BURSİTİS (HİGROMA) Deri altında bulunan bursa mukoza subkutanea’ların yangısına bursitis adı verilir.

Mandada bursitis presternalis

Presternal Bursitis

Klinik seyirleri yönünden akut ve kronik olarak ikiye ayrılır:

1 –Akut Bursitis:a) Kuru b) Sulu (B. serosa, B.serofibrinosa, B.

suppurativa)2 – Kronik Bursitis

a) Kistik b) Vejetatif c) Fibröz d) Hemorajik e) Apseleşmiş

Klinik görünüm: Karpus eklemi önünde değişik hacim ve kıvamda

şişkinlikler Palpasyonda şişkinlikler duyarsız, akut formlarında yangı

belirtileri Karpus derisi sertleşmiş, induratif görünümde. Kıllar

dökülür, kalınca ve keratinize olmuş bir doku ile örtülür Hemorajik ve akut nitelikli seröz higromalarda, yumuşak ve

fluktasyonlu bir şişkinlik saptanır Hayvan yürürken tırnak ucunu yerde sürükler Bazen bir futbol topunu büyüklüğüne ulaşabilir Kronik bursitiste organize hematom, seröfibrinöz, fibröz ve

kistik higromaların palpasyonunda duyarlılık saptanmaz, topallık da izlenmez

Organize hematom ve fibröz nitelikli higromada; kıvam sert ya da katı esnek; kistik olanlarında fluktasyon tipiktir.

Tanı: Sklerodermi, elefantiyazisde yangı semptomları

gözlenmez Hemorajik ve akut higromaların oluşumu çabuktur.

Çoğunlukla topallık görülür Organize hematom ve fibröz nitelik gösterenlerde

gelişimi yavaş seyirli,kapsulaları kalın ya da indurasyonludur.

İri hacimli akut olgularda hayvanın yatış ve kalkışı oldukça güç

Kuşkulu olgularda deneysel punksiyon Periartritis ossifikans’larda radyolojik kontrollere

başvurulur.

Ayırıcı tanı: Karpus higromalarını birinci ve ikinci derecedeki kontüzyonlardanflegmon, apse ve tendovaginaların yangılarından ve

hidropslarından ayırt etmek gerekir.

Sağaltım:Keratöz ve sklerodermi güzellik kusuru

oluşturur,sağaltıma gerek duyulmazYumuşak ve kalın yataklıkAkut seröz niteliklerde hematom olgularında iyotlu ve

kafurlu pomatlarAkut seröz bursitislerde sinoviyal birikintinin dışarıya

alınmasından sonra, metil-prednizolon ve Prednizolon enjeksiyonları Seröfibrinöz bursitislerde steroid uygulaması

Kronik nitelikli fibröz bursitislerde higromaya enjeksiyonlar

Brusellozik olanlarda kortison ile birlikte 200 mg tetrasiklin enjeksiyonları önerilirse de sağlık zabıtası hükümleri uygulanır

İçerik boşaltıldıktan sonra sklerozan madde enjeksiyonları 20-100 ml sulandırılmış Teinture d’iode (1/3’lük), %5’lik bakır

sülfat eriyiği kullanılır 8-10 günlük bir bekleme süresinden sonra nekroze olan

kapsulanın ensizyonundan sonra kürete edilir 3-4 hafta kadar bölgesel antiseptik irrigasyonlar yapılarak

skatrizasyon sağlanmaya çalışılırKistik nitelik gösteren olgularda; Klauden, hyaluronidaz

uygulamaları

D) Bursitis trohanterikaBursitis glutei veya Bursitis trohanterika adı verilir.M.gluteus aksesoryus’un femur’un trohanter mayör

anterioru üzerinden kaymasını kolaylaştıran bursa mukosa subtendinea’nın yangısıdır.Sığırlarda ve atlarda gözlenir. Nedenler:Dekubitus durumunda uzun süre kalmaAşırı yorgunluk sonucu gluteal kasın gerilmesi ve

metastazik yangıları sonucu Akut-seröz ya da kronik fibröz bursitis seyri gösterir

Klinik görünüm:Uni ya da bilateral oluşurTrochanter major bölgesinde yumurta ya da yumruk

büyüklüğünde şişkinlikAkut dönemde sıcak, ağrılı ve fluktuandır,sonradan

sertleşirYangı suppure olduğu zaman bölgede yüzlek bir

ekskoriasyon ya da eskar gözlenirEskarın altında irinli bir akıntıGenel durum bozulurTopallık olgusu, akut yangılarda karışık topallık

izlenimi verir

Tanı: Klinik bulgulara bakılarak konurKuşkulu olgularda diagnostik enjeksiyonlara

başvurulur

Prognoz: Akut olgularda dinlendirme döneminden sonra 3-4

haftada spontan bir iyileşme görülebilirKronik irinli olgularda prognoz kuşkulu

Sağaltım:Akut olgularda, soğuk duş uygulamalarından sonra %2

Acetate de plombe ile kompresler ya da rezolitif pomatlarİntrabursal yolla depo-medrol 60-80 mg, prednizolon

40-60 mg lokal ya da sistemik enjeksiyonuİrinli olgularda punksiyon sonrası antibiyogram ve

uygun antibiyotiğin lokal ya da parenteral uygulanmasıPunksiyondan sonra antiseptik irrigasyonuKronik nitelikte olanlara vezikatuvar ile nokta dağı

uygulaması

E) Bursitis bisipitalisPatella’nın lateralinde lig. rektum patellae lateralis ile

kaynaşan m. biseps femoris’in inzersiyo tendosu altında bu kasla femur’un lateral kodülüsü arasında bulunan bursa mukosa subtendinea’dır, yangısına Bursitis bisipitalis denir. M. biseps femoris’in hareketleri mikstir, digitiler

dışında tüm eklemler etkilenirBacağa ekstensiyon ve abduksiyon yaptırır, tekme

attırırEn çok sığır ve atlarda gözlenir

Nedenler:Travmatik etkiler Ezilmeler ,dekübituslar (yatış higroması)Brusella infeksiyonu

Klinik görünüm: 3’e ayrılır.1)Aseptik akut bursitis:Başlangıçta seröz bir yangı oluşur.Giderek fibrinöz hal alır Genu ekleminin lateralinde önce fluktuan, sonra katı esnek

bir şişkinlik belirlenir Sıcaklık ve ağrı Karışık bir topallık

2) Prulent bursitis:Ender görülür Dekubituslardaki eskar ya da metastazik apselerle

çevre dokuların irinli yangılarını izler (Artritis purulenta). Bölgesel bir yara, içinden boşalan pıhtılı ve irinli

sinovia akıntısıTopallık (üç ayağı ile yere basacak şiddette) Genel durum bozuk3) Kronik bursitis:Fluktuan, hacimli ve ağrısız şişkinlik Topallık gözlenmez

Sağaltım:DinlendirmeKalın yataklıklı altlıklarAkut olgularda; soğuk duş ya da büzücü kompres, irritan maddelerle friksiyonlar rezolitif pomat uygulamaları

İrinli olgularda, lokal ve parenteral antibiyotik uygulamaları Kronik nitelikli olanlarda vezikatuvar uygulamalarıyla

nokta dağı

F) Bursitis atlantalisLig. nuchea’nın funiküler parçası ve atlasın dorsal

arkının arasında yer alan Bursa atlantalis’inyangısıdırGenellikle tek tırnaklılarda,nadiren de diğer evcil

hayvanlarda görülür.Nedenler:Tekrarlanan travmalarBakteriyel enfeksiyonların hematojen yolla bölgeye

ulaşmasıParaziter enfestasyonlar

Klinik Belirtiler:Baş bölgesinde geniş yangısel şişkinliklerBaş ve burun yukarı doğru kaldırdığında şiddetli ağrıBaş gergin ve sabittir, hareket ettirmek istemezLezyon açılmışsa; bursada purulent yangı oluşmuş ve

sinüs gibi görünmeye başlamıştırSinüs açıldığında irin boldurLezyonun derinliği ve nekrotik dokunun miktarını

belirlemek için sonda kullanılabilirSağaltım:Kimyasal ajanların enjeksiyonu Bursanın ve çevreleyen dokunun cerrahi eksizyonu

G) Bursitis presternalis

Sternumun anterior ekstremiteleri ile deri arasındaki subkutan bursanın yangısıdır Mandalarda yaygındır,sığırlarda da görülürEn çok etkilenen 4 ay-2 yaş aralığındaki genç gruplarNedeni:Bilinmiyor.

Klinik Belirtiler:Göğüs tabanının önünde yumuşak fluktuan şişkinlik

görülür.Şişkinlik buzağılarda yumuşak, bebek başı

büyüklüğünde subkutanöz yapıda, erişkinlerde karpuz büyüklüğüne ulaşabilirAspire edilen içerik; sıvı,saman rengindeSağaltım:Prekarpal ve olekranon bursitislerindeki gibidir. Kistik ya da fibröz bir hal almışsa cerrahi operasyon

yapılır.

H) Kaple Tuber kalkanei üzerinde şekillenen yangısel tüm

şişkinliklere kaple denir En çok atlarda seyrek olarak da sığırlarda gözlenir

Nedenler: Kalkaneus üzerinde yer alan bursa kalkanei’nin yangısıKalkaneus üzerinde yer alan tendovaginitisler Deri, deri altı bağ dokusunun kontüzyon ve

travmalarına ilişkin primer veya sekunder nitelikli dermatitis, hematom, paşidermi ve flegmonlar

Klinik görünüm:Akut ya da kronik bir seyir gösterir.

Akut olgularda:Kalkaneus üzerinde sıcak, ağrılı ve hacimli şişkinlik Bursa kalkanei’nin yangılarında şişkinlikte fluktasyon Yumurta ya da çocuk yumruğu büyüklüğündeHafif ya da orta şiddette karışık topallık

Kronik olgularda: Şişkinlik daha yuvarlak ve sınırlıHigromalarda bu şişkinliğin hacmi oldukça fazla,lokal ağrı

saptanmazEkzostoz oluşmuşsa soğuk intermittans topallıkHigromalarında topallık görülmez Sürekli irkiltiye ilişkin pachydermie şekillenir,bölge derisi

kalınlaşırPrognoz:

Akut olgularda giderek azalan topallık dikkat çekerBu durum özellikle bursa kalkanei’nin yangılarıyla

higromalarında gözlenir,prognoz genellikle olumluPeriostitis ossifikans’a ilişkin olanlarda şüpheli

Sağaltım: Akut olgularda astrengent maddelerle kompresler ya

da antifilojistik pomat uygulamaları Akut bursitis, tendovaginitis, flegmon ve

hematomlarda (travmatik nitelikli) steroid ve hiyaluronidazlı pomat uygulamaları

Bursitislere ilişkin kaplelerde (akut bursitis ve higromalarda) intrabursal yolla kortikoseroid enjeksiyonları

Sonuç alınamayan olgularda şirurjikal girişim

I) Bursitis tarsalis -Tarsal sellülitisŞişkinlik sert olarak başlar (eklem hareketi az

etkilenir) Şişkinliğin artmasıyla yumuşak içerik hissedilebilirLezyon dokunmaya karşı ağrılıdır ve patladığında irin

akıntısı meydana gelebilirNedenleri: Kemik çıkıntı üzerindeki deri ve deri altı dokuların

basıncı Çok kısa olan yatma yerleriUygun olmayan yataklıklar Yatma sırasında beton çıkıntılarla olan temas, Lezyon çoğunlukla yataklığa bağlı yaralanmayla oluşur

Sağaltım: Şişlik patladıysa eklem kapsulası delinmeden drenajı

yapılmalı Tarsal eklem tümüyle temizlenmeli Sıcak lapalarla hızlı bir geri emilim sağlanabilir Antifilojistik ilaçlar pansuman ya da sargı içinde

bölgeye tutturulur ve şişmiş alan bol pamuklu bandajla korunur.

Antibiyotik enjeksiyonları Antifilojistik ilaçlar; antiseptik ve aromatik maddeler

yanında gliserin ve kil de içerir. Sıcak lapalar ise yangıyı azaltmak ve apsenin

olgunlaşmasını sağlamak için uygulanır.

Teşekkürler…