Upload
doandung
View
222
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Borçlar Hukuku Özel Hükümler
Yrd. Doç. Dr. Özge Yücel
2
DERS DUYURU VE KAYNAK PAYLAŞIM SAYFASI:
http://ozgeyucelufukhukuk.wordpress.com
İLETİŞİ[email protected]
Temel Kaynaklar
3
TÜRK BORÇLAR KANUNU (Son Baskı) 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hk. Kanun, Türk Medeni
Kanunu, Türk Ticaret Kanunu Mustafa Alper Gümüş, Borçlar Hukuku Özel
Hükümler (Kısa Ders Kitabı), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015
Fikret Eren, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2017
4
Aydın Zevkliler/Emre Gökyayla, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Turhan Kitabevi, Ankara 2017
Fahrettin Aral/Hasan Ayrancı, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Yetkin Yayınları, Ankara 2015
Mustafa Alper Gümüş, Borçlar Hukuku Özel Hükümler Cilt II, İstanbul 2014
Haluk Tandoğan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt I/II, İstanbul 2008/2010
Pratik Çalışma Kitapları
5
Melek Bilgin Yüce, Borçlar Hukuku Özel Hükümler Pratik Çalışmaları (Tamamı Çözümlü), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016
Suat Sarı, Aydın Aybay, Kemal Oğuzman, Medeni Hukuk Pratik Çalışmaları, İstanbul 2016
Ahmet Kılıçoğlu, Medeni Hukuk Pratik Çalışmaları, Ankara 2015
M. Ünal, F. Aral, V. Başpınar, H. S. Ozanoğlu, Medeni Hukuk Pratik Çalışmalar, Ankara 2015
Rona Serozan ve diğerleri, Medeni Hukuk Pratik Çalışmaları, İstanbul 2014
Aydın Zevkliler ve diğer yazarlar, Medeni Hukuk Pratik Çalışmalar, 12. Baskı, Ankara 2013
YARARLANILACAK SİTELER
6
Mevzuat İçin Resmi Gazete Arşivi www.resmigazete.gov.tr Resmi Mevzuat Sitesi www.mevzuat.gov.tr Türk Hukuk Sitesi Şerhi http://www.turkhukuksitesi.comİçtihat İçin Türk Hukuk Sitesi Şerhi http://www.turkhukuksitesi.com Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları http://hudoc.echr.coe.int Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi (www.yargitay.gov.tr,
www.anayasa.gov.tr) Kazancı Bilişim www.kazanci.comDoktrin İçin Hacettepe Üniversitesi Kütüphanesi www.hacettepe.edu.tr Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kütüphanesi
http://papirüs.ankara.edu.tr Gazi Üniversitesi Merkez Kütüphanesi www.gazi.edu.tr
Ders Planı
7
Borçlar Hukukunun Özel Borç İlişkilerine İlişkin Kaynakları
TBK – TMK – TTK Arasındaki İlişki İsimsiz Sözleşmeler Genel Teorisi İsimsiz Sözleşme Türleri ve Uygulanacak Hükümler Tipik Sözleşmeler
Türk Borçlar Kanunu İkinci Kısım
Mülga BK’de «Akdin Muhtelif Nevileri» TBK’de «Özel Borç İlişkileri»
Borç İlişkilerinin Özellikleri?
Kanunda Düzenlenmeyen Sözleşmeler?
8
Kanunda Düzenlenen Borç İlişkileri
TBK’de 18 bölüm halinde özel borç ilişkileri düzenlenmiş bulunmaktadır. Çoğunlukla sözleşme ilişkisine dayanmaktadır.
Sözleşmeye dayanmayan özel borç ilişkileri?
9
Edimin Niteliğine Göre Tipik Özel Borç İlişkileri
Devir Borcu Doğuran Kullandırma Borcu Doğuran İş Görme Borcu Doğuran Saklama Borcu Doğuran Teminat Borcu Doğuran Sonuçları Şansa ve Tesadüfe Bağlı Olan Ortak ve Ekonomik Bir Amaç Etrafında Özgüleme Borcu
Doğuran
10
Devir Borcu Doğuran Borç İlişkileri
Satış Sözleşmesi Trampa (Mal Değişim) Sözleşmesi Bağışlama Sözleşmesi
11
Kullandırma Borcu Doğuran Borç İlişkileri
12
Kira Sözleşmesi Ödünç Sözleşmesi Tüketim Ödüncü Sözleşmesi
İş Görme Borcu Doğuran Borç İlişkileri
13
Hizmet Sözleşmesi Eser Sözleşmesi Yayım Sözleşmesi Vekâlet Sözleşmesi Vekâletsiz İş Görme Komisyon Sözleşmesi İş Sözleşmesi (İş Kanunu) Acentelik Sözleşmesi (TTK) Taşıma Sözleşmesi (TTK)
Saklama Borcu Doğuran Borç İlişkileri
14
Genel Saklama Sözleşmesi Misli Şeylerin Saklanması Sözleşmesi (Usulsüz Tevdi) Ardiyeciye Bırakma Sözleşmesi Konaklama Yeri İşletenlere Bırakma Sözleşmesi (Otelciye
Tevdi)
Teminat Borcu Doğuran Borç İlişkileri
15
Kefalet Sözleşmesi Rehin Sözleşmesi (TMK) Sigorta Sözleşmesi (TTK)
Sonuçları Şansa ve Tesadüfe Bağlı Borç İlişkileri
16
Kumar ve Bahis Sözleşmesi Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi
Ortak ve Ekonomik Bir Amaca Özgüleme Borcu Doğuran Borç İlişkileri
17
Adi Ortaklık Sözleşmesi
TBK Yürürlük
18
TBK, 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe girmiştir. TBK’ye işlenmeyen, 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun
hükmü olan GEÇİCİ MADDE 2 – (Değişik: 4/7/2012-6353/53 md.) şöyledir:
«Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.»
19
Yürürlüğü 1 Temmuz 2020’ye ertelenen hükümlerin amacı nedir? Neden kiracısı tacir ve tüzelkişi olan kira sözleşmelerinde bu hükümlerin uygulanması ertelenmiştir?
TTK’de Düzenlenen Sözleşme Tipleri
20
Sigorta Sözleşmesi Cari Hesap Sözleşmesi Taşıma Sözleşmesi Acentelik Sözleşmesi
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
21
Konut Finansmanı Sözleşmesi Devre Tatil Sözleşmesi Paket Tur Sözleşmesi Abonelik Sözleşmesi
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu (6361 s. 21.11.2012 t.)
22
Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi Faktoring Sözleşmesi Finansman Sözleşmesi
Sınai Mülkiyet Kanunu (6769 s. 22.11.2016 )
23
10.01.2017 tarihli RG’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Marka, patent, endüstriyel tasarım gibi sınai mülkiyet haklarını kullandırma borcu doğuran sözleşmeler ortak bir şekilde «lisans sözleşmesi» olarak kanunda düzenlenmiş bulunmaktadır.
CISG (UN Convention on Contracts for theInternational Sale of Goods) Vienna, 1980
24
1988’de yürürlüğe giren Sözleşmeye 87 ülke taraftır. Türkiye, 2010 yılında sözleşmeyi onaylamıştır. 07.04.2010
tarihli Resmi Gazetede yayımlanan onay kanunu ile birlikte Sözleşme, iç hukukumuzun parçası haline gelmiştir.
Sözleşmenin Türkçe adı «Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında BM Antlaşması»dır.
TMK- TBK- TTK Arasındaki İlişki
25
TMK madde 5 TTK madde 1 TBK madde 646: TBK, TMK’nin beşinci kitabı olup onun
tamamlayıcısıdır.
Genel – Özel Hükümler Arasındaki İlişki
26
Borçlar Kanunu’nun genel ve özel hükümleri ya yarışır ya da bunlardan biri münhasıran uygulanır.
Ne zaman yarışır? Genel tazminat sorumluluğu (112. m.) – Ayıptan sorumluluk –
Temel hatası
Münhasıran özel hükümler? Ayıptan sorumluluk hakkındaki düzenlemelerde tanınan seçimlik
haklar sadece özel hükümler çerçevesinde kullanılabilir. Taksitle satış konusunda TKHK hükümleri
İsimsiz Sözleşmeler Genel Teorisi
27
Sözleşme özgürlüğü? İsimsiz ya da atipik sözleşme nedir? Bir sözleşme ne
zaman tipik sayılır? TBK madde 502/2’nin anlamı ve sonucu
İsimsiz Sözleşme Türleri
28
Bileşik İsimsiz Sözleşmeler Karma İsimsiz Sözleşmeler Kombine Karma İsimsiz Sözleşmeler Çifte Tipli Karma İsimsiz Sözleşmeler Kaynaşık Karma İsimsiz Sözleşmeler Yabancı Unsur İçeren Karma İsimsiz Sözleşmeler
Kendine Özgü
Bileşik İsimsiz Sözleşmeler
29
İşveren İşçi
İşçinin Kızına Burs
Karma İsimsiz Sözleşmeler
30
İsimli sözleşme tiplerine ilişkin unsurların, yasada öngörülmeyen tarzda, içsel özgün bağlılıkla bir araya getirilmesiyle kurulur.
Kombine Karma İsimsiz Sözleşmeler
31
Tam hastaneye kabul sözleşmesi/Yatılı okul sözleşmesi
Tedavi/Eğitim (vekâlet) ÜcretKiraSatış
Portföy yönetimi sözleşmesiVekâlet ÜcretKomisyonMisli şeylerin saklanması
Çifte Tipli Karma İsimsiz Sözleşmeler
32
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi
Eser yapma ve teslim etme Arsa payını devretme
Kapıcılık sözleşmesiKullandırma Hizmet
Ders Verme Karşılığında Konaklama SözleşmesiKullandırma İş görme (Vekâlet)
Kaynaşık Karma İsimsiz Sözleşmeler
33
Karma bağışlama sözleşmesi (satış, bağışlama) Konser bileti satışı sözleşmesi (sanat icrası,
koltuk/sandalye tahsis ederek kullandırma)
Yabancı Unsur İçeren Karma İsimsiz Sözleşme
34
Isıtma, elektrik vs. sağlandığı kira sözleşmesi Promosyonlu satış sözleşmesi
Sui Generis İsimsiz Sözleşmeler
35
Tek satıcılık
Başkasına satmama Periyodik olarak asgari yükümlülüğü düzeyde mal satın alma
yükümlülüğü Franchising sözleşmesiDonatma KiraKullandırma Sürüm sağlamaEğitim
Sui Generis İsimsiz Sözleşmeler
36
Know-how sözleşmesi
Bilgi-tecrübe paylaşımı Ücret
Satış için bırakmaMal teslimi Ücret/satılmayan
malın iadesi
Sui Generis İsimsiz Sözleşmeler
37
Sponsorluk sözleşmesi
Ayni/finansal destek Faaliyeti yerine getirmeFaaliyet aracılığıyla tanıtım yapma
Satış için bırakmaMal teslimi Ücret/satılmayan
malın iadesi
Eksik Sözleşme
38
İvazsız eser sözleşmesi İvazsız sigorta sözleşmesi
Satış Sözleşmesi
39
Genel hükümler Taşınır satışı Taşınmaz satışı ve satış ilişkisi doğuran haklar Bazı satış türleri
Örnek üzerine Beğenme koşuluyla Kısmi ödemeli Açık artırma yoluyla
Satışa İlişkin Düzenlemeler
40
CISG (Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Viyana Antlaşması)
TBK madde 207 vd. TKHK hükümleri
41
Zilyetliğin Devri
Teslim
Fiilen teslim
Araçların teslimi
Zilyetlik anlaşması
Teslimsiz
Zilyetliğin havalesi
Kısa elden teslim
Hükmen teslim
Emtiayı temsil eden senetlerin devri