Bogactwo wd w Polsce

Spis treciWodaWody w PolsceWody przybrzeneRzeki w PolsceCharakterystyka rzek---Gwne rzekiOpady w PolsceMapa opadwJeziora--

Najwiksze jeziora PolskiWody podziemne--Mapa wd podziemnychWody podziemne zmineralizowaneBagna i torfowiskaOrganizmy yjce w polskich wodach--Czysto wd w PolsceDiagram czystoci wd w PolsceMapa czystoci wd w Polsce

Wodawystpuje w przyrodzie w rnych postaciach tj. stanach skupienia

s trzy stany skupienia: stay (lodowce), lotnym (para wodna, chmury) oraz cieky (morza, oceany, rzeki)

nieustannie kry w przyrodzie zmieniajc swoje stany skupienia

wchodzi w skad organizmw ywych

jest niezbdna do ycia zwierzt i rolin

mona miao powiedzie, e woda jest podstaw ycia na Ziemi

Wody w Polsceukad wd w Polsce uksztatowa si w modszym trzeciorzdzie i czwartorzdzie

Polska nie jest krajem zasobnym w wod; powoduj to zarwno czynniki klimatyczne (stosunkowo niskie opady) oraz warunki hydrologiczne (cz wd podziemnych odpywa bezporednio do morza)

do obszarw deficytowych w wod zalicza si: Pojezierze Wielkopolskie a zwaszcza Kujawy, cz Niz. Mazowieckiej i Niz. Podlaskiej oraz wyyny: lsk i Kieleck

obszarami nadwykowymi w wod s: Karpaty, Sudety i pn. cz pasa pojezierzy

Wody przybrzeneDo wd przybrzenych Polski nale dwie wiksze zatoki M. Batyckiego: Gdaska (z Zatok Puck i Zalewem Wilanym) Pomorska (z Zalewem Szczeciskim)

Rzeki w Polscedo zlewiska Morza batyckiego naley 99,7% rzek

do zlewiska Morza Czarnego naley 0,2% rzek

do zlewiska Morza Pnocnego naley 0,1% rzek

Wisa w okolicach Modlina: ujcie Narwi z Bugiem.

Charakterystyka rzek

Sie rzeczna Polski jest asymetryczna- spowodowane jest to oglnym nachyleniem powierzchni kraju ku pn.-zach. oraz z rozwojem rzeby w trzeciorzdzie i czwartorzdzie

bardzo gsta sie rzeczna wystpuje wKarpatach iSudetach (due zasilanie zopadw, sabo przepuszczalne podoe, urozmaicona rzeba terenu)

czterokrotnie rzadsza sie rzeczna jest na wyynach zbudowanych ze ska wglanowych (znaczna infiltracja wody w uszczelnione i skrasowiae podoe, gboko zalegajce zwierciado wody gruntowej)

na nizinach gsta sie rzeczna wystpuje tam, gdzie jest sabo przepuszczalne podoe.

Dolina Wisy w okolicach Torunia.

w Polsce jest 90000 hektarw rzek

rzeki polskie maj nieno-deszczowy ustrj zasilania

wysokie stany wody w cigu roku wystpuj:na wiosn, w okresie zaniku pokrywy nienej i lodowej (szczeglnie wysoki stan wd na nizinach), w lecie (koniec czerwca poowa lipca) w czasie maksimum opadowego (silne wezbrania wd rzek grskich).

najnisze stany wd (tzw. niwki) wystpuj zwykle:w okresie letnio-jesiennym (g. od sierpnia do padziernika) na obszarze caej Polski,i zimowym w Sudetach, Karpatach i na Wy. Lubelskiej.

Wisa w Warszawie (Mociny).

w zimie rzeki zamarzaj

redni czas trwania pokrywy lodowej waha si od niespena miesica na zach. do 3 na wsch.;

pokrywa lodowa utrzymuje si duej na pn. ni na pd.

najmniejsze wahania stanw wody maj rzeki pojezierzy (23 m), najwiksze due rzeki grskie (69 m).

Zakole Wisy.

Gwne rzeki

Odra dolina rzeki.

Opady w Polscerednia wielko opadw wynosi ok.600 mm (jednak rozkadaj si one nierwnomiernie)2/3 rocznych opadw to opady procza letniego1/3 rocznych opadw to opady zimoweNajwiksze opady s w grachNajmniejsze opady s w rodkowej czci PolskiNajwicej opadw niegu notuje si w styczniuW Beskidach i Sudetach nieg zdarza si ju we wrzeniuW tatrach nieg wystpuje sporadycznie take w miesicach letnichW nizinnej czci Polski grubo niegu wynosi od kilku do kilkunastu cmW grach grubo niegu dochodzi do 1m a nawet przekracza 2m

Jezioraw Polsce jest ok. 9300 jezior o powierzchni wikszej od 1 ha;

jeziora zajmuj 3,2 tys. km2 (ok. 1% pow. kraju), a ich czna pojemno wynosi 17,4 km3

rozmieszczone s nierwnomiernie

wikszo (83% oglnej liczby i95% pow.) jest pochodzenia polodowcowego i skupia si gwnie na pojezierzach:pojezierze Pomorskie- 3381 jezior o maej powierzchnipojezierze Mazurskie- 2061 jezior o duej powierzchnipojezierze Wielkopolskie- 1347 jezior o rnej powierzchninajgbsze jezioro- Hacza(108,5m)najczciej s to jeziora rynnowe i wytopiskowe

niardwy

prcz nich w Polsce wystpuj jeziora:

powstae w wyniku dziaalnoci lodowcw grskich znajduj si wTatrach (po stronie polskiej 11 o powierzchni powyej 1 ha) i Karkonoszach (2 jeziora)

przybrzene (ebsko, Gardno)

zakolowe (w dolinach wikszych rzek)

rdwydmowe (szczeglnie liczne w midzyrzeczu Warty i Noteci)

krasowe (Pojezierze czysko -Wodawskie)

deltowe (Dbie przy ujciu Odry, Druzno przy ujciu Wisy)

Morskie Oko

Najwiksze jeziora Polski

J. Jamno

Wody podziemne

wody podziemne w Polsce wystpuj g. w postaci warstw wodononych o swobodnym zwierciadle (wody freatyczne) znajdujcych si na rnych gbokociach

75% zasobw odnawialnych wd podziemnych w Polsce wystpuje w czwartorzdowych poziomach wodononych: ich liczba i miszo zwiksza si z pd. na pn., (s to wody porowe)na obszarze rodkowej pnocnej Polski gwnymi poziomami wodononymi s piaszczysto-wirowe osady midzymorenowe

midzy nierozpuszczalnymi warstwami skalnymi, w nieckowatych strukturach geologicznych wystpuj wody pod cinieniem hydrostatycznym (tzw. wody artezyjskie)

szczeglnym typem wd podziemnych s wody krasowe, wypeniajce szczeliny w rozpuszczalnych skaach wglanowych (Wy. Krakowsko-Czstochowska, Niecka Nidziaska, Tatry Zach.); ; wypywaj one na powierzchni w postaci obfitych rde (tzw. wywierzyska)

Zasoby wszystkich wd podziemnych nie s znane; ocenia si, e zasoby wd gruntowych wynosz 76,5 km3;

rocznie jest odnawiana ok. 1/3 zasobw

Zasobno w wody podziemniedobraredniamaabardzo ma

Wody podziemne zmineralizowanewody wypywajce z gbszych warstw skalnych s zwykle silniej zmineralizowanew Polsce wystpuj: solanki (Koobrzeg, Ciechocinek, Inowrocaw), wody siarkowe (Busko-Zdrj, Solec-Zdrj), elaziste (Naczw), szczawy (Krynica, egiestw, Polanica-Zdrj); naturalne cieplice, m.in. Cieplice lskie-Zdrj (44C), Ldek-Zdrj (29C), Duszniki-Zdrj (19C).

Bagna i torfowiskabagna i torfowiska zajmuj ok. 14,7 tys. km2 (4,7% pow. kraju) i magazynuj ok. 23 km3 wody

najwiksze zespoy torfowisk i bagien wystpuj w pn. -wsch. czci Polski, nad Biebrz i Narwi

oprcz naturalnych zbiornikw wodnych istniej te sztuczne- jest ich ok. 100 o cznej powierzchni 450 km2 i pojemnoci 3,7 km3 (pojemno uytkowa to 2,6 km3).

Bagno

Organizmy yjce w polskich wodachw wodach sodkich yj ssaki: rzsorek i wydra, oraz bardzo liczne gatunki ptakw: perkozy, kaczki, mewy (znad Morza Batyckiego mewy pospolita i srebrzysta).

najpospolitsze gatunki ptakw to: yska, perkoz dwuczuby i kaczka krzywka

kiedy, gdy rzeki Polski nie byy jeszcze zatrute, y w Wile jesiotr, a w grnym biegu jej dopyww: pstrg potokowy, oso, tro, lipie

typowe ryby wd jeszcze czystych to: ukleja, po, leszcz, lin, karp, oko, szczupak, wgorz

odporny na zanieczyszczenia jest kara, a ostatnio okaza si take sum

.

w czystych i gbokich, dobrze natlenionych jeziorach yje: sandacz, sieja, sielawa

Morze Batyckie jest bardzo ubogie w faun z powodu zbyt niskiego zasolenia wody u naszych brzegw (piciokrotnie nisze od typowego zasolenia oceanw):brak w nim typowych morskich grup, jak np. szkarupni czy gowonogwlimakw i maw yje zaledwie po kilka gatunkw oraz tylko jeden pospolity gatunek meduzymae i meduza maj w Morzu Batyckim rozmiary liniowe dwukrotnie mniejsze od swoich odpowiednikw yjcych w Morzu Pnocnympospolity jest relikt z okresu lodowcowego, skorupiak podobny do stonogi podwj wielki.poawiane s: dorsz, led, szprot, kilka gatunkw flder, oso i wgorz. sporadycznie pojawiaj si foki: szara, pospolita i obrczkowana (nerpa) oraz morwin

abdzie

Flora polskich jeziorGrel ty

Rdestnica poyskujca

Rdest ziemnowodny

Jaskier wodny

Strzaka wodna

Fauna polskich jeziorMitus

Po

Mulik

Rak

Czysto wd w Polsce Wody, ktre mona zaliczy:do I klasy czystoci, stanowi ok. 3% cznej dugoci badanych rzekwody II klasy ok. 15%wody III klasy ok. 30% dugoci rzekreszta za (tj. ponad 50% dugoci rzek) to wody pozaklasowe, nie odpowiadajce normom.

Niedobra jest take jako wd jeziornych -jest to wynikiem odprowadzania do odbiornikw (jezior i rzek) znacznych iloci ciekw

Diagram klasy czystoci wd w Polsce

Klasy czystoci wd w Polsce

THE END