BİTKİSEL ÜRETİM SEKTÖRÜ

Doç.Dr. İnanç Özgen

Güçlü Yönler 1. Elazığ ili sahip oluğu ekoloji ile özellikle

meyvecilik ve sebzelik açısından büyük bir potansiyele sahiptir.Yöre halkının tarımı (birinci) geçim kaynağı olarak kabul etmeye başlaması,

2. Sulanabilir tarım arazisi varlığının yüksek ancak uygun sulama stratejisinin olmaması

3. Çiftçilerin başta meyvecilik ve sebzecilik olmak üzere bitkisel üretime karşı istekli olmaları,

(ANCAK YETİŞTİRİCİ ZİHNİYETİNDEN İŞLETMECİ ZİHNİYETİNE GEÇMEK; MANTALİTEYİ GELİŞTİRMEK LAZIM)

4. İlde, 700m - 1500m arasında bitkisel üretim yapılabilecek arazilerin bulunması nedeniyle ürünlerin daha geniş bir periyotta üretim imkanı sunması

5.Tarım arazilerinde kirlilik, tuzlanma vb. problemlerin asgari düzeyde bulunması

(ANCAK ÇİFTÇİLER SULAMA; BUDAMA GİBİ ALANLARDA YETERLİ BİLGİ DÜZEYİNE SAHİP DEĞİLLER VE ATADAN KALMA YÖNTEMLERİ KULLANMAYA DEVAM ETMEKTELER)

6.İlde yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin (Öküzgözü, Ağınbeyazı, Boğazkere) yöreye has çeşitler olması, bunlardan Öküzgözü ve Boğazkere üzüm çeşitlerinin Ülkenin en iyi şaraplık çeşidi olması, yine Ağın beyazı adlı üzüm çeşidinin ise raf ömrü uzun, depolamaya uygun geççi bir çeşit olması

ÖNEMLİ

Hazar vadisi tarihte Güzel yer olarak geçmektedir., Özel bir havzadır.Kiraz yetiştirme alanı açısından çok iyi bir

konumdadır., Sürekli olarak ülkeye kiraz sağlanabilir.

ELAZIĞ MARKETLER ZİNCİRİ (DUT; KAYISI; YÖRESEL ÜRÜN)

7.İlin özellikle sert çekirdekli ve üzümsü meyve yetiştiriciliği için uygun ekolojide olması,

(Özellikle vişne için yetiştirme koşulları çok uygundur)

8. Uygun sertifikalı tohum, fide ve fidan kullanımı olduğu takdirde pazar şansının yüksek olması.

9.Toprak ve iklim faktörlerinin ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun olması.

10. Transit yolların üzerinde olması sebebi ile pazarlama avantajı olması

11. İlin güneş enerjisi ile beslenme yönünden güçlü olan kuşakta yer alması

(DEVLET POLİTİKASI BU HUSUSTA DEĞİŞMELİ TEŞVİKLER ARTTIRILMALI)

12. Bölgedeki sivil havalimanı olması,

ZAYIF YÖNLER

1.Örgütlenmeye karşı talep düşüklüğü ile var olan örgütlerin etkin olamamaları,

2. Çiftçilerin, yeni teknik ve teknolojik uygulama eğilimlerinin düşük olması, yayım çalışmalarının yetersiz olması,

3. Çiftçilerin öz sermaye yetersizliği nedeniyle girdi kullanımlarında yetersiz kalmaları nedeniyle verim düşüklüğü yaşanması,

4. Tarımsal ARGE eksikliği çok yüksek, 5. Tarım arazilerinde işletme büyüklüğünün

küçük ve parça sayısının fazla olması, 6. Pazarlamadaki eksiklikler, (Depolama, pazara sunma, hakim sektörlerde

söz sahibi olma)

7. İlde önemli potansiyeli bulunan ürünlerde (üzüm ve sebze gibi) pazarlama sıkıntıları yaşanması

8. Üreticilere yönelik etkin (yeni teknik ve teknolojilerin uygulamaların uygulamalı olarak yapıldığı) yayım faaliyetlerinin yeterli seviyede olmaması

9. Tarımda makineleşmenin düşük olması, İlde tarımsal hammadde üretimi olmasına karşın tarımsal ürünleri işleyecek yeterli tesisin bulunmaması

(MARKALAŞMA

10. İl genelinde kadastro çalışmalarının tamamlanmamış olması,

11. Arazilerin engebeli oluşu, 12. Arazilerin parçalanması 13. Yetiştirilen ürünlerde markalaşma

olmadığından etiketlenme ve ambalajlama sorunu bulunması,

14. Zarara uğrama korkuları girişimciliklerini köreltiyor, neticesinde teknolojik yeniliklere, yeni ürün tiplerine soğuk bakıyorlar, bizim burada olmaz diye geçiştiriyorlar

15. Ailelerin çocuklarını çalıştırmak istememesi sebebi ile işçiye mecbur kalması dolayısı ile hem işgücüne ihtiyaç duyması hem de işçilik maliyeti gibi ek bir külfetin ortaya çıkması,

16. Su, motorin, elektrik enerjisi, gübre, nakliye gibi girdilerin yüksekliği,

17. Şeker pancarı, kayısı, üzüm hasatında çalışan mevsimlik işçilerin artık yöreye gelmemesi sebebi ile çok ciddi iş gücü ihtiyacının olması

19. Arazi sahiplerinin farklı iş kollarında çalışıp tarımla uğraşmamaları, kiralamak isteyenlerden yüksek kira bedeli istemeleri

20. Çedene gibi yöreye has ürünlerin tanıtımının yapılmaması,

(MAHLEP AĞACININ TEŞVİĞİ)

21. Işgın, acice ve çeşitli tıbbi ve aromatik bitkinin toplanmaması, yetiştirilmemesi, peynir gibi ürünlerle karıştırılarak çeşitlendirilmemesi

FIRSATLAR

1. Son yıllarda meyve ve sebzelerde antioksidan içeriklerinin yüksek olmasından dolayı koyu renkli meyve ve sebzelere karşı talep artışını doğurmuştur. Bu anlamda sağlık sektörü için İlimizde yetişen Öküzgözü ve Boğazkere üzümleri yeni bir pazar olabilir.

2. Verimlilik yönüyle ildeki önemli ürünlerden olan üzüm ve çileğin yanı sıra başta sert çekirdekli (kiraz, şeftali, kayısı, vişne) meyveler olmak üzere, yumuşak çekirdekli (elma ve armut) ve sert kabuklulardan (ceviz ve badem) yetiştiriciliği için uygun alanların olması ekonomik büyüklükte kapama meyve bahçeleri kurulması

3. Yem bitkileri yetiştiriciliğinin arttırılması, (EKOLOJİ VE ALANLAR MÜSAİT) 4. Tarıma dayalı sanayinin (meyve sebze

kurutma, işleme, meyve suyu, pekmez, pestil, vb.) gelişmesi ile tarımsal gelirin artırılması ve üreticilerin gelirlerinin yükseltilmesi

5. Kaliteli ham/yarı mamül/mamül üretimlerin pazar fiyatı ve şansının yüksek olması,

6. Yenilenebilir enerji konusunda devlet desteği verilmesi,

TEHDİTLER

1. Ekonomik ve sosyal nedenlerle tarımsal iş gücünün dışarıya göçü,

2. Bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımının toprak yapısını bozması,

(REÇETELİ İLAÇ SİSTEMİNDE SIKINTILAR VAR)

3. İl arazi varlığının erozyon tehdidi altında olması,

4. Küresel ısınma sonucu ürün kalite ve verimde düşüşler, 

5. Müteşebbislerin bankalardan yüksek faizli işletme kredisi almaları

6. Arazilerin küçük ve parçalı olması nedeniyle terk edilmeleri,

7. Tarım arazilerinde yapılaşmanın önüne geçilememesi,

SORUN VE DARBOĞAZLAR

1. Mevcut miras hukuku ve arazi parçalanmasının önüne geçilememesi,

2. İldeki arazi toplulaştırmasının hemen hemen yok denecek kadar az ya da yetersiz oluşu,

3. İlin üç tarafının sularla çevrili olmasına rağmen mevcutta sulanabilir arazilerin az olması,

4. İlde sulaması yapılan arazilerin pompaj kaynaklı ve sulama ağının açık kanalet tipte olması nedeniyle su kullanım maliyetlerinin yüksek olması,

5. Tarım arazilerinde yapılaşmanın önüne geçilememesi,

6. İlde tarıma dayalı sanayinin yeterli düzeyde olmaması bu konuda gelişmeye yönelik adımların ise yeterli düzeyde olmaması,

7. İl kadastro çalışmalarında henüz daha birinci kadastronun tamamlanması,

8. İl mera alanlarındaki baskının azaltılmasına yönelik çalışmaların yapılmaması.

ELAZIĞ İLİNDE UYGULAMAYA KONULMASI GEREKEN ÖNCELİKLİ PROJE KONUSU ÖNERİLERİ

1.Yöresel kanallarda yöreye ait tarım programı olması, başarı hikayelerine yer verilmesi, tarımda ilaç kullanımı yada yöresel tarım haberleri gibi güncel konulara değinmesi. Örneğin don olma ihtimali yüksek ola günlerde çifçiler uyarılmalı önlem almaları sağlanmalı, önlem yöntemleri anlatılmalı, elma iç kurduna karşı ilaçlama zamanı vs gibi ilaçlama zamanları hatırlatılmalı

2. Motorin fiyatının indirilmesi için kayıtlı çiftçilere kart çıkarılarak anlaşmalı istasyonlardan ucuz motorin temin edilmesi,

3. Enerji birlikleri kurularak pompaj sistemlerinin güneş enerjsine çevrilmesi ve maliyetin enerji birliği üyelerine pay edilmesi

4. Elazığ’da kurulu kooperatiflerin ve çiftçilerin ortak kullanacağı alan ve pazarlama kanalının ortak olarak yürütülmesi,

(ÇİFTÇİ TEKNO-SOSYAL PARK PROJESİ 5. TARIMSAL PAZARLAMA PROJESİ (KAYISI V.S) 6. ÇİLEK REÇELİ FABRİKASI 7. CEVİZ ÜRETİMİ VE YAYGINLAŞTIRILMASI

PROJESİ

8. BAĞCILIK ARAŞTIRMA VE TIBBİ AROMATİK BİTKİ ARAŞTIRMA MERKEZİ AÇILMASI,

9. AHUDUDU VE BÖĞÜRTLEN ÜRETİMİNİ ARTTIRMA PROJESİ

10. SALÇALIK VE KURUTMALIK DOMATES ÜRETİMİNİ ARTTIRMA PROJESİ

12.AĞIN EKOTURİZM PROJESİ13. BASKİL KAYISI MERKEZİ PROJESİ14. GOLAN (KARAKOÇAN) JEOTERMAL

SERACILIK PROJESİ,