no kushintafye pa kufwa kwesu. Mu cishinkafye, mulandu wafyo twaba mucifyaliwa; ukutila tulabembuka ukufumafye pakutendeka. Eco Icipingo citila, “Takuli uwalungama, nangu umo” (Abena Roma 3:10). Emulandu wine Umutumwa Paulo asumine pa cinso

ca kwa Lesa ukutila “Cacishinka, kabili cawamino kupokelelwa konse, icebo cakutila Kristu Yesu Aishile pano isonde ku kupususha ababembu, abo uwapulamo nine” (1 Timote 1:15).

“Lelo nomba ubulungami bwa kwa Lesa bwalengwo kumoneka ukwabula Amalango, nelyo Amalango na bakasesema babushimiko bunte, e bulungami bwa kwa Lesa ubwishila mukutetekela Yesu Kristu, kuli bonse abatetekela. Pantu takuli umuncishanya. Pantu bonse na babembuka, kabili bapelebela ku bukata bwa kwa Lesa.balungamikilwa ku kusednamina kwa kwe ku cilubula ca muli Yesu Kristu” (Abena Roma 3:21-24).

Ubu “bulungami” bwa kwa Lesa bupilibulo kutila Yohane Kabatisha alibatishe Yesu mu Yordani. Lintu Abatishiwe, Atile kuli Yohane, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catuyano kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15). Alisendele imembu shonse ishe sonde munshila iyayana kabili iya mulinganya lintu Yohane Kabatisha, umwiminishi wa bantunse, amubatishe. E fyo, Yohane alibilikishe pabushiku

Page 310: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

310 Amepusho Na Masuko

bwakonkelepo lintu abatishe Yesu, “Mona! Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano isonde” (Yohane 1:29).

Bushe nomba “ulubembu lwa pano isonde” apa cilepilibulenshi? Cimininako imembu shonseisha bantunse ukufuma kuli Adamu na Eva, abantu abakubala pano calo, ku muntu uwakulekelesha uukabako pano isonde. Abantu abakunuma bali abe sonde, abantu abashino nshiku nabo bali abe sonde, kabili nabo abakesa bako kuntanshi nabo bali ulubali lwe sonde. Yesu Alfa na Omega, Alipele lambo limo pe membu sha nshita shonse, ukusende membu shonse ishe sonde umukufye umo ukupitila mu lubatisho Lwakwe mu Yordani kabili na pa kufwa pa Capindama. Kabili ‘pantu e fyo,’ twashishiwa.

Icipingo cilelanda bwino bwino, “Ni ku kufwaya uku e ko twashishiwa, mukuti Yesu atulile umubili wakwe limo epela” (Abenahebere 10:10). Ici calembelwe pali iyi nshita. Twalishishiwa umupwilapo klabili ababulo lubembu, panshita fye lintu twatetekele m, uli Lesa ukufika na nomba kabili

tuli no kutwalilila ifi fine. Pantu Shikulu ni Lesa wa maka yonse, alikwate linso kwati ila koni mukumona ifyapakutetendeka ne fyakumpela kwe sonde. Nangu cali imyaka 2000 kunumoku lintu Abatishiwe, Alisendele imembu shonse shintu abantu bacita ukutula fye ku kutendeka na kumpela kwe sonde. Eico, lintu talafwa pa Capindama, Atile, “Nacipwa!” (Yohane 19:30) Alisendele imembu shonse ishe sonde imyaka 2000 kunumoku no kufwa pa Capindama mukuti enga shisamba.

Tucili tula bembukapanuma ya kupusushiwa pantu imibili yesu yalikwato bunake. Eico, Yesu Alitulubwile ku membu shonse isha kunuma ne sha kuntanshi pa kushisenda mu mubili Wakwe ukupitila mu lubatisho Lwakwe kabili na pa kupingulwilwapo pa Capindama. Uku e kupwililika kabili ubulungami bwe pusukilo lya kwa Lesa.

Nga Yesu tasendele imembu ne sho tucita kuntanshi, tapengabo muntu nangu umo uwinga lubulwa ku membu sha cila bushiku, “Pantu icilambu ca lubembu ni mfwa” (Abena Roma 3:23).

Page 311: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

311 Amepusho Na Masuko

Lintu Yakobo na Esau bali bacilli munda ya banyinabo, Lesa Alibalekenye mu fyalo fibili nelyo tabalati bacitepo icintu cisuma nangu icibi, kabili Atemenwe Yakobo no kupata Esau, kabili atile, “Umukalamba akabombelo mwaice” (Ukutetendeka 25:23). Aya malembo yalepilibulo kutile pusukilo lya kwa Lesa talyakwato lubali mu ncito shintu tucita, lelo lya pelwa kuli abo abatetekela fye mwi pusukilo lya kwa Lesa ilya pwililika mu lubatisho Lwakwe kabili na mu kutanikwa Kwakwe.

Ifwe bantunse twalipekanishiwa ukuya ku gehena nge filengiwa fya lubembu ukutula fye ilyo twafyelwe na lilya twafwa, lelo Lesa Alishimwene membu shesu kabela, kabili alisambile imembu shesu umuku fye umo ukupitila mulubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama pantu Alitutemwa. Twikala munshita iyapalwa. Kasesema Esaya atile, “Landeni kuli Yerusalemu mu mutima wakwe, no kubila kuli wene ukuti naipwa inshita ya bulwi bwakwe, ukuti naya lekelelwa amampulu yakwe pantu napokelela ukuboko kwa kwa Yehoba iciyene ca miku ibili pa

membu shakwe shonse” (Esaya 40:2). Inshita ya bunkole bwesu ku lubembu yalipwa ukupitila mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama Cakwe, eico, uuli onse uletetekela mu mbilansuma kuti alubulwa ku membu shakwe shonse. “‘E fyo Asosa Shikulu, ati, Ici ed cipingo nkapingana nab o, ilyo shilya nshiku shikapita: nkabike fipope mu mitima yabo no kufilemba mu matontonkanyo yabo; e lyo alundako, ati, ne membu shabo ne fyabupulumushi fyabo nshakafibukishe kabili iyo. Awe uko ifi fyalekelelwa, takuli kabili ukutulile membu” (Abahebere 10:16-18).

Lesa tatupingula pa membu shesu shacila bushiku nakabili pantu Alisenda akale imembu shonse isha bantunse kabili Alishipingwilile ukupitila muli Yesu.

Pamulandu uyu, kuti twalolela pa kwisa kwa kwa Shikulu no kulakonke Cebo Cakwe, nga abalungami ababulo lubembu, nangu fye tucili tulabembuka mu myeo yesu.

Page 312: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

312 Amepusho Na Masuko

Ilipusho 3: Bushe ulubatisho lwa kulapila kuli Yohane ni kwisa?

Ubwasuko: Yohane kabatisha ali umubomfi wa

kwa Lesa, uwafyelwe ukuitangilila Yesu pa myeshi 6, kabili alisesemenwe mu Malaki, akaba Kasesema wa kulekelesha mu Cipingo ca Kale.

“Ibukisheni amalango ya kwa Mose umubomfi wandi, ayo namwebele mu Horebu aya pali Israele onse: ifipope ne fya bupingushi. Moneni nkatuma kuli imwe Eliya kasesema ku kutangililo kwisa kwa bushiku bwa kwa Yehoba, ubukulu kabili ubwakutinya; na o akabwekeseshe mitima ya bashibo pa bana, ne mitima ya bana pali bashibo, epali naisaume calo ku citipu ” (Malaki 4:4-6).

Lintu Yesu Afyelwe, abantu ba kwa Israele balitalwike ku mashiwi ya Cipingo ca kwa Lesa kabili balepepa tulesa tumbi. Balepela amalambo ye nama isha bula amenso kabili ishatulema, kabili bali lengele ne tempele lya kwa Lesaukube lya makwebo. Yesu Kristu, na o, Alisesemenwe mu Malango ya

kwa Mose nab a Kasesema. Amalango yalengo muntu ukwishibo lubembu, ukubalange fyo baba ababembu (Abena Roma 3:20). Lubembu ukukana ikalila mwi funde ili lonse mwi Buku lya Malango.

Mu Cipingo ca Kale, umubembu uushaleumfwila icilundwa icily cones ca malango aleleta icalubembu pa mwinshi wa cihema, no kushimpa amaboko pa mutwe wa calubembu ukuyaso lubembu lwakwe pali cene, no kwipaya ica lubembu ku kwelelwa kwa lubembu kabili no kwampana na Lesa nakabili. Elyo, shimapepo alesendo mulopa waciko no kubika pa nsengwa sha cipailo wa calubembu ica koca no kupongolola umulopa onse pe samba lya cipailo.

Nangu cingabefyo, abantu ba kwa Israele tabale lubulwa ku membu shabo shonse, nangufye lintu balepela amalambo ayengi cilabushiku. Eico, Lesa apangile icakupyaninapo pali bene, Ubushiku bwa ku Konsolwela. Cali pali iyi nshita Lesa alebelela imembu shabo sha pacila mwaka pa bushiku bwa lenga kumi mu mweshi wa lenga cine lubali. Palibulya bushiku Aarone, Shimapepo Mukalamba,

Page 313: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

313 Amepusho Na Masuko

alesande mbushi shibili no kupendulwila palisho; imo iya kwa Shikulu kabili nayimbi ukuba sawe. Elyo, ashimpike am, aboko yakwee pamutwe wa mbushi ya kwa Shikulu ukuyasapo imembu shonse isha pa mwaka visha bena Israele pali yene. Aarone elyo aipeye no kusendo mulopa wayiko ukukupawilapo kuminwe yakwe imiku cinelubalipantanshi ya sengo sha cipailo.

Lintu apwisishe ukukonsolwela pa ncende iyashila, alepela ne nama imbi. Aleshimpa amaboko pa mutwe was awe uwa mweono kuyasapo imembu shonse isha pa mwaka isha kwa Israele. Ne nshila iy, imembu shabo shonse isha cila mwaka shale bikwa pa mbushi, kabili ya lelekelelwamu matololo no muntu uusontelwe. Abena Israele bale lubulwaku membu shabo isha pa mwaka muli iyi nshila.

Nangu cingabe fyo, ilambo ilyapelwe ukulingana na Malango yam u Cipingo ca Kale tayalelenga abo, abalepela amalambocila mwaka, ukulungamikwa. Califye icinshingwa ca fintu fisuma (imilimo ya lungama iya kwa Mesiya) ifyali no kwisa (Abahebere

10:1). Abantu ba kwa Israele tabalolele pali Yesu Kristu, Kapususha. Lelo, bapepele tulelsa tumbi utwe sonde lya lubembu, ukuleka amashiwiya ba kasesemaaba mu Cipingo ca Kale.

E fyo, Lesa asosele kabela ukutila akatuma Yohane Kabatisha mukuti enga wamya imitima sha bena Israele, ukubwelela kuli Wene, kabili ukupekanya imitima shabo mukupokelelas Yesu Kristu. Ilintu Yohane Kabatisha talabatisha Yesu, alipele ulubatisho lwa kulapila ku Bantu ba Israele mu matololo ya kwa Yuda

Icalinga cakwe pa kubabatisha na menshi kwali ukubatungulula ukulolela no kutetekela pali Yesu alisambilisho kutilaKapususha Ali nokubatishiwana wene munshila ya kushimpa kwa maboko ukusenda imembu shonse ishe sonde, kabili elyo, ukuityanikwa ukupususha imembu shabo shonse. Asoselo kutila Yesu Ali no kwisa no kufumyapo ifya malambo ifya kale kabili no kupelailambo lya mubili Wakwe; Ali no kusendaimembu shabo shonse ukupitila mulubatisho Lwakwe, ngfyo abana ba kwa Israele

Page 314: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

314 Amepusho Na Masuko

bale lubulwa pa kuleta icalubembu icabula akalema, ukushimpapo amaboko yabo, no kwipaya ukulingana ne fya malambo ifya mu Cipingo ca Kale.

Abena Israele abengi balesumina imembu shabo, ukulapila, kabili balebatishiwa na wene. “Ukulapila” cilepilibula “ukubwesha amatontonkanyo ya muntu kuli Shikulu.” Ukwibukisha Amalango yam u Cipingo ca Kale, balishile kuli Yohane no kusumino kutila bali ababembu abapwililika abashinga kwanisha kano fye ukubembu ukufikafye nelyo bafwa. Kabili balesumina no kutila tabali no kwingila mu Bufumu bwa Kumulu ne milimo shabo ishisuma ukulingana na Malango, kabili no kubwesha amatontonkanyo yabo kuli Yesu Kristu, uuli no kufute membu shabo shonse umukufye umo, ukwisule cipata ca Bufumu bwa KUmulu.

Ulubatisho luntu Yohane Kabatisha alepela aba kwa Israele wali uwakukonkapo. Abalengelo kusumina ifyo ba bembwike imyeo shabo shonse, ukulapilano kulolesha pali Yesu Kristu, uuli no kubatishiwa na wene, Shimapepo Mukalamba kabili

umwiminishi wa Bantu bonse, kabili nokutanikwa ukupususha bene ku membu shabo shonse, ngefyo alebabatisha. Uku e kulapila kwa cishinka ukwa mu cipingo.

Eico, Ypohane alibilikishe ku Bantu, “Ine kwena nde mubatisha ku menshi ku kulapila; lelo uuleisa kunuma yandi ancila amaka, uo ine nshawaminwo ku sende ndyato shakwe; Akamubatisha ku Mupashi wa mushilo na ku mulilo” (Mateo 3:11).

Yohane Kabatisha alepilibula amatontonkanyo ya Bantu kuli Yesu, alibelo bunte kuli bene ukutila Yesu akasende membu shonse ishe sonde (Yophane 1:29) kabili no kubafwila mulubali lwabo. E fuo, Yesu Umwine abelo bunte ukutila Yohane aishille mukutulange nshila ya bulungami (Mateo 21:32).

Ilipusho 4: bushe tamuletontonkanyo kutila

ukumfwikisho lubatisho lwa kwa Yesu nge ce pusukilofye kuti calenge mfwa Yakwe pa Capindama ukube yafye mu mbilansuma?

Page 315: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

315 Amepusho Na Masuko

Ubwasuko: Ulubatisho lwa kwa Yesu ne mfwa Yakwepa Capindama fyonse fyaliba ifikankala kwipusukilo lyesu. Tatwingasoso kutila cimo caliber cikankala pacibiye. Nangu cingabefyo, ubwafya bwabako shino nshiku bwakutila abena Kristu abengi baishibafye umulopa wa kwa Yesu pa Capindama. Batetekelo kutila baliyelelwe membu shabo pantu Alifwile pa Capindama, lelo te Capindamafye kuntu Yesu Asendele imembu shonse ishe asonde. Pamulandu Alibatishiwe na Yohane Kabatisha kabili no kusenda imembu shonse ishe sonde panuma Yakwe, Imfwa Yakwe pa Capindama e bwali ubupingushi bwa membu shesu shonse.

Ukuitetekelafye pa Capindama ukwabula ulubatisho lwa kwa Yesu cabafye cimo cine no kupela ilambo kuli Shikulu ukwabula ukushimpapo amaboko. Abo abalepela amalambo ya musangoyub tabale lubulwa ku membu shabo pantu yilye lambo tayali iyasuminishiwa, yintu Shikulu Lesa talesuminisha ukupokelela. Yehoba aitile Mose no kusosa kuli wene mu cihema ca ku kumanamo, ati

“Ica kupalamika ca muntu, nga cabe ca kuninika ca mu maombe, iilume iyamusuma e yo apalamike; acipalamike ku mwinshi we hema lya kulaishanya ukuti apokelelwe ku cinso ca kwa Yehoba. Ashintepo iminwe yakwe pa mutwe wa ca kuninika, naco cikapokelelwa pa mulandu wakwe ku kumukonsolwela” (Ubwina Lebi 1:3-4).

Lesa Ali lungama kabili Uwefunde. Alimika ica malambo icayana kabili icalinga ukutila imembu shesu shonse shinga fumishiwapo. Lintu twapela ica kuninika, ica kuninika cilapokelelwa na Yehoba ku kutukonsolwela. Ukwabula ukushimpapo amaboko, tapengabe ca kuninika ici ngapokelelwa na Lesa. Ngefyo fine, ngatwacilukila ulubatisho lwa kwa Yesu mu citetekelo cesu muli Wene, tatungapokelela ubwelelo bwa membu ne citetekelo ca musqangoyo.

Ukuloba kumo kuntu abena Kristu abengi batetekelamo shino nshiku kwa kutila kuti ba pusushiwa nga basuminafye Yesu ukubo Mupusushi wabo, pantu Lesa kutemwa. Icipingo, ica cinefye, citila, Pantu, umuntu onse uwalilila kwi shina lya

Page 316: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

316 Amepusho Na Masuko

kwa Shikulu akapusuka” (Imilimo Ya Batumwa 2:21, Abena Roma 10:13), epo kabili iletwebo kutila “Te onse uutila kuli ine, Shikulu, Shikulu, akengila mu Bufumu bwa mu Mulu iyo; kano uucite cifwaya Tata uwa mu Mulu” (Mateo 7:21).

Pakuti tusumino kutila Yesu ni Kapususha, tulingile ukwishiba ifunde lye pusukilo lintu Lesa abikako. Nga cakutila kuti twapusuka mu kutetekelafye mwi shina lya kwa Yesu, ekutila tacikweto bupilibulo pa fili fyonse ifyalembwa mu Malembo pa fya kuninika mu Cipingo ca Kale kabili na bonse abo abacito bupulumushi muli Mateo 7:21.

Nangu cingabefyo, ipusukilo lya kupapusha ilya kwa Lesa lyali lembwa mu Cipingo. Kabili, kuti twamona bwino muli Ubwina Lebi 3 na 4 ukutila umubembu aleshimpa amaboko yakwe pa mutwe wa ca kuninika ukuyasamo imembu shakwe pa mutwe waciko kabili elyo kucipaya no kusendo mulopa ukuukupawilapo. Ukupela ica kuninika ukwabula uku shimpapo amaboko nangula ukupela ica kuninika ica kalema ca bupulumushi ku kucita

icikonsolwelo. Yonse yabili amashiwi yam u Cipingo ca Kale ne

Cipya yali kwata ukulingana (Esaya 34:16). Ulubatisho lwa kwa Yesu mu Yordani caba cimo cinefye ku kushimpa kwa maboko ya mubembu pa mutwe wa ca ubembu mu Cipingo ca Kale. Lintu Yesu abatishiwe na Yohane Kabatisha mu Yordani, atile, “Leka cibe ifi nomba, pantu e fyo catulingo kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15).

Apa, “Ubulungami bonse” cilepilibula “Umulinganya kabili ukuyana.” Ici cilepilibulo kutila cali linga Yesu ukube ca kuninika ca lubembu ku Bantu bonse mukupitila muli uyu wine musango. Kabili cali lingile kuli Wene ukubatishiwa na Yohane Kabatisha mu musango wa kushimpa amaboko ukusende membu shonse ishe sonde munshila iya yana, ukulingana no musango wa fya malambo, icampana no kushimpa amaboko kabili no mulopa, uo Lesa abikileko mu Cipingo ca Kale.

Ukutetekelafye mu Capindama cilepilibulo kutila imfwa Yakwe ta yakwetepo lubali ne membu shesu

Page 317: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

317 Amepusho Na Masuko

pantu imembu shesu nga tashabikilwe pali Wene ukwabulo lubatiosho lwa kwa Yesu. Ifi tumbukamo fyakutila ukulasendo mulopa Wakwe ngo uushili uwasangululwa kabili uushinga fumyapo imembu shesu (Abahebere 10:29).

Eico, umulopa Wakwe kuti wabo wa maka mukusambe membu shesu mu mitima ya ba kutetekela lilyafye batetekelo kutila imembu shabo shonse shali bikilwe pali Wene lintu Yohane Kabatisha Amubatishe ukupitila mu kushimpa kwa maboko yakwe. E fyo, Umutumwa Yohane abelelo bunte ukutilauyo uutetekelo kutila Yesu Mwana wa kwa Lesa, uwaishile ku menshi no mulopa, alacimfye sonde. Yesu Alishile ku menshi no mulopa, te ku menshi fye iyo nangu ku mulopa (1 Yohane 5:4-6).

Yesu Kristu Ali londolwele ku basabi Bakwe ifintu ifya Mukumine mu Malembo yonse. Ukutendeka na Mose na bakasesema bonse, Ali langilo kutila ica kuninika cali Wene. Davide alisosele mu Malumbo mulubali Lwakwe, “Moneni, naisa; mu mufungilo we buku e mwanembelwa: ku

kucito kufwaya kwenu Mwe Lesa” (Amalumbo 40:7, Abahebere 10:7).

Pamulanduyu, ulubatisho Lwakwe lulampana ne Capindama, pantu cintu cimo ici kankala pa mbilansuma ya kwa Shikulu ukufisha kabili ukwanilisho bupilibulo bwe Capindama. Kabili bulatusambilisho kutila ta twinge kwanisho ku kwato bulubushi kano fye pabo lubatisho no mulopa wa kwa Yesu Kristu. Ico mulepilibulo pa kupusushiwa kwakutila mulakwato bwelelo bwa membu shenu pakutetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu na mu mulopa Wakwe pa Capindama kabili no kupokelela ica bupe ca Mupashi wa Mushilo (1 Yohane 5:8, Imilimo ya Batumwa 2:38).

Ilipusho 5: Bushe kuti mwampelako

ubulondoloshi ubwa mbilansuma ya menshi no Mupashi?

Ubwasuko: Nga cakutila mwalilufishe inyeleti

Page 318: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

318 Amepusho Na Masuko

kunse, kuti mwafwailisha ku ncende yintu mwalufisheko. Nangu cingabefyo, cilemoneka ica bulo bupilibulo ukwesha ukufwailisha mukati pamulandu wakutila muli ulubuto mukati. Ndesanga bambi abantu aba befyo fine munkuta shalelo. Ilyo baitumpa mu ma ku kansana ne fya mu cipingo pa lwa lubatisho lwa menshi ulwa bakutetekela, tabaipusha ili lipusho ilikankala, “Mulandunshi Yesu Abatishiwe na Yohane Kabatisha?” pamulandu wa musangoyu, palangwe nkute shingi kabili ne mbali shimbi bwikashi bwa bwina Kristu.

Pakutila uku kukansana kupwe, tulingile ukufuma mu cikaya caonaulwa no kubwelela ku ncende kuntu twalufishe inyeleti yesu. Nga cakutila tule fwailisho kusange cishinka, tulingile ukufumako kufya twa tetekela pantu tatwinga cisanga mu cikaya ca bukapepa pepafye. Mulandunshi Abatumwa bakweto bulondoloshi apa kalamba pa lubatisho lwa kwa Yesu Kristu? Ucishinka ica mbilansuma ica menshi no Mupashi kuntu bapokelele kuli Yesu kwalishimikilwe isonde lyonse.

Yesu Atile, “Yesu alyaswike, ati, Ndekwebe cine cine, nati, ngo muntu ta fyelwe ku menshi na ku Mupashi, te kuti e ngile mu Bufumu bwa kwa Lesa” (Yohane 3:5). Icipingo cilatwebo kutila Yesu Alishile ku menshi no mulopa ukutila e ngatupususha ku membu shesu shonse (1 Yohane 5:6). Ubupilibulo bwa mulopa ni mfwa Yakwe pa Capindama. Elyo, cinshi mupilibula ati, ‘amenshi’? Mulandunshi Yohane Kabatisha abatishe Yesu? Cinshi abilikishe, “Leka cibe ifi nomba; pantu e fyo catulingo kufisho bulungami bonse” (Mateo 3:15) ilintu talabatishiwa?

Ndesubilo kutila muleumfwikisha no kutetekela mu mbilansuma yak u menshi na ku Mupashi, sanasana mu lubatisho lwa kwa Yesu. Ubu e bulondoloshi bumo pa mbilansuma ya menshi no Mupashi ku basambi Bakwe. Abatumwa balepelo bulondoloshi apakalamba pa lubatisho lwa kwa Yesu lintu baleshimikile mbilansuma. Umutumwa Paulo atile, “Pantu ica ntanshi na shilile imwe ni’ co na ine na pokelele, ica kuti Kristu afwilile imembu shesu umwabela amalembo kabili ukuti alishikilwe; kabili

Page 319: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

319 Amepusho Na Masuko

ukuti abushiwe ubushiku ubwalenga shitatu umwalola amalembo” (1 Abena Korinti 15:3-4).

Bushe cilepilibulenshi, “Kristu afwilile imembu shesu umwabela amalembo”? Cilepilibulo kuti imfwa Yakwe yali konsolwele pa membu shesu shonse ukulingana ne capelwe ica kwa Lesa mu Cipingo ca Kale. Alifwilile ifwe ukulingana no busokololo kabili ne cipingo mu Cipingo ca Kale. Abahebere 10:1 litila, “Pantu Amalango, pa kuba ne cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa.” Natumone pe lambo Limo line mu Ubwina Lebi 1:3-5. umubembu afwile ukufikilisha ifikomo fitatu ifya ca kuninika pa cikonsolwelo ca membu shakwe.

1) Aleleta ica kuninika icabula akalema (Ubwina Lebi 1:3).

2) Alingile ukushimpa amaboko yakwe pa mutwe wa ca kuninika (Ubwina Lebi 1:4). Apa, tulingile ukucilenga apabuta pa Malango ya kwa Lesa: Ukushimpa amaboko pa mutwe wa ca kuninika lyali Ifunde lya kwa Lesa ukuyasamo imembu shakwe.

3) Alingile ukwipaya pa ku konsolwela pa

membu shakwe (Ubwina Lebi 1:5). Pa Bushiku bwa Cikonsolwelo, Aarone

aleshimpa amaboko yakwe yonse yabili pa mutwe wa mbushi iya mweo, no kuyasapo amampulu yonse ne fyabupulumushi fya bana ba kwa Israele, ukulingana ne membu shabo shonse, no kushibika pa mutwe wa mbushi (Ubwina Lebi 16:21). Pali iyi nshita, Aarone ali umwiminishi wa bena Israele. Ekafye aleshimpa amaboko pa mutwe wa mbushi, lelo pa membu shonse isha cilamwaka sha Bantu ba Israele (pa makana 2-3) shalibikilwe pali yene. Ilambo lya mu Cipingo ca Kale cinshingwa ca fintu fisuma ifikesa. Yesu Aliipele Umwine mu bufwayo bwa kwa Lesa ukuti enga tushisha ukulinganma na Malembo.

Icantanshi, Yesu Aishile mu mubili wa muntu mukwisaba Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa uwa bula akalema. E Mwanafye wa kwa Lesa uwafyelwe eka kabili “Ne cipasho ca musango wakwe” (Abahebere 1:3). E fyo, Alilingo kuba ica kuninika ca lubembu ku Bantu bonse.

Ica cibili, Yohane Kabatisha abatishe Yesu mu

Page 320: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

320 Amepusho Na Masuko

Yordani. Ulubatisho lulapelwa mu “kushimpa kwa maboko pa mutwe,” kabili Yohane Kabatisha ali uwa mukowa wa kwa Aarone no mwiminishi wa bantunse. Lintu Yohane ashimpile amaboko yakwe pa mutwe wa kwa Yesu Kristu, imembu shonse sha bantunse shali bikilwe pali Wene ukulingana ne funde lintu Lesa Apele. Yesu atile kuli Yohane, “Leka cibe ifi nomba, pantu e fyo catulingo kufisho bulungami bonse,” kabili Alimubatishe. Imembu shesu shonse shali bikilwe pali Wene. Ubushiku bwa konkelepo, Yohane alibilikishe, ati, “Moneni! Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano isonde” (Yohane 1:29).

Icabutatu, Yesu Alifwile pa Capindama pa bwelelo bwa membu shesu, atile, “Nacipwa!” (Yohane 19:30) Alibukile ku bafwa mukutulenga abalungami pa cinso ca kwa Lesa. Ibukisheni ukutila icalubembu calepelwa ku bwelelo bwa membu. Umubembu alershimpa amaboko yakwe pa mutwe waciko ilintu tala cipaya. Nga cakutila ali culwikepo ulutampulo lumo, mu mashiwi yambi, nga alilekele

uku shimpa amaboko pa mutwe wa calubembu, talekwato kulubulwa pamulandu wa kucito bupulumushi. Ngo mwina Kristu takwetepo ubwishibilo bonse pa bupilibulo bwa lubatisho Lwakwe, uyo muntu e kutila na kwate membu mu mutima wakwe kabili tengapusushiwa mu citetekelo fye cakwe.

Abena Kristu abengi baishibafyo lubali lumo pa mulimo Wakwe uwa lungama. Umutumwa Yohane alelenga apabuta tutu imbilansuma mu makalata yakwe: “Yesu Kristu, Wene e waishile mu menshi no mulopa: mu menshi yeka iyo, lelo mu menshi na mu mulopa. Umupashi e ushimiko bunte, ico Umupashi e cine” (1 Yohane 5:6). Mwaliba amalembo ayengi mu Cipingo aya suminisha ifyo ulubatisho Lwakwe lwabo lukankala mukupwilikisha ica bulungami pe pusukilo lyesu. Abena Kristu bonse bafwile uku bwelele ku mbilansuma ya ku menshi no Mupashi.

Page 321: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

321 Amepusho Na Masuko

Ilipusho 6: Malembo nshi ayo aya shininkisho kutila “aba Tumwa bale konkomesha sana pa Lubatisho lwa kwa yesu?”

Ubwasuko: Ica cisha pa fyonse, tulinmgile

ukwishibo bupilibulo bwa lubatisho lwesu ku lubatisho lwa kwa Yesu. Tatwingapusuka pa kupokelela fye ulubatisho lwa menshi. Kuti twa fyalwa libili nga twa tetekela fye muli Yesu Kristu. Intambi ifyapala ulubatisho nangu ukusembululwa ta fya kwato lubali kwipusukilo lya kwa Lesa. Icipingo ta cilondolollo kutila ulubatisho lwa menshi lwa ba tetekela nge ca kufwaikwa kwi pusukilo iyo. Lelo, cila konkomesha sana pa lubatisho luntu Yesu Apokelele kuli Yohane Kabatisha.

Mu cishinka fye, amalembo ayengi mu Cipingo yalasuminisho kutila ulubatisho lwa kwa Yesu lwa libo lukankala pe pusukilo lyesu. Icantanshi pa fyonse, ulubatisho Lwakwe lulabilwo kuba ica kufwaikwa ku mulimo Wakwe uwa lungama mu buku yonse yane aya Mbilansuma. Ica kumwenako,

imbilansuma ukulingana na Karko yitendeka imbilansuma ya kwa Yesu Kristu, pa lubatisho lwa kwa Yesu, kabili na Yohane alembele imbilansuma mukupendawila inshiku, mukubomfya amashiwi nga “ubushiku bwa konkelepo (1:29) kabili “ubushiku bwa lenga shitatu” (2:1) ukutendeka apo Yesu Abatishiwile.

Yohane Kabatisha Alibilikishe Icebo ca kwa Lesa pa bushiku bwa konkelepo ulubatisho lwa kwa Yesu, ukutila, “Moneni! Umwana wa Mpanga wa kwa Lesa ulesendo lubembu lwa pano Isonde” (Yohane 1:29). Aya amalembo yapilibulo kutila imembu shonse ishe sonde shali bikilwe pali Yesu lintu Abatishiwe na Yohane Kabatisha. Kabili elyo, Afwile pa Capindama pa cikonsolwelo ca membu shesu, ukusosa, ati, “Nacipwa!” (Yohane 19:30), no kushibuka ku bafwa pa bushiku bwalenga shitatu.

Umutmwa Paulo kabili atile, Kristu Afwilile imembu shesu ukulingana na Malembo” (1 Abena Korinti 15:3). Amalembo apa yalanda pa Cipingo ca Kale. Bushe umubembu alepela shani ilambo pakuti

Page 322: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

322 Amepusho Na Masuko

e lelwe mu Cipingo ca Kale? Aleshimpa amaboko pa mutwe wa calubembu ilintu tala cipaya. Nga cakutila aliculwike “ukushimpa amaboko pa mutwe wa calubembu,” nga tale elelwa imembu shakwe.

Umutumwa Paulo atile, “Bushe tamwaishiba ukuti ifwe bonse abatishiwe muli Kristu Yesu twabatishiwe mu mfwa yakwe?” (Abena Roma 6:3). Elyo, kuti caba shani icayanguka ukubatishiwas muli Yesu? Ukubatishiwa muli Kristu kutetekela mulubatisho Lwakwe mu Yordani, te lubatisho fye lwesu ulwa menshi iyo. Nga mwatetekela mu cishinka cakutila Yohane Kabatisha alibikile imembu shesu shonse pali Wene pa ku shimpa amaboko yakwe pa mutwe wa kwa Yesu, kuti twabatishiwa muli Wene.

“Pantu imwe bonse mwe babatishiwa muli Kristu, na mufwala Kristu” (Abena Galatiya 3:27). Abo aba bikile imembu shabo pali Yesu ukupitila muli Yohane kabatisha mu citetekelo na baba abana bwa kwa Lesa aba bulo lubembu.

“Kabili muli wene mwasembwililwe

ukusembululwa ukushicitwa ku minwe mukufulako umubili wa buntunse mukusembululwa kwa Kristu” (Abena Kolose 2:11). Inshila ya kulubwilamo pa kufula umubili wa membu sha mubili ku sembululwa ku mupashi ukwabula amaboko (ABena Roma 2:29 litila, “No kusembululwa kwine kwa mutima”), e kutila, ukutetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu, ukuputula imembu sha mu mitima yesu, Umutumwa Paulo atile.

“Ayo icipasho ca yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo (tekusamba kwa fiko ku mubili, lelo ukulomba kampingu musuma kuli Lesa) ku kubuka kwa kwa Yesu Kristu” (1 Petro 3:21). Ulubatisho cipasho icitupususha. Ngefyo mwaioshiba kale, abantu bali onawilwe munshiku sha kwa Nowa pa kuleka ukutetekela amenshi, nangu ni lelo, tabaleumfwila Lesa abakonaikwa nangu fye banga tetekela muli Yesu pantu tabatetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu, ululi menshi.

Umutumwa Yohane alisokolwele fyonse pa mbilansuma muli kalata wakwe uwa kubala, “Yesu

Page 323: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

323 Amepusho Na Masuko

Kristu, wene e waishile mu menshi no mulopa, mu menshi yeka iyo, lelo mu menshi na mu mulopa” (1 Yohane 5:6). Yesu Kristu Aishile kuli ifwe mu fyonse fibili mu menshi ne Capindama ukwisa tupususha. Yohane nankwe alisosele, “Nte shaba shitatu, Umupashi, na menshi, no mulopa. Nefi fitatu fyawila kumo” (1 Yohane 5:8). Ici ciletwebo kutila ulubatisho lwa kwa Yesu, ne Capindama, no Mupashi capamo filapange pusukilo limo ilya pwililika.

Yesu atile kuli Nikodemo, “Yesu alyaswike, ati, Ndekwebe cine cine, nati, Ngo muntu tafyelwe ku menshi na ku Mupashi, tekuti engile mu bufumu bwa kwa Lesa” (Yohane 3:5). Twalifyalwa libili ku menshi na ku Muposhi. Icitetekelo mu lubatisho Lwakwe ulwa menshi ne Capindama e fyo tukabila pakuti tulubulwe no ku pokelela Umupashi wa Mushilo nge cabupe. Ifi e fyo Icipingo cilanda “ukubo wa fyalwa libili.”

E fyo, Umutumwa Petro asosele, “Lapileni, no kubatishiwa onse ba muli imwe mwi shina lya kwa

Yesu Kristu kulekelelwe imembu shenu e lyo mukapokelela icabupe ca MUpashi wa Mushilo” (Imilimo ya Batumwa 2:38). Pakutila mwinga pokelela ubwelelo bwa membu isho ne cabupe ca Mupashi wa Mushilo, mulingile uku kwate citetekelo ica shipa mu lubatisho lwa kwa Yesu no mutima wenu onse. Cinshi cimbi twinge sosa? Mwikana icishinka cakutila amalembo ayengi yalasuminisho lubatisho Lwakwe ngo mulimo wakwe uwa lungama pe pusukilo lyesu. Ubwina Kristu bufwile uku bwelela ku mbilansuma ya menshi no Mupashi.

“Eico, natufume ku masambililo aya kutendeka aya kwa Kristu, no kulola ku bukalamba, twiba aba bika libili ica ku kulapo ca kulapila ku milimo yafwa, kabili ica citetekelo kuli Lesa, ica kusambilisha ca lubatisho kabili ica kubikapo iminwe, ica kubuka ku bafwa kabili ica bupingushi ubwa pe” (Abahebere 6:1-2). Apa, kuti twasange cishinka pa kusange mbilansuma ya cishinka iya lukuta lwa pa kutendeka. Balesambilishe fisambilisho fya lubatisho, ne fya kushimpa iminwe, ifya kubuka ku bafwa kabili ne

Page 324: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

324 Amepusho Na Masuko

fya bupingushi ubwa pe kuli abo abaletampa fye ukuba abena Kristu. Ifwe bonse tufwile ukutetekela na matontonkanyo yesu ukutila Yesu Alisendele imembu shesu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe kabili Alifwile pa Capindama ukutila e nga pingulwa pa membu shesu ukulingana ne funde lya shila ilya kwa Lesa.

Ilipusho 7: Eco natetekela akale no

kusambilisha kanofye nga mulekonkomeshapo ku lubatisho ulwasulwa lwa kwa Yesu. Bushe ubupusano ni bwisa pa mbilansuma ya menshi no Mupashi?

Ubwasuko: “Ukubo wa pusushiwa” cilepilibulo

ku kwato bwelelo bwa membu shonse. Kabili cilapilibula uku fyalwa libili. Ngo mubembu abo mulungami pa kutetekela mu mbilansuma ya mweo, tutila, “Nafyalwa libili ku menshi na ku Mupashi ukupitila mwi pusukilo lya kwa Yesu.” Umupashi wa

Mushilo wisa pali abo abalubulwa kabili aba fyalwa libili no kubelo bunte ukutila bana ba kwa Lesa. Eico, cimo cine fye, ukupokelelo bwelelo bwa membu, uku pokekelelo Mupashi wa Mushilo, ukulubulwa, no kubo wa fyalwa libili, ukubo mwana wa kwa Lesa kabili no kubo muntu mulungami.

Yesu atile, “Nine nshila ne cine no mweo: takuli uwisa kuli Tata, kano aishila muli Ine” (Yohane 14:6), icilepilibulo kuti ni muli Yesu fye, Umwana wa kwa Lesa uwa fyelwe fye eka, elyo twinge ngila mu bufumu bwa kwa Lesa. Nomba, tulingile ukwishiba ifyo Yesu Asambile imembu shesu shonse no kutupendo kuba abantu bakwe, abafwile ukwingila mu bufumu bwakwe.

Nangu cingabe fyo, abena Kristu abengi bacilli balatontonkanyo kutila ukwita pe shina lyakwe kuti ca bapususha. Balatetekela muli yesu ukwabula ukukupukula Icipingo, ukwabula ukwishiba ifyo acitile pa kutupususha ku membu shesu shonse. Lesa Mupashi kabili Uwashila kabili kuli wene ta kwabo kufumyako nangu ukusesha, lelo tulekale myeo sha

Page 325: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

325 Amepusho Na Masuko

lubembu. Ukwingila mu bufumu bwa kwa Lesa calibe ca yanguka ukupitila fye muli Yesu, kabili kuti twa tetekela muli Wene ukupitila mu citetekelo mu ‘Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu; pantu imbila ya Mupashi wa mweo uwaba muli Kristu Yesu yandubwile ku mbela ya lubembu kabili iya mfwa” (Abena Roma 8:1-2).

Abantu abengi tabaishiba ifyo Yesu acitile pe pusukilo; lelo, balatetekela muli bumpofu apafye, ukutila, “Shikulu, Shikulu!” Kabili bala tontonkanyo kutila balipusuka, lelo bacilli ne membu mu mitima shabo. Nga cakutila mucili ne membu mu mutima wenu nelyo mwalitetekela muli Yesu, bushe mwapusuka ku cinshi? Nga umo aipusha, “Bushe Yesu Asambile shani imembu shesu?”Abantu abengi balasuko kutila, “Alishisambile pa Capindama.” Elyo, palipusho limbi, “Bushe mwali kwato lubembu mu mutima wenu?” balatila, “Emukwai. Ni nani uwinga bo muntungwa ku lubembu pano isonde?”

Ishina lya kwa Yesu lipilibula “Kapususha ulepususha abantu bakwe ku membu shabo” (Mateo

1:21). Tulatetekela muli Yesu pakutila twinge pusuka ku lubembu.

Nangu cingabe fyo, nga tucili ne membu mu mitima shesu, nelyo twasumina muli Yesu, tucili ababembu abashitishiwa muli bunkole ku lubembu kabili tuli no kupingulwa umwayana. Umutumwa Paulo atile, “Eico takuli nomba ukusekwa kubali muli Kristu Yesu” (Abena Roma 8:1). Cintu cimbi ukutila umo uucili no lubembu mu mutima wakwe tali umo na Kristu Yesu. Mulandunshi baikalila nga ababembu abashinga lubulwa kabili abapona kwi pusukilo nangu fye ilyo batetekela muli Yesu? Mulandu wakutila basuminafye mu mulopa wa pa Capindama, ukwabula ukubika imembu shabo pali Wene ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yesu. Eico, bacilli ne membu mu mitima shabo, nelyo yesu Ali bafwilile pa Capindama ukwabulo kulolesha pa membu shabo.

Palibo bupusano pa bena Kristu abatetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu na balya abashatetekelamo; bambi bali kwato bulubushi no kuba abalungami pa

Page 326: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

326 Amepusho Na Masuko

ku kwate citetekelo mu lubatisho lwa kwa Yesu, ilyo bambi bacilli ababembu ababule citetekelo. Umupashi wa Mushilo ta wisa pa muntu umubembu. Esafye pa muntu umulungami, uwafyalwa libili ku menshi na ku Mupashi.

E fyo, Umutumwa Paulo atile, “Bushe tamwaishiba ukuti ifwe bonse abatishiwe muli Kristu Yesu twabatishiwe mu mfwa yakwe?” (Abena Roma 6:3) Abantu abengi batetekelo kutila Yesu Asendele imembu shesu shonse pa Capindama, lelo ta twinge sumino kutila ta twakwate mitima ya bembukanga ta twatetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu. Nga e fyo tuli, tuli no mulandu uwa kusosa ubufi kuli Lesa, ukutalikana na bakampingu besu.

Icine cine twalikwate membu mu mitima yesu nga ta twabika imembu shesu pali Yesu pa kutetekela mu lubatisho Lwakwe. Pantu kuli abo abashatetekela mu mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama, bakashalilila mu kuba ababembu. Eico, tacili na mulandu ifyo bacita, ngo kupepa ku mpilimukulombo bwelelo mu misonkano, bacilli

balesange membu mu mitima shabo. Yesu atile, “Te onse uutila kuli ine, Shikulu,

Shikulu, akengila mu Bufumu bwa mu Mulu iyo; kano uucite cifwaya Tata uwa mu Mulu. Abengi muli bulya bushiku bakatila kuli Ine, Mwe Shikulu, Mwe Shikulu, Bushe tatwasesemene mwi shina lyenu? Bushe tatwafumishe ifiwa mwi shina lyenu? Bushe tatwacitile ifya maka ifingi mwi shina lyenu? Kabili e lyo nkasosa kuli bene, nkatila, nshamwishiba nakalya; fumeni apa, mwe bacita amampulu!” (Mateo 7:21-23)

Ni bani “A bacita amampulu” abo cilepilibula? Ni abo abashila pokelela ubulubushi mu mitima shabo pa kutetekela fye mu Capindama. Ici citetekelo ica fye, tacifuma kuli Lesa nakalya. Tulacita ifyabupulumushi nga ta tuletetekela mu cishinka cakutila Yesu Alitupususha ukupitila mu lubatisho Lwakwe ne Capindama.

Yesu atilo kutila nga abantu balefwayo kufyalwa libili, cali icayanguka fye ukupitila ku menshi na ku Mupashi. Ngefyo abantu balelubulwa ku menshi ya

Page 327: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

327 Amepusho Na Masuko

mulamba pa kuba mu combo ca kwa Nowa, na imwe kuti mwapokelela ubwelelo ku membu shenu shonse no kwikala umweo wa cishinka lilya fye mwatetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi. Ukwabule mbilansuma ya menshi no Mupashi, tamwinga pokelelo bwelelo bwa membu nangula ukuba abana ba kwa Lesa.

Ilipusho 8: nalisubilo kutila ukutetekela muli

Yesu cali mpususha. Naliba mu mutende pakubo wa shininwa mu mutima wandi. Lelo nomba ni mfulunganishiwa ne mbila shenu. Bushe kuti na tetekela mu lubatisho Lwakwe pamo ne capindama Cakwe ukuti mpusuke?

Ubwasuko: Nga tamuletetekela mu lubatisho lwa

kwa Yesu, cili ica cishinko kutila mwalikwato lubembu mu mutima wenu. Umutumwa Yohane atile, “Nga tutila, tatuli na lubembu, tulaibepa, ne cine muli ifwe tamuli” (1 Yohane 1:8). Nga muletila

tamukwete ulubembu, ne lyo mukwete ulubembu pantu ta mwatetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu, musango wakuibepa muli ba kampingu benu kabili cishininkisho kutila icine muli imwe tamuli. Ukushininwa kwe pusukilo kutendeka mu mitima yesu lintu twapokelela ubwelelo bwa membu kabili no Mupashi wa Mushilo nge ca bupe pa kutetekela mu lubatisho ne Capindama ca kwa Yesu.

Umutumwa Paulo atile, “…imbilansuma iyaibela. Kwena takuli imbi…” (Abena Galatiya 1:7). Takuli cimbi lelo imbilansuma ya menshi no Mupashi, yintu Abatumwa bapokelelekuli Yesu no kushimikila ku Bantu, kuti kwa tupususha ku membu shesu shonse. Nga cakutila ta tuletetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi kuntu Abatumwa bashimikile, e kutila na tukwate membu mu mitima shesu.

Bushe kuti twaikala shani no kushininwa kwe pusukilo lintu tukwete imembu mu mitima shesu? Lintu abe Kristu, abashila fyalwa libili, bacita bwino pa cinso ca kwa Lesa, balashininkisho kutila bali pusuka mu nsansa kabili mu kushininwa; nangu

Page 328: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

328 Amepusho Na Masuko

cingabefyo, tabakwato kushininwa kabili bakwete fyo mwenso pamulandu wa kufininwa kwa lubembu mu mitima shabo.Lintu bacite membu shabipisha. Lipusukilo lya pseudo ilya shintilila pa matontonkanyo yabo telya kuli Lesa iyo. Eico balapepa amapepo ya kulapila mukutila benga shishiwa panono panono no kwikatilila ifitetekelo fyabo ifishakosa.

Abo abatetekela mwipusukilo ili ilya bufi batontonkanyo kutila bakapusushiwa ku mpela no kupusuka umupwilapo ubushiku bumbi, nga batwalilila ukwikala imyeo sha shila, ukulaipusha Lesa ukubelela cilabushiku no kusunga Amalango ku milimo. Nangu cingefyo, bacilli ababembu nga cakutila ta babikile imembu shabo pali Yesu ukupitila mu citetekelo ca mu lubatisho Lwakwe.

Ipusukilo lintu Lesa Alengele lipusukilo ilya pwililika, ilitwebo kutila Yesu Alisendele imembu shonse ishe sonde ukupitila mu lubatisho Lwakwe kuli Yohane mu Yordani kabili Alishifutile pa Capindama.

E fyo, Umutumwa Yohane atile, “Nga tuyebelele membu shesu, Wene wa cishinka kabili mulungami ukuti atulekelele membu, no kutusangulula ku kuulungana konse” (1Yohane1:9). Nga cakutila imembu shesu shonsetashaelelwe ukupitila mu mbilansuma ya menshi no Mupashi pakukana ishiba, tulingile ukuyebelela pa cinso ca kwa Shikulu ukutila tucili ababembu, nangu fye twali tetekela muli Wene, kabili ukutila twalingile ukuya ku gehena pamulandu wa membu shesu. Uku e kuyebelela ukwacine ku membu.Ulubembu talwinga fumishiwapo ukwabula imbilansuma ya menshi no Mupashi, nangu fye ulubembu lwingabo lunono. Nga twayebelela muli iyi nshila, imbilansuma ya menshi no Mupashi yilatusambe membu shonse umuku fye umo no kutulenga abalungami.

Nomba e nshita iya suminishiwa (2Abena Korinti 6:2). Uuli onse uukutika no kutetekele mbilansuma ya lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama alapusuka ku membu shakwe shonse, no kubo mulungami, no ku kwate citetekelo ica shipa ukutila ali uwaiteyanyo

Page 329: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

329 Amepusho Na Masuko

kwingila mu Bufumu bwa kwa Lesa inshita yonse iyo Shikulu angesa. Icitetekelo icily cones mu masambilisho, ukushili pa mbilansuma ya cishinka, takwinga tupususha ku membu shesu shonse. Ifi fiteyo fya kwa ciwa ifyo satana abika mu matontonkanyo ya bantunse. Tulingile ukubwqelela ku mbilansuma ya menshi no Mupashi no kupokelela ipusukilo lya cishinka ku membu ishaba mu mitima shesu. Uku e kumutemwa no mulimo Wakwe.

Ilipusho 9: Ngo kumfwikisha kwenu ku

“menshi no Mupashi” kwali ukwalungika, ninshi ipusukilo nga talyali ilya yanguka ku cipondo pa capindama. Nge cipondo pa Capindama califumishiwepo kuli uyu musango, Lesa nga te wamulinganya kabili uwalungama, pantu Alitobele icipope Cakwe umwine ica kwingilila mu Bufumu. Bushe kuti mwalondolola shani pe pusukilo lya cipondo pa capindama?

Ubwasuko: Pali ilya nshita, aba Yuda bonse balelolela Mesiya uwasesemenwe. Eico, balishibe bwino bwino ulwa pa “Malango ne ca kuninika pa malambo,” uko Lesa apele ukupitila muli Mose, ukucila pa Bantu abali bonse. Batetekelo kutila Mesiya akesa ukulingana ne funde lya cikonsolwelo lya kwa Lesa, kabili no kubalubula ku membu shabo shonse.

Nangu cingabefyo, tabasumino kutila ulubatisho lwa kwa Yesu kuli Yohane lwa fumine kuli Lesa kabili lwa lingile ukuyase membu shonse ishe sonde pali Yesu (Mako 11:27-33), lelo, ba musendele ngo muntu fye uwalelofya abantu kabili e fyo, ba Mutanikile.

Pamulandu aba Roma balecingililwa mu kutanikwa ukulingana ne funde lya ci Roma (Imilimo ya Batumwa 22:25-29, 23:27), twalishibo kutila idfipondo pa Capindama tafyali fya ci Roma’ lelo ifi Yuda. Twalishiba nakabili ukutila icipondo cali ici Yuda ica letina Lesa ukufuma ku mashiwi yakwe, ati, “Mwe Yesu, Munjibukishe ilyo mukesa mu bufumu

Page 330: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

330 Amepusho Na Masuko

bwenu” (Luka 23:42). Icipondo ca ci Yuda calishibe akale Ifunde lya ca Kuninika ce lambo, kuntu Lesa apele Mose. Eco atetekelo kutila Mesiya akesa ukulingana ne funde lya ca kukonsolwela lya kwa Lesa.

Abo abesa kuli Lesa balingile ukusumino kutila ba bembu, abalingile ukuya ku gehena pa mulandu wa membu shabo. Icipondo cali sumine imembu shaciko, ati, “Kabili ifwe kwena cintu calungama; pantu tulepokelela icilambu iciyene nefyo twacitile” (Luka 23:41). Kabili kuti twaishibo kutila icipondo ca letina Lesa kabili ne subilo lyaciko lyali ukwingila Ubufumubwa Kumulu ukufuma ku mashiwi yaciko, ati, “Mwe Yesu, Munjibukishe ilyo mukesa mu bufumu bwenu” (Luka 23:42).

Atile, “Lelo uyu tacitile icishiyene nakalya” (Luka 23:41). Bushe cinshi ico icipondo caishibe pafyo Yesu Acitile? Alitetekelo kutila Yesu Alimitwe no Mupashi wa Mushilo, alifyelwe kuli Maliya, alibatishiwe kuli Yohane Kabatisha, umwiminishi wa bantunse bonse, alisendele imembu

shonse ishe sonde, kabili ali tanikwe. Ali umu Yuda uwatetekele ifyo Yesu acitile abantu bonse, ukusanshako na wene, nangula alitanikwe ukupokelela icilambu ca milimo shakwe pano calo.

Abo abasumine imembu shabo ukupitila mu lubatisho lwa kwa Yohane balishibe ubulungami bwa kwa Lesa lintu baumfwile ukutila imembu shabo shonse shikabikwa pali Yesu ukupitila mu lubatisho Lwakwe. Eico, abo abashapokelele ulubatisho lwa kwa Yohane ulwa ku kulapila balikene ubufwayo bwa kwa Lesa pantu tabatetekele na mu lubatisho lwa kwa Yesu (Luke 7:28-30).

Mulubali lumbi, icipondo icapusushiwe ca sumino kutila fyonse ifyo Yesu Acitile fyali ifyalinga kabili ifya lungama, ilyo bambi aba Yuda tabasumine. Limbi ali umo pa ba Yuda abo abaumfwile ifyo fintu, ifyafikilishiwe pakati kabo (Luka 1:1). Kabili alisosele ku kulekelesho kutila Yesu Ali umulungami kabili na Mesiya uwa sesemenwe pantu alias tetekela pa Capindama ukutila Yesu Alisendele imembu shakwe shonse ukupitila

Page 331: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

331 Amepusho Na Masuko

mu lubatisho Lwakwe. Ngefyo fine, alipusushiwe. Kabili alipusushiwe pamulandu pa kutetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi. Pamulandu Lesa Alibo walungama, Alalungamika abo abatetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama ukulingana ne fnde lya Mupashi wa mweo.

Ilipusho 10: Pamulandu Lesa Waluse kabili

Uwacikuku, bushe teti Atulenge abalungami, nelyo tukwete membu mu mitima shesu nga twatetekela fye muli Yesu?

Ubwasuko: Lesa kutemwa kabili Uwalungama.

Lelo, Alapingulo lubembu bwino bwino. “Pantu icilambu ca lubembu ni mfwa” (Abena Roma 6:23). Ici cilepilibulo kutila umubembu apekanishiwa ku gehena panuma ya kupingulwa. Alalekanya abalungami ku babembu, ngefyo Acitile ku lubuto ne mfifi. Lesa Aleta abo, abashakwato lubembu pakutetekela ukutila Yesu Alisambe membu shonse

ulkuipitila mu lubatisho Lwakwe na pa kutanikwa, ukubo mulungami.

Eico, abo abacili no lubembu muli bene, pakuleko kutetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu, babembu pa cinso ca kwa Lesa. Ebashatetekela mu menshi, mu mashiwi yambi, ulubatisho lwa kwa Yesu, ngefyo abantu ba munshiku sha kwa Nowa bacitile. Nga Lesa alamona ababembu, abacili ne membu mu mitima muli bene, ukuba abalungami kabili ababulo lubembu, e kuti Afwile ukubepo bufi kabili tangapingula nangu ukuteke filengwa Fyakwe fyonse.

Atile, “Nshakalungamikilo mubifi” (Ukufuma 23:7). Ababifi ni balya aba konka no kushintilila pa ntambi sha Bantu, ukusule mbilansuma ya menshi no Mupashi, neko Lesa Atulubula nako ukufuma ku membu shesu shonse mu nshila iyalungama kabili iya yana. Yesu Atile, “Ba lubembu, pantu tabatetekela muli Ine” (Yohane 16:9). Ulubembu lwa shalako nomba lwa kukana tetekela mu cishinka cakutilaYesu Alisendele imembu shesu shonse ukupitila mu

Page 332: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

332 Amepusho Na Masuko

lubatisho Lwakwe kabili ne Capindama, kabili naba Kapususha wesu. Ulu lubembu lwa kupontela Umupashi wa Mushilo, ulushingelelwa.Takwabe nshila imbi kuli abo abapontela Mupashi wa Mushilo ukuti benga pusushiwa pantu tabatetekelo kutila Yesu Alifumyapo imembu shabo shonse.

Umutumwa Yohane atile, “Onse uucito lubembu ninshi acita no bupulumushi: kabili ulubembu bupulumushi. Kabili mwaishibo kuti wene amoneke ukuti asende imembu. Muli wene ulubembu ta mwaba; onse uwikala muli wene tabembuka: onse uubembuka ta mumwene nangu kumwishiba” (1 Yohane 3:4-6). Kucito bupulumushi paku kana tetekela mu cishinka cakuti Yesu Alisendele imembu shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe ne Capindama. Akakana bonse abo abacita ubu ubupulumushi pa bushiku bwa kulekelesha.

Abo abekala muli Wene tabakwato lubembu kabili balisuntikana na Yesu pa kubatishiwa muli Wene. Abo aba bika imembu shabo shonse pali Wene ukupitila mu fitetekelo fyabo mu lubatisho

Lwakwe ta bakwato lubembu, nangu ilyo ba bembuka pamulandu wa bunake bwa mibili shabo.

Lesa aleta abo aba bike membu shabo pali Yesu kabili na bashishiwa ne funde lya Mupashi uwa mweo, ukuba abalungami. Alabapela Umupashi wa Mushilo nge ca bupe. Umupashi wa Mushilo tesa pali abo aba kwate membu mu mitima shabo. Divide atile nu Malumbo, “Pantu tamuli Lesa uucankilwo bubifi; ububi te kuti bube umulebeshi kuli imwe” (Amalumbo 5:4). Umupashi wa Mushilo uwa kwa Lesa tekala mu mitima sha Bantu abo aba kwato lubembu muli bene. Nangu umubembu uushakwato Mupashi wa MUshilo muli wene kuti asosa ati alipusushiwa ku membu, ukulingana ne masambilisho ya ya Bantu na matontonkanyo yakwe. Eico, umo tangasoso kutila takweto lubembu mu mutima wakwe kabili mulungami ku citetekelo pamulandu wa bakampingu bakwe balamukuma.

Eico, umuntu wa musango yu atila mubembu pa cinso ca Bantu mambi, lelo tontonkanyo kutila mulungami pa cinso ca kwa Lesa. Lelo Lesa teto

Page 333: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

333 Amepusho Na Masuko

mubembu ukubo mulungami. Umubembu aponena ku bupingushi bwa kwa Lesa kabili no mubembu alingile ukutetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi ukuti apusuke.

Ilipusho 11: Nga tulesoso kutila Yesu

alifumyapo imembu shesu shonse isha kunuma, ne sha lelo kabili ne sha kuntanshi ukulingana no ku konkomesha kwenu, bushe intanshi ya muntu kuti ya fumako shani nga aletwalilila ukubembuka pa kutontonkanya pa cishinka ca kutila imembu shakwe shali fumishepo akale pakutetekela mu lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama? Nangu ilyo uyu muntu aipayo muntu mubiye, alashibo kuti ali konsolwewa na pa lubembu ulu ukupitila muli Yesu pa Capindama. Eico, akulatwalilila ukulabembuka ukwabula ukuleka na pa membu shintu akacita ku ntanshi. Napapata londololeli kuli ine pa fintu ifi.

Ubwasuko: icantanshi, nde mutotela pa lipusho ilikumine ku mbilansuma ya menshi no Mupashi. Amepusho mwipwishe eyo abntu abengi bepusha ilintu tabala fyalwa libili. Ninjishibo kutila na musakamano kutila abafyalwa libili bali no kutwalilila ukubembuka pakupusushiwa ne mbilansuma ya menshi no Mupashi. Angu cingabefyo, ndefwayo ku myebo kutila abantu abatetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi tabekalo mweo wa musangoyo mulesakamanapo, lelo bekalo mweo uwalungama.

Mulingile mwabala mwatontonkanya pali ici. Ngo Mupashi wa Mushilo uli muli imwe, e kuti muli no kutwala ifisabo ifyashila nga tamulesubilo kucite fyo. Kulubali lumbi, ngo Mupashi wa Mushilo tekala muli imwe, tamwinga kwanisho kutwala ifisabo fya Mupashi, nangu mungesha shani. Bushe umuntu kuti atwala shani ifisabo fya Mupashi ilyo takwete Umupashi wa Mushilo mu mutima wakwe, nangu alitetekela muli Yesu munshila imbi? Tacingacitika. Shikulu atilo kutila icimuti icibi tacingatwala ifisabo

Page 334: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

334 Amepusho Na Masuko

ifisuma (Mateo 7:17-18). Ndefwaya nomba ukumipushako ili lipusho kabili

na imwe ku kwate ukwasuka. Nga mwalitetekela muli Yesu, lelo bushe mulekala umweo wenu mu membu ishe sonde? Bushe mulekala ngo mubomfi wa kwa Lesa umulungami ukucimfya imembu ishe sonde; ukubombela Shikului apakalamba no kwebako bambi ukupusuka ku membu shabo pa ku bile mbilansuma ya menshi no Mupashi kuli bene? Bushe mwaliba abalungami abashikwetepo ulubembu ululi lonse panuma ya kutetekela muli Yesu? Icitetekelo fye kabili ne mbilansuma iyilemisuminisho kwasuka emukwai kuli ili lipusho ni mbilansuma ya menshi no Mupashi, yintu Shikulu abelelo bunte mu Cipingo ca Kale ne Cipya.

Tulatwalilila ukubembuka pano isonde na panuma twatetekela muli Yesu. Nangu cili ifyo, Shikulu wesu Alibatishiwe kuli Yohane kabili Alisumwa umulopa pa Capindama ukupususha ifwe ku membu ishe sonde. Eico, Shikulu Alicito mulimo uwalungama kuli ifwe kabili twalipusushiwa ku

membu shesu ukupitila mu citetekelo mu bulungami bwa kwa Lesa, ulubatisho lwa kwa Shikulu kabili no mulopa untu Afumishepo imembu shesu.

Ndefwayo kumipushako amepusho nayambi. Bushe muli abantungwa mu membu sha bakampingu benu? Bushe tamwali ababembu nelyo mwatetekele muli Yesu, ngefyo mwali ilintu ta mulatetekela muli Wene? Nga ci cishinka, ekutila tamwaishibe pa mbilansuma ya menshi no Mupashi. Eico, mwaliponena mu mafia ya bunake bwa mubili nga ta mukwete Umupashi mu mutima wenu. Nangu mwingaba abatetekela abacishinka, kuti mwafulumukako fye ku matontonkanyo ya mubili pa kwisula umutima wenu no kubikamo imbilansuma ya menshi no Mupashi. Mufwile ukukana amatontonkanyo yamuli bumubili no kubwelela ku mashiwi yalembwa iya kwa Lesa ukutila mwingo mfwikisha icishinka cakutila imbilansuma ya menshi no Mupashi e cishinka.

Kwaliba abantu abengi muno calo abacinje funde lye pusukilo ukutila Shikulu Alipela inshila imbi

Page 335: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

335 Amepusho Na Masuko

bangafwaya, nangu ilyo basumina no tunwa twabo kuli Shikulu. Nga cakutila muli bamo muli aba Bantu, Shikulu akamukana pa bushiku bwa mpela. Ndesubilo kutila ici tacakacitike kuuli onse pano isonde. Ndepepo kutila muli bamo abatetekela ukutila mu mulopa wa kwa Yesu pa Capindama eo fye uumupususha, kabili nokutila mwipwishe amepusho mukukabila ku nshita yashalako ukwabulo lubembu.

Eico, amatontonkanyo yenu matontonkanyo ya muli bumubili ayali “taucimba ku mbela ya kwa Lesa, kabili tawingacimbako iyo” (Abena Roma 8:7). Paulo aletila, “Abali muli bumubili tabengatemuna Lesa iyo” (Abena Roma 8:8). Nge cine cine mulakabila uku kwate citetekelo iciletemuna Lesa, mufwile ukutetekela mu mulimo wa kwa Shikulu, untu Aishilemo pano isonde ukupitila muli Maliya, Alisendele imembu sha bantunse bonse ukupitila mu lubatisho apokelele kuli Yohane Kabatisha mu Mumana wa Yordani, kabili Afisho bulungami bonse bwa Lesa.

Ni’nani muletontonkanyo kutila kuti acito mulimo wa kwa Lesa uwalungama, bushe muntu umulungami nangu umubembu? Umubembu acili pakati ka lubembu pantu tapokelelo bwelelo bwa membu pa cinso ca kwa Lesa. Eico, icintu icilemulolela umuntu yo bupingushi ubwa kwa Lesa pa membu shakwe. Lesa tengasuminisha ababembu ukwingila mu Bufumu Bwakwe pantu “Tamuli Lesa uucankilwo bubifi; ububi te kuti bube umulebeshi kuli imwe” (Amalumbo 5:4). Lesa atilo kutila ngo mubembu aisa kuli Wene no kulombe cintu kuli Wene, tangomfwa nakalya ku mapepo ya muntu umubembu pantu “Amampulu yamupatulanya pakati ka imwe na Lesa Wenu” (Esaya 59:1-2). Umubembu akaponena ku gehena pantu icilambu ca lubembu ni mfwa.

Ni balungami fye abali abashila kabili tabakwato lubembu mu mitima shabo ebangacite milimo sha lungama. Mukusanshapo, Umupashi wa Mushilo wikala mukati ka mitima shabo sha balungami, abashakwato lubembu panuma ya kutetekela mu

Page 336: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

336 Amepusho Na Masuko

lubatisho lwa kwa Yesu ne Capindama. Umutumwa Petro atile pa bushiku bwa Pentekoste, “Lapileni, no kubatishiwa onse wa muli imwe mwi shina lya kwa Yesu Kristu ku kulekelelwe membu shenu, e lyo mukapokelele ca bupe Umupashi wa Mushilo” (Imilimo ya Batumwa 2:38).

Ifyo aya malembo yalelanda cakutila nga mulefwayo ku kwate citetekelo ca cishinka no kupokelela ukulekelelwa kwa membu shenu shonse ku citetekelo, e lyo, mulingile ukutetekela muli fyonse fibili ulubatisho lwa kwa Yesu ne mfwa Yakwe pa Capindama. Icitetekelo ca musango yu kuti camisuminisho “batishiwa mwi shina lya kwa Yesu,” uku e kutila, kuti mwapokelela ukulekelelwa kwa membu shenu pa kukwate citetekelo mu milimo Shakwe ishilungami. E fyo, abasambi ba kwa Yesu nabo baleshimikila ulutambi lwa lubatisho ku batetekela abafyalwa-libili, abakwete citetekelo mu lubatisho Lwakwe ne Capindama. Yesu akasinshe abasambi Bakwe ukubatisha uuli onse mwi shina lya kwa Tata na mwishina lya kwa Mwana kabili na

mwishina lya kwa Mupashi wa Mushilo (Mateo 28:19).

Ukutwalilila, Umutumwa Paulo atile, “Umuntu nga abulwo MUpashi wa kwa Kristu, wene te mwina mwakwe iyo” (Abena Roma 8:9). Lesa apela Umupashi wa Mushilo ku balungami ukutila enga bakakatisha ukuba abana Bakwe. Umupashi wa Mushilo ta wingekala mukati ka babembu pantu bali kwato lubembu. Umupashi wa Mushilo tabekelwa mu lubembu; lelo, atemwa bumushilo (ukukana kwato lubali ku lubembu). Umupashi kabili ulatungulula abalungami pamo ne nshila iya lungama no ku balosha ku kukonka ubufwayo bwa kwa Tata. E lyo, bushe ubu bufwayo bwa kwa Tata cinshi? Kusabankanye mbilansuma ya menshi no Mupashi ku Bantu aba kunko shonse no ku babatisha ukulingana no Bwite Bukalamba.

Bumubili bwa balangami na babembu bula bembuka ukufikafye lilya bafwa. Eico, Shikulu acitile umulimo uwalungama uwa kufumyapo imembu shonse isho abantu bacita na bumubili

Page 337: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

337 Amepusho Na Masuko

bwabo ukupitila mu lubatisho Lwakwe no mulopa. Ubu e bulungami bwa kwa Lesa buntu Yesu Afikilishe. Eico, cali lembwa mu Cipingo, ati, “Pantu ukulungama kwa kwa Lesa e mo kwasokolwelwa ukufuma ku kutetekela no kuya ku kutetekela: nge fyo calembwa, aciti, ‘Awe umulungami ni ku kutetekela e ko akekalila no mweo’” (Abena Roma 1:17). Umuntu uwa pokelela ukulekelelwa kwa membu pa kutetekela mu bulungami bwa kwa Lesa ali no kucimfya ‘ifunde lya lubembu ne mfwa’ no kukonka ubulungami Bwakwe. Ici camacitiko ukupitila fye mu Mupashi wa Mushilo, uwisa no kwikala muli abo abatetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi.

Imembu shonse isha kale, ishe lelo kabili ne sha kuntanshi isha muntu umulungami shalibikilwe pali Yesu panshita Alebatishiwa kuli Yohane Kabatisha. Bumubili bwa muntu umulungami nabo bwalifwa pamo na Yesu. Ngo muntu atetekela muli ici, alasuntinkana pamo na Yesu kabili na mu cipasho ca mfwa Yakwe. Ici cilabo bupingushi ku membu

shakwe shonse (Abena Roma 6). Eico, nangula bumubili bwa mulungami nabo

bula bembuka ukwabulo kuleka umweo wakwe onse, Umupashi wa Mushilo uwikala mu mutima wakwe ulamutungulula ukutila e nga konka Umupashi. Umuntu umulungami alakonko Mupashi kabili alacito mulimo wa kwa Lesa pantu Umupashi wa Mushilo wikala muli wene.

Na panshita ya Batumwa, abantu abengi balebapelo mulandu abafyalwa libili pantu balikweto busakamano bwa myeo sha Bantu aba fyalwa-libili, abaletungululwa no Mupashi wa Mushilo. Eico, aba Bantu tabaumfwikishe imbilansuma ya menshi no Mupashi Abatumwa baleshimikila, ukuba na matontonkanyo ya muli bumubili. Eico, Umutumwa Paulo atile kuli aba Bantu, “Nga kanshi tuleti shani? Bushe twikalilile mu lubembu, ku kulenga ukusenaminwa kufule? Nakalya! Fwe bafwile lubali ku lubembu, bushe tungekalamo shani kabili?” (Abena Roma 6:1-2) Ali lundilepo, ati, “Kube ukutotela kuli Lesa muli Yesu Kristu Shikulwi few! E

Page 338: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

338 Amepusho Na Masuko

ico, kwena ine wine ku mutima mombela mbela ya kwa Lesa; lelo ku mubilimombela mbela ya lubembu” (Abena Roma 7:25).

Mukulekelesha, bumubili bwa balungami bwali pelebela kabili ta bwakwato busalo bumbi lelo ukutwalilila fyo kubembuka, lelo bacilli bala konka Umupashi wa Mushilo, ukushimikile mbilansuma kwi sonde lyonse. Abalungami bendela mu Mupashi pantu imitima shabo shilatusha mukusenaminwa. “Inga kanshi ica konkapo cinshi?Bushe tubembuke ico tatuli bena Malango, lelo abena kusenamina? Nakalya! Bushe ta mwaishibo kuti muli basha ba uyo muleumfwako, uyo mwaitulako abasha ku ku muumfwa; nalimo abalubembu ulutwala ku mfwa, nalimo aba cumfwila icitwala ku bulungami?” (Abena Roma 6:15-16).

Cimo cine fye na maluba yene yene ya ba aya pusana ku maluba aya kupanga, uutungulula mukati ka mitima wa muntu umulungami kabili no mubembu bali pusana. Pamulandu uutungulula mukati ka mutima wa muntu umulungami Mupashi

wa Mushilo, umuntu kuti ayenda mu Mupashi no ku konka icishinka ica lungama mu mweo wakwe, uko ukutemuna Lesa. Kulubali lumbi, umubembu ta kwato busalo bimbi iyo lelo ku konkafyo lubembu pantu ubumutundula lubembu lwaba mukati kakwe. Umubembu tangekalo mweo uwashila pantu ta kwato Mupashi, pamulandu wa mapulu yakwe ayengi.

Insoselo shakutila abatetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi ta bengekala imweo isha shila sha bufi ishifuma mu matontonkanyo yabo aya loba muli bumubili. Lesa alebacenjesha, ati, “Lelo, aba Bantu bapontele fintu fyonse ifyo bashaishiba; ne fyo bailuka fye ku mulosha (nge nama ishi shaba na mano), muli ifyo fine e mo bonawilwa” (Yuda 1:10). Abantu abengi shino nshiku ta bomfwikishe myeo sha balungami, nelyo bakwato bwishibilo bwa mbilansuma ya menshi no Mupashi ukube mbilansuma ya cishinka, pantu tabaishibisha kabili tabaipokelela mu mitima shabo.

Finshi mutontonkanya pa milimo iyilungami iya bena Kristu aba fyalwa-libili? Balipela ifintu fyabo

Page 339: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ IFILIMO ►

339 Amepusho Na Masuko

fyonse ifisuma, kabili nabo bene nga amalambo, ku milimo yisuma iya ku sabankanye mbilansuma kwi sonde lyonse. Ukulingana na matontonkanyo yenu, cinshi mutantonkanisho kuti abatetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi ba kulabembukilo mufulo mu kubepeshe mbilansuma?

Abalungami balacite milimo iyisuma ku citetekelo mukati ka lubuto bwa cishinka kabili na mu bulungami bwa kwa Lesa. Abo abacito bulungami bwa kwa Lesa bali fyalwa kuli Lesa. Tulesubilo kutila aba bembu bonse baka bwelela ku mbilansuma iyo Yesu asambile imembu shabo shonse ukupitila mu lubatisho Lwakwe no mulopa.

Emukwai, isubilo lyesu lyakutila mukakapokelela ukulekelelwa kwa membu pa kutetekela mu mbilansuma ya menshi no Mupashi mucishinka ne mitima yenu, kabili no kulolela Shikulu ukufika fye na bushiku bwa mpela ukwabulo lubembu.

Page 340: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

e-Bookse-Books

?

USER GUIDE

How to Read

Easier Way to Read

Cover Page

TheNewLifeMission

Page 341: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ User Guide ►

341 User Guide

HOW TO READ

PAGING THROUGH THE BOOK

Page by Page

Skiping to a Page

Page 342: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ User Guide ►

342 User Guide

PAGE BY PAGE

• KeyBoard

1) Page Up / Page Down Key Page Up = Previous Page, Page Down = Next Page

2) Arrow Key

← or ↑ = Previous Page, → or ↓ = Next Page

• Acrobat Reader Menu Button

◄ = Previous Page, ► = Next Page • Link

◄ = Previous Page, ► = Next Page Contents = Go to Table of Contents

Page 343: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ User Guide ►

343 User Guide

SKIPING TO A PAGE

1) Key Board

Ctrl + N Key : The number of page you want to go to.

2) Acrobat Reader Scroll Bar

Click and drag in the scroll bar until the page number in the number field matches the page you want to go to.

Page 344: BUSHE MWALIFYALWA KU LIBILI  MENSHI  NO MUPASHI?

◄ User Guide ►

344 User Guide

EASIER WAY TO READ

Using Bookmarks

You can move easily where you want by using bookmarks

- Show bookmarks : Press F5 Key on your keyboard.

- Hide bookmarks : Press F5 Key again