Embed Size (px)
Citation preview
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ผเรยบเรยง นางเพญศร จนทรดวง ผศ.สวคนธ จงตระกล ผตรวจ รศ.ธดา โมสกรตน รศ.นภาลย สวรรณธาดา ดร.ภาสพงศ ผวพอใช บรรณาธการ ดร.ชลธชา สดมข
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๒
กลมสาระการเรยนรภาษาไทยตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน
พทธศกราช ๒๕๕๑
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๒
จดพมพและจดจำ�หน�ยโดย
สงธนาณตสงจาย ไปรษณยล�ดพร�ว
ในนาม บรษท แมคเอดดเคชน จำ�กด
เลขท 9/99 อาคารแมค ซอยลาดพราว 38 ถนนลาดพราว แขวงจนทรเกษม เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
☎ 0-2938-2022-7 โทรสาร 0-2938-2028
E-mail : [email protected] www.MACeducation.com
พมพท : บรษท เพมทรพย การพมพ
สงวนลขสทธ : พฤษภาคม ๒๕๕๙ สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามลอกเลยน ไมวาจะเปนสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน
นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร
ขอมลท�งบรรณ�นกรมของสำ�นกหอสมดแหงช�ต
เพญศร จนทรดวง.
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕
ภาคเรยนท ๒--กรงเทพฯ : แมคเอดดเคชน, ๒๕๕๙.
๑๔๐ หนา.
๑. ภาษาไทย--การศกษาและการสอน (มธยมศกษา).
I. สวคนธ จงตระกล, ผแตงรวม. II. ชอเรอง.
495.9107
ISBN 978-616-274-737-3
เจตนารมณตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ตองการสรางคนไทยให
เปนคนดมปญญาและมความสขมศกยภาพพรอมทจะแขงขนและรวมมออยางสรางสรรคในเวทโลกและใหทนกบ
ความเจรญกาวหนาทางวทยาการดานตางๆ ในโลกยคโลกาภวตน การจดการศกษาตามเจตนารมณดงกลาว
ตองเนนความสำาคญทางดานความร ความคด ความสามารถ คณธรรม จรยธรรม กระบวนการเรยนร และ
ความรบผดชอบตอสงคมโดยยดผเรยนเปนสำาคญดงนนการจดกระบวนการเรยนรตองมงเนนทกษะกระบวนการ
คดฝกปฏบตใหทำาได คดเปน ทำาเปน รกการอาน และใฝรอยางตอเนอง ผสมผสานสาระความรดานตางๆ
อยางไดสดสวนสมดลกน
ดงนน เพอทศทางการพฒนาผเรยนเปนไปตามเจตนารมณดงกลาว บรษท แมคเอดดเคชน จำากด
จงมอบหมายใหคณาจารยผทรงคณวฒและผเชยวชาญดานภาษาไทยรวมกนจดทำาหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๒ เลมน ใชเปนสอการเรยนรสำาหรบผเรยน โดยมเนอหาครบถวน
ตามกลมสาระการเรยนรภาษาไทยทง๕สาระไดแกสาระท๑การอานสาระท๒การเขยนสาระท๓การฟง
การดและการพดสาระท๔หลกการใชภาษาไทยและสาระท๕วรรณคดและวรรณกรรม
หนงสอเรยน รายวชาพนฐานภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๕ภาคเรยนท ๒ เลมนแบงเนอหาสาระ
เปนหนวยการเรยนร ซงจะใชวรรณคดและวรรณกรรมเปนหลก สอดแทรกความรหลกการใชภาษาไทยไว
ทกหนวยการเรยนร ฝกทกษะการคดการอานการเขยนการฟงการด และการพดแบบบรณาการ เนอหาสาระ
ทกหนวยการเรยนรเนนใหเกดความรคคณธรรม และเรยนรอยางรนรมย สรางคานยมทดงาม รกความเปนไทย
ฝกความคดรเรมสรางสรรค ทายหนวยการเรยนรมอานเสรมบทเรยน เพอกระตนใหผเรยนมนสยรกการอานและ
การศกษาคนควาเพมเตม กจกรรมในแตละหนวยการเรยนร มงเนนกระบวนการคด ฝกปฏบตใหทำาได คดเปน
ทำาเปนรกการอานรกการเขยนรกการศกษาคนควา
หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทยชนมธยมศกษาปท๕ภาคเรยนท๒เลมนจงเปนสอการเรยน
ททนสมยครบถวนสมบรณเหมาะสำาหรบครจะนำาไปใชในการเรยนการสอน
ผเขยนขอขอบพระคณทกทานทมสวนทำาใหหนงสอเลมนสำาเรจลลวงดวยดและหวงอยางยงวา
หนงสอเรยนภาษาไทยเลมนจะเปนประโยชนตอคร นกเรยน และผสนใจใฝเรยนรทวไป หากมขอผดพลาด
ประการใดขออภยมาณโอกาสน
นางเพญศร จนทรดวง
ผชวยศาสตราจารยสวคนธ จงตระกล
คำานำา
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๒ตรงตามสาระและมาตรฐานการเรยนร ดงน
สาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร
สาระท๑ การอาน ท๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใช
ตดสนใจแกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน
สาระท๒ การเขยน ท๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ
และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศ
และรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ
สาระท๓การฟงการดและการพด ท๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณและพดแสดงความร
ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและ
สรางสรรค
สาระท๔หลกการใชภาษาไทย ท๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทยการเปลยนแปลง
ของภาษาและพลงของภาษาภมปญญาทางภาษาและรกษาภาษาไทย
ไวเปนสมบตของชาต
สาระท๕วรรณคดและวรรณกรรม ท๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหนวจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทย
อยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๒ เลมน บรษทแมคเอดดเคชนจำากดจดทำาและพฒนาขนใหมตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช๒๕๕๑โดยปรบปรงและพฒนาจากการตดตามผลการนำาไปใชในระยะเวลา๕ปทผานมา เพอใหเนอหาและกจกรรมทนสมย เหมาะสมกบนโยบายการจดการศกษาของรฐและสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปสสงคมอดมปญญาซงมเครองมอสอสารทนสมยและมประสทธภาพสง ทำาใหมนษยสามารถเขาถงแหลงขอมลความรไดสะดวกและรวดเรวดงนนรปแบบการเรยนรและการจดการเรยนการสอนจงไดปรบปรงและพฒนาหนงสอเรยนเลมนใหมโดยยดแนวของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เพมแนวคดสำาคญและทกษะการเรยนรสำาหรบศตวรรษท ๒๑ ใหมความสมบรณครบถวนยงขนดงน ๑.จดทำาสาระการเรยนรใหตรงตามตวชวดชนปและครอบคลมมาตรฐานการเรยนรของหลกสตรทกมาตรฐานทหลกสตรแกนกลางกำาหนดใหเรยนในแตละป ๒.จดทำาตวชวดชนปเพอการประเมนคณภาพภายนอกรอบท๔ดานผเรยนของสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) และสะทอนใหเหนถงความตระหนกและ ความพยายามของสถานศกษาทจะจดการเรยนการสอนใหไดตามมาตรฐานทกำาหนด ๓.จดทำากจกรรมเพอฝกกระบวนการเรยนรทมงพฒนาใหผเรยนไดเรยนรจนบรรลตามมาตรฐานการเรยนรตวชวดชวงชนของหลกสตรและมทกษะแหงศตวรรษท๒๑ทงนผสอนควรชแจงและใหคำาแนะนำาเพมเตมเพอใหผเรยนทกคนปฏบตไดจรง ๔.เพมเนอหาและกจกรรมการเรยนรรปแบบภาระงาน มงใหผเรยนมความรความเขาใจ คานยมหลก๑๒ประการและนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชเพอตอบสนองนโยบายพฒนาเยาวชนใหมคานยมหลกทดงาม๑๒ประการ บรษทแมคเอดดเคชนจำากดขอขอบพระคณทกทานทไววางใจเลอกใชสอการเรยนรของบรษท และขอตงปณธานวาจะสรางสรรคสอการเรยนรทมคณคาและเกดประโยชนสงสดแกการ จดการศกษาตลอดไป
บรษท แมคเอดดเคชน จำากด
คำาชแจง
สารบญ
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษาไทยถน ๑
ความรเบองตนเกยวกบภาษาถน ๒
สาเหตทเกดภาษาถน ๓
ตวอยางภาษาถน ๔
หนวยการเรยนรท ๒ การใชประโยคสอสาร ๙
ประโยคทสอความหมายไดอยางถกตองชดเจน ๑๐
ประโยคกะทดรด ๑๒
หนวยการเรยนรท ๓ การพดอภปราย ๑๗
ความหมายของการอภปราย ๑๘
วตถประสงคของการอภปราย ๑๘
ลกษณะของการอภปราย ๑๙
ประโยชนของการอภปราย ๑๙
หวขออภปราย ๒๐
การเตรยมตวอภปราย ๒๐
หนวยการเรยนรท ๔ จดหมายธรกจและหนงสอราชการภายใน ๒๔
จดหมายธรกจ ๒๕
หนงสอราชการภายใน ๓๑
หนวยการเรยนรท ๕ ภาษาโฆษณา ๓๗
ความหมายของภาษาโฆษณา ๓๘
สวนประกอบของภาษาโฆษณา ๓๙
ลกษณะเดนของการใชขอความในโฆษณา ๔๑
ตวอยางการวเคราะหลกษณะเดนในขอความโฆษณา ๔๒
อทธพลของภาษาโฆษณา ๔๓
หนวยการเรยนรท ๖ สารคด ๔๔
ความหมายและจดมงหมายของการเขยนสารคด ๔๕
ลกษณะของสารคด ๔๗
ประเภทของสารคด ๔๗
หลกการเขยนสารคด ๔๘
หนวยการเรยนรท ๗ วรรณกรรมพนบาน ๕๓
ความหมายของวรรณกรรมพนบาน ๕๔
คณคาของวรรณกรรมพนบาน ๕๔
ตวอยางวรรณกรรมพนบาน ๕๔
หนวยการเรยนรท ๘ บทละครพดคำาฉนทเรอง มทนะพาธา ๖๙
ทมาของเรอง ๗๐
ลกษณะคำาประพนธ ๗๐
วตถประสงคในการแตง ๗๑
ตวละคร ๗๒
กลวธในการดำาเนนเรอง ๗๓
เนอเรองมทนะพาธา ๗๔
คำาประพนธบทละครพดคำาฉนทเรองมทนะพาธา ๗๖
คณคางานประพนธ ๘๗
หนวยการเรยนรท ๙ คมภรฉนทศาสตร แพทยศาสตรสงเคราะห ๙๔
ทมาของเรอง ๙๖
ประวตผแตง ๙๘
ลกษณะคำาประพนธ ๙๙
เรองยอคมภรฉนทศาสตรแพทยศาสตรสงเคราะห ๙๙
คำาประพนธคมภรฉนทศาสตรแพทยศาสตรสงเคราะห ๑๐๐
คณคางานประพนธ ๑๐๖
หนวยการเรยนรท ๑๐ โคลนตดลอ ตอน ความนยมเปนเสมยน ๑๑๓
ทมาของเรอง ๑๑๔
พระราชประวต ๑๑๕
เรองยอโคลนตดลอตอนความนยมเปนเสมยน ๑๑๖
เนอเรองโคลนตดลอตอนความนยมเปนเสมยน ๑๑๗
คณคางานประพนธ ๑๒๑
บรรณานกรม ๑๒๕
ภาคผนวก ๑๒๗
ดชน ๑๒๙
ตวชวด
ภาษาไทยถน
หนวยการเรยนรท ๑
วเคราะหอทธพลของภาษาตางประเทศและภาษาถน (มฐ. ท ๔.๑ ม. ๔-๖/๕)
๑. ความรเบองตนเกยวกบภาษาถน
๒. สาเหตทเกดภาษาถน ๓. ตวอยางภาษาถน
ภาษาไทยถน
ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๒2
๑. ความรเบองตนเกยวกบภาษาถน
ภาษาไทยถน หรอทเรยกสนๆ วา “ภาษาถน” คอ ภาษาทใชพดกนอยในทองถนตางๆ
ของประเทศไทย ใชสอสารทำาความเขาใจกนไดในหมคนของทองถนนนๆ
ภาษาไทยมาตรฐาน คอ ภาษาทกำาหนดใหใชในราชการสำาหรบตดตอเปนทางการ
คนไทยทกคนจะตองเรยนรภาษาไทยมาตรฐานเพอใชตดตอสอสารกบบคคลอนหรอคนถนอนได
เนองจากเปนศนยกลางทางการเมองการปกครองของประเทศ
ภาษาไทยถนในประเทศไทยแบงตามภมศาสตรเปนกลมใหญๆ ได ๔ กลม ดงน
๑. ภาษาไทยถนเหนอ คอ ภาษาถนทใชพดกนในจงหวดภาคเหนอของประเทศไทย เชน
แพร นาน ลำาปาง เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน ลำาพน และพะเยา ในแตละจงหวดของภาคเหนอ
กยงมสำาเนยงทแตกตางกนไปบาง
๒. ภาษาถนกลาง คอ ภาษาทใชพดกนในกรงเทพมหานครและจงหวดในภาคกลาง เชน
กำาแพงเพชร ชยนาท นครนายก นครปฐม นครสวรรค นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา พจตร
พษณโลก เพชรบรณ ลพบร สมทรปราการ สมทรสงคราม สระบร สงหบร สโขทย สพรรณบร อางทอง
และอทยธาน
๓. ภาษาไทยถนอสาน คอ ภาษาถนทใชพดกนในจงหวดภาคตะวนออกเฉยงเหนอของ
ประเทศไทย เชน ชยภม อบลราชธาน อดรธาน รอยเอด มหาสารคาม กาฬสนธ ขอนแกน นครพนม
สกลนคร ยโสธร เลย หนองคาย และบางสวนของจงหวดนครราชสมา บรรมย สรนทร ศรสะเกษ
๔. ภาษาไทยถนใต หรอ ภาษาปกษใต คอ ภาษาถนทใชพดกนในจงหวดภาคใตของ
ประเทศไทย เชน ชมพร สราษฎรธาน พงงา กระบ นครศรธรรมราช สงขลา ภเกต ตรง ระนอง และ
บางสวนของจงหวดยะลา นราธวาส ปตตาน สตล และประจวบครขนธ
ความสำาคญของการศกษาภาษาไทยถน
การศกษาภาษาไทยถนมความสำาคญหลายประการ ดงน
๑. การศกษาภาษาไทยถนเปนการเรยนรวฒนธรรมของคนในแตละทองถน อกทงทำาใหผศกษา
สามารถตดตอสอสารกบเจาของภาษาถนได
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษาไทยถน
3
๒. การศกษาภาษาไทยถนทำาใหผศกษาเขาใจวฒนธรรม ประเพณของคนแตละทองถน
และเหนวาภาษาไทยถนเปนสงทมคณคา นาเรยนร สะทอนถงความหลากหลายทางวฒนธรรม
นอกจากนยงแสดงถงความเปนหนงเดยวกนของคนในชาต และไมดถกผพดภาษาถนวาดอยกวาตน
อกดวย
๓. การศกษาภาษาไทยถนมความสำาคญตอการศกษาภาษาและวรรณคดไทย เนองจากม
ภาษาถนจำานวนมากปรากฏอยในเอกสารหลกฐานทางประวตศาสตรและวรรณคด การทราบ
ความหมายและทมาของภาษาถนตางๆ มสวนสำาคญททำาใหเขาใจเนอหาและสาระสำาคญของเรอง
ทอาน ตลอดจนเปนขอมลในการสนนษฐานเกยวกบความเปนมาของวรรณคดและการศกษาในเชง
ประวตไดเปนอยางด
๒. สาเหตทเกดภาษาถน
นกภาษาศาสตรไดสนนษฐานเกยวกบการเกดภาษาถนไว ดงน
๑. เนองจากสภาพทางภมศาสตรของบางทองถนทรกนดาร ทำาใหคนในทองถนนนขาด
การตดตอซงกนและกนเปนเวลานาน ดวยเหตนจงมผลใหภาษาของคนแตละกลมมการเปลยนแปลง
และเกดความแตกตางกน
๒. ธรรมชาตของภาษายอมมการเปลยนแปลง โดยเฉพาะอยางยงเมอผานชวงระยะเวลาหนง
ภาษาทใชสอสารอาจตางไปจากเดมเปนอยางมาก จนบางครงไมอาจสนนษฐานถงทมาของ
คำาศพททใชสอสารวาเปนคำาในทองถนใด หรอไดรบอทธพลจากคนกลมใด รวมทงคนแตละกลมหรอ
คนในทองถนมไดตดตอสอสารกบคนตางถน จงทำาใหภาษามความแตกตางกน ดวยเหตนจงอาจ
กลาวไดวาเวลาเปนตวแปรสำาคญททำาใหเกดภาษาถน
๓. การรบอทธพลของภาษาของกลมคนทอยใกลเคยงกนซงมโอกาสไดตดตอสอสารกน
อยางตอเนอง เปนสาเหตททำาใหเกดภาษาสำาเนยงใหมของคนในทองถนนนขน เชน ภาษาไทย
ถนอสานกบภาษาไทยถนกลาง มการผสมผสานกนเกดเปนภาษาถนโคราช โดยมขอสงเกตวา
ถาจำานวนคำาศพทของถนใดมมากกวา ภาษาถนทเกดขนใหมกจะเปนภาษายอยของภาษาถนนน
ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๒4
๓. ตวอยางภาษาถน
ตวอยางของคำาศพทในแตละทองถน นกภาษาศาสตรไดรวบรวมไวดงน
คำาท ภาษาถนกลาง ภาษาถนใต ภาษาถนอสาน ภาษาถนเหนอ
๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.
๑๑.
๑๒.
๑๓.
๑๔.
๑๕.
๑๖.
๑๗.
๑๘.
๑๙.
๒๐.
๒๑.
๒๒.
กงกา
กางเกง
โกหก
เขมขด
คางคก
คดถง
คณพอ
คณแม
จงจก
จรงๆ
ชอบ
ชาง
ด
ตระหน
แตงไทย
ตกแก
ทำา
ทำางาน
ทำาไม
เทยว
เทาไร
ประเดยว
ผงกา
กางเกง
ขฮก
สายเอว
คางคอก
ขดทง
ขนผอ
ขนแหม
ตนจก
จรงๆ
ชอบ
ฉาง
แล
ขชด, ขเนยน
แตงไทย
ตกแก, ตกแก
ทำา
ทำาฮาน
ไซ
เถยว
เทาใด
แรกเดยว, กะเด
กะปอม
โสง
ขตวะ
เขมขด
คนคาก
คดฮอด
อพอ
อแม
ขเกยม
อหล
มก
ซาง
เบง
ขถ
แตงจรง
กบแก
เฮด
เฮดเวยก
เปนหยง เปยง
เจาะ
ทอใด
คำาเดยว
จกกา
เตว
ขจ
สายฮง
คงคาก
กดเตงหา
อปอ
อแม
จกกม
แตๆ
ส มก หม
จาง
กอย ผอ เหยยม
ขจ
บาแตงลาย
ตกโต
เยยะ
เยยะกาน
เปนจาใด จาใด
แอว
เตาใด
กำาเดยว
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษาไทยถน
5
คำาท ภาษาถนกลาง ภาษาถนใต ภาษาถนอสาน ภาษาถนเหนอ
๒๓.
๒๔.
๒๕.
๒๖.
๒๗.
๒๘.
๒๙.
๓๐.
๓๑.
๓๒.
๓๓.
๓๔.
๓๕.
๓๖.
๓๗.
๓๘.
๓๙.
๔๐.
ปลาชอน
ผหญง
พบ
มะละกอ
ยสบ (๒๐)
รม
รก
วนน
วนพรงน
วนมะรน
สนม
สนก
เหน
อยางนน
อยางน
อยางไร
อรอย
อวน
ปลาฉอน
หญง
ผอง
ลอกอ
เหยสบ, ยสบ,
หยซบ
หรอม
รก (หรก)
วนน
ตอโพรก
แรกวาซอ
หนม
นก
เฮน
พนนน
พนน
พนพรอ, พนปรอ
หรอย, รอย
อวน, พ
ปาคอ
ผญง
พอ
บกหง
ซาว
จอง ฮม
ฮก มก
มอน
มออน
มอฮอ
ขเหมยง
มวน
เหน
จงซน
จงซ
จงใด
แซบ
ตย อวน
ปาหลม
แมญง
ปะ
บากวยเตด
ซาว
จอง
ฮก
วนน
วนพก
วนฮอ
ขเหมยง
มวน
หน
จะอน หยงอน
จะอ หยงอ
จาใด จะใด
ลำา เหมาะ
ตย
(เรองเดช บนเขอนขตย, ภาษาถนตระกลไทย)
ขอสงเกตบางประการ
เมอพจารณาตวอยางคำาภาษาถนทปรากฏในตารางจะพบวาคำาภาษาถนทง ๔ ภมภาค
ภาษาถนเหนอกบอสานมคำาทใชเหมอนกนหรอใกลเคยงกนอยางชดเจน เชน คำาวา “สนก”
ภาษาถนเหนอและอสานใชคำาวา “มวน” คำาวา “คางคก” ภาษาถนเหนอและอสานใชคำาวา
“คนคาก” สวนภาษาถนกลางกบใตมคำาทใชเหมอนกนหรอใกลเคยงกน เชน ภาษาถนกลางและใต
ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๒6
ใชคำาวา “อวน” ภาษาถนกลางใชคำาวา “อยางนน” และภาษาถนใตใชคำาวา “พนนน” นอกจากน
พบวาคำาภาษาถนจำานวนหนงมความแตกตางกนซงสามารถพจารณาโดยแบงเปนหวขอ ดงน
๑. ความแตกตางดานเสยง เมอพจารณาตวอยางคำาภาษาถนทปรากฏพบวาม
ความแตกตางดานเสยงพยญชนะตนอยางเปนระบบ เชน ภาษาถนกลางใชเสยง /ค/ /ช/ /ร/
ภาษาถนเหนอใชเสยง /ก/ /จ/ /ฮ/ ลกษณะดงกลาวทำาใหผศกษาสามารถสนนษฐานถงคำาทใชใน
อกทองถนหนงไดวาจะออกเสยงวาอยางไร ตวอยางของคำาภาษาถนทมลกษณะดงกลาวสามารถ
แสดงเปนตารางเปรยบเทยบได ดงน
ภาษาถนกลาง ภาษาถนเหนอ
เสยงพยญชนะตน คำาศพท เสยงพยญชนะตน คำาศพท
/ค/ คดถง /ก/ กดเตงหา
/ช/ ชาง /จ/ จาง
/ร/ รก /ฮ/ ฮก
๒. ความแตกตางดานคำาศพท คำาภาษาถนทปรากฏบางคำาพบวามความแตกตางดาน
คำาศพท กลาวคอ ทงดานรปเขยนและเสยงอานไมเหมอนหรอคลายกน คำากลมดงกลาวปรากฏอย
จำานวนมาก เชน ภาษาถนกลางคำาวา “รม” ภาษาถนเหนอใชคำาวา “จอง” ภาษาถนกลางคำาวา
“ตระหน” ภาษาถนใตใชคำาวา “ขชด” เปนตน
เมอศกษาภาษาถนทปรากฏในประเทศไทยพบวาสามารถจำาแนกเปนภาษายอยไดอกมาก
เนองจากแตละทองถนมเอกลกษณเปนของตนเอง โดยเฉพาะสำาเนยงการพดทตางกน ดงนน
การศกษาภาษาถนจงเปนการเรยนรวฒนธรรมของคนในชาตเพอใหเขาใจถงความแตกตางจนเกด
ความรกและสามคคกน
หนวยการเรยนรท ๑ ภาษาไทยถน
7
ก. ใหนกเรยนศกษาคนควาเกยวกบคำาภาษาไทยถนเหนอ อสานและใต ทใชในชวตประจำาวนจาก
หนงสอ เอกสาร งานวจย หรอสออเลกทรอนกสตางๆ เขยนมาถนละ ๑๐ คำา พรอมทงบอก
ความหมาย สงใหครตรวจ
ข. ใหนกเรยนชวยกนตอบวาคำาตอไปนในภาษาไทยถนใชคำาศพทวาอะไร
๑. ภาษาไทยถนอสาน มความหมายวา “โกหก”
๒. ภาษาไทยถนใต มความหมายวา “อรอย”
๓. ภาษาไทยถนเหนอ มความหมายวา “ตระหน”
๔. ภาษาไทยถนอสาน มความหมายวา “คางคก”
๕. ภาษาไทยถนอสาน มความหมายวา “มะละกอ”
๖. ภาษาไทยถนเหนอ มความหมายวา “แตงไทย”
๗. ภาษาไทยถนใต มความหมายวา “จงจก”
๘. ภาษาไทยถนเหนอ มความหมายวา “วนพรงน”
๙. ภาษาไทยถนอสาน มความหมายวา “รก”
๑๐. ภาษาไทยถนใต มความหมายวา “เขมขด”
ค. เรองเลาตอไปนใหแงคดแกนกเรยนอยางไร แสดงความคดเหน
ครงหนง มครฝกสอนจากภาคกลางคนหนงไปสอนทโรงเรยนแหงหนงทางภาคใต
ขณะพกกลางวน ครไดยนเสยงเอะอะมาจากบอนำา พอจบความไดวา “หมาตกนำา”
ครตกใจรบไปทบอนำา มองหาหมาในบอกไมเหนม จงถามนกเรยนทยนอยแถวนนวา
“ไหนละหมา” “จมนำาแลวครบ” นกเรยนตอบ ครยงตกใจคดจะลงไปในบอ แตนกเรยน
บอกวา “ไมตองครบคร เอาไมเกยวกได” ครสงสยถามวา “หมาอะไรเอาไมเกยว” คำาตอบ
ของนกเรยนกคอ “หมาตกนำาไงละครบ”
หมาตกนำา คอ เครองใชตกนำาทำาดวยกาบหมาก มาจากภาษามลายวา ตมา
กลายเปน ตหมา พดสนๆ เหลอเปน หมา
กจกรรม
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
ภาษาไทย ม.๕ ภาคเรยนท ๒8
แบงกลมนกเรยนตามความเหมาะสม คนควาวรรณกรรมพนบานประเภทใดกได เชน
นทานพนบาน ภาษต ปรศนาคำาทาย ฯลฯ รวบรวมคำาภาษาไทยถนทปรากฏ เทยบกบภาษาไทย
มาตรฐานทงดานเสยงและการนำาไปใช ฯลฯ อาจปรกษาผรทใชภาษาไทยถนนน ทำาเปนรายงาน
นำาเสนอหนาชนเรยน
กจกรรมเสนอแนะ
