Miejska Biblioteka Publiczna w Krakowie

Miejska Biblioteka Publiczna w Krakowie

BIULETYNINFORMACYJNOINSTRUKCYJNY

K r a k ó w R o k 1987Nr 2/150

Zespół redakcyjnyTERESA BIEŃKOWSKAANNA JAWORSKAJOZEF KORPAŁAMARIA PIENIĄŻEKZOFIA ROGOWSKAKRYSTYNA STRZELECKAALINA SMISZKIEWICZZDZISŁAWA VOGELEWA WARGOWSKAJÓZEF ZAJĄC — przewodniczący

RedaktorSTANISŁAW KASZYŃSKI

Projekt okładki

ZYGFRYD GARDZIELEWSKI

Redakcja:

31-004 K r a k ó w , Plac Wiosny Ludówr 6, t«l«lon: 21 21 51

Maszynopis: Janina Szalarswicz; matryc*, druk 1 oprawa: Garard Pudełtk 1 Jacek Szczęsnowlcz.M BP K r akńw-Pr acownla Małej Poligrafii nr 32/87, 400 sgz.; D-8

STAMISŁAW KASZYŃSKI

10-LECIE DZIAŁALNOŚCI POLIGRAFICZNO-WYDAWNICZEJ MBP

(1977-1987)

owojezma działalność wydawnic&a Miejskiej BibliotekiPublicznej w Krakowie zmuśKała do korzystania z dru­

karń lub rożnych zakładów małej poligrafii. Stale rozsze­rzający się zakres tego rodzaju prac uświadomił potrzebę wydatnego usprawniania procesu poligraficznego przez uru­chomienie własnej pracowni małej poligrafii* V miarę kon­kretne kształty myśl ta przybrała już w połowie 1975 roku. Bardzo aktywnym jej orędownikiem był dyr. MB? dr Józef Za­jąc. Hależałó niemal równolegle sprecyzować koncepcję orga­nizacyjną pracowni, wygospodarować odpowiednie dla niej pomieszczenie, zatrudnić fachowo przygotowaną obsługę, no i co było szczególnie trudne - zakupić podstawowe wyposa­żenie. Prace te trwały prawie dwa lata.

PRACOWBIA MAŁEJ POLIGRAFIIZ początkiem czerwca 1977 r. przy MBP zaczęła funkcjo­

nować Pracownia Małej Poligrafii, ulokowana w jednym po­mieszczeniu budynku Biblioteki Głównej przy ul. Francisz­kańskiej 1. Wcześniej, przez kilka miesięcy wykonywano różnorodne prace w celu dostosowania pomieszczenia do specjalnych wymogów działalności poligraficznej (malowanie, zwiększone oświetlenie, instalacja wentylatorów, doprowa­dzenie wysokiego napięcia oraz wody, zabezpieczenie okien i drzwi). Had sprawnym przebiegiem tych prac czuwał bezpo­średnio zastępca dyr. MBP mgr Piotr Misiak, natomiast za­łatwianie spraw formalno-organizacyjnych oraz związanych z

3

wyposażeniem i zaopatrzeniem pracowni dyrekcja powierzyła obecnemu kierownikowi Działu Poligraficzno-Wydawniczego i Współpracy z Zagranicą mgr. Stanisławowi Kaszyńskiemu.

Po fachowym odbiorze przez kompetentne jednostki (sane­pid, inspekcja pracy, straż pożarna) MBP otrzymała 27 maja 1977 r. potwierdzenie r e j e s t r a c j i (nr rejestra­cyjny 18/77), wydane przez Wydział Spraw Wewnętrznych Urzę­du Miasta Krakowa, oraz Koncesję nr 124/SB/77, wydaną przez Zjednoczenie Przemysłu Poligraficznego w Warszawie. Koncesja ta ważna była tylko do 31 grudnia 1977 r.

Obecnie, po kilkakrotnych uzupełnieniach, MBP posiada z e z w o l e n i e nr 893/k/86 wydane 22 stycznia 1986 r. przez Departament Produkcji MKiS (l.dz. DPT-YII-K-893/86) na czas określony do 31 grudnia 1995 r.

W pierwszych miesiącach swej działalności (II półrocze1977 r.) Pracownia Małej Poligrafii, zatrudniająca Krzy­sztofa Brasławskiego jako operatora (etat), oraz Kazimie­rza Knapika (ryczałt)- wykonała 76 różnych druków, w tym4 numery "Biuletynu In£onnaoyjno-Ins trakcyjnego" (109,110, 111,112), "Bibliografię Krakowa" za 1972 r.

Pierwsza rejestracja urządzeń PMP obejmowała tylko kse­rograf KS-4 (mocno zużyty, otrzymany w darze z Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie) i powielacz offsetowy "Bomayor -313".

Dzięki żmudnym zabiegom w y p o s a ż e n i e Praco­wni systematycznie się wzbogacało. Obecnie obejmuje ono < kserograf KS-4, kserograf KS-2, uniwersalną kopiarkę kse­rograficzną UK-500 M (2 egzemplarze, w tym 1 w dyspozycji Działu Terenowego), powielacz offsetowy "Eomayor-313", po­wielacz offsetowy "Romayor-314" (do uruchomienia), powie­lacz "Cyklos M-206", krajarkę do papieru "K-525", maszynę do bigowania i perforowania, maszynę do szycia drutem oraz małą prasę.

4

Wśród p 1 1 a y o h p o t r n i w naszej działal­ności poligraficznej należy umieścić zakup pełnoformatowej krajarki do papieru, automatycznej matrycarki do wykonywa* nia matryc offsetowych, oraz automatycznej kopiarki ksero­graficznej typu "Hank-Xerox". Pozyskanie tego sprzętu ze względu na jego pochodzenie zagraniczne i wysokie koszty dewizowe jest bardzo trudne, ale jego posiadanie wydatnie usprawniłoby nasze prace poligraficzne, a takie wyraźnie poprawiło ich jakość.

Systematyczna i odpowiednia jakościowo praca poligra­ficzna jest stale zagrożona n i e d o s t a t k a m i w z a o p a t r z e n i u w podstawowe materiały. Szcze­gólnie zaś dotyczy to kartonu i papieru, matryc metalowych i kolodionowych, farb oraz niezbędnych chemikaliów. 1 tym zakresie sytuacja pogarsza się systematycznie z roku na rok, co przy jednocześnie zwiększającym się zapotrzebowa­niu na te prace stanowi poważne zagrożenie.

Bównie istotnym czynnikiem utrudniającym prawidłowe funkcjonowanie Pracowni Małej Poligrafii są a w a r i e sprzętu i urządzeń. Nawet w wypadku u ług ekspresowych, oczekiwanie na ich realizację zakłóca rytm pracy, opóźnia a czasem wyklucza terminowe wykonanie druków lub kopii kserograficznych. Równocześnie do niektórych maszyn (np. maszyna do bigowania, maszyna do szycia drutem) w ogóle nie można znaleźć w Krakowie wykonawców niezbędnych napraw

Posiadanie własnej Pracowni Małej Poligrafii, mimo wy­mienionych trudności, zachęciło nas do podjęcia dodatko­wych prac usprawniających funkcjonowanie bibliotek i roz­szerzających obsługę czytelników.

Już od 3 października 1977 roku czytelnicy Biblioteki Głównej mogą korzystać z e k s p r e s o w y c h u s ł u g k s e r o g r a f i o s n y o h , płatnych obec­nie 10 zł za kopię formatu A4 i 15 zł za kopię formatu 13

5

DZIAŁALNOŚĆ WYDAłTKICZO-POLIORAPICZSA MBP W LATACH 1977 - 1986Tabela 1

BokIlość truków Opreo.redako.

str.A4(prze-liczeń)

Kopie kaero. Karty katalogowe Zuiyoie materiałówOgółom w tymi

ponad 16 a.

Ogółem w tympłatne

Hakład(ega.)

Zuftyoiepapier(kg)

karton(kg)

matrycemetaloweA4

matryckolod. karto­nu

1 2 3 4 : .5 ■ & V 6 10 ~ r r - ' Y21977 76 5 923 524 254 - 553,8 5941978 113 6 668 3.683 1.369 - - - 343,6 38,6 5191979 130 8 1.024 5.203 999 - mm 406,0 37,3 6911980 128 9 1.002 6.303 1.426 - - - 489,5 47,9 7491981 74 4 430 4.832 582 - mm •» 163,9 15,7 3101982 117 8 812 5.094 2.065 - - mm 361,0 70,3 6031983 117 18 1.900 5.071 3.131 34.200 180 155,0 707,4 263,1 1.2551984 141 8 863 4.806 2.806 46.138 170 91,1 331,7 35,8 5611985 *4 7 641 4.515 2.379 51.570 145 141,3 358,9 46,5 4921986 107 10 1.234 4.391 2.092 64.758 298 208,0 703,4 39,3 880ŁĄCZ­K Ę 1.097 83 9.497 44.422 17.103 196.666 793 595,4 4.419,2 594,5 6.654

(początkowo opłata wynosiła odpowiednio 6 ,1 0 i 8,60 zł). Kopie można zamawiać codziennie do godz. 20.00 u dyżurnych bibliotekarzy w Czytelni Głównej, Czytelni Czasopiam, Czy­telni Bibliologicznej i w Wypożyczalni Muzycznej. Gotowe kopie czytelnicy mogą odbierać w tych eamych miejscach na­stępnego dnia do godz. 1 2*00.

W 10-leciu 1977-1986 Pracownia zrealizowała zamówienia czytelników na łączną ilość 17*103 kopie A4, co daje rocz­nie średnią ponad 1 .7 0 0 kopii (zob. tab. 1 , kol. 6).

Innym, dodatkowym zadaniem przyjętym przez PMP jest d r u k k a r t k a t a l o g o w y c h , rozpoczęty w 1983 r. Do tego celu wykorzystano dwa wysłużone Już po­wielacze "Mini-Graph". Ze względu na brak oryginalnych ma­tryc produkcji OSA, w styczniu 1983 r. zespół w składzie mgr Stanisław Kaszyński,Waldemar Kaczmarski i Jacek Szczę- snowicz opracował technologię wykorzystania do tego celu krajowych matryc kolodionowych.

Po niespełna dwu latach, z powodu całkowitego zużycia powielaczy "Mini-Graph", zakupiono elektryczny powielacz "Cyklos M-206" (prod. CSRS), przystosowany do druku na formacie A4, który nadal wykorzystywany jest do tego celu. Podstawą druku jest matryca, na której rozmieszczono 6

kart katalogowych. W latach 1983-1986 nakład wydrukowanych w taki sposób kart katalogowych wzrósł prawie dwukrotnie z 34.200 do 64.758, a łącznie wydrukowano w tym okresie 19 6 .6 6 6 kart katalogowych, zużywając na ten cel prawie 600 kg kartonu (zob. tab. 1 , kol. 7 ,8 ,9 ).

Podstawowym czynnikiem utrudniającym pełną i terminową realizację druku kart katalogowych, jest potęgujący się brak kartonu i niedostatek zatrudnienia w PMP. Jednak żywo­tny interes bibliotek i czytelników wymaga skutecznego po­konania tych tradności.

Przeciętne s a t r u d n i e n i e w PMP nie prze-

7

WYBRANE DHtJKI ZWARTE PRZYGOTOWANE V DZIALEWYDAWNICZO-POLIGHAPICZNYM KBP V LATACH 1977-1986*

—bm— H M (wykaz nr 1) 1

EKSPLOZJA TALENTÓW. Katalog wystawy. Oprać. J. Wojciechow­ski. MBP Kraków 1978, 28 s.Gołaszewska Marla. OSOBLIWOŚCI ESTETYKI SOCREALIZMU. UJ - KBP Kraków 1983, 16 a,Kaszyński Stanisław. STOWARZYSZENIE BIBLIOTEKARZY POLSKICH W KRAKOWIE 1919-1979. SBP - MBP Kraków 1980, 36 s.Korpała Józef. BIBLIOTEKI PUBLICZKĘ JAKO INSTYTUCJB WYCHO­WANIA SPOŁECZNEGO. KBP Kraków 1981, 20 s.LITERATURA PI?KSA DLA BIBLIOTEK. SPIS PODSTAWOWY. Oprać, zespół. MBP Kraków 1981. 16 s.85-LECIE URODZIE MARII BIELAWSKIEJ. Oprać. S. Kaszyński. WBP Tarnów - KBP Kraków 1986, 20 s.PROP. DR HAB. TADEUSZ GOŁASZEWSKI. 65 LAT ŻYCIA I TWÓRCZO­ŚCI. Oprać. S. Kaszyński. UJ - KBP Kraków 1983. 24 a.PRZYKŁADOWY KATAL03 RZECZOWY DLA MAŁYCH BIBLIOTEK PUBLICZ­NYCH. Oprao. Beata Zalewska. MBP Kraków 1979. 32 s.Sinica Marian. IIBKTÓRE ASPEKTY KULTURY LITERACKIEJ STU- DEBTÓW PEDAGOGIKI KULTURAISO-OSWIATOWBJ. UJ - MBP Kraków 1978, 20 s.SYLWETKI WSPÓŁCZESBYCH KOMPOZYTORÓW POLSKICH. Oprać, ze­spół. KBP Kraków 1984, 52 8.Wojciechowski Jacek. PROBLEMATYKA DZIAŁAMOŚCI BIBLIOTEK WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY - W POLSKICH CZASOPISMACH BIBLIO­TEKARSKICH. MBP Kraków 1979, 16 s. (w j. ros.)Wojciechowski Jacek. PUHKCJE PROZY LITERACKIEJ. MBP Kraków 1983, 134 8.WYKAZ BIBLIOTEK PUBLICZNYCH WOJ. KRAKOWSKIEGO. Wg stanu na31 H I 1984. Oprao. 3. Kaszyński, MBP Kraków, 32 a.Zając Józef. PRZEWODNIK METODYCZNY, SPECJALIZACJA! BIBLIO­TEKI PUBLICZNE. WSP - MBP Kraków 1985, 18 s.

•poza roosnlkiaa "Bibliografia Krakowa" i "Biuletyn**"

8

kraczało 2 etatów i tak też jest obecnie. Od początku 1986 roku kierownictwo Pracowni powierzono kol. Jackowi Szczę- snowiczowi, który równocześnie jest operatorea zespołu kserografów, natomiast kol. Gerard Pudełek pracuje jako maszynista offsetowy. Ważnym elementem obowiązków praco­wników PMP jest konieczność opanowania obsługi wszystkich maszyn i urządzeń znajdujących się w Pracowni, oraz wyko­nywania wszystkich prac introligatorskich poza "Bibliogra­fią Krakowa". Pracownicy PMP zmuszeni są także systematy­cznie uczestniczyć w procesie zaopatrzenia pracowni w pa­pier, karton i inne niezbędne materiały.

S f e k t y dziesięcioletniej działalności wydawniczo- poligraficznej MBP szczegółowo ukazuje tab. 1 oraz wykaz nr 1. W latach 1977-1986 przygotowano i opracowano reda­kcyjnie oraz graficznie 9.497 stron A4 różnych materiałów, które zostały wykorzystane w 1.097 drukach, w tym 83 dru­kach liczących ponad 16 stron. Łączny nakład wszystkich druków powstałych w PMP w omawianym 10-leciu wyniósł 417.179 egzemplarzy. W tym samym ozasie dla potrzeb służ­bowych MBP oraz dla czytelników wykonano 44.422 kopie kse­rograficzne A4. Wykonanie tych zadań pochłonęło prawie 4»5 tony papieru, 0,6 tony kartonu, 6.654 matryce metalowe A4.

Posiadanie przez MBP własnej pracowni umożliwia szybki druk na ściśle określony termin różnych opracowań infoima- cyjnych, bibliograficznych i instrukcyjno-metodycznych, oraz kwartalnika "Biuletyn Informacyjno-Instiukcyjny" i rocznika "Bibliografia Krakowa". Cenną korzyścią jest rów­nież możliwość szybkiego kopiowania kserograficznego róż­nych materiałów, oraz druk kart katalogowych. Miejska Bi­blioteka Publiczna w Krakowie należy do stosunkowo nieli­cznego grona bibliotek publicznych posiadających własną pracownię poligraficzną. Zarówno pod względem zakresu prac i ich jakości oraz wyposażenia pracownia nasza należy do

9

• WYBRANE PUBLIKACJE DOI. DZIAŁALNOŚCI — WYDAWNICZO-POLIGRAFICZNEJ MBP (1977-1987)

-■ - (wykaz nr 2) —

Kaszyński Stanisław: USŁUGI RSPROGRAFICZNE OLA CZYTELNIKÓW MBP. "Biuletyn" 1977 nr 112 s. 33-35Adamiec Witold: NOWE PUBLIKACJE BIBLIOTEK WOJEWÓDZKICH. BIULETYN INFORMACYJNO-INSTRUKCYJNY (KRAKÓW). "Bibliotekarz*1979 nr 6 s. 172-173 (przedruk: "Biuletyn" 1979 nr 118 s. 78-79)LIST DYREKTORA BIBLIOTEKI NARODOWEJ PROF. DR. HAB. WITOLDA STANKIEWICZA z 6 III 1979 r. "Biuletyn" 1980 nr 121 II s. okładkiBieńkowska Teresa: SPIS ZAWARTOŚCI "BIULETYNÓW" nr 99-120. "Biuletyn" 1980 nr 121 s. 48-57Żmigrodzki Zbigniew: 0 STOWARZYSZENIU - WDZIĘCZNA KSIĄŻE­CZKA. "Bibliotekarz" 1980 nr 1 s. 18Kaszyński Stanisław: NOWE W BIBLIOTECE. "Dziennik Polski"1980 nr 175 s. 3Adamiec Witold: NOWE PUBLIKACJE BIBLIOTEK WOJEWÓDZKICH. "Bibliotekarz" 1980 nr 2 s. 46-47 (przedruk "Biuletyn" 1980 nr 123 s. 78)Ziembińska Zofia: BIULETYN INFORMACYJNO-INSTRUKCYJNY MIEJ­SKIEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W KRAKOWIE ZA LATA 1953-1979. "Biuletyn" 1980 nr 124 a. 43-56Zieliński Andrzej R.: JAK CZYTAMY, CZYLI 0 ODBIORZE DZIEŁA LITERACKIEGO. "Bibliotekarz" 1983 nr 4 s. 95-98 (przedruk "Biuletyn" 1983 nr 4/136 s. III okładki)LIST MARII BIELAWSKIEJ z 12 III 1984 r. "Biuletyn" 1984 nr 4/140 s. 72-73LIST DOC. DR. JÓZEFA KORPAŁY z 15 III 1985 r. "Biuletyn"1985 nr 1/141 s. 40-41Kaszyński Stanisław: f SŁUŻBIE CZYTELNIKA. "Próby. Zeszyty Metodyczne". KDK Kraków 1985 z. 3-4 8. 28-32LIST STANISŁAWA STOCHLA z 4 II 1986 r. "Biuletyn" 1986 nr 4/148 s. 78Skoczek Tadeusz: POZA OFICYNA. BIBLIOGRAFIA KRAKOWA. "Stu­dent" 1987 nr 1 a. 13Bieńkowska Teresa: SPIS ZAWARTOŚCI BIULETYNÓW MBP nr 121- 150 (lata 1980-1987). "Biuletyn" 1987 nr 2/150 s. 55-76

10

wyróżniających się w skali kraju, co oczywiście wcale nie znaczy, ii niczego w jej funkcjonowaniu nie można uspra­wnić czy polepszyć. Takie zabiegi są nieustannie czynione, ale ich urzeczywistnienie jest przedsięwzięciem trudnym i wymagającym zespołowej troski.

Działalność wydawniczo-poligraficzna MBP od samego po­czątku budziła znaczne z a i n t e r e s o w a n i e in­nych bibliotek, przyjeżdżających delegacji, a także auto­rów fachowych publikacji, Hajpełniej wypowiadał się na ten temat Witold Adamiec na łamach "Bibliotekarza". Pozytywne opinie formułowali także wybitni polscy bibliotekarze, m. in. prof. dr hab. Witold Stankiewicz, doc. dr Józef Korpa- ła, Maria Bielawska, Stanisław Stochel i Zbigniew Żmi­grodzki. Wybrane publikacje dotyczące tej kwestii przed­stawia wykaz nr 2.

B1ULETYH HTPORMACYJSO-IHSTRDKCYJIITKwartalnik "Biuletyn Informacyjno-Instrukcyjny" MBP w

Krakowie swymi początkami sięga 1953 roku, kiedy to uka­zał się jego p i e r w s z y n u m e r zatytułowany wówczas "Biuletyn Bibliograficzno-Informacyjny". Chara­kteryzując ten "Biuletyn" Z. Ziembińska pisze:"Jakże skromnie i ubogo przedstawiały się pierwsze numery. "Biuletyn" liczący na początku kilka stron, bez okładek i spisu treści, nawet nie paginowany, pełnił mimo to w la­tach 50-ych szereg ważnych funkcji" (zob. wykaz nr 2 , poz. 8).

Do połowy 1975 roku, czyli w okresie 22 lat, w y d a - n o 105 numerów tego czasopisma. Począwszy od połowy 1975 roku "Biuletyn Informacyjno-Instrukcyjny" ukazuje się jako kwartalnik, wydawany regularnie w marcu, maju, październi­ku i grudniu. Zgodnie z zezwoleniem GP.11-441/1875/82 Pre­zesa Głównego Orzędu Kontroli Publikacji i Widowisk z 20 17 1982 r. kwartalnik "Biuletyn" ukazuje się w nakła­

11

dzie 400 egzemplarzy i objętości 80 stron formatu A5. Każ­dy numer w roku różni się okładką, zaprojektowaną przez toruńskiego artystę grafika Zygfryda Gardzielewskiego.

W wydawaniu "Biuletynu" uczestniczy współpracująca z nami Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. J. Słowackiego w Tarnowie, a w skład obecnego s e a p o ł n r e d a ­k c y j n e g o wchodzą: Teresa Bieńkowska, Anna Jawor­ska, Józef Korpała, Maria Pieniążek, Zofia Rogowska, Kry­styna Strzelecka, Alina śmiszkiewicz, Zdzisława Vogel, Ewa Wargowska i Józef Zając - przewodniczący. Funkcję redakto­ra "Biuletynu" od połowy 1975 r. pełni Stanisław Kaszyński.

Od początku ukazywania się "Biuletynu" a u t o r z y zamieszczanych w nim artykułów nie otrzymują honorarium, ani jakiegokolwiek innego ekwiwalentu. Najczęściej wywodzą się oni z zespołu redakcyjnego, choć piszą takie inni bi­bliotekarze i przedstawiciele różnych instytucji współpra­cujących z MBP. Analizując zawartość poszczególnych nume­rów łatwo dostrzec przewagę materiałów informacyjnych nad niezbędnymi w codziennej pracy bibliotek opracowaniami in­strukcyjno-metodycznymi. Zespół redakcyjny od kilku lat czyni starania, by te proporcje zmienić, ale nie zawsze, jak widać, to się udaje. Robocze posiedzenia zespołu reda­kcyjnego odbywają się 1 -2 razy w kwartale i zwykle poświę­cone są analizie zawartości ostatniego numeru oraz za­twierdzeniu materiałów do najbliższych dwóch numerów.

S a k ł a d 400 egzemplarzy "Biuletynu" dzielony jest następującot biblioteki wojewódzkie i niektóre naukowe- 60, W BP w Tarnowie - 100, Dział Terenowy - 100, Dział Instru­kcyjno-Metodyczny (dla bibliotek w Krakowie i Biblioteki Głównej) - 120, Dział Informacyjno-Bibliograficzny - 10, rezerwa redakcji— 10. Listy z bibliotek spoza Krakowa, za­wierające prośby o dodatkową wysyłkę "Biuletynu" potwier­dzają jego praktyczną p r s y d a t n o ś ć , tkwiącą m.in. w aktualności artykułów, ich różnorodności i w starannym

12

DrJóztf Korpata

Biblioteki publiczne

jako instytucje

wychowania społecznego

DZIENNIK URZĘDOWI

8*Ov^ wm y - z s»t*ww> fStbOcsfc»it«**Trjr Zarr. ti C w ou t/ !Oałsw«

S4tón£<afcv« tf££uwyfiatt»

S io w a r^ y s z e n ie Bibłio iakarzy P o lsk lcn w Krakowi© 191© — 1979

Krttkó*# weo

opracowaniu, łącznie * doborem materiału ilustracyjnego.m»» trudności staramy aię» by ukazywał się on systema­

tycznie, a druk i oprawa nie przekraczały łącznie 2 tygo­dni. W odniesieniu do większości numerów to nam się udaje.

Całość prac związanych z przygotowaniem poszczególnych numerów "Biuletynu" wykonuje jego r e d a k t o r , zatru­dniony na jednej czwartej etatu. Do jego obowiązków należy opracowanie redakcyjne tekstów, niezbędna konsultacja z autorami, korekta, retusz, przygotowanie ilustracji.

Duży wkład w tworzenie kwartalnika wnosi od 10 lat p. Janina Szelerewicz, doświadozona i sumienna maszynistka, przepisująca wszystkie publikowane na jego łamach teksty.UWAGI KOŃCOWE

Całość spraw wydawniczo-poligraficznych MBP w połowie 1975 roku dyrekcja powierzyła Samodzielnemu Oddziałowi o jednoosobowej obsadzie. W zakresie obowiązków tego oddzia­łu mieściły się równocześnie zadania związane ze współpra­cą z bibliotekami zagranicznymi, oraz ze statystyką.Stały wzrost prac wydawniczo-poligraficznych jak i ich ranga w codziennej działalności Biblioteki Głównej i pozo­stałych bibliotek spowodował powołanie z początkiem 1986 r. D z i a ł u W y d a w n i o z o - P o l i g r a f l o z - n e g o 1 W s p ó ł p r a o y z Z a g r a n i o ą .Działająoa w ramach tego Działu Pracownia Małej Poli­grafii, mieszcząca się nadal w dawnym budynku MBP przy ul. Franciszkańskiej 1, za kilka tygodni zostanie przeniesiona do wygodniejszych pomieszczeń przy Placu Wiosny Ludów 6 (parter). Umożliwią one lepsze rozmieszczenie sprzętu oraz utworzenie niezbędnego magazynu podręcznego papieru.Uwzględniając dotychczasowe p r o b l e m y i doświa­dczenia wydawniczo-poligraficzne MBP celowym wydaje się ponowienie pod adresem Ministerstwa Kultury i Sztuki suge­stii centralnego zainteresowania się tym zespołem spraw. Dotąd zagadnienia te nie były przedmiotem ani jednego szkolenia, ani jednej roboczej narady czy konferencji. Wskazane jest też zainicjowanie wymiany doświadczeń między bibliotekami prowadzącymi tego typu działalność. A należy powiedzieć, że ciągle towarzyszą jej skomplikowane proble­my prawne, organizacyjne i zaopatrzeniowe. Systematyczne, życzliwe współdziałanie zainteresowanych pozwoliłoby spra­wniej wypełniać te trudne zadania i z coraz większym po­żytkiem dla bibliotek i czytelników.

14

TERESA BIEŃKOWSKA

SPIS ZAWARTOŚCI "BIULETYNÓW" MBP nr 12 1 - 150 /1980-1987/

SPIS TREŚCI BIULETYNÓW INFORMACYJNO-BIBLIOGRAFI­CZNYCH I INSTRUKCYJNO-METODYCZNYCH ZA LATA 1953- 1970 nr 1-98SPIS ZAWARTOŚCI BIULETYNÓW nr 99-120

HISTORIA MBPBieńkowska Teresa; Ważniejsze daty z historii

MBP w KrakowieTaworska Anna: Katalogi Biblioteki Uniwersytetu

Ludowego im* Adama Mickiewicza w KrakowieTaworska Anna: Nasza pierwsza "rodzinna" foto­

grafiaSłomczyńska Alicja: Analiza księgozbioru im.

Ernesta Bandrowskiego zachowanego w zbiorach MBP w Krakowie. Fragm. pracy magisterskiej

rogel Zdzisława: Z dziejów Pałacu Larischałając Józef: Refleksje jubileuszowe krakowskioh

bibliotekarzy

JUBILEUSZ 40-LECIA (zob. też SYLWETKI I WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ)

aworska Anna: Jubileusz w nowej siedzibie 1986/4/148Bażyński Stanisław: U progu jubileuszu. 40-le-

cłe Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krako­wie. £ W tym odbitki pism gratulacyjnych 1 notatek prasowych 3 1986/4/148

ista pracowników odznaczonych z okazji 40-le-cia 1986/4 /14 8

iejska Biblioteka Publiczna wznawia działał - nośó. Po przeprowadzce do Pałacu Larischa.[Przez] (koź). Odb. z Gaz. Krak. 1986 nr 236 1986/4/148

a razie wszyscy cieszą się z tego co jest.Miejska Biblioteka w nowym lokalu. [Prze*](bog). Odb. z Echa Krak. 1986 nr 198 1986/4/148

rzakazanie Miejskiej Bibliotece Publicznej od-

1971/100

1979/121

1981/1/125

1981/4/128

1986/1/145

1980/4/1241986/4/148

1980/4/124

15

restaurowanego Pałacu Larischa. Z udziałem Tadeusza W. Młyńczaka. Wysokie odznaczenia dla najbardziej zasłużonych. Odb. Gaz. Krak. 1986 nr 238

W Pałacu larischa królują książki. Bibllobusy dotrą na p e r y fe r y jn e osiedla. [Przez] (jas). Odb. Dz. Pol. 1986 nr 235

ffystawat "40 lat Miejskiej Biblioteki Publicz­nej w Krakowie". Katalog i odb. art. "Tam trzeba pójść". Gaz. Krak. 1986 nr 208

Wystawa ekslibrisów Jerzego Bapleracza zorgani­zowana w nowej siedzibie MBP. Odb. z Dz. Pol.1986 nr 241

Zając Józef: Satysfakcja. [Historia przejęcia Pałacu Larischa]

MBP - OPRACOWANIA OGÓLNEHampel Jerzyi Punkty biblioteczne w sieci miej­

skiejKaszyński Stanisław: 10-lecie działalności po-

ligraficzno - wydawniczej MBP (1977-1987)Poźniak-Sekiewicg Bożena: Zbiory fotograficzne

MBPWojciechowski Jacek: Działalność bibliotek pu­

blicznych i zakładowych w Krakowie. Tekst przedstawiony na posiedzeniu Komisji Kultury Rady Narodowej m. Krakowa

Zając Józef: Biblioteki publiczne w Krakowie jako podsystem społeczno-przestrzennej stru­ktury wielkiego miasta

Zając Józef: Wystąpienie na sesji Rady Herodo­wej m. Krakowa. Dot. trudnej sytuacji loka­lowej MBP

- o -

Pleszar Halina: Prace magisterskie 1979* 1980 przygotowane w oparciu o warsztaty pracy placówek MBP

SPRAWOZDANIA. I KROBIKI MBP KRAKÓWZając Józef: Sprawozdanie z działalności biblio­

tek publicznych województwa miejskiego kra­kowskiego w roku 1979 [oraz] Kronika za rok1979 /w oprać. Działu Informacyjno-Biblio­graficznego, Instrukcyjno-Metodycznego i Terenowego/

1986/4/148

1986/3/147

1986/4/148

1986/4/148

1984/3/139

1987/2/150

1983/1/133

1985/4/144

1981/4/128

1985/3/143

1981/1/125

1986/4/148

1980/1/121

16

ając Józef: Sprawozdanie z działalności biblio­tek publicznych województwa niejakiego kra­kowskiego w 1960 roku Coraz] Kronika za rok1980 /w oprao. J.w./

ając Józefi Analiza działalności bibliotek pu­blicznych województwa miejskiego krakowskie­go w 1981 roku Coraz] Kronika za rok 1981 /w oprać. J.w,/

ając Józef: Sprawozdanie z działalności biblio­tek publicznych województwa miejskiego kra­kowskiego w 1982 roku Coraz] Kronika za rok 1982 /w oprao. j.w./

ając Józef: Analiza działalności bibliotek pu­blicznych województwa miejskiego krakowskie­go w 1983 roku Coraz] Kronika za rok 1983 /w oprać, j.w./

ając Józef: Działalność Miejskiej Biblioteki, bibliotek publicznych Krakowa i woj. krakow­skiego w 1984 r. Coraz] Kronika za rok 1984 /w oprać, j.w./

ając Józef: MBP w Krakowie w czterdzieści lat po jej ustanowieniu. [Sprawozdanie oraz Kro­nika za rok 1985]

ając Józef: Działalność Miejskiej Biblioteki Publicznej i sieci bibliotek publicznych w Krakowie i województwie w 1986 r. C oraz] Kronika za rok 1986

Z ŻYCIA BIBLIOTEKidura Zofia: Sprawy socjalne pracowników. Dzia­łalność Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożycz­kowej

rplom: Miejska Biblioteka Publiczna - laureat wysokiej kultury pracy - przyznany przez Krakowską Radę Zw. Zaw.

>łątajowa Jadwiga: "Solidarność" w Bibliotece>we ekslibrisy MBP w Krakowierganik Henryk, Ślusarski Witold: Społecznicy, kupcy, gospodarze - wszyscy jakby nie w swo­ich rolach ... Odb. z Gaz. Krak. 1981 nr 36. CPolem.] Wojciechowski Jacek: Zostawcie bi­bliotekę w spokoju. COdpow.] Cyganik Henryk. Odb. z Gaz. Krak. 1981 nr 69 Dot. Bibliotek Filialnych w D o b r a n o - w i c a c h i w I g o ł o m i

1982/1/129

1983/1/133

1984/1/137

1985/1/141

1986/1/145

1987/1/149

1984/3/139

1980/ 1/1211981/1/1251983/2/134

1981/2/126

1981/1/125

17

Ziemianin Adam: Biblioteka rozpłynęła się we mgle. Odb. z Echa Srak. 1983 nr 236 Dot. biblioteki w I g o ł o m i

Stochel Stanisław: Książka pod chłopską strze­chą. Monografia biblioteki wiejskiej w K w a- c z a 1 e, najstarszej biblioteki w woje­wództwie krakowskim. Informacja o publikacji

Mrożek Sławomir: 0 życiu - o tym, dlaczego lu­dzie czytają książki. Odb. z "Życia Litera­ckiego" 1953Przypomnienie art., który dot. punktu biblio­tecznego w P i a s k a c h W i e l k i c h

Rokicińska Aleksandra: W cieniu bibliotek zna­mienitych. Rozm. Bogusława Pałczyńska. Roz­mowy przy herbacie. Odb. z Echa Krak. 1980 nr 25. Dot. Biblioteki Dzielnicowej w P o d- g ó r z u

Czytelnicy w P r o s z o w i c a c h mają no­wą bibliotekę. Po wielu przeprowadzkach . Odb. z Echa Krak. 1984 nr 26

Batko Zofia: Miejska Biblioteka Publiczna w W i e l i c z c e 1945-1985

BIBLIOTEKI WOJEWÓDZTWA TARKOWSKIEGOT a r n ó wIwaneczko Maria: Działalność kulturalno-społe­

czna Koła Przyjaciół Biblioteki w TarnowieIwaneczko Marla: Scenariusz wystawy z okazji

jubileuszu Biblioteki Publicznej w TarnowieJaśkiewicz Bronisław: Józef Maksymilian Osso­

liński i jego projekt założenia biblioteki w Tarnowie

Kronika za rok 1979Kronika za rok 1980Kronika za rok 1982Kronika za rok 1983Kronika za rok 1984Kronika za rok 1985Kronika za rok 1986Rogowska Zofia: Jubileusz, który minął. 75-le-

cie Tarnowskiej Biblioteki PublicznejRogowska Zofia: Trzeba nam życzyć nieustającej

fantazji. Rozmowa z dyrektorką Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie. Bozm. Przemysław Konieczny

1983/4/136

1987/2/150

1981/3/127

1980/ 2/122

1984/1/137

1985/3/143

1983/3/135

1983/4/136

1983/3/1351980/1/1211981/1/1251983/1/1331984/1/1371985/1/1411986/1/1451987/1/149

1983/4/136

1986/2/146

18

Rogowska Zofia* Zamierzenia Bibliotaki Publi­czna J w Tarnowie w związku z 75-leciam ist­nienia placówki

Szuster Urszula: Doświadczenia i dorobek biblio­tek zakładowych w województwie tarnowskim

Śaiszkiewicz Alina: Scenariusz wystawy. Osią­gnięcia Biblioteki Publicznej w Tarnowie w 75-leciu 1908-1983

Śmiszkiewlcz Alina: Zbiory regionalne w Woje­wódzkiej Bibliotece Publicznej w Tarnowie

Tarnowscy bibliotekarze o problemach książki i jej upowszechniania. Odb. z Gaz. Krak* 1986 nr 79

Wąs Teresa: Z doświadczeń oddziału dla dzieci i młodzieży w WEP w Tarnowie

Zając Józef: Na 75-lecle Wojewódzkiej Bibliote­ki Publicznej im* J. Słowackiego w Tarnowie

(Materiały dot. czytelnictwa, działal­ności informacyjnej, instrukcyjno-me­todycznej oraz sylwetki-w poszczegól­nych działach)

Bielawska Maria: Hie tylko książka ... MBP w B o c h n i

PI as za Jan: 35 lat MBP la. Jana Wiktora w B o c h n i

Werewka Swa, Brożek Jadwiga: Upowszechnianie informacji o regionie w oparciu o Kroniki J. BurIlkowskiego. Bot. B r z e s k a

Bada Helena: Działalność czytelni KBP w D ę ­b i c y

Bogowska Zofia: Święto Biblioteki Gminnej w I w k o w e j

Serafin Zofia: Zarys dziejów książki i Biblio­teki Publicznej w I w k o w e j

Włudyka Anna: Przemówienie kierowniczki biblio­teki w Wojakowej, wygłoszone ... na otwarciu Gminnej Biblioteki Publicznej w I w k o ­w e j

Kupiec Zofia: 40 lat Biblioteki Gminnej w S z c z u c i n i e . Wspomnienia biblioteka­rza. Wstęp - Zofia Bogowska

1987/2/150

1983/4/136

1983/3/135

1986/1/145

1984/3/139

1983/3/135

1983/2/134

1980/ 1/1211982/ 2-3/

130-131

1985/3/143

1980/3/123

1985/4/144

1985/4/144

1985/4/144

1985/3/143

19

HUMOR V BIBLIOTECE Stolarczyk Anna: Uśmiech im regału

BIBLIOTEKA HA ŁAMACH PRASY Oprao* Stanisław Kaszyński

sransnaZasłużeni Cw 40-leolu Miejskiej Biblioteki Pu­

blicznej w Krakowie!. I. Założyciele i orga­nizatorzy! doc. dr Józef KORPAŁA, Genowefa DULĘBJHA, Eugenia MALIHOWSKA, Władysław WOL­SKI. II* Współtwórcy rozwoju - laureaci na­gród 1 odznaczeń! dr Józef ZAJĄC, dr Jacek WOJCIECHOWSKI, mgr Piotr MISIAK, Stanisław STOCHEL, Zofia BADURA, Zofia BASISTA, Zofia BATKO, Teresa BIEŃKOWSKA, Wanda FRANCZAK , Janina GŁOWICKA, Maria Danuta GOSTYŃSKA, Emilia GÓRSKA, Stanisława GROSS, Maria 13- BRAHDT, Zofia JASIEBIECKA, Anna JAWORSKA , Jadwiga KACZMARCZYK, Stanisław KASZYŃSKI, Zofia KIEŁKUCKA, Jadwiga KOŁATAJOWA, Alfreda LIPIARSKA, Wiktoria ŁUKASIEWICZ, Marianna MARSZOWSKA, Marianna MUZYKA, Józefa Marla PIENIĄŻEK, Maria FISZCZKOWSKA, Janina ROGAL­SKA. Teresa ROSA, Marla SAHWA, Alicja SŁOM­CZYŃSKA, Jacek SŁOMCZYŃSKI, Alojzy SOLAWA, Krystyna STRZELECKA, Krystyna SUBERLAK, Ja­dwiga SZCZEPOCKA, Marla SZYMCZYK, Zdzisława VOGEL, Ewa WARGOWSKA, Alicja WARMUZEK, Zofia ZIEMBIŃSKA, Lucyna ŻMUDA. III. Współpartne­rzy MBF: Jerzy SAPIERACZ, Aleksander NOWAK, Hieronim ŚLIZ, Józef WĄSIOŁEK, Antoni ŻUREK, Edward ŁACH

BASISTA Zofia (1927-1986) - Z kart żałobnych MBP

Zaproszenie na uroczystość odznaczenia Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski prof. dra Jana BAUMGARTA

BIELAWSKA Maria: List do Redaktora BiuletynuGut Ludmiła, Rogowska Zofia: Maria BIELAWSKA.

Zasłużeni dla Ziemi TarnowskiejRogowska Zofia: Jubileuszowe spotkanie w Bo­

cheńskiej Bibliotece z nestorką bibliotekar­stwa tarnowskiego CMarlą BIELAWSKĄ]

1980/2/1221980/3/1231981/2/126

1985/4/144

1986/3/147

1986/2/146

1985/3/1431984/4/140

1983/3/135

1986/2/146

20

Teresę BIEŃKOWSKI - laureatka Hagrody n* Krako­wa 85. Przedr. z Oaz. Krak* 1985 nr 139

Janina BOCZEK (1910-1986). [Przez] (ks)Genowefa DULęBIHA. Z żałobnej kartyKorpała Józef* Kustosz Genowefa DULĘBIHA. "Oca­lić od zapoimienia"Rogowska Zofia: Pożegnanie kol.Zofii DYBOWSKIEJRogowska Zofia: Salomea GĄCIARZ. Zasłużeni dla Ziemi TarnowskiejDanuta z Wolniaków GIEROWSKA* [Be kro log]Danusia [GIEROWSKA], [Przez] J.K.Wyróżnienie zasłużonego działacza kultury [mgr. Stanisława KASZUBSKIEGO]. Odb* z Gaz. Pomor­skiej 1986 nr 220Kaszyński Stanisław: Karla KISIELEWSKABarszcz Edward: Pismo Prezydenta Kiasta Krakowa do doc. dr. Józefa KORPAŁY z okazji 50-lecia pracy twórczej, 75-lecia urodzinBibliografia prac Józefa KORPAŁY za lata 1980- 1985* Oprać. Halina FleszarDyplom dla Dyrektora Józefa KORPAŁY - wpis do Księgi Honorowej Zasłużonych Ludzi Ziemi KrakowskiejGołaszewski Tadeusz: W stronę andragogiki . Szkło o działalności naukowej i dydaktycznej Józefa KORPAŁY w dziedzinie pedagogiki doro­słychJaworska Anna: Niecodzienny jubileusz* Odnowie­nie doktoratu doc. dr. Józefa KORPAŁYKaszyński Stanisław: Echa jubileuszu J. KORPAŁY [V tym llaty gratulacyjne]KORPAŁA Józef: Bibliotece zawdzięczam wszystko. Rozmowa "Dziennika". Bo za. Jolanta Ludzmier- ska-Żyła* Odb. z Dz. Pol. 1985 nr 61KORPAŁA Józef:List ... do dr. Józefa Zająca, dyrektora KBP w Krakowie. Podziękowanie za zorganizowanie spotkania koleżeńskiego z okazji 80-lecia urodzinKORPAŁA Józef: 50 lat w służbie oświaty, kultu­ry i nauki. Wspomnienia wychowanka UJ z lat 1927-1980

1985/3/1431987/2/1501980/2/1221981/2/1261987/2/1501983/3/1351984/4/1401984/4/140

1986/4/1481982/ 2-3/

130-131

1980/2/1221985/2/142

1983/4/136

1980/2/1221983/1/1331985/1/141

1985/1/141

1985/1/141

1985/2/142

21

Zając Józeft Józef KOR?ALAZająo Józefs Osiemdziesięciolecie urodzin Józe­fa KOBPAŁYNagroda Miasta Krakowa za upowazechnlante kul­tury dla Alfredy UP1ABSK1BJ. [Przez] JWTegoroczni laureaci Hagrody Miasta Krakowa • Alfreda UPIARSKA. [Przez] (za). Odb. z Boba Krak. 1982 nr 51Zofia ŁOPACflfeKA (1952-1975), bibliotekarka, kierowniczka Biblioteki Miejskiej w Wielicz­

ceEugenia MA LISOWSKA. [Oprao.] AJ. "Ocalić od za­

pomnienia"MARSZOWSKA Marianna - laureatka Hagrody Miasta Krakowa 1986. Kierowniczka Biblioteki w Mi­chałowicach. Odb. z Gaz. Krak. 1986 nr 130Bielawska Marlat Teresa SIWICKA. Wspomnienie pośmiertne. Bibliotekarka i działaczka kul-'

tuzy w BochniŚmiszkiewicz Alinai Ewa OLSZAK, czyli powołanie do zawodu bibliotekarskiego. Zasłużeni dla Ziemi TarnowskiejPielek Mieczysławt "Do śmiechu, do płaczu i do podziwu”. Dot. Henryki OISZEWSKIEJ, biblio­tekarki we wsi DołuszyoeTaflińaka Zofia, Rogowska Zofia: Marla PAW11K0- WA. Zasłużeni dla Ziemi TarnowskiejRogowska Zofia: Zofii PLUTOWEJ "wychowanie do książki". Zasłużeni dla Ziemi TarnowskiejHagroda Miasta Krakowa 1981 dla Janiny ROGAL- SKZEJ. [Przez] JWROGALSKA Janina - laureatka Hagrody Miasta Kra­kowa o sobie(Mgr Zofia ROGOWSKA - dyrektorem WBP im. J. Słowackiego w Tarnowie]Antoni SŁAPCZYŃSKZ (1898-1982). CPrzez] JASTOCHEL Stanisław. Ust do RedakcjiStrzelecka Krystyna: Stanisław STOCHEL były z-ca dyrektora WBP w KrakowieAlicja TRZEC1AK0WA (1929-1985). [Przez] A.J.Helena WAŁEK (6 I 1922 - 4 III 1983)

1980/2/122

1985/2/1421982/ 2-3/ 130-1311982/ 2-3/

130-131

1985/3/1431980/4/124

1986/2/146

1984/2/138

1983/3/135

1984/3/1391983/3/1351983/3/1351981/3/1271981/3/1271982/4/1321982/4/1321986/4/1481983/4/1361985/3/1431983/1/133

22

Doroczne Hagrody Funduszu Literatury. Wyróżnie­nie dla mgr Ewy WARGOWSKIEJ, dyrektorki Miej­skiej i Gminnej Biblioteki Publicznej « My­ślenicach

Dr Jacek WOJCIECHOWSKI. Nagroda Miasta Krakowa. Odb. z Gaz. Krak. 1984 nr 146. Nagroda Bady Funduszu Literatury

Hekrologi Władysława WOLSKIEGOWojciechowski Jacek: Władysław WOLSKIWojciechowski Jacek: Trwałość pamięci. Włady­

sław WOLSKI. Odb. z Gaz. Krak. 1979 nr 191WOLSKI Władysław: CTeksty publicystyczne dot.

kultury, bibliotek, czytelnictwa 1 in.3Dr Józef ZAJĄC dyrektor Miejskiej Biblioteki

Publicznej w Krakowie. Odb. z "Kramu" 1982 nr 2

Dyplom: Nagroda im. Heleny RADLIŃSKIEJ trzecie­go stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzi­nie bibliotekoznawstwa i bibliotekarstwa przyznana dr. Józefowi ZAJĄCOWI

Dyplom dla Dyrektora Józefa ZAJĄCA - wpis do Księgi Honorowej Zasłużonych Ludzi Ziemi Krakowskiej

Irena ZĄBECKA (1894-1963). CPrzezJ (ZB)Nasi laureaci:

dr Józef ZAJĄC - Krzyż Kawalerski Orderu Od­rodzenia Polski, Nagroda im. Heleny Radliń­skiej III stopnia, Złota Odznaka Za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej, Wpis do Księgi Hono­rowej. - Dr Jacek WOJCIECHOWSKI - Nagroda Miasta Krakowa, Nagroda Rady Funduszu Lite­ratury. - Mgr Anna JAWORSKA - Krzyż Kawaler­ski Orderu Odrodzenia Polski. - Złote Krzyże Zasługi: Zofia BADURA, Alicja TRZECIAK, Mgr Alojzy 30LAWA. - Srebrny Krzyż Zasługi Kazi­miera CYGAN

DZIAŁALNOŚĆ INSTRUKCYJNO-METODYCZNA

Jaworska Anna: Czy bibliotekarzom potrzebna jest przyjaźń czytelników? Dot. Kół Przyja­ciół Bibliotek

Jaworska Anna: Instruktorki- spojrzenia wstecz

1984/3/1391960/3/1231980/3/123

1980/3/123

1980/3/123

1982/ 2-3/ 130-131

1986/2/146

1984/3/139

1984/3/1391981/2/126

1984/3/139

1983/2/1341980/2/122

23

Jaworska Anna: Instruktorki sprawozdania z ho­spitacjiJaworska Anna: Kroniki bibliotek - wyniki kon­

kursuKonkurs na Kronikę Biblioteki. "Ocalmy od zapo­mnienia dorobek naszej pracy". Ogłoszenie

konkursuKonkurs na najlepszy punkt biblioteczny w woje­wództwie miejskim krakowskim - w 40-lecie PL. Ogłoszenie konkursuKonkurs na wspomnienia bibliotekarzy. Ogłosze­

nie konkursuStrzelecka Krystyna: 0 potrzebie samokształce­

niaStrzelecka Krystyna: Przysposobienie czytelni­cze i informacyjne. Propozycje bibliografi­

czneZając Józef: Metodyka instruktażu

P r a c a z c z y t e l u i k i e n C z y t e l n i c t w oAugustyn Małgorzata: Zainteresowania czytelni­cze uczniów klas 71-71X1. Pragm. pracy magi­sterskiejBogdan Grażyna: Książka - czas wolny - inicja­cje czytelnicze. Pragm. pracy pt. "Funkcja książki i jej sytuacja w życiu kulturalnym żołnierzy"Bujak Jan, Cieókiewicz Maria, Konopka Marla : Czy maturzyści krakowscy wiedzą o bibliote­

kach swojego miasta. Wyniki badań ankieto­wychChwała Jadwiga: Człowiek dorosły jako przedmiot wychowaniaChwała Jadwiga: Instytucjonalne możliwości kształtowania systemów wartości dorosłychPaber Czesława: Czynniki kształtujące wybór li­teratury niebeletryatycznej przez młodzież szkół średnich. Pragm. pracy magisterskiejPiłek Ewa: Społeczna recepcja nowelistyki wśród czytelników myślenickich bibliotekGodne naśladownictwa. Dot. kar za przetrzymywa­nie książek w amerykańskim stanie Missouri. Odb. z Dz. Pol. 1985 nr 66

1987/2/150

1985/4/144

1984/2/138

1985/4/144

1981/2/126

1985/4/1441981/3/127

1984/3/139

1982/ 2-3/ 130-131

1980/2/122

1983/2/134

1982/4/132

1983/1/133

1983/3/135

1984/3/139

1985/1/141

24

Rogowska Zofia: Jak skutecznie zwalczać nawyk czytania książek i korzystania z bibliotek

Stachura Alicja: Upowszechnianie czytelnictwa literatury rolniczej w województwie tarnaw­skim

Turlejska Barbara: Z badań nad wychowaniem estetycznym młodzieży

Turlejska Barbara: Zainteresowanie czytelnicze młodzieży licealnej. Wyniki badań przeprowa­dzonych w czterech liceach Krakowa

Z książką żyjesz pełniej. Odb. z Życia Litera­ckiego 1985 nr 17. Dot. czytelnictwa we PranejiB i b l i o t e k i dla n i e w i d o m y

Jaworska Anna, Sokół Zofia: Biblioteka dla nie­widomych w Krakowie

Łaniak Barbara: Uwarunkowania dostępu do książ­ki niewidomych czytelników. Pragm. pracy ma­gisterskiej pt. "Czytelnictwo niewidomych w środowisku krakowskim"

MBP Kraków - inwalidom wzroku. [Informacja o otwarciu placówki przy ul. Bohaterów Stalin­gradu. Przez! A.J.

Przy ul. Bohaterów Stalingradu 44. Biblioteka ula niewidomych wznowiła działalność. [Przed (Pa). Odb. z Gaz. Krak. 1984 nr 69

Sawicka Elżbieta: Czytające pąlce. Dot. książek pisanych alfabetem Braille a i książek mówio­nych

M a t e r i a ł y m e t o d y c z n e M o n t a ż e . L e k c j e b i b l i o t e

Andres Maria: Śpiewam twoje imię potężne-Pokój. Montaż literacko-muzyczny oparty na wybra - nych tekstach literatury polskiej

Andres Marla: W 75.rocznicę śmierci Marii Ko­nopnickiej. Materiały do montażu literacko- muzycznego

Garczyńska Maria: Wyniki konkursu czytelniczego "Wybieramy najpopularniejszą książkę 40-le- cia PL"

Kronika biblioteki - wskazówki (dla filii). [Przez] AJ

1981/ 2/126

1983/2/134

1983/4/136

1986/1/145 ' c h

1981/3/127

1982/4/132

1984/1/137

1984/3/135

1984/1/137

c z n e

1986/2/146

1985/3/143

1985/4/144

1983/1/133

1982/1/129

25

Nalepa Teresa: Konspekt lekcji bibliotecznej dla uczniów klasy VIII na temat regionu My­ślenicePieniążek Maria: "Dorotka, Nosek, Kichuś i inni" Scenariusze imprezy poświęconej twórczości J. PorazińskiejPieniążek Hariat Znaszli swój kraj? Czyli wy­cieczka jako forma pracy z czytelnikiemStrzelecka Krystynat Funkcje bibliotek publicz­nych* Propozycje do samokształceniaStrzelecka Krystyna: Historia literatury. Okres 40-lecia. Lekcja biblioteczna dla uczniów szkół średnichStrzelecka Krystyna: Korzystamy z encyklopedii i słowników językowych, lekcja bibliotecznaStrzelecka Krystyna: Stanisław Wyspiański. Le­

kcja bibliotecznaZestaw pomocy metodycznych ... leciem - znajdujących aię kcyjno-Metodycznym

związanych z 40- w Dziale Instru-

1986/4/1481982/ 2-3/ 130-1311981/2/126

1981/3/127

1984/2/1381981/1/1251982/ 2-3/ 130-131

1984/2/138

DZIAŁALNOŚĆ INPORHACYJBO-BIBLIOGBAFICZNAAndres Maria: Kartoteka jako źródło informacjio regionie. /Z doświadczeń Miejskiej Biblio­teki Publicznej w Krakowie/Bieńkowska Teresa: Bibliografia regionalna - podstawowe źródło informacji o regionieLipczyńska Irena: Działalność informacyjna wo­jewódzkich bibliotek publicznychLipczyńska Irena: Kartoteki regionalne w Miej­skiej Bibliotece Publicznej w KrakowieLipczyńska Irena: Warsztat regionalny MBP w KrakowieVogel Zdzisława:" 0 wystawach w latach 1955-1978 oraz wykaz wystaw zorganizowanych w 1. 1950-1978Zalewska Beata: dowiska Kartoteka charakterystyki śro-

- o -

Czerni Józef: Warsztat informacyjny. Wyd. twa 1980, Hec. Góra Barbara 2.

1986/2/1461981/4/1281981/2/126

1981/3/1271981/2/126

1980/4/1241981/2/126

1981/2/126

26

O p r a c o w a n i a b i o g r a f i e : Z e s t a w y b i b l i o g r a f i o :aszyński Stanisław: Majster od "Przyjaciela Lądu". 150.rocznica urodzin Ignacego DANIE­LEWSKIEGO . Odb. z Gaz. Pom. 1979ieńkowska Teresa: Wykaz ważniejszych publika­cji Bolesława DROBNEBAając Józef: Stulecie urodzin dra Bolesława DROBBERAabriel GABCIA MARQUEZ laureatem literackiej Nagrody Nobla 1982. Oprać. JWadres Maria: Z wychowawczych treści "Rozrywek dla dzieci" Klementyny z Tańskich HOPMANOWEJadeusz HOLUJ (1916-1985). Sylwetka i biblio­grafia. Oprać. K.G.sgel Zdzisława: JAN III SOBIESKI i odsiecz wiedeńska. Wybór literatury 1960-1983Łeńkowska Teresa: Jan KASPBOWICZ (1860-1926). Wybór literaturysrpała Józef: Brodziński tłumaczył KOCHANOW­SKIEGO. Sto pięćdziesiąt lat temu. Odb. z Dz. Pol. 1980 nr 152aiszkiewicz Alina: Jan KOCHANOWSKI i... Tarnów>gel Zdzisława: Pamięci poety z Czarnolasu. Przegląd zapowiedzianych prao poświęconych KOCHANOWSKIEMU>gel Zdzisława: Pamięci poety z Czarnolasu. Informacja bibliograficzna o wydaniu "Dzieł wszystkich" oraz opracowania wydane w 1. 1980-1984

Krakowie stanie pomnik Marii KONOPNICKIEJ. Przedr. z Gaz. Krak. 1985 nr 160)N0PNICKA M. (zob. też MATERIAŁY METODYCZNE. MONTAŻE)bak Magdalena: Mikołaj KOPERNIK. (Wybór publi­kacji 1972-1982)Łeńkowska Teresa: Kult i tradycje KOŚCIUSZKO­WSKIE w Krakowie. Wybór publikacjiaiszkiewicz Alina: Jasne jak świt i ciepłe jak uśmiech utwory Marii KOZACZKOWEJ 1910-1982igły Jadwiga, Niedzielska Joanna: Urszula KO­ZICA. Bibliografia podm. i przedm. Odb. z Por. Bibliotekarza 1979 nr 9

s n e n e

1980/2/1221983/3/1351983/3/1351982/4/1321985/3/1431985/4/1441983/2/1341985/4/144

1980/3/1231984/3/139

1980/ 1/121

1984/3/1391985/3/143

1982/4/1321984/3/1391982/ 2-3/ 130-131

1980/2/122

27

Bieńkowska Teresa: Historia w powieściach Jó­zefa Ignacego KRASZEWSKIEGOKabatc Eugeniusz: Wciągnięty w mrok. Pamięci Jerzego KRZYSZTOHIA. Odb. * "Tu i Teraz" 1982/2Kosakowska Anna: Jerzy KRZYŚZTOŃ 1931-1982 . Sylwetki i bibliografiaJalu KUREK. Bibliografia twórczościHagły Jadwiga, Niedzielska Joanna: EWA LIPSKA. Bibliografia podoi, i przedm. Odb. z Por. Bi­

bliotekarza 1979 nr 9Włodzimierz MACIĄG. Bibliografia podmiotowaVogel Zdzisława: Kornel MAKUSZYŃSKI. 100. rocz­nica urodzin. Wybór literatury z lat 1970- 1983. Opracowania o PisarzuPleszar Halina: Cyprian Kamil HORWID (1821- 1883). W 100. rocznicę śmierci poetyOlechowska Maria: Janina PORAZlfrSKA (1882-1971)PCRAZIŃSKA J. zob. też MATERIAŁY METODYCZNE. SCENARIUSZE

Pleszar Halina: Generał SIKORSKI. W setną rocz­nicę urodzin. Bibliografia i wiersze o W. SikorskimWojciechowski Jacek: Wole SOYIHKA - Literacka Nagroda Hobla 1986Mac Alicja: Leopold STA??. W 30. rocznicę śmie­rciBieńkowska Teresa: Wit STWOSZ. W 450. rocznicę śmierciGwoździowska Krystyna, Niedzielska Joanna: Wit STWOSZ - największy rzeźbiarz polskiego śre­dniowieczaTogel Zdzisława: Karol SZYMANOWSKI. Wybór lite­ratury 1960-1982Pleszar Halina: Rok Stanisława I. WITKIEWICZA. Wybór literaturyWYSPIAŃSKI Stanisław (zob. MATERIAŁY METO­DYCZNE. LEKCJE)Andres Maria: 0 losach jednej książki i jednej płyty. Ha marginesie Roku ŻEROMSKIEGO

1987/2/15Ć1982/ 2-3/ 130-1311982/ 2-3/

130-1311980/ 1/121

1980/3/1231980/ 1/121

1983/4/1361983/2/1341982/ 2-3/ 130-131

1981/ 2/126

1986/4/1481987/ 2/150

1983/2/134

1983/2/1341982/ 2-3/

130-1311984/4/140

1984/4/140

28

Gawlińska Małgorzata, Zając Bogusława: Kompozy­torzy k r a k o w s c y w 40-leclu PL. Wy­bór, wstęp 1 koordynacja całości Zofia Bo­

gdanowiczLista członków Oddziału Związku Literatów Pol­

skich w K r a k o w i eBiedzielska Joanna: Książki dla dzieci autorów

k r a k o w s k i c h . Wykazy twórczości, zdjęcia

Vogel Zdzisława: Książki o K r a k o w i e wydane w 1980 r. Wybór i uzupełnienie

Vogel Zdzisława: 40. rocznica wyzwolenia K r a ­k o w a . Wybór literatury, wiersze J. Hor- dyńskiego, J. Laua

V o g e l Zdzisława: Teatry i aktorzy Ł r a k o - w a. Wybór literatury z okazji 200-lecia sceny narodowej

Yogel Zdzisława: Życie kulturalne m. K r a k o- w a w Polsce Ludowej. Wybór literatury

KRAKÓW zob. też KSIĄŻKA. DRUKARSTWO. PRASOZHA- WSTWO

Bieńkowska Teresa: Żyją wśród nas.Zestaw literatury z okazji U i ę a z y - n a r o d o w e g o R o k u I n w a l i ­d ó w i L u d z i N i e p e ł n o ­s p r a w n y c h

Fleszar Halina: Laureaci literackich H a - g r ó d H o b l a /1945-1981/ i Ich twór­czość w przekładach polskich

Pomoce informacyjno-bibliograficzne [związane z 40-leciem P o l s k i e j R z e c z y ­p o s p o l i t e j L u d o w e j znajdu­jące się w Dziale Informacyjno-Bibliografi­cznym]

Z myślą o 40-leciu. Od Redakcji. Udział biblio­tekarzy krakowskich w obchodach 40-lacia PL

Zob. też MATERIAŁY METODYCZHEToczek Alfred: P o w s t a n i e s t y c z ­

n i o w e . Wybór publikacjiBieńkowska Teresa: 60. rocznica wybuchu III

P o w s t a n i a Ś l ą s k i e g o

O p r a c o w a n i a t e m a t y c z i

1981/1/125

1980/1/121

1981/4/128 1982/ 2-3/

130-131

1984/4/140

1981/3/127

1984/2/138

1981/3/127

1981/4/128

1984/ 2/138

1984/ 2/138

1982/4/132

1984/2/138

1981/2/126

29

Bieńkowska Teresa: P r a c a w reportażach ipamiętnikach. Wydania z lat 1970-1980 1984/2/138

Pleszar Halina: Ważniejsze r o c z n i c e iobchody w 1985 roku 1984/4/140

Pleszar Halina, Wolsza Elżbieta: Ważniejszer o c z n i c o i obchody w 1986 roku 1985/4/144

Pleszar Halina: Ważniejsze r o c z n i c e iobchody w 1987 roku 1986/4/148

Szczupak Lesław: 100 lat polskiego r u c h u 1982/ 2-3/ r o b o t n i c z e g o . Wybór literatury 130-131

Bieńkowska Teresa: S e r i a wydawnicza "Czło­wiek w Procesie Pracy". Adnotowany wykaz to­mików serii 1984/2/138

Pleszar Halina: "Dokumenty Haszej Tradycji".Tomiki s e r i i związane z 40-leciem PL 1984/2/138

Olechowska Maria: Źródła naszej tradycji. Adno­towany zestaw s e r i i "Biblioteka Rewo­lucyjnego Hurtu Polskiej Myśli Społeoznej","Dokumenty Haszej Tradycji" 1982/1/129

C z y t a ć - n i e c z y t a ć (Rubryka w opracowaniu Jacka Wojciechowskiego)

Doctorow E.L.: Ragtime 1980/4/124Gncho S.: Dziwna historia o upiorach z latami^. 1980/1/121 Pries P.R.i Statek powietrzny (odb. z Nowych

Książek 1980/3/ 1980/2/122Puentes C.t Terra nostra 1980/2/122Puentes C.: Urodziny 1981/1/125Garcia Marquez G.: Jesień patriarchy 1980/3/123Griekowa Y . i Katedra 1981/1/125Murdoch I.: Machina miłości czystej i wszetecz-

nej 1980/1/121Radiczkow J.: Proca 1980/3/123Wolski W.: Kartki kontrowersyjne 1980/2/122

" K s i ą ż k i o K s i ą ż c e ”(Adnotowany przegląd tomików serii w oprać. T.B.,J.K.,L.S.)Korpała J.: Karol Estreicher st. twórca Biblio­

grafii 1981/1/125 Łoś L.: Biblioteki naukowe 1981/3/127 Portrety bibliotekarzy polskich 1981/4/128 Rokosz M.: Wenecka oficyna Aida Hanucjusza i

Polska w orbicie jej wpływów 1982/4/132Wróblewski J.: Polskich broniły progów 1982/4/132Współczesne polskie księgarstwo. Mały słownik 1982/ 2-3/

encyklopedyczny 13 0 -13 1

30

P u b l i k a c j a p r a c o w n i k ó w 1 i c h o m ó w i e n i a

Adamiec Witold: Nowe publikacje wojewódzkich bibliotek publicznych. Odb. z "Biblioteka­rza" 1980 nr 2 M.in. dotBibliografii Krako­wa i Biuletynu ... MBP 1980/3/123

Antologia aforyzmów i myśli o bibliotece, książ ce 1 czytaniu. Wybór: S. Stochel. - Kraków1985. Zapow. wyd. Informacja o książce 1983/4/136

Bibliografia Krakowa 1974. - Kraków 1980. Omów.[Bednarski Tadeusz ZJ T.Z. Bed. Odb. z "Kra­mu" 1981/5 1981/1/125

Gostyńska Maria D.: Terapia wielkiego ładu. -Kraków 1984. Informacja o książce 1984/4/140

Kaszyński Stanisław: Gopło nad Sekwaną. - Byd­goszcz 1983. Informacja o publikacji 1984/2/138

Stankiewicz Witold: List do Dyrektora dr. Józefa Zająca. Dot. "Biuletynu Infonnacyjno-Instra­kcyjnego MBP* 1980/1/121

Wojciechowski Jacek: Funkcje prozy literackiej.- Kraków 1983. Informacja o książce 1983/1/133Tragm. rec. A.R. Zielińskiego. Odb. z "Bi­bliotekarza" 1983 nr 4 1983/4/136

Ziembińska Zofia: Biuletyn Informacyjno-Instru- kcyjny MBP w Krakowie za lata 1953-1979.Pragm. pracy magisterskie j 1980/4/124

KONFERENCJE. SZKOLENIABogdanowicz Zofia. VI krajowa konferencja bi­

bliotekarzy muzycznych we Wrocławiu 1984/1/137Informacja Policealnego Studium Bibliotekar­

skiego w sprawie rekrutacji słuchaczy 1980/3/123Informacja Uniwersytetu Jagiellońskiego w spra­

wie zapisów na zaoczne Studium Podyplomowe w zakresie Bibliotekoznawstwa i Informacji Na­ukowej 1980/2/122

Lasek Stanisława: Kurs w Moskwie /zorganizowany przez Wszechzwiązkowy Instytut Podnoszenia Kwalifikacji Pracowników Kultury/ 1984/4/140

WSPÓŁPRACA Z BIBLIOTEKAMI ZAGRANICZNYMIZając Józef: Współpraca MBP w Krakowie s bi­

bliotekami zagranicznymi. 40—lacie MBP w Kra kowie. Wizyta zaprzyjaźnionych bibliotek 1986/4/148

31

L i p s k /układ chronologiczny/

Zdjęoia i odbitki artykułów z prasy niemieckiej z otwarcia wystawy w Lipsku

Bogdanowicz Zofia: Biblioteka Muzyczna Miasta Lipska

Strzelecka Krystyna: Miejska i Okręgowa Biblio­teka w Lipsku

Witamy gości z Pragi... i Lipska

Kaszyński Stanisław: U bibliotekarzy w LipskuLasek Stanisława: Deutsche Zentralbficherei fdr

Blinde w Lipsku (Biblioteka dla Niewidomych)Musikbibliothek der Stadt LeipzigNagły Jadwiga: Deutsche Zentralbflcherei fdr

Blinde (Centralna Niemiecka Biblioteka dla Niewidomych w Lipsku)

Wargowska Swa: Miejska i Okręgowa Biblioteka w Lipsku. Uwagi po wizycie

Żywe dziedzictwo 1 dzień dzisiejszy muzyki. [Przez! (m). Wya vawa zorganizowana w Ośrodku Kultury i Informacji NRD w Krakowie prezen­tująca historię i osiągnięcia Biblioteki Mu­zycznej w Lipsku. Odb. z Gaz. Krak. 1984 nr 249

Goście z Lipska w MBP. [Przez] S.K.Kaszyński Stanisław: Krakowscy bibliotekarze u

kolegów w Lipsku. Współpraca MBP Kraków z bibliotekami w Lipsku i Pradze. [W tym pro­gram wizyty, odb. artykułów z prasy niemie­ckiej, zdjęcia i bibliografia dot. współ­pracy]

Pieniążek Maria: Infonnacia o roboczej wizycie bibliotekarzy MBP Kraków w Miejskiej i Okrę­gowej Bibliotece w Lipsku

P r a g a /układ chronologiczny/Kaszyński Stanisław: Miejska Biblioteka w Pra­

dze. Organizacja i działalnośćWitany gości z Pragi... i LipskaPleszar Halina, Szczerbińska Teresa, forotnicka

Maria: Wizyta w Pradze. Współpraca z biblio­tekami zagranicznymi

Basza wystawa w Lipsku

32

1980/3/123

1982/1/129

1982/1/1291982/ 2-3/

130-1311984/4/140

1984/1/1371984/3/139

1984/4/140

1984/1/137

1980/2/122

1984/4/1401986/2/146

1986/2/146

1986/2/146

1982/1/1291982/ 2-3/

130-131

1984/1/137

Kaszyński Stanisław: Hasza wystawa w Pradze.Miejska Biblioteka Publiczna w Krakowie - 40lat w służbie społeczeństwu 1986/2/146

BIBLIOTEKI I ICH PDHKCJE ZAWÓD BIBLIOTEKARZA. BIBLIOTEKI ZAGRAHICZHE

Aktualne problemy działalności bibliotek krajów socjalistycznych. Informacja o sofijskiej naradzie przedstawicieli ośrodków naukowo- badawczych i metodycznych bibliotek narodo­wych 1982/4/132

Korpała Józef: Biblioteki publiczne jako insty­tucje wychowania społecznego 198 1/2/126

Stolarczyk Anna: 40-lecie dekretu o bibliote­kach 1986/2/146

Śmiszkiewicz Alina: Oddziaływanie oświatowo-wy- chowawcze bibliotek publicznych na młodzież szkół średnich 1982/4 /132

Zając Józef: Biblioteka Publiczna w Filadelfii 1982/ 2-3/ w świetle jej wydawnictw 13 0 -13 1

Zając Józef: 0 etyce zawodowej bibliotekarza 1984/3/139Zając Józef: Powinności zawodowe a osobowość

bibliotekarza. Szkic histoiyczno-tyjologicz- no-normatywny wygłoszony na sesji popularno­naukowej z okazji 75-lecia Biblioteki Publi­cznej w Tarnowie 1983/4/136

KSIĄŻKA. DRUKARSTWO. ZAGADHIEUIA WYDAWUICZEHoche Karl: Historia książki, Przedr. z "Forum"

1982 1983/1/133Kołątajowa Jadwiga: 60 lat istnienia serii wy­

dawniczej "Biblioteka Narodowa" 1981/1/125Pieczonka Marek: Krakowska "Księgarnia Ossoli­

neum" w latach 1939-1945 1980/2/122

Pietrzyk Bożena, Wójcik Władysława: Książka - prasa - wydawnictwa w Krakowie w okresie dwudziestolecia międzywojennego 1981/3/127

Świerczek Marek: Drukarstwo krakowskie w dwu­dziestoleciu międzywojennym 1918-1939.Pragm. pracy magisterskiej nagrodzonej w konkursie ZG SBP w r. 1984 1985/4/144

Zając Józef: Polityka wydawnicza - plany wyda­wnicze a potrzeby bibliotek. Wprowadzenie do

33

dyskusji na ogólnopolskiej konferencji nt. Gromadzenia i opracowania zbiorów bibliote­cznych w Rzeszowie

PRASOZNAWSTWODziki Sylwester: Dokumentacja i bibliografia w

0[środkuj BCadań] P[rasoznawczychi. Z okazji 25-lecia działalności

Jarowiecki Jerzy: Prasa dla dzieci i młodzieży i jej funkcje społeczne

Pietrzyk Bożena, Wójcik Władysława: Prasa kra­kowska przedmiotem zainteresowań naukowych

S t o w a r z y s z e n i e B i b l i o t e k a r z y P o l s k i i

Apel walnego zebrania delegatów kół SBP okręgu tarnowskiego w sprawie rozwoju czytelnictwa i poprawy warunków pracy bibliotek w woje­wództwie tarnowskim

Czerni Józef: Sprawozdanie z działalności Za­rządu Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Krakowie za okres 26 II 1980 - 9 H I 1982 r.

Czujowa Maria: Nadzwyczajny Zjazd SBP w Warsza­wie 1 1 -1 3 V 1981

Jaworska Anna: Działalność Okręgu Krakowskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w 1985 roku. Z życia SBP

Kaszyński Stanisław: Stowarzyszenie Biblioteka­rzy Polskich w Krakowie 1919-1979. - Kraków 1980. Odb. k. tyt.

Nagroda naukowa SBP im. Adama Łysakowskiego1983, 1984. laureaci: doc. dr hab. Zofia Ga- cy-Dąbrowska, mgr Maria Lenartowicz

Najbardziej poczytne książki roku [Wypowiedź ZG SBP]

Pamulanka Janina: Sprawozdanie z działalności Zarządu Okręgu SBP w Krakowie za rok 1986

Pawlik Maria: 0 zarania działalności ZBiAP w Tarnowie

1981/3/127

1980/ 2/122

1980/ 2/122

h

1984/2/138

1983/2/134

1981/3/127

1986/2/146

1980/3/123

1985/3/143

1984/3/139

1987/2/150

1984/4/140

1984/2/138

34

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich* Wnioski i postulaty Krakowskiego Okręgu SBP dla Za­rządu Głównego SBP. Oprać. J.a.Szarek Janina: Działalność Stowarzyszenia Bi­bliotekarzy Polskich w Tarnowie w latach

1949-1983. Cz. 1,2Z życia SBP. Z ostatniej chwili. CPrzez] (AJ- JZ). Dot. Okręgowego Zjazdu SBP, 16 1 1985

1983/4/1361984/2/1381984/4/140

1981/2/126

35

str.Biblioteka na łanach pras; 60Biblioteki dla niewidomych 65Biblioteki i ich funkcje 73Biblioteki zagraniczne 73Biografie /opracowania i zestawy bibliograficzne/ 67Czytać - nie czytać 70Czytelnictwo 64Drukarstwo 73Humor w bibliotece 60Informacyjno-bibliograficzna działalność 66Instrukcyjno-metodyczna działalność 63Jubileusz - 40-lecia 55Konferencje. Szkolenia 71Książka - historia 73"Książki o Książoe" 70Lekcje biblioteczne 65Metodyczne materiały 65Miejska Biblioteka Publiczna - ogólnie 56Miejska Biblioteka Publiczna - historia 55Montaże 65Praca z czytelnikiem 64Prasoznawstwo 74Publikacje pracowj^ików 71Sprawozdania i krcniki 56Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich 74Sylwetki bibliotekarzy 60Tarnów - WBP i inne biblioteki województwa 58Tematy rocznicowe i inne zestawy 69Współpraca z bibliotekami, zagranicznymi 71Wydawnicze zagadnienia 73Z życia bibliotek 57Zawód bibliotekarza 73

IBDEKS TEMATÓW

Kryptonimy pracowników Biblioteki!A.J. (j.a.) - Anna Jaworska J.K. - Jadwiga Kołątajowa J.K. - Joanna Kawała J.W. JW - Jacek Wojciechowski J.Z. - Józef Zając ks - Krystyna Strzelecka L.S. - Lesław Szczupak S.K. - Stanisław Kaszyński T.B. - Teresa Bieńkowska Z.B. - Zofia Badura

36

TBHESA BIEŃKOWSKA

HISTORIA W POWIEŚCIACH JOZEFA IGNACEGO KRASZEWSKIEGO

(wydania powojenne)

"Dzieje są ciągiem rozumnym, logiczny* przyczyn i skutków, nic w nich przypadkowego, nic dowolnego t wczoraj rodzi dzień dzisiejszy, dzisiaj przygotowuje jutro".J.I. Kraszewski. PRZEGLĄD EOHOPEJSKI T« 1. 1862*19 marca br. minęła 100. rocznica śmierci J.I. Krasze­wskiego, zwanego "ojcem polskiej powieści historycznej*. Był znakomitym historykiem - erudytą. Posiadał bardzo bo­gaty własny warsztat historyczny. Wykorzystał w twórczości wiele źródeł historycznych, dokumentów i korespondencji.

Nie obce mu były kroniki Galla, Thietmara, Kadłubka, Dłu­gosza, Bielskiego, Kromera. Studiował herbarze Hiesleckie- go i Paprockiego. Wykazał w twórczości doskonałą znajomość rodów magnackich, których historia dostarczyła mu wiele u- zupełnien do zdarzeń i stała się znakomitą "oprawą wiel­kich wypadków historycznych". Znawca twórczości Kraszew­skiego i jej badacz Wincenty Danek zauważył, że "dla wszy­stkich omal powieści z cyklu o dziejach Polski dobiera pi­sarz tematyką związaną z przełomowymi okresami w historii ...". W 94 tomach powieści historycznych dokonał Kraszewski "beletryzacji procesu dziejowego". Sie pochwalał wojen, u- ważał je za absolutne zło, w związku z i-m "unikał okazji do kreślenia obrazów zmagań wojennych, bjUew i pojedynków? Wszelkie nieszczęścia widział w buntach i intrygach poli­tycznych wewnętrznych i zewnętrznych.* * *

W przeglądzie uwzględniono podstawowy cykl powieści hi­storycznych (29 tomów) oraz utwory spoza cyklu. Wykorzyst* no jedynie wydania powojenne (nie podano kolejności wydań, nie jest to bowiem informacja istotna dla tematu). Prawie wszystkie tomy zaopatrzone są w przedsłowia, posłowia i przypisy. Autorzy opracowań podjęli trud odszukania kronik oraz zbiorów dokumentów i korespondencji, na których opie­rał sie Kraszewski. len aparat naukowy pomaga czytelnika* poznać tło historyczne. Adnotacje zaczerpnięto w większo­ści z roczników LITERATURY PIĘKNEJ.Lektura powieści powinna zachęcić do studiowania histo­rii, pomóc w poznawaniu dziejów państwa i narodu polskiego, ułatwić zrozumienie zjawisk społecznych, zaznajomić z bo­gatym życiem dworskim 1 towarzyskim w poszczególnych okre­sach.Przewodnikiem po twórczości historycznej J.I.Kraszewskie­go i obszernym opracowaniem tematu jest praca Wincentego Danka POWIEŚCI HISTORYCZNE J.I. KRASZEWSKIEGO.-W-wa t LSW 1966.

37

LUBIANA. - Wwa > LSW, 1986. - 218, [63 s.Dzieła* Powieści Historyczne. Czasy Przedhistoryczne."Na całość powieści składają się legendy przedhistory­czne, połączone z wątkami czysto baśniowymi".STA HA BAŚŃ / przedmowa J. Krzyżanowski ; posłowie i przy­pisy W. Danek. - Wwa t LSW, 1984* - 311, C93 s.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 1* Powieść przedstawia legendarny okres w historii Polski, daje banmy i żywy obraz obyczajów, wierzeń i życia daw­nych Słowian.

MIESZKO I (960-992)LUBONIE t powieść z X wieka / przygot. do dr. J. Jarowie- cki i J, L, Kowalczyk. - Wwa t LSW, 1975. - 315 s., 24 k. tabl. i il. portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 2.Akoja powieści rozgrywa się na tle ważnych wydarzeń dziejowych : zawarcia sojuszu przez polskiego władcę z Bolkiem ozeskim i chrystianizacji Polski. Barwny obraz stosunków społecznych, życia i obyczajów w Polsce owego okresu.

BOLESŁAW CHBOBRY (992-1025)BRACIA ZMARTWYCHWSTAŃCY t powieść z czasów Chrobrego / przedsłowie napisał J. Dobraczyński ; przygot. do dr., po­słowi em i przypisami opatrzył Zygmunt Halswa. - Wwa : LSW, 1976. - 468 s., 16 k. tabl.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 3.Akcja powieści rozgrywa się w ostatnich latach panowa­nia Bolesława Chrobrego. Autor ukazuje dążenia polskiego władcy do zdobycia korony królewskiej - symbolu niezależ­ności. Starania uwieńczone zostały powodzeniem mimo intryg feudałów niemieckich.MIESZKO II (1025-1034), KAZIMIERZ ODNOWICIEL (1038-1058)HASŁAW s powieść z H wieku / przygot. do dr., posłowiem i przypisami opatrzył S. Sierotwiński ; przedsłowie L. Kal- tenberg. - Wwa t LSW, 1976. - 289 s., 8 k. tabl. : 11., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 4.Powieść kreśli wojenne przypadki dzielnych, choć kłó­tliwych braci Doliwów i Tomka Beliny oraz dzieje ich miło­ści zakończone podwójnym weselem. Przedstawia wydarzenia,

ŚWIT SŁOWIAŃSZCZYZNY

38

które nastąpiły w jedenastowiecznej Polsce po śmierci kró­la Mieszka II, najazd czeski, bunt władcy Mazowsza Masława, zwycięski powrót do kraju króla Kazimierza Odnowiciela.

BOLESŁAW ŚMIAŁY (1058-1079)BOLESZCZYCE : powieść z czasów Bolesława Szczodrego / przy­got. do dr., posłowiem i przypisami opatrzył S. Sierotwiń- ski ; przedsłowie napisał W. Danek. - Wwa : LSW, 1976. - 281 s., 8 k. tabl. : il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 5.

Autor skoncentrował się w fabule na konflikcie Bolesła­wa Śmiałego z biskupem krakowskim, Stanisławem ze Szczepa­nowa. Spór ten przedstawił z uwypukleniem jego politycz­nych źródeł nie ulegając legendarnym przekazom.

WŁADYSŁAW HERMAN (1079-1102)KRÓLEWSCY SYNOWIE : powieść z czasów Władysława Hermana i Krzywoustego. - Wwa * ISW, 1976. - 540 s., 20 k. tabl.: 11. portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 6.

W powieści przedstawił autor spor o królestwo, jaki to­czył się między synami W. Hermana : Zbigniewem i Bolesła­wem, zwanym Krzywoustym. Główny nacisk położył Kraszewski na pokazanie spraw i zatargów rozgrywających się w łonie panującej dynastii Piastów.

ROZBICIE DZIELNICOWE (poł. wieku H I - poł. 117)HISTORIA PRAWDZIWA 0 PETRKU WŁAŹCIE, PALATYNIB, KTÓRE­GO ZWANO DUNINEM : opowiadanie historyczne z XII wieku / przedsłowie napisał S. Holsztyński ; posłowie W. Danek. - Wwa : LSW, 1977. - 327 s., 8 k. tabl. : il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 7.

Powieść przedstawia despotyczne rządy najstarszego syna Krzywoustego, Władysława II oraz jego walkę o władzę z młodszymi braćmi. Główny wątek stanowią dzieje tytułowego bohatera, opiekuna synów Krzywoustego, który z racji peł­nienia tej funkcji popada w konflikt z Władysławem II. Po­wieść kończy się wygnaniem Władysława.STACH Z KONAR : powieść historyczna z czasów Kazimierza Sprawiedliwego / przygot. do dr., posłowiem i przypisami opatrzył S. Grzeszczuk. - Wwa : LSW, 1977. - 687 s., 16 k. portr., tabl. : 1 1 ., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 8.

W powieści przedstawił autor koniec pierwszego okresu

39

W setną rocznicę śmierci

Józefa Ignacego Kraszewskiego

. Sesja naukowa w W S P . Wystawa powojennych edycji dziel pisarza

(Inf. wł.) W W ytsrej Szko­le Pedagogicznej w Krakowie rozpoczęła się wczoraj trzy­dniowa sesja naukowa poświę­cona Józefowi Ignacemu Kra­szewskiemu, dla uczczenia set­nej rocznicy śmierci pisarza. Organizatorami sesji są: In­stytut Filologii Polskiej W SP i Ludowa Spółdzielnia Wyda­wnicza.

Sesję otworzył rektor uczel­ni — prof. <Jr bab Mleczy* sław Rozmus, i. •i referat i- naugurujący na temat progra­mu literatury „powszechnej” J. I. Kraszewskiego wygłosił znakomity znawca tych zagad­nień proł. dr hab. Stanisław Burkot. Inne wystąpienia do­tyczyły takich zagadnień jak: interpretacja oświecenia w po­wieściach pisarza, jego stosu­nek wobec problemów rozwo­ju kultury w okresie między- powstaniowym, zainteresowa­nie filozofią romantyczną. Po południu zaś poświęcono cały blok wykładów epistolografii J. I. Kraszewskiego, przybli­żający jego sylwetkę jako au­tora i edytora listów.

Kraszewski znany jest po­wszechnie jako twórca cieka­wych powieści, inne prze­jawy jego artystycznej akty­wności stanowią bardziej przedmiot dociekań badaczy, mniej są znane przeciętnemu odbiorcy jego spuścizny. One

także znalazły się w progra­mie sesji oprócz zagadnień typowo filologicznych doty­czących stylu, języka, moty­wów i filozofii jego dzieł. Kraszewski to nie tylko pi­sarz, lecz także artysta, kolek­cjoner, znawca i krytyk sztu­ki. T e j dziedzinie w iedzy o pisarzu także w przedstawia­nych materiałach badawczych poświęcono sporo miejsca.

Z okazji setnej rocznicy śmierci J. I. Kraszewskiego Ludowa Spółdzielnia W ydaw­nicza wybiła pamiątkowy me­dal i pierwsze, sygnalne jego egzemplarze prezes LSW Leon Janczak wręczył rektorowi W SP prof. dr. hab. M ieczy­sławowi Rozmusowi, dyrek­torowi Instytutu Filologii Pol­skiej W SP prof. dr. hab. Jó­zefow i Białkowi i prof. dr. hab. Stanisławowi Burkotowi.

Sesji towarzyszy wystawa powojennych edycji dzieł J. I. Kraszewskiego. Prym wiodą tu dwie oficyny — Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza (naj­więcej wydanych dziel) i W y­dawnictwo Literackie. W su­mie po wojnie we wszystkich wydawnictwach ukazało się 20 milionów egzemplarzy róż­nych utworów Kraszewskiego, a najwyższe nakłady uzyska­ła bez wątpienia „Stara baśń” .

(or)

rządów Hieszka Starego i panowanie Kazimiera Sprawiedli­wego , jako księcia zwierzchniego Polski w dobie rozbicia dzielnicowego.WALIGÓRA t powieść historyczna z czasów Leszka Białego. - Wwa t LSW, 1977. - 421 s.t 10 k. tabl. s 11., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 9.

Akcja powieści rozgrywa się głównie w 1. 1226-1227 na szeroko zarysowanym tle sporów książąt dzielnicowych, kie­dy władcą w Krakowie był Leszek Biały, skrycie zamordowany w Gąsawie w 1227 r. Postacie wątku historycznego są auten­tyczne. Losy głównego bohatera są wytworem wyobraźni. Po­wieść zawiera bogate obrazy tycia na dworach książęcych w Krakowie, Wrocławiu, Płocku.SYH JAZDOHA : powieść historyczna z czasów Bolesława Wsty­dliwego i Leszka Czarnego / przedsłowie S. Holsztyński j przygot. do dr., posłowie, przypisy Z. Halawa. - Swa t LSW 19 7 8. - 439, 16 k. tabl. t il. portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 10.

Wycinek dziejów Polski od bitwy z Tatarami pod Legnicą (1241) do pierwszych walk Łokietka o Kraków, to szczytowy okres rozbicia dzielnicowego w DII w. ówczesna słabość państwowa Polski, nieudolne rządy Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego, nieustanne intrygi i bunty możnowładców, zostały ukazane w powieści zgodnie z prawdą historyczną.POGROBEK : powieść z czasów przemysławowsklch / posłowie i przypisy E. Warzenioa. - Wwa i LSW, 1978. - 271 s., 8 k. tabl. j il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 11

Jedna z najbardziej udanych i ciekawych powieści histo­rycznych Kraszewskiego. Sprzeczności obyczajowe i moralne, waśrie rodzinne i sąsiedzkie spory, wyprawy odwetowe dziel­nicowych książąt oraz nieustające walki polityczne wewnę­trzne 1 zewnętrzne, oto obraz polskiego średniowiecza. Prze­mysław dąży do zjednoczenia rozdartego politycznie kraju pod jednym berłem.

WŁADYSŁAW ŁOKIETEK (1306-1333)KRAKÓW ZA ŁOKTKA t powieść historyczna / przedsłowie na­pisała T. Nowacka ; przygot. do dr., posłowiem i przypisa­mi opatrzył W. Danek. - Wwa : LSW, 1978. - 288 s., 10 k. tabl. : il.Cykl Powieści Hiato 17 znych Obejmujących Dzieje Polski, 12.

Powieść z okresu walk o zlikwidowanie dzielnicowego roz­bicia Polski na początku H 7 w. Barwny opis życia i oby­czajów średniowiecznego Krakowa. Autor ukazuje jak Łolcie-

41

tek, dzięki poparcia rycerstwa, osiąga pełne zwycięstwo nad zbuntowanym patrycjatem krakowskim.JELITA t legenda herbowa z r. 1331 / przedsłowie S.R. Do­browolski t przygot. do dr., posłowie i przypisy J. Kijas.- Wwa t ISW, 1979. - 230 s., 8 k. tabl. i 11., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 13.Powieść historyczna z ostatnich lat panowania Łokietka. Główną jej akcję stanowią zmagania z Zakonem Krzyżackim, zakończone zwycięską bitwą pod Płowcami. Wyróżnił się w niej legendarny rycarz Florian Szary, który za zasługi i odniesione rany otrzymał od króla nowy herb Jelita. Oprócz Floriana przesuwa się cały szereg postaci na czele z kró­lem, królewiczem Kazimierzem oraz wojewodą Winczem.

KAZIMIERZ WIELKI (1333-1370)KRÓL CHŁOPÓW t powieść historyczna z czasów Kazimierza Wielkiego / przedsłowie Z.Kaczmarczyk 1 posłowiem opatrzył S. Stupkiewicz. - Wwa t LSW, 1980. - 467 s., 15 tabl., il. portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 14.Autor, wiemy dostępnym mu źródłom historycznym, zaryso­wał sylwetkę ostatniego z Piastów. Obok małżeńskich i mi­łosnych perypetii króla ukazał doniosłą działalność pań­stwowo twórczą władcy, jego dbałość o rozwój gospodarczy kraju.

LUDWIK WĘGIERSKI (1370-1382)BIAŁY KSIĄŻĘ : czasy ludwika Węgierskiego / przedsłowie i przypisy A. Klubówna 1 przygot. do dr. 1 posłowie L. Bro­żek. - Wwa : LSW, 1979. - 307 s., 8 k. il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 15.Po śmierci Kazimierza Wielkiego i po koronacji Ludwika, powstała silna opozycja odsuniętych od tronu Piastów Mazo­wieckich i Kujawskich. Część Wielkopolan usiłowała wynieść na tron Piasta - Władysława Białego, księcia gniewkowskie-f. Głównym bohaterem powieści jest ów awanturniczy książę dziwne koleje jego losów.SEMKO : czasy bezkrólewia po Ludwiku. Jadwiga i Jagiełło.- Wwa : LSW, 1982. - 518 s., 16 tabl. t 11., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 16.Po śmierci Ludwika Węgierskiego zapanowało w Polsce bez­królewie. Obok wielu obcych kandydatów do korony pretendu­je również jeden z ostatnich książąt piastowskich - Ziemo­wit Mazowiecki, potocznie zwany Semkiem. Daremne były je­dnak zbrojne wystąpienia słabego płockiego księcia. Po bez- owoonych bratobójczych walkach stronnictw, rezygnuje Semko

42

z urojonych praw do tronu i zawiera przymiarze z Jagiełłą, który wynagradza go sowicie i oddaje mu za żono swoją sio­strę. Wiele miejsca poświęcił autor wypadkom na dworze krakowskim po przyjaździe młodziutkiej Jadwigi.

JADWIGA (1384-1386). WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO (1386-1434)KRZYŻACY 1410 t obrazy z przeszłości / oprać. J. Pośpiech.- Katowice t "Śląsk", 1983. - 266,[63s.Biblioteka Karola Miarki.

Powieść uległa niesłusznemu zapomnieniu, przyćmiona sławą Krzyżaków Henryka Sienkiewicza. Kreśląc dzieje pię­knej Ofki, szpiega krzyżackiego, działającej w obozie woj­skowym Władysława Jagiełły, Kraszewski daje charakterysty­kę strony krzyżackiej i polskiej. Barwnie opisuje stolicę krzyżacką w Malborku, bitwę pod Grunwaldem i niewykorzy­stane zwycięstwo.MATKA KRÓLÓW : czasy Jagiełłowe / przedsłowie napisał ?. Kiryk ; posłowiem i przypisami opatrzył S. Stupkiewicz. - Wwa : LSW, 1983. - 360, C4] s., 32 s. tabl. i il.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 1*1

Powieść ukazuje końcowe lata panowania Władysława Ja­giełły, małżeństwo króla z księżniczką litewską Sonką Hol- szańską, późniejszą matką królów Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka. Dramat młodej królowej, która popada w niełaskę u męża po niesłusznym oskarżeniu jej o cudzołóstwo, wpisany został w szeroko zarysowane tło ów­czesnych wypadków politycznych i stosunków w państwie.

WŁADYSŁAW III WARHEŃCZYK (1434-1444)STRT^MIEŃCZYK s czasy Władysława Warneńczyka / przedsłowie S. Helsztyński ; przygot. do dr. i przypisy J. Kajtoch. - Wwa : LSW, 1981. - 359 s.

Bohater powieści Grzegorz z Sanoka pochodzący z podupa­dłego rodu Strzemieńczykow, dzięki zdolnościom, wytrwałej pracy i zaletom charakteru dochodzi do wielkich godności, zostaje doradcą i przyjacielem króla Władysława III. Cie­kawa fabuła utworu rozwija się początkowo w Krakowie w środowisku żaków, bogatych mieszczan, a potem na Węgrzech. Szczególnie zajmująco ukazał Kraszewski przebieg dramaty­cznej walki o koronę węgierską dla polskiego króla oraz intrygi polityczne, które doprowadziły do klęski pod Warną i śmierci bohaterskiego władcy.

KAZIMIERZ JAGIELLOŃCZYK (1447-1492)JASZKA ORPAHEM ZWA5EG0 ŻYWOTA I SPRAW PUCĘTHIX j Jagieł-

43

łowię do Zygmunta / przedsłowie napisał S. Majchrowski; posłowiem i przypisami opatrzył J. Kajtoch* - Vwa : LSW,1984. - 545, C33 s., 32 tabl. i il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 19.

Powieść z czasów Kazimierza Jagiellończyka i jego synów Olbrachta i Aleksandra. Wybór formy pamiętnika rzekomego syna królewskiego z nieprawego łoża pozwala autorowi snuć intrygę, ukazać konflikt króla z możnowładcami oraz prze­łom dokonujący się w kulturze polskiej - rozwój humanizmu. Dobrze uchwycone tło i atmosfera czasów jagiellońskich. Oglądamy sylwetki Długosza, Kallimacha, Wita Stwosza, Jana Kantego i in.

ZYG1KJHT II APGPST (1548-1572)DWIE KBÓLOWS (Bona i Elżbieta) t powieść historyczna / przedsłowie napisał S. Kobyliński ; przygot. do dr., po - słowiem i przypisami opatrzyła E. Warzenica-Zalewska. - Wwa t LSW, 1984. - 397, C33 s,, 32 s. tabl. i il., portr. Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 20.

Konflikt między królową Boną, żoną Zygmunta Starego, a jej młodziutką synową Elżbietą Habsburską stanowi treść tej powieści. Ciekawie przedstawiona akcja rozgrywa się na tle życia dworu królewskiego, tonącego w zepsuciu i omotanego siecią intryg. Powieść grzeszy bezkrytycznym potępieniem królowej Bony oraz kierunku jej polityki.ZYGMUHTOWSKIE CZASY : powieść z roku 1572 / przygot. do dr. i przypisy J.L. Kowalczyk ; posłowie E. Warzenica-Zalewska- Wwa : LSW, 1975. - 481 s., 8 k. tabl. i il., portr. Dzieła. Powieści Histo 1 7 czno-Obyczajowe. Czasy Zygmunta Augusta.

Nieszczęsne losy ks. Sołomereckiej i jej syna, którego praw nie chce uznać dumny a chciwy brat księżnej przedsta­wił autor na bogatym tle społecznym i obyczajowym Polski za ostatniego Jagiellona. Barwnie opisane życie ówczesnego Krakowa, zwłaszcza obyczaje żaków. Świetnie odmalowana groza najazdu tatarskiego i życie szlachty kresowej.

HEBRYK WAŁEZY (1573-1574). ANKA JAGIEŁŁOSKA (1?75)IHFANTKA j Anna Jagiellonka t powieść historyczna / przed- słowiem opatrzył W. Hatanson 1 tekst oprać. 1 przypisami opatrzył W. Hahn ; posłowie napisał S.Stupklewicz. - Wwa 1 LSW, 1983. - 393, t3J s., 32 s. tabl. t il., fot., portr. Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 21.

Akcja powieści zaczyna się na krotko przed śmiercią Zy­gmunta Augusta i obejmuje panowanie Henryka Walezego do jego ucieczki z Polski. Odmalowane są zabiegi o tron pol­ski, nastroje i intrygi dworskie, wybujała samowola szla­

44

chty, której nawet takie zbrodnie jak Samuela Zborowskiego uchodzą bezkarnie. W pięknym świetle ukazana jest postać Anny Jagiellonki, rozumnej i szlachetnej, zabiegającej o koronę dla swego siostrzeńca Zygmunta Wazy. Pięknie rów­nież przedstawione jest uczucie Anny do Henryka Walezego.POWRÓT IX) GHIAZDA : powieść z podań IYI w. - Wwa : LSW,1986. - 220, 4 s.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Jagiellonów.

"Autor po raz pierwszy w naszej literaturze wprowadził temat reformacji do powieści, przy czym "Powrót do gnia­zda" jest utworem w całości poświęconym temu zagadnieniu. Ha przykładzie tragicznych dziejów syna magnackiego rodu, wojewodzica Janusza, ukazał rozkład w tyciu rodzinnym, wy­wołany przyjęciem przez niego na studiach w Niemczech no­wej wiary i poglądów społecznych" (Z noty wydawniczej).

STEPAH BATORY (1576-1586)BABITA t powieść z czasów Stefana Batorego / przygot. do dr. J.L. Kowalczyk ; posłowie i przypisy £. Warzenica-Za­lewska. - Wwa s ISW, 1985. - 404s.,32 tabl., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 22.

Powieść z cyklu poświęconego historii Polski. Pełna intryg akcja toczy się na szerokim tle życia politycznego i obyczajowego II poł. XVI w. Tematem jej są losy butnych magnatów oraz ich knowania przeciwko królowi Stefanowi Ba­toremu i kanclerzowi Zamoyskiemu. Hie zainteresowały pisa­rza dzieje orężnych zwycięstw Batorego.

ZYGMOHT III WAZA (1587-1632)BAJBUZA : czasy Zygmunta 111 / przygot. do dr., posłowie i przypisy W. Danek. - Wwa : LSW, 1972. - 458 s., 16 tabl. til., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 23.

Autor przedstawił w powieści okres naszej historii za­warty między 1586 a 1607 rokiem. 5a barwnym tle history­cznym ukazana jest postać L. Bajbuzy, dzielnego szlachcica kresowego. Wraz z nim jeździmy na sejmy i zjazdy szlache­ckie, oglądamy obozy wojskowe, Zamość, Kraków i Warszawę, rozmawiamy z Zamo skim, Zebrzydowskim i królem Zygmuntem.

WŁADYSŁAW 17 (1632-1648)HA KRÓLEWSKIM DWORZE z czasy Władysława 17 / przygot. do dr., posłowie i przypisy D. Brzozowska. - Wwa t LSW, 1973.- 469 s., 16 tabl.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 24

45

Ha dworze królewskim za panowania Władysława IV, w I poł. XVII w. wyłoniło się wiele problemów. Polityka króla zmierzała do odparcia Tatarów z granicy wschodniej i umoc­nienia władzy królewskiej w kraju. Ha wschodnich rubieżach zbierają się groźne chmury buntu kozackiego. Sytuacja po­lityczna wpływa na powikłanie losów osobistych bohaterów powieści, króla, królowej Marii Ludwiki, dworzan oraz sza- raczkowego szlachcioa Płazy i jego córki Bietki.

JAH KAZIMIERZ (1648-1668)BOŻY GNIEW i czasy Jana Kazimierza / przygot. do dr., po­słowie i przypisy A. Jopek. - Wwa t LSW, 1973.- 449 s.,32 tabl.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 25.

Bogaty materiał historyczny dotyczący buntu Chmielni­ckiego i walki z Tatarami w powieśoi Kraszewskiego, w od­różnieniu od trylogii Sienkiewioza, został wykorzystany dla ukazania upadku szlacheckiej Rzeczypospolitej. Bohate­rami są przede wszystkim król, królowa Marla Ludwika, ma- gnaoi, dworzanie, pokazani na tle społeczeństwa szlache­ckiego i kozackiego.KORDECKI i powieść historyczna. - Wwa i "Pax", 1984.- 314, £53 s.

W formie pamiętnika przeora klasztoru paulinów, księdza Augustyna Kordeckiego przedstawił autor obronę klasztoru przed Szwedami, możliwą dzięki odwadze, patriotyzmowi i zapałowi przywódcy.

MICHAŁ KORYBOT WIŚHIOWIBCKI (1669-1673)KRÓL PIAST t Michał Książę Wiśniowiecki i powieść history­czna / przygot. do dr. J.L. Kowalczyk | posłowie i przypi­sy W. Danek. - »Wa i LSW, 1973. - 318 s., 12 tabl.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 26.

Autor w oparciu o doskonałą znajomość epoki daje barwny, żywy, pełen dramatycznych akcentów obraz ówczesnej Polski, ogarniętej namiętną walką stronnictw (elekcja), zagrożonej potęgą turecką. Z całą wnikliwością rysuje sylwetkę króla kichała, jako człowieka, którego cechy charakteru (dobroć, szlachetność a równocześnie gnuśność i niedołęstwo; kłóci­ły się z nałożonymi wbrew jego woli obowiązkami monarchy, znacząo tragizmem jego życie osobiste 1 publiczne.ŻYWOT I SPRAWY JM PASA MEDARDA Z GOŁCZWI PEŁKI t z notat familijnych spisane / przygot. do dr. S. Dumałowa t posło­wie i przypisy J. Kajtoch. - Wwa i LSW, 1964. - 554 s., 20 tabl. w tym portr.

46

Dzieła* Powieści Historyczne. Czasy Jana Kazimierza, Ki­chała Korybuta, Jana III Sobieskiego.

Akcja powieści rozgrywa się w latach 1655-1685* dotyczy burzliwych przygód młodego szlachcica Medarda Pełki. Obok sensacyjnej fabuły znajdziemy tu wiele szczegółów z życia obyczajowego i społecznego tych lat oraz naświetlenie po­czątków wojny polsko-szwedzkiej, zdrady interesów narodu przez szlachtę i magnaterię, elekcji Michała Wiśniowle- ckiego.

JAB III SOBIESKI (1674-1696)ADAMA. PO ŁABOWSKIE GO, DWOBZUOBA ZBÓJA IMCI JABA III BOTA- TKI / przygot* do dr., posłowie i przypisy E. Warzenica- Zalewaka. - Wwa s ISW, 1974. - 293 s., 12 tabl. t 11., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 27.

Autor skupia główną uwagę na postaci Jana Sobieskiego, hetmana i króla Polski, z wielką sympatią przedstawiając go jako mądrego władcę, wybitnego wodza i dobrego patriotę. W bardzo krytycznym oświetleniu ukazuje natomiast Marię Sobieską, jako kobietę kapryśną, pełną pychy, rozmiłowaną w intrygach dyplomatycznych i dworskich.CET CZY LICHO i powieść historyczna z końca XVII wieku / przygot. do dr., posłowie i przypisy Z. Halawa. - Wwa i LSW, 1978. - 364 8.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Jana Sobie­skiego.

Akcja powieści rozgrywa się w czasie wojen Polski z Turcją. Autor sięgając do źródeł historycznych szczegółowo odmalował dzieje walk Sobieskiego z Turkami i burzliwy okres przygotowań do wojny, bitwę pod Wiedniem i Parkanami, oblężenie twierdzy jazłowieckiej, a wreszcie odwrót spod Żwanca, który oznaczał zmierzch sławy wojennej Jana III*HISTORIA 0 JA5ASZ0 KORCZAKU I PIĘKBEJ MIBCZBIKÓWBIE i po­wieść historyczna z XVII wieku / przygot. do dr. i przypi­sy J.L. Kowalczyk ; posłowie E. Warzenica-Zalswska.- Wwa t ISW, 1975. - 341 s., 9 k. tabl. : 11., portr.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Jana III Sobieskiego.

Treścią powieści są dzieje miłości bogatej Miecznlkówny Jadzi i ubogiego Janasza Korczaka. Dzięki swej szlachetno­ści, prawości i stałości uczuć (a także dzięki niespodzie­wanemu spadkowi) zyskuje Janasz w końcu przychylność mie­cznika. Zawiłe perypetie młodej pary są przedstawione na tle niezwykłych przygód związanych z napadem Tatarów, nie­wolą turecką miecznika, wojennymi przeprawami Janasza.

47

PAMIĘTNIK MROCZKA / przypisy J.L. Kowalczyk. - Wwa : LSW, 1957. - 135 a.Ambitny i dzielny szlachcic Jan Mroczek, autor pamię­tnika, przesuwa przed oczami czytelnika barwne sceny z wy­prawy wiedeńskiej i z życia obyczajowego szlachty w XVII w. Sława jaką okrył się bohater spod Wiednia, osobista ży­czliwość okazywana mu przez króla Jana III, kawalerska fantazja pozwalają mu zdobyć rękę starościanki z senator­skiego rodu.

AUGUST II MOCHT (1697-1733)BRiiHL : powieść historyczna z XVIII wieku / posłowie S. Stupkiewicz i przygot. do dr. i przypisy J.L. Kowalczyk. - Wwa : LSW, 1979. - 266 s.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta II i Augusta III.

Powieść uznawana za jeden z najdojrzalszych utworów w dorobku literackim pisarza, osnuta jest wokół dziejów pa­nowania królów Polski i władców Saksonii Augusta II Mocne­go oraz jego syna Augusta III. Jej główny w^tek przedsta­wia rywalizację między dwoma ministrami królewskimi: A. Sułkowskim i H. Brflhlem.HEROD BABA. BRATANKI. PAN NA CZTERECH CHŁOPACH : opowiada­nia historyczne z XVIII wieku / przygot. do dr. J.L. Ko­walczyk } posłowie i przypisy Z. Halawa. - Wwa : LSW, 1971- 596 s., 13 tabl. : il., portr.Dzieła. Powieści historyczne. Czasy Augusta II i Augusta III.

Trzy opowieści, których głównymi bohaterami są przed­stawiciele drobnej i średniozamożnej szlachty, rozgrywają się na tle obrazu politycznego, kulturalnego i obyczajowe­go upadku Polski.HRABINA COSEL : powieść historyczna. - Wwa : LSW, 1978. - 456 s., 9 k. tabl. t il., portr.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta II.

Podczas swego pobytu w Dreźnie zainteresował się Kra­szewski dziejami dworu Augusta II, króla Polski i Saksonii. August II przepędzony przez Szwedów z Warszawy w 1702 r. wiódł w stolicy swego kraju hulaszcze i rozpustne życie. Na tym tle powstała ciekawa powieść historyczna, której bohaterką jest jedna z licznych kochanek królewskich, hra­bina Cosel.PUŁKOWNIKÓWNA : historia prawdziwa z czasów saskich / po­słowie i przypisy S. Stupkiewicz ; przygot. do dr. E. Du­mała. - Wwa : LSW, 1974. - 282 s., 9 tabl. : 11., portr. Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta II.

Akcja dzieje się w poł. XVIII w. w okolicach Nowogródka.

48

Fabułę powieści stanowią laay pięknej szlachcianki, której zawiść i intrygi sąsiadów odbierana po kolsi wszystkich możnych pretendentów do reki. Powieść jest świetnym kryty­cznym studium sarmackiej obyczajowości czasów saskich.SKRYPT FLEMINGA : powieść historyczna z czasów Augusta II / przygot. do dr., posłowie i przypisy A. Piorunowa. - twa t LSW, 1964. - 296 s., 16 tabl.Dzieła. Powieści Historyczne.

Akcja powieści rozgrywa sie w Warszawie, Wilnie i Dreź­nie w latach 1717-1724 za czasów panowania Augusta II noc­nego. Tematem jest epizod z dziejów stosunków poloko-sa­skich i zatarg o dowództwo nad tar. wojakami cudzoziem­skiego autoramentu, które August II powierzył saskiemu mi­nistrowi Flemingowi. Autor scharakteryzował stosunki na dworze królewskim, życie oraz postawę polityczną szlachty i magnatarii.ZA SASÓW / przygot. do dr. J. L. Kowalczyk } posłowie i przypisy H. Grabowska. - Wwa i LSW, 1974. - 340 s., 12 tabl. < il., portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 28.

Powieść przedstawia czasy Augusta II Mocnego - elektora saskiego, króla Polski w 1. 1697-1706 i 1709-1733. W I to­mie dominuje fabuła fikcyjna i motywy awanturnicze. Drugi tom wypełniają realia historyczne - autor opierając sie na licznych dokumentach i materiałach odtwarza ówczesne wyda­rzenia.

AUGUST III (1733-1763)GRZECHY HETMAŃSKIE i obrazy z końca XVIII wieku. - Wwa t LSW i 1975. - 395 s., 8 tabl. » il. portr.Działa. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Losy bohatera Teodora Poklewskiego ukazuje autor w osta­tnim roku panowania Augusta III Sasa na tle antagonizmu hetmana J. K. Branicklego, zwolennika anarchii i dynastii Sasów, oraz "Familii" - patriotycznego stronnictwa Czarto­ryskich.BA BIALSKIM ZAMKU t powieść historyczna z czasów Augusta III / przygot. do dr. J. L. Kowalczyk } posłowie, przypisy oraz rozprawa "Epoka saska w powieściach J.I. Kraszewskie­go" J. Kajtoch. - Wwa t LSW, 1966. - 288 s., 11 tabl., 7 portr.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Augusta III.

Historyczna powieść, oparta głównie na Pamiętnikach pióra M. Matuszewicza, ukazuje ostatnie lata życia pana na zamku w Białej Podlaskiej - Hieronima Radziwiłła, który odegrał niepoślednią role * rozkładzie wewnętrznym kraju.

49

SASKIE OSTATKI i August III t powieś<5 historyczna / posło­wie i przypisy S. Stupkiewicz. - Wwa t LSW, 1974. - 277 s. 12 tabl. s il.i portr.Cykl Powieści Historycznych Obejmujących Dzieje Polski, 29.

Powieść ukazuje obraz panujących w Polsce w II poł. XVIII w. stosunków społecznych i obyczajowych, nieograni­czonej samowoli magnatów i dezorganizacji wewnątrz państwa. Przez karty książki przewijają aiy znane postacie history­czne ze sfer dworskich. Król August, wszechmocny minister BrOhl, książę Radziwiłł "Panie Kochanku".STAROSTA WARSZAWSKI t obrazy historyczne z XVIII wieku / posłowie i przypisy S. Stupkiewicz. - Wwa » LSW, 1974. - 552, 9 tabl. « 11.Dzieła. Powieśoi Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta IIIi Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Główny wątek powieści przedstawia koleje osobistego ży­c ia Alojzego Bruhla, starosty warszawskiego i generała artylerii koronnej. Obraz życia w Polsce u schyłku epoki saskiej i w początkach panowania króla Stanisława Augusta.Z SIEDMIOLETNIEJ WOJNY i opowiadania historyczne / przygot. do dr. J. L. Kowalczyk > posłowie i przypisy J. Kajtoch. - Wwa i LSW, 1974. - 394 a., 9 tabl. t il., portr.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Augusta III

Ostatnia pozycja z tzw. trylogii saskiej obejmuje kilku­miesięczny okres 1756 r., poprzedzający bezpośrednio wy­buch "wojny siedmioletniej". Autor ukazuje proces umacnia­nia się Prus na tle ogólnej sytuacji międzynarodowej w Europie, kulisy polityki ich władcy Fryderyka Wielkiego, stosunki na dworze saskim i rolę jaką tam odegrał minister Augusta III H. Brtthl.

STAHISŁAW AUGUST POpATOWSKI (1764-179?)POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE

BARANI KOŻUSZEK i opowiadanie historyczne z końca XVIII w. / przygot. do dr. B. Dumałowa i posłowie i przypisy S.Stup­kiewicz. - Wwa t LSW, 1966. - 233 s., 16 tabl.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Augusta Po­niatowskiego.

Akcja powieści toczy się w okresie Sejmu Czteroletniego. Bardzo popularna wówczas w Warszawie postać żebraka, na­zwanego Baranim Kożuszkiem, posłużyła autorowi do opisania dziejów żyda niegdyś zamożnego szlachcica, zrujnowanego przez kapryśną i złą żonę. Powieść przedstawia również znane postacie historyczne, daje obraz Warszawy w tamtych burzliwych chwilach, kiedy usiłowano ratować kraj przed upadkiem.

50

BEZIMIENNA i powieść z końca XVIII w. - Wwa t LSW, 1958. -509 s.

Na tle wypadków powstania kościuszkowskiego ukazane są niezwykle ciekawe dzieje pięknej, ale nieszczęśliwej Hele­ny oddanej na wychowanie rodzinie urzędniczej. Szczególni® wzruszająca jest pełna poświęceń miłość Heleny do Tadeusza Kościuszki. W tragicznym dniu klęski pod Maciejowicami Helena z narażeniem własnego życia osłania Naczelnika, pó­źniej zamkniętemu w więzieniu petersburskim niesie pomoc i próbuje zorganizować ucieczkę. Aresztowana popełnia samo­bójstwo.CZASY KOŚCIUSZKOWSKIE. SCENY SEJMOWE. GRODNO 1793. WARSZA­WA 1794 ROKU / przygot. do dr., posłowiem i przypisami o- patrzył J. Jarowiecki. - Wwa j LSW, 1963. - 359 s., 12 tabl., portr.Dzieła. Powieści Historyczne.

Opowieści z okresu upadku Rzeczypospolitej szlacheckiej. W pełnych tragicznej wymowy scenach z sejmu grodzieńskiego, który ostatecznie zatwierdził II rozbiór Polski, w oparciu o materiały źródłowe ukazał pisarz przekupstwo warstwy rządzącej i rozpaczliwy opór nielicznej opozycji patrioty­cznej szlachty. W tok opisu wpleciony jest wątek osobisty. Warszawa 1794 roku to fikcyjny pamiętnik, w którym narra­tor, stary żołnierz, nawiązując do wspomnień młodości, ukazuje na tle rewolucyjnej Warszawy z okresu Insurekcji Kościuszkowskiej swe osobiste przeżycia.DIABEŁ : powieść z czasów Stanisława Augusta / przygot. do dr., posłowie i przypisy J. Kajtoch. - Wwa : LSW, 1972. - 450 s., 9 tabl. t il.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Augusta.

Napisana na podstawie ZTIII-wiecznych pamiętników po­wieść odtwarza przede wszystkim atmosferę dworu Stanisława Augusta i daje barwną panoramę życia wszystkich stanów społecznych stolicy. Utwór o patriotycznej i demokratycz­nej wymowie, był głosem w toczącej się w XIX w. dyskusji narodowej nad przyczynami upadku państwa.DOLA. I NIEDOLA : powieść z ostatnich lat XVIII wieku / przygot. do dr. J. L. Kowalczyk ? posłowie i przypisy E. Warzenica-Zalewska. - Wwa < LSW, 1976. - 704 s., 9 tabl. til., portr.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Augusta.

Fabuła powieści dotyczy autentycznej historii szybkiej kariery życiowej ubogiego, lecz bardzo ambitnego szlachci­ca z Podlasia Adama 0. (prawdopodobnie członka rodziny Ossolińskich), który bezwzględnie wykorzystując swą władzę, spryt i umiejętność lawirowania dochodzi do znacznego ma­jątku i stanowiska kasztelana. Całkowita utrata znaczenia umożliwia zrozumienie nikczemności swego postępowania i

51

zmianę trybu życia. Obraz obyczajów panujących w XVIII- wiecznej Polsce.KAWAŁ LITERATA. ZADORA / posłowie i przypisy S. Stupkie­wicz. - Wwa : LSW, 1984. - 326 8., 16 tabl.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Auęusta.W powieści "Kawał literata" na tle Warszawy konca XVIII w., panującej tu atmosfery obyczajowej, świetnie nakreślo­nego środowiska arystokracji związanej z dworem Stanisława Augusta, a także na tle życia prowincji - ukazana jest hi­storia pseudoliterata, grafomana i oszusta Tomasza Chełmo- wskiego.KRÓL W NIEŚWIEŻU i opowiadania z życia Karola Radziwiłła "Panie Kochanku" / przygot. do dr., posłowie i przypisy W. Danek. - Wwa « LSW, 19&2. - 356 s., 22 tabl. w tym portr. Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Augusta.

Wojewoda wileński, książę Karol Radziwiłł z Nieświeża "Panie Kochanku" jest bohaterem trzech opowieści zebranych w książce t Papiery po Glince, Król w Nieświeżu, Ostatnie chwile księcia wojewody. Wyłania się z nich portret despo­ty i hulaki, typowego magnata-warchoła, konserwatysty czyn­nie przeciwstawiającego się wszelkim próbom reform. W osta­tnim z wymienionych utworów ukazuje autor przełom jaki do­konuje się w poglądach księcia u schyłku życia, budzącą się sympatię dla patriotycznego obozu Sejmu Czteroletniego.MACOCHA t powieść z podań XVIII wieku / przygot. do dr., posłowie i przypisy S. Sierotwiński. - Wwa t LSW, 1973. - 658 a., 19 tabl. t il.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisława Augusta.

Treścią powieści są losy młodej szlachcianki maltreto­wanej przez macoohę. Ambitna dziewczyna ucieka z domu do Warszawy i tu w przebraniu męskim rozpoczyna samodzielne życie. Przygody bohaterki ukazuje autor na szerokim tle obyczajowym epoki stanisławowskiej. Poznajemy w utworze obłudę życia dworskiego, zbytek magnackich rezydencji, mo­dę na francuszczyznę, bujny rozkwit kultury pod protekto­ratem króla.POD BLACHA « powieść z końca XVIII wieku / przygot. do dr. J.L. Kowalczyk j posłowie i przypisy S. Stupkiewicz. - Wwa t ISW, 1976. - 404 s., 1 k. tabl., portr.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe.

Miejscem akcji powieści jest Warszawa w kilka lat po III rozbiorze, a głównym wątkiem utworu - dzieje miłości pięknej szambelanowny do księcia Józefa Poniatowskiego. Wątek romansowy przedstawiony jest na szeroko zarysowanym tle życia towarzyskiego, skupiającego się głównie w "Pała­cu pod Blachą".

52

STO DIABŁÓW : mozaika z czasów Czteroletniego Sejmu. - twa : LSW, 1982. - 314, C53 s.Dzieła. Powieści Historyczno-Obyczajowe. Czasy Stanisława Augusta.

Dramatyczne przygody księcia Konstantego Korjatowicza, który przybywa do Warszawy w celu odzyskania rodowego spa­dku, splatają się z siecią intryg osnutych wokół jego oso­by. Tłem powieści jest społeczna i polityczna atmosfera stolicy doby Sejmu Czteroletniego. Autor wprowadza chara­kterystyki wielu działaczy stronnictwa patriotycznego i obozu reakcji, oddaje nastroje i wydarzenia podczas ogło­szenia Konstytucji 3 Maja.SYN MARNOTRAWNY : opowiadanie z końca XVIII wieku. - Wwa t LSW, 1977. - 318 a., 8 k. tabl. s il. portr.Dzieła. Powieści Histozyczno-Obyczajowe. Czasy Stanisławo­wskie.

Akcja powieści rozgrywa się w latach 1788-1789. Przygo­dy bohatera ukazane zostały na tle życia wyższych sfer ów­czesnego społeczeństwa. Obok postaci fikcyjnych wprowadził autor autentyczne postacie z epoki jak i król Stanisław August, hetman Ksawery Branickl i in.SZAŁAWIŁA / posłowie W. Danek. RAPTULARZ PASA MATEUSZA JA- SIENIECKIEGO / przygot. do dr., posłowie, przypisy i słow­nik S. Grzeszczuk : opowiadania z czasów Stanisława Augu­sta Poniatowskiego. - Wwa : LSW, 1962. - 315 s.» 16 tabl. w tym portr.Dzieła. Powieści Historyczne. Czasy Stanisławowskie.

W opowiadaniach autor wyraźnie i ostro zaznaczył kon­trast między zacofaną sarmacką prowincja a życiem Warszawy przeżywającej w epoce Oświecenia okres świetności. Satyry­czne sceny obyczajowe, żartobliwa charakterystyka postaci, humor - to walory opowiadań.

POWSTANIE STYCZNIOWEDZIECI? STAREGO MIASTA s obrazek narysowany z natury / oprać. W. Danek. - Kraków * WL, 1986. - 181, C3J s. s il., portr. bibliogr.

Powieść napisana w 1863 r. pod bezpośrednim wrażeniem rozgrywających się w Warszawie wydarzeń, obejmuje okres poprzedzający wybuch powstania. W organizowaniu licznych wtedy demonstracji i manifestacji oraz w pracy politycznej skierowanej przeciw rosyjskiemu zaborcy bierze czynny udział "Dziecię Stare-o Miasta", szlachetny i ofiarny stu­dent Pranek, gorący owolennik głoszonej przez "czerwonych" idei walki zbrojnej.

53