1Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

Bölüm I - Giriş

1. Herkese eğitim sağlama konusu, Binyıl Kalkın-ma Hedeflerinin on yıl önce başlatılmasından bu yana birçok hükümetin ana hedefini oluşturmuştur (UNESCO, 2010). Bunun sonucu olarak, Türkiye da-hilbirçokülkedetemelveortaeğitimekayıtbelirginölçüdeartmıştır.AslındaTürkiye’nintemeleğitimdekikayıtlarınarttırılmasındagösterdiğigelişme,ilköğreti-mekayıttaşuandakiyüzdeyüzeyakınorangözönünealındığında,mükemmeldir(DPT,2010).

2. Eğitimsel kazanım tek başına yeterli olmayıp, kaliteyle de bağlantılı olmalıdır. Ekonomik büyüme-deuzundönemi kapsayankazanımlara ulaşmak içinönemli olan sistemin sağladığı eğitimin kalitesidir(Hanushek&Wößmann2007a,2007b,2010).Dolayı-sıyla,çocuklarınyüksekkalitedebilgivebeceriyledo-nanımlarını sağlamak, günümüz işgücü piyasası içinbirönceliktir.Şekil1.1’dedegörüldüğügibi,öğren-cilerinbilgivebeceridüzeyleri,uluslararası testlerin

Şekil 1.1 – Ekonomik Büyüme için Eğitimin Kalitesi Önemlidir

Panel A –Test sonuçları ve ekonomik büyüme ilişkisi, okula gitme süresine göre

Panel B –Okula gitme süreci ve ekonomik gelişme ilişkisi test sonuçlarına göre

Kaynak: Hanushek & Wößmann (2007b), Şekil 4.2, s. 34

sonuçları ekonomik büyümeyle önemli ölçüde bağ-lantılıdır(PanelA).Eğitimdekaliteyigözönünealdı-ğımızda,öğretimsüresininuzatılmasıtekbaşınaeko-nomikkalkınmayıetkilememektedir(PanelB).Başkabir deyişle, okula devam etmek, öğrencilerin işgücüpiyasasınıngerektirdiğibilişselolanveolmayanbece-rileriedinmişolmalarıkoşuluylaönemlibiretkendir.

3. Yakın zamanda yapılan, Avrupa ve Orta Asya bölgesinde 29 ülkeyi kapsayan bir araştırmaya göre (EBRD, yayın aşamasında) Türk vatandaş-larını endişelendiren en önemli konu eğitimdir. AvrupaİmarveKalkınmaBankası(EBRD)veDün-ya Bankası’nın bölge genelindeki ortak girişimleriile,GeçişEkonomilerindeYaşamÇalışması (Life inTransitionSurvey-LITS)araştırması ikincikezEkim2009veŞubat2010arasındagerçekleştirildi.LITS’inana hedefi, “dönüşümün insanlar üzerindeki etkisini

değerlendirmek ve günümüzde insanların piyasa re-formları ve politik açılımlara karşı davranışlarının,bireyselveailenitelikleriylenedereceilgiliolduğunuanlamak”tı(DünyaBankası,2007b,Zaidivediğerleri,2009).10Türk’denhemenhemen5’i,ekdevletyatırı-mındaönceliklialanıneğitimolmasıgerektiğineinan-maktadır.BuoranTajikistan’dansonraAvrupaveOrtaAsyaülkeleriarasındaenyüksekorandır. (Şekil1.2,PanelA).İlginçolan,budurum,diğerbirçokAvrupaveOrtaAsyaülkesindekidurumabenzemiyor:AvrupaveOrtaAsyaülkelerininçoğufazladanhükümethar-camalarının sağlık sektörüne odaklanmasını isterken(Şekil1.2,PanelB),Türkiyeeğitiminenbüyükönce-liğiolmasıgerektiğineinanan6ülkedenbiridir.Devleteğitiminden (ilk ve orta) duyulanmemnuniyetsizlik,Türkiye’desağlıksistemindetedavidenduyulanmem-nuniyetsizliğinneredeyseikikatıdüzeyindedir(İnsan-ların%11’ieğitimden,%6’sıisesağlıksistemindenmemnunolmadıklarınıbelirtmiştir).

ekPansüre

Pansonu

Kayn

il 1.1 – Ekonomel A –Test sonuçesine göre

el B –Okula gitmuçlarna göre

nak: Hanushek &

mik Büyüme içinçlar ve ekonom

me süreci ve eko

& Wößmann (200

n E itimin Kalitik büyüme ili kis

nomik geli me i

07b), ekil 4.2, s. 3

tesi Önemlidirsi, okula gitme

li kisi test

34

ekPansüre

Pansonu

Kayn

il 1.1 – Ekonomel A –Test sonuçesine göre

el B –Okula gitmuçlarna göre

nak: Hanushek &

mik Büyüme içinçlar ve ekonom

me süreci ve eko

& Wößmann (200

n E itimin Kalitik büyüme ili kis

nomik geli me i

07b), ekil 4.2, s. 3

tesi Önemlidirsi, okula gitme

li kisi test

34

2 Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

ekil 1.2. Türkiye ve AOA Ülkeleri, 2010: Ek Devlet Harcamalar için Birinci Öncelik Ne Olmal?

Panel A – Türkiye

Panel B – AOA Ülkeleri

Kaynak: EBRD, yayn a amasnda

E itim47%

Sa lk25%

Zavall Yardm12%

Emeklimaa lar

9%Konut6%

Altyap1%

E itim23%

Sa lk36%

Zavall Yardm13%

Emeklimaa lar13%

Konut10%

Altyap3%

Çevre2%

ekil 1.2. Türkiye ve AOA Ülkeleri, 2010: Ek Devlet Harcamalar için Birinci Öncelik Ne Olmal?

Panel A – Türkiye

Panel B – AOA Ülkeleri

Kaynak: EBRD, yayn a amasnda

E itim47%

Sa lk25%

Zavall Yardm12%

Emeklimaa lar

9%Konut6%

Altyap1%

E itim23%

Sa lk36%

Zavall Yardm13%

Emeklimaa lar13%

Konut10%

Altyap3%

Çevre2%

Şekil 1.2. Türkiye ve AOA Ülkeleri, 2010: Ek Devlet Harcamaları için Birinci Öncelik Ne Olmalı?

Panel A – Türkiye Panel B – AOA Ülkeleri

Kaynak: EBRD, yayın aşamasında

4. Temel eğitim, eğitimin ve öğrenmenin temelini oluşturmaktadır ve bu nedenle Türkiye’nin herkese eğitim sağlama hamlesinin de başlangıcını oluştur-maktadır.Zorunlueğitimibeşyıldansekizeçıkartan4306sayılıUlusalYasanınkabulu(17Ağustos1997),ilköğretimeerişimiönemliölçüdearttıranbazıstrate-jilerindeöncüsüolmuştur.Bustratejilersadecealtya-pıveinsankaynaklarıgereksinimleriniiçinealmaklakalmamış, aynı zamanda eğitim sağlamaya yönelikdiğermasraflariçingereklidesteğedeodaklanmıştır.

5. Bu değişikliklerin sonucu olarak Türkiye, te-mel eğitime erişimde kayda değer bir gelişme or-taya koymuş ve ilköğrenime kayıt, 2010/11 itiba-riyle yüzde 98,4’lik oranla neredeyse yüzde yüze ulaşmıştır. 1997 yılından beri, ilköğrenime giriştekiyıllıkartış(yüzde1,8)okulabaşlamayaşındakinüfusartışını(yüzde0,4)geridebırakmıştır. Bugünilköğ-retimsisteminde,azdaolsaerkeklerinlehineolarak,neredeyse 11milyon öğrenci bulunuyor (Şekil 1,3).Bölgelerarasıfarkdazamanlaciddiolarakkapanıyor.Buna rağmen,bazıbölgelerdeokulakaydolmaoranıyöreye ve cinsiyete göre değişiklik göstermeye de-vametmektedir.Örneğin,Türkiye’nindoğuillerindenolanHakkari’de 2010/11 itibariyle, ilköğretimde netokullaşmaoranı%92,4iken,ensonverileregörebaş-kentAnkara’dabuoranneredeyse%100’dür(MEB,2011).

6. Ancak, Türkiye’de ilköğretimin yaygınlaştırıl-ması sırasında önemli sorunlarla da karşılaşılmış-tır.Sisteminbumuazzamgelişimi,hızlıkentleşmeileeşzamanlıolarakgerçekleştivebununsonucundakentokullarınınçoğundasınıflarınhacimlerideciddiölçü-debüyüdü.Ayrıca,bu“yeni”talebinyarattığısorunlar-labaşedebilmekiçinhızladevreyealınanyeniöğret-menlerdüşükvasıflıydı.Aslında,öğretmentalebisonyıllardaeldekiarzı aştığından,Türkiye’deeğitimdensorumluyetkililer, öğretmenlik formasyonu almamışkişilerin öğretmenlikyapmalarına izin vermekduru-mundakaldılar.Buöğretmenler,öğretmenlikalanında4senelikbirüniversitediplomalarıolmasıkoşuluyla,biryıllıkeğitimdensonraöğretmenolarakatandılar.

7. İlköğretimde hemen hemen yüzde yüz katı-lımı sağlayan Türkiye, şimdi de eğitim kalitesini geliştirme gereksinimi duyuyor. Öğretiminin ilkyıllarındaaldığıeğitiminkalitesinin,öğrencinindahasonraalacağıeğitimdeönemlibiretkisiolduğundan,Türkiyebusorunlabaşedebilmekiçin,işeyinetemeleğitimdenbaşlaıyor.MEBtarafındanyakınzamandayayımlanan 2010-2014 Stratejik Planı, okul öncesikayıtlarıarttırmak,sınıfbaşınadüşenöğrencisayısınıazaltmak, alanlarına göre kalifiye öğretmen sayısınıarttırmakveyaşamboyuöğrenimvegeliştirilmişku-rumsal kapasite ile etkinlik yoluyla, bir kalite kültü-rünüyerleştirmekgibiçeşitli adımlar içeriyor (MEB2009b).

1 TürkİstatistikEnstitüsü’ndenbilgitemelindeyazarlarınhesaplamaları

3Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

0

2

4

6

8

10

12

1995/1996 2000/2001 2005/2006 2010/2011

Mily

on

Toplam

Erkek

Kz

Şekil 1.3 – Yıl ve cinsiyete göre temel eğitime kayıt olan öğrenci sayısı

Şekil 1.4 – Türkiye ve OECD ülkelerinde 15 Yaş Matematik Yeterlilik Düzeyi Dağılımı (PISA, 2009)

Kaynak: MEB verilerine göre Dünya Bankası (2010b)

Not: 1997/’98 eğitim yılı itibariyle zorunlu eğitim, 4306 sayılı yasayla 8 yıla çıkartıldı.

Kaynak: PISA 2009 sonuçlarına gore Dünya Bankası

8. Türkiye’nin bugünkü temel eğitim durumu de-ğerlendirildiğinde, ülkedeki eğitim kalitesinin pek çok OECD ülkesinden daha düşük olduğu, yüksek ve düşük performanslı öğrenciler arasında önemli bir fark bulunduğu görülür. Halen okula gitmekte olan15yaşındakiöğrencilerleyapılanyenibirulusla-rarasıöğrenimdeğerlendirmesi(OECD,PISA2009),15yaşındakiortalamabirTürköğrencininOECDüye-siortalamabiröğrencidenmatematik,okumavefenbecerilerindeortalama1 eğitimyılı gerideolduğunugöstermektedir (OECD2010a).2Örneğinmatematik-te,Türkiye’deki15yaşındakiöğrencilerinneredeyseyarısıendüşükyeterlilikseviyesindeyadaaltındayeralmaktayken, bu oran ortalama bir OECD ülkesinde yüzde20’dir(Şekil1.4).

9. Kalite bölgelere göre değişmekte ve Türkiye’nin doğusunda ve daha uzak bölgelerinde, ortalama olarak ve daha düşük düzeyde ve yeterlilikte sey-retmektedir. Örneğin, PISA sonuçlarını kullanarak,GüneyAnadoluBölgesi’ndeyaşayan15yaşındakibirgencin,AkdenizBölgesi’ndeyaşayanyaşıtınınortala-ma2okulyılıgerisindeolduğunugörebilirsiniz(Şe-kil1.5).Ancakbufarklılıklarsadece15yaşgrubununPISA’yakatıldığıgerçeğiileolduğundandahabüyükgörünüyor olabilir. Yani, Güneydoğu Anadolu’daortalama okullaşmaDoğu bölgelerinden daha düşükolduğundan, ya 15 yaşından önce okulu bıraktıklarıicinyadahicokulagitmedikleriicinkayıtlıolmayanöğrencilerinbecerileribuortalamalardayansıtılmamışbile olabilir.

2 Türkiye’ninPISA2009puanları,Okuma,MatematikveFenalanlarındasırasıyla29,51ve47puanlaOECDortalamasınıngerisindedir.

18.9

25.2 25.5

17.0

8.8

3.81.0

8.4

14.7

23.124.9

18.4

8.4

2.2

0

5

10

15

20

25

30

A a da Seviye 1

Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 Seviye 4 Seviye 5 Seviye 6

Türkiye OECD Ortalamas

Türkiye ve OECD 15 Ya Matematik Yeterlilik Düzeyi Da lm (PISA, 2009)

%

4 Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

10. Kalite 15 yaşındakilerin cinsiyetlerine göre de farklılıklar göstermekte; ortalama olarak kızlar, fen ve okuma alanlarında erkeklerle ya eşit, ya da daha yüksek performans ortaya koymaktadır (Şe-kil 1.6). PISA2009sonuçlarıkızlarınozellikleokumakonusundaortalamapuanlarınınerkekleregörebelir-ginölçüdeyüksekolduğunugöstermektedir - kızlarokumadayaklaşık40puandahayüksekpuanalmakta-diryanierkeklereoranlabirtamokulyılıileridelerdir.Bueğilim,özellikleokumadatümOECDülkelerindeyaygındır.3

11. Kalite ayrıca Türkiye genelindeki farklı tür-deki okullarda da eşit değildir ve bu durum nerede okula gittiklerine bağlı olarak öğrenciler arasında yaşam boyu sürecek eşitsizliklere yol açmaktadır. Şekil1.7’de,Türkiye’deokulagiden15yaşındakile-rinsadece%16sınınOECDortalamasıolan500puanabenzerveyaüzerindematematik,okumavefentestpu-anlarınasahipolduklarınıgösteriyor(OECD,2010a).Butürokulların,fenliseleriveAnadoluliseleri,“elitdevletokulları”olarakbilinir.Ortakbirözelliklerivar-dır:Birortaöğretimegirişsınavıyoluylaöğrencileriniseçerler ve bu nedenle öğrencilerinin kalitesi başkaokullardan,ortalamaolarak, çokdahayüksektir.Or-talama olarak, fen lisesi ya da Anadolu lisesine giden

biröğrenci,genelliseyegidenbiröğrenciden2(oku-ma)yada3(matematik)tamokulyılıileridedir.

12. Öğrenci performansları arasındaki bu farkla-rın nedeni olan birçok etken bulunmaktadır. Bu et-kenlerden en önemlisi, bireylerin sosyo-ekonomik durumları ve aile artyetişimleri arasındaki farklı-lıklardır (Dinçer&Uysal, 2010). PISA2009katılım-cılarınınsosyo-ekonomiközelliklerininanalizsonuç-larıfenlisesiöğrencilerininyaklaşıküçteikisininveAnadolulisesiöğrencilerininyarısınınenazbir15ya-şındakininyaşadığıveenzengin%20likhanelereaitolduğunugösteriyor,Aksine,her30fenlisesiöğrenci-sinden1’i,veher17Anadolulisesiöğrencisinden1’ienyoksul%20’yeaitailelerdengeliyor.(Şekil1.8).

13. Öğrencilerin performansları arasındaki fark-lar, her okulun kendine özgü sistemiyle de yakın-dan ilgilidir. Özellikle bu tür yüksek kaliteli okul-ların tercih edilmesi öğrencilerin performanslarını etkilemektedir. Dahaöncesözüedilenokullarınherhangi birinde okuyabilmek, daha yüksek kaliteli yük-sekeğitimkurumunagirişivebununsonucuolarakiş-gücüpiyasasındadahaiyibiryerbulmayıgüvenceyealmaktaönemlibiradımdır.Ancakbuyüksekkalite-dekiortaöğretimkurumlarınagiriş,ortaöğretimgirişsınavlarındaalınansonuçlarayakındanbağlıdır.

3 PISA2009’daOkumada,kızlarveerkeklerarasındakipuanfarkıdakabaca40puandır.Bkz.OECD(2010b),TabloI.2.3,p.197

Şekil 1.5 –Bölgelere göre Matematik Puanlarının dağılımı (PISA, 2006)*

Kaynak: ERG (2009)

*Bölgelere göre Sonuçlar PISA 2009 için mevcut değildir

5Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

0

10

20

30

40

50

60

70

Fen Liseleri Anadolu Liseleri

Anadolu Meslek Liseleri

Di er Okullar

Genel Liseler Meslek Liseleri

Ilkö retim okulu

3.36.0

15.5

33.9

17.7

25.1

64.765.1

45.8

20.7

14.5

19.0

8.1

0.0

Diliminde 1 Diliminde 5

%

390

400

410

420

430

440

450

460

470

480

Matematik Fen Okuma

Erkekler Kzlar

Şekil 1.6 – Test türü ve cinsiyete göre Ortalama Puanlar (PISA, 2009)

Şekil 1.8- Okul tipine ve ailelerinin gelirlerine göre PISA 2009’a katılan öğrencilerin dağılımı

Kaynak: ERG (2009)

*Bölgelere göre Sonuçlar PISA 2009 için mevcut değildir

Kaynak: PISA 2009 verilerine göre Dünya Bankası

2.4%

13.8%10.7%

6.4%

36.4%

26.2%

4.2%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0

100

200

300

400

500

600

700

Fen Liseleri Anadolu Liseleri

Anadolu Meslek Liseleri

Di er Okullar

Genel Liseler

Meslek Liseleri

Ilkö retim okulu

Ö renci Payla m Okuma Matematik Fen

Şekil 1.7 – Türkiye genelinde farklı okullardaki 15 yaşındakilerin Matematik puanlarının dağılımı, PISA 2009

Kaynak: PISA 2009 verilerine göre Dünya Bankası

Kaynak: PISA 2009 verilerine göre Dünya Bankası

6 Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

Okul Ö renci (binler) Ö retmen (yüzler)

Binler

Yaygn ortaö retim

Özel dershaneler

BudurumTürkiyegenelindevelilertarafındandahis-sedilmektedir. Ayrıca öğrencilerin erken yaşlarındaseçkin okullara girebilmek için gördükleri baskının,katılımcıların giriş sınavlarında iyi performans gös-termelerinisağlayankapsamlıbirözelderssistemininoluşturmasındaönemlibiretkisiolmaktadır(TanselveBircan,2008).Öğrencileryaklaşık10yaşındanitiba-renözeldersalmayabaşlamaktadır.4Özeldersalmaolanağıdaaileleringelirlerinebağlıolduğuiçin,eniyiöğretimverenokullarakayıtyaptırmaoranı ilegelirvezenginlikyakındanilişkilidir.Budurumbireylerineğitimsisteminedahilolduklarındaiçindebulunduk-larımevcuteşitsizlikseviyesinidahadayukarıçeker(Berberoğlu&Kalender,2005).Ortaöğretimeyüksekrekabetinolduğusınavlarlagirileneğitimsistemlerin-de,yüksekkalitedeeğitimsunanokulsayısınınazol-ması,birülkeninortalamaeğitimperformansındadü-şüşenedenolduğugibi,eğitimdeeşitsizliğideartırır(HanushekveWößmann,2006).

14. Sonuçları son derece önemli olan seviye temelli giriş sınavları ile Türkiye’deki orantısız bir genişliğe ulaşmış dershane ağı bileşimi, ülkedeki fırsat dağı-lımı ve kuşaklar arası hareketlilik düzeyi konusun-da ciddi soru işaretleri doğurmaktadır (Gürün ve Millimet, 2008; Tansel ve Bircan, 2006). Yukarıdadabelirtildiğigibi,dershaneyedevametmeköğrencininailesininsosyo-ekonomikstatüsüyleoldukçayakındanilişkilidir (Tansel veBircan, 2005).Bundandahadaönemlisi,dershaneyedevametmeküniversiteyegiriş

şansını,ancaközelderslereyıldayaklaşık1.250ABDDolarıgibigöreceliolarakyüksekbirtutarharcanma-sıylaartırabilmektedir(GürünveMillimet,2008).Birbaşkadeyişle,ancakyeterliparanızınolmasıhalindeözelderslerinkarşılığıalınmaktadır;aksitakdirde,ai-lenin kaynakları boşa harcanmış olmaktadır.Ailelerortalamaolarakgelirlerininyüzde1ila15’iniharca-maktadır(TanselveBircan,2006).Dershanesistemi,ülkedeki genel orta öğrenimkurumlarının toplamınaeşitolansayılarıyla,gerçekbir“paraleleğitimsiste-mi”oluşturmaktadır(Şekil1.9).

15. Bu Politika Notu Türkiye’deki paydaşların temel eğitimin kalitesi ve eşitliliğini iyileştirmek için yapacakları tartışmalara yol göstermek üze-re hazırlanmıştır.5 Şekil 1.10’da görüldüğü gibi,yüksekkalitedeeğitimeldeetmedeönemliüç temelkonuvardır:(a)girdi ve süreçler:okulöncesieğiti-mini,öğretmenleri,okulidaresini,müfredatı,öğrenimmalzemelerini,araç-gereçleriveokul tesislerinikap-sar; (b)teşvikler: parasal ve parasal olmayan olarak Öğretmenlikmesleğininsaygınlığınıartırmayıdestek-ler;(c)yükümlülük:olumlusonuçlareldeetmekiçinyerel seviyede öğrencilerin, velilerin, öğretmenlerin,okul idarecilerinin, ve toplulukların etkili söylemle-rini, ve ulusal seviyede ise politika belirliyenlerin ve halkınsöylemleriniiçerir.Finansmansağlamavebilgibuüçalandadaetkilidir;iyidüzenlenmişbirfinansalsistemvebilgiçokdahaetkiliveeşitlikçibirsistemidesteklemekteyardımcıolabilir.

4 25Nisan2010tarihliRadikalgazetesindeyayımlanan“Dershaneyegitmeyaşı10’adüştü”başlıklımakaleyegöre,2009yılındaülkegenelinde12,000’denfazla4.sınıföğrencisiözeldersalmıştır.

5 BuraporTürkiye’dezorunluolan1ve8.sınıflararasıilköğretimveanasınıfı(henüzzorunludeğilfakat2014∕2015itibariylezorunluolacakolan)eğitiminikapasayantemeleğitimüzerinedir.Diğerbirhususdaburaporunözeleğitimikapsamıyorolmasıdır.

Şekil 1.9 – Türkiye’deki Genel Orta Eğitim kurumları ve Dershaneler: 2010-11

Kaynak: MEB verilerine göre Dünya Bankası (2011)

7Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler

Şekil 1.10 – Yüksek Kalite Öğrenci Sonuçlarını Destekleyen Kritik Alanlar

Kaynak: Dünya Bankası verilerine göre uyarlama(2008)

16. Bu Politika Notu, Türk Hükümeti’nin Dünya Bankası ile ortak hareket politikası geliştirmede ilgi gösterdiği dört konuyu inceleyecektir. Bunlar, okul öncesi eğitim, öğretmenler, eğitim finansmanı ve bilgidir.

• Okul öncesi eğitim:Erkençocuklukgelişimiile-rikiyıllardaçocuğunalacağıeğitimüzerindeuzunvadelifaydasağlarveöğrencilerinbaşarılıbiröğ-renimiçingereklidonanımlaokulabaşlamalarınayardımcı olur. Türkiye’de okul öncesi eğitiminkapsamınındüşükolmasıveülke içindeeşitda-ğılımdaolmamasınedeniyle,TürkHükümetiokulöncesi eğitime daha fazla gereksinim olduğunugörmüştür.

• Öğretmenler: Yüksek kalitedeki öğretmenleröğrencilerin öğrenmelerini geliştiren en önemlietkendirvebunedenleeğitimsistemininbelke-miğini oluştururlar. Türkiye’de öğretim kalitesiuluslararasıstandartlaragöredüşüktür.Budurumülkedenüfusgençolduğuiçinvetümülkedeço-cukları okula kaydetme çabalarına bağlı olaraköğretmenihtiyacınıtırmandırmaktadır.

• Finansman: Verimliveeşitlikçibirkamufinans-manıveözelfinansmansayesindeetkilibireğitimdesteğisağlanır.Türkiye,okulbaşarısınakatkıya-pamayankatıbirkamufinansmansisteminesahip-tirveyüksekseviyedekiözelharcamalarkalitelieğitimalmaeşitsizliğinipekiştirmektedir.

• Bilgi:Etkili eğitim sistemleribilgiyi toplar, kul-lanır ve velilere, öğrencilere, okul idarecilerine,topluluklara, siyaset yapanlara ve kamuoyuna ya-yarak performansı arttırır, söylemleri güçlendirirve yükümlülükleri daha etkili hale getirir. Türkiye böylebirsistemesahipdeğildir,ancakMilliEği-timBakanlığıbilgininerişilebilirvekullanılabilirolmasıyönündeadımlaratmaktadır.

17. Bu çalışma uluslararası bulgular ve belirli poli-tika seçenekleriyle birlikte, bu dört alandaki temel eğitim performansının analizi ile kıyaslanmasını sağlamaktadır.İlerleyenbölümlerde,budörtpolitikaalanısırasıylaelealınmaktadır.Sonbölümdeise,herbir politika seçeneğinin özetiyle birlikte, bu politikaseçeneklerinintemeleğitimkalitesineveeşitliğinena-sıletkiedeceğininkısacatanımlanmasıylatümtartış-mayıözetlemektedir.

Teşvikler.Parasal

.Para Dışı

Girdiler ve Süreçler. Okul Öncesi Eği mi

. Öğretmenler. Okul İdareciliği

. Müfredat. Öğrenim Malzemeleri ve Araç-

Gereçleri. Okul Tesisleri

Öğrenim SonuçlarıÖğrencilerin Bilgi ve Yetenekleri

FinansmanBilgi

Yükümlülük.Ulusal düzeyde söylemler.Okul düzeyinde söylemler